Gemeentendagen 2012

Maria van der Velden en Martine VidalAdvocaten Europees en mededingingsrecht

6 en 13 maart 2012

Wat gaan we vandaag behandelen?

4 oktober 2011WerkdocumentEC ‘publiek- publieke samenwerking

20 december 2011 Voorstellen EC herziening Aanbestedingsrichtlijnen + Nieuwe Richtlijn Concessies

14 februari 2012 Nieuwe AanbestedingswetAangenomen door Tweede Kamer, hangt nu bij Eerste Kamer

2

Publiek – publieke samenwerking

3

Aanbesteden Inbesteden

Aanbestedende dienst

Inschrijven

Samenwerken aanbestedend

e dienst

Samenwerking aanbestedende diensten

• Aanbestedende diensten mogen met elkaar samenwerken.

• Geen plicht om aan te besteden, indien geen sprake is van een bezwarende titel.

• Wat als tussen aanbestedende diensten een overeenkomst wordt gesloten: aanbesteden?

4

Maak het verschil!

Verticale samenwerking

Horizontale samenwerking Aanbesteden

5

Verticale samenwerking: Inbesteden

Overheid

Bedrijf

6

Criteria:• geen deelname privaat

kapitaal;• toezicht als op eigen

diensten; en • merendeel van de

activiteiten worden ten behoeve van de toezichthoudende aanbestedende dienst uitgevoerd.

Casus 1: Gezamenlijk toezicht

Drie gemeenten hebben gezamenlijk een rechtspersoon opgericht ten behoeve van het inzamelen van hun gemeentelijk afval. Zij willen de opdracht inbesteden aan deze rechtspersoon (RP). 1. Het bestuur en de directie van RP bestaat uit

vertegenwoordigers van de gemeenten.2. De gemeenten beslissen gezamenlijk over de

strategische doelstellingen en belangrijke beslissingen.

3. RP zal ook een belangrijk deel van haar omzet halen uit diensten voor bedrijven.

4. RP zal daarvoor marktconforme prijzen rekenen aan zowel de gemeenten als de bedrijven.

Mag inbesteden? Ja=petje op; Nee=petje af7

Casus 2: Bottom-up

Gemeente heeft terecht inbesteed. De gecontroleerde rechtspersoon (een publiekrechtelijke instelling/aanbestedende dienst) wil de ICT-ondersteuning de komende vier jaar laten uitvoeren door de gemeente. In feite wordt dus een opdracht verstrekt door de rechtspersoon aan de gemeente. De geraamde waarde van die dienstverlening bedraagt meer dan EUR 200.000.

Mag dit zonder Europese aanbesteding? Ja=petje opNee=petje af

8

Horizontale samenwerking

Landkreise 1 Landkreise 2

Stadreinigung Hamburg

Afvalverbrandingsinstallatie

Landkreise 3 Landkreise 4

9

Overeenkomst

Commissie/Duitsland arrest, zaak C-480/06

Casus 3: ‘Samenwerking gemeenten’

Gemeenten Aalt, Beerse en Cas besluiten om een overeenkomst te sluiten om voor de opdracht voor het verzorgen van jeugdzorg voor kinderen van 0 t/m 18 capaciteit voor elkaar te reserveren voor de crisisopvang. De geraamde waarde van die dienstverlening bedraagt meer dan EUR 200.000.

Moet dit reserveren van capaciteit worden aanbesteed?

Ja=petje opNee=petje af

10

Casus 4: ‘Samenwerking’

Gemeente Aalt heeft een eigen gemeentelijke dienst die het huishoudelijk afval inzamelt binnen haar gemeente. De samenwerking met de gemeente Beerse en Cas op andere vlakken is zo goed bevallen, dat die besluiten hun huishoudelijk afval ook te laten inzamelen door de afvaldienst van de gemeente Aalt.

Mag dit zonder aanbesteding?Ja=petje opNee=petje af

11

Voorstellen Nieuwe Richtlijnen

1. Voorstel voor nieuwe Richtlijn overheidsopdrachten (COM(2011)896)

2. Voorstel voor nieuwe Richtlijn nutssectoren (COM(2011)895)

3. Voorstel voor Richtlijn Concessies (COM(2011)897)

12

Voorstel Richtlijn overheidsopdrachten

• Nieuwe definities• Afschaffen verschil 2a en 2b diensten => 1 uitzondering

voor maatschappelijke diensten + hogere drempelwaarde (namelijk EUR 500.000)

• Lichter regime voor ‘lagere aanbestedende diensten’• Kortere termijnen• Afschaffing alleenrecht-uitzondering• Verankeren uitzondering ‘inbesteden’ • Introductie ‘levenscycluskosten’• Vereenvoudiging van informatieverplichting• Beperking van eisen voor deelname• Rechtstreekse betaling aan onderaannemers• Nationale toezichthouder en kenniscentra• Ervaring als gunningscriterium bij diensten• Duidelijker regeling abnormaal lage inschrijving

13

Nr. 1 EUR 500.000

Nr. 2 EUR 800.000

Nr. 3 EUR 1.000.000

Nr. 4 EUR 1.100.000

Nr. 5 EUR 1.200.000

Casus 5: Abnormaal laag

De gemeente Beerse heeft een aanbesteding voor het bouwrijp maken van haar bedrijventerrein georganiseerd. Er zijn 5 inschrijvers. De inschrijving van nr. 1 voldoet aan de bestekseisen.

Wat moet de gemeente doen?Petje op: Gunnen, daarmee bespaart ze mooi een paar ton.Petje af: Ze moet eerst een toelichting vragen, want de inschrijfsom van nr. 1 lijkt abnormaal laag.

14

Casus 6: AanbestedingspaspoortEen Italiaanse inschrijver beschikt over een drie maanden oud Europees aanbestedingspaspoort en wil daarmee in een Nederlandse aanbestedingsprocedure aantonen dat hij niet failliet is.

Hoe gaat de gemeente hiermee om?

Petje op: De gemeente aanvaardt dit als bewijs.

Petje af: De gemeente vraagt om nadere verklaringen, je weet immers maar nooit met die Zuid-Europeanen.

15

Casus 7: Keurmerk

De gemeente zet een opdracht in de markt die grote impact kan hebben op het milieu, daarom heeft zij een milieukeurmerk geëist. Inschrijver X schrijft in met producten die niet over het keurmerk beschikken. X levert bij zijn inschrijving een dossier in waaruit moet blijken dat de producten de onderliggende milieuvoorschriften respecteren.

Wat doet de gemeente?Petje op: Ze acht de inschrijving ongeldig, want het

milieukeurmerk ontbreekt.Petje af: Ze controleert het milieudossier en beslist

dan pas over de (on)geldigheid.

16

Casus 8: Negatieve ervaringen

De gemeente Aalt heeft in het verleden slechte ervaringenopgedaan met Boom. Boom heeft in het verleden eenbouwwerk (waarde circa 10 mio) voor de gemeente Aalt te laat opgeleverd. Bovendien bleken er vervolgens nog diverse gebreken die de gemeente voor 1 mio door een ander heeft moeten laten herstellen. De gemeente organiseert nu een nieuwe aanbesteding en Boom schrijft wederom in. Wat kan de gemeente doen?

Petje op: Ze sluit deze partij uit, want die ellende bij de uitvoering wil ze niet nog eens meemaken.

Petje af: Ze vindt helaas geen grond om deze partij af te wijzen en negatieve ervaringen uit het verleden mag ze niet meewegen.

17

Voorstel Richtlijn concessies

• Concessies voor diensten en werken• Precieze definitie voor concessies• Overlap publiek-publieke samenwerking• Drempelwaarde EUR 5.000.000• Verplichte bekendmaking vooraf in Publicatieblad• Minimumtermijn van 52 dagen• Selectie & gunningscriteria• Tussen EUR 2.500.000 en 5.000.000 enkel

publicatie achteraf

18

Casus 9: Dienstenconcessie

Een aantal gemeenten in Noord-Holland is voornemens gezamenlijk een concessie voor diensten te verlenen. De waarde bedraagt 2 mio per jaar. De concessie heeft een looptijd van 4 jaar. Uit marktonderzoek blijkt dat er geen buitenlandse belangstelling is.

Wat doen de gemeenten?

Petje op: Er is geen grensoverschrijdend belang, dus kunnen ze de concessie ondershands verlenen.

Petje af: Ze besteden aan conform de richtlijn concessies.

19

Nieuwe aanbestedingswet: belangrijke wijzigingen nodig

1. Wijzigen definities van sleutelbegrippen en minimumtermijnen.

2. Codificeren en aanscherpen jurisprudentie bijv. “inbesteden”, “wezenlijke wijziging”.

3. Verschil tussen A-diensten en B-diensten vervalt: enkel voor bepaalde maatschappelijke en gezondheidsdiensten zal een nog verlicht regime gelden.

4. Concessies voor diensten met een waarde van meer dan EUR 5.000.000 moeten Europees worden aanbesteed, terwijl concessies met een waarde tussen EUR 2.500.000 en 5.000.000 wel achteraf gepubliceerd moeten worden.

20

BESLISSINGSVRAAG

Hoeveel artikelen bevat het voorstel voor de nieuwe Algemene Richtlijn voor overheidsopdrachten?

21

Vragen?

Maria van der Velden

Functie: AdvocaatExpertise: Europees & mededingingsrechtKantoor: BrusselTelefoon: +31 88 253 5086Fax: +31 88 253 5050Email: mvandervelden@akd.eu

Martine Gruppen

Functie: AdvocaatExpertise: Europees & mededingingsrechtKantoor: BrusselTelefoon: +31 88 253 5052Fax: +31 88 253 5050Email: mgruppen@akd.eu

22