Knaplastig!Leren omgaan met en voorkómen van ingewikkeld leerling-gedrag
Projectleider:Monique Sanders
Andere projectleden:• Henno Oldenbeuving• Dolf Hautvast• Anniek Verhagen• Johan Hamstra• Dini van Donselaar• Hans Kok
…over welke leerlingen hebben we het?- gedragslastige leerlingen:
leerlingen die ‘last’ veroorzaken in de klas bij de docent. Leerlingen die flink puberen, grenzen overgaan.
- ingewikkelde leerlingen: Leerlingen met een problematiek. De jongere heeft zelf ook ‘last’ van die problematiek. Dit kan veroorzaakt worden door een stoornis maar ook door opgroeiomstandigheden.
.. over welke docenten hebben we het?
De docenten hebben geen antwoorden op dat gedrag, ze zijn handelingsverlegen.
complex“Weten wat te doen in situaties die zich nooit
herhalen”, Kees van der Wolf
Judo Karate
óf
kwestieDocenten hebben last van ingewikkeld gedrag van leerlingen, ze hebben geen repertoire meer om hen tegemoet te treden.
Er is zoveel bekend wat wel/niet werkt in het handelen met deze leerlingen.
Hoe komt het dat ze het niet weten of hoe komt het dat ze het niet doen?
“De zwakte van het Nederlandse onderwijssysteem is dat er te weinig uitwisseling van kennis is. Men leert niet van elkaar”, zegt Michael Fullan
Doel
Het vergroten van inzicht, kennis en de vaardigheden
van docenten in het effectief voorkómen dan wel
omgaan met ingewikkelde en gedragslastige leerlingen.
… door middel van 2 instrumenten:• Weblog• Kenniskringen
Leren effectiever handelen
Kennis
Mentale modellen
Praktijk
Weblog
Kenniskring
Coaching on the job
Instrument ‘ De kenniskring’Kenniskring 1: 2008-hedendocenten, begeleiders, coördinatoren
Kenniskring 2: 2010 ( 4 bijeenkomsten)leidinggevenden :afdelingsleiders, conrectoren, rectoren
Uitnodiging deelnemers:-persoonlijk-op kwaliteit en/of affiniteit en reflectief vermogen-op vrijwillige basis-van verschillende onderwijsinstellingen (van justitiescholen, PrO tot havo/vwo)
Opzet:•kennis delen, •verbinding maken tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse werkpraktijk
Vitale Ruimte - Eelke Wielinga
Kritische factoren volgens de
deelnemers:1. Veiligheid en
belangstelling2. Een gedeelde focus3. Balans in halen en
brengen, 4. Je uitgenodigd voelen
eigen ideeën en creativiteit in te brengen,
5. Structuur die ruimte laat en begrenst,
6. Geïnspireerd worden
De facilitatorBelangrijke competenties van de facilitator zijn:
-zicht hebben op het proces en in staat daarin te ‘sturen’’
-is in staat verschillende werkvormen te hanteren
-is redelijk goed thuis op de inhoud van het thema van de
kenniskring
-kan leren en reflectie op gang brengen.
Onderzoek Kenniskring
Hoofdvraag:
Is de ‘kenniskring’ een instrument dat bijdraagt aan het vergroten van kennis en inzicht van en verandering van houding en gedrag bij docenten over ingewikkeld en lastig gedrag van leerlingen?
Methode: Diepte-interviews en/of vragenlijsten met alle deelnemers (incl.
afhakers)
Conclusies:a. Werkt een kenniskring als aanpak om het hoofddoel te bereiken?Ja onder genoemde condities kan een kenniskring het leren van docenteneen impuls geven. Vrijwilligheid van deelname en diversiteit van de
groepis daarin van belang. Schoolleiders en zeker bestuurders kunnen hier
zekerhun voordeel mee doen!
Motivatie voor instrument ‘Weblog’Open innovatieaanpak:
• Wij hebben niet de waarheid in pacht, we betrekken experts van buiten, om af te tappen
• Weggeven van intellectueel eigendom aan de gemeenschap
Waarom weblog?• Eenvoudige updating • Terugkerende bezoekers door constante updating • Dynamisch instrument: als gebruiker ben je onderdeel
van een ontwikkeling
Opzet weblogType ‘posts’:
• ‘dat is bekend’oorzaken, observaties
• ‘dat werkt’: instrumenten, theorieën, aanpakken, onderzoeken
• ‘dat raakt’: verwondering … een beeld, een film, een roman, een spreuk, een vraag, .…
• ‘is hot’actualiteit, vers van de pers
Afkomstig van: onderzoekers, begeleiders, docenten en leerlingen
Te gebruiken:• Individueel als docent
• als workshopmateriaal in je team
Onderzoek WeblogHoofdvraag:Is de ‘weblog’ een instrument dat bijdraagt aan het vergroten van kennis inzicht bij docenten rondom de aanpak van gedragslastige jongeren in de
klas.Én leidt het tot gedragsverandering?
Resultaten:1. Google analytics
• 2009: 5000 bezoeken, 2010: 9000 bezoeken• Op dit moment: rond de 75 bezoekers per dag• Meest gebruikte zoektermen ‘lastige klas’, ‘agressie’• 40% via zoekmachine, 35% via verwijzende sites, 25%
direct• Gemiddelde tijd per bezoek: 1,25 minuten
2. Schriftelijke vragen gebruikers (beperkt)• Op zoek naar achtergrond informatie (literatuur)• Op zoek naar tips voor gedrag (handreikingen) voor zichzelf• Geen/nauwelijks gedragsverandering• Bepaalde post worden doorgeven aan team / collega’s (bij
bv leerling-besprekingen)
weblogwww.knaplastig-aps.blogspot.com
Kijkopdracht:- Welke onderdelen van de weblog maken u
nieuwsgierig / spreken aan?- Welke post zou u willen gebruiken (in uw team, aan
anderen doorgeven/sturen, ….)?- Waar zou u zelf meer over willen zien / horen / lezen?
Knaplastig! – lesgeven aan pubers- • Inhoudelijk: de theorieën
en instrumenten die ‘ertoe doen’ bij interactionele benadering
• Taboe doorbreken om in de spiegel te durven kijken (hoe lastig lesgeven aan pubers is) en het onder collega’s over kunnen spreken
• Humor als breekijzer• Vormgeving als
toegevoegde waarde
Huidig R&D-project: Arrangementen gedragsproblemen VO van APS en KPC(2011-2013)
docent leerling
Mana-gement
Team
Zorg in/om school
ouders
school-omgeving
groep
Meer informatie?
Monique Sanders: [email protected], 06-25051946
Dini van Donselaar: [email protected], 06-25051631