Kijk op Oost Nederland 2013-208

Winters Weldam

Kennis van de Duitse taal en cultuur geeft ondernemers voorsprong7

10

15

Crébas en Wobma: brandnetelpioniers met een missie

208 | januari/februari 2013

208-os-pp.indd 1 17-01-13 08:23

Vidistri | Vidi-Touch International B.V.

Alles-in-één gemak met Vidi-Touch

LEVERBAAR

IN ELKE

GEWENSTE

RAL KLEUR!

KLEUR!GEWENSTE

RALWE LEUR

IN ELKE ET

LEVERBAAR

INE ELKE

KLEUR!

Vidistri

VIDISTTRI_ADV_2255x297m

InternationalVidi-Touch |Vidistri

mm_deff.indd 1

B.V. International

07-12-11 18:07 8 : 0 7

CNC multiaxis bewerken

De CNC draaien freescentra zijn uitgerust met overnamespindel, aangedreven gereedschappen, y-assen, laadmagazijn voor het uitgangsmateriaal, gecentreerd krasvrij ‘lossen’ van het gereed product en gereedschapbreukbewaking voor een volledig onbemande produc-tie van voornamelijk grote series draaien freeswerk met bijzonder hoog nauwkeurigheids- oppervlaktegehalte.

Van proto tot kleine series

Vanaf het prototype tot aan de uiteindelijke realisering van een seriematig product beschikt Tieltjes over een grote diversiteit aan machines. Conventionele machines worden voornamelijk ingezet voor kleine opstart- en proefseries. Zwitserse Schaublin precisie draaimachi-nes worden vooral ingezet voor klanten en producten, waarbij termen als ‘precies’ en ‘minuscuul’ evenals ‘uitdagend’, ‘kwaliteitsbesef’ en ‘borging’ alledaagse begrippen zijn.

Ruim veertig jaar levert Tieltjes Precision Parts B.V. aan tal van industrieën voornamelijk kleine en bewerkelijke draaien freesdelen.

Vele van deze delen worden wereldwijd toegepast in diverse vloeistof-, gas- en ultrasoon meetinstrumenten. Daarnaast levert Tieltjes halffabrikaten aan de lucht- en scheepvaart, de petrochemische industrie, de moderne machine- en apparatenbouw en de farmaceutische industrie.

BezoekadresBedrijventerrein De RiezeDe Hogenkamp 57071 EC Ulft

PostadresPostbus 507080 AB Gendringen

ContactTel +31(0)315 - 63 13 13Fax +31(0)315 - 68 64 94

Web www.tieltjes.comMail [email protected]

Tieltjes beschikt over een geconditioneerde

meetkamer. In deze goed geoutilleerde

ruimte worden naast eerste producten

eindcontroles ook de tussentijdse controles

uitgevoerd. Tieltjes is gecertifi ceerd volgens

de ISO 9001:2008 norm.

Elektrolytisch polijsten en leppen kan

Tieltjes uitvoeren als eindbewerking.

high quality precision parts manufacturing

208-os-pp.indd 2 17-01-13 08:27

1

BV

Stalen Enk 2a6881 BP Velp026-361 98 77

[email protected]

Scan de QR code

Bouwers van

Bedrijfspanden

Aannemer in de utiliteitsbouw

Ontwerp, bouwaanvraag, cascobouw of turnkey,

uw bedrijfspand is bij ons in bekwame handen.

Extra veiligheid creeren met de nieuwste cameratechnieken

www.directfiberview.nl

T. 0546 - 81 97 72

Virulyweg 21 L7602 RG Almelo

11

208-P001-003.indd 1 14-01-13 12:26

2

Marketing 43 6921 RE Duiven T 026 321 48 01 F 026 321 01 55E [email protected] W www.access4it.nl

H

Wilt u een vrijblijvend kennismakingsgesprekwaarin wij onze dienstverlening

aan uw organisatie mogen presenteren, neem dan contact met ons op!

Periodiek systeembeheer op lokatie

Remote netwerkbeheer 24/7

Verkoop hard- en software

Uitgebreide technische dienst

Implementatie IP-videobewakingsystemen

Realisatie Smartboard opstellingen

Aanleg en uitbreiding infrastructuren

Zompstraat 27

8102 HX Raalte

T. 0572 35 44 27

F. 0572 36 31 50

E. [email protected]

I. www.korbeld.nl

Verhuur van o.a. tenten, podia, meubilair, verlichting, partytent, statafelsCatering- en horecabenodigdheden voor congressen, beurzen, evenementen, bedrijfsfeesten, braderieën, bruiloften, recepties

Wij zijn de complete specialist voor bedrijven en particulieren en hebben een 24-uurs service!

208-P001-003.indd 2 14-01-13 12:26

33

208-P001-003.indd 3 14-01-13 12:26

signalement van het economische, culturele, maatschappelijke en recreatieve leven in Oost-Nederland

op oost nederlanden

ver

der Nieuws en noviteiten cultuur 78

Wijn en spijs 84

Onderneming en management 87

Groen leven en ondernemen 88

ICTech en gadgets 91

Bedrijfspresentaties 94

Nieuws en noviteiten zakelijk 104

Landgoed Weldam 15

Oost-Nederland in Beeld 19

Wondere wereld van het web 29

In/uit de media 39

Van denken naar doen 43

Charlotte Sophie Bentinck 48

Innovatie Licotec Daklicht 51

Onderneming en financiële planning 57

Onderneming en fiscus 59

Bedrijfspresentaties 60

Intellectueel eigendom 69

Rechtszaak 71

Recht over de grenzen 73

Waarvan akte 77

45

Voorbij de traditionele technologische grenzen Een industriële broedplaats voor de kunststofindustriehad Ed Kooijman voor ogen. Medio 2011 werd Stichting Polymer Science Park in Zwolle opgericht: een open innovatiecentrum voor toegepaste kunst-stoftechnologie die focust op onderzoek naar high performance polymeren.

Wageningen UR groeit met groene

campus Vijf jaar nadat het eerste grote gebouw op de campus van Wageningen University en Research center in gebruik is genomen, blikt rector magnificus Martin Kropff terug en vooruit.

De structuur van de tuin bij historischebuitenplaats Weldam in Markelo komt in de winter extra tot zijn recht. Bijzonder zijn vooral de geornamen-teerde tuinvazen, de 145 meter lange berceau van beuk (Fagus sylvatica), de parterre van buxushagen en de majestueuze lanen op het landgoed.Foto: Fred Roest, Tweeluik.com

10

Brandnetelpioniers met een missie Het Goed, Marktplaats.nl en Netl-park: het lijkt wel of alles wat Bob Crébas en Carla Wobma aanpakken, veranderd in goud. ‘Als mensen kleding gaan dragen van regionaal geteelde brandnetel in plaats van katoen, dan staat onze wereld er straks een beetje beter voor.’

omslagfoto

inhoud

Stokoud springlevend Schokland Eeuwenlang een verdoemde veenrug in de Zuiderzee, bevolkt door boeren en vissers.

De ruige bewoners bleven hun geboortegrond ondanks bittere armoede trouw tot de ontruiming in 1859. Schokland is sinds de drooglegging van de NOP in 1942 een eiland op het droge en staat tevens als archeologisch monument op de Unesco Werelderfgoedlijst.

30

Leer de buren kennen Kennis van de Duitse taal en cultuur geeft ondernemers meer perspectief. ‘Men denkt bij Duitsland: dat zijn onze buren, die kennen we toch...’

7

35

208-P004-005.indd 4 14-01-13 12:28

Kijk op oost nederland

is een uitgave van

Novema Uitgevers bv

Bruchterweg 108

Postbus 20, 7770 AA Hardenberg

www.kijkopoostnederland.nl

Hoofdredacteur:

Anita Meuleman

T. 0523 285 331


Eindredacteur:

Harriet Koning

Advertenties en abonnementen:

Tina Zoombelt

T. 0523 285 330


Advertentie-exploitatie en

planning bedrijfspresentaties:

M.J.E. Neep:


drs. M.W.A. van Schaik:


Advertentietarieven:

Op aanvraag:

T. 0523 285 330

Vormgeving, druk en afwerking:

Ten Brink, Meppel

Abonnementsprijs per jaar:

€ 42,85 (incl. 6 % btw)

Het jaar 2013 was nog maar koud van start of er kwam een lawine van nieuwe trends in ondernemersland. Tijdens nieuwjaarsrecepties kon je meteen het ‘borrelbabbelen’ in de praktijk brengen. Het onderhoudende boekje Borrelbabbelen van Hugo Vos geeft namelijk alle muurbloempjes en verlegen stamelaars tips over ontspannen netwerken voor wie niet durft maar wel wil. Essentieel bij borrelbabbelen is dat je nieuwe mensen aanspreekt en dat je vooral interesse toont in wat zij te vertellen hebben. En lukt het even niet om een gesprek aan te knopen: neem dan nog een blokje kaas.

Gelukkig kreeg je goede voornemen om meer te sporten en of gewicht te verliezen steun uit onverwachte hoek. Het Nieuwe Werken kwam met de nieuwe trend van staand werken. Zittend werk is ongezond - zelfs voor mensen die dagelijks sporten. Dus waarom niet staand achter je computer of - nog beter - wandelend op een loopband je e-mails beantwoorden. Het is een kwestie van je werkplek aanpassen maar dan werk je ook meteen aan een betere houding en conditie, je verbrandt extra calorieën en krijgt een gezonder lijf.

En nu we toch goed bezig zijn wordt het ook tijd om het gebruik van sociale media in te perken. De weerzin tegen de tijdsversnippering die sociale media als Twitter en Facebook teweeg-brengen groeit. Het werkt verslavend: de knippe-rende lampjes en schallende jachthoorns smeken om de vijf minuten om de binnenkomende berichten op je smartphone te checken. En dat leidt af van belangrijker zaken - al schijnt het niet echt eenvoudig te zijn om je Facebook account op te heffen.

Ontmoeten en onderzoeken zijn de toverwoorden. Je wilt zakendoen in Duitsland. Dus ga je de markt verkennen en je verdiepen in de Duitse taal en cultuur. Dat klinkt voor de hand liggend maar toch blijkt dit voor veel ondernemers de valkuil. Want we kennen ze toch al, onze ooster-buren? Bij Borrelbabbelen klonk het al: toon echt gemeende belangstelling voor je gespreks-partner. Als je goed kunt luisteren - en dezelfde taal spreekt - heb je al voor de helft gewonnen.

Er waait een nieuwe wind in ondernemersland. Zoveel is duidelijk. Ondernemers maken steeds vaker keuzes vanuit hun idealen. ‘Als we iets kunnen aanbieden wat minder schadelijk is, helpen we toch een klein beetje mee aan een betere wereld.’ Een doel dat veel ondernemers willen nastreven liefst in coöperatie met partners. Mensen willen weer graag ontmoeten, sparren en samenwerken. Hierin past naadloos de trend om vanuit de eigen omgeving te werken en te streven naar een bruisend netwerk op loopafstand. En dan kunnen we dat extra blokje kaas gerust verorberen.

Anita Meuleman

Borrelbabbelen op loopafstand

colo

fon

5

Aan de inhoud van de artikelen

is veel aandacht besteed.

De redactie en de uitgever

aanvaarden geen aansprake-

lijkheid voor eventuele onvol-

ledigheden of onjuistheden

in de tekst.

Overname van artikelen uit

deze uitgave is uitsluitend toe-

gestaan met bronvermelding

en na schriftelijke toestemming

van de uitgever.

ISSN 0929-3116

colum

n

208-P004-005.indd 5 14-01-13 12:28

6

Lintelerweg 40 • 7556 PD Hengelo (Ov.) • Tel. (074) 2480800 • [email protected] • www.hecla.nl

�

� �

� ��

HECLAPROFESSIONAL

Audio & Video Systems

Audiovisuele projecten voor de publieke en zakelijke markt

Al meer dan 40 jaar topkwaliteit!LED-schermen tijdens de FBK Games in Hengelo verzorgd door Hecla

� audio

� video

� projectie

� verhuur

� ICT-technieken

Engineering & technische projecten

EUREKA for your performance

Eureka klant specifieke producten garanderen: Moderne technologie, hoog rendement, veiligheid, betrouwbaarheid en lage kosten

Telefoon 0315 377 608 Fax 0315 377 609

Maasstraat 3 NL-7071 VR ULFT

Website www.eureka-bv.com Email [email protected]

Universal Drill-EUD 50 Tractor Drill-ETD 80 Mobile Drill-EMD 300 Drill Crawler-EDC 500 Website

Wij leveren uw ideale machine en of onderdelen!

208-P006-009.indd 6 14-01-13 12:35

7

Leer de buren kennenHet (Oost-)Nederlandse bedrijfsleven laat veel geld liggen in Duitsland door een gebrek aan kennis van de taal en cultuur van onze belangrijkste handelspartner. Geografisch is de afstand klein, maar cultureel zijn er grote verschillen tussen de Nederlandse en de Duitse ondernemer. Dat stelt Anne Bollmann, universitair docent Duitse taal en cultuur en Mediëvistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Er wordt te gemakkelijk gedacht over zakendoen met Duitsland. ‘Verre markten vragen om grondige studie. Maar men denkt bij Duitsland: dat zijn onze buren, die kennen we toch…’

Tekst: Henk Dilling - Foto: Karel Zwaneveld - Illustraties: Helen van Vliet

Bollmann betoogt dat het heel nuttig is om gevoel voor de omgangsvormen en de hiërarchische verhoudingen in Duitse bedrijven te hebben. Dat kan de zakelijke deal positief beïnvloeden. Een Nederlander is vaak veel sneller informeel en tutoyeert bijvoorbeeld al snel, terwijl een Duitser wat langer formeel blijft. Beleefdheid is in Duitsland essentieel.Verder zijn gesprekken over familie en privézaken,zeker in het begin van een zakenrelatie, niet aan de orde. Zakelijk en privé zijn strikter gescheiden. Slordigheidjes zien Duitsers als indicatie voor gebrek aan engagement en betrouwbaarheid. Afspraken nakomen en punctuali-teit zijn dan ook belangrijk voor het opbouwen van weder-zijds vertrouwen. Verder komen Nederlandse onder-nemers soms te ongeduldig over. Het sluiten van een deal kost in Duitsland over het algemeen meer tijd.’ Ook acquisitie is vaak een struikelblok. ‘In Duitse bedrijven worden beslissingen meestal door de top genomen terwijl er nogal eens te laag in de organisatie wordt geacquireerd. Uiteraard worden medewerkers inhoudelijk om input gevraagd, maar het is de baas die knoop doorhakt.’ Verder geven Duitsers de voor-keur aan samenwerken met specialisten, terwijl veel Nederlandse ondernemers zich presenteren als allrounder.

Het is volgens Bollmann geen overbodige luxe om werk te maken van de Duitse taal en cultuur. ‘Het Nederlandse imago in Duitsland was jarenlang erg goed. Maar sinds de komst van populistische politici als Fortuyn en Wilders is dat beeld gekanteld. Daartegenover is het imago van Duitsland juist verbeterd. Na de val van de muur werd Duitsland aanvankelijk gezien als de gevaar-lijke grote buur en was ook het vak Duits niet populair. Maar nu zijn Duits theater, films en technomuziek hier populair. En Berlijn hip.’

Bollmann denkt dat wanneer beide landen de verschil-len in cultuur begrijpen en hiermee rekening houden, er een brug kan worden geslagen tussen ondernemend Nederland en ondernemend Duitsland. ‘Je kunt mis-

verstanden vermijden door cultuurverschillen tijdens de kennismaking gewoon te benoemen: ‘We zijn ons ervan bewust dat wij over het algemeen minder formeel zijn.’ Of ‘Misschien is het goed om te weten dat wij ’s middags niet warm eten.’ Uiteraard is uitleg van

‘Verre markten vragen grondige

studie, maar Duitsland, dat zijn

toch onze buren…’

208-P006-009.indd 7 14-01-13 12:35

8

eigenaardigheden vanuit de Duitse kant net zo nuttig en een teken van wederzijds respect.’

Anne Bollmann, ‘Voor ondernemers in Oost-Nederland zijn de deelstaten Nedersaksen en Sleeswijk-Holstein dichtbij. Niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk. Het zijn grensregio’s die qua mentaliteit wel wat lijken op Twente. Maar ook hier zijn wel degelijk culturele verschillen waarmee je rekening moet houden.’

De eerste stap op weg naar meer rendement is het ver-beteren van de kennis van exportmanagers. ‘Dat kan door het volgen van cursussen of een opleiding Duits op academisch niveau. Verder zou het goed zijn om al op de basisschool te beginnen met het Duits. Scholieren zien ertegenop om woordenrijtjes in hun hoofd te stampen. Daarom zou taalonderwijs meer gecombi-neerd moeten worden met literatuur, cultuur en hedendaagse politiek. Dan gaat de taal leven.’

Kennis van de culturele achtergronden van

potentiële internationale zakenrelaties kunnen

het verschil bepalen tussen ‘deal of geen deal’

208-P006-009.indd 8 14-01-13 12:35

9

Bollmann vindt dat de Nederlandse overheid op dit moment ‘zwaar onvoldoende’ scoort als het gaat om de aandacht voor de Duitse impact op de Nederlandse economie. ‘Als een kwart van je export naar Duitsland gaat dan weet je hoe afhankelijk je bent van die zaken-partner. Als je tevens weet dat je economische kansen laat liggen omdat je de culturele achtergronden onvoldoende kent, dan zou je als overheid het Duits flink moeten promoten. Nu gebeurt het tegenovergestelde: de universitaire opleidingen Duitse taal en cultuur dreigen wegens bezuinigingen te verdwijnen. Studenten pendelen tussen Amsterdam, Leiden en Utrecht om colleges te kunnen volgen. De universiteit van Nijmegen stuurt haar studenten Duits voor een belangrijk deel van hun opleiding over de grens.’ Eerder dit jaar heeft Actiegroep Duits, waarin onder andere de werkgeversorganisatie VNO-NCW en de Duitse Ambassade zijn vertegenwoor-digd, aanbevelingen gedaan aan leden van de Tweede Kamer. Zij pleiten ervoor om Duits tot kernvak te maken in het voortgezet onderwijs zodat elke leerling goed

Duits leert spreken en schrijven en tevens voor inten-sieve samenwerking van scholen, bedrijven en het maatschappelijke veld.

Bollmann woont en werkt in Groningen. Zijn er eigen-schappen die zij mist bij de Nederlander? ‘Soms mis ik reflectie en denken op langere termijn. De tijd nemen om bepaalde veranderingen te analyseren en goed te beoordelen en vervolgens doelgericht hierop te reage-ren. Ik heb de indruk dat Nederlanders vaak hervormen om het hervormen. En wat mij verder opvalt, is dat van buitenaf gezien Nederland een heel tolerant land lijkt. Maar als je hier langer bent, ontdek je dat Nederlanders nog altijd het calvinistische verleden met zich mee-torsen. Soberheid en zuinigheid, niet te koop lopen met je emoties en successen, niet klagen. Dat zijn overigens eigenschappen die stroken met de mentaliteit in veel Duitse regio’s, vooral in het Noorden. Ze kunnen dus juist een voordeel zijn bij grensoverschrijdende samen-werking.’

Duits leren loont

De export van Nederland naar Duitsland bedroeg in 2011 ongeveer 82 miljard euro. Een stijging van 15 miljard euro ten opzichte van 2010. Een uitste-kend resultaat, maar volgens de Duits Nederlandse Handelskamer (DNHK) had dit minstens tien procent meer kunnen zijn als de Nederlandse ondernemer meer gevoel had voor de Duitse taal en cultuur. Volgens de DNHK wordt zeven tot acht miljard euro per jaar misgelopen door culturele onkunde. De cijfers zijn overigens een schatting gebaseerd op de ervaringen van Nederlandse ondernemers op de Duitse markt.

Het ontbreken van cultureel inzicht geldt als een belangrijke reden voor het mislukken van export-avonturen. Volgens de Economische Voorlichtings-dienst kan de kennis van de culturele achtergronden van de potentiële internationale zakenrelatie zelfs het verschil bepalen tussen ‘deal of geen deal’.

Ook het ING Economisch Bureau concludeert in een recent verschenen rapport dat Nederlandse ondernemers door hiaten in de kennis van de taal en cultuur te weinig profiteren van de economische groei bij onze oosterburen waardoor ze miljarden aan inkomsten laten liggen. Vooral de toeleveranciers voor de Duitse maakindustrie lopen veel geld mis, aldus het rapport. Twintig procent van de Duitse

uitvoer is bestemd voor de Aziatische markt. Dat biedt voor Nederland een uitgelezen mogelijkheid om de indirecte aansluiting met de opkomende markten te versterken. De onderzoekers stellen tevens dat Neder-landse bedrijven zich concentreren op het Ruhrgebied in de deelstaat Noordrijn-Westfalen maar dat er grote kansen liggen in het zuiden van Duitsland. Daar zijn de regio’s Baden-Württemberg en Beieren goed voor bijna een derde van de Duitse economie.

208-P006-009.indd 9 14-01-13 12:35

10

Brandnetelpioniers met een missieHet Goed, Marktplaats.nl en Netl-park: het lijkt wel of alles wat Bob Crébas en Carla Wobma aanpakken, veranderd in goud. In pionierswerk ben ik op mijn best, dan raak ik goed geaard, zal Bob Crébas later vertellen. ‘Als mensen kleding gaan dragen van in de regio geteelde brandnetel, in plaats van katoen dan staat onze wereld er straks een beetje beter voor.’ Gerry Herbst sprak met het ondernemerspaar en vroeg naar hun ideeën over ondernemerschap.

Tekst: Gerry Herbst – Foto’s: Ruud Ploeg

Het is mistig, de ochtend van de afspraak met Bob Crébas en Carla Wobma. Hoe verder ik de Noordoostpolder in rijd, hoe dikker de mist. Tijdens de korte wandeling op hun dagrecreatiecentrum Netl in Kraggenburg, beschrijft Bob Crébas de wijde omtrek: water, en met wilde vegetatie begroeide zandheuvels met wandel-paden daartussen. Intussen wint de zon het overtuigend van de mist. Ik vraag me af of dit symbolisch is voor hun verhaal.

Bob Crébas en Carla Wobma zijn de grondleggers van Nederlands eerste commerciële kringloopwinkel ooit, Goedzooi in Emmeloord, en hebben vervolgens de kringloopwinkelketen Het Goed in de markt gezet. Geïnspireerd door het besef dat veel van wat wordt afgedankt nog goed te gebruiken is. Als duidelijk wordt dat het internet een rol gaat spelen bij vraag en aanbod van tweedehands goederen, worden ze mede-eigenaar van Marktplaats.nl. In 1999 wordt er 600.000 gulden voor de website neergeteld. Het duurt dan even voor ze

de sleutel tot overtuigend succes gevonden hebben, maar daarna is de groei niet meer te stuiten. Uiteindelijk gaat Markplaats in 2004 voor 224,5 miljoen euro over in handen van eBay. Het maakt multimiljonairs van het gezin van Bob Crébas en Carla Wobma, die hun leven samen begonnen in een bijstandssituatie en altijd van relatief weinig geld geleefd hebben.

Netl ParkNaast eigenaar van Goedzooi zijn ze dat nu tevens van Netl, het bedrijf dat een kledinglijn ontwikkelt op basis van brandnetels. Ze hebben op 48 hectare van de voor-malige zeebodem in de gemeente Noordoostpolder een natuurbelevingpark laten aanleggen. Een gebied waar, door de seizoenen heen, wandelaars, zonaanbidders, sportvissers en schaatsers welkom zijn. Op Netl Park - een gewilde trouwlocatie - vinden allerlei zakelijke en culturele evenementen onderdak.

We zijn benieuwd naar de ervaringen en inzichten van Bob Crébas en Carla Wobma, en naar hun ideeën over ondernemerschap. Hun ster is overduidelijk rijzende. Bij de toegang naar het Rabo-paviljoen op de Floriade wapperde een vlag met een levensgrote foto van Bob, naast eentje van Ashok Bhalotra, architect van duurzame projecten als de Stad van de Zon in Heerhugowaard, en van Claudir Reginato uit Paraguay, die biodiesel maakt uit koolzaad. De coöperatieve bank afficheert zich maar al te graag met ondernemers die succesvol duurzame producten en diensten in de markt zetten. Daarnaast is de familie Crébas in 2012 op de 72e plek terecht gekomen in de Duurzame Top-100, die wordt samengesteld door dagblad Trouw. Ze slaan er niet van achterover. ‘Hoe meer er in de media over je

Van links naar

rechts: schone

brandnetelvezel,

ruwe brandnetel-

vezel en brand-

netelstro

208-P010-013.indd 10 15-01-13 09:58

‘Uitvinden hoe we kleding kunnen maken

die voor 100% uit de brandnetelvezels bestaat,

daar ligt de prioriteit’

Van links naar

rechts: schone

brandnetelvezel,

ruwe brandnetel-

vezel en brand-

netelstro

208-P010-013.indd 11 15-01-13 09:58

12

gepraat en geschreven wordt, hoe hoger je op een dergelijke lijst komt’, reduceert Bob Crébas deze loftrompet op hun ondernemerskwaliteiten.

Doelen stellen vanuit idealenToch kunnen ze er niet omheen, ze worden tegenwoor-dig met de nodige egards behandeld. Koningin Beatrix bezocht bijna twee jaar geleden Netl Park - dat toen nog Brennels Buiten heette en liet zich informeren over hun ideeën om kleding te maken uit brandnetelvezels. Bijna dagelijks komen er verzoeken om lezingen te geven en willen mensen allerlei ideeën en dromen die ze hebben, met hen bespreken. ‘Ik zeg ‘nee’ op al die vragen’, aldus Bob, die zijn zakelijke contacten via betrokken en uiterst vriendelijke medewerkers laat lopen. Je wordt niet doorverbonden, een mobiel telefoon-nummer vindt en krijg je niet. ‘Anders zou hij de hele dag aan de telefoon zitten. Stuur hem maar een mail’, luidt de uitnodiging, gevolgd door de geruststellende mededeling, dat hij die altijd beantwoordt.

‘Brandnetels telen en uitvinden hoe we kleding kunnen maken die voor 100% uit de vezels van die plant bestaat. Daar ligt mijn prioriteit. Ik ken mezelf, als ik in gesprek

ga over andere ideeën, ga ik me daarin - of ik wil of niet - verdiepen en verwateren mijn hoofddoelen’, zal hij later zeggen.

Kenmerkend voor Bob Crébas en Carla Wobma - actie-voerders van het eerste uur tegen kernenergie - is wel, dat zij hun doelen stellen vanuit hun idealen. Zoals ze met Goedzooi al vanaf het begin de afvalberg wilden ver-kleinen en tegelijk werklozen, vooral ook ex-psychiatri-sche patiënten, in betaald werk wilden krijgen, beogen ze met hun brandnetelproject alternatieven aan te dra-gen voor de sterk milieuvervuilende katoenproductie.

‘Zie ons niet als mensen die overal tegen zijn. Wij zijn voor een ándere maatschappij, dat mag je zeggen, en het is onze ambitie om dat voor grote groepen mensen voor elkaar te krijgen,’ vat Carla Wobma hun levenshouding samen.

100% brandneteldraad Daar verzetten ze veel werk voor. Want brandnetels telen voor de textielindustrie is nieuw. ‘We werken samen met allerlei specialisten in het onderzoek naar de beste oogst- en verwerkingsmethoden’, vertelt Bob, die als rechtgeaarde zoon van een agrarische polderpionier vaak zelf op de plantages in Kraggenburg te vinden is. Vervolgens ligt er de uitdaging om een goed bruikbare

‘De eerste 100% brandneteldraad

hebben we nu te pakken’

Raw Nettle by

G-Star, jeans met

brandnetelvezel

208-P010-013.indd 12 15-01-13 09:58

13

draad te produceren. Ook dat is een zoektocht. ‘De eerste kleding die we op de markt brachten bestond maar voor een klein deel uit brandnetel. Maar nu hebben we de eerste 100% brandneteldraad te pakken’, vertelt Carla met voldoening. Zoals zij met haar gevoel voor esthetiek de styling van de kringloopwinkels van Het Goed voor haar rekening heeft genomen, heeft ze nu het mode-deel van Netl onder haar hoede en bepaalt de modellen en de kleuren waarin de collecties worden uitgebracht. ‘De Netl-collectie wordt ontwikkeld met Rianne de Witte, zij maakt ook de opvallende artist screenprints. De uitwerking en eerste proefmodellen worden in Staphorst gemaakt door Klaas Veijer van VNB Fashion, een echte vakman’, aldus Carla. ‘We staan met onze collectie op de grote modebeurzen, Parijs, Londen, Kopenhagen, Amsterdam en nu ook op Bread & Butter in Berlijn.’ Bob laat het label van zijn jeansjack zien: Raw Nettle by G-Star. ‘We zijn een samenwerking aangegaan, waarin G-Star met ons overlegt over de grondstof voor hun denim.’ Het idee dat ze een gewild product bij de kop hebben, triggert zijn pioniersgeest.

‘Je kunt zeggen dat we wat te vroeg in de markt zijn’, overweegt hij. Maar dat past naadloos bij zijn eerdere verklaring, dat hij in pionierswerk op zijn best is. ‘Dan raak ik goed geaard.’

Een voorwaarde voor pioniers is dat ze gesteund worden en enthousiaste mensen om zich heen hebben. ‘Carla en ik zijn gelijkwaardig en haar nuchterheid maakt, dat we altijd hebben gedaan wat we in de kop hadden en nooit bang zijn wat anderen daarvan vinden. Toen het internet opkwam dacht iedereen dat het afgelopen zou zijn met

de kringloopbranche. Maar de klanten blijven komen. En economische crisis of niet: het aanbod stagneert nog altijd niet. Wij hebben 2ehands ‘gewoon’ gemaakt’, concludeert Bob Crébas met enig understatement. ‘Als we de brandnetelproductie op grote schaal op gang krijgen en mensen kleding gaan dragen van in de regio geteelde brandnetel, in plaats van katoen dat ten koste van veel milieuvervuiling geproduceerd wordt - denk aan pesticiden, al het water en aan de Co2-uitstoot door het vervoer over de hele wereld - dan staat onze wereld er straks een beetje beter voor.’ Geen Zwitserleven-gevoel voor deze 60-ers. ‘Dodelijk is dat’, vindt Bob, ‘wij blijven werken aan wat we belangrijk vinden.’

‘Wij zijn voor een ándere maatschappij

en het is onze ambitie om dat voor grote

groepen mensen voor elkaar te krijgen’

Dagrecreatie-

centrum Netl Park

in Kraggenburg

(48 ha), ontwikkeld

door ingenieursbureau

Oranjewoud

Raw Nettle by

G-Star, jeans met

brandnetelvezel

208-P010-013.indd 13 15-01-13 09:58

14

Meer succes met uw website bereiken?

Hogere omzet uit uw webshop halen?

Betere resultaten behalen met Google?

Effectiever communiceren met social media?

Laat het ons voor u verzorgen!Alles op de afgesproken tijd, kwaliteit en prijs.

adres Watermolen 92, 7461 AZ Rijssen telefoon 0548 - 54 51 78 e-mail info@sofi to.nl

www.sofi to.nl

208-P014.indd 14 14-01-13 12:48

15

Winters WeldamLandgoed Weldam in Markelo is al ruim zes eeuwen privébezit en altijd door vererving binnen de familie overgegaan, de geschiedenis voert terug tot 1389. Kasteel Weldam wordt bewoond door gravin Christine en graaf Alfred zu Solms-Sonnenwalde en hun drie tienerdochters Charlotte, Caroline en Isabelle. De lange historie loopt ook vandaag de dag als een rode draad door het landgoed maar dat betekent niet dat alles almaar hetzelfde blijft.

Tekst: Anita Meuleman - Fotografie: Tweeluik.com

De geometrische structuur van de tuin bij historische buitenplaats Weldam komt met sneeuw nog eens extra tot zijn recht. Alleen al de laan naar het kasteel is betoverend mooi: de bomen vormen met hun berijpte takken en twijgjes een witte gekantkloste tunnel tegen de helderblauwe lucht. Bijzonder zijn de tegenstellingen in de tuin rondom het kasteel. De sneeuw tempert het omgevingsgeluid maar laat tevens iedere voetstap luid kraken. Onder de lange beukenloofgang is het stil en schemerig. Terwijl vanaf de uitkijktoren van de doolhof het uitzicht wijds is en het reflecterende zonlicht bijna verblindend. In de parterre vormen buxushagen filigraan patronen voor de bruine massieve reuzenrug van de berceau. En langs tuinpaden staan gesnoeide taxuskegels als reusachtige schaakstukken in het gelid.

Overgrootmoeder MaryOok de kasteelbewoners zijn op de tuin gesteld. Graaf Alfred zu Solms-Sonnenwalde vertelt: ‘Ik beleef veel plezier aan het zicht op de tuin vanuit de vensters. Je ziet dat alles er netjes uitziet. Maar in de tuin ben ik meestal aan het werk.’ Gravin Christine zit op zomeravonden graag onder de lindeboom bij de rozentuin. ‘Het ronde bankje is een heerlijke plek om te zitten.’ Dochter Caroline benoemt ook het uitzicht vanuit het kasteel. ‘Ik kom niet zo vaak in de tuin maar voor mijn raam staat ‘Mary’, een buxushaag gesnoeid in de letters van de voornaam van mijn overgrootmoeder. Dat zie je als je naar buiten kijkt, dat vind ik erg mooi. De tuin zie ik zelf niet als bijzonder, ik heb hier altijd gewoond. Wat wel erg leuk is: als je bovenop het doolhof staat kijk je overal overheen en onder de grote berceau is het in de zomer heerlijk koel.’

Landgoed in bewegingRentmeester Jan Zandvoort zorgt met een tiental medewerkers voor het onderhoud van 1700 hectare bos- en landbouwgrond en het onderhoud en de verhuur van de landgoedgebouwen. Graaf Alfred:

‘Toen wij hier kwamen wonen in 1959 waren er 52 boerderijen. Nu zijn er nog ongeveer 25 werkende boerderijen. Om van een boerderij te kunnen leven was vroeger tien hectare voldoende maar nu is schaal-vergroting noodzakelijk, daar proberen we op in te spelen. Als boeren stoppen, wordt het land opgedeeld en krijgen boerderijen met toekomst land erbij.’Ook provincie en gemeente stimuleren en ondersteunen innovatieve veranderingen zoals de Rood voor rood-regeling en Knooperven. In het project Rood voor rood

Gravin Christine en

graaf Alfred zu Solms-

Sonnenwalde voor de

classicistische gevel

van kasteel Weldam

208-P015-017.indd 15 14-01-13 14:27

worden grote stallen die niet meer worden gebruikt gesloopt. ‘In ruil voor de sloop - het zijn vaak niet de mooiste gebouwen - krijgt Weldam vergunning om op andere plekken op het landgoed woningbouw te realiseren’, aldus Jan Zandvoort. ‘We zijn ook bezig met het ontwikkelen van een Knooperf volgens een ontwerp-principe van Paridon x de Groot landschapsarchitecten. Dat is een oud Twents erf waar bebouwing zich concen-treert op een knooppunt van wegen midden in het

landelijk gebied. En waar mensen wonen en werken.’Landgoed Weldam doet tevens aan bosbouw. Graaf Alfred: ‘We hebben veel aan bosbeheer gedaan. Vroeger pleegden we kaalkap en plantten daarna weer in. Nu gebruiken we natuurlijke verjonging waarmee we hele mooie resultaten behalen. We planten veel eik en lariks, dat zijn goede houtsoorten. En Douglasspar, dat is een belangrijke bosbouwboom die een mooier bos vormt dan bijvoorbeeld fijnspar.’

16

Zes eeuwen familiebezitDe geschiedenis van kasteel Weldam – al ruim zes eeuwen privébezit – voert terug toteind 14e eeuw. Inventarisnummer 1 in het Weldam-archief is de schuldbekentenis uit 1389 van Wolter van den Weldamme aan zijn schoonzoon Willem Splinter. Tien jaar later, in 1399, wordt Willem Splinter eigenaar van Weldam en sindsdien is het landgoed door vererving in bezit van de familie gebleven. Het oorspronkelijke 16e eeuwse gebouw werd in 1645 voorzien van een classicistische gevel. In 1898 werden de vierkante en de achthoekige torens gebouwd en kreeg het huis zijn kasteeluiterlijk.

OranjebomenIn 1885 kreeg de Franse tuinarchitect Edouart André de opdracht voor een tuinontwerp in Franse 17e eeuwse stijl. Kenmerkend voor deze neobarokstijl zijn de geometrische parterretuinen. André gebruikte tevens rozen, rododendrons en eenjarigen die in de 19e eeuw populair waren. De Nederlandse tuinarchitect Hugo Poortman was verant-woordelijk voor de uitvoering.

Het oorspronkelijke geometrische tuinontwerp is nog grotendeels intact. Centraal staat het kasteel met de slotgracht en het voorplein met 17e eeuwse bouwhuizen. Aan weers-zijden van de oprijlaan is een parterretuin met vijvers. In de jaren vijftig is vanwege het onderhoud besloten om de patronen te vereenvoudigen. De beukenloofgang (145 m. lang, 6 m. hoog) vormt de westelijke tuingrens. Evenwijdig hieraan is een verdiepte Franse tuin met taxuskegels en buxushagen, de parterre de broderie. In de zomer staan hier grote potten met 200 jaar oude citrusbomen en andere kuipplanten. Het doolhof van thuja is in 1898 aangelegd en in 1999 opnieuw ingeplant. De centrale houten uitkijktoren geeft een mooi uitzicht over de tuin.

208-P015-017.indd 16 14-01-13 14:27

17

Jan Zandvoort: ‘We planten wel zo veel mogelijk mate-riaal dat een goede herkomst heeft. En samen met Land-goed Twickel werken we aan het project Streekeigen Hout waarbij hout uit onze bossen in de omgeving wordt verwerkt in de bouw.’

ThuiskasteelGraaf Alfred: ‘Wat ik prettig vind aan leven op Weldam? Ten eerste waardeer ik zeer dat we hier op het kasteel wonen want toen ik hier in de jaren vijftig kwam, was

dat helemaal niet zeker. Het kasteel is betrekkelijk comfortabel, al zijn de afstanden een beetje groot en moet je veel en vaak trappen lopen.’ ‘Wonen op Weldam is een uitdaging’, vertelt gravin Christine. ‘Het is vaak heel gemoedelijk maar wel kun je moeilijk je dagen plannen omdat er altijd onverwachte dingen gebeuren, zoals een paard dat uit de stal is gelopen juist op een moment dat je ergens op tijd moet zijn.’ Dochter Caroline woont een deel van het jaar in Schot-land voor haar opleiding. ‘Met de vrijheid die ik hier heb kan ik echt genieten van thuis zijn.’

Over een ding zijn de kasteelbewoners het unaniem eens: Weldam voelt echt als thuis. ‘Mensen kunnen meegenieten van ons erfgoed’, vertelt graaf Alfred. ‘En ook wij genieten iedere dag. Ik ben nu tachtig en sinds kort weer begonnen met paardrijden. Heel prettig om te doen en je ziet veel meer van de mooie natuur.’ ‘Het leven op Weldam staat nooit stil,’ zegt gravin Christine. ‘Er is altijd veel te doen en ook al hebben we geen directe achterstand in het onderhoud, het landgoed gaat altijd voor.’

Zes eeuwen familiebezitDe geschiedenis van kasteel Weldam – al ruim zes eeuwen privébezit – voert terug toteind 14e eeuw. Inventarisnummer 1 in het Weldam-archief is de schuldbekentenis uit 1389 van Wolter van den Weldamme aan zijn schoonzoon Willem Splinter. Tien jaar later, in 1399, wordt Willem Splinter eigenaar van Weldam en sindsdien is het landgoed door vererving in bezit van de familie gebleven. Het oorspronkelijke 16e eeuwse gebouw werd in 1645 voorzien van een classicistische gevel. In 1898 werden de vierkante en de achthoekige torens gebouwd en kreeg het huis zijn kasteeluiterlijk.

OranjebomenIn 1885 kreeg de Franse tuinarchitect Edouart André de opdracht voor een tuinontwerp in Franse 17e eeuwse stijl. Kenmerkend voor deze neobarokstijl zijn de geometrische parterretuinen. André gebruikte tevens rozen, rododendrons en eenjarigen die in de 19e eeuw populair waren. De Nederlandse tuinarchitect Hugo Poortman was verant-woordelijk voor de uitvoering.

Het oorspronkelijke geometrische tuinontwerp is nog grotendeels intact. Centraal staat het kasteel met de slotgracht en het voorplein met 17e eeuwse bouwhuizen. Aan weers-zijden van de oprijlaan is een parterretuin met vijvers. In de jaren vijftig is vanwege het onderhoud besloten om de patronen te vereenvoudigen. De beukenloofgang (145 m. lang, 6 m. hoog) vormt de westelijke tuingrens. Evenwijdig hieraan is een verdiepte Franse tuin met taxuskegels en buxushagen, de parterre de broderie. In de zomer staan hier grote potten met 200 jaar oude citrusbomen en andere kuipplanten. Het doolhof van thuja is in 1898 aangelegd en in 1999 opnieuw ingeplant. De centrale houten uitkijktoren geeft een mooi uitzicht over de tuin.

Landgoed WeldamWeldammerlaan 5 - Markelo - www.weldam.nl

De kasteeltuin is opengesteld voor bezoekers op werkdagen van 9.00 tot 16.30 uur.

Entree € 2,50 p.p., kinderen tot 12 jaar € 0,50 te betalen aan de tuinman.

Landgoed Weldam is opengesteld voor fietsers en wandelaars. Vanaf de parkeer-

plaats aan de Weldammerlaan/Diepenheimseweg zijn wandelroutes en een bomen-

route uitgezet.

208-P015-017.indd 17 14-01-13 14:27

UW ZWEMBAD OPTIMALER EXPLOITEREN?

Neem contact op met Jelle Rozema via 0522-474468 of mail naar [email protected]

MKB ondernemers: Verzendt u regelmatig pakketten?

o.a. TNT Express, DHL, GLS, UPS, PostNL

Automatisch printen van etiketten

Tijdwinst, minder fouten, minder stress

Interessant vanaf 10 zendingen per dag

“Eindelijk weer op tijd thuis”

Yvonneadministratief medewerkster groothandel

[email protected] | 038 - 20001 54

Koppelt uw bedrijfssoftware aan uw pakketdienst,

Kijk snel op www.besparenoptransport.nl en vraag een vrijblijvende demonstratie aan.

Ontdek de voordelen van Conneo Shipping:

The Fellowship of Acousticsfor fine, vintage & rare guitars

In- en verkoop, taxatie, reparatie van akoestische en elektrische gitaren, nieuw én vintage

Geopend op woensdag-zaterdag 10.00-18.00 uur, maandag en dinsdag na telefonische afspraak

Kanaalweg Oost 367691 CE BergentheimTel.: (0523) 232205Fax: (0523) 233011E-mail: [email protected]

18

208-P018-027.indd 18 14-01-13 13:25

Oost-Nederlandin beeld

Op stap met oma

Met dit schitterende ouderen-portret (vetkrijt met ecoline) won de 12-jarige Djaz Brust de eerste prijs in de wedstrijd Jongeren portretteren ouderen georganiseerd door Op stap met oma.nl, de Riki Stichting en het Nationaal Ouderen-fonds. Naast hem de gepor-tretteerde mevrouw Francoize. Djaz wint samen met zijn klasgenoten van basisschool de Binnenstad in Arnhem en alle geportretteerde ouderen een schoolreis naar keuze.Foto: APA Foto/Sjef Prins

Knaloranje babyaapje

In Burgers’ Zoo is op 20 november voor het eerst sinds dertig jaar in Nederland een knaloranje brillangoer geboren. Jonge brillangoeren hebben een knaloranje vacht die op latere leeftijd donkergrijs kleurt. Het Arnhemse Burgers’ Zoo is de enige dierentuin in Nederland waar deze Aziatische apensoort leeft. Het zeer specifieke dieet van de brillangoeren bestaat hoofdzakelijk uit verse bladeren, aan-gevuld met een selectie van groente-soorten. De apen kunnen vanwege een bijzonder ontwikkeld spijsverterings-stelsel ook zeer giftige bladeren eten.Foto: APA Foto/Jorrit Knuvelder

19

208-P018-027.indd 19 14-01-13 13:25

WW

W.H

EUV

ERH

YD

RA

ULI

EK.N

LLN.

KEILU

AR

DY

HRE

VUE

H.WW

WW

Onze zonnepanelenzijn een betrouwbare investering met een hoog rendementhebben 12 jaar productgarantie20 jaar verzekerde garantie eigen defect en 25 jaar opbrengstgarantiedragen bij aan een duurzaam imago voor uw organisatiebieden onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen

Interesse?Technea kan u volledig ontzorgen op het gebied van zonnepanelen!

Wilt u uw onderneming in 12 stappen onafhankelijk maken van hetenergienet? Ook dát regelt Technea voor u!

Neemt u in beide gevallen contact met ons op via [email protected]

of (058) 288 47 39.

Uw weg naar een zonnige toekomst!

20

208-P018-027.indd 20 14-01-13 13:26


Over de rode brug en onder het water door weer terug

De gedichtenwedstrijd van Prorail voor de opening van de Hanze-lijn op 6 december leverde 136 gedichten op: ‘Over de mooie rode brug, daar zie je de trein weer terug’ (Bram Werink) en ‘Nu is er de Hanzelijn. En kan ik gewoon naar mijn oma met de trein’ (Nicolien Dam).De Hanzelijn (50 km nieuw spoor en twee nieuwe stations) verbindt de Randstad en Noord- en Oost-Nederland. Ook op station Zwolle werd hard gewerkt aan de nieuwe spoorlijn. Foto: Ruud Ploeg

Zakelijke sit-in

Tijdens het Business to business netwerken op Zakenvloer Zwolle kon je bijna letterlijk zakendoen op de vloer. Het betreft een nieuw concept waarbij deelnemers geen beursstands hebben maar alleen een ‘vloerkleed’ met het bedrijfslogo. Op speciale lage krukjes van karton werd er flink genetwerkt. Het netwerk event Zakenvloer Zwolle werd onder-steund via sociale media en met lezingen en workshops.Foto: Henri van der Beek

21

208-P018-027.indd 21 14-01-13 13:26

Algemeen Pallet Centrum B.V.

In- en verkoop van nieuwe en gebruikte pallets, kisten

en opzetrandenDe Bolanden 5 • 7071 PH ULFT • Tel. (0315) 617799 • Fax (0315) 684288 • [email protected] • www.apc-pallets.nl

� Voor al uw installatiewerk, verbouwingen en kunststof dakbedekkingen

� Voor een goed advies en een transparante offerte

� Servicegericht en kwalitatief vakkundig werk: 10 jaar garantie op kunststof dakbedekkingen en 3 jaar op installatiewerk

Middenlaan 20 – 3843 BC Harderwijk – Tel. (06) 51915174E-mail: [email protected] – Website: www.roselaardakbedekking.nl

Steengoed in maatwerk

www.bmnatuursteen.nl

Nijverheidsstraat 27 - Twello - tel: 0571-290972ma t/m vr: 7.30-16.00 uur - za: 8.00-12.00 uur

keukenbladenhaardplateauswastafelbladenvensterbanken

dorpels en neutenstoepplatenmuurafdekken

De deskundigheid van een middelgroot administratiekantoor, maar de flexibiliteit, tarieven en persoonlijke aandacht van een kleine organisatie.FREAN Administratieve Dienstverlening biedt de startende en groeiende ondernemer in het midden- en kleinbedrijf al ruim tien jaar het beste van deze twee werelden.

• Ondersteuning op administratief, financieel en fiscaal gebied • Advies op maat• Vast tarief per salarisstrook, geen opstartfee • Telefonisch advies is bij het tarief inbegrepen• Geïntegreerde aanpak

FREAN biedt u een full-service ondersteuning bij al uw administratieve diensten. Kijk op www.frean.net voor meer informatie!

Bezoekadres: Groningensingel 785, 6835 GD Arnhem Telefoon: 06-55167956 E-mail: [email protected] Website: www.frean.net

22

208-P018-027.indd 22 14-01-13 13:26


Wachten, wachten,wachten...

NoRail (Hengelo) en RONA (Regio) voeren actie tegen de toename van goederentreinen door Oost-Neder-land van 12 naar 80 per etmaal. Voor de noordelijke aftakking vanaf de Betuwelijn komen drie routes in aanmerking – die allen voeren door dichtbevolkt gebied zoals Arnhem, Zutphen, Deventer, Borne, Hengelo en Oldenzaal. Hier staan 6500 woningen in de 200-meterzone langs het spoor met geluids- en trillingsoverlast en grote risico’s met gevaarlijke lading. Borne (zie foto) heeft bijvoorbeeld alleen overwegen en geen tunnels. Foto: Marcel Kistemaker

Golfklapsimulator test IJsseldijk

Rijkswaterstaat testte samen met Waterschap Groot Salland en kennisinstituut Deltares de IJsseldijk bij Harculo. De sterkte van de grasmat werd getest voor de meest extreme golfslag die men op rivieren als de IJssel kan verwachten. Om die situatie na te bootsen, werd een golf-klapsimulator gebruikt die in één keer duizenden liters water op de dijk kon laten stromen. Foto: Freddy Schinkel

23

208-P018-027.indd 23 14-01-13 13:26

Hoeben Metalen BV is een modern metaalrecyclingbedrijf. Het familiebedrijf houdt zich bezig met de inname van alle ferro-,non-ferro-, en kabelafvallen. Tevens kan men bij Hoeben terechtvoor het inleveren van de oude loodaccu’s. Al het afval wordt be- en verwerkt tot grondstof voor de staalverwerkingsbedrijvenen/of de non-ferrosmelterijen. Tot de klantenkring van HoebenMetalen B.V. behoren zowel bedrijven als particulieren.

Hoeben betaalt een all-in prijs per kilogram aan de klant. Dithoudt in dat het bedrijf geen huur of transport in rekening brengt,dit is in de prijs verdisconteerd. Op deze manier weet de klantprecies waar hij aan toe is!

Oslokade 1 Tel. (038) 47729358263 CH Kampen Fax (038) 4771506

E-mail: [email protected]

Distinct. Het Engelse woord staat voor onderscheiden, voor duidelijk, voor

onmiskenbaar. En dat zijn we. We ontwerpen en ontwikkelen geavanceerde

websites en software voor zeer uiteenlopende toepassingen. Er is altijd één

hoofdkenmerk: het gaat nooit om kant-en-klare oplossingen, maar om

perfect maatwerk dat we volledig afstemmen op de wensen en behoeften

van de opdrachtgever. Dat doen we omdat we niet in confectie geloven als

het om informatieverstrekking gaat: elk bedrijf is uniek en dat hoort een

website of een programma niet weg te moffelen, maar te benadrukken.

Wat wij voor u maken is even bijzonder als u zelf bent.

Wilt u merken dat het onderscheid bij Distinct méér is dan de naam,

neem dan contact op met Lauren Vis,

(0521) 52 27 79 of [email protected]

Het onderscheid zit al in onze naam

www.distinct.nl

VASTGOEDSTURING =

KWALITEIT

GELD RISICO

CONDITIEMETEN

WOONONDERZOEK

COMPLEXSTRATEGIE BENCHMARK

AHA – uw vastgoed adviseur!

www.aha-adviseurs.nl

[email protected]

0527 46 09 95

Pluto 1, 8448 CM HeerenveenT. +31 566 – 625 700 • F. +31 566 – 622 769E-mail: [email protected] • Website: www.sidijk.com

24

208-P018-027.indd 24 14-01-13 13:26


Oud nieuws ter plaatse

Wat zou hier ooit gebeurd zijn? Op deze vraag geeft de app Hier was het nieuws van de Koninklijke bibliotheek antwoord. Via GPS toont de app – overal in Nederland – historische krantenartikelen over de locatie waar jij je bevindt. Zoals de tragische dood van een baby op de hoek Koornmarkt/Prinsenstraat in Kampen.Foto: Freddy Schinkel

Poldermoskee

Bouwvakkers verrichten de laatste werkzaamheden aan de lichtkoepel van de nieuwe moskee in Doetinchem. Architect Furkan Köse zocht bij het ontwerp van de moskee naar een symbiose van westerse en oosterse architectuur. Dat lijkt geslaagd: de geuzennaam poldermoskee ontstond nadat omwonenden er een modern gebouw in zagen, terwijl gebrui-kers de traditionele moskee herkenden. In het Turkse Kahra-manmaras en Kayseri maakten ambachtsmensen tapijten voor de gebedsruimte, kroonluchters, de preekstoel (minbar) en de nis in de gebedsmuur (mihrab).Foto: APA Foto/Sjef Prins

25

208-P018-027.indd 25 14-01-13 13:26

Ambachtelijke topkwaliteit tegen een scherpe prijs

ALWO Bestratingsbedrijf verzorgt, zowel voor particulieren en bedrijven,bestratingen tot in de puntjes en dat tegen een scherpe prijs, op nette enefficiënte wijze, met een perfecte afwerking en indien noodzakelijk een ambachtelijke aanpak. Alwo werkt uitsluitend met hoogwaardige materialen en vakkundige, gediplomeerde stratenmakers. Kwaliteit staat voorop.

Albert Lenters & Wim OostengaKanaalweg Oost 78b, 7691CG BergentheimTel. Albert Lenters: (06) 21685304Tel. Wim Oostenga: (06) 46596444Fax: (0523) 231112E-mail: [email protected]

Geven Heftruck Service v.o.f.

w

Al sinds 1985 service tot in het detail

Service en O

Service en O

[email protected]

Service en O

Verkoop en VerhuurService en Onderhoud

Vebit KeuringHeftruck Certificering

Service en O

26

208-P018-027.indd 26 14-01-13 13:27


Tijdloos en duurzaam

Langs de A12 bij Ede wordt gebouwd aan het nieuwe onderkomen - ontworpen door Rempt van der Donk Architecten - van Toyota Material Handling Nederland. De bouw wordt uitgevoerd in samenwerking met Bruil Bouwbedrijf Ede. Duurzaamheid komt op allerlei manieren terug in het gebouw zoals de gevel gemaakt van industriële cortenstaal en PV-cellen op het dak voor opwek-king van elektrische energie en energiebesparende sturingssystemen. Foto: APA Foto/Sjef Prins

Pas op, overstekende dassen!

In oktober werd ecoduct Terlet voor het eerst open-gesteld sinds de aanleg in 1988. Dankzij geld van Natuurmonumenten en vereniging Het edelhert werd het ecoduct gerealiseerd. Er passeren edel- en damherten, wilde zwijnen, vossen, reeën, dassen, hazen, boommarters, hagedissen en Schotse hooglanders. Faunabeheerder Dokie de Reus van Natuur-monumenten legt uit dat zich onder de groene golfplaten reptielen - vooral zandhagedissen - verschuilen en opwarmen. Foto: Carmela Cellamare

27

208-P018-027.indd 27 14-01-13 13:27

28

Wethouder Hulsstraat 1-22 – 7951 SE StaphorstT. 0522 460 775 – F. 0522 460 228

E. [email protected]. www.luttelinterieur-werkbladen.nl

Ons aanbod omvat onder meer: Top-laminaat, Massief Edelhout, Corian en LG Hi-Macs

Specialist in werken wastafelbladen

in elk gewenste maatvoeringaan tafel in het amsterdamsche veld

Wilt u laten zien dat u een gastheer bent met smaak? Dan kiest u De Fijnfabriek (onderdeel van Green Meet*s) voor uw zakenlunch.

De Fijnfabriek kent een sfeervol interieur, heeft een verfijnde keuken en kaart en belooft culinaire verrassingen.

Neem deze veelbelovende proef op de som en kies voor een 2-gangen lunch à € 20,00 p.p. of voor een 3-gangen lunch à € 29,00 p.p.

De Fijnfabriek is uitstekend bereikbaar via de A37 (NL) en A31 (DU). Reserveer telefonisch via 0591 – 32 44 66.

Wij wensen u alvast goede zaken!

golf wellness business movement nature

Voor meer informatie, neem contact op met Green Meet*sPeelstraat 162, 7887 TM Erica

0591 – 32 44 66 www.greenmeets.nl [email protected]

Lange Veenteweg 20 – Epe

Tel. 06 533 06 253

[email protected]

www.welldone-installatietechniek.nl

ZINK- EN DAKWERK

WATER- EN GASLEIDING

ELEKTRA - CV - RIOLERING

INSTALLATIETECHNIEK

O L B AT E Xw o o n d e c o r a t i e

Puttenstraat 11 – 8281 BP Genemuiden – Tel. 038 385 49 42 / 06 53 62 96 [email protected] – www.olbatex.nl

• Tapijt• Laminaat• PVC-vloeren• Vinyl• Gordijnen• Luxaflex

• Vouwgordijnen• Rolgordijnen• Plissee gordijnen

Alles op maat gemaaktOok voor projecten

208-P028-029.indd 28 14-01-13 13:38

wondere wereld van het web

web

29

Iedereen ontwerper

Staat ons met de Makerbeweging een nieuwe industriële revolutie te wachten? Volgens Chris Anderson wel. In zijn boek Makers, de nieuwe industriële revolutie, schrijft de oud-hoofdredacteur van het toonaangevende blad Wired dat grote bedrijven hun tijd gehad hebben. Er komen steeds meer ondernemers en uitvinders die alleen nog achter hun pc werken en hun producten via de online-markt verspreiden.

Deze Makers gaan de bestaande industrie op hun kop zetten, net zoals in de eerste industriële revolutie gebeurde met de uit-vinding van de stoommachine en de Spinning Jenny, het eerste machinaal aangedreven spinnewiel. De productie van fysieke goederen is in het digitale tijdperk terechtgekomen. Of zoals Anderson schrijft: ‘Vandaag de dag kan iedereen die een goede uitvinding doet of een goed ontwerp heeft, bestanden uploaden naar een dienst om dat product in kleine of grote oplagen te laten maken, of het zelf te maken met steeds betere digitale productiemachines die op ons bureau passen zoals de 3D-printer. Ondernemers en uitvinders zijn niet langer over-geleverd aan de genade van grote bedrijven om hun ideeën in een product om te zetten.’

De MakerbewegingEn als een branche eenmaal is gedigitaliseerd, ondergaat ze grote veranderingen zoals de detailhandel en de uitgeverswereld heeft ervaren. Als dingen op een gewone computer gemaakt kunnen worden, dan kan iedereen dat. En dat is wat er momen-teel bij de productie van goederen gebeurt.Overal in de wereld ontstaan Makerwerkplaatsen met gedeelde productiefaciliteiten. Deze kleine werkplaatsen breiden zich razend-snel uit. In Shanghai zijn honderden van deze ruimten die vaak door een lokale online gemeenschap zijn opgezet. Daarnaast zijn er ketens van werkplaatsen zoals TechShop, waar je lid van kunt worden en gebruik kunt maken van digitale tools, software en productieruimten.Een succesvol voorbeeld van de Makerbeweging is het bedrijfje BrickArms. Opgericht door software engineer Will Chapman die levensechte Lego-speelgoedwapens maakt zoals M-16’s en bazooka’s. Dit speelgoed verkoopt hij wereldwijd aan kinderen en volwassenen. De zaken gaan zo goed dat Chapman in 2007 zijn baan opzegde en nu van de verkoop alleen kan leven. Of wat te denken van Etsy, een internetmarktplaats voor Makers. Alleen al in 2011 werd er op deze online marktplaats voor meer dan een half miljard dollar aan producten verkocht.

Samen sterkerMaar de revolutie die Anderson predikt, gaat niet alleen om 3D-printers, CNC-freesmachines en open source software.

Het gaat om het delen van ontwerpen en samenwerken in online gemeenschappen. En om de toegang tot crowdfundingsites zoals Kickstarter, waardoor Makerbedrijfjes geld kunnen inzame-len voor allerlei succesvolle projecten, van design en technologie tot kunst. In 2011 werd er op Kickstarter voor bijna 100 miljoen dollar geld opgehaald. Durfkapitalisten investeerden ieder tien miljoen dollar in Kickstarter, MakerBot, een open hardware-bedrijf dat 3D-printers maakt en Shapeways, een bedrijf waar je producten in 3D kunt laten printen in verschillende plastics, roestvast staal, zilver en keramiek.En het gaat om fabrieken in de cloud. Uitvinders kunnen nu hun ontwerpen aanbesteden op online B2B-sites als MFG, waar productiebedrijfjes vervolgens op kunnen bieden. MFG is wereld-wijd de grootste productiemarktplaats met meer dan 200.000 leden in vijftig landen. Dit heeft meer dan 115 miljard dollar aan transacties opgeleverd. Dat is ook bedrijven als eBay en Amazon niet ontgaan, zodat zij tevens initiatieven op dat gebied ontplooien.

Volgens Anderson ligt de wereld aan de voeten van de ambi-tieuze hobbyist. De nieuwe Makerbeweging kan overal gereali-seerd worden. De vestigingslocatie is niet meer belangrijk. Het gaat om ideeën die aan de hand van dit nieuwe webproductie-model de wereld stormenderhand veroveren. Kijk naar voorbeel-den als Angry Birds, bedacht in Finland, en Pinterest, opgericht in de Amerikaanse staat Iowa. Of zoals Anderson zegt: ‘We zijn nu allemaal ontwerpers. Het is tijd om er goed in te worden.’

Arjen de Jong

Makers, de nieuwe industriële revolutieChris Anderson Uitgegeven door Nieuw AmsterdamIsbn 9789 0468 13881, € 19,95

In de nieuwe industriële revolutie werken mensen samen in online gemeenschappen en delen ze ontwerpen en ideeën

208-P028-029.indd 29 14-01-13 13:38

30

Robuust als een fort steekt het nog steeds uit boven het vlakke en verstilde polderland: het gereconstrueerde restant van de houten zeewering, dat ooit diende als bescherming van de woonterp Middelbuurt.De zeewering staat symbool voor de strijd tegen het water, zoals die bijna vijf eeuwen op Schokland is gevoerd. Want er mocht dan laatdunkend over het eiland worden gedaan, de Schokkers hielden ondanks het kommervolle bestaan van dat kleine lapje grond.

Juist dankzij hun onverzettelijkheid en trots is totale afslag van het eiland voorkomen. Schokland dankt zijn internationale status als monumentaal juweel aan zijn bewoners die van geen wijken wilden weten.

Zee van landHet ruisen van de zee heeft plaatsgemaakt voor het ruisen van de bomen die langs de voormalige kustlijn zijn aangeplant om de oude contouren van het eiland

Stokoud springlevend Schokland Schokland. Eeuwenlang een verdoemde veenrug in woeste Zuider zee, bevolkt door arme boeren en vis sers. Niemand keek om naar het eiland en de ruige, eigen zinnige bewoners, die hun geboor tegrond ondanks bittere armoede tot de ont ruiming in 1859 trouw bleven. Schokland. Sinds de droog legging van de NOP in 1942 een eiland op het droge. Ooit verguisd, nu als archeologisch monument op de Werelderfgoedlijst van Unesco een trekpleister van formaat.

Tekst: Roelof Tienkamp - Foto’s: Fred Roest, Tweeluik.com

208-P030-033.indd 30 14-01-13 13:45

31

aan te geven. Het Schokland van nu heeft iets surrealis-tisch. Het is nauwelijks voor te stellen dat het in 1833 gebouwde kerkje in Middelbuurt ooit vlak aan het water stond. Een bizar ogend restant van het eiland is het voormali ge Emmeloord op de noordpunt. De haven is gereconstru eerd. Meerpalen, beschoeiingen, drie-hoekige paalwerken om het eiland te beschermen tegen drijfijs, steigers, haven hoofden. Zelfs een vuurtoren. En dat alles omringd door het onafzienbare polderland.

‘De sfeer van al lang vervlogen tijden is nog steeds voel baar’, zegt coördinator Henk Kloosterman van Museum Schokland, dat ondergebracht in houten ‘Zuiderzeehuisjes’ rond het kerkje in Middelbuurt een levendig beeld schetst van de intrigerende historie van het eiland. ‘En dat spreekt een toenemend aantal mensen aan.’ Het museum trekt jaarlijks circa 40.000 bezoekers, ‘maar een veelvoud daarvan trekt er op eigen houtje op uit om Schokland te verkennen’, vertelt Kloosterman. De mogelijkheden daartoe zijn de laatste jaren aanzienlijk toegenomen door restauraties van oude restanten, de aanleg van fietsen wandelpaden

langs de beziens waardigheden, activiteiten voor de jeugd (speurtochten, schatgraven) of speciale luister-routes. Kloos terman: ‘Schokland is oeroud, maar het eiland leeft nog ste eds.’

Armoe troefEen wonderlijk verhaal, dat van Schokland. Uit archeo-logische vondsten is gebleken dat het gebied tot aan het begin van de middeleeuwen rond het latere Schokland een groot drassig veenmoeras was. De bewoners leefden op drie deels kunstmatig opgehoogde woonheuvels: de terpen Emmeloord, Middelbuurt en de Zui dert. Schokland werd pas eiland, nadat stormvloeden en overstromin gen in de loop der jaren al het land rondom weg hadden geslagen. Toen begon de strijd tegen de zee: om verdere afslag te voorkomen werd het hele grond-gebied omringd door een houten zeewering.

Van oudsher woonden de ongeveer 650 Schokkers in dicht bij elkaar gebouwde houten huisjes op een van de drie woonheuvels. De leefomstandigheden waren erbarmelijk, de armoede was groot. In de kleine huisjes sliepen de vaak grote gezinnen meestal gewoon op een laagje stro op de lemen vloer. In hetzelfde vertrek

Verreweg de meeste Schokkers

hebben nooit voet aan vaste wal gezet

Cultureel Schokland

Het intrigerende decor van Schokland lijkt gescha-pen voor bijzondere (culturele) activiteiten. Zo zijn in de wintermaan den in het kerkje op Middelbuurt concerten te beluisteren: Klassiek op zondag. Het actuele programma is te vinden op de site waar tevens informatie over exposities in het bedehuis, over lezingen en vertellingen, die op historische locaties worden gegeven.

Wie de dramatische geschiede nis van het voor-malige eiland (beter) wil leren kennen kan natuurlijk niet om Museum Schok land heen. De collectie is gevarieerd en veelzijdig. Gesteen ten en fossielen van bijvoorbeeld de wolharige mammoet, wolha rige neushoorn en de oeros vertellen de ontstaans-geschiedenis van het gebied. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan Schokland en zijn bewoners.Vanuit de Gesteentetuin en het bezoekers-centrum van Het Flevolandschap worden regel-matig excursies gehouden.

De Archeoroute, speciaal voor de jeugd, start vanaf het bezoekerscentrum. Op de site is de Luister-route Schokland te downloaden. In de maanden april t/m oktober kan op de zaterdag een rondrit met de Schokkerwa gen worden gemaakt. Tenslotte een tip voor jonge stellen: het kerkje is een officiële trouwlocatie.

Meer informatie: www.schokland.nl

208-P030-033.indd 31 14-01-13 13:45

Meerpalen, beschoeiingen, haven hoofden

en zelfs een vuurtoren. En dat alles

omringd door het onaf zienbare polderland

208-P030-033.indd 32 14-01-13 13:45

33

werd gegeten, meestal vis met roggebrood of aardappelen. Men waste zich buiten met water uit een gemeenschap-pelijke regenton. Dat gebeurde generatie na generatie.

Meer dan eens werd het eiland geteisterd door verwoes-tende branden, die grote delen van de dorpen wegvaag-den. Maar de Schokkers gaven geen krimp, herbouwden het schamel bezit en gingen verder met hun leven. Omdat grote delen van het eiland bij hoog water onder water kwamen te staan, waren de terpen met elkaar verbonden via een smalle aan de oostelijke zeewe ring verbonden loopplank van ongeveer vijf kilometer lang. Deze was zo smal dat wanneer de Schokkers elkaar tegen-kwamen ze elkaar rond het middel moesten beetpakken en een halve slag ronddraaien om te kunnen passeren: de ‘Schokker dans’.

Contact met de buitenwereld was schaars. Er was een beurtdienst, die in de zomer drie keer en in de winter - als de ijsgang het toeliet - twee keer in de week overstak naar Kampen. Daar verhandelden de vissers hun vangsten op de visafslag en keerden terug met turf en andere noodzakelijkheden. Verreweg de meeste Schokkers hebben nooit voet aan vaste wal gezet. Geen wonder dat er sprake was van een bijna onontwarbare kluwen familie. Het taalgebruik was ruw en zowel vrouwen als mannen bedienden zich hiervan, niet voor niets werden ze op de vaste wal met de nek aangekeken.

RampjaarDe strijd tegen het water loopt als de rode draad door de ge schiedenis van het eiland. De ontembare krachten van de ele menten hielden regelmatig huis, grote delen van het eiland werden door de Zuiderzee verzwolgen. De grootste cata strofe deed zich voor in februari 1825 toen de golven tegen de huisjes beukten en de bevolking

zijn toevlucht op de zoldertjes moest zoeken. Dertien Schokkers kwamen om, tiental len huisjes werden vernietigd en bijna 2000 palen van de zeewering waren weggeslagen. Toch negeerden de Schokkers dringende verzoeken van de rijksoverheid het eiland te verlaten. Ze bouwden hun huisjes weer op, zoals ze al eeuwen gewend waren.

Niettemin tekende zich in het midden van de negen-tiende eeuw het definitieve einde af. De vooruitzichten waren hopeloos, het eiland was te klein geworden voor de zevenhonderd bewoners. De visvangsten liepen terug, de armoede greep nadrukkelijker om zich heen. De bevolking verkeerde op de rand van uitputting. Nadat burgemeester Gerrit Jan Gillot had gerept van ‘honderd haarden zonder brandstof, vijfhonderd mensen zonder een bete broods’ kwam er schoorvoetend wat hulp op gang. Maar wat vooral duide lijk was geworden: de bevolking was niet veilig meer. Omdat de Schokkers

hun eiland niet uit vrije wil wilden ver-laten tekende Koning Willem III in 1858 een wets ontwerp tot algehele ontruiming. Het jaar erop werden de Schokkers gedwongen hun huizen af te breken om te voorkomen dat ze later toch weer zouden terugkeren. Alleen de kerk op Midden-buurt mocht blijven staan. Voor de eilanders een dramatische gebeur tenis. Mokkend vestigden ze zich in plaatsen als Kampen, Vollenhove, Volendam en Urk als immigranten in eigen land. Uiteindelijk werd Schok land toch niet opgeslokt door de golven van de Zuiderzee. De smalle strook grond bleek taai en zou uitgroeien tot een unieke plek met een al even unieke geschiedenis.

208-P030-033.indd 33 14-01-13 13:45

34

Graag ontvangen wij u in Lunteren en/of Ermelo. En of u nu met 2 of met 600 personen bijeen wilt komen, wij hebben de geschikte accommodaties. De Werelt en Dennenheul; centraal in het land, goed bereikbaar en gratis parkeerruimte.

Goed voor elkaar

Dennenheul, Ermelo T (0341) 56 86 00 3 zalen (tot 90 personen) • 32 hotelkamers

De Werelt, Lunteren T (0318) 48 46 4115 zalen (tot 600 personen) • 127 hotelkamers

Vertrouwd met elke opdracht

Sterk in samenwerking

Effectieve engineering

Optimaal productieproces

Staalconstructies

Trappen, hekwerken en bordessen

Woningbouw

Utiliteitsbouw

De gestaalde perfectie

ALTEZ GROUP

Hofman Constructies B.V. | Vroomshoop (NL) | +31 (0) 546 - 644 [email protected] | www.hofmanconstructies.nl

Adv HC_Kijk op het noorden.indd 1 2/10/2012 16:02:39

208-P034-037.indd 34 14-01-13 13:51

35

Wageningen UR groeit met groene campusVijf jaar nadat het eerste grote gebouw op de campus van Wageningen University en Research center in gebruik is genomen, blikt rector magnificus Martin Kropff terug - en vooruit - op de ontwikkelingen in het gebied. Voorlopig blijft de universiteit groeien en helemaal ‘af’ zal de campus van Wageningen UR nooit zijn.

Tekst: Leendert Douma - Foto’s: Jorrit Knuvelder, Sjef Prins

Vijf jaar geleden, in september 2007, opende het Forum-gebouw haar deuren. Daarmee was de aftrap van de Wageningse Campus een feit. ‘Eigenlijk is het al veel eerder ontstaan’, zegt Martin Kropff. ‘Er stonden op deze plek al veel langer gebouwen van ons.’ De universiteit lag lang verspreid door de stad, met vooral veel univer-siteitsgebouwen op het complex De Dreijen halverwege de Wageningse Berg. Kropff: ‘Studenten moesten tussen de colleges heen en weer fietsen. Dat was op zich heel gezond. Maar doordat alles zo verspreid lag, was niet goed zichtbaar wat we als universiteit allemaal in huis hadden.’

LandbouwuniversiteitEen nog belangrijker reden voor de verhuizing naar het campusterrein is de gestage groei van studenten die eind jaren negentig werd ingezet. ‘Kort daarvoor hadden we een imagoprobleem’, blikt Kropff terug. ‘Internatio-naal bleef de instroom wel gelijk, maar in Nederland was het onduidelijk wat de Wageningse universiteit was. Sterker nog: veel mensen wisten niet eens dat wij academisch onderwijs boden. (In 1986 is wettelijk bepaald dat de Landbouwhogeschool voortaan Land-bouwuniversiteit is. - LD) Dus namen de studenten-aantallen af, hoewel we altijd goed georganiseerd

Martin Kropff,

rector magnificus

van Wageningen

Universiteit (WUR)

208-P034-037.indd 35 14-01-13 13:51

36

zijn en gedegen onderwijs hebben geboden en de docenten altijd gemotiveerd zijn gebleven.’

Drie pijlersIn het studiejaar 1994/1995 begon een reorganisatie, waarbij de mens meer centraal kwam te staan. ‘We gingen de drie pijlers van de universiteit meer uitdragen’, zegt Kropff. ‘Dat zijn: voeding en voedselproductie, leefomgeving en de mens. Gezondheid en lifestyle spelen daar een belangrijke rol in. En men herkende het belang daarvan.’ Kropff ziet de issues waar de universiteit altijd al aandacht aan besteedde, zoals voedselzekerheid, voedselveiligheid, duurzaamheid, milieu en water, als belangrijkste redenen voor de groei van de laatste decennia. Want vanaf de jaren negentig tijd namen de studenten-aantallen weer toe, met ongeveer tien tot twintig procent per jaar. En dat doen ze nog steeds. ‘Dat betekent dat we door de jaren heen een verdubbeling van het aantal studenten hebben bereikt.’ WUR heeft nu ongeveer tienduizend studenten uit circa honderd landen. Kropff schetst dat in de masteropleiding ongeveer dertig tot veertig procent uit het buitenland komt. ‘Onder de 1700 promovendi is dat aantal nog hoger, daarvan is zestig procent internationaal.’ Inter-nationaal is ‘Wageningen’ een merk geworden. WUR is dan ook de eerste Nederlandse instelling die de accre-

ditatie van internationale universiteit heeft gekregen, vertelt de rector magnificus. ‘Dat komt bijvoorbeeld door de internationale onderwerpen die we bestrijken, de taal waarin we onderwijs geven en het aantal buiten-landse studenten in de studentenraad.’

FoodvalleyNaast de groei was nog een factor de aanzet voor de verhuizing naar de Wageningen Campus. In 1998 werd WUR een feit, door de toevoeging van de ‘R’ van Research center. ‘We gingen samen met Dienst Landbouwonder-

zoek (DLO)’, legt Kropff uit, ‘met als gevolg dat we de hele keten van fundamenteel tot toegepast onderzoek bestrijken.’ De universiteit blijft doorbouwen op kwali-tatief onderzoek, geeft Kropff aan. ‘Tekenend is dat

De filosofie van de Wageningse

campus krijgt vorm in het fysiek

samenbrengen van kennis,

onderwijs, onderzoek en de markt

Het Forum-gebouw op

de campus van WUR

208-P034-037.indd 36 14-01-13 13:52

37

Wageningen vier onderzoekers heeft die de Spinozaprijs hebben gewonnen.’Veel gebouwen van DLO stonden al op de terreinen waar nu de Wageningen Campus aan het verrijzen is. Stap voor stap betrekt de universiteit nu de campus. In 2007 werd het eerste onderwijsgebouw, Forum, geopend. ‘Volgend jaar opent ook Orion, het tweede onderwijs-gebouw waaraan nu volop gebouwd wordt. Dit jaar verhuist een groot aantal leerstoelgroepen - waaronder Environmental Sciences en dierwetenschappen - en in 2014 is Voedingswetenschappen volledig gehuisvest op Wageningen Campus.’

Ook andere partijen vestigen zich in het gebied. In sep-tember vorig jaar betrok het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) een duurzaam en opvallend gebouw. Even verderop wordt hard gewerkt aan de nieuwbouw van een onderzoekscentrum van Friesland-Campina en een nieuw gebouw voor de STOAS Hoge-school, een hbo-opleiding voor leraren agrarisch onder-wijs. Daarmee krijgt de filosofie van de Wageningse campus vorm. Dat is het fysiek samenbrengen van kennis, onderwijs, onderzoek en de markt.

‘De universiteit is heel actief in de Stichting Foodvalley en de Regio Foodvalley’, zegt Martin Kropff. Dat levert enerzijds kennisextensie op en anderzijds praktische voordelen. Als voorbeeld noemt hij de samenwerking binnen het Centrum voor geAvanceerde Technologie (CAT) Agrofood. ‘Samen met Ziekenhuis Gelderse Vallei hebben we een MRI-scanner aangeschaft. Die dient nu voor medisch gebruik en voor landbouwonderzoek.’Martin Kropff ziet de grote universiteitsverhuizing naar de campus niet als een trek uit de stad. ‘Iedereen blijft merken dat Wageningen een studentenstad is. Ga maar eens naar de kroegjes in de binnenstad. En ook de studentenverenigingen zijn in het centrum te vinden.’ Wageningen krijgt een levendige campus, schetst Kropff, maar een deel van de publieksactiviteiten zullen in de stad plaatsvinden. ‘We blijven gewoon integraal onder-deel van Wageningen.’

Robuuste monolietenHet masterplan voor de campus is gemaakt door de WUR samen met de gemeente Wageningen en voormalig Rijksbouwmeester Kees Rijnboutt. ‘Het concept is simpel en helder’, zegt Ad van der Have, beleidsmede-werker Facilitair Bedrijf van WUR. ‘In het midden is een groen gebied waar de grote gebouwen als Atlas, Forum en straks Orion en Helix verspreid liggen. Daaromheen ligt een rand van lagere nieuwbouw. Vanuit dit concept is bewust gekozen voor een andere architect voor elk gebouw.’

Dat levert een gevarieerd beeld op. Toch zijn er ook overeenkomsten. De grote gebouwen in het parklandschap zien eruit als robuuste mono-lieten en zijn blikvangers bij het binnenrijden van de stad Wageningen. Voor alle gebouwen op de campus geldt dat ze van binnen licht en open zijn. En ze zijn energiezuinig. Ad van der Have: ‘Alle gebouwen zijn aan-gesloten op een systeem van warmte/koudeopslag, gecombineerd met lage temperatuurverwarming, en krijgen energie van windmolens bij Lelystad.’ Duurzaamheid is de centrale gedachte achter de Wageningen Campus, en dat geldt niet alleen voor de energievoorziening. Van der Have wijst op Impulse, dat in september is geopend in het gebouw Futurum. ‘Naast het Restaurant van de Toekomst is hier nu een informeel, laagdrempelig centrum waar wetenschappers, ondernemers en studenten elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken. Wij voeren niet alleen Het nieuwe werken, maar ook Het nieuwe studeren in.’ Dat is begin volgend jaar ook te zien als het tweede onderwijsgebouw Orion gereed is, met een grote college-zaal die flexibel is in te delen. ‘De campus wordt toekomstbestendig omdat er ongeveer vierhonderd studentenwoningen komen in het zuiden van het gebied’, vertelt Van der Have. ‘Daar ontwikkelen we Campus Plaza, met kleine winkeltjes, super-markten ‘to go’ en een koffiebar. En er komt een kinderdagverblijf, een grote wens van de medewerkers van de universiteit en de bedrijven.’

De campus is nog volop in ontwikkeling. Orion gaat in 2013 open. Dan start ook de bouw van Helix, waar de Voedingswetenschappen komen. Dat komt eind 2014 gereed. Daarnaast wordt gewerkt aan een gezamen-lijk entreegebouw voor Gaia en Lumen, met een museum voor bodem-monsters, en een verbindingsgebouw tussen Atrium en Technotron.

De filosofie van de Wageningse

campus krijgt vorm in het fysiek

samenbrengen van kennis,

onderwijs, onderzoek en de markt

Muggenexperiment: studenten van de WUR verwijderen

de tenten waaronder coniferen met muggen staan

Het Forum-gebouw op

de campus van WUR

208-P034-037.indd 37 14-01-13 13:52

38

www.stijkelcampers.nl - Noorderbreedte 10, 3845 MB Harderwijk - Telefoon 0341 - 413215

Van Spijker beton- en waterbouw dimensioneert en realiseert beton-werken voor de Grond-, Weg-, en Waterbouwsector

www.vanspijkerbouw.nl

bruggen tunnels viaducten kademuren sluizen

Het grootste bouwen woonwarenhuisvan Noord- en Oost-Nederland!

keukenssanitairdoe-het-zelf

tuinbelevingwonenbouwmaterialen

boer-staphorst.nl

208-P038-041.indd 38 14-01-13 14:10

in/uit de media

Schagen Infra in Hasselt. Zij moeten de laatste jaren met lede ogen aanzien dat voor hen interessante projecten in hun regio worden uitgevoerd door grote bedrijven uit andere delen van het land. Dit met alle consequenties voor hun bedrijfsvoering c.q. voortbestaan. Het Nederlands Dagblad

Wageningen beste universiteitWageningen University is de beste universiteit van Nederland. De Radbout Universiteit in Nijmegen is de beste ‘brede’ universiteit van het land. Dat staat in de Keuzegids Universiteiten 2013 van het Centrum Hoger Onder-wijs In formatie dat in december is ver-schenen. De gids geeft voor het eerst kwaliteitszegels. De Gelderlander

Kansen voor internationalisering Oost-Nederland Wat is de impact van buitenlandse bedrijven op de Oost-Nederlandse econo-mie? In november presenteerde het Saxion Kenniscentrum Leefomgeving een onderzoek (nulmeting) naar het aandeel van buitenlandse bedrijven in de econo-mie van Oost-Nederland. Het onderzoek is gehouden naar aanleiding van een vraag van de ontwikkelingsmaatschappij Oost-Nederland, Oost NV. Hieruit blijkt dat de economische betekenis van buitenlandse bedrijven in Oost-Nederland nu nog relatief klein is. Het aandeel van buitenlandse bedrijven in Oost-Nederland is met ongeveer 45% te laag en het aantal arbeidsplaatsen van buitenlandse bedrijven blijkt zelfs met 61% achter te liggen op de landelijke cijfers.Theoretisch gezien mist Oost-Nederland ca. 600 buitenlandse bedrijven en ca. 85.000 arbeidsplaatsen.De nadelen voor de regio betreft niet alleen het aantal arbeidsplaatsen.

Degelijk en sympathiek ArnhemNederlanders kwalificeren Arnhem als degelijk en sympathiek. Om niet af te glij-den naar het predikaat saai, presenteerde de gemeente Arnhem eind november een plan voor citymarketing. Het merk Arnhem wordt de komende jaren in de markt gezet met behulp van drie pijlers: Creatief, Groen en Arnhemse zakelijkheid.Er wordt voortgeborduurd op de slagzin Made in Arnhem, al sinds 2006 gehan-teerd bij de stadspromotiecampagne. Citymarketing heeft als doel het creëren van een aantrekkelijk imago van een stad om doelgroepen vast te houden of aan te trekken.

De pijlers Groen en Creatief werden al uitgelicht. Vooral de Arnhemse zakelijk-heid heeft aandacht nodig. Arnhem staat niet te boek als een stad om in te werken hoewel Arnhem meer arbeidsplaatsen heeft dan de beroepsbevolking groot is. Verder hebben de Arnhemmers een open houding tegenover buitenstaanders en nieuwkomers en een prettig zakelijke mentaliteit. De gemeente stelt jaarlijks 273 duizend euro beschikbaar voor citymarketing. De Gelderlander

Meer markt, minder mkb

Begin november werd het rapport Meer markt, minder mkb van onderzoeks-journalist Marcel Metze gepresenteerd. Het rapport is een zoektocht naar de oorzaken van het feit dat middelgrote ondernemingen in de wegen water-bouw na de bouwfraude steeds minder opdrachten krijgen. Opdrachtgevers in deze sector zijn overheden: Rijkswater-staat, provincies en gemeenten.Kleine en middelgrote bouwbedrijven staan nog steeds buitenspel bij grote opdrachten in grond-, wegen water-bouw. Onder anderen hebben twee wegenbouwbedrijven in Overijssel het initiatief genomen voor dit onderzoek van Metze, te weten NTP in Hattem en

Buitenlandse bedrijven geven ten opzichte van Nederlandse bedrijven relatief meer geld uit aan kennis en innovatie. Het belang van verdere internationalisering en het aantrekken van buitenlandse bedrijven naar Oost-Nederland is daarom groot. Buitenlandse bedrijven in Oost-Nederland zijn goed voor 54.720 arbeidsplaatsen. Dit komt neer op een percentage van 7% in de totale private werkgelegenheid. Nationaal ligt dit percentage rond de 17%.

Bij een verdeling in sectoren blijkt dat het aandeel van buitenlandse bedrijven in Oost-Nederland vooral in de commerciële dienstverlening achterblijft op de landelijke cijfers. Het merendeel van de bedrijven in Oost-Nederland met een buitenlandse eigenaar houdt zich bezig met handel (354 bedrijven). Op de tweede plaats komt de industrie (273). Specifiek gaat het dan vaak om bedrijven binnen de topsector ‘High Tech Systems & Materials’ (233). Veel bedrijven binnen de industrie houden zich echter niet bezig met productie, maar met Sales & Marketing (60%). Vooral in de sectoren ‘informatie en communicatie’ en ‘vervoer en opslag’ blijft Oost-Nederland in vergelijking met de Nederlandse situatie ver achter. Oost NV, Saxion Kenniscentrum Leefomgeving

Forensen op elektrische fiets

Regio Twente onderzocht het verplaat-singsgedrag van Twentenaren middels een onlangs uitgevoerd mobiliteits-stromenonderzoek Twente. Uit het onder-zoek wordt duidelijk dat Twente een regio is met een goed ontwikkeld Daily Urban System: er zijn sterke verbindingen tussen de drie steden en hun omgeving op het gebied van mobiliteit. 90% van alle verplaatsingen spelen zich binnen Twente af. Van de Twentenaren werkt 83% binnen de regiogrenzen, waarvan het grootste gedeelte in de steden Enschede, Hengelo en Almelo.

39

208-P038-041.indd 39 14-01-13 14:10

40

Skandic Import

Skandic Import • Verlengde Haerderweg 5-138085 RJ Doornspijk • www.skandic-import.nl

Voor hulpmiddelen voor ouderen en gehandicaptenbent u bij ons aan het juiste adres!

Hét adres voor o.a.:

• ergonomische toiletzitting

• douchestoelen

• badsteunen

• verrijdbare toiletunit (self-supporting)

Zeer aantrekkelijke prijzen, snelle levering en goede serviceRechtstreeks geleverd door de de grootste producent in Europa

Meer weten?Neem contact op met Skandic: (0525) 661799

www.voortmandakbedekking.nl

*Bedrijf en particulier*Nieuwbouw en renovatie*Betrouwbare service en kwaliteit*Milieubewust, duurzaam

Extra diensten!* Dakkapellen* Dakpancoating* Tuinhuizen

Dakbedekking Eibergen

VoortmanSpecialist in

Kantoor: Ballastweg 16-1 - 7151 JC EibergenTel.: +31(0) 545-472980Fax: +31(0) 545-478088Spoed: +31(0) 6-13-571-502E-mail: [email protected]

Dakkapel

208-P038-041.indd 40 14-01-13 14:10

in/uit de media

Voor het onderzoek is een enquête onder bewoners van de veertien gemeenten van regio Twente gehouden. Ruim 6.000 mensen hebben de enquête ingevuld. Het onderzoek geeft veel informatie over hoe, waarom en waar naartoe Twente-naren zich verplaatsen. Per dag maken de Twentenaren gezamen-lijk ongeveer 1,2 miljoen verplaatsingen. Per inwoner betekent dit gemiddeld 2,4 verplaatsingen per dag. Voor ruim de helft van de verplaatsingen gebruiken de Twentenaren de auto en voor één derde deel de fiets. Opvallend is dat de elektrische fiets in opkomst is bij de forens: 2% van de werkenden maakt gebruik van de elektrische fiets. In Hengelo is dit zelfs 6%. De verwachting is dat door de compactheid van Twente en de onder-linge afstanden tussen de steden deze percentages in de toekomst verder gaan stijgen. De auto is vooral populair bij verplaatsingen naar het werk (66%) en naar sociale activiteiten (61%). De trein en fiets worden relatief vaak gebruikt voor verplaatsingen naar onderwijsinstellingen (respectievelijk 33% en 40%). Ook wordt de fiets veel gebruikt voor verplaatsingen voor dagelijkse boodschappen (36%) en naar recreatieve activiteiten (39%).Regio Twente

Redding Rijksmuseum Twenthe

Minister van Cultuur Jet Bussemaker redde op 17 december onder druk van de Tweede Kamer het Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Begin december was de minister te gast in het museum waarbij ze werd bestookt met ansicht-kaarten van de pronkstukken achter tralies.

Het museum wilde hiermee aangeven dat ze het oneens was met de kwalificatie van de collectie door de Raad van Cultuur als ‘niet van nationaal belang’. Tevens heeft het museum een nieuwe visie geschreven met een ondernemings-plan.

In 2013 krijgt het museum alsnog 430 duizend euro extra. De minister gaf daarbij in de Tweede Kamer aan dat gemeente en provincie voor 2013 ook 140 duizend euro moeten bijdragen. Voor 2014 tot en met 2016 krijgt het museum geld uit de zogeheten frictiekosten. In 2017 kan het museum weer meedingen naar de culturele basisinfrastructuur, ofwel de rijkssubsidie.

Museumdirecteur Arnoud Odding wil veel verschillende activiteiten organiseren om mensen een reden te geven naar het museum te komen. Het museum wil groeien van 50 duizend bezoekers nu, naar 80 duizend bezoekers per jaar in 2016. De Volkskrant

Politie en justitie Oost-NederlandRegio Twente vist bij de verdeling van onderdelen van politie en justitie achter het net. In de strijd om belangrijke onderdelen van de nieuwe nationale politie blijkt de decentrale ligging van Twente funest te zijn geweest. Enschede is daardoor een van de drie Politie Diensten Centra misgelopen. De politieleiding van de nieuwe een-heid Oost-Nederland (Gelderland en Overijssel) komt in Apeldoorn. In Twente komt een mini Openbaar Ministerie met vijf tot tien werkplekken. Arnhem wordt de hoofdplaats van Openbaar Ministerie Oost-Nederland, met een rechtbank, een kantongerecht en drie veilinghuizen. Dit levert geen extra banen op. Tubantia

Onduidelijkheid troef rond natuurplannen

Overijsselse politiek moet dit jaar beslis-sen over natuurnetwerk Ecologische Hoofdstructuur (EHS), maar het is nog onduidelijk over welke versie de knoop moet worden doorgehakt. Deze verwar-

ring vloeit voort uit het regeerakkoord van PvdA en VVD dat uitgaat van de verwezenlijking van de oorspronkelijke EHS waarvoor al in de jaren negentig van de vorige eeuw de eerste plannen op papier werden gezet. De provincie Overijssel gaat uit van een aangepaste - herijkte - versie waarin 9.000 hectare aan geplande nieuwe natuur is geschrapt. Gedeputeerde Hester Maij Weggen houdt vast aan de herijkte EHS omdat ze met een groot aantal partners al bijna twee jaar bezig is aan een intensief proces.Natuurmonumenten is een van de grote criticasters van de plannen van Overijssel voor de EHS. Zij vinden dat het regeer-akkoord wordt genegeerd en dat de plannen van de provincie schadelijk zijn voor de natuur in Overijssel. Tubantia

Nieuwe natuur geschrapt

Op woensdag 28 november voerde Provinciale Staten van Overijssel een debat over de herijking van de EHS. Gedeputeerde Staten willen 9.000 hectare nieuwe natuur in Overijssel schrappen en kregen hierin steun van PS. Natuurmonumenten is zeer teleurgesteld over deze uitkomst.

Enkele honderden aanwezigen en zo’n dertig sprekers uitten hun ongenoegen over het voornemen van GS. Het mocht niet baten. Provinciale Staten besloten dat GS door kunnen gaan met hun plan om meer dan de helft van de nog te realiseren nieuwe natuur in Overijssel te schrappen. Het gaat hierbij om belang-rijke verbindingzones, gebieden met optimaal weidevogelbeheer en de ontwikkelingen langs de rivieren IJssel, Vecht, Reest, Regge en Dinkel.

Natuurmonumenten blijft vechten voor een goede afronding van de EHS in Overijssel. Zolang er nog geen besluit is gevallen, zijn er nog kansen om dit aan te passen. Natuurmonumenten

41

208-P038-041.indd 41 14-01-13 14:10

42

Uw administratief vertrouwenspersoonTegen een scherp tarief:

– Verzorgen van administraties– Opstellen van jaarrekeningen

– Verzorgen van belastingaangiften– Begeleiding van de startende ondernemer

E.P. Seidelstraat 64, 8307 CD EnsTelefoon/fax: 0527-651306, mobiel: 06-13774302Email: [email protected]

HD advies stedebouwbiedt meerwaarde in complexe ruimtelijke situaties

HD advies stedebouw en architectuur adviseert bedrijven, organisaties, particulieren en overheden

opereert op grensvlak van stedebouw, ruimtelijke ordening en architectuur

realiseert ontwerpen voor gebouwen, woningen en ruimtelijke plannen

acteert rondom juridisch- en beleidsmatige aspecten

combineert schoonheid en bruikbaarheid

stedebouw architectuur ruimtelijke planning vastgoedontwikkeling

CONTACT wenst u meer informatie over HD advies?

adresgegevens:Sonnevancklaan 233847 LW Harderwijk

T (0341) 418 355F (0341) 253 441M 06-29 000 726E [email protected] www.HDadvies.nl

WELLNESS SaunabouwZWOLLE SCHOORL

Wijsheid, Kwaliteit en Service

Popovstraat 17a, 8013 RK Zwolle | Laanweg 17, 1871 BJ Schoorl | [email protected] | www.libertywellness.nl

208-P042-043.indd 42 14-01-13 14:17

van denken naar doenvdnd

Richtingloosheid laat energie verdwijnen als sneeuw voor de zon. Zonder richting is de toekomst minder leuk. De wereld is totaal aan het veranderen en velen blijven desondanks gewoon doorgaan op de oude weg. Waar-heen is echter minder duidelijk. Gewoon doorgaan omdat die route altijd succesvol was. Hoe kunnen we in 2013 nog meer richting geven aan het succesvol zakendoen in de huidige tijdgeest?

De grootste bedreiging om nieuwe ideeën en verdienmodellen te vinden zijn de bestaande activiteiten. We doen aan netwerken, lezen onze vakliteratuur, houden onze vergaderingen en luisteren vaak naar dezelfde mensen om ons heen. Allemaal bestaande activiteiten die alle tijd verslinden. Wij denken echter dat we echt openstaan voor nieuwe ontwikkelingen en dat blijkt maar al te vaak enorm tegen te vallen. Toch kan iedereen nieuwsgierigheid en creativiteit ontwikkelen.

Haal inspiratie uit boeken, lezingen, documentaires en laat uw oorspronkelijke overtuigingen over hoe iets moet eens los. Zakelijke ‘panelen’ zijn immers verschoven. Niets staat meer op dezelfde plek. Hoe kan dan het oude nog steeds succesvol zijn?Lees eens Bakas (trendwatcher). Google met woorden als ‘trends’ en ‘innovation’. Luister eens naar de specialisten op het terrein van kennismanagement en samenwerking. Maak elke week een uur tijd vrij om u door andere dingen te laten inspireren dan altijd dezelfde. U zult verwonderd zijn over het effect.Al die verschillende indrukken roepen ook een volgende fase op: het maken van keuzes. Als u in een snoepwinkel het lekkerste snoepje moet kiezen laat u altijd andere - ook lekkere - snoepjes liggen. We leren onze kinderen al dat ze niet alles kunnen meenemen uit die snoepwinkel.

Traditionele ondernemers zijn vaak geen expert in het kiezen. Zij verliezen niet graag kansen door een gemaakte keuze en juist daarom slaat het noodlot toe. Het enorme energieverlies in deze fase doet hen zelfs geloven dat de inspirerende fase nergens toe heeft geleid. U bent natuurlijk anders en daarom maakt u (ook) in 2013 wel duidelijke keuzes om een bepaalde richting in te slaan. Richtingloosheid is daarmee uit uw voca-bulaire verdwenen en klanten zien een herkenbare ondernemer die ergens voor staat.

Kiezen voor vitaliteitIn 2013 slaagt de ondernemer die alle beschikbare informatie het beste kan gebruiken. Informatie is er genoeg, maar de ver-taalslag naar een beweging moet altijd nog gemaakt worden door de leidende ondernemer. Niet die ene leider aan de top, maar juist ook door de leider in onszelf.

Leiderschap schreeuwt om vitaliteit. De ondernemer met kennis en kunde, in zijn te grote kantoor, met zijn te dikke buik in losvallende kleding en al buiten adem bij het passeren van de dorpel bij de klant, heeft minder kans om succesvol te zijn dan de sportief ogende meedenker die trots zijn recent behaalde marathoninsignes laat zien.U kiest wat u wilt zijn en u krijgt waar u aan werkt. U bent met betrekking tot vitaliteit altijd een voorbeeld voor anderen. Maar bent u ook voorbeeldig?

Neem een breakDe stress van het ondernemerschap wordt vast niet minder de komende jaren. De tijd vervliegt in de dagelijkse zaken zonder dat er tijd overblijft om na te denken over de werkelijke koers die de onderneming dient te varen.U zou uzelf, omwille van uw omgeving en uw onderneming, regelmatig een korte break moeten veroorloven. Neem een massage na een hectische week, loop eens een uur door de natuur, maak grappen met vrienden en familie. Hard werken is prima als u bereid bent om even hard te spelen. Vervang uw

ik-vergader-me-duf-pet door een vrolijke ik-speel-me-vitaal-pet en geniet een paar uur per week van alle reacties om u heen. Sta toe dat u geïnspireerd raakt. Tien minuten spelen per dag en uw energiemeter staat weer op groen.

Buiten kaders denken, keuzes maken, vitaliseren en spelen zijn voor u als ondernemer net zo belangrijk als delegeren, finan-cieren, onderhandelingen en werkprocessen. Alles in balans proberen te houden. In dat verband kan het verhelderend zijn om u te verplaatsen in uw medewerkers. Wie zien zij het liefst? Een mopperende baas die routinematig orders uitdeelt of een baas die bruist van vitaliteit, een gulle lach heeft en op creatieve wijze initiërend is.

Ing. Harry J. [email protected]

Een doelgerichte toekomst

Tien minuten spelen per dag en uw energiemeter staat weer op groen

43

208-P042-043.indd 43 14-01-13 14:17

44

Wij bouwen o.a.:

� Bedrijfshallen

� Kantoren

� Opslagloodsen

� Bedrijfsverzamelgebouwen

� Sporthallen

� Agrarische gebouwen

Frankeneng 114e – 6716 AA Ede – Tel.: (0318) 510107 – Fax: (0318) 555377 – E-mail: [email protected] – Website: www.hbebedrijfshallen.nl

Veilig en VerantwoordEen hoge mate van bedrijfszekerheid en een beperking van uw aansprakelijkheidsrisico: hét resultaat van werken met EKH. Met specialisten en kraanmonteurs die werken volgend ISO- normen. De jaarlijkse audit van Primoteq garandeert dat úw organisatie voldoet aan de wettelijke voorschriften.

Onderhoud en meer ... - 24/7 Service en Storingsopvolging.- Reparaties on- site en in eigen state-of-the-art werkplaatsen.- Merkonafhankelijk.- Groot assortiment losse hijsmiddelen op voorraad.- Hijsbanden op maat en klaar terwijl u wacht.

Rotterdam | Hengelo | Nederweert | Luik (B) www.primoteq.com

208-P044-047.indd 44 14-01-13 14:23

45

Voorbij de traditionele technologische grenzen ‘Een industriële broedplaats voor de kunststofindustrie. Dat had ik voor ogen’, legt Ed Kooijman, voorzitter en directeur van de medio 2011 opgerichte Stichting Polymer Science Park in Zwolle, uit. ‘Een open innovatiecentrum, een campus voor toegepaste kunststoftechnologie die focust op onderzoek naar (high)performance polymeren, waaronder composieten, rubbers, engineering plastics, coatings en biopolymeren. Van idee tot productrijpe prototypes’.

Tekst: Karel Koolhoven - Foto’s: Fred Roest, Tweeluik.com

Het plan ontstond toen Kooiman nog directeur was van de Research & Development-vestiging Zwolle van DSM. Hij was tot de conclusie gekomen dat het zinvol zou zijn de activiteiten van zijn organisatie meer te verbinden metde buitenwereld door samen te werken met opleidings-instituten en het bedrijfsleven: ‘Mijn gedachte was dat als mkb’ers, grote bedrijven en kennisinstituten in de kunststofsector gaan samenwerken, dit een enorme impuls geeft aan innovatie in iedere organisatie. Kennis delen, samen innoveren, nieuwe concepten bedenken, producten kunnen testen op apparatuur die voor de hele kunststofindustrie beschikbaar is. Dat alles helpt enorm bij productvernieuwing.’

In november 2010 stapte Kooijman met zijn idee naar de gemeente Zwolle en de Provincie Overijssel. De reactie was direct positief en OOST NV kwam aan boord als trekkende partner. En daarna raakte alles in een stroom-versnelling. Contacten werden gelegd met Hogeschool Windesheim, dat een lectoraat kunststoffen heeft en al lang op zoek was naar partners en mogelijkheden om iets dergelijks op te zetten. Ook het Deltion College en, van de zijde van het bedrijfsleven, DSM, Wavin en Van Wijhe Verf schaarden zich zonder aarzeling achter het idee. Verder behoort Universiteit Twente tot de participanten van het eerste uur.

Men kon verder gaan met de werving van deelnemers. In juli 2011 werd de Stichting Polymer Science Park officieel opgericht en in januari 2012 werd de eerste faciliteit geopend.

Ed Kooijman van Polymer Science Park in Zwolle

208-P044-047.indd 45 14-01-13 14:23

46

De belangstelling voor deelname is groot. ‘We hebben nu al eenentwintig participanten, terwijl onze doelstel-ling voor het jaar 2012 achttien was’, stelt Ed Kooijman tevreden vast. ‘En we hebben ruimte voor veel meer deelnemers.’

SleutelbegrippenOpen kenniscirculatie, samenwerken, kennis vermarkten, kennis delen en kennis verspreiden. Dat zijn de sleutel-begrippen waar het Polymer Science Park voor staat. Kooijman: ‘Het Polymer Science Park biedt bedrijven de kans interdisciplinair te werken en over traditionele technologische grenzen heen te kijken. Als neutrale partij stimuleren we de innovatiekracht van bedrijven, regionaal, nationaal en internationaal. Ondernemers in de kunststofsector opereren veelal in een zeer competi-tieve markt. Azië en Oost-Europese landen zijn geduchte concurrenten. Innoveren kan dan cruciaal zijn om te overleven. Maar innoveren kost tijd, geld en menskracht en is omgeven met risico’s, want de uitkomst is onzeker en je weet nooit of je het geïnvesteerde geld terugverdient. Samen innoveren en deel uitmaken van een uitgebreid netwerk van kunststofbedrijven kan dan ook veel hordes wegnemen. De drempel voor succesvolle innovaties wordt lager en dat levert profijt en zekerheid op.’

Stichting Polymer Science Park wordt hoofdzakelijk gedragen door grotere bedrijven en de onderwijsinstel-lingen. Die trekken de kar. ‘Wij richten ons voornamelijk op het mkb. Kleinere bedrijven kunnen profiteren van de aanwezige kennis en de grotere ondernemingen hebben belang bij het flink opkrikken van het opleidings-niveau van aspirant-medewerkers’, aldus Kooijman. ‘En dit is ook weer in het belang van de onderwijsinstel-lingen, want die willen dichter op het bedrijfsleven zitten en het technisch onderwijs aantrekkelijker maken zodat er meer studenten techniek komen.’

Kunststof is overalIn ons dagelijks leven speelt kunststof een belangrijke rol. Het is de grondstof van talloze producten waaronder doppen, flessen, afvoerbuizen, speelgoed, matrassen, vloerbedekking en kozijnen. Ook in de sport kom je alom kunststoffen tegen. Denk maar aan superlichte fietsframes, aerodynamische helmen, tennisrackets, surfplanken, vishengels en ski’s. Zonder kunststoffolie, die in de ruimte de warmte regelt, zou de ruimtevaart nooit tot bloei zijn gekomen. En ook in de auto-industrie worden kunststoffen steeds vaker gebruikt. Ze verlagen het gewicht, waardoor brandstof wordt bespaard en dat is goed voor het milieu.

Werkgelegenheid Kunststofindustrie

COROP-gebied Aantal vestigingen Werkgelegenheid

West-Noord-Brabant 6% 12%

Noord-Overijssel 3% 7%

Twente 8% 7%

Groot-Rijnmond 6% 6%

Midden-Noord-Brabant 5% 5%

Bron: Kamer van Koophandel Oost-Nederland, april 2011

SBI-Codes: Vervaardiging van chemische producten, vervaardiging van rubber

en kunststof. Er zijn circa 70.000 mensen werkzaam in de sector.

De grootste concentratie Kunststofindustrie bevindt zich in en rond Moerdijk.

Op de tweede en derde plaats staan respectievelijk Twente en Zwolle.

In het analyselab

worden materialen

getest

Met een 3D-printer

kunnen driedimen-

sionale voorwerpen

worden geprint zoals

hier een brilmontuur

208-P044-047.indd 46 14-01-13 14:23

47

In de gezondheidszorg worden kunststoffen gebruikt voor flexibele buizen voor een infuus, injectiespuiten, hechtgaren, pleisters, contactlenzen, hartkleppen en kunstknieën.Kunststof is ook coating, verf dus. Verven moeten duur-zaam zijn, dus heel lang meegaan. Tegelijkertijd is verf een chemisch milieubelastend product en liggen hierin veel uitdagingen.Aardolie is naast aardgas de belangrijkste grondstof voor de productie van kunststoffen. De kunststofindustrie gebruikt ongeveer vier procent van de aardolieproducten die de raffinaderij verlaten.

DuurzaamheidKunststoffen hebben kwaliteiten die gunstig zijn voor het milieu. Zo worden ze vaak verwerkt tot duurzame gebruiksgoederen, bijvoorbeeld thermische isolatie in de bouw. Maar er is ook een keerzijde: de huidige kunst-stoffen zijn niet biologisch afbreekbaar. ‘Recycling van kunststof wordt dan ook steeds belang-rijker. Het Polymer Science Park heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Met het slinken van de olie-voorraad is het hoe dan ook noodzakelijk te converteren naar biomaterialen als grondstof voor nieuwe kunst-stoffen die biologisch afbreekbaar zijn en het milieu minder belasten. Recycling en biomaterialen vormen een belangrijk onderdeel van ons innovatieprogramma.’

Een goed imago van kunststoffen en de kunststofindustrie is een belangrijk speerpunt in het activiteitenprogramma van het Polymer Science Park. Kooijman: ‘Te vaak en te snel wordt er geoordeeld over het materiaalgebruik en productiewijzen. Waar dat kan leiden tot energie-besparing en/of betere milieuprestaties, hebben bedrij-ven tevens een direct economisch belang. Daarnaast is verantwoording naar de maatschappij - de eigen woon-en werkomgeving - een andere drijfveer om slimmer en slanker te produceren.’

Onder de titel Duurzaam kunststoffen bewerken, gaat Polymer Science Park de kunststofverwerkende keten rondom bewerkingsthema’s als spuitgieten, extrusie en energiezuinig- en gerecycled materiaalgebruik in een gemeenschappelijk programma naar een hoger plan tillen.

EducatieHet Polymer Science Park is zeer actief bezig met educatie: cursussen en trainingen op het gebied van toegepaste kunststoftechnologie. Het trainingsaanbod richt zich op industrieel ontwerpen en productontwikkeling, coatings, materiaalkunde en kunststofproductietechno-logie (3D-printen, spuitgieten, extrusie, construeren).

De docenten en instructeurs zijn afkomstig van de deelnemende bedrijven en kennisinstellingen.Onlangs zijn twee deeltijdopleidingen kunststof op mbo-niveau 2 en 3 gestart. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan de vraag vanuit de kunststofindustrie naar een bedrijfsopleiding waarin naast vaktheorie praktijk-training centraal staat. STODT Toekomsttechniek en Deltion Techcovery maken deze opleidingen mogelijk. Beide zijn door Kenteq erkende praktijkcentra. Een opleiding op mbo-niveau 4 staat vanaf september op de rol.

Op hbo-niveau is vanaf februari de leergang Polymer Product Engineering van Windesheim in deeltijd-modules beschikbaar. De trainingen en cursussen worden op het Polymer Science Park in Zwolle gegeven, of op verzoek in een maatwerkvariant ‘in house’. Ook is het mogelijk praktijktrainingen te koppelen met prototyping, advisering over ontwerpen productie-vraagstukken en troubleshooting.

‘Kennis delen, samen innoveren,

nieuwe concepten bedenken,

producten testen. Dat alles draagt

veel bij aan productvernieuwing’

Stichting Polymer Science Park

Ceintuurbaan 15

8022 AW Zwolle

T. 038 853 48 10

I. www.polymersciencepark.nl

In het Polymer

Science Park staat

deelnemers een

keur aan apparatuur

en machines, zoals

deze compoundeer-

lijn, ter beschikking

208-P044-047.indd 47 14-01-13 14:23

48

Volgens Menoucha Ruitenberg is de briefwisseling heel bijzonder: ‘Deze feministe avant la lettre correspondeerde niet alleen met familieleden, en vrienden, maar ook met talloze mensen die in haar tijd geschiedenis schreven, zoals tsarina Catherina de Grote, keizerin Maria Theresia van Oostenrijk en de Franse filosoof Voltaire. Ook is opvallend dat de brieven echt ergens over gingen, er werden intellectuele, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen in besproken.’Dit plus het feit dat de familie Bentinck zich sinds de zeventiende eeuw wijd vertakte naar onder meer Engeland en haar koloniën, maakt het familiearchief- waarvan Charlottes brieven het hoofdbestanddeel vormen - volgens Ruitenberg van belang voor de historie van Gelderland, maar ook voor de Nederlandse, Euro-pese, Noord- en Zuid-Amerikaanse geschiedenis.

65 meter archiefMenoucha Ruitenberg is als projectleider huis- en familiearchieven van het Gelders Archief eind 2010 begonnen met het inventariseren van het omvangrijke familiearchief van de Bentincks. Zoveel mogelijk worden de archiefstukken, die bestaan uit brieven, dagboeken, afbeeldingen en reisjournalen, gedigitaliseerd. En voort-durend doet Ruitenberg nieuwe ontdekkingen van opmerkelijke brieven en andere documenten die een nieuw licht werpen op die tijd.

VerstandshuwelijkCharlotte Sophie werd in 1715 geboren uit het huwelijk van de Noord-Duitse Anton II des H.R. Rijksgraaf von Aldenburg, heer van Varel, Kniphausen en Doorwerth en Wilhelmine Marie prinses von Hessen-Homburg. ‘Hoewel zij inkomsten uit vele bezittingen hadden,

zaten ze krap bij kas. Dit kwam mede door allerlei tegenspoed bij de exploitatie van de landerijen, zoals runderpest en overstromingen.’

Niettemin was Charlotte Sophie als enige dochter een aantrekkelijke partij. Haar vader zag wel wat in een huwelijk met Willem Bentinck, heer van Rhoon en Pendrecht, lid van de Ridderschap van Holland. Maar eigenlijk was hij beneden hun stand. Bentinck loste dit probleem op door voor 6000 florijnen de titel van graaf

Het turbulente leven van Charlotte Sophie Bentinck‘Vrolijk, geestig en onafhankelijk’, noemt historica drs. Menoucha Ruitenberg de wispelturige Charlotte Sophie Bentinck, geboren von Aldenburg (1715-1800). ‘Vele tienduizenden door haar geschreven of aan haar gerichte brieven zijn beland in het familiearchief van de familie Bentinck, een van de invloedrijkste adellijke families in de Republiek der Nederlanden. De naam Bentinck is nauw verbonden met de Gelderse kastelen Middachten en Doorwerth.’

Tekst: Karel Koolhoven - Foto’s: Carmela Cellamare

Drs. Menoucha

Ruitenberg

208-P048-049.indd 48 14-01-13 14:29

49

van het Heilige Roomse Rijk te verwerven. Overigens had Bentinck zich rijker voorgedaan dan hij was. In 1733 - Charlotte was net 18 jaar - trouwden ze.‘Het was puur een verstandshuwelijk’, weet Menoucha Ruitenberg. ‘De karakters van de twee echtelieden botsten volledig. Zij was zeer levenslustig en hij was stijf en gereserveerd. Ze gingen in Den Haag wonen maar Charlotte voelde zich volstrekt niet thuis in het stijve intellectuele Haagse wereldje.’In 1734 en 1737 waren er twee zoontjes geboren. Over of de jongste, Albert, wel een zoon was van Bentinck bestaan twijfels. Het kan goed zijn dat haar jeugdliefde Albrecht Wolfgang graaf von Schaumburg-Lippe de vader was.

In de zomer van 1739 zocht zij haar minnaar nogmaals op in Duitsland. In september bemerkte ze dat ze zwanger was en besloot van Bentinck te scheiden. Zij trok bij haar minnaar in en liet haar beide zonen bij Bentinck achter. Deze stemde met de scheiding in, maar Charlotte kreeg - tot haar grote verdriet - geen omgang met de kinderen. Zij kreeg ze zelfs nooit meer te zien. Beiden stierven jong en hun overlijden werd haar meegedeeld in een kort, zakelijk briefje.Naast dit persoonlijke verdriet speelden er ook nog allerlei zakelijke problemen. Ruitenberg: ‘Bij hun scheiding van tafel en bed in 1740 waren de bepalingen kennelijk niet duidelijk omschreven. Het gevolg was een decennialange juridische strijd die beide partijen veel geld kostte.’

De scheiding leverde tragische taferelen op. Charlottes moeder beschrijft in een brief hoe haar dochter met zes schuiten vol kostbare goederen het ouderlijk huis had verlaten en dat er na haar scheiding - na veel aandringen - een enkele postzak werd teruggestuurd met niets dan scherven...

Ménage à troisToen Charlottte bij haar minnaar Albrecht Wolfgang introk, vormde het feit dat hij al getrouwd was, kenne-lijk geen beletsel. Ze leefden in een ménage à trois. Charlotte kreeg twee kinderen van Albrecht. In 1748 stierf Charlottes geliefde volledig geruïneerd, aangezien hij altijd als een losbol had geleefd. Charlotte Sophie moest het kasteel verlaten en leidde een min of meer zwervend bestaan. Ze trok bij koning Frederik II van Pruisen in, maar viel in ongenade doordat ze zich verregaand met diens privé- en staatsaangelegenheden ging bemoeien. Ze besloot haar geluk te beproeven aan het Oostenrijkse hof en behoorde al snel tot de kring van intimi van keizerin Maria Theresia. Maar ook daar raakte ze in ongenade.

Vanaf 1760 zwierf Charlotte van adres naar adres tot zij zich in 1767 definitief in Hamburg vestigde. Ruitenberg: ‘Met haar familie had zij al die jaren alleen gecommuni-ceerd via advocaten. Tegen haar oudste kleinzoon Willem Gustaaf Frederik Bentinck procedeerde zij over de eigendom van huis Doorwerth. Dit keer stelde de rechter haar in het gelijk. Tot haar grote geluk herstelden zich later de familieverhoudingen. De brieven van Charlotte Sophie vormen een extreem interessante erfenis. ‘En wat bijzonder is’, merkt Menoucha Ruitenberg hierbij op, ‘is dat met al haar omzwervingen al die brieven bewaard zijn gebleven.’

Charlotte Sophie

Bentinck (collectie

Heimatmuseum

Varel, Duitsland)

Een deel van een

brief van Charlotte

Sophie met haar

handtekening.

208-P048-049.indd 49 14-01-13 14:30

50

EN 1090 ISO 3843 PED ASMEWarenwet EURO-normen

Training Coördinatie Begeleiding

Met jarenlange ervaring kunt ugeholpen worden om verder te komen

Tel. +31 620 155 268E-mail [email protected] www.inspectieconsultancyoost.nl

ESYST BVHOLLEWANDSWEG 25

8015 PC ZWOLLET. 0529-497885F. 0842-246397


Whole in one ...

www.thermoware.com

De EPS Moulding machines van Thermoware vormen de absolute wereldtop voor de vervaardiging van cups en vele andere soorten disposable producten [dishes, boxes, etc.].

Van prijsopgave, aflevering en instructie tot en met [periodiek] onderhoud kunt u terecht op één en hetzelfde adres. Alles in één dus, zelfs tot en met alle contacten: [email protected].

RVSMetaal &MachineafschermingenSchmersal levert u complete oplossingen voor de veiligheid van mens en machine in metaal én RVS

• afscherming • bewaking • vergrendeling

Op afstand de veiligste

Schmersal Nederland B.V. is de officiële leverancier van Schmersal en Elan componenten en brengt ook

Wachendorff encoders, Satech stalen- en Tiemann RVS machineafschermingen op de Nederlandse markt.

[email protected] www.schmersal.nl

208-P050-053.indd 50 14-01-13 14:43

51

‘We zijn er in 2010 mee begonnen en in mei moet de klus geklaard zijn’, vertelt de zichtbaar trotse directeur-eigenaar Bertjan Piest. En terecht, want het betreft een grootschalige toepassing van een fraai staaltje van innovatie. Licotec ontwikkelde deze combinatie van een glazen overkapping met geïntegreerde, licht door-latende, zonnepanelen in eigen huis. En speciaal voor dit project ontwierp Licotec tevens de aluminium

profielen die voorkomen dat de bekabeling van de zonnepanelen in het water komt te liggen.

De glazen overkapping van het station (250x120 meter) wordt ondersteund door een - door Licotec in eigen beheer ontwikkelde - aluminium onderconstructie die op zijn beurt weer rust op een constructie van zelfdragende, geïsoleerde stalen goten. De goten zijn

Innovatie Licotec Daklicht: in glas geïntegreerde zonnepanelenMaar liefst 30.000 m2 glas, waarvan een derde met geïntegreerde, licht doorlatende zonnepanelen, komt er op het dak van het vernieuwde Centraal Station in Rotterdam te liggen. Nog niet eerder werd deze innovatieve oplossing op een dergelijk grote schaal toegepast. Het is een van de grootste opdrachten die Licotec Daklicht B.V. in Duiven ooit heeft gekregen en tevens de grootste bouwkundige opdracht die ProRail de afgelopen jaren verstrekte.

Tekst: Karel Koolhoven

Aan de noordzijde

van Centraal Station

Rotterdam heeft

Licotec een glazen,

zogenaamde vlies-

gevel, aangebracht

208-P050-053.indd 51 14-01-13 14:43

verzinkt en gepoedercoat en worden ingepakt met epdm-dakbedekking, zodat er geen water op het perron kan komen. De door de zonnepanelen opgewekte energie wordt voornamelijk gebruikt voor aandrijving van de rol-trappen.

VliesgevelAan de noordzijde van het station heeft Licotec een 2.000 m2 metende glazen vliesgevel aangebracht. Deze is qua vorm en structuur vergelijkbaar met het dak.Een bijzonder aspect van het project is verder het transport van de onderdelen naar de bouwplaats. Bertjan Piest: ‘Omdat ons ter plaatse heel weinig ruimte ter beschikking staat, prefabriceren we alle panelen voor de overkapping en gevel in ons bedrijf in Duiven. Vervolgens vervoeren we ze naar een rangeerterrein in Rotterdam, waarna ze just-in-time per trein naar de bouwlocatie worden getransporteerd. Met een toren-kraan worden de panelen op hun plek gehesen, overde bovenleidingen heen. Dit omdat het treinverkeer en de reizigersstroom niet mogen worden gehinderd.’Licotec heeft opdracht van het Medisch Spectrum Twente voor de uitbreiding van dit Enschedese ziekenhuis. Het bedrijf is dit moment op bezig met de engineering van de verschillende systemen voor opvang van energie in het dak.

Op Centraal

Station Rotterdam

legt Licotec

30.000 m2 glas,

waarvan een derde

geïntegreerde,

licht doorlatende

zonnepanelen

De transparante

overkappingen

en gevels in glas

en kunststof

worden in eigen

huis ontwikkeld

en vervaardigd

Licht doorlatenSteeds meer gebouwen en winkelcentra zijn voorzien van één of meer lichtstraten. Het voordeel van licht-straten is dat ze het daglicht tot diep in een gebouw brengen en bovendien een esthetische bijdrage leveren. Licotec Daklicht is specialist in engineering, realisatie en montage van transparante overkappingen in glas en kunststof - Licotec staat voor Lichtdoorlatende Con-structie Techniek. De basis van het bedrijf werd gelegd in 1984. De licht doorlatende dak- en wandconstructies vinden hun toepassing in winkelcentra, stadions, bedrijfsgebouwen, woon-zorgcomplexen, woningen, enzovoorts. Het bedrijf heeft al vele prestigieuze projecten gerealiseerd, waarvan de Arena in Amsterdam één van de meest in het oog springende is. Andere opvallende projecten zijn ICT-centrum Crystalic in Leeuwarden, Achmea Campus te Apeldoorn en het beloopbare, licht doorlatende dak van de rijwielstalling van station Deventer. Daarnaast realiseert Licotec ook projecten van bescheidener omvang.

Licotec Daklicht streeft ernaar niet alleen lichtstraten en overkappingen te leveren, maar vooral complete projecten. Piest: ‘Binnenvallend zonlicht kan in een aantal gevallen hinderlijk zijn. Daarom kan bij een lichtstraat of overkapping eveneens een zonwering-systeem worden geleverd. Ook plaatsen we onderhouds-bruggen op plekken die moeilijk bereikbaar zijn.’

Ventilatie in gebouwen met transparante overkappingen vraagt vanzelfsprekend speciale aandacht. Ventilatie in openbare ruimtes en bedrijfsgebouwen wordt toegepast om een zo goed mogelijk binnenklimaat te creëren. Goede ventilatie betekent het afvoeren van vervuilde en afgewerkte lucht en gedoseerde toevoer van verse buitenlucht. Bij het ontwerpen van gebouwen neemt de veiligheid van de gebruikers een belangrijke plaats in. Daarbij

208-P050-053.indd 52 14-01-13 14:43

53

mag een goede brandbeveiliging niet ontbreken. De con-structies van Licotec voldoen aan de hoogste eisen.

Ook bij renovaties is Licotec al vele malen ingeschakeld. Piest: ‘Licht doorlatende dakconstructies verfraaien oudere panden niet alleen, ze dragen ook bij aan het toetreden van meer daglicht en vermindering van warmte-verlies en dus aan lagere energiekosten. Voor renovatie van traditionele lichtstraten hebben we optimaal lichtdoorlatende overkappingsystemen ontwikkeld.’

VolglasgevelsTevens levert Licotec zogeheten geschroefde volglas-gevels met een geweldig ruime keuze aan soorten beglazingen zoals blank, gehard, gekleurd, zonwerend, gezeefdrukt, thermisch isolerend, enzovoorts. Deze Structura gevels vormen de optimale oplossing voor opdrachtgevers die op zoek zijn naar maximale licht-inval en transparantie in grote ruimten. Ze zijn geschikt voor de meest uiteenlopende ambitieuze projecten, zoals ontvangstruimten, galerieën, atriums, passages en tentoonstellingsruimten. Bovendien is het concept geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassingen en voor rechte en hellende gevels en daardoor heel flexibel. Voor het onderhoud van Structura gevels levert Licotec installaties op maat. Hierbij wordt het hele traject behandeld, van ontwerp tot oplevering en keuring. De systemen voldoen uiteraard aan de Europese richt-lijnen ten aanzien van de veiligheid bij het reinigen van gevels.

InbraakpreventieOm de kans op inbraak te verkleinen is het verstandig een tijdsbarrière te creëren in de vorm van voorzet-beglazing. Deze wordt, voorzien van een aluminium frame, aan de binnenzijde van een kozijn geplaatst. Licotec gebruikt hiervoor polycarbonaat. Dit is helder, uitzonderlijk sterk en nagenoeg onbreekbaar en 250 maal slagvaster dan glas van gelijke dikte. Het wordt toegepast in woningen, musea, bedrijfsgebouwen en gevangenissen (om uitbraak te voorkomen) en het bewijst zijn nut bij gebouwen waar doorgooischade gevreesd moet worden zoals bij kerken met kostbare gebrandschilderde glas-in-loodramen; het voorzetraam wordt dan uiteraard aan de buitenzijde gemonteerd.

Ontwikkeling in eigen huis De transparante overkappingen en gevels in glas en kunst-stof worden in eigen huis ontwikkeld. Voor elk project verzorgt Licotec zowel de constructieberekeningen als het Autocad 2d-3d tekenwerk. Ook kunnen visualisaties worden verzorgd. Piest: ‘Ons eigen productiebedrijf staat garant voor

maatwerksystemen van hoge kwaliteit en veiligheid. Dat we deze ontwikkelingen in eigen hand willen houden heeft te maken met het feit dat er altijd speciale eisen worden gesteld aan onder meer de belasting en de waterhuishouding. Dat let nu eenmaal zeer nauw.’ Niet alleen bij de ontwikkeling en levering van de producten biedt Licotec ondersteuning, maar ook bij de nazorg. Periodieke keuringen, onderhoudscontracten en begeleiding behoren tot de mogelijkheden. Licotec neemt desgewenst de complete zorg op zich, waardoor ongewenste en onverwachte problemen worden omzeild.

Licotec beschikt over een online documentatiemap, een handboek waaruit architecten, aannemers, project-ontwikkelaars of beleggers inspiratie kunnen opdoen. Zo vermeldt het de specificaties van alle beglazing-systemen, lichtkappen, voorzetbeglazing, RWA-installa-ties (rook- en warmteafvoer) en overige producten die Licotec levert. Ook de achtergrond van de systemen en gebruikte materialen komt aan bod. Bovendien staan er talloze voorbeelden van het gebruik van de systemen in. De vervaardiging van 3D animaties behoort eveneens tot de mogelijkheden.

Het werkterrein van het Licotec is Nederland, België en Duitsland. Het bedrijf beschikt over alle denkbare noodzakelijke certificeringen, zoals de ISO 9001:2008, VVA, VCA** en het VMRG-keurmerk. Licotec heeft recent een aantal BIM projecten afgerond en beschikt over een CO2 footprint. Aan het bedrijf zijn circa 30 medewerkers verbonden en nog eens 15 à 25 mensen die werken bij montagebedrijven die veel door Licotec worden ingeschakeld.

Licotec Daklicht B.V.Marketing 86921 RE DuivenPostbus 10026920 BA DuivenT. 026 319 47 00F. 026 319 47 01E. [email protected]. www.licotec.nl

208-P050-053.indd 53 14-01-13 14:43

20 workshops | 2 congressen

over online communiceren

en een prachtig netwerk in Oost Nederland

reserveer uw seat De seat is overdraagbaar:

bepaal zelf wie wanneer komt!

kansenkenniskontakten

Kennispartners Mediapartner

Strategische partnersOnderzoek en leren

Bedrijven echt voort helpen. Dat is de ambitie van Academy Oost. Online communicatie wordt nog steeds iedere dag belangrijker.

Meer en meer oriënteren- of kopen mensen een product of dienst via het internet. ’We merken bij allerlei organisaties de onzeker-

heid toenemen. Alles verandert nou eenmaal ook razendsnel. Daar spelen we op in. ’Via maar liefst 20 workshops en 2 complete

dagcongressen kunnen zowel bedrijven, groot en klein, maar ook overheidsorganisaties op de hoogte blijven van alles wat online

speelt. Het mooie van het concept is bovendien dat je als organisatie een zogenaamde ’seat’ afneemt. Je kunt dan per bijeenkomst

beslissen voor wie deze het meest geschikt is. Zo blijft de kennis over de hele linie in de organisatie op peil.

¤ 595,-per jaar

Pro

gra

mm

a e

ers

te h

alf

ja

ar Maandag 25 februari

Internettrends 2013 – hype

of toch maar...

Alles over de internet trends waar de komende tijd serieus rekening mee moet worden gehouden.

Maandag 11 maart

I like Social Media - of juist

helemaal niet!

Over hoe je Social Media zakelijk effectief kunt inzetten?

Maandag 25 maart

Hoe word ik beter vindbaar

op het internet?

Alles over Search Engine Optimization en Search Engine Advertising

Maandag 8 april

Jouw organisatie op YouTube

Alles over de belangrijke basis-stappen om te komen tot een professionele webshop.

Dinsdag 16 aprilHelp, we worden gehacked!

In deze workshop leert u alles over: online veiligheid, online privacy, safety-checks, cookies, enz...

Maandag 22 april

Mobiel Internet -

En, doet u het ook al?

Hoe kan je als organisatie optimaal gebruik maken van de kansen die mobiel internetbiedt en wat betekent dit voor je strategie en je website.

Maandag 6 mei

Verleiden via Internet

(Persuasive Design)

Leer alles over: de banaan, call to action, wederkerigheid, conversie, do’s en dont s en verleiding...

Postbus 960, 7550 AZ Hengelo

E [email protected] volledige programma op www.academyoost.nl

Direct aan de slag met de kennis

Academy Oost is opgericht naar voorbeeld van Academy Noord

waar het een groot succes is. Maar liefst 500 bedrijven hebben

daar een ’seat’. Dat betekent dat behalve het delen van kennis

ook de netwerkfunctie van het concept zichzelf heeft bewezen.

In Oost vormen 6 bedrijven het netwerk van kennispartners:

TriMM, Multimove, the Webmen, AppNormal, SocialCRM en

Catapult. Het zijn bedrijven die dagelijks met online media aan

de slag zijn. Zij zorgen voor de invulling van de 20 workshops.

Die zijn dus heel praktisch van aard. En door het bundelen van

de krachten kunnen we de kosten heel laag houden.

Via een gevarieerd programma helemaal up to date

Het programma voor 2013 is inmiddels bekend. Het is een

mooie mix van verkoop via het web, social media, het meten

van resultaten, internet via de telefoon via apps bijvoorbeeld

en trends. Ook is er aandacht voor het ontwikkelen van een

online strategie. Via www.academyoost.nl is het hele

programma te bekijken.

Laagdrempelig aan de slag samen met studenten

Saxion, Windesheim en Universiteit Twente zorgen voor

de schakel tussen onderwijs en praktijk. Studenten kunnen

de eerste stappen zetten voor bedrijven die naast het binnen-

halen van kennis ook echt aan de slag willen.

Twee prachtige hotspots

Voor de bijeenkomsten van Academy Oost zijn samenwerkingen

aangegaan met de gemeenten Deventer en Enschede. Deze twee

hotspots zijn geografisch goed verdeeld over Oost-Nederland en

voor iedereen goed bereikbaar.

Kick-off in februari

In februari 2013 zullen de eerste bijeenkomsten plaats-

vinden. Maar nu al kunnen bedrijven een ’seat’ afnemen.

Voor een bedrag van ¤ 595,- heb je er al 1 en heb je toegang

tot de 20 kennissessies en de 2 dagcongressen. Voor meer

informatie of het reserveren van een ’seat’ kunt u terecht

op de website www.academyoost.nl.

www.academyoost.nl

veryt ing anted to know @bout

he ternet but were a raid to a k

BIN2024_Spread_450x297_DEF.indd 1 10-12-12 14:18208-Academie-Oost.indd 54 14-01-13 14:47

20 workshops | 2 congressen

over online communiceren

en een prachtig netwerk in Oost Nederland

reserveer uw seat De seat is overdraagbaar:

bepaal zelf wie wanneer komt!

kansenkenniskontakten

Kennispartners Mediapartner

Strategische partnersOnderzoek en leren

Bedrijven echt voort helpen. Dat is de ambitie van Academy Oost. Online communicatie wordt nog steeds iedere dag belangrijker.

Meer en meer oriënteren- of kopen mensen een product of dienst via het internet. ’We merken bij allerlei organisaties de onzeker-

heid toenemen. Alles verandert nou eenmaal ook razendsnel. Daar spelen we op in. ’Via maar liefst 20 workshops en 2 complete

dagcongressen kunnen zowel bedrijven, groot en klein, maar ook overheidsorganisaties op de hoogte blijven van alles wat online

speelt. Het mooie van het concept is bovendien dat je als organisatie een zogenaamde ’seat’ afneemt. Je kunt dan per bijeenkomst

beslissen voor wie deze het meest geschikt is. Zo blijft de kennis over de hele linie in de organisatie op peil.

¤ 595,-per jaar

Pro

gra

mm

a e

ers

te h

alf

ja

ar Maandag 25 februari

Internettrends 2013 – hype

of toch maar...

Alles over de internet trends waar de komende tijd serieus rekening mee moet worden gehouden.

Maandag 11 maart

I like Social Media - of juist

helemaal niet!

Over hoe je Social Media zakelijk effectief kunt inzetten?

Maandag 25 maart

Hoe word ik beter vindbaar

op het internet?

Alles over Search Engine Optimization en Search Engine Advertising

Maandag 8 april

Jouw organisatie op YouTube

Alles over de belangrijke basis-stappen om te komen tot een professionele webshop.

Dinsdag 16 aprilHelp, we worden gehacked!

In deze workshop leert u alles over: online veiligheid, online privacy, safety-checks, cookies, enz...

Maandag 22 april

Mobiel Internet -

En, doet u het ook al?

Hoe kan je als organisatie optimaal gebruik maken van de kansen die mobiel internetbiedt en wat betekent dit voor je strategie en je website.

Maandag 6 mei

Verleiden via Internet

(Persuasive Design)

Leer alles over: de banaan, call to action, wederkerigheid, conversie, do’s en dont s en verleiding...

Postbus 960, 7550 AZ Hengelo

E [email protected] volledige programma op www.academyoost.nl

Direct aan de slag met de kennis

Academy Oost is opgericht naar voorbeeld van Academy Noord

waar het een groot succes is. Maar liefst 500 bedrijven hebben

daar een ’seat’. Dat betekent dat behalve het delen van kennis

ook de netwerkfunctie van het concept zichzelf heeft bewezen.

In Oost vormen 6 bedrijven het netwerk van kennispartners:

TriMM, Multimove, the Webmen, AppNormal, SocialCRM en

Catapult. Het zijn bedrijven die dagelijks met online media aan

de slag zijn. Zij zorgen voor de invulling van de 20 workshops.

Die zijn dus heel praktisch van aard. En door het bundelen van

de krachten kunnen we de kosten heel laag houden.

Via een gevarieerd programma helemaal up to date

Het programma voor 2013 is inmiddels bekend. Het is een

mooie mix van verkoop via het web, social media, het meten

van resultaten, internet via de telefoon via apps bijvoorbeeld

en trends. Ook is er aandacht voor het ontwikkelen van een

online strategie. Via www.academyoost.nl is het hele

programma te bekijken.

Laagdrempelig aan de slag samen met studenten

Saxion, Windesheim en Universiteit Twente zorgen voor

de schakel tussen onderwijs en praktijk. Studenten kunnen

de eerste stappen zetten voor bedrijven die naast het binnen-

halen van kennis ook echt aan de slag willen.

Twee prachtige hotspots

Voor de bijeenkomsten van Academy Oost zijn samenwerkingen

aangegaan met de gemeenten Deventer en Enschede. Deze twee

hotspots zijn geografisch goed verdeeld over Oost-Nederland en

voor iedereen goed bereikbaar.

Kick-off in februari

In februari 2013 zullen de eerste bijeenkomsten plaats-

vinden. Maar nu al kunnen bedrijven een ’seat’ afnemen.

Voor een bedrag van ¤ 595,- heb je er al 1 en heb je toegang

tot de 20 kennissessies en de 2 dagcongressen. Voor meer

informatie of het reserveren van een ’seat’ kunt u terecht

op de website www.academyoost.nl.

www.academyoost.nl

veryt ing anted to know @bout

he ternet but were a raid to a k

BIN2024_Spread_450x297_DEF.indd 1 10-12-12 14:18208-Academie-Oost.indd 55 14-01-13 14:47

56

C H I R O P R A C T I EA P E L D O O R N

M.R. Menken B.Sc., D.C., chiropractorA.O.J. Leijten B.Sc., D.C., chiropractor

Bij ons bent u aan het juiste adres voor het behandelen van o.a. • rugklachten• hoofdpijn/migraine• nekklachten• whiplash• artrose

Deventerstraat 77 • 7322 JL ApeldoornTel.: 050-3670503 • E-mail: [email protected] S p e c i a l i s t e n i n ( c i v i e l e ) b e t o n w e r k e n

b r u g g e n , v i a d u c t e n , t u n n e l s , p a r k e e r k e l d e r s , b e r g i n g s k e l d e r s , ( r e i n w a t e r ) p o m p s t a t i o n s , R W Z I ’s

W W W . H V A N H A A R S T . N L

BRUGGEN SLAAN. DAT DOEN WIJ.

AL BIJNA 100 JAAR.

Onze uitgebreide service kunt u voor veel mogelijkheden toepassen,zoals:• Schipholvervoer• Trouwvervoer• Ziekenvervoer• Horecavervoer• "gewone" taxiritten

Tevens organiseren wij voor particulieren of bedrijven, Bussen voor evenementen, partijen, festivals en discotheken (Dauwpop,Dorf Munsterland, Zack, Index enz.).

Bruin De Taxi-182:Opmaak 1 14-4-09 16:22 Pagina 1

208-P056.indd 56 14-01-13 14:53

financiële planning

57

&fin

Direct na het tot stand komen van het regeerakkoord op 29 oktober jl. was heel Nederland in rep en roer. Er ontstond grote onrust over de inkomensafhankelijke zorgpremie. Het was een schande dat sommige groepen mensen met een hoog inkomen honderden euro’s extra per maand moesten gaan betalen. Blijkbaar is men op pagina twintig van het regeerakkoord begonnen metlezen. Een pensioenadviseur moet knarsetandend toezien dat er met geen woord wordt gerept over de toe-komst van ons pensioenstelsel. In dit overzicht geef ik u de belangrijkste wijzigingen weer die zijn voorgesteld. U kunt zelf concluderen of u er op achteruit gaat of niet.

Het voorstel is om de pensioenopbouw fors te verlagen. Het kabinet spreekt over een maatschappelijk aanvaarde norm dat met veertig jaar werken iedereen in staat moet zijn om een pensioen bij elkaar te sparen van 70% van het gemiddelde ver-diende loon. In 2014 wordt de pensioenrichtleeftijd verhoogd naar 67 jaar en worden de maximale opbouwpercentages verlaagd. In het regeerakkoord is een verdere versobering aan-gekondigd, namelijk een extra verlaging. Het opbouwpercentage voor een middelloonregeling wordt verlaagd met 0,4%. Concreet ziet het voorstel er als volgt uit:- Maximale opbouwpercentage middelloon 1,75%- Maximale opbouwpercentage eindloon 1,50%- Bij een beschikbare premieregeling worden de staffels

verlaagd- Ingang 01-01-2015- Pensioenleeftijd 68 jaar Daarnaast heeft men een aftopping van het inkomensniveau aangekondigd. Vanaf een inkomen van € 100.000 kan er niet langer fiscaal gefaciliteerd voor een aanvullend pensioen worden gespaard (dit geldt ook voor de opbouw in de privésfeer).

De AOWAllereerst wordt de AOW-leeftijd geleidelijk verhoogd naar 66 jaar in 2018 en 67 jaar in 2021 en vervolgens gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting. De AOW leeftijd gaat op 1 januari 2013 met één maand omhoog. In de huidige wet is de AOW in 2023 op 67 jaar gesteld. In het akkoord tussen VVD

en PVDA wordt de AOW-leeftijd versneld verhoogd. In de tabel onderaan deze pagina ziet u de huidige situatie en het voorstel.Voor de mensen die per 1 januari 2013 deelnemen aan een VUT- of prepensioenregeling en zich niet hebben kunnen voorbereiden op de verhoging van de AOW-leeftijd wordt een overbruggingsregeling ontworpen. De regeling geldt voor deel-nemers met een inkomen tot 150% van het wettelijk minimum-loon. Tevens kent de regeling een partner- en vermogenstoets (de eigen woning en het pensioenvermogen blijft hierbij buiten beschouwing). De overbruggingsregeling vervangt de eerder aangekondigde voorschotregeling.

Algemene Nabestaandenwet De Algemene Nabestaandenwet (ANW ) wordt verder ingeperkt. Dit geldt alleen voor nieuwe gevallen. In de huidige wetgeving kan een achtergebleven partner tot aan de 18e verjaardag van het jongste kind in aanmerking komen voor een ANW-uitkering. Het voorstel is om dit vanaf 1 juli 2014 te beperken tot 1 jaar. De wezenuitkering blijft in stand. De nabestaande zal actief op zoek moeten gaan naar een baan.Concluderend kunnen we stellen dat we steeds langer moeten werken voor een lagere pensioenopbouw. De opbouw wordt in veel gevallen ruim 20% (!) verlaagd. Vooral de jongere generatie is hierbij de dupe van de forse bezuinigingsdrang van het kabinet. Werkgevers zullen de pensioenregelingen de komende jaren dienen aan te passen aan de wettelijke kaders. Bij overlijden zullen de partners er fors in inkomen op achteruit kunnen gaan. Een goed advies is hierbij van groot belang. De eigen verant-woordelijkheid van de werknemer neemt in hoog tempo toe. De fiscale stimulans om een reëel pensioen op te bouwen wordt fors verlaagd. Dit vraagt om zelfdiscipline. Het wordt steeds belangrijker om zelf privégeld opzij te zetten voor een goede oude dag. Zoals een oude buurman van mij altijd zei: Geld maakt niet gelukkig, gelukkig heb ik geld.

(Dit overzicht is opgesteld naar de stand per ultimo november 2012.)

Bert Nieuwenhuis FFPH. Jansen Pensioenconsultants [email protected]

Kabinetsplannen en pensioenen: de stand van zaken

Tabel: nieuw tijdspad verhoging AOW-leeftijd in maanden

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Huidige wet 1 2 3 5 7 9 12 15 18

Na deelakkoord 1 2 3 6 9 12 16 20 24

208-P057.indd 57 14-01-13 14:55

58

G. SCHRIJVER B.V.GROOTHANDEL IN OUD PAPIER, IJZER, METALEN EN PLASTIC FOLIE

Wij staan altijd voor u klaar om uw oud ijzer, papier, metalen,plastic folie, etc. in te nemen. Ook plaatsen wij GRATIS

containers vanaf 20 m3 zonder transportkosten.

Geopend: ma-vr 7.30-17.00 uur, za 8.00-12.00 uur

Vlijtseweg 212 - 7317 AN ApeldoornTel. 055-5216363 - Fax [email protected] - www.gschrijverbv.nl

maakt h duidelijkPickup International BV - Celsiusstraat 3 - 7701 BW Dedemsvaart

Tel. 0523 625480 - Fax 0523 625499 - I www.pickup-international.com - E [email protected]

56Als elke seconde telt !

Met zelfklevende, reflekterende cijfers

meer zichtbaarheid in het donker!

Voor de ambulance, brandweer

of andere hulpdiensten van

levensbelang.

Voor de postbode, pakketdienst en

uw visite erg handig.

Maak zelf uw eigen huis-

nummerplaatje of breng de

cijfers aan op een bestaande

ondergrond.

POLYMESSLAAT ELKE VORM SPREKEN

Al meer dan 30 jaar ervaring

in vacuümvormen

KUNSTSTOFPRODUKTEN IN VACUÜM-VORMTECHNIEK

Polymess BV vacuümtechniekenOogstweg 11 – 8256 SB Biddinghuizen

Tel. (0321) 333500 – Fax (0321) 332881www.polymess.nl

Scherp geprijsd, hoogstaande kwaliteit, flexibel • Van kleine series tot grote series60.000 stuks • Vacuümvormen afm. tot 2500 x 1500 mm • CNC-frezen

5-assig afm. 4800 x 1600 x 800 mm • Diverse materialen: ABS, ABS PMMA, ABS ASA, Polystyreen (PS, HIPS), Polyethyleen (PE, HDPE, LDPE), Petg, PP, Polycar-

bonaat, Acrylaat, Kydex

Nobelstraat 48 • 3846 CG Harderwijk • Tel. (0341) 462020 • Fax (0341) 425267 • [email protected] • www.belpa.nl

Producent / leverancier van:• Transformatoren tot 1000 kVA• Gelijkrichters/voedingen• DC/AC-omvormers

• EMC/RFI-filters• Isolatiebewaking mobiele werkplaatsen• Elektro Medische Techniek

208-P058.indd 58 16-01-13 10:35

onderneming en fiscus&fis

Eigen woning: de nieuwe regels

In deze rubriek kwamen de wetsvoorstellen betreffende de renteaftrek van geldleningen voor de eigen woning al kort aan de orde. Eind 2012 hebben de nieuwe Tweede Kamer en de nieuwe regering zich over de voorgestelde maatregelen gebogen. De voorstellen rondom de beperking van de renteaftrek zijn in grote lijnen door de Tweede Kamer aangenomen. Op verschillende onder-delen zijn er aanpassingen aangebracht en door het Regeerakkoord ziet de renteaftrek voor de verdere toekomst er anders uit.

De regeling voor de aftrek van rente op schulden die zijn aan-gegaan voor de verwerving, het onderhoud of de verbetering van de eigen woning is gewijzigd voor leningen die zijn aan-gegaan op of na 1 januari 2013. De rente, die op nieuwe eigen-woningleningen wordt betaald, is voortaan alleen nog maar aftrekbaar als die lening in 30 jaar volledig en ten minste volgens een annuïtair aflossingsschema wordt afgelost. De aflossingsverplichtingen moeten bij het aangaan van de lening worden overeengekomen en moeten ook worden nageleefd. Elk jaar zal in de aangifte aan de hand van de daar vermelde schuld worden gecontroleerd of er daadwerkelijk is afgelost. In dit verband moeten de geldverstrekkers jaarlijks de hiervoor benodigde informatie aan de belastingdienst verstrekken.Voor alle duidelijkheid: de voorschriften voor verplichte aflossing om de renteaftrek te kunnen krijgen staan los van de voor-schriften voor verplichte aflossing, die banken moeten hanteren bij de verstrekking van een geldlening.

Bestaande hypothekenDe nieuwe regeling geldt dus niet voor eigenwoningschulden die op 31 december 2012 al bestonden. Voor deze bestaande eigenwoningschulden geldt een overgangsregeling op grond waarvan de rente nog gedurende de resterende looptijd van maximaal 30 jaar aftrekbaar is.Ook als men een op 31 december 2012 bestaande eigen-woningschuld in 2013 of daarna oversluit, bijvoorbeeld wanneer men overstapt naar een andere bank of een nieuwe woning koopt, dan blijft de rente aftrekbaar op grond van de regels zoals die tot 1 januari 2013 golden.Wanneer een op 31 december 2012 bestaande lening wordt verhoogd, bijvoorbeeld voor een verbouwing of onderhoud, dan gelden de nieuwe regels alleen voor het nieuwe deel van de lening en moet dit nieuwe deel annuïtair worden afgelost om de rente van deze lening te kunnen aftrekken.

Beperking hypotheekrenteaftrekLos van aanpassingen van de renteaftrek voor eigenwoning-schulden zijn in het Regeerakkoord van het nieuwe kabinet

afspraken gemaakt om deze aftrek verder te beperken. Met ingang van 2014 wordt voor bestaande en voor nieuwe gevallen het maximale tarief waartegen de eigenwoningrente kan worden afgetrokken jaarlijks verlaagd met 0,5%. Hierdoor daalt het maximale tarief voor de renteaftrek in 28 jaar van 52% naar 38%. De hiermee behaalde opbrengst wordt weer teruggeven door het maximumtarief van de inkomstenbelasting van 52% te verlagen en derde schijf wat te verlengen. Mensen die na de verkoop van hun eigen woning met een restschuld blijven zitten, kunnen de rente over deze restschuld nog gedurende tien jaar aftrekken. Aanvankelijk was dit vijf jaar, maar door een motie is dit verlengd tot tien jaar.Verder gaat de regering op verzoek van de Tweede Kamer in overleg met geldverstrekkers om te kijken of belemmeringen voor het meefinancieren van restschulden weggenomen kunnen worden. De regering zal de Tweede Kamer hierover uiterlijk in februari 2013 informeren.

Meer overgangsmaatregelenTevens is een motie aangenomen voor mensen die hun voor-malige eigen woning vóór 2013 al tijdelijk verhuurden en deze woning na 2012 weer zelf gaan bewonen. Deze mensen hadden op 31 december 2012 als gevolg van de verhuur geen eigen-woningschuld meer. Voor deze mensen geldt het overgangs-recht ook, mits zij hun voormalige eigen woning vóór 1 januari 2021 weer gaan bewonen.Verder was er al een aantal overgangsmaatregelen getroffen. De eerste gold voor mensen die op 31 december 2012 (tijdelijk) twee eigen woningen hadden, bijvoorbeeld in verband met verhuizing. Voor die gevallen wordt uiteindelijk alleen de eigen-woningschuld van de overblijvende eigen woning aangemerkt als een op 31 december 2012 bestaande eigenwoningschuld.Voor mensen die in 2012 hun eigen woning hebben verkocht en pas in 2013 een nieuwe eigen woning aanschaffen, wordt de hoogte van de eigenwoningschuld van vlak voor de verkoop in 2012 als bestaande eigenwoningschuld aangemerkt.En als iemand vóór 2013 een onherroepelijke schriftelijke koop-overeenkomst is aangegaan voor een eigen woning en de levering vindt pas in 2013 plaats, dan wordt de schuld die voort-vloeit uit de koopovereenkomst ook nog aangemerkt als een bestaande eigenwoningschuld en kan ook de rente op die schuld worden afgetrokken zonder dat de regels voor verplichte annuïtaire aflossing gelden.

Blijft het met deze nieuwe maatregelen voorlopig rustig op het vlak van de hypotheekrenteaftrek? De tijd zal het leren.

Drs. Henk Dollekamp FBde Jong & Laan Accountants Belastingadviseurs

59

208-P059.indd 59 14-01-13 15:02

60

bedrijfspresentatie

Een heldere kijk op integraal adviesInnovatieve en duurzame oplossingen, een heldere kijk op integraal advies én aandacht voor de omgeving en de opdrachtgever. Dit zijn in het kort de uitgangspunten bij Buro Antares - niet zonder reden vernoemd naar één van de helderste sterren aan de hemel. Om het bedrijfsleven en de overheid optimaal te begeleiden bij het realiseren van projecten op het gebied van, onder meer, herontwikkeling en duurzaam waterbeheer beschikt Antares over een team van ervaren adviseurs inzake civiele techniek, water(techniek), groen, milieu en projectontwikkeling.

Tekst: Hedvig Beunk

Als middelgroot adviesbureau neemt Antares een unieke positie in tussen de ‘kleine specialisten’ enerzijds en de ‘grote jongens’ anderzijds. ‘We combi-neren bewust het beste van beide werel-den: het one stop shoppingprincipe van de grote bureaus, waarbij de opdracht-

gever het gehele traject (van initiatie tot de realisatie) met een gerust hart aan ons kan overlaten, en de korte com-municatielijnen van de kleine specialisten.’ Aan het woord is Art Lobs, algemeen directeur van Buro Antares dat sinds acht jaar vanuit de vestigingen in Dordrecht en Zelhem projecten in heel Nederland begeleidt. ‘Het is van belang om het klantcontact gaandeweg een project niet kwijt te raken. En dat gebeurt al heel snel als er veel schakels zijn. We opteren er verder bewust voor om een project van begin tot eind te begeleiden. Deze aanpak reduceert de (faal)kosten drastisch. Ook kunnen we het ontwik-kelingsproces op deze manier beter stroomlijnen en de verschillende fases naadloos op elkaar laten aansluiten. Een snelle bediening van de klant is onze grote kracht.’

Praktische kijk Buro Antares onderscheidt zich door een pragmatische kijk op civieltechnische vraagstukken en projectontwikkeling. Dit heeft alles te maken met de roots van het bedrijf, dat voortkomt uit de ingenieurstak van aannemerij Verhoeve. ‘We zijn daardoor gewend om met onze voeten in de klei te staan en mee te denken aan oplossingen voor proble-

men die we achter de tekentafel niet hadden (kunnen) voorzien maar in het veld verrassend aan het licht komen. Dit heeft ons praktisch denken oplossings-vermogen enorm gescherpt. Om die reden houden we de afstand tussen de tekentafel en het veld nog steeds zo klein mogelijk. We komen zo het snelst tot maatwerk en oplossingen die speci-fiek passen bij een bepaald gebied of project’, aldus Bas Hunting, project-coördinator en vestigingsleider van de vestiging in Zelhem.

Uitwerking van bestek en begroting voor

de visualisatie van een deel van de

Romeinse weg tussen Driel en Elst.

Foto: Rogier van der Weiden

Voor de reconstructie van een bastion in Weesp zette

Antares de visie van de landschaparchitect om in een

concreet bestek. Foto: Paulien Varkevisser

208-P060-061.indd 60 14-01-13 15:04

61

Drie aandachtsgebiedenHet allround adviesbureau onderscheidt drie aandachtsgebieden: de (her)inrich-ting van de buitenruimte en infrastruc-tuur, duurzaam waterbeheer en speciale projecten. ‘Bij alle drie gaan we uit van de ambitie, het programma en de wensen van de opdrachtgever’, vertelt Art Lobs. ‘We inventariseren en analy-seren de vragen en dragen integrale oplossingen aan, mede gebaseerd op omgevingsfactoren als draagkracht van de ondergrond, fysische en chemische eigenschappen van de bodem, grond-water, ondergrondse infrastructuur en het groen. Toch doen we niet klakkeloos wat de opdrachtgever ons vraagt. We zijn kritische adviseurs. We willen tot de essentie van het verhaal komen. Door de kluwen systematisch te ontrafelen, blijkt

de oplossing vaak veel simpeler - en dus ook goedkoper - dan iedereen aan-vankelijk dacht.’

HerontwikkelingEen sprekend voorbeeld van een project op het gebied van herontwikkeling is de integraal uitgevoerde asbestsanering en herinrichting van het terrein van de voormalige houthandel ’t Anker, gelegen aan de Oude IJssel in Ulft. Bas Hunting: ‘De uitkomsten van de benodigde onderzoeken hebben we samen met de wensen met betrekking tot de her-inrichting - ecologische oevers, een fietspad, behoud van relicten uit de industriële historie - verwerkt in een programma van eisen. Omdat het ont-werp optimaal is afgestemd op de bodemverontreiniging zijn de sanerings-kosten geminimaliseerd. Ook voorkomt het samenbrengen van expertise door één en dezelfde partij onnodig verlies van kennis en informatie.’

Waterbeheer en speciale projectenDuurzaam waterbeheer, de tweede pijler, richt zich op het ontwerpen van oplos-singen voor het bergen, besparen en/of reinigen van (afval)water. Het liefst door water met behulp van een helofytenfilter op een natuurlijke manier te zuiveren. Daar waar dat niet kan, gaat Antares aan de slag met ozon- of UV-systemen, bijvoorbeeld voor het ontalgen van waterstromen. Art Lobs: ‘Erg trots zijn

wij op onze integrale benadering van duurzame watersystemen. Zo ontwerpen we systemen waarmee de warmte die we uit het douchewater halen, kan worden hergebruikt als vloerverwarming in bijvoorbeeld de clubkantine van een sportclub.’ Opdrachten in het kader van ‘speciale projecten’ zijn evenmin standaard. Het gaat dan om projecten waarbij Antares de visie van een landschapsarchitect omzet in concrete bestekken. Bas Hunting: ‘Aan de hand van een tekening of een impressie zoeken we uit hoe zo’n werk het beste, mede gezien de omgevingsfactoren, uitgevoerd kan worden. Een mooi voorbeeld hiervan is het cultuurhistorisch monument het Achtkant, een bastion dat deel uitmaakt van de verdedigingswerken van het vestingstadje Weesp.’

Buro Antares heeft tevens een vestiging

in Dordrecht

Ambachtsweg 10

7021 BT Zelhem

T. 0314 62 77 01

F. 0314 62 77 26


I. www.buroantares.nl

Voor de reconstructie van een bastion in Weesp zette

Antares de visie van de landschaparchitect om in een

concreet bestek. Foto: Paulien Varkevisser

Effectief waterbeheer: doorlatend-

heidmeting in het kader van een

infiltratieadvies

Milieukundige begeleiding bij asbest-

sanering en herinrichting van terrein

’t Anker, Ulft

Waterspeelplaats in het Zuiderpark in

Den Haag. Antares ontwierp helofytenfilter

om de beekloop te zuiveren - i.t.t. gangbare

helofytenfilters is dit systeem continu

verzadigd met water.

Foto: Paulien Varkevisser

208-P060-061.indd 61 14-01-13 15:04

62

bedrijfspresentatie

‘Bedrijven zeggen vaak: geef ons een sticker zodat we kunnen bewijzen dat er een inspectie is geweest. In hun hoofd is het daarmee klaar en hebben ze voldaan aan de wettelijke verplichtingen. Maar een inspectie toont alleen de gebreken aan. Gemiddeld zo’n 30 per inspectiebeurt, waarvan minstens de helft een dringende actie vereist. Pas wanneer die gebreken hersteld zijn en er een herstelverklaring is opgesteld, kun je spreken van een veilige situatie - althans voor een bepaalde tijd.’ Ronald Dijkstra, algemeen directeur van AREPA Inspexx, zou graag meer bewustwording kweken. Zeker nu uit de laatste cijfers van

AREPA Inspexx en Argus: Specialisten in elektrische veiligheidRegeltjes zeggen op zich weinig en een inspectie is slechts een momentopname. AREPA Inspexx en Argus Training en Inspecties, twee specialisten op het gebied van elektrische veiligheid (beide vallend onder AREPA Nederland) houden van prikkelende uitspraken. ‘Waar het werkelijk om draait, is het waarborgen van de continuïteit van de bedrijfsvoering. Zodat de klant weet dat zijn elektrische installatie, apparaten, arbeidsmiddelen én personeel veilig zijn en alle verzekerings- en Arbo-behoeften goed zijn afgedekt.’

Tekst: Hedvig Beunk

Nationale Nederlanden blijkt dat 50% van de brandschade elektra-gerelateerd is. ‘Het laatste anderhalve decennium is er in bedrijven en instellingen een enorme toename van elektra, denk alleen al aan de opkomst van de computer, terwijl de capaciteit van de elektrische installaties hier negen van de tien keer geen gelijke tred mee hield. Gevolg: een toename van de risico’s op brand en letsel. Elektra is bovendien een klein maar zeer essentieel onderdeel van machines en apparaten. Als de stroom uitvalt, zijn de gevolgen soms niet te overzien.’ Niet voor niets hamert AREPA Inspexx op continuïteit als focus om schade te voorkomen.

‘Gelukkig begint dit steeds meer door te dringen tot de bedrijven, instellingen en (semi)overheidsinstanties die we tot onze klantenkringen mogen rekenen. Zodra mensen er het nut van inzien, gaan ze overstag.’

Maatwerk De AREPA Groep houdt zich in heel Europa bezig met de technische recon-ditionering van apparatuur en machines na calamiteiten. Door in 2005 het in 1995 opgerichte Inspexx in te lijven, kon de groep zich voortaan ook richten op het voorkómen van (brand)schade, met als doel uit te groeien tot marktleider. Vervolgens werden ook andere inspectie-bedrijven, verspreid over heel Nederland, overgenomen. De laatste aanwinst is Argus Training en Inspectie in Bolsward, opgericht door John de Vries. ‘Alle disciplines van ons vakgebied zijn nu in AREPA Inspexx vertegenwoordigd’, legt medewerker van het eerste uur Wilko Lettink uit. ‘We doen inspecties op basis van NEN 1010 en NEN 3140, risico-inventarisaties en -evaluaties (RI&E), arbeidsmiddelen-keuringen, thermografie én verzorgen opleidingen en trainingen voor personeel.

Wilko Lettink, adviseur voor regio Oost John de Vries, adviseur voor regio Noord

208-P062-063.indd 62 15-01-13 12:05

63

Klanten kunnen bij ons een totaalpakket afnemen, maar ook afzonderlijke diensten betrekken. Via de Inspexx i-Calculator kunnen ze in een paar eenvoudige stappen de benodigde dienst aanvragen en wordt ook direct de prijs berekend.’ Voor een optimale service loopt de organisatie via de hoofdvestiging in Amersfoort. ‘Er is één centraal loket, maar de diensten worden regionaal afgehan-deld’, vertelt Emiel Braaksma. ‘Zo ben ik adviseur in de westelijke regio en nemen Wilko Lettink, John de Vries en Ronald Dijkstra respectievelijk de oostelijke, noordelijke en zuidelijke regio voor hun rekening. Als regionale aanspreekpunten kunnen we in samenspraak met onze inspecteurs en specialisten het maatwerk leveren dat onze organisatie voorstaat.’

Inspexx E-controleContinuïteit, ontzorgen en beheersbaar-heid zijn sleutelwoorden bij het inter-nationaal opererende AREPA. Met de Inspexx E-controle ontwikkelde AREPA Inspexx een baanbrekend product, waarin de weten regelgeving inzake elektrische veiligheid op kundige wijze is gecombineerd met de marktvraag. Het doel is om de klant snel inzicht te bieden

AREPA Inspexx

Postbus 1486

3800 BL Amersfoort

T. +31 (0)33 453 50 30 (centraal secretariaat)

F. +31 (0)33 453 50 31


I. www.inspexx.nl

www.argus.nl

www.arepa.nl

in het risico op brand en letstel door elektra, zonder dat hij de kluwen van regels, eisen, clausules en voorwaarden zelf hoeft te ontwarren. Ronald Dijkstra: ‘Hoewel de weten regelgeving over brandveiligheid, elektrische veiligheid en arbeidsveiligheid steeds minder dwingend wordt opgelegd en gehand-haafd, moeten eigenaren, werkgevers en eindgebruikers als het dan toch misgaat, kunnen aantonen dat ze hebben voldaan aan de basale wettelijke verplichtingen die de betreffende schade had moeten voorkomen, dus altijd achteraf. Ook verzekeraars hebben zo hun eigen specifieke voorwaarden waar aan moet zijn voldaan, wil er uitgekeerd worden. Voor de leek zijn al die normen en eisen erg verwarrend, vaak zijn ze ook in tegenspraak met elkaar.’ Met de Inspexx E-controle is de klant zeker dat aan alles is gedacht. John de Vries: ‘We inspecteren volgens de normen en eisen die de verzekeraar zelf aan de klant stelt. Bij de inspectie-aanvraag en ook op de i-Calculator op onze website kan de klant de betreffende verzekeraar meteen aanklikken. Eventueel inspecteren we tegelijkertijd volgens de jongste wettelijke eisen.

De klant is dan ook verzekerd dat onze inspecties aan alle eisen voldoen waartoe hij wettelijk en verzekeringstechnisch is verplicht.’ Wilko Lettink: ‘Bij schade zijn er met de verzekeraars dus geen discussies achteraf en wordt er gewoon uitbetaald.’

208-P062-063.indd 63 15-01-13 12:05

64

bedrijfspresentatie

Effectief debiteurenbeheer reduceert incassoGoed debiteurenbeheer wordt steeds belangrijker maar kost ook veel tijd. Deurwaarders- en incassokantoor Wiggers van Meggelen neemt deze zorg graag uit handen. Van het (incidenteel) innen van facturen tot advies over goed debiteurenbeheer. Van pre-incasso tot en met het compleet outsourcen van de debiteurenadministratie. Maar ook voor juridisch advies, procederen en de executie van vonnissen. ‘WVM bezit vakmanschap, ervaring, een grote mate van flexibiliteit en het vermogen snel te handelen.’

Tekst: Hedvig Beunk

Om maar meteen wat misvattingen uit de weg te ruimen: kleine facturen uit handen geven loont wel degelijk, ook als het om een incidentele rekening gaat. En wist u dat de twee of drie weken die u debiteu-ren geeft om een rekening te betalen een coulance is; wettelijk moet een rekening direct na levering van een dienst of pro-duct worden voldaan. Ernst Wiggers, directeur van WVM Incasso & Gerechts-deurwaarders in Zutphen, is ervan over-tuigd dat liquiditeitsproblemen en faillisse-menten niet uitsluitend te wijten zijn aan de huidige crisis. Veel problemen zijn regelrecht terug te voeren op misver-standen over het innen van facturen.

‘Uit angst vervolgopdrachten mis te lopen, de klantrelatie te verstoren of omdat men denkt dat een incassotraject meer geld kost dan de hele rekening waard is, wachten bedrijven vaak veel te lang met het inschakelen van een incasso-bureau. Gemiddeld is dit zeventig dagen, met uitschieters tot 169 dagen, blijkt uit recente cijfers.’ Maar die schroom is onnodig, aldus Wiggers. ‘Kleine vorde-ringen worden juist relatief snel geïnd. Bovendien zijn de incassokosten niet voor de crediteur, maar worden die verhaald bij de debiteur. Ook zijn debiteuren vaak enorm opgelucht dat het probleem op een minnelijke manier geschikt kan

worden. Dan blijkt dat onze vriendelijke doch besliste inmenging de relatie juist heeft gered.’

Goed debiteurenbeheer Omdat veel bedrijven vanwege de crisis al een dunne huid hebben en de kwets-baarheid dicht aan de oppervlakte ligt, is het sowieso beter om snel in te grijpen. Hoe langer men wacht met reageren op niet betalende klanten, hoe meer de druk op de liquiditeiten en de kans dat de bedrijfsvoering gestaakt moet worden toeneemt, ook als er sprake is van een goedgevulde opdrachtenportefeuille. Om die reden is Ernst Wiggers een groot pleitbezorger van een effectief debiteu-renbeheer. ‘Voordat je overgaat op de minnelijke schikking (incasso) kun je als bedrijf best maatregelen nemen om

Gerechtsdeurwaarder Ernst Wiggers

208-P064-065.indd 64 14-01-13 15:12

65

goed betalingsgedrag van debiteuren te bevorderen dan wel af te dwingen. Een duidelijke en consequente omgang met debiteuren versterkt je geloofwaar-digheid. Wij kunnen klanten hierover informeren en waardevolle tips aanreiken.Ook kunnen klanten met onze pre-incassoproducten, zoals de pre-incasso-sticker met daarop ons logo, de druk maximaal opvoeren. Uiteraard kan het debiteurenbeheer ook in zijn geheel aan ons worden uitbesteed. Waar je het in ieder geval niet snel op wil laten aankomen is de fase van procederen, het moment dat het incassotraject niet succesvol is gebleken en je als bedrijf moet besluiten om de debiteur te dag-vaarden - zeker nu de griffiekosten zo enorm gestegen zijn.’

Alles onder één dakVoorkomen is beter dan genezen, maar als het niet anders kan, is WVM met drie gerechtsdeurwaarders en twaalf incasso-specialisten prima in staat ook op het gebied van incasso en procederen mooie resultaten te behalen. Ernst Wiggers: ‘We halen 80 tot 85 procent van de vorde-ringen geheel of grotendeels binnen. Het meeste hiervan, zestig procent, gebeurt in de minnelijke fase.’ Dat WVM beide disciplines in huis heeft is een groot voordeel. ‘Als gerechtsdeurwaarder leg je net iets meer gewicht in de schaal. Bovendien hebben we alles onder één dak. Bij de overgang van het pre-incasso naar de minnelijke en van de minnelijke naar de procedurele fase zal dan ook nooit dossierkennis verloren gaan, wat de efficiency bevordert. Daarnaast voeren we ook ander ambtelijk werk uit, zoals dagvaarden, betekenen, opmaken van akten, executeren en toezicht hou-den bij openbare verkopen. Dit doen we voor onder anderen notarissen, advo-caten en collega-gerechtsdeurwaarders. Dankzij onze centrale locatie kunnen we heel Nederland bedienen.’

TransparantieErnst Wiggers benadrukt zijn sociale functie als beëdigd openbaar ambtenaar. ‘Dit betekent dat we nooit mogen

vergeten dat we zowel ten aanzien van crediteuren als debiteuren een sociale rol vervullen.’ Verder is WVM transparant in het klachtenbeleid, is het bedrijf aan-gesloten bij de Koninklijke Beroepsorga-nisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) en voldoet het sinds begin dit jaar aan de KBvG-normen voor kwaliteit, een door de beroepsgroep gezette kwalitatieve standaard. En ook niet onbelangrijk: Wiggers van Meggelen zijn onafhankelijke gerechtsdeurwaarders. ‘Grote partijen hebben geen belangen in onze onderneming, waardoor er dus nooit sprake is van belangen-verstrengeling. Die transparantie vinden we erg belangrijk. Klanten moeten weten waar ze met ons aan toe zijn. Ze moeten zich veilig bij ons voelen.’

De site van Wiggers van Meggelen biedt relevante juridische informatie, nieuws-feiten, richtlijnen voor de meest voor-komende situaties maar ook tal van tips om debiteurenbeheer succesvol en effectiever te laten verlopen.

IJsselkade 28a

7201 HB Zutphen

T. 0575 51 46 65

F. 0575 51 99 38


I. www.wvm-deurwaarders.nl

208-P064-065.indd 65 14-01-13 15:12

66

bedrijfspresentatie

Creatieve ‘groene’ oplossingen in bewegwijzeringAls full service specialist in bewegwijzering en reclamebelettering levert Sign Solutions uit Lettele een totaalpakket aan diensten aan klanten door heel Nederland. Eigenaren Abby de Waal en Duco Schilstra: ‘Het ontwerpen, integreren en plaatsen van bewegwijzering is onze grote kracht. We zorgen voor een duidelijk, eenduidig en compleet geheel in uitstraling en routing. Van de parkeerplaats aan de straat tot aan de lift en het decoreren van het interieur.’

Tekst: Ronald Schalekamp

Het bedrijf van Abby en Duco ontstond tien jaar geleden toen zij een deel van een reclamebedrijf uit Deventer over-namen. Bewegwijzering vormde vanaf dag een de basis van hun brede diensten-pakket. ‘We worden landelijk ingescha-keld voor de bewegwijzering van kanto-ren, zorginstellingen, bedrijfspanden en noem maar op. Onze overige werk-zaamheden komen hier uit voort of zijn hieraan gerelateerd.’

Het team van Sign Solutions bestaat naast Abby en Duco uit de medewerkers

Ben Hoogendoorn en Laura Stegeman. Ook bedrijfshond Badu is altijd present, het alarmsysteem op vier poten. Vanuit het kantoor - een woon/werklocatie - in het landelijke Lettele bedient het team een immer groeiende klantenkring door heel Nederland. Bewegwijzering en reclamebelettering bepalen voor een belangrijk deel de uitstraling van een bedrijf. Of zoals de slogan op een van reclameborden aan de wand in Lettele het stelt: ‘A business with no sign, is a sign of no business’. Dat kwaliteit hierin van groot belang is, mag duidelijk zijn.

Voor de bewegwijzering maakt Sign Solutions gebruik van hoogwaardige bewegwijzeringsystemen, het liefst met een duurzame en groene insteek.

Van ontwerp tot montageAls full service bedrijf staat Sign Solutions garant voor het gehele traject van ont-werp en productie tot de montage. Abby studeerde jaren geleden af als grafisch ontwerper aan de Kunstacademie. Zij vormt het creatieve brein van Sign Solutions, ondersteund en versterkt door partner Duco, die sterk is in mon-

208-P066-067.indd 66 14-01-13 15:14

67

tage, alsook financiën en administratie. ‘We maken mooie dingen. Dat willen we blijven doen’, vat Abby de missie van de onderneming bondig samen. ‘We willen niet alleen functioneel een goed product leveren, maar ook esthetisch. De uit-straling van een pand is gebaat bij een doordachte en eenduidige vormgeving, volgens de stijl van het gebouw of eigen huisstijl. Die huisstijl kunnen wij vorm-geven en implementeren.’

Meedenken in ontwerpfaseDuco vult aan: ‘We hebben veel klanten in het vastgoedmanagement. Dan voor-zien we bijvoorbeeld bedrijfsverzamel-gebouwen van bewegwijzering. Veelal nemen nieuwe huurders direct met ons contact op, zodat de gebouweigenaar en/of beheerder er geen omkijken naar heeft. Door ook de montage voor onze rekening te nemen, is de opdrachtgever verzekerd van een goed verzorgd eind-resultaat in de gewenste kwaliteit. Daarom vertrouwt men keer op keer op ons. Een belangrijk deel van onze klanten is al vanaf de start - tien jaar geleden - bij ons. Daar zijn we best trots op. Ook industriële vormgevers, ontwerp-

bureaus en interieurarchitecten scha-kelen ons regelmatig in. Dankzij onze expertise in vorm en uitvoering kunnen we al met hen meedenken in de ontwerp-fase. Al onze producten worden op maat gemaakt, naar eigen vormgeving. We kunnen met vrijwel alle materialen werken.’

Kwaliteit centraalHet Deventer Ziekenhuis, GGNet Wapen-veld (geestelijke gezondheidszorg), het stadhuis te Amersfoort en alle borden voor rustpunten voor fietsers (zie www.rustpunt.nu) zijn enkele voor-beelden van gerenommeerde opdracht-gevers die vertrouwen op de beweg-wijzering van Sign Solutions. Of het nu gaat om een parkeerbord, een naam-bordje, een banner, een projectopstelling of een grote verlichte gevelreclame of reclamezuil; Sign Solutions realiseert het. Ook voor alle autoreclame is men bij Sign Solutions aan het juiste adres. Elke opdracht, van groot tot klein, wordt met zorg en aandacht uitgevoerd. Kwaliteit staat daarbij centraal. Door het gebruik van de beste materialen, zijn de vorm-vastheid, kleur en uiteindelijke levens-duur optimaal. ‘We leveren tegen scherpe prijzen, maar het mag nooit ten koste gaan van de kwaliteit’, aldus Duco. Sign Solutions is als vanzelfsprekend ook lid van brancheorganisatie SI’BON als Erkend Signbedrijf.

BetrokkenMaatschappelijk verantwoord onder-nemen wordt door Sign Solutions door

de gehele bedrijfsvoering serieus vorm-gegeven. Op het dak van het kantoor te Lettele liggen zonnepanelen, uit de beschikbare basismaterialen kiest Sign Solutions de meest duurzame zoals CO2-neutraal geproduceerd aluminium en voor verlichte zuilen wordt, daar waar mogelijk, led-verlichting ingezet. Ook op lokale schaal laten Abby en Duco graag hun betrokkenheid blijken. Het plaatse-lijke verenigingsleven wordt op verschil-lende manieren ondersteund en in plaats van het versturen van relatiegeschenken met de Kerst kiest Sign Solutions voor de ondersteuning van de Voedselbankin Deventer. ‘Natuurlijk kun je dan geen doos plakletters geven. Maar er is wel behoefte aan wasmiddel. Dus schenken we wasmiddel in 2-kilo zakjes zodat veel mensen kunnen wassen. Ondernemen doe je nooit alleen, maar in samen-werking met en vanuit je eigen omgeving. Doordat we voor onze klanten creatief, innovatief en in oplossingen denken, vinden wij het niet meer dan logisch om met die insteek ook maatschappelijk mee te denken en mee te doen.’

Schotwillemsweg 7

7434 PV Lettele

T. 0570 62 02 02

F. 0570 67 72 22


I. www.signsolutions.nlGlaswanden met geprinte decoratie

208-P066-067.indd 67 14-01-13 15:14

68

Natuurleien • Torenwerk • Leipannen • Lood-, zinken koperwerk

Gespecialiseerd in restauratie en renovatieAlles onder garantie - VCA-gecertificeerd

Lid: Zinkmeesters (gecertificeerd) en Ned. Ver. van Leidekkers

Nijverheidsweg 3 • Neede • Tel. (0545) 292217 • Fax (0545) [email protected] • www.leidekkersbedrijf-koenders.nl

Gedreven in Water

www.wttwente.nl – [email protected]

HR Advies Ontwikkel- en selectie

assessments Coaching Loopbaanbegeleiding Outplacement Teamontwikke ling-

en procesbegeleiding

U wilt de kwaliteit en het potentieel van uw mensen beter benutten. En u wilt uw organisatie verder ontwikkelen. Gidsen HR Advies ondersteunt u hierbij. Effectiviteit en ontwikkeling zijn kernwoorden in onze dienstverlening.

Gidsen HR Advies biedt u onder steuning bij uw personeels management:

Gidsen HR advies biedt niet alleen oplossingen voor uw personeels-vraagstukken, maar soms nog belangrijker, wij stellen de juiste vragen die leiden tot inzichten waar u mee verder kunt.

Helperpark 304 Groningen T 050 82 002 66 E info@gids enh radvies.nl W www.gidsenhradvies.nl

HHRR AADDVV IIEESSIDSEN

HTIO�een tijdelijke oplossing voor een blijvend succes�

Advies CoachingInterim management

Werkerlaan 658043 LT Zwolle

+31 (0) 6 175 28 360www.htio.nl

[email protected]

208-P068-070.indd 68 14-01-13 15:29

69

intellectueel eigendom

Octrooien en licenties

Octrooi kunt u aanvragen voor uitvindingen op alle gebieden van de technologie. Maar wat zijn de mogelijk-heden van een octrooi?De octrooihouder heeft zolang het octrooi van kracht ishet monopolie om in het land waar het octrooi verleendis de uitvinding bedrijfsmatig toe te passen. Wie een octrooi heeft kan een ander verbieden de uitvinding, zoals verwoord in de conclusies van het octrooi, bedrijfsmatig te gebruiken, na te maken, te verkopen of in te voeren.

Maar zo goed als een octrooihouder een ander kan verbieden de geoctrooieerde uitvinding toe te passen, zo goed kan hij dat ook iemand toestaan. De octrooihouder geeft dan, bijvoorbeeld aan een ander bedrijf, een licentie om de uitvinding te vervaar-digen en/of te verkopen. Het licentienemend bedrijf zal dan doorgaans een licentievergoeding (royalty) moeten betalen, die tot stand komt door vrije onderhandelingen tussen de octrooi-houder en het bedrijf dat of de persoon die een licentie wenst.

Bent u eigenaar van een octrooi maar u wilt of kunt uw octrooi niet zelf exploiteren, of wilt u het octrooi zelf exploiteren maar zoekt daarnaast ook partijen die dat voor u doen, dan kunt u een overeenkomst sluiten met iemand die de uitvinding in licentie wil nemen. Met een licentie geeft u de licentienemer toestemming uw uitvinding op de markt te brengen.

Win-winsituatieEen octrooihouder beschikt niet altijd over de benodigde markt-kennis en/of de mogelijkheden die kennis te benutten om de uitvinding winstgevend te maken. Door een licentieovereenkomst te sluiten, ontstaat een win-winsituatie voor alle partijen. De octrooihouder vergroot de kans op extra winst uit zijn octrooi. De licentienemer die de uitvinding vercommercialiseert kan meer omzet en winst op zijn markt genereren.

Uit onderzoek blijkt dat er veel geoctrooieerde uitvindingen bestaan die om diverse redenen de weg naar de markt niet of onvoldoende vinden. Een mogelijke oorzaak hiervoor is dat een potentiële licentienemer er graag zeker van wil zijn dat hij een licentie kan krijgen. Onduidelijkheid hierover leidt tot twijfel en terughoudendheid van de potentiële licentienemer. Hij verwacht namelijk dat iemand die de moeite heeft genomen om octrooi aan te vragen, uiteindelijk ook zijn uitvinding op de markt wil brengen. Hij zal dan ook erg voorzichtig zijn in het vragen naar licenties. Zijn vraag kan ertoe leiden dat een octrooihouder besluit om toch zelf zijn uitvinding op de markt te brengen. Dit houdt in dat de potentiële licentienemer er een concurrent bij heeft in plaats van een samenwerkingspartner.Als octrooihouder trekt u potentiële licentienemers eerder over

de streep door duidelijk te maken dat u licenties wilt verlenen. Enerzijds kunt u gebruik maken van octrooidatabanken op inter-net waarin u als octrooihouder kunt aangeven dat u licenties wilt verlenen op uw uitvinding. Dit zijn handelsbeurzen of markt-plaatsen waar octrooihouders en licentienemers elkaar ontmoe-ten. Anderzijds kunt u gebruik maken van kennismakelaars die voor de octrooihouder en licentienemer op zoek gaan naar een geschikte partner en spelen daarbij een bemiddelende rol.

Octrooilicentie databankRecentelijk heeft NL Octrooicentrum aangegeven dat zij met een octrooilicentie databank inzichtelijk wil maken welke octrooien beschikbaar zijn voor licentiering. Deze, weggerelateerde data-bank, zal gebouwd en gelanceerd worden nadat NL Octrooi-centrum een substantieel aantal aanmeldingen voor licentie-bereidheid heeft ontvangen.

De octrooilicentie databank (deelname is kosteloos) moet een digitale ontmoetingsplaats worden voor octrooihouders aan de ene kant en potentiële licentienemers aan de andere kant. NL Octrooicentrum zal als eigenaar van de databank alleen informatie beschikbaar stellen. Zij zal niet actief geïnteresseerde partijen bij elkaar brengen; een dergelijke activiteit is voorbehou-den aan de markt zelf, licentiegever en licentienemer.

De gegevens die worden aangeboden in de licentiedatabank, worden beheerd en geactualiseerd door NL Octrooicentrum. Het wettelijke Octrooiregister dient hierbij als bron. Het Octrooi-register bevat openbare informatie over gepubliceerde Neder-landse octrooiaanvragen en Nederlandse octrooirechten. Ook de octrooigegevens van uw octrooiaanvragen of octrooirechten zijn hierin opgenomen. Het Octrooiregister maakt in de huidige vorm echter geen melding van licentiebereidheid. Daarvoor is de toekomstige octrooilicentie databank bedoeld.

Voelt u ervoor via de octrooilicentie databank licentiebereidheid af te geven voor één of meer van uw octrooien? Dan kunt u dit aangeven door middel van het invullen van een aanmeldings-formulier van NL Octrooicentrum op het volgende internet adres: www.agentschapnl.nl/formulieren/aanmeldingsformulier-licentiebereidheid-voor-de-octrooilicentie-databank

Heeft u vragen met betrekking tot de octrooilicentie databank, dan kunt u contact opnemen het NL Octrooicentrum. Voor nadere vragen over licenties, kunt u contact opnemen met uw jurist of met ondergetekende.

Drs. Sebastian M. PetersOctrooibureau Vriesendorp & Gaade Apeldoorn

208-P068-070.indd 69 14-01-13 15:29

70

www.alexklustotaal.nl

Een jong en dynamisch bedrijf voor

al uw verbouwingen, onderhoud

en renovatiewerk. Vraag naar een

vrijblijvende offerte!

Een jong

al uw verbouwingen,

en renovatiewerk.

jong en dynamisch bedrijf voor

verbouwingen, onderhoud

enovatiewerk. Vraag naar een

vrijblijvende of fferte!ferte!nde of

www.alexklustotaal.nl.alexklustotaal.nl

Van Diggelenweg 548271 ZC IJsselmuidenT. 038 - 33 277 25F. 038 - 33 358 02M. 06 - 51 20 51 35E. [email protected]

Maatschap Fysiotherapie, Manuele Therapie & Acupunctuur

Maatschap Fysiotherapie, Manuele Therapie & Acupunctuur

Aletta Jacobsstraat 8 Dubbelbeek 227311 TL Apeldoorn 7333 NJ Apeldoorn(055) 579 03 84 (055) 543 07 69

[email protected]

• Onze kracht is de individuele benadering• Behandeling is gericht op het stimuleren van het zelfgenezend vermogen• No-nonsens aanpak• Behandelingen van goede kwaliteit• Samenwerking met sportschool en huisartsen

Onder andere: manuele therapie, ademhalings- en ontspanningstherapie, triggerpointmassage, groeps-therapie en beweegprogramma’s, acupunctuur, easytaping en dry-needling

Wij verzorgenuw aangifte inkomstenbelasting:

goed, snel en voordelig.

Neem contact op met Consultis:055 - 750 17 75

of06 - 53 871 880

Uiteraard bent u ook welkom voor uw boekhouding, aangiftes btw, loonaangiftes, fiscaal advies etc.

Kijk voor de mogelijkheden op www.consultis.nl bij “ondernemer”.

Ook voor particulieren!

Ritbroekdwarsstraat 207312 DS ApeldoornMail: [email protected]: www.consultis.nl

UW PARTNER IN PLAATBEWERKING

ENGINEERING - LASERSNIJDEN - KANTEN LASSEN - VEREDELEN

AUDACIOUS SHEET METAL B.V. Postbus 300 6900 AH Zevenaar Einsteinstraat 7 6902 PB Zevenaar T 0316 581 470 [email protected] F 0316 581 480 www.audacious.com

SEMICONDUCTOR - MEDICAL - FOOD PHARMACEUTICAL - UTILITY

208-P068-070.indd 70 14-01-13 15:29

71

rechtszaak

Bestuurdersaansprakelijkheid na verkoop

In de faillissementspraktijk komt het regelmatig voor dat een curator wordt geconfronteerd met een vennoot-schap die wordt bestuurd door een persoon die onvind-baar is en geen enkel idee heeft wat de onderneming eigenlijk deed. Dan blijkt dat de aandelen recent voor het faillissement zijn overgedragen en vervolgens de onderneming door de nieuwe eigenaar aan zijn lot is overgelaten. In sommige gevallen zijn dan de nog wel aanwezige activa te gelde gemaakt. De curator treft in feite niets anders aan dan schulden. De persoon die op dat moment aandeelhouder en bestuurder is blijkt in veel gevallen geen verhaal te bieden, ondanks het feit dat er op zichzelf redenen zouden zijn om hem aansprakelijk te stellen.

Een bestuurder van een besloten vennootschap kan in beginsel niet in privé aansprakelijk worden gehouden voor schulden van de door hem bestuurde vennootschap. Alleen in situaties waarin de bestuurder een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt, zal tot persoonlijke aansprakelijkheid kunnen worden geconclu-deerd. Die situaties moeten worden aangeduid als uitzonderingen. De norm die daarbij gehanteerd wordt is eind jaren ’80 door de Hoge Raad geformuleerd in het zogenoemde ‘Beklamel-arrest’. Deze norm heeft te gelden voor bestuurders die op naam van de vennootschap verplichtingen aangaat, terwijl hij weet of redelijker-wijs behoorde te begrijpen dat de vennootschap die verplichting niet zou (kunnen) nakomen. In de afgelopen periode zijn er enkele uitspraken gedaan die de aansprakelijkheid van vooral gewezen bestuurders hebben gevestigd. In het navolgende zullen enkele van deze uitspraken kort worden beschreven.

Aandelen voor een euroHet gaat allereerst om een uitspraak van de rechtbank te Utrecht van 25 mei 2011. In deze zaak werd een opdracht gegeven en uitgevoerd door een leverancier. Vrij kort daarna worden de aan-delen van de opdrachtgever verkocht voor € 1, waarna komt vast te staan dat de vennootschap niet in staat blijkt om aan haar verplichtingen te voldoen. De voormalig eigenaar/bestuurder is inmiddels met een nieuwe onderneming gestart, waarmee in feite dezelfde activiteiten worden verricht. De rechtbank stelt vast dat het handelen van de voormalig bestuurder jegens de schuldeiser zodanig onzorgvuldig is dat hem ter zake dat handelen een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. De voormalig bestuurder wist of had in ieder geval redelijker-wijze behoren te begrijpen dat door de verkoop van de aandelen de vennootschap de verplichtingen niet zou nakomen en ook geen verhaal zou bieden voor de als gevolg daarvan opgetreden schade. Hij wordt dan ook door de rechtbank veroordeeld om de schade van de schuldeiser te vergoeden.

Snel verkopenDe rechtbank te Amsterdam heeft op 25 januari 2012 een uit-spraak in een soortgelijke zaak gedaan. Diverse facturen van een crediteur blijven onbetaald en de aandelen van de debiteur blijken te zijn overgedragen aan een voor de eigenaar/directeur van de debiteur onbekende rechtspersoon die zich aanbood als koper van vennootschappen. Betaling van de facturen blijft uit en faillissement van de debiteur volgt. De crediteur spreekt vervol-gens de voormalig eigenaar/directeur aan tot vergoeding van de geleden schade. De rechtbank stelt vast dat de bestuurder door deze verkoop zonder enig onderzoek te doen naar de bedoelingen van de koper met de vennootschap, zodanig onzorgvuldig is dat hem een ernstig persoonlijk verwijt valt te maken. Het verweer is dat een verkoper van een vennootschap niet de verplichting heeft om zich er van te verzekeren dat bestaande verplichtingen na de verkoop zullen worden nagekomen. Maar de rechtbank meent dat de verkoper het tegendeel heeft gedaan; zich in het geheel niet bekommerd om het lot van de verkochte vennootschap.

De laatste uitspraak in deze rij betreft de uitspraak van de recht-bank te Middelburg, sector kanton van 5 maart 2012. Na het sluiten van enkele leaseovereenkomsten komt de vennootschap in zwaar weer. De achterstanden in de leasetermijnen lopen op. De bestuurders en aandeelhouders besluiten de aandelen van de vennootschap te verkopen. De koper van de aandelen ziet af van het doen van een due diligence onderzoek, ondanks dat verkopers de koper daartoe uitdrukkelijk in de gelegenheid hebben gesteld. Dat blijkt met zoveel woorden uit de akte van levering van de aandelen. Daaruit blijkt ook dat de koper is mede-gedeeld dat de vennootschap in zwaar weer verkeerde. Onder verwijzing naar - onder meer - de uitspraak van de rechtbank Utrecht hierboven, is de kantonrechter van oordeel dat in dit geval de bestuurders een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Het verkopen van de aandelen in de situatie dat de vennootschap in financiële problemen verkeert en vervolgens geen onderzoek doen naar de achtergronden en de gegoedheid van de kopende partij levert deze conclusie op. Dat de kopende partij meermalen bij dubieuze praktijken betrokken is geweest, heeft aan dit oordeel zeker bijgedragen.

Het verkopen van een onderneming kent veel haken en ogen. Het (soms uit nood) te snel verkopen van een noodlijdende onderneming kan ook nadien nog veel gevolgen hebben. In de hiervoor omschreven situaties zal de verkoper misschien gedacht hebben de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid kwijt te zijn, maar de rechter heeft anders geoordeeld.

Mr. Tian HerstelJPR Advocaten Doetinchem

208-P071-072.indd 71 14-01-13 15:47

72

Voor ko� e, lunch of dinerMet vrienden, familie of zakelijk

Ongedwongen, sfeervol en gastvrij

Dan bent u bij ons aan het juiste adres!Door de lage drempel en ongedwongen sfeer is het hiervoor jong en oud “natuurlijk” genieten. Samen met onsteam heten wij u van harte welkom in ons restaurant.

Kijk voor onze actuele lunch- en dinerkaartop onze website: www.bosrestaurant.nl

Joppelaan 100, 7215 AE Joppe. Tel. 0575-494206

Raalte-Heino-Hellendoorn T. 0572 360 090 [email protected]

www.adficount.nl

Mijn administratie begint bij AdficountVorig jaar begonnen met mijn eigen praktijk. Met de nodige twijfels vooraf, maar na een gesprek met de mensen van Adficount durfde ik de stap aan. En het gaat goed met mij en mijn praktijk. Binnenkort ga ik weer naar Adficount voor mijn eerste personeelslid die ik in dienst wil nemen.

het samenstellen van jaarrekeningen (van A tot Z)

salarisadministratie en personeelsdiensten het opstellen van fiscale aangiften

www.SHIPWOODSHOP.com

Ploegschaar 80 • 8256 SM Biddinghuizen • (0321) 326380

Betimmeringsmaterialen voor uw jacht

PERM TEEKKunststof teakdekken

prefab meubelen plaatmateriaal

lakhang- en sluitwerk

Uw ventilatiesystemen in perfecte conditie?Bevico is dé specialist in binnenmilieu-oplossingen voor utiliteits- en woningbouw

Handelsweg 5 7461 JJ RijssenTel.: (0548) 531320 Fax: (0548) 531321

E-mail: [email protected]

Voor aanleg, onderhoud en renovatie van ventilatie-, luchtbehandeling-en rookgasafvoersystemen ten behoeve van woningbouwcorporaties,installateurs, zorginstellingen, vastgoedbeheerders, VVE’s en de detail-handel.Bevico beschikt over zeer moderne apparatuur voor kanaalendoscopie,kanaalcamera-inspecties, rookgasanalyse en koolmonoxidemetingen.Op verzoek kunnen alle denkbare inspecties uitgevoerd worden, incl. complete opname van het object, beeldmateriaal, uitgebreide rapportage, advies en prijsopgave voor herstel. Alle Bevico-monteurs zijn uiterst vakkundig en in het bezit van VCA-certificering, een garantie dat zij veilig, gezond en milieubewust werken.

208-P071-072.indd 72 14-01-13 15:47

73

recht over de grenzen

Schatten op de zeebodem

Nederland ziet de eigendom van de Vrouwe Maria in Finse handen vallen

in Finse territoriale wateren zijn dan met terugwerkende kracht van de Finse staat. De duikers beginnen een rechtszaak in de hoop de eigendom toch te kunnen krijgen en procederen tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens beschermt namelijk ook het eigendomsrecht dat Koivusaari c.s. op grond van het oude recht menen te hebben.

Heeft nu de Finse wetgever met de wetswijziging een inbreuk gemaakt op dit vermeende eigendomsrecht van de duikers? Het EHRM oordeelt van niet; de duikers hadden na hun aangifte bij de politie eerder ‘een soort toekomstig recht op eigendom’, maar nog geen ‘echte eigendom’. Het EHRM toetst ook of ergens in het proces in Finland het recht op een eerlijk proces is geschonden en komt tot de conclusie dat er geen inbreuk is gemaakt.

Nog meer pech voor de duikers: ook de vergoeding die zij graag zouden krijgen voor de bergingswerkzaamheden die ze hadden uitgevoerd, werd afgewezen. Er was immers geen overeenkomst tot de berging van het wrak tussen de duikers en de Finse staat. Bovendien was het schip niet in gevaar.

Nuestra Senora Mercedes Anders loopt het in de Amerikaanse zaak. Als Odyssey in maart 2007 een schipwrak vindt, ongeveer 100 kilometer van de Portugese kust, start zij een rechtszaak tegen het op dat moment officieel nog onbekende schip om er conservatoir beslag op te leggen en de eigendom te claimen. Na de bekendmaking van het beslag meldt het Koninkrijk Spanje zich met het verzoek om meer informatie. Spanje vermoedt dat het om een Spaans fregat gaat met de naam Nuestra Senora de las Mercedes y las Animas (kortweg Mercedes). De geschiedenis van het schip, van zijn bouw in Havana in 1788 tot aan zijn ondergang in de Slag van Cabo de Santa Maria in 1804, was goed gedocumenteerd.

Met allerlei gegevens kon Spanje bewijzen dat het inderdaad om de Mercedes van de Koninklijke Marine ging. Voor de rechter kon Spanje zich daardoor beroepen op het admiraliteitsrecht of marinerecht. Marineschepen zijn immuun voor beslag. Behalve Spanje voegde ook Peru zich in de zaak, omdat de munten aan boord door Peruaanse mensen waren gemaakt; zou het

Vijf jaar geleden ontdekte het Amerikaanse bedrijf Odyssey Marine Exploration een wrak op de zeebodem van de Atlantische Oceaan dichtbij Portugal. Het wrak bleek een Spaans schip dat in 1804 op weg van Peru naar Spanje tot zinken was gebracht door een Brits oorlogsschip. Het had een schat van 900.000 gouden en zilveren munten en voorwerpen met een waarde van rond 350 miljoen euro aan boord. Odyssey bracht delen ervan naar de Verenigde Staten en begon een rechts-zaak om de eigendom van het schip en de schatten te krijgen.

Het Spaanse Koninkrijk liet zich de eigendom van vroeger echter niet zomaar ‘ontnemen’ en voegde zich in het geding. Spanje won, zodat begin dit jaar de tonnen goud en zilver voor het eerst Spanje bereikten, maar dan per vliegtuig. Rond dezelfde tijd berichtten de kranten dat het Europese Hof voor de Rechten van de Mens een zaak had gewezen tussen de Finse regering en een aantal Finse duikers, dat een Neder-lands koopvaardijschip met schatten had gevonden. Het ging om de vraag of het wrak eigendom was van de ontdekkers of van de Finse regering. Er werd echter met geen woord gerept over eventuele rechten van de Nederlandse staat. Hoe zit dat?

De Finse zaakChristian Ahlström beschreef het in zijn boek Gezonken Schepen: de Vrouwe Maria, een Hollands koopvaardijschip met aan boord werken van meesters als Paulus Potter en allerlei andere spullen van waarde, bestemd voor Catharina de Grote. Het liep in 1711 op de klippen voor de Finse kust, toen dat gebied nog bij Zweden hoorde. Doordat het in het ondiepe op de klippen liep had het dagen geduurd voordat het schip volledig was verdwenen in de golven. De bemanning had de kust weten te bereiken met kleding, boeken, kaas, spiegels en koffie.

De Finse duiker Rauno Koivusaari las Ahlström’s boek en ging op zoek naar de Vrouwe Maria. In 1999 vonden Koivusaari en zijn duikteam het wrak, meldden hun vondst bij het Finse Maritieme Museum zoals de Finse Oudheden-regelgeving verplicht stelt en kregen toestemming om bepaalde voorwerpen te lichten. Een heel wrak, met al wat erbij hoort, dat ouder is dan 100 jaar mag echter niet verplaatst worden zonder toestemming van het Museum. Vervolgens deden de duikers aangifte van de vondst bij de locale politie. Dat kan na enige tijd tot eigendoms-verkrijging leiden, als zich geen rechtmatige eigenaar meldt.

Zo ver kwam het niet. In 2002 verandert de Finse wetgever de Oudheden-regelgeving. De eigendom van wrakken gevonden

208-P073-076.indd 73 14-01-13 15:58

74

Heeft u een tijdelijke

,

professionele s

ecretaress

e nodig?

Wij helpen u graag Uit de Brand!

Atalanta 110 - 3892 EJ ZEEWOLDETel: 036-5221048 - Fax: 036-5220967 - www.uitdebrand.nl

Voor het leveren en plaatsen van diverse soorten glas!

Nijverheidsstraat 19 – 7391 ZT TwelloTel. 0571 276 812 – 06 228 002 75 – Fax 0571 274 632

[email protected] – [email protected] – www.glasteamtwello.nl

Bartels Ingenieursbureau Apeldoorn

T 055 - 368 05 40

E [email protected]

208-P073-076.indd 74 14-01-13 15:58

75

recht over de grenzen

daarmee Peruaans cultureel erfgoed zijn. Verder dienden nog vierentwintig mensen een claim in, stellende dat zij de wettige erfgenamen waren van individuen die hun waardevolle spullen aan boord van het schip hadden zien ondergaan.

Over de zaak werd in de Amerikaanse juridische wetenschap veel gedebatteerd. Wat te zeggen van al die aanspraken? Kan een Amerikaanse rechtbank eigenlijk wel iets zeggen over een mogelijk Spaans schip op de bodem van de oceaan? Op grond van welke regels zouden de Peruanen rechten kunnen hebben? Veel moeilijke vragen. Alle mogelijkheden afwegende stelt de rechter uiteindelijk Spanje in het gelijk. Een Spaans marineschip is inderdaad immuun voor beslag en dus ook voor eigendomsverkrijging door een ander. Het Spaans-Amerikaans Vriendschapsverdrag uit 1902 gaf de doorslag: dat spoort bij schipbreuk op zee aan tot wederzijdse hulp, ook jaren later. En Odyssey? Het bedrijf kreeg zelfs geen vergoeding voor de moeite. Net als in het Finse geval kon het bergingsrecht niet gelden. Niet omdat het schip niet in gevaar was, maar omdat de bemanning het schip niet had verlaten.

Schatvinden als ondernemingIn beide zaken gaat het over rechten die kunnen ontstaan door schatvinding. Het ligt aan hoe bijzonder de schat is welke rechten ontstaan. Wordt een schat ontdekt, dan wordt deze normaal gesproken eigendom van de ontdekker en van de eigenaar van de grond waarin de schat wordt gevonden. Als de schat ook van algemeen belang is wegens schoonheid, of van betekenis is voor de wetenschap of van cultuurhistorische waarde blijkt, dan is het een monument. Van een monument wordt de gemeente eigenaar, terwijl de eigenaar van de grond waarin de zaak werd gevonden een vergoeding krijgt voor een deel van de waarde. De ontdekker blijft onder dit regime met lege handen, of hij nu professioneel op zoek was gegaan en de nodige kosten heeft gemaakt of slechts bij toeval op de schat stuitte.

Als het gaat om het ontdekken van wrakken, begeven we ons mogelijk op het terrein van het maritieme culturele erfgoed, wanneer bijvoorbeeld een VOC-schip wordt gevonden. Als het gevonden wrak een schip van de Marine blijkt, wordt elk land geacht de eigenaar te zijn gebleven van zijn eigen schip. Afhankelijk van de vraag waar een wrak wordt gevonden, gelden weer verschillende regimes. Binnen de territoriale wateren geldt nationaal recht, zoals bij de Finse vondst van het Hollandse schip gebeurde. Daarbuiten gelden allerlei internationale ver-dragen, zoals in de zaak van de Mercedes.

Afhankelijk van het type vondst kunnen wederom internationale verdragen van toepassing zijn die de wetenschap dienen of cultureel erfgoed willen beschermen, waarvan de UNESCO Convention on the Protection of the Underwater Cultural Heritage een voorbeeld is. Op basis van al die regels bij elkaar

ziet Nederland dus de eigendom van de Vrouwe Maria in Finse handen vallen, maar Finland is wel weer gehouden ook Nederlands’ culturele belangen te behartigen. Zo ontstaat internationale samenwerking ten behoeve van onderzoek en beheer van maritiem erfgoed.

VindersgelukRest de vraag of dit alles niet sneu is voor Odyssey of het duikersteam van Koivusaari? In een notendop kwam naar voren dat steeds een belangenafweging wordt gemaakt tussen het algemeen belang waartoe het beschermen van cultureel erfgoed

behoort en het geldelijk belang van de speurneus. Maar ook andere belangen en gezichtspunten spelen een rol. Zo is een wrak ook de laatste rustplaats van de mensen die met het schip ondergingen. In de Amerikaans-Spaanse zaak werd het als onethisch gezien om het winstbejag van Odyssey te belonen, terwijl zij zich, om de schat te gelde te maken, schuldig zou moeten maken aan grafschennis. Een ander krantenberichtje laat zien dat er ook ‘geluk’ bestaat: kort geleden vond hetzelfde Odyssey op de bodem van de Atlantische Oceaan een Brits vrachtschip met 200 ton zilver aan boord, dat in 1941 tot zinken was gebracht door een Duitse U-boot. Ditmaal wist Odyssey er een bergingsovereenkomst uit te slepen met de Britse overheid tegen 80 procent van de opbrengst: circa 120 miljoen euro.

Mr. dr. Rosalie KoolhovenUniversitair docent Rijksuniversiteit Groningen

Een wrak is de laatste rustplaats van de mensen die met het schip ondergingen

208-P073-076.indd 75 14-01-13 15:58

76

STAALBOUW BOOM BV

MACHINE- EN APPARATENBOUW &

MACHINALE BEWERKINGEN

STAALBOUW BOOM BVOost Kluinveenweg 23 • 7641 AN Wierden

Tel.: (0546) 571504 • Fax: (0546) 575505E-mail: [email protected]

www.staalbouwboom.nl

3dPrintCompany is een high-end servicebedrijf met focusop co-creatie en concept-ontwikkelingen met behulp

van 3dprinttechnieken. De partner voor de maakindustrie,ontwerpbureaus, architecten en projectontwikkelaars.

Wij komen graag met u in contact!

3dPrintCompany BVGebouw B04 • Floris Hazemeijerstraat 400 • 7555 RJ Hengelo

T: +31(0)747600300 • E: [email protected]

• Prototypes

• Kleine seriematige producties

• Custom made

www.firma-borger.nl

Bel ons voor meer informatie

Kraton 5A8271 RR IJsselmuidenTelefoon: 038 - 331 79 89Fax: 038 - 331 08 14E-mail: [email protected]

Oostwal 128321 WK UrkTelefoon: 0527 - 68 11 02Fax: 0527 - 27 59 31E-mail: [email protected]

� Grondwerken� Straatwerken� Rioleringswerken� Machinaal herbestraten

Kwaliteit is onze herkenbaarheid

Natuurcontact verzorgtnatuurbelevingsactiviteiten voor scholen en kinderopvang, een personeelsuitje, kinderfeest of familiedag.

Buitengewoon vergaderen? Buiten vergaderen is bij ons heel gewoon!

Professionele vergaderfaciliteiten (met WIFI, airco, catering, gratis parkeren) op het natuurrijke erf vaneen oude IJsselhoeve.

Contactpersoon: Bertina HeijnensTel. 0570-560 446 / 06- 1080 7822Adres: Erveweg 11, 8196 KE WelsumInformatie: www.natuurcontact.nl | www.erveweg11.nl

Contactpersoon: Bertina Heijnens

Natuurcontact verzorgtnatuurbelevingsactiviteiten voor scholen en kinderopvang, een personeelsuitje, kinderfeest of familiedag.

Contactpersoon: Bertina HeijnensContactpersoon: Bertina Heijnens

208-P073-076.indd 76 14-01-13 15:58

77

waarvan akte

Online doorleven na je doodEr is online leven na de dood. Als je niets regelt leef je na je dood door op Facebook en andere sociale media. Het kan daarom zo maar gebeuren dat je van een overleden vriend of vriendin via Facebook een verjaardagswens ontvangt. Voor nabestaanden kan dat online doorleven pijnlijke situaties opleveren. Na overlijden van Facebooker of Twitteraar is het moeilijk een account te verwijderen of te wijzigen. De notaris heeft hiervoor een nieuwe service: De sociale media executeur.

Online levenRuim zeven miljoen Nederlanders zijn actief op sociale media. Ze staan actief in het leven en zijn online verbonden met mil-joenen anderen. Maar wat gebeurt er met het online leven als een Twitteraar en Facebooker overlijdt? Na overlijden is het voor nabestaanden een hele toer om een account van de overledene te verwijderen of in te richten als gedenkpagina. Want de inlog-gegevens van de overledene zijn meestal niet bekend. Ook weten veel nabestaanden niet in welke sociale netwerken de overledene actief was.

Account verwijderenDe notaris kan nabestaanden actief informeren hoe zij een gedenkpagina van hun dierbare kunnen inrichten of het account kunnen verwijderen. Ook biedt het notariskantoor een nieuwe service De sociale media executeur die je online leven na de dood regelt zoals jij het wilt. Via een testament laat je deze sociale media executeur weten wat er met je online bestaan na je overlijden moet gebeuren. Als je wilt dat je accounts en profielen worden verwijderd, dan vertrouw je de sociale media executeur je accountgegevens toe.

ExecuteurNaast een sociale media executeur is het handig om in je testament een reguliere executeur aan te wijzen. Een executeur kan namelijk de afwikkeling van een erfenis soepel laten ver-lopen. Dit voorkomt onenigheid bij de ergenamen. Daarnaast is het praktisch dat één persoon alle zaken van de erfenis regelt en niet alle erfgenamen samen. Bij de notaris kan je met een levenstestament ook regelen wat er moet gebeuren als je voor je dood in een situatie terecht komt dat je zelf geen beslissingen meer kunt nemen.

Energieprestatiecertificaat De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel over de wijziging van de Woningwet en andere wetten in verband met het energie-prestatiecertificaat in voorbereiding. Dit wetsvoorstel is inge-voerd met het oog op een Europese Richtlijn van 19 mei 2010. Op grond van de richtlijn moeten de Europese lidstaten maat-regelen nemen die de bouwende, verkopende of verhurende partij verplichten om bij verkoop inzichtelijk te maken hoeveel energie nodig is om aan de vraag naar energie te voldoen die verband houdt met een normaal gebruik van het gebouw.

Notaris moet overdracht weigerenHet wetsvoorstel houdt onder meer in dat in de Woningwet een bepaling wordt toegevoegd, op grond waarvan de notaris de akte van levering niet verlijdt als er geen geldig energielabel is overhandigd (artikel 11c lid 2 Woningwet (nieuw)). Bij amendement van Kamerleden De Boer en Van Bochove is gepoogd deze sanctie te schrappen. Hiermee zou het voorgestelde tweede lid van artikel 11c Woningwet komen te vervallen. Op 30 augustus 2012 heeft de Raad van State geadviseerd over onder meer dit amendement. De Raad van State geeft in haar advies aan dat Nederland door de Europese Commissie al op 9 juli 2011 in gebreke is gesteld omdat niet voldaan werd aan verplichtingen uit de richtlijn. De Raad stelt dat door die amen-dement ten onrechte geen sanctie wordt gesteld en dat het daarom niet voldoet aan de voorschriften van de richtlijn. In reactie hierop heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties laten weten dat, nu de amendementen naar het oordeel van de raad van State niet voldoen aan de richtlijn, hij de amendementen ontraadt.

Inwerkingtreding per 1 januari 2013?Het wetsvoorstel moet nog worden behandeld door de Tweede Kamer. De datum waarop de behandeling plaatsvindt is nog niet bekend; een telefonisch contact met de Tweede Kamer heeft ook geen helderheid gebracht. Eerder was gecommuniceerd door het kabinet dat het wetsvoorstel per 1.1.2013 in werking zou treden.

Meer informatie: Wilt u meer weten over deze onderwerpen of over andere notariële zaken, neemt u dan contact op met een Netwerknotaris in uw omgeving. Een overzicht van alle kantoren vindt u op www.netwerknotarissen.nl/mijnnotaris.

Mr. D. Siebelink, NotarisTap & van Hoff Notarissen, Lochem - DoetinchemAangesloten bij Netwerk Notarissen

208-P077.indd 77 14-01-13 16:01

78

n&nnieuws en noviteiten cultuur

‘Ik ben maar één keer gelukkig geweest in mijn leven - onder een paraplu.’ Anton Tsjechov

Ze zijn kansloos, zitten muurvast en er spreekt weemoed en verlangen uit hun verhalen. De tragische helden uit de eenakters van Anton Tsjechov geven aanleiding tot een hartverwarmende, lichtabsurdistische toneelavond. De ziel van de Russische schrijver waart rond in Tsjechov, een nieuwe voorstelling van Toneelgroep Oostpool - 29 januari t/m 23 maart 2013 te zien in de Nederlandse theaters. De première is op zaterdag 2 februari in Huis Oostpool, Arnhem.

Bram Coopmans, Bram van der Heijden, Wendell Jaspers, Kirsten Mulder en Stefan Rokebrand gaan onder leiding van regisseur Erik Whien aan de slag met materiaal van de gevierde Russische toneelschrijver. Ze spelen niet de grote klassiekers uit Tsjechovs repertoire maar enkele van zijn energieke eenakters. Tsjechov beschrijft daarin de omgeving waarin hij woonde en werkte: de wereld van de failliete land-eigenaren, de wanhopige weduwen, de kansloze meisjes en de mannetjesputters met een kort lontje. Allemaal zouden ze wel willen ontsnappen aan hun onbehouwen leven. In deze kleine meesterwerken knalt het verlangen vol levens-drift en frustratie uit zijn personages. Niemand schreef tegelijk zo vol mededogen en met humor over de mens, en tevens vlijmscherp en genadeloos over zijn zwakheden.

Meer informatie en reserveren: www.toneelgroepoostpool.nl

WINACTIE: 3 x 2 vrijkaarten voor Tsjechov

Kijk op oost nederland mag 3 x 2 kaarten weggeven voor een voorstelling van Tsjechov in Huis Oostpool in Arnhem op 12 t/m 16 maart. Stuur voor 15 februari een mail o.v.v. Tsjechov naar [email protected] en vertel waarom jij graag de voorstelling zou willen bijwonen. Vergeet niet naam, mailadres, telefoonnummer en voorkeursavond (12 t/m 16 maart) te vermelden.

Tsjechov beeldconcept: Esther Noyons,

fotografie: Annaleen Louwes

Toneelgroep Oostpool speelt Tsjechov

Museum Villa MondriaanPiet Mondriaan is opgegroeid in Winterswijk. In zijn vroegere woonhuis aan de Zonnebrink is - samen met twee belenden-de panden - een Mondriaanmuseum gepland. De panden worden gerestaureerd en teruggebracht in de stijl van 1900. In Museum Villa Mondriaan zal het vroege

werk van Mondriaan worden getoond. Ook wordt er nauw samengewerkt met Wim van Krimpen, oud-directeur van het Gemeentemuseum in Den Haag. De opening staat gepland voor april. Het museum zal vier maanden per jaar geopend zijn en daarbuiten op afspraak.

208-P078-083.indd 78 14-01-13 16:04

79


De tentoonstelling Feestelijk zilver verwijst naar de uitstraling van het materiaal en naar bijzondere gebeurtenissen in een mensenleven, die passend begeleid worden door een functioneel of symbolisch object in zilver. Zoals een zilveren rammelaar bij de geboorte of een stel kandelaars als huwelijksgeschenk.

Theeservies Royal Tea, Paul de Vries

Het Stedelijk museum Zutphen brengt met de tentoonstelling Feestelijk Zilver het werk van twintig hedendaagse toonaan-gevende Nederlandse zilversmeden en ontwerpers in zilver in beeld. Onder de exposanten Pauline Barendse, Marcel Blok, Daan Brouwer, David Kerkhof, André van Loon, Jan Matthesius, Paul de Vries, Jan van Nouhuys en Willem Tredgett.

Kanphora, Jan Matthesius

De verbondenheid met de eeuwenoude traditie van het vak blijkt uit hun keuze voor een lievelingsobject uit de museum-collectie Zutphens zilver. Vernieuwing komt vooral tot uiting in de experimenten met materialen en vormen.

De tentoonstelling biedt de bezoeker een mooie en geva-rieerde kijk op het Nederlands zilver van nu en tegelijkertijd een blik op de onvergankelijke schoonheid van het historisch zilver.Feestelijk zilver is t/m 7 april te zien in Stedelijk Museum Zutphen

Meer informatie: www.museazutphen.nl

Feestelijk zilver in Zutphen

Een bijzonder stedenatlasje dat in 1724 in Deventer gedrukt werd is weer terug. Dankzij financiële steun van woningcorporatie Rentree kon de oudste toeristische reisgids van Overijssel, de ‘Weghwyser door de Provintie van Overyssel’ worden gerestaureerd. Rentree is één van de Deventer bedrijven dat besloot deel te nemen aan de actie Adopteer een Boek van Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek (SAB). Daarmee is één van de topstukken van de Deventer boekenschat gered. Rentree vond het belangrijk om dit stuk cultureel Deventer erfgoed te behouden. SAB is erg blij met dit eerste resul-taat en roept meer Deventer bedrijven en particulieren op een boek te adopteren (T. 0570-693740 Eddy Tulp).

Oudste reisgids van Overijssel Het door Rentree geadopteerde reisgidsje werd in 1724 door Jan de Lat vervaardigd, in zijn drukkerij op de hoek Engestraat/Tibbensteeg. In het handzame boekje werden overzichtskaarten, Overijsselse stadsplattegronden en beschrijvingen bijeen gebracht. De ingenieus vormgegeven afstandstabel achterin het gidsje, vertelde de reiziger hoeveel ‘uren gaans’ het was van bijvoorbeeld Deventer naar Zwolle. Afstandstabel Wegwhyse

Eerste geadopteerde boek

208-P078-083.indd 79 14-01-13 16:04

80


Ineke Otte is een succesvol ontwerpster van moderne sieraden, verlichting, glas en objecten. Ze is bekend van de kleurrijke en vrolijke ontwerpen waarin humor niet ontbreekt en vindt haar inspiratie in de natuur. Ze exposeerde in o.a. Tokyo, New York, Parijs en Londen. Ineke zal twaalf dames-portretten uit de museumcollectie voorzien van haar heden-daagse sieraden, een zeer bijzondere combinatie. Marianne van Heeswijk werkte drie jaar als dessinontwerper in New York. In 1994 startte zij haar eigen ontwerpstudio Villa Heeswijk. Ze verzamelt afgedankte gebruiksvoorwerpen uit verschillende culturen en huiselijke sferen en verwerkt deze met behulp van diverse technieken tot decadente illustratieve objecten. De oorspronkelijke functie van elk voorwerp vervalt en krijgt in het geassembleerde object een nieuwe rol.

Aan de hand van Pronkstukken uit de eigen collectie van het museum en het werk van bovengenoemde kunstenaars ontstaat een heel nieuw beeld, waar het Stedelijk Museum Zwolle graag mee pronkt.

Tentoonstelling Pronken is t/m 5 mei te zien in Stedelijk Museum Zwolle, Melkmarkt 41

Meer informatie: www.stedelijkmuseumzwolle.nl

Stedelijk museum Zwolle presenteert de tentoonstelling Pronken. Pronken is zo oud als de mensheid. We pralen, paraderen, prijken en scheppen graag op. Pronken doen we met ons interieur, auto, lichaam, voedsel en nog veel meer. Om indruk te maken lieten overheden in het verleden zilveren voor-werpen maken zoals bekers en schalen. De stad Zwolle liet zelfs in 1667 een speciale zilverkast maken waarin het stads-zilver werd bewaard.

Het Stedelijk museum nodigde kunstenaars uit te reageren op de pronkstukken uit de eigen collectie: Les Deux Garçons tonen sculpturen van taxidermie (opgezette beesten). Het zijn absurdistische, soms ook ontroerende sculpturen met materialen die zij bij de preparateur, maar ook op veilingen en bij antiquairs aantreffen. Zij presenteren herten, lammetjes, zwijntjes en andere dieren vaak als Siamese tweelingen of meerlingen en gebruiken hierbij attributen als speelgoed-pistooltjes, bankbiljetten en parfumflesjes. Les Deux Garçons stelden een kunstkabinet samen met objecten uit de museumcollectie en uit eigen werk.

Pronkend Zwols museum

208-P078-083.indd 80 14-01-13 16:05

81


De rode loper begint met de kennismaking van Lou Baljon met Eddie van de Beek. Ze hebben zojuist het laatste examen van het Arnhems Lyceum voltooid. Ze kenden elkaar nauwelijks maar waren vlak voor het examen erachter gekomen dat ze eenzelfde toekomst voor zich zagen. Waar alle andere leerlingen gingen studeren, ‘daar wilden zij iets anders, iets originelers, tegen de stroom in, weg van het gebaande pad - zij gingen in de bijstand.’ (...) ‘Iets hoger nog dan een studiebeurs, je zit ook meteen in het ziekenfonds, en je behoudt je vrijheid.’En die vrijheid was essentieel. Want Eddie wilde journalist worden en Lou roadie bij de bekende Arnhemse popgroep Shout.

Na jaren komen de twee elkaar weer tegen. Lou is inderdaad roadie van Shout en Eddie hoofdredacteur van De Liemers, een regionaal inlegkatern van De Gelderlander. ‘Ook een mooie ukelele is nog geen gitaar’, is zijn gevleugelde uit-spraak. Eddie haalt Lou, die rugproblemen heeft, over om naar Zevenaar te verhuizen. Daar begint Lou een filmhuis voor horrorfilms. Nadat de hype is overgewaaid, krijgt het tweetal het lumineuze idee om het publiek de hoofdrol te laten spelen. Na een glamourvol ‘filmsterrenentree’ op de rode loper kan men in de bioscoop de beelden van zichzelf bekijken. Het wordt een groot succes. Toch brengt De rode loper niet het geborgen leven waarvan Lou droomt.

Streekeigen SallandIn de Sallandse gemeenten Olst-Wijhe, Raalte en Deventer ontvingen ruim veertig erfeigenaren streekeigen bomen en planten in het kader van Streekeigen huis en erf & Erfgoed Salland (SHEES). Vroeger lag de inrichting van een erf min of meer vast. Bebouwing en beplanting had vooral praktisch nut. Daardoor ontstonden bepaalde streekgebonden kenmerken. Denk aan beplanting zoals fruitbomen, heggen en hagen, maar ook typische elementen zoals waterputten. Het is belangrijk dat deze cultuurhistorische kenmerken behouden blijven. Binnen SHEES kunnen erfeigenaren gratis advies en plantmateriaal krijgen voor de erfinrichting en tevens advies en subsidie hoe de cultuurhistorische bebouwing te herstellen.

SHEES is een samenwerking tussen de gemeenten Deven-ter, Olst-Wijhe en Raalte, Landschap Overijssel, de Monu-mentenwacht en Het Oversticht. Meer informatie: www.sallandbuiten.nl

Thomas Rosen-boom (Doetinchem, 1956) laat De rode loper afspelen in Arnhem en Zevenaar in de jaren zeventig, tijd en omgeving van zijn eigen jeugd. Het idee voor De rode loper kreeg Rosenboom toen hij enkele jaren geleden was uit-genodigd voor de opening van het filmfestival Film by the sea in Vlissingen. In de zaal werden live beelden van de rode loper voor de entree geprojecteerd. Maar Rosenboom merkte dat hij bleef kijken naar het filmdoek en onwillekeurig beelden verwachtte van zichzelf op diezelfde rode loper enkele minuten daarvoor.

De rode loper van Thomas Rosenboom verscheen bij uitgeverij Querido - ISBN 978 90 214 43270 - € 19,90

Een mooie ukelele is nog geen gitaar

208-P078-083.indd 81 14-01-13 16:05

82


het Overijsselse Vechtdal. Het beleid was de afgelopen eeuwen vooral gericht op het bedwingen van de Vecht. De laatste jaren is met het project Ruimte voor de Vecht een andere koers ingeslagen. De rivier krijgt gedeeltelijk haar oude bewegingsvrijheid terug en mag meanderen. In 2050 moet het gewenste eindresultaat zijn bereikt en is de Vecht wederom een unieke halfnatuurlijke laaglandrivier. Met goede resultaten voor de natuur in het gebied: het Vechtdal wordt steeds mooier.

De Eeshof, verhalen van dichtbij (€ 24,95) verteld over de statige havezate aan de rand van Tubbergen. De Eeshof is een verzorgingstehuis voor senioren, de bewoners genieten van de herfst van hun leven. Achter iedere deur is een ander levensverhaal te beluisteren. Een tijdsdocument.

Uitgeverij Boekwinkel Heinink heeft opnieuw een serie boeken uitgebracht, rijk geïllustreerd met foto’s en voor een aantrekkelijke prijs.

De uitgave Geniet van het Twentse Buitengebied (€ 19,95) laat zien dat het Twentse boerenland niet alleen bestaat uit weiden en akkers. De oude boerenerven bijvoorbeeld zijn vaak prachtig gerestaureerd met veel aandacht voor symbolen en gebruiken. Het boek gaat in op de feesten en gebruiken in winter en lente. De kerstdagen met de mid-winterhoornblazers, het weidelandschap vroeg in het jaar en winterakonieten als voorboden van het voorjaar.

Het boek Natuurlijk Vechtdal (€ 24,95) laat in schitterende fotografie de natuur zien van het bovenstroomse deel van

Regio te boek

Exodus van een ongelovige‘Pontus Beg was niet de oude man geworden die hij zich had voorgesteld. Er ontbrak iets aan. Er ontbrak zelfs tamelijk veel aan.’In Dit zijn de namen van Tommy Wieringa komt in het voort-kabbelende leven van politiecommissaris Pontus Beg, vijf-tiger, in een stroomversnelling na de kennismaking met de laatst overgebleven Joodse inwoner, de oude rabbijn Eder, van het grensstadje. Beg komt erachter dat zijn moeder Joods was, en hijzelf daarmee ook. Hij leest stapels Joodse boeken en geschriften waarmee fragmenten uit zijn leven als

puzzelstukjes op zijn plaats vallen.

‘De hemel kraakte boven de steppe. In de luwte van een lage zandduin lag een kleine groep mensen ineengedoken onder het noodweer. Hun kleren waren door-weekt, ze waren verkild tot op het bot. Zo had-den ze al talloos veel nachten op de terugkeer van de dag gewacht, als de eerste mensen op aarde, weggedoken tegen de woedende

hemel. Maar er kwam geen einde aan de nacht. Het duister strekte zich tot aan de randen van de wereld uit, de aarde was opgehouden met draaien, een nieuwe dag zou niet komen.’

Vijf mannen, een vrouw en een kind liepen over de uitgestrekte steppe naar het westen. Uren-, dagen-, maandenlang. De vluch-telingen zijn door mensensmokke-laars over de grens gebracht maar verder aan hun lot overgelaten. Uiteindelijk weten twee mannen, de inmiddels hoogzwangere vrouw en de jongen de grensstad te bereiken, met in hun bagage het hoofd van een zwarte man.

Tommy Wieringa (Goor, 1967) beschrijft een dwaaltocht door een eindeloze Oost-Europese steppe. ‘Ik ben een ongelo-vige,’ vertelt hij in een interview met De Gelderlander. Toch is de vergelijking met het bijbelverhaal is onontkoombaar. Dit zijn de namen is een fascinerende hervertelling van de exodus, meeslepend geschreven met een mooi helder taal-gebruik.

Dit zijn de namen van Tommy Wieringa verscheen bij uitgeverij De Bezige Bij - ISBN 978 90 234 7269 8 - € 19,90

TOM MY WIERINGA

DITZIJN

DENAMEN

R O M A N

Foto: Johan Jacobs

208-P078-083.indd 82 14-01-13 16:05

83


producten die horen bij de feestdagen in het jaar en bij de hoogte- en dieptepunten in een mensenleven behandeld. Met daarbij folkloristische aspecten, symboliek, culturele en religieuze achtergronden evenals de bakkerijtechnische kant van de brood- en banketproducten. De Nederlandse tradities staan centraal - waar mogelijk aangevuld met bakkerij-tradities uit het buitenland. Het belangrijkste doel is een breed gedragen Bakkerijwiki geraadpleegd door bakkers, (bakkers)leerlingen, studenten, huisvrouwen, kookclubs, thuisbakkers, historici, journalisten etcetera. Post herinneringen, recepten en beeldmateriaal van Sinterklaas, Pasen en Kerst, timpen en spouwen, Stevens-mannen, bruidstaarten, koek en speculaas op de website, indien gewenst met bronvermelding.

Meer informatie: Jan-Erik Barendsen, E directie@bakkerijmuseum

Kent u ze nog: de goudkleurig gebakken duivekaters en stoet-kerels die in de winter werden gebakken. De soeskrakelingen die werden geserveerd na een begrafenis of de bitter-koekjes die werden uitgedeeld tijdens een bruiloft? Het Nederlands Bakkerijmuseum lanceert een digitale, nationale encyclopedie over de rijke cultuurgeschiedenis van brood en banket: www.bakkerijwiki.nl.

Drageerketels voor het maken van muisjes

Op de wiki is de cyclus van het graan, basisproduct voor de brood- en banketbranche, te vinden. Daarnaast worden

Bakkerijmuseum lanceert Bakkerijwiki

De voorstelling Coast to Coast van Motel Westcoast kun je beleven als een muzikale reis door de glorietijden van de legen-darische Amerikaanse Westcoast bands. De uitvoerend artiesten zijn Edward Reekers (Kayak), Mirjam Timmer (Twarres) Julian Thomas en Syb van der Ploeg (De Kast). Het gezelschap speelt hitsongs van Eagles, Beach Boys, Creedence Clearwater Revival, Toto, The Byrds, Crosby, Stills & Nash, Fleetwood Mac,

die allen hun oorsprong vonden aan de Westcoast van de USA.Syb van der Ploeg: ‘Het idee voor Motel Westcoast is in het jaar 2000 geboren, toen ik in de VS bij de Amerikaanse groep Venice op visite was. Inmiddels zijn we de 75.000 bezoekers gepas-seerd, dat had ik nooit gedacht.

Meer informatie: www.motelwestcoast.nl

Coast to Coast van Motel Westcoast

208-P078-083.indd 83 14-01-13 16:05

84

wijn en spijsw&s

Kleinere oogst stuwt prijzen omhoogDe oogst 2012 toont een verdeeld beeld. Europa lijkt gemiddeld kwantitatief slecht te scoren; in de Nieuwe wereld lijkt er echter geen vuiltje aan de lucht te zijn. Wereldwijd gezien is de raming nu dat de oogst 6% lager uitvalt dan het jaar ervoor. Dan kom je op een opbrengst van een slordige 250 miljoen hectoliter ofwel ruim 33 miljard flessen. Volgens kenners van de wijnhandel hoeven wijnliefhebbers zich geen zorgen te maken over het ontstaan van een tekort, maar wel over prijsverhogingen.

Over de kwaliteit is daarmee nog niets gezegd, want die kan - of de opbrengst nu groot of gering is - prima zijn. Zoals alle boeren, klagen ook wijnboeren graag. Dat doen ze vooral over de kwantiteit. Volgens hen is de kwaliteit namelijk doorgaans goed. U voelt het al: kleine hoeveel-heid maar grote kwaliteit, zo wordt een prijsverhoging gerechtvaardigd. Maar een belrondje langs verschillende Europese wijngebieden stemt niet vrolijk: in sommige regio’s is extreem weinig geoogst.

NachtvorstElk jaar wordt er in de wijngebieden gespeculeerd over de aanstaande oogst. Het begint al vroeg in het jaar met de vraag of de wijnstokken de eventuele vorst zonder kleerscheuren hebben doorstaan. Na de winter breekt met het voorjaar eigenlijk een nog risicovollere periode aan. In de winter zijn de wijnstokken in rust en kunnen dan best tegen een stootje: min 8 graden is meestal

geen probleem. Maar in het vroege voorjaar komt de sapstroom op gang en vullen de takken en twijgen zich met water. Nachtvorst kan dan grote schade aanrichten.

HagelVooral een lekker warm voorjaar bevordert de bloei en de vruchtzetting. Koude en regen kunnen dit verstoren. Feitelijk wordt dan al grotendeels de omvang van de oogst bepaald.Ook in de zomer gedijen de druiven het beste als de zon flink schijnt. Maar dan mag er ook best een buitje vallen. Een te lange periode van droogte drukt de kwantiteit. Het grootste gevaar voor de wijnstokken vormt in deze periode hagel. Binnen seconden kunnen hagelstenen geweldige schade aanrichten. Meestal hagelt het vrij lokaal. Dan kan het gebeuren dat de oogst van de ene wijnboer geruïneerd wordt, terwijl de buurman geen centje pijn heeft.

Tekst: Karel Koolhoven - Foto’s: G. Rose, Karel Koolhoven

PrijsontwikkelingDe wijnprijzen zijn de afgelopen maanden fors gestegen. Per 1 oktober kregen we al een btw-verhoging van 19 naar 21 procent te verwerken. Per 1 januari jl. is daar nog eens een accijns-verhoging van ongeveer 9 cent bijgekomen. Dit betekent dat u voor de fles waarvoor u voor 1 oktober vorig jaar nog € 4,95 betaalde, nu ongeveer € 5,15 moet neertellen.

Oogst bij nacht in Californië. In zeer warme streken oogst

men vaak ’s nachts omdat het dan koeler is. De druiven

bereiken in frissere toestand het pershuis en dat komt

de wijnkwaliteit ten goede

208-P084-085.indd 84 14-01-13 16:07

85

NazomerDe periode van de nazomer tot en met de oogst is ook weer belangrijk. Als de zomer wat teleurstellend was met te weinig zon en teveel regen, dan kan mooi weer in de nazomer veel goed maken. De druiven kunnen dan een rijpingsspurt maken, zodat ze alsnog veel suiker opbouwen. Mooi droog weer voorkomt in deze periode eveneens dat rot kan ontstaan. Droog weer tijdens de oogst zelf is ook weer erg belangrijk. Als er veel regen valt, komt er letterlijk water bij de wijn doordat de druiven dit absorberen. Hoe dan ook, pas als de oogst helemaal binnen is, kan de balans definitief worden opgemaakt.

EuropaNaar verwachting produceerde Frankrijk 42,9 miljoen hectoliter. Dat is 15,7% minder dan in 2011 of 8% minder dan het gemiddelde van de laatste vijf jaar. Dit betekent dat het de kleinste oogst is sinds 1991 toen de oogst zwaar geteisterd werd door vriesweer in de bloeiperiode. In Bordeaux lijkt de schade mee te vallen. Over het algemeen spreekt men van veel fruit en zachte tannine. Dit laatste wijst erop dat 2012 geen groot bewaarjaar wordt. Ook stelt men dat er veel wordt gevergd van het vakmanschap van de wijnmakers om een behoorlijk niveau te halen.Bourgogne heeft alle denkbare plagen voor zijn kiezen gekregen. De oogst ligt rond de 20% onder normaal niveau. In de Beaujolais, pal ten zuiden van deze wijn-streek, is de klap nog harder aangekomen: hier is de oogst zelfs 50% van normaal. Men spreekt hier dan ook van een historisch dieptepunt.In de Elzas, Rhône en Provence is men over het algemeen redelijk tevreden, terwijl het enorme productiegebied Languedoc juist weer 15% onder de maat noteerde.

De Italiaanse Associatie van oenologen noemt de produc-tie van Italië een dieptepunt. In dit grootste wijnland

na Frankrijk is 39,3 miljoen hectoliter geoogst. Dat is de geringste oogst in vijftig jaar: maar liefst 8% minder dan het volume van 2011 wat ook al een laagterecord was. De vereniging verwacht dat de prijzen fors zullen stijgen maar is wel positief over de kwaliteit.

Het was koud in 2012 in Spanje. Het gevolg: een wijn-oogst van 15% minder dan normaal. Over de kwaliteit is men echter enthousiast en in sommige regio’s, zoals Ribera del Duero, noemt men de kwaliteit zelfs excellent.In Portugal zijn droogte en hagel de oorzaken van een kleinere oogst, die per district sterk verschilt. De situatie is nog wat onduidelijk.

Uit Duitsland komen overwegend goede berichten over zowel kwantiteit als kwaliteit.

De nieuwe wereldAlle wijnlanden buiten Europa worden - ofschoon er soms al eeuwen wijnbouw is - veelal bij elkaar geveegd onder de noemer Nieuwe wereld. In de landen die zich op het zuidelijk halfrond bevinden (Australië, Nieuw-Zeeland, Chili, Argentinië en Zuid-Afrika) is de oogst een half jaar eerder binnengehaald aangezien de seizoenen tegengesteld zijn aan de onze. Ook hier is het beeld wisselend. Nieuw-Zeeland oogstte 18% minder, maar Zuid-Afrika 4% meer. Argentinië zat 10% onder het normale niveau, maar buurland Chili haalde een recordoogst binnen.Laten we positief eindigen: in Californië juichten de wijnboeren, want hun oogst was overvloedig en van uitzonderlijke kwaliteit.

Pas als de oogst helemaal binnen is,

kan de balans worden opgemaakt

Een wijnstok in Cahors

op 15 oktober 2012, vlak

voor de oogst. De druiven

zijn als gevolg van het

slechte weer onregel-

matig van formaat en

soms zelfs beschadigd.

Strenge selectie is nodig

om een goede kwaliteit

wijn te verkrijgen

Een trotse plukker

in Californië toont

een gezonde tros

cabernet-sauvignon

208-P084-085.indd 85 14-01-13 16:08

86

André Kraay | Bosrand 23a | 3852 GZ Ermelo | T (0341) 564811 | F (0341) 564877 | [email protected] | www.mess-nederland.nl

Verkoop, service, reparatie en gereviseerde machines met garantie

Mess-Nederland totaalleverancier voor de Food Industry

Compacte eiwitteer-en paneermachine.

4 verschillende types. Automatische hamburger-machines met 30 liter bunker.

Enkelzijdig papier aanbrengen.Machine kan heel veel

verschillende vormen maken.

Kroketten engehaktballenmachines.

Voor kip, aardappel,varkens- en rundvlees, etc.

Zwoerdmachinesvan Weber.

Stopbus20 l., 30 l., 50 l.

Mess-Nederland

Breedbandslijpen • Hoogglans polijsten plaatmateriaal • Foliën • Langebandslijpen tot 6 x 6 mtr. • Centerloos buisslijpen • Meten ruwheidswaarden • Reinigen / Ultrasoon • Cleanroom

Industrieweg 13 • 7461 AA Rijssen • Tel.: (0548) 543793 • Fax: (0548) 519565 • E-mail: [email protected] • Website: www.vangeenen.nl

Voor alle takken in de metaalverwerkende industrieOok voor deskundig advies

ALS SORRY NIETGENOEG IS

www.wolthersjagersma.nl

Spiekampenweg 4

7921 PA Zuidwolde (dr)

T (0528) 242 669

Abe Lenstra Boulevard 10

8448 JB Heerenveen

T (0513) 644 499

208-P086-087.indd 86 14-01-13 16:21

&manonderneming en management

87

Strategisch veranderen op de crisisgolf

De crisis, begonnen in 2008, houdt nog altijd aan en lijkt voorlopig niet ten einde. Veel ondernemingen ondervinden daar de wrange conse-quenties van en hebben dringend behoefte aan verandering. Nou lijkt veranderen in tijden van crisis mosterd na de maaltijd. Maar voor een aantal ondernemingen is dit juist het moment om eerder inge-zette veranderingen volledig door te voeren.

Als voorbeeld een verfgroothandel in het westen van het land. Niet een zeer grote speler maar wel, ruim voordat de crisis in zicht was, al bezig zich te bezinnen op haar strategische positie.

Als toeleveranciers van de doe-het-zelf-markt stond deze onderneming in de jaren voor de crisis al onder druk van dalende brutomarges. Consolidatie- processen waren gaande zowel aan leverancierszijde (verfproducenten) als aan afnemerszijde (verfdetailhandel en bouwmarkten). De nakende crisis in de bouwtoelevering werd al voorzien: AKZO ging over tot de strategische overname van het Britse ICI.

Nieuw afzetkanaalOnze verfgroothandel ging op zoek naar nieuwe, beter renderende afzetmarkten en besloot zich op de professionele schilder en professionele groothandel te richten. Het bedrijf ontwikkelde hiervoor nieuwe marktkanalen met op deze doelgroepen toegesneden producten. Zo werd een specifiek dienstverlenings-concept voor de professionele schilder gelanceerd en werden innovatieve producten voor de professionele schilder en professionele groothandel ontwikkeld. De verfgroothandel profileerde zich feitelijk in een andere bedrijfskolom namelijk in de positie van de professio-nele groothandel. Een vorm van parallel-lisatie.

Goede keuzeWaarom is deze professionele markt zo interessant voor de verfgroothandel? Ten eerste wordt de professionele schildersmarkt gekenmerkt door frag-mentatie: het aantal zzp’ers neemt zeer snel toe. Deze doelgroep is gebaat bij een servicegerichte benadering waarin de juiste producten op één punt beschik-baar zijn. Ten tweede is er sprake van een forse discrepantie tussen productontwikkeling en de bij de vakman aanwezige product-kennis. In deze lacune is ruimte voor de groothandel die met een sterk klant-

gerichte instelling toegevoegde waarde kan leveren door het geven van inhoude-lijke adviezen.Ten slotte is er als gevolg van de domi-nantie van een aantal grote spelers druk ontstaan op de brutomarges in het navolgende distributiekanaal. Innovatieve producten met een goede prijs-kwaliteit-verhouding maken daarin een kans, juist in deze tijden. Kortom: onze verf-groothandel ziet goede kansen om de brutomarges te vergroten.

Het juiste momentIn de periode na deze strategische herziening bleek de nieuwe strategie zeer succesvol te zijn. De nieuwbouwmarkt ontwikkelde zich desastreus en de woningmarkt zit volledig op slot. Veel huiseigenaren richten zich op verbouwing en renovatie vaak uitgevoerd door een zzp’er. Door een tijdige heroriëntatie van haar strategische positie heeft de verfgroothandel kansen gecreëerd om te profiteren van deze ontwikkeling.

Overigens komt het succes niet zomaar aanwaaien na de heroriëntatie. Het vergt alsnog nog veel energie om de kansen om te zetten in resultaten.

Beter laatJuist in deze tijden voelen medewerkers haarfijn aan dat het erop of eronder is. Het is menens en iedereen dient zijn beste beentje voor te zetten. Het kost, anders dan in ‘normale’ tijden, veel minder energie om de medewerkers te mobiliseren. De kredietcrisis levert koste-loos de energie voor dit enerverende proces.

Al begonnen? Wanneer u deze vraag ontkennend moet beantwoorden, zijn de kansen zeker nog niet verkeken. Conform het bekende spreekwoord is het beter laat dan nooit beginnen. Laat u niet verleiden om de lange termijn uit het oog te verliezen omdat u prioriteit geeft aan de dagelijkse problematiek. Het is de kunst om af en toe een zonnestraal te zien en daarvan te profiteren.

Dick [email protected]

Een innovatief product met een goede prijs-kwaliteitverhouding geeft kans tot het vergroten van de brutomarges

208-P086-087.indd 87 14-01-13 16:21

88

&grogroen leven en ondernemen

Cradle to Cradle Certificering

De Cradle to Cradle®-methode van ontwerpen en produceren is gebaseerd op continue kringlopen. In plaats van te proberen om de negatieve effecten van huidige productieprocessen te vermin-deren, focust het Cradle to Cradle®-concept op het opnieuw ontwerpen van producten en materialen op een zoda-nige manier, dat ze positieve effecten hebben op hun omgeving en geschikt zijn voor continue kringlopen, waarin eenmaal gecreëerde waarde behouden blijft voor zowel de economie als de natuur.

Bij Cradle to Cradle-productcertificering worden producten op basis van vijf criteria geoptimaliseerd:- Gezond en veilig materiaalgebruik- Hergebruik van materialen- Hernieuwbare energie- Verbeteren van waterkwaliteit- Maatschappelijke verantwoordelijk-

heid

Het Cradle to Cradle Product Innovation Institute (ofwel het Instituut) is de officiële certificeringorganisatie in de wereld voor Cradle to Cradle-productcertificering. In december presenteerde het Instituut in Europa de vernieuwde versie 3.0 van de certificeringstandaard voor Cradle to Cradle-productcertificering. Het Instituut, gevestigd in San Francisco, Verenigde Staten, is een non-profitorganisatie die wereldwijd het certificeringproces over-ziet en verantwoordelijk is voor het door-ontwikkelen van de standaard voor Cradle to Cradle productcertificering. Het Instituut is opgericht door William McDonough en Dr. Michael Braungart, de bedenkers van het Cradle to Cradle-concept en auteurs van het boek: Cradle to Cradle, afval = voedsel.

Het Instituut wordt onder andere gesponsord door de Nederlandse Postcodeloterij en de Schmidt Family Foundation. Beide partijen zien het Insti-tuut als een belangrijke pionier in het stimuleren van een nieuwe economie,

waarin producten veilig, gezond en duurzaam zijn en positieve voetafdruk-ken hebben. Waar consumptie bijdraagt aan het verbeteren van het klimaat, doordat productieprocessen zo zijn ingericht dat water wordt gezuiverd, hernieuwbare energie wordt opgewekt en grondstoffen eindeloos op hetzelfde of een hoger kwaliteitsniveau kunnen worden hergebruikt

Voedsel om te overdenken

De ongewone ingrediënten van een futuristische Diner van de toekomst, bereid en samengesteld door topkok Albert Kooy, vormden in november aan-leiding voor een debat over de ontwik-kelingen op het gebied van landbouw en voedselproductie.

Op het menu stonden onder andere bitterbal van meelworm, boerenkool met zeewier en blauwe Noordzeekwal en hete bliksem met hachee van sprink-hanen en shii-take. Het merendeel van de bezoekers zou na het proeven van het gerecht Hete bliksem wel meer sprinkhaan willen eten. De meelwormbal als alternatief voor de bitterbal viel ook uitstekend in de smaak. Met het eten van varkenssnuit had men over het algemeen wat meer moeite.

Tijdens het diner kregen deelnemers korte expertlezingen voorgeschoteld door verschillende pioniers en weten-schappers op het gebied van voedsel. Onder hen Marian Peters, onderzoekster en bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Insectenkwekers, die insecten ziet als de oplossing voor het dreigende wereldwijde tekort aan eiwit-ten. Henk van der Mheen van onder-zoeksinstituut Imares van de Universi-teit Wageningen vertelde hoe we ook in de toekomst vis kunnen blijven eten. Henk Noorman, corporate scientist Bio-process Technology bij DSM schetste de rol die biotechnologie kan spelen bij het oplossen van het wereldvoedsel-probleem.

MVO stappenplan voor bedrijven

‘Hoe begin ik met maatschappelijk verantwoord ondernemen’. Ondanks de crisis wordt deze vraag steeds vaker gesteld aan MVO Nederland. Daarom ontwikkelde de landelijke kennis- en netwerkorganisatie een overzichtelijk online doorklikbaar stappenplan voor MVO-beleid en implementatie: MVO Steps. Het online instrument is beschik-baar op www.mvonederland.nl/mvosteps.

Toenemend consumentenbewustzijn, een groeiende behoefte aan aantoon-baar duurzame producten en diensten, schaarste van grondstoffen en energie. Veel ondernemingen krijgen vragen over hun rol in de samenleving en hun verant-woordelijkheid voor mens en milieu. Mkb’ers die geïnteresseerd zijn in maat-schappelijk verantwoord of duurzaam ondernemen, krijgen met MVO Steps snel een beeld van de manier waarop ze een MVO-plan kunnen oppakken en tevens een tijdsinschatting maken.

Ook ondernemers die al diverse duur-zame initiatieven hebben genomen, maar nog geen sluitend MVO-plan hebben, kunnen direct instappen in MVOSteps. Met een plan waarin ze hun verantwoorde keuzes een logische samenhang geven maken zij hun unieke MVO-propositie zichtbaar, transparant en concreet voor hun leveranciers, klanten en medewerkers.MVO Nederland Academie organiseert trainingen MVO Steps voor onderne-mers, MVO-managers en projectleiders.

Stimulering Duurzame Energieproductie

Ondernemers die kansen zien in het duurzaam opwekken van energie worden daarin gesteund door de overheid. In 2013 is drie miljard euro beschikbaar voor groene projecten, die er mede voor moeten zorgen dat

208-P088-089.indd 88 14-01-13 16:24

89

&grogroen leven en ondernemen

er in 2020 16% van alle energie duur-zaam wordt opgewekt. De Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE) stimuleert de productie van duurzame energie en richt zich op bedrijven en (non-profit) instellingen. Duurzame energie wordt opgewekt uit schone, onuitputtelijke bronnen en heet daarom ook wel hernieuwbare energie.

Minister Kamp van Economische Zaken vindt duurzame energie niet alleen van belang voor een gezondere economie, maar biedt ondernemers ook kansen. Daarom stelt hij meer geld beschikbaar en wil ervoor zorg dragen dat onderne-mers zoveel mogelijk zekerheid krijgen bij hun investering door de spelregels niet te veranderen.Duurzame energie is duurder dan energie uit fossiele brandstoffen. Naar-mate duurzame technieken verder worden ontwikkeld worden ze vaak ook goedkoper. Ter stimulering van de productie en ontwikkeling van groene energie geeft de overheid een compen-satie voor het prijsverschil.De steun wordt gegeven via de stimule-ringsregeling duurzame energie (SDE+), uitgevoerd door Agentschap NL. De SDE+ 2013 gaat 4 april 2013 open waarna ondernemers een aanvraag kunnen indienen.

Doorbraak in biogas

De Jan Terlouw Innovatieprijs 2012 - tastbare innovatie op het gebied van Energie- en Milieutechnologie in Oost-Nederland - is gewonnen door HoSt uit Enschede. De jury ziet de biogas-opwerker als een doorbraak voor toepassing van biogas op het reguliere net.

HoSt ontwikkelde een technische installatie waarmee op kleine schaal groen gas uit biogas kan worden gepro-duceerd door een innovatieve manier van hoogefficiënte scheiding (>99%). De jury prees de relatief eenvoudige opzet van de innovatie en de klein-

schalige toepasbaarheid van de biogas-opwerker. HoSt gebruikt de prijs voor de verdere ontwikkeling van de inno-vatie.De publieksprijs ging naar Oryon Water-mill met een innovatieve watermolen voor lokale energieopwekking in rivieren. In tegenstelling tot eerder ontwikkelde molens, haalt deze molen al energie uit een vrije stroming vanaf één meter per seconde.In 2013 wordt de prijs opnieuw uit-geschreven.

Stevig in de schoenen

Met de campagne Hoe stevig sta jij in je schoenen?, wil Rank a Brand con-sumenten bewust maken van misstan-den bij de productie van schoenen. De duurzaamheidranglijst van schoenen-merken is onderdeel van de merken-vergelijkingen van Rank a Brand, die de consument de mogelijkheid geven om te kiezen voor bedrijven die oog hebben voor milieu, klimaat en arbeids-omstandigheden.

Op www.rankabrand.nl zijn de duur-zaamheidscores van ruim 800 merken te raadplegen, in de sectoren kleding, elektronica, travel, telecom, websites, media, supermarkten en eten & drinken. Tevens maakt Rank a Brand het bewust kiezen van duurzame merken gemakke-lijk met de introductie van een gratis mobiele app waarmee populaire merken zijn te checken op duurzaamheid.

Vliegende Brigade brengt dood hout tot leven

In het kader van het Jaar van de Bij heeft Landgoed Vilsteren aan Land-schap Overijssel gevraagd een advies uit te brengen hoe ze op het landgoed meer voor wilde bijen kunnen doen. De bossen, heide en tuinen moeten betere nestmogelijkheden krijgen en het hele jaar door voedsel bieden voor deze bestuivers.

Op Landgoed Vilsteren kwam de Vlie-gende Brigade in actie om het land-goed aantrekkelijker te maken voor wilde bijen. De Vliegende Brigade is een vrij-willigersgroep, aangestuurd door Land-schap Overijssel, die specifieke acties uitvoert om kwetsbare planten en dieren te beschermen. In Vilsteren ontdeden ze onder andere een zestal bomen, die verspreid op de heide staan, gedeeltelijk van een aantal takken en hun bast. Hierdoor sterven de bomen af en vormen een thuis voor verschillende soorten wilde bijen. Van de takken maakten ze takkenhopen waarbij bramenstruiken werden geplant. Met braam begroeide takkenhopen levert nectar voor tal van insecten en bijen en schuilgelegenheid voor kleine zoogdieren. Tevens zijn op de heide van het land-goed kleine open zandige plekjes gecreëerd waar de zon het zand kan verwarmen. Hiervan zal de Grijze zandbij dankbaar gebruikmaken.

Warmte gaat uit je dak

De eerste week na de lancering van de ThermoScan hebben ruim 15.000 Enschedeërs op de website Doegroendatscheelt.nl de ThermoScan gedaan. Enschedese woningbezitters en huur-ders kunnen op de ThermoScan zien hoeveel warmte hun dak verliest. De verduurzaming van de Enschedese woningvoorraad levert een substantiële bijdrage aan de gemeentelijke duur-zaamheiddoelstelling: 30% minder energieverbruik in 2020.De Provincie Overijssel biedt de moge-lijkheid om een Duurzaamheidpremie of een Duurzaamheidlening aan te vragen om energiebesparende maatregelen door te voeren.

208-P088-089.indd 89 14-01-13 16:24

90

HOKSBERG SYSTEEMPLAFONDSSpecialist in systeemwanden en -plafonds

Betaalbaar maatwerk, keurig en snel voor u verzorgd

Kolibri 2 • 3853 DV ErmeloTel.: (0341) 563116 • (06) 55131647E-mail: [email protected]: www.hoksbergsysteemplafonds.nl

Louvreluiken enPaneelluiken

Aluminium | Kunststof | Hout

Bel ons voor een vrijblijvende

offerte!

Baileystraat 4v 8013 RV Zwolle Tel. (038) 453 79 49 Fax (038) 4530580

www.louvreluiken.com

aluminium carportsserredak

dubbele carportmetalen carport

deurluifelrokersoverkappingoverkapping autoterras overkapping

veranda afdak

N

Nobelstraat 26 | 3846 CG Harderwijk | T 0341 460444 | F 0341 412224 | E [email protected]

Uw partner voor:

208-P090-093.indd 90 15-01-13 08:17

ICTech en gadgets

91

&tecBellen zonder koude handen

Voor iedereen die in de winter zijn smart-phone wil gebruiken zonder koude handen te krijgen, is een slimme oplossing bedacht. Het Italiaanse bedrijf Hi-Fun is met winterhandschoenen op de markt gekomen waarmee je kunt telefoneren. Deze zogeheten Hi-Call-handschoen bevat een geïntegreerde headset die via Bluetooth verbinding maakt met je telefoon. Op die manier kun je de hand-schoen draadloos koppelen met je mobiel. In de duim van de handschoen zit een speaker ingebouwd en in de pink zit een microfoon. Als je vervolgens met je hand het belgebaar maakt, kun je bellen.

De handschoenen kosten 49 euro en liggen sinds oktober in de winkel, voor mannen en vrouwen. Het enige bezwaar is het gebrek aan modieuze kleuren. De handschoenen zijn slechts verkrijg-baar in zwart en grijs.

Wifi-file opgelost

Bij teveel gebruikers op een wifi-netwerk nemen de prestaties snel af en kan het bekijken van een YouTube-filmje een frustrerende bezigheid worden. Onder-zoekers aan de Universiteit van North Carolina zeggen een manier te hebben gevonden om de doorvoer van data op overbezette wifi-netwerken met wel 700 procent te verbeteren.

Met de ontwikkeling van het software-programma WiFox is het volgens de wetenschappers mogelijk om de belas-ting van een wifi-verbinding te con-

troleren. Gaat de belasting over een bepaalde kritische grens heen, dan schakelt het zogeheten acces point over op de priority-modus, waarin alle data in de wachtrij met prioriteit worden behan-deld. Hierdoor kan het netwerk weer normaal werken. Vergelijk het met een verkeersagent die op een druk kruispunt het verkeer regelt. Een netwerk dat gebruikmaakt van WiFox zou dan gemid-deld viermaal sneller zijn dan een netwerk zonder WiFox.

Het mooie is dat de oplossing als soft-ware-update voor bestaande wifi-net-werken werkt. WiFox is dus te gebruiken zonder dat een complete revisie van het systeem of een nieuwe router nodig is. Wanneer WiFox beschikbaar komt, is nog niet bekend.

Tien miljoen iDEAL-betalingen per maand

We kopen steeds meer online en als we dat doen, maken we het liefst gebruik van internetbankieren. En die trend zal alleen maar toenemen aldus Currence, eigenaar van onder meer IDEAL en PIN en Chipknip.Voor het eerst sinds iDEAL in 2005 werd geïntroduceerd, zijn er per maand meer dan 10 miljoen online aankopen met iDEAL afgerekend. Ten opzichte van de maand oktober 2011 is dit een groei van bijna 27%. De verwachting is dat de groei van het aantal iDEAL-betalingen dit jaar verder doorzet. In december wordt veel online gekocht en daarmee is de kerst-maand traditiegetrouw een topmaand voor het aantal iDEAL-betalingen. Currence schat dat in 2012 uiteindelijk meer dan 115 miljoen iDEAL-betalingen worden verricht.

iDEAL is met afstand het favoriete betaalmiddel bij online shoppers. De groei van het aantal iDEAL-betalingen wordt vooral veroorzaakt door de groei van de e-commercemarkt. Vooral het online shoppen via de mobiele telefoon is fors toegenomen. Ook bieden steeds meer

webwinkeliers de mogelijkheid om aankopen ná ontvangst te betalen met iDEAL. Daarnaast wordt iDEAL vaker gebruikt voor bijvoorbeeld donaties aan goede doelen en het betalen van facturen die per e-mail worden toegestuurd.

Verkoop Windows 8 valt tegen

Windows 8, het nieuwe besturings-systeem voor de pc en de tablet is nog niet het grote succes waarop Microsoft had gehoopt. De eerste maand heeft het bedrijf volgens eigen opgaven vier miljoen exemplaren verkocht. Daarna is de verkoop sterk ingezakt. Aldus Paul Thurrot, een bekende technologiejourna-list en Microsoft-watcher, op zijn blog.

Volgens een bron binnen Microsoft ligt de schuld bij de fabrikanten. Zij zouden nog maar weinig Windows-8-producten hebben gelanceerd. Daarnaast zouden de fabrikanten met teleurstellende ontwerpen van hun ‘hybride laptops’ zijn gekomen.

De introductie van Windows 8 komt bovendien op een slecht moment. Vanwege de slechte economische voor-spellingen stellen consumenten de aanschaf van een nieuwe pc uit en blijven ze voorlopig bij Windows 7. De pc-verkopen daalden in West-Europa in het derde kwartaal volgens cijfers van Gartner met 15,4 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Het bedrijfsleven is ook niet enthousiast. De belangstelling voor Windows 7 was drie jaar geleden twee keer zo groot als nu voor Windows 8. Maar een kwart van de belangrijkste IT-beslissers in een onderzoek van Forrester zegt een

208-P090-093.indd 91 15-01-13 08:17

92

Zonnehorst 7 – 7207 BT ZutphenTel.: 0575 44 29 52Fax: 0575 44 27 [email protected]

ramen – deuren – kozijnen – hefschuifpuien – draaikiepramen– bergkappen – tuinhuisjes – landhekken – verbouw –

nieuwbouw – alle andere voorkomende timmerwerkzaamheden

‘Van verbeelding naar realiteit’

Product creationProduct design

Mold design

Buitenvaart 1603A7905 SL HoogeveenT (31) 528 230619F (31) 528 230649M (31) 654258873www.jvs-3d.nl

Staalwijk 60-62 • 8251 JX Dronten • tel. (0321) [email protected] • www.multipaint-dronten.nl

UW PARTNER VOOR SPUITEN & STRALEN

Spuitwerk van:• Off shore• Bestelauto’s• Vrachtauto’s• Tractor / heftruck• Industrie / constructie• Industrieel stralen

Wij bieden o.a. aan:– Schadeherstel op topniveau– Reclame plak- en spuitwerk– Kunststof reparatie– Uitdeuken zonder spuiten– 24 uurs bereikbaarheid– Volledige afhandeling van uw schade– Bedrijfskleuren spuiten– Design spuiten

“Van uw badkamer, keuken,winkel tot kantoor,

Plafond-online zorgt ervoor!”

www.plafond-online.nl

plafond - online.nlDe meest complete plafondshop online

Kantoor: Koninginneweg 58171 EE Vaassen

Showroom: Loudonstraat 657332 BA Apeldoorn

Telefoon: 0578-576544

Bezoek op afspraak

[email protected]

Fax: 0578-560934

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Plafond online advertentie 97-131mm_01.4.pdf 1 3-9-2012 20:44:46

208-P090-093.indd 92 15-01-13 08:17

ICTech en gadgets

93

&tecoverstap naar Windows 8 te overwegen, maar niet op de korte termijn. Slechts vier procent gaat komend jaar over op Windows 8. Er zijn vooral zorgen over de drastisch veranderde gebruikers-interface.

Even noteren

Evernote is een digitaal notitieboekje wat je op iedere computer, tablet of smart-phone kunt gebruiken. Alles wat je wilt onthouden, kun je daar parkeren, even-tueel voorzien van een opmerking. Je kunt documenten aan je notities toe-voegen, maar ook foto’s en geluids-opnames van je smartphone. Dankzij de synchronisatie tussen al je apparaten, heb je notities in het vervolg altijd door-zoekbaar bij de hand. Met Evernote kun je overal aantekeningen vastleggen en weer terugvinden.

Evernote Business is van start gegaan voor tien dollar per gebruiker. Bedrijven kunnen een Evernote-account maken en daar gebruikers aan toevoegen. Ook werknemers die al een eigen account hebben kunnen zich aansluiten bij het bedrijfsaccount.

Positie website in Google kan beter

Uit een onderzoek van BusinessCompleet blijkt dat maar weinig ondernemers tevreden zijn over hun positie op Google. Slechts 36 procent is positief over de plek in de zoekresultaten. Ook weten onder-nemers niet hoe ze hoger in Google kunnen komen.Daarnaast heeft het merendeel van de mkb-ondernemers de website niet aangepast voor mobiel gebruik. Tevens zijn veel ondernemers zich er niet van bewust dat ze met hun site omzet kunnen binnenhalen. Een gemiste kans aldus de onderzoekers, want via de website kan een ondernemer nieuwe klanten bereiken en zo zijn omzet vergroten.

APPetiteApp van de dagOp zoek naar gratis apps? Met de app App van de dag wordt dat nog gemakkelijker. Soms stellen app-ontwikkelaars hun apps een dag gratis beschikbaar. De App van de dag zoekt die iPhone-apps voor je op waar je normaal gesproken voor moet betalen. Door middel van pushberichten wordt je op de hoogte gehouden welke app er 24 uur lang gratis is te downloaden. Alle tijdelijk gratis apps worden zorgvuldig uitgekozen, zodat de kwaliteit goed is. App van de dag is al een groot succes in Duitsland, Frankrijk, Italië en Amerika en is sinds oktober in Nederland beschikbaar.

1Password voor al je wachtwoordenVeel mensen gebruiken hetzelfde wachtwoord om in te loggen op verschillende websites. Uit veiligheidsoverwegingen niet handig, maar het onthouden van allerlei wachtwoorden is bijna niet te doen. Met de app 1Password is dat nu een fluitje van een cent.Met deze app kun je voor elke website een ander wachtwoord kiezen en onthouden. 1Password is namelijk een programma voor OS X en Windows met bijbehorende apps voor de iPhone, iPad en Android, waarmee je wachtwoorden kunt opslaan, beheren en maken. Het grote voordeel, je hoeft niet allerlei verschillende wachtwoorden uit je hoofd te leren. Je hebt slechts een master password nodig en een pincode voor de app. Daarnaast kun je met 1Password ook je pincodes, creditcard, licentiecodes en andere gevoelige informatie beheren.Het maken van verschillende wachtwoorden is een koud kunstje, omdat 1Password over een ingebouwde wachtwoordgenerator beschikt. Je kunt de sterkte van het wachtwoord zelf bepalen door de lengte van het wachtwoord aan te passen.De app is, met de prijs van $ 7,99, niet goedkoop. Heb je ook een iPad, dan kun je kiezen voor 1Password Pro, die kost $ 11,99.

Gevonden via iLostJe rijbewijs, telefoon of portemonnee verloren? Meld het op de app iLost en misschien dat een eerlijke vinder je blij kan maken. iLost is een platform waar je terecht kunt als je iets hebt verloren of gevonden. Niet alleen handig voor mensen die waardevolle of

dierbare spullen hebben verloren, maar ook voor bedrijven die regelmatig voorwerpen vinden. Denk aan de NS, Schiphol, maar ook hotels, restaurant en taxicentrales die dagelijks vele telefoontjes krijgen over gevonden en verloren spullen.Hoe werkt ’t? Simpel. Heb je iets gevonden, maak dan een foto van het voorwerp, plaats die op iLost en geef aan wat je hebt gevonden, waar en wanneer. Je smartphone maakt gebruik van locatiegegevens en datum voor de overige gegevens. Heb je iets verloren, dan geef je aan waar, wanneer en wat je hebt verloren.De eigenaar kan op een kaart zien waar zijn voorwerp is gevonden. Via de app of de website www.ilost.nl worden vinders en verliezers met elkaar in contact gebracht.

Iemand die zijn verloren voorwerp terugkrijgt, betaalt daarvoor een fee van drie euro.De gratis iLost-app is beschikbaar voor iPhone en Android.

208-P090-093.indd 93 15-01-13 08:17

94

bedrijfspresentatie

Flevo Engineers staat voor klantgerichte oplossingen, levert maatwerk. Of het nu gaat om een nieuw product of een verbeteringslag aan bestaande machi-nes, Flevo Engineers zal niet rusten voor het karwei is geklaard. ‘We voelen ons zeer verwant met Willy Wortel. Die komt ook met vondsten waarvan niemand ooit eerder heeft gehoord.’

Tonny Lagendijk was jarenlang verbonden aan collega-bedrijven toen hij twee jaar geleden besloot voor zichzelf te begin-nen. ‘Er kwam iets op m’n pad en ik ben op die trein gesprongen.’ Hij heeft nog geen seconde spijt van die beslissing gehad. Het verliep vanaf de eerste dag

crescendo; de eerste maand was nog niet verstreken of hij voelde zich door de drukte genoodzaakt een medewerker aan te trekken.

Project Safe FirstDe trein waarop hij sprong was het project Safe First. Op vragen vanuit de markt ontwikkelde Flevo Engineers een bijzondere machine die economisch, veilig en betrouwbaar kan worden ingezet bij bijvoorbeeld asbestsanering en zonnecollectorenmontage.Na een ontwikkelingstraject van twee jaar is het bijzondere apparaat nu nagenoeg gebruiksklaar. Op een bestaande kraan werd een uitschuifbare giek met een

Flevo Engineers denkt in kansen en oplossingenBij Flevo Engineers wordt niet gedacht in hindernissen of problemen maar in oplossingen en kansen. ‘Het kan niet, je zult het ons niet snel horen zeggen. Juist de uitdaging het ogenschijnlijk onmogelijke waar te maken, is onze drive. Daar gaan we voor.’ De stem van directeur-eigenaar Tonny Lagendijk is doordrenkt met passie. ‘Ja. Iets creëren dat nog niet bestaat is het mooiste dat er is.’

Tekst: Roelof Tienkamp - Foto’s: André Drent fotografie

Het in Emmeloord gevestigde Flevo Engineers is gespecialiseerd in (speciaal) machinebouw en installaties. Met de royaal aanwezige praktijkervaring, knowhow en engineer-expertise is het bedrijf de ideale én vindingrijke partner voor iedere ondernemer.

Tonny Lagendijk (36): ‘Wij zorgen ervoor dat ideeën worden omgezet in reële producten of onderdelen daarvan. Een klant komt binnen met bijvoorbeeld op de achterkant van een bierviltje een idee. Dat wordt door ons uitgewerkt tot een tastbaar eindproduct.’

208-P094-095.indd 94 15-01-13 08:22

95

groot werkplateau gebouwd. Het concept voorziet in een open werkklep waaraan twee mensen kunnen werken. De machtige machine kan daarnaast nog eens 1,5 ton aan materiaal meetorsen en is zo hoog en sterk dat het plateau zowel de voor- als achterkant van het dak kan bereiken zonder dat de kraan hoeft te worden verplaatst. Lagendijk: ‘Valnetten en randbeveiliging zijn overbodig geworden; deze machine werkt arbeidstechnisch prettiger, is veel veiliger en een stuk economischer.’ Natuurlijk is de open werkklep officieel gecertificeerd. ‘En die bestonden nog niet’, lacht Lagendijk. Er is nu al veel belangstelling voor deze bijzondere noviteit.

Enorme tijdwinstAls voorbeeld noemt hij nog een bijzonder project dat tot een goed einde is gebracht. Samen met Machine Con-structies Marknesse (MCM), specialist op het gebied van plaatbewerking, verspaning, constructie- en montage-werk, werd een opspansysteem voor een lasrobot bedacht. Een modulair wissel-systeem, geëngineerd van begin tot het einde. In een mum van tijd kan MCM nu

overschakelen op het lassen van andere types of producten. Tonny Lagendijk: ‘MCM kwam met het basisidee, we hebben het verder samen met succes uitgewerkt. Het systeem draait nu fulltime en geeft een enorme tijdwinst.’ De samenwerking zoals die met MCM is een schoolvoorbeeld van de werkwijze van Flevo Engineers: korte lijnen, maatwerk, heldere communicatie, grote flexibiliteit en meedenken met de opdrachtgever.

Innovatief bureauFlevo Engineers heeft in korte tijd naam gemaakt als innovatief bureau dat niet voor een kleintje is vervaard. Tonny Lagendijk heeft daar wel een verklaring voor. ‘Wij gaan ervan uit dat in principe alles mogelijk is tot het tegendeel is bewezen. Als iemand zegt ‘het kan niet’ dan gaat hier de knop om en wordt gedokterd en gepuzzeld tot de oplossing gevonden is. Misschien kan het budget-tair niet altijd maar technisch is veel meer mogelijk dan men vaak denkt.’

Hij refereert aan het project Safe First.Een lang traject, waarbij alles natuurlijk ook aan wettelijke bepalingen moest

voldoen. ‘In het begin was er een enorme lijst met problemen die getackeld moesten worden. En iedere keer konden we daarvan een paar puntjes wegstre-pen. Dat voelde steeds als een kleine overwinning. En uiteindelijk was er van die enorme lijst niets meer over. Dat is echt fantastisch. Zet een stelletje gekke koppen bij elkaar en je komt tot de mooiste creaties. Dat geeft echt een enorme kick.’

Flevo Engineers bv

Diemenlaan 47

8304 EH Emmeloord

M. 06 14 69 16 27


I. www.flevo-engineers.nl

208-P094-095.indd 95 15-01-13 08:22

96

bedrijfspresentatie

Betonspecialisten van huis uitAl bijna honderd jaar is aannemersbedrijf H. van Haarst uit Enschede een bekende betonspecialist. Begonnen als een klein bedrijfje dat in Enschede en directe omgeving prefab-materiaal maakte zoals lateien in woningen, maar ook konijnenvoerbakjes, is het inmiddels uitgegroeid tot een aannemersbedrijf in de wegen waterbouw dat is gespecialiseerd in de civiele techniek. En dat voor een veel grotere regio: Gelderland, Overijssel, Flevoland, Drenthe, Friesland, een deel Groningen en Utrecht. Evert Eikenaar is algemeen directeur van het familiebedrijf.

Tekst: Johan Koning

Met Herman van Haarst heeft de laatste naamdrager van de familie - Hendrik-Jan van Haarst richtte de onderneming in 1914 op - het aannemersbedrijf onlangs min of meer verlaten. Eikenaar: ‘Hij is met pensioen, maar is formeel nog wel mede-eigenaar. Op dit moment is hij bezig om de aandelen over te doen. Daarmee verdwijnt de naam dan mis-schien officieel uit het bedrijf, maar we zullen de traditie van een familiebedrijf zeker voortzetten. H. van Haarst is altijd een bedrijf met een familiesfeer geweest en zal dat als het aan mij ligt ook altijd blijven.’

‘In Nederland zijn er niet zoveel aan-nemersbedrijven die de civiele beton-techniek tot hun specialisme mogen rekenen’, vertelt Eikenaar. ‘Wij zijn vanaf de dag van oprichting betonwerkers en zijn als bedrijf meegegroeid met de ontwikkelingen in deze specifieke bedrijfstak. Op het moment hebben we ongeveer twintig man personeel. Er zijn wel periodes dat we meer mensen nodig hebben, maar die huren we dan in. Met ons huidige aantal medewerkers kunnen we de werken uitvoeren die we willen. We hebben calculators en tekenaars in dienst en kunnen voor

grote opdrachten terugvallen op de specifieke kennis en kunde van een ingenieursbureau.’

Infrastructuur en waterbouw‘We werken vooral voor gemeenten en provincies, maar ook voor Rijkswater-staat en waterschappen. We bouwen bruggen, maar werken ook mee aan de bouw van rioolwaterzuiveringsinstallaties en gemalen. En voor Vitens maken we pompstations. In feite dus hoofdzakelijk twee takken: water en infrastructuur, al bouwen we soms ook mee aan parkeer-garages. Zoals in Hengelo, waar we voor

208-P096-097.indd 96 15-01-13 08:25

97

bouwbedrijf Ter Stege een grote parkeergarage bouwden onder een appartementencomplex.’

Schoon betonwerk‘Onze mensen zijn erin gespecialiseerd om schoon betonwerk te maken. Dus niet de fundering die toch onder de grond verdwijnt, maar het nette, zicht-bare betonwerk.’ Over zichtbaar gespro-ken: dat zijn de veranderingen in de markt van de laatste jaren ook, weet Eikenaar. ‘Vroeger kreeg je een bestek. Dan moest je de tekeningen uitwerken en werd alles netjes voorbereid. Tegen-woordig stappen we veel eerder in pro-jecten. Een opdrachtgever heeft een vraag of een probleem. Er moet bijvoor-beeld een brug gebouwd worden, waar-van de vormen door de architect zijn aangegeven. Dat is dan de basis waarop je het werk moet aannemen. Dat levert meer risico’s op - want je moet ook het ontwerp doen. Je moet dat allemaal aannemen voor een vaste prijs en daarna begin je pas te ontwerpen. Vervolgens ga je bouwen.’

‘De verantwoordelijkheid ligt dus eerder bij ons dan vroeger. En dat wilden we ook vanuit de branche. Overigens is het

niet zo dat wij als relatief kleine speler in de markt bij grote werken meteen buiten spel staan. We kunnen dan meedoen als onderaannemer. Al kunnen we de hele grote werken, zoals hele wegenbouw-trajecten, niet aannemen. Wel kunnen we een deel daarvan doen, zoals een brug. Zo hebben we momenteel drie bruggen in opdracht, waarvan we er één net hebben opgeleverd. Dat zijn bruggen waar we al onze expertise en specia-lisme in kunnen zetten. De beweegbare bruggen worden gemaakt door de spe-cialist op dat gebied, Jansen Venneboer. Die heeft een onderbouw van beton nodig, wat weer onze tak van sport is.’

CO2-bewust‘We zijn sinds 1998 ISO-gecertificeerd en ook hebben we het VCA-certificaat. En we zijn aangesloten bij het gespe-cialiseerde opleidingsinstituut Civilion waarvan we vrijwel altijd mensen in opleiding hebben. Mensen die ook bij ons blijven werken. Daarnaast hebben we als doelstelling om zo CO2-bewust mogelijk te opereren. Het certificaat voor trede 3 op de CO2-prestatieladder is reeds in het bezit. Hoewel daar vanuit de markt nog niet veel vraag naar is - een opdrachtgever als ProRail kijkt er

wel actief naar - willen we op dat gebied voorloper zijn. We proberen voor onze medewerkers een werkklimaat te creëren waarin ze veilig en zonder stress kunnen werken. Er moeten wel eens wat over-uren gemaakt worden, maar dat zie ik nooit terug in de boekhouding.’

Ook werken de medewerkers van H. van Haarst wel eens ’s nachts. ‘Dat is vooral voor Rijkswaterstaat. Een flink aantal viaducten in Nederland zijn rond de veertig jaar oud, die vertonen van tijd tot tijd zwakke plekken. Aan ons de vraag om die te herstellen. Dat doen we ’s nachts, om het verkeer niet te veel hinder te geven. Onderhoudswerkzaam-heden maken steeds meer onderdeel uit van onze totale werkzaamheden. Men weet ons daarvoor te vinden.’

Aannemersbedrijf H. van Haarst

Kanaalstraat 329

7547 AT Enschede

T. 053 431 23 15

F. 053 431 55 06


I. www.hvanhaarst.nl

208-P096-097.indd 97 15-01-13 08:25

98

bedrijfspresentatie

Apparatuur van morgen, vandaag te huurGoede testen meetapparatuur is vaak kostbaar en veroudert snel. Dus waarom dan niet de benodigde instrumenten huren of leasen? Livingston, The Test Equipment Rental Company, biedt een breed assortiment voor de elektrotechnische sector en de data- en telecommunicatiebranche.

Tekst: Femke van den Berg

Veel bedrijven zijn, door de huidige economisch onzekere tijd, huiverig om grote investeringen te doen in testen meetapparatuur, weet Reinier Treur, general manager bij Livingston. ‘Ze hebben het benodigde werkkapitaal niet of ze hebben het er niet voor over. Lenen is eveneens lastig geworden, nu banken strenger zijn geworden’, zegt hij. ‘Daarbij komt dat de technologische ontwikkelingen heel snel gaan. Wat van-daag state-of-the-art is, kan morgen verouderd zijn. Het is dus maar de vraag of een investering in dure apparatuur zichzelf terugverdient. Ook om die reden kiezen veel ondernemingen ervoor om te huren bij Livingston. Wij leveren apparaten van hoge kwaliteit voor een scherpe prijs. Livingston investeert jaar-lijks miljoenen euro’s in de nieuwste testen meetapparatuur. Daardoor is de apparatuur van morgen vandaag bij wijze van spreken al te huur.’

FlexibiliteitOok bedrijven die vooral projectmatig werk doen en instrumenten meestal maar voor een bepaalde tijd nodig hebben, hebben vaak een voorkeur voor huren, merkt Treur: ‘Bij de start van het project weten ze dan precies wat ze kwijt zullen zijn aan apparatuur. Huurkosten worden veelal geboekt als kosten, niet als investering. De return on investment ratio´s worden dus gunstiger. Mocht een onderneming na afloop van de huur-

periode de apparatuur alsnog willen kopen, dan kan dat tegen gunstige voor-waarden. In veel gevallen is het ook mogelijk om instrumenten langer te huren of juist het huurcontract voortijdig te beëindigen. Dit biedt ondernemers flexibiliteit. Of het nu gaat om netspanningtesters, kabeltesters voor databekabeling, infra-rood camera’s, oscilloscopen, energie-meters of glasvezellasapparatuur: Livingston levert dit allemaal. Het assorti-ment bestaat uit ongeveer twaalfduizend verschillende testen meetapparaten, veelal direct uit voorraad leverbaar. Het bedrijf verhuurt alle gerenommeerde

merken, zoals Agilent, JDSU, Exfo, Tek-tronix, Yokogawa, Fluke en Fujikura. Er wordt samengewerkt met een honderd-tal leveranciers. ‘We adviseren merk-onafhankelijk’, benadrukt Treur, ‘en zijn aan geen enkele partij gebonden.’ De waarde van de verhuurinventaris van Livingston bedraagt in Europa ongeveer zestig miljoen euro. De meeste instru-menten worden snel afgeschreven. ‘De aanschaf ervan is dus alleen rendabel als je ze veel kunt verhuren. Dit betekent dat je veel klanten nodig hebt.’ Livingston wist tienduizenden ondernemers aan zich te binden. Onder hen internationals, maar ook mkb-ondernemers en zzp’ers.

Reinier Treur, general manager Livingston, in het magazijn

208-P098-099.indd 98 15-01-13 08:28

99

‘In Nederland leveren we aan kassen-complexen in het Westland, toeleveran-ciers in de telecomsector, fabrikanten van halfgeleiders, elektrotechnische installatiebedrijven, aannemers en vee-artsen’, somt Treur op. ‘Die laatste groep gebruikt onze infraroodcamera’s om ontstekingen bij dieren te traceren.’

Internationale aanpakLivingston heeft vestigingen in Groot-Brittannië - waar de onderneming in het midden van de vorige eeuw werd opge-richt - Frankrijk, België, Polen, Spanje, Italië, Duitsland en Nederland. Ongeveer twintig jaar geleden ging Euro Electronic Rent uit Nijmegen op in Livingston dat sindsdien is gevestigd in Veenendaal. Tevens heeft Livingston kantoren in Singapore en India. ‘We zien dat appara-ten of technieken die in het ene land

nauwelijks meer worden gebruikt, elders juist aan populariteit winnen. Daardoor kan Livingston apparatuur langer inzetten dan een eindgebruiker in een willekeurig land en veelal goedkoper aanbieden dan de afschrijvingskosten.’ Sinds een aantal jaren heeft Livingston tevens een ‘poot’ die is gespecialiseerd in de verhuur van computers en toe-behoren en van presentatieapparatuur, zoals beamers en social media walls. Door heel Europa werken er ongeveer honderd mensen bij Livingston, waarvan twaalf in Nederland

ServicesOp de huur- en lease-apparatuur van Livingston zit altijd garantie. ‘Wij zorgen binnen 24 uur voor vervangende instru-menten als dat nodig is, zodat productie-processen niet stilvallen’, aldus Treur.

De testen meetapparatuur die Living-ston levert, wordt vooraf gekalibreerd en schoongemaakt en inclusief accessoires ter plekke afgeleverd. ‘Verder installeren we de testen meetapparatuur, indien gewenst’, vertelt Treur. ‘Daarnaast kunnen we de benodigde onderhoudswerkzaam-heden uitvoeren. We werken nauw samen met fabrikanten en distributeurs en volgen regelmatig trainingen, zodat onze medewerkers altijd de eerstelijns support kunnen leveren. Bovendien geven zij hun kennis graag door aan klanten.’Dat alles wordt gewaardeerd. ‘We horen regelmatig terug van klanten dat de kwa-liteit van onze producten en diensten hoger is dan men aanvankelijk verwachtte. Ook onze no-nonsense-aanpak wordt zeer op prijs gesteld. Het is onze ambitie om onze klanten ook in de toekomst de kwaliteit te blijven leveren die ze van ons gewend zijn. Daarnaast zou het mooi als we de groeilijn van de afgelopen jaren kunnen doorzetten.’

Nijverheidslaan 41

Postbus 1060

3900 BB Veenendaal

T. 0318 58 86 88

F. 0318 58 86 08


I. www.livingston.nl Meting van de netspanning in de meterkast

Testen van databekabeling in een datacenter

208-P098-099.indd 99 15-01-13 08:28

100

www.jjgroup.nl

Standbouw en standontwerp

Evenementenverzorging

Tenten- en meubilairverhuur

Wellpointverhuur

Promotionele acties

Opslag en distributie

Nat. en int. koeriersdiensten

Logistieke dienstverlening

Facility Services

tel.: 0318 - 48 17 13 [email protected]

www.safeinspect.nl

vanaf

6 deelnemers

op uw lokatie

VCA in 1 dag! Basisveiligheid / VOL

pp ex. btw

BASIS

185.- Onze

VCA & BHV

tellen mee voor

nascholingsuren

code-95!!!

UW BEDRIJF VCA LATEN CERTIFICEREN? Wij helpen met uw handboek RI&E of daar waar nodig.

SAFEINSPECT, OOK UW PARTNER VOOR:Opleiding of herhaling BHVVeilig werken met de vorkheftruck Brandveiligheid

• nieuwbouw• verbouw• renovatie• dakkapel len

www.bouwbedri jfvandekieft.nl

208-P100.indd 100 15-01-13 08:38

bedrijfspresentatie

101

Deze veelzijdige en flexibele partner is inzetbaar voor snelle afbouwprojecten waarin precisie en duidelijke afspraken zwaar wegen, maar ook voor volledige renovatie- en nieuwbouwprojecten. In alle gevallen kan het gehele project, van engineering tot uitvoering, door Probis Nederland verzorgd worden. Daarnaast biedt het bedrijf haar opdrachtgevers ondersteuning bij storingen, keuringen en onderhoudswerkzaam-heden.

Ontzorgen in techniekProbis Nederland is in alle opzichten een echte partner voor bedrijven die werkzaam zijn in de retail, industrie en utiliteit. Enerzijds door de juiste mensen te leveren en de kwaliteit naar een hoger niveau te tillen, anderzijds door de uitvoering van een project volledig op zich te nemen. Het bedrijf verhuisde onlangs naar een prachtig nieuw pand in Beilen.

Tekst: Norma Riemersma

Dat Probis Nederland gevestigd is in het noorden van het land, weerhoudt directeuren Edwin Waterham en Roy Endeman er overigens niet van om opdrachten buiten deze regio aan te nemen. ‘Zo werken we in heel Nederland, België, Duitsland en zelfs daarbuiten. We hebben flexibele medewerkers die geen bezwaar hebben tegen reizen naar een werklocatie. Daarnaast zijn ze trots op het werk dat ze leveren’, vertellen Waterham en

Endeman, die zich duidelijk gelukkig prijzen met hun medewerkers. Edwin Waterham: ‘Het is een fantas-tische groep kerels die het mogelijk maakt te werken vanuit onze kracht.’ Die kracht ligt voor een belangrijk deel in de eerder genoemde flexibiliteit. Roy Endeman: ‘Met name in de retail nemen we vaak korte afbouwprojecten voor onze rekening die in een paar dagen afgerond moeten zijn. Wij zien daar een uitdaging in en onze mede-

208-P101.indd 101 15-01-13 08:41

102

JANSEN CIVIL ENGINEERING

www.jansencivilengineering.nl

Projectmanagement, directievoering, advies, ontwerpen tekenwerkzaamheden

Jansen Civil EngineeringGroote Woldweg 728097 RV Oosterwolde (Gld)Tel/fax (0525) 65 46 99Mobiel (06) 20 99 05 [email protected]

Nieuw Stationsplein Zutphen

Barten Zorg en Werk0522-245963

[email protected]

Meer infoScan de QR-codeen bekijk alvastde demonstratie.

U bent van harte welkomin onze showroom.

365 dagen genieten van het buitenleven!

Ruitenbeek 8Adres

3881 LW Putten

+31 (0)341 - 35 60 04Telefoon

+31 (0)341 - 35 64 53Fax

www.dugreja.nlWebsite

www.terrasdak.comWebsite

Creëer extraruimte dooruw woonkamerte verlengen.

Elke veranda enzonwering wordtspeciaal voor u opmaat gemaakt.

� Reiniging van keuken,afzuig- en ventilatiesystemen

� Dieptereiniging keukens

� Dieptereiniging sanitair

� 24-uurs Calamiteiten(06 13 96 10 59)

Celsiusstraat 17 • 3846 BK HarderwijkTel.: (0341) 41 51 75 • Fax: (0341) 41 78 [email protected]

208-P102.indd 102 15-01-13 08:49

103

werkers gelukkig ook. Probis Nederland investeert dan ook veel in bijscholing. Stilzitten is nooit verstandig en zeker niet als het om techniek gaat. Bijblijven is essentieel om onze opdrachtgevers bij te staan in de planvorming en de uitvoering van hun projecten.’

Verhuizing en groeiUit praktische overwegingen verhuisde Probis Nederland dit najaar naar Beilen. Tot die tijd had het bedrijf drie vestigingen: in Peize, Assen en Heino. De fysieke scheiding van medewerkers, leidinggevenden en interne werkzaam-heden werd, naarmate het bedrijf groeide, steeds vaker als onpraktisch ervaren. Op het uitstekend bereikbare bedrijven-terrein Ossebroeken betrok Probis Nederland een gloednieuw pand, met voldoende ruimte voor het ontvangen van klanten, de huisvesting van kantoor-medewerkers en een prefab-ruimte.De groei van Probis Nederland is snel maar stabiel verlopen. In 2004 richtte Edwin Waterham het bedrijf op als een- manszaak, tegenwoordig heeft Probis maar liefst 34 vaste medewerkers en een groot aantal flexibele krachten.

Waterham schatte destijds goed in dat er in bepaalde sectoren behoefte was aan partners als Probis Nederland. Zijn onderneming staat inmiddels een indrukwekkende groep opdrachtgevers met raad en daad ter zijde. Zo mag het als (onder)aannemer veel retail- en industriegerelateerde projecten uitvoeren waarvan AH België, AH ToGo Duitsland en Nederland, Gall & Gall, Telstar, Coop, DA Mooi en Suikerunie goede voorbeelden zijn.

Consolideren Nu de verhuizing achter de rug is, hebben Waterham en Endeman even geen grote plannen. ‘Consolideren en kansen grijpen, dat is nu het belangrijkste’, aldus Waterham. ‘Naast een uitstekende groep medewerkers hebben we ook een gezond netwerk. Men kent ons als een betrouwbare partner die afspraken nakomt en waarbij in overleg veel mogelijk is. De combinatie van diensten die we aanbieden, wordt gewaardeerd. We kunnen zowel het regiewerk als aangenomen werk op ons nemen en daar is behoefte aan.’ Waterham en Endeman zien de gevolgen van de

Probis NederlandOssebroeken 34

9411 VR Beilen

T. 088 506 01 00

I. www.probisnederland.com

economische crisis om zich heen en uiteraard is dat zorgelijk. ‘Er zijn tal van gerenommeerde bedrijven die in de problemen komen waarvan je dat niet onmiddellijk zou verwachten. Wij blijven ons, ook in deze tijd, richten op dat waar we goed in zijn: het ontzorgen van onze opdrachtgevers.’

208-P103.indd 103 15-01-13 12:08

104

n&nnieuws en noviteiten zakelijk

- Goede serviceverlening van de gemeente naar burgers, projectontwikkelaars, aannemers en eigen (buiten)dienst;

- Snelle informatie over of er in een gebied rekening gehou-den moet worden met de aanwezigheid van explosieven

- Betere inschatting risico’s werkzaamheden- Niet op het laatste moment alsnog NGE onderzoek nood-

zakelijk- Waardevol document bij planvorming voor ontwikkelingen

rondom de dorpskernen.

Gemeenten kunnen relatief goedkoop over belangrijke informatie beschikken. Meer informatie: T&A Survey Almelo, Bert Lambers, vestigingshoofd, T. 0546-57 84 22, E. [email protected].

Heel veel mensen hebben last van borrelvrees; ze durven in gezelschap geen onbekende mensen aan te spreken, bang dat ze niet weten wat ze moeten zeggen. Borrelbabbeltrainer Hugo Vos is elke keer verbaasd hoeveel zorgen mensen zich erover maken: ‘Als je wilt netwerken hoef je helemaal geen serieuze gesprekken te voeren. Je kunt beter ontspannen borrelbabbelen, dat heeft veel meer effect.’

In zijn nieuwe boek Borrelbabbelen beschrijft Vos technieken die je kunt gebruiken om succesvol te netwerken tijdens borrels. Je hoeft er geen talent voor te hebben, het is een kunst die iedereen kan leren. Er zijn volgens Vos drie belang-rijke spelregels. ‘Het belangrijkste is dat je een borrel niet te serieus neemt; maak hier en daar een praatje en pak nog een blokje kaas. Een borrel is namelijk geen sollicitatiegesprek. Verder is het essentieel dat je nieuwe mensen aanspreekt. En als je eenmaal in gesprek bent met mensen: luister dan vooral naar wat zij te vertellen hebben. De meeste mensen waarderen het enorm als je geïnteresseerd bent en aan-dachtig luistert.’

‘Politici, artiesten en andere BN’ers bezoeken actief borrels omdat ze weten dat al die persoonlijke contacten de basis vormen voor een zakelijke relatie. En ze borrelbabbelen: ze weten dat je mensen niet moet zien als lopende porte-monnees, maar als potentiële vrienden.’

Borrelbabbelen, Hugo VosUitgeverij Haystack, € 16,95

Ontspannen netwerken, voor wie niet durft maar wel wil

Veel gemeenten kiezen voor kostenreductie in een explosie-venbodemonderzoek middels het laten uitvoeren van een Historisch Vooronderzoek voor de gehele gemeente.

De voordelen:- Voor de prijs van 3 á 4 individuele onderzoeken heeft u

de gehele gemeente in beeld.- Voor de meeste gemeenten geldt dat 70% van de

gemaakte kosten door het Rijk worden vergoed. - T&A Survey kan het onderzoek nu heel scherp aanbieden

omdat we voor een spoorwegbeheerder alle sporen in Nederland onderzocht hebben. Hierbij is onderzoek gedaan naar alle sporen in Nederland met een strook aan weerszijden.

T&A Survey onderzoekt alle gemeenten

208-P104-111.indd 104 15-01-13 09:05

105


Black Pearl voor elk interieur

Kaarsen aan, gordijnen dicht, warme chocolademelk en... de sfeerhaard Black Pearl. Deze haard van Wanders fires & stoves is nieuw op de markt: een in eigen huis ontworpen en gefabri-ceerd model met glas aan alle zijden van de kachel waardoor je vanuit iedere hoek het houtvuur ziet. De Black Pearl is een hanghaard die aan de muur bevestigd wordt, ovaal van vorm en toepasbaar in elk interieur. De kerami-sche glasplaat bovenop de haard geeft een extra chic uiterlijk.

Wanders fires & stoves is een modern geoutilleerd familiebedrijf uit de Achterhoek waar al ruim veertig jaar sfeerhaarden worden gemaakt. Research en ontwikkeling staan hoog in het vaandel en het gehele productieproces van de gas- en houthaarden - van ontwerp tot montage - vindt plaats in eigen huis. Wanders beschikt over een uitgebreid programma van technisch hoog-waardige kachels en sfeerhaarden, die voldoen aan de hoogste internationaal geldende kwaliteitscriteria.

Meer informatie: www.wanders.com

Slingerbeurs 2013

Ontmoeten, inspireren en verbinden: de Slingerbeurs slaat een brug tussen maatschappelijke instellingen en bedrijven. De Slinger-beurs 2012 heeft de edities van voorgaande jaren overtroffen. Er werden maar liefst 280 matches gesloten met een totale waarde van € 310.000. Inmiddels zijn de voorbereidingen voor de Slingerbeurs 2013 gestart. Via de site kunnen de maatschappelijke organisaties in Hengelo de vragen voor het bedrijfsleven kenbaar maken. Bedrijven met een maatschappelijke betrokkenheid kunnen zich melden met een aanbod.

Slingerbeurs 2013, vrijdag 15 maart 2013, in het ROC van Twente (de Gieterij). Aanmelden: www.deslingerbeurs.nl of bel met Bcause T. 074 259 51 05

De rubriek Nieuws en noviteiten in Kijk op oost nederland wordt deels samengesteld uit ingezonden persberichten. Uw persberichten voor Nieuws en noviteiten kunt u sturen naar het volgende e-mailadres: [email protected]. We gaan uit van een tekst van maximaal 200 woorden, eventueel bijgevoegde foto in HR: minimaal 300 dpi 10 x 15 cm. Plaatsing van persberichten is afhankelijk van de beschikbare ruimte, de nieuwswaarde van het bericht en de gewenste diversiteit van de rubriek.

U kunt persberichten insturen voor plaatsing in editie 209 tot uiterlijk 18 februari en voor plaatsing in editie 210 tot uiterlijk 15 april.

Kijk voor actuele nieuwsberichtenop www.kijkopoostnederland.nl

n&n

MKB zakenvrouw 2012

Directeur Annemieke Lantink van De Nieuwe Zorg Thuis in Meppel is door de Federatie Zakenvrouwen onderscheiden als MKB Ondernemer van het Jaar 2012. Haar motto: Thuiszorg ook in de toekomst betaalbaar houden. De jury vond Annemieke Lantink een voorbeeld voor anderen in innovatie en visie. Hoe geloof in jezelf, het benutten van kansen en kennis, tomeloze inzet en ondernemingszin kunnen uitgroeien tot een belangrijke onderneming. Tijdens haar dankwoord sprak Lantink bewogen over de zorg als werkgever en vestigde de aandacht op de gratis scholing aan thuiszorgmedewerkers van De Nieuwe Zorg Thuis, van wie 90% vrouw is, om zo de economische onafhankelijkheid van vrouwen te stimuleren. Lantink staat als ondernemer bekend om haar oplossingen met betrekking tot zelfredzaamheid van burgers door middel van participatie van uitkeringsgerechtigden naar de Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn. Niemand hoeft langs de kant te staan. Ook de komende bezuinigingen op de hulp bij het huishouden weet Lantink positief te vertalen.De Nieuwe Zorg Thuis is in zes provincies en 40 gemeenten actief. Annemieke Lantink ziet ondanks de steeds veranderende weten regelgeving in de zorg geen belemmering om te groeien en ambities in te vullen. De Nieuwe Zorg Thuis heeft naast huis-houdelijke thuiszorg een opleidingsinstituut voor Zorg en Welzijn en een online-vacaturebank binnen de zorg.

Meer informatie: www.denieuwezorgthuis.nl en www.annemiekelantink.nl

208-P104-111.indd 105 15-01-13 09:05

106


Vernieuwde panden 123 Machineverhuur en Inter-Techno De bedrijfspanden van 123 Machineverhuur en Inter-Techno zijn het laatste half jaar drastisch verbouwd en uitgebreid.

Beide bedrijven zijn onderdeel van de Inter-Rent groep en al jaren gevestigd aan de Paramariboweg in Apeldoorn-Zuid. Inter-Techno heeft een mooie nieuwe showroom waar de allernieuwste Bobcat en Atlas modellen staan en met 123 Machineverhuur heeft Apeldoorn er een volwaardig en professioneel verhuurbedrijf bij. Door de ingrijpende

verbouwingen laten beide bedrijven zien dat ze de toekomst vol vertrouwen tegemoet zien.

Meer informatie: www.123machineverhuur.nl en www.intertechno.nl

Duik in verledenHet historisch archief van beddenfabrikant Koninklijke Auping bv is sinds kort te doorzoeken via www.stadsarchiefdeventer.nl, onderdeel van Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek (SAB).

Met de overdracht van dit Deventer bedrijfsarchief en de online publicatie van de archiefinventaris, ronden Auping, SAB en de Stichting Industrieel Erfgoed Deventer (SIED) een meerjarenproject af. Doel was het overbrengen, inven-tariseren, ontsluiten, digitaliseren en beschikbaar stellen van een belangrijk stuk Deventer erfgoed.

In 2006 startte de werkgroep Geschiedenis van de SIED, waaronder Ted Rensman en Theo de Kreek, met de inven-tarisatie van het bedrijfsarchief. De twee oud-medewerkers van Auping werkten nauw samen met SAB. Bij de presentatie van het boek Het bed van de toekomst is nooit af in 2008, ter gelegenheid van het 120-jarig bestaan van de beddenfabrikant, vond al de symbolische

overdracht van het Auping-archief aan SAB plaats. In 2010 volgde de publicatie van het volledige fotoarchief op SAB-website www.deventerinbeeld.nl. Daarmee kwamen ruim 400 items online staan. Naast fotoalbums, ging het om reclame-materiaal en afbeeldingen van bedrijfsactiviteiten.

Meer informatie: www.stadsarchiefdeventer.nl

Foto: www.deventerinbeeld.nl

208-P104-111.indd 106 15-01-13 09:05

107


Verwarmen als de zon

Infrarood warmtepanelen geleverd door Hugro Technics uit Apeldoorn zijn een mooie oplossing voor comfortabel, energiezuinig en gezond verwarmen. Infrarood warmte-panelen geven het gevoel dat ieder moment de zon schijnt. De warmtepanelen zijn ideaal voor de hoofd- of bijverwar-ming van werkruimte, zolder, badkamer, winkel of receptie. De gelijkmatige verwarming voelt weldadig aan en de warmtepanelen zijn vooral voor mensen met allergische klachten een uitkomst omdat ze een antibacterieel effect hebben waardoor mijten en bacteriën worden gedood. Daarnaast is er sprake van een geurneutraliserend effect.

De warmtepanelen zijn eenvoudig te monteren en hebben een laag energieverbruik ten opzichte van traditionele straalkachels of blowers. Met de (draadloze) thermostaat kan men een weekprogramma instellen. Er zijn verschillende modellen warmtepanelen, zowel in capaciteit als afmeting. Standaard in witte uitvoering maar ook met afbeelding of in zwart glas. Geen lelijke verwarmingsbuizen of radiatoren; een warmtepaneel is een sieraad voor wand of plafond.

Meer informatie: www.warmtepanelen.nl

Twente Top: aanpak crisis

De belangrijkste vertegenwoordigers van Twentse onderne-mingen, overheden en de onderwijs- en kennisinstellingen UT, Saxion en ROC van Twente hebben tijdens de Twente Top op 15 december nieuwe afspraken gemaakt om de gevolgen van de economische crisis in de regio gezamenlijk aan te pakken. De economische situatie in Twente is slecht en de vooruitzichten zijn niet goed. Uit de onlangs gepresenteerde Twente Index 2012 blijkt wel dat Twente voor de lange termijn een aantal troe-ven heeft die belangrijk zijn voor economisch herstel. Dat zijn de innovatiekracht, de arbeidsparticipatie en het aantal hoger opgeleiden. Tijdens de Twente Top zijn afspraken gemaakt voor de verdere aanpak van de crisis. Zo gaan de wethouders economie van de Twentse gemeenten het aanbestedingsbeleid onder de loep nemen zodat dit ingezet kan worden voor de versterking van de regionale economie en ondernemers.

Tevens worden woningbouwcorporaties, de zorgsector en de bouw gevraagd om de kansen voor verduurzaming en het levensloopbestendig maken van de bestaande bouw te benut-ten en te versnellen. Dit kan de bouwsector werk opleveren. Een ander gezamenlijk initiatief is de lobby in Den Haag om te voorkomen dat het Kabinet bezuinigt op infrastructurele projec-ten in Twente zoals de verbreding van de A1 en de aanpak van de N35. Deze projecten zijn van groot belang voor de economi-sche positie van Twente. Wanneer er concrete plannen zijn die de economie stimuleren, maar die stuiten op regelgeving, zullen bedrijven en instellingen dit kenbaar maken bij lokale overheden, maar ook bij Tweede Kamerleden.

Doel van de periodieke Twente Top is om van elkaar te horen wat er speelt en gezamenlijk op te trekken bij de aanpak van de crisis in Twente. De regionale invloed op de economische ont-wikkelingen is beperkt. Toch moet Twente er alles aan doen om haar positie verder te verstevigen, zodat wanneer de economie aantrekt, de regio klaar is om hiervan te profiteren.

Both Solutions nieuwe locatie

Both Solutions is - na drie jaar in The Corridor - verhuisd naar een nieuwe locatie in Roombeek Enschede en heeft zijn intrek genomen in het TriMM-gebouw, Moutlaan 25. Both Solutions realiseert met de nieuwe locatie een nauwere band met het creatieve hart van Enschede. Both Solutions heeft als slogan ‘Merken en mensen verbinden’ en houdt maandelijkse koffiesessies over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van sociale media. Deze presentaties worden ook online aangeboden.

Meer informatie: www.bothsolutions.nl

208-P104-111.indd 107 15-01-13 09:05

108


van Nederland en kan haar marktpositie verstevigen doordat nieuwbouw en nieuwe installaties ‘stand der techniek’ zijn. Galvano Hengelo is ISO 9001 en 14001 gecertificeerd en heeft kwaliteit en milieu hoog in het vaandel staan. Galvanise-ren is per definitie verduurzamen van materialen en dat moet op een verantwoorde manier gebeuren. Met de nieuwbouw kan Galvano Hengelo dienstverlening en faciliteiten op het hoogst mogelijke niveau houden.

Galvano Hengelo nam begin januari intrek in haar geheel nieuwe pand aan de Scandinaviëlaan 21 in Hengelo, pal naast haar grootste afnemer Eaton Electric. Het galvaniseerbedrijf met 25 medewerkers was ruim vijftien jaar gevestigd op het terrein van Thales Nederland in Hengelo en klaar voor een volgende stap in haar nog relatief jonge bestaan.

Galvano Hengelo is gespecialiseerd in galvaniseren, het aan-brengen van metallische deklagen op metallische ondergronden voor technische en functionele toepassingen. Tot de vaste klantenkring van ruim driehonderd bedrijven behoren OEM-ers, toeleveranciers en machinefabrieken uit Nederland, Duitsland, Denemarken en sinds kort Frankrijk. De markten waarin zij opereren zijn Electrotechniek/Elektronica (Eaton, ETE, Nedap), Luchtvaart/Defensie (Thales, Norma MPM, PM-Aerotec), Auto-motive (Bons & Evers, VDL-MPC), Food (Stork Veco), Machine-bouw (Technology Twente, Exerion) en Windenergie (MillPart DK), maar ook de Koninklijke Nederlandse Munt. Galvano Hengelo behoort tot de modernste Galvano-bedrijven

Ons service pakket bestaat uit:– Slijpen van gereedschap– Coaten/hercoaten– Reparatie van wisselplaatgereedschap– Eroderen van PKD gereedschap– Produceren van specials– Leveren van nieuw gereedschap

We halen het gereedschap op en brengen het in topconditie terug!

Leitz Metaalgereedschap Service

Dé partner met een passie voor scherpte

Leitz Service BVMercuriusweg 5 – Postbus 203 – 2740 AE Waddinxveen

[email protected] – www.leitz-service.nl

Nieuwbouw Galvano Hengelo

208-P104-111.indd 108 15-01-13 09:05

109


Bedrukte koffiebekers

RotaCups biedt gepersonaliseerde (koffie)bekers aan in oplages vanaf 250 stuks, geleverd binnen vijf werkdagen en tegen zeer concurrerende prijzen. RotaCups maakt gebruik van een uniek innovatief productieproces en gebruikt hoogwaardig dunwandig EPS-materiaal wat zorgt voor een sterk isolerende werking. Voor de bedrukking van de bekers worden gecertificeerde voedselveilige inkten gebruikt.

Het bedrijf bestaat zes jaar en verhuist binnenkort naar een nieuw pand. In de klantenkring van RotaCups o.a. Hartman, Pacton Trailers, ProRail, BMW-dealers, Univé. RotaCups is gevestigd in Ommen en een zusterbedrijf van Laro tape, marktleider in bedrukte verpakkingstape.

Meer informatie: www.rotacups.com

Bescherming tegen corrosie

Afvalwaterbehandeling, biogasinstallaties, waterzuiveringen en mestkelders zijn noodzakelijk om de exploitatie en het nuttig gebruik van biomassa’s technisch en fysisch te beheersen. De biologische processen die hiermee gepaard gaan zijn extreem agressief. Bij de ontbinding van organische verbindingen wordt het beton extreem zwaar belast, wat tot aantasting van de calcitische betoninhoudstoffen leidt. Hierbij ontstaat in grote hoeveelheden materiaalverlies van het oppervlak, daalt de pH-waarde en loopt de temperatuur op. In de natuur is het zo geregeld dat chemi-sche reacties zeer effectief zijn en alles kapot maken, niet alleen het materiaal maar ook de technisch-bouwkundige staat wanneer deze niet beschermd zijn.Daarom wordt al jarenlang met succes Remmers Epoxy Universeel in deze situaties toegepast. Een zeer effectieve bescherming tegen aantasting en corrosie. De epoxy coating is extreem chemicaliënbestendig, scheuroverbruggend en oplosmiddelhou-dend en wordt universeel in biogasinstallaties, waterzuiveringen e.d. toegepast. Het teervrije middel is thixotroop en kan zowel met de kwast als door spuiten worden aangebracht. Door de beschikbare kleuren zwart en rood kan eenvoudig optisch worden gecontroleerd of er voldoende materiaal is aangebracht.

Meer informatie: www.remmersbouwchemie.nl

Verhuizing Glasatelier Zwolle

Glasatelier Zwolle, het creatieve centrum voor glasfusing van Simone Guezen, heeft een nieuwe ruimere locatie gevonden in het pand van houtbedrijf Wiba.

Glasateliers Zwolle levert glasfusing materialen en verzorgt verschillende glasworkshops voor het maken van schalen of sieraden.

Meer informatie: www.glasatelierzwolle.nl

Sutfene winnaar Delta Award 2012

Zorginstelling Sutfene uit Zutphen heeft de Delta Award 2012 gewonnen. Walter Cantrijn, algemeen directeur van Delta, overhandigde eind 2012 de prijs aan Rixt Jensma, manager stafdiensten bij Stichting Sutfene. Naast Sutfene waren ook hovenier Inhetgroen uit Baak en het bedrijf Ferrocal uit Brummen genomineerd.

Delta heeft als primaire taak mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt te ontwikkelen naar zo regulier mogelijk werken. Sutfene wil kwalitatief goede zorg leveren waarbij de aandacht voor de cliënten centraal staat. De Delta-medewerkers bij Sutfene zijn een goede aanvulling op de werkzaamheden van de zorgmedewerkers die zo meer tijd kunnen besteden aan zorgtaken. De Deltamedewerkers verzorgen bijvoorbeeld het cliëntentransport of begeleiden spelletjes in de huiskamers waarbij een-op-een aandacht voor cliënten mogelijk is.

Met de Delta Award toont Delta haar waardering aan werk-gevers die op een uitzonderlijke wijze vorm geven aan een samenwerking met Delta en aan maatschappelijk verant-woord ondernemen.

208-P104-111.indd 109 15-01-13 09:05

110


Groene fabriek van UniproUnipro bouwt een duurzaam bedrijfspand aan de rand van Haaksbergen. Dankzij het bewust gebruik van natuurlijke, gerecyclede en duurzame materialen krijgt het gebouw een mooie en natuurlijke uitstraling.

Unipro heeft duurzaamheid en gezond werken hoog in het vaandel staan. Deze visie is vertaald in het nieuwe bedrijfspand waar duurzame technieken en oplossingen op innovatieve wijze met elkaar worden gecombineerd. Het resultaat mag er zijn. Het gebouw wordt niet alleen zeer milieuvriendelijk, maar ook volledig Co2-neutraal. Er is door Te Kiefte Architecten uit Borne een compact en flexibel gebouw ontworpen dat zon georiënteerd en uitstekend geïsoleerd is. Zo is er geen enkele gasaansluiting in de kantoren of fabriek aanwezig. Een Co2-neutraal gebouw wil zeggen dat alle energie voor de productie en de exploitatie van het gebouw vervangbaar

is. Traditionele fossiele brandstoffen, zoals kolen, aardolie en gas zijn schaars en dus niet vervangbaar. Bovendien veroor-zaken zij Co2-emissies die zorgen voor het broeikaseffect.

In het pand wordt gebruik gemaakt van daglichtregeling, groene stroom en passieve en actieve zonne-energie, slim gecombineerd met een houtgestookte pelletkachel. Uit de eerste EPC-conceptenstudie (Energieprestatie concept) voor de kantoren en enkele bijeenkomstruimten blijkt dat de energieprestatie 30% lager uitvalt dan wordt geëist volgens het Bouwbesluit. In de fabriek worden vanaf 2014 de lijmen en kunsthars-vloeren geproduceerd. Met de merken UZIN, Wolff, Pallmann, Arturo en codex levert Unipro een compleet assortiment voor het leggen, onderhouden en renoveren van alle soorten vloerbedekking, kunstharsvloeren, parket, tegels en natuursteen.

Overname Compotan Polymer

Unipro bv heeft met terugwerkende kracht vanaf 1 septem-ber 2012 de bedrijfsactiviteiten van Compotan Polymer B.V. uit Ede overgenomen. De overname is onderdeel van de groeistrategie van Unipro en zorgt voor uitbreiding van het assortiment. Compotan bedient met haar PU-gietvloeren en PU-lakken dezelfde markt als Unipro met het merk Arturo.

Van links naar rechts: Gerben Bouwmeester

(directeur Unipro), Jan Blom (directeur Compotan),

Frank ter Beke (directeur Unipro)

208-P104-111.indd 110 15-01-13 09:05

111


Zal ik het even voor je tekenen?

Kim Ravers is als visual writer aanwezig tijdens congressen of meetings om een discussie of een visie te vertalen in beelden. ‘Beelden zijn veel effectiever dan woorden. Waarom zou je iets schrijven of vertellen, als je het ook kunt tekenen!’

Volgens Ravers is de populariteit van tekenen op de werkplek een logische stap in de ontwikkeling van onze beeldcultuur. ‘De hele dag zien we beelden, tijdens een gesprek kun je beter tekenen wat je bedoelt. Echt, het kwartje valt veel sneller’. Tijdens haar werk vroegen veel mensen na het zien van haar eenvoudige tekenstijl: kun je mij dat leren? ‘Iedereen kan een stokpoppetje, een simpel icoontje en een paar pijlen tekenen. Zo kom je al een heel eind.’

In haar boek Visual notes, slimmer communiceren met beelden, geeft ze lezers veel praktische tips, bijvoorbeeld hoe je metafo-ren kunt bedenken en welke vormen je kunt kiezen. Het boek bestaat vooral uit visuals die laten zien wat de mogelijkheden zijn om zelf beelden te gebruiken om slimmer te communiceren. Ravers: ‘Mijn missie: minder kletsen, meer zeggen.’

Visual Notes, Kim RaversUitgeverij Haystack€ 16,95

Nieuw bedrijf voor presentatie business-events

Na jarenlang als freelance journalist te hebben gewerkt, richt Peter Besselink (45) zich met zijn nieuwe bedrijf helemaal op het presenteren van business-events. Denk hierbij aan activiteiten als dagvoorzitter van seminars en congressen maar ook aan het presenteren van culturele festivals en concerten, het presen-teren van een afscheidsmiddag van een directeur, een bedrijfs-jubileum organiseren of een minisymposium voor klanten van een bedrijf.

Verder presenteert en organiseert Peter Besselink in opdracht van fabrikanten en retailorganisaties Dealer Platform Bijeen-komsten waarbij ondernemers in kleine groepjes met elkaar sparren en ideeën uitwisselen, met als doel van elkaar te leren.

Meer informatie: www.pbprodukties.nl

Human Capital Agenda Twente

Drs. Henk Mulders (61), voorzitter van het College van bestuur van Hogeschool Edith Stein en Expertis Onderwijsadviseurs, is benoemd tot programmamanager van de Human Capital Agenda Twente. De Human Capital Agenda Twente bevat een actiegerichte aanpak die ervoor moet zorgen dat er genoeg hoger opgeleiden beschikbaar zijn voor de Twentse (hightech) bedrijven. Het gaat om het opleiden in Twente, werven buiten Twente en vasthouden van technici. Overheden, kennisinstel-lingen en ondernemingen hebben in de agenda de krachten gebundeld om aan de toekomstige vraag te kunnen voldoen.

Twente richt zich bewust op de hightech sector die aanzienlijke internationale groeimogelijkheden biedt. De regio heeft hierin successen geboekt en een aantoonbare traditie met aanspre-kende bedrijven en een goede kennisinfrastructuur. Henk Mulders gaat als programmamanager invulling geven aan de plannen in de Human Capital Agenda Twente en maakt daartoe met betrokken partijen afspraken over hun concrete bijdrage.

Voorbeelden van het werk van Kim Ravers...

208-P104-111.indd 111 15-01-13 09:05

112

adverteerdersindexadv

A.B. Specialistische Reiniging 102AcademyOost 54/55Access Computer Centre 2Adficount 72AHA-Adviseurs 24Akwaak Zwemscholen 18Alex Klus Totaal 70Algemeen Pallet Centrum 22Alwo Bestratingsbedrijf 26Audacious Sheet Metal 70

Bartels Ingenieursbureau 74Barten Zorg en Werk 102Belpa 58Klaas Beuving 26Bevico 72BM Natuursteen 22Boer Staphorst 38Joop Bolt Administratiekantoor 42Staalbouw Boom 76Borger Aannemingsbedrijf 76Taxi de Bruin 56

Carport Harderwijk 90Chiropractie Apeldoorn 56Consultis 70

3dPrintCompany 76DC28 Advies 18Derustit Gelderland 100Directfiberview 1Distinct 24Dommerholt Reclameverspreiding 40Dugreja Deuren en Zonwering 102Dumotec 38

Emergo Houtconstructies 90Esyst 50Eureka Group 6

The Fellowship of Acoustics 18FlevoTech Engineering 56Frean Administratieve Dienstverlening 22

Van Geenen 86Geven Heftruck Service 26

Gewo Ambachtelijk Timmerbedrijf 92Gidsen HR Advies 68Glasteam Twello 74Green Meet*s 28

H. van Haarst Aannemersbedrijf 56HBE Bedrijfshallen 44HD Advies Stedebouw 42Hecla Professional Audio & Video Systems 6Heuver Hydrauliek 20Hoeben Metalen 24Hofman Constructies 34Hoksberg Systeemplafonds 90HTIO 68

Innovativeconcepts 18Intergas 3

Jansen Civil Engineering 102J.J. Group 100Het Bosrestaurant Joppe 72JVS 3D 92

Van Keulen Interieurbouw 42Van de Kieft Bouwbedrijf 100Leidekkersbedrijf D. Koenders 68Korbeld Verhuur 2Jachthaven De Kranerweerd 26

Leitz Service 108Liberty Wellness 42Luttel Interieur-werkbladen 28

Mas Architectuur 14Mess-Nederland 86Multipaint 92

Natuurcontact 76NTP Groep Cover 4

Olbatex Woondecoratie 28Inspectie & Consultancy Oost 50

Pickup International 58Maatschap Pietersen & van der Sluijs 70

Plafond-online 92Polymess 58Primoteq 44Probis Nederland 20

Rooks Interieur Systemen 40Roselaar Dakdekkers 22

Safeinspect 100Schmersal Nederland 50G. Schrijver 58ShipWoodshop 72Sidijk 24Skandic Import 40Sofito 14Van Spijker Beton- en Waterbouw 38Stijkel Campers 38

Technea Nederland 20Thermoware 50Tieltjes Precision Parts Cover 2Tricon Bouw 1Tuinman Louvreluiken 90

Uit de Brand Secretariaatservice 74

Vidistri I Vidi-Touch International Cover 3Voortman Dakbedekking 40Vos Noodstroom Systemen 86

De Waal BSP 20Water Techniek Twente 68 Welldone Installatietechniek 28Congrescentrum De Werelt 34Wolthers Jagersma Letselschade Advocaten 86

208-P112.indd 112 16-01-13 11:09

Vidistri | Vidi-Touch International B.V.

Alles-in-één gemak met Vidi-Touch

LEVERBAAR

IN ELKE

GEWENSTE

RAL KLEUR!

KLEUR!GEWENSTE

RALWE LEUR

IN ELKE ET

LEVERBAAR

INE ELKE

KLEUR!

Vidistri

VIDISTTRI_ADV_2255x297m

InternationalVidi-Touch |Vidistri

mm_deff.indd 1

B.V. International

07-12-11 18:07 8 : 0 7208-os-pp.indd 3 17-01-13 08:28

Het betere werkBouwhelm en denkpet!

Het betere werk leidt tot het gewenste eindresultaat

en tevreden bewoners. Met zo’n 170 mede werkers

werken we dagelijks aan hoogwaardige milieu-, bouw-

kundige en infrastructurele projecten voor (semi-)

overheden, bedrijven en instellingen. Met de kwaliteit

en know how van onze mensen en onze innovatieve

werkwijze proberen we onze klanten iedere dag

opnieuw het betere werk te leveren. Wij noemen dat

ontzorgen. Als opdrachtgever merkt u het verschil.

Voor meer informatie kijkt u op www.ntp-groep.nl

208-os-pp.indd 4 17-01-13 08:28

Kijk op Oost Nederland 2013-208

Documents

Transcript of Kijk op Oost Nederland 2013-208