Knaplastig!Leren omgaan met en voorkómen van ingewikkeld leerling-gedrag

Projectleider:Monique Sanders

Andere projectleden:• Henno Oldenbeuving• Dolf Hautvast• Anniek Verhagen• Johan Hamstra• Dini van Donselaar• Hans Kok

…over welke leerlingen hebben we het?- gedragslastige leerlingen:

leerlingen die ‘last’ veroorzaken in de klas bij de docent. Leerlingen die flink puberen, grenzen overgaan.

- ingewikkelde leerlingen: Leerlingen met een problematiek. De jongere heeft zelf ook ‘last’ van die problematiek. Dit kan veroorzaakt worden door een stoornis maar ook door opgroeiomstandigheden.

.. over welke docenten hebben we het?

De docenten hebben geen antwoorden op dat gedrag, ze zijn handelingsverlegen.

complex“Weten wat te doen in situaties die zich nooit

herhalen”, Kees van der Wolf

Judo Karate

óf

kwestieDocenten hebben last van ingewikkeld gedrag van leerlingen, ze hebben geen repertoire meer om hen tegemoet te treden.

Er is zoveel bekend wat wel/niet werkt in het handelen met deze leerlingen.

Hoe komt het dat ze het niet weten of hoe komt het dat ze het niet doen?

“De zwakte van het Nederlandse onderwijssysteem is dat er te weinig uitwisseling van kennis is. Men leert niet van elkaar”, zegt Michael Fullan

Doel

Het vergroten van inzicht, kennis en de vaardigheden

van docenten in het effectief voorkómen dan wel

omgaan met ingewikkelde en gedragslastige leerlingen.

… door middel van 2 instrumenten:• Weblog• Kenniskringen

Leren effectiever handelen

Kennis

Mentale modellen

Praktijk

Weblog

Kenniskring

Coaching on the job

Instrument ‘ De kenniskring’Kenniskring 1: 2008-hedendocenten, begeleiders, coördinatoren

Kenniskring 2: 2010 ( 4 bijeenkomsten)leidinggevenden :afdelingsleiders, conrectoren, rectoren

Uitnodiging deelnemers:-persoonlijk-op kwaliteit en/of affiniteit en reflectief vermogen-op vrijwillige basis-van verschillende onderwijsinstellingen (van justitiescholen, PrO tot havo/vwo)

Opzet:•kennis delen, •verbinding maken tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse werkpraktijk

Vitale Ruimte - Eelke Wielinga

Kritische factoren volgens de

deelnemers:1. Veiligheid en

belangstelling2. Een gedeelde focus3. Balans in halen en

brengen, 4. Je uitgenodigd voelen

eigen ideeën en creativiteit in te brengen,

5. Structuur die ruimte laat en begrenst,

6. Geïnspireerd worden

De facilitatorBelangrijke competenties van de facilitator zijn:

-zicht hebben op het proces en in staat daarin te ‘sturen’’

-is in staat verschillende werkvormen te hanteren

-is redelijk goed thuis op de inhoud van het thema van de

kenniskring

-kan leren en reflectie op gang brengen.

Onderzoek Kenniskring

Hoofdvraag:

Is de ‘kenniskring’ een instrument dat bijdraagt aan het vergroten van kennis en inzicht van en verandering van houding en gedrag bij docenten over ingewikkeld en lastig gedrag van leerlingen?

Methode: Diepte-interviews en/of vragenlijsten met alle deelnemers (incl.

afhakers)

Conclusies:a. Werkt een kenniskring als aanpak om het hoofddoel te bereiken?Ja onder genoemde condities kan een kenniskring het leren van docenteneen impuls geven. Vrijwilligheid van deelname en diversiteit van de

groepis daarin van belang. Schoolleiders en zeker bestuurders kunnen hier

zekerhun voordeel mee doen!

Instrument Weblog

www.knaplastig-aps.blogspot.com

Motivatie voor instrument ‘Weblog’Open innovatieaanpak:

• Wij hebben niet de waarheid in pacht, we betrekken experts van buiten, om af te tappen

• Weggeven van intellectueel eigendom aan de gemeenschap

Waarom weblog?• Eenvoudige updating • Terugkerende bezoekers door constante updating • Dynamisch instrument: als gebruiker ben je onderdeel

van een ontwikkeling

Opzet weblogType ‘posts’:

• ‘dat is bekend’oorzaken, observaties

• ‘dat werkt’: instrumenten, theorieën, aanpakken, onderzoeken

• ‘dat raakt’: verwondering … een beeld, een film, een roman, een spreuk, een vraag, .…

• ‘is hot’actualiteit, vers van de pers

Afkomstig van: onderzoekers, begeleiders, docenten en leerlingen

Te gebruiken:• Individueel als docent

• als workshopmateriaal in je team

Onderzoek WeblogHoofdvraag:Is de ‘weblog’ een instrument dat bijdraagt aan het vergroten van kennis inzicht bij docenten rondom de aanpak van gedragslastige jongeren in de

klas.Én leidt het tot gedragsverandering?

Resultaten:1. Google analytics

• 2009: 5000 bezoeken, 2010: 9000 bezoeken• Op dit moment: rond de 75 bezoekers per dag• Meest gebruikte zoektermen ‘lastige klas’, ‘agressie’• 40% via zoekmachine, 35% via verwijzende sites, 25%

direct• Gemiddelde tijd per bezoek: 1,25 minuten

2. Schriftelijke vragen gebruikers (beperkt)• Op zoek naar achtergrond informatie (literatuur)• Op zoek naar tips voor gedrag (handreikingen) voor zichzelf• Geen/nauwelijks gedragsverandering• Bepaalde post worden doorgeven aan team / collega’s (bij

bv leerling-besprekingen)

weblogwww.knaplastig-aps.blogspot.com

Kijkopdracht:- Welke onderdelen van de weblog maken u

nieuwsgierig / spreken aan?- Welke post zou u willen gebruiken (in uw team, aan

anderen doorgeven/sturen, ….)?- Waar zou u zelf meer over willen zien / horen / lezen?

Knaplastig! – lesgeven aan pubers- • Inhoudelijk: de theorieën

en instrumenten die ‘ertoe doen’ bij interactionele benadering

• Taboe doorbreken om in de spiegel te durven kijken (hoe lastig lesgeven aan pubers is) en het onder collega’s over kunnen spreken

• Humor als breekijzer• Vormgeving als

toegevoegde waarde

Huidig R&D-project: Arrangementen gedragsproblemen VO van APS en KPC(2011-2013)

docent leerling

Mana-gement

Team

Zorg in/om school

ouders

school-omgeving

groep

Meer informatie?

Monique Sanders: m.sanders@aps.nl, 06-25051946

Dini van Donselaar: d.vandonselaar@aps.nl, 06-25051631