Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

32
Stadsregionale Regie VRP Voorstelling Manifest Mobiliteit 2.0 3 juni 2016 Vlaams Parlement CONCLUSIES Stephan Reniers projectcoördinator Regionet Leuven

Transcript of Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Page 1: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

StadsregionaleRegie

VRP Voorstelling Manifest Mobiliteit 2.0

3 juni 2016 Vlaams Parlement

CONCLUSIES

Stephan Reniersprojectcoördinator Regionet Leuven

Page 2: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

De minimale beschikbaarheid van informatie en het gebrek aan open debat, buiten de wettelijk verplichte publieke raadplegingen om, zijn symptomatisch voor de manier waarop Vlaanderen met grote infrastructuurprojecten omgaat…Als een perfect geruisloze boormachine probeert Vlaanderen de noodzakelijke procedures te doorlopen, zonder er veel ruchtbaarheid aan te geven. (Ruimte 21)

De sectorale aanpak toont ook hoe weinig de studie inzake de Ring gezien worden als een momentum voor debat over de identiteit van een groot stuk Vlaams-Brabant, de relatie met Brussel en de grote Europese stedelijke corridors.Wat zegt het project over de relatie tussen Brussel en gemeenten zoals Vilvoorde en Machelen? Wordt de Ring een structurerend element dat verschillende stedelijke kernen aan elkaar rijgt tot een soort randstad, die op haar beurt een centrale rol gaat spelen in de Vlaamse Ruit? Hoe worden alle geplande projecten verzameld in een regionaal stadsproject…? (Ruimte 21)

In de ban van de ring

We moeten naar een herwaardering van infrastructuur en mobiliteit als positieve maatschappelijke projecten. Dat kan door planningsprocessen zo te organiseren

dat gebiedsgerichte investeringen - of het nu om infrastructuur, woningen of bedrijvigheid gaat – ook een meerwaarde betekenen voor de lokale gemeenschap

(manifest mobiliteit 2.0)Nood aan sterke ruimtelijke procesregie op regionale schaal

VRP Manifest 2.0 – Stephan Reniers

2

Page 3: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Nood aan sterke ruimtelijke procesregie op regionale schaal

VRP Manifest 2.0 – conclusies stadsregionaal - Stephan Reniers

3

Page 4: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Regionet LeuvenEen exemplarisch project

voor het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid in Vlaanderen ?

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

4

Page 5: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

HET MOBILITEITSPROBLEEM

VAN LEUVEN IS EEN REGIONAAL PROBLEEM

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

5

Page 6: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Bevolkingsevolutie 1990 – 2010

500 2500

7500

Bevolkingsevolutie in Leuven: 112% in de gordel rond Leuven: 117% in Vlaanderen: 109%

BRON: ...

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

6

Page 7: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Ruimtelijke (wan)orde: oorzaak van ons mobiliteitsprobleem

23% woont in steden 50% woont in dorpen

LEUVENZAVENTEM

DIEST

AARSCHOT

TIENENTERVUREN

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

7

Page 8: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

woont in linten, woonparken

en “op de buiten”

Ruimtelijke (wan)orde: oorzaak van ons mobiliteitsprobleem

27%Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

8

Page 9: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Sterke spreiding van herkomst en bestemming:

moeilijk te bundelen verplaatsingen.

Diffuse verplaatsingen: toenemende auto-afhankelijkheid

Dominant autogebruik

Moeilijke doorstroming

OV, onveiligheid

fietsers

Perifere Ontwikkeling

Diffuse spreiding wonen en werken,

grotere verplaatsingsafstande

n

CREËRT AFHANKELIJKHEID

MAAKT MOGELIJK

Toename autoverkeer bemoeilijkt OV en fiets:

Een neerwaartse spiraal

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

9

Page 10: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Oriëntatie op Leuven

5002500

7500

DRUK IN LEUVEN

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

10

Page 11: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

DE TOEKOMSTIGE GROEI DREIGT TOT EEN VERKEERSINFARCT TE

LEIDEN

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

11

Page 12: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

50.000 extra inwoners in 2030, 75.000 in 2050.

Voldoende bouwgronden tot 2050, maargrotendeels op locaties slecht ontsloten met

OV

Regionale tendens: verdere periferisering, steeds grotere auto-afhankelijkheid

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

12

Page 13: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Afwenteling heeft een boomerang-effect

Doorschuiven van stedelijk programma vergroot het mobiliteitsprobleem en

versnippert de open ruimte

DUALISERING VAN DE REGIO

EEN

REG

IO D

IE

SUBU

RBAN

ISEE

RT

EEN

STA

D

MET

G

ROEI

PIJN

EN

AFW

ENTE

LING

Dreigende congestie: Performantie busnet

daalt

Stedelijke structuur

bereikt limiet

Druk op open ruimte; Verminderde leefbaarheid

Dominant autogebruik; laag potentieel O.V.

Lage densiteit; tanende voorzieningen

Versnippering landschap; aantasting ecosysteem

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

13

Page 14: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

14

Mobiliteit verbinden met (stads)regionale

ontwikkeling

Regionet Leuven

Page 15: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

15

Mobiliteit verbinden met (stads)regionale

ontwikkeling

Regionet Leuven

Page 16: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

SAMENWERKINGTransfer van ontwikkelingsrechten

Planbaten / planschade regelingen te complex en onzekerEnkel aanbodbeleid ontoerieikend om overaanbod in regio aan te pakkenVerhandeling van ontwikkelingsrechten van ongewenste naar gewenste locaties (via marktwerking) antwoord op regionale problematiek Principe opgenomen in Vlaams regeerakkoord - Lopende onderzoeksopdracht binnen Ruimte Vlaanderen - Regionet Leuven als testcase uitgewerkt. Huidige instrumenten uit het decreet Landinrichting of verkavelingsverordeningen, …. slechts lokaal in te zetten

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

16

Page 17: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

SAMENWERKING

Verevening tussen gemeenten

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

17

Naar een “verevening” tussen gemeenten>Wegwerken van concurrentiemechanismen tussen gemeenten>Herverdeling van lasten en lusten door hoogdynamische activiteiten: bewoning, tewerkstelling, mobiliteit>(Financiële) herwaardering van laagdynamische activiteiten:• Ecosysteemdiensten• Landbouw: toename lokale voedselproductie • Schone energieproductie• Toerisme en recreatie

Page 18: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

De OV lijn maakt wonen nabij de open ruimte mogelijk en ontsluit het landschap voor recreatieve beleving

CORRIDOR LEUVEN / DIESTLusten en lasten beter verdelen

door koppeling van programma’s

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

18

Locatieonderzoek HOV-halte gekoppeld aan verplaatsing

spoorhalten en ontsluiting regionale attractoren

Page 20: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Transitie naar duurzame mobiliteit vereist opbouw maatschappelijk en economisch draagvlak

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

20

Middenveld, economische actoren en burgerbewegingen moeten sterker wegen op

ruimtelijke agenda

Regionet Leuven

Page 21: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Benut de kracht van het ontwerpRegionet Leuven

Page 23: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

(Stads)regionale aanpak mobiliteit

mits

(Stads)regionale ruimtelijke ordening

mits

Verregaande interbestuurlijke samenwerking

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

23

Regionale samenwerking en organisatieRegionet Leuven

Page 24: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Geen tijd te verliezen! Vlaamse Overheid: Geen concreet initiatief inzake regionale mobiliteit en ruimtelijke ordening Sterke verkokering Onvoldoende budgetTendens naar decentralisatie

Anderzijds: Mobiliteitsproblemen zeer urgent ! Grootste bevolkingsgroei vóór 2030 Verwachte groei KU Leuven en kenniseconomie Klimaat doelstellingen

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

24

Regionale samenwerking en organisatieRegionet Leuven

Page 25: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Initiatief vanuit de regio, eerder dan vanuit

Vlaanderen

Lokale besturen: Probleem-eigenaars

Terreinkennis Grootste impact op ruimtelijke ordening

Voeling met bevolking

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

25

Regionale samenwerking en organisatieRegionet Leuven

Page 27: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

27

Regionale schaal steeds relevanter

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

27

Page 28: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

• April-mei 2014 : start informele samenwerking• Juli 2014 : indiening subsidieaanvraag tot

erkenning als strategisch project bij Ruimte Vlaanderen – onderschreven door lokale besturen op piloot-as Diest-Leuven-Tervuren

• September – december 2014 : oprichting gezamenlijke ambtelijke werkgroep en onderzoeksgroep door 4 Partners – afsprakennota – inhoudelijke ondersteuning door BUUR

• December 2014 : erkenning strategisch project door J. Schauvliege

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

28

Regionale samenwerkinggeen bestuurljke blauwdruk, geen vrijblijvendheid

Regionet Leuven

Page 30: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Regionale samenwerking

Vlaams Gewest

Grondbank

Ontwikkelings- maatschappij

Infrastructuur - maatschappij

Regionale OV-operator

Provincie Vl.

Brabant

NMBS

De Lijn

Steden &Gemeente

n• Niet wachten op bestuurlijke

hervorming• Delegatie van lokale en gewestelijke

bevoegdheden• Planning en procesregie• Investeringsbudget• Grondbeleid• Infrastructuur- en

ontwikkelingsvehikel

Cel Planning en Proces

Regionale samenwerkinggeen bestuurljke blauwdruk, geen vrijblijvendheid

Regionet Leuven

Opstap naar regionale bestuurskracht?

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

30

Page 31: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

INVESTERING

€62 mln bus+€44 mln indirect+€109 mln tram

€83 mln bus+€20 mln indirect+€ 0 mln tram

€32 mln bus+€16 mln indirect+€78 mln tram

€30 mln bus+€35 mln indirect+€35 mln tram

€46 mln bus+€10 mln indirect+€60 mln tram

€17 mln bus+€1 mln indirect+€20 mln tram

Totaal bus+indirect Incl. kosten (30%)Meerkost tram(kosten spoorlijnen niet inbegrepen)

€ 382 mln

+€ 500 mln

+€ 400 mln

Infrastructuurkost

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

31

Private investeringen als hefboomBundeling bovenlokale en lokale

investeringsbudgetten (investeringsagenda’s)Fiscaal beleid

Een aangepast financieel kaderRegionet Leuven

Page 32: Manifest Mobiliteit 2.0. Stephan Reniers (Regionet Leuven). Stadsregionale regie

Regionet LeuvenEen exemplarisch project

voor het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid in Vlaanderen ?

Strategisch project Regionet Leuven – bron BUUR Bureau voor Urbanisme

32