Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1....

28
zMW Kwaliteitsverslag 2017 30 juni 2018 Pagina 1 Kwaliteitsverslag zMW 2017

Transcript of Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1....

Page 1: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 1

Kwaliteitsverslag zMW 2017

Page 2: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 2

Inhoud Inleiding ...................................................................................................................................................... 3 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning ........................................................................................... 4 2. Wonen en welzijn................................................................................................................................ 8 3. Basisveiligheid .................................................................................................................................. 10 4. Leren en verbeteren ......................................................................................................................... 11 5. Governance, leiderschap en management ...................................................................................... 13 6. Personeelssamenstelling .................................................................................................................. 13 7. Gebruik van hulpbronnen ................................................................................................................. 15 8. Gebruik van Informatie ..................................................................................................................... 15 Bijlage 1: Instrumenten DWNI .................................................................................................................. 16 Bijlage 2: Zorggroepbrede plannen 2018-2019 ........................................................................................ 17 Bijlage 3: Vragenlijst Doen wat Nodig is ................................................................................................... 18 Bijlage 4: Niet alleen de bewoner maar de hele familie ........................................................................... 20 Bijlage 5: Regiegroep DWNI ..................................................................................................................... 21 Bijlage 6: Ervaringen en uitkomsten van bewoners met de 10-criterialijst DWNI .................................... 22 Bijlage 7: Burenmiddag in De Kasteelhof ................................................................................................. 23 Bijlage 9: Geestelijke zorg en DWNI ........................................................................................................ 25 Bijlage 10: Doegroepen ............................................................................................................................ 26 Bijlage 11: Compleet andere wereld ........................................................................................................ 27 Bijlage 11 (vervolg) Compleet andere wereld .......................................................................................... 28

Page 3: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 3

Inleiding

In deze publicatie doet zorggroep Maas & Waal (zMW) als aanbieder van diverse vormen van wonen, welzijn en zorg, verslag van de inspanningen en resultaten aan de hand van de thema’s in het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg ‘Samen leren en verbeteren’. Er wordt in het kwaliteitsverslag regelmatig verwezen naar ervaringen die opgetekend zijn naar aanleiding van het zMW programma ‘Doen wat nodig is!’ (DWNI), waarmee zMW heeft geparticipeerd in het programma Waardigheid & Trots van VWS van 2015-2017. Ook zijn er ter illustratie en toelichting verwijzingen naar de zMW website opgenomen. Tot slot is aandacht besteed aan de plannen in 2018 en 2019. Voor het kwaliteitsvenster (de publieksversie van het kwaliteitsverslag) en de personeelssamenstelling verwijst zMW naar het kwaliteitsvenster op de website (Kwaliteit, wat hebt u er aan?). Het kwaliteitsverslag is tot stand gekomen met medewerking van een vertegenwoordiging van de centrale cliëntenraad en de ondernemingsraad, de commissie Kwaliteit & veiligheid van de raad van toezicht en het managementteam. ZMW visie en strategische principes Het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg sluit aan bij de zMW visie, de zMW strategische principes en het zMW programma ‘Doen wat nodig is! (DWNI). Visie zMW Cliënten die wel-zijn, leefplezier en comfort ervaren, ondanks de beperkingen die ouderdom met zich meebrengt. Dat is in de kern het doel van ons werk als zorggroep Maas & Waal. Onze kernwaarden zijn:

Vakmanschap: wij handelen vanuit onze kennis en expertise als professionals en zijn bereid te blijven leren.

Samenspel: wij zoeken de verbinding: met elkaar, met u, en met uw familie, vrienden en kennissen om de ondersteuning te kunnen bieden die nodig is en past bij u.

Gastvrijheid: wij creëren een uitnodigende omgeving zodat u zich oprecht welkom voelt.

Openheid: wij hebben aandacht voor en tonen betrokkenheid bij wat u beweegt zodat wij u écht leren kennen.

Raadpleeg voor toelichting de zMW website waar staan we voor . Vanuit onze visie zijn er drie zMW strategische principes geformuleerd. 1. Persoonsgerichte zorg en eigen regie (cliënt bepaalt/geeft richting aan de invulling van kwaliteit van

leven en doet mee naar vermogen/verantwoordelijk). 2. Verantwoorde en veilige zorg (in afstemming met cliënt passende zorg bepalen met gezamenlijke

besluitvorming en advance care planning als basis). 3. Gezonde bedrijfsvoering (het inrichten van de organisatie om bovengenoemde principes voor elkaar

te krijgen en die inspanningen leveren om dit proces steeds beter te doen binnen de beschikbare middelen).

Vanuit onze strategische principes is het driejarig programma ‘Doen wat nodig is! in 2015 gestart. Binnen het programma DWNI zijn verschillende instrumenten ingezet om persoonsgerichte zorg te bevorderen en daarmee invulling te geven aan onze visie en strategische principes. Raadpleeg bijlage 1 voor het overzicht van de instrumenten. Daarnaast verwijst zMW graag voor ervaringsverhalen naar de website:

Werk om trots op te zijn en

Actief voor eigen geluk. Vanuit de evaluatie van het programma DWNI (december 2017) in afstemming met de regiegroep DWNI en de ondernemingsraad en de thema’s in het Kwaliteitskader, zijn de zorggroepbrede plannen voor 2018 en 2019 vastgesteld door de raad van bestuur. Het programma DWNI gaat door in 2018 en 2019 waarbij het accent verschuift naar familieparticipatie en geestelijke zorg (mentaal welbevinden). Het betreft een verdieping en verbreding van het programma DWNI. Daarnaast is er in 2018 een nieuw programma ‘Tijd voor Zorg’ gestart waarbij met name

Page 4: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 4

randvoorwaardelijke zaken zoals o.a. zorglogistiek, herontwerp dossier en informatiemanagement integraal en zorggroepbreed uitgewerkt gaan worden. Voor een schematisch overzicht van de zorggroepbrede plannen in 2018 en 2019 verwijst zMW naar bijlage 2. Leeswijzer In de hoofstukken 1 t/m 8 doet zMW verslag over de acht thema’s in het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg. Er is beschreven in welke mate zMW voldoet aan de normen die gesteld zijn in het Kwaliteitskader en of onderwerpen belegd zijn in onderliggende plannen zoals het zMW Kwaliteitsplan en zorggroepbrede programma’s. Omdat in het zMW Kwaliteitsverslag de indeling van de thema’s in het Kwaliteitskader zijn gevolgd, is er her en der in het verslag sprake van een overlap ofwel herhaling van informatie. De verwijzingen naar de ervaringsverhalen (beter leesbaar) in dit Kwaliteitsverslag zijn ook te vinden als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?.

1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning

Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg en ondersteuning is al jaren een rode draad in de programma’s en initiatieven binnen zMW. We refereren nog graag aan de drieluik “Zien Doen Beleven”, jaarverslag 2010, “Stap voor stap”, jaarverslag 2011 en “Naar een eigen geluid”, jaarverslag 2012 (Ik wil inspiratie opdoen) waarin de eerste stappen zijn gezet naar persoonsgerichte zorg met nadruk op wonen en welzijn. Het is een continu proces binnen zMW waarbij we het stap voor stap ‘normaal’ gaan vinden dat we persoonsgerichte zorg bieden. Als zMW zijn we er van overtuigd dat voor het bieden van persoonsgerichte zorg het noodzakelijk is de cliënt in positie te brengen zodat de cliënt de regie en zeggenschap heeft (of in de geest daarvan wordt gehandeld) én sturing kan geven aan het netwerk van formele en informele zorg. Niet zondermeer de zorg overnemen maar helpen/ondersteunen (doen wat nodig is!) bij het realiseren van de doelen van cliënten (Aandacht, eigen regie en meedoen).

De basis hiervoor ligt in de dialoog van de medewerker met de cliënt én zijn netwerk. Het echt leren kennen van de cliënt met zijn wensen en voorkeuren vraagt betrokkenheid, compassie, kennis en vaardigheden van de medewerker. Ervaring leert dat cliënten geen grootse zaken vragen; het zit vaak in kleine dingen, in aandacht, in meedoen, in gezelligheid, in prettig leven (kwaliteit, wat heeft u eraan?). Om systematisch te blijven werken aan het bieden van (meer) persoonsgerichte zorg en ondersteuning met de cliënt als vertrekpunt is in 2015 het meerjarig programma

‘Doen wat nodig is!’ (DWNI) binnen zMW gestart. Met dit programma heeft zMW ook deelgenomen aan het VWS programma Waardigheid & Trots in 2016 en 2017 (waardigheid &trots: Inzicht in ervaren kwaliteit). Het doel van DWNI is dat we nadrukkelijker onze visie op eigen regie, participatie, zelfstandigheid en zeggenschap van cliënten verankeren in het primaire proces en waar nodig in onze werk- en zorgprocessen en besturing en leiderschap hierop aanpassen. Binnen het programma DWNI zijn we allereerst nagegaan of de cliënt voldoende invloed en inspraak heeft en krijgt op de levering en uitvoering van de zorg en ondersteuning (wanneer geleverd, door wie, hoe, de wijze waarop en de inhoud). De aanpak van DWNI bestond uit: het ontdekken wat persoonsgerichte zorg inhoudt, het inventariseren welke voorwaarden we daarvoor moeten creëren, het doorvoeren van verbeteringen in werkwijzen, processen en systemen en het evalueren en bijsturen. De 10-criterialijst persoonsgerichte zorg (zie bijlage 1 en bijlage 3) was het startpunt. De methodiek ‘Doen wat nodig is’ laat familie en medewerkers ontdekken wanneer de bewoner écht ervaart dat hij/zij de ondersteuning en zorg krijgt die hij/zij nodig heeft en verlangt. Het perspectief gaat

Page 5: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 5

van klachten en symptomen naar welbevinden, verlangens en dat waar iemand gelukkig(er) van wordt. De vraag achter de vraag is daarbij belangrijk. Op welke punten gaat dat al goed en op welke punten kan dat beter? Bewoners en contactpersonen hebben de 10-criteria beoordeeld. De antwoorden op de vragen zijn gebruikt in de dialoog tussen bewoners, familie en professionals. De criteria zijn niet ‘in beton gegoten’ als blijkt dat er voor bewoners een ander criterium meer toe doet. Hierbij moet worden opgemerkt dat de metingen niet zijn gebruikt als een beoordelingsinstrument maar een middel om de dialoog te voeren met de bewoners/naasten om de zorg en dienstverlening meer persoonsgericht te maken en hierover afspraken te maken. De 10 criterialijst is een goed middel gebleken om de dialoog aan te gaan en inzichtelijk te maken waar verbeteringen mogelijk zijn. Het resultaat van de dialoog geeft bewustwording bij medewerkers, inzicht in de kwaliteit (van leven en zorg) zoals de bewoner die ervaart en werkt als een katalysator voor andere initiatieven die het welbevinden van bewoners bevorderen. Enkele initiatieven ter illustratie:

We spreken niet meer over ‘cliënten’ maar ‘bewoners’ en, ‘wie mij op het toilet zet, haalt mij er ook af”’; dit waren uitdrukkelijke wensen van bewoners.

Er zijn meer keuzemogelijkheden in de maaltijdvoorziening (o.a. bewoners met psychogeriatrische problematiek eten in het restaurant; broodmaaltijd wordt naast op de kamer van de bewoner ook geserveerd in de huiskamer van de afdeling, als in het restaurant; koken op kleinschalig wonen als dat meerwaarde heeft voor de doelgroep)

De MultiDisciplinaire Overleggen (MDO) zijn uitgebreid met een wekelijks Kort-MDA (Multidisciplinair Afstemmingsoverleg). Het resultaat van de MDA’s bevordert de multidisciplinaire afstemming, maakt sneller anticiperen op probleemgedrag mogelijk en/of biedt mogelijkheid om sneller na te gaan of gehanteerde omgangsvormen effect hebben.

Een extra intake in de introductieperiode om de bewoner beter te leren kennen.

De roosters, dagindelingen, pauzes en looproutes zijn aangepast om beter in te kunnen gaan op wensen van bewoners.

De introductie van een familieapp voor naasten van PG cliënten.

Er worden activiteiten georganiseerd om bewoners meer in contact te brengen met elkaar (o.a. Buurtjesproject, plantjesdag, eigen kermis, ‘op de koffie’, uiteten).

De ‘Zusterpost’ is teruggeven aan bewoners t.b.v. bioscoop/beweegruimte.

Therapeuten stemmen tijdstip van de behandeling af op wens van cliënt in plaats van dat de bewoner zich aanpast aan agenda van de therapeut.

Er worden geen verpleegtechnische handelingen meer uitgevoerd in huiskamers. Het is ook de bedoeling dat door de dialoog over de 10-criterialijst er meer persoonsgerichte afspraken in zorgplannen zijn opgenomen. Uit analyses en query’s van het Elektronisch Cliënt Dossier (ECD) blijkt dat de functionele relatie nog veelal centraal staat in het zorgplan m.a.w. accent op uitvoering van fysieke en praktische zorg op grond van stoornissen en ziekten. Afspraken en wensen over praktische zaken zoals opstaan, naar bed gaan, douchen en handelingen zijn opgenomen in het zorgplan. De uitwerking van de relationele aspecten in het zorgplan - van belang voor het sociale en mentale welbevinden wat kan helpen een gevoel van thuis te creëren én om bewoners mee te laten beslissen over wat er gebeurt - zien we minder terug in de zorgplannen. Dit zegt niet dat er geen aandacht is voor deze aspecten. Uit evaluaties met medewerkers en hoofden blijkt dat het ECD hiertoe onvoldoende ondersteunend is. Inmiddels is besloten te komen tot een ‘Herontwerp van het zorgdossier’, een van de projecten in het programma ‘Tijd voor Zorg’. Om het programma DWNI te borgen in de praktijk, een van de moeilijkste onderdelen in het programma, is hoofden in de tweede helft van 2017 gevraagd om, bij voorkeur samen met medewerkers en bewoners/naasten, teamplannen te maken hoe de zorg nog meer persoonsgericht te maken en het welbevinden van bewoners te bevorderen. Hoofden (willen) nemen hiertoe diverse initiatieven. Enkele voorbeelden van initiatieven/experimenten in de teamplannen DWNI van de hoofden zijn:

Integratie zorg en welzijn in intakeproces inhuizingsperiode met uitdrukkelijke aandacht voor de samenstelling van de woongroep bij inhuizing van nieuwe bewoners

Inzet cliëntportaal ter bevordering van familieparticipatie

Inzet familienet en familieapp ter bevordering communicatie tussen en met familie

Pilot ‘spreekuur SO/huisarts’

Bewoners met lichte geheugenproblemen laten deelnemen aan programma dagbehandeling (met ambulante cliënten)

Groepsdagbesteding op afdeling (zinvolle dagbesteding met structuur)

Page 6: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 6

Tegelijkertijd hebben hoofden aandacht gevraagd van het management team (MT) om een aantal randvoorwaarden (o.a. vervolgtraject QIC Redesign, beleid familieparticipatie, personele inzet) zorggroepbreed op te pakken. Dit is gehonoreerd. Daarnaast is besloten om ook onderwerpen zoals zorglogistiek, zorgplanning, capaciteitsplanning en informatiemanagement centraal op te pakken mede gezien de hoge werkdruk, het ziekteverzuim en de personele overschrijdingen. Hiertoe is het programma ‘Tijd voor Zorg’, zoals al eerder beschreven, gestart. Motivatie Programma Tijd voor Zorg 2018-2019 Doen wat nodig is! (DWNI!) heeft gedurende haar looptijd duidelijk gemaakt, dat bij het streven naar eigen regie en persoonsgerichte zorg er zaken zijn die een gestandaardiseerde organisatievorm vergen om het risico op terugvallen in oude routines te beperken. De huidige tijd van hoge registratiedruk enerzijds en steeds meer mogelijkheden op ICT-gebied anderzijds, vraagt om verandering. Wil zMW persoonsgerichte zorg mogelijk (blijven) maken voor een groeiende doelgroep die een steeds complexere problematiek kent, dan kan dat niet door medewerkers steeds meer te laten doen of harder te laten werken. Dat geeft teveel werkdruk, tast het werkplezier aan en kost teveel geld. Het moet dus slimmer worden aangepakt. Daartoe is het zMW Programma ‘Tijd voor Zorg’ in het leven geroepen. Binnen dit programma worden verschillende projecten centraal opgepakt, in een van de vier programmalijnen Zorglogistiek, Zorg & Welzijn, Behandeling en Informatiemanagement. Deze projecten hebben gemeen dat informatie en ICT een grote rol spelen. De projecten worden opgepakt met invloed vanuit diverse afdelingen, mensen en disciplines (een integrale aanpak). Continuering programma Doen wat nodig is! in 2018 en 2019 Tijdens de evaluatie van DWNI zijn naast de hierboven genoemde organisatorische zaken (ofwel randvoorwaarden) drie onderwerpen naar voren gekomen die aandacht vragen namelijk doorontwikkeling 10-criterialijst, familieparticipatie en geestelijke zorg. Deze onderwerpen zijn opgenomen in de jaarplannen 2018 en 2019. Tegelijkertijd is er aandacht nodig voor het borgen van afspraken die zijn gemaakt in het programma DWNI. Wat zijn de resultaten door de ogen van de bewoners Er zijn diverse instrumenten die een beeld geven van de ervaringen van bewoners over persoonsgerichte zorg, en wonen en welzijn. Hieronder volgen enkele voorbeelden.

Klankbordgroepen DWNI met bewoners en naasten Op enkele afdelingen zijn er n.a.v. het programma DWNI Klankbordgroepen van bewoners en naasten gestart. De bewoners en naasten bepalen samen met het hoofd de agenda en bewaken de (verbeter)acties die zijn ondernomen. Op sommige locaties zien we een zeer actieve en kritische rol van bewoners. Bewoners gaan zelf met de kok praten als er wensen zijn. Bewoners gaan met medebewoners in gesprek om ervaringen te vernemen. Bewoners gaan zelf op pad om een Smart tv te kopen op kosten van zMW. ZMW verwijst voor ervaringen van de Klankbordgroep St. Elisabeth naar de zMW website (Actief voor eigen geluk).

Ronde tafelgesprekken/huiskamergesprekken Conform zMW beleid moeten er periodiek rondetafelgesprekken/huiskamergesprekken plaatsvinden op locatie, bij voorkeur met een afvaardiging van de locale cliëntenraad. Tijdens deze bijeenkomsten wordt het reilen en zeilen van de wooneenheid besproken met het hoofd, een afvaardiging van de cliëntenraad en medewerkers. Veelal kiest de groep voor besprekingen aan de hand van een thema waarbij er incidenteel een spelvorm wordt gespeeld om het thema te bespreken. Hiermee zijn goede ervaringen. In het algemeen zijn bewoners en cliëntenraad tevreden over de voortvarendheid waarmee hoofden zaken oppakken. Zijn er zaken die niet naar wens verlopen dan escaleert de cliëntenraad naar de centrale cliëntenraad die het bespreekt met de raad van bestuur. Echter er zijn ook locaties waardoor door verhuizingen, weinig animo van naasten en een complexe doelgroep de ronde tafel- of huiskamergesprekken niet conform beleid plaatsvinden. Sommige hoofden kiezen voor alternatieven, namelijk leuke bijeenkomsten organiseren waarbij op een ontspannen manier

Page 7: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 7

de naasten kunnen kennismaken met de afdeling, de medebewoners en de medewerkers. Op die manier wordt gepoogd naasten meer te betrekken (bijlage 4). Daarnaast zien we actieve leden van de locale cliëntenraad die initiatieven ondernemen om een Klankbordgroep op te richten en bewoners met naasten persoonlijk benaderen om mee te doen (De Kasteelhof).

Regiegroep DWNI (vertegenwoordigers cliëntenraden en ondernemingsraad en medewerkers)

De regiegroep is een belangrijke groep in het programma DWNI. De groep heeft met een kritische blik naar de resultaten van het programma DWNI gekeken, adviezen gegeven en is hiertoe frequent in overleg geweest met de raad van bestuur en het managementteam. Ter illustratie verwijst zMW naar bijlage 5 waarin een interview met de Regiegroep is geplaatst uit het maandelijkse zMW Nieuwsbulletin.

Uitkomsten 10 criterialijst persoonsgerichte zorg Binnen de teams zijn, zoals al eerder beschreven, metingen m.b.v. de 10-criterialijst persoonsgerichte zorg uitgevoerd. De gemiddelde scores variëren tussen de 7 en 8 op een schaal van 10 met uitschieters als cliënten of erg ontevreden of erg tevreden zijn over

een of meerdere criteria. Hierbij moet worden opgemerkt dat de metingen niet zijn gebruikt

als een beoordelingsinstrument maar een middel om de dialoog te voeren met de bewoners/naasten. De 10-criterialijst is een goed middel gebleken om de dialoog aan te gaan, afspraken te maken met bewoners en het maakt inzichtelijk waar verbeteringen mogelijk zijn. Zie bijlage 6 voor enkele uitspraken van bewoners (2016) en ter illustratie een voorbeeld van een meetlijst. Aangezien zMW in afwachting was van de landelijke waaier van erkende meetinstrumenten, is de 10 criterialijst vooralsnog niet doorontwikkeld tot een meetinstrument om ervaringen zorggroepbreed te meten. Omdat er nu meer landelijke duidelijkheid is, wordt momenteel een meting voorbereid aan de hand van de 10 criterialijst en de inhoudelijke thema’s in het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg die in juni/juli 2018 wordt uitgetest (vragenlijst contactpersonen PG-bewoners en interviews met bewoners met somatische problematiek). Hierin is ook de NPS opgenomen. De bedoeling is dat de 10-criterialijst periodiek getoetst kan worden enerzijds als dialoogmiddel voor de medewerkers en anderzijds om zicht te hebben op de cliëntervaringen als team en organisatie. Het streven is het meetinstrument te integreren in het ECD en zo mogelijk te koppelen aan het cliëntportaal.

Exitvragenlijsten Elke bewoner die vertrekt of de contactpersoon van een overleden bewoner wordt gevraagd een exitvragenlijst in te vullen. De uitkomsten van de exitvragenlijsten zijn overwegend positief met hoge rapportcijfers (overwegend 8 of hoger). Hoofd of Eerst Verantwoordelijke Verzorgende (EVV) onderneemt direct actie als de vragenlijst daartoe aanleiding geeft.

Reviews Zorgkaart Nederland Ondanks het feit dat bewoners via de informatiemap, de website en persoonlijk worden geattendeerd op Zorgkaart Nederland zien we weinig animo bij bewoners en naasten om reviews te plaatsen op deze site. Bewoners en familie geven met name aan ‘wij praten al met jullie’. Dit betekent dat er geen representatieve gegevens te genereren zijn uit het beperkte aantal reviews per locatie.

Klachten De Zorggroep kent een laagdrempelige klachtenprocedure (zie Hoe gaan wij om met complimenten en klachten. In 2017 zijn er vier formele klachten binnen gekomen bij de raad van bestuur van bewoners en familie over de zorg- en dienstverlening in de verpleeghuizen. Drie van de vier klachten betroffen continuïteit, deskundigheid en communicatie medewerkers. Meldingen van onvrede (informele klachten) worden vlot opgepakt door de hoofden en besproken met bewoners en contactpersonen. Op die manier zijn meldingen van onvrede opgelost waardoor ze niet leiden tot formele klachten.

Page 8: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 8

2. Wonen en welzijn

In de afgelopen 10 jaren zijn alle locaties van zMW gerenoveerd of nieuw gebouwd. Inmiddels zijn er overal sfeervolle locaties waarbij de bewoners met psychogeriatrische problematiek in kleinschalige woonvormen of hofjes wonen en bewoners met somatische problematiek in een-en tweekamerappartementen of groepswoningen. Een prettige woonomgeving heeft een positief effect op het welzijn van bewoners. Er is veel aandacht voor het bieden van een aangenaam leefklimaat voor de bewoners. Er is een hechte gemeenschap en veel bewoners kennen elkaar van vroeger. Er worden allerlei bezigheden en activiteiten op de locaties georganiseerd. Er is een Bureau Welzijn dat de afdelingsoverstijgende activiteiten organiseert samen met vrijwilligers, leden van de locale cliëntenraad en Vriendenstichtingen. Binnen zMW zijn ± 575 vrijwilligers actief waarvan het merendeel al voor een lange periode verbonden is aan zMW. Ook de leden van de cliëntenraden organiseren op eigen initiatief allerlei activiteiten. Te denken valt aan de enorm gewaardeerde herdenkingsbijeenkomsten voor overleden bewoners, in samenwerking met de geestelijke verzorger. Leuke en interessante activiteiten brengen we onder de aandacht in het zMW Nieuwsbulletin. Op die manier delen we ideeën wat weer een inspiratiebron kan zijn voor andere locaties. Ter illustratie hieronder enkele voorbeelden waarbij voor de ervaringsverhalen enkele bijlagen uit het maandelijkse zMW Nieuwsbulletin zijn opgenomen:

Burenmiddag De Kasteelhof ter bevordering van onderling contact en samenredzaamheid (bijlage 7)..

Gezellige activiteiten voor bewoners zoals o.a. de Wellnesmiddagen, Goud van Oud, Liederentafel, vaste wandelavond met vrijwilligers en familieleden.

Wandschilderingen met tastbare spullen van vroeger waarbij op een creatieve manier de zintuigen van de bewoners positief worden geprikkeld.

Groepsbeweging voor bewoners met psychogeriatrische problematiek

Familie app en familienet ter bevordering van familieparticipatie (bijlage 8).

Wensboom-bijeenkomst (jaarlijkse bijeenkomst waarbij bewoners wensen hangen in de wensboom die gedurende het jaar worden vervuld).

Klankbordgroepen/huiskamergesprekken/rondetafelgesprekken met bewoners en familie In hoofdstuk 1 is reeds ingegaan op deze vormen van overleg met bewoners. Binnen deze overleggen wordt het dagelijkse reilen en zeilen van het wonen en leven binnen de locatie/woongroep besproken. Daarnaast is het de ambitie is om bewoners en familie steeds meer inspraak te geven bij het maken van teamplannen en het uitvoeren van (verbeter)initiatieven. Plan van aanpak zinvolle dagbesteding Waardigheid & Trots (W&T). Om zoveel als mogelijk bewoners en naasten inspraak te geven is een gedeelte van het budget voor zinvolle dagbesteding 2017 en 2018 ter beschikking gesteld aan afdelingen om vrij te besteden. In overleg met bewoners en locale cliëntenraad worden activiteiten en bezigheden bepaald en georganiseerd. Dit betekent dat volledig ingegaan kan worden op de wensen van bewoners en het bevordert het eigen initiatief, ook van naasten. Deze aanpak draagt ook bij aan meer participatie van naasten en het bevorderen van communicatie tussen naasten en medewerkers. Door op een prettige manier samen bezig te zijn leer je elkaar beter kennen wat de communicatie weer ten goede kan komen. Een voorbeeld van een mooie samenwerking tussen bewoners,

Page 9: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 9

cliëntenraad en activiteitenbegeleiders is het plan 2018 ‘Samen Bewegen & Buiten zijn jaar’ van De Kasteelhof. Er is een plan gemaakt om een gedeelte van het budget te besteden aan bewegen en gezellig samenzijn. Daarnaast zijn er in 2017 diverse materialen aangeschaft voor de locaties om bewegen op een aangename manier te stimuleren. Enkele voorbeelden zijn: tovertafel, braintrainers, Motomed en beweegtrainers. In 2018 is het voorstel gedaan de extra middelen W&T met name in te zetten voor alledaagse bezigheden op woongroepen, de invoering van de methodiek Passiviteiten Dagelijks Leven met aanschaf van ondersteunende materialen, familieparticipatie met activiteiten ter versterking van het netwerk van de bewoner. Zingeving en mentaal welbevinden Zoals al eerder beschreven is het de bedoeling om zingeving en mentaal welbevinden meer accent te geven middels het project ‘Geestelijke zorg’ onderdeel binnen het programma DWNI. In 2017 is hiertoe het plan Doel Dat Nodig Is opgesteld. Daarmee is tot uitdrukking gebracht dat de visie op geestelijke zorg niet los gezien kan worden van DWNI. DWNI wil medewerkers namelijk stimuleren de zorg te bekijken vanuit het perspectief van de bewoner/cliënt om vervolgens daarnaar te handelen en dat geldt ook voor de zorg voor geestelijke zorg. Het plan krijgt een uitwerking in 2018 en 2019. Enkele onderdelen van het plan zijn: ondersteuning/scholing medewerkers in het onderkennen en omgaan met (alledaagse) levensvragen; opname anamnese geestelijke zorg (levensverhaal) in het ECD, reflectiebijeenkomsten (moreel beraad), individuele counseling en ethische advisering en groepsbijeenkomsten voor bewoners. Zie voor toelichting bijlage 9 waarin de geestelijke verzorger in een interview uit het zMW Nieuwsbulletin de relatie legt met DWNI en persoonsgerichte zorg en welbevinden. Toenemende complexiteit doelgroep en invloed op wonen en welzijn Door de toenemende complexiteit van de doelgroep is er meer specifieke, intensieve ondersteuning en begeleiding nodig. Enerzijds om invulling te geven aan zingeving en alledaagse, zinvolle bezigheden (een voorbeeld is de methode PDL (Passiviteiten Dagelijks Leven) als 24-uursbenadering die zorggroepbreed wordt ingevoerd in 2018. Anderzijds verblijft de doelgroep steeds korter in de zorglocatie waardoor het accent verschuift naar palliatieve zorg (omgaan met achteruitgang, de laatste fase, vragen rond levenseinde ) en het in een steeds kortere tijd leren kennen van cliënten. Voor palliatieve zorg zijn hiertoe drie landelijke Goede voorbeelden ingevoerd (Zorgpad Stervensfase, STEM en signalering in de Palliatieve Fase). Het is een continu proces om te anticiperen op de steeds complexer wordende doelgroep. De toenemende complexiteit van de doelgroep heeft ook consequenties voor de inzet en capaciteiten van en samenwerking met vrijwilligers. Enerzijds ter compensatie van zorgmedewerkers die door toenemende zorgtaken minder ruimte hebben om bezig te zijn met alledaagse zaken zoals wandelen, spelletje doen, bij iemand zitten. Anderzijds van belang om talenten en wensen van vrijwilligers te kennen om te kunnen anticiperen op een goede inzet van vrijwilligers én de behoefte aan ondersteuning van vrijwilligers. Familieparticipatie is essentieel en wordt steeds belangrijker. Enerzijds om het concept ‘zoals thuis’ te realiseren want dat kan niet zonder naasten. Zij kennen de bewoner. Anderzijds zijn zij belangenbehartiger voor de bewoner. Tot slot zien we dat naasten ondersteuning nodig hebben bij het omgaan met de achteruitgang van de betrokkene. Deze aspecten zijn van belang in het project ‘Familieparticipatie’.

Page 10: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 10

3. Basisveiligheid

Indicatoren basisveiligheid In 2017 zijn de gegevens over de indicatoren basisveiligheid landelijk aangeleverd en gepresenteerd op de site Kiesbeter. Zorggroepbrede commissies Voor nagenoeg alle risicovolle zorginhoudelijke onderwerpen heeft zMW zorggroepbrede commissies namelijk de commissie BIG, Middelen & Maatregelen (M&M), Hygiëne en infectiepreventie (IPC), Geneesmiddelendistributie (GMD) en medische hulpmiddelen. Jaarlijks maken de commissies een jaarverslag en –plan waarin de interne en externe ontwikkelingen zijn belegd. Thematische audits Jaarlijks worden er diverse thematische audits op de risicovolle zorginhoudelijke onderwerpen uitgevoerd. De apotheker voert op elke locatie een medicatie-audit uit. De hygiëne en infectiemedewerkers (HKM’ers) voeren audits uit op een afdeling waar ze niet werken. De GGD voert HACCP audits uit in de groot keuken en de afdelingskeukens. De medewerker kwaliteit voert jaarlijks een M&M audit uit (en dossieronderzoek). De bevindingen worden in de commissies besproken én met de hoofden die verantwoordelijk zijn voor de verbeteracties. In de daarop volgende thematische audit worden verbeteracties weer getoetst. Individuele risicosignalering Bij elk MDO wordt de risicosignaleringslijst doorgenomen, bij voorkeur met de bewoner. Op die manier wordt periodiek stil gestaan of er risico’s op korte termijn te verwachten zijn en of er zaken gemist zijn (blinde vlekken). Ook kan daarmee tijdig in gesprek gegaan worden met de bewoner/naaste over wat de bewoner belangrijk vindt en welke gerichte zorg- en behandelinterventies (gedeelde besluitvorming en advanced care planning) dan nodig zijn. Om hieraan meer aandacht te besteden is het project ‘Herontwerp MDO’ gestart. Meldingen incidenten cliënten (MIC) ZMW heeft geen zorggroepbrede incidentencommissie. Er is in 2016 op advies van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gekozen voor locale MIC commissies om op die manier het analyseren en het leren van incidenten kort bij de dagelijkse praktijk te laten. Per kwartaal is er per locatie/afdeling een multidisciplinair MIC overleg met vaste deelnemers (o.a. hoofd, specialist ouderengeneeskunde, paramedicus en verzorgende/verpleegkundige). De bedoeling van dit overleg is niet zozeer om verbeteracties te bewaken (is een verantwoordelijkheid van het hoofd) maar om dieper in te gaan op de oorzakenanalyse (o.a. technisch, organisatorisch, menselijk, cliënt/cliëntsysteem) om daarmee te komen tot meer gerichte interventies (verbetermaatregelen). De verbetermaatregelen worden door het hoofd besproken in de teamoverleggen en bewaakt. Daarnaast worden medicatie-incidenten geanalyseerd in de Geneesmiddelendistributie commissie. Op organisatieniveau wordt er viermaal per jaar een zorggroepbrede MIC rapportage gemaakt. De rapportage wordt tweemaal per jaar behandeld in het MT die besluiten neemt over de adviezen in de rapportage en deze bewaakt. Ook wordt de rapportage besproken met de cliëntenraden en de ondernemingsraad. De meldingen blijven door de jaren heen nagenoeg stabiel ondanks de toename van complexiteit van de doelgroep. Het blijft echter lastig, ondanks de inspanningen, om het aantal meldingen substantieel te reduceren. De meeste incidenten betreffen medicatie en vallen. Medicatiefouten betreffen veelal ‘vergeten medicatie’. Bij valincidenten zien we regelmatig meerdere meldingen bij één cliënt. De vraag is of deze meldingen geregistreerd moeten worden in een MIC module omdat het veelal bewust genomen risico’s zijn in afstemming met de bewoner en/of de naaste. Calamiteiten 2017 In 2017 zijn er twee calamiteiten gemeld bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ):

Verkeerd medicijn is gestopt door arts (waarvan naam gelijkenis heeft met het te stoppen medicijn).

Onverklaarbaar hematoom lichaam: deze calamiteit betrof na onderzoek geen zorgtekort en is daarmee geen calamiteit conform art.1 Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).

Page 11: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 11

Inspectiebezoeken 2017 In april 2017 heeft de IGJ het inspectiebezoek in St. Elisabeth afgesloten na ontvangst van het resultaatsverslag. De IGJ heeft zijn waardering uitgesproken over het programma DWNI. De acties in het resultaatsverslag zijn inmiddels geëvalueerd met de hoofden en artsen.

4. Leren en verbeteren

Binnen het programma DWNI zijn er diverse instrumenten ontwikkeld die een relatie hebben met leren en verbeteren (zie bijlage 1). Ter illustratie zijn hieronder enkele instrumenten toegelicht.

Het PersoonlijkOntwikkelingsGesprek (POG) voor medewerkers en de 360º feed forward leiderschapsstijl voor managers en leidinggevenden Binnen het programma DWNI zijn afgeleid van de 10-criteria persoonsgerichte zorg ook 10 criteria voor medewerkers én voor managers/hoofden ontwikkeld. Deze criteria worden door het hoofd besproken met de medewerker tijdens het POG gesprek. Hiermee komt het POG gesprek en het daarvan afgeleide PersoonsOntwikkelingPlan (POP) in het teken te staan van persoongerichte zorg. Ook krijgt het hoofd zicht op aspecten die aandacht, interventies en scholing/training vragen. Eenzelfde aanpak kent de 360º feed forward leiderschapsstijl voor managers en hoofden. Dit instrument wordt in 2018 uitgetest.

Adoptie MT lid Elk team heeft tijdens het programma DWNI een adoptie MT-lid kunnen kiezen. Met dit MT lid, niet zijnde de eigen manager, konden medewerkers onderwerpen bespreken en dilemma’s bespreken. Op die manier hebben medewerkers kunnen oefenen hoe een onderwerp aan te kaarten bij het management en/of op de agenda van het MT te krijgen. Van het adoptie MT lid werd verwacht dat die opkwam voor de belangen van het team in het MT overleg. Uiteraard bleef de eigen manager verantwoordelijk. Op dit moment blijkt geen enkele team gebruik te maken van deze mogelijkheid.

Fasenmodel DWNI (inhoud en proces - mate van zelfstandigheid team m.b.t. het bieden van persoonsgerichte zorg) Dit fasenmodel is een hulpmiddel (zelfscan) voor het hoofd om samen met medewerkers, en bij voorkeur met bewoners en naasten, na te gaan hoever het team is met het bieden van persoonsgerichte zorg en hoe samen te komen tot gerichte interventies (teamplan) om in een volgende fase te komen. In 2017 hebben de hoofden het fasenmodel gebruikt bij het maken van de teamplannen DWNI. De meeste hoofden hebben zelf een inschatting gemaakt in welke fase het team zich bevindt.

.

Doegroepen op Elsenbucht in St. Elisabeth Binnen Elsenbucht zijn er intervisiebijeenkomsten (op basis van omdenken) gehouden met twee externe coaches. Ondanks de aandacht voor persoonsgericht werken, kampten medewerkers met oude gewoontes waardoor het team niet verder kwam met DWNI. Om daarbij te helpen zijn er intervisiesessies, de zogenoemde Doe groepen, georganiseerd. Het doel is dat medewerkers inzicht krijgen in hun eigen vaste gewoonten en die van collega’s (bewustwording) om vervolgens middels praktijkvoorbeelden te komen tot verandering/verbetering. De uitkomsten zijn positief en het hoofd heeft een voorstel gedaan om in 2018 te kunnen starten met multidisciplinaire Doe groepen onder begeleiding van externe coaches. Het verzoek is gehonoreerd. In bijlage 10 is ter illustratie een interview uit het zMW Nieuwsbulletin met een deel van de Doe groep opgenomen.

Scholingsbeleid Binnen zMW wordt gewerkt met een meerjarig strategisch scholingsplan. Leren van en met elkaar, een open cultuur en coachend leiderschap zijn belangrijke elementen hierin die we willen stimuleren. Geformuleerde uitgangspunten zijn:

Page 12: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 12

Wij gaan uit van de eigen professionele verantwoordelijkheid van onze medewerkers;

We zien leren als een continu proces;

We stimuleren aanspreekbaarheid en zelfreflectie en een lerende houding;

Leren is een vanzelfsprekend onderdeel van het werk; ‘werkend leren en lerend werken’;

Theorie en praktijk worden het beste met elkaar verbonden door het leren zo dicht mogelijk bij de dagelijkse praktijk te laten plaatsvinden;

We geloven sterk in de kracht van ervaringsgericht leren. In de zMW visie is de werkplek dé plek om te leren, te reflecteren en te verdiepen. Hoe dichter het leren bij de dagelijkse praktijk gebracht kan worden, hoe groter ons inziens de kans is dat de transfer van het geleerde naar de werkpraktijk daadwerkelijk gemaakt kan worden. Ook bij meer klassieke leervormen staat daarom oefenen in de praktijk steeds centraal. Door het ontwikkelen van een leerhouding en open cultuur binnen teams kan een permanent proces van leren via observeren, ‘doen’, feedback en introspectie ontstaan. Hierbij is het belangrijk een antwoord te vinden hoe om te gaan met het leren van elkaar binnen kleinschalige woonvormen. Op het gebied van deskundigheidsbevordering richt zMW zich de komende jaren op vijf thema’s: 1. Gezondheidszorg 2. Welbevinden en samenspel met naasten, mantelzorgers en vrijwilligers 3. Prettige en veilige woonomgeving 4. Instroom en doorstroom 5. Boeien & binden Kwaliteitsmanagementsysteem In maart 2017 is het ISO 2009:2015 certificaat behaald en in april 2018 verlengd zonder observaties, deviaties en non conformiteiten (minors en majors). Medewerkers zijn zeer bereid om mee te doen aan de externe audit en zien het als een manier om met trots, en schromen daarbij niet om kritisch te zijn naar zichzelf, het team en de organisatie, te vertellen over zaken waar ze als team mee bezig zijn. Visitaties In 2017 zijn er twee visitaties uitgevoerd. Een visitatie op 7 november 2017 door Verenso voor de specialisten ouderengeneeskunde en een visitatie op 2 mei 2017 vanuit het UKON (Universitair kennisnetwerk ouderenzorg Nijmegen). Naar aanleiding van beide visitaties zijn er verbeterplannen gemaakt en in uitvoering. Lerend netwerk

Er is een formeel samenwerkingsverband met drie andere organisaties. De samenwerking is juni 2018 met een overeenkomst bekrachtigd. Daarnaast participeert zMW in diverse netwerken waarin leren en ontwikkelen een onderdeel is (o.a. visitatie UKON, scholingen DementieNet, bijeenkomsten Sociaal team van gemeenten, symposia UKON waarin goede voorbeelden door medewerkers uit aangesloten organisaties worden gepresenteerd, casusleren 100). Ook worden regelmatig werkbezoeken gepland bij andere organisaties waarin medewerkers ideeën opdoen hoe andere organisaties omgaan met bepaalde vraagstukken (o.a. gebruik Fingerfood, goed gebruik van het ECD). Tot slot is de eigen organisatie ook een lerend netwerk. Enkele voorbeelden:

Periodiek overleg zMW superusers ECD: hierin wordt van elkaar geleerd hoe andere teams onderwerpen aanpakken en uitvoeren.

Uitleen van medewerkers naar andere afdelingen en locaties (zie ter illustratie het interview uit het zMW Nieuwsbulletin in bijlage 11).

Programmabureau Tijd voor Zorg: verschillend disciplines werken samen in een programmabureau. Er wordt op die manier gebruik gemaakt van elkaars kennis en vaardigheden.

HKM’ers die een thematische audit uitvoeren op een afdeling waar zij niet werken.

Page 13: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 13

5. Governance, leiderschap en management

De vereisten in het kader van governance zijn beschreven in de zeven principes van de Zorgbrede Governance Code die zijn vastgelegd in zMW statuten en reglementen. Zie voor een toelichting de zMW website wie bestuurt en houdt toezicht?. Daarnaast betreffen de vereisten in de governance code en het Kwaliteitskader verpleeghuis aspecten van shared governance (betrokkenheid en samenwerking raad van bestuur en professionals). De raad van bestuur is nauw betrokken bij de diverse verbeter- en ontwikkeltrajecten (o.a. programma ‘DWNI’ en ’Tijd voor Zorg’. Er is overleg met de leden van het programmabureau Tijd voor Zorg, de regiegroep DWNI en de vakgroepen. Tot slot is de raad van bestuur minimaal eenmaal per jaar aanwezig op de teamoverleggen van de afdelingen/locaties. In 2018 is besloten om voor een tijdelijke periode een tweede bestuurder met een zorginhoudelijke achtergrond aan te stellen. De voortgang van de implementatie van het Kwaliteitskader wordt periodiek in een open sfeer besproken door de raad van bestuur met de ondernemingsraad, de centrale cliëntenraad en de commissie Kwaliteit en veiligheid van de raad van de toezicht. De leden van de raad van toezicht volgen de ontwikkelingen nauwgezet. De zMW visie en strategie sluiten inhoudelijk goed aan op het Kwaliteitskader zoals beschreven in de Inleiding. Het Kwaliteitskader kan daarmee geïntegreerd worden in de plan en control cyclus van zMW en het kwaliteitsmanagementsysteem (de managementreview/zelfscan - waar staan we; de kaderbrief - waar gaan we ons op richten; de jaar/actieplannen - wat en hoe gaan we doen en de rapportages - hoe doen we het). Ondanks het feit dat veel aspecten van het Kwaliteitskader zijn opgenomen in de plan en controlcyclus van zMW is conform de landelijke vereiste een zMW Kwaliteitsplan gemaakt wat uitgaat van de onderdelen in het Kwaliteitskader. Het kader met de terminologie is relatief nieuw en kent nieuwe vereisten waaraan we moeten voldoen. Door het kader eigen te maken en de onderdelen een duidelijke plaats te gaan geven in het zMW programma DWNI en Tijd voor Zorg, en in de plan en controlcyclus, leren we qua communicatie een relatie te leggen met het Kwaliteitskader. Daarbij is de communicatie vanuit management en hoofden naar uitvoerende medewerkers een wezenlijk onderdeel wat ook blijkt uit de uitkomsten van de MedewerkersMonitor. Medewerkers hebben behoefte aan uitleg over het waarom van beslissingen en willen betrokken worden bij de vertaling van beleid naar de dagelijkse praktijk. Daarnaast zien we dat de operationele vertaling van beleid naar praktijk een integrale benadering vraagt die aandacht behoeft.

6. Personeelssamenstelling

ZMW heeft de gegevens over de personeelssamenstelling (juli 2017 en december 2017beschikbaar gesteld op de zMW website (Hoe ziet onze personeelsopbouw eruit?). In 2017 heeft zMW (tijdelijk) ± 43 fte boven de personeelsnorm gerelateerd aan het tarief ingezet. Dit is ingezet vanwege verhuizing (Alde Steeg) en om het verbeterprogramma DWNI goed te kunnen doorvoeren. Een klein deel betrof de vervanging van ziekteverzuim (ongeveer 15 fte). Dit betekent dat we ondanks het hogere verzuim de personeelsinzet inclusief de extra inzet op peil hebben gehouden. Daarnaast zijn er in 2017 17% meer leerlingen gestart dan in 2015/2016 en zijn er nieuwe ontwikkelafdelingen voor leerlingen en studenten gestart. In 2018 is er ongeveer 1,2/1,3 mln euro aan extra middelen beschikbaar. Het voornemen is om niet door te gaan met de extra inzet zoals in 2017 maar deze extra inzet die bedoeld is voor ‘invoering’ van de personeelsnorm in het kwaliteitskader gelabeld te laten plaatsvinden. Dit betekent dat er in beginsel bovenop de standaardinzet conform het tarief ongeveer 25 fte N3 extra beschikbaar is (of meer/minder afhankelijk van het benodigde deskundigheidsniveau gebaseerd op de zorgzwaarte van bewoners die instromen). De gelabelde extra inzet op grond van de extra middelen is 2½ - 3 uur per dag per woongroep. Het voornemen is deze extra inzet te koppelen aan:

Page 14: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 14

extra activiteiten die het welzijn van bewoners bevorderen zoals o.a. samen buiten wandelen, ontspanningsactiviteit binnen de werkeenheid

extra zorg/toezicht voor groepen waar vanwege gedrag extra toezicht nodig is

specifieke deskundige inzet en begeleiding binnen een team op een thema. Omdat zMW de extra inzet labelt biedt dit de mogelijkheid om de besteding van de extra middelen te verantwoorden en krijgt het tegelijkertijd meer inzicht in behoeften vanuit bewoners en medewerkers. Verder is het de bedoeling door een gericht programma de inzet van personeel beter af te leiden van de geplande (en ongeplande) zorgvraag. Dat vraagt ook een kwantitatieve specificatie van acties om antwoorden te geven op zorgvragen naar omvang en duur. Die verbetering en een betere programmering van de organisatie naar soorten zorgvragen (en standaardisering) moet de personeelsinzet gaan sturen in plaats van andersom zoals nu nog veelal het geval is. Daarmee moet ook meer ruimte komen voor cliëntgestuurde en gepersonaliseerde zorg en behandeling die volgt op het wonen en leven in plaats van andersom (projecten zijn onderdeel van het programma ‘Tijd voor Zorg’ in 2018/2019). Ruimte om mee te lopen bij collega organisatie Zoals in hoofdstuk 4 is beschreven, is zMW in 2018 een formeel lerend netwerk aangegaan met drie andere zorgaanbieders. Er zijn afspraken gemaakt voor het uitwisselen van medewerkers en hoe te leren van elkaar. Daarnaast zijn er van oudsher afspraken over uitwisseling van medewerkers binnen de CVA keten bij Trazor (Rivierenland). In de dagelijkse praktijk wordt de uitwisseling van medewerkers met collega aanbieders nauwelijks gestimuleerd en is er in 2017 weinig gebruik van gemaakt. De druk op de vaste medewerkers is namelijk groot om de roosters rond te krijgen. Als alternatief zien we dat het uitwisselen van medewerkers tussen zMW locaties ook een lerend effect heeft waarvan we (meer) gebruik kunnen maken (zie bijlage 11). Ruimte om te leren Zoals in hoofdstuk 4 is beschreven heeft zMW een meerjarig scholingsbeleid. Binnen zMW zijn een aantal scholingen verplicht en een gedeelte van de scholingen kan het hoofd samen met het team bepalen aan de hand van behoeften en wensen van medewerkers. Leren en ontwikkelen staat centraal in programma ‘DWNI’ en ‘Tijd voor Zorg’. De insteek is om bij het leren van elkaar zoveel als mogelijk aan te sluiten bij de dagelijkse praktijk van de (zorg)medewerker en/of het begeleiden van de transfer naar de dagelijkse praktijk. Binnen de programma’s bezoeken medewerkers ook andere zorgaanbieders om goede voorbeelden op te halen en ervaringen te delen. ZMW participeert, zoals al eerder beschreven, in diverse netwerken waarin leren en ontwikkelen ook een onderdeel is. Enkele voorbeelden:

Visitatie UKON (onderlinge visitatie UKON-leden)

Symposium UKON waarbij zorgmedewerkers presentaties en workshops geven over goede voorbeelden

Casusleren en netwerkbijeenkomsten 100

Leerhuis palliatieve zorg (project binnen NPZZG) Arbeidsmarktsituatie We ervaren dat de ruimte om te leren zoals o.a. het meelopen bij collega organisaties, het volgen van scholingen beperkt wordt door de krapte aan medewerkers. Ondanks het feit dat middelen beschikbaar zijn, ontstaan er spanningen door het verloop van medewerkers, het ziekteverzuim en de krapte op de arbeidsmarkt. De werkdruk is hoog. Hiertoe en mede naar aanleiding van de uitkomsten van de MedewerkersMonitor zijn twee pilots ‘Grip op werkdruk’ gestart waarbij een team onder begeleiding van een externe coach samen aan de slag gaat om grip te krijgen op de ervaren werkdruk. Naast interne maatregelen (o.a. meer zorgmedewerkers opleiden, nieuwe leertrajecten voor leerlingen en stagiaires in samenwerking met ROC, ontwikkelafdelingen in samenwerking met ROC en HAN, talententoer voor zij-instromers) werkt zMW als participant mee aan het ‘Convenant arbeidsmarktproblematiek’ in de regio Nijmegen samen met andere regionale verpleeghuizen, het ROC en de HAN. Het doel is gezamenlijk zorgen dat praktisch invulling kan worden gegeven aan de opdracht

Page 15: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 15

in het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg om door het aantrekken van extra personeel meer persoonsgerichte zorg mogelijk te maken. (zie Regio Nijmegen maakt werk van werk in het verpleeghuis).

7. Gebruik van hulpbronnen

Zoals al eerder beschreven zijn in 2017 de voorbereidingen gestart voor het programma ‘Tijd voor Zorg’ dat een sterke relatie heeft met het beter benutten van informatiemanagement ter ondersteuning van het primair proces. Het programma kent een projectkalender 2018/2019 en de bedoeling is dat het primair proces zodanig wordt ondersteund dat er meer ruimte komt voor persoonsgerichte zorg. Enkele voorbeelden van projecten zijn:

Herontwerp ECD

Herontwerp MDO

Implementatie van nieuw behandeldossier

Implementatie van nieuw EVS en e-TDL

(Her)Ontwerp werkwijze t.b.v. ‘slimme planning en pilot (proeftuin)’

Borgen informatiekwaliteit Tegelijkertijd is het de bedoeling dat alle processen opnieuw onder de loep worden genomen om ze te ontdoen van overmatige bureaucratie en de registratielast voor (zorg)medewerkers te verminderen. Het doel is om informatisering beter ten dienste te laten zijn van de (werk)processen. Er is daarnaast onderzoek gedaan naar de ICT infrastructuur. Acties zijn belegd voor 2018 en 2019. Daarnaast wordt het inventarisbeheer vernieuwd. Er komt een nieuwe applicatie die hoofden en management beter in staat stelt om de inventaris te beheren en waar nodig inventaris te vervangen. In 2017 is er een onderzoek naar het gebruik van domotica uitgevoerd.

8. Gebruik van Informatie

Voor informatie over het meten van cliëntervaringen en de NPS verwijst zMW naar hoofdstuk 1 (onderdeel ‘Uitkomsten 10 criterialijst persoonsgerichte zorg’ en ‘Reviews Zorgkaart Nederland’). Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van diverse standaardrapportages om na te gaan of er verbeteracties noodzakelijk zijn. Hierbij valt te denken aan rapportages zoals o.a.:

Plan en control

MIC/MIM en klachten

Arbo en veiligheid van werk

Externe, interne en thematische audits

Profiel werkeenheid

Productie en financiën

Ziekteverzuim

Page 16: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 16

Bijlage 1: Instrumenten DWNI

Page 17: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 17

Bijlage 2: Zorggroepbrede plannen 2018-2019

Page 18: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 18

Bijlage 3: Vragenlijst Doen wat Nodig is

Wilt u aangeven in hoeverre u het eens bent met deze punten?

1. Ik bepaal het tijdstip van opstaan en naar bed gaan 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2. Ik bepaal het tijdstip waarop ik zorg of hulp krijg 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. Ik bepaal of ik wil douchen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4. Ik praat mee over mijn behandeling en diagnose. (uitleg: We bespreken samen wat er met mij aan de hand is. Er wordt met mij overlegd over de behandeling en aanpak van problemen).

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5. Ik bepaal samen met de verzorgende wat ik zelf doe. ( bijvoorbeeld: zelf aankleden of een gedeelte, zelf brood maken, enz)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6. Ik geef aan wanneer ik alleen wil zijn, waar ik mijn bezoek ontvang en hoe. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Page 19: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 19

7. Ik bepaal wat ik wil eten en drinken en wanneer ik dat doe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8. Ik bepaal mijn eigen ontspanning 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

9. Ik bepaal hoeveel verschillende mensen mij helpen in de week 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10. Ik kan bepalen of een huisdier aanwezig is. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11. Wat zijn voor u de belangrijkste 3 punten bovenstaande lijst?

Page 20: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 20

Bijlage 4: Niet alleen de bewoner maar de hele familie

Page 21: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 21

Bijlage 5: Regiegroep DWNI

Page 22: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 22

Bijlage 6: Ervaringen en uitkomsten van bewoners met de 10-criterialijst DWNI

Meetlijsten DWNI

Page 23: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 23

Bijlage 7: Burenmiddag in De Kasteelhof

Page 24: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 24

Bijlage 8: Rol van mantelzorgers

Page 25: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 25

Bijlage 9: Geestelijke zorg en DWNI

Page 26: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 26

Bijlage 10: Doegroepen

Page 27: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 27

Bijlage 11: Compleet andere wereld

Page 28: Kwaliteitsverslag zMW 2017 · als aparte bestanden op de website Kwaliteit, waar staan we nu?. 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Cliënt-, mens- ofwel persoonsgerichte zorg

zMW Kwaliteitsverslag 2017 – 30 juni 2018 Pagina 28

Bijlage 11 (vervolg) Compleet andere wereld