Koppen snellen
1
K oppen op de voorpagina’s van kranten kunnen maken of bre- ken. De verantwoordelijkheid op de schouders van hoofdre- dacteuren om de ‘kernkop’ in te zetten is groot en zwaar. Waar men in de sportjournalistiek gemakkelijk looft (ge- maakt): “Goud! Goud! Goud!”, wordt in de zorgjournalistiek vooral afgerekend (gebro- ken): “Sterfgeval door ernstige misser.” Op het eerste gezicht lijken koppen vaak waardenneutraal. Maar vergist u zich niet, ze zijn vaak erg subtiel: “Salarissen topbe- stuurders rijzen de pan uit”, stond er in een editie van een landelijk Nederlands dag- blad. In diezelfde krant: “Nederlandse golf- speler behaalt hoogste geldprijs ooit.” Ove- rigens, een dergelijk prijzengeld voor één toernooi is meer dan de best bezoldigde zorgbestuurder in een jaar verdient. Of wat te denken van een kop die wel nooit zal verschijnen: “Verwende televisiepresenta- tor vangt voor uurtje werk zakcent waar AOW’er jaar van moet leven.” Natuurlijk is deze kop veel te lang, waar het om gaat is dat koppen kunnen manipuleren. Het gaat mij hier dan ook niet om de discussie van matiging van salaris van be- stuurders: prima! Of dat ernstige fouten door professionals niet aan de orde ge- steld mogen worden: prima! Het gaat om maken of breken. Een paar suggesties voor andere koppen: “Innovatieve ideeën in ouderzorg slaan aan” of: “Ziekenhuisbe- stuurders voelen samenleving aan: ‘vrijwil- lige matiging van salarissen.’” Overdreven te complimenteren hoeft niet, want het is natuurlijk niet allemaal pais en vree in de zorg. Maar er is overtui- gend bewijs dat het benoemen van ge- wenste aanpakken prikkelt tot navolging (goed voorbeeld doet goed volgen). Het uitvergroten van ongewenste of negatieve elementen leidt tot verkramping van zor- ginstellingen en politiek. Met als gevolg bureaucratisering en egelgedrag, die op langere termijn leiden tot dure en middel- matige zorg. Anders gezegd: journalisten creëren de wereld die ze zelf becommenta- riëren. Performativiteit van taal, noemde taalfilosoof John Austin dat. Maar zelfs Paulus had deze dynamiek al door: “Wat de mens zaait, dat zal hij ook oogsten.” Doordat de zorgsector door de pers voornamelijk negatief benaderd wordt, ver- liest de sector in zijn geheel legitimiteit, terwijl er in feite heel veel mooie dingen ge- beuren. Een kleine, weinig gehoorde posi- tieve noot is bijvoorbeeld het recent ver- schenen boek van Esther Donkers met ‘Be- richten uit de Zorg’. Een must-read voor iedere journalist in de sector. De pers kan maken of breken. Luisteren naar deze column zullen journalisten waar- schijnlijk niet, want slechte zorg kopt nu eenmaal lekker. Vooralsnog zijn het niet de lezers, maar de journalisten die koppen snellen. KOPPEN SNELLEN Marius Buiting directeur NVTZ COLUMN ❝ ZELFS PAULUS HAD DEZE DYNAMIEK AL DOOR: ‘WAT DE MENS ZAAIT, DAT ZAL HIJ OOK OOGSTEN ❞ 60 | Lucide 01 2012
Transcript of Koppen snellen
60 | Lucide 01 2012
Koppen op de voorpagina’s van
kranten kunnen maken of bre-
ken. De verantwoordelijkheid
op de schouders van hoofdre-
dacteuren om de ‘kernkop’ in te
zetten is groot en zwaar. Waar men in de
sportjournalistiek gemakkelijk looft (ge-
maakt): “Goud! Goud! Goud!”, wordt in de
zorgjournalistiek vooral afgerekend (gebro-
ken): “Sterfgeval door ernstige misser.”
Op het eerste gezicht lijken koppen vaak
waardenneutraal. Maar vergist u zich niet,
ze zijn vaak erg subtiel: “Salarissen topbe-
stuurders rijzen de pan uit”, stond er in een
editie van een landelijk Nederlands dag-
blad. In diezelfde krant: “Nederlandse golf-
speler behaalt hoogste geldprijs ooit.” Ove-
rigens, een dergelijk prijzengeld voor één
toernooi is meer dan de best bezoldigde
zorgbestuurder in een jaar verdient. Of wat
te denken van een kop die wel nooit zal
verschijnen: “Verwende televisiepresenta-
tor vangt voor uurtje werk zakcent waar
AOW’er jaar van moet leven.” Natuurlijk is
deze kop veel te lang, waar het om gaat is
dat koppen kunnen manipuleren.
Het gaat mij hier dan ook niet om de
discussie van matiging van salaris van be-
stuurders: prima! Of dat ernstige fouten
door professionals niet aan de orde ge-
steld mogen worden: prima! Het gaat om
maken of breken. Een paar suggesties
voor andere koppen: “Innovatieve ideeën
in ouderzorg slaan aan” of: “Ziekenhuisbe-
stuurders voelen samenleving aan: ‘vrijwil-
lige matiging van salarissen.’”
Overdreven te complimenteren hoeft
niet, want het is natuurlijk niet allemaal
pais en vree in de zorg. Maar er is overtui-
gend bewijs dat het benoemen van ge-
wenste aanpakken prikkelt tot navolging
(goed voorbeeld doet goed volgen). Het
uitvergroten van ongewenste of negatieve
elementen leidt tot verkramping van zor-
ginstellingen en politiek. Met als gevolg
bureaucratisering en egelgedrag, die op
langere termijn leiden tot dure en middel-
matige zorg. Anders gezegd: journalisten
creëren de wereld die ze zelf becommenta-
riëren. Performativiteit van taal, noemde
taalfilosoof John Austin dat. Maar zelfs
Paulus had deze dynamiek al door: “Wat de
mens zaait, dat zal hij ook oogsten.”
Doordat de zorgsector door de pers
voornamelijk negatief benaderd wordt, ver-
liest de sector in zijn geheel legitimiteit,
terwijl er in feite heel veel mooie dingen ge-
beuren. Een kleine, weinig gehoorde posi-
tieve noot is bijvoorbeeld het recent ver-
schenen boek van Esther Donkers met ‘Be-
richten uit de Zorg’. Een must-read voor
iedere journalist in de sector.
De pers kan maken of breken. Luisteren
naar deze column zullen journalisten waar-
schijnlijk niet, want slechte zorg kopt nu
eenmaal lekker. Vooralsnog zijn het niet de
lezers, maar de journalisten die koppen
snellen.
Koppen snellen
Marius Buiting directeur NVTZ
column
❝Zelfs Paulus
had deZe dynamiek al
door: ‘Wat de mens Zaait, dat Zal hij
ook oogsten
❞60 | Lucide 01 2012
