LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS - GO · enige technische kennis verworven via het vak techniek, maar...

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vakken: PV Praktische oefeningen/TV Gezinstechnieken (6 lt/w)

Basisoptie: Sociale en technische vorming Onderwijsvorm: A-stroom Graad: eerste graad Leerjaar: tweede leerjaar Leerplannummer: 2016/002 (2009/005) Nummer inspectie: 2016/1225/1//V tot geldig referentiekader (vervangt 2008/6//1/H/BO/2H//D/)

Pedagogische begeleidingsdienst

Huis van het GO! Willebroekkaai 36

1000 Brussel

A-stroom – Basisoptie Sociale en technische vorming 2 PV Praktische oefeningen/TV Gezinstechnieken (6 lestijden/week)

Inhoud

1. Visie 3 2. Beginsituatie 4 3. Algemene doelstelling 5 4. Leerplandoelstellingen en leerinhouden 6

Cluster 1: Doelstellingen met betrekking tot toekomstperspectieven. 6 Cluster 2: Generieke doelstellingen. 7 Cluster 3: Doelstellingen met betrekking tot de mens in de maatschappij. 11 Cluster 4: Doelstellingen met betrekking tot zorg voor zichzelf en hulp aan anderen. 13 Cluster 5: Doelstellingen met betrekking tot voeding en voedingsgewoonten. 15

5. Minimale materiële vereisten 19 6. Evaluatie 20 7. Bibliografie 22


1. Visie

De basisoptie Sociale en technische vorming heeft een oriënterende en verkennende functie naar de tweede graad toe. Hierbij staan bewustwording van een gezonde levensstijl en elementaire sociale vaardigheden die nodig zijn om in het latere leven op te komen voor zichzelf en respectvol, behulpzaam met anderen om te gaan in de focus.

In deze basisoptie worden sociale en technische inzichten verworven en geconcretiseerd in eenvoudige toepassingen. Centraal staat de sociale, technisch gevormde mens waarbij we vertrekkend vanuit de leefwereld van de leerling, eenvoudige situaties en probleemstellingen aanbieden.

Het is binnen deze basisoptie de bedoeling om een brede en harmonische vorming te waarborgen en de leerlingen goed te begeleiden bij het maken van een verantwoorde keuze wat betreft de studierichting in het eerst leerjaar van de tweede graad.

Bij de uitwerking van dit leerplan werden de waarden vanuit ons PPGO! geïntegreerd in de algemene doelstellingen, de concretisering van de leerplandoelstellingen en de pedagogisch didactische wenken. We richten ons in deze studierichting immers op de totale vorming van onze leerlingen zodat ze het doel en de zin van hun handelen inzien en zich ten opzichte van zichzelf en het maatschappelijk gebeuren met kritisch inzicht opstellen, in vrijheid verantwoordelijkheid opnemen en op grond van dit alles verantwoorde keuzes maken. De leraar neemt hierbij enerzijds een voorbeeldfunctie op maar ook de rol van coach.

Dit leerplan werd opgebouwd rond een aantal clusters van doelstellingen die worden aangevuld met een aantal vakgebonden attitudes relevant voor een latere beroepsuitoefening in de voedingssector, gezondheidszorg, welzijnssector en onderwijs.

We gaan ervan uit dat binnen de vakgroep duidelijke, formele afspraken gemaakt worden wie aan welke leerplandoelstellingen zal werken. Vooral voor de generieke doelstellingen moet worden afgesproken wie de leerplandoelstellingen aanleert en wie ze verder integreert in de lespraktijk.

In de virtuele ruimte van Personenzorg in smartschool vindt u meer praktische informatie over projectmatig werken, leerlijnen, evaluatie e.d.

opdracht

hygiënisch handelen

milieubewust handelen

ergonomisch handelen

veilig handelen

kwaliteitsbewust handelen


2. Beginsituatie

De leerlingengroep in de basisoptie Sociale en technische vorming is soms een heterogene groep.

Deze basisoptie zal vooral jongeren aanspreken die sociaal voelend zijn, geïnteresseerd zijn in mensen en hoe ze de gezondheid van de mens op een technisch-wetenschappelijke onderbouwde manier kunnen in stand houden.

Deze leerlingen vertrekken bij deze basisoptie niet van nul: ze hebben vanuit het 1e jaar A-stroom al enige technische kennis verworven via het vak techniek, maar ook vanuit het basisonderwijs werd basiskennis rond gezonde levensstijl en sociale vaardigheden aangereikt. Daarnaast hebben sommige leerlingen reeds met het sociaal en maatschappelijk terrein ervaring via buitenschoolse activiteiten.

Het is belangrijk om bij het begin van het traject de beginsituatie van elke leerling goed in kaart te brengen, zodoende zicht te krijgen op de leerlingengroep (zodat kan gedifferentieerd worden) en verdere afspraken te maken met betrekking tot het leertraject.


3. Algemene doelstelling

Op het einde van de 1e graad moeten leerlingen in staat zijn om:

eigen studiemogelijkheden in functie van latere beroepsmogelijkheden te situeren.

aandacht te hebben voor een gezonde leefstijl.

elementaire sociale vaardigheden toe te passen.

een eenvoudige realisatie uit te voeren volgens het technisch proces.

een realisatie te analyseren.

kennis aangaande het materiaal, materieel en de basistechnieken toe te passen.

het fundamenteel belang van een werkmethode in te zien.

aangereikte informatiebronnen kritisch en efficiënt te raadplegen.

informatie te structureren en te ordenen.

verworven kennis en vaardigheden in praktijksituaties toe te passen.

te reflecteren. Dit concretiseren we in clusters van leerplandoelstellingen …

Cluster 1: Doelstellingen met betrekking tot toekomstperspectieven.

Cluster 2: Generieke doelstellingen.

Cluster 3: Doelstellingen met betrekking tot de mens in de maatschappij.

Cluster 4: Doelstellingen met betrekking tot zorg voor zichzelf en hulp aan anderen.

Cluster 5: Doelstellingen met betrekking tot voeding en voedingsgewoonten.

en volgende vakgebonden attitudes of attitudinale vaardigheden die in combinatie met de leerplandoelstellingen worden nagestreefd: zelfreflectie, respect, echtheid, empathie, flexibiliteit, verantwoordelijkheid, initiatief, samenwerken met anderen en positief kritisch denken.


4. Leerplandoelstellingen en leerinhouden

D: deze leerplandoelstellingen worden voorzien om aan differentiatie te doen zodat de leerkracht kan inspelen op de verschillende interesses, leerstatus en leerprofielen van de leerlingen. Deze differentiatiedoelstellingen worden cursief gedrukt en aangeduid met een D.

Cluster 1: Doelstellingen met betrekking tot toekomstperspectieven.

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 1: De leerlingen situeren de eigen studiemogelijkheden in functie van de latere beroepsmogelijkheden.

LEERINHOUDEN

1.1. De leerlingen leggen uit bij wie ze terecht kunnen voor ondersteuning bij het maken van een juiste studiekeuze.

Wie / wat kan helpen bij studiekeuzebegeleiding

1.2. De leerlingen bespreken studiemogelijkheden in de 2e graad SO.

Belang goede studiekeuze

Structuur van het SO

Studiemogelijkheden in 2de graad SO

1.3.

De leerlingen leggen het inhoudelijk onderscheid uit tussen de verschillende studierichtingen in de 2e graad binnen het studiegebied Personenzorg en het studiegebied Lichaamsverzorging.

Verschillende studierichtingen 2de graad Personenzorg

Verschillende studierichtingen 2de graad Lichaamsverzorging

1.4. De leerlingen illustreren eigen interesses en leermogelijkheden. Eigen interesses

Eigen leermogelijkheden

SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN

De leerlingen zoeken aan de hand van aangereikte bronnen op wat de verdere studiemogelijkheden zijn na de 1ste graad sociale en technische vorming bv. via brochures, websites, gerichte klasbezoeken…

Het uitschrijven / visualiseren van een droom voor de toekomst op basis van interesses en mogelijkheden kan een mogelijke insteek vormen.


Cluster 2: Generieke doelstellingen.

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 2: De leerlingen handelen hygiënisch.

LEERINHOUDEN

2.1 De leerlingen bespreken algemene richtlijnen van voedingshygiëne.

Belang

Persoonlijke hygiëne

Voedingshygiëne 2.2 De leerlingen voeren de instructies van de leerkracht uit in functie van hygiënisch handelen.


Algemene regels met betrekking tot voedingshygiëne: keuken, infrastructuur en materiaal.

Basisrichtlijnen met betrekking tot voedselverwerking: ingrediënten, verwerken en bewaren van grondstoffen.

Basisrichtlijnen met betrekking tot persoonlijke hygiëne: handhygiëne, kledingvoorschriften, …

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 3: De leerlingen handelen milieubewust.

LEERINHOUDEN

3.1 De leerlingen informeren zich over het afvalbeleid in hun gemeente / stad.

Afvalbeleid in de gemeente / stad

3.2 De leerlingen formuleren maatregelen om milieubewust te handelen in dagdagelijkse situaties.

Milieubewust handelen:

Belang

Maatregelen voor milieubewust handelen

Rationeel water- en energiegebruik

Sorteren

Afvalfracties

3.3 De leerlingen voeren instructies van de leerkracht uit in functie van milieubewust handelen.



Het raadplegen van de website van de gemeente / stad is een gelegenheid om ICT mee te integreren in de lessen. Natuurlijk kunnen er ook informatiebrochures en afvalkalenders gebruikt worden. Zo leren de leerlingen informatie selecteren uit verschillende informatiebronnen.

Het is aangewezen om de informatie via verschillende opdrachten toe te passen in de lessen. Dit kan tijdens een kook- of verzorgingsopdracht, maar ook eventueel door de speelplaats of het klaslokaal op te ruimen.

Een bezoek aan het containerpark is een meerwaarde voor de lessen.

Het beperken van afval kan ruim benaderd worden bv. sorteren van verpakkingsmaterialen , maar ook milieubelastend werken omwille van overschot - als bedorven voedingsmiddelen vanuit milieubewust (en economisch) standpunt – restfracties beperken, niet teveel aankopen, goed bewaren – waar weggooien - link ecologische voetafdruk.

Bespreek verpakkingsmaterialen voor voeding / lichaamsverzorging in functie van belasting voor het milieu.

Fracties / afvalgroepen: glas, papier en karton, PMD, GFT, KGA, restafval, ... (eventueel voorbeelden van afvalverwerking: fleece, gerecycleerd papier, …).

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 4: De leerlingen handelen ergonomisch.

LEERINHOUDEN

4.1 De leerlingen passen een correcte sta- en zithouding toe.

Een correcte sta- en zithouding

Belang

Voorbeelden

4.2 De leerlingen passen basisprincipes van heffen en tillen toe.

Heffen en tillen

Belang

Voorbeelden


Dit thema wordt best functioneel benaderd door gebruik te maken van voorbeelden en casussen uit de praktijk of de eigen leefomgeving en deze aan te vullen met oefeningen waarbij men de principes effectief in de lessen toepast.

Het is niet de bedoeling om de wervelkolom te bespreken, wel wat de gevolgen kunnen zijn van een slechte houding: pijn en schade aan ons lichaam (niet hernia, lumbago, …).


DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 5: De leerlingen handelen veilig.

LEERINHOUDEN

5.1 De leerlingen herkennen risicosituaties in de eigen leefomgeving.

Veilig handelen

Belang

Afspraken

Gebruiksaanwijzingen van toestellen en materialen

Veiligheidspictogrammen

In de lokalen

Risico’s in de leefomgeving

Preventiemaatregelen

5.2 De leerlingen leggen de betekenis van de meest voorkomende veiligheidspictogrammen uit.

5.3 De leerlingen interpreteren gebruiksaanwijzingen van de meest gebruikte toestellen.

5.4 De leerlingen stellen voor een eenvoudige risicosituatie een preventieve maatregel voor.

5.5 De leerlingen voeren instructies van de leerkracht uit in functie van veilig handelen.


Deze leerstof wordt best aangeboden met reële risicosituaties uit de eigen leefwereld: thuis / school / sport – dagdagelijkse situaties, verkeer in de buurt.

Meest voorkomende risico’s: vallen, snijden, elektrocutie en verbranden.

Betekenis van de kleurencode voor veiligheidspictogrammen mag niet vergeten worden.

Gebruiksaanwijzingen van toestellen en materialen die de leerlingen tijdens de lessen of het dagelijkse leven gebruiken, zijn het meest voor de hand liggend om te gebruiken.

Afspraken: werkplaatsreglement voor een didactische keuken, technieklokaal, sporthal,…


DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 6: De leerlingen handelen kwaliteitsbewust.

LEERINHOUDEN

6.1 De leerlingen stellen onder begeleiding een stappenplan op voor eenvoudige toepassingen.

Stappenplan

Technisch proces

OVUR

6.2 De leerlingen werken planmatig.

6.3 De leerlingen werken doelgericht.

6.4 De leerlingen werken oplossingsgericht.

6.5 De leerlingen reflecteren over de kwaliteit van hun handelen.


Gebruik een zo breed / gevarieerd mogelijk gamma aan instructies (mondeling, kookboek, video, instructiefiche, stappenplannen, …).

Het is niet de bedoeling dat leerlingen enkel recepten uitvoeren – maar wel dat ze eerst gaan nadenken over het wat, hoe, waarom– afstemmen met de leraar techniek.

Bij het opstellen van werkfiches/stappenplan rekening houden met de 5 fasen van het technisch proces (probleemstelling, keuze, realisatie, actualisering, evaluatie) – op einde maken we een zachte overgang naar OVUR.


Cluster 3: Doelstellingen met betrekking tot de mens in de maatschappij.

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 7: De leerlingen situeren menselijk gedrag en interacties.

LEERINHOUDEN

7.1 De leerlingen passen basisregels voor een correcte dagelijkse omgang toe.

Belang van correct gedrag in de dagelijkse omgang

Basisregels correcte dagelijkse omgang

7.2 De leerlingen passen basisregels voor een goede houding en tafeletiquette toe. Basisregels goede houding

Basisregels tafeletiquette


Deze leerplandoelstellingen worden vooral functioneel en als vaardigheden aangebracht.

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 8: De leerlingen situeren de mens als consument.

LEERINHOUDEN

8.1 De leerlingen illustreren hoe reclame een invloed heeft op het koopgedrag van jongeren. Invloed van reclame op koopgedrag

8.2 De leerlingen leiden uit aangereikte reclame de informatie af die bedoeld is om ons koopgedrag te beïnvloeden.

Informatie bedoeld om ons koopgedrag te beïnvloeden


Voor het realiseren van deze leerplandoelstellingen kan gebruik gemaakt worden van casussen, filmpjes van You- Tube, reclamefolders, reclamefilmpjes, de actualiteit,…

Hier kan men ook de link leggen naar de vermeldingen op het etiket (zie thema 13: De leerlingen hebben inzicht in voedingsleer).


DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 9: De leerlingen communiceren passend.

LEERINHOUDEN

9.1 De leerlingen interpreteren de betekenis van een verbale en non-verbale boodschap.

Belang van communicatieve vaardigheden

Verbale en non-verbale communicatie

Betekenis van een verbale en non-verbale boodschap

9.2 De leerlingen passen basisregels voor een goede verbale en non-verbale communicatie toe. Basisregels voor een goede communicatie

9.3 De leerlingen stellen zichzelf voor binnen de klasgroep.

Zichzelf voorstellen

9.4 De leerlingen luisteren aandachtig naar het verhaal van anderen om elkaars interesses en leefwereld te leren kennen. Aandachtig luisteren

9.5 De leerlingen geven voorbeelden van positieve en negatieve groepsdruk bij jongeren.

Groepsdruk

Positieve groepsdruk

Negatieve groepsdruk

9.6 De leerlingen leggen uit wat de invloed van groepsdruk kan zijn op het gedrag van jongeren. Invloed van groepsdruk op gedrag

9.7 De leerlingen stellen zich weerbaar op tegen groepsdruk.

Omgaan met groepsdruk


Bij het realiseren van deze doelstellingen staat vooral het inoefenen van de verschillende vaardigheden via casussen en rollenspelen centraal.

Leerlingen kunnen zich op verschillende manier voorstellen bv. aan de hand van een foto, een voorwerp, een tekening, ...


Cluster 4: Doelstellingen met betrekking tot zorg voor zichzelf en hulp aan anderen.

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 10: De leerlingen hebben inzicht in eigen lichaamsverzorging.

LEERINHOUDEN

10.1 De leerlingen leggen het verband uit tussen een goede lichaamshygiëne en een goede gezondheid.

Belang van goede lichaamshygiëne

Belang van goede gezondheid

10.2 De leerlingen bespreken in grote lijnen de bouw, de functie en verschillende soorten huidtypes.

Bouw huid

Functie huid

Verschillende soorten huidtypes

Verzorgen eigen huid 10.3 De leerlingen verzorgen hun huid.

10.4 De leerlingen bespreken in grote lijnen de bouw, de functie en verschillende soorten haartypes.

Bouw haar

Functie haar

Verschillende soorten haartypes

Verzorgen eigen haar 10.5 De leerlingen verzorgen hun haar.

10.6 De leerlingen bespreken in grote lijnen de bouw van de handen.

Bouw handen

Verzorgen eigen handen 10.7

De leerlingen verzorgen hun handen.

10.8 De leerlingen bespreken in grote lijnen de bouw van de voeten.

Bouw voeten

Verzorgen eigen voeten 10.9

De leerlingen verzorgen hun voeten.

10.10 De leerlingen bespreken het ontstaan van nagels.

Ontstaan nagels

Verzorgen eigen nagels 10.11

De leerlingen verzorgen hun nagels.

10.12 De leerlingen bespreken in grote lijnen de bouw van het gebit.

Bouw gebit

Verzorgen eigen gebit 10.13

De leerlingen verzorgen hun gebit.

10.14 De leerlingen leggen de algemene principes voor intieme lichaamshygiëne uit.

Principes intieme lichaamshygiëne


10.15 De leerlingen communiceren op gepaste wijze over intieme lichaamshygiëne. Gepaste communicatie hierover


Bij het realiseren van deze doelstellingen is het de bedoeling steeds te vertrekken vanuit de leefwereld van de leerling.

Allerhande didactisch materiaal kan gebruikt worden: afbeeldingen, filmpjes, folders van ziekenfondsen, folders van tandartsen, folders van

organisaties zoals Sensoa, websites, …

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 11: De leerlingen passen EHBO toe. LEERINHOUDEN

11.1 De leerlingen leggen uit hoe op te treden bij eenvoudige ongevallen.

Belang van EHBO

Basisprincipes EHBO

Stappen bij eerste hulp

11.2 De leerlingen leiden uit de gegevens van een bijsluiter / verpakking van medicatie de belangrijkste informatie af.

Belang bijsluiter / verpakking

Informatie op bijsluiter / verpakking

11.3 De leerlingen stellen een eenvoudige huisapotheek samen. Belang huisapotheek

Samenstelling eenvoudige huisapotheek

11.4 De leerlingen passen bij eenvoudige ongevallen eerste hulp toe.

Basisprincipes en stappen bij EHBO toepassen bij eenvoudige ongevallen

Verslikking (op de rug slaan / buikstoten geven), huidwonde (schaafwonde, snijwonde, vreemd voorwerp, splinter) brandwonde (water en hulpdiensten), bloeding (bloedneus, bloeding stelpen), letsel aan botten / spieren of gewrichten (verstuiking, ontwrichting, breuk)


Het is belangrijk dat een leerling in noodsituaties weet hoe op te treden en EHBO toe te passen, in afwachting van de komst van meer gespecialiseerde hulpverleners. Bij het realiseren van deze doelstellingen is het de bedoeling steeds te vertrekken vanuit de leefwereld van de leerling.

Het gebruik van educatieve spelen, herkenbare casussen kunnen een mogelijke insteek zijn.


Cluster 5: Doelstellingen met betrekking tot voeding en voedingsgewoonten.

DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 12: De leerlingen behandelen voedsel.

LEERINHOUDEN

12.1 De leerlingen leggen elementaire regels voor het dekken van een tafel uit. Tafel dekken:

Elementaire regels bij het dekken van een tafel.

Tafel dekken voor verschillende maaltijden

12.2 De leerlingen dekken een tafel voor een eenvoudige maaltijd op een verzorgde wijze.

12.3 De leerlingen kiezen onder begeleiding het juiste keukengerei uit. Keukengerei:

Benaming

Doel

Gebruik

Toepassen op dagelijkse producten 12.4

De leerlingen gebruiken het keukengerei correct.

12.5 De leerlingen bespreken de meest voorkomende basistechnieken en –principes.

Basistechnieken en –principes:

Benaming

Doel

Werkwijze

Toepassen op dagelijkse producten

12.6 De leerlingen voeren basistechnieken en –principes uit volgens de instructies van de leerkracht.

12.7 De leerlingen presenteren eenvoudige gerechten op een ordelijke manier.

Eenvoudige tips om gerechten ordelijk te presenteren

12.8 De leerlingen verpakken voedingsmiddelen volgens de opgedragen instructies.

Verpakken van voedingsmiddelen:

Belang van verpakken

Soorten verpakkingen/verpakkingsmaterialen

Voor- en nadelen van verpakkingsmateriaal

Etiketteren

12.9 De leerlingen bewaren voedingsmiddelen volgens de opgedragen instructies.

Bewaren van voedingsmiddelen:

Belang

Hoe en waar bewaren we producten?


12.10 De leerlingen reinigen de keuken en het keukengerei volgens de opgedragen instructies.

Reinigen

Belang van reinigen

Organiseren van de vaat

Reinigingsmiddelen, reinigingsproducten, methode en aandachtpunten

Reinigen van de keuken (en keukengerei)

Reinigingsmiddelen, reinigingsproducten, methode en aandachtspunten


Bij het realiseren van deze doelstellingen staat vooral het inoefenen via functionele opdrachten centraal.

Basistechnieken: reinigen, wassen, snijden, koken, stomen, bakken, raspen, kloppen, mixen, mengen, stoven, …

Bij het toepassen van basistechnieken kan je steeds een verband leggen naar natuurwetenschappen: kookpunt, faseovergangen, …

Bij opdrachten kan je gebruik maken van verschillende bronnen: recepten uit kookboeken/internet, mondeling, videorecepten, …

Bewaarmethoden beperken: “koelen” (koeling/diepvries) en “donker en droog bewaren” (suiker, bloem, zout, …).


DECR. NR

LEERPLANDOELSTELLINGEN Thema 13: De leerlingen hebben inzicht in voedingsleer.

LEERINHOUDEN

13.1 De leerlingen leggen het begrip “voedingsmiddel” uit. Voedingsmiddelen

Omschrijving

Indeling volgens herkomst

Voorbeelden 13.2

De leerlingen delen voedingsmiddelen in volgens herkomst.

13.3 De leerlingen leggen het begrip “voedingsstof” uit.

Voedingsstoffen

Omschrijving

Soorten

Indeling volgens functie voor het lichaam Gebruik van de voedingsmiddelentabel

13.4 De leerlingen delen de voedingsstoffen in volgens de functie voor het lichaam.

13.5 De leerlingen zoeken de voedingswaarde van voedingsstoffen op in een voedingsmiddelentabel.

13.6 De leerlingen verklaren met eigen woorden (aan de hand van de aanwezige voedingsstoffen) de plaats van voedingsmiddelen in de actieve voedingsdriehoek.

Gezonde voeding

Belang van gezonde voeding

De actieve voedingsdriehoek als voedingsmodel

Opbouw en indeling

Behoefte

Gebruik

Voedingsmiddelen situeren in de actieve voedingsdriehoek

Maaltijden samenstellen

13.7 De leerlingen stellen aan de hand van de actieve voedingsdriehoek een eenvoudige maaltijd samen.

13.8 De leerlingen bespreken de meest voorkomende voedingsfouten van jongeren.

13.9 De leerlingen omschrijven het belang van een voedingsetiket.

Het etiket

Verplichte gegevens

Bewaarvoorschriften

Oefeningen op het lezen van een etiket

13.10 De leerlingen leiden uit de gegevens van een etiket/verpakking de belangrijkste informatie af.

13.11 De leerlingen beoordelen voedingsmiddelen naar voedingswaarde. (D)

13.12 De leerlingen bespreken een aantal voedingstendensen. (D)



Herkomst van de voedingsmiddelen: plantaardig – dierlijk – mineraal- (water) samengesteld. Gebruik de juiste terminologie.

Functie voor het lichaam: energieleverende stoffen, bouwstoffen, regulerende stoffen.

Aandacht vestigen op het verantwoord gebruik van: zout, vet, suiker, kruiden en specerijen, …

Voedingsfouten: portiegrootte, voedingswaarde, tijdstip , variatie, …

Eigen voedingspatroon vergelijken met de aanbevelingen van de actieve voedingsdriehoek.

Een link leggen tussen vermeldingen op etiketten en de invloed van reclame (zie Thema 8: De leerlingen situeren de mens als consument).

Een link leggen tussen vermeldingen op het etiket en bewaarmethodes, voedingswaarde, …


5. Minimale materiële vereisten1

De praktijklokalen dienen te voldoen aan de technische voorschriften betreffende arbeidsverhoudingen van de Codex over het Welzijn op het Werk van het Algemeen Reglement voor Arbeidsbescherming (ARAB) en het Algemeen Reglement op elektrische installaties (AREI).

Inrichting van de voldoende ruime lokalen: nutsvoorzieningen:

Voorzieningen voor koud en warm water

Elektriciteitsvoorzieningen voor verlichting, aansluiting toestellen en apparaten

Voldoende bergruimte met kasten Inrichting van de lokalen: infrastructuur:

Zone voor maaltijdzorg

Keukenblokken met:

Gas en/of elektrische (inductie en/of vitro-keramisch en/of halogeen en/of elektrische weerstand) fornuizen,

Spoelbakken,

Warm- en koud stromend water,

Voldoende werken opbergruimte.

In het lokaal

Zone voor handhygiëne

Voldoende koelingsruimte (eventueel met diepvriesvak)

Voldoende ovens (microgolfoven, conventie, eventueel stoomoven)

Voldoende keukengerei (pannen, potten, onderleggers, kloppers, pollepels, kooklepels, spatels, mixers, keukenmessen, dunschillers, snijplanken, zeven/vergieten, maatbekers, mengkommen, raspen, weegschalen, blikopeners, scharen)

Voldoende servies: glazen, bestek, borden, kommen

Voor het uitoefenen van de EHBO-technieken is de vereiste uitrusting met EHBO-materiaal nodig.

1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing:

- Codex - ARAB - AREI - Vlarem

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: - De uitrusting en inrichting van lokalen; - De aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

Zij schrijven voor dat: - Duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; - Alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; - De collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;

- De persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.


6. Evaluatie

Doelstelling

Evaluatie wordt beschouwd als de waardering van het werk waarmee leraar en leerlingen samen bezig zijn. Het is de bedoeling dat zowel de leraar als de leerling informatie krijgen over het bereiken van de doelstellingen en over het leerproces. De leraar gebruikt deze informatie bij toekomstige besluiten over de manier van lesgeven.

Daarenboven is evaluatie – de evaluatie- en rapporteringspraktijk – een belangrijke pijler binnen de kwaliteitszorg van de school en als dusdanig spoort de evaluatie met de schoolvisie op leren. Omdat evaluatie naar de leerlingen toe eenvormigheid moet vertonen over de vakken en de leerjaren heen, is het logisch dat:

de school hierover haar visie ontwikkelt;

de betrokken leerkrachten deze visie concretiseren voor hun vak in de vakgroepwerking.

De leerling en zijn ouders vinden in de rapportering (score, commentaar, remediëring) bruikbare informatie over de doelmatigheid van de gevolgde studiemethode.

Kwaliteitsvol evalueren

De leraar houdt rekening met verschillende criteria die bijdragen tot kwaliteitsvolle leerlingenevaluatie:

Geïntegreerde evaluatie De leraar stemt de doelstellingen, het lesgeven en de evaluatie op elkaar af. Er zijn verschillende vragen of opdrachten voorzien voor verschillende doelstellingen. De lat ligt voldoende hoog voor iedereen. De leerlingen weten wat ze moeten doen. Het is ook nuttig om eventueel de evaluatietaak te maken voor je de les uitwerkt.

Representativiteit/validiteit De leraar ontwerpt een evaluatietaak die de competenties die hij wil beoordelen goed weerspiegelt. Daarvoor moet wat de leraar wil meten geëxpliciteerd zijn en moet hij meten wat hij wil weten.

Transparantie De leraar maakt aan de leerlingen duidelijk wat hij evalueert, hoe hij evalueert en welke beoordelingscriteria hij gebruikt.

Reproduceerbaarheid/betrouwbaarheid De leraar zorgt dat evaluatieresultaten niet worden beïnvloed door toevalligheden en storende factoren. De vragen zijn onderling onafhankelijk en er zijn voldoende vragen voorzien. Een leerling moet steeds een vergelijkbaar resultaat halen, ongeacht wie de evaluatietaak afneemt en beoordeelt of in welke omstandigheden de evaluatietaak wordt afgenomen. Bij twijfel kan per twee beoordeeld worden.

Eerlijkheid De leraar zorgt ervoor dat de evaluatie fair is voor alle leerlingen (ongeacht geslacht, etnische achtergrond, sociaaleconomische status, beperking …).

Betrokkenheid De leraar laat leerlingen mee participeren in het evaluatieproces (voor, tijdens (bv. via zelf-, peer of co-evaluatie) en/of na de evaluatie).


Authenticiteit De leraar gaat in de evaluatietaak uit van levensechte, reële situaties.

Cognitieve complexiteit De leraar daagt leerlingen uit om in de evaluatietaak hogere cognitieve vaardigheden toe te passen (bv. probleemoplossend denken, kritisch denken, redeneren …).

Verantwoording De leraar rechtvaardigt de beoordeling van de evaluatietaak.

Impact De leraar houdt rekening met de invloed die de evaluatie heeft op het leergedrag van de leerlingen en op de eigen onderwijspraktijk.

Differentiatie In de evaluatie kan de leraar differentiëren door keuzevragen te voorzien, voorbeeldvragen uit de les als toetsvragen aan te bieden, verschillende wijzen van toetsen toe te laten voor dezelfde doelstellingen, te variëren in toetsmateriaal …

Feedback geven (mondeling en schriftelijk) is een goede manier om via evaluatie gedifferentieerd te werken met leerlingen. Door feedback te geven stimuleert en motiveert de leraar het leerproces van de leerlingen zodat ze de vooropgestelde doelstellingen kunnen bereiken. Feedback geven kan op taakniveau (juist of fout), op procesniveau (het leerproces, de gebruikte strategie), zelfregulatie (gericht op zelf evalueren en zelfstandig werken) en op persoonlijk niveau. Effectieve feedback beantwoordt volgende vragen: hoe doet de leerling het, wat is het doel van de leerling en wat nu?

Soorten

Er bestaand verschillende evaluatievormen: observeren, co-evaluatie (waarbij leerling en leraar samen evalueren), peerevaluatie (waarbij leerlingen elkaars werk beoordelen), zelfevaluatie, portfolio, toets, projectwerk … Het gaat niet zozeer om welke evaluatievorm de beste is, wel om afwisseling te brengen in de evaluatiepraktijk gezien de verscheidenheid aan leerlingen. Het kiezen van de juiste evaluatievorm hangt bovendien af van het doel van de evaluatie (bv. vaststellen, rapporteren, remediëren, onderwijsaanpak evalueren, vaardigheden evalueren …) en het moment waarop je evalueert.


7. Bibliografie

Cluster 1 - Doelstellingen met betrekking tot toekomstperspectieven

Websites

www.onderwijskiezer.be Onderwijskiezer is bedoeld voor leerlingen, ouders, leerkrachten, CLB-ers, … kortom voor iedereen die op zoek is naar objectieve, onafhankelijke en kwaliteitsvolle informatie over het gehele onderwijslandschap.

http://data-onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/default.aspx/so/structuur aanbod in het Vlaams secundair onderwijs.

Cluster 2 - Generieke doelstellingen Websites

http://www.logoskempen.be/afbeeldingen/File/begeleidend-boekje-placemat.pdf een handig boekje met placemats waarop gevaarlijke of onhygiënische situaties zijn afgebeeld.

http://www.lne.be De website van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie.

http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/mos MOS (Milieuzorg Op School) in een onderdeel van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie. MOS ondersteunt basis- en secundaire scholen, om van de school een milieuvriendelijke en duurzame leeromgeving te maken.

http://www.vlaanderen.be/nl/natuur-en-milieu Website van Vlaamse Overheid over natuur en milieu.

Cluster 3 - Doelstellingen met betrekking tot de mens in de maatschappij Websites

http://www.etiquetteregels.eu/tafeletiquette/ - website met basisregels voor tafeletiquette, …

http://mediawijs.be/dossiers/dossier-reclamewijsheid/jongeren-en-reclame - dossier rond reclamewijsheid.

http://mediawijs.be/tools/lespakket-reclamewijsheid-secundair - lessenpakket rond reclamewijsheid.

http://www.spot.nl/onderzoek/onderzoeken/2012/10/26/tv-reclame-belangrijkste-be%C3%AFnvloeder-aankoopgedrag - onderzoek naar de impact van TV reclame om het aankoopgedrag van consumenten.

http://www.studiostt.nl/tips/hoe-reclame-werkt-zonder-dat-we-het-doorhebben

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/77754-omgaan-met-groepsdruk.html

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal/91021-groepsdruk-en-de-invloed-van-de-groep-op-tieners.html

http://www.puberenco.nl/Nieuwsgierige-tieners/groepsdruk

http://wij-leren.nl/sociale-vaardigheden.php

http://www.eenfijnedag.be/bencorrect.php

https://www.klasse.be/archief/non-verbale-communicatie-in-de-klas

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/communicatie/88546-sociale-vaardigheden-non-verbaal-gedrag.html

http://www.onderwijskiezer.be/

http://data-onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/default.aspx/so/structuur

http://www.logoskempen.be/afbeeldingen/File/begeleidend-boekje-placemat.pdf

http://www.lne.be/

http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/mos

http://www.vlaanderen.be/nl/natuur-en-milieu

http://www.etiquetteregels.eu/tafeletiquette/

http://mediawijs.be/dossiers/dossier-reclamewijsheid/jongeren-en-reclame

http://mediawijs.be/tools/lespakket-reclamewijsheid-secundair

http://www.spot.nl/onderzoek/onderzoeken/2012/10/26/tv-reclame-belangrijkste-be%C3%AFnvloeder-aankoopgedrag

http://www.spot.nl/onderzoek/onderzoeken/2012/10/26/tv-reclame-belangrijkste-be%C3%AFnvloeder-aankoopgedrag

http://www.studiostt.nl/tips/hoe-reclame-werkt-zonder-dat-we-het-doorhebben

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/77754-omgaan-met-groepsdruk.html



http://www.puberenco.nl/Nieuwsgierige-tieners/groepsdruk

http://wij-leren.nl/sociale-vaardigheden.php

http://www.eenfijnedag.be/bencorrect.php

https://www.klasse.be/archief/non-verbale-communicatie-in-de-klas




Cluster 4 - Doelstellingen met betrekking tot zorg voor zichzelf en hulp aan anderen Boeken Vandekerckhoven P. (2007). Help! Eerste hulp voor iedereen (1e druk). Mechelen: RODE KRUIS (boek + cd-rom)

Websites

www.gezondheid.be Gezondheid.be is, samen met haar Franstalige tegenhanger PassionSanté.be, de grootste gezondheidswebsite van België met kwalitatieve, leesbare en actuele informatie rond gezondheid in de brede zin van het woord.

http://www.rodekruis.be/ Het Rode Kruis is een onafhankelijke vrijwilligersorganisatie. Via het Belgische Rode Kruis maken we deel uit van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging. Hun missie is: Opkomen voor kwetsbare mensen in binnen- en buitenland en actief zijn op het vlak van rampenbestrijding, zelfredzaamheid en bloedvoorziening.

http://pro.g-o.be/gezondheid-en-preventie/gezondheid/gezondheidsbeleid-go Gezondheidsbeleid GO!

Cluster 5: doelstellingen met betrekking tot voeding en voedingsgewoonten Websites

http://www.vigez.be/home VIGeZ is een expertisecentrum voor gezondheidspromotie en ziektepreventie. Sinds 1991 erkend door de Vlaamse overheid. Ze leveren strategieën, advies & begeleiding, opleidingen en methodieken (in de vorm van kant-en-klare pakketten) aan gezondheidsprofessionals.

www.gezondheid.be Gezondheid.be is, samen met haar Franstalige tegenhanger PassionSanté.be, de grootste gezondheidswebsite van België met kwalitatieve, leesbare en actuele informatie rond gezondheid in de brede zin van het woord.

www.watetenwemorgen.be Het educatieve project ‘Wat eten we morgen?’ wil jongeren uit de derde graad van het secundair onderwijs informeren over eetgewoonten en laten kennismaken met de landbouw- en voedingssector.

www.gezondheidstest.be een website van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie

http://www.nubel.com/ De v.z.w. Nubel beheert de nutritionele, wetenschappelijke informatie over de voedingsmiddelen die in het normale Belgische voedingspatroon voorkomen

http://www.gezondeschool.be/ Wanneer het schoolteam gezondheidsacties uitwerkt, is het belangrijk om na te gaan of de acties gericht zijn op de verschillende niveaus in de school. Een kwaliteitsvol gezondheidsbeleid voeren op school betekent ook werken vanuit de verschillende strategieën, aan verschillende componenten.

http://www.gezondheid.be/

http://www.rodekruis.be/

http://pro.g-o.be/gezondheid-en-preventie/gezondheid/gezondheidsbeleid-go

http://www.vigez.be/home

http://www.vigez.be/over-vigez/wat-doet-vigez/historiek

http://www.gezondheid.be/

http://www.watetenwemorgen.be/

http://www.gezondheidstest.be/

http://www.nubel.com/

http://www.gezondeschool.be/

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS - GO · enige technische kennis verworven via het vak techniek, maar...

Documents

Transcript of LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS - GO · enige technische kennis verworven via het vak techniek, maar...