Opleiding

Kindercaravancoach

Module 2

Observatie opdracht

De kinderen die opge-vangen worden bij DeKindercaravan zijn zo-veel mogelijk buiten.

Om kinderen gezond op te laten groeien moeten ze kunnen bewegen en spelen.

Een kindercaravan-coach houdt goed rekening met de leef tijd, de ontwik-keling en interesse van het individuele kind.

32

Het wisselt heel sterk in hoeverre buitenspelen een rol in speelt in het beleid van een organisatie. Maar uiteindelijk begint alles altijd met een visie. Soms staat dat al op papier, soms is dat meer onbewust.

Opdracht: Lees jullie pedagogisch beleidsplan en schrijf op wat daarin staat over buitenspelen.

Hoe zou jij jouw eigen visie op buitenspelen willen omschrijven?

Opleiding ‘Kindercaravancoach - Module 2 ‘Observatie opdracht’

Naam

Datum

Locatie

De intentie van deze huiswerkopdracht is dat je op je eigen locatie een inventarisatie maakt van en inzicht krijgt in de huidige stand van zaken op het gebied van buiten-spelen. Op basis van de opdrachten gaan we in Module 3 aan de slag met het maken van een verbeterplan, dat bedoeld is om op zowel korte als lange termijn simpele ingrepen te doen om het buitenspelen op jouw locatie avontuurlijker te maken.

Bij de huiswerkopdracht volgen we dezelfde lijn als in Module 1, zodat het ook voor jullie steeds makkelijker zal zijn om snel verbeteringen door te voeren, zodra de op-leiding afgerond is.

Stap 1: Visie

Wanneer je als organisatie wil werken aan meer avontuurlijk buitenspel is het be-langrijk dat iedereen met de neus dezelfde kant op staat. Met andere woorden dat iedereen hetzelfde belangrijk vindt voor de ontwikkeling van kinderen. Iedere kin-deropvangorganisatie heeft daarom een pedagogisch beleidsplan. Hierin staat in grote lijnen waar een organisatie op uit is. Uiteraard is het dan aan de medewerkers daar invulling aan te geven in de praktijk.

54

Stap 2: Je eigen houding: Wat vraagt het van jou om de visie in de praktijk waar te maken?

Nu je weet welke visie vanuit de organisatie gesteld is en welke visie jezelf hebt op buitenspelen kunnen we kijken naar ons eigen gedrag. Want laat je in de praktijk ge-drag zien dat representatief is voor de visie? Of bied je bijvoorbeeld meer of minder aan dan in de visie omschreven staat?

We hebben allemaal andere ervaringen met buitenspelen en deze ervaringen nemen we mee in ons werk. Als je vroeger zelf veel buiten hebt gespeeld, zul je dat ook snel-ler stimuleren bij kinderen, dan wanneer je er zelf niet zo veel mee hebt. Hetzelfde geldt als je zelf weinig ervaring hebt met buitenspelen of niet van sporten houdt of van spinnen en kikkers of van vies worden. Misschien weet je zelf helemaal niet hoe lavendel ruikt of dat je sommige bessen heerlijk kunt opeten. In alle gevallen is het goed naar je eigen gedrag te kijken. Hoe open sta je voor nieuwe ervaring en kennis?

In module 1 hebben we al gekeken naar welk speltype jij bent en wat jou eigen erva-ringen met buitenspelen zijn. In de ze module gaan we kijken hoe deze ervaringen onze eigen werk beïnvloeden. Onze eigen ervaringen, ideeën en opvattingen beïn-vloeden namelijk voor een groot deel ons gedrag.

Opdracht:Schrijf eens drie herinneringen op aan buiten zijn. Dit gaat dus niet alleen om bui-tenspelen, maar veel breder: wat je eng, leuk, spannend, grappig vond etc. Het mag een positieve, maar ook een minder leuke herinnering zijn. Bijvoorbeeld wat deed je als het regende, maakte je weleens een hut, was je bang voor dieren, was je nieuws-gierig naar de natuur, werd je graag vies, kampeerde je wellens etc. Schrijf bij elke herinnering op hoe jij denkt dat deze ervaring je gedrag bepaalt tijdens je werk.

Toen ik 4 jaar of jonger was…..

Toen ik tussen 4 en 12 jaar was…..

Toen ik ouder dan 12 was……

Opdracht:Nu gaan we kijken naar de dagelijkse praktijk op je locatie. Vul de volgende vragen in:

Hoeveel dagen van de week spelen de kinderen van jouw groep tijdens een gemid-delde week buiten (schoolweek)? 12345

76

Hoe lang spelen kinderen van jouw groep tijdens een gemiddelde dag buiten?[ ] Minder dan half uur[ ] Een half uur tot een uur[ ] Meer dan een uur

Wat zijn redenen dat je niet naar buiten gaat?

Wat doe jij op een gemiddelde dag zelf als de kinderen buitenspelen? (bv zitten, rondlopen, meespelen, opruimen, etc)

Ben jij tevreden met je eigen rol tijdens het buitenspelen, licht toe?

Zo nee, wat zou jezelf graag verbeteren aan je eigen houding bij het buitenspelen? Licht toe.

Stap 3: De omgeving

Veel buitenspeelterreinen zijn oersaai. Daar zijn ouders, leiding en kinderen het met elkaar over eens. Het gaat voor een deel over de beschikbare m2 maar vooral over de mogelijkheden die een buitenruimte te bieden heeft. Hoe ouder kinderen wor-den hoe minder ze buiten willen spelen. Vooral meisjes blijven naar mate ze ouder worden steeds liever binnen. Om in een dergelijke situatie buitenspelen hoog ‘op de agenda’ van kinderen te krijgen vergt niet alleen creatieve leiding maar ook goed on-dersteunend materiaal. Zeker als buitenspelen het handelsmerk van de organisatie is moet er ook wat te beleven zijn!

De buitenruimte is de meest directe speelomgeving die de kinderen tot hun beschik-king hebben. Wat heeft het plein de kinderen te bieden?

Opdracht:

Vul de volgende vragen in:

Heeft jullie locatie een eigen buitenterrein?[ ] Ja[ ] Nee[ ] We delen het buitenterrein met de school[ ] We spelen op een openbaar speelterrein voor de deur[ ] Anders, nl…..

Is er een zandbak?[ ] Ja [ ] Nee

Is er een schommel?[ ] Ja [ ] Nee

98

Zijn er mogelijkheden om te klimmen (boomstammen, klimtoestel, randen, muur-tjes)?[ ] Ja, namelijk…..[ ] Nee

Zijn er mogelijkheden om te glijden (glijbaan/ helling)?[ ] Ja, namelijk…. [ ] Nee

Biedt het terrein ruimte voor balspel, rennen (open vlakte)?[ ] Ja[ ] Nee

Zijn er mogelijkheden voor fantasiespel (huisje, wigwam, struiken, boot etc)?[ ] Ja, namelijk….[ ] NeeEr is een plek waar met water gespeeld kan worden (kraan, plassen)[ ] Ja, namelijk…[ ] Nee

Er is een picknickplek/ tafel/ plek waar kinderen kunnen ‘hangen’[ ] Ja, namelijk…..[ ] Nee

Er is ruimte waar kinderen kunnen fietsen[ ] Ja[ ] Nee

Er is een tuintje/ bakken waar kinderen kunnen helpen tuinieren[ ] Ja, namelijk….[ ] Nee

Er is een plek waar kinderen kunnen hutten bouwen/timmeren

[ ] Ja, namelijk…..[ ] Nee

Er is een plek waar kinderen creatief kunnen zijn, zoals schilderen, tekenen, kleien etc[ ] Ja, namelijk[ ] Nee

Er is een plek waar kinderen de natuur kunnen ervaren, zoals bloemen, beestjes etc[ ] Ja, namelijk[ ] Nee

Er is los natuurlijk materiaal te vinden om mee te spelen, zoals takken en bladeren[ ] Ja, namelijk[ ] Nee

Er is een plek waar kinderen kunnen spelen beschermd tegen regen en wind[ ] Ja, namelijk….[ ] Nee

Op welke plekken spelen de meeste kinderen?

Welke plekken blijven vaak ongebruikt?

1110

De bodembedekking( tegels/asfalt of groen (gras, struiken, bomen)[ ] Voornamelijk verhard[ ] Voornamelijk verhard en een beetje groen[ ] Zowel verhard als groen[ ] Voornamelijk groen

Welke voor de kinderen interessante plekken komen er in de directe omgeving voor? Denk bijvoorbeeld aan een park, een kinderboerderij, een sportveld. Beperk je tot loopafstand (maximaal 15 minuten lopen)

Stap 4: Spelmateriaal

Nu kun je gaan kijken naar de materialen die je tot je beschikking hebt en welke nog ontbreken. Houdt daarbij de spelvormen in je achterhoofd, zodat ze ook allemaal aan bod kunnen komen. Sport & spel, Constructie, Fantasie (ook natuurbeleving), Rust

Opdracht:

Loop de lijst eens na en kijk wat er ontbreekt, vul naar wens aan!Wat wil je op je verlanglijstje?

Basislijst los spelmateriaal

Bouwen en fantasieStokken Planken TonnenTentenTouwenNetten en doeken/ zeilDozen HangmatPionnen StoepkrijtPotten, pannen, KrijtbordGereedschap

TuinspullenSchopje/HarkjeHeggeschaar/wKniptangPlantenstokPottenZaaibakkenBezemsHouten blokken/stammen

Sport- en spelBallen(groot en klein)VanghandschoenenFietsen en duwkarren KarretjesTennisrackets met schuimrubber ballenBadmintonracketsSteltenSpringtouwenHoelahoepKnikkers

Aanvullende lijstAutobandenBasketsSteppen SkelterCircusspullenSpringstokkenLoopklossen met touwtjes‘Kamerschermen’KruiwagenThemakisten

12 13

Stap 5: De kinderen

Kinderen zijn erg goed in het zelf bedenken van spellen en het inspelen op de moge-lijkheden die het terrein hen biedt. Sommige spellen doen ze alleen, andere samen. Sommige worden vooral door meisjes gespeeld, andere hoofdzakelijk door jongens. Sommige kinderen moeten op gang geholpen worden. Daarbij kun je denken aan je eigen houding, inrichting, materiaal aanbod en activiteiten.

Opdracht:

Vorm een groepje met een aantal kinderen en leg ze volgende vragen eens voor, maak korte aantekeningen.

Vind jij buitenspelen leuk?[ ] Altijd[ ] Meestal[ ] Soms[ ] Nooit

Wat vind je leuk om te doen buiten?

Wat vind je niet leuk om te doen buiten?

Wat vind jij leuk aan de buitenruimte?

Wat zou je anders willen aan de buitenruimte?

Vind je dat er genoeg te doen is buiten?

Wat zou jij graag willen doen, wat nu niet kan?

Vind jij dat er genoeg materiaal aanwezig voor buiten?

Wat zou jij graag willen aan spelmateriaal?

1514

Wat vind jij van de leiding tijdens het buitenspelen? Zijn er dingen die zij anders zouden kunnen doen?

Voel je je veilig tijdens het buitenspelen?[ ] Altijd[ ] Meestal[ ] Soms[ ] Nooit

Hoe zouden we dat kunnen verbeteren?

Opdracht:

Kies 1 kind uit die jou opvalt en waar je mee aan de slag wilt gaan.

Omschrijf eens jouw houding ten opzichte van dit kind, bijvoorbeeld ben je geduldig, ben je kritisch, rustig, boos, geïrriteerd etc. Hoe uit zich dat in je gedrag?Hoe dit kind de buitenruimte en het spelmateriaal gebruikt, welk spel laat het kind zien?

Kijk eens een minuut of tien gerichter naar het kind tijdens het buitenspelen en stel jezelf de volgende vragen: Waar ligt zijn/ haar groeimogelijkheid, welke competentie komt nog niet ten volle tot uiting? Waar loopt het kind tegen aan in zijn/ haar ont-wikkeling? Hoe kan kind nog leuker hebben bij het buiten spelen? Hoe kun jij een bijdrage zijn in zijn/ haar ontwikkeling? Schrijf gewoon eens op wat erin je opkomt:

Wat ontbreekt op dit moment dat als het wel aanwezig zou zijn een verschil zou ma-ken voor dit kind? Kijk eens naar jou houding, de buitenruimte, het aanwezig materi-aal en de activiteiten die jullie aanbieden (spelvormen). Schrijf een aantal ingevingen op, tijdens module 3 zullen we hier verder aanwerken.

1716

Stap 6: Spellen en activiteiten

Opdracht:

Bieden jullie gestructureerd activiteiten aan gericht op buitenspelen, bij-voorbeeld door gebruik te maken van een jaar/maand/weekplanning of een activiteitenmap?[ ] Ja[ ] Nee

Werken jullie met thema’s?[ ] Ja[ ] Nee

Zo ja, werken jullie ook met deze thema’s tijdens het buitenspelen?[ ] Ja[ ] Nee

Bieden jullie regelmatig activiteiten aan tijdens het buitenspelen?[ ] Ja[ ] Nee

Hebben jullie specif ieke ondersteuning nodig op het gebied van activiteiten? (bv ideeën, individuele kinderen, hoe aan te bieden, etc)Schrijf hieronder je vraag:

Documentatie

Zowel voor ouders als voor jezelf kan het leuk en zinvol zijn foto’s te maken van het buitenspelen. Enerzijds geven je ouders daarmee een kijkje in de keuken en anderzijds kun je zelf door beeldmateriaal op ideeën komen en inzichten krijgen.Wanneer je deze opleiding doet en straks hebt afgerond is het voor iedereen leuk en leerzaam om te zien waar verbeteringen hebben plaatsgevonden.

Maak een aantal foto’s van hoe het nu is:

• De leiding tijdens het buitenspelen• De ruimte en de plekken waar kinderen kunnen spelen• Het spelmateriaal• De kinderen en hun manier van spelen ( liefst alle spelvormen vastleggen)• Activiteiten

Neem de foto’s uitgeprint mee. Aan de hand daarvan gaan we een verbeter-plan maken, zodat er ook daadwerkelijk verschillen te vinden zijn!

Tot slotHeel veel succes met het maken van de opdrachten!Voor vragen kun je me mailen: oaseindestad@live.nl

We zien elkaar weer bij Module 3!

Met vriendelijke groet,Marlies de Haan