Snellen 4,5,7Snellen 4,5,7

Visie, Eclectisch Werken, Visie, Eclectisch Werken, Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke

Factoren in de Factoren in de HulpverleningHulpverlening

Hoofdstuk 4Hoofdstuk 4

VISIEVISIEEen samenstelling van Een samenstelling van

referentiekaders en referentiekaders en waardekaders waardekaders

Wetenschappelijke theorie/referentiekader

Toepassingen/Praktijk/Methoden

sociologischPsychologisch

Situationeel

Waardekaders

Psychodynamisch

Experiëntieel

Leertheoretisch

sociaalpsychologisch

systeemtheoretischSoc.ecologisch

maatschappelijk

Social casework

Psychosociale therapie Taakgerichte hv

Cognitieve gedragsbenadering

gezinsbenaderinggroepswerk

netwerkbenadering

Emancipatorische hulp

persoonsopvatting maatschappijopvatting professieopvatting

Perspectief

PsychodynamischPsychodynamisch Psychosociaal functioneren is Psychosociaal functioneren is

uitkomst van omgang met innerlijke uitkomst van omgang met innerlijke conflictenconflicten

Symptomen en klachten worden Symptomen en klachten worden veroorzaakt door conflict tussen veroorzaakt door conflict tussen intrapsychische wensen en het intrapsychische wensen en het verbod daaropverbod daarop

PsychodynamischPsychodynamisch Id Id

– driften/aanvechtingen/impuls/irrationeeldriften/aanvechtingen/impuls/irrationeel EgoEgo

– Realiteit/controleRealiteit/controle– Functies als waarnemen, integreren etc.Functies als waarnemen, integreren etc.

SuperegoSuperego– Geïnternaliseerde waarden en normenGeïnternaliseerde waarden en normen

ExperiëntieelExperiëntieel Congruentie tussen zelfconcept en Congruentie tussen zelfconcept en

ervaringenervaringen Therapeutische relatie als Therapeutische relatie als

groeiervaringgroeiervaring Geïntegreerd functionerenGeïntegreerd functioneren ZelfverwerkelijkingZelfverwerkelijking

ExperiëntieelExperiëntieel moment-tot-moment empathie:moment-tot-moment empathie: een hoge mate van persoonlijke een hoge mate van persoonlijke

aanwezigheid:aanwezigheid: een egalitaire, dialogale houding:een egalitaire, dialogale houding:

LeertheoretischLeertheoretisch Gedrag is aangeleerd (responsen)Gedrag is aangeleerd (responsen)

– Waarneembaar en niet waarneembaarWaarneembaar en niet waarneembaar SOR, mens is een SOR, mens is een

informatieverwerkend systeeminformatieverwerkend systeem Participatie bij constructie van eigen Participatie bij constructie van eigen

werkelijkheidwerkelijkheid

LeertheoretischLeertheoretisch ProbleeminhoudelijkProbleeminhoudelijk

– TaakgerichtTaakgericht– Cognitieve methode Cognitieve methode

4G, gebeurtenis, gedachte, gevoel,gedrag4G, gebeurtenis, gedachte, gevoel,gedrag InteractioneelInteractioneel

– Mwer is instrumenteelMwer is instrumenteel

SociaalpsychologischSociaalpsychologisch Sociale invloeden op individueel Sociale invloeden op individueel

functionerenfunctioneren Individueel functioneren in sociaal Individueel functioneren in sociaal

opzichtopzicht

SysteemtheoretischSysteemtheoretisch Persoon wordt beschouwd als deel Persoon wordt beschouwd als deel

van een systeemvan een systeem Binnen een systeem bestaan regelsBinnen een systeem bestaan regels Interactie maakt die regels zichtbaarInteractie maakt die regels zichtbaar Grenzen bepalen de Grenzen bepalen de

veranderbaarheid van een systeemveranderbaarheid van een systeem FeedbackmechanismenFeedbackmechanismen

SystemischSystemisch ProbleeminhoudelijkProbleeminhoudelijk

– Probleem wordt in stand gehouden door Probleem wordt in stand gehouden door regels binnen het systeemregels binnen het systeem

– Probleem heeft een homeostatische functieProbleem heeft een homeostatische functie– Interventies om regels te veranderenInterventies om regels te veranderen

InteractioneelInteractioneel– MetapositieMetapositie– InvoegenInvoegen– Meerzijdige partijdigheidMeerzijdige partijdigheid

SociaalecologischSociaalecologisch Primaat van de sociale omgevingPrimaat van de sociale omgeving Sociale netwerkSociale netwerk Hulpbronnen zoekenHulpbronnen zoeken

– Denk aan casemanagementDenk aan casemanagement

MaatschappelijkMaatschappelijk Invloeden en processen van buitenafInvloeden en processen van buitenaf

– EtiketteringsprocessenEtiketteringsprocessen– Sociale controleSociale controle– Sociale integratieSociale integratie– PolitiekPolitiek– Sociaal beleidSociaal beleid

WaardekadersWaardekadersPersoonsPersoons

ZelfredzaamheidZelfredzaamheid ResponsiviteitResponsiviteit WeerstandsvermogenWeerstandsvermogen

WaardekadersWaardekadersmaatschappijmaatschappij

IdeologieIdeologie SolidariteitSolidariteit IndividualismeIndividualisme Verzet of verdragenVerzet of verdragen RollenRollen

WaardekadersWaardekadersProfessieProfessie

Welke invulling geef je aan je beroepWelke invulling geef je aan je beroep ProfileringProfilering BevoegdhedenBevoegdheden Taken, verplichtingen, afbakenenTaken, verplichtingen, afbakenen Instelling tegenover beroepInstelling tegenover beroep

Hoofdstuk 5Hoofdstuk 5Eclectisch-Integratief Eclectisch-Integratief

WerkenWerken

Hoofdstuk 5 SnellenHoofdstuk 5 Snellen Visies nader beschouwdVisies nader beschouwd Achtergronden van opkomst en Achtergronden van opkomst en

ontwikkeling rond eclectisch-ontwikkeling rond eclectisch-integratief werkenintegratief werken

VariantenVarianten Betekenis voor je visie voor de Betekenis voor je visie voor de

interactionele en voor de interactionele en voor de probleeminhoudelijke kant van het probleeminhoudelijke kant van het hulpverlenenhulpverlenen

Eclectisch-IntegratiefEclectisch-Integratief Kiezende benaderingKiezende benadering Geen enkele stroming of methode is Geen enkele stroming of methode is

altijd goed voor alle cliënten.altijd goed voor alle cliënten. ““Scholen” groeien naar elkaar toe.Scholen” groeien naar elkaar toe. Eclectisch : uit een veelheid het Eclectisch : uit een veelheid het

beste kiezen.beste kiezen. Integratief: tot een eenheid smeden.Integratief: tot een eenheid smeden.

OorzakenOorzaken 400 therapieën400 therapieën Ene therapie niet duidelijk beter dan Ene therapie niet duidelijk beter dan

andereandere Geen enkele therapie voor elk Geen enkele therapie voor elk

probleem en voor elke cliënt probleem en voor elke cliënt toereikendtoereikend

Aanwezigheid gemeenschappelijke Aanwezigheid gemeenschappelijke factorenfactoren

Druk van buitenafDruk van buitenaf

Vervolg oorzakenVervolg oorzaken Belang professioneel netwerk groterBelang professioneel netwerk groter Grote verscheidenheid aan cliënten Grote verscheidenheid aan cliënten

en problematieken binnen mw.en problematieken binnen mw.

Drie argumentenDrie argumenten Pragmatische,Pragmatische, beperking is nadelig beperking is nadelig

voor cliënt.voor cliënt. TheoretischTheoretisch, één theorie kan niet , één theorie kan niet

“alles” verklaren.“alles” verklaren. Cognitief, Cognitief, je kunt niet een totale je kunt niet een totale

probleemanalyse in één keer makenprobleemanalyse in één keer maken

CriteriaCriteria Overeenstemmen met Overeenstemmen met

basisvoorwaarden mw.basisvoorwaarden mw. Relevant en praktisch hanteerbaar Relevant en praktisch hanteerbaar

voor doel hulpverleningvoor doel hulpverlening overdraagbaar en aan te lerenoverdraagbaar en aan te leren stoelen op empirische evidentiestoelen op empirische evidentie

VariantenVarianten TechnischTechnisch Gemeenschappelijke faktoren (vooral Gemeenschappelijke faktoren (vooral

gericht op interactie)gericht op interactie) Theoretische integratieTheoretische integratie

Hoofdstuk 7Hoofdstuk 7

Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke factoren in de factoren in de hulpverleninghulpverlening

Gemeenschappelijke factorenGemeenschappelijke factoren ontwikkeling in de interactie: van ontwikkeling in de interactie: van

hulpverlenerssturing naar hulpverlenerssturing naar cliëntsturing.cliëntsturing.

enerzijds een verandering in enerzijds een verandering in bewustzijn en motivatie van de cliënt bewustzijn en motivatie van de cliënt en en

anderzijds een verandering in de anderzijds een verandering in de aard van de interactie. aard van de interactie.

Gemeenschappelijke factorenGemeenschappelijke factoren Deze veranderingen treden niet Deze veranderingen treden niet

(geheel) spontaan op. (geheel) spontaan op. Wat in de interactie levert nu een Wat in de interactie levert nu een

bijdrage aan deze motivatie en (wil bijdrage aan deze motivatie en (wil tot) verandering? Er zijn, zoals gezegd, tot) verandering? Er zijn, zoals gezegd, variabelen.variabelen.

Ik zou de volgende Ik zou de volgende gemeenschappelijke factoren ofwel gemeenschappelijke factoren ofwel basisingrediënten willen benoemenbasisingrediënten willen benoemen

Gemeenschappelijke factorenGemeenschappelijke factoren A    Werkovereenkomst — een A    Werkovereenkomst — een

goede relatie tussen cliënt en goede relatie tussen cliënt en hulpverlener die berust op zowel hulpverlener die berust op zowel reële als toebedachte reële als toebedachte kwaliteiten van beiden      kwaliteiten van beiden      

Gemeenschappelijke factorenGemeenschappelijke factoren B   Kernprocessen B   Kernprocessen – het aanbieden van een theoretisch het aanbieden van een theoretisch

denkkader(rationaIe) en een      werkmethode denkkader(rationaIe) en een      werkmethode (procedure) die cliënt en hulpverlener (procedure) die cliënt en hulpverlener aanspreken.aanspreken.

– catharsis, de mogelijkheid voor de cliënt tot het catharsis, de mogelijkheid voor de cliënt tot het uiten van emoties respectievelijk het uiten van emoties respectievelijk het verminderen van emotionele spanning.verminderen van emotionele spanning.

– middels (vaak subtiele en non-verbale) tekens    middels (vaak subtiele en non-verbale) tekens                          

  

Gemeenschappelijke factorenGemeenschappelijke factoren– Desensitisatie Desensitisatie

– Inzichtelijk leren via     -  Inzichtelijk leren via     -  informatie krijgen      -  informatie krijgen      -  zelfexploratie      -  feedbackzelfexploratie      -  feedback

– Beïnvloeding door suggestie en Beïnvloeding door suggestie en overtuigenovertuigen

– Bekrachtiging door hulpverlener Bekrachtiging door hulpverlener

Variabelen in het Variabelen in het beïnvloedingsprocesbeïnvloedingsproces

Hulpverleners kenmerkenHulpverleners kenmerken CliëntkenmerkenCliëntkenmerken Gevolgen voor de interactieGevolgen voor de interactie

Variabele SocioDemografischVariabele SocioDemografisch Leeftijd Leeftijd GeslachtGeslacht Seksuele voorkeurSeksuele voorkeur EtniciteitEtniciteit Socio-economische achtergrondSocio-economische achtergrond

Variabele IdeologischVariabele Ideologisch Religieuze overtuigingReligieuze overtuiging Algemeen menselijke waarden en Algemeen menselijke waarden en

normennormen Opvattingen mbt autonomie en Opvattingen mbt autonomie en

verbondenheidverbondenheid

Variabele Pers Kwaliteiten Variabele Pers Kwaliteiten CliëntCliënt

GemotiveerdGemotiveerd Nadenken eigen aandeelNadenken eigen aandeel Positief zelfbeeldPositief zelfbeeld Positieve attributie mbt eigen succesPositieve attributie mbt eigen succes Hoge inschatting eigen effectiviteitHoge inschatting eigen effectiviteit Interne beheersingsoriëntatieInterne beheersingsoriëntatie Laag reactance niveauLaag reactance niveau

Variabele Pers Kwaliteiten Variabele Pers Kwaliteiten WerkerWerker

Zorgzaamheid, Zorgzaamheid, vriendelijkheid,belangstellingvriendelijkheid,belangstelling

Openheid, informeel zijnOpenheid, informeel zijn Actief en praktisch zijnActief en praktisch zijn Duidelijkheid, directiviteitDuidelijkheid, directiviteit DeskundigheidDeskundigheid Ingesteld op YaviscliëntenIngesteld op Yaviscliënten Gerichtheid op ‘therapeutische’ aanpakGerichtheid op ‘therapeutische’ aanpak