Kerstliturgie 2013

20
Een geboren leider

Transcript of Kerstliturgie 2013

Page 1: Kerstliturgie 2013

Een geboren leiderMateriaal voor de Kerstviering 2013

Aansluitend bij de dagopeningen voor de twee weken voor Kerstmis inOase Magazine

© 2012 Oase Media b.v. - Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en mag alleen vrijelijk gebruikt worden door abonnees/gebruikers van Oase Magazine.

Page 2: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 2 / 15

1. StartgebedGod, zie onszoals we hier bij elkaar zijn:heel verschillende mensen,met dromen en verlangens,met zorgen en onzekerheidover nu en over later,over wat de toekomst brengt.

Want het is soms zo verwarrend.Telkens komen we mensen tegendie zeggen wat we moeten doenen lijken te weten wat het beste is.Maar ze spreken elkaar soms tegen.De wereld barst van de leidersdie allemaal wat anders roepen.En het lijkt wel of niemandecht weet hoe het verder moet.

God, zie onszoals we hier bij elkaar zijn:mensen die verlangen naar liefde,die dromen van vredeen hopen op geluk.Geef dat we geraakt wordendoor het licht van Kerst,door de woorden van hoopdie bestemd zijn voor alle mensen.

2. Een licht ontstekenVoor bij het aansteken van de kaarsen zijn er teksten geplaatst in Oase Magazine voor de adventsweken (zie pagina 64v). Voor de viering doen we de suggestie alle vier de kaarsen voor advent aan te steken met de volgende begeleidende teksten. Voor de eerste drie kaarsen lopen de teksten deels parallel.

Laten we een kaars aansteken…

Bij de eerste kaars: Laten we een kaars aansteken.Teken van het lichtdat ons gegeven wordt.Teken van hoopin een donkere wereld.

En laten we licht zijnvoor elkaar.Door liefde te gevenen aandacht te schenken,zomaar belangelooszonder iets terug te verwachten.

Page 3: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 3 / 15

Bij de tweede kaars: Laten we een kaars aansteken.Licht voor een werelddie verdeeld isin oost en westen noord en zuid.

En laten er leiders opstaandie vóór zich zienhoe het beter kan.Die een wereld willenwaar het eerlijk toegaaten ieder in vrede kan leven.

Bij de derde kaars: Laten we een kaars aansteken.Licht voor wie zoekennaar een weg door het leven,waarbij je telkens moet kiezenen niet goed weet hoe.

En laat de gedachteons dan leidendat liefde en begripbelangrijker zijn dan machtomdat ze deuren openennaar een hoopvolle toekomst.

Bij de vierde kaars: Laten we een kaars aansteken.Licht voor allendie zich machteloos voelenen geen vertrouwen hebbenin hun leiders.

En laat door dat lichtde hoop ontvlammendat er ooit een tijd komtwaarin machtniet de boventoon voerten mensen naar elkaar omzien.

3. BeeldverhaalApart van dit materiaal wordt een beeldverhaal bij het thema voor de viering gemaakt. Bij de publicatie van dit materiaal is dat nog niet klaar. Het beeldverhaal wordt eind oktober op de website geplaatst.

4. KerstliedjesAllereerst een speciaal nieuw kerstlied bij het themaop bestaande wijs.

Page 4: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 4 / 15

Lied in het donkerOp de wijs van: Er is een roos ontloken.Liedboek voor de kerken, no.132

Het leven is onzeker.Wie weet waarheen wij gaan?Hoe groot zijn de problemenwaarvoor wij zullen staan?De wereld is zo hard.De chaos lijkt te winnenen kleurt de toekomst zwart.

Er klinken zo veel stemmendie zeggen hoe het moet.De leiders van de wereld,ze weten het niet goed.Wij hopen op een sterdie ons de weg kan wijzen.Wij moeten nog zo ver.

God, open onze ogenen geef ons moed en kracht.En ga ons voor op wegendie leiden uit de nacht.Geef ons een vergezicht,een doel om voor te levenen breng ons in het licht.

Greet Brokerhof-van der Waa

Voor traditionele kerstliedjes, zie:http://home.planet.nl/~smets039/kerstlied.html

Voor een meer evangelisch lied bij het thema, zie:http://www.youtube.com/watch?v=YVDKETzULh4&feature=player_embedded

4a. Extra gedicht: Leider, kuddedier of eenlingWat hoort bij jou?En wat is jouw valkuil?

Hé jij, kuddedier!Jij die doet wat de anderen doen.Je maakt het je wel makkelijk.Je laat je leiden door de resten duikt onder in de massa.Dat lijkt lekker veilig.Maar als de kudde nu eensde verkeerde kant uit gaat,heb je dat dan in de gaten?

Page 5: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 5 / 15

Vergeet niet om zo af en toezelf na te denken.Dat heb je nodig…

Hé jij, leidersfiguur!Je hebt een opvallende rol.Anderen laten zich door jou leiden,ze vinden wat jij vindten ze doen wat jij wilt.Dat voelt best lekker.Maar soms weegt het zwaar,want als het niet goed gaat,heb jij het gedaan.Vergeet niet om ook eensnaar een ander te luisteren.Je hebt ze nodig…

Hé jij, eenling!Jij die liever in je eentjede beslissingen neemten gewoon je eigen gang gaat,onafhankelijk van anderen.Je voelt je lekker vrij.Maar als iedereen alleen zijn eigen gang gaat,krijg je botsingen en chaos.Vergeet niet om een beetjerekening te houden met de rest.Ze hebben je nodig…

Willemijn van Liere

5. VerhalenTwee bij het thema passende verhalen kunt u vinden in de bundel kerstverhalen Vijftig en één lichtpuntjes, die door Oase Media is uitgegeven. U kunt het bestellen via de website.http://www.oasemedia.nl/shop/product/128Het eerste is Een kerstverhaal van Paul Biegel. Dit gaat over een koning, een potentaat, die ontdekt dat het kerstverhaal onze blik richt op een andere manier van omgaan met onze medemensen. (zie de bundel, pag. 10 e.v. – niveau: 1 tot 3 sterren). Het tweede verhaal is Hassan van Ad Wijlhuizen. Het gaat over een herder, die op zoek gaat naar een verloren schaap en daardoor net de goede boodschap van de geboorte van Christus mist. (zie de bundel, pag. 77v – niveau: 1 tot 3 sterren)Het derde verhaal – speciaal bij het thema geschreven, volgt hier:

Het muntje valt **(*)Door Hilde van Halm

‘Ben jij niet bang dat we allemaal geschorst worden?’ vraagt Iris aan Sam. ‘Dat kan toch helemaal niet, een hele klas schorsen? Dat mag toch zeker niet?’ Iris’ stem klinkt een beetje onzeker. Sam kijkt haar wat geringschattend aan. ‘Zeur niet zo, joh,’

Page 6: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 6 / 15

schampert hij. ‘Ze kunnen ons niks maken! Er is geen enkel bewijs. Dit is alleen maar bangmakerij.’ Vol bravoure kijkt Sam om zich heen. Michiel kijkt bewonderend naar hem op. Zou Sam zich dan helemaal niet druk maken?

Het leek zo’n goede stunt, vorige week. En Sam had, volkomen zeker van zijn zaak, gegarandeerd dat er niks mis kon gaan, mits iedereen precies zou doen zoals hij zei. Door een stom toeval had hij de opgaven van de ANW-toets zien liggen op de tafel van de docent, mevrouw Meulemans. Met z’n mobieltje had hij ze snel gefotografeerd en – zo vriendelijk was hij dan ook wel weer – aan zijn klasgenoten rondgedeeld. Het grootste deel van de klas had er enthousiast op gereageerd. Die Sam! Stalen zenuwen, had die jongen! Hoe stoer kun je zijn! Iedereen kon wel wat hulp gebruiken bij deze toets – ANW is best een moeilijk vak. Er werden via de Facebookchat afspraken gemaakt over wie wat fout zou doen, om ervoor te zorgen dat het niet al te veel op zou vallen. Geen centje pijn, deze HAVO-4 zou heel gelukkig door dit obstakel heen zwijnen.

Maar nu is deze zelfde HAVO-4 na schooltijd bij elkaar geroepen. Toen de melding via ELO verscheen, brak er onmiddellijk lichte paniek uit in de groep. Zijn ze erachter gekomen? Wat staat hen te wachten? Sam had meteen dreigend rondgekeken – er was toch zeker geen rat in deze klas? Maar nee, dat wist hij eigenlijk wel zeker. Hij was verreweg de populairste jongen van de klas – van de klas?! van de school! – en iedereen die hem dwarszat, had gewoon geen leven meer. Daar hoefde hij niemand aan te herinneren. Die bijeenkomst zal wel over iets anders gaan. En schouderophalend had hij de dag op zijn eigen, coole manier doorgebracht.

’s Middags wacht de directeur hen in het lokaal op. Opvallend rustig komen ze binnen. Gespannen. ‘Vanmorgen werd ik aangesproken door mevrouw Meulemans,’ valt de directeur met de deur in huis. ‘Zij vermoedt dat er door jullie met de ANW-toets geknoeid is. Ze heeft geen idee op welke manier, maar een klas die zo zwak is en zo ongeïnteresseerd en dan toch ineens massaal ruim voldoende scoort voor een best lastige toets– daar zit een luchtje aan.’ Je kunt nu werkelijk een speld horen vallen. Ilse heeft het idee dat anderen haar hart kunnen horen bonken. Michiel denkt angstig aan wat zijn vader zal zeggen als die hoort dat hij geschorst is. Sam waant zich nog steeds volkomen veilig. Een vermoeden, dat is eigenlijk niks.

‘Op de gevel van deze school, op ons briefpapier, op de site – overal is de ‘C’ duidelijk zichtbaar. De ‘C’ van christelijk,’ vervolgt de directeur. Sam begint wat te schuiven in zijn stoel. Een preek! Jeej! Daar zitten we echt op te wachten. Hij kijkt met rollende ogen naar Michiel, die – ondanks zijn zenuwen – toch in de lach schiet. ‘Ik vind het niet zo grappig,’ gaat de directeur verder en Michiel kijkt snel weer voor zich. ‘Kennelijk is er iets misgegaan in het uitdragen van wat dat christelijke voor ons betekent. Als dat wel was gelukt, dan had ik nu niet zo’n klas tegenover me, daar ben ik van overtuigd. Want op een christelijke school gaan mensen niet zo met elkaar om. Jullie zouden inmiddels moeten weten hoe het zit met vrijheid én met verantwoordelijkheid. Ik weet niet wat er gebeurd is met die toets. Ik heb geen bewijzen. Maar ik weet zeker dat het geen zuivere koffie is. En als ik jullie zo zie, dan weet ik het zeker.’ Het is weer even stil. ‘Ik vraag jullie niet om een verklaring. Dat zou een aanleiding kunnen geven tot klikken, tot verraad – met alle gevolgen van dien. Maar ik eis dat dit gedrag verandert. Ik tolereer dit niet, dus stel ik een sanctie in.’ ‘O mevrouw, we worden toch niet geschorst,’ Iris huilt bijna. De directeur vangt

Page 7: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 7 / 15

de woedende blik van Sam op, die hij richting Iris zendt. ‘Nee,’ zegt de directeur: ‘ik heb iets heel anders in gedachten. Het thema van de kerstviering van dit jaar is “Geboren leider”. En dat gaan jullie invullen. Met elkaar. Dat dwingt jullie om na te denken over macht, over leiderschap en over zorgen voor elkaar. Mevrouw de Boer van de godsdienstsectie is erbij, maar jullie doen de voorbereiding én de uitvoering.’

Als de directeur vertrokken is, barst de hele klas uit in een enorm kabaal. Alle spanning van de afgelopen uren knalt er in één keer uit. ‘De kerstviering organiseren! Is ze nou helemaal gek geworden?! We gaan daar toch niet voor paal staan! Hoe suf wil je het hebben? Ik word nog liever geschorst!’ De opmerkingen vliegen over en weer. Michiel kijkt naar Sam: ‘Wat gaan we doen?’ ‘Nou, niks!’ antwoordt Sam stellig. ‘Ze kunnen ons toch niet dwingen? Als ik dit aan mijn vader vertel, dan neemt hij vast wel maatregelen. Dit hoeven we toch niet te pikken?’ Iris aarzelt. ‘Ja maar, hebben we een keus, dan?’ ‘Tuurlijk,’ zegt Sam kortaf. ‘Wat een muts, die directeur. Zwak geklets over ‘de C’ – Sam bootst de stem van de directeur na. ‘Wat heb ik met die C te maken? Ze kunnen de kerstboom in.’ Er wordt minder hard gelachen dan Sam verwacht.

Ineens gaat Willemijn staan. De onzichtbare schim van deze groep. Zo iemand van wie je nauwelijks merkt of ze er nu wel of niet is. Zwetend en blozend, maar ze staat. ‘Het is mooi geweest, Sam,’ zegt ze dan. Ongelovig draait Sam zich naar haar toe. ‘Hoorde ik wat piepen,’ zegt hij. ‘Hoorde jij wat Michiel?’ Michiel haalt wat lacherig zijn schouders op. ‘O, wacht – het is die bolle! Ik wist niet dat ze praten kon.’ Willemijn krijgt een diepe kleur en de tranen springen in haar ogen. Maar ze blijft staan. ‘Ik heb genoeg van jou, Sam. Genoeg van je getreiter, van je zelfgenoegzaamheid. Je denkt dat je heel wat bent.’ Verbluft kijkt Sam haar aan: ‘Wat zeg je nou?’ ‘Door jouw stoere, stomme gedrag had deze hele klas geschorst kunnen worden, want niemand durfde te zeggen dat je te ver bent gegaan,’ gaat Willemijn verder. ‘Jij denkt dat je met je populaire hoofd alles kunt maken. Maar ik doe niet meer mee. Jij denkt misschien dat je de ‘geboren leider’ bent, maar volgens mij snap je er niks van. Ik heb genoeg van jou en van al die stomme schapen die achter jou aan sjokken. Ik ga de uitdaging wel aan. Al moet ik het in mijn eentje doen. Maar: wie doet er mee?’ Er hangt een ongemakkelijke stilte in het lokaal. Je ziet het muntje rollen – welke kant zal het op vallen? Het lijkt alsof iedereen wacht op die uitkomst, op wie de eerste stap zal zetten.‘Jij bent een vet, dom, zweterig, lelijk...’ Sam komt van woede niet uit zijn woorden. ‘Niks! Dat ben je. Gewoon helemaal niks! Ik zou maar effe dimmen, als ik jou was, want anders heb je geen leven meer op deze school, begrijp je?!’ ‘Ik heb niks te verliezen, Sam,’ zegt Willemijn nu heel rustig. ‘Dat leven, dat had ik toch al niet. Daar kan niks meer aan verpest worden.’

Dan staat Lara op – ook zo’n onopvallend meisje. ‘Ik doe mee, Willemijn. Ik denk dat we eigenlijk allemaal wel mee willen doen. Maar niet iedereen is zo dapper als jij bent.’ Iris heeft tranen in haar ogen. ‘O, ik vind het zo erg, Willemijn! Het spijt me zo. Ik doe ook met je mee.’ En zo staan ook de andere klasgenoten langzaamaan op. Michiel durft Sam niet aan te kijken als hij uiteindelijk ook gaat staan. Het muntje is gevallen...

Page 8: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 8 / 15

En zo kan het gebeuren dat HAVO 4 een indrukwekkende kerstviering neerzet. Op hun eigen manier. Met een onzekere, blozende en soms zwetende Willemijn die het voortouw neemt in de voorbereidingen. Een viering over alleen gaan – met Boulevard of broken dreams van Green Day. Over slecht leiderschap – met Rule the world van Coldplay. Met de ‘over the top’ Glee-versie van Everybody wants to rule the world. Ze vertellen het verhaal van hun HAVO 4 en hun zoektocht naar wat goed leiderschap nu eigenlijk betekent. En Sam heeft inmiddels een andere school gevonden.

6+7. Activiteit / sketch: het voorbereiden van een (deel van de) vieringAansluitend op het verhaal Het muntje valt van Hilde van Halm bieden wij voorstellen voor extra onderdelen van de viering, die door de leerlingen kunnen worden voorbereid. In de voorbereiding zijn dit activiteiten. In de uitwerking leidt dit onderdeel niet echt tot een sketch, maar wel tot een uitvoering die door leerlingen is bedacht en waarin het thema goed uitkomt.

Werkwijze: ga uit van het verhaal Het muntje valt en gebruik dit in een gesprek om over leiderschap met de leerlingen te praten.Laat de leerlingen in groepjes teksten schrijven en songs uitzoeken, die aansluiten bij het thema en die tijdens de viering gebruikt kunnen worden.Wees kritisch op de onderdelen die uiteindelijk gebruikt worden tijdens de viering. Houdt de onderstaande teksten en songs achter de hand als voorbeelden van hoe het zou kunnen. De viering van Havo 4 is een voorbeeld van wat leerlingen zelf in elkaar kunnen zetten.

De viering van HAVO-4

Leerling: Een slecht leider is hijdie door de mensen wordt veracht.Een goed leider is hijdie door de mensen wordt vereerd.Een groot leider is hij van wie de mensen zeggen:’We hebben het zelf gedaan.’Lao Tse

 Leerling: We hebben allemaal wel eens het gevoel dat we eenzaam zijn. We

lopen alleen. We lopen met elkaar alleen. Wie ziet mij? Wie weet dat ik besta?Wie zegt mij welke kant ik op moet?

Green Day – Boulevard of Broken Dreams http://www.youtube.com/watch?v=F_1PMEfUMQI

Leerling: Dan zijn er altijd mensen die ‘het’ hebben. Je wordt als een magneet door ze aangetrokken. Je wilt bij hem in de buurt zijn! Je moet met haar bevriend raken! Ze lijken te weten hoe je dat doet, leven. Ze hebben de juiste kleren. Ze hebben het altijd naar hun zin. Ze zeggen de juiste dingen op het juiste moment. Dus je volgt ze – op Facebook, op Twitter, in de klas – want als je bij hen in de buurt bent, straalt er misschien ook iets op jou af.

Page 9: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 9 / 15

Glee – Sexy and I know ithttp://www.youtube.com/watch?v=JcCtyMSuyHk

Leerling: Aan de rand van het bos onder de rozenstruik had de hommel een winkeltje. Het was maar een klein zaakje, en een etalage en een toonbank waren er niet. Maar er was wel wat te koop. Het waren dingen waar bijna nooit iemand behoefte aan had: een dennennaald, een pluisje, een druppel water, een grassprietje, een stukje beukenschors, een verwelkt wilgenroosje en een paar stofjes. ‘Soms,’ zei de hommel als iemand hem vroeg of hij wel eens iets verkocht. Op een dag gaf de luipaard een feest waarvoor hij alleen de keurigste dieren had uitgenodigd – dus niet de kakkerlak en de aardworm en de horzel, en ook niet het nijlpaard, de eekhoorn en de mier. Maar wel de wesp, de zwaan, de brilslang, de flamingo, de forel en de sprinkhaan.Reeds vroeg in de middag van die dag stond de sprinkhaan voor zijn spiegel om te zien of hij er keurig genoeg uitzag. Hij schoof de panden van zijn jas iets dichter naar elkaar toe, trok zijn schouders wat naar achteren, poetste zijn voelsprieten voor de zoveelste keer en liet een voorname glimlach rond zijn lippen spelen.En toch, dacht hij, terwijl hij zich voorstelde hoe hij het huis van de luipaard zou betreden, toch ontbreekt er nog iets aan mij, iets deftigs, iets...Plotseling wist hij wat. Hij keek om zich heen, trok laden open, sprong op kasten, gluurde in vazen en ging met zijn vinger langs richels. Maar hij vond niet wat hij zocht.Hij haastte zich naar buiten en vroeg het aan de zwaluw die op het laatste ogenblik nog uitgenodigd was en zijn jas stond te strijken. Maar de zwaluw kon hem niet helpen. De sprinkhaan holde naar de winkel van de hommel. Hijgend stoof hij naar binnen.‘Ik moet een stofje hebben,’ zei hij. Zijn voelsprieten trilden gejaagd. ‘Een stofje...’ zei de hommel nadenkend. ‘Ik geloof wel dat ik er daar nog een van heb.’Hij ging de sprinkhaan voor naar een hoek van de winkel waar een klein grijs stofje lag achter een bordje NIET HOESTEN.De sprinkhaan bekeek het stofje aandachtig en zei toen: ‘Hoewel ik aan een iets lichter stofje de voorkeur zou geven neem ik het toch. Hoeveel ben ik u schuldig?’‘Eens kijken...’ zei de hommel. ‘Dat is dan een fortuin.’De sprinkhaan wist tot zijn spijt niet hoeveel een fortuin was. Bovendien had hij niets bij zich. Maar, dacht hij, ik ontmoet vanavond zoveel voorname dieren dat er vast wel iemand met een paar fortuinen bij is, die er een aan mij zal geven.‘Morgenochtend krijgt u een fortuin,’ zei hij.‘Dat is goed,’ zei de hommel en hij vloog van plezier naar het plafond en terug.De sprinkhaan nam het stofje mee en verliet de winkel.

Page 10: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 10 / 15

Die avond betrad hij de zaal waar de luipaard zijn feest gaf. Even bleef hij in de deuropening staan en liet hij zijn blik over de aanwezigen glijden: de flamingo zag hij, die beschaafd uit een venster staarde, en de gazelle die zijn voorhoofd koelte toewuifde met een espeblad, en ook de zwaan zag hij, die zijn uiterste best deed om in gedachten te verzinken.De luipaard verontschuldigde zich tegenover het edelhert en kwam op de sprinkhaan af.‘Sprinkhaan!’ zei hij. ‘Welkom, welkom.’ Hij stak een van zijn klauwen gastvrij uit.De sprinkhaan knikte nauwelijks merkbaar. Hij hield daarbij zijn hoofd iets opzij. Toen sloeg hij met een luchtig gebaar het stofje van zijn schouder, terwijl hij mild en innemend glimlachte.

Toon Tellegen, Misschien wisten zij alles, Amsterdam 2005

Coldplay – Viva la vidahttp://www.youtube.com/watch?v=L70Nca5MvM8

Leerling: De leiders van de buitenkant – ze zijn overal. Vooral bezig met zichzelf, vaak ten koste van anderen. Maar ze kunnen alleen doorgaan, als wij dat toestaan. We kunnen ook onze eigen leider worden – zelf denken, zelf doen. Staan voor wie we zijn. En eigenlijk hebben we daar iedereen bij nodig: ‘Gather everyman, gather every woman, celebrate your lives, give thanks for your children.Gather everone, gather all togetheroverlooking none, hoping life gets better for the world’

Isley Brothers – Harvest for the Worldhttp://www.youtube.com/watch?v=XB-9x4Nc6C8

Leerling: De zachte krachten zullen zeker winnen in ’t eind – dit hoor ik als een innig fluistren in mij: zoo ’t zweeg zou alle licht verduistren alle warmte zou verstarren van binnen.De machten die de liefde nog omkluistren zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen, dan kan de groote zaligheid beginnen die w’als onze harten aandachtig luistrenin alle teederheden ruischen hooren als in kleine schelpen de groote zee. Liefde is de zin van ’t leven der planetenen mensche’ en diere’. Er is niets wat kan storen ’t stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten: naar volmaakte Liefde stijgt alles mee.

Henriëtte Roland Hols, overgenomen van: http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/h.roland.holst/zact.html

Leerling: Een slecht leider is hijdie door de mensen wordt veracht.

Page 11: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 11 / 15

Een goed leider is hijdie door de mensen wordt vereerd.Een groot leider is hij van wie de mensen zeggen:’We hebben het zelf gedaan.’Lao Tse

8. Bijbellezing en overdenking

Lezing van Matteüs 2:1-18 [Nieuwe Bijbelvertaling 2004]Toen Jezus geboren was in Betlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.’ Koning Herodes schrok hevig toen hij dit hoorde, en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk samen om aan hen te vragen waar de messias geboren zou worden. ‘In Betlehem in Judea,’ zeiden ze tegen hem, ‘want zo staat het geschreven bij de profeet: “En jij, Betlehem in het land van Juda, bent zeker niet de minste onder de leiders van Juda, want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.”’ Daarop riep Herodes in het geheim de magiërs bij zich; hij wilde precies van hen weten wanneer de ster zichtbaar geworden was, en stuurde hen vervolgens naar Betlehem met de woorden: ‘Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind. Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt, zodat ook ik erheen kan gaan om het eer te bewijzen.’ Nadat ze geluisterd hadden naar wat de koning hun opdroeg, gingen ze op weg, en nu ging de ster die ze hadden zien opgaan voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was. Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. Daarna openden ze hun kistjes met kostbaarheden en boden het kind geschenken aan: goud en wierook en mirre. Nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te gaan, reisden ze via een andere route terug naar hun land. Kort nadat zij op die manier de wijk genomen hadden, verscheen er aan Jozef in een droom een engel van de Heer. Hij zei: ‘Sta op en vlucht met het kind en zijn moeder naar Egypte. Blijf daar tot ik je weer roep, want Herodes is naar het kind op zoek en wil het ombrengen.’ Jozef stond op en week nog diezelfde nacht met het kind en zijn moeder uit naar Egypte. Daar bleef hij tot de dood van Herodes, en zo ging in vervulling wat bij monde van de profeet door de Heer is gezegd: ‘Uit Egypte heb ik mijn zoon geroepen.’ Toen Herodes begreep dat hij door de magiërs misleid was, werd hij verschrikkelijk kwaad, en afgaande op het tijdstip dat hij van de magiërs had gehoord, gaf hij opdracht om in Betlehem en de wijde omgeving alle jongetjes van twee jaar en jonger om te brengen. Zo ging in vervulling wat gezegd is door de profeet Jeremia: ‘Er klonk een stem in Rama, luid wenend en klagend. Rachel beweende haar kinderen en wilde niet worden getroost, want ze zijn er niet meer.’

Overdenking: Macht!Bij Matteüs 2:1-18door Greet Brokerhof-van der Waa

Macht. Daar kicken mensen op. Zelf de regels bepalen. Anderen laten uitvoeren wat jij in je hoofd hebt. Ondergeschikten die tegen je opkijken en doen wat jij zegt. Dat

Page 12: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 12 / 15

geeft een geweldig gevoel. Jongeren die steeds moeten doen wat de docent zegt, dromen ervan. En ook veel volwassenen willen graag leiding geven. Er zijn dan ook veel leiders op de wereld, kleine en grote. De kleine vind je in je klas of vriendengroep. Ze zeggen wat er gebeuren moet en bepalen wie er wel en wie er niet bij hoort. De grote zie je achter directiebureaus, en in paleizen en regeringsgebouwen.

Leiders. Ze kunnen niet zonder macht. Maar macht is niet ongevaarlijk. Het is verleidelijk om er misbruik van te maken. Om dingen te doen die in jouw voordeel zijn. Om vooral aan jezelf te denken als niemand je op de vingers tikt. Er zijn leiders die de schuld afschuiven op hun ondergeschikten als er iets fout gaat. En die er bij succes als de kippen bij zijn om zelf alle eer op te strijken. Bovendien: macht went. Je kunt eraan verslaafd raken. Dan krijg je mensen die werkelijk alles doen om aan de macht te blijven.

Zo iemand was Herodes. Hij heerste zo’n tweeduizend jaar geleden als een vorst over zijn land. Als de wijzen uit het oosten aankloppen en vragen waar de pasgeboren koning is, schrikt hij zich rot. Een concurrent! De koning wint informatie in en probeert achter de precieze locatie van die pasgeboren koning te komen. En als dat niet lukt, pakt hij het grondig aan. Want de grote leider heeft maar één doel: deze concurrent moet dood. In de wijde omgeving van Betlehem laat hij alle baby- en peuterjongetjes doden. Een gruwelijke actie van een tiran die alleen aan zichzelf denkt. Een leider van het soort dat ook in onze tijd opduikt. Die mensen vermoordt om aan de macht te blijven. Of om de macht te krijgen. Gewetenloos en wreed.

Niet alle leiders zijn zo. Dat zie je aan het pasgeboren kind dat laat zien dat het heel anders kan. Want dit kind overleeft het. De kleine Jezus ontsnapt aan de massamoord doordat zijn vader gewaarschuwd wordt en vlucht. Later blijkt hij een geboren leider met veel volgelingen. Hij moet niets hebben van machtsspelletjes en is niet uit op eigenbelang. Hij laat zien dat een goede leider juist dienstbaar is aan de anderen. Dat mensen niet tegen je op hoeven kijken om respect voor je te hebben. Dat je niet moet vernederen of dwingen. Dat je meer bereikt met aandacht en begrip.

Wie mensen in hun waarde laat, haalt het beste in ze boven. Zulke leiders kan de wereld goed gebruiken. Niet de mensen met de grote mond, die de baas willen spelen en zelf de schijnwerpers zoeken. Maar leiders op de achtergrond, die anderen zo aansturen dat ze boven zichzelf uitstijgen en zichzelf overtreffen. Leiders die er niet stiekem zelf beter van willen worden, maar die willen dat iederéén er beter van wordt. Zo’n leider kauwt niet alles voor. Die drukt zijn zin niet door. Die heeft vertrouwen in anderen. Die ziet wat mensen kunnen en geeft ze verantwoordelijkheid.

Niet iedereen is een geboren leider. Maar je kunt wel een stukje verantwoordelijkheid dragen. Voor je eigen leven en dat van anderen. Voor een betere wereld. Wie zich laat leiden door de woorden van het Kerstkind weet welke kant we met elkaar uit moeten. Ieder van ons is een stukje verantwoordelijkheid toevertrouwd. Voor een wereld waar mensen in vrede kunnen leven. Waar liefde heerst. En vertrouwen. En begrip.

9.Gedicht: We hebben een ster gezien

Page 13: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 13 / 15

We hebben een ster gezien,zeiden de wijzen.Licht aan de hemeldat verwijst naareen koning die geboren is.We laten ons leidendoor dat licht.En we zijn nu op zoeknaar een kind dat de wereld verandert.

Ze vinden het kindin een simpele stal.Niet in een paleis.Niet op een troon.Geen koning met rijkdom of status.

Het zou een heel gewoonkind kunnen zijn.Maar wie zich laat leidendoor het hemelse lichtziet daar een geboren leider.

Een leider die mensonder de mensen zal zijn.Die met ze oploopten vooroploopt.Die ze op weg helptnaar elkaar en naar vrede.

We hebben een ster gezien,zeggen zijn volgelingen.Ze noemen hemkoning of Messias,en bezingen hem als ‘Superstar’.Licht van bovenvoor wie het wil zien.Dat om navolging roepten mensen wil leidennaar een hemel op aarde.

Greet Brokerhof-van der Waa

10. SlotgebedGod, we bidden uvoor alle leiders in de werelddie hun best doen

Page 14: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 14 / 15

om ons de juiste weg te wijzen.Die ons stimulerenen ons helpen om dát te doenwat goed voor ons is.Geef ze helderheiden zet ze op het goede spoor.

We bidden uvoor presidenten en premiers,voor directeuren en managersdie voor moeilijke beslissingen staanin verband met de crisis.Die moeten kiezen en zich afvragenwat het beste uit zal pakken.Geef ze de moedom eerlijke keuzes te maken.

We bidden uvoor alle mensen in ons levendie het voortouw durven nemenals niemand iets doet.Die ons en anderen meenemenin hun enthousiasmezodat er iets van de grond komt.Geef dat ze zich inzettenvoor de juiste dingen.

En we bidden u voor onszelf.Dat we ons laten leidendoor hoop en vertrouwen.Dat we ons de weg laten wijzendoor de boodschap van Kersten ook anderen op weg helpennaar respect, begrip en vrede.Geef dat we onze machtnooit verkeerd gebruiken.

11. Slotwoord en groetDe wereld is afhankelijk van goede leiders,mensen die bereid zijn naar anderen te luisteren en de belangen van anderen te dienen.Leiders die niet kiezen voor geweld en onderdrukking,maar die de weg van Christus willen gaan,de leider van ons hart, van wie we de geboorte vandaag vieren.Laat Jezus ons voorgaan in dienende liefde.

Kerstmis is de belofte van een andere wereld, waarin mensen de weg van liefde zoeken.

Page 15: Kerstliturgie 2013

Kerstviering Oase Magazine 2012 blz. 15 / 15

Deze boodschap is verwoord en verbeeld in de onderstaande ZinCard, die aan de leerlingen meegegeven kan worden om die boodschap van belofte en liefde door te geven aan iemand in hun eigen omgeving.