Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

92
12 Koploperproject Oost Groningen 65 De metamorfose van museum Heerenveen Ondernemerschap in Noord-Nederland 33 nummer 394 | jaargang 47 | 2015 signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

description

Kijk op het noorden signaleert al 47 jaar de economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in noord Nederland. Het magazine Kijk op het noorden publiceert alle belangrijke ontwikkelingen op economisch, maatschappelijk, cultureel en recreatief gebied in noord Nederland. Zakelijk nieuws, inspirerende verhalen, boeiende citaten en informatieve columns, maken Kijk op het noorden tot hét platform voor de ondernemers in noord Nederland. Wij wensen u veel leesplezier met de oktober 2015 editie.

Transcript of Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Page 1: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

12Koploperproject Oost Groningen

65De metamorfose van museum Heerenveen

Ondernemerschap in Noord-Nederland

33

nummer 394 | jaargang 47 | 2015

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Page 2: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

j o r r i t s m a b o u w . n l

Spil

Behoud van uw vastgoed draait om goed onderhoud

Voor woningen of bedrijfspanden kunt u bij Jorritsma Bouw heldere onderhoudscontracten afsluiten. Wij gaan met

uom tafel om te bekijken wat in uw geval het beste plan van aanpak is om uw vastgoed in goede conditie te houden.

Wij geven u gericht advies en hebben daarbij oog voor duurzaamheid, veiligheid en leefbaarheid. U hoeft zelf nergens

naar om te kijken, Jorritsma Bouw is de spil van uw onderhoudsplan.

20121076-JB_Adv_Corporate_A4.indd 7 17-12-12 14:51

Verkopen start bij neeHet traject van verkopen vergt dag in dag uit van verkopers het uiterste. Het vereist een ijzeren discipline en een uitstekend uithoudingsvermogen. De disci-pline iedere keer met een positieve houding het beruchte woord ‘nee’ tegemoet te treden. Een ‘nee’ die je in veel varianten hoort. ‘Uitstekend voorstel, maar het komt nu even niet uit.’ ‘Bedankt voor uw tijd en moeite, maar onverwachte ont-wikkelingen nopen ons het uit te stellen tot 2016.’ Enzovoort. Enzovoort.

Het vergt uithoudingsvermogen van de verkoper om de dichte deur op een kier te krijgen bij de klant die je maar niet ‘te pakken kan krijgen’. Even een vraag van verkoper tot verkoper. Na hoeveel belpogingen staak je de strijd de potentiële klant te spreken te krijgen? Mijn ervaring is dat de meeste verkopers na twee contactmomenten afhaken. Dat kan anders! Hoe? Lees dan verder.

Eén keer neeDe start. Het verkoopgesprek is uitstekend verlopen en de afspraak is gemaakt voor het mailen van een voorstel. Nog mooier is, ja het kan niet op, meteen een telefonisch overleg over het voorstel ingepland. Je belt exact op het afgespro-ken tijdstip, 10.31 uur. Vol verwachting klopt het commerciële hart. Helaas de heer Jansen is er niet en wanneer dan wel … geen idee. Jammer. Natuurlijk stel je zonder nadenken de re� exvraag wanneer de heer Jansen wel telefonisch be-reikbaar is?

Twee keer neeDe tweede poging. Je belt voor de tweede keer naar de heer Jansen. Helaas, de verwachting was dat hij aanwezig zou zijn, maar door onvoorziene omstandigheden is hij vandaag niet meer bereikbaar. De re� exvraag is bij je ingeslepen, kortom je maakt met tegenzin een aantekening voor de derde terugbelpoging.

Drie keer neeDe derde poging. Ja, je raadt het al, ook de derde keer is de heer Jansen niet telefonisch bereikbaar. Dit is een kritische fase bij verkopen. Veel verkopers gooien nu de handdoek in de ring. Dat kan, maar dat hoeft niet. Het is zaak een afweging te maken tussen een vriendelijke e-mail of nog een keer bellen.

Vier keer neeDe vierde poging. Ik kies ervoor nog een keer te bellen. Bij weer geen succes is een e-mail op zijn plaats. Vervolgens kun je ervoor kiezen na drie weken opnieuw te bellen. Wat je zeker weet, is dat je een nee hebt. Wat ook zeker is, is dat 90% van de verkopers nu teleurgesteld afhaakt.

Nee heb je, ja kan je krijgenMoraal van het verhaal: verkopen start met nee. Door de combinatie van uit-houdingsvermogen en ijzeren discipline weet je dat je op termijn een ja kunt krijgen. Een nee heb je altijd.

'Het vergt uithoudings-vermogen van de verkoper

om de dichte deur op een kier te krijgen'

Richard S.T. de Vries

CO

LU

MN

1 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 3: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Verkopen start bij neeHet traject van verkopen vergt dag in dag uit van verkopers het uiterste. Het vereist een ijzeren discipline en een uitstekend uithoudingsvermogen. De disci-pline iedere keer met een positieve houding het beruchte woord ‘nee’ tegemoet te treden. Een ‘nee’ die je in veel varianten hoort. ‘Uitstekend voorstel, maar het komt nu even niet uit.’ ‘Bedankt voor uw tijd en moeite, maar onverwachte ont-wikkelingen nopen ons het uit te stellen tot 2016.’ Enzovoort. Enzovoort.

Het vergt uithoudingsvermogen van de verkoper om de dichte deur op een kier te krijgen bij de klant die je maar niet ‘te pakken kan krijgen’. Even een vraag van verkoper tot verkoper. Na hoeveel belpogingen staak je de strijd de potentiële klant te spreken te krijgen? Mijn ervaring is dat de meeste verkopers na twee contactmomenten afhaken. Dat kan anders! Hoe? Lees dan verder.

Eén keer neeDe start. Het verkoopgesprek is uitstekend verlopen en de afspraak is gemaakt voor het mailen van een voorstel. Nog mooier is, ja het kan niet op, meteen een telefonisch overleg over het voorstel ingepland. Je belt exact op het afgespro-ken tijdstip, 10.31 uur. Vol verwachting klopt het commerciële hart. Helaas de heer Jansen is er niet en wanneer dan wel … geen idee. Jammer. Natuurlijk stel je zonder nadenken de re� exvraag wanneer de heer Jansen wel telefonisch be-reikbaar is?

Twee keer neeDe tweede poging. Je belt voor de tweede keer naar de heer Jansen. Helaas, de verwachting was dat hij aanwezig zou zijn, maar door onvoorziene omstandigheden is hij vandaag niet meer bereikbaar. De re� exvraag is bij je ingeslepen, kortom je maakt met tegenzin een aantekening voor de derde terugbelpoging.

Drie keer neeDe derde poging. Ja, je raadt het al, ook de derde keer is de heer Jansen niet telefonisch bereikbaar. Dit is een kritische fase bij verkopen. Veel verkopers gooien nu de handdoek in de ring. Dat kan, maar dat hoeft niet. Het is zaak een afweging te maken tussen een vriendelijke e-mail of nog een keer bellen.

Vier keer neeDe vierde poging. Ik kies ervoor nog een keer te bellen. Bij weer geen succes is een e-mail op zijn plaats. Vervolgens kun je ervoor kiezen na drie weken opnieuw te bellen. Wat je zeker weet, is dat je een nee hebt. Wat ook zeker is, is dat 90% van de verkopers nu teleurgesteld afhaakt.

Nee heb je, ja kan je krijgenMoraal van het verhaal: verkopen start met nee. Door de combinatie van uit-houdingsvermogen en ijzeren discipline weet je dat je op termijn een ja kunt krijgen. Een nee heb je altijd.

'Het vergt uithoudings-vermogen van de verkoper

om de dichte deur op een kier te krijgen'

Richard S.T. de Vries

CO

LU

MN

1 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47 1 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 4: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

En verder

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Kijk op nieuws 5Een perfect productieproces met LT Technology 17Jorritsma Bouw: maximale inzet en bouwmeesterschap 18Visie op SUCCES brengt organisatie verder 21Intermes kalibreert industriële meetinstrumenten 22H&P Moulding voor microspuitgietproducten 25GAP: specialist in flens- en boutverbindingen 26ITS, meesters in aanbesteden 29Bel eens met… VBA Van Braak Accountants 31

SPF: hoogwaardige fabricage en handelsonderneming in één 38Schoonewille Bouw gedreven door passie en vakmanschap 41Vertel je eigen verhaal in Walsemaweer 42Bano gaat voor het ‘WOW-effect’ 45Een veelgevraagde partner: Ingenieursbureau W2N 46Jan Reitsma: Waterproblemen te lijf 49fit20: het nieuwe bedrijfsfitness 51Matras Factory: Wat is een goed matras? 53Uniovision: Weer 500 nieuwe klanten bereiken Europa 55Congresbureau Drenthe: confereren op niveau 56

CBK Groningen ondersteunt net-afgestudeerden 59Kijken als Jopie Huisman 62De metamorfose van Museum Heerenveen 65Schots impressionisme in het Drents Museum 67Breien! In het Fries Museum 71Boeken 73Eerste Hulp Educatie verzorgt trainingen en cursussen 79Kingsize Sneek: stadslogement met rijke historie 80NEF Werk-leerbedrijf verdubbelt kansen 83Gelezen 85IJsberen in Dierenpark Emmen 87Agenda 88

OmslagfotoOp het Groninger land, in Kantens, ligt Walsemaweer. De prachtig verbouwde boerderij is dé plek voor het houden van (meerdaag-se) conferenties, vergaderingen, werksessies en bedrijfsfeesten.Het conferentieoord biedt ruimte aan 250 mensen en heeft over-nachtingsmogelijkheden voor 22 personen inclusief een uit- stekende catering. Gastheer Ivo Lochtenberg informeert u graag over de mogelijkheden.

Foto: Ed Klijnman

Pagina 12

Pagina 33

Koploperproject Oost GroningenOm bedrijven op een inventieve manier kennis te laten maken met duurzaam ondernemen en hiermee praktisch aan de slag te gaan, is in Oost Groningen het Koploperproject DuurzaamOndernemen gestart. Veertien gemeen-ten en bedrijven laten aan de hand van concrete voorbeelden zien dat duurzaam ondernemen lonend en boeiend kan zijn.

Ondernemer-schap in Noord-NederlandOnderzoeksassistent Lianne Hans en univer-sitair docent Sierdjan Koster zijn verbonden aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij doen onderzoek naar regionale patronen van on-dernemerschap. Lees over hun bevindingen met betrekking tot Noord-Nederland.

2

Page 5: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

inhoud

NUMMER 394, JAARGANG 47 COLOFON

Pagina 37

Pagina 60

Samen richting Nul!Besteed als ondernemer in uw bedrijf eens aandacht aan de verkeersveiligheid van uw medewerkers. Zo werkt u mee aan het streven van het Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe: Samen richting Nul verkeers- slachtoffers! Dit najaar is er extra aandacht voor afleiding in het verkeer. 1 seconde niet opletten kan desastreuze gevolgen hebben. www.1dingtegelijk.nl

Succes verzekerd bij vanBeresteynOntdek de mogelijkheden van theater vanBeresteyn in Veendam. Koppel bijvoorbeeld uw personeelsfeest of bedrijfs-event eens aan een theatervoorstelling. Met een gezellige borrel of een buffet in het Grand Café. Succes verzekerd.

Ik wilde even zijn knuffel pakken. Ineens reed ik op de andere weghelft...

www.1dingtegelijk.nl

Laat je niet afl eiden. Zoek een

Kijk op het noorden is een

uitgave van

Kijk op Uitgevers bv

Tussendiepen 21

9206 AA Drachten

T. 0512 36 63 26

www.kijkophetnoorden.nl

Hoofdredacteur: Harriet Koning,

[email protected]

Redactie: Annette Blauw, Henk Dilling,

Meta Groot Antink, Peter van der Heide,

Johan Koning, Erik Riensema, Ronald

Schalekamp en Roelof Tienkamp

Foto’s: Ed Klijnman, Erik Riensema

en anderen

Advertenties en abonnementen:

Tina Zoombelt, T. 0512 36 63 26,

[email protected]

Advertentie-exploitatie en

planning bedrijfspresentaties:

Gerrit Landman

[email protected]

Advertentietarieven:

Op aanvraag, T. 0512 36 63 26

Vormgeving:

VDS Vormgeving!, Drachten

Druk en afwerking:

D+L Druck + Logistik, Bocholt

Abonnementsprijs:

€ 39,50 (incl. 6% btw) per jaar

Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht

besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden

geen aansprakelijkheid voor eventuele

onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.

Overname van artikelen uit deze uitgave is

uitsluitend toegestaan met bronvermelding en

na schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 0929-3116

3 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 6: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

INFRAROODTRAINING:“een slanker, gezonder en mooier lichaam...”

Voordelen infraroodtraining:

Versnelde vetverbranding =

omvangverlies en gewichtsverlies

Verwijderen gifstoffen =

cellulite vermindering, gezonder en fitter lichaam

Extra aanmaak collageen =

jongere & mooiere huid

Verhoogde bloedcirculatie =

versneld herstel blessures en verbetering algehele gezondheid

5x zo intensief als een normale trainingsessie

25 minuten infraroodtraining is gelijk

aan 25 km hardlopen

1 à 2 kledingmaten minder in slechts één kuur op maat

Garantie op resultaat!

AVI-SLANK: gezonde maaltijdvervanger op basis van eiwitten

*Kuur afsluiten vòòr 1 januari 2014, aanbieding p.p. eenmalig geldig.

Infraroodtraining is een combinatie van gelijktijdig

bewegen (ligfiets of crosstrainer) en infraroodstraling

van meer dan 5000 Watt!. De lichaamstempera-

tuur verhoogt tijdens de infraroodtraining, genaamd

‘heat stress’. Hierdoor verbrandt u tot 5x meer

calorieën dan met een normale trainingssessie.

Tevens stimuleert de infraroodstraling het zweten

en dat is een goede manier om van schadelijke

stoffen af te komen.

Resultaat: ...een slanker, gezonder en mooier lichaam!

INFRAROODTRAINING:“een slanker, gezonder en mooier lichaam...”

Voordelen infraroodtraining:

Versnelde vetverbranding =

omvangverlies en gewichtsverlies

Verwijderen gifstoffen =

cellulite vermindering, gezonder en fitter lichaam

Extra aanmaak collageen =

jongere & mooiere huid

Verhoogde bloedcirculatie =

versneld herstel blessures en verbetering algehele gezondheid

5x zo intensief als een normale trainingsessie

25 minuten infraroodtraining is gelijk

aan 25 km hardlopen

1 à 2 kledingmaten minder in slechts één kuur op maat

Garantie op resultaat!

AVI-SLANK: gezonde maaltijdvervanger op basis van eiwitten

*Kuur afsluiten vòòr 1 januari 2014, aanbieding p.p. eenmalig geldig.

Infraroodtraining is een combinatie van gelijktijdig

bewegen (ligfiets of crosstrainer) en infraroodstraling

van meer dan 5000 Watt!. De lichaamstempera-

tuur verhoogt tijdens de infraroodtraining, genaamd

‘heat stress’. Hierdoor verbrandt u tot 5x meer

calorieën dan met een normale trainingssessie.

Tevens stimuleert de infraroodstraling het zweten

en dat is een goede manier om van schadelijke

stoffen af te komen.

Resultaat: ...een slanker, gezonder en mooier lichaam!

Franklinstraat 29 - LeeuwardenTel. 058-2801122 - E-mail: [email protected]

www.figuura.nl

Spectaculaire nieuwe afSlank methode!!Nieuw iN LeeuwardeN

Eekels | TBI opende vestiging in EmmenBurgemeester van Emmen Cees Bijl opende het nieuwe pand van Eekels | TBI aan de Jacob Le Mairestraat 243 in Emmen. Het pand ligt aan de rondweg en biedt met een werkplaats van ruim 1730 m² en een kantoorruimte van zo’n 710 m² ruimte aan 100 medewerkers.

Eekels | TBI is al meer dan 100 jaar actief in de marktsegmen-ten Marine & Offshore en Industrie & Infra. Het bedrijf voert projecten en onderhouds- & servicewerkzaamheden uit in de disciplines technische automatisering, elektrotechniek en werktuigbouw. Eekels realiseert een omzet van ruim € 60 mil-joen met ruim 550 medewerkers. In Nederland heeft Eekels vestigingen in Kolham (hoofdvestiging), Joure en Emmen.

Cofely bouwt mee aan de Energy Academy EuropeMet de nieuw te bouwen Energy Academy Europe onderscheidt Groningen zich straks met een topinstituut voor onderzoek en innovatie op het gebied van duurzame energie. Cofely Noord in Roden bouwt mee aan dit project op de Zernike Campus. In Energy Academy Europe bundelen Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen bestaand onderwijs, nieuw onderwijs en onderzoek op het gebied van energie en energietransitie. Het nieuwe gebouw van 13.000 m² wordt een icoon op het gebied van duurzaamheid.

Twaalf nieuwe banen bij Wierda Hybrid Technologies Bij het bedrijf Wierda Hybrid Technologies in Joure ontstaan binnen drie jaar twaalf structurele arbeidsplaatsen. Wierda gaat een nieuw product introduceren en produceren: een merkonaf-hankelijk systeem waarmee elke opbouw op vrachtwagens elektrisch kan worden aangedreven. Voor de extra banen geeft de provincie Friesland € 60.000 subsidie. Wierda is het eerste bedrijf dat geld vanuit de provinciale Vestigingsregeling ontvangt. Meer informatie over de Vestigingsregeling: www.fryslan.frl/vestigingsregeling

Met AT-lectus uw projectproces beter in beeldMeer communicatie, grotere en complexere samenwerkingsverban-den en dus meer risico’s. Voor iedereen die projectmatig werkt is het houden van overzicht een steeds grotere uitdaging. AT-lectus geeft u inzicht én overzicht over uw project. Advies- en ingenieurs-bureau Atensus bv ontwikkelde AT-lectus, de digitale project-omgeving voor ef� ciënte samenwerking en communicatie binnen projecten. Hiermee bespaart de gebruiker tijd en geld, omdat het projectproces beter in beeld is. Geordend, transparant, altijd up-to-date, op elk moment en op elke willekeurige plek beschikbaar.Informatie wordt in een veilige digitale omgeving uitgewisseld tus-sen projectgroepleden, documenten en werkprocessen worden aan elkaar gekoppeld en leden kunnen op fora met elkaar discussiëren en het laatste nieuws delen over een project. Dit geeft inzicht in het projectproces en betrokkenheid bij het tot stand komen van het eindresultaat bij alle projectgroepleden.

Donderdagmiddag 15 oktober organiseert Atensus een themamiddag over AT-lectus. Potentiële gebruikers kunnen deze middag middels een interactief praktijkproject de meerwaarde van AT-lectus ontdekken. Meer informatie vindt u op www.at-lectus.nl.

De rubriek Kijk op nieuws wordt deels samengesteld uit ingezonden persberichten. Plaatsing is afhankelijk van de beschikbare ruimte, de nieuwswaarde en de gewenste diversiteit van de rubriek. De redactie behoudt zich het recht voor de tekst in te korten en/of te veranderen. Door inzending gaat u akkoord met de door ons gestelde voorwaarden.

Voor plaatsing in editie 395 is de uiterste inzenddatum 3 november. Stuur een tekst van maximaal 150 woorden, eventueel vergezeld van een rechtenvrije foto in hoge resolutie (minimaal 300 dpi, 10 x 15 cm) naar [email protected]

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

3 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 7: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Eekels | TBI opende vestiging in EmmenBurgemeester van Emmen Cees Bijl opende het nieuwe pand van Eekels | TBI aan de Jacob Le Mairestraat 243 in Emmen. Het pand ligt aan de rondweg en biedt met een werkplaats van ruim 1730 m² en een kantoorruimte van zo’n 710 m² ruimte aan 100 medewerkers.

Eekels | TBI is al meer dan 100 jaar actief in de marktsegmen-ten Marine & Offshore en Industrie & Infra. Het bedrijf voert projecten en onderhouds- & servicewerkzaamheden uit in de disciplines technische automatisering, elektrotechniek en werktuigbouw. Eekels realiseert een omzet van ruim € 60 mil-joen met ruim 550 medewerkers. In Nederland heeft Eekels vestigingen in Kolham (hoofdvestiging), Joure en Emmen.

Cofely bouwt mee aan de Energy Academy EuropeMet de nieuw te bouwen Energy Academy Europe onderscheidt Groningen zich straks met een topinstituut voor onderzoek en innovatie op het gebied van duurzame energie. Cofely Noord in Roden bouwt mee aan dit project op de Zernike Campus. In Energy Academy Europe bundelen Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen bestaand onderwijs, nieuw onderwijs en onderzoek op het gebied van energie en energietransitie. Het nieuwe gebouw van 13.000 m² wordt een icoon op het gebied van duurzaamheid.

Twaalf nieuwe banen bij Wierda Hybrid Technologies Bij het bedrijf Wierda Hybrid Technologies in Joure ontstaan binnen drie jaar twaalf structurele arbeidsplaatsen. Wierda gaat een nieuw product introduceren en produceren: een merkonaf-hankelijk systeem waarmee elke opbouw op vrachtwagens elektrisch kan worden aangedreven. Voor de extra banen geeft de provincie Friesland € 60.000 subsidie. Wierda is het eerste bedrijf dat geld vanuit de provinciale Vestigingsregeling ontvangt. Meer informatie over de Vestigingsregeling: www.fryslan.frl/vestigingsregeling

Met AT-lectus uw projectproces beter in beeldMeer communicatie, grotere en complexere samenwerkingsverban-den en dus meer risico’s. Voor iedereen die projectmatig werkt is het houden van overzicht een steeds grotere uitdaging. AT-lectus geeft u inzicht én overzicht over uw project. Advies- en ingenieurs-bureau Atensus bv ontwikkelde AT-lectus, de digitale project-omgeving voor ef� ciënte samenwerking en communicatie binnen projecten. Hiermee bespaart de gebruiker tijd en geld, omdat het projectproces beter in beeld is. Geordend, transparant, altijd up-to-date, op elk moment en op elke willekeurige plek beschikbaar.Informatie wordt in een veilige digitale omgeving uitgewisseld tus-sen projectgroepleden, documenten en werkprocessen worden aan elkaar gekoppeld en leden kunnen op fora met elkaar discussiëren en het laatste nieuws delen over een project. Dit geeft inzicht in het projectproces en betrokkenheid bij het tot stand komen van het eindresultaat bij alle projectgroepleden.

Donderdagmiddag 15 oktober organiseert Atensus een themamiddag over AT-lectus. Potentiële gebruikers kunnen deze middag middels een interactief praktijkproject de meerwaarde van AT-lectus ontdekken. Meer informatie vindt u op www.at-lectus.nl.

De rubriek Kijk op nieuws wordt deels samengesteld uit ingezonden persberichten. Plaatsing is afhankelijk van de beschikbare ruimte, de nieuwswaarde en de gewenste diversiteit van de rubriek. De redactie behoudt zich het recht voor de tekst in te korten en/of te veranderen. Door inzending gaat u akkoord met de door ons gestelde voorwaarden.

Voor plaatsing in editie 395 is de uiterste inzenddatum 3 november. Stuur een tekst van maximaal 150 woorden, eventueel vergezeld van een rechtenvrije foto in hoge resolutie (minimaal 300 dpi, 10 x 15 cm) naar [email protected]

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

3 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47 5 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 8: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

DE ADVISEUR VOOR DIGITALISERING VAN HET ARCHIEF EN TRAINING VAN DE MEDEWERKERS

Soltstede 419481 HM VriesTel: 0592-541709Mob: 06-19342928Mail: [email protected]: www.rpdejongadvies.nl

Groeien de archiefproblemen uw instelling letterlijk boven het hoofd, dan is het zinvol om de situatie in kaart te laten brengen en prioriteiten te stellen t.a.v. de oplossingen. Wij kunnen u daarbij helpen. Onze oplossingen werken ook nog na ons vertrek. Wij zetten uw documentenhuishouding op de rails en dat tegen een zeer concurrerend tarief.

Dienstenpakket:Consultancy, Interim-management, Projectmanagement, Archief-inventarisaties, Trainingen, Digitalisering archief en Assistentie werving/selectie.

�De specialist voor particulieren en bedrijven

Onze werkzaamheden zijn:� schilderwerk� wandafwerking� sierpleisteren� houtrot saneren� isolatieglas zetten

Oort Schilderwerken V.O.F.Beulakerweg 127c8355 AE Giethoorntel. 0521 360914fax 0521 360925E-mail [email protected]

Woudagemaal van 27 t/m 29 oktober onder stoomDit najaar wordt het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer opnieuw onder stoom gebracht. Het monumentale stoomgemaal zal van dinsdag 27 tot en met donderdag 29 oktober 2015 in werking te bewonderen zijn. Belangstellenden zijn deze dagen tussen 10.00 en 17.00 uur van harte welkom in grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Wetterskip Fryslân brengt het ir. D.F. Woudagemaal onder stoom om het bedienende personeel in de praktijk op te leiden en zo de bedrijfsvoering van het stoomgemaal te kunnen garanderen. Een unieke kans om een UNESCO Werelderfgoed in werking te bekijken.

Naast het gemaal staat een educatief bezoekerscentrum. De belevingsexpositie, waarvan een spannende 3D � lm deel uitmaakt, vertelt het verhaal van het stoomgemaal. Een verhaal van cultuur, watermanagement en techniek in een inspirerende omgeving. Vrijwilligers verzorgen de rondleidingen voor belangstellenden. Er is een audiotour app beschikbaar waarmee bezoekers tijdens de rondleiding in hun eigen taal de verschillende onderdelen van het gemaal kunnen beleven. De Woudagemaal-audiotour is op vrijwel iedere smartphone gratis te downloaden.www.woudagemaal.nl

Kees Thijn realiseert nieuw museumDe 82-jarige kunstschilder Kees Thijn uit Groningen heeft de voormalige muziekschool in het Drentse Coevorden, die al geruime tijd leeg stond, gekocht en vervolgens gron-dig verbouwd en ingericht als museum. Niet alleen zijn eigen kunstwerken worden er geëx-poseerd, maar ook die van anderen. In een viertal ruimten worden permanent kunst-werken van de surrealisten Jan van den Brink, Henk Bloemhof en Kees Thijn tentoongesteld. De overige vijf expositieruimten zijn geschikt gemaakt voor expo-sities van schilders die kunst-werken maken in de uitingen realisme tot surrealisme.Museum Thijnhof is ook ge-schikt voor zakelijk gebruik, bijvoorbeeld als trouw- en vergaderlocatie. Aanvankelijk is het museum geopend op vrijdag-, zaterdag- en zondagmiddag van 13 tot 17 uur. www.thijnhof.nl

Grote order voor United Care United Care in Groningen heeft een buitengewone order in de wacht gesleept. Het gaat om de levering en montage van 180 tot 200 plafondtilliften voor de nieuwbouw van het Zaans Medisch Centrum (ZMC) in Zaandam. De order heeft positieve effecten voor de werkgelegenheid bij United Care. In de productie en montage biedt dit gedurende enkele maanden werk voor minimaal vier mensen.

United Care is uniek als enig Nederlands producent van transferhulpmiddelen voor onder meer zorg- en welzijnsorganisaties. Het bedrijf produceert, verkoopt, onderhoudt en repareert tilliften, opstahulpen, bedhulpen, plafondliften, tilbanden en douche-toiletstoelen. De onderneming onderscheidt zich verder met een eigen service- en onderhoudsafdeling voor alle merken en types transferhulpmiddelen. Daarnaast traint United Care verplegenden, verzorgenden en ergocoaches in het ARBO-verantwoord omgaan met transferhulpmiddelen.

Provinciaal fonds voor versterking mkb De provincie Groningen heeft een investeringsfonds opge-richt om het midden- en klein bedrijf (mkb) te versterken: Investeringsfonds Groningen BV. Het fonds is in eerste instantie gericht op bedrijven die vernieuwend zijn en de structuur van de economie versterken. Het investerings-fonds neemt deel in andere fondsen, die gericht zijn op het mkb in Groningen. Hiervoor is € 40 miljoen beschikbaar.

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

5 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 9: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Woudagemaal van 27 t/m 29 oktober onder stoomDit najaar wordt het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer opnieuw onder stoom gebracht. Het monumentale stoomgemaal zal van dinsdag 27 tot en met donderdag 29 oktober 2015 in werking te bewonderen zijn. Belangstellenden zijn deze dagen tussen 10.00 en 17.00 uur van harte welkom in grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Wetterskip Fryslân brengt het ir. D.F. Woudagemaal onder stoom om het bedienende personeel in de praktijk op te leiden en zo de bedrijfsvoering van het stoomgemaal te kunnen garanderen. Een unieke kans om een UNESCO Werelderfgoed in werking te bekijken.

Naast het gemaal staat een educatief bezoekerscentrum. De belevingsexpositie, waarvan een spannende 3D � lm deel uitmaakt, vertelt het verhaal van het stoomgemaal. Een verhaal van cultuur, watermanagement en techniek in een inspirerende omgeving. Vrijwilligers verzorgen de rondleidingen voor belangstellenden. Er is een audiotour app beschikbaar waarmee bezoekers tijdens de rondleiding in hun eigen taal de verschillende onderdelen van het gemaal kunnen beleven. De Woudagemaal-audiotour is op vrijwel iedere smartphone gratis te downloaden.www.woudagemaal.nl

Kees Thijn realiseert nieuw museumDe 82-jarige kunstschilder Kees Thijn uit Groningen heeft de voormalige muziekschool in het Drentse Coevorden, die al geruime tijd leeg stond, gekocht en vervolgens gron-dig verbouwd en ingericht als museum. Niet alleen zijn eigen kunstwerken worden er geëx-poseerd, maar ook die van anderen. In een viertal ruimten worden permanent kunst-werken van de surrealisten Jan van den Brink, Henk Bloemhof en Kees Thijn tentoongesteld. De overige vijf expositieruimten zijn geschikt gemaakt voor expo-sities van schilders die kunst-werken maken in de uitingen realisme tot surrealisme.Museum Thijnhof is ook ge-schikt voor zakelijk gebruik, bijvoorbeeld als trouw- en vergaderlocatie. Aanvankelijk is het museum geopend op vrijdag-, zaterdag- en zondagmiddag van 13 tot 17 uur. www.thijnhof.nl

Grote order voor United Care United Care in Groningen heeft een buitengewone order in de wacht gesleept. Het gaat om de levering en montage van 180 tot 200 plafondtilliften voor de nieuwbouw van het Zaans Medisch Centrum (ZMC) in Zaandam. De order heeft positieve effecten voor de werkgelegenheid bij United Care. In de productie en montage biedt dit gedurende enkele maanden werk voor minimaal vier mensen.

United Care is uniek als enig Nederlands producent van transferhulpmiddelen voor onder meer zorg- en welzijnsorganisaties. Het bedrijf produceert, verkoopt, onderhoudt en repareert tilliften, opstahulpen, bedhulpen, plafondliften, tilbanden en douche-toiletstoelen. De onderneming onderscheidt zich verder met een eigen service- en onderhoudsafdeling voor alle merken en types transferhulpmiddelen. Daarnaast traint United Care verplegenden, verzorgenden en ergocoaches in het ARBO-verantwoord omgaan met transferhulpmiddelen.

Provinciaal fonds voor versterking mkb De provincie Groningen heeft een investeringsfonds opge-richt om het midden- en klein bedrijf (mkb) te versterken: Investeringsfonds Groningen BV. Het fonds is in eerste instantie gericht op bedrijven die vernieuwend zijn en de structuur van de economie versterken. Het investerings-fonds neemt deel in andere fondsen, die gericht zijn op het mkb in Groningen. Hiervoor is € 40 miljoen beschikbaar.

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

5 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47 7 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 10: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Het beste van twee wereldenSPF combineert hoogwaardige fabricage en een moderne handelsonderneming onder één dak. Hier vindt u alle fl enzen, fi ttingen, buizen en draai- en freesdelen van één leverancier. Als maatwerk of als hoogwaardige kant-en-klare producten.

Voor u betekent dit: - compleet pakket van één leverancier- snelle en punctuele leveringen- gecertifi ceerde betrouwbaarheid

SPF Special Piping + Flanges B.V.De Pol 9a, 7581CZ LOSSERTel: 053-5385567 | [email protected]

www.spfbv.nl

Marketing en communicatie | Strategie en uitvoering | Creatieve strategische- en ontwikkelsessies | Trainingen Creatief denken | Vernieuwende concepten | www.een-en-een.nl

Kijk voor de oplossing van hetraadsel op www-een-en-een.nl

Uw pen hoeft niet eens van het papier. En ja, het kan. Een tip: het oplossen van het raadsel vraagt om buiten de gebruikelijke kaders te denken.

Dat denken gebruiken wij om onderscheidende marketing en communicatie concepten te ontwikkelen. Benieuwd of wij voor uw bedrijf, product of dienst ook een bijzondere marketingcommunicatiestrategie kunnen bedenken? Bel met 0591-651197 of stuur een mail naar [email protected]

Verbind deze negen puntenmet vier lijnen

De toekomst haarscherp in beeldEen combinatie van fotorealisme, 3D-modellen en 360-gradenpanora-ma’s: dat is photogrammetry. Als eerste in Nederland biedt VIA Drupsteen deze unieke manier van visualiseren. Met photogrammetry wordt het toekomstige aanzien van een gebied ter grootte van zelfs een complete stad tot in detail getoond. Hierdoor is het de perfecte tool om in te zetten bij het visualiseren van complexe projecten, zoals de bouw van een woonwijk, de aanleg van een nieuwe weg of de rea-lisatie van een nieuw station. Met photogrammetry worden tienduizen-den foto’s - geschoten vanuit een vliegtuig - automatisch omgezet tot één model. Binnen dit volledige correcte model wordt vervolgens het nieuwbouwplan ingepast. Ten opzichte van traditionele modellen is deze methode niet alleen meer up-to-date, het is de perfecte combi-natie van fotorealisme en de bewegingsvrijheid van virtual reality. www.viadrupsteen.nl

HuisVeendam werkt samen met Baars & BloemhoffHet bio-laminaat van HuisVeendam, het designlabel en innovatie-platform uit Veendam opgericht uit de samenwerking tussen Tjeerd Veenhoven en Dynaplak, is nu ook verkrijgbaar via Baars & Bloemhoff, leverancier van decoratieve materialen. Het bio-laminaat is gemaakt van Nederlandse organische reststromen zoals bollen-pel, riet en olifantsgras en wordt met aardappelzetmeellijm verwerkt tot bio-laminaat. Het product is hierdoor volledig biologisch afbreek-baar en wordt geproduceerd zonder schadelijke dampen. www.huisveendam.nlwww.baars-bloemhoff.nl

Accres biedt ondernemers vliegende startDe kredietaanvragen van het midden- en kleinbedrijf blijven de komende jaren groeien. Nederlandse banken zijn echter behoorlijk terughoudend om met ondernemers in zee te gaan. Met een gedegen en persoonlijke aanpak helpt accountants-kantoor Accres Accountants & Belastingadviseurs in Marum ondernemers aan een goed onderbouwde kredietaanvraag. Met haar gedegen en persoonlijke aanpak helpt Accres Accountants & Belastingadviseurs het midden- en kleinbedrijf en agrarische ondernemers om een goede � nanciële basis te krijgen en te behouden. Nieuwe spelers op de markt wil zij een vliegende start bieden. Om die reden hanteert het accountants-kantoor uit Marum een speciaal, lager tarief voor het begeleiden van startende ondernemers. Ook houdt Accres elke eerste maandag van de maand ‘open huis’. Ondernemers kunnen dan zonder afspraak binnenlopen om vrijblijvend kennis te maken.

Jan-Erik Nauta (links) en Jan Veenstra van AccresCollectie voorbeeld - laminaat

Rotterdam

Rechtszaakplaats.nl gelanceerdEr is een nieuw initiatief op internet gelanceerd: de website Rechtszaakplaats.nl, een marktplaats voor juridische zaken voor advocaten. Consumenten en bedrijven kunnen anoniem en gratis hun juridische probleem op de website presenteren. Advocaten kunnen deze zaken zoeken en bekijken. Door middel van een (video)� lmpje - een pitch - kunnen de advocaten zich aan de potentiële cliënt voorstellen. Doel: het verkrijgen van een kennismakingsgesprek en een nieuwe opdracht.

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

7 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 477

Page 11: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De toekomst haarscherp in beeldEen combinatie van fotorealisme, 3D-modellen en 360-gradenpanora-ma’s: dat is photogrammetry. Als eerste in Nederland biedt VIA Drupsteen deze unieke manier van visualiseren. Met photogrammetry wordt het toekomstige aanzien van een gebied ter grootte van zelfs een complete stad tot in detail getoond. Hierdoor is het de perfecte tool om in te zetten bij het visualiseren van complexe projecten, zoals de bouw van een woonwijk, de aanleg van een nieuwe weg of de rea-lisatie van een nieuw station. Met photogrammetry worden tienduizen-den foto’s - geschoten vanuit een vliegtuig - automatisch omgezet tot één model. Binnen dit volledige correcte model wordt vervolgens het nieuwbouwplan ingepast. Ten opzichte van traditionele modellen is deze methode niet alleen meer up-to-date, het is de perfecte combi-natie van fotorealisme en de bewegingsvrijheid van virtual reality. www.viadrupsteen.nl

HuisVeendam werkt samen met Baars & BloemhoffHet bio-laminaat van HuisVeendam, het designlabel en innovatie-platform uit Veendam opgericht uit de samenwerking tussen Tjeerd Veenhoven en Dynaplak, is nu ook verkrijgbaar via Baars & Bloemhoff, leverancier van decoratieve materialen. Het bio-laminaat is gemaakt van Nederlandse organische reststromen zoals bollen-pel, riet en olifantsgras en wordt met aardappelzetmeellijm verwerkt tot bio-laminaat. Het product is hierdoor volledig biologisch afbreek-baar en wordt geproduceerd zonder schadelijke dampen. www.huisveendam.nlwww.baars-bloemhoff.nl

Accres biedt ondernemers vliegende startDe kredietaanvragen van het midden- en kleinbedrijf blijven de komende jaren groeien. Nederlandse banken zijn echter behoorlijk terughoudend om met ondernemers in zee te gaan. Met een gedegen en persoonlijke aanpak helpt accountants-kantoor Accres Accountants & Belastingadviseurs in Marum ondernemers aan een goed onderbouwde kredietaanvraag. Met haar gedegen en persoonlijke aanpak helpt Accres Accountants & Belastingadviseurs het midden- en kleinbedrijf en agrarische ondernemers om een goede � nanciële basis te krijgen en te behouden. Nieuwe spelers op de markt wil zij een vliegende start bieden. Om die reden hanteert het accountants-kantoor uit Marum een speciaal, lager tarief voor het begeleiden van startende ondernemers. Ook houdt Accres elke eerste maandag van de maand ‘open huis’. Ondernemers kunnen dan zonder afspraak binnenlopen om vrijblijvend kennis te maken.

Jan-Erik Nauta (links) en Jan Veenstra van AccresCollectie voorbeeld - laminaat

Rotterdam

Rechtszaakplaats.nl gelanceerdEr is een nieuw initiatief op internet gelanceerd: de website Rechtszaakplaats.nl, een marktplaats voor juridische zaken voor advocaten. Consumenten en bedrijven kunnen anoniem en gratis hun juridische probleem op de website presenteren. Advocaten kunnen deze zaken zoeken en bekijken. Door middel van een (video)� lmpje - een pitch - kunnen de advocaten zich aan de potentiële cliënt voorstellen. Doel: het verkrijgen van een kennismakingsgesprek en een nieuwe opdracht.

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

7 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 477 9 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 12: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag.

Welkom in het Noorden van Nederland.

Actie en incentive gaan prima samen. Sneekermeer, Fryslân.

Meer goede redenen?www.gcb.nl/weknow

We know.GCB Full service Professional Congress Organizer

and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 06-08-12 12:01

ADV HOB Westerk R035 0112 04-04-2012 16:34 Pagina 1

R047-0513 HOB Groningen.indd 10 28-11-13 14:55

We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag.

Welkom in het Noorden van Nederland.

Actie en incentive gaan prima samen. Sneekermeer, Fryslân.

Meer goede redenen?www.gcb.nl/weknow

We know.GCB Full service Professional Congress Organizer

and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 06-08-12 12:01

ADV HOB Westerk R035 0112 04-04-2012 16:34 Pagina 1

R047-0513 HOB Groningen.indd 10 28-11-13 14:55

We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag.

Welkom in het Noorden van Nederland.

Actie en incentive gaan prima samen. Sneekermeer, Fryslân.

Meer goede redenen?www.gcb.nl/weknow

We know.GCB Full service Professional Congress Organizer

and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 06-08-12 12:01

ADV HOB Westerk R035 0112 04-04-2012 16:34 Pagina 1

R047-0513 HOB Groningen.indd 10 28-11-13 14:55

We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag.

Welkom in het Noorden van Nederland.

Actie en incentive gaan prima samen. Sneekermeer, Fryslân.

Meer goede redenen?www.gcb.nl/weknow

We know.GCB Full service Professional Congress Organizer

and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 06-08-12 12:01

ADV HOB Westerk R035 0112 04-04-2012 16:34 Pagina 1

R047-0513 HOB Groningen.indd 10 28-11-13 14:55

We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag.

Welkom in het Noorden van Nederland.

Actie en incentive gaan prima samen. Sneekermeer, Fryslân.

Meer goede redenen?www.gcb.nl/weknow

We know.GCB Full service Professional Congress Organizer

and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 06-08-12 12:01

ADV HOB Westerk R035 0112 04-04-2012 16:34 Pagina 1

R047-0513 HOB Groningen.indd 10 28-11-13 14:55

open vanaf 4 april 2015

Wolkom yn

www.jopiehuismanmuseum.nl

Hans Koopman Bedrijfsnaaimachines

Sinds 1984 is Hans Koopman actief in de naaimachinebranche.

Door de jaren heen is Hans Koopman zich gaan specialiseren

in de industriële naaimachines en levert o.a. machines voor de

meubelstoffeerderijen, gordijnateliers, autobekleders, zeilmakerijen

en de confectie-industrie.

Bezoek snel onze website voor meer informatie

en vraag vrijblijvend een offerte aan.

Kuyerhuislaan 1-1

8025 AT Zwolle

038 - 4542457

www.industrienaaimachines.com

[email protected] Nieuw boek over pensioencommunicatieKornelis Wetsema presenteerde onlangs zijn boek Bier verkopen kan iedereen, waarin hij interviews met pensioencommunicatie-professionals gebundeld heeft, aangevuld met eigen inzichten. Voor het boekje sprak hij met twintig specialisten. De interviews staan op zich, maar vertellen samen een verhaal. Hoe het anders kan. Hoe het beter moet. De auteur is eigenaar van een commu-nicatiebureau, dat sinds 2011 actief is in de pensioensector.www.bierverkopenkaniedereen.nl

Dubbel duurzame stoom in DelfzijlAkzoNobel gaat in Delfzijl met ingang van december volgend jaar groen geproduceerde stoom afnemen van Eneco. Het duurzame energiebedrijf maakt hiervoor haar biomassa-centrale Bio Golden Raand (BGR) geschikt om naast elektriciteit ook stoom te produceren. Daarmee brengt deze centrale, bij een gelijkblijvende hoeveelheid biomassa, in de toekomst dubbel zoveel duurzame energie voort en draagt zo wezenlijk bij aan de nationale doelstellingen op dit gebied. Groningen Seaports zorgt voor de aanleg van de benodigde infrastructuur, waar-onder een stoomleiding die ook toegankelijk is voor andere partijen.

AkzoNobel neemt in het kader van de gemaakte afspraken voor een periode van twaalf jaar de groene stoom af, investeert in de noodzakelijke voorzieningen op Chemie Park Delfzijl, levert die duurzame stoom aan haar klanten en biedt op deze wijze continuïteit in de stoomvoorziening. Naast een verminderde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen levert het gebruik van duurzame stoom bij AkzoNobel een CO2- besparing op van meer dan 100.000 ton per jaar. Dat komt overeen met de uitstoot van ongeveer 12.500 huishoudens of met één miljard autokilometers.

Subsidie voor praktijkonderwijs infra en groenHet coördinatiepunt FIKS ontvangt dit jaar en volgend jaar een subsidie van € 150.000 van de provincie Friesland. FIKS is een samenwerkingsverband van onderwijs, bedrijfsleven en overheid op het gebied van infra en groen. Via FIKS voeren mbo- en hbo-studenten praktijkopdrachten uit bij echte projecten om werk-ervaring op te doen. Het coördinatiepunt werkt met partners uit de provincie en partners die regelmatig werk uitvoeren in de provincie.www.samen� ks.nl

Aardbevingsschade Personeel en -Opleiding opgerichtDe provincie Groningen heeft veel schade als gevolg van de aard-bevingen door de gaswinning. Mede daardoor is er behoefte aan gespecialiseerde vakmensen in de bouw. Om in deze behoefte te voorzien richtte Tjeerd van der Sluis Aardbevingsschade Opleiding en Aardbevingsschade Personeel op. Aardbevingsschade Personeel werft en selecteert medewerkers voor aannemers in de bouw in samenwerking met gemeentes en het UWV in de provincie Groningen. De geselecteerde kandidaten, veelal werkloos werk-zoekenden, volgen de opleiding bij Aardbevingsschade Opleiding om vervolgens aan de slag te kunnen als (CVW) erkend vakman bij diverse werkgevers in de provincie Groningen.

Wat doet Aardbevingsschade Personeel voor u?• U kunt er terecht voor goed opgeleide vakmensen die voldoen

aan de eisen van het Centrum Veilig Wonen (CVW) en eveneens voor bouwopruimers om hand- en spandiensten te verrichten;

• Er wordt gezorgd voor de verloning van het personeel middels Payrollplaats gevestigd in Groningen;

• Indien nodig kan voor u een bedrijfserkenning aangevraagd worden.

www.aardbevingsschadepersoneel.nl

Tjeerd van der Sluis

Kornelis WetsemaFoto: Gerhard Zervaas

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

9 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 13: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Nieuw boek over pensioencommunicatieKornelis Wetsema presenteerde onlangs zijn boek Bier verkopen kan iedereen, waarin hij interviews met pensioencommunicatie-professionals gebundeld heeft, aangevuld met eigen inzichten. Voor het boekje sprak hij met twintig specialisten. De interviews staan op zich, maar vertellen samen een verhaal. Hoe het anders kan. Hoe het beter moet. De auteur is eigenaar van een commu-nicatiebureau, dat sinds 2011 actief is in de pensioensector.www.bierverkopenkaniedereen.nl

Dubbel duurzame stoom in DelfzijlAkzoNobel gaat in Delfzijl met ingang van december volgend jaar groen geproduceerde stoom afnemen van Eneco. Het duurzame energiebedrijf maakt hiervoor haar biomassa-centrale Bio Golden Raand (BGR) geschikt om naast elektriciteit ook stoom te produceren. Daarmee brengt deze centrale, bij een gelijkblijvende hoeveelheid biomassa, in de toekomst dubbel zoveel duurzame energie voort en draagt zo wezenlijk bij aan de nationale doelstellingen op dit gebied. Groningen Seaports zorgt voor de aanleg van de benodigde infrastructuur, waar-onder een stoomleiding die ook toegankelijk is voor andere partijen.

AkzoNobel neemt in het kader van de gemaakte afspraken voor een periode van twaalf jaar de groene stoom af, investeert in de noodzakelijke voorzieningen op Chemie Park Delfzijl, levert die duurzame stoom aan haar klanten en biedt op deze wijze continuïteit in de stoomvoorziening. Naast een verminderde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen levert het gebruik van duurzame stoom bij AkzoNobel een CO2- besparing op van meer dan 100.000 ton per jaar. Dat komt overeen met de uitstoot van ongeveer 12.500 huishoudens of met één miljard autokilometers.

Subsidie voor praktijkonderwijs infra en groenHet coördinatiepunt FIKS ontvangt dit jaar en volgend jaar een subsidie van € 150.000 van de provincie Friesland. FIKS is een samenwerkingsverband van onderwijs, bedrijfsleven en overheid op het gebied van infra en groen. Via FIKS voeren mbo- en hbo-studenten praktijkopdrachten uit bij echte projecten om werk-ervaring op te doen. Het coördinatiepunt werkt met partners uit de provincie en partners die regelmatig werk uitvoeren in de provincie.www.samen� ks.nl

Aardbevingsschade Personeel en -Opleiding opgerichtDe provincie Groningen heeft veel schade als gevolg van de aard-bevingen door de gaswinning. Mede daardoor is er behoefte aan gespecialiseerde vakmensen in de bouw. Om in deze behoefte te voorzien richtte Tjeerd van der Sluis Aardbevingsschade Opleiding en Aardbevingsschade Personeel op. Aardbevingsschade Personeel werft en selecteert medewerkers voor aannemers in de bouw in samenwerking met gemeentes en het UWV in de provincie Groningen. De geselecteerde kandidaten, veelal werkloos werk-zoekenden, volgen de opleiding bij Aardbevingsschade Opleiding om vervolgens aan de slag te kunnen als (CVW) erkend vakman bij diverse werkgevers in de provincie Groningen.

Wat doet Aardbevingsschade Personeel voor u?• U kunt er terecht voor goed opgeleide vakmensen die voldoen

aan de eisen van het Centrum Veilig Wonen (CVW) en eveneens voor bouwopruimers om hand- en spandiensten te verrichten;

• Er wordt gezorgd voor de verloning van het personeel middels Payrollplaats gevestigd in Groningen;

• Indien nodig kan voor u een bedrijfserkenning aangevraagd worden.

www.aardbevingsschadepersoneel.nl

Tjeerd van der Sluis

Kornelis WetsemaFoto: Gerhard Zervaas

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E K

IJK

OP

NIE

UW

S

9 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47 11 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 14: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Bedrijven en organisaties hebben dagelijks te maken met de snel veranderende samenleving die nieuwe eisen stelt aan de bedrijfsvoering en de product- en dienstverlening. Energiebesparing, afvalscheiding en CO2-reductie zijn daarbij belangrijke instrumenten, maar duurzaam ondernemen gaat veel verder.

Duurzaam ondernemen… Oost Groningen als Koploper

12

Page 15: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Overheden, bedrijven en consu-menten vragen vaker om maat-schappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Verantwoord omgaan met ons milieu in het belang van toekom-stige generaties is daarbij het

uitgangspunt, maar het gaat bij-voorbeeld ook over de manier waarop bedrijven omgaan met hun personeel en zakendoen met partners in de keten. Doordat de wereld transparanter is, wordt het steeds interessanter

om te laten zien hoe de onder-neming waarde toevoegt aan de omgeving.

Klaar voor de toekomstDuurzaam ondernemen biedt vooral kansen voor bedrijven. Bijvoorbeeld kostenbesparingen op energie en afval of door slim-mer werken, beter scoren bij aanbestedingen, of het creëren van enthousiasme onder de medewerkers. Duurzaam onder-nemen betekent dat je als ondernemer anticipeert op ontwikkelingen in de markt en de samenleving in het algemeen. Het is een inspiratiebron voor innovaties, om nieuwe markten aan te boren en je bedrijf klaar te maken voor de toekomst. Duurzaam ondernemen is dus vooral toekomstgericht onder-nemen. Slim en zakelijk.

Het KoploperprojectOm bedrijven op een inspirerende manier kennis te laten maken met duurzaam ondernemen en hiermee praktisch aan de slag te gaan, is begin dit jaar een eerste ‘Koploperproject Duurzaam Ondernemen’ gestart in Oost Groningen. Veertien gemeenten en bedrijven laten aan de hand van concrete voorbeelden zien dat duurzaam ondernemen niet alleen hoort en nodig is, maar ook lonend en boeiend kan zijn. Dus dat het goed is voor People, Planet én Pro� t. Het Koploperproject biedt bedrijven een kapstok waarmee ze duur-zame activiteiten integraal in de bedrijfsvoering verankeren.

Hoe gaat dat in z’n werk?Aan een Koploperproject doen tussen de vijf en vijftien bedrijven uit één of meerdere gemeenten mee. Na een start-bijeenkomst en kennismaking worden de bedrijven, en even-tueel de gemeenten zelf, grondig doorgelicht op duurzaamheid met de DuOn-Scan die gebaseerd is op de inter-nationale richtlijn ISO 26000. Het resultaat is een compleet Duurzaamheidspro� el. Heldere

gra� eken en scores per onder-werp laten precies zien wat er allemaal al goed gaat, wat er nog beter kan en welke voordelen er voor het bedrijf kunnen worden behaald. Het staat vol met prak-tische tips. Daarnaast wordt de Milieubarometer gebruikt om de milieuprestaties inzichtelijk te maken op basis van gegevens over energieverbruik, emissies, afval, vervoer et cetera. Hieruit resulteren vele praktische maat-regelen, die vaak binnen enkele jaren kunnen worden terug-verdiend. Niet onbelangrijk: met de Milieubarometer wordt ook de CO2-footprint bepaald. Die wordt voor veel bedrijven steeds belangrijker, bijvoorbeeld in het kader van aanbestedingen. Nadat alle nulmetingen in een groep Koplopers zijn uitgevoerd (en ze allemaal dezelfde ‘MVO-taal’ spreken), worden de uit-komsten met elkaar gedeeld in een terugkoppelingsbijeen-komst. Daarin leren ze door eigen kennis en ervaring samen op nieuwe manieren te combi-neren. Vervolgens gaat iedereen aan de slag met een praktisch actieplan (de DuOn-agenda). Deze plannen worden in een volgende bijeenkomst met elkaar uitgewisseld. Ten slotte gaan alle deelnemers aan het werk met een opdracht over MVO-communicatie: hoe breng ik nu mijn MVO-boodschap over? Dat blijkt een bijzonder nuttige oefening omdat de markt hier steeds vaker naar vraagt. Het Koploperproject duurt al met al ongeveer een jaar en wordt af-gesloten met een Koploper-symposium. Daar presenteren de Koplopers hun resultaten voor een breed publiek en inspireren ze andere bedrijven.

Wat levert het op?Het Koploperproject levert voor de deelnemers veel voordelen op, zoals:• een degelijke nulmeting:

wat doen we al goed en wat kan er beter;

• ideeën voor de verbetering van zowel de bedrijfsvoering als de

13 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 16: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Wat betekent het Koploperproject voor uw bedrijf?

Pure Energie werkt continu aan een duurzame samenleving. Daarbij zoeken we zoveel mogelijk de

samenwerking op. Met het Koploperproject zetten we, samen met andere bedrijven in de regio, concrete

stappen naar een groener en bewuster bedrijfsleven.

Het Koploperproject is een unieke mogelijkheid om ervaringen en kennis uit te wisselen op het gebied van duurzaamheid met andere ondernemers uit de regio.

Voor Oldenburger|Fritom heeft dit nu al geleid tot een beter inzicht in de CO2-uitstoot en zijn er verschillende stappen gezet op het gebied van duurzaamheid zoals het gebruik

van volledig groene stroom (windenergie). Deze initiatieven dragen ook weer bij aan de verschillende certificeringen zoals de MVO-Prestatieladder niveau 3 en

ISO 14001 (Milieu).

Als horecabedrijf in een bosrijk beekdallandschap koesteren wij de natuur en de wereld om ons heen.

Daarom willen wij uitdrukkelijk voorop lopen in kansen en verbetermogelijkheden voor een duurzame regionale economie. Het Koploperproject geeft

hiervoor inzichten en ondersteunt ons.

Onze belangrijkste redenen om mee te doen is om naar buiten te treden hoe duurzaam wij eigenlijk al ruim 20 jaar werken. Door dit

samenwerkingsverband kunnen wij ook een bijdrage leveren om de regio op een positieve manier in het nieuws te brengen. Daarnaast inspireert het ons om te kijken hoe we onze duurzaamheid verder

kunnen verbeteren.

Het Koploperproject heeft bevestigd dat duurzaamheid binnen Geo Plus een steeds belangrijker aandachtspunt word

en dat er geen weg terug is.

Steenhuis Recycling doet mee aan het Koploperproject omdat wij hoge eisen stellen aan ons zelf ten aanzien van onze maatschappelijke

verantwoordelijkheid en wij dit graag willen uiten naar onze stakeholders en dit project biedt ons nieuwe kansen ten aanzien van onze verdere

groei van onze bedrijfsactiviteiten.

& S T E E N H U I Srecycling bvWinschoten

Uw spil in de kringloop

Hoofdkantoor: Renselweg 1aTelefoon 0031 (0)597 41 20 33Telefax 0031 (0)597 41 76 10E-mail [email protected]

Het Koploperproject stimuleert ons geweldig om onze ambities op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in de praktijk te brengen. De eerste voorbeelden staan op onze

website: www.vib-netwerken.nl

14

Page 17: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

product- en dienstverlening;• kostenbesparingen op onder

meer energie, afval en mobiliteit;

• positieve publiciteit en daar-door vaak ook nieuwe klanten;

• meer betrokkenheid door benutten potentieel van de medewerkers;

• een andere, frisse kijk op de organisatie en omgeving;

• uitbreiding van het netwerk en samenwerking met andere bedrijven in de regio.

OpschalingDe Koploper aanpak is in 2010 gelanceerd in Friesland. Het succesvolle resultaat is een groot Koplopernetwerk van 200 bedrijven en 22 projecten in bijna alle gemeenten. Zowel de gemeenten, scholen en de be-

drijven zijn enthousiast. Daarom heeft de provincie Friesland besloten het project provincie-breed uit te rollen. In de provincie Groningen moet een zelfde soort netwerk komen. Daarvoor is nodig dat veel en-thousiaste bedrijven zich aan-melden zodat samen met de gemeenten en de steun van de provincie een krachtig Gronings netwerk kan worden uitge-bouwd. Aanmelden kan via de website of door te mailen naar: [email protected].

Delen en verbindenDe Koplopers leren in een jaar tijd hoe ze duurzaam kunnen ondernemen. Maar daarmee stopt het niet. Het is de bedoe-ling dat de deelnemers zoveel mogelijk ervaringen en kennis

delen en met elkaar samen-werken. Waar van toepassing worden de Koplopers in verbinding gebracht met rele-vante initiatieven van provincie, gemeenten, ngo’s, onderwijs-instellingen en commerciële partijen in (Noord-)Nederland. In nauwe samenwerking met MVO-Nederland ontstaat een stevig netwerk van steeds duurzamer opererende bedrijven en organisaties en draagt het Koploperproject bij aan een sterke en duurzame fundering van de regionale economie. Die verbinding wordt op verschillende manieren ge-stimuleerd. Er is een speciale website over het Koploper-project (www.koploper-project-groningen.nl & www.koploperproject.nl) en er verschijnt regelmatig een nieuwsbrief. Op het digitale platform GoodStart (www.goodstartfriesland.frl) kunnen Koploperbedrijven en andere duurzaam opererende bedrijven (GoodCompanies) praktische ervaringen (GoodProjects) met elkaar delen en laten zien wat dit oplevert. Natuurlijk is het ook zaak om elkaar persoonlijk te blijven ontmoeten. Daartoe worden regelmatig bijeen-komsten georganiseerd, waar-onder de Koplopersymposia, die steeds meer bezoekers trekken. Op 1 december dit jaar vindt het eerste Koplopersymposium in Oost Groningen plaats.

SamenwerkingHet Koploperproject is een mooi voorbeeld van multi-stakeholder samenwerking. Een belangrijke rol in het Koploperproject is weggelegd voor het enthousi-aste vierkoppige Koploperteam. Een regionale mix van unieke bedrijven heeft een consortium gevormd. Jaap de Vries van DZyzzion in Drachten is de grondlegger van de Koploper-projecten, Ada Kruiter van CirculairActief in Midwolde is coördinator van het Koploperproject Oost Groningen, Reina Boels van

Rein Advies in Wedde initieerde het project in de regio en Steven Volkers van NoordBaak in Groningen is penvoerder. Samen verzorgen ze de inhoudelijke coaching van de deelnemers en vormen de verbinding met provincie, gemeenten en onder-wijsinstellingen, voorzien in de Koploperwebsite en andere communicatieve uitingen, de organisatie van de Koploper-symposia et cetera. Met een � nanciële bijdrage in de kosten zorgen de provincie, de gemeenten en de Stichting Ondernemers Begeleiding er voor dat de drempel voor de bedrijven niet te hoog is. Gemeenten hebben een belang-rijke rol in het Koploperproject. Zij stimuleren bedrijven om mee te doen en zorgen voor de nodige publiciteit. Door leerlingen en studenten van onder andere de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen te betrekken, draagt het Koploperproject op een innovatieve manier bij aan de integratie van duurzaamheid in het onderwijs. Kortom, samen-werking brengt je verder.

Oost Groningen primeurDe wijze waarop Oost Groningen met het Koploper-project duur-zaamheid bij bedrijven en andere organisaties stimuleert, is beslist vernieuwend. Als partners volgen de provincie Groningen, de gemeenten Bellingwedde, Pekela, Veendam, Stadskanaal, Menterwolde, Vlagtwedde en Oldambt en de Stichting Ondernemers Begeleiding de ontwikkelingen op de voet. Vooral de integrale en praktische aanpak van onderop, de multi-stakeholderbenadering en het enthousiasme van alle betrokken partijen heeft inmiddels ook buiten de regio enthousiasme opgewekt. Bent u de volgende Koploper?

Voor vragen kunt u contact opnemen met Ada Kruiter via mail [email protected] of telefonisch: 06 37 23 63 37.

Ada Kruiter

15 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 18: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Verkoop, Verhuur en Installatie

Wij adviseren u graag!

Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl

Totaalleverancier op het gebied van

licht, geluid en beeld

voor al uw spuit-, spac-, sierpleister- entraditioneel stukwerk buiten en binnen

Waterkant 218307 AB Enstel. 0527 25 32 32Fax 0527 23 99 17E-mail [email protected]

www.stukadoorsbedrijfvanginkel.nl

0527-25 32 09 F 0527-23 99 17

8 [email protected]

Doezum l 0594 658 867www.vanderkampkornhorn.nl

Brandsloot 3B, 9863 TR Doezum

www.visieopsucces.nl

Visie op SUCCES helpt organisaties met het realiseren van hun bedrijfsdoelstellingen door gericht advies en ondersteuning te geven aangaande visie, missie, doelstellingen en strategie.

Visie op SUCCES biedt u één vertrouwd adres voor verandertrajecten (proces en mens).

Gijs WarbroekLeppa 999204 JC DRACHTENTelefoon 0512 - 84 04 75 Mobiel 06 - 165 66 819E-mail : [email protected]

Page 19: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De twee werken sinds mei 2014 samen binnen LT Technology in Coevorden. Ze kunnen bogen op ruim vijftien jaar ervaring bij een systeemleverancier. De drive om hoogstaande kwaliteit te leveren en met korte lijnen te werken, bracht hen ertoe om LT Technology op te richten. Dat bleek een goede greep, de opdrachten stromen binnen; de portfolio is nu al imposant.

In het afgelopen jaar maakte het bedrijf onder meer testopstellin-gen voor cv-ketels, een controle-systeem voor dikte en lengte van pallethout, een mixplate voor het mengen van gassen, moderne touchpanels ter ver-vanging van industriële panels, een pre-engineering van een montagelijn voor assemblage,

reiniging en testen van halffabri-caten, een Proof of Concept voor een montage unit, vernieu-wing van bestaande besturings-kasten en een complete gas-mengkast. Dat is nog maar een greep uit de portfolio; daarnaast zijn er tal van onderdelen bedacht en gemaakt voor verschillende opdrachtgevers. LT Technology is inmiddels actief in de cv-branche, pallet-, solar-, kunstofverwerkende en kartonverwerkende industrie en daar blijft het niet bij.

SensortechnologieDe twee specialisten Lenderink en Terpstra vormen een goed team, waarbij de eerste zich toe-legt op de werktuigbouw en de ander op de softwarematige en elektronische aansturing. Daarbij worden de nieuwste inzichten

toegepast, met name op het gebied van sensortechnologie. De ontwikkelingen in dit vak-gebied gaan razendsnel en maken ef� ciencyverbeteringen in productieprocessen mogelijk die tot voor kort niet voor mogelijk werden gehouden. Lenderink en Terpstra weten wat er mogelijk is en passen dat toe bij de op-drachtgever. ‘Mede daarom is het zo belangrijk dat de lijnen kort zijn en dat wij als engineers de directe aanspreekpunten van de opdrachtgever zijn. Je kunt dan pas echt goed brainstormen, terugkoppelen en perfectioneren. Daarom hebben wij bewust voor deze opzet gekozen. We zullen ongetwijfeld gaan groeien, maar dan in de breedte, met kundige collega’s. De korte lijnen blijven bij LT Technology voorop staan’,

benadrukt het duo. Ook het bieden van topkwaliteit staat hoog in het vaandel, of het nou gaat om het aanleveren van een klein onderdeel of het inbedrijf-stellen van een complete pro-ductielijn. Daarbij hoort ook het zo goed en volledig mogelijk in-formeren van de opdrachtgever, met onder meer 3D-visualisaties en het beheren van levertijden en kosten met behulp van een ERP-programma (Enterprise Resource Planning). Daarmee ontzorgt LT Technology de opdrachtgever volledig, op weg naar het perfecte productie-proces.

LT Technology streeft naar perfect productieproces

TEKS

T: ER

IK R

IENS

EMA

Productieprocessen kunnen altijd beter. Met die instelling buigen werktuigbouwkundige Bert Lenderink en software/elektronica-expert Wim Terpstra zich graag over bestaande en nieuwe processen, creatief meedenkend met de opdrachtgever.

www.lttechnology.nl

17 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 20: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Neem de nieuwbouw van een Poiesz supermarkt in Zevenhuizen. Op het eerste gezicht geen al te ingewikkelde aangelegenheid. Totdat bleek

dat de krappe planning nóg meer onder druk kwam te staan. Dat er weinig tijd was voor de bouw van de nieuwe supermarkt was bekend en door Jorritsma

Bouw aangemerkt als ‘krap, maar haalbaar’. Poiesz wilde vóór de drukke vakantiemaan-den haar deuren kunnen ope-nen. Toen echter bleek dat de

start van de bouw in verband met grondwerkzaamheden vier weken vertraging opliep en dat desondanks de opleverdatum drie weken naar voren werd ge-

Dat het er bij prestigieuze projecten op aankomt, zal niemand verbazen. Projecten als een mega-zuivelfabriek bij Heerenveen of een volledig nieuw zorgcentrum, zoals Erasmus in Leeuwarden, zijn geen routineklussen die maandelijks langskomen en dergelijke projecten vergen dan ook maximale inzet en bouwmeesterschap. Toch is het een illusie om te denken dat ‘gewone’ projecten op de automatische piloot gedaan kunnen worden.

‘ Ambitieuze opdrachtgevers halen het beste in ons naar boven’

Poiesz supermarkt Zevenhuizen

18

Page 21: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

haald, veranderde ‘haalbaar’ in ‘wat moet, dat moet’. Het lukte Jorritsma Bouw om binnen de gestelde tijd de hele nieuwbouw te realiseren. Niet alleen de ruwbouw zoals was overeen-gekomen, maar in dezelfde tijd ook de gehele afbouw van het project.

Wijbenga architecten en advi-seurs ontwierpen de nieuwe supermarkt met de huisstijl van Poiesz supermarkten in gedach-

ten. Het ontwerp van de super-markt past bij de bestaande bouw in de omgeving, daarnaast is er veel aandacht besteed aan kwalitatief goed en duurzaam bouwen.

Nieuwbouw 33 woningen wijk De Bouwen Van een heel andere orde is het project De Bouwen in Drachten. Hier geen race tegen de klok, maar een project waar veel ver-schillende partijen bij betrokken

zijn. De Bouwen is een van de oudere woonwijken van Drachten. Veel woningen voldoen niet meer aan de eisen van (toekomstige) bewoners en moeten opgeknapt of zelfs hele-maal vervangen worden. Ook de openbare ruimte is aan een opfrisbeurt toe. Om ervoor te zorgen dat De Bouwen ook in de toekomst een aantrekkelijke wijk blijft om te wonen, werken en recreëren, is wijkvernieuwing nodig. De gemeente Smallinger-land en de woningcorporaties Accolade en WoonFriesland hebben gezamenlijk besloten de wijk De Bouwen te vernieuwen en opnieuw in te richten. Maar er is nog een partij die een rol speelt en waar Jorritsma Bouw mee te maken heeft: de bewoners.

Jorritsma Bouw heeft in de wijk De Bouwen inmiddels 33 nieuwe woningen gerealiseerd; drie typen woningen in verschillende blokken. De huizen die er eerst stonden zijn gesloopt en vervan-gen door moderne gezinswonin-

gen die worden verhuurd door Accolade en WoonFriesland. Tijdens de sloop en nieuwbouw moesten de bewoners tijdelijk ergens anders wonen en na op-levering kwamen zij terug in de wijk. Tweemaal verhuizen heeft veel impact op het dagelijks leven van mensen en daarom doet Jorritsma Bouw er alles aan om het bouwproces ef� ciënt te laten verlopen. De bewoners moeten weten waar ze aan toe zijn en kunnen vertrouwen op gedane toezeggingen. De speci-ale website debouwen.nl is in het leven geroepen om informa-tie te verstrekken en de mensen op de hoogte te houden over de voortgang van het project.

Inmiddels is er een volgende fase ingegaan en heeft Jorritsma Bouw de opdracht gekregen om dit najaar te starten met de nieuwbouw van nog eens 42 woningen. Ook daar zal de over-last voor bewoners zoveel mo-gelijk beperkt worden en kunnen zij uitkijken naar een comforta-bele nieuwe woning.

‘In zo’n korte tijd toch iets goeds neerzetten. Dat geeft

veel voldoening’

Nieuwbouw wijk De Bouwen in Drachten

19 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 22: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

28 oktober 20.15 uurErik van Muiswinkel De Olieworstelaar Try-outGespierde grappen, rake typeringen, relativeringen enmopperige terzijdes waarbij enigwelgemeend moralisme heelgoed past.

6 november 20.15 uurJeans 25 Try-outSpetterend entertainment, zangen dans, door een getalenteerdecast. Voor deze 25e show zal een oud-Jeans zanger(es) dejonge cast aanvullen.

7 november 20.15 uur - Troebadoers Nachtkraberstweede show van het succesvolle Grunneger trio: Allex Vissering,Jan Henk de Groot en Edwin Jongedijk.

14 november 20.15 uur - Het Groot Niet Te Vermijden Shave, Rattle and RollFeelgood muziektheater: humor en steengoede muziek.

26 november 20.15 uur - Ashton BrothersEnfants Terribles Try-outOngelofelijke acts en trucs. Een mix van acrobatiek, muziek en tovenarij…

27 november 20.15 uur - Tangarine In StereoSchurende eerlijkheid en incorrecte grappen. Theo Maassennoemde hem de spannendste cabaretier van dit moment.

12 december 20.15 uur - Wia Buze & Combo Carte BlacheMet haar eigen combo zingt Wia haar mooiste liedjes uit de afgelopen 30 jaar!

19 maart 20.15 uur - Roué Verveer Op het laatste momentEén ding staat vast: u zult met buikpijn van het lachen de zaalverlaten!

Informatie groepsarrangementen: Telefoon: 0598 317732E-mail: [email protected]

Een bedrijfsuitje in theater vanBeresteyn? vanBeresteyn...een goede

kijk op theater!

Museumplein 5a , 9641 AD VeendamPostbus 20004 , 9640 PA VeendamT algemeen 0598- 317730 E [email protected] www.vanberesteyn.nl

www.vanberesteyn.nl

Kom eens samen met personeel of relaties naar een prachtige theatervoorstelling met een hapje, drankje, buffet of uitgebreid diner. Wij bieden een arrangement op maat! Hieronder een selectie van hiervoor geschikte voorstellingen (zolang de voorraad  vrije plaatsen strekt!).

Bezoekt u  liever een sta-concert?

3 oktober Tribute Fleetwood Mac

9 oktober Tribute Pink Floyd

23 januari Tribute ABBA SOS band

13 februari Rapalje

29 april The Soul of Motown

Page 23: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Wij helpen organisaties met het realiseren van hun bedrijfsdoel-stellingen’, opent Gijs Warbroek (54). ‘Dat doen we door advies en ondersteuning te geven op het gebied van visie, missie, doelstellingen en strategie. We prikkelen onze opdrachtgever om de waan van de dag te doorbreken en hardop na te denken en te dromen over de toekomst. Ik kan je verzekeren: dit leidt tot hele mooie bewegin-gen.’ Na 35 jaar in loondienst (als of� cier bij de Koninklijke Landmacht en als informatie-analist) besloot Warbroek zijn expertise in te zetten voor groei-ende bedrijven, voornamelijk in het mkb. Door zijn achtergrond kan hij op meerdere vakgebie-den een goede rol spelen, zo stelt hij. ‘Het zijn uiteenlopende disciplines met elk hun eigen jargon, methodieken en dyna-miek. Opdrachtgevers ervaren het als een toegevoegde waarde

wanneer deze mix van experti-ses tijdens een traject waar nodig wordt ingezet.’

Ook Pim Pera (43) kan bogen op een respectabel ondernemend verleden. Zo was hij betrokken bij retail- en IT-projecten, onder andere bij franchisewinkels van Decorette en bij de sales en marketing van Of� ce IT in Sneek. Naast zijn inspanningen binnen Visie op SUCCES is hij area director en consultant van Fryslân Business Network International (BNI), een organi-satie die ondernemers begeleidt op het gebied van netwerken, communicatie en het vergroten van businesskansen. Dat gebeurt onder meer in de vorm van speciale ontbijtsessies. ‘Ik zie mijzelf als bouwer en beheerder van oprechte relaties’, zegt hij. ‘Mensen in hun kracht zetten, dat is mijn lust

en leven. En dat is tevens een belangrijk credo van Visie op SUCCES. Of je nu over klanten praat of over medewerkers, het gaat over mensen waarmee je een hechte relatie wilt aangaan. En die verbintenis begint met het herkennen van waar jij als bedrijf voor staat en voor gaat. Mensen moeten het gevoel hebben dat ze op hun waarde worden geschat.’ Elk advies (inclusief planmatige aanpak) begint met een goede analyse, stelt Warbroek. Hij noemt dat de kunst van het luisteren en van vragen én doorvragen. ‘Soms gaat het om organisaties die klaar zijn om door te groeien maar die niet weten waar ze moeten begin-nen. Het kan ook zijn dat een organisatie zich afvraagt of de strategische koers nog wel actueel is. Een derde voorbeeld is het bedrijf dat ooit is gestart

met een platte organisatie waarin oprichter(s) en mede-werkers nauw samenwerken en vragen en knelpunten meteen worden opgelost. Door de groei - meer personeel, meer vestigin-gen - is dan een andere manier van aansturen wenselijk.’ Pim Pera knikt. ‘Wij kruipen in de huid van de ondernemer maar spiegelen ook de feitelijke situatie’, zegt hij. ‘Door beide rollen te spelen, brengen we de organisatie verder. En daar gaat het om.’

VISIE OP SUCCESHoofdvestigingLeppa 999204 JC DRACHTENT. 0512 84 04 75 M. 06 16 56 68 [email protected]

Laat je als ondernemer niet leiden door de waan van de dag want dan stuur je op de waarheid van gisteren. Investeer in een stip op de horizon: neem de tijd om na te denken over zaken als groei, winstvergroting, klantbeleving, medewerkers, markt en branche, over de wijze waarop jouw organisatie zich weet te onderscheiden van concurrenten. Deze aanbeveling komt van Gijs Warbroek en Pim Pera. Eerder dit jaar gingen zij (in Drachten en in Sneek) van start met het adviesbureau Visie op SUCCES.

‘ Dit leidt tot hele mooie bewegingen’

TEKS

T: HE

NK D

ILLI

NG

Pim Pera (links) en

Gijs Warbroek

21 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 24: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Kalibreren is het vaststellen van een afwijking ten opzichte van een bekende waarde.’ Zo, dat is kort en krachtig. Juul Gibcus - Groninger van geboorte, maar inmiddels al jaren woonachtig in Twente - is maar wat trots op 'zijn' Intermes Hengelo, onderdeel van het wereldwijd opererende Franse kalibratieconcern Trescal.

Kalibreren van industriële meetinstrumenten

22

Page 25: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Kalibreren is het vaststellen van een afwijking ten opzichte van een bekende waarde.’ Zo, dat is kort en krachtig. Juul Gibcus - Groninger van geboorte, maar inmiddels al jaren woonachtig in Twente - is maar wat trots op 'zijn' Intermes Hengelo, onderdeel van het wereldwijd opererende Franse kalibratieconcern Trescal.

Kalibreren van industriële meetinstrumenten

Meetbereik IntermesTemperatuur: -195 0C-1500 0CRelatieve luchtvochtigheid en dauwpuntDruk: 10-7 mbar-4000 barMechanisch: moment, kracht, massaElektrisch: tot 8.5 digits uitlezingGeometrisch: tot 0,00001 millimeterGeometrische metingen (meetprincipes): mbv waterpas-toestellen, mbv laser interferro3D-productmetingenWindsnelheid en chemische kalibraties

http://www.trescal.com/nl_BE/

‘Wij werken voor verschillende grote klanten. Daar zijn we trots op: Shell, ASML, Gasunie, Fokker, Siemens en VDL zijn bijvoorbeeld klanten van ons. Maar we spannen ons net zo hard in voor kleine ondernemers die bijvoorbeeld eens per jaar hun schuifmaat willen laten kalibreren. We zijn actief van de metaalverwerkende industrie tot en met de energiesector.’Trescal Benelux, waar Intermes dus onderdeel van is, heeft vestigingen in Antwerpen, Zoetermeer, Wellin en Hengelo. In totaal werken in deze vier vestigingen 200 mensen voor

ruim 1500 klanten. In Hengelo werken 42 kalibratiespecialisten. ‘Wereldwijd gaat het om bijna 2000 medewerkers in 30 landen die een kleine 30.000 klanten bedienen’, vult Gibcus aan, tijdens de rondleiding in de Hengelose vestiging.

Die rondleiding is indrukwek-kend: we zien verschillende apparaten en machines die Intermes gebruikt voor kalibratie en keuringen. ‘We kunnen voor diverse zaken kalibraties uitvoe-ren. Daarvoor zijn we geaccre-diteerd volgens ISO/IEC/EN 17025. In Hengelo gaat het om Kalibratie RvA K 018. Wat je hier overigens ziet, is ongeveer een derde van ons bedrijf. Tweederde van onze activiteiten vindt plaats bij de klant op locatie. Onze technici wonen van Groningen tot Brabant, we bieden een landelijke dekking. Onze mensen zitten bijvoorbeeld permanent bij Fokker en ASML, maar we hebben ook een 'vliegende brigade' die kriskras door het land rijdt.’

‘Als het echt moeilijk wordt en we kunnen niet op locatie wer-ken omdat de speci� caties niet goed zijn dan kunnen we hier in een geklimatiseerde ruimte aan het werk. Dat kan bijvoorbeeld voorkomen als de omgevings-temperatuur niet goed is. In onze eigen ruimte is het altijd 20 graden plus of min een halve graad, waardoor metaal minimaal kan uitzetten of krimpen.

Dat is de norm die we moeten hanteren om goed te kunnen werken.’

One-stop-shopping‘Belangrijk voor onze klanten is, dat ze bij ons voor alles één aanspreekpunt hebben. One-stop-shopping, dus. Zo ontzorgen we onze klant en zorgen we er ook voor dat de continuïteit van de kalibraties verzekerd is. Het bedrijf is ontstaan uit de meetkamer van het voormalige Stork en het voormalige Holec. Die zijn destijds samengevoegd en later zijn we zelfstandig verder gegaan. Na de overname van Intermes werd het Stork Intermes en in 2010 zijn we verkocht aan Trescal. In Europa zijn we markt-leider, en in de Benelux ook. Dat komt ook omdat we alle fysische grootheden aankunnen, er zijn niet zoveel bedrijven die dat zo hebben georganiseerd. Bij ons kan men terecht voor onder meer temperatuur, trilling,

mechanisch, geometrisch, elek-tronisch en druk.’

‘We beschikken over een hele diversiteit aan meetinstrumen-ten’, vertelt Gibcus als we verder door het bedrijf lopen. ‘Van schuifmaat tot multimeter. Dat zulke grote namen onze kennis inschakelen, zorgt voor veel verantwoording. Maar ook voor de kleinere machinefabrie-ken staan we altijd klaar; ook zij moeten erop kunnen vertrouwen dat hun machines en gereed-schappen betrouwbaar zijn. Zo hebben we bijvoorbeeld een klant die hier ieder jaar met zijn drukmeter langskomt. Die moet gekeurd worden en dat voeren we netjes uit. Dat kunnen we in principe voor iedere klant doen.’

‘We werken op de momenten dat de klant het vraagt. Dus heeft een monteur zijn schuif-maat de hele tijd nodig, dan verzorgen wij de kalibratie op het moment dat hij pauze neemt. En de energiecentrales van Nuon in de Eemshaven gaan bijvoorbeeld één week per jaar op stop. Dan wordt een heel pakket aan transmitters in kaart gebracht die we dan pro-jectmatig doormeten. De kunst is dan om in die tijd alles fout-loos te doen. Het zegt wel wat dat we daar iedere keer voor gevraagd worden’, besluit de locatiemanager.

INTERMES B.V., HENGELOwww.intermes.eu

TEKS

T: JO

HAN

KONI

NG -

FOTO

GRAF

IE: E

D KL

IJNM

AN

23 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 26: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

WWW.SWIERINGAKUNSTSTOF.NL

Verkopen en reinigen van

KUNSTSTOF PALLETS

De Factorij 3 | 9363 TN Marum | Tel. 0594 - 644614

KAMP

NIEUWBOUW- OF

VERBOUWINGSPLANNEN?

BOUWKUNDIG ONTWERP & ADVIES

WWW.KAMP -BOUWADVIES .NL

CAD-TEKENWERK

BOUWVERGUNNINGPROCEDURES

CONSTRUCTIEBEREKENINGEN

EPC-BEREKENINGEN

DAGLICHT BEREKENINGEN

VENTILATIE BEREKENINGEN

3D-VISUALISATIES

KampBouwadvies-358 23-08-11 09:25 Pagina 1

‘Die clean room heeft inmiddels een nog belangrijkere rol binnen het bedrijf gekregen’, vertelt Bart. ‘We focussen nu meer op de markt van medische producten en hulpmiddelen. De productie-mogelijkheden in de clean room zijn verder uitgebreid waardoor hij breder inzetbaar is. Dit jaar hebben we daar ISO 13485 Medical Devices voor behaald. Met deze combinatie zijn we behoorlijk uniek, zeker in het noorden van het land. We maken hoogwaardige producten waaraan bijzonder hoge eisen worden gesteld, zowel aan het materiaal als de productie. Momenteel gebruiken we de clean room onder andere voor de fabricage van essentiële producten voor klanten als het NKL en Abbott. Alleen al vanuit medisch belang moeten deze producten 100% goed zijn, daar moet afnemer volledig op kunnen vertrouwen.’

Partner in het ontwikkeltrajectBehalve betreffende de fabri-cage van microspuitgietproduc-ten, is H&P Moulding ook een deskundige partner wat het innovatie- en ontwikkeltraject betreft. Bart: ‘Steeds vaker worden wij in het prille begin al ingeschakeld voor een pro-ductidee. De medische wereld is voortdurend op zoek naar innovaties, vanuit een besparend motief. Kostenreductie, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van zowel het product als het materiaal. Dat zijn vaak investe-

ringen die wel geld kosten maar tegen de besparing die ze geven, weegt dat wel op. Regelmatig komen de ideeën van medici zelf. Dat kunnen uitstekende en innovatieve vindingen zijn, maar medici zijn geen technici. Wij vullen die lacune op en kijken hoe we zo’n idee kunnen vertalen naar een maakbaar product. Dat is onze kracht. Ook is er steeds meer samenwerking met grote ontwikkelbureaus als Pezy en Medspray, die als tussenspeler speciale producten ontwikkelen voor bedrijven. Daarnaast werken we samen met studenten van Hogeschool Windesheim en de Stenden Hogeschool en we zijn al een paar jaar een welkome gast op de Technology for Health-beurs, een high-tec platform voor medische innovaties. De ontwikkelingen op dat gebied zijn elke keer verrassend en bijzonder en voor ons blijft het een uitdaging om dat weer te vertalen in een mooi, betaalbaar en bruikbaar product!’

H&P MOULDINGVasco da Gamastraat 187825 VJ EmmenT. 0591 65 91 [email protected]

Toen Bart Labrie H&P Moulding in 2013 overnam, stapte hij in een spuitgietbedrijf dat zich met succes gespecialiseerd had in het ontwikkelen en fabriceren van microspuitgietproducten en daarmee een goede positie op de internationale markt had veroverd. Ook onderscheidde het bedrijf zich met een geconditioneerde en stofarme productie ruimte, de zogeheten ‘clean room’.

H&P Moulding: Steriel spuitgieten op microniveau

TEKS

T: AN

NETT

E BL

AUW

Page 27: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Die clean room heeft inmiddels een nog belangrijkere rol binnen het bedrijf gekregen’, vertelt Bart. ‘We focussen nu meer op de markt van medische producten en hulpmiddelen. De productie-mogelijkheden in de clean room zijn verder uitgebreid waardoor hij breder inzetbaar is. Dit jaar hebben we daar ISO 13485 Medical Devices voor behaald. Met deze combinatie zijn we behoorlijk uniek, zeker in het noorden van het land. We maken hoogwaardige producten waaraan bijzonder hoge eisen worden gesteld, zowel aan het materiaal als de productie. Momenteel gebruiken we de clean room onder andere voor de fabricage van essentiële producten voor klanten als het NKL en Abbott. Alleen al vanuit medisch belang moeten deze producten 100% goed zijn, daar moet afnemer volledig op kunnen vertrouwen.’

Partner in het ontwikkeltrajectBehalve betreffende de fabri-cage van microspuitgietproduc-ten, is H&P Moulding ook een deskundige partner wat het innovatie- en ontwikkeltraject betreft. Bart: ‘Steeds vaker worden wij in het prille begin al ingeschakeld voor een pro-ductidee. De medische wereld is voortdurend op zoek naar innovaties, vanuit een besparend motief. Kostenreductie, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van zowel het product als het materiaal. Dat zijn vaak investe-

ringen die wel geld kosten maar tegen de besparing die ze geven, weegt dat wel op. Regelmatig komen de ideeën van medici zelf. Dat kunnen uitstekende en innovatieve vindingen zijn, maar medici zijn geen technici. Wij vullen die lacune op en kijken hoe we zo’n idee kunnen vertalen naar een maakbaar product. Dat is onze kracht. Ook is er steeds meer samenwerking met grote ontwikkelbureaus als Pezy en Medspray, die als tussenspeler speciale producten ontwikkelen voor bedrijven. Daarnaast werken we samen met studenten van Hogeschool Windesheim en de Stenden Hogeschool en we zijn al een paar jaar een welkome gast op de Technology for Health-beurs, een high-tec platform voor medische innovaties. De ontwikkelingen op dat gebied zijn elke keer verrassend en bijzonder en voor ons blijft het een uitdaging om dat weer te vertalen in een mooi, betaalbaar en bruikbaar product!’

H&P MOULDINGVasco da Gamastraat 187825 VJ EmmenT. 0591 65 91 [email protected]

Toen Bart Labrie H&P Moulding in 2013 overnam, stapte hij in een spuitgietbedrijf dat zich met succes gespecialiseerd had in het ontwikkelen en fabriceren van microspuitgietproducten en daarmee een goede positie op de internationale markt had veroverd. Ook onderscheidde het bedrijf zich met een geconditioneerde en stofarme productie ruimte, de zogeheten ‘clean room’.

H&P Moulding: Steriel spuitgieten op microniveau

TEKS

T: AN

NETT

E BL

AUW

25 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 28: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

GAP IPP verzorgt de bevestiging van � ens- en boutverbindingen in alle maten. Er wordt gewerkt met de specialistische technie-ken bolttensioning en torque. Als specialist in dit werkgebied is GAP IPP een unieke dienst-verlener van groot formaat. Gerenommeerde klanten komen uit de olie-, gas- en petrochemi-sche industrie. In het portfolio van GAP IPP prijken namen als NAM en Gasunie, maar ook grote aannemers die actief zijn in de pijpleidingbouw. Ook van-uit de windenergiesector neemt de vraag toe. VESTAS Benelux, een windturbinebouwer, is bij-voorbeeld klant. ‘Kennis, vak-

manschap, kwaliteit en veilig-heid staan centraal in onze dienstverlening. Al meer dan 20 jaar zijn we dagelijks actief op ons vakgebied’, zegt Gerard de Boer in het bedrijfspand in Nieuwleusen. Aan de vergader-tafel met zijn vrouw Hennie en zoons Gerhardi en Alexander wordt enthousiast verteld over het ontstaan, de visie óp en de toekomst ván het eigen bedrijf.

In vertrouwde handenGerard de Boer trekt zich de-� nitief terug uit zijn bedrijven. In de wetenschap dat bij zoons Gerhardi (GAP IPP) en Alexander (GAP EPM) de be-

drijfsactiviteiten in vertrouwde, ervaren handen zijn. Van kinds af aan groeiden ze op in de pijpleidingwereld. Gerhardi de Boer was sinds de oprichting nauw bij GAP IPP betrokken. Hij rondde eerst zijn opleiding hts Werktuigbouw af en daarna de opleiding Laspraktijk Ingenieur (IWE). In 2008 nam hij de dage-lijkse leiding van GAP IPP op zich. Alexander de Boer studeerde aan de TU Delft, werkte bij KEMA en Stork en sinds 2005 voor GAP EPM, waar hij in 2011 directeur werd. Gerard de Boer had al een we-reld aan ervaring opgedaan in de pijpleidingindustrie vóórdat

hij GAP IPP oprichtte. Sinds 1970 verzorgde hij projecten in onder meer Nederland, België, Duitsland, Joegoslavië en Argentinië. Hij was werkzaam bij Gasunie als (hoofd)opzichter. Naast GAP IPP en GAP EPM zette De Boer samen met zijn zoons ook een vastgoedbedrijf op; het eigen bedrijfspand in Nieuwleusen wordt deels verhuurd. Nog steeds zijn de bedrijfsactiviteiten volop in ontwikkeling. Vorig jaar nog werd een nieuwe vestiging van GAP IPP in Halsteren geopend. Zo moet de dienstverlening in de regio Europoort - Zeeland - Antwerpen worden geoptimali-

Gerard de Boer (70) uit Nieuwleusen is reeds decennia een bekende dienstverlener in de olie-, gas- en petrochemische industrie. Met GAP International Pipeline Projects BV (GAP IPP) was hij sinds 1992 gespecialiseerd in het gecontroleerd opspannen van boutverbindingen in � ensen, met behulp van bolttensioning en torque. Met GAP Engineering & Project Management BV (GAP EPM) leverde hij sinds 1995 � exibel inzetbare technische specialisten. Nu zetten zijn zoons Gerhardi (42) en Alexander (39) de bedrijfsactiviteiten voort.

Nieuwe fase voor dé specialist in � ens- en boutverbindingen

26

Page 29: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

GAP IPP verzorgt de bevestiging van � ens- en boutverbindingen in alle maten. Er wordt gewerkt met de specialistische technie-ken bolttensioning en torque. Als specialist in dit werkgebied is GAP IPP een unieke dienst-verlener van groot formaat. Gerenommeerde klanten komen uit de olie-, gas- en petrochemi-sche industrie. In het portfolio van GAP IPP prijken namen als NAM en Gasunie, maar ook grote aannemers die actief zijn in de pijpleidingbouw. Ook van-uit de windenergiesector neemt de vraag toe. VESTAS Benelux, een windturbinebouwer, is bij-voorbeeld klant. ‘Kennis, vak-

manschap, kwaliteit en veilig-heid staan centraal in onze dienstverlening. Al meer dan 20 jaar zijn we dagelijks actief op ons vakgebied’, zegt Gerard de Boer in het bedrijfspand in Nieuwleusen. Aan de vergader-tafel met zijn vrouw Hennie en zoons Gerhardi en Alexander wordt enthousiast verteld over het ontstaan, de visie óp en de toekomst ván het eigen bedrijf.

In vertrouwde handenGerard de Boer trekt zich de-� nitief terug uit zijn bedrijven. In de wetenschap dat bij zoons Gerhardi (GAP IPP) en Alexander (GAP EPM) de be-

drijfsactiviteiten in vertrouwde, ervaren handen zijn. Van kinds af aan groeiden ze op in de pijpleidingwereld. Gerhardi de Boer was sinds de oprichting nauw bij GAP IPP betrokken. Hij rondde eerst zijn opleiding hts Werktuigbouw af en daarna de opleiding Laspraktijk Ingenieur (IWE). In 2008 nam hij de dage-lijkse leiding van GAP IPP op zich. Alexander de Boer studeerde aan de TU Delft, werkte bij KEMA en Stork en sinds 2005 voor GAP EPM, waar hij in 2011 directeur werd. Gerard de Boer had al een we-reld aan ervaring opgedaan in de pijpleidingindustrie vóórdat

hij GAP IPP oprichtte. Sinds 1970 verzorgde hij projecten in onder meer Nederland, België, Duitsland, Joegoslavië en Argentinië. Hij was werkzaam bij Gasunie als (hoofd)opzichter. Naast GAP IPP en GAP EPM zette De Boer samen met zijn zoons ook een vastgoedbedrijf op; het eigen bedrijfspand in Nieuwleusen wordt deels verhuurd. Nog steeds zijn de bedrijfsactiviteiten volop in ontwikkeling. Vorig jaar nog werd een nieuwe vestiging van GAP IPP in Halsteren geopend. Zo moet de dienstverlening in de regio Europoort - Zeeland - Antwerpen worden geoptimali-

Gerard de Boer (70) uit Nieuwleusen is reeds decennia een bekende dienstverlener in de olie-, gas- en petrochemische industrie. Met GAP International Pipeline Projects BV (GAP IPP) was hij sinds 1992 gespecialiseerd in het gecontroleerd opspannen van boutverbindingen in � ensen, met behulp van bolttensioning en torque. Met GAP Engineering & Project Management BV (GAP EPM) leverde hij sinds 1995 � exibel inzetbare technische specialisten. Nu zetten zijn zoons Gerhardi (42) en Alexander (39) de bedrijfsactiviteiten voort.

Nieuwe fase voor dé specialist in � ens- en boutverbindingen

TEKS

T: RO

NALD

SCH

ALEK

AMPseerd. Ef� ciënt werken en een

gestroomlijnde bedrijfsvoering zijn noodzaak voor een goede concurrentiepositie, zegt Gerhardi de Boer. ‘We zijn dé specialist van Nederland en om-ringende landen maar moeten concurreren met bedrijven die � ens- en boutverbindingen niet als core business hebben. Dat leidt bij gunningen tot prijstech-nische uitdagingen. Wij willen én de beste kennis, service en kwaliteit bieden én de beste prijs. Daarom hebben wij onze machines, gereedschappen en materialen in eigendom - een investering van miljoenen - waar andere partijen de specialistische apparatuur veelal huren. Tevens kalibreren en onderhouden we onze eigen gereedschappen. Onze monteurs - een dertigtal - worden in-company getraind en we beschikken over een groot, eigen wagenpark.’

GAP EPM levert technische specialistenNaast de monteurs van GAP IPP, die dagelijks actief zijn op locatie, werken er vijf mensen op het kantoor en in de werk-plaats in Nieuwleusen. Door GAP EPM wordt een wisselend aantal medewerkers ondergebracht bij tijdelijke - veelal meerjarige - projecten en opdrachten. Deze hoger opgeleide mensen zijn werkzaam in de olie-, gas- en petrochemische industrie en de energiesector als projectmana-ger, projectleider, uitvoerder,

werkvoorbereider, engineer, opzichter, inspecteur (IKT 2 of IKT 3) of lasdeskundige. ‘Dankzij ruim 20 jaar ervaring in de branche en een uitgebreid netwerk bieden we met GAP EPM voor elk project de beste technische specialist. Wij hebben ervaring aan beide zijden van de tafel, zowel aan de kant van de opdrachtgever en als (onder)aannemer bij de diverse projecten. Onze kracht is dat wij zelf goed weten wat het werk inhoudt’, zegt Alexander de Boer, die zelf ruim zeven jaar via GAP EPM bij Gasunie heeft gewerkt.

Innovatief en modernStartte Gerard de Boer GAP IPP

in 1992 vanuit de garage met een Commodore 64 als hard-ware; tegenwoordig mag de onderneming innovatief en zeer modern genoemd worden. Elke vraag op het gebied van bouten, boutverbindingen en lasverbin-dingen wordt beantwoord. Voortdurend wordt de kennis op niveau gehouden en uitgebreid. Voor het beheer van � ensverbin-dingen ontwikkelde GAP IPP het Flange Management System (FMS). Dankzij deze systematiek kunnen onveilige situaties en emissies worden voorkomen. ‘GAP heeft door de jaren een zeer goede naam opgebouwd. De grootste oliemaatschappijen en andere marktpartijen hebben

een groeiend vertrouwen in onze expertise. We zijn de afgelopen drie jaar elk jaar met zo’n 20% gegroeid’, zegt Gerhardi de Boer. De toekomst schat hij gunstig in. ‘We zijn een gezond bedrijf. De marktprognoses zijn goed. Nederland zal met de beperking van gaswinning in Groningen méér gas gaan importeren. Ons land wordt nog nadrukkelijker een opslagbank en ‘rotonde’ voor gas. Daarbij zijn échte specialisten onont-beerlijk.’

GAPwww.gap-ipp.nlwww.gap-epm.nl

Van links naar rechts: Gerhardi,

Gerard, Hennie en Alexander de Boer

Foto: Ronald Schalekamp

KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47 27

Page 30: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Het algemene beeld uit de evaluatie is gematigd positief. De eigen verklaring, het Aan-bestedingsreglement Werken (ARW) en de Gids proportionaliteit worden als positieve ontwikkelin-gen ervaren. Op andere punten wordt nog niet de volledige potentie van de nieuwe bepalingen benut. De ruimte voor verbetering ziet met name op de toepassing van de bepalingen en niet op de bepalingen zelf. Speci� eke aandachtspunten zijn daarbij de toepassing van het gunnings-criterium economisch meest voordelige inschrijving (EMVI) en sociale voorwaarden.

Het doel dat het aandeel van het MKB in gegunde opdrachten zou

groeien, is echter nog niet gehaald. Het beter aanbesteden blijft het devies om de proportionaliteit van voorwaarden bij aanbestedingen verder te optimaliseren en daar-mee de toegang van het MKB te verbeteren.

Opvallend is dat aanbesteders wel langere termijnen hanteren dan de voorgeschreven minimum-termijnen. Uitzondering daarop is de toepassing van minimumter-mijn van zes dagen tussen de laatste nota van inlichtingen (nvi) en de datum van indiening van de offerte. Ondernemers worden regelmatig in nvi’s geconfronteerd met informatie waardoor zij hun offerte aanzienlijk moeten aan-passen. Een wetsvoorstel wordt

gemaakt waarbij de minimumter-mijn tot tien dagen wordt ver-lengd. De Gids proportionaliteit blijkt een belangrijke bijdrage te leveren aan de proportionaliteit van de aanbestedingspraktijk. Dankzij die voorschriften wordt in contractvoorwaarden de aan-sprakelijkheid vaker gelimiteerd. Anderzijds blijft dat aanbesteders nauwelijks ontvankelijk zijn voor suggesties tot aanpassing van de contractvoorwaarden. Het op basis van EMVI gunnen in plaats van ‘de laagste prijs’, wordt door zowel aanbesteders als ondernemers gewaardeerd. Echter het komt nog te vaak voor dat op papier EMVI wordt gehan-teerd terwijl het in de praktijk toch neerkomt op laagste prijs.

Ook fouten bij de uitvoering van aanbestedingen, schendingen van het transparantie- of gelijk-heidsbeginsel door aanbesteders en de aan aanbestedingen ver-bonden sociale voorwaarden met de verschillende manieren tot toepassing van social return on investment (SROI), vormen de grootste ergernissen van het bedrijfsleven. Vaak staan deze niet in verhouding staat tot de opdracht. Veel van de daaraan gerelateerde zaken (in totaal 163) zijn voorgelegd aan de Commissie van Aanbestedingsexperts.

Kwaliteitsverbetering van aan-bestedingen en van motiveringen op de gunningsbeslissing zullen leiden tot een aanzienlijke ver-mindering van de ergernissen over de aanbestedingspraktijk. Uit de evaluatie is gebleken dat kleine en middelgrote gemeenten (minder dan 150.000 inwoners) zich het best lenen voor het beter kunnen aanbesteden.

Aanbesteden is een professioneel vak geworden en beter aanbeste-den is onze missie. Ook wij kunnen u daarbij ondersteunen.

T. 06 21 20 30 02www.europese-aanbesteding.nl

De Aanbestedingswet met de bijbehorende Gids proportionaliteit en Aanbestedingsreglement Werken (ARW) is nu anderhalf jaar van kracht. Op 8 juli zijn de uitkomsten van de evaluatie van de Aanbestedingswet en de toepassing daarvan in de praktijk door EZ gepubliceerd. Positieve effecten zijn wel zichtbaar geworden, maar er is nog veel winst te behalen indien de kwaliteit van het aanbesteden verder wordt verbeterd.

Kwalitatief goed aanbesteden blijft een hele opdracht

BBAW BOUWMANAGEMENTMINIMALISEERT FAALKOSTEN

IN DE BOUW!

BBAW bouwmanagement, Pompstraat 209331 AN Norg

T. 0592 61 46 73F. 0592 61 46 74E. [email protected]. www.bbaw.nl

Page 31: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Het algemene beeld uit de evaluatie is gematigd positief. De eigen verklaring, het Aan-bestedingsreglement Werken (ARW) en de Gids proportionaliteit worden als positieve ontwikkelin-gen ervaren. Op andere punten wordt nog niet de volledige potentie van de nieuwe bepalingen benut. De ruimte voor verbetering ziet met name op de toepassing van de bepalingen en niet op de bepalingen zelf. Speci� eke aandachtspunten zijn daarbij de toepassing van het gunnings-criterium economisch meest voordelige inschrijving (EMVI) en sociale voorwaarden.

Het doel dat het aandeel van het MKB in gegunde opdrachten zou

groeien, is echter nog niet gehaald. Het beter aanbesteden blijft het devies om de proportionaliteit van voorwaarden bij aanbestedingen verder te optimaliseren en daar-mee de toegang van het MKB te verbeteren.

Opvallend is dat aanbesteders wel langere termijnen hanteren dan de voorgeschreven minimum-termijnen. Uitzondering daarop is de toepassing van minimumter-mijn van zes dagen tussen de laatste nota van inlichtingen (nvi) en de datum van indiening van de offerte. Ondernemers worden regelmatig in nvi’s geconfronteerd met informatie waardoor zij hun offerte aanzienlijk moeten aan-passen. Een wetsvoorstel wordt

gemaakt waarbij de minimumter-mijn tot tien dagen wordt ver-lengd. De Gids proportionaliteit blijkt een belangrijke bijdrage te leveren aan de proportionaliteit van de aanbestedingspraktijk. Dankzij die voorschriften wordt in contractvoorwaarden de aan-sprakelijkheid vaker gelimiteerd. Anderzijds blijft dat aanbesteders nauwelijks ontvankelijk zijn voor suggesties tot aanpassing van de contractvoorwaarden. Het op basis van EMVI gunnen in plaats van ‘de laagste prijs’, wordt door zowel aanbesteders als ondernemers gewaardeerd. Echter het komt nog te vaak voor dat op papier EMVI wordt gehan-teerd terwijl het in de praktijk toch neerkomt op laagste prijs.

Ook fouten bij de uitvoering van aanbestedingen, schendingen van het transparantie- of gelijk-heidsbeginsel door aanbesteders en de aan aanbestedingen ver-bonden sociale voorwaarden met de verschillende manieren tot toepassing van social return on investment (SROI), vormen de grootste ergernissen van het bedrijfsleven. Vaak staan deze niet in verhouding staat tot de opdracht. Veel van de daaraan gerelateerde zaken (in totaal 163) zijn voorgelegd aan de Commissie van Aanbestedingsexperts.

Kwaliteitsverbetering van aan-bestedingen en van motiveringen op de gunningsbeslissing zullen leiden tot een aanzienlijke ver-mindering van de ergernissen over de aanbestedingspraktijk. Uit de evaluatie is gebleken dat kleine en middelgrote gemeenten (minder dan 150.000 inwoners) zich het best lenen voor het beter kunnen aanbesteden.

Aanbesteden is een professioneel vak geworden en beter aanbeste-den is onze missie. Ook wij kunnen u daarbij ondersteunen.

T. 06 21 20 30 02www.europese-aanbesteding.nl

De Aanbestedingswet met de bijbehorende Gids proportionaliteit en Aanbestedingsreglement Werken (ARW) is nu anderhalf jaar van kracht. Op 8 juli zijn de uitkomsten van de evaluatie van de Aanbestedingswet en de toepassing daarvan in de praktijk door EZ gepubliceerd. Positieve effecten zijn wel zichtbaar geworden, maar er is nog veel winst te behalen indien de kwaliteit van het aanbesteden verder wordt verbeterd.

Kwalitatief goed aanbesteden blijft een hele opdracht

29 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 32: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

drukkerij Van Gorcum Industrieweg 38, 9403 AB Assen T +31(0)592 37 95 55

Voordat u een probleem signaleert

hebben wij het al opgelost.

www.drukkerijvangorcum.nl

Page 33: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: HE

NK D

ILLI

NG

BE

L E

EN

S M

ET.

..Bel eens met Van Braak Accountants: 0512 - 571250Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van VBA Van Braak Accountants Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun speci� eke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen!

Onderwerp van de maand: Samen met een compagnon een bedrijf hebben.‘Samen met een goede vriend ben ik een onderneming begonnen. De zaken lopen goed en we vragen ons af wat er onderling geregeld moet worden. Vooral zaken als verzekering en waarde bij overlijden van een van de compagnons. En wat is de waarde als we uit elkaar gaan?’

Eddy Libbenga, accountant kantoor Drachten: ‘Welke ondernemingsvorm u ook kiest (bijvoorbeeld een BV, VOF of een maatschap), het is altijd belangrijk om goede afspraken te maken over onderlinge zakelijke thema’s. Zo voor-komt u eventuele misverstanden, con� icten en tijdrovende handelingen, wanneer de samenwerking om welke reden dan ook wordt beëindigd. De meeste thema’s kunnen met een goede overeenkomst eenvoudig worden geregeld, bijvoorbeeld ten aanzien van het onverhoopt wegvallen van een compagnon. Heel belangrijk, want een langdurige ziekte of een plotseling overlijden kan grote invloed hebben op de continuïteit van de onderneming. Maar er zijn meer zaken die de aandacht vragen en die het verdienen om goed geregeld te worden. Goede afspraken zorgen voor duidelijkheid en zekerheid voor beide partners. En juist de wetenschap dat alles goed is geregeld, stelt de ondernemer in staat zich volledig te concentreren op dat-gene wat hij of zij het liefste doet: ondernemen! Wij zijn u graag van dienst.’

Quote van de maand:

‘If you don't drive your business, you will be driven out of business’ - B. C. Forbes (1880-1954) -

Financieel journalist, schrijver en oprichter van het Amerikaanse businessmagazine Forbes.

VBA Van Braak Accountants Kelvinlaan 5a

9207 JB DrachtenT. 0512 57 12 50 F. 0512 51 00 46

[email protected]

VBA Van Braak Accountants in Drachten is een no-nonsense zelfstandig advieskantoor, waar een enthousiast team van accountants, belasting-adviseurs en kantoormedewerkers het onderste uit de kan haalt voor onder-nemers in het mkb en de agrarische sector, voor non-pro� torganisaties en voor internationaal georiënteerde ondernemingen. Effectieve oplossingen die ondernemers geld besparen of juist opleveren. De accountants van VBA Van Braak Accountants zijn lid van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De belastingadviseurs zijn aangesloten bij het Register Belastingadviseurs (RB). Permanente educatie en vaktechnische ontwikke-ling zorgen ervoor dat de dienstverlening altijd up-to-date is. VBA Van Braak Accountants Drachten is onderdeel van VBA Van Braak Accountants, een onafhankelijke adviesgroep van accountants en belastingadviseurs. Naast Drachten heeft de organisatie vestigingen in Holten, Franeker, Marum, Scherpenzeel, Texel, Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.

Eddy Libbenga

1 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47 31 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 34: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

www.parsec.nl058-2954800

Wie vertrouwt uuw administratie toe?

l Aan de rand van het “Drents Friese Wold”l Kleinschalig en persoonlijke benaderingl 3 sfeervolle zalen en 17 hotelkamersl Volledig verzorgde meerdaagse arrangementen l Evenementen tot 100 personenl Privacy, rust en ruimtel Drentse streekproducten en eigen kruidentuinl Grote serre met panorama-uitzicht l Gratis parkeren en gratis WIFI

[email protected] 6 | 7981 LA Diever | Tel. 0521 - 594114

www.Landhoteldiever.nl

� al drie generaties op het dak � eigen rietteelt, Kalenbergriet

[email protected]

Paasloregel 398338 SV WILLEMSOORDTel. 0521-588041 / 06-25132737

De groei in ondernemerschap vond plaats in een periode waarin in Noord-Nederland een economisch clusteringsbeleid is gevoerd door het aanwijzen van de kernzones. Daarnaast is de krimpproblematiek belangrijk geworden. Dit roept de vraag op waar de groei in ondernemer-schap zich met name heeft voor-gedaan. Welke plekken dragen het ondernemerschap in Noord-Nederland en is dit veranderd?

Om deze vraag te beantwoor-den is voor de periode 1996-2013 het vestigingspatroon van startende bedrijven in Noord-Nederland geanalyseerd met behulp van gemeentelijke op-richtingsdata van de KvK.

Beeld gedomineerd door de stedenIn � guur 1 is ondernemerschap in Noord-Nederland op de kaart gezet voor 1996 en 2013. Uit de

kaarten blijkt de centrale rol van de steden. Vooral in 2013 zijn er twee duidelijke clusters: één rondom Groningen-Assen en één rondom Leeuwarden-Heerenveen. Deze gemeenten hadden in 1996 al een relatief hoog aandeel starters en heb-ben dit in 2013 nog steeds. Vooral de gemeente Groningen steekt er bovenuit.De aangewezen kernzones springen er in termen van on-

dernemerschap niet uit. Dit valt ook te zien in � guur 2, waarin de groei van het ondernemerschap tussen 1996 en 2013 wordt ge-toond . De aanwezigheid van een sterke stad in de kernzones lijkt van het grootste belang.

Wat opvalt in � guur 2 is dat, hoewel de stad Groningen door de jaren heen een hoog aandeel starters heeft, de groei hier niet het sterkst is. Het zijn vooral de

Steeds meer mensen starten zelf een bedrijf. In 1996 werden er in Nederland 90.000 nieuwe vestigingen aangemeld bij de Kamer van Koophandel (KvK), in 2013 was dit opgelopen naar 185.000. De drie noordelijke provincies volgen de trend: van 7500 in 1996 naar 15.000 in 2013. Hoewel slechts een klein deel van deze nieuwe bedrijven belangrijke innovaties doet of veel mensen in dienst neemt, is het regionaal economisch effect van dit toegenomen ondernemerschap positief. Startende bedrijven introduceren nieuwe ideeën en innovaties, ze creëren werkgelegenheid en ze dagen bestaande bedrijven uit. Niet zonder reden is het stimuleren van ondernemerschap een beleidsspeerpunt op elk overheidsniveau.

Steden zijn pijlers van noordelijk ondernemerschap

Startcijfers per gemeente in 1996 en 2013 Groei in het aandeel starters in de beroepsbevolking per gemeente tussen 1996 en 2013

Figuur 1

Page 35: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De groei in ondernemerschap vond plaats in een periode waarin in Noord-Nederland een economisch clusteringsbeleid is gevoerd door het aanwijzen van de kernzones. Daarnaast is de krimpproblematiek belangrijk geworden. Dit roept de vraag op waar de groei in ondernemer-schap zich met name heeft voor-gedaan. Welke plekken dragen het ondernemerschap in Noord-Nederland en is dit veranderd?

Om deze vraag te beantwoor-den is voor de periode 1996-2013 het vestigingspatroon van startende bedrijven in Noord-Nederland geanalyseerd met behulp van gemeentelijke op-richtingsdata van de KvK.

Beeld gedomineerd door de stedenIn � guur 1 is ondernemerschap in Noord-Nederland op de kaart gezet voor 1996 en 2013. Uit de

kaarten blijkt de centrale rol van de steden. Vooral in 2013 zijn er twee duidelijke clusters: één rondom Groningen-Assen en één rondom Leeuwarden-Heerenveen. Deze gemeenten hadden in 1996 al een relatief hoog aandeel starters en heb-ben dit in 2013 nog steeds. Vooral de gemeente Groningen steekt er bovenuit.De aangewezen kernzones springen er in termen van on-

dernemerschap niet uit. Dit valt ook te zien in � guur 2, waarin de groei van het ondernemerschap tussen 1996 en 2013 wordt ge-toond . De aanwezigheid van een sterke stad in de kernzones lijkt van het grootste belang.

Wat opvalt in � guur 2 is dat, hoewel de stad Groningen door de jaren heen een hoog aandeel starters heeft, de groei hier niet het sterkst is. Het zijn vooral de

Steeds meer mensen starten zelf een bedrijf. In 1996 werden er in Nederland 90.000 nieuwe vestigingen aangemeld bij de Kamer van Koophandel (KvK), in 2013 was dit opgelopen naar 185.000. De drie noordelijke provincies volgen de trend: van 7500 in 1996 naar 15.000 in 2013. Hoewel slechts een klein deel van deze nieuwe bedrijven belangrijke innovaties doet of veel mensen in dienst neemt, is het regionaal economisch effect van dit toegenomen ondernemerschap positief. Startende bedrijven introduceren nieuwe ideeën en innovaties, ze creëren werkgelegenheid en ze dagen bestaande bedrijven uit. Niet zonder reden is het stimuleren van ondernemerschap een beleidsspeerpunt op elk overheidsniveau.

Steden zijn pijlers van noordelijk ondernemerschap

Startcijfers per gemeente in 1996 en 2013 Groei in het aandeel starters in de beroepsbevolking per gemeente tussen 1996 en 2013

Figuur 1

33 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 36: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De ideale partner in aandrijftechniek

Unidrive, een begrip in aandrijf-techniek. Anno 2015 levert Unidrive reeds 26 jaar producten en totaaloplossingen voor de aandrijftechniek aan een groot aantal klanten in binnen- en buitenland. Onze producten komt u tegen in o.a. de Land-, glas en Tuinbouwsector, Voedselver-werkende sector, Transport- en Logistieksector. Onze product-specialisten staan 24/7 klaar om met u mee te denken over ‘de juiste oplossing’ voor ieder

aandrijftechnisch vraagstuk.

Nobelweg 26

3899 BN Zeewolde

t. 036 - 521 9100

[email protected]

www.unidrive.nl

“Dit zijn drie technische innovaties in één jaar en dat terwijl er in misschien wel dertig jaar geen echte innovaties op dit vlak zijn geweest!” Voor mij zit Jelle Kingma, technisch directeur van Unidrive in Zeewolde. Terwijl buiten de lentezon aan een strak-blauwe hemel staat en het groene polderlandschap aan het ontwaken is vertelt hij enthousiast over de revolutionaire en toch razend eenvoudige ideeën die het afgelopen jaar de aanzet zijn geweest tot een aantal nieuwe en verbeterde producten.

Voor de onbalansmotoren die voor de voedselver-werkende industrie worden geleverd gelden zeer strenge eisen m.b.t. afwerking van de behuizing. RVS is het meest ideale materiaal, maar extreem duur om overal toe te passen. Alle gangbare types hebben een aluminium behuizing en wor-den doorgaans gecoat. “We willen een coating die gegarandeerd niet loslaat” was de simpele eis die bij fabrikant Italvibras werd neergelegd. Het probleem wat namelijk optreedt is de mogelijkheid van het loskomen van de lak of coating vooral in situaties waar deze deeltjes in het voedsel terecht zouden kunnen komen. Het antwoord van de fabrikant was teleurstellend: “Dat kan helaas niet…”

Jelle Kingma pauzeert even voor hij verder gaat en kijkt me indringend aan. “En toen zei ik: Dan willen we geen helemaal geen coating, wat is er dan moge-lijk? Uiteindelijk kwam de vertegenwoordiger van Italvibras met een simpele maar geniale oplossing:

de aluminium behuizing kan getrommeld worden. Door het oppervlak van aluminium te ‘beschieten’ met extreem kleine kogeltjes wordt deze als het ware ‘platgebombardeerd’ en ontstaat er een glad-der oppervlak waar vocht geen vat meer op heeft. Het materiaal is zo inert geworden dat zelfs bij montage van RVS kappen er op het contactvlak van aluminium en RVS geen corrosie meer optreedt. De eerste series zijn al uitgeleverd en ook de Italvibras (de fabrikant) is razend enthousiast.

“Meneer [naam van de beste man], één van de grondleggers van Italvibras belt me haast elke week met nieuwe ideeën, zo enthousiast zijn ze daar” schatert Jelle.

MarktleiderNu is Italvibras niet de minste partner om mee samen te werken. Wereldwijd marktleider op het gebied van onbalansmotoren met een leverings-programma voor elke denkbare toepassing en maat. Jelle Kingma: “Veel bedrijven in Nederland kennen maar één of twee merken van onbalans-motoren en dat is soms wel eens frustrerend. Er zijn zoveel redenen te noemen om over te stappen naar Italvibras maar uit gewoonte wordt vaak voor het

bekende gekozen. “Al kijk je alleen maar naar al die verschillende maten en uitvoeringen die Italvibras levert, voor elke denkbeeldige situatie en toepas-sing een optimale maat. Tel daarbij op dat ze bereid zijn om mee te werken aan het oplossen van spe-cifieke problemen en de engineering daarvan voor hun rekening willen nemen en je hebt het over de ideale leverancier, vooral ook omdat de producten qua voetmaat uitwisselbaar zijn met de gangbare

types van de andere leverancier(s)”.

Variabele centrifugaalkrachtDe bereidheid nieuwe uitdagingen aan te gaan heeft ook geleid tot een tweede innovatie op het gebied van onbalansmotoren: een techniek om een onbalansmotor met twee verschillende centrifu-gaalkrachten te laten werken. “Elke onbalansmotor kan met een ‘swing weight’ op een bepaalde vaste centrifugaalkracht ingesteld worden. Met een tech-

nisch deskundige van één van onze afnemers – VDL in Borne – zaten we te brainstormen hoe we een constructie konden bedenken om een onbalans-motor zonder dure regeling met twee verschillende centrifugaalkrachten te laten werken. Het ‘swing weight’ (een belangrijk component van de onba-lansmotor) zou dan op twee verschillende manieren moeten werken en te variëren zijn door de draai-richting van de motor om te keren. Uiteindelijk is dit het geworden…”

Jelle trekt wat schetsen en technische tekeningen

tevoorschijn en legt een calque tekening – waar een swing weight op getekend is – over een vel papier waar het vaste gewicht op staat. “Met deze twee nokken stel je de twee gewenste centrifu-gaalkrachten in, het swing weight kan vrij binnen de restrictie van een spiebaan bewegen en heeft daardoor binnen die begrenzing twee eindposi-ties. De oplossing ziet er zo simpel uit dat het bijna onbegrijpelijk is dat het niet eerder bedacht is. Naar aanleiding van de tekeningen van de twee man-nen heeft Italvibras de egineering en productie op zich genomen en wordt inmiddels de eerste series geproduceerd. En het mooie is: Deze oplossing kan op elk on balansmotor toegepast worden. Een innovatie van formaat en een schoolvoorbeeld van elegantie en eenvoud. Einstein zei eens: “Elke intelli-gente dwaas kan zaken complexer en gewelddadiger maken. Het vergt genialiteit en een hoop moed om in de tegenovergestelde richting te bewegen.”

Extreme slingerbewegingenDe derde innovatie is mogelijk nog opzienbarender en kan een revolutie teweegbrengen in de wereld van de triltechniek. Een bekend probleem bij het tot stilstand komen van onbalansmotoren is het optreden van extreme schommelingen juist voor-dat de motor geheel tot stilstand komt. “Vergelijk het met de centrifuge thuis, maar dan heftiger” aldus Jelle. Deze slingeringen zijn de reden van overdimensionering van de constructie, beperkin-gen qua ruimte en de oorzaak van veel defecten zoals gescheurde afvoerslangen. “Een van de klan-ten van onze leverancier moest elke twee weken de flexibele afvoerslangen van de zeefinstallaties vervangen omdat ze door het slingeren scheurden met als gevolg dat het product – een zeer kost-bare olie – verloren ging en bovendien de hele constructie onder de olie zat. Nu bestaan er wel

reminrichtingen maar die zijn vrij kostbaar en heb-ben een beperkte levensduur omdat ze aan hoge belastingen blootstaan. ”De oplossing die door het team van Unidrive bedacht is was briljant. Jelle: “We hebben een regelkastje ontwikkeld dat twee afzonderlijk in te stellen timers herbergt. De eerste timer wacht ca. 3 seconden nadat de motor is uit-geschakeld. De motor loopt dan langzaam uit. Net voordat het slingeren begint zorgt de tweede timer ervoor dat de motor gedurende zeer korte tijd (ca. 0,3 s) omgepoold wordt en dus vrij snel nagenoeg stilstand komt maar toch rustig kan uitlopen.”

Case studyJelle haalt zijn mobiele telefoon tevoorschijn en laat twee filmpjes zien: “We hebben de twee situaties na elkaar gefilmd en de verschillen zijn dramatisch”. En inderdaad, de filmfragmenten laten een zeefinstallatie zien waar beide situaties getoond worden. De eerste – zonder de regeling – toont de zeefinstallatie die met veel geslinger en kabaal tot stilstand komt, de tweede toont dezelfde installatie maar dan mét regeling. Het verschil is zelfs op het scherm van de mobiele telefoon dramatisch (zie www.unidrive.nl/media).

Inmiddels wordt de techniek bij verschillende eindgebruikers toegepast en de resultaten zijn verbluffend. “We hebben een klant die machines bouwt om GFT producten te sorteren…” aldus Kingma. “Door deze verbetering kunnen ze de constructie nu veel hoger maken dan voorheen en kunnen er in de bestaande schuren ca 30% meer producten gelost en verwerkt worden. Dit scheelt tonnen!” Jelle geniet zichtbaar als hij vervolgt: “Die klant verwoordde het zo: “We wisten niet eens dat we en probleem hadden, tot jullie met de oplossing kwamen!”. Kijk dat vind ik nou het mooiste compli-ment!”

Unidrive levert naast Italvibras onbalansmotoren alles op het gebied van aandrijftechiek onder het motto: De juiste aandrijving op het juiste moment.

Meer informatie: www.unidrive.nl.

“Dit zijn drie technische innovaties in één jaar en dat terwijl er in misschien wel dertig jaar geen echte innovaties op dit vlak zijn geweest!”

“We wisten niet eens dat we een probleem hadden, tot jullie met de oplossing kwamen!”

Standaard gegoten Aluminium: Open structuur met zichtbare microporiën

Getrommeld aluminium: Optisch grovere structuur maar gladder en zonder microporiën. Oppervlak wordt met 30 - 50% gereduceerd.

Onbalansmotor met getrommeld oppervlak, ruim een half jaar in gebruik. Geen spoor van oxidatie of vervuiling.

Revolutionair ontwerp van de nieuwe ‘swing weight’. De centrifugaalkracht is afzonderlijk instelbaar voor beide draairichtingen.

F

t

zonder regelingmet regeling

“Dit zijn drie technische innovaties in één jaar en dat terwijl er in misschien wel dertig jaar geen echte innovaties op dit vlak zijn geweest!” Voor mij zit Jelle Kingma, technisch directeur van Unidrive in Zeewolde. Terwijl buiten de lentezon aan een strak-blauwe hemel staat en het groene polderlandschap aan het ontwaken is vertelt hij enthousiast over de revolutionaire en toch razend eenvoudige ideeën die het afgelopen jaar de aanzet zijn geweest tot een aantal nieuwe en verbeterde producten.

Voor de onbalansmotoren die voor de voedselver-werkende industrie worden geleverd gelden zeer strenge eisen m.b.t. afwerking van de behuizing. RVS is het meest ideale materiaal, maar extreem duur om overal toe te passen. Alle gangbare types hebben een aluminium behuizing en wor-den doorgaans gecoat. “We willen een coating die gegarandeerd niet loslaat” was de simpele eis die bij fabrikant Italvibras werd neergelegd. Het probleem wat namelijk optreedt is de mogelijkheid van het loskomen van de lak of coating vooral in situaties waar deze deeltjes in het voedsel terecht zouden kunnen komen. Het antwoord van de fabrikant was teleurstellend: “Dat kan helaas niet…”

Jelle Kingma pauzeert even voor hij verder gaat en kijkt me indringend aan. “En toen zei ik: Dan willen we geen helemaal geen coating, wat is er dan moge-lijk? Uiteindelijk kwam de vertegenwoordiger van Italvibras met een simpele maar geniale oplossing:

de aluminium behuizing kan getrommeld worden. Door het oppervlak van aluminium te ‘beschieten’ met extreem kleine kogeltjes wordt deze als het ware ‘platgebombardeerd’ en ontstaat er een glad-der oppervlak waar vocht geen vat meer op heeft. Het materiaal is zo inert geworden dat zelfs bij montage van RVS kappen er op het contactvlak van aluminium en RVS geen corrosie meer optreedt. De eerste series zijn al uitgeleverd en ook de Italvibras (de fabrikant) is razend enthousiast.

“Meneer [naam van de beste man], één van de grondleggers van Italvibras belt me haast elke week met nieuwe ideeën, zo enthousiast zijn ze daar” schatert Jelle.

MarktleiderNu is Italvibras niet de minste partner om mee samen te werken. Wereldwijd marktleider op het gebied van onbalansmotoren met een leverings-programma voor elke denkbare toepassing en maat. Jelle Kingma: “Veel bedrijven in Nederland kennen maar één of twee merken van onbalans-motoren en dat is soms wel eens frustrerend. Er zijn zoveel redenen te noemen om over te stappen naar Italvibras maar uit gewoonte wordt vaak voor het

bekende gekozen. “Al kijk je alleen maar naar al die verschillende maten en uitvoeringen die Italvibras levert, voor elke denkbeeldige situatie en toepas-sing een optimale maat. Tel daarbij op dat ze bereid zijn om mee te werken aan het oplossen van spe-cifieke problemen en de engineering daarvan voor hun rekening willen nemen en je hebt het over de ideale leverancier, vooral ook omdat de producten qua voetmaat uitwisselbaar zijn met de gangbare

types van de andere leverancier(s)”.

Variabele centrifugaalkrachtDe bereidheid nieuwe uitdagingen aan te gaan heeft ook geleid tot een tweede innovatie op het gebied van onbalansmotoren: een techniek om een onbalansmotor met twee verschillende centrifu-gaalkrachten te laten werken. “Elke onbalansmotor kan met een ‘swing weight’ op een bepaalde vaste centrifugaalkracht ingesteld worden. Met een tech-

nisch deskundige van één van onze afnemers – VDL in Borne – zaten we te brainstormen hoe we een constructie konden bedenken om een onbalans-motor zonder dure regeling met twee verschillende centrifugaalkrachten te laten werken. Het ‘swing weight’ (een belangrijk component van de onba-lansmotor) zou dan op twee verschillende manieren moeten werken en te variëren zijn door de draai-richting van de motor om te keren. Uiteindelijk is dit het geworden…”

Jelle trekt wat schetsen en technische tekeningen

tevoorschijn en legt een calque tekening – waar een swing weight op getekend is – over een vel papier waar het vaste gewicht op staat. “Met deze twee nokken stel je de twee gewenste centrifu-gaalkrachten in, het swing weight kan vrij binnen de restrictie van een spiebaan bewegen en heeft daardoor binnen die begrenzing twee eindposi-ties. De oplossing ziet er zo simpel uit dat het bijna onbegrijpelijk is dat het niet eerder bedacht is. Naar aanleiding van de tekeningen van de twee man-nen heeft Italvibras de egineering en productie op zich genomen en wordt inmiddels de eerste series geproduceerd. En het mooie is: Deze oplossing kan op elk on balansmotor toegepast worden. Een innovatie van formaat en een schoolvoorbeeld van elegantie en eenvoud. Einstein zei eens: “Elke intelli-gente dwaas kan zaken complexer en gewelddadiger maken. Het vergt genialiteit en een hoop moed om in de tegenovergestelde richting te bewegen.”

Extreme slingerbewegingenDe derde innovatie is mogelijk nog opzienbarender en kan een revolutie teweegbrengen in de wereld van de triltechniek. Een bekend probleem bij het tot stilstand komen van onbalansmotoren is het optreden van extreme schommelingen juist voor-dat de motor geheel tot stilstand komt. “Vergelijk het met de centrifuge thuis, maar dan heftiger” aldus Jelle. Deze slingeringen zijn de reden van overdimensionering van de constructie, beperkin-gen qua ruimte en de oorzaak van veel defecten zoals gescheurde afvoerslangen. “Een van de klan-ten van onze leverancier moest elke twee weken de flexibele afvoerslangen van de zeefinstallaties vervangen omdat ze door het slingeren scheurden met als gevolg dat het product – een zeer kost-bare olie – verloren ging en bovendien de hele constructie onder de olie zat. Nu bestaan er wel

reminrichtingen maar die zijn vrij kostbaar en heb-ben een beperkte levensduur omdat ze aan hoge belastingen blootstaan. ”De oplossing die door het team van Unidrive bedacht is was briljant. Jelle: “We hebben een regelkastje ontwikkeld dat twee afzonderlijk in te stellen timers herbergt. De eerste timer wacht ca. 3 seconden nadat de motor is uit-geschakeld. De motor loopt dan langzaam uit. Net voordat het slingeren begint zorgt de tweede timer ervoor dat de motor gedurende zeer korte tijd (ca. 0,3 s) omgepoold wordt en dus vrij snel nagenoeg stilstand komt maar toch rustig kan uitlopen.”

Case studyJelle haalt zijn mobiele telefoon tevoorschijn en laat twee filmpjes zien: “We hebben de twee situaties na elkaar gefilmd en de verschillen zijn dramatisch”. En inderdaad, de filmfragmenten laten een zeefinstallatie zien waar beide situaties getoond worden. De eerste – zonder de regeling – toont de zeefinstallatie die met veel geslinger en kabaal tot stilstand komt, de tweede toont dezelfde installatie maar dan mét regeling. Het verschil is zelfs op het scherm van de mobiele telefoon dramatisch (zie www.unidrive.nl/media).

Inmiddels wordt de techniek bij verschillende eindgebruikers toegepast en de resultaten zijn verbluffend. “We hebben een klant die machines bouwt om GFT producten te sorteren…” aldus Kingma. “Door deze verbetering kunnen ze de constructie nu veel hoger maken dan voorheen en kunnen er in de bestaande schuren ca 30% meer producten gelost en verwerkt worden. Dit scheelt tonnen!” Jelle geniet zichtbaar als hij vervolgt: “Die klant verwoordde het zo: “We wisten niet eens dat we en probleem hadden, tot jullie met de oplossing kwamen!”. Kijk dat vind ik nou het mooiste compli-ment!”

Unidrive levert naast Italvibras onbalansmotoren alles op het gebied van aandrijftechiek onder het motto: De juiste aandrijving op het juiste moment.

Meer informatie: www.unidrive.nl.

“Dit zijn drie technische innovaties in één jaar en dat terwijl er in misschien wel dertig jaar geen echte innovaties op dit vlak zijn geweest!”

“We wisten niet eens dat we een probleem hadden, tot jullie met de oplossing kwamen!”

Standaard gegoten Aluminium: Open structuur met zichtbare microporiën

Getrommeld aluminium: Optisch grovere structuur maar gladder en zonder microporiën. Oppervlak wordt met 30 - 50% gereduceerd.

Onbalansmotor met getrommeld oppervlak, ruim een half jaar in gebruik. Geen spoor van oxidatie of vervuiling.

Revolutionair ontwerp van de nieuwe ‘swing weight’. De centrifugaalkracht is afzonderlijk instelbaar voor beide draairichtingen.

F

t

zonder regelingmet regeling

staal - rvs - aluminiumaanhangwagens (Henra)

staal-totaal

Europaweg 239636 HT Zuidbroekt. 0598 - 450 777f. 0598 - 450 665m. 06 - 5112 7884w. www.folkersmastaaltotaal.nle. [email protected]

Wij hebben een passende oplossing voor

producten van staal, rvs en aluminium

Staal-Totaal

dak- en gevelbeplating

Exclusief maatwerk in trappen en balustrades

krepla.nl

Vorm en functie op hoog niveau

Steenwijkerwold

HOGELINGINSTALLATIETECHNIEK

[email protected]

Mark Hogeling

06-108592200521-344464

De gebroeders HOGELINGSamen een sterk installatie Team

voor particulier en zakelijke klanten

Page 37: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: LI

ANNE

HAN

S EN

SIE

RDJA

N KO

STER

Lianne Hans en Sierdjan Koster zijn als onderzoeksassistent en universitair docent verbonden aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Dit artikel is gebaseerd op lopend onderzoek naar de dynamiek in regionale patronen van ondernemerschap in Nederland.

gemeenten rondom Groningen die het sterkst groeien. Leeuwarden, Heerenveen en hun ommeland zijn ook sterk gegroeid in de periode tussen 1996 en 2013. Een verklaring voor de groei in de gemeenten rondom de steden kan liggen in de voor-uitgang in de ICT-sector en de goede bereikbaarheid van de steden in Noord-Nederland, wat ondernemers in staat stelt ook buiten de stad hun bedrijf te starten. Daarnaast is er door de opkomst van de dienstensector een markt voor kleine bedrijven die makkelijk vanuit huis beheerd kunnen worden. Een steeds groter deel van de starters zijn zzp’ers, die minder afhankelijk zijn van speci� eke bedrijfshuisvesting.

Verschuiving naar het zuidwestenDe kaarten tonen voor een deel dat het patroon stabiel is over de tijd. Vooral de steden en de ge-bieden rondom de snelwegen scoren in de hele periode goed. Deze stabiliteit is niet vanzelfs-prekend omdat elk jaar een ge-heel nieuwe groep mensen de beslissing neemt om een bedrijf te starten. Uit ander onderzoek blijkt stabiliteit echter wel de norm te zijn. Dit is te verklaren door de afhankelijkheid van startende bedrijven van langzaam verande-rende factoren zoals een goede

infrastructuur, een grote en geva-rieerde arbeidsmarkt en afzet-markt en de locatie van bepaalde toeleveringsbedrijven. Ook een lokale ondernemerschapscultuur is belangrijk en weinig verander-lijk. Omdat onderliggende facto-ren langzaam veranderen, blijft ook de uitkomst stabiel. Dit geeft aan dat lokaal beleid gericht op het stimuleren van ondernemer-schap om eventuele achterstan-den in te lopen er één van de lange adem moet zijn.

Naast stabiele elementen is er een aantal opvallende verschuivingen te zien. Deed voor 2000 de regio rondom de Eemshaven het be-hoorlijk goed, daarna neemt het ondernemerschap hier beduidend af. Ook de regio rondom Emmen en Coevorden presteert de laatste jaren minder. De beperktere groei in ondernemerschap valt in een deel van deze gebieden samen met recente bevolkingskrimp (Delfmann, 2015). In algemene zin is er een verschuiving vanuit het noordoosten van Noord-Nederland naar het zuidwesten. Figuur 2 laat zien dat de grootste groei in het aandeel starters in de beroepsbevolking zich, naast de regio rondom Groningen, vooral bevindt in het (zuid-)westen van Friesland. Dit is in lijn met andere gunstige economische ontwikke-lingen in dit gebied, zoals de

ontwikkeling in het aantal arbeids-plaatsen (Bureau Louter/Elsevier, 2013). Een belangrijke factor hierin is waarschijnlijk de goede bereikbaarheid vanaf het zuid-westen van Friesland tot de Randstad. Bovendien wordt het zuidwesten van Friesland veelal gezien als een aantrekkelijk woongebied. Door zich hier te vestigen kiezen onder-nemers bewust voor een aantrek-kelijke woonomgeving en doen

vanuit daaruit zaken met de rest van Nederland (Gardenier et al., 2014).

Bronnen:- Delfmann, H. (2015). Understanding

entrepreneurship in the local context. Population decline, ageing and den-sity. Rijksuniversiteit Groningen.

- Bureau Louter/Elsevier (2013). Economische toplocaties 2013.

- Gardenier, J. D., Doets, B., Edzes, A., Broersma, L., van Rijn, H., & Piekema, L. (2014). Macro Economische Verkenning Noord-Nederland.

Figuur 2

35 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 38: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

The Power of Less®

De kunst van het weglatenBij het ontwerpen van verpakkingen draait alles om eenvoud. Want hoe minder materiaal je nodig hebt, hoe beter het is. Dat maakt niet alleen de verpakking zelf goedkoper, maar ook het afvoeren van het materiaal voor de eindgebruiker. Als het ontwerp dan ook nog eens zo simpel is dat het gebruik ervan voor iedereen duidelijk is, dan kom je pas echt sterk voor de dag.

Bij DS Smith noemen wij dat The Power of Less. En dat pakt ook voor het midden- en kleinbedrijf heel goed uit. Bel voor een vrijblijvende o� erte: 0546-574848 of kijk op www.dssmith.com/simpel-is-sterk

719127 DS Smith - Advertentie 225x297mm.indd 1 03-09-15 09:18

Page 39: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Wat kunt u doen? Heel simpel: besteed eens aandacht aan verkeersveiligheid in uw organisatie. Dat kan heel eenvoudig en laagdrempelig, bijvoorbeeld door op een bedrijfsborrel even stil te staan bij de BOB-boodschap: ‘100% BOB 0% op’. U kunt ook posters van verkeersveiligheids-campagnes ophangen in de hal of kantine van uw bedrijf. Misschien heeft u een perso-neelsblad, dan kunt u daarin een artikel wijden aan rijden onder invloed van restalcohol, de gevaren van vermoeidheid in het verkeer of het belang van goede � etsverlichting. Zijn uw mede-werkers als professional veel onderweg? Denk dan eens aan voorlichting over de dode hoek. Er zijn ook speciale rijvaardig-heidstrainingen in Drenthe voor bestuurders van bestelauto’s en landbouwverkeer. Wilt u meer doen, steun dan de campagne ‘Samen richting Nul verkeers-slachtoffers!’. Heeft u vragen over wat u kunt doen of wilt u campagneposters ophangen, neem dan contact op via [email protected].

Samen richting Nul verkeersslachtoffers! Ruim 90% van de verkeers-ongelukken wordt veroorzaakt

door menselijk gedrag. Dat betekent dat mensen er zélf voor kunnen zorgen dat er minder verkeersslachtoffers vallen. Samen richting Nul verkeersslachtoffers! wil mensen bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid en erop wijzen dat het niet vanzelfspre-kend is dat mensen (ernstig) gewond raken in het verkeer of zelfs overlijden. Want elk slacht-offer - iemands familie, vriend of goeie buur - is er één te veel. Bent u het daarmee eens, word dan ambassadeur van Samen richting Nul verkeersslachtoffers! Kijk voor de rolbeschrijving van een ambassadeur en meer informatie op www.samen-richtingnul.nl. Hier vindt u ook de andere ambassadeurs en hun motivatie.

Welke bijdrage levert u als ondernemer aan verkeersveiligheid? Heeft u daar wel eens over nagedacht? Uw medewerkers begeven zich dagelijks in het verkeer. Misschien als professional voor uw bedrijf of alleen van huis naar het werk en weer terug. U kunt als ondernemer verschillende dingen doen om ze te helpen dat zo veilig mogelijk te doen, voor henzelf en hun medeweggebruikers. Misschien besteedt u hier al aandacht aan en werkt u zo - onbewust - mee aan het streven van het Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe: Samen richting Nul verkeersslachtoffers!

Samen met uw medewerkers richting Nul verkeersslachtoffers!

1dingtegelijkDit najaar is er in Groningen en Drenthe extra aandacht voor a� eiding in het verkeer. 1 seconde niet opletten, bijvoorbeeld omdat je op een mobieltje kijkt, kan al genoeg zijn voor een (fataal) ongeluk. De campagne 1dingtegelijk wijst mensen op de noodzaak om in het verkeer hun aandacht steeds op de weg te houden en zich niet te laten a� eiden. Kijk voor meer informatie op www.1dingtegelijk.nl.

Ik wilde even zijn knuffel pakken. Ineens reed ik op de andere weghelft...

www.1dingtegelijk.nl

Laat je niet afl eiden. Zoek een

37 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 40: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Hoogwaardige fabricage & moderne handelsonderneming in één‘We verkopen alles wat je nodig hebt om piping met elkaar te verbinden’, steekt Patrick Bouwma van wal. Samen met sales engineer Martijn Scheffer heeft de salesmanager Kijk op het Noorden/Kijk op Oost Nederland uitgenodigd om over het jonge bedrijf SPF BV te vertellen. Een jong bedrijf met veel ervaring.

Martijn Scheffer (links) en Patrick Bouwma

38

Page 41: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: JO

HAN

KONI

NG -

FOTO

GRAF

IE: E

D KL

IJNM

AN

‘Want ons moederbedrijf Stahl + Plastic Flanschen bestaat al meer dan 50 jaar’, vertelt Bouwma, die de Nederlandse vestiging samen met Scheffer oprichtte. SPF Special Piping + Flanges luidt de naam van het Nederlandse bedrijf, dat in Losser is gevestigd. De bedrijfs-naam bestaat dus uit dezelfde afkorting als dat van de Duitse moeder. ‘We zitten hier in Losser omdat het een goede ligging heeft ten opzichte van de hoofd-vestiging in Holzwickede, vlakbij Dortmund. Hier in Losser is het de derde vestiging, naast de tweede in Duitsland vlakbij Frankfurt. Andere landen (zoals Scandinavië, Spanje, Frankrijk en de Balkan) bedient SPF - een traditioneel Duits familiebedrijf - met agenten en agentschappen

zonder voorraad, maar in Nederland zit veel industrie. Zodoende zag men de potentie, vandaar dat wij benaderd zijn voor een zelfstandige vestiging in Nederland.’

Gestandaardiseerd en maatwerk‘We werken vooral voor de offshore-industrie, chemie, petrochemie, gas en olie. Industrieën waar veel installaties aan te pas komen’, vertelt Martijn Scheffer. ‘We hebben hier in Losser een magazijn van 1400 m2 met eigen voorraad. Dat zijn allemaal kant-en-klare producten, gestandaardiseerd volgens de ASME- en EN-normen. We kopen die produc-ten allemaal in bij fabrikanten. Daarnaast pro� teren we van de eigen machinefabriek in Duitsland, waar we materialen en onderdelen volgens tekening kunnen laten maken. Maatwerk dus. Dat kunnen bijvoorbeeld speciale � ttingen of � enzen zijn of speci� eke onderdelen voor een machine. Dit is voor ons de ideale combinatie: we zijn een voorraadhoudende groothandel en een productiebedrijf ineen. En voor onze Duitse collega's is het ook ideaal dat ze op een relatief korte afstand extra magazijnruimte hebben.’

Vanuit Losser bedient SPF BV klanten in heel Nederland, maar ook in de rest van de Benelux.

‘Noord-Nederland heeft natuur-lijk een sterke olie- en gasindus-trie en we hebben ook de Rijnmond die we vanaf hier ge-makkelijk kunnen bereiken. Het pand waarin we zitten, stond grotendeels leeg. De voor-waarde was dat het magazijn groot genoeg moest zijn maar ook dat de vloer goed moest zijn. Er staan gigantische ge-wichten op onze stellingen, dus er was een zekere sterkte ver-eist. We zijn in het najaar van 2013 ingeschreven en begin 2014 konden we al starten, dat was mooi vlot. Inmiddels werken we met zeven mensen en we hebben zeker de ambitie om nog te groeien.’

Flexibiliteit en speciale legeringen‘Gelukkig’, beseft Bouwma, ‘hebben we mensen in dienst die bekend zijn in de branche. En het moederbedrijf heeft een goede naam; het is een middelgrote speler op de Duitse markt. We kunnen complexe materialen snel van a naar b krijgen door de � exibiliteit van de machinefabriek en onze uitgebreide voorraad. We zijn ook geen bedrijf dat zich richt op de massaproductie, juist niches en speciale producten: dat is onze kracht. Bij ons moe-derbedrijf houden we ook allerlei speciale legeringen (zie kader, red.) op voorraad. Allemaal producten waar men hier in Nederland nog wel eens proble-men mee heeft om te leveren. Wij kunnen dat heel snel wél doen.’

Duitse degelijkheid 2.0‘In Duitsland wordt veel ge-engineerd op de Europese norm, terwijl wij in Nederland veelal uitgaan van de Amerikaanse norm. Dat is een wereld van verschil. De olie-, gas- en offshore-industrie werkt overwegend met de Amerikaanse norm. Daar hebben wij onze voorraad op afgestemd. Wij hebben de materialen zo opgesteld, dat we ze bij elk gerenommeerd bedrijf kunnen inzetten. Onze certi� ca-ten zijn daarop afgestemd. Het is eigenlijk Duitse degelijkheid 2.0 waarmee we inspelen op de Nederlandse eisen. In Duitsland staat kwaliteit voorop maar aan-vullende eisen kennen ze min-der. Nu kunnen ze in Duitsland dus ook pro� teren van ónze voorraad en onze snelheid en service. Als er iemand belt dan kan het product tien minuten later al klaarliggen voor trans-port. We zijn ook altijd bereik-baar, óók buiten kantooruren. Dan staat de telefoon door-geschakeld naar een van de medewerkers die allemaal in de buurt wonen. Zo kunnen we heel snel leveren door de hele Benelux, daar moeten we het van hebben.’

SPF SPECIAL PIPING + FLANGESDe Pol 9a7581 CZ LosserT. 053 538 55 [email protected]

SPF kan zowel gestan-daardiseerde producten als specials volgens tekening in uiteenlopende staalsoorten leveren, waaronder:A182-F1A182-F5A182-F11/12A182-F22A182-F9116MO313CRMO4-510/11CRMO9-10A350 LF2/P355QH1

39 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 42: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Anton

Industrie- en meubelspuiterij

Stuifzandseweg 40 b

7903 BB Hoogeveen

T. 0528 27 46 03

M 06 27 33 27 53

E. [email protected]

I. www.spuiterijanton.nl

Voor al het spuitwerk bent u bij ons aan het juiste adres

Onze spuitwerkzaamheden voor particulieren en bedrijven zijn o.a.

Producten van houtDiverse soorten metaalKunststof AluminiumStaal

De groothandel voor de techn ische professiona l

Roestvast stalen buizen en componentenStalen buizen en componenten

Press Fittingen (RVS, staal en koper)TeCe kunststof leidingsystemen

Installatie materialenAluminium

Bevestigingsmaterialen

Vandaag besteld, morgen in huis!

Hoopjesweg 48-50 | 8051 DC Hattem | T. 038 444 22 41 | E. [email protected] | I. www.hattemleeuw.nl

Page 43: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Dat is geen gemiddeld clichépraatje. Het is waar Gerwin Schoonewille voor staat. ‘Ik vind het oprecht fantastisch om te zien dat mensen blij zijn met wat je voor ze doet. Nieuwbouw, verbouw, onder-houd of restauratie, het is toch een complexe materie. Ons bedrijf ontzorgt, we kunnen alles regelen van de benodigde vergunningen tot de laatste pan op het dak. We hebben goede relaties met vaste architecten, bouwkundig tekenaars, con-structeurs, installateurs en schildersbedrijven. Onze klanten hebben één aanspreekpunt, wij doen de rest.’

Schoonewille (40) nam in 2008 een gedurfd besluit. Terwijl de recessie aan de deur klopte, besloot hij voor zichzelf te beginnen. In veertien jaar tijd was hij gepokt en gemazeld in het vak als meewerkend voor-man bij een collega, nam een time out van vijf jaar, maar het bloed kroop waar het niet gaan kon. ‘Want het blijft een prachtig vak.’ Niet alleen heeft hij sinds-dien geen dag zonder werk gezeten, het bedrijf groeide ook uit in veelzijdigheid: prestigieuze restauraties van (oorlogs)monu-menten of cultureel erfgoed werden tot grote tevredenheid van opdrachtgevers met liefde

en vakmanschap afgerond. En zo groeide Schoonewille Bouw & Restauratie ook uit tot een absolute specialist op dat speci� eke terrein. ‘Daaruit blijkt wel hoe goed onze mensen zijn.’

Inmiddels heeft het bedrijf twee vaklui in vaste dienst, zijn meer-dere collega’s met dezelfde kwa-liteiten op afroep beschikbaar en wordt gewerkt aan uitbreiding van het personeelsbestand. Dat biedt Schoonewille zelf de gele-genheid de diverse projecten stuk voor stuk te begeleiden en nog meer tijd te besteden aan acquisitie. Want dat vindt hij prachtig. ‘Aanstaande klanten

adviseren, de mogelijkheden doornemen, oplossingen vinden die passen bij hun budget. Improviseren, zonder aan kwali-teit in te boeten. Dat is iedere keer weer een uitdaging op zich.’ Hij lacht. ‘Maar ook kleine kar-weitjes gaan we niet uit de weg, hoor. Als iemand belt om een schilderijtje op te hangen dan zitten we zo in de auto. De klant is nog koning bij ons. Altijd.’

SCHOONEWILLE BOUW & RESTAURATIEBerkenweg 157937 TD TiendeveenT. 06 12 93 10 20 of 0528 22 19 [email protected]

Zijn vak is zijn passie. Het is te horen aan zijn stem, het is te zien aan de kwaliteit van het geleverde werk. Schoonewille Bouw & Restauratie uit het Drentse Tiendeveen heeft in relatief korte tijd een klinkende naam opgebouwd in een wijde regio. Vakmensen met hart voor hun werk verrichten huzarenstukjes op maat, gaan uitdagingen niet uit de weg en stellen de klant te allen tijde centraal. ‘Wij zijn pas tevreden als de opdrachtgever dat ook is.’

Gedreven door passie en vakmanschap

TEKS

T: RO

ELOF

TIE

NKAM

P

41 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 44: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De boodschap ‘Vertel je eigen verhaal’ wordt gebracht door regisseur Ivo Lochtenberg, die een sterke drive heeft om elk event in zijn paradijselijk oord tot een onvergetelijk succes te maken. ‘De beste ideeën krijg je als sprekers een persoonlijk verhaal vertellen, als deelnemers putten uit persoonlijke ervaringen. Dat moet je stimuleren en regisseren. Haal die kennis uit de mensen. Dat maakt het tot een succes voor iedereen.’Als regisseur of moderator is Lochtenberg dan ook van meet af aan sterk inhoudelijk betrokken bij de organisatie van een sessie of conferentie. Het gaat bij Walsema-weer verder dan alleen het zorgen voor ruimte, faciliteiten en een uitstekende Good Food catering.

Bevlogen Organisatoren mogen zich verheugen in de bevlogenheid van Lochtenberg, zijn talent als regisseur en moderator, alsmede zijn inspirerende werkwijze. Meedenken over sprekers en thema’s, vormgeven van sessies, begeleidende video’s, theater, decor, thema’s uitwerken: alles wordt uit de kast gehaald. En belangrijker nog: ‘Ik let er van meet af aan op dat het groeps-proces goed verloopt. Ik zoek altijd momenten om bijvoorbeeld een doorbraak te bereiken als dat nodig is.’ Vorm en inhoud dienen daarbij op elkaar aan te sluiten. Ook is het altijd een mix van inspiratie en ontspanning. ‘Bij een tweedaagse visie-sessie is het eerste wat we gaan doen,

na het nodige hoofdwerk, wan-delen in het weidse landschap hier. Je bent meteen fris en hebt ruimte in je hoofd voor wat komen gaat.’

Nieuw AkademiaHet gastvrije, zeer ruime en schitterende conferentieoord Walsemaweer biedt ruimte aan 250 personen en er kunnen 22 mensen overnachten. De basis is gelegd door Nieuw Akademia, een club van professionals op het gebied van media, communicatie, kunst, � loso� e en organisatie-ontwikkeling. De club organiseert onder leiding van Ivo Lochtenberg labs, masterclasses en werk-vormen, gericht op organisatie-verandering en -ontwikkeling, en nieuwe media. In 2008 werd

Walsemaweer het vaste onder-komen van Nieuw Akademia. Tal van Hilversumse coryfeeën reisden en reizen sindsdien naar het voor hen verre, stille en ruime oord in Noord-Groningen om tot nieuwe ideeën te komen. Heel wat media-concepten zijn er bedacht.

Rabobank Noord-GroningenIn het kielzog van de mediamen-sen kwamen en komen andere bedrijven en organisaties naar Kantens, voor veranderings- en vernieuwingstrajecten. Ook steeds meer bedrijven en instellingen uit de buurt ontdekken dat er een perfect conferentieoord vlakbij zit. Recentelijk confereerde de Rabobank Noord-Groningen er met 100 mensen over maat-

‘Vertel je eigen verhaal’ is een gevleugeld begrip in conferentieoord Walsemaweer. Het is de belangrijkste boodschap voor zowel organisatoren als deelnemers van trainingssessies en conferenties, die in de uit 1869 stammende boerderij in Kantens worden gehouden.

Vertel je eigen verhaal in Walsemaweer

42

Page 45: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

schappelijk verantwoord onder-nemen. Noordelijke onderaan-nemers van de NAM kwamen in juni voor een congres over veilig-heid naar de enorme boerderij. Waar beter dan op een plek die in 2012 en 2013 � ink beschadigd is door aardbevingen. Maar de schade is hersteld. ‘Wij denken in kansen en met realiteitszin over de bedreigingen’, aldus Lochtenberg, die ook aan de wieg stond van de Stichting Groningen Noord, die bezig is met een nieuwe toekomst voor

het aardbevingsgebied. ‘Nu we het toch over de toekomst hebben: het projectteam van het Gemini windpark was hier onlangs voor een tweedaagse teambuilding-sessie, inclusief barbecue en overnachting. Ze konden hier rondom Walsemaweer de wind voelen die zo van belang is voor hun project. Van diezelfde verfrissende wind, rust en ruimte gaan binnenkort ook specialisten van de TU Delft genieten, tijdens een driedaagse sessie over techniek en samenleving.’

G1000En zo kan Lochtenberg een hele reeks voorbeelden noemen van aansprekende bedrijven en instellingen die vanuit het hele land - en daarbuiten - Kantens weten te vinden. Maar liever nog verwelkomt hij bedrijven en instellingen uit de eigen regio. Daaraan ten grondslag ligt zijn visie dat er in Noord-Groningen een stevig netwerk kan ontstaan dat nieuwe kansen voor het aardbevingsgebied ontwikkelt en aanpakt. In het verlengde

hiervan ziet Lochtenberg graag een soort G1000 voor de regio Noord-Groningen ontstaan. Een club van 1000 mensen uit de regio die onder begeleiding van experts gaan nadenken over de toekomst van hun gebied. Eerder werkte dit succesvol in de stad Groningen.

WALSEMAWEERwww.walsemaweer.nl

Vertel je eigen verhaal in Walsemaweer

TEKS

T EN

FOT

OGRA

FIE:

ERI

K RI

ENSE

MA

43 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 46: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Lisette MartensGlas-in-lood Atelier

Langedijk 13a7913 VG HollandscheveldT: 0528 233549E: [email protected]: www.lisettemartens.nl

Martens 02-09-2008 14:30 Pagina 1

Fotostudio Harry de Boer Bedrijfsfotografie www.fotostudiodeboer.nl [email protected] 05 12 47 1729 06 555 13 909

MF Börger onderhoudt, repareert en realiseert machines en installaties.

Door service perfect te timen lukt het ons om storingen vóór te zijn.

Dat betekent: minder kosten en meer productie voor onze klanten.

Meer weten over ons?Kijk dan op www.mf-borger.nl

Of bel: 0598 392 733

Borgermachinefabriek..

service, onderhoud, verspaning, montage, constructie en detachering

On

derh

ou

d:

kw

est

ie v

an

tim

ing

- Dealer van Deutz Fahr tractoren en diverse merken landbouwmachines

- Onderhoud en reparatie aan tractoren en landbouwmachines

- Metaalwerkzaamheden zoals plaat- en constructiewerk

- Eigen machinebouw

Blok Mechanisatie, Vaartweg 70, Espel. T 0527 - 271234 W www.blokmechanisatie.nl

landbouwmechanisatie

Page 47: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Om indruk te maken op bezoe-kers en publiek speelt de aan-kleding van festivals, zakelijke en publieksevenementen, beur-zen en congressen een steeds belangrijker rol. Natuurlijk, ook de audiovisuele materialen van Bano zijn van topkwaliteit. Maar om een onvergetelijk totaalcon-cept neer te kunnen zetten, is in een door beeld gedomineerde tijd meer nodig. Bano moedigt

klanten dan ook met jeugdig elan aan verder te durven den-ken. ‘De huidige mogelijkheden worden nu nog vaak niet benut’, stelt Rob van Tholen, binnen Bano verantwoordelijk voor trade show design. ‘Mensen moeten meer beseffen dat het heel simpel en betaalbaar is om bijvoorbeeld een fantastisch decor neer te zetten. Daarmee trek je net dat stukje extra aan-dacht om je te onderscheiden van de concurrentie.’

Thim van Riel, verantwoordelijk voor marketing en communica-tie, vertelt hoe alles uit de kast werd getrokken tijdens een pitch. Studentensociëteit Vindicat wilde groot uitpakken voor de viering van het 200-jarig bestaan. ‘Wij besloten geen fol-der of boekje te maken maar het

evenement live voor de delega-tie neer te zetten. We hebben de personen geblinddoekt in een busje gezet en naar onze de-monstratieruimte gereden. Daar hebben we door middel van video, licht en geluid laten zien en horen hoe wij het zouden realiseren. We wilden dat hun mond open zou vallen van ver-bazing. ‘Wow, krijgen wij dit?’, vroegen ze. Ja, dat krijgen jullie. Minimaal.’ Het was een mooi staaltje samenwerking van de verschillende afdelingen binnen Bano. Want of het nu om goed opgeleide technici, gra� sche vormgevers, videobewerkers of standbouwers gaat, Bano heeft de vakmensen allemaal in huis. Het bedrijf opereert lokaal, regi-onaal, nationaal maar ook inter-nationaal. Het gaat om event technology in alle denkbare vor-

men. Van het neerzetten van een voetbalscherm op de Groningse Grote Markt tot het voor Hewlett Packard volledig omtoveren van een hotel in Barcelona.

Het publiek enthousiast maken, uitdagen, betrekken en boeien, dat is Bano’s motto. Engaging audiences. Het kan op zo’n mo-derne manier dat zelfs de meest conservatieve oude mannen in pakken dusdanig geïnspireerd zullen raken om voortaan fris en creatief voor de dag te willen komen. Van Tholen: ‘Wij helpen klanten de nek uit te steken door ze vertrouwen te geven.’

BANOGotenburgweg 589723 TM GroningenT. 050 541 65 [email protected]

Het Groningse bedrijf Bano bewijst al meer dan een halve eeuw een betrouwbare leverancier te zijn van audiovisuele apparatuur. Maar naast licht-, beeld- en geluidtechniek verzorgen directeur Erwin Balkema en zijn 25 werknemers ook alles op het gebied van multimedia, staging en standbouw. Daarbij wordt graag innovatief de grenzen opgezocht van wat mogelijk is om een maximaal ‘WOW-effect’ te krijgen.

Bano gaat voor het ‘WOW-effect’

TEKS

T: PE

TER

VAN

DER

HEID

EDirecteur Erwin BalkemaFoto: Ed KLijnman

Keiweek Groningen

Standbouw voor Avebe

Sportgala Friesland

Barcelona

45 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 48: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

W2N is een familiebedrijf dat twintig jaar geleden is opgericht door Fred Wiersum. Huidige eigenaars zijn Rinse en Freerk Wiersum (zijn zoons) en Jan

Marten van der Reest en Robert van Althuis. Het dienstenpakket van W2N varieert van het maken van schetsontwerpen in de initi-atiefase tot en met bouwtoezicht

tijdens de uitvoering, zowel in mono- als in multidisciplinaire projecten. Ook het aanvragen van vergunningen, subsidies en assistentie bieden bij bedrijfs-

verplaatsing behoort tot de taken. ‘Op basis van kennis en ervaring geven we een praktische invulling aan de wensen van onze opdracht-

Met adviezen en andere diensten op het gebied van renovatie, nieuwbouw en verbouwing is W2N engineers een veelgevraagde partner in de particuliere en de zakelijke markt. Jaarlijks is het Fries/Groningse ingenieursbureau, dat 40 medewerkers telt, bij een groot aantal uiteenlopende bouwprojecten betrokken. Van deelprojecten tot en met het kant-en-klaar opleveren van gebouwen.

Foto: Ed Klijnman

Het succesvolle denken en doen van W2N engineers

46

Page 49: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: HE

NK D

ILLI

NG

gevers’, zegt Freerk Wiersum. ‘We hebben bovendien goede contacten met architecten om een architectonisch ontwerp te maken van een bouwwerk.’ De meerwaarde van het bureau schuilt volgens Wiersum in de brede kennis en de ruime erva-ring in verschillende segmenten van het vak, waardoor men een project integraal in goede banen kan leiden. ‘Dat komt de kwali-

teit ten goede en het is uiterst ef� ciënt. Vergeet niet dat de constructieve en bouwfysische invulling van een bouwplan veel invloed hebben op de bouwkundige uitwerking. Wanneer alle facetten door één adviserende partij op elkaar worden afgestemd dan wordt een optimaal resultaat bereikt.’

Bevingsbestendig Een nieuwe activiteit van het bureau heeft te maken met bevingsbestendigheid. Het ontstaan ervan heeft een persoonlijk tintje. Wiersum: ‘Mijn broer, en mede-eigenaar van W2N, Rinse, woont in Groningen. De aardbeving bij het dorp Huizinge in 2012 maakte grote indruk op hem. Het was de krachtigste beving die ooit is gemeten in de provincie Groningen. Het thema aardbeving liet hem ook als ingenieur niet los. Het heeft geresulteerd in de oprichting van een tweede vestiging van ons bureau in Groningen, waar inmiddels vijftien bouw-kundigen/constructeurs fulltime bezig zijn met het veiliger maken van de omgeving. Hier zijn spe-cialisten bezig met het inspecte-ren van gebouwen op risicovolle gebouwelementen, het uitwer-ken van maatregelen om bestaande gebouwen bevings-bestendiger te maken en het uitrekenen en ontwerpen van bevingsbestendige nieuwbouwprojecten.

Economisch en doordachtVoor elk bouwproject is een goed doordachte constructie van essentieel belang, zo vervolgt Robert van Althuis. ‘Dat is zó fundamenteel. Doordachte constructieve ontwerpen die ook economisch aantrekkelijk zijn, daar gaat het om. Een eer-ste opzet van een constructie kunnen we snel leveren, zodat de opdrachtgever meteen verder kan met tekenen en/of begroten. Een deel van de berekeningen wordt met de hand uitgevoerd maar we

beschikken ook over up-to-date rekenprogrammatuur voor hout-, staal- en betonconstructies. Verder werken we met specialis-tische BIM-software (Tekla en Revit). Dat zijn perfecte pro-gramma’s voor het berekenen en tekenen van constructies.’ Naast constructie spelen ook bouwfysica en duurzaamheid een grote rol. Zo beoordelen de bouwfysische adviseurs van W2N het ontwerp van woningen, woongebouwen en utiliteits-gebouwen op het gebied van brandveiligheid, energiezuinig-heid, geluidwering, daglicht en luchtverversing. Ten aanzien van duurzaamheid is toekomst-gericht bouwen het leidende thema. Hierbij draait het om energiezuinig ontwerpen (energiebesparing, verhoging woon- en verblijfcomfort, verbeteren binnenklimaat).

KPN datacenterW2N heeft inmiddels ook veel ervaring in het engineeren en realiseren van datacenters. Het bureau was onder andere betrokken bij het tiende data-center van KPN op de High Tech Campus in Eindhoven. ‘Dit is het eerste Tier IV-datacenter in Nederland’, zegt Wiersum. ‘Tier IV is wereldwijd de hoogst haal-bare norm voor datacenters.

Dat betekent grote zekerheid van de continuïteit van bedrijfs-processen voor de gebruiker. Zij kunnen hun eigen servers in het datacenter van KPN plaat-sen die deze dan voorziet van stroom, koeling en een onder-komen in een veilig pand. Verder is het datacenter cradle to cradle gebouwd en duurzaam in gebruik. De computerlocatie gebruikt 100% duurzaam opgewekte groene energie en voor de koeling wordt gebruik-gemaakt van de warmtering die al op de campus aanwezig is. Alle restwarmte van het data-center gaat via diezelfde ring naar de andere gebouwen op de campus. Daarmee is dit datacenter niet alleen CO2-neutraal, maar zelfs CO2-negatief. Het is natuurlijk prachtig en eervol als je aan zo’n mooi project mag meewerken.’

W2N ENGINEERSPostbus 2589200 AG Drachten

Bezoekadres:Vestiging FrieslandDopheide 2, DrachtenT. 0512 54 48 [email protected]

Vestiging GroningenSylviuslaan 6, GroningenT. 050 820 03 [email protected]

Foto: Ed Klijnman

KPN datacenter in Eindhoven

47 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 50: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

HOME CENTERFRISAXSTRAAT 12 (IND. SCHIPSLOOT) WOLVEGA TEL (0561) 61 61 61 WWW.HOMECENTER.NL

De grootste wooninspiratie van Nederland op slechts 35 minuten van Groningen...

Groningen

Meppel

Heerenveen

Lelystad

± 35 min

Zwolle

Wolvega

Leeuwarden

± 35 min

± 35 min

± 20 min

± 30 min

Ècht een dagje uit!

Een dagje uit om wooninspiratie op te doen? Of op zoek naar een nieuwe bank, kast of stoel? Naast meubelen biedt Home Center ook een uitgebreide collectie voor je nieuwe keuken of badkamer. Voor de fi nishing touch van je interieur moet je een kijkje hebben genomen in het enorme assortiment woonaccessoires... kom snel naar Home Center in Wolvega!!

Home Center heeft 50 woonwinkels onder één dak. Tevens zijn Home5 en Boulevard “om den Noord” ook gevestigd in Wolvega. Met totaal ruim 75.000 m2 woon aanbod, bieden we je de grootste woonbelevenis van Nederland aan.

• Een dagje uit• Gratis parkeren• Gratis interieuradvies• Restaurant• Kinderspeelplaats• Grootste aanbod van Nederland

Alles op het gebied van wonen in meer dan 75.000 m2…

HOME CENTERFRISAXSTRAAT 12 (IND. SCHIPSLOOT) WOLVEGA TEL (0561) 61 61 61 WWW.HOMECENTER.NL

De grootste wooninspiratie van Nederland op slechts 35 minuten van Groningen...

Groningen

Meppel

Heerenveen

Lelystad

± 35 min

Zwolle

Wolvega

Leeuwarden

±

35 m

in

± 35 min

± 20 min

± 30 m

in

Ècht een dagje uit!

Een dagje uit om wooninspiratie op te doen? Of op zoek naar een nieuwe bank, kast of stoel? Naast meubelen biedt Home Center ook een uitgebreide collectie voor je nieuwe keuken of badkamer. Voor de fi nishing touch van je interieur moet je een kijkje hebben genomen in het enorme assortiment woonaccessoires... kom snel naar Home Center in Wolvega!!

Home Center heeft 50 woonwinkels onder één dak. Tevens zijn Home5 en Boulevard “om den Noord” ook gevestigd in Wolvega. Met totaal ruim 75.000 m2 woon aanbod, bieden we je de grootste woonbelevenis van Nederland aan.

• Een dagje uit• Gratis parkeren• Gratis interieuradvies• Restaurant• Kinderspeelplaats• Grootste aanbod van Nederland

Alles op het gebied van wonen in meer dan 75.000 m2…

HOME CENTERFRISAXSTRAAT 12 (IND. SCHIPSLOOT) WOLVEGA TEL (0561) 61 61 61 WWW.HOMECENTER.NL

De grootste wooninspiratie van Nederland op slechts 35 minuten van Groningen...

Groningen

Meppel

Heerenveen

Lelystad

± 35 min

Zwolle

Wolvega

Leeuwarden

±

35 m

in

± 35 min

± 20 min

± 30 m

in

Ècht een dagje uit!

Een dagje uit om wooninspiratie op te doen? Of op zoek naar een nieuwe bank, kast of stoel? Naast meubelen biedt Home Center ook een uitgebreide collectie voor je nieuwe keuken of badkamer. Voor de fi nishing touch van je interieur moet je een kijkje hebben genomen in het enorme assortiment woonaccessoires... kom snel naar Home Center in Wolvega!!

Home Center heeft 50 woonwinkels onder één dak. Tevens zijn Home5 en Boulevard “om den Noord” ook gevestigd in Wolvega. Met totaal ruim 75.000 m2 woon aanbod, bieden we je de grootste woonbelevenis van Nederland aan.

• Een dagje uit• Gratis parkeren• Gratis interieuradvies• Restaurant• Kinderspeelplaats• Grootste aanbod van Nederland

Alles op het gebied van wonen in meer dan 75.000 m2…

Page 51: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Jan ReitsmaSensor City Assen

Waterproblemen te lijf met sensortechnologieOns land is door onze voorvaderen bevochten op het water. Luctor et emergo, zo klinkt de Zeeuwse trots. Stevige dijken en een � inke af-voercapaciteit in rivieren en kanalen zorgen ervoor dat we geen natte voeten krijgen. En via rioolstelsels en rioolwaterzuiveringsinstallaties voeren we ons afvalwater zo af dat het oppervlaktewater schoon blijft: de schuimkragen in de veenkoloniale kanalen zijn verdwenen.

Kunnen we nu op onze lauweren rusten? Nee, bepaald niet. Er komen steeds nieuwe verontreinigingen in ons oppervlaktewater, bijvoorbeeld plasticdeeltjes en medicijnresten, naast gewasbeschermingsmiddelen uit de landbouw. Drinkwaterbedrijven hebben er hun handen vol aan om veilig water achter de kraan te krijgen. Daarnaast stijgt de zee-spiegel en worden de regenbuien steeds heviger: stortbuien zorgen voor toenemende overlast én schade omdat onze rioolstelsels niet zijn berekend op zoveel water in zo korte tijd. We zouden voor toren-hoge investeringen in de waterinfrastructuur staan, ware het niet dat knappe ingenieurs slimme oplossingen aandragen. Met behulp van sensortechnologie ontwikkelen zij innovaties die ervoor zorgen dat stedelijke rioolstelsels meer water aan kunnen, straten en wegen minder vaak onderlopen, de kwaliteit van het oppervlaktewater minder wordt aangetast en de rioolwaterzuiveringsinstallaties minder afvalwater hoeven te verwerken.

Sensor City levert in Living Lab Assen zijn bijdrage aan deze water-keteninnovatie. Bijvoorbeeld door de inzet van de waterdrone en de ontwikkeling van het Gemaal van de Toekomst. De waterdrone is een kleine wendbare submarine die, volgehangen met camera’s en sensoren, op ieder moment en iedere plek bijvoorbeeld de staat van het stedelijke oppervlaktewater opneemt. Aan de hand van de verza-melde data krijgen gemeenten en waterschappen zo inzicht in de kwantiteit én de kwaliteit van het water. Gecombineerd met andere data, bijvoorbeeld de regenverwachting, kunnen zij dan tijdig maat-regelen nemen: op basis van de informatie die uit de verschillende data naar voren komt, worden geavanceerde besturingssystemen in werking gezet en doen bijvoorbeeld pompen en gemalen hun werk.In het Gemaal van de Toekomst passen marktpartijen, aangesloten op Sensor City, nieuwe technieken en sensoren toe om aan de hand van real time data gemalen effectief en ef� ciënt te laten werken.

Door meer inzicht in de waterketen worden waterbeheerders zo in staat gesteld om de juiste dingen in de juiste mate op het juiste moment te doen.

De waterdrone en het Gemaal van de Toekomst: twee voorbeelden van de inzet van sensortechnologie die het mogelijk maakt om de kwaliteit van beslissingen in de waterketen te verbeteren. Met als gevolg droge voeten en schoon water, de drive van ons allemaal in onze eeuwige strijd met het water.

‘Er komen steeds nieuwe verontreinigingen in ons

oppervlaktewater’

CO

LU

MN

49 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 52: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Toplocatie op het Hoogeland Groeps- en vergaderaccommodatie

Full service: lunch, diner en overnachtingen In rust en ruimte: 20 autominuten boven Groningen stad

0595-43 11 85 / 06-22 398 561 | [email protected] Klinkenborgerweg 6, 9995 NE Kantens | www.walsemaweer.nl

IJZERSTERK IN KWALITEIT EN BETROUWBAARHEID

Voor meer informatie, neem dan vrijblijvend contact met ons op.

Interbaro Recycling • Vlijtstraat 16 • 7005 BN Doetinchem0314-333608 • [email protected] • www.interbaro-recycling.nl

Als handelaar/verwerker van ferro en non-ferro materialen is Interbaro uw eindstation voor o.a.

• (Grond) kabel • E- motoren • Transformatoren• Demontage/sloop objecten

Page 53: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De noordelijke studiosfi t20 Groningen, 050 820 09 64 | fi t20 Assen, 0592 20 10 80 | fi t20 Emmen, 06 44 48 32 42

fi t20 Drachten, 0512 20 40 29 | fi t20 Meppel, 0522 70 02 41 | fi t20 Leeuwarden, 058 289 87 70

Het nieuwe bedrijfs� tness: � t20@work

� t20 is een innovatieve � tness methode die zich kenmerkt door een intensieve maar korte trainingsinspanning, één keer per week. ‘Kort maar krachtig’ in plaats van ‘meer is beter’. � t20 geeft een effectieve prikkel waar het lichaam sterk en snel op reageert. Het is makkelijk inpasbaar als vast onderdeel van de werkweek.

Geringe tijdsinvestering Eén keer per week 20 minuten trainen: zelfs haalbaar voor de drukste medewerkers.

Personal trainer Altijd met persoonlijke begeleiding: een veel bredere doelgroep blijft succesvol meedoen.

Effectief Meetbaar en merkbaar: � tter, energieker, vitaler, verbetering van verschillende klachten.

Trainen op afspraak Een ‘stok achter de deur’ waarborgt continuïteit. Bij verhindering direct een nieuwe afspraak.

Optimale privacy Medewerkers trainen alleen of met vaste duo partner.

Omkleden niet nodig Trainen in dagelijkse kleding zonder transpireren. Douchen niet nodig, ook niet bij zakelijke afspraken.

� t20 biedt uw bedrijf een oplossing op maatU heeft bijvoorbeeld de keuze tussen een in- of een outhouse oplos-sing bij een van onze bestaande studio’s. Of u kiest een mix: voor het hoofdkantoor een inhouse en voor de regiokantoren een outhouse studio. Kleinere organisaties kiezen een budgetvariant van de inhouse studio.

Het nieuwe bedrijfs� tness:- vitale medewerkers- duurzaam inzetbaar- meer productiviteit- minder verzuim

Trainen in een maatpak? Het kan echt!

CO

LU

MN

51 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 54: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

w w w . m a t r a s f a c t o r y . n l

100 REDENEN OM THUIS BETER EN GEZONDER TE SLAPEN , WANT 25 JAAR VAN ONS LEVEN BRENGEN WE SLAPEND DOOR

NEEM DE TIJD EN LAAT U DESKUNDIG ADVISEREN IN ONS SLAAPLAB. LAAT U

VERRASSEN DOOR DE VELE MOGELIJKHEDEN OM UW COMFORT TE OPTIMALISEREN

MET EEN NIEUW MATRAS. DOOR ONS VOOR U OP MAAT GEMAAKT.

WIJ MAKEN UW MATRAS

VAN BABYMATRAS TOT ZORGMATRAS

Businesspark Friesland West 78447 SL - HeerenveenTelefoonnummer: 0513 640 401

Open van maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur of op afspraak.

ER IS MAAR 1 MANIER OM BETER EN GEZONDER TE SLAPEN

KOHN 391 stramien_niet uitgevuld.indd 1 21-01-15 15:25

Page 55: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

w w w . m a t r a s f a c t o r y . n l

100 REDENEN OM THUIS BETER EN GEZONDER TE SLAPEN , WANT 25 JAAR VAN ONS LEVEN BRENGEN WE SLAPEND DOOR

NEEM DE TIJD EN LAAT U DESKUNDIG ADVISEREN IN ONS SLAAPLAB. LAAT U

VERRASSEN DOOR DE VELE MOGELIJKHEDEN OM UW COMFORT TE OPTIMALISEREN

MET EEN NIEUW MATRAS. DOOR ONS VOOR U OP MAAT GEMAAKT.

WIJ MAKEN UW MATRAS

VAN BABYMATRAS TOT ZORGMATRAS

Businesspark Friesland West 78447 SL - HeerenveenTelefoonnummer: 0513 640 401

Open van maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur of op afspraak.

ER IS MAAR 1 MANIER OM BETER EN GEZONDER TE SLAPEN

KOHN 391 stramien_niet uitgevuld.indd 1 21-01-15 15:25

Wat is een goed matras?Bij de aanschaf van een nieuw matras wil iedereen graag een goed matras. Maar wat is nu een goed matras? Loop drie winkels binnen en je hoort drie verschillende verhalen. Iedereen denkt het te weten, maar is dat het duurste matras of het matras waar de winkelier graag vanaf wil of het matras dat op voorraad ligt of dat wat u aangeeft omdat u dat wat lijkt of mooi vindt?

Als fabrikant weten wij niet wat voor u een goed matras is! Wij kunnen u alleen maar de eigenschappen van de verschillende matrassen vertellen. De voor- en nadelen van bepaalde grondstof-materialen. Maar u bent zelf degene die kan aangeven wat bijvoor-beeld comfortabel ligt. Want een matras mag dan als beste getest zijn door bijvoorbeeld de consumentenbond, als u op dat matras niet comfortabel ligt dan is dat voor u een slecht matras.

Daarom ons advies als fabrikant van matrassen: laat u informeren over de eigenschappen en mogelijkheden, maar laat u geen matras adviseren. U bent zelf uw beste adviseur.

En natuurlijk, wij maken uiteraard graag dat matras dat u zelf kiest.Matras Factory: wij maken matrassen!

CO

LU

MN

53 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 56: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

SCHOONMAAKBEDRIJF

De Plevier 667905 CM HoogeveenTel. (0528) 26 25 15

JAAP PRENT

SCHOONMAAKBEDRIJF

De Plevier 667905 CM HoogeveenTel. (0528) 26 25 15

JAAP PRENT

Brandemeer 8

Industrieterrein De Ekers

8502 TV JOURE

tel. [0513] - 41 79 00

[email protected]

www.deijzerenman.nlDe IJzeren Man

D a k - & g e v e l b e p l a t i n g

Brandemeer 8

Industrieterrein De Ekers

8502 TV JOURE

tel. [0513] - 41 79 00

[email protected]

ww w.deijzerenman.nl

Dé specialist voor al uw dak en/of gevelbekledingen

Brandemeer 8

Industrieterrein De Ekers

8502 TV JOURE

tel. [0513] - 41 79 00

[email protected]

www.deijzerenman.nl

Onze werkzaamheden bestaan uit:� centrale verwarming� ventilatie� sanitaire installaties� rioling� airconditioning� onderhoud - renovatie werktuigbouwkundige installatie

Ook voor levering van DHZ bouwpakketten voor uw

centrale verwarming en sanitaire installaties

INSTALLATIE HDILeeksterweg 50, 8433 KZ Haulerwijk

telefoon 0516 424606E-mail: [email protected] / Informatie: www.installatiebedrijfhdi.nl

Vrieswijk 6-B n Postbus 246 n 8100 AE RaalteTelefoon: 0572 - 362240 n Fax: 0572 - 362245

E-mail: [email protected] n Internet: www.its-projects.nl

Weer 500 nieuwe klanten bereiken EuropaHet ontwikkelen van een Europese visie op vluchtelingen is onver-wacht een economisch en menselijk succes gebleken. Achteraf gezien lag de oplossing voor de hand. Het verbinden van de vluchteling ’s verlangen naar ontwikkeling, met het Europese verlangen naar economische groei, was de sleutel.

We zien de bankensector in Zuid-Europa een enorme groei door-maken. Op grote schaal verstrekken ze kleine kredieten aan hun - dagelijks groeiende - nieuwe klantengroep. Het identi� catievraag-stuk lijkt als sneeuw voor de zon verdwenen. Een enorme vraag naar producten, huisvesting en onderwijs is op gang gekomen. Dit heeft de gehele Europese economie in een opwaartse spiraal getrokken.

Een deel van de migranten reist voor hoogwaardige scholing en carrière dieper Europa in. Anderen bouwen een eigen bestaan op, met bedrijvigheid rondom de opvang van nieuwe mensen. En inmid-dels zien we een stroom op gang komen van mensen die hun inzichten terugbrengen naar het geboorteland. Op vriendschap en dankbaarheid gebaseerde relaties die een nieuwe impuls geven aan de samenwer-king tussen continenten.

Een samenwerking die Europa heeft getransformeerd van een ‘angstige hulpverlener’ naar toonaangevende speler in de nieuwe economie. Een successtory over de integratie van economische kracht en menselijkheid. … ontmoet de essentie van bewust leiderschap...

Celeste Banning & Rien HagenaarsUniovision

CO

LU

MN

Page 57: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Weer 500 nieuwe klanten bereiken EuropaHet ontwikkelen van een Europese visie op vluchtelingen is onver-wacht een economisch en menselijk succes gebleken. Achteraf gezien lag de oplossing voor de hand. Het verbinden van de vluchteling ’s verlangen naar ontwikkeling, met het Europese verlangen naar economische groei, was de sleutel.

We zien de bankensector in Zuid-Europa een enorme groei door-maken. Op grote schaal verstrekken ze kleine kredieten aan hun - dagelijks groeiende - nieuwe klantengroep. Het identi� catievraag-stuk lijkt als sneeuw voor de zon verdwenen. Een enorme vraag naar producten, huisvesting en onderwijs is op gang gekomen. Dit heeft de gehele Europese economie in een opwaartse spiraal getrokken.

Een deel van de migranten reist voor hoogwaardige scholing en carrière dieper Europa in. Anderen bouwen een eigen bestaan op, met bedrijvigheid rondom de opvang van nieuwe mensen. En inmid-dels zien we een stroom op gang komen van mensen die hun inzichten terugbrengen naar het geboorteland. Op vriendschap en dankbaarheid gebaseerde relaties die een nieuwe impuls geven aan de samenwer-king tussen continenten.

Een samenwerking die Europa heeft getransformeerd van een ‘angstige hulpverlener’ naar toonaangevende speler in de nieuwe economie. Een successtory over de integratie van economische kracht en menselijkheid. … ontmoet de essentie van bewust leiderschap...

Celeste Banning & Rien HagenaarsUniovision

CO

LU

MN

55 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 58: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Confereren op niveau in het Noorden

Een congres in stijl, in het

kerkje van Veenhuizen

56

Page 59: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: ER

IK R

IENS

EMA

- FOT

OGRA

FIE:

ERI

K JA

NSEN

FOT

OGRA

FIE

Het congres dat in 2013 voor het eerst in Emmen werd gehouden en in 2017 een vervolg krijgt, is een initiatief van de gemeente Emmen en georganiseerd door Congresbureau Drenthe. Een prima visitekaartje van het Emmense bureau dat graag laat zien dat confereren op niveau in het Noorden heel goed mogelijk is.

Flexibele ondernemers‘In het Noorden kun je meer dan alleen de hei op met het bedrijf’, zegt Els Lammers van het congresbureau. ‘Natuurlijk: het is hier ideaal voor events en teambuilding-uitjes. Dat doen we graag. Sessies op strobalen in schaapskooien. Maar er is méér mogelijk. Met de juiste inzet en netwerken kun je hier net zo goed een inhoudelijk topcongres organiseren. Op een locatie als het Hampshire in Emmen, Overcinge in Havelte, het

Kasteel in Coevorden of de Havixhorst bij Meppel, maar ook op een bijzondere locatie als de nieuwe dierentuin in Emmen, het Drents Museum, het gevangenismuseum in Veenhuizen of een leegstaande kas in het tuinbouwgebied. Als je iets bijzonders wilt, kan het hier. De creativiteit en � exibiliteit van de ondernemers is groot.’

Sterk netwerkDe uit de marketingbranche afkomstige ondernemer Els Lammers is sinds 2009 actief met Congresbureau Drenthe. Ze werkt inmiddels samen met twee vaste medewerkers, een netwerk van freelancers, horeca-ondernemers en andere specia-listen. Ook beschikt ze over een sterk inhoudelijk netwerk en dat zet ze graag in voor de congres-sen en events die ze organiseert. ‘Als ik iets doe, doe ik het goed. Ik denk graag mee over de juiste sprekers, om een congres van A tot Z succesvol te maken.

SummerschoolNaast het terugkerende olie- en gascongres organiseerde het bureau de Summerschool van PricewaterhouseCoopers, alsmede congressen en events in de zorg, het onderwijs en in de goede doelen sector. En niet al-leen in het Noorden; door de landelijk werkende opdracht-gevers is het bureau ook al actief geweest in Twente, Utrecht, Delft en Rotterdam. ‘Maar als het even kan, halen we de mensen naar het Noorden. We overtuigen de opdrachtgever er graag van dat je hier evengoed een internatio-naal congres kunt houden. Met een passend partnerprogramma op niveau. We hebben hier veel te bieden om een concept com-pleet én verrassend te maken.’

www.congresbureaudrenthe.nl

In het Hampshire Hotel in Emmen werd in mei dit jaar het tweede olie- en gascongres gehouden. Zo’n 150 professionals uit de olie- en gasindustrie confereerden over het thema integriteit. Er werd onder meer gesproken over hoe om te gaan met lege putten. Tal van boeiende ideeën passeerden de revue.

Een schitterend voorbeeld van een congres op locatie

in het Noorden, bij Taribush in het Dwingelderveld

57 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 60: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

ISO en VCA gecertificeerd

Waar veiligheid & kwaliteit

nauw samengaan

Aannemingsbedrijf Weg- en WaterbouwStienstra & Van der Wal

Rogmolewei 6, 8651 EP IJlstTel. 0515-533243, Fax 0515-531362

[email protected]

Ook kunt u bij ons terecht voor:

• Remmings- en geleidewerken• Stalen damwanden• Haven aanleg en steigerwerk• Houtleverantie• Diverse typen walbeschoeiingen• Houten bruggen

Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlstAannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst

S&WS&W

V O R S T E L I J K W O N E N

W W W. M E S S C H E N S T A E T E . N L

S T A R T B O U W Z O M E R 2 0 1 5

Page 61: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Op de academie leren studenten veel over bijvoorbeeld materialen en het gebruik ervan, maar als je eenmaal afgestudeerd bent, heb je ook praktijkervaring nodig’, vertelt Ronald Rooijakkers van het CBK. ‘Wij ondersteunen kunstenaars hierbij met een talentontwikkelingsprogramma. Dat doen we met een jaarlijkse masterclass en Kunst-op-Maatopdrachten waarbij we een startende kunstenaar koppelen aan een bedrijf. Bij deze op-drachten zorgen we ook voor begeleiding. Dat levert een win-winsituatie op voor alle partijen.’ Binnen dit programma is recent een herdenkingskunst-

werk opgeleverd op de begraaf-plaats Selwerderhof in Groningen. Eerder kwam onder andere een zitobject tot stand voor Wessing-huizen en een kunstwerk voor de vergaderruimtes van de provincie Groningen.

De masterclass met titel Made in Knoal staat dit jaar in het teken van productontwerp. Het CBK selecteerde hiervoor zes startende ontwerpers: Nina van Bart, Gerard Jasperse, Siem Lenders, Anne Pabon, Enzo Pérès Labourdette en Nienke Voorintholt en drie masters: Christien Meindertsma, Foodcurators Lucas Mullié &

Digna Kosse en Tjeerd Veenhoven. In samenwerking met boeren uit de regio zijn zij aan de slag gegaan met de lokale grondstoffen: aardappel, hennep en saffraan. Rooijakkers: ‘De bedoeling is met deze grondstoffen nieuwe producten te ontwerpen. Deze samenwerking kan tot hele verrassende, inno-vatieve inzichten leiden of bij-voorbeeld een bijdrage aan de verduurzaming.’ Het hele proces van Made in Knoal - van idee tot uitvoering - is nog tot en met 11 oktober te volgen in het design-lab aan de Handelsstraat 58 in Stadskanaal. Openingstijden: donderdag t/m zondag 13 t/m

17 uur, u kunt vrij binnenlopen. En het is ook te volgen via het blog dat de ontwerpers bijhouden op madeinknoal.blogspot.com. Op zaterdag 10 oktober presen-teert het zestal hun resultaten om 14.00 uur in het designlab. U bent dan ook welkom.

Na a� oop van Made in Knoal zijn de resultaten ook te zien op de Dutch Design Week in Eindhoven op donderdag 22 en vrijdag 23 oktober. Meer infor-matie hierover is te vinden via de website van het CBK.

www.cbkgroningen.nl

In september en oktober organiseert het Centrum Beeldende Kunst Groningen (CBK Groningen) in samenwerking met de Stichting 250\400 een masterclass voor startende ontwerpers. Het CBK wil deze net-afgestudeerden zo ondersteunen bij het opzetten van hun eigen beroepspraktijk…

Ontwerpers aan de slag met aardappel, hennep en saffraan

59 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 62: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

VanBeresteyn is een modern en goed geoutilleerd theater met 350 stoelen, waar Youp van ‘t Hek

graag zijn try-outs houdt. Dankzij state-of-the-art voorzieningen is VanBeresteyn

uitstekend geschikt voor congressen en bijeenkomsten van 10 tot 500 personen.

Directeur Simon Scholtens is trots op de ontwikkeling die het theater sinds de start in 2004 doormaakt. VanBeresteyn slaagt erin de be-zoekersaantallen redelijk stabiel te houden ondanks toegenomen concurrentie in de regio. ‘Dat is niet alleen te danken aan de grote publiekstrekkers die we hier in de weekenden naar toe weten te halen, zoals Youp van ‘t Hek, Daniël Lohues en Freek de Jonge, maar ook aan laagdrempelige activiteiten zoals onze koopavond-concerten op de donderdagavond. Het zit hier op die avonden regel-matig vol bij concerten van ama-teurkoren of -artiesten’, benadrukt Scholtens. ‘En het Grand Café is een populaire ontmoetingsplaats geworden.’

Creatieve techniciVanBeresteyn blijkt ook een perfecte setting te zijn voor congressen, bijeenkomsten, beurzen, symposia, bedrijfsfees-ten en festivals. ‘Steeds meer bedrijven en instellingen ontdek-ken ons gebouw en onze state-of-the-art faciliteiten. We hebben elf jaar geleden al geïnvesteerd in de modernste beeld-, geluid- en lichtgeluidtechniek, en blijven investeren. Bovendien werken hier ervaren technici die heel creatief zijn. Ze zitten altijd meteen bij het eerste overleg aan tafel om met de klant mee te denken. De zin ‘Verrek, zo kan kan óók’ vliegt hier menigmaal over de tafel.’

Goede bereikbaarheidNiet alleen het creatieve techni-sche team is een pluspunt van vanBeresteyn, ook de lage tarieven

Maak van een personeelsuitje of ander bedrijfsevent een bijzondere happening, door het te koppelen aan een theatervoorstelling. Dat kan in Cultuur- en Congrescentrum vanBeresteyn in Veendam. Een borrel of buffet in het Grand Café en de foyer met aansluitend een voorstelling van bijvoorbeeld het showorkest Het Groot Niet Te Vermijden, cabaretier Erik van Muiswinkel of de musicalshow Jeans? Succes verzekerd.

Koppel bedrijfsuitje aan theater: succes verzekerd!

The American Country Legends - Lana Wolf & Band

Foto: Carla VerwerFo

to: M

ike B

ink

60

Page 63: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: ER

IK R

IENS

EMAzijn interessant, naast de gratis

parkeermogelijkheden, de goede bereikbaarheid via A7 en N33 (Veendam is maar 30 km van Groningen) en de ligging in een gezellig stedelijk centrum. Een centrum dat in de afgelopen tien jaar een behoorlijke facelift heeft gekregen en de komende jaren nog verder opgeknapt gaat worden. Met als trotse middelpunt het schitterende vormgegeven en fraai uitgelichte vanBeresteyn.

NetwerkScholtens en zijn team onder-houden een uitstekend netwerk in de Veendammer cultuursector. De lijnen zijn kort; in no-time zijn geschikte presentatoren, acteurs en andere artiesten, bands of gezelschappen geregeld om een feest of bijeenkomst op te luiste-ren. Ook zijn er arrangementen op maat mogelijk met grote en bekende artiesten die het theater aandoen. Tot in de kleine uurtjes, als het moet, beperkingen zijn er niet in Veendam. ‘Met elkaar zijn we in staat om de mooiste din-gen te organiseren, we draaien onze hand niet om voor een groots gala.’

Scholtens wijst in dit kader op de unieke mogelijkheid om een bedrijfsuitje te combineren met

een aansprekende theateract. Uiteraard moet dat wel op de vastgestelde datum en is het onder voorbehoud van een uit-verkochte zaal. Dus wees er snel bij. Een greep uit het komende theaterseizoen:Wo 28 okt: Erik van Muiswinkel – de Olieworstelaar (try-out)Gespierde grappen, rake type-ringen, relativerend en moppe-rige terzijdes.

Vr 06 nov: JEANS 25 (try-out)Entertainment en show van de bovenste plank met jong talent. Ter ere van de jubileumtour mét gastoptreden van een theaterster met een grote carrière die ooit begon bij JEANS.

Za 14 nov: Het Groot Niet Te Vermijden - Shave, Rattle and RollFeelgood muziektheater. Vijf zeer muzikale mannen met messcherpe humor en een ongelofelijke energie!

Do 26 nov: Ashton Brothers - Enfant Terribles (try-out)Spliksplinternieuwe show vol adrenaline en spanning. Acts en trucs in een mix van acrobatiek, muziek en tovenarij.

Vr 27 nov: Tangarine - In StereoDe tweelingbroers Arnoud & Sander Brinks met een prachtig theaterprogramma vol muziek en anekdotes.

Vr 11 dec: Daniël Arends - Carte BlancheGoedgebekte cabaretier met schurende eerlijkheid en incor-recte grappen. Volgens Theo Maassen is hij de spannendste cabaretier van dit moment.

Za 23 jan: ABBA tribute SOS band - theaterconcert (staconcert)Voornamelijk Veendammer muzikanten in één van de beste ABBA tribute-bands ever!

Prachtige show, kleding, licht en vooral de steengoede muzikanten.

Za 13 feb: Rapalje - Celtic Folk Night (staconcert)Muzikale reis door de Schotse Hooglanden, Ierse vlakten, taveernes en herbergen. Keltische sferen, prachtige authentieke instrumenten en als gebruikelijk een spetterende show!

Za 05 mrt: The American Country Legends - Lana Wolf & BandPure country en bekende West-Coast songs uit Nashville Tennessee. Vertolkt door een internationale topcast van muzikanten.

Za 19 mrt: Roué Verveer - Op het laatste momentCabaret op hoog niveau, gega-randeerd buikpijn van het lachen.

Vr 29 apr: The Soul of Motown - Dé hit-show is terug! (staconcert) De enige echte sexy-soulshow die garant staat voor een avond genieten en swingen. Met een podium vol muzikanten en geweldige vocalisten!

Alle voorstellingen beginnen om 20:15 uur.

KIJK OOK EENS OPwww.vanberesteyn.nl

Het Groot Niet Te Vermijden -

Shave, Rattle and Roll

61 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 64: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Zwier Kroese ontvangt zijn gasten hartelijk. Formaliteiten lijken hem vreemd en het brandende vuurtje voor het Jopie Huisman Museum heeft slechts een klein zuchtje wind nodig om volledig aan te wakkeren. Kroese is sinds vier jaar de directeur van het Museum in Workum en spreekt bevlogen en met liefde over de persoon wiens nalatenschap hier dagelijks bewonderd wordt. ‘Ik heb een achtergrond in de marketing’, vertelt hij. ‘Bezig zijn met een merk, hoe een merk zich wil pro� leren en waar een merk nou eigenlijk voor staat. En dan kom je hier en dan zie je dat dat hier allang is. Alle 55 vrijwilligers en de handvol pro-fessionals die hier aan de slag zijn, ze zijn allemaal doordrenkt

van alles waar Jopie voor stond.’

Jopie HuismanJopie Huisman (1922-2000) leerde zichzelf schilderen. Zijn liefde voor Workum en de natuur plus de warsheid van oppervlak-kigheden leverden hem een grote schare bewonderaars op. In het museum vangt men een glimp op van wat hij voor hen heeft betekend. Brieven, gericht aan ‘het mooie mens Jopie Huisman’ waarin zielenroerselen van volslagen onbekenden uit de doeken gedaan worden en waarin bedankt wordt voor de steun of de inspiratie die zijn werk leverde, het is een toon-beeld van de invloed die Huisman had. ‘Alles wat Jopie

maakte was een portret’, aldus Kroese. ‘Schilderde hij een paar schoenen dan was dat veel meer dan dat alleen. Het was een portret van de mens die deze schoenen had gebruikt, die erin geleefd had. Hij kénde die

mensen ook. Er sprak zo veel uit zijn schilderijen, veel meer dan puur alleen het objectieve.’

VerbouwingHet museum kende in de jaren ’80 een vliegende start. ‘De rijen

In Workum staat een museum dat al sinds 1986 tot de verbeelding spreekt. Het is het museum dat een schilder eert die met zijn � loso� e en kijk op de wereld zorgde voor een grote schare bewonderaars. Dit jaar heeft het museum een � inke uitbreiding ondergaan en komen de schilderijen en memorabilia nog beter tot hun recht. De naamgever van het museum leeft al vijftien jaar niet meer maar zijn werk en gedachtegoed zorgen nog altijd voor ontroering, nostalgie en bewondering. Het Jopie Huisman Museum steekt in een goed zittend nieuw jasje met de geur en het gevoel van toen.

Kijken als Jopie

TEKS

T: IV

O PA

KVIS

- FO

TOGR

AFIE

: ED

KLIJN

MAN

stonden tot om de hoek’, vertelt Kroese. ‘120.000 man per jaar, talloze bussen. Inmiddels komen er nog altijd zo’n 50.000 man per jaar kijken naar het werk van Jopie. Vaak zijn het generatie-genoten of in ieder geval ouderen. Als museum moet je er dan ook voor zorgen dat je de toekomst niet uit het oog verliest, dat ook de jongere generatie kennis blijft maken met het werk van Jopie.’ Deze overwegingen speelden mee in het besluit om het museum uit te breiden. Op 30 december 2014 gingen de deuren drie maanden dicht en werd er ge-bouwd aan een museum dat klaar is voor de toekomst. Het betekende overigens niet dat het museum volledig stil-stond; in januari draaide ‘Jopie Huisman, de voorstelling’ midden in het stofnest dat de verbouwing was. En opnieuw: volle bak. Zelfs toen.

Jopie’s ParadysDe uitbreiding levert een mu-seum op waarin de bezoeker niet alleen kan kijken naar het

werk, maar ook een audiotour krijgt waarbij gebruik wordt ge-maakt van oude opnames van Huisman zelf. ‘Jopie’s Paradys’ heet het en het museum is klaar voor de toekomst.

De opening werd verricht door Freek de Jonge die het museum in 1986 ook al opende en een bijzondere relatie heeft met zo-wel Workum als Jopie Huisman. ‘Het museum was tot aan de nok gevuld, er was een blues-band en Freek de Jonge opende het nieuwe museum met een

druk op de knop. En opeens klonk Jopie weer door het museum, na vijftien jaar stilte’, herinnert Kroese zich. Opgeduikeld uit de archieven klonk de stem van Huisman als een voorproefje van hetgeen de bezoekers mee zouden gaan krijgen. Jopie’s Paradys, verteld door de man zelf.

ToekomstHet Jopie Huisman Museum spreekt al bijna 30 jaar tot de verbeelding en trekt bezoekers vanuit het hele land. Allemaal worden ze ondergedompeld in het werk en de � loso� e van Jopie Huisman die met zijn eigen kijk op de wereld de mensen aansprak. Onder die mensen bevindt zich ook de directeur van het museum. ‘Het is jammer dat ik hem nooit gekend heb’, zegt Kroese. ‘Ik hou van de manier van kijken van Jopie. De portretten, de tijd van weleer. Het is grappig; niemand van mijn vriendenkring zegt ‘wat moet je nou bij dat museum?’ Allemaal vinden ze het prachtig en

snappen ze wat mij zo aantrekt in het werk van Jopie. En al die mensen die hier komen, ze worden allemaal geraakt door wat ze zien en horen. Het zou geweldig zijn als we ook meer jongeren kennis kunnen laten maken met zijn werk. We zijn al druk bezig met onderwijsinstellingen, de jeugd is een pijler waar ik me nu op richt. In dit museum vind je alles; respect voor mens en natuur, duurzaamheid, het past perfect binnen de leerdoelen van de scholieren. Het zou zonde zijn als het museum als een kaarsje uit zou gaan met het vergrijzen en overlijden van de oudere generatie. We doen er alles aan om dat te voorkomen.’

Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur

JOPIE HUISMAN MUSEUMNoard 68711 AH WorkumT. 0515 54 31 31www.jopiehuismanmuseum.nl

Kijken als Jopie

62

Page 65: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: IV

O PA

KVIS

- FO

TOGR

AFIE

: ED

KLIJN

MAN

stonden tot om de hoek’, vertelt Kroese. ‘120.000 man per jaar, talloze bussen. Inmiddels komen er nog altijd zo’n 50.000 man per jaar kijken naar het werk van Jopie. Vaak zijn het generatie-genoten of in ieder geval ouderen. Als museum moet je er dan ook voor zorgen dat je de toekomst niet uit het oog verliest, dat ook de jongere generatie kennis blijft maken met het werk van Jopie.’ Deze overwegingen speelden mee in het besluit om het museum uit te breiden. Op 30 december 2014 gingen de deuren drie maanden dicht en werd er ge-bouwd aan een museum dat klaar is voor de toekomst. Het betekende overigens niet dat het museum volledig stil-stond; in januari draaide ‘Jopie Huisman, de voorstelling’ midden in het stofnest dat de verbouwing was. En opnieuw: volle bak. Zelfs toen.

Jopie’s ParadysDe uitbreiding levert een mu-seum op waarin de bezoeker niet alleen kan kijken naar het

werk, maar ook een audiotour krijgt waarbij gebruik wordt ge-maakt van oude opnames van Huisman zelf. ‘Jopie’s Paradys’ heet het en het museum is klaar voor de toekomst.

De opening werd verricht door Freek de Jonge die het museum in 1986 ook al opende en een bijzondere relatie heeft met zo-wel Workum als Jopie Huisman. ‘Het museum was tot aan de nok gevuld, er was een blues-band en Freek de Jonge opende het nieuwe museum met een

druk op de knop. En opeens klonk Jopie weer door het museum, na vijftien jaar stilte’, herinnert Kroese zich. Opgeduikeld uit de archieven klonk de stem van Huisman als een voorproefje van hetgeen de bezoekers mee zouden gaan krijgen. Jopie’s Paradys, verteld door de man zelf.

ToekomstHet Jopie Huisman Museum spreekt al bijna 30 jaar tot de verbeelding en trekt bezoekers vanuit het hele land. Allemaal worden ze ondergedompeld in het werk en de � loso� e van Jopie Huisman die met zijn eigen kijk op de wereld de mensen aansprak. Onder die mensen bevindt zich ook de directeur van het museum. ‘Het is jammer dat ik hem nooit gekend heb’, zegt Kroese. ‘Ik hou van de manier van kijken van Jopie. De portretten, de tijd van weleer. Het is grappig; niemand van mijn vriendenkring zegt ‘wat moet je nou bij dat museum?’ Allemaal vinden ze het prachtig en

snappen ze wat mij zo aantrekt in het werk van Jopie. En al die mensen die hier komen, ze worden allemaal geraakt door wat ze zien en horen. Het zou geweldig zijn als we ook meer jongeren kennis kunnen laten maken met zijn werk. We zijn al druk bezig met onderwijsinstellingen, de jeugd is een pijler waar ik me nu op richt. In dit museum vind je alles; respect voor mens en natuur, duurzaamheid, het past perfect binnen de leerdoelen van de scholieren. Het zou zonde zijn als het museum als een kaarsje uit zou gaan met het vergrijzen en overlijden van de oudere generatie. We doen er alles aan om dat te voorkomen.’

Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur

JOPIE HUISMAN MUSEUMNoard 68711 AH WorkumT. 0515 54 31 31www.jopiehuismanmuseum.nl

Kijken als Jopie

63 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 66: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

KENNIS IS KUNNEN

BEVESTIGINGEN VEILIGHEID GROENVOORZIENINGPOSTBOXENGEREEDSCHAPPEN

Page 67: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

KENNIS IS KUNNEN

BEVESTIGINGEN VEILIGHEID GROENVOORZIENINGPOSTBOXENGEREEDSCHAPPEN

TEKS

T: RO

ELOF

TIE

NKAM

P

Museum Heerenveen ondergaat een ingrijpende metamorfose. De achterliggende anderhalf jaar is noest gewerkt om de archi-tectonische elementen, de oor-spronkelijke deuren en ramen van ‘De Heerenveense School’ weer in zicht te krijgen. Vanachter de lambriseringen kwam de oude allure van het karakteristieke pand weer te-voorschijn. Over ruim een jaar is de interne verbouwing afgerond en is een vertaalslag naar de moderne interactieve tijd gemaakt. En dat alles door eigen vrijwilligers.

Museum Heerenveen is een bijzonder museum. Niet alleen

omdat hier het cultuurhistorisch erfgoed van de stad wordt bewaakt en getoond, vooral ook omdat het een breed maat-schappelijk draagvlak heeft. Conservator-directeur Linda Trip (31) somt op: 1200 vrienden en meer dan 70 vrijwilligers die graag de handen uit de mouwen steken. Dus toen zo’n twee jaar geleden werd geconstateerd dat het verouderde museum een opknapbeurt nodig had, werd besloten dat zoveel mogelijk met eigen mensen te doen.

Linda Trip: ‘Ik ben er trots op dat we dat besluit hebben kunnen nemen. We hebben de meeste kennis zelf: etaleurs, technici,

mensen met twee rechterhan-den, ict’ers.’ Het werkte niet alleen kostenbesparend, het bood ook de mogelijkheid het museum open te houden voor het publiek. ‘We hebben het zaal voor zaal aangepakt. En die hebben door de verbouwing een heel andere uitstraling gekregen. Zodra de herinrichting is afge-rond, wordt begonnen met het toekomstbestendig maken van het museum. Het wordt (nog) meer interactief. En dan kunnen we met recht zeggen dat het museum ‘nieuwe stijl’ echt letterlijk gebouwd is door de Heerenveners zelf. En dat vind ik heel bijzonder.’

Museum Heerenveen laat de bezoeker kennismaken met de veelzijdigheid van Heerenveen. Het vertelt het verhaal van de stad middels een vaste collectie van 16.000 objecten en 30.000 foto’s, dia’s en glasnegatieven. Van archeologische en zeldzame historische vondsten tot kunst

van onder meer Dirk Piebes Sjollema, Jan Mankes en Tjeerd Bottema. Het museum vertelt de verhalen van de grietmannen (Friese burgemeesters), van het vorstelijke Oranjewoud, van bedrijven met internationale allure als Batavus of van sport-helden als Abe Lenstra. Het geïntegreerde Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum geeft een beeld van deze strijder tegen maatschappelijk onrecht. Op de ‘zolder van pake’ viert de nostalgie hoogtij met gebruiks-voorwerpen en speelgoed uit lang vervlogen tijden. Blikvanger is de stadsmaquette van Heerenveen anno 1830. Het is de grootste indoor stadsmaquette van ons land.

MUSEUM HEERENVEENMinckelersstraat 118440 AD HeerenveenT. 0513 62 34 [email protected]

In Museum Heerenveen is vanaf 15 september een unieke collectie Nederlandse klokken (1700-1900) te zien. Met grote zorg en lange voorbereiding zijn de meest bijzondere klokken gemaakt in Noord-Nederland voor deze eenmalige gelegenheid bij elkaar gebracht. De topstukken komen uit particuliere collecties vanuit het hele land. De meeste zijn nog nooit in het openbaar getoond.

Ingrijpende metamorfoseMuseum Heerenveen

65 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 68: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Veilinggebouw: Ged. Zuiderdiep 150-150a 9711 HN Groningen Tel. (050) 312 92 74

Mobiel (06) 53 94 55 33 Fax (050) 318 47 78 www.joopvdenden.nl

Joop van den Enden’s Veilingen

● Erkend, gecertifi ceerd Register Veilinghouder-taxateur r.g.

● Gespecialiseerd in kunst- en antiekveilingen

Hét veilinghuis van het Noorden

De volgende veiling is op dinsdag 8 december van 10.00 - 18.00 uur.

Kijkdagen: 4, 5 en 6 decemberDagelijks van 11.00 tot 17.00 uur.

Inbreng van goederen sluit op 20 november.

openingstijden:di t/m zo 11-17 uur

Mus

eum

plei

n 2

920

3 DD

Dra

chte

n [t

] (0

512)

51

56 4

7 w

ww.

mus

eum

drac

hten

.nl

GRATIS TOEGANG MUSEUMSHOP EN -CAFÉ

DaDa n Beeldende kunst Interbellum n thijs/evert rinsema n Internationale collectie n Kurt Schwitters n De Stijl n theo van Doesburg n Ids Wiersma n Sierd Geertsma n h.n. Werkman n

Vloerenvakman-345 16-12 8:18 Pagina 1

Bij ons bent u aan het juiste adres voor een

uitgebreid assortiment

zoet- en zeewateraquariums en

ruim 200 soorten koralen

Aquariumhuis NoordoostpolderWalstraat 4a8317 AP KraggenburgTel. 0527 252528E-mail [email protected]

Buiten de openingstijden kunt u onsbellen voor een afspraak

Openingstijden: ma. 14.00 - 18.00 uurdi. t/m do. 10.00 - 18.00 uurvr. 10.00 - 21.00 uurza. 10.00 - 17.00 uur

Page 69: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Dae laute ratis cum est estrum conet quistio repressiniti conest, omnihit alitintia nostior eperrum quatia voluptur aut landiati aut a vendiandia simillor as volupta-tem non ratem ide es cus ullup-tatia nonsecae nime et unto of� cto maximus quibusam, om-modi que saestiur?

Orem re, seque quo dolorrum fugia cor si id ut et quati nia cum harume asinus qui si cullitis am, quiatiur rem eos quuntior abor sequiduciam reperum nus vole-stotatem res seribus aute audi-pisit as digendem arci arum quis as nit estibus, atur, omnimus dollum aut lat la doloritam qui qui con rehendio ium qui cones-sinis re eicto quis soluptatur, se-quiae la perspitatqui illia sinihit, eumquidem fugitat ionsecta cuptatatur simende llaborr ovi-disi tibusam, ipsus di volorrum

recatum amus et id es ressint dis sin rae doluptatus volestrum si Demolupti blanda iment om-mosam, si aligenditium ea do-lupta ssimi, sam qui tecus nestiis quo etur?

Sedia consece peliquo qui tem-pos molore perspicia sollandio maximpere of� ciet as ex expel into is nos rat eium quas aliqui cum ullupidus initio occullam fugia ea ventia aut esto of� cit ut ene si omnit verro to molorum quibuscia num in cus pratiam quidebit fugiatur, que velitius, con nonsequist repreiu mquatus andam, sunt eum quae volupta-tem. Ut aperum unt millabor se-runt eum delibus

quo etur?Sedia consece peliquo qui tempos molore perspicia sollandio maximpere of� ciet as ex expel into is nos rat eium quas aliqui cum ullupidus initio occullam fugia ea ventia aut esto of� cit ut ene si omnit verro to molorum quibuscia num in cus pratiam quidebit fugiatur, que velitius, con nonsequist repreiu mquatus andam, sunt eum quae voluptatem. Ut aperum unt millabor se-runt eum delibus

Schots impressionisme 1880-1900

George Henry, Noon, olieverf op doek, 1885Particuliere collectie

John Lavery, The tennis party, olieverf op doek, 1885Aberdeen Art Gallery & Museums Collections, Aberdeen

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E M

US

EU

MP

AG

INA

67 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 70: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Hoogwaardige kwaliteit ledverlichting tegen scherpe prijzen. Met gratis energie-bespaarscan op de website.

Speciale Kijk op het Noorden-actie:Ontvang nu een extra 15% korting bovenop alle actieprijzen in onze webshop met de volgende kortingscode: najaar2015!

WWW.HUISMERKLED.NL

Huismerk LedTappersweg 892031 ET Haarlem

T: 085 - 401 98 31E: [email protected]

www. j o n g e n e e l . n l

JN adv Corporate 198x63 mm.indd 1 30-06-14 11:46

event technology

www.bano.eu

av verhuureventsverkoop & installatiestandbouw

AMBTELIJK SECRETARIS op freelance basis

Mr. M.M. WestenbrinkAmbtelijk secretaris/juridisch adviesDwarsweg 11.8347 WG Eesveen.E-mail [email protected]. 0521 577571/06 12368266

Jurist met brede ervaring en flexibel inzetbaar als ambtelijksecretaris bij onder andere:

- Medezeggenschapsraden in het onderwijs- Ondernemingsraden - Medisch Ethische Toetsingscommissies

Ook inzetbaar als notulist

Tot en met 7 februari 2016 presenteert het Drents Museum een grote internationale ten-toonstelling met werken van The Glasgow Boys. Eind negentiende eeuw kwam het werk van deze groep jonge Schotse schilders tot bloei. Geïnspireerd door de schilders van Barbizon, de Haagse School en het Franse impres-sionisme werkten zij in een

moderne Europese stijl. Voor het eerst sinds 1900 is nu buiten Groot-Brittannië een overzicht te zien dat exclusief gewijd is aan deze Schotse kunstenaars.

Natuurgetrouwe Schotse landschappen, boerenkinderen in ingetogen kleuren, decora-tieve en symbolistische schilderijen met sprankelende kleurcontrasten en beelden van

het moderne leven in de stad. In het Drents Museum zijn meer dan 80 schilderijen en 40 werken op papier van de tien belangrijkste kunstenaars te zien: James Guthrie, Edward Walton, Joseph Crawhall, James Paterson, John Lavery, William York MacGregor, George Henry, Edward Hornel, Arthur Melville en William Kennedy.

James Guthrie, A hind’s daughter, olieverf op doek, 1883Scottish National Gallery, Edinburgh

FO

TO

GR

AF

IE:

©D

RE

NT

S M

US

EU

M

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E M

US

EU

MP

AG

INA

Page 71: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Tot en met 7 februari 2016 presenteert het Drents Museum een grote internationale ten-toonstelling met werken van The Glasgow Boys. Eind negentiende eeuw kwam het werk van deze groep jonge Schotse schilders tot bloei. Geïnspireerd door de schilders van Barbizon, de Haagse School en het Franse impres-sionisme werkten zij in een

moderne Europese stijl. Voor het eerst sinds 1900 is nu buiten Groot-Brittannië een overzicht te zien dat exclusief gewijd is aan deze Schotse kunstenaars.

Natuurgetrouwe Schotse landschappen, boerenkinderen in ingetogen kleuren, decora-tieve en symbolistische schilderijen met sprankelende kleurcontrasten en beelden van

het moderne leven in de stad. In het Drents Museum zijn meer dan 80 schilderijen en 40 werken op papier van de tien belangrijkste kunstenaars te zien: James Guthrie, Edward Walton, Joseph Crawhall, James Paterson, John Lavery, William York MacGregor, George Henry, Edward Hornel, Arthur Melville en William Kennedy.

James Guthrie, A hind’s daughter, olieverf op doek, 1883Scottish National Gallery, Edinburgh

FO

TO

GR

AF

IE:

©D

RE

NT

S M

US

EU

M

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E M

US

EU

MP

AG

INA

69 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 72: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Fabrieksweg 2 EmmeloordT 0527 - 256 [email protected]

grotemagazijncapaciteit

eenvoudigebediening

solidenaaistraat

SnelFlexibelBetrouwbaar

SnelFlexibelBetrouwbaar

(voor zakken van 5 t/m 50 kg)

PP/PE net Polyprop PapierJute

Bel 0522 - 242520

www.interwel.nl

• Metaal en Techniek• Logistiek• Productie• Bouw• Food• Tuinbouw• Sloop en Recycling

Flexkrachten voor:

Veelzijdig in personeel

De JL oplaadzuil, ontwikkeld door JL Assemblage

• een rvs zuil met een anti-graffiti coating• zonder meerprijs leverbaar in meerdere RAL kleuren• voorzien van stopcontacten met kinderbeveiliging• voorzien van een aardlek- beveiliging die zichzelf kan testen• kan worden voorzien van een eigen bedrijfslogo

Een goede oplaadmogelijkheid is klantvriendelijk en is meer dan alleen een servicepunt

Kortom: een prima investering die zichzelf terugverdient

Tweede Bokslootweg 6 | 7821 AS Emment. 06 55 22 64 30 • [email protected]

Nieuw

� kozijnen in concept III� FSC gecertificeerd� Accoya gecertificeerd� 10 jaar SGT garantie� complete HSB wanden

inclusief kozijnen� kozijnen eventueel

beglaasd en afgelakt

De specialist als het gaat om innovatieve en duurzame kozijnen en houtskeletbouw

De Kiel 2 - 9206 BG DrachtenTel. (0512) 510295 - fax (0512) 524776E-mail: [email protected] - www.timboco.nl

De omvangrijke textielcollectie van het Fries Museum vormt de basis van Breien! De collectie wordt aangevuld met heden-daagse bruiklenen van (inter)-nationale kunstenaars die met breitechnieken werken.

De tentoonstelling dompelt de bezoeker onder in de wereld van het breien. Letterlijk, want in City of Stitches van de Deense kunstenares Isabel Berglund, wordt de bezoeker onderdeel van een volledig handgebreide ruimte door het aantrekken van ingebreide kledingstukken.

Twaalf kijkkasten bieden een inkijk in de geschiedenis van het breien. Elke kast toont een belangrijk collectiestuk in een gebreide historische setting. Een maliënhandschoen is te zien in een landschap met een middeleeuws kasteel omringd

door gebreide bomen. En de oudste breischede (hulpmiddel om sneller te breien) van profes-sioneel houtsnijwerk uit 1588, staat in een kousenwinkel.

Ook laat de tentoonstelling zien dat breien met de tijd mee-beweegt. Patronen ontwikkelen en typeren stijlen en groepen mensen. Voorbeelden zijn Noorse wollen handschoenen, rag� jn Fries kantwerk en karakteristieke visserstruien. Hoe media trends bepalen is te zien aan hypes als vesten à la Starsky & Hutch en de truien van Sarah Lund.

In de grote zaal komt alles samen. Een mix van historisch breiwerk, moderne breikunst en het nieuwste design toont de veelzijdigheid van breien. Topstukken uit de collectie zijn gebreide kralentasjes, gouden

Friese oorijzers met � odder-mutsen en achttiende-eeuwse mitaines (vingerloze handschoe-nen). Hedendaagse tegenhangers zijn de mysterieuze breisels van de Londense kunstenares Zoë Landau Konson en de werken van Chrystl Rijkeboer gebreid van mensenhaar. Daarnaast te zien, zijn de bekende gebreide designpoefen van Christien Meindertsma en mode van jonge, populaire ontwerpers als Stephen West en Bas Kosters.

Studio La Meul bedacht voor Breien! een fris en sprookjes-achtig tentoonstellingsontwerp. Collectiestukken worden op originele wijze gepresenteerd in kijkkasten, op etalagepoppen met dierenhoofden en op volle-dige dier- en natuur� guren. Ook komt er een voelroute door de tentoonstelling.

Een tentoonstelling over breien is niet compleet zonder de bezoeker gelegenheid te bieden om zelf de breinaalden op te pakken. Een tentoonstellings-zaal is omgebouwd tot een brei-ruimte. Op dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag zijn er ‘museumbreiers’ aanwezig om samen mee te breien. Bovendien organiseert het museum een breiwedstrijd, brei-cursussen, een breicafé, een ugly christmas sweater party en meer.

Vanaf 17 oktober 2015 presenteert het Fries Museum in Leeuwarden een grote tentoonstelling over de kunst van het breien. De tentoonstelling staat bol van het breiwerk: van historische patronen tot het allernieuwste design. Traditionele Friese � oddermutsen, ver� jnde breischedes en breisels uit de jaren ’80 worden op originele wijze gepresenteerd. Breien! is te zien tot en met 28 augustus 2016.

Breien!

Foto: Heleen Haijtema

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E M

US

EU

MP

AG

INA

Page 73: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

De omvangrijke textielcollectie van het Fries Museum vormt de basis van Breien! De collectie wordt aangevuld met heden-daagse bruiklenen van (inter)-nationale kunstenaars die met breitechnieken werken.

De tentoonstelling dompelt de bezoeker onder in de wereld van het breien. Letterlijk, want in City of Stitches van de Deense kunstenares Isabel Berglund, wordt de bezoeker onderdeel van een volledig handgebreide ruimte door het aantrekken van ingebreide kledingstukken.

Twaalf kijkkasten bieden een inkijk in de geschiedenis van het breien. Elke kast toont een belangrijk collectiestuk in een gebreide historische setting. Een maliënhandschoen is te zien in een landschap met een middeleeuws kasteel omringd

door gebreide bomen. En de oudste breischede (hulpmiddel om sneller te breien) van profes-sioneel houtsnijwerk uit 1588, staat in een kousenwinkel.

Ook laat de tentoonstelling zien dat breien met de tijd mee-beweegt. Patronen ontwikkelen en typeren stijlen en groepen mensen. Voorbeelden zijn Noorse wollen handschoenen, rag� jn Fries kantwerk en karakteristieke visserstruien. Hoe media trends bepalen is te zien aan hypes als vesten à la Starsky & Hutch en de truien van Sarah Lund.

In de grote zaal komt alles samen. Een mix van historisch breiwerk, moderne breikunst en het nieuwste design toont de veelzijdigheid van breien. Topstukken uit de collectie zijn gebreide kralentasjes, gouden

Friese oorijzers met � odder-mutsen en achttiende-eeuwse mitaines (vingerloze handschoe-nen). Hedendaagse tegenhangers zijn de mysterieuze breisels van de Londense kunstenares Zoë Landau Konson en de werken van Chrystl Rijkeboer gebreid van mensenhaar. Daarnaast te zien, zijn de bekende gebreide designpoefen van Christien Meindertsma en mode van jonge, populaire ontwerpers als Stephen West en Bas Kosters.

Studio La Meul bedacht voor Breien! een fris en sprookjes-achtig tentoonstellingsontwerp. Collectiestukken worden op originele wijze gepresenteerd in kijkkasten, op etalagepoppen met dierenhoofden en op volle-dige dier- en natuur� guren. Ook komt er een voelroute door de tentoonstelling.

Een tentoonstelling over breien is niet compleet zonder de bezoeker gelegenheid te bieden om zelf de breinaalden op te pakken. Een tentoonstellings-zaal is omgebouwd tot een brei-ruimte. Op dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag zijn er ‘museumbreiers’ aanwezig om samen mee te breien. Bovendien organiseert het museum een breiwedstrijd, brei-cursussen, een breicafé, een ugly christmas sweater party en meer.

Vanaf 17 oktober 2015 presenteert het Fries Museum in Leeuwarden een grote tentoonstelling over de kunst van het breien. De tentoonstelling staat bol van het breiwerk: van historische patronen tot het allernieuwste design. Traditionele Friese � oddermutsen, ver� jnde breischedes en breisels uit de jaren ’80 worden op originele wijze gepresenteerd. Breien! is te zien tot en met 28 augustus 2016.

Breien!

Foto: Heleen Haijtema

GR

ON

ING

EN

| F

RIE

SL

AN

D |

DR

EN

TH

E M

US

EU

MP

AG

INA

71 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 74: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

n Engineering n Project Management n QA/QC n Consultancy n Secondment

“Technische specialisten voor resultaat”Nieuwleusen +31 (0)529-482159 www.gap-epm.nl www.werkenbijgap.nl

n Bolttensioning / Torque n Flens Management Systeem n US Load Monitoring n Consultancy

“De specialist in het opspannen van bout- en flensverbindingen”Nieuwleusen +31 (0)529-482159 Halsteren +31 (0)164-652074 www.gap-ipp.nl

BOEKHANDEL GODERT WALTEROude Ebbingestraat 53, 9712 HC GroningenT. 058 234 30 [email protected]

Wachtwoord VindicatHet oudste studentencorps in Nederland bestaat 200 jaar en zetelt in Groningen: Vindicat atque Polit. Ter gelegenheid van dit 40ste lustrum is dit gedenkboek verschenen dat een uitvoerige beschrij-ving van de geschiedenis van het roem-

ruchte studentencorps biedt. Het boek is rijkelijk voorzien van afbeeldingen en fraai uitgevoerd in een lederen omslag.

Hein Bekenkamp (eindredactie) | Prijs: € 30

Oldambster tichelwerken Steen-, dakpannen- en draineerbuizenfabrieken in Oost-Groningen

In Oldambster tichelwerken beschrijft de auteur een twintigtal steen- en pannenfabrieken op de Oost-Groninger klei in de periode van 1571 tot 1981. Van het oeroude ambacht wor-den de vele aspecten belicht, zoals de eigenaren van de tichelwerken en later steenfabrieken. Wat voor lieden waren dat? Hoe verwierven zij hun vaardigheden en hoe bedreven zij hun ondernemerschap? Wie werkten er in de fabrieken en wat was hun sociale achtergrond? De steenfabrieken wisselden nog wel eens van eigenaar met alle wederwaardigheden van dien.

K. B. Haan | Prijs: € 35

Het Gronings Tussengebied, streek van water en wadHet fotoproject Wad's up van fotograaf Norma van der Horst heeft geresulteerd in een bijzonder fotoboek: Het Gronings Tussengebied, streek van water en wad. Het boek is een kunstzinnig beeldverslag van een tocht van een jaar te voet langs de gehele Groningse kustlijn, inclusief Rottumeroog en Rottumerplaat. Van der Horst toont met schilderachtige landschappen en stillevens de sporen die het getij, het weer en de tijd in dit unieke stukje natuur nalaten. Bij de foto's staan tijdstippen en coördinaten vermeld en hebben dichters Fetze Pijlman en Gerrit Krol een bijdrage geleverd in de vorm van een gedicht

Norma van der Horst | Prijs: € 24,95

Groninger kermisWerken op reis met gebakkramen 1850-1961

De Meikermis, in 1855 in de plaats geko-men van voorjaars- en najaarskermis, en vanaf 1886 de kermis tijdens Gronings Ontzet, zijn onlosmakelijk verbonden met

de stad Groningen. Veel veranderde. Carrousels worden niet meer door stoom aangedreven en reizende schouwburgen, variététheaters en bio-scopen zijn verdwenen. Mensen met afwijkende lichaamsbouw worden niet meer blootgesteld aan nieuwsgierige blikken van kermisgangers. Exploitanten van vlooienspelen sloten hun theaters door gebrek aan op de mens levende vlooien. Wild vermaak, schiettenten, spelletjes en ker-misgebak bleven. Henk Werk beschrijft het gevecht van drankbestrij-ders en protestanten tegen de in hun ogen zedenbedervende kermis.

Henk Werk | Prijs: € 29,95

De kleuren van het wadVan bedreigde zee tot werelderfgoed

De kleuren van het wad is een schitterend document voor iedereen die geïnteres-seerd is in het waddengebied. Het eindigt

met de triomf van de Waddenvereniging in 2009. UNESCO riep de Waddenzee uit tot Werelderfgoed. Het boek is rijk geïllustreerd met historische kaarten, foto’s en archiefmateriaal dat tot het bezit van de Waddenvereniging behoort.

Kester Freriks | Prijs: € 24,95

BO

EK

EN

Page 75: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

BOEKHANDEL GODERT WALTEROude Ebbingestraat 53, 9712 HC GroningenT. 058 234 30 [email protected]

Wachtwoord VindicatHet oudste studentencorps in Nederland bestaat 200 jaar en zetelt in Groningen: Vindicat atque Polit. Ter gelegenheid van dit 40ste lustrum is dit gedenkboek verschenen dat een uitvoerige beschrij-ving van de geschiedenis van het roem-

ruchte studentencorps biedt. Het boek is rijkelijk voorzien van afbeeldingen en fraai uitgevoerd in een lederen omslag.

Hein Bekenkamp (eindredactie) | Prijs: € 30

Oldambster tichelwerken Steen-, dakpannen- en draineerbuizenfabrieken in Oost-Groningen

In Oldambster tichelwerken beschrijft de auteur een twintigtal steen- en pannenfabrieken op de Oost-Groninger klei in de periode van 1571 tot 1981. Van het oeroude ambacht wor-den de vele aspecten belicht, zoals de eigenaren van de tichelwerken en later steenfabrieken. Wat voor lieden waren dat? Hoe verwierven zij hun vaardigheden en hoe bedreven zij hun ondernemerschap? Wie werkten er in de fabrieken en wat was hun sociale achtergrond? De steenfabrieken wisselden nog wel eens van eigenaar met alle wederwaardigheden van dien.

K. B. Haan | Prijs: € 35

Het Gronings Tussengebied, streek van water en wadHet fotoproject Wad's up van fotograaf Norma van der Horst heeft geresulteerd in een bijzonder fotoboek: Het Gronings Tussengebied, streek van water en wad. Het boek is een kunstzinnig beeldverslag van een tocht van een jaar te voet langs de gehele Groningse kustlijn, inclusief Rottumeroog en Rottumerplaat. Van der Horst toont met schilderachtige landschappen en stillevens de sporen die het getij, het weer en de tijd in dit unieke stukje natuur nalaten. Bij de foto's staan tijdstippen en coördinaten vermeld en hebben dichters Fetze Pijlman en Gerrit Krol een bijdrage geleverd in de vorm van een gedicht

Norma van der Horst | Prijs: € 24,95

Groninger kermisWerken op reis met gebakkramen 1850-1961

De Meikermis, in 1855 in de plaats geko-men van voorjaars- en najaarskermis, en vanaf 1886 de kermis tijdens Gronings Ontzet, zijn onlosmakelijk verbonden met

de stad Groningen. Veel veranderde. Carrousels worden niet meer door stoom aangedreven en reizende schouwburgen, variététheaters en bio-scopen zijn verdwenen. Mensen met afwijkende lichaamsbouw worden niet meer blootgesteld aan nieuwsgierige blikken van kermisgangers. Exploitanten van vlooienspelen sloten hun theaters door gebrek aan op de mens levende vlooien. Wild vermaak, schiettenten, spelletjes en ker-misgebak bleven. Henk Werk beschrijft het gevecht van drankbestrij-ders en protestanten tegen de in hun ogen zedenbedervende kermis.

Henk Werk | Prijs: € 29,95

De kleuren van het wadVan bedreigde zee tot werelderfgoed

De kleuren van het wad is een schitterend document voor iedereen die geïnteres-seerd is in het waddengebied. Het eindigt

met de triomf van de Waddenvereniging in 2009. UNESCO riep de Waddenzee uit tot Werelderfgoed. Het boek is rijk geïllustreerd met historische kaarten, foto’s en archiefmateriaal dat tot het bezit van de Waddenvereniging behoort.

Kester Freriks | Prijs: € 24,95

BO

EK

EN

73 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 76: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

LijsterMarcoL-379 27-09-12 13:55 Pagina 1

Museum De Weem in Westeremden

Henk Helmanteleen leven lang schilderen en verzamelen

1 mei t/m 31 oktober 2015donderdag, vrijdag en zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur

Museum De Weem, Abt Emopad 2, Westeremden (Gr.)

Voor lezingen en rondleidingen: zie www.helmantel.nl

Groepen op afspraak 0596 - 551415 [email protected]

Kijk op het noorden 198x63.indd 1 10-03-15 12:14

Ruim 110 jaar specialist van onder meer:- Bodemenergie

- Watervoorziening

- Bodemonderzoek

- Service & Onderhoud

Grondboorbedrijf Haitjema B.V.Wisseling 107701 GS DedemsvaartPostbus 1097700 AC DedemsvaartT. 0523 61 20 61E. [email protected]. www.haitjema.nl

Page 77: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Verveningen en verveners in FrieslandTurfdik standaardwerk over verveningen en vervenersfamilies in Friesland. Zowel de hoogveen- en de laagveengebieden

maken deel uit van dit boek. De auteur beschrijft in ieder hoofdstuk over een bepaalde periode één of meer Friese verveningen en de rol van de daarbij betrokken - al dan niet met veencompagnieën verbonden - personen en families.

W. Visscher | Prijs: € 35

As nomaden yn tinten teplakAls nomaden in tenten terecht

Jansma (1980) is dichter, � lmmaker en docent. In deze tweetalige dichtbundel verkent Jansma de grens tussen het leven en de poëzie. Het sturende karakter van

taal wordt blootgelegd. Het is poëzie die over grenzen wil gaan en nieuwe werelden wil ontmoeten. Gedichten die als nomaden willen rondzwerven.

Sytse Jansma | Prijs: € 17,50

Fiskatlas FryslânIn de Fiskatlas Fryslân staan kaarten met de verspreiding per vissoort en diverse artikelen over de ecologie van de vis, de waterkwaliteit en vismigratie. Met vele fullcolour afbeeldingen, tabellen, gra� e-ken en statistieken over de visstand in

Friesland. Het boek is geschreven in het Nederlands en alle namen van de vissen staan zowel in het Nederlands als in het Fries vermeld.

Prijs: € 25

Mijn streekWandelen en � etsen door de geschiedenis van het landschap in het Noorden

Journalist Paul Straatsma wandelt of � etst met landschapshistorici en andere kenners van het landschap door

Friesland, Groningen en Drenthe. 30 landschappen in Noord-Nederland worden uitvoerig belicht. Met prachtige foto's, kaart-materiaal en wandel- en � etsroutes.

Paul Straatsma – Foto’s: Jan Zeeman | Prijs: € 24,95

RavenhartDe opstand van de Friezen tegen de Romeinen

Een historische avonturenroman. Het is een verhaal over vriendschap en verbitte-ring, geheimen en verraad en de duistere wereld van de Friese goden.

Jan Visser | Prijs: € 18,50

Het Uilen DagboekHet Uilen Dagboek voert u mee op de jarenlange, wondermooie reis door het onbekende privéleven van een bijzon-dere uilenfamilie. Naast de kunstwerken die Paul Christiaan Bos over het leven van de uilenfamilie maakt, heeft hij van

het begin af aan ook een uilendagboek bijgehouden. Het is het ver-slag geworden van een langzaam steeds beter leren verstaan en een steeds sterker wordende emotionele band met deze schitterende, complexe dieren.

Paul Christiaan Bos | Prijs: € 24,95

AFÛK - FRYSKE BOEK- EN TAALWINKELBûterhoeke 3, 8911 DH Ljouwert/LeeuwardenT. 058 234 30 [email protected]

BO

EK

EN

75 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 78: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

As- en naafverbindingenOverbelastingskoppelingenPrecisie spandoornsPrecisie spanlichamenSlipkoppelingen

OpspantechniekPrecisie spanlichaamPrecisie spandoornSpankoppelingen RCS® Remote Control SystemsPush/Pull Cables

Ingenieuze oplossingen in de Aandrijftechniek & Opspantechniek

Topkwaliteit voor een goede prijs

RINGSPANN Benelux B.V.Nieuwenkampsmaten 6-157472 DE GoorT. 0547 26 13 55F. 0547 26 13 54E. [email protected]. www.ringspann.nl

P.F. Montage Heerenveen B.V.Montage SRT NAM Schoonebeek

P.F. Montage Heerenveen B.V.Staalconstructies dak- & wandbeplating

www.pfmontage.nlmobiel: 06 20437504

e-mail: [email protected]

Wilt u als bedrijf….

➢ een professionele en persoonlijke uitstraling? ➢ geen nieuwe klanten missen? ➢ geen antwoordapparaat laten inspreken?➢ niet gestoord worden, wanneer u een bespreking heeft? ➢ dat uw klanten correct te woord worden gestaan?

Schakel uw telefoon dan door naar

Wij ontzorgen u graag op de volgende gebieden: Naast persoonlijke telefoonbeantwoording kunnen wij u ook op ad-ministratief gebied ondersteunen, zoals agendabeheer, BTW-aangifte, postverzorging etc. Tarief vanaf € 110,- per maand all-in exclusief BTW.

Bel nu voor een interessante kenningsmakingsaanbieding.

Atlantis Bedrijfsondersteuning Atlantis 45, 7812 AX EmmenT. 0591 820010 – [email protected]

Page 79: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Landschapsbiogra� e van de Drentsche Aa

Het Nationaal Beek- en Esdorpen-landschap Drentsche Aa behoort tot de meest geliefde en waardevolle landschappen van ons land. Geen

enkel gebied in Noordwest-Europa kent zo veel natuurlijke beken met bijbehorende biodiversiteit. Aardkundige sporen uit maar liefst drie ver-schillende ijstijden liggen hier letterlijk aan onze voeten. Ook in archeo-logisch opzicht behoort het gebied tot de top. Dit kloeke boek beschrijft hoe het stroomdal van de Drentsche Aa door de tijd heen veranderde in het esdorpenlandschap van nu. 30 deskundigen ontsluiten in dit boek 50 jaar wetenschappelijk onderzoek. Met veel landschapsfoto’s, kaarten en landschapsreconstructies.

Theo Spek, Hans Elerie, Jan P. Bakker en Ineke Noordhoff | Prijs: € 34,95

Orvelte GidsHet dorp en zijn monumenten

Vanaf de jaren ’60 ging agrarisch Drenthe geheel op de schop in het kader van de ruilverkaveling. Heel veel boeren stopten met hun bedrijf en dorpen veranderden on-herkenbaar. Eén dorp werd van de ‘voor-

uitgang’ gered: in Orvelte bleef alles vrijwel bij het oude. Deze gids voert u terug naar de tijd dat alle Drentse dorpen eruitzagen zoals Orvelte nu. Aan de hand van talloze oude én nieuwe foto’s wordt de dorpsgeschiedenis van meer dan tien eeuwen beschreven. Tussendoor staan kadertjes met boeiende wetenswaardigheden en bijzondere plekjes in het dorp.

Bertus Boivin | Prijs: € 15,50

Twee Engels oudheidkundigen tekenen Drentse hunebedden in 1878In het spoor van Lukis en Dryden

Rond 1870 waren de meeste hunebedden in Drenthe in handen van de overheid gekomen en werden ze door lokale autoriteiten ‘opgeknapt’. Tijdens deze restauraties werden dekheuvels verwijderd en omgevallen stenen zonder kennis of documentatie teruggeplaatst. Over gedane vondsten werd niks vastgelegd. Vreemd genoeg luidde een aantal wetenschappers in Engeland hierover de noodklok. De oudheidkundigen William Collings Lukis en sir Henry Dryden reisden naar Drenthe en documenteerden in juli 1878 40 hunebedden. De kwaliteit en infor-matiewaarde van de door hen gemaakte tekeningen en beschrijvingen vormen een unieke en prachtige bron van informatie en geven een bijzondere inkijk in de toenmalige omgang met cultureel erfgoed en de archeologie.

Wijnand van der Sanden | Prijs: € 24,95

Man met een missieHoe Srebrenica het leven van schooldirecteur Philip Messak veranderde

Dit is het verhaal van Philip Messak, tegenwoordig directeur van een middel-bare school in Assen. Twintig jaar geleden,

tijdens de val van de moslimenclave Srebrenica in Bosnië, was hij pelo-tonscommandant bij Dutchbat, dat onder VN-vlag de strijdende partijen uit elkaar moest houden. De Dutchbatters werden destijds onder de voet gelopen door de troepen van generaal Mladic, waarna die zo'n 8000 mannen uit de enclave vermoordde. Het boek gaat niet alleen over de gebeurtenissen in Srebrenica, maar ook over hoe die ervaringen van invloed zijn geweest op Messaks ‘mens zijn’ en de manier waarop hij nu aandacht geeft aan jongeren. ‘Niet omkijken in wrok’ is zijn devies.

Kees Opmeer | Prijs: € 19,95

Bajesverhalen Veenhuizen

Verhalen genoeg, maar bewakers moch-ten ze nooit naar buiten brengen vanwege de geheimhoudingsplicht. En gevangenen lieten meestal niet het achterste van hun

tong zien, vooral niet als je hun vroeg waarvoor ze in Veenhuizen ge-vangen zaten. Daarbij was het gevangenisdorp tot 1981 een gesloten gemeenschap. Clemens van den Brink is een geboren Veenhuizer en heeft nu zijn eigen jeugdervaringen en die van oud-bewakers vast-gelegd in zo’n 100 verhalen en anekdotes.

Clemens van den Brink | Prijs: € 18,50

BOEKHANDEL DAAN NIJMANHeerestraat 87, 9301 AE Roden

T. 050 - 501 29 [email protected]

www.boekhandeldaannijman.nl

www.

BO

EK

EN

77 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 80: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Financiële administratiesJaarrekeningen

Salaris- en personeelsadviseursHRM diensten

BelastingadviseursBedrijfsadviseurs

InternationaliseringInterim management

VastgoedadviseursIncasso

www.kentfort.nlCoevorden • Hoogeveen • Emmen

Page 81: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Als een week veertien dagen zou tellen dan kregen we hem vol.’ Jan van de Ruitenbeek zegt het, ruim vier jaar nadat hij en zijn echtgenote zich als Eerste Hulp Educatie hadden inge-schreven bij de Kamer van Koophandel. Hun bedrijf ver-zorgt opleidingen op het gebied van Eerste Hulp, Bedrijfs-hulpverlening en VCA (veilige werkomgeving en werkom-standigheden). ‘Iedereen kan slachtoffer van een ongeluk worden’, zegt hij. ‘Een groot deel van de ongelukken gebeurt thuis, op het werk of tijdens het spelen. Belangrijk is dat iemand op tijd wordt geholpen. Bij een hartaanval of slagaderlijke bloeding is dat zelfs van levens-belang. Uit de belangstelling voor onze opleidingen kunnen

we a� eiden dat steeds meer mensen het noodzakelijk vinden dat ze weten hoe ze in bepaalde situaties moeten handelen.’

Die aandacht geldt niet alleen voor de reguliere eerste hulpver-lening maar ook voor de hulp-verlening binnen bedrijven, zo vervolgt Hillegonda. ‘Een be-drijfshulpverlener weet precies wat er moet gebeuren bij een ongeval, brand of een ontrui-ming. Het is overigens wettelijk verplicht om binnen je bedrijf één of meerdere bedrijfshulpver-leners te hebben.’ Eerste Hulp Educatie verzorgt tevens VCA opleidingen, bedoeld voor be-drijven die werkzaamheden uit-voeren met verhoogd risico in een risicovolle omgeving. Vaak gaat het om constructie- of on-

derhoudswerkzaamheden die plaatsvinden op bouwterreinen, in fabrieken en werkplaatsen en bij installaties. Jan: ‘Wanneer je VCA gecerti� ceerd bent, laat je als bedrijf zien dat je op het ge-bied van veiligheid, welzijn en gezondheid de zaakjes goed hebt geregeld. Veel opdracht-gevers noemen VCA zelfs als voorwaarde in hun contracten.’

Er is ook een webshop ingericht waar de materialen waarmee wordt getraind verkrijgbaar zijn (www.eerstehulpspullen.nl). Het aanbod varieert van AED appa-ratuur, brandwond producten en instructiemateriaal tot steriele producten en verbandtrommels. Een bijzondere activiteit vanuit Eerste Hulp Educatie is het ver-lenen van eerste hulp bij evene-

menten. Daartoe is een stichting in het leven geroepen (www.she-nederland.nl). ‘Je moet hier-bij denken aan evenementen van 50 tot pakweg 50.000 be-zoekers’, zegt Hillegonda. ‘We doen dit samen met een aantal andere enthousiaste hulpverle-ners.’ Lachend: ‘Het leuke van die evenementen is: je ziet nog eens wat. Zo stond ik oog in oog met Mick Jagger toen ik aan het werk was bij het concert van The Rolling Stones in Groningen in 1999.’

EERSTE HULP EDUCATIEKuinder 1869204 AG DrachtenT. 0512 77 88 [email protected]

Niet alleen de huwelijkse status is de bindende factor tussen Jan en Hillegonda van de Ruitenbeek. Naast de liefde is er een gedeelde passie voor veiligheid, gezondheid en zorgzaamheid. Dit resulteerde in de start van hun eigen bedrijf: Eerste Hulp Educatie. Met als standplaats Drachten verzorgen ze op locatie trainingen en cursussen voor particulieren, bedrijven en andere organisaties in heel Nederland.

De passie van een ondernemend koppel

TEKS

T: HE

NK D

ILLI

NG -

FOTO

GRAF

IE: E

D KL

IJNM

AN

Jan van de RuitenbeekHillegonda van de Ruitenbeek

79 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 82: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Geldschieter en zakenman Tonnema zag handel in de pepermuntjes - die destijds als medicijn werden aangeprezen - en wist in korte tijd een � orissant bedrijf op te bouwen. Zelf pro� -teerde hij er niet lang van: hij stierf in 1905, vlak na een extra geldinjectie. De drie compag-nons zetten het bedrijf voort en

besloten uit eerbetoon aan de geldschieter de naam Tonnema & Co te handhaven.Niet veel later was het bedrijf uit z’n jasje gegroeid en verhuisde het naar het Kleinzand, waar sindsdien vele jaren KING pepermuntjes werden gemaakt. Om in 1955 te verhuizen naar het markante pand aan de Oude

Oppenhuizerweg, waar de fabriek nog steeds zit.

VerouderdDe oorspronkelijke locatie werd een kledingzaak en later een restaurant (De Brave Hendrik). In 2013 was het � ink verouderd toen ondernemer Sietze van der Krieke uit Sneek het overnam.

Aanvankelijk wilde hij het verhuren maar gaandeweg rees het idee om iets te doen met de KING-historie en bovendien bleek er behoefte te zijn aan een sfeervol stadslogement in hartje Sneek.

HumorIn 2014 werd het pand compleet verbouwd en omgetoverd tot

Kwaliteit in niets geëvenaard. Een ijzersterk credo dat we vooral kennen vanwege de afkorting KING; het beroemde pepermuntje van de � rma Tonnema & Co uit Sneek. De naam is sinds kort gelieerd aan een nieuw logement in de Friese stad: Kingsize. Gevestigd op de hoek Gedempte Pol/Prins Hendrikkade, waar in 1902 de eerste pepermuntjes werden gemaakt door Gerrit Tonnema en zijn compagnons Nicolaas de Vries, Hillebrand Wip en Anne Zandstra.

Kingsize Sneek: stadslogement met rijke historie

De kamers ademen een pepermunt-frisse sfeerFoto: Ed Klijnman

80

Page 83: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

TEKS

T: ER

IK R

IENS

EMA

een schitterend stadslogement met vijf kamers. Een logement met gevoel voor historie - overal in het pand komt de geschiede-nis van KING terug - met gevoel voor humor (Kingsize slaat be-paald niet op het formaat) en bovenal met gevoel voor de hedendaagse toerist. Die wil snel en gemakkelijk een hotel in, ook als het om een sfeervol hotel in het centrum van een Friese stad gaat.

Geen belEn dat blijkt als eigenaar Van der Krieke ons een korte rondleiding geeft. Meteen bij de entree al. Er is geen bel, geen receptie en

geen personeel. De deur zwaait automatisch open na een sig-naal van de mobiele telefoon van Van der Krieke. Dat geldt ook voor de kamerdeuren. Je kunt één van de vijf luxe kamers - waarvan één ook (gecerti� -ceerd) geschikt is voor minder- validen - boeken via websites als booking.com en als je voor-uit betaald hebt (ook via PayPal), wordt je mobiele telefoon ge-koppeld aan de deuren, voor de duur van het verblijf. Desgewenst kan een ontbijt worden besteld bij een mobiele cateraar.

KING-atlasHeel bijzonder, natuurlijk, maar nog niet zo bijzonder als de inrichting. De kleurstelling, de decoratie, de wandversieringen: alles is geënt op KING peper-munt, zoals de KING-schemerlampen. Verder zien we oude advertenties (niet alleen van KING, ook van RANG en Italiano), in elke kamer ligt de bij veel ouderen nog wel bekende KING-atlas en menig deurknopje zou je bijna in je mond stoppen, als ware het daadwerkelijk een pepermuntje. De kamers ademen een pepermunt-frisse

sfeer en zijn voorzien van alle gemakken: tv, wi� , noem maar op. Onlangs kreeg het logement de 3 tulpen kwali� catie.

TrotsVan der Krieke is trots op het stadslogement. Winst maakt ’ie er niet op maar dat hoeft ook niet; hij verdient de kost al vele jaren met zijn bedrijf Boso BV in Sneek. De maatschappelijke winst van Kingsize is des te groter: Sneek heeft er een prachtig logement bij dat boven-dien een deel van de geschiede-nis van het beroemdste bedrijf van de Friese stad herbergt. Het bedrijf maakt er zelf ook graag gebruik van, voor zakenrelaties van ver.

Met een heerlijk pepermuntje gaan we het logement weer uit, opgefrist met een mooi stukje geschiedenis van Sneek. De deur zwaait automatisch achter ons dicht en nog even kijken we naar het pand met de peper-munt-witte buitenmuren, dat � er staat te stralen in de Friese zon...

www.stadslogementkingsize.nl

Sietze van der Krieke

Foto: Erik Riensema

81 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 84: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Voor:

Zorg

Kantoor

Overheid

Horeca

Onderwijs

www.joustraherstoffering.nlDuurzaam - Sociaal - Besparen

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

hersto f fer i ng

T 050 302 29 16Rijksweg 177

9792 PE Ten Post

T 0598 423 031Korenmolendreef 7

9621 TK Slochteren

www.roorda-veldman.nl

14ROVE0204_adv_KijkophetNoorden2015_198x63mm_FC.indd 1 12-12-14 13:36

Bij Kroezen Rioolbeheer kunt u terecht voor:

● Alle rioolverstoppingen● Camera-inspectie● Rookonderzoek bij stankoverlast● Onderhoud en nieuwe aanleg riool

24-uurs rioolbeheer service

Kroezen Rioolbeheer

T. 0528 23 15 38E. [email protected]. www.kroezenrioolbeheer.nl

Page 85: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

‘Alles met één doel: mensen vanuit de bijstand, Sociale Werkvoorziening en Wajong weer aan het werk krijgen’, stelt directeur Tjitte de Vries. NEF heeft ruim 750 WSW’ers in dienst, hetzij in de eigen produc-tiebedrijven, hetzij extern bij ondernemers in de regio. In 2014 hielp NEF 150 mensen vanuit de bijstand aan een baan.

Nu is 46% van de WSW groep ‘buiten’ geplaatst. Dat zou 66% moeten zijn, vanuit de landelijke norm, stelt De Vries. ‘Maar voor een krimpregio als de onze is dat een grote uitdaging. Van de totale beroepsbevolking is 17% al werkloos of (deels) arbeids-ongeschikt. Dit doet iets met de mens en onze regio, denk eens aan perspectief, eigenwaarde, gezondheid en opvoeding.’

Daarom doet NEF er alles aan om meer ondernemers warm te maken voor het werken met

mensen die een ‘overbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt hebben’. Deze mensen worden gescreend, getraind, bijge-schoold en komen dan eerst maximaal twee maanden op proef, met behoud van uitkering. ‘Mensen die ook jouw tante, je broer of je eigen kind hadden kunnen zijn.’

‘De landelijke overheid wil dat grote bedrijven 1 op de 25 werk-nemers aannemen uit de groep ‘moeilijk bemiddelbaren’. Maar kleinere ondernemingen en zelfs zzp’ers kunnen óók veel aan NEF hebben en staan daar vaak niet bij stil. Het is � nancieel gun-stig, NEF ontzorgt en onze men-sen zijn vaak extra gemotiveerd. Een baan is alles voor ze en dat merk je.’

Instroom lukt met succes bij bij-voorbeeld melkveehouders of als assistent bij een eenmans timmerbedrijf. ‘Sommige van

onze mensen blijven aangewe-zen op onze sociale werkplaats, met inpakken of drukwerk. Maar onze mensen werken óók via schoonmaakbedrijf Vlietstra en in secuur werk kun je vaak geen betere medewerker heb-ben dan iemand met een autis-tische inslag’, stelt De Vries. ‘Als je vraagt: wat kun je wél in plaats van wat kun je niet, dan is er ontzettend veel potentie.

Mits je goed bemiddelt en goed blijft begeleiden en dát is dus onze taak.’

NEF WERK-LEERBEDRIJFHolwerderweg 219101 PA DokkumT. 0519 22 91 19www.nef.nl

NEF Werk-leerbedrijf in Dokkum is volop aan het vernieuwen. Een metaalbedrijf aan wie NEF detacheert, huurt er werkruimte. Een nieuw op te zetten administratief centrum moet ook archieven gaan digitaliseren voor klanten. En kleine ondernemers en agrariërs worden actief benaderd als potentiële werkgevers.

NEF Werk-leerbedrijf verdubbelt kansen

TEKS

T: M

ETA

GROO

T AN

TINK

83 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 86: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Power, Control & Green Solutions

T +31(0)88 7865500F +31(0)88 7865599E [email protected] elsto.eu

IE1 - IE4 draaistroommotoren

Motorreductoren

Tandwieloverbrengingen

Klaplagers & spanassen

Koppelingen & componenten

(Getande) riemoverbrengingen ENGINEERING SPECIALS SERVICES

Gotenburgweg 60 • 9723TM Groningen

ELSTO Noord

Uw aandrijfspecialist voor Noord Nederland

Nieuwleveringen

Advies & Engineering

Installatie & Inbedrijfstelling

Reparatie & Onderhoud

KijkOpHetNoorden-225x297-V02-promotiedagenGron.indd 1 30-9-2014 12:26:17

Page 87: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

Friesland hoopt op tweede kans

De provincie Friesland wil volgend jaar een nieuwe aanvraag indienen voor een Europese subsidie voor het verbreden van de passage in de Afsluitdijk. Het verbeteren van de doorvaartpassage in de Afsluitdijk bij Kornwerderzand kost zo’n € 138 miljoen. De provincie hoopte hiervoor op een subsidie van Europa. Die kwam er niet: de Europese Commissie bleek niet voldoende overtuigd van de economisch impuls die een bredere sluis zou brengen voor Europa; het zou vooral om een regionale plus gaan.Friesch Dagblad

Meer feiten nodig over vismigratieDe aanleg van een vismigratie-rivier door de Afsluitdijk is wel goed voor de visstand in de Waddenzee en het IJsselmeer, maar het is niet duidelijk hoe groot het effect van de rivier precies zal zijn. Daarvoor moet eerst onderzocht worden hoe de huidige migratie van vissen verloopt door de sluizen bij Kornwerderzand en Zurich. Dat staat in de beoordeling van het milieueffectrapport voor de Nieuwe Afsluitdijk door de on-afhankelijke Commissie milieu-effectrapportage. Het rapport is opgesteld door de initiatiefnemer, de provincie Friesland.Friesch Dagblad

Auto’s provincie kunnen stuk schoner

De dienstauto’s van provinciebestuurders kunnen een stuk schoner, concludeert een exploitant van gas-tankstations in een onderzoek. CNG NET in Nieuwegein zegt dat Friesland een goede score haalt. Van alle provincies zou Friesland het schoonste wagenpark hebben. CNG NET beweert dit op basis van een onderzoek waaraan maar zeven provincies deelnamen. Drenthe, Flevoland, Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland deden niet mee.Leeuwarder Courant

Mega zonnepark in NoordenDelfzijl krijgt het grootste zonne-park van Nederland. Het plan daarvoor van projectontwikke-laar SunPort Energy is in een vergevorderd stadium. De Delfzijlster ‘zonnecentrale’ zal naar schatting zo’n 30 hectare beslaan, gelijk aan het oppervlak van 60 voetbal-velden. Sunport Energy stelt zich ten doel zonneparken met een vermogen van minstens 20 megawatt te bouwen. Het zoekt ruimte op braak-liggende gronden waar de bouw weinig bezwaren oproept.

Dagblad van het Noorden

Zandwinning in IJsselmeer kan al volgend jaarDe zandwinning voor de kust bij Lemmer in het IJsselmeer begint mogelijk al volgend jaar. Het Brabantse bedrijf Smals hoopt dan over alle vergunningen te beschikken om zand op te pompen uit de bodem van het IJsselmeer. Smals verwacht dat de zandwinning zorgt voor vijftien tot twintig nieuwe arbeidsplaatsen en eenzelfde aantal arbeidsplaatsen aan indirecte werkgelegenheid.Friesch Dagblad

Steeds minder vissen in de Waddenzee

Het aantal vissen in de Waddenzee is sinds de jaren ’80 aan het dalen door een steeds groter gebrek aan goed leefgebied. Dat blijkt uit onderzoek van het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW). PRW is een samenwerkingsverband van overheden, natuurorganisaties en gebruikers van het wad. Volgens het rapport hebben grootschalige processen zoals klimaatverandering, visserij, zandsuppleties, zandwinning, aanleg van dijken en natuurlijke sterfte grote invloed op het verdwijnen van goed gebied voor de vissen.Dagblad van het Noorden

GE

LE

ZE

N

Foto

: Ed

Klijn

man

Foto

: Ed

Klijn

man

85 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 88: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

de kuubs!kist

!!!

4300m2!meer dan!gewoon een!kringloop!

!!

0514–534112!LEMSTERPAD 22!

LEMMER

! eco–kringloopbeleving!

puur sang

Page 89: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

In Wildlands krijgen ijsberen volgend jaar een prominente plaats. En terecht, want de ijs-beer staat aan de Noordpool aan de top van de voedselpiramide. Hij leeft met name op ijsmassa’s en jaagt vooral op zeehonden maar trekt zijn neus ook niet op voor een walrus of een (dode) walvis. Een ijsbeer eet van zijn prooidieren vooral het vet en laat andere delen liggen. Dat vet heeft hij nodig voor het aanleggen van een isolerende speklaag die hem beschermt tegen de ijzige koude. Hij kan zelfs kilometers door het ijskoude poolwater zwemmen zonder daar problemen mee te krijgen.

De ijsbeer kent geen natuurlijke vijanden maar krijgt momenteel veel belangstelling als prominent slachtoffer van de opwarming

van de aarde. Die opwarming maakt dat de ijsmassa’s aan de Noordpool steeds meer afkalven waardoor er minder mogelijkheden voor de ijsbeer overblijven om te jagen op zijn belangrijkste prooi-dier, de zeehond. Het gevolg is dat de beer het land intrekt en aangewezen raakt op heel ander voedsel. Het is de vraag hoeveel ijsberen die omschakeling kunnen maken en of een dergelijke aan-passing voldoende is om de ijskoude poolwinter door te kunnen komen.

Lale en Noordje hebben de reis naar Emmen goed doorstaan en nu is voor de verzorgers een drukke tijd aangebroken. Toen de beren kwamen, moesten ze eerst wennen aan hun nieuwe onderkomen, aan andere ver-zorgers en natuurlijk aan elkaar.

Maar nu ze gewend zijn, moeten deze ondernemende, nieuws-gierige dieren zich niet gaan vervelen. Dan bestaat het risico dat ze gaan ijsberen en dat is niet de bedoeling. Daarom doen de verzorgers veel aan verrijking. Dat wil zeggen dat er steeds verrassende, andere elementen in het berenverblijf aanwezig zijn waardoor de beren oplettend en actief blijven en des te meer het natuurlijk gedrag van de ijsbeer laten zien. Dat kan zijn een visje tussen de rotsen gepropt, een spoortje mayonaise over de stenen of waterijsjes met vis. Zodra de grote blokken ijs in het water liggen, mogen Lale en Noordje naar buiten. Al snel hebben ze door dat er wat bijzonders in het water ligt en duiken erin. Zo zijn ze geruime tijd bezig met dit lekkere hapje.

Sinds afgelopen zomer zijn er in Dierenpark Emmen weer ijsberen te zien. Dat zijn de jongedames Lale en Noordje. Lale (1,5 jaar) is geboren in de dierentuin van Bremerhaven. Noordje (2,5 jaar) is afkomstig uit Dierenrijk bij Mierlo. In het verleden maakten ijsberen geruime tijd deel uit van het dierenbestand in Emmen maar vanaf begin jaren ’80 waren er alleen andere soorten grote beren te zien, zoals kraagberen, kodiakberen en brilberen. Omdat in de toekomst ijsberen een belangrijke rol gaan spelen in Wildlands Adventure Zoo Emmen, zijn nu al twee vrouwtjesijsberen naar de centrumlocatie van Dierenpark Emmen gekomen.

IJsberen in Emmen

TEKS

T: W

IJBRE

N LA

NDM

AND

IER

EN

PA

RK

EM

ME

N

87 KIJK OP HET NOORDEN NUMMER 394, JAARGANG 47

Page 90: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

AG

EN

DA Overzichtstentoonstelling Hans Mes

TOT EN MET 8 NOVEMBER Museum Dr8888 toont meer dan 100 werken van kunstenaar Hans Mes (Utrecht, 9 december 1950), van vrij werk, opdrachten en installaties tot beelden die in de beeldentuin te zien zijn.Mes studeerde van 1973 tot 1979 aan Academie Minerva in Groningen, waar hij afstudeerde in twee studierichtingen: Beeldhouwen en Monumentale Vormgeving. Zijn werk omvat niet alleen grote monumentale projecten maar ook kleinplastieken, reliëfs, portretten en penningen. Hij is verbonden met Drachten door twee monumentale beelden in de openbare ruimte die hij in opdracht van Philips Consumer Lifestyle heeft gemaakt: De Fierljepper (1995), en Roundabout us (2011).

Nieuwe Collectie! TOT EN MET 2 JANUARI 2016De CBK Drenthe Galerie in Warenhuis Vanderveen in Assen biedt onderdak aan de tentoonstelling Nieuwe Collectie! van Kunstenaarsvereniging VanTyNaarLo (VTNL). Curator Kie Ellens maakte deze expositie op uitnodiging van VTNL. Als in een ware winkeluitstal-ling wordt het werk van de diverse leden van VTNL gepresenteerd. De tentoonstelling is vrij toegankelijkwww.kunstenaarsvantynaarlo.comwww.vanderveen.nl

'Jacobus Abraham Huizinga: meubelfabrikant alhier'22 NOVEMBER 2015 T/M 6 MAART 2016Het Veenkoloniaal Museum in Veendam geeft met de tentoonstelling 'Jacobus Abraham Huizinga: meubelfabrikant alhier' de meubelfabriek Nederland haar vooraanstaande plek in de kunst- en cultuurgeschiede-nis terug die ze verdient.De expositie spitst zich toe op de meubelen zoals die door de fabriek ontworpen en vervaardigd zijn in de sobere, rationalistische vormgeving van de Nieuwe Kunst. Belangrijke ontwerpers voor de fabriek waren Anton Johan Sanders (1869-1909) en Arnold Willem Kort (1881-1972) en incidenteel zouden ook W. Penaat en H.W. Mol ontwerpen voor Huizinga hebben gemaakt. www.veenkoloniaalmuseum.nl

De 20ste eeuw - keramiek als spiegel van de tijd TOT EN MET 3 JULI 2016Het Keramiekmuseum Princessehof In Leeuwarden staat in het teken van de vorige eeuw. Met deze tentoonstelling zet het museum keramiek neer als het cultureel geheugen van de 20ste eeuw. De roaring twenties, de suikerspinkapsels van de jaren ’60 en de eerste mens op de maan, maar ook het engagement van de jaren ’70 en het ik-tijdperk: maatschappelijke ontwikkelingen werken door in kunst en design. Voor het eerst wordt de keramiek in de context van de afgelopen eeuw gepresenteerd. Gecombineerd met andere kunstvoorwerpen, historische foto’s, � lmbeelden en meubels wordt het verleden voelbaar. Frans Leidelmeijer, specialist in kunst en vormgeving uit de periode 1880 tot heden, is de gastcurator van deze tentoonstelling.www.princessehof.nl

Hans Mes en Fierljepper

1956-1979 Vaas raket

88

Page 91: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

AG

EN

DA Overzichtstentoonstelling Hans Mes

TOT EN MET 8 NOVEMBER Museum Dr8888 toont meer dan 100 werken van kunstenaar Hans Mes (Utrecht, 9 december 1950), van vrij werk, opdrachten en installaties tot beelden die in de beeldentuin te zien zijn.Mes studeerde van 1973 tot 1979 aan Academie Minerva in Groningen, waar hij afstudeerde in twee studierichtingen: Beeldhouwen en Monumentale Vormgeving. Zijn werk omvat niet alleen grote monumentale projecten maar ook kleinplastieken, reliëfs, portretten en penningen. Hij is verbonden met Drachten door twee monumentale beelden in de openbare ruimte die hij in opdracht van Philips Consumer Lifestyle heeft gemaakt: De Fierljepper (1995), en Roundabout us (2011).

Nieuwe Collectie! TOT EN MET 2 JANUARI 2016De CBK Drenthe Galerie in Warenhuis Vanderveen in Assen biedt onderdak aan de tentoonstelling Nieuwe Collectie! van Kunstenaarsvereniging VanTyNaarLo (VTNL). Curator Kie Ellens maakte deze expositie op uitnodiging van VTNL. Als in een ware winkeluitstal-ling wordt het werk van de diverse leden van VTNL gepresenteerd. De tentoonstelling is vrij toegankelijkwww.kunstenaarsvantynaarlo.comwww.vanderveen.nl

'Jacobus Abraham Huizinga: meubelfabrikant alhier'22 NOVEMBER 2015 T/M 6 MAART 2016Het Veenkoloniaal Museum in Veendam geeft met de tentoonstelling 'Jacobus Abraham Huizinga: meubelfabrikant alhier' de meubelfabriek Nederland haar vooraanstaande plek in de kunst- en cultuurgeschiede-nis terug die ze verdient.De expositie spitst zich toe op de meubelen zoals die door de fabriek ontworpen en vervaardigd zijn in de sobere, rationalistische vormgeving van de Nieuwe Kunst. Belangrijke ontwerpers voor de fabriek waren Anton Johan Sanders (1869-1909) en Arnold Willem Kort (1881-1972) en incidenteel zouden ook W. Penaat en H.W. Mol ontwerpen voor Huizinga hebben gemaakt. www.veenkoloniaalmuseum.nl

De 20ste eeuw - keramiek als spiegel van de tijd TOT EN MET 3 JULI 2016Het Keramiekmuseum Princessehof In Leeuwarden staat in het teken van de vorige eeuw. Met deze tentoonstelling zet het museum keramiek neer als het cultureel geheugen van de 20ste eeuw. De roaring twenties, de suikerspinkapsels van de jaren ’60 en de eerste mens op de maan, maar ook het engagement van de jaren ’70 en het ik-tijdperk: maatschappelijke ontwikkelingen werken door in kunst en design. Voor het eerst wordt de keramiek in de context van de afgelopen eeuw gepresenteerd. Gecombineerd met andere kunstvoorwerpen, historische foto’s, � lmbeelden en meubels wordt het verleden voelbaar. Frans Leidelmeijer, specialist in kunst en vormgeving uit de periode 1880 tot heden, is de gastcurator van deze tentoonstelling.www.princessehof.nl

Hans Mes en Fierljepper

1956-1979 Vaas raket

Duurzame inzetbaarheid:

samenspel tussen werkgever en werknemer een must“Je wordt ouder papa”. Een grote hit in de jaren zeventig. Maar actueler dan ooit.

We worden met z’n allen steeds ouder. De beroepsbevolking in Nederland krimpt

en vergrijst. Afzwaaien met vroegpensioen of op je 65ste is er niet meer bij.

Metalektro Personeelsdiensten adviseert organisaties bij de invulling van nieuw,

toekomstgericht beleid en ondersteunt medewerkers om met hun eigen duurzame

inzetbaarheid aan de slag te gaan. Het concept biedt een raamwerk van gerichte

instrumenten om medewerkers in beweging te krijgen en hun inzetbaarheid te

vergroten. Kijk voor meer informatie op www.mepd.nl.

www.mepd.nl

ADV KOHN_225x297_AFLOPEND.indd 1 11-08-15 15:49

Page 92: Kijk op het noorden oktober 2015 - nr 394

W

ER EL D ER FG O ED

WO

RL

D H

ER I T A G E P A T R I M O I NE M

ON

DIA

L

Ir. D.F. WoudagemaalWerelderfgoed sinds 1998

United Nations

Cultural Organization

Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D.

De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in

werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van

stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat móet je

gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water.

Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit!

- Unesco Werelderfgoed

- Spannende 3D-film

- Educatieve activiteiten

- Prachtige architectuur

- Technisch hoogstandje

- Gezellige koffie- en

theeschenkerij

- Gratis audiotour app

in negen talen

- Rolstoel- en

rollatorvriendelijk

Het Woudagemaal, uniek in de wereld

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water

B E Z O E K H E T G R O O T S T E N O G W E R K E N D E S T O O M G E M A A L T E R W E R E L D

O N T D E K D E K R A C H T VA N

dinsdag t/m zaterdag 10.00 - 17.00 uurzondag 13.00 - 17.00 uur

Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen zie op www.woudagemaal.nl

Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer

n