1

LES 1

Wat weet jij over de Eerste Wereldoorlog? In samenwerking met het In Flanders Fields Museum legde Volt deze vra-genlijst voor aan leerlingen uit het secundair onderwijs. Hoe staat het met jouw parate kennis over WOI? We testen even jullie kennis aan de hand van onderstaande vragen.

1. Jaarlijks wordt in België de Eerste Wereldoorlog herdacht. Op welke datum? Waarom op die dag? 11 november = wapenstilstand

2. Welke landen stonden aan de kant van België tijdens de Eerste we-reldoorlog? (Duid er vier aan.)

Frankrijk

Duitsland (Duitse Rijk)

Ottomaanse Rijk

Spanje

Japan

5. Welke Belgische rivier speelde een belangrijke rol? En waarom was dat zo? De IJzer. Omdat ze de sluizen openzette zodat de IJzervlakte onderliep.

6. Welke bloem staat symbool voor de oorlog? De klaproos

7. Waardoor raakte België in deze oorlog betrokken?

8. Wat is een loopgraaf?

Een soort gracht/geul die de soldaten groeven om zich te beschermen

Wat weet ik over de Groote Oorlog? Maart 2014

Dingen die Miss België zou moe-

ten weten:

De Eerste Wereldoorlog begon in:

1914

De Eerste Wereldoorlog eindigde in:

1918 op 11 november

De Eerste Wereldoorlog duurde:

4 jaar

Verenigd Koninkrijk

Oostenrijk

Hongarije

Zwitserland

De Franse regering overtuigde Albert I en de toenmalige Belgische regering om het Duitse rijk de oorlog te verklaren.

Het Duitse Rijk wilde Frankrijk aanvallen en moest daarvoor door het neutrale België trekken.

Het Duitse Rijk zag België als een Germaans land en wilde het inlijven om zo groter te worden.

De Duitse legers vielen België aan om zo onze grondstoffen in Congo te kunnen benutten.

Wat verwacht ik van mezelf?

Ik scoor zeer goed op deze test

en maak maar één foutje.

Ik scoor goed op deze test en

maak maar drie fouten.

Ik scoor net voldoende op deze

test en maak vier fouten.

Ik scoor onvoldoende op deze

test en maak meer dan vier fouten.

Besluit :

Ik weet veel over de Eerste

Wereldoorlog.

Ik weet voldoende over de

Eerste Wereldoorlog.

Ik weet veel te weinig over de

Eerste Wereldoorlog.

“10 jaar geleden…?”

"Dit is een gemakkelijke", maakte Veronique De Kock zich nog sterk. Helaas, voor Miss België-kandidate Cindy Sabbe uit Stalhille bleek die vraag toch net iets te hoog gegrepen. Het antwoord laten we je zelf ontdekken, voor het overige onthouden we ons van alle commentaar.

2

Mail je vragenlijst naar de leerkracht.

Denk er nog even over na en

mail dan jouw vragenlijstje

door naar onderstaand adres:

Stagepav@gmail.com

Bezoek ook eens onze websi-

te op

www.pavwo1.weebly.com

Wat zou ik graag willen leren over de Eerste Wereldoorlog?

In 1914 ging het er natuurlijk helemaal anders aan toe dan nu, maar hoe an-

ders dan? Weet je hoe het komt dat België in deze oorlog verzeild is ge-

raakt? Op al deze vragen zoeken we een antwoord en jij kan mee bepalen

naar welke antwoorden we op zoek gaan. Je kan jouw vragen hieronder no-

teren.

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………..

.......................................................................................................

.......................................................................................................

.......................................................................................................

.......................................................................................................

.......................................................................................................

Waaraan denk ik bij het sturen van een mail?

>

>

Dag mevrouw Staes / meneer Van Campenhout

>

Vorige les vroeg u ons wat we wilden leren over de Eerste Wereldoorlog. Onderaan vindt u zoals gevraagd mijn vragenlijstje.

>

Mijn vragenlijstje:

Waarom staat de klaproos symbool voor de Eerste Wereldoorlog?

Hoeveel mannen sneuvelden er tijdens de Eerste Wereldoorlog?

Waarom schrijf je de Eerste Wereldoorlog met een hoofdletter?

…

> (6 witregels tussen laten)

Met vriendelijke groeten,

Naam en achternaam + klas

3

LES 2 Hoe zag het leven eruit in 1914? Maart 2014

1914 is ondertussen weer 100 jaar geleden, een hele eeuw dus. Hoe zag het leven er uit 100 jaar geleden? Mo-

menteel leven we in een tijd waar we niks tekort komen, Afhankelijk van je sms-vaardigheden kan je jouw beste

vriend(in) inlichten over de nieuwste roddel, een uurtje op de Eurostar en je bevindt jezelf in Londen en voor die

taak van PAV over de Eerste Wereldoorlog moet je zelfs niet meer naar de bibliotheek , je gebruikt gewoon je ta-

blet, smartphone of laptop om de informatie op het internet op te zoeken. Jammer genoeg verliep de communica-

tie tijdens de Eerste Wereldoorlog nog niet zo vlot. Familieleden moesten soms maanden wachten op een brief

van hun soldaten, orders werden per telegram verstuurd en enkel geletterde burgers konden het nieuws in de

kranten lezen. Hoe zag het leven eruit in 1914?

Wat bestond er al in 1914? Duid aan met een kruisje.

De radio De televisie De stofzuiger

Het vliegtuig De BH De telefoon

Kleurenfoto’s Elektriciteit Stemrecht voor vrouwen

Dit voorwerp werd uitgevonden in 1914. Waarvoor zou je

het kunnen gebruiken? Waarom denk je dat?

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………….

Hoe zagen de mannen en vrouwen eruit in 1914? Welke kledij droegen ze?

Teken de klederdracht die jij verwacht voor 1914 op de onderstaande schetsen.

De mannen droegen meestal:

Hoeden

Snorren

Lange kostuumvest

De vrouwen droegen meestal:

Lange rok/jurk

Haar hoog opgestoken

Hoge taille

4

Wie waren ‘the Suffragettes’?

The suffragettes waren lid van de politieke vrou-

wenvereniging ‘Central Committee of the Natio-

nal Society for Women's Suffrage . Zij betoogden

onder meer voor het stemrecht voor vrouwen en

gelijke rechten voor mannen en vrouwen.

De KIAM-methode:

K = kijken

Zeg wat je allemaal op de car-

toon ziet. Elk detail kan belang-

rijk zijn.

I = interpreteren

Zoek bij elk element dat e opge-

zocht hebt de juiste betekenis.

Leg uit wat er precies aan de

hand is op de cartoon.

A = actualiteit

Ga na of en hoe de cartoon in

de actualiteit past.

Zoek één artikel dat over het-

zelfde onderwerp gaat en dat

onlangs op het net of in de krant

verscheen.

M = mening

Controleer of de cartoonist OB-

JECTIEF of SUBJECTIEF ge-

weest is.

Formuleer je eigen mening over

deze problematiek. Hoe denk jij

persoonlijk over dit onderwerp?

Cartoons tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (en later tijdens de Tweede Wereldoorlog)

werden Cartoons voornamelijk gebruikt als propaganda materiaal. Het was

een doeltreffende manier om een breed doelpubliek te bereiken. Om een

cartoon te begrijpen moet je niet per se geletterd zijn, je kan de boodschap

ook afleiden uit de tekeningen. Hieronder vind je een cartoon over ‘the

Suffragettes’. Achterhaal de betekenis van deze cartoon en geef je mening

door de KIAM-methode toe te passen.

Wat zie ik?:

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………..

...........................................................

...........................................................

Wat is er precies aan de hand op deze cartoon?

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………...

Formuleer je eigen mening over deze problematiek:

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

Propaganda = een vorm van

communicatie waarbij je de me-

ning van het publiek beïnvloed

om hen voor jouw kant te win-

5

La vie en Belgique depuis 1914...

De taalonrechtvaardigheid was opmerkelijk. De taalwetten die bestonden, werden niet uitgevoerd. Slechts 8% van de bevolking was Franstalig, maar het publieke leven was volledig verfranst. Frans spreken was een teken van bescha-ving. De Gentse en Leuvense universitairen waren ook Franstalig. Lessen kon je enkel in het Frans volgen. De achter-stelling van de Nederlandstaligen was ook in de loopgraven op te merken. Belangrijke functies zoals: kapitein of korpo-raal gingen naar Franstalige Belgen, zij hadden immers gestudeerd. Het gevolg hiervan was dat de gewone Vlaamse soldaten, die geen Frans spraken, deze bevelen niet begrepen. Eens kijken of jullie volgende bevelen zouden kunnen uitvoeren…

Soldat, fair attention pour les mines

terrestres!

Wa zegde Sergeant?

Vertaal volgende bevelen naar het Nederlands zodat je ze begrijpt:

Commencez à courir = ………………………………………………………………………………………………………………

Mettez-vous à l'abri = ……………………………………………………………………………………………………………….

Soyez silencieux = …………………………………………………………………………………………………………………..

Courez vite = ………………………………………………………………………………………………………………………….

Tirez sur l’ennemi = …………………………………………………………………………………………………………………..

Hoe vorm je nu een bevel in het Frans?

Als je op formele toon iets beveelt, neem je de ‘vous’-vorm van het werkwoord en laat je

‘vous’ weg.

Aller → vous allez → Allez (ga)

Commencer → vous commencez → Commencez (begin)

6

LES 3 Deel 1 van de Eerste Wereldoorlog Maart 2014

Vrolijke, vrolijke vrienden...of toch niet?

Sofie en Rabia zijn jouw beste vriendinnen, samen kunnen jullie alles aan. Zelfs die ene keer toen Sofie Ruzie had

met Taberth schoten jullie haar te hulp. Jij en Rabia zette Taberth op z’n plaats en gaven hem goed zijn vet.

Sofie zou dankbaar moeten zijn omdat je dat voor haar gedaan hebt ,maar de vriendschap verwaterde...Rabia

vond dat blijkbaar niet zo erg, zij hield zich met haar eigen vriendinnen bezig en ook Sofie had plots veel minder zin

in uitstapjes met z’n drieën. Jij bleef Sofie eraan herinneren wat je allemaal voor haar gedaan had, maar zij vond

dat ‘overrated’ . En zo is de ruzie begonnen: jij werd kwaad op Sofie omdat ze niet meer met jou op stap wou. So-

fie begreep jouw reactie niet en ging steun zoeken bij Rabia. Ook Rabia vond dat jij overdreef en nu heb je ruzie

met zowel Sofie als Rabia.

Hoe zou jij deze ruzie oplossen?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………............................................

“Jij” Sofie Rabia

Oostenrijk-Hongarije Rusland Servië

7

Nieuwe vriendjes maken betekende OORLOG...

Duitsland Oostenrijk-Hongarije Servië Rusland

+ Italië (= bondgenoot van Duitsland) + Frankrijk ( =bondgenoot van Rusland)

Centralen Geallieerden

De ruzie tussen Servië en Oostenrijk-Hongarije liep pas echt uit de hand op 28 juni 1914

toen de Bosnisch-Servische Gavrilo Princip de troonopvolger van Oostenrijk neerschoot.

Gavrilo Princip was lid van de geheime Bosnisch-Servische socialistische beweging, de

"Zwarte Hand". Hij had zich eerder al aangeboden bij het Servische leger, maar hij werd

vernederend weggestuurd met de woorden: Je bent te klein en te zwak! Ga naar huis

voor ik je in elkaar sla!

Gavrilo wou bewijzen dat hij iets kon betekenen voor zijn vaderland en schoot daarom

de troonopvolger van Oostenrijk en diens vrouw neer. Franz Ferdinand was niet meer.

Oostenrijk-Hongarije had nu een excuus om Servië binnen te vallen, maar ze zouden dit

alleen kunnen doen met de steun van het Duitse leger. Duitsland stemde in en zo werd

Servië bedreigd door Oostenrijk-Hongarije EN Duitsland. Servië riep de hulp in van zijn

bondgenoot Rusland. De Eerste Wereldoorlog was begonnen.

Wie is Franz Ferdinand?

De troonopvolger van Oostenrijk

Wie is Gavrilo Princip?

Een Bosnische activist

8

Fakebook: Eerste Wereldoorlog

Bekijk onze Fakebook. Welke landen hebben elkaar

een vriendschapsverzoek verstuurd en zijn dus bond-

genoten tijdens de Eerste Wereldoorlog?

Kleur de bondgenoten in dezelfde kleur.

Frankrijk Duitsland Engeland Oostenrijk Hongarije Servië Rusland België

………………

………………

………………

Hoe noemen we het verbond tussen de donker groene landen?

De centralen

De geallieerden

De neutralen

Legende:

9

Bekijk onderstaand krantenartikel en beantwoord de vragen:

Op welke datum werd deze krant uitgegeven?

…………………………………………………………………………………………………………………………

Wat deelt de krant mee?

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

Wat zal België doen als tegenreactie op de Duitsers?

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

Waarom deze tegenreactie?

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

Wat betekent deze boodschap?

…………………………………………………………………………………………………………………………

4 augustus 1914

België verklaart Duitsland de oorlog omdat Duits-

land de onafhankelijkheid van België schendt.

10

Hoe komt het dat België betrokken raakte bij de oorlog?

Duitsland wilde door België om zo een verrassingsaanval op Frankrijk te plegen.

Deze meneer, of althans zijn idee, zorgde ervoor dat België bij de Eerste

Wereldoorlog betroken geraakte. België was altijd een neutraal land ge-

weest. Engeland had een verdrag ondertekend dat stelde dat Engeland

België te hulp zou schieten als België aangevallen zou worden.

De Duitsers moesten de onafhankelijkheid van België respecteren, maar

daar lapte meneer Von Schlieffen zijn laars aan. Von Schlieffen bedacht

een plan om Frankrijk aan te vallen, hij zou Parijs omsingelen, maar daar-

voor zou hij door België moeten. Door deze actie verbrak hij de Europese

afspraak om het neutrale België niet aan te vallen.

Duitsland viel België binnen op 4 augustus en daarom verklaarde ook En-

geland de oorlog aan Duitsland.

Het Von Schlieffenplan

Wat was het doel van het Von Schlieffenplan?

Een verrassingsaanval op Frankrijk en Parijs omsingelen.

Welke landen zouden Duitsland doorgang moeten verle-

nen?

België en Nederland (zie kaartje)

Duitsland maakte één aanpassing. Waarom? Teken de

aanpassing op de kaart.

De Duitse soldaten gingen niet door Nederland. Anders

zou ook Nederland de oorlog aan Duitsland verklaren.

De grootste boog op het plannetje ging dus niet door.

Nederland bleef gedurende de hele Eerste Wereldoorlog neutraal.

11

LES 4 Deel 2 van de Eerste Wereldoorlog Maart 2014

25 oktober 1914 De IJzervlakte Verdun

10.000 ton explosieven Hendrik Geeraert Dikke Bertha’s

Vragen :

Wat hebben deze drie woorden met

elkaar te maken? Over welke ge-

beurtenis gaat het?

De sluizen van de IJzer werden open-

gezet waardoor de IJzervlakte onder-

liep met zeewater.

De slag om Verdun

Op welke datum vond deze gebeur-

tenis plaats?

25 oktober 1914 21 Februari 1916

Wie won deze strijd? De Belgen ,maar de overwinning was

van korte duur.

De Duitsers

Hoe komt het dat zij deze strijd ge-

wonnen hebben?

De Duitsers geraakten niet verder,

de doorgang was ondergelopen.

Ze gebruikten de uitbloedtechniek.

Ze bleven bommen afvuren tot elke

Franse soldaat dood was.

Waarom gingen ze deze strijd aan? Om te voorkomen dat de Duitsers

toegang tot de zee kregen.

Het front was vastgelopen en de

Duitsers wilden een doorgang ma-

We hebben twee tabellen samengesteld. (De tweede tabel staat op p. 12.) Kies een van deze tabellen en ga op

zoek naar de juiste antwoorden. Je mag gebruik maken van het internet, maar dan vermeld je wel jouw gebruikte

bronnen (bijv.: door het http-adres te vermelden) De resultaten overlopen we tijdens de volgende les. Let op:

deze leerstof zal een onderdeel uitmaken van jullie test op het einde van deze projectweek. Je bent er dus zeker

bij gebaat goed werk te leveren.

12

Tsaar Nicolas

Lenin

Zimmermantelegram

6 april 1917

Duitsers

De Verenigde staten

Vragen :

Wat hebben deze drie woorden met

elkaar te maken? Over welke ge-

beurtenis gaat het?

De Russische revolutie Amerika verklaar de oorlog aan

Duitsland.

Op welke datum vond deze gebeur-

tenis plaats?

17 februari 1917 6 april 1917

Welk gevolg had deze gebeurtenis

op de Eerste Wereldoorlog?

Rusland trok zich terug uit de oorlog Het einde van de oorlog was in zicht.

Behoorde Rusland vanaf dat mo-

ment tot de centralen, de geallieer-

den, de neutralen?

De neutralen

Wie was (vanaf nu) de leider van

Rusland?

Lenin

Hoe heette Rusland vanaf nu? De sovjet unie

Wie was de president van de

Verenigde Staten op dat moment?

Woodrow Wilson

Bronnen:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………...

13

LES 5 INTERACTIEVE QUIZ: Herhaling vorige lessen Maart 2014

Wie zijn deze mannen?

Woodrow Wilson Lenin Hendrik Geeraert Nicolas Romanov

President leider van de nieuwe Sovjet-Unie Zette de sluizen open Tsaar

Verenigde staten Rusland België Rusland

Belangrijke data: Gebeurtenis: Gevolg:

28 juni 1914 Moord op Franz Ferdinand Startschot van WO1

4 augustus 19114 België verklaart oorlog aan Duits-

land

België is vanaf nu betrokken bij de

oorlog

6 april 1917 Amerika verklaart oorlog aan Duits-

land

Het einde is in zicht

Belangrijke data:

Hoe noemden de Duitsers dit kanon?

De dikke bertha

Waarom noemden ze het zo?

Het is vernoemd naar de vrouw van de uitvinder.

14

Hoe noemden men dit plan?

Het Von Schlieffenplan

Waarom werd het plan zo genoemd?

Omdat meneer Von Schlieffen het uitvond

Welk land voerde dit plan uit?

Duitsland

Kerstmis 1914

Wat gebeurde er in de loopgraven op kerst 1914?

Een tijdelijke wapenstilstand tussen de soldaten. Ze speel-

den een potje voetbal met elkaar en wensten elkaar een

vrolijk kerstfeest. Op 25 december ging het moorden ge-

woon door.

Obusios en fresios

Wat proberen deze mannen uit te leggen?

Dat de Poolse boeren moeten opletten voor obussen uit

de Eerste Wereldoorlog, want die zitten nog vaak onder

de grond.

Geallieerden centralen Rusland Frankrijk Engeland Servië (en Montenegro) België Japan Amerika

Duitsland Oostenrijk-Hongarije Italië Ottomaanse rijk (Turkije) Bulgarije

15

Vrouwen aan de haard?

Hoe noemden men de leden van deze Engelse vrou-

wenvereniging?

The suffragettes

Curieuze neuzen mosterdpot…

Welke nieuwe (gruwelijke) wapens gebruiken de Duitsers in dit filmpje?

Mosterdgas en vlammenwerpers

Mogen chemische wapens nog gebruikt worden?

Neen, het gebruik van chemische wapens is bij wet verboden. Wanneer je als land toch chemische wapens gebruikt

dan word je gestraft door de Verenigde Naties.

Worden deze wapens nog gebruikt?

Jammer genoeg wel. Niet zo lang geleden werden er nog chemische wapens gebruikt in Syrië.

De soldaten gebruikten gasmaskers om aanvallen met mosterdgas te overleven. Wat konden ze nog gebruiken

om zo’n aanval te overleven indien ze geen gasmasker hadden?

Ze konden ook op hun zakdoek plassen en die voor hun neus en mond houden. Het Amoniak in de urine neutrali-

seert het gas.

16

Hup Holland, hup!

Aan welke kant vocht Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog?

Aan geen enkele kant

Behoorden zij tot de geallieerden of de centralen?

Nederland behoorde tot de neutralen

Iet, iet, iet, deze man heeft een hele grote ...SNOR!

Wie is deze man?

Franz Ferdinand was de troonopvolger van Oostenrijk

Wat heeft deze man met de start van de Eerste Wereldoorlog te maken?

Zijn moord betekende het startschot voor de Eerste Wereldoorlog.

Wat zie je op deze foto? loopgraven

Waarvoor dienden deze constructies? De soldaten groeven zich in om zich te beschermen tegen de kogels

De Loopgravenoorlog

17

De gruwel van Eerste Wereldoorlog...

Soldat, fair attention pour les mines

terrestres!

Wa zegde Sergeant?

Voer volgende bevelen correct uit….

Frans Nederlands

Aan wat lijdt deze man?

Shell shock

Hoe komt het dat deze man hieraan lijdt?

Shell shock krijg je door een trauma dat je bent opgelopen in de loopgraven. Je kan plots blind worden zonder dat

er iets mis is met je ogen, het is dus psychologisch.

Kan deze man nog genezen worden?

Door de juiste therapie te volgen kan deze man nog genezen. Jammer genoeg sturen ze deze mannen na genezing

gewoon terug naar het front zodat ze hervallen.

18

LES 6 Maken van een creatieve tijdlijn Maart 2014

Jullie krijgen de opdracht om per twee een creatieve tijdlijn te maken. De leerkracht voorziet het knutselma-

teriaal, maar een schaar en een lijmstift zijn de minimum vereisten, die breng je dus zelf mee. Deze tijdlijnen zullen

later in het schoolgebouw opgehangen worden ter herdenking van de Eerste Wereldoorlog.

Je krijgt punten voor originaliteit, volledigheid (juiste data en gebeurtenissen) en voor jullie samenwerking.

Gebruik voor deze opdracht de OVUR-methode.

Je vindt deze werkwijzer op p. 5 in de map ‘PAV-vaardig’.

Oriënteren:

Je werkt per twee

Je maakt een tijdlijn die begint bij 28 juni 1914 en eindigt bij 11 november 1918.

Je gebruikt de informatie uit de bundel en je kan extra informatie opzoeken door gebruik te maken van de klas-

computers.

Je maakt van je tijdlijn een creatief geheel door gebruik te maken van foto’s, prenten, gedichten, krantenkop-

pen of tekeningen van jezelf.

Je maakt gebruik van de collage techniek (= prenten, foto’s enz. op kleven)

Je krijgt één uur de tijd voor deze opdracht.

! DEZE GEBEURTENISSEN MOETEN ZEKER IN JE TIJDLIJN KOMEN !

(let op: deze gebeurtenissen staan hieronder niet chronologisch opgelijst)

De moord op Franz Ferdinand.

De oorlogsverklaringen van de verschillende landen. (Vergeet de Verenigde Staten niet!)

De slag van Verdun.

Het onderlopen van de IJzervlakte.

De start van de revolutie in Rusland.

Het eerste gebruik van mosterdgas.

De wapenstilstand.

19

Voorbereiden:

Hoe willen jullie dat je tijdlijn eruit ziet? Kijk eerst welke materialen je ter beschikking hebt en bedenk dan sa-

men welke elementen je in jouw tijdlijn wil gebruiken.

Maak eerst een schets van je tijdlijn.

Bekijk de checklist van gebeurtenissen heb je alle gebeurtenissen in je tijdlijn staan?

Verdeel onderling de taken: wie doet wat? - Moeten jullie nog info vergaren op het net? Wie doet dat dan?

MAAK HIERONDER EEN SCHETS VAN JOUW TIJDLIJN:

Uitvoeren:

Voer je taak uit met aandacht voor:

Een logische opbouw

Hoofd– en bijzaken : de hoofdzaken moeten op je tijdlijn meer de aandacht trekken dan de bijzaken.

De beschikbare tijd : 60 min.!!!

Reflecteren:

We bekijken klassikaal ieders tijdlijn. We stellen elkaar de volgende vragen:

is de opdracht goed begrepen?

Is de opdracht goed uitgevoerd?

Hebben we problemen ondervonden bij de uitvoering?

Hoe zouden we deze opdracht in de toekomst aanpakken?

Beantwoord het resultaat aan jullie verwachtingen?

20

LES 7 Het einde van de oorlog

monumenten

De Menenpoort

Graf van de onbe-

kende soldaat

De klaproos

Flanders Fields muse-

um betrokkenen

Lenin

Ludendorff en Von

Hindenburg

Keizer Wilhelm

President Wilson

Waar en wanneer

Treinwagon

11 uur

11 november

Bos van Compiégne

Kolonies

Congo

Canada

Togo

Tunesië

21

Het verdrag van Versailles

Wanneer en waar werd het verdrag van Versailles gesloten?

Het verdrag van Versailles werd gesloten in Versailles, maar de wapenstilstand werd ondertekend in Compeigne.

Discussieer in groep:

Welke maatregelen zou jij Duitsland na de oorlog opgelegd hebben?

……………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………

de belangrijkste punten in het verdrag Duitsland moest gebieden afstaan. Het land werd dus kleiner.

Duitsland moest zijn koloniën afstaan.

Duitsland moest zich ontwapenen.

Duitsland moest de herstellingen na de Eerste Wereldoorlog betalen.

Duitsland moest het deeltje dat ze van Lenin gekregen hadden terug geven aan Rus-land.

Een verdrag lost helaas niks op...

Nadat in Frankrijk het verdrag van Versailles was ondertekend voelde Duitsland zich oneerlijk behandeld. Ze moesten

rijke gebieden vol met steenkool en ijzererts Afgeven, waardoor de economie ineenzakte. Omdat Duitsland zich zo

benadeeld voelden konden de Nazi’s Aan de macht komen in het land, met als leider Adolf Hitler , en dit was de aan-

leiding voor de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke oorlog met veel slachtoffers, de Holocaust En een grotere

verwoesting van cultureel erfgoed.

22

LES 8 Oorlogssagen Maart 2014

Luister even allemaal mee naar de sage over de Engel van Mons…

HIER NOG EEN GOEDE REDACTIE VAN DE SAGE SCHRIJVEN

Is dit een waargebeurd verhaal?

Ja Nee

Omcirkel de elementen die bij een sage passen.

onbekende plaats kort verhaal

mondeling doorgegeven

verhaal van nu

verhaal van vroeger

griezelig bekende plaats non-fictie

gewoon verzonnen fictie humoristisch

kinderverhaal

staan in boeken volwassenen-verhaal verklaart iets

lang verhaal

Wat heb je allemaal omcirkeld? Vat deze elementen samen.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

23

Jullie krijgen de opdracht om alleen een sage te vertellen. De leerkracht geeft je een voorwerp dat een sticker-

tje heeft. Aan de hand van dit voorwerp vertel je een korte sage.

De mensen met een GROENE sticker vertellen een echt verhaal dat met de oorlog te maken heeft.

De mensen met een RODE sticker vertellen een verzonnen verhaal dat met de oorlog te maken heeft.

Gebruik voor deze opdracht de OVUR-methode.

Je vindt deze werkwijzer op p. 5 in de map ‘PAV-vaardig’.

Oriënteren:

Je werkt alleen

Je maakt een sage die verband houdt met de Eerste Wereldoorlog en je gekregen voorwerp

Je gebruikt de informatie uit de bundel en je kan extra informatie opzoeken door gebruik te maken van de klas-

computers.

Je krijgt 20 minuten de tijd voor deze opdracht.

Voorbereiden:

Kijk goed naar welke elementen er in een sage zitten.

Bedenk eerst een korte verhaallijn.

Uitvoeren:

Voer je taak uit met aandacht voor:

Een logische verhaallijn

De elementen die in een sage zitten

De beschikbare tijd : 20 minuten

Reflecteren:

We luisteren klassikaal naar ieders verhaal. We stellen elkaar de volgende vragen:

Is het vertelde verhaal waar of niet waar?

Is de opdracht goed uitgevoerd?

Hebben we problemen ondervonden bij de uitvoering?

Beantwoord het resultaat aan jullie verwachtingen?

24

LES 9 & 10 De Zeppelin Maart 2014

We vlogen met een zucht...

Hoe heet dit toestel?

Een zeppelin

Wat was de functie?

In de eerste wereldoorlog werd het vooral gebruikt

om te spioneren. In de tweede oorlog werden zij

ook gebruikt om steden te bombarderen.

...tot boven in de lucht

Zet de letters van deze man zijn naam in de juiste volgorde

FERDINAND P L E N I P E Z

Ferdinand Zeppelin

Wat zou de link kunnen zijn met de vorige foto?

Ferdinand zeppelin heeft de Zeppelin uitgevonden.

Een zeppelin is een stijf, sigaarvormig luchtschip bestaande uit een lichtgewicht

(aluminium) skelet met daarin zakken die zijn gevuld met een licht gas. Hij is genoemd

naar de grote pionier van het luchtschip, graaf Ferdinand von Zeppelin.

Soms ging het fout. Kijk naar de filmpjes/luisterfragmenten en los de vragen op.

Hoe komt het dat de Hindenburg in brand vloog?

In de Hindenburg zat waterstof en die stof is erg brandbaar

Wat gebeurde er in Gent?

Een Engelse piloot haalde een Duitse Zeppelin neer met granaten, de zeppelin stortte neer op het klooster in Sint-

Amandsberg.

25

Eponiemen

Ken je nog woorden die volgens jou afgeleid zijn van een persoon?

Woord Betekenis

Herken je deze dingen?

Project: De Zeppelin

In navolging van Graaf Ferdinand von Zeppelin gaan we zelf een poging wa-

gen om iets gelijkaardigs te bouwen.

Per 2 leerlingen krijgt iedereen één ei en toegang tot alle materialen die de

leerkracht in de klas beschikbaar stelt. Het doel van de opdracht is simpel.

Zorg dat je ei van de tweede verdieping naar beneden raakt. Maak hierbij

gebruik van technieken die de val vertragen, en geen technieken die de val

breken (dus je mag het ei niet inpakken, naar beneden smijten en hopen

dat het niet breekt.

Je geeft je toestel ook een naam. Deze naam moet een eponiem zijn (dus de

namen van je teamleden moeten er in verwerkt zijn).

Volg het stappenplan op de volgende pagina.

Een beroemd verhaal

Wat is de naam van de heer op de tekening? Mr. Sandwich

Wat heeft hij juist uitgevonden?

De sandwich

Waarom vond hij deze uitvinding nodig?

Hij zocht naar iets om met één hand

te kunnen eten zodat hij kon verder kaarten.

26

LES 11 Het Oorlogsspel Maart 2014

Oorlog is geen spel. Maar dat betekent niet dat we er niet op een aangename manier over

mogen leren. Vandaag spelen we het Oorlogsspel, gebaseerd op het traditionele ganzen-

bord. Je speelt in groepjes van maximaal 4 personen. De regels vind je hieronder.

Wat hebben we nodig?

4 pionnen

1 dobbelsteen

Het spelbord

De vragenkaartjes

Hoe spelen we het spel?

Iedereen van de groep gooit één keer met de dobbelstenen. Degene die het hoogst gooit

mag beginnen.

De eerste speler werpt met de dobbelsteen. Kom je op een gekleurd vakje terecht, dan

mag je het bijhorende vragenkaartje nemen en de vraag proberen beantwoorden (groen

= makkelijk, geel = gemiddeld, oranje = moeilijk, roze = heel moeilijk). Juist? Dan mag je

het aantal aangegeven vakjes vooruit. Hier stopt je beurt (dus dan tellen speciale vakjes niet

meer). Fout? Jammer, maar dan gaat de beurt naar de volgende speler. De vraag stop je weer

onderaan.

Zo gaan we in wijzerzin alle spelers af. Degene die het eerst het einde bereikt wint het spel.

Speciale vakjes

Als je op dit vakje komt mag je een vraagkleur kiezen.

Als je op dit vakje komt mag je nog eens gooien met de dobbelsteen.

Als je hier terechtkomt moet je helaas een beurt overslaan.

27

TEST Test—De Eerste Wereldoorlog Maart 2014

Les Kennen Kunnen

Les 1 De belangrijke data van de Eerste We-

reldoorlog kennen.

Kunnen uitleggen wat voor soort oorlog de Eer-

ste Wereldoorlog was.

Les 2 De levensstijl van vroeger (1914) met de levens-

stijl van nu vergelijken. (modern comfort, kledij,

taal)

Les 3 De betrokken landen, die de oorlog in

gang hebben gezet, kennen.

De aanleiding kennen die er voor zorg-

de dat de Eerste wereldoorlog begon.

De datum kennen waarop België het

De belangrijkste landen kunnen aanduiden op

een kaartje.

Kunnen uitleggen waarom ze Duitsland en Oos-

tenrijk-Hongarije de centralen noemen.

Les 4 De oorzaak kennen waarom de Russen

uit de oorlog stapten.

kunnen uitleggen waarom de IJzer zo belangrijk

was voor de Eerste Wereldoorlog

Les 5 Enkele belangrijke personen uit de eer-

ste wereldoorlog kennen.

Kunnen uitleggen wat er op Kerstmis 1914 ge-

beurde.

Enkele (twee) nieuwe wapens kunnen opnoe-

men die in de Eerste Wereldoorlog voor het eerst

Les 6 Kunnen belangrijke gebeurtenissen aanduiden

op een tijdlijn.

Les 7 Details over de wapenstilstand kennen

(tijdstip, plaats ,betrokken,…)

De belangrijkste punten uit het verdrag

van Versailles

Kunnen uitleggen hoe het komt dat WO 2 en ge-

volg is van WO 1.

28

29