Kennisnet Jaarverslag 2010 · 2011-05-20 · Voor u ligt het Kennisnet Jaarverslag 2010. Het...

1

Kennisnet Jaarverslag 2010

Inleiding

JAARVERSLAG 2010 | 3

Voorwoord Voor u ligt het Kennisnet Jaarverslag 2010. Het afgelopen jaar was voor Kennisnet het

tweede jaar binnen het meerjarenplan 2009-2012 Natuurlijk met ict! Het jaarplan

(ver)rijk onderwijs, natuurlijk met ict! gaf in 2010 richting aan de activiteiten. Zo was

er meer aandacht voor de organisatie van het onderwijs en is er fors ingezet op de

samenwerking met strategische partners en sectororganisaties.

In 2010 heeft Kennisnet goede resultaten geboekt. Hierbij is aandacht geweest voor

de kwaliteit en de kwantiteit, maar vooral ook voor een meer integrale benadering

van het onderwijs. Het onderwijs waardeert Kennisnet positief, dat blijkt onder

andere uit het Klanttevredenheidsonderzoek en de daarop gebaseerde kwaliteitsindex.

Onderzoek laat zien dat het goed benutten van ict het leren aantrekkelijker maakt en

leidt tot een efficiëntere inzet van middelen, en hogere onderwijsrendementen. Ict is

daarmee een belangrijk middel bij het realiseren van de ambities van het onderwijs.

Het Jaarverslag en de achterliggende Vier in Balans Monitor tonen echter dat er nog

stappen gemaakt moeten worden om ict echt effectief in te zetten. De integratie van

ict in het onderwijs groeit gestaag, met 2 a 3% per jaar. Dit is te langzaam.

Om de integratie van ict in het onderwijs te versnellen versterkt Kennisnet daarom in

2011 haar portfolio. Door de samenwerking met en voor het onderwijs verder te

intensiveren wordt het onderwijs geholpen haar ambities met ict te realiseren.

De directie

Inleiding

4 | JAARVERSLAG 2010

Inhoud Voorwoord ............................................................................................3

Inhoud..................................................................................................4

1. INLEIDING ................................................................................................5

Leeswijzer ............................................................................................9

2. VERANTWOORDING ..................................................................................... 10

3. PRIMAIR ONDERWIJS .................................................................................. 18

Ontwikkelingen.................................................................................... 18

Programmalijnen ................................................................................. 21

4. VOORTGEZET ONDERWIJS ............................................................................. 33

Ontwikkelingen.................................................................................... 33


5. MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS .................................................................... 44

Ontwikkelingen.................................................................................... 44


6. HET MINISTERIE VAN OCW EN STRATEGISCHE PARTNERS .......................................... 58

Het ministerie van OCW ....................................................................... 58

(Strategische) Partners........................................................................ 60

Internationaal..................................................................................... 62

Aanvullende programma’s en projecten ................................................. 64

7. DIENSTEN............................................................................................... 71

Kennisnet portals ................................................................................ 71

Edurep................................................................................................ 73

Entree ................................................................................................ 74

Leraar24 ............................................................................................. 75

Wikiwijs ............................................................................................. 76

8. ORGANISATIE KENNISNET ............................................................................. 78

Algemeen ............................................................................................ 78

Organisatieontwikkeling ...................................................................... 81

Sociaal Jaarverslag.............................................................................. 82

9. FINANCIËN.............................................................................................. 84

Exploitatierekening ............................................................................. 84

BIJLAGEN ....................................................................................................... 86

Uitkomsten klanttevredenheidsonderzoek.............................................. 86

Publicaties.......................................................................................... 91


1. Inleiding

Kwalitatief hoogwaardig onderwijs is van belang om de ambities van Nederland waar

te kunnen maken. De uitdaging om het leren meer op maat in te richten, vraagt om

verbetering en vernieuwing. Ict is hierbij vanzelfsprekend niet het doel, maar wel

een onmisbaar middel binnen het onderwijs van vandaag en een belangrijke

bouwsteen voor het onderwijs van morgen. Niet voor niets was de titel van het

jaarplan 2010 dan ook ‘(ver)rijk onderwijs, natuurlijk met ict!’. In dit jaarverslag 2010

legt Kennisnet verantwoording af over de activiteiten en de in 2010 geboekte

resultaten. Daarbij wordt ingegaan op de vraag of het onderwijs beter in staat is om

gebruik te maken van de mogelijkheden die ict biedt om het rendement te verbeteren.

En in hoeverre het onderwijs die mogelijkheden ook daadwerkelijk benut. Vast staat

dat het belang van ict voor het onderwijs breed wordt gedeeld. Er moet echter meer

rendement worden gehaald uit de investeringen die scholen en anderen in de

afgelopen jaren hebben gedaan. Daar maakt Kennisnet zich hard voor. Door het laten

zien wat werkt, en wat niet, en door het aanbieden van onafhankelijke diensten.

Weten wat werkt en dit in de praktijk brengen

Onderzoek laat zien dat doordacht gebruik van ict bijdraagt aan het verbeteren van de

kwaliteit, effectiviteit en efficiëntie van het onderwijs. Het gebruik van ict in het

Nederlandse onderwijs neemt langzaam maar zeker toe. De vraag is niet langer óf,

maar hóe ict op een goede manier geïntegreerd kan worden in de instelling.

Kennisnet is hierbij de partner voor alle onderwijsinstellingen in het primair-

voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs. Zij richt zich daarbij met name op de

Inleiding


(aankomende) docent als drager van het onderwijs en de manager die de docent in

staat moet stellen ict te benutten. In het primair onderwijs worden deze doelgroepen

aangevuld met de leerling voor zover het gaat om het aanbieden van een veilige speel-

en leeromgeving.

Een effectieve integratie van ict in het onderwijs hangt af van enkele essentiële

elementen. Dan gaat het om managers met een gecoördineerde onderwijsvisie waarin

ict haar plek heeft, om professionele docenten en om een overzichtelijk en

toegankelijk aanbod van digitaal leermateriaal. Deze elementen vormen onze

programmalijnen: organisatie, professionalisering en leermateriaal.

Kennisnet in 2010 In het Meerjarenplan 2009 - 2012 – Natuurlijk met ict wordt de strategie van

Kennisnet beschreven. In het jaarplan 2010 is een aantal accenten aangebracht. Zo is

de missie aangescherpt tot ‘Kennisnet ondersteunt en inspireert

onderwijsinstellingen met onafhankelijke expertise en diensten bij het effectief

gebruik van ict’. Hiermee worden twee zaken tot uiting gebracht, in plaats van

‘bieden’ is gekozen voor ‘ondersteunen en inspireren’. Kennisnet is immers een

vraaggestuurde, geen aanbodgedreven organisatie. Daarnaast is de zinsnede ‘om de

kwaliteit van het leren te verbeteren’ vervallen; daarmee wordt aangegeven dat de

inzet van ict in de secundaire processen meer nadruk krijgt dan in voorgaande jaren.

Het jaarplan sluit aan bij de door het ministerie van OCW en de sectororganisaties

gestelde speerpunten in de verschillende kwaliteits- en strategische agenda’s, zoals

’het verhogen van de productiviteit, talentontwikkeling, efficiënte

gegevensuitwisseling, bestrijden van het lerarentekort, kwalitatief goede

leermiddelen en competentiegericht onderwijs’.

Samenwerking en cocreatie

Samenwerking en cocreatie waren belangrijke uitgangspunten bij het opstellen van

het Jaarplan. Kennisnet heeft dit waargemaakt door ook in 2010 met veel verschillende

organisaties samen te werken bij het realiseren van oplossingen die aansluiten bij de

behoeften van het onderwijs. Een bijzondere rol is daarbij weggelegd voor de

sectororganisaties (PO-raad, VO-raad en MBO-raad) en de hieraan verbonden

saMBO~ICT en het IP-VO (Innovatieplatform-VO).

De gebruikers zijn nadrukkelijk betrokken bij het doorontwikkelen van de

eindgebruikersdiensten. Zo werd bij de kidsportal onder leerlingen en docenten

onderzocht waar zij behoeften aan hebben en hoe de portal hier aan tegemoet kan

Inleiding


komen. Bij diensten zoals Leraar24 hebben de gebruikers een belangrijke stem in de

keuze van onderwerpen.

Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs

Samenwerking tussen verschillende onderwijssectoren is van belang om gegevens over

leerlingen en hun leerresultaten uit te kunnen wisselen. Op deze manier ontstaan

gestandaardiseerde informatiestromen tussen scholen onderling en tussen scholen en

overheidsinstellingen zoals DUO. Dit komt de efficiëntie (minder administratieve

lasten) en de effectiviteit (betere informatie over de leerling) ten goede. Kennisnet

heeft samen met SURFfoundation de sectororganisaties en het ministerie van OCW

ondersteund bij het verbeteren van de informatiehuishouding.

Expert, dienstverlener en innovator Kennisnet heeft zich in 2010 sterker geprofileerd op drie rollen: expert,

dienstverlener en innovator. Als expert biedt Kennisnet toegang tot de aanwezige

kennis in haar vakgebied en brengt professionals samen in (lerende) netwerken,

bovendien richt Kennisnet zich hierbij op het versterken van het aanwezige

wetenschappelijke fundament. Als innovator draagt Kennisnet bij aan het creëren van

de leeromgeving van de toekomst. Kennisnet verkent de relevantie, haalbaarheid en

toepasbaarheid van ontwikkelingen en innovaties voor het onderwijs.

Expert

Onderwijsprofessionals willen zowel voor het onderwijsproces, alsook voor de

ondersteunende processen weten wat werkt. Kennisnet voorziet het onderwijs van

bruikbare kennis waarmee evidence informed keuzes bij de inzet van ICT gemaakt

kunnen worden. Hiertoe vertaalt Kennisnet wetenschappelijk onderzoek naar de

praktijk. Ook worden samen met het onderwijs onderzoeken en experimenten

uitgevoerd. Bovendien heeft Kennisnet zicht op ontwikkelingen die zich in de

onderwijspraktijk voordoen en kennis over de mogelijkheden die technologie het

onderwijs biedt. Deze kennis wordt verspreid via uiteenlopende kanalen zoals via de

relatiemanagers en presentaties op conferenties, op de verschillende portals, in

publicaties en via kanalen van andere organisaties of via reguliere media.

Innovator

Om de rol van innovator steviger neer te zetten is een innovatieportal ontwikkeld

(innovatie.kennisnet.nl). De portal is er voor voorlopers op het gebied van

vernieuwingen in het onderwijs met behulp van ict en informeert, inspireert en biedt

ruimschoots mogelijkheden voor interactie. De thema’s worden geselecteerd aan de

hand van de innovatieradar van Kennisnet. Het betreft vergezichten van nieuwe

ontwikkelingen maar ook concrete pilots die vaak vorm krijgen in het

Inleiding


SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma. De innovatieportal belicht de onderwerpen

altijd met een onderwijsbril; hoe kan het onderwijs hiervan profiteren?

Naast de innovatieportal en de innovatieradar vinden er communicatieactiviteiten

plaats rondom projecten van het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma. Het

onderwijs komt onderwerpen als augmented reality en RFID of cloud computing in het

onderwijs tegen in de vorm van sessies op congressen, artikelen in vakmedia en

publicaties en video’s. Publicitair gezien was het project ‘Het Leren van de Toekomst’

in het voorjaar een groot succes. Er is veel aandacht gegenereerd voor dit innovatieve

project, onder meer via het jeugdjournaal.

Dienstverlener

Als dienstverlener maakt Kennisnet het onderscheid tussen activiteiten gericht op de

overkoepelende onderwijsbehoefte en op de activiteiten die Kennisnet meer op maat

uitserveert. Hierbij is verder onderscheid te maken tussen ‘platformdiensten’ die

erop gericht zijn de educatieve contentketen beter te laten functioneren en diensten

die direct door de docent of een manager kunnen worden ingezet. Bovendien heeft

Kennisnet ook een aantal fysieke diensten.

In 2010 zijn de platformdiensten Edurep en de Kennisnet-federatie (gebaseerd op de

Entree-techniek) verder functioneel ontwikkeld en is het aantal aanbieders dat

gebruik maakt van deze diensten sterk toegenomen. Dit maakt dat de contentketen is

versterkt.

Diensten als Wikiwijs en Teleblik vergroten het aanbod digitaal leermateriaal dat de

docent direct in de klas kan gebruiken terwijl docenten Leraar24 kunnen gebruiken om

invulling te geven aan de eigen ontwikkeling.

Lerende netwerken zijn een belangrijk instrument om gezamenlijk het benutten van ict

op een hoger niveau te brengen. Naast de online communities stimuleert en

organiseert Kennisnet daarom lerende netwerken, onder meer via de samen

deskundiger netwerken (PO) en ambassadeursprogramma’s.

Kennisnet op de lange termijn

In 2010 heeft Kennisnet een lange termijn scenariostudie afgerond. In deze studie

wordt beschreven hoe het onderwijs zich in de komende tien jaar zal ontwikkelen. De

verwachting is dat de scholen zich gaan begeven naar een situatie waarin zij – daar

waar het gaat om het gebruik van ict – in balans zijn. Dat betekent dat zij een andere

ondersteuningsbehoefte zullen hebben waardoor activiteiten en rollen van Kennisnet

zullen veranderen. Dit heeft vooral gevolgen voor de rol van dienstverlener. In plaats

van diensten voor de eindgebruikers zal Kennisnet zich in de toekomst verder

Inleiding


concentreren op het ontwikkelen en beheren van ‘platformdiensten’ die nodig zijn om

de ict-infrastructuur van het onderwijs te laten renderen.

Leeswijzer Met het jaarverslag legt Kennisnet verantwoording af. In het jaarverslag worden de

ambities, activiteiten, effecten en context waarbinnen Kennisnet opereert beschreven.

Het jaarverslag is zowel bedoeld voor de verticale verantwoording aan de Raad van

Toezicht en de subsidieverstrekker alsook voor de horizontale verantwoording aan

klanten, partners en andere geïnteresseerden.

Het jaarverslag is als volgt opgebouwd:

In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de resultaten en effecten van Kennisnet op

basis van de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek, de Vier in

Balansmonitor en het ketenpartneronderzoek, gecompleteerd met enkele gegevens

die Kennisnet zelf heeft verzameld.

In hoofdstuk 3 tot en met 5 wordt ingegaan op de ontwikkelingen, activiteiten en

bereikte resultaten per onderwijssector.

Hoofdstuk 6 beschrijft de ontwikkelingen in relatie tot het ministerie van OCW en

strategische partners.

Hoofdstuk 7 gaat in op resultaten van de platformdiensten.

Hoofdstuk 8 beschrijft de financiën

Hoofdstuk 9 beschrijft de organisatie van Kennisnet.

In de bijlage worden de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek in meer

detail gepresenteerd en wordt een overzicht gegeven van de verschillende

publicaties die Kennisnet in 2010 heeft uitgebracht.

Verantwoording


2. Verantwoording

Kennisnet ondersteunt en inspireert onderwijsinstellingen met onafhankelijke

expertise en diensten bij het effectief gebruik van ict. De activiteiten van Kennisnet

zijn geclusterd in drie programmalijnen: organisatie, professionalisering en

leermateriaal. Daarnaast is er in het jaarplan 2010 specifiek aandacht besteed aan

innovatie en het opbouwen van expertise.

Bij de verantwoording van Kennisnet over 2010 gaat het om het duidelijk maken van

de bereikte effecten (outcome), de geboekte resultaten (output) en de gebruikte

middelen (input). Bovendien is het belangrijk om te weten hoe klanten tegen Kennisnet

aan kijken en wat onze partners vinden. Het jaarverslag gaat op al deze onderwerpen

in. Jaarlijks worden de effecten, de waardering en de gepercipieerde bijdragen

gemeten in onafhankelijke onderzoeken.

Andere gegevens die worden gebruikt bij de verantwoording zijn bijvoorbeeld

webstatistieken en het aantal deelnemers aan sessies. Deze informatie wordt door

Kennisnet zelf verzameld. De invloed van Kennisnet op de verschillende indicatoren

varieert, zo is de invloed van Kennisnet op outcome indicatoren vaak beperkt, terwijl

de invloed van Kennisnet op het gebruik van verschillende diensten veel groter is.

Bovendien is het zo dat het vaak lange tijd duurt voordat inspanningen leiden tot

wezenlijke veranderingen in het onderwijs.

Om in een oogopslag te kunnen beoordelen hoe Kennisnet gepresteerd heeft is in het

volgende schema aangegeven welke indicatoren we van belang vinden en hoe we

hierop hebben gescoord. Uiteraard wordt de beoordeling vervolgens toegelicht.

Verantwoording


2. Verantwoording

Kennisnet ondersteunt en inspireert onderwijsinstellingen met onafhankelijke

expertise en diensten bij het effectief gebruik van ict. De activiteiten van Kennisnet

zijn geclusterd in drie programmalijnen: organisatie, professionalisering en

leermateriaal. Daarnaast is er in het jaarplan 2010 specifiek aandacht besteed aan

innovatie en het opbouwen van expertise.

Bij de verantwoording van Kennisnet over 2010 gaat het om het duidelijk maken van

de bereikte effecten (outcome), de geboekte resultaten (output) en de gebruikte

middelen (input). Bovendien is het belangrijk om te weten hoe klanten tegen Kennisnet

aan kijken en wat onze partners vinden. Het jaarverslag gaat op al deze onderwerpen

in. Jaarlijks worden de effecten, de waardering en de gepercipieerde bijdragen

gemeten in onafhankelijke onderzoeken.

Andere gegevens die worden gebruikt bij de verantwoording zijn bijvoorbeeld

webstatistieken en het aantal deelnemers aan sessies. Deze informatie wordt door

Kennisnet zelf verzameld. De invloed van Kennisnet op de verschillende indicatoren

varieert, zo is de invloed van Kennisnet op outcome indicatoren vaak beperkt, terwijl

de invloed van Kennisnet op het gebruik van verschillende diensten veel groter is.

Bovendien is het zo dat het vaak lange tijd duurt voordat inspanningen leiden tot

wezenlijke veranderingen in het onderwijs.

Om in een oogopslag te kunnen beoordelen hoe Kennisnet gepresteerd heeft is in het

volgende schema aangegeven welke indicatoren we van belang vinden en hoe we

hierop hebben gescoord. Uiteraard wordt de beoordeling vervolgens toegelicht.

Verantwoording


Input Resultaten

(output)

Relevantie1 Effecten

(outcome)2

Financiën

Organisatie

Jaarplancyclus

Imago

ketenpartners3

Imago bij klanten4

Kwaliteitsindex

(klanten)

Organisatie

Visiesessies

Onderzoeken

Lerende

netwerken (fysiek)

Bijdrage aan

visievorming

Afspraken

didactische inzet

Gebruik ict in

bedrijfsvoering

Professionalisering

Communities

(online)

Lerende

netwerken (fysiek)

Bijdrage aan

deskundigheid

Gebruik ict-

toepassingen

Vaardigheden bij

organiseren

lessen (PO)

Leermateriaal

Diensten in het

onderwijs

Platformdiensten

Bijdrage aan

digitaal

leermateriaal

Verhouding

digitaal/folio

Legenda: : zeer goed, goed, voldoende, onvoldoende, slecht

Zoals uit het hoofdstuk financiën blijkt is de financiële huishouding op orde. Op het

gebied van de organisatie zijn stappen gemaakt, maar er kunnen nog zaken worden

verbeterd. De meeste in het jaarplan 2010 voorgenomen activiteiten zijn

gerealiseerd.

Er zijn veel resultatenresultatenresultatenresultaten bereikt. Zo zijn de prestaties van de verschillende diensten op

een hoger niveau gebracht en worden de diensten die Kennisnet het onderwijs levert

positief gewaardeerd door de gebruikers. Ook de trajecten waar Kennisnet expertise

heeft geleverd aan sectororganisaties of andere partijen zijn positief ervaren. De

ketenpartners zijn in het algemeen positief over Kennisnet. Zij zien de toegevoegde

bijdrage van Kennisnet als het gaat om het verhogen van het rendement van het

onderwijs met ict.

Bij de relevantierelevantierelevantierelevantie door docenten en managers valt op dat men Kennisnet over het

algemeen positief waardeert. De kwaliteitsindex ligt in 2010 op 118, een mooie

1 Op basis van Klanttevredenheidsonderzoek 2 Op basis van de Vier in Balansmonitor 3 Op basis van Ketenpartneronderzoek 4 Op basis van Klanttevredenheidsonderzoek

Verantwoording


stijging ten opzichte van het voorgaande jaar. Uit het klanttevredenheidsonderzoek

komt naar voren dat als docenten en managers een bepaalde dienst kennen, zij deze

over het algemeen beoordelen als (zeer) relevant voor het onderwijs. Dit blijkt ook uit

de gepercipieerde bijdrage van Kennisnet aan visieontwikkeling,

deskundigheidsbevordering en het beschikbaar krijgen van leermateriaal. In het PO en

het VO is tussen de twintig en de veertig procent van de respondenten van mening dat

Kennisnet op deze terreinen een aanzienlijke bijdrage levert, in het MBO ligt dit

tussen de veertien en twintig procent. Ongeveer dertig procent van de respondenten

beoordeelt de bijdrage van Kennisnet als noch sterk, noch zwak. De kwaliteit van

dienstverlening wordt in het algemeen dus als positief ervaren, maar het aantal

docenten/managers dat hiervan profiteert zou omhoog kunnen.

Ondanks de bereikte resultaten en de waardering van gebruikers voor de

verschillende diensten blijven de beoogde effecteneffecteneffecteneffecten achter bij de verwachtingen. We

zien onvoldoende voortgang op de verschillende domeinen. Het aantal instellingen

waarop sprake is van afspraken over de didactische inzet is nauwelijks toegenomen en

de verhouding digitaal/folio verandert nog te langzaam. Het gebruik van ict door

docenten stijgt licht, in het PO is wel een forse groei waarneembaar als het gaat om

de vaardigheden bij het organiseren van lessen. Het gebruik van ict voor de

bedrijfsvoering wordt per sector anders gewaardeerd.

Het beeld van Kennisnet is dat de koers zoals uitgezet in het meerjarenplan 2009-2012

en de daaropvolgende jaarplannen zijn vruchten begint af te werpen. Docenten en

managers die een bepaalde dienst kennen, vinden deze in het algemeen relevant.

De uitdaging is de meerderheid van de docenten en managers te bereiken en onze

diensten en expertise hierbij zo effectief mogelijk in te zetten. Er blijven nu nog

kansen liggen om het onderwijs effectiever en efficiënter te maken, om zo met behulp

van de inzet van ict het rendement van het onderwijs te laten stijgen. De uitdaging

die nu op tafel ligt, is om die versnelling ook daadwerkelijk waar te maken en het

bereik van Kennisnet te vergroten. Dat vraagt om duidelijke keuzes voor die

interventies waarvan we er van overtuigd zijn dat deze het onderwijs snel een stap

verder kunnen brengen. Niet voor niets is de boodschap in het jaarplan 2011

‘versnellen’ en is een vijftal speerpunten genoemd om dit mogelijk te maken. Het gaat

er om te investeren in structurele relaties met onderwijsorganisaties, te werken aan

de bekendheid van verschillende diensten en samen met partners ervoor te zorgen dat

bestaande drempels worden weggenomen.

Verantwoording


Toelichting op de indicatoren kennisnet

De indicatoren zijn gebaseerd op uitkomsten van onderzoek en verschillende

beschikbare gegevens rond gebruik. Onderstaand wordt per indicator kort aangegeven

waarom Kennisnet tot een bepaalde beoordeling komt. Veel van de indicatoren komen

elders in het jaarverslag nader aan de orde, bijvoorbeeld bij de sectordelen. Een

aantal indicatoren wordt specifiek toegelicht, hier wordt in de tabel naar verwezen.

Daar waar onafhankelijk onderzoek is gedaan naar een bepaalde indicator is de bron

weergegeven. 4iB staat daarbij voor de Vier in Balansmonitor, KTO voor het

Klanttevredenheidsonderzoek en KPO voor het Ketenpartneronderzoek.

Indicator Uitleg

Algemeen

Financiën Het resultaat over 2010 is grotendeels conform planning. De

voorziene taakstelling op de inzet externen is gerealiseerd.

(zie ook p. 84)

Organisatie Het medewerkersonderzoek 2010 laat een positieve

ontwikkeling zien, maar geeft ook een aantal

verbeterpunten. Deze hebben onder andere te maken met de

slagkracht van de organisatie.

Het personeelsverloop is gestabiliseerd. Het ziekteverzuim

is gedaald. (zie ook p. 82)

Jaarplancyclus De in het jaarplan 2010 voorgenomen activiteiten zijn

grotendeels gerealiseerd.

Waardering

ketenpartners

(KPO)

In 2010 heeft Kennisnet vooral een kwalitatief onderzoek

gedaan naar de waardering door ketenpartners, hierbij zijn

met 15 partners uitvoerige interviews geweest. De kern van

de uitkomsten is positief, tussen 7 en 8. Er is wel een

verschil tussen het belang dat men hecht aan Kennisnet en de

waardering voor de feitelijke uitvoering van een aantal

activiteiten, waarop lager gescoord is. Het verschil is

kleiner dan bij het vorige onderzoek. Dit neemt niet weg dat

er nog ruimte is voor verdere verbetering, de doelstelling is

om op beide een 8 te scoren.

Verantwoording


Indicator Uitleg

Kwaliteitsindex

(KTO) De kwaliteitsindex is gebaseerd op de bekendheid en

waardering voor een aantal diensten die representatief zijn

voor het Kennisnet dienstenportfolio. Voor 2010 komt de

kwaliteitsindex op 118 uit, een stijging ten opzichte van

2009. Met name in het MBO is een duidelijke stijging van de

bekendheid en waardering van de verschillende diensten

zichtbaar. De ambitie is dat de index nog verder stijgt. (zie

ook p. 87)

Imago (KTO) De waardering voor Kennisnet in de verschillende rollen ligt

iets hoger dan vorig jaar, vooral waar het gaat om de

waarden ‘publiek’ en ‘deskundig’. Tachtig procent van de

respondenten associëren de termen ‘deskundig’ en ‘publiek’

met Kennisnet, zeventig procent vindt Kennisnet ook

‘innovatief’. Onafhankelijk scoort met bijna 60 procent

lager. Op innovatief is een verdere stijging wenselijk. (zie

ook p. 89)

Organisatie

Visiesessies De visiesessies hebben in 2010 vooral een fysiek karakter

gehad waarbij maatwerk is geleverd aan de deelnemers. De

online tool is nog niet gereed, deze wordt binnenkort

opgeleverd. Bovendien volgt dan ook een gestructureerd en

gestandaardiseerd workshopprogramma.

Onderzoeken In 2010 is de hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek dat

laat zien dat ict werkt, toegenomen. Op basis van vragen van

scholen zijn in het kader van EXPO en EXMO een aantal

experimenten (10 in het PO, 10 in het Speciaal Onderwijs, 8

in het MBO) gestart waarbij scholen door onderzoekers

worden begeleid bij het in beeld krijgen van het rendement

van bepaalde ict-toepassingen. De belangstelling voor de

resultaten groeit, dit blijkt bijvoorbeeld uit het aantal

abonnees op de onderzoeksreeks dat is toegenomen tot meer

dan 2.000.

Lerende

netwerken:

fysiek, doelgroep

manager en ict-

coördinator

In het primair onderwijs is voor de samen deskundiger

netwerken landelijke dekking gerealiseerd en zijn de

beoogde doelen gehaald. In het voortgezet onderwijs is de

animo voor deelname aan het schoolleidersnetwerk lager dan

voorzien en zijn de doelen niet gehaald. In het MBO is het

ambassadeursprogramma volgens planning verlopen, 85%

van de instellingen heeft inmiddels een ambassadeur.

Verantwoording


Indicator Uitleg

Bijdrage aan

visievorming

(KTO)

Ongeveer twintig procent van de managers geeft aan dat

Kennisnet een aanzienlijke bijdrage levert aan

visieontwikkeling op de instelling, dertig procent

beoordeelt het neutraal. Gezien de ambities om tot een

snelle integratie van ict in het onderwijs te komen is dit te

weinig.

Afspraken

didactische inzet

(4iB)

In het PO is een lichte toename van het aantal respondenten

dat aangeeft dat er afspraken zijn gemaakt over de

didactische inzet van ict in het onderwijs. In het VO en MBO

zien we een daling. Terwijl een aanzienlijke groei

noodzakelijk is om de streefwaarden voor 2012 te kunnen

waarmaken. De ontwikkeling is niet goed te duiden; vooral

de daling in het VO is opvallend te noemen omdat we in de

praktijk zien dat het thema hoog op de bestuurlijke agenda

staat. Mogelijk heeft dit te maken met de

onzekerheidsmarge.

Gebruik ict voor

bedrijfsvoering

(4iB)

In het PO ziet 75 procent van de managers de meerwaarde

van ict bij de bedrijfsvoering. In het VO en het MBO ligt dit

met 57% en 43% beduidend lager. Hoe groter de instelling,

hoe minder men de inzet van ict lijkt te waarderen. Mogelijk

vindt men de inzet van ict hier vanzelfsprekend.

Professionalisering

Communities

(online) Het aantal bezoekers aan de communities ligt vanaf

september op of boven de vastgestelde normen. Inmiddels

zijn er ongeveer 200.000 leden die in 2010 goed waren voor

2,5 miljoen downloads.

Het aantal bezoekers van Leraar24 kent een stijgende lijn, in

het laatste kwartaal bezochten maandelijks ongeveer 60.000

docenten dit platform.

Lerende

netwerken:

fysiek, doelgroep

docent

In het PO zijn de beoogde doelstellingen van het

ambassadeursprogramma gehaald en is de kwaliteit van het

programma verder verbeterd. In het VO is de doelstelling

voor de ambassadeurs niet gehaald.

De voor alle sectoren georganiseerde Summerschools zijn

succesvol geweest.

Verantwoording


Indicator Uitleg

Bijdrage aan

deskundigheids-

bevordering

(KTO)

Ongeveer een kwart van de docenten geeft aan dat Kennisnet

een aanzienlijke bijdrage levert aan hun

deskundigheidsbevordering. Dertig procent geeft aan dat de

bijdrage zwak, noch sterk is. Om te kunnen versnellen is het

van belang dat docenten gesteund worden bij hun

deskundigheidsbevordering.

Gebruik ict-

toepassingen

(4iB)

Het percentage docenten dat gebruik maakt van

verschillende toepassingen is gedaald.

Vaardigheden

organiseren

lessen (4iB)

Deze indicator, die alleen voor het PO deel uit maakt van de

verantwoording, laat een duidelijke toename zien. Docenten

zijn steeds beter in staat om ict te gebruiken bij de

organisatie van hun lessen.

Leermateriaal

Diensten in het

onderwijs

(Acadin, Teleblik,

Wikiwijs, etc.)

Kennisnet is partij in een aantal diensten die docenten

direct in het onderwijs kunnen inzetten, zoals Acadin,

Telebik en Wikiwijs. Voor deze diensten geldt dat de

verschillende doelstellingen grotendeels zijn gehaald. Zo

zijn er 700 leeromgevingen (topdomeinen) in Acadin

aangemaakt, zijn er maandelijks ongeveer 60.000 sessies in

Teleblik (waarbij in 2010 in totaal ruim 1 miljoen streams is

bekeken) en waren er in het vierde kwartaal maandelijks

ongeveer 50.000 bezoeken op Wikiwijs.

Platform

diensten In 2010 is er een grote toename zichtbaar van het aantal

collecties en aanbieders dat via Edurep en/of Entree beter

toegankelijk is geworden voor het onderwijs. Het aantal

collecties dat is ontsloten is conform of boven planning.

Momenteel zijn er 22 collecties ontsloten via Edurep,

waarvan negen collecties zijn aangesloten bij de Kennisnet-

federatie. Een groot deel van de andere collecties is vrij

toegankelijk.

Bijdrage aan

digitaal

leermateriaal

(KTO)

Ongeveer dertig procent van de docenten geeft aan dat

Kennisnet een aanzienlijke bijdrage levert aan het gebruik

van digitaal leermateriaal in het onderwijs, ongeveer

twintig procent geeft een neutraler oordeel. Gezien het

belang van dit thema en onze inspanningen streven we naar

een toename. Het zou ook kunnen zijn dat men ons

onvoldoende herkend.

Verantwoording


Indicator Uitleg

Verhouding

digitaal/folio

(4iB)

Het aandeel digitaal leermateriaal neemt slechts langzaam

toe. Ondanks (sectorbrede) inspanningen zoals Wikiwijs en

Content-VO. Naast een rijker aanbod aan open content is het

van belang dat er sprake is van een toename van digitaal

leermateriaal dat door de educatieve uitgevers wordt

aangeboden toeneemt. Met de uitgevers zijn in 2010 verdere

afspraken gemaakt om dit te kunnen realiseren, zo is het

traject Educatieve Contentketen 2 onlangs van start gegaan.

De verwachting is dat de hoeveelheid digitaal aanbod in de

komende periode dan ook sterk zal toenemen.

Primair Onderwijs


3.Primair Onderwijs Ontwikkelingen Ict is een belangrijk middel om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen en de

ambities van de sector te kunnen waarmaken. Kennisnet is de ict-partner voor het

primair onderwijs en kiest voor een integrale benadering, met activiteiten gericht op

docenten, managers en bestuurders. De bestuurders in het PO zien dat de

mogelijkheden die ict het onderwijs biedt onderbenut blijven. Kennisnet heeft een

stevige band met de PO-raad opgebouwd om te borgen dat ict een geïntegreerd

onderdeel wordt van de kwaliteitsslag die het onderwijs doormaakt. Hierbij is er

aandacht voor het primaire en het secundaire proces.

In tien jaar naar de top

In het primair onderwijs gaat het er om dat de talenten van elk kind tot hun recht

komen. Met de beleidsagenda ‘Goed onderwijs voor elk kind’ zet de PO-raad in op

meer kwaliteit en betere prestaties. De PO-raad is van mening dat deze ambities niet

zonder ict gerealiseerd kunnen worden. Daarom is ze bezig met de vertaling van de

agenda naar ict. Ze laat zich hierbij onder andere inspireren door de ‘Denver groep’.

Deze groep van vrijdenkers uit het primair onderwijs is ontstaan uit een studiereis

die Kennisnet op verzoek van de PO-raad in de zomer van 2010 organiseerde voor

bestuurders van instellingen uit het primair (speciaal) onderwijs en

vertegenwoordigers van ondersteunende onderwijsorganisaties. Naast het opdoen van

inspiratie had deze reis het doel om hen te verenigen om zo gezamenlijk te werken

aan toponderwijs. Kennisnet coördineert deze groep. Daarnaast ondersteunt ze de PO-

raad bij het formuleren van haar strategische ict-agenda.

Primair Onderwijs


3.Primair Onderwijs Ontwikkelingen Ict is een belangrijk middel om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen en de

ambities van de sector te kunnen waarmaken. Kennisnet is de ict-partner voor het

primair onderwijs en kiest voor een integrale benadering, met activiteiten gericht op

docenten, managers en bestuurders. De bestuurders in het PO zien dat de

mogelijkheden die ict het onderwijs biedt onderbenut blijven. Kennisnet heeft een

stevige band met de PO-raad opgebouwd om te borgen dat ict een geïntegreerd

onderdeel wordt van de kwaliteitsslag die het onderwijs doormaakt. Hierbij is er

aandacht voor het primaire en het secundaire proces.

In tien jaar naar de top

In het primair onderwijs gaat het er om dat de talenten van elk kind tot hun recht

komen. Met de beleidsagenda ‘Goed onderwijs voor elk kind’ zet de PO-raad in op

meer kwaliteit en betere prestaties. De PO-raad is van mening dat deze ambities niet

zonder ict gerealiseerd kunnen worden. Daarom is ze bezig met de vertaling van de

agenda naar ict. Ze laat zich hierbij onder andere inspireren door de ‘Denver groep’.

Deze groep van vrijdenkers uit het primair onderwijs is ontstaan uit een studiereis

die Kennisnet op verzoek van de PO-raad in de zomer van 2010 organiseerde voor

bestuurders van instellingen uit het primair (speciaal) onderwijs en

vertegenwoordigers van ondersteunende onderwijsorganisaties. Naast het opdoen van

inspiratie had deze reis het doel om hen te verenigen om zo gezamenlijk te werken

aan toponderwijs. Kennisnet coördineert deze groep. Daarnaast ondersteunt ze de PO-

raad bij het formuleren van haar strategische ict-agenda.

Primair Onderwijs


Meer met minder

De focus op meer kwaliteit ging in het primair onderwijs gepaard met bezuinigingen.

Steeds meer scholen hebben te maken met (dreigende) financiële tekorten. Veel

staftaken zijn daardoor verschoven naar de schoolleiding. De positie van de

bovenschoolse ict-coördinatoren (BIC-ers) komt hiermee onder druk te staan. Zij

hebben minder tijd voor deelname aan lerende netwerken. Daarnaast is er een

toegenomen behoefte aan inzicht in de rendementen van investeringen in ict:

schoolleiders en bestuurders willen weten wat werkt en wat niet, tegen welke kosten.

Dit betreft niet alleen de benodigde investeringen in infrastructuur, maar ook de

kosten voor professionalisering en het aanschaffen van leermateriaal. Kennisnet

verzamelde in 2010 veel informatie over deze onderwerpen, die werd gedeeld via

onderzoekspublicaties en in de netwerken van samen deskundiger.

Lokale en regionale samenwerking

Op een aantal plaatsen ontstaan regionale initiatieven waarbij partijen als lokale

overheden, Pabo’s en onderwijsinstellingen samenwerken om het ict beleid centraler

te organiseren. Hierdoor wordt kennis beter geborgd en worden besparingen

gerealiseerd. Zo werken in het Community Learning Center (CLC) initiatief in Arnhem

verschillende schoolbesturen en de gemeente samen bij het gezamenlijk realiseren van

ict, innovatie en onderwijsbeleid op de scholen. Kennisnet heeft hier in 2010 een

belangrijke ondersteunende rol bij gespeeld.

De beste docent voor de klas

Een goede docent maakt voor de leerling het verschil. Een goede docent weet op welke

wijze hij of zij ict kan inzetten om het meeste uit de leerlingen te halen. Samen met

de relevante partijen in het onderwijs is afgesproken dat Kennisnet de regie neemt

bij het gezamenlijk vaststellen van ict-competenties. Daarnaast ondersteunt Kennisnet

de Pabo-opleidingen bij de integratie van ict- competenties in het curriculum en

heeft ze het voortouw genomen om samen met vijf Pabo-directeuren de contouren van

een nieuw soort Pabo te ontwerpen: Nyoto. Deze Pabo leidt de docent en schoolleider

van de 21e-eeuw op in een dynamische omgeving vol ict.

Brede school en Sterrenschool

In het primair onderwijs komen er steeds meer brede scholen, waarbij partijen die

zich bezig houden met opgroeiende kinderen hun krachten bundelen. Het geïntegreerd

aanbieden van alle voorzieningen op één plek staat hierbij centraal. Er zijn vele

vormen van brede scholen, van het geïntegreerd aanbieden van opvang en onderwijs

tot totaalconcepten als de Sterrenschool. Ict is in alle vormen een onmisbaar middel

Primair Onderwijs


voor zowel het leren als de organisatie. Kennisnet ondersteunt alle initiatieven,

onder andere door een aantal Sterrenscholen te ondersteunen bij het in kaart brengen

van de benodigde ict-infrastructuur.

Speciaal onderwijs en excellentie Het speciaal onderwijs staat onder druk. In de afgelopen jaren is het aantal

deelnemers aan het speciaal onderwijs, en de hiermee samenhangende budgetten, fors

toegenomen. In het regeerakkoord is een taakstelling opgelegd. Instellingen worstelen

met de vraag hoe zij de kwaliteit voor deze kwetsbare groep kinderen in stand kunnen

houden. Met de PO-raad, ketenpartners en het ministerie van OCW onderzoekt

Kennisnet op welke wijze de inzet van ict de intern begeleider en docenten kan

ontlasten.

Ook leerlingen met cognitief talent vragen extra aandacht van hun docenten. Zij

moeten bij de les worden gehouden en het plezier in het leren niet verliezen. Ict

maakt maatwerk mogelijk. De leeromgeving Acadin die Kennisnet samen met het SLO

heeft ontwikkeld sluit hier op aan.


Programmalijnen

Organisatie

In 2010 versterkt Kennisnet de bestuurders en managers bij

visieontwikkeling zodat ict integraal onderdeel van de visie op de

onderwijsinrichting en bedrijfsvoering wordt.

Status 5555 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Afspraken over de

didactische inzet van

ict6

15% 16% 16% 17% 25%

Beoordelen van het

gebruik voor de

bedrijfsvoering7

75%

Doelstelling

In het PO is het percentage managers dat aangeeft dat er

afspraken zijn gemaakt over de didactische inzet van ict in de

afgelopen jaren vrijwel constant gebleven. Juist hierom is het van

belang dat de samenwerking met de PO-raad wordt versterkt

waarbij wordt aangesloten bij de prioriteiten van de sector.

Managers zijn van mening dat ict belangrijk is bij de

bedrijfsvoering van de instelling. Dit bevestigt het belang van de

inrichting van activiteiten gericht op het benutten van ict binnen

de secundaire processen.

Verkennen en analyseren

De kennisvragen en -behoeften van het onderwijs zijn steeds meer leidend bij de

onderzoeken en analyses:

De EXPO-regeling overstijgt verwachting zowel in hoeveelheid als in kwaliteit

van de onderzoeken. Een tiental instellingen heeft in 2010 gecontroleerde

experimenten uitgevoerd waarbij hun verwachtingen over de meerwaarde van

5 Jaarlijks wordt onderzocht wat de situatie is betreffende de integratie van ict in het onderwijs. De

Vier in Balansmonitor wordt halverwege 2011 gepubliceerd en geeft op basis van diverse indicatoren

de ontwikkelingen rond ict in het onderwijs weer. 6 Vraagstelling: Voor vrijwel alle leerstofonderdelen zijn school of sectiebrede afspraken gemaakt over

de didactische inzet van ict. De inzet van ict sluit aan bij de opvattingen die de school heeft op het

vlak van onderwijs en leren. Ict is bij alle leraren geïntegreerd in hun onderwijs. (respondent -

manager) 7 Vraagstelling: Hoe beoordeelt u het gebruik van ict voor de bedrijfsvoering van uw school zoals

schooladministratie, informatievoorziening en gegevensuitwisseling met andere instellingen? (% goed

of uitstekend, respondent manager,in 2010 voor de eerste keer gemeten)

Primair Onderwijs


specifieke ict toepassingen voor het onderwijs zijn getoetst. Er is een

publicatie in voorbereiding over de resultaten van de EXPO regeling. Met name

het experiment naar software die dyslectische leerlingen ondersteunt, heeft

geleid tot significante positieve effecten.

Er is in 2010 een EXSO-regeling uitgezet voor het (V)SO. De opzet is

vergelijkbaar met de EXPO-regeling. De experimenten worden in 2011

uitgevoerd.

Op verzoek van de PO-raad heeft Kennisnet in de zomer van 2010 een studiereis

naar Denver georganiseerd. Tijdens deze reis is afgesproken om, met de ambities

van de PO-sector zoals verwoord in de beleidsagenda ‘Goed onderwijs voor elk kind’

als uitgangspunt, een strategische ict-agenda op te stellen. Kennisnet coördineert

de groep en ondersteunt de PO-raad bij het opstellen van haar ict-agenda.

(Lerende) netwerken

Kennisnet ondersteunt verschillende lerende netwerken, virtueel en fysiek.

Kennisnet brengt deelnemers bij elkaar, organiseert bijeenkomsten en zorgt voor de

inbreng van expertise. Voor de netwerken is de focus in 2010 verschoven van de ict

coördinatoren naar de besturen en schoolleiding. De inzet is daarbij gericht op het

realiseren van een integraal ict beleid op de instellingen.

Samen deskundiger netwerken

De samen deskundiger netwerken maken een kwaliteitsslag door en zijn uitgegroeid

tot goed functionerende netwerken:

Eind 2010 waren er 15 regionale netwerken actief. Hiermee is landelijke

dekking gerealiseerd; elk schoolbestuur kan aanhaken bij een netwerk. Met deze

netwerken is een inhoudelijk programma gerealiseerd waarbij, begeleid door

de kennisnet relatiemanagers, samen is gewerkt aan bijvoorbeeld breedband en

deskundigheidsbevordering.

Een kleine kerngroep van netwerkcoördinatoren geeft richting aan de

toekomstige activiteiten van de netwerken.

Pabo netwerk

Het leren en de rol van de vakmensen in het primair onderwijs transformeert. Dit

vraagt om een andere manier van kijken naar het vak en de opleiding daartoe:

Voor de Pabo’s is in 2010 de aansluiting bij de samen deskundiger netwerken

gerealiseerd. Er zijn vijf Pabo’s bij betrokken die nauwer willen samenwerken

in netwerkverband. In het najaar zijn er verschillende sessies georganiseerd

die met name gefocust zijn op visievorming.

Samen met enkele Pabo-directeuren en onderwijsdeskundigen heeft Kennisnet

een herziene visie ontwikkeld, Nyoto, de Sterrenpabo. Het doel hierbij is om de

Primair Onderwijs


komende generatie topleerkrachten en hun schoolleiders vanuit een 21e eeuws

perspectief op te leiden en de huidige generatie een leven lang te

professionaliseren. In 2011 zal deze visie verder (in praktijk) worden

uitgewerkt.

(Voortgezet) Speciaal Onderwijs

Met de taakgroep ict van de landelijke vereniging cluster 3 en de WEC-raad, nu

opgegaan in de PO-raad, zijn afspraken gemaakt over het opzetten van een

expertgroep ict. Deze expertgroep wordt uitgebreid met leden uit cluster 4 en geeft

op strategisch niveau richting aan activiteiten voor het (V)SO. De taakgroep zoekt

aansluiting bij de Denver groep, om zo via coalities zelf ontwikkelingen te

initiëren. Tevens is Kennisnet aangeschoven bij het afstemmingsoverleg (V)SO, waar

de ketenpartners en OCW aan tafel zitten.

Schoolnet Brabant

In 2010 is op initiatief van de provincie het programma ‘Schoolnet Brabant’ van

start gegaan. Doel is inhoudelijke ondersteuning bij het effectief gebruik maken

van breedband. Kennisnet is partner in dit programma en levert bijdragen in de

vorm van presentaties, expertsessies en deelname aan discussiefora. Zo is een

inventarisatie uitgevoerd van het gebruik van Elektronische leeromgevingen.

Daarnaast is op initiatief van Kennisnet een overleg gestart met een aantal

sleutelpersonen in Brabant om activiteiten op elkaar af te stemmen.

Assessment en benchmarks

Didactiek in Balans , Leiderschap in Balans

Samen met het onderwijsveld heeft Kennisnet de instrumenten Didactiek in Balans

(DiB) en Leiderschap in Balans (LiB) ontwikkeld. De tools helpen bij het goed in kaart

brengen van de situatie op de eigen school en liggen aan de basis van visiesessies.

In 2010 zijn beide tools zowel binnen de Samen Deskundiger netwerken als via APS-

it diensten aan met name bestuurders en schoolleiders aangeboden.

Scholen kunnen één keer per jaar deelnemen aan de Didactiek in Balans tool.

Het blijkt dat veel deelnemers aan Didactiek in Balans dit één keer in de twee

jaar willen doen. Hierdoor is het aantal deelnemers in 2010 achter gebleven bij

de doelstelling (5.946 in plaats van 10.000). In 2011 zal er extra aandacht zijn

voor de begeleiding en presentatie van de resultaten.

Bij Leiderschap in Balans is de doelstelling van 1000 deelnemers gehaald.

Primair Onderwijs


(Online) workshops, handreikingen en ondersteuning

Kennisnet zet steviger in op de bestuurslaag. Middelen daartoe zijn onder meer de

schoolleidersportal, onderwijssalons, visieworkshops en praktijkdagen die vaak

tijdens de samen deskundiger netwerken worden ingezet:

De onderwijssalon is regelmatig en in verschillende vormen uitgevoerd. Deze

werkvorm , waarbij bestuurders, schooldirecteuren en ict-ers met elkaar in

gesprek komen, is zeer gewaardeerd.

De praktijkdagen waren in 2010 een gewild onderdeel van het samen deskundiger

programma. Vanuit de achterban van de netwerken werden hierbij best-practices

aangereikt.

(Open) standaarden

Vanuit het belang van lerenden en een goed onderwijsproces is het stroomlijnen van

de informatiehuishouding wenselijk. Kennisnet ondersteunt de PO-raad en andere

onderwijsraden bij het realiseren van een Samenwerkingsplatform Informatie

Onderwijs. In 2010 heeft Kennisnet samen met SURFfoundation de sectorraden

ondersteund bij het realiseren van een plan om het platform vorm te geven. Ook is het

eerste project, rond het verbeteren van de uitwisseling van doorstroominformatie

gestart.

Professionalisering

In 2010 versterkt Kennisnet de (aankomende) docent zodat hij zijn

ict-competenties beter kan inzetten in het primaire proces.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Gebruik van ict-

toepassingen8

51% 54% 55% 52% 66%

Doelstelling

Het gebruik van ict-toepassingen door docenten is ten opzichte

van voorgaande jaren licht gedaald. Omdat het hier om een

gemiddelde van het gebruik van een aantal toepassingen gaat,

wordt er gekeken hoe het gebruik van bepaalde toepassingen zich

ontwikkelt. Om het gebruik in de komende periode te doen stijgen,

is het van belang dat bestaande drempels worden weggenomen.

Daarbij gaat het er om dat docenten over de goede ict-

competenties beschikken, maar ook dat de infrastructuur op

8 Vraagstelling: Het percentage docenten dat één keer per maand of vaker gebruik maakt van de

volgende toepassingen: tekstverwerking, oefenprogramma’s, opzoeken van informatie, communicatie of

samenwerking, elektronische leeromgeving, digitaal toetsen. (van al deze toepassingen wordt het

gemiddelde genomen: respondent - docent)

Primair Onderwijs


instellingen hen in staat zet deze competenties in te zetten. Het T-

PACK model biedt hier aanknopingspunten voor.

(Verkennen) Assessment en benchmarks

Er is een inventarisatie naar verschillende (internationale) ict competentie

modellen in het onderwijs uitgevoerd. De uitkomsten hiervan worden meegenomen

in het proces dat van start is gegaan om te komen tot landelijke afspraken over ict-

competenties. Het gaat er om dat duidelijk is welke ict competenties een docent in

een bepaalde rol zou moeten hebben. Deze moet aansluiten op de nieuwe

deskundigheidseisen die SBL opstelt in opdracht van OCW. Kennisnet is door de

betrokkenen gevraagd de coördinatie op zich te nemen.

De in het jaarplan 2010 aangekondigde professionaliseringstool is wel ontwikkeld,

maar nog niet opgeleverd. Deze wordt in 2011 opgeleverd en via de Kennisnet-

Federatie beschikbaar gesteld zodat meer docenten er gebruik van kunnen maken.

Lerende netwerken

Zowel qua omvang als inhoudelijk hebben de ambassadeurstrajecten in 2010 goed

gefunctioneerd:

De 27 ambassadeursnetwerken lopen goed. Door strakkere coördinatie vanuit

Kennisnet zijn tien centrale thema’s (o.a. mediawijsheid) gedefinieerd en

vertaald naar kwalitatief goede bijeenkomsten. Hierdoor is zowel de kwaliteit

als de efficiency van het ambassadeursprogramma verhoogd.

Het blijkt dat het, mede vanwege de bezuinigingen, lastig is om ambassadeurs

voldoende vrij te roosteren voor hun ict verantwoordelijkheden. Dit is door de

relatiemanagers meegenomen in de gesprekken met schoolleiders en

bestuurders. Door sterker te sturen op draagvlak bij schoolleiders wordt de

kans op een duurzaam en zichtbaar resultaat vergroot.

Voor het speciaal onderwijs, en de instellingen die behoefte hebben aan

ondersteuning bij passend onderwijs zijn de ambassadeursgroepen, gericht op

het (voortgezet) speciaal onderwijs, versterkt. Eind 2010 kende Kennisnet drie

groepen voor het speciaal onderwijs.


Kennisnet biedt diverse (online) tools en handreikingen die laagdrempelig

toegankelijk zijn voor alle docenten. De tools zijn te vinden via de verschillende

portals.

Leraar24

Het platform voor leraren Leraar24 heeft in 2010 meer bekendheid gekregen en is

nadrukkelijker gepositioneerd door middel van een radiocampagne en advertenties.

Daarnaast zijn diverse samenwerkingsverbanden aangegaan met onder andere

lerarenopleidingen. Samen met het ministerie van OCW brengt Leraar24 de

Primair Onderwijs


ontwikkelingen die voortkomen uit de ‘Wet kwaliteit VSO’ in beeld. De

functionaliteiten van Leraar24 zijn aangepast om de gebruikersvriendelijkheid en

de vindbaarheid van content te vergroten. In 2010 is de contentproductie goed

verlopen; Leraar24 bevat nu 156 uur aan content.

Lespakket Diploma Veilig Internet

Het lespakket Diploma Veilig Internet is vernieuwd. Met bijna 2500 downloads is de

doelstelling van 2000 downloads ruimschoots behaald.

Primair Onderwijs


ontwikkelingen die voortkomen uit de ‘Wet kwaliteit VSO’ in beeld. De

functionaliteiten van Leraar24 zijn aangepast om de gebruikersvriendelijkheid en

de vindbaarheid van content te vergroten. In 2010 is de contentproductie goed

verlopen; Leraar24 bevat nu 156 uur aan content.

Lespakket Diploma Veilig Internet

Het lespakket Diploma Veilig Internet is vernieuwd. Met bijna 2500 downloads is de

doelstelling van 2000 downloads ruimschoots behaald.

Primair Onderwijs


Professionalisering van de docenten: leerlingen begeleiden

ict slim te gebruiken

In 2010 versterkt Kennisnet de docent zodat hij in staat is

leerlingen op een vertrouwde en veilige wijze de mogelijkheden

van ict te laten verkennen.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Vaardigheid in

organiseren lessen9

38% 41% 44% 53% 50%

Doelstelling

Docenten geven aan beter in staat te zijn lessen waarin ict wordt

gebruikt goed te organiseren. Dit is een voorwaarde om hun

leerlingen te begeleiden bij het gebruik van ict.

Digitale gereedschappen

Kidsportal

Kennisnet biedt de leerling met de kidssite een veilige speel- en ontdekomgeving.

Het midden- en bovenbouwgedeelte is in 2010 vernieuwd en heeft een nieuwe

uitstraling gekregen.

De herziening van het onderbouwgedeelte van de kidssite zal meer tijd in beslag

nemen dan ingeschat o.a. vanwege de wens om gebruikers en doelgroep middels

cocreatie sterk te betrekken bij deze vernieuwing. Dit proces zorgt echter voor een

duidelijke positionering en betere aansluiting bij de doelgroep. De lancering staat

nu gepland in september 2011.

De bezoekersaantallen liggen onder de prognose voor 2010, onder meer doordat de

vernieuwingen (en bijbehorende campagne) pas in het derde kwartaal zijn

gerealiseerd, terwijl de oplevering gepland was in de eerste helft 2010.

Wedstrijden

De (Thinkquest junior) wedstrijden zijn in het voorjaar van 2010 voor het laatst

uitgevoerd, omdat er inmiddels voldoende marktinitiatieven zijn die hetzelfde

bieden. De wedstrijden zijn goed verlopen en afgesloten met een mooi festijn in de

Efteling.

9 Vraagstelling: kunt u aangeven hoe vaardig u bent in het organiseren van lessen waarin ict wordt

gebruikt? (% (zeer)gevorderd; respondent - docent)

Primair Onderwijs


Leermateriaal

In 2010 stimuleert Kennisnet het door de leerkracht arrangeren,

inzetten en delen van digitaal leermateriaal in het primaire proces

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Aandeel digitaal

beschikbaar

leermateriaal10

13% 15% 14% 17% 25%

Doelstelling

Het aandeel digitaal leermateriaal vertoont een stijgende lijn.

Zowel vanuit het publieke als commerciële domein zijn de

activiteiten ontplooid die hier een bijdrage aan leveren. Denk

daarbij aan de communities waar veel leermateriaal gedeeld wordt,

platformdiensten als Wikiwijs en Teleblik, en initiatieven van

educatieve uitgeverijen. De inzet van Kennisnet is er op gericht de

verschillende middelen elkaar te laten versterken. In 2011 wordt er

dan ook nauwer samengewerkt tussen de communities en Wikiwijs.

(Open) Standaarden

Om digitaal leermateriaal goed toegankelijk te maken is het gebruik van (open)

standaarden een voorwaarde. Samen met SURF is Kennisnet verantwoordelijk voor

het beheer hiervan.

Eind 2010 is het programma ECK2 van start gegaan. Daarin wordt samen met SLO en

de uitgeverijen gewerkt aan het verder verbeteren van de Educatieve Contentketen.

Speerpunten zijn de toegankelijkheid, vindbaarheid en kwaliteit van het

leermateriaal.

Platforms

De platformdiensten als Edurep, de Kennisnet-Federatie en het videoplatform zorgen

er voor dat diensten voor docenten en leerlingen goed kunnen werken;

Het aantal voor het primair onderwijs relevante collecties dat via Edurep

ontsloten wordt, is in 2010 met 22 toegenomen, dit is in overeenstemming met

de planning.

In 2010 is Entree gemigreerd naar een nieuw platform en gepositioneerd als

Kennisnet Federatie. Er worden betere koppelingen gerealiseerd met de

elektronische leeromgevingen op instellingen, waardoor met name in het PO

meer instellingen gebruik kunnen maken van Entree. De migratie heeft

vertraging opgelopen waardoor de doelstelling voor 2010 niet gehaald is; de

verwachting is dat dit in 2011 ruimschoots goedgemaakt wordt.

10 Vraagstelling: Welk deel van het leermateriaal is digitaal (respondent - docent).

Primair Onderwijs


Leermateriaal

In 2010 stimuleert Kennisnet het door de leerkracht arrangeren,

inzetten en delen van digitaal leermateriaal in het primaire proces

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Aandeel digitaal

beschikbaar

leermateriaal10

13% 15% 14% 17% 25%

Doelstelling

Het aandeel digitaal leermateriaal vertoont een stijgende lijn.

Zowel vanuit het publieke als commerciële domein zijn de

activiteiten ontplooid die hier een bijdrage aan leveren. Denk

daarbij aan de communities waar veel leermateriaal gedeeld wordt,

platformdiensten als Wikiwijs en Teleblik, en initiatieven van

educatieve uitgeverijen. De inzet van Kennisnet is er op gericht de

verschillende middelen elkaar te laten versterken. In 2011 wordt er

dan ook nauwer samengewerkt tussen de communities en Wikiwijs.

(Open) Standaarden

Om digitaal leermateriaal goed toegankelijk te maken is het gebruik van (open)

standaarden een voorwaarde. Samen met SURF is Kennisnet verantwoordelijk voor

het beheer hiervan.

Eind 2010 is het programma ECK2 van start gegaan. Daarin wordt samen met SLO en

de uitgeverijen gewerkt aan het verder verbeteren van de Educatieve Contentketen.

Speerpunten zijn de toegankelijkheid, vindbaarheid en kwaliteit van het

leermateriaal.

Platforms

De platformdiensten als Edurep, de Kennisnet-Federatie en het videoplatform zorgen

er voor dat diensten voor docenten en leerlingen goed kunnen werken;

Het aantal voor het primair onderwijs relevante collecties dat via Edurep

ontsloten wordt, is in 2010 met 22 toegenomen, dit is in overeenstemming met

de planning.

In 2010 is Entree gemigreerd naar een nieuw platform en gepositioneerd als

Kennisnet Federatie. Er worden betere koppelingen gerealiseerd met de

elektronische leeromgevingen op instellingen, waardoor met name in het PO

meer instellingen gebruik kunnen maken van Entree. De migratie heeft

vertraging opgelopen waardoor de doelstelling voor 2010 niet gehaald is; de

verwachting is dat dit in 2011 ruimschoots goedgemaakt wordt.


Primair Onderwijs


De platforms vormen de basis onder een aantal diensten die Kennisnet samen met

partners ontwikkelt. Naast Wikiwijs gaat het daarbij onder meer om:

Acadin is een leeromgeving voor cognitief getalenteerde leerlingen. Acadin

heeft in 2010 een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Met 712 aangesloten

instellingen is de planning van 600 ruimschoots gehaald.

In Teleblik, de gratis audiovisuele portal, is in 2010 ruim 2.500 uur

audiovisueel materiaal geplaatst waardoor er nu 12.500 uur beschikbaar is.

Teleblik wordt veel gebruikt (in 2010 700.000 inlogsessies voor PO, VO en MBO),

dit is wel 20 procent minder dan het voorgaande jaar. Dit hangt samen met een

aantal noodzakelijke wijzigingen in het dienstenconcept en minder

marketinginspanningen11.


De resultaten van de verschillende diensten tonen dat het gebruik en delen van

leermateriaal in 2010 een vlucht heeft genomen;

De communities in het PO hebben gezamenlijk meer dan 150.000 leden. Deze

maken actief gebruik van de leermiddelenbank. Vooral het downloaden heeft een

hoge vlucht genomen en is in aantal boven de 2 miljoen gestegen. Het aantal

uploads stijgt en is hoger dan vooraf ingeschat.

Via de samen deskundiger netwerken zet Kennisnet in op het delen van

leermateriaal via Wikiwijs. Uit een door Wikiwijs uitgevoerd onderzoek blijkt

dat het gebruik van digitaal (gedownload) materiaal in het PO hoger is dan in de

andere sectoren. Daarbij wordt overigens ook gebruik gemaakt van andere

platforms en diensten dan Wikiwijs. Met de nieuwe release in september en een

campagne zijn de bezoekersaantallen ook in het PO sterk gestegen.

Daarnaast is in Wikiwijs een concrete start gemaakt met het integreren van

leerlijnen. Er zijn in 2010 enkele pilots gestart om te bekijken hoe werkbaar

enkele recent ontwikkelde voorbeeldleerlijnen zijn.

De Webmakertools ondersteunen leerkrachten bij het maken van lessen die

ondersteund of gestuurd worden door webtoepassingen. Omdat er veel goede

initiatieven op de markt zijn wordt het aanbod in 2011 gefaseerd afgebouwd.

11 Zie voor een toelichting over de wijzigingen de beschrijving van Teleblik op pagina 68.

Primair Onderwijs

































Primair Onderwijs

































Primair Onderwijs


Communities

De communities in het PO hebben gezamenlijk meer dan 150.000 leden. Deze maken

actief gebruik van de leermiddelenbank. Vooral het downloaden heeft een hoge vlucht

genomen en is in aantal boven de 2 miljoen gestegen. Het aantal uploads stijgt, dit

jaar zijn er 1758 uploads geweest, aanzienlijk meer dan vooraf verwacht.

Primair Onderwijs


Statistieken Kidssite

In 2010 is de Kidssite voor midden- en bovenbouw vernieuwd. In het najaar is er een

communicatiecampagne geweest waardoor de bezoekersaantallen zijn gestegen. De

vooraf geformuleerde doelstellingen voor 2010 zijn niet gehaald. Dit hangt samen met

het feit dat vernieuwingen later hebben plaatsgevonden dan beoogd. Bovendien is er

een toenemend aanbod aan vindplekken op het internet voor deze doelgroep.

Het klanttevredenheidsonderzoek laat wel een stijging zien van de bekendheid van de

kidsportal en de relevantie die de docenten aan de portal toekennen.

Primair Onderwijs










Primair Onderwijs










Statistieken PO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 143,024 202,128 59,104 41.32%februari 286,049 372,377 86,328 30.18%maart 449,506 596,128 146,622 32.62%april 592,530 745,741 153,211 25.86%mei 694,690 858,858 164,168 23.63%juni 796,851 985,419 188,568 23.66%juli 858,147 1,057,033 198,886 23.18%augustus 1,082,900 1,194,593 111,693 10.31%september 1,328,085 1,412,732 84,647 6.37%oktober 1,573,269 1,624,175 50,906 3.24%november 1,838,886 2,043,207 204,321 11.11%december 2,043,207 2,157,947 114,740 5.62%

figuur 3, blz. 31

Downloads communities PO

2,043,207

2,157,947

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

Jan Feb Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec

Planning Realisatie

Pagina 5 van 9

Statistieken PO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 148,193 157,217 9,024 6.09%februari 296,386 305,502 9,116 3.08%maart 419,880 527,436 107,556 25.62%april 666,868 683,469 16,601 2.49%mei 913,856 771,153 142,703- -15.62%juni 1,160,844 930,591 230,253- -19.83%juli 1,284,338 1,006,449 277,889- -21.64%augustus 1,407,832 1,057,935 349,897- -24.85%september 1,531,326 1,185,455 345,871- -22.59%oktober 1,852,410 1,340,742 511,668- -27.62%november 2,222,892 1,537,177 685,715- -30.85%december 2,469,880 1,669,794 800,086- -32.39%

figuur 2, blz 30

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 85,730 88,889 3,159 3.68%februari 160,743 171,188 10,445 6.50%maart 235,757 257,476 21,719 9.21%april 310,771 319,246 8,475 2.73%mei 396,501 362,772 33,729- -8.51%juni 482,230 418,781 63,449- -13.16%juli 535,812 453,262 82,550- -15.41%augustus 589,393 489,504 99,889- -16.95%september 685,839 564,672 121,167- -17.67%oktober 825,150 641,335 183,815- -22.28%november 964,461 700,695 263,766- -27.35%december 1,071,623 752,176 319,447- -29.81%

figuur 1, blz 30

Bezoek kids midden en bovenbouw

2,469,880

1,669,794

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000


Planning Realisatie

Bezoek kids onderbouw1,071,623

752,176

-

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000


Planning Realisatie

Pagina 1 van 9

Statistieken PO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 148,193 157,217 9,024 6.09%februari 296,386 305,502 9,116 3.08%maart 419,880 527,436 107,556 25.62%april 666,868 683,469 16,601 2.49%mei 913,856 771,153 142,703- -15.62%juni 1,160,844 930,591 230,253- -19.83%juli 1,284,338 1,006,449 277,889- -21.64%augustus 1,407,832 1,057,935 349,897- -24.85%september 1,531,326 1,185,455 345,871- -22.59%oktober 1,852,410 1,340,742 511,668- -27.62%november 2,222,892 1,537,177 685,715- -30.85%december 2,469,880 1,669,794 800,086- -32.39%

figuur 2, blz 30

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 85,730 88,889 3,159 3.68%februari 160,743 171,188 10,445 6.50%maart 235,757 257,476 21,719 9.21%april 310,771 319,246 8,475 2.73%mei 396,501 362,772 33,729- -8.51%juni 482,230 418,781 63,449- -13.16%juli 535,812 453,262 82,550- -15.41%augustus 589,393 489,504 99,889- -16.95%september 685,839 564,672 121,167- -17.67%oktober 825,150 641,335 183,815- -22.28%november 964,461 700,695 263,766- -27.35%december 1,071,623 752,176 319,447- -29.81%

figuur 1, blz 30

Bezoek kids midden en bovenbouw

2,469,880

1,669,794

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000


Planning Realisatie

Bezoek kids onderbouw1,071,623

752,176

-

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000


Planning Realisatie

Pagina 1 van 9

Statistieken PO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 116 143 28 23.81%februari 196 227 31 15.61%maart 300 323 23 7.56%april 370 421 51 13.91%mei 439 536 97 22.12%juni 497 573 76 15.37%juli 554 720 166 29.87%augustus 658 827 169 25.62%september 785 1,029 244 31.02%oktober 912 1,325 413 45.21%november 1,051 1,614 563 53.56%december 1,155 1,758 603 52.21%

figuur 4, blz. 31

Uploads communities PO

1,155

1,758

-

500

1,000

1,500

2,000


Planning Realisatie

Pagina 6 van 9

Primair Onderwijs


Overige statistieken

planning (p) & gerealiseerd (r) Dienst Eenheid

Q1-r Q2-r Q3-r 2010-p 2010-r

Ambassadeurs Aantal groepen 27 27 27 27 26

Samen Deskundiger Aantal groepen 15 15 15 15 15

Acadin Aantal aangesloten

instellingen

128 180 221 600 712

Edurep Aantal (voor het PO

relevante) collecties

35 36 37 40 39

Kennisnet Federatie

(Entree)

Aantal aangesloten

instellingen

14 14 14 50 14

Zoals uit de tabel blijkt zijn de doelstellingen voor alle diensten gerealiseerd, met

uitzondering van de aansluiting van de instellingen op de Kennisnet Federatie (met

Entree-techniek). In 2010 is Entree gemigreerd naar een nieuw platform, waardoor

het onder meer mogelijk wordt betere koppelingen te realiseren met elektronische

leeromgevingen (ELO’s). De migratie is vertraagd waardoor de doelstelling niet

gehaald is. De verwachting is dat dit in 2011 ruimschoots goed gemaakt wordt.

De afname van het aantal ambassadeursgroepen in het vierde kwartaal komt doordat

er aan het eind van het schooljaar 2009-2010 het programma van één groep is

afgerond.


4. Voortgezet Onderwijs Ontwikkelingen Het voortgezet onderwijs staat onder druk. De financiële ruimte is beperkt, terwijl

het rendement van het leren omhoog moet. In sommige regio’s is er sprake van

lerarentekorten, ook nemen in specifieke gebieden de leerlingenaantallen af. De

sectoragenda ‘Koersen op kwaliteit’ kent thema’s zoals het verbeteren van taal- en

rekenonderwijs, een optimale leerloopbaan voor alle leerlingen en het versterken van

de professionaliteit van het onderwijspersoneel. Ict wordt gezien als een middel om

deze ambities waar te maken. Samen met het Innovatieplatform-VO maakt Kennisnet

zich hier hard voor en ondersteunt VO-instellingen op maat.

Betere prestaties In de PISA-lijst worden de prestaties van Nederlandse leerlingen afgezet tegen de

scores van leerlingen uit 73 andere landen. De relatieve positie van Nederland is

verslechterd, waardoor Nederland uit de top tien dreigt weg te zakken. Dit kunnen we

ons niet veroorloven als we als Nederland tot de top vijf van kenniseconomieën willen

gaan behoren. De druk op het voortgezet onderwijs om beter te presteren neemt dan

ook toe. Daarbij ligt de focus op het versterken van de taal- en rekenvaardigheden en

op het tegengaan van zwak presterende scholen. De rol van de docent is hierbij

cruciaal, ict is een belangrijk instrument. Het staat onomstotelijk vast dat ict, in de

handen van een vaardige docent, een bijdrage levert aan het verhogen van de

prestaties van leerlingen. Kennisnet zorgt ervoor dat kennis over wat werkt, en wat

niet, wordt verspreid. Bovendien werkt Kennisnet samen met andere organisaties

(opleidingen, sectorraden, Stichting Beroepskwaliteit Leraren, Landelijke

Voortgezet Onderwijs


pedagogische centra, vakverenigingen, etc.) aan het in beeld brengen van de

benodigde ict-competenties en het realiseren van voldoende draagvlak voor de

registratie van deze competenties.

Digitaal leermateriaal Een neveneffect van de discussie over ‘gratis schoolboeken’ is dat het thema digitaal

leermateriaal hoog op de agenda in het VO is gekomen. Hierbij wordt gekeken of de

inzet van digitaal leermateriaal tot een besparing kan leiden, maar ook op welke

wijze een integraal leermiddelenbeleid een impuls voor de kwaliteit van het

onderwijs kan opleveren.

Samen met het Innovatieplatform-VO heeft Kennisnet er voor gezorgd dat er in het

Voortgezet Onderwijs meer digitaal leermateriaal op een eenduidige manier wordt

ontsloten.

Veranderen met minder middelen De financiële ruimte bij scholen is beperkt. Dit wordt versterkt door uitdagingen als

het lerarentekort en het organiseren van toekomstbestendig onderwijs in regio’s waar

de leerlingenaantallen krimpen en er sprake is van specifieke achterstanden. Deze

ontwikkelingen versterken de behoefte aan gerichte informatie over de bijdrage van

ict aan de onderwijsprestaties en bedrijfsvoering. Met welke investeringen worden de

beste rendementen gerealiseerd? Daarbij komt Kennisnet steeds meer vragen tegen

over de rol en vorm van leiderschap bij veranderingen in relatie tot ict. Op deze

vragen is ingespeeld door op instellingen visiesessies te organiseren voor

schoolleiders, netwerken van schoolleiders te realiseren, en via verschillende

publicaties inzichten over effectief en efficiënt ict-gebruik te verspreiden.

Samenwerking op sectorniveau Tenslotte is de samenwerking met de VO-raad met name op het gebied van innovatie

en landelijke trajecten geïntensiveerd. Zo is het Innovatieplatform-VO (IP-VO)

ondersteund bij het agenderen van ict in de toekomstplannen van de instellingen en is

het projectplan ‘het leren en de talentvolle leerling centraal’ van het

Innovatieplatform-VO 2010 met actieve medewerking van Kennisnet tot stand gekomen.

Ook heeft Kennisnet een ondersteunende rol kunnen spelen bij landelijke trajecten

gericht op een betere informatieketen (Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs)

en het verbeteren van de verantwoording van de instellingen (‘Vensters voor

Verantwoording’).



Programmalijnen

Organisatie

In 2010 versterkt Kennisnet de bestuurders en directie zodat zij

ict als integraal onderdeel in de onderwijsvisie gaan hanteren.

Status 12121212 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Afspraken over de

didactische inzet van

ict13

7% 4% 11% 5% 15%

(25%)

Beoordelen van het

gebruik voor de

bedrijfsvoering14

57%

Doelstelling

In het Voortgezet Onderwijs zien we een teruggang in het aantal

managers dat aangeeft dat er sprake is van sectiebrede afspraken.

Dit terwijl, mede naar aanleiding van de discussies over ‘gratis

schoolboeken’ het thema meer dan ooit op de bestuurlijke agenda

staat en het IP~VO, ondersteund door Kennisnet, steeds meer

instellingen aan zich weet te binden15. De afname ten opzichte van

vorig jaar heeft mogelijk te maken met de nauwkeurigheidsmarge

in het onderzoek. Vast staat wel dat het aantal scholen dat

afspraken heeft gemaakt nog lang niet op het gewenste niveau van

25 procent ligt. Dit vraagt ook in 2011 de aandacht van Kennisnet

en organisaties zoals het IP~VO.

Managers in het voortgezet onderwijs zijn over het algemeen van

mening dat ict van belang is bij de bedrijfsvoering. In de praktijk

zien we de meerwaarde bij projecten zoals Vensters voor

verantwoording.

12 Jaarlijks wordt onderzocht wat de situatie is betreffende de integratie van ict in het onderwijs. De

Vier in Balansmonitor wordt halverwege 2011 gepubliceerd en geeft op basis van diverse indicatoren

de ontwikkelingen rond ict in het onderwijs weer. 13 Vraagstelling: Voor vrijwel alle leerstofonderdelen zijn school of sectiebrede afspraken gemaakt over





of uitstekend, respondent manager,in 2010 voor de eerste keer gemeten) 15 Zo hebben meer dan 200 scholen deelgenomen aan het traject integraal leermiddelenbeleid van het

IP~VO, deze scholen sturen sterker op samenwerking en afstemming rond de keuze van de leermiddelen.




Kennisnet heeft een bijdrage geleverd aan het op de agenda zetten van ict in de

toekomstplannen van de sector. Zo is in het eerste kwartaal van 2010 het

Innovatieplatform-VO (IP-VO) van de VO-raad ondersteund bij het schrijven van het

projectplan op basis waarvan zij haar innovatieactiviteiten inricht.

Samen met de VO-raad en instellingen is de publicatie ‘De prijs van digitaal

leermateriaal’ uitgegeven, die instellingen vanuit de praktijk inzicht biedt in de

kosten en baten van digitaal leermateriaal.

Met het project ‘samen bouwen aan flexibel onderwijs voor topsporters’ wordt

topsporters flexibel, tijd- en plaatsongebonden onderwijs geboden waarbij het

trainingsschema in de dagindeling centraal staat. In 2010 is een rapport met een

beschrijving van een prototype voor topsportonderwijs naar tevredenheid van de

betrokkenen afgerond. Voor een aantal onderdelen van het prototype wordt in 2011

het programma van eisen uitgewerkt en wordt het project vertaald naar andere

scholen waar meer flexibiliteit wenselijk is.

(Lerende) netwerken

Kennisnet ondersteunt verschillende lerende netwerken, virtueel en fysiek.

Kennisnet brengt deelnemers bij elkaar, organiseert bijeenkomsten en zorgt voor de

inbreng van expertise. De lerende netwerken blijken in de praktijk echter lastig te

organiseren doordat onderwijsinstellingen hun eigen planning aanhouden.

De kwantitatieve doelstelling (zeven schoolleidersgroepen) is niet gehaald.

Kennisnet heeft in 2010 onderzoek gedaan naar de opzet en het effect van de

lerende netwerken. Op basis van dit onderzoek en de behoeften van

schoolleiders zal 2011 een flexibeler programma worden aangeboden.

De themabijeenkomsten rond thema’s als cloud computing, ict beleid, en laptops

in de klas zijn goed verlopen. Deze worden verder uitgebouwd. Daarbij wordt er

gezocht naar andere vormen dan de schoolleidersnetwerken.

Bestuurders vragen Kennisnet bijvoorbeeld om hulp bij het realiseren van een

integrale en gedragen visie op ict via visiesessies. Deze visiesessies verliepen

goed en zijn druk bezocht.


In 2010 zijn de tools Vier-in-Balans, Leiderschap in Balans en Didactiek-in-balans

herontwikkeld. Ze zijn gebruiksvriendelijker geworden en sluiten beter aan op de

inhoudelijke vraag, zodat ze bijvoorbeeld de visiesessies beter ondersteunen.

Ook is er in twee projecten kennis over businessmodellen bij de inrichting van de

ict infrastructuur verzameld. De resultaten van deze projecten worden vertaald in

een modelaanpak voor beslissingen die in 2011 beschikbaar komt.



(Open) standaarden

In 2010 heeft Kennisnet zowel op het niveau van de afzonderlijke instellingen, als op

overkoepelend niveau bijgedragen aan het realiseren van een betere

gegevensuitwisseling. Afspraken over standaarden, normen en indicatoren dragen

bij aan een betere inrichting van de processen en aan de gegevensuitwisseling

tussen en over instellingen.

In 2010 heeft Kennisnet de VO-raad en de andere sectororganisaties ondersteund bij

haar rol in het Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs. Dit traject heeft vorig

jaar richting gekregen. Het betreft de uitwisseling van gegevens en samenwerking

binnen en tussen de onderwijssectoren en de Rijksoverheid.



Professionalisering

In 2010 versterkt Kennisnet de (aankomende) docent in het VO

zodat hij zijn ict-competenties beter kan inzetten in het primaire

proces.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Gebruik van ict-

toepassingen16

59% 60% 61% 61% 66%

Doelstelling

Het aantal docenten dat gebruik maakt van bepaalde ict-

toepassingen blijft constant. Omdat het hier om een gemiddelde

gaat, is een verdieping wenselijk. Het is van belang dat bestaande

drempels worden weggenomen. Dit vraagt om een integrale

beschouwing. Is het belangrijkste knelpunt de ict-competenties, de

infrastructuur op de instelling of de beschikbaarheid aan

(digitaal) leermateriaal?


Een inventarisatie van verschillende (internationale) ict-competentiemodellen in het

onderwijs is afgerond. Er is een eerste bijeenkomst gehouden met alle relevante

partijen (inclusief SBL) waarin de wenselijkheid om te komen tot landelijke

afspraken is besproken. De conclusie was dat er grote behoefte is om in nauwe

samenwerking tot uitwerking van verschillende sets te komen zodat docenten weten

welke ict competenties noodzakelijk zijn. Kennisnet is door de betrokkenen gevraagd

de regierol op zich te nemen.

(Lerende) netwerken (fysiek en virtueel)

In het Voortgezet Onderwijs wordt voor professionalisering ingezet op lerende

netwerken. Daarbij gaat het om een combinatie van virtuele en fysieke netwerken:

Ambassadeursgroepen zijn netwerken waarbij fysieke bijeenkomsten centraal

staan. Bij aanvang van het schooljaar 2010-2011 is een aantal nieuwe groepen

gestart. Desondanks waren er in 2010 slechts vier groepen actief, waarmee de

doelstelling van tien groepen niet gehaald is. Zoals bij de ontwikkelingen

beschreven sluit het programma niet altijd aan op de individuele behoeften

doordat kennis- en ervaringsniveaus binnen de groepen uiteenlopen. Om een

groter bereik te realiseren wordt er in 2011 meer maatwerk gecreëerd. Er

wordt overgestapt op een thematische benadering met soms onderscheid naar

(ervarings-)niveau. Ook is er meer aandacht voor de vernieuwende en







beleidsondersteunende rol van de ambassadeurs en de aansluiting op de

schoolleidersprogramma’s. Communities zijn virtuele netwerken waar docenten

van elkaar kunnen leren en kennis delen. In overleg met Digischool zijn de

vakcommunities in 2010 verbonden aan Leraar24 en Wikiwijs, zodat de

informatie vanuit deze diensten beter gedeeld kan worden. Er wordt veel

gebruik gemaakt van de communities om kennis te delen. Het aantal downloads

bedroeg het eind van het jaar 498.093. In verhouding is het aantal uploads nog

sterker gestegen tot 1.532. Het wordt gebruikelijker om te delen. (Online) workshops, handreikingen en ondersteuning

Kennisnet biedt diverse (online) tools die laagdrempelig toegankelijk zijn voor alle

docenten.

Leraar24 is een multimediaal platform van en voor docenten gericht op de

ondersteuning van docenten bij de uitvoering van hun beroep. Leraar 24 biedt

informatieve video’s en verdiepende dossiers. In 2010 is Leraar24

gebruiksvriendelijker geworden. De contentproductie is sterk gestegen; het

platform omvat nu 156 uur aan content. In samenwerking met het IP-VO en de

Landelijke Pedagogische Centra (LPC’s) is een uitwisselplaats voor

professionaliseringsaanbod gerealiseerd. Deze is bereikbaar via Wikiwijs

onder de noemer ‘professionalisering’.

De Webmakertools ondersteunen docenten bij het maken van lessen die














docenten.























docenten.























docenten.














Leermateriaal

In 2010 stimuleert Kennisnet het door de docent arrangeren, delen

en inzetten van leermateriaal in het primaire proces.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Aandeel digitaal

beschikbaar leermateriaal17

16% 17% 16% 17% 33%

Doelstelling

Het aandeel digitaal leermateriaal neemt nauwelijks toe. Dit terwijl

het thema volop op de agenda van de VO-raad en individuele

instellingen staat. Initiatieven zoals Wikiwijs en Content-VO zorgen

er voor dat de hoeveelheid open digitaal leermateriaal groeit.

Gelijktijdig zien we dat educatieve uitgeverijen ook gaan investeren

in digitalisering van het leermateriaal. Eind 2010 is het programma

Educatieve Contentketen 2 van start gegaan om bestaande

belemmeringen weg te halen en de beschikbaarheid, bruikbaarheid

en toegankelijkheid van open en ‘gesloten’ materiaal te stimuleren.

De verwachting is dan ook gerechtvaardigd docenten in 2011 meer

dan ooit gebruik kunnen maken van digitaal leermateriaal.

Platforms

De ambitie van het IP-VO is een forse impuls te geven aan de ontwikkeling en het

delen van open leermateriaal. VO-content (voorheen bekend als de Landelijke Open

Leermiddelenbank) biedt voor het voortgezet onderwijs een veelheid aan kwalitatief

hoogwaardig leermateriaal. In 2010 zijn de collecties van VO-content ondergebracht

en vindbaar via Wikiwijs. De verantwoordelijkheid voor de collecties blijft bij de

VO-raad.

Samen met de VO-raad zijn er stappen gemaakt in het realiseren van een integraal

leermiddelenbeleid in het voortgezet onderwijs. Meer dan 200 instellingen koppelen

hun leermiddelenbeleid aan hun onderwijsbeleid, ruim 150 instellingen hebben

begin 2011 een leermiddelenbeleidsplan opgeleverd, ongeveer 70 instellingen

ronden het plan in de eerste helft van 2011 af.

Kennisnet vervulde in 2010 een verbindende rol op het gebied van open standaarden

en het organiseren van de Educatieve Contentketen.

De metadatering van collecties blijft voor de gehele educatieve content keten echter

een bottleneck. In 2010 is daarom samen met de uitgeverijen een programma gestart

om de Educatieve Contentketen te versterken (ECK2, zie ook hoofdstuk 6).




Voor het VO zijn er meer collecties via Edurep ontsloten dan voorzien. De

doelstelling voor het aansluiten van VO-instellingen op de Kennisnetfederatie is

bijna gehaald. De achterliggende techniek (Entree) is gemigreerd naar een nieuw

platform. Dit betekent dat managers en docenten makkelijker toegang krijgen tot

verschillende diensten.


Kennisnet biedt een aantal middelen voor docenten om zelf digitaal leermateriaal te

gebruiken, ontwikkelen, arrangeren en delen:

In 2010 is de portal schoolexamens gelanceerd. De portal is gezamenlijk met de

VO-raad, SLO en VVVO gerealiseerd en door het veld positief ontvangen. Zij sluit

aan op de VO-agenda voor de kwaliteitsverbetering van examens. De portal

wordt in 2011 verder doorontwikkeld.

Begin september is een nieuwe release van Wikiwijs gelanceerd. Daarbij is er

bij een aantal specifieke groepen van instellingen een start gemaakt met het

realiseren van leerlijnen. Een specifieke groep gymnasia is hier in 2010 al mee

begonnen. De collecties die gekoppeld zijn aan Wikiwijs zijn nog niet altijd

goed gemetadateerd. Dit belemmert het gebruik en de duurzaamheid. Daarom

wordt er extra ingezet op de kwaliteit van de metadata. Er is in 2010 een

metadateerwiki ontwikkeld waarmee collecties door collectie-eigenaren en

belanghebbenden gemetadateerd kunnen worden















































Statistieken De vakcommunities zijn in 2010 verbonden aan Leraar24 en Wikiwijs, zodat de

informatie vanuit deze diensten beter gedeeld kan worden. Het aantal downloads

bedroeg het eind van het jaar 498.093, dit ligt daarmee iets onder de ambitie.

Het aantal uploads is gestegen tot 1.532, boven het geformuleerde doel van 1.301.





Q1-r Q2-r Q3-r 2010-p 2010-r

Ambassadeurs Aantal groepen 5 3 5 10 4

Schoolleidersprogramma Aantal groepen 1 1 4 7 3

Edurep Aantal (voor het VO


39 42 46 29 47

Kennisnet Federatie

(Entree)

Aantal aangesloten

instellingen

297 320 330 360 327

Zoals uit de tabel blijkt zijn de kwantitatieve doelstellingen voor de ambassadeurs- en

schoolleidersprogramma’s niet gerealiseerd. De belangrijkste reden daarvoor is dat

het programma onvoldoende aansluit bij de specifieke behoeften van de deelnemers.

Tegelijkertijd hechten onderwijsprofessionals veel waarde aan het samen leren.

Daarom wordt vanaf 2011 een meer flexibele, thematische aanpak gehanteerd voor

deze fysieke netwerken.

Er blijken meer voor het VO relevante collecties te zijn ontsloten via Edurep dan

verwacht. Dit aantal is in 2010 aanzienlijk gegroeid.

Het aantal aangesloten instellingen op de Kennisnet Federatie is in het vierde

kwartaal niet verder toegenomen omdat in het vierde kwartaal de dienst Entree is

gemigreerd naar een platform met meer mogelijkheden. De effecten hiervan zullen in

2011 zichtbaar worden.

Statistieken VO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 34,313 57,875 23,562 68.67%februari 74,345 100,026 25,681 34.54%maart 120,096 164,277 44,181 36.79%april 154,409 206,977 52,568 34.04%mei 188,722 244,041 55,319 29.31%juni 223,035 279,359 56,324 25.25%juli 240,191 290,656 50,465 21.01%augustus 308,817 314,578 5,761 1.87%september 377,443 362,421 15,022- -3.98%oktober 440,351 405,562 34,789- -7.90%november 508,977 461,346 47,631- -9.36%december 571,884 498,093 73,791- -12.90%

figuur 5, blz. 42

Downloads communities VO

571,884

498,093

-

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000


Planning Realisatie

Pagina 4 van 5

Statistieken VO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 143 101 42- -29.42%februari 234 193 41- -17.58%maart 338 359 21 6.13%april 416 466 50 11.93%mei 494 556 62 12.46%juni 572 620 48 8.31%juli 637 659 22 3.37%augustus 755 679 76- -10.02%september 898 847 51- -5.65%oktober 1,028 1,143 115 11.21%november 1,171 1,393 222 18.97%december 1,301 1,532 231 17.76%

figuur 6, blz. 42

Uploads communities VO

1,301

1,532

-200400600800

1,0001,2001,4001,6001,800


Planning Realisatie

Pagina 5 van 5

Middelbaar Beroepsonderwijs


5. Middelbaar

Beroepsonderwijs Ontwikkelingen In het Middelbaar Beroepsonderwijs is de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor

de invoering van Competentiegericht Onderwijs. Daarbij zoekt de sector naar

mogelijkheden om in te spelen op de individuele talenten van de deelnemers, de

relatie met het bedrijfsleven te versterken en het onderwijs betaalbaar te houden. Ict

is een middel om het onderwijs beter te kunnen organiseren en meer maatwerk

mogelijk te maken.

SaMBO~ICT heeft zich in 2010 in samenwerking met Kennisnet ontwikkeld tot een

belangrijke nieuwe speler. De rollen van saMBO~ICT en Kennisnet zijn op elkaar

afgestemd zodat we gezamenlijk het onderwijs optimaal ondersteunen en inspireren.

Taal en rekenen Taal en Rekenen, en Loopbaan en Burgerschap zijn vakken die zowel vanuit de politiek

als de sector in 2010 hoog op de agenda stonden. Het effectief en efficiënt

implementeren van de referentieniveaus en het voorbereiden van het centrale examen

is een forse uitdaging voor de sector. Op de Marktplaats 2010 van MBO2010 en

Kennisnet delen instellingen op beleidsmatig niveau informatie over de ervaringen en

kennis bij de invoering van deze vakken. Samen met het Steunpunt Taal en Rekenen

MBO is een portaal geopend waar docenten specifiek lesmateriaal dat voorzien is van

de juiste referentieniveaus kunnen vinden. Dit portaal Taal en Rekenen sluit al nauw

aan op Wikiwijs en zal in 2011 overgaan in Wikiwijs.



5. Middelbaar

Beroepsonderwijs Ontwikkelingen In het Middelbaar Beroepsonderwijs is de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor

de invoering van Competentiegericht Onderwijs. Daarbij zoekt de sector naar

mogelijkheden om in te spelen op de individuele talenten van de deelnemers, de

relatie met het bedrijfsleven te versterken en het onderwijs betaalbaar te houden. Ict

is een middel om het onderwijs beter te kunnen organiseren en meer maatwerk

mogelijk te maken.

SaMBO~ICT heeft zich in 2010 in samenwerking met Kennisnet ontwikkeld tot een

belangrijke nieuwe speler. De rollen van saMBO~ICT en Kennisnet zijn op elkaar

afgestemd zodat we gezamenlijk het onderwijs optimaal ondersteunen en inspireren.

Taal en rekenen Taal en Rekenen, en Loopbaan en Burgerschap zijn vakken die zowel vanuit de politiek

als de sector in 2010 hoog op de agenda stonden. Het effectief en efficiënt

implementeren van de referentieniveaus en het voorbereiden van het centrale examen

is een forse uitdaging voor de sector. Op de Marktplaats 2010 van MBO2010 en

Kennisnet delen instellingen op beleidsmatig niveau informatie over de ervaringen en

kennis bij de invoering van deze vakken. Samen met het Steunpunt Taal en Rekenen

MBO is een portaal geopend waar docenten specifiek lesmateriaal dat voorzien is van

de juiste referentieniveaus kunnen vinden. Dit portaal Taal en Rekenen sluit al nauw

aan op Wikiwijs en zal in 2011 overgaan in Wikiwijs.



Bedrijfsvoering Het realiseren van een goede bedrijfsvoering heeft in de sector in 2010 meer

aandacht gekregen. In veel MBO instellingen is de kwaliteit nog niet op het niveau dat

studenten en docenten verwachten. Bij het bereiken van een betere kwaliteit is ict

een belangrijk middel. Kennisnet heeft in samenwerking met MBO2010 en saMBO~ICT

onderzoek gedaan en rapporten opgeleverd die de instellingen gebruiken bij het

vormen van visie, het maken van keuzes en het implementeren. Het betreft hier onder

meer aan- en afwezigheidsregistratie, laptops, management informatie en customer

relationship management.

Transparante verantwoording MBO instellingen verantwoorden hun activiteiten en resultaten via een jaarverslag.

Het jaarverslag kent een aantal indicatoren die de prestaties van de instelling

weergeven, zoals uitval, diplomaresultaat en klanttevredenheid. Samen met de MBO

raad en saMBO~ICT heeft kennisnet een project ingericht om te komen tot eenduidig

beschreven definities van deze indicatoren. Via de MBO raad worden deze indicatoren

breed gecommuniceerd. Het project leidt zowel tot een meer transparante

verantwoordelijkheid en sturing alsook tot het beter en gemakkelijker berekenen van

de indicatoren.

Groen onderwijs

Kennisnet heeft in 2010 de samenwerking met partijen als de ictAOC-raad en de

Groene Kenniscoöperatie (GKC) verder verstevigd. In gezamenlijkheid is bekeken welke

centrale voorzieningen van Kennisnet onderdelen in Groen Kennisnet kunnen

vervangen. Ook is aandacht geweest voor het vormgeven van (digitaal)

leermiddelenbeleid in de AOC’s.



Programmalijnen

Organisatie

In 2010 versterkt Kennisnet de (ict- en lijn)manager en de CvB-leden

in de visieontwikkeling en implementatie aanpak, zodat ict daar een

integraal onderdeel van uitmaakt. Het betreft hier zowel de

onderwijsinrichting als de bedrijfsvoering.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Afspraken over de didactische

inzet van ict18

28% 23% 23% 20% 50%

(25%)

Beoordelen van het gebruik

voor de bedrijfsvoering19

43%

Doelstelling

In het MBO is het aantal instellingen dat afspraken heeft gemaakt

over de didactische inzet van ict licht afgenomen. Mogelijk hangt dit

samen met de balans die instellingen zoeken bij het maken van

afspraken over didactiek en vakinhoud en relatie tot de autonomie

van docenten en teams.

Kennisnet heeft in 2010 de relatie met de bestuurders in het MBO

verstevigd. Het is nu zaak om het middenmanagement en teamleiders

aan Kennisnet te binden.

In het MBO wordt het gebruik van ict bij de bedrijfsvoering het

minst gewaardeerd, terwijl ict in vergelijking met de andere

sectoren juist hier het meest wordt gebruikt. Mogelijk ziet men ziet

men de geboekte winst niet meer of loopt men te veel tegen de

grenzen aan van wat eerder geïntroduceerde systemen kunnen doen.

Daarbij zijn dit vaak centraal gekozen systemen die niet altijd

aansluiten bij de wensen van managers en docenten. Aandacht voor

de secundaire processen en het verzilveren van het gedachtegoed

van Triple-A spelen hier op in.

18 Vraagstelling: Voor vrijwel alle leerstofonderdelen zijn school of sectiebrede afspraken gemaakt over





of uitstekend, respondent manager,in 2010 voor de eerste keer gemeten)




Gezamenlijk met het veld zijn in 2010 verschillende onderzoeken en experimenten

opgezet en uitgevoerd.

Samen met MBO2010 zijn drie verkenningen uitgevoerd die instellingen

ondersteunen bij het versterken van de bedrijfsvoering met behulp van ict. Dit heeft

geresulteerd in rapporten over de inrichting van de aan- en

afwezigheidsregistratie, managementinformatie en CRM-systemen. Met

ondersteuning van Kennisnet heeft MBO2010 een instrument ontwikkeld waarmee

instellingen zelf eenvoudig hun bedrijfsvoering kunnen analyseren. De rapporten en

het instrument zijn goed ontvangen.

Voor de volgende thema’s zijn in samenwerking met MBO instellingen verkenningen

uitgevoerd die in 2010 en begin 2011 leiden tot concrete publicaties en antwoord

geven op de volgende vragen:

Hoe kan ict ingezet worden bij de inrichting van het Nederlands in de BBL?

In hoeverre kan een docentenportal bijdragen aan het verminderen van de

administratieve lasten voor docenten en de communicatie tussen docenten

versterken?

Welke device (tablet pc, mobiele telefoon of laptop) past het best bij de taken

en activiteiten van een docent in het MBO?

Welke consequenties heeft de invoering van centrale (digitale) examens voor

Taal en Rekenen op de MBO instelling?

Met vier MBO instellingen is een verdiepend onderzoek opgezet naar het feitelijk

gebruik van- en de behoefte aan ict door docenten. Dit wordt in 2011 afgerond.

(Lerende) netwerken

De resultaten voor de lerende netwerken zijn goed;

Er zijn 56 instellingen aangesloten op het lerend ambassadeursnetwerk; dit

betreft 85 % van de MBO-instellingen. Via het netwerk weten de instellingen

elkaar goed te vinden op onderwijs en ict gebied. De kennis komt hiermee op

efficiënte wijze bij de instellingen terecht.

In samenwerking met saMBO~ICT zijn vijf themagerichte netwerken

gerealiseerd, waaronder een netwerk voor examinering rond Taal en Rekenen. .

Hiermee is de doelstelling van drie themanetwerken ruimschoots gehaald. De

activiteiten binnen de netwerken hebben geleid tot twee publicaties in de

‘Hoe?zo!-reeks’. Één over laptops en een andere over het gebruik van digitale

borden in het MBO.

De bezoekersaantallen voor de Marktplaats MBO2010 zijn gestegen van 67.000

bezoeken in 2009 tot 114.000 bezoeken in 2010 en liggen hiermee boven



verwachting. Er zijn 257 nieuwe documenten op Marktplaats geplaatst, dit is

minder dan de doelstelling. Instellingen vinden het ingewikkeld om

beleidsgerichte documenten te delen. Er is daarom minder gefocust op het

realiseren van het aantal documenten dat gedeeld wordt en vooral ingezet op de

kwaliteit.







kwaliteit.







kwaliteit.



(Open) standaarden

In 2009 zijn afspraken gemaakt over de uitwisseling van kerngegevens van

deelnemers tussen applicaties binnen een MBO instelling. De oplevering van de

bijbehorende standaard Interne Uitwisseling Deelnemergegevens is echter

vertraagd en wordt in 2011 opgeleverd. De instellingen die de standaard hebben

getest, hebben veel meer tijd nodig gehad om het project in te richten en af te

ronden.

In 2010 is de borging en verdere ontwikkeling van Triple A overgedragen aan

saMBO~ICT. Om Triple A te borgen, verder te ontwikkelen en te verbreden naar de

VO sector heeft saMBO~ICT (penvoerder) samen met Kennisnet en de VO-raad een

programmavoorstel ingediend bij het ministerie van OCW dat is gehonoreerd met

een subsidie voor de periode 2010 - 2011.

Het programma kent een viertal programmalijnen die eind 2010 zijn gestart. Twee

programmalijnen worden uitgevoerd door Kennisnet. De eerste is gericht op de

begeleiding van lerenden, het andere project richt zich op de onderwijscatalogus en

daaraan gerelateerde gegevens. In 2010 is gestart met het werven van de

deelnemende VO- en MBO-instellingen.

In het kader van het versterken van de verantwoording naar de samenleving en

overheid is er een traject ingericht om te komen tot eenduidige definities van de

gegevens die MBO instellingen moeten aanleveren in hun jaarverslag. Kennisnet

ondersteunt de MBOraad hierbij en is trekker van het proces om te komen tot de

eenduidige vastlegging van de definities. Kennisnet ondersteunt samen met

SURFfoundation de sectorraden om te komen tot een gemeenschappelijke

informatiearchitectuur voor het onderwijsveld.

Samen met SURFnet heeft Kennisnet een voorstel gemaakt om elke instelling op eigen

initiatief deel te laten nemen aan het SURFnet. Dit is besproken met saMBO~ICT,

waarna besloten is in breder kader te bekijken wat SURFnet voor het MBO kan

betekenen. Er is binnen SURFnet een klantgroep opgericht om dit nader vorm te

geven.


SaMBO~ICT is ondersteund met de ontwikkeling van haar beleidsplan. In

samenwerking met saMBO~ICT en het programma Nederland Open In Verbindingen

(NOIV) heeft er daarnaast een themagerichte bijeenkomst plaatsgevonden over open

source en open standaarden. De opgehaalde vragen en voorbeelden worden verwerkt

in een publicatie die in 2011 uitkomt.



Bij zeven instellingen zijn workshops en presentaties gegeven om het College van

Bestuur en/of de directie te ondersteunen in het (verder) ontwikkelen van hun visie

op de inzet van ict. Op verzoek van twee instellingen is feedback gegeven op hun

beleidsplannen.

Voor de vijf instellingen van de Netwerkschool zijn, samen met de andere coaches

begeleidingssessies voorbereid. Het gaat hierbij om het vertalen van de visie naar

de eigen instelling en vertalen in een uitvoerbaar programmaplan. Kennisnet vervult

hierbij de rol van coach en ondersteuner op ict gebied. Ook is er voor de

Netwerkschool is een website gemaakt, waarop de experimenterende instellingen

hun ervaringen en vragen delen.






beleidsplannen.












beleidsplannen.









Professionalisering

In 2010 versterkt Kennisnet de docent in zijn ontwikkeling van ict-

competenties en stimuleert zij de inzet van ict in het

onderwijsproces.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Gebruik van ict-

toepassingen20

70% 74% 80% 79% 75%

Doelstelling

In het MBO zien we dat bijna tachtig procent van de docenten

gebruik maakt van ict. De streefwaarde voor het MBO is hiermee

reeds gehaald. Aandacht voor effectief en efficiënt gebruik blijft

van belang.


Naast de geplande onderzoekstrajecten is in 2010 de EXMO regeling opengesteld.

Aan de regeling kunnen MBO docenten, teams en opleidingen deelnemen. Doel is om

instellingen de mogelijkheid te geven via onderzoek bewijskracht te krijgen voor de

vraag of de door hen beoogde inzet van ict leidt tot hogere leeropbrengsten. Er zijn

goede voorstellen ontvangen. In 2011 wordt bij acht initiatieven bekeken wat het

rendement is van de door de instelling gekozen ict-toepassing.

Er is een inventarisatie naar verschillende (internationale) ict competentie

modellen in het onderwijs uitgevoerd. Een aantal relevante partijen heeft Kennisnet

gevraagd de regie te nemen om te komen tot een landelijke set van ict-competenties.

Deze set moet aansluiten op de nieuwe deskundigheidseisen die SBL opstelt in

opdracht van OCW.

(Lerende) netwerken

De inhoudelijke kwaliteit en opzet van drie communities is in het tweede kwartaal

verbeterd Het aantal bezoeken aan de communities en het aantal leden zijn sterk

gestegen. Eind 2010 waren er 5.390 leden, tegen 4.729 in januari. De doelstellingen

zijn daarmee vrijwel gehaald.


In 2010 is de belangstelling voor de assessment tool als losstaand instrument

onderzocht. De belangstelling is beperkt gebleken, daarom wordt de tool in 2011

uitgefaseerd.








Leraar24 bevat ondertussen meer dan 70 relevante dossiers voor het MBO en meer

dan 250 video’s. Ook is er een online workshop over het zelf arrangeren en

ontwikkelen van digitaal leermateriaal gerealiseerd. Het netwerk van MBO

academies is meer betrokken bij de thematische invulling van Leraar24.

Kennisnet heeft meerdere workshops uitgevoerd voor docenten. Met vier

instellingen zijn concrete afspraken gemaakt voor een bijdrage in hun

professionaliseringsbeleid voor de eerste helft van schooljaar 2010-2011 in de vorm

van ‘train the trainer’ trajecten.



Leermateriaal

In 2010 stimuleert Kennisnet de docent in het arrangeren, inzetten

en delen van digitaal leermateriaal in het primaire proces.

Status 2007 2008 2009 2010 Streven

2012

Aandeel digitaal

beschikbaar

leermateriaal21

35% 36% 40% 44% 40%

Doelstelling

Het aandeel digitaal leermateriaal ligt in het MBO inmiddels op

44%, meer dan de streefwaarde voor 2012. Het MBO is al een

aantal jaren gestructureerd bezig met het benutten van digitaal

leermateriaal. Juist omdat er in het MBO sprake is van veel kleine

opleidingen kan hier winst op worden behaald. Het is van belang

om het beschikbare aanbod zo integraal mogelijk te ontsluiten.

Samenwerking tussen de verschillende (publieke) initiatieven en

het benutten van Edurep om collecties te kunnen doorzoeken maken

dit mogelijk.


Vanuit het SURFnet/Kennisnet innovatieprogramma zijn twee verkenningen die in

2009 in cocreatie met MBO instellingen zijn uitgevoerd in 2010 afgerond met een

publicatie;

instructievideo’s op de mobiele telefoon

het efficiënt verkrijgen van digitaal leermateriaal voor kleine opleidingen

Het afronden van deze trajecten kostte meer tijd dan voorzien. Hierdoor zijn er

geen nieuwe innovatieve projecten opgestart.

In het groene onderwijs is in samenwerking met de AOC raad verkend hoe

bestuurders in een AOC hun leermiddelenbeleid kunnen opzetten en welke keuzes zij

kunnen maken om digitaal leermateriaal beschikbaar te krijgen voor docenten.


Wikiwijs is voor het MBO een belangrijk instrument bij het deelbaar, beschikbaar en

vindbaar maken van digitaal leermateriaal. Er zijn twee trajecten uitgevoerd die

zich specifiek richten op de inhoud van Wikiwijs:

Voor Handel is met opleidingsmanagers en docenten gesproken over het delen

van praktijkopdrachten via Wikiwijs. De bereidheid lijkt er te zijn, maar

Wikiwijs blijkt nu nog onvoldoende aan te sluiten op de (inhoudelijke)

verwachtingen van docenten Handel. Samen met het programma Wikiwijs wordt




gezocht naar een aanpak om deze “hobbel” te nemen.

Voor Loopbaan en Burgerschap is een inventarisatie naar bruikbaar digitaal

leermateriaal uitgevoerd. De bereidheid om leermateriaal te delen is groot

omdat er veel vraag is naar goed leermateriaal. Samen met de MBO-raad wordt

gekeken hoe Wikwijs “gevuld” kan worden met bruikbaar materiaal dat aansluit

bij de (nieuwe) eisen.

De Portal Taal & Rekenen is in maart gelanceerd. Met behulp van Kennisnet heeft het

Steunpunt Taal en Rekenen digitaal leermateriaal geselecteerd en voorzien van de

juiste referentieniveaus. De portal is qua opzet vergelijkbaar met Wikiwijs, in 2011

wordt de portal daarom samengevoegd met Wikiwijs.

Platforms

Kennisnet wil realiseren dat zoveel mogelijk instellingen via de dienst Edurep en de

Kennisnet Federatie (met Entree techniek) toegang krijgen tot een zo rijk mogelijk

contentaanbod:

Het gebruik van Edurep en de deelname aan de Kennisnet Federatie (met Entree

techniek) zijn in 2010 stabiel gebleven. Entree is in 2010 verbeterd, zodat het

voor meer groepen instellingen mogelijk wordt om met hun Elektronische

Leeromgeving aan te sluiten. De verwachting is dat het gebruik in 2011 sterk zal

toenemen. Op bestuurlijk niveau zijn twee groepen ROC’s begeleid bij het

verbeteren van de bruikbaarheid van leermateriaal in de ELO’s. Dit moet leiden

tot een set afspraken over hoe leermateriaal optimaal gedeeld kan worden.













Platforms



contentaanbod:




















Platforms



contentaanbod:










Statistieken De bezoekersaantallen voor Marktplaats MBO2010 zijn sterk gestegen, onder meer als

gevolg van een Google Ads campagne Er zijn 257 nieuwe documenten op Marktplaats

MBO2010 geplaatst. Het blijft voor instellingen lastig om beleidsgerichte documenten

te delen. De focus lag daarom meer op de kwaliteit van de informatie dan op de

kwantiteit.

Statistieken MBO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 9,100 10,818 1,718 18.88%februari 16,900 20,245 3,345 19.79%maart 26,000 31,792 5,792 22.28%april 35,100 41,306 6,206 17.68%mei 44,200 48,350 4,150 9.39%juni 54,600 57,427 2,827 5.18%juli 58,500 61,705 3,205 5.48%augustus 62,400 66,642 4,242 6.80%september 72,800 79,249 6,449 8.86%oktober 83,200 91,141 7,941 9.54%november 93,600 104,845 11,245 12.01%december 100,100 114,209 14,109 14.09%

figuur 7, blz. 55

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 50 21 29- -58.00%februari 100 50 50- -50.00%maart 150 69 81- -54.00%april 200 101 99- -49.50%mei 250 118 132- -52.80%juni 300 148 152- -50.67%juli 350 154 196- -56.00%augustus 400 166 234- -58.50%september 450 202 248- -55.11%oktober 500 229 271- -54.20%november 550 236 314- -57.09%december 600 257 343- -57.17%

figuur 8, blz. 55

Bezoek MBO marktplaats

100.100

114,209

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000


Planning Realisatie

Nieuwe documenten MBO marktplaats

600

257

-

100

200

300

400

500

600

700


Planning Realisatie

Pagina 4 van 4

Statistieken MBO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 9,100 10,818 1,718 18.88%februari 16,900 20,245 3,345 19.79%maart 26,000 31,792 5,792 22.28%april 35,100 41,306 6,206 17.68%mei 44,200 48,350 4,150 9.39%juni 54,600 57,427 2,827 5.18%juli 58,500 61,705 3,205 5.48%augustus 62,400 66,642 4,242 6.80%september 72,800 79,249 6,449 8.86%oktober 83,200 91,141 7,941 9.54%november 93,600 104,845 11,245 12.01%december 100,100 114,209 14,109 14.09%

figuur 7, blz. 55

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 50 21 29- -58.00%februari 100 50 50- -50.00%maart 150 69 81- -54.00%april 200 101 99- -49.50%mei 250 118 132- -52.80%juni 300 148 152- -50.67%juli 350 154 196- -56.00%augustus 400 166 234- -58.50%september 450 202 248- -55.11%oktober 500 229 271- -54.20%november 550 236 314- -57.09%december 600 257 343- -57.17%

figuur 8, blz. 55

Bezoek MBO marktplaats

100.100

114,209

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000


Planning Realisatie

Nieuwe documenten MBO marktplaats

600

257

-

100

200

300

400

500

600

700


Planning Realisatie

Pagina 4 van 4



De inhoudelijke kwaliteit en opzet van de communities zijn verbeterd. Het aantal

bezoeken aan de communities en het aantal leden zijn sterk gestegen; eind 2010 waren

er 5.390 leden, tegen 4729 in januari. De doelstellingen zijn op 10% na gehaald.





Q1-r Q2-r Q3-r 2010-p 2010-r

Ambassadeurs Aantal aangesloten

instellingen

50 51 51 56 56

Visiesessies Aantal gehouden sessies22 4 7 8 - 11

Edurep Aantal (voor het MBO


26 27 27 24 27

Edurep Aantal aangesloten

instellingen

11 11 11 10 11

Kennisnet Federatie

(Entree)

Aantal aangesloten

instellingen

29 34 35 35 35

De voor het MBO geformuleerde doelstellingen zijn allemaal gehaald. Het gebruik van

Edurep en de deelname aan de Kennisnet Federatie (met Entree techniek) zijn in 2010

stabiel gebleven. Entree is in 2010 verbeterd, zodat het voor meer groepen

instellingen mogelijk wordt om met hun Elektronische Leeromgeving aan te sluiten. De

verwachting is dat het gebruik in 2011 sterk zal toenemen.

22 Het aantal gehouden visiesessies is cumulatief; in 2010 zijn in totaal 11 sessies gehouden.

Statistieken MBO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 11,832 12,301 469 3.96%februari 25,143 23,235 1,908- -7.59%maart 35,496 36,881 1,385 3.90%april 47,328 47,372 44 0.09%mei 57,681 57,139 542- -0.94%juni 68,034 67,882 152- -0.22%juli 76,908 73,337 3,571- -4.64%augustus 85,782 80,960 4,822- -5.62%september 99,093 96,924 2,169- -2.19%oktober 115,362 111,045 4,317- -3.74%november 133,110 125,105 8,005- -6.01%december 147,900 133,792 14,108- -9.54%

figuur 10, blz. 56

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 4,729 4,723 6- -0.14%februari 4,842 4,785 57- -1.17%maart 4,966 4,864 102- -2.05%april 5,091 4,925 166- -3.25%mei 5,215 4,960 255- -4.89%juni 5,315 5,009 306- -5.75%juli 5,364 5,009 355- -6.63%augustus 5,414 5,023 391- -7.23%september 5,551 5,051 500- -9.01%oktober 5,688 5,136 552- -9.71%november 5,850 5,366 484- -8.27%december 5,962 5,390 572- -9.59%

figuur 9, blz. 56

Bezoek communities MBO147,900

133,792

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000


Planning Realisatie

Leden communities MBO

5,962

5,390

4,000

4,500

5,000

5,500

6,000

6,500


Planning Realisatie

Pagina 3 van 4

Statistieken MBO

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 11,832 12,301 469 3.96%februari 25,143 23,235 1,908- -7.59%maart 35,496 36,881 1,385 3.90%april 47,328 47,372 44 0.09%mei 57,681 57,139 542- -0.94%juni 68,034 67,882 152- -0.22%juli 76,908 73,337 3,571- -4.64%augustus 85,782 80,960 4,822- -5.62%september 99,093 96,924 2,169- -2.19%oktober 115,362 111,045 4,317- -3.74%november 133,110 125,105 8,005- -6.01%december 147,900 133,792 14,108- -9.54%

figuur 10, blz. 56

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 4,729 4,723 6- -0.14%februari 4,842 4,785 57- -1.17%maart 4,966 4,864 102- -2.05%april 5,091 4,925 166- -3.25%mei 5,215 4,960 255- -4.89%juni 5,315 5,009 306- -5.75%juli 5,364 5,009 355- -6.63%augustus 5,414 5,023 391- -7.23%september 5,551 5,051 500- -9.01%oktober 5,688 5,136 552- -9.71%november 5,850 5,366 484- -8.27%december 5,962 5,390 572- -9.59%

figuur 9, blz. 56

Bezoek communities MBO147,900

133,792

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000


Planning Realisatie

Leden communities MBO

5,962

5,390

4,000

4,500

5,000

5,500

6,000

6,500


Planning Realisatie

Pagina 3 van 4

Het ministerie van OCW en strategische partners


6. Het ministerie van OCW

en strategische partners

De behoeften van het onderwijs zijn leidend voor de activiteiten van Kennisnet.

Daarbij zijn zowel de contacten met de instellingen als afstemming en samenwerking

met partijen die voor het onderwijs werken essentieel. Kennisnet is open in haar

opereren en zoekt waar mogelijk de samenwerking. Dit heeft onder meer geleid tot

een aantal strategische programma’s die samen met andere partijen worden

uitgevoerd, deze worden veelal aanvullend gefinancierd door het ministerie van OCW.

Het ministerie van OCW Het ministerie van OCW is voor Kennisnet een belangrijke relatie. Niet alleen omdat

Kennisnet als publieke organisatie vrijwel geheel door het ministerie wordt

gefinancierd, maar ook omdat beleidsmaatregelen de effectieve inzet van ict kunnen

beïnvloeden en ict het onderwijsbeleid kan versterken.

Het onderwijsbeleid en de uitvoering hiervan is steeds meer het resultaat van de

gezamenlijke inspanningen van de overheid en de relevante partijen uit het

onderwijs. De beleidsprioriteiten van de overheid en de agenda’s die de

onderwijssectoren hebben geformuleerd kennen grotendeels dezelfde prioriteiten.

Vanuit verschillende perspectieven staan thema’s als professionalisering, het

verbeteren van prestaties voor met name taal en rekenen, ruimte geven aan

verschillende talenten en de flexibilisering van het onderwijs hoog op de agenda.



De politiek in 2010 In de eerste helft van 2010 viel het kabinet Balkenende IV. Op 9 juni waren er nieuwe

Tweede Kamerverkiezingen. Op 14 oktober werd het kabinet Rutte beëdigd. De

boodschap in het regeerakkoord is helder; de prestaties moeten omhoog en er moet

effectiever en efficiënter worden gewerkt. Zo moet de overhead worden

teruggebracht. Voor het onderwijs betekent dit terug naar de kern. Meer aandacht

voor Taal en Rekenvaardigheden, harder optreden tegen zwakke scholen en meer

ruimte voor vakmanschap. De financiële crisis maakt dat de ruimte voor investeringen

beperkt is en er op verschillende posten, ook binnen de onderwijsbegroting, wordt

gesneden. Op welke wijze de taakstellingen worden ingevuld, wordt in de loop van

2011 bekend.

Aanvullende programma’s en projecten Het besef dat ict een belangrijk middel is bij het realiseren van deze ambities heeft

onder meer geleid tot het programma Leraar24 (een initiatief van SBL, RdMc, NTR en

Kennisnet gericht op de professionalisering van docenten), en het project Acadin,

waarmee Kennisnet samen met SLO een leeromgeving voor (hoog)begaafde kinderen

heeft neergezet.

In 2010 zijn zowel voor Acadin als voor Leraar24 de toekomstplannen voor na de

subsidieperiode (respectievelijk na 2011 en vanaf 2012) verder uitgewerkt en

afgestemd met het ministerie van OCW. Voor Acadin is besloten dat vervolggesprekken

in 2011 leiden tot een selectie van een scenario waarna implementatie van het

gekozen scenario zal plaatsvinden.

In 2010 is het programma ECK2 van start gegaan. Het programma richt zicht op het

verbeteren van de Educatieve Contentketen en wordt samen met SLO en de GEU

uitgevoerd. Daarnaast is een verkenning uitgevoerd voor het programma Kennisdeling

– brug tussen wetenschap en onderwijspraktijk. Dit programma beoogt het proces van

kennisdeling te stimuleren en verder te optimaliseren. Over concrete implementatie

van dit programma zal op basis van het opgestelde programmaplan begin 2011 worden

besloten.

In 2009 is het onderzoeksprogramma EXPO gestart, waarin samen met PO-scholen

onderzocht wordt in hoeverre hun verwachtingen van de meerwaarde van de door hen

in het primaire proces gebruikte ict-toepassingen kloppen. Het hoge aantal

inschrijvingen, en de bruikbare resultaten hebben er toe geleid dat het programma in

2010 herhaald is. De regeling is in 2010 ook van start gegaan in het Speciaal

Onderwijs (EXSO), Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs.



6. Het ministerie van OCW

en strategische partners

De behoeften van het onderwijs zijn leidend voor de activiteiten van Kennisnet.

Daarbij zijn zowel de contacten met de instellingen als afstemming en samenwerking

met partijen die voor het onderwijs werken essentieel. Kennisnet is open in haar

opereren en zoekt waar mogelijk de samenwerking. Dit heeft onder meer geleid tot

een aantal strategische programma’s die samen met andere partijen worden

uitgevoerd, deze worden veelal aanvullend gefinancierd door het ministerie van OCW.

Het ministerie van OCW Het ministerie van OCW is voor Kennisnet een belangrijke relatie. Niet alleen omdat

Kennisnet als publieke organisatie vrijwel geheel door het ministerie wordt

gefinancierd, maar ook omdat beleidsmaatregelen de effectieve inzet van ict kunnen

beïnvloeden en ict het onderwijsbeleid kan versterken.

Het onderwijsbeleid en de uitvoering hiervan is steeds meer het resultaat van de

gezamenlijke inspanningen van de overheid en de relevante partijen uit het

onderwijs. De beleidsprioriteiten van de overheid en de agenda’s die de

onderwijssectoren hebben geformuleerd kennen grotendeels dezelfde prioriteiten.

Vanuit verschillende perspectieven staan thema’s als professionalisering, het

verbeteren van prestaties voor met name taal en rekenen, ruimte geven aan

verschillende talenten en de flexibilisering van het onderwijs hoog op de agenda.



Landelijke informatiehuishouding Vanuit het belang van de lerenden, een soepel onderwijsproces en een brede

verantwoording naar de samenleving is stroomlijning van de informatiehuishouding

op landelijk niveau wenselijk. In 2010 heeft afstemming tussen het ministerie van

OCW en de sectorraden geleid tot een aantal tastbare resultaten. Op initiatief van het

ministerie van OCW en de sectorraden is er een verkenning uitgevoerd naar het

verbeteren van de landelijke informatiehuishouding in het onderwijs en is het

‘Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs’ opgericht. Het platform is een

samenwerkingsverband van de sectorraden dat wordt ondersteund door Kennisnet en

SURFfoundation. Vertegenwoordigers van het ministerie van OCW en DUO zijn als

toehoorder nauw betrokken bij het platform.

Het platform richt zich op beleidsmatige en uitvoerende aspecten in het onderwijs die

de verschillende deelsectoren in het onderwijs overstijgen. In 2010 is er, naast de

voornoemde verkenning en inrichting van de bestuurlijke organisatie, gestart met het

traject ‘doorstroommonitor’. Dit traject betreft het verbeteren van de terugkoppeling

van doorstroomgegevens tussen de verschillende sectoren. Kennisnet voert het traject

samen met de betrokken partijen uit het onderwijs uit.

(Strategische) Partners Samenwerking met bestaande partners en het verder uitbouwen van het netwerk is

één van de prioriteiten van Kennisnet. Succesvolle integratie van ict kan alleen vorm

krijgen in samenwerking met onderwijsinstellingen, sectororganisaties en

instellingen die het onderwijs ondersteunen.

Ketenpartners De samenwerking met partijen die het onderwijs ondersteunen is zowel gericht

geweest op concrete projecten en programma’s als op het versterken van de

strategische relatie. Door in ketenverband samen te werken wordt het onderwijs

beter ondersteund bij bijvoorbeeld het verbeteren van de educatieve contentketen,

kennisdeling en talentontwikkeling. Met verschillende publieke en private partijen die

actief zijn in het onderwijsdomein is in 2010 een aantal ketenpartnerbijeenkomsten

geweest waarbij op strategisch niveau kennis over ontwikkelingen op deze thema’s is

gedeeld en activiteiten op elkaar zijn afgestemd. Kennisnet heeft hiertoe het

initiatief genomen. Deelnemende partijen zijn APS, CITO, Edventure, GEU, IBM,

Kennisland, Microsoft, Ruud de Moor Centrum, NTR, SBL, SBO, SLO, SURF en TNO.



Evenals in 2009 heeft Kennisnet in 2010 laten onderzoeken hoe de ketenpartners tegen

Kennisnet aankijken. Daaruit is naar voren gekomen dat zij in het algemeen positief

zijn over Kennisnet en tevreden over de trajecten waarin men heeft samengewerkt. De

toegevoegde bijdrage als het gaat om het verhogen van het rendement van het

onderwijs met ict wordt gezien. Aandachtspunten betreffen vooral het vroegtijdig met

elkaar in gesprek gaan over mogelijke nieuwe initiatieven.

Samenwerking in de praktijk Bij het in de praktijk realiseren van een effectieve inzet van ict is ingezet op

cocreatie.

Bestaande diensten die samen met andere partijen aangeboden worden (zoals

Leraar24, Wikiwijs, Acadin, Teleblik en Mediawijzer.net) zijn in 2010 verder

uitgebouwd en verstevigd. Ook zijn er nieuwe trajecten in gang gezet, onder meer met

de GEU (branchevereniging educatieve uitgeverijen) en het nationaal

expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO) voor het verder versterken van de

Educatieve Contentketen (ECK2). Op deze en andere (aanvullende) programma’s wordt

in de volgende paragraaf nader ingegaan.

Samen met Agentschap NL en het ministerie van OCW en in samenwerking met de PO-

Raad en VO-Raad heeft Kennisnet de landelijke conferentie ‘Lessen uit Onderzoek’

georganiseerd. Er waren bijna 500 mensen deelnemers. Vanuit verschillende

perspectieven deelden onderzoekers, docenten en beleidsmakers uit de wetenschap,

het onderwijs, en publieke en private (onderzoeks)bureaus kennis over wat werkt in

het onderwijs.

In de zomer heeft Kennisnet samen met toonaangevende ict-bedrijven waaronder

Microsoft, IBM, Apple, HP en Smart drie Summerschools georganiseerd. Tijdens deze

dagen zijn met ruim honderd docenten, managers en bestuurders uit het primair,

voortgezet en beroepsonderwijs de laatste trends en ontwikkelingen in onderwijs

verkend, en vertaald naar hun eigen onderwijspraktijk.

Bovendien is met een aantal relevante partijen in het onderwijs afgesproken dat

Kennisnet de regie neemt bij het gezamenlijk vaststellen van ict competenties.

Samen met SURF heeft Kennisnet zich gericht op de verdere ontwikkeling en het

beheer van standaarden op het gebied van digitaal leermateriaal en toetsing. In 2010

is het harmonisatietraject NL-LOM afgerond. Hierdoor zijn de standaarden met

betrekking tot metadata over digitaal leermateriaal voor het gehele onderwijs

geharmoniseerd tot een standaard voor PO, VO, MBO en het hoger onderwijs. Vanaf

2011 worden ook de andere standaarden die ontwikkeld zijn door Kennisnet en Surf



gezamenlijk beheerd. EduStandaard is het loket waar alle afspraken te vinden zijn en

het beheer van de standaarden voor het gehele onderwijs plaats vindt.

Internationaal Op internationaal gebied zijn er verschillende organisaties waarmee wordt

samengewerkt. Immers ook andere (Europese) landen kennen vergelijkbare uitdagingen

als het gaat om het effectief gebruik van ict in het onderwijs. De focus in de

samenwerking ligt op kennisdeling en verspreiding, en het gezamenlijk ontwikkelen

van standaarden.

Daarnaast ontvangt Kennisnet regelmatig delegaties met vertegenwoordigers uit

andere landen, zo kwamen in 2010 onder meer een Keniaanse en een Koreaanse

delegatie op bezoek. Bovendien heeft Kennisnet op verzoek van de PO-raad in 2010

een reis naar Denver georganiseerd voor PO-bestuurders en vertegenwoordigers van

ondersteunende organisaties.

European Schoolnetwork Kennisnet is voor Nederland de vertegenwoordiger in de Steering Committee van het

European School Network (EUN). Het doel van het EUN is het onderwijs verder te

brengen met behulp van technologie en innovatie. Kennisnet heeft in 2010

deelgenomen aan de Policy and Innovation Committee (PIC), die agendasettend is voor

innovatieprojecten. Op uitvoerend en adviserend niveau is er onder meer

deelgenomen aan de werkgroep EdRene die zich richt op de Educatieve Contentketen,

en het jaarlijkse congres Eminent. Op uitnodiging van Kennisnet hebben Nederlandse

docenten deelgenomen aan de docentendagen die aan het Eminent-congres gekoppeld

waren.

Onderzoek en conferenties In 2010 heeft Kennisnet meegewerkt aan verschillende internationale onderzoeken,

onder meer van de EUN. Deze waren zowel inventariserend van aard als gericht op de

opbrengsten van ict. Kennisnet coördineert de Nederlandse deelname aan het

internationaal vergelijkend onderzoek naar Computer Literacy dat wordt uitgevoerd

onder auspiciën van de International Association for the Evaluation of Educational

Research IEA.

Kennisnet heeft in 2010 actief bijgedragen aan verschillende conferenties en

internationale bijeenkomsten, waaronder:

De Far Horizon Expert meeting van de Europese Commissie.

Verschillende bijeenkomsten en conferenties van de OESO gericht op leren en ict.



Het Learning and Technology World Forum in Londen over (online) internationale

samenwerking tussen onderwijsinstellingen

De CoSN conferentie in Washington over onderwijsinnovaties in de 21ste eeuw

De Media Literacy conferentie in Skopje over Mediawijsheid.

Benchmarking Technology Use in Education, georganiseerd door het US

department of Education.

Lerend netwerk op afstand In 2010 heeft Kennisnet in Curaçao gezamenlijk met lokale onderwijsinstellingen een

lerend netwerk ‘op afstand’ opgezet. Het kleinschalige project dient voor Kennisnet

als pilot voor het opzetten en aansturen van een Lerend Netwerk op afstand in het

primair en speciaal onderwijs. Kennisnet komt ermee tegemoet aan de terugkerende

vraag uit Curaçao naar ondersteuning op het gebied van professionalisering met ict

en onderwijs. De locale coördinatie en faciliteiten zijn gefinancierd door de besturen

op Curaçao. De begeleiding van coaches en de projectleiding voor 2010-2011 zijn door

Kennisnet gefinancierd uit basissubsidie. Het evaluatierapport met een blauwdruk

voor een lerend netwerk op afstand wordt de eerste helft 2011 opgeleverd.



Aanvullende programma’s en projecten Naast de activiteiten die gefinancierd worden uit de basissubsidie kent Kennisnet een

aantal aanvullend gefinancierde projecten en programma’s. Deze programma’s leveren

een bijdrage aan het realiseren van de doelen die in de verschillende

onderwijsagenda’s zijn beschreven. Ict wordt hierbij als middel ingezet.

Ten aanzien van de financiën is er een sterke scheiding tussen de werkzaamheden die

gefinancierd worden uit de basissubsidie en de aanvullend gefinancierde projecten

en programma’s. Ontwikkelde diensten en expertise die vanuit de basissubsidie zijn

gefinancierd worden niet doorbelast aan de aanvullende activiteiten.

De te bereiken effecten zijn echter minder goed te scheiden. De activiteiten vanuit de

basissubsidie en de aanvullende activiteiten versterken elkaar waardoor de

doelstellingen effectiever bereikt worden.

Acadin

Partner: SLO De leeromgeving voor cognitief getalenteerde leerlingen Acadin heeft in

2010 een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Begin september is versie 1.0

live gegaan. De gebruiksvriendelijkheid en hoeveelheid aangeboden

leeractiviteiten zijn aanzienlijk verbeterd. De bezoekersaantallen en het

aantal aangesloten instellingen liepen tot het derde kwartaal achter op de

planning, maar hebben in het vierde kwartaal als gevolg van een campagne

een vlucht genomen. De aanvragen voor deelname stromen binnen waardoor

de doelstellingen voor 2010 zijn waargemaakt.

Voor Acadin zijn de toekomstplannen voor na de subsidieperiode (tot eind

2011) verder uitgewerkt. De plannen zijn besproken met de Adviesraad

Acadin, het ministerie van OCW en het Platform Betatechniek.

Vervolggesprekken in 2011 leiden tot een voorkeursscenario waarna

implementatie van het gekozen scenario zal plaatsvinden.

Expertisecentrum Mediawijsheid

Stuur(kern) groep:

NPO, NIBG, ECP-EPN,

Bibliotheken

Het programma Mediawijzer.net heeft tot doel alle burgers in Nederland

mediawijzer te maken. De belangrijkste doelgroep zijn kinderen van 4 tot 18

jaar en hun sociale omgeving zoals ouders en onderwijs.

Mediawijzer.net is georganiseerd in de vorm van een netwerkorganisatie.

Dat houdt in dat er zelf geen diensten worden geleverd maar dat het

netwerk maximaal gestimuleerd wordt mediawijsheid diensten te

ontwikkelen. Het netwerk kent netwerkevenementen en expertsessies en

wisselt via de website en LinkedIn groep kennis en ervaringen uit. Ook is er

een stimuleringsregeling ingesteld.

In 2010 zijn er elf mediawijsheidprojecten gerealiseerd en zes opgestart,

vooral gericht op onderwijsinstellingen en ouderorganisaties om via hen de



Aanvullende programma’s en projecten Naast de activiteiten die gefinancierd worden uit de basissubsidie kent Kennisnet een

aantal aanvullend gefinancierde projecten en programma’s. Deze programma’s leveren

een bijdrage aan het realiseren van de doelen die in de verschillende

onderwijsagenda’s zijn beschreven. Ict wordt hierbij als middel ingezet.

Ten aanzien van de financiën is er een sterke scheiding tussen de werkzaamheden die

gefinancierd worden uit de basissubsidie en de aanvullend gefinancierde projecten

en programma’s. Ontwikkelde diensten en expertise die vanuit de basissubsidie zijn

gefinancierd worden niet doorbelast aan de aanvullende activiteiten.

De te bereiken effecten zijn echter minder goed te scheiden. De activiteiten vanuit de

basissubsidie en de aanvullende activiteiten versterken elkaar waardoor de

doelstellingen effectiever bereikt worden.

Acadin

Partner: SLO De leeromgeving voor cognitief getalenteerde leerlingen Acadin heeft in

2010 een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Begin september is versie 1.0

live gegaan. De gebruiksvriendelijkheid en hoeveelheid aangeboden

leeractiviteiten zijn aanzienlijk verbeterd. De bezoekersaantallen en het

aantal aangesloten instellingen liepen tot het derde kwartaal achter op de

planning, maar hebben in het vierde kwartaal als gevolg van een campagne

een vlucht genomen. De aanvragen voor deelname stromen binnen waardoor

de doelstellingen voor 2010 zijn waargemaakt.

Voor Acadin zijn de toekomstplannen voor na de subsidieperiode (tot eind

2011) verder uitgewerkt. De plannen zijn besproken met de Adviesraad

Acadin, het ministerie van OCW en het Platform Betatechniek.

Vervolggesprekken in 2011 leiden tot een voorkeursscenario waarna

implementatie van het gekozen scenario zal plaatsvinden.

Expertisecentrum Mediawijsheid

Stuur(kern) groep:

NPO, NIBG, ECP-EPN,

Bibliotheken

Het programma Mediawijzer.net heeft tot doel alle burgers in Nederland

mediawijzer te maken. De belangrijkste doelgroep zijn kinderen van 4 tot 18

jaar en hun sociale omgeving zoals ouders en onderwijs.

Mediawijzer.net is georganiseerd in de vorm van een netwerkorganisatie.

Dat houdt in dat er zelf geen diensten worden geleverd maar dat het

netwerk maximaal gestimuleerd wordt mediawijsheid diensten te

ontwikkelen. Het netwerk kent netwerkevenementen en expertsessies en

wisselt via de website en LinkedIn groep kennis en ervaringen uit. Ook is er

een stimuleringsregeling ingesteld.

In 2010 zijn er elf mediawijsheidprojecten gerealiseerd en zes opgestart,

vooral gericht op onderwijsinstellingen en ouderorganisaties om via hen de



jongeren te bereiken. Het netwerk is hierdoor in 2010 spectaculair gegroeid

van 180 naar meer dan 400 organisaties.

De resultaten die Mediawijzer.net in 2010 samen met het netwerk heeft

behaald zijn uiterst positief. Het begrip mediawijsheid heeft aan

bekendheid gewonnen: 22% van de ouders en jongeren kent Mediawijzer.net,

66% van de ouders en 52% van de jongeren kan het begrip mediawijsheid

benoemen (Dialogic Behoefte onderzoek 2010).

Voor 2011 t/m 2014 is een nieuw meerjarenplan opgesteld. Het ministerie

van OCW ondersteunt de plannen van Mediawijzer.net en heeft een

bekostiging van 2 mln per jaar toegekend, startend in 2011. De twee

belangrijkste speerpunten in 2011 zijn de inbedding van mediawijsheid in

het onderwijssysteem en het vergroten van de aandacht voor

mediaopvoeding.

Groen

Partners: GKC, GKN,

WUR, OC,

Agentschap.nl

Kennisnet heeft het programma Groen Kennisverspreiding 2010 uitgevoerd

en hiervoor subsidie gekregen van het ministerie van EL&I (voorheen LNV).

Beleidsafstemming hiervoor heeft plaats gevonden met de Groene

Kenniscoöperatie (GKC) en de AOC Raad. Voor het operationele deel wordt

samengewerkt met partijen uit het groene domein zoals het

Ontwikkelcentrum en Groen Kennisnet.

Resultaten van de samenwerking met het groene domein in 2010 zijn onder

meer:

Integratie van het groene kennissysteem met de Kennisnet

infrastructuur. Het overzetten van de groene content arrangeertool

(CAT) naar de arrangeerfunctionaliteit van Wikwijs en de migratie van

de bestaande groene arrangementen.

Actieve participatie 12 groene instellingen in het MBO Kennisnet

ambassadeursprogramma.

De start van het NME programma: Groen Gelinkt, in samenwerking met

het Ontwikkelcentrum, de GKC, Agentschap.nl en Kennisnet. Op basis van

de kennisnet architectuur en infrastructuur wordt het beschikbare

leermateriaal op het gebied van natuur- en milieu educatie,

duurzaamheid en voeding toegankelijk gemaakt.

Er is in 2010 op verschillende niveaus vooruitgelopen op de toekomstige

activiteiten van Kennisnet in het groene domein:

het programma “ict in onderwijs” voor de groene instellingen is

vormgegeven. Veel van de Kennisnet activiteiten voor het groene

onderwijs zullen in de kaders van dit programma gaan vallen. Dit

programma is aanvullend op de trajecten OPK (ontsluiten publieke

kennis) voor de gemeenschappelijke infrastructuur en het NME

programma voor de groene kennisverspreiding richting overig

onderwijs.

De ontwikkeling en beschrijving van de gewenste informatie

architectuur voor Groen Kennisnet en het benodigde



jongeren te bereiken. Het netwerk is hierdoor in 2010 spectaculair gegroeid

van 180 naar meer dan 400 organisaties.

De resultaten die Mediawijzer.net in 2010 samen met het netwerk heeft

behaald zijn uiterst positief. Het begrip mediawijsheid heeft aan

bekendheid gewonnen: 22% van de ouders en jongeren kent Mediawijzer.net,

66% van de ouders en 52% van de jongeren kan het begrip mediawijsheid

benoemen (Dialogic Behoefte onderzoek 2010).

Voor 2011 t/m 2014 is een nieuw meerjarenplan opgesteld. Het ministerie

van OCW ondersteunt de plannen van Mediawijzer.net en heeft een

bekostiging van 2 mln per jaar toegekend, startend in 2011. De twee

belangrijkste speerpunten in 2011 zijn de inbedding van mediawijsheid in

het onderwijssysteem en het vergroten van de aandacht voor

mediaopvoeding.

Groen

Partners: GKC, GKN,

WUR, OC,

Agentschap.nl

Kennisnet heeft het programma Groen Kennisverspreiding 2010 uitgevoerd

en hiervoor subsidie gekregen van het ministerie van EL&I (voorheen LNV).

Beleidsafstemming hiervoor heeft plaats gevonden met de Groene

Kenniscoöperatie (GKC) en de AOC Raad. Voor het operationele deel wordt

samengewerkt met partijen uit het groene domein zoals het

Ontwikkelcentrum en Groen Kennisnet.

Resultaten van de samenwerking met het groene domein in 2010 zijn onder

meer:

Integratie van het groene kennissysteem met de Kennisnet

infrastructuur. Het overzetten van de groene content arrangeertool

(CAT) naar de arrangeerfunctionaliteit van Wikwijs en de migratie van

de bestaande groene arrangementen.

Actieve participatie 12 groene instellingen in het MBO Kennisnet

ambassadeursprogramma.

De start van het NME programma: Groen Gelinkt, in samenwerking met

het Ontwikkelcentrum, de GKC, Agentschap.nl en Kennisnet. Op basis van

de kennisnet architectuur en infrastructuur wordt het beschikbare

leermateriaal op het gebied van natuur- en milieu educatie,

duurzaamheid en voeding toegankelijk gemaakt.

Er is in 2010 op verschillende niveaus vooruitgelopen op de toekomstige

activiteiten van Kennisnet in het groene domein:

het programma “ict in onderwijs” voor de groene instellingen is

vormgegeven. Veel van de Kennisnet activiteiten voor het groene

onderwijs zullen in de kaders van dit programma gaan vallen. Dit

programma is aanvullend op de trajecten OPK (ontsluiten publieke

kennis) voor de gemeenschappelijke infrastructuur en het NME

programma voor de groene kennisverspreiding richting overig

onderwijs.

De ontwikkeling en beschrijving van de gewenste informatie

architectuur voor Groen Kennisnet en het benodigde



informatiemanagement. Deze architectuur vormt het uitgangspunt voor

het werk van Groen Kennisnet voor de komende jaren.

Samen met de AOC Raad en het Ontwikkelcentrum is een notitie

ontwikkeld over leermiddelenbeleid in de groene instellingen. In

vervolg hierop wordt hier in de diverse instellingen een specifieke

aanpak ingezet.

SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma

Partners:

SURFfoundation en

SURFnet

In het SURFnet/Kennisnet innovatieprogramma staat de online digitale leer-

en (samen)werkomgeving van de toekomst centraal. Het programma is vanaf

2003 door het ministerie van OCW aanvullend gesubsidieerd.

In 2010 zijn er samen met onderwijsinstellingen vijftig projecten uitgevoerd

waarbij kennis en ervaring is opgebouwd over de inzet van ict-innovaties.

De resultaten worden met het onderwijs gedeeld in presentaties, workshops,

artikelen en blogs en zijn te vinden op www.surfnetkennisnet.nl.

Binnen het programma zijn bij verschillende projecten aansprekende

resultaten en innovatieve oplossingen voor vraagstukken in het onderwijs

gerealiseerd:

Bij het project Leren van de Toekomst in het PO heeft een basisschool

bijvoorbeeld drie weken lang lesgegeven in een volledig

gedigitaliseerde leeromgeving. Het onderzoek dat tijdens het

experiment door TNO is uitgevoerd heeft aangetoond dat de inzet van

ict leidt tot een gevarieerder lesaanbod en effectiever en efficiënter

onderwijs.

In het project Ruimte voor Talent (flexibel topsportonderwijs) is een

nieuw prototype ontwikkeld waardoor onderwijs plaatsen tijd

onafhankelijk en volledig op maat, kan worden gevolgd. Dit project

werd in samenwerking met NOC*NSF uitgevoerd.

Vanuit de innovatieregeling hebben projecten een stimuleringsbijdrage

ontvangen en zijn door de instellingen uitgevoerd. De resultaten tonen

de innovatiekracht van de voorlopers in het onderwijs.

Leraar24

Partners: Ruud de

Moor centrum, SBL,

NTR (voorheen

Teleac)

De afgelopen twee jaar is door de consortiumpartners van Leraar24 gewerkt

aan de doorontwikkeling voor het Leraar24 platform. Na het opstartjaar in

2009 met een officiële lancering en een optimalisatie van de werkwijze in

de contentproductie, is 2010 het jaar geweest van de bestendiging.

Eind 2010 waren er1300 video’s online en meer dan 200 dossiers

beschikbaar voor docenten. In totaal is er 158 uur aan eigen producties op

Leraar24 te vinden. De resultaatdoelstellingen voor de contentproductie in

de afgelopen jaren zijn behaald. Op dit moment is er sprake van een solide

basis van Leraar24. Op alle competenties is content ontwikkeld en de

bezoekersaantallen zijn de afgelopen jaren gestaag toegenomen. De groei is

mede te danken aan een intensieve campagne (advertenties en artikelen in

vakmedia en radiospots).

Naast de lopende activiteiten is in 2010 gestart met het vormen van ideeën

en plannen voor het voortbestaan van Leraar24 na de subsidieperiode vanaf



2012. Dit heeft geleid tot een visiestuk dat door alle betrokken partijen is

vastgesteld. Hierbij is afgesproken dat Kennisnet en het Ruud de Moor

Centrum voor de toekomst de trekkers vormen van het platform.

Programma Stimuleren Gebruik Digitaal Leermateriaal

Partners: Kennisnet

voert het programma

uit, met grote

betrokkenheid van

SBL, MBO Raad, GEU,

VO-raad, HAN,

Platform VVVO en de

PO-raad.

Het doel van het programma Stimuleren Gebruik Digitaal Leermateriaal is

het stimuleren van het gebruik van digitaal leermateriaal in het PO, VO en

MBO. Het programma is van start gegaan in 2008 met aanvullende subsidie

van OCW en wordt begin 2011 afgerond.

In 2010 zijn een aantal cruciale stappen gezet om te komen tot een goed

aanbod aan docenten die leermateriaal zoeken ter aanvulling of vervanging

van de gebruikte (folio) methode.

Vanuit het programma zijn in 2010 een aantal onderzoeken uitgevoerd naar

het functioneren van de educatieve contentketen. Dit heeft onder meer

geleid tot een rapport over metadatastromen en een verkenning over het

gebruik van leerlijnen en vocabulaires in de praktijk. Ook is er een business

case opgeleverd waarin verschillende modellen tegen het licht zijn

gehouden. Een ander tastbaar resultaat van het programma is het portaal

Taal en Rekenen, dat zich richt op content voor de vakken Taal en Rekenen in

het MBO. Dit portaal zal in 2011 overgaan in Wikiwijs.

Uit het programma is naar voren gekomen waar de knelpunten in de

Educatieve Contentketen zich bevinden en hoe docenten via diensten als

Wikiwijs bediend kunnen worden. De analyse heeft mede geleid tot het

programma Educatieve Contentketen 2, dat in 2010 van start is gegaan

Wikiwijs

Partners: Open

Universiteit (Ruud de

Moor Centrum)

Wikiwijs is een platform met een omvangrijke open leermaterialenbank waar

docenten uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en

hoger onderwijs leermaterialen kunnen vinden, gebruiken,delen en verder

kunnen ontwikkelen.

Wikiwijs heeft een veelbelovende start gemaakt wat te zien is in de

gebruikscijfers. De waardering blijkt ook uit het winnen van de

eParticipatie award 2010, Wikiwijs werd uitgekozen tot beste initiatief

vanuit de overheid waarin gebruikers kunnen deelnemen.

De belangrijkste mijlpaal was de lancering van de 1.0 release op 1

september 2010. In deze release is een start gemaakt met leerlijnen,

keurmerken en de uitrol naar het hoger onderwijs. Ook zijn veel

verbeteringen doorgevoerd op aangeven van gebruikers die

gebruikservaring van Wikiwijs sterk hebben verbeterd. Samen met de

communicatiecampagne heeft dit geresulteerd in een sterke stijging van het

gebruik. Een andere mijlpaal was de integratie van Wikiwijs met de Groene

Contentcorner. Hierdoor maken veel gebruikers uit het groene onderwijs

gebruik van Wikiwijs.

Het aantal uploads is, ondanks een succesvolle stimuleringsactie, nog niet op

het gewenste niveau. Dit heeft te maken met verschillende drempels die



docenten ervaren bij het delen van content, zoals het proces metadateren

dat vrij tijdrovend is. Maar ook de relevantie van zelf ontwikkeld materiaal

wordt door docenten onderschat.

Wikiwijs wordt uitgevoerd door Kennisnet en de Open Universiteit (Ruud de

Moor Centrum), in opdracht van het ministerie van OCW. Wikiwijs werkt

nauw samen met tal van organisaties zoals de Groen Kennis Corporatie, SLO,

de VO-raad (IP-VO) en SURFfoundation. Het huidige Wikiwijs programma

loopt in februari 2011 af en wordt vervolgd met een programma dat

doorloopt tot eind 2013. Hiervoor is een subsidie vanuit het ministerie van

Economische Zaken, Landbouw en Innovatie toegekend.

Teleblik

Partners: NTR

(voorheen Teleac) en

NIBG

Teleblik, de gratis audiovisuele portal voor PO, VO en MBO, is in 2010 op een

aantal punten verbeterd. Er is ruim 2.500 uur audiovisueel materiaal in

Teleblik geplaatst waardoor er nu 12.500 uur beschikbaar is, er zijn nieuwe

collecties toegevoegd (filmmuseum, natuurbeelden en postbus51), er zijn een

audiospeler en historische radiouitzendingen toegevoegd, en koppelingen

met Wikiwijs en social media aangebracht.

In 2009 is het dienstconcept gewijzigd (geen fragmenten, geen vakdossiers en

geen aanvullende zoekmetadata meer) en zijn de marketinginspanningen

verminderd. Dit hangt samen met de introductie van de betaalde dienst ed*it

en afspraken die gemaakt zijn met Beeld en Geluid om de gratis dienst

Teleblik in stand te houden. Hiredoor is het gebruik in 2010 met circa 20 %

afgenomen tot ruim 700.000 inlogsessies.

In 2011 zullen zoekverbeteringen worden doorgevoerd met behulp van door

gebruikers toegevoegde zoekmetadata, en zal er meer ruimte zijn voor

promotionele activiteiten.

Teleblik werd oorspronkelijk gefinancierd met een projectsubsidie vanuit het

ministerie van OCW, maar wordt sinds 2009 gefinancierd door Kennisnet en

de partners NTR (voorheen Teleac) en het Nederlands Instituut voor Beeld en

Geluid (NIBG).

Educatieve Contentketen 2 (ECK2)

Partners: GEU, SLO GEU, SLO en Kennisnet hebben in september afstemming bereikt over de

programmalijnen van het programma Educatieve Contentketen 2 (ECK2). Het

programma loopt tot eind 2011. Het beoogde effect van het programma is een

versterking van het fundament van de Educatieve Contentketen. Concrete

doelen zijn het verbeteren van de vindbaarheid, toegankelijkheid en

bruikbaarheid van digitaal leermateriaal. Belangrijke middelen hiertoe zijn

het verbeteren en aanvullen van de huidige afspraken en het zorgen dat de

gemaakte afspraken worden toegepast.

In 2010 zijn de strategische doelen van het programma vertaald in concrete

activiteiten en is een programmamanager aangesteld. Dit leidt voor 2011 tot

de opstart van een negental projecten gericht op het vormgeven van de

Architectuur, het ontwikkelen en beheren van vocabulaires en het arrangeren

en leggen van relaties tussen methodes en open leermiddelen. Een aantal

projecten is specifiek gericht op het maken van afspraken, onder meer over

de ontsluiting en distributie van digitaal leermateriaal.



Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs

Partners: de

sectororganisaties,

het ministerie van

OCW, DUO en de

onderwijsinspectie,

SURFfoundation

Kennisnet heeft samen met SURFfoundation de sectororganisaties en het

ministerie OCW ondersteund bij het vormgeven van hun

informatiehuishouding. Doel is om sector overstijgende afspraken te maken

over het ontvangen en versturen van leerling-gegevens en leerresultaten.

Hierdoor ontstaan gestandaardiseerde informatiestromen tussen scholen

onderling en tussen scholen en overheidsinstellingen zoals DUO.

In 2010 is de bestuurlijke organisatie van het platform vormgegeven en is er

een verkenning uitgevoerd. Voor een aantal sectoroverstijgende trajecten

wordt succesvolle samenwerking kansrijk geacht. Het betreft onder meer de

horizontale verantwoording in combinatie met een benchmark,, de

inschrijving van scholieren en studenten en de overdracht van

vooropleidingsinformatie, en het verbeteren van de doorstroomgegevens

tussen de verschillende sectoren. Het traject is gericht op het verbeteren van

de doorstroomgegevens tussen de verschillende sectoren is in 2010 van start

gegaan. Kennisnet voert het traject samen met de betrokken partijen uit. De

andere trajecten starten begin 2011.

Brug tussen onderwijs en wetenschap

Partners: Ruud de

Moorcentrum,

daarnaast is de

SKOLA-

initiatiefgroep

betrokken

Om de onderwijsprofessionals te ondersteunen bij het meer evidence

informed werken is het van belang dat zij toegang hebben tot de laatste

wetenschappelijke standpunten en discussies, kennis kunnen delen met

anderen en/of met elkaar en met anderen uit de kennisketen het discours

kunnen aangaan. Ondanks het grote reservoir aan beschikbare (online)

informatie is het voor leraren en schoolleiding niet eenvoudig om voor hen

goed toepasbare kennis te vinden. Er is sprake van versnippering van de

informatie, de informatie spreekt elkaar soms tegen en wat betreft

taalgebruik en vorm sluit het vaak niet aan bij de onderwijspraktijk. Dit

wordt onderschreven door een groot aantal partijen die op dit terrein actief

zijn. Er is behoefte aan een brug tussen wetenschap en onderwijspraktijk. Dit

is een noodzakelijke voorwaarde om optimaal (of meer) “evidence informed”

te kunnen werken.

Eind 2010 is op verzoek van OCW gewerkt aan het programmaplan ‘Brug

tussen wetenschap en onderwijspraktijk’. De uitvoering van de activiteiten

binnen het programma zullen plaats vinden in 2011. In overleg met OCW is

besloten dat de activiteiten binnen dit programma af te stemmen op de

activiteiten die logisch voortvloeien uit het rapport van commissie de Graaf.

Begin 2011 zal een besluit worden genomen over de verdere vormgeving van

het programma.

Parallel aan de kwartiermakersfase is er in 2010 een verkenning gedaan naar

reeds bestaande standaarden en voorzieningen en mogelijke aanvullende

behoeften op dit gebiedt. De resultaten van deze verkenning vormen input

voor de activiteiten van het programma.

Triple-A

Partners: saMBO~ICT,

VO-raad

Kennisnet biedt in samenwerking met MBO2010, saMBO~ICT en Triple A

ondersteuning bij het omzetten van het referentie procesmodel van Triple A



naar concrete systemen.

De borging en verdere ontwikkeling van Triple A is in 2010 goed

overgedragen aan saMBO~ICT. Samen met de Kennisnet en de VO-raad heeft

saMBO~ICT (penvoerder) hiertoe een programmavoorstel ingediend bij het

ministerie van OCW dat is toegekend.

Het programma kent een viertal programmalijnen die gestart zijn in 2010.

Twee programmalijnen worden uitgevoerd door Kennisnet, de eerste is

gericht op de begeleiding van lerenden, het andere project richt zicht zich op

de onderwijscatalogus en daaraan gerelateerde gegevens. In 2010 is er

gestart met het werven van de deelnemende VO- en MBO-instellingen.


7. Diensten Kennisnet portals De focus heeft in 2010 gelegen op het verbeteren van de kwaliteit van een aantal

doelgroepportals. Dat de website gewaardeerd wordt blijkt ook uit de verkiezing tot

populairste educatieve website van het jaar.

In 2010 werden de Kennisnetportals gemiddeld 1.2 miljoen keer per week bezocht. Met

uitzondering van het derde kwartaal lagen de bezoekcijfers echter onder die voor

2009. Dit is hoofdzakelijk te verklaren door het beëindigen van de Thinkquest

wedstrijd. Daarnaast speelt een daling in het bezoek van de kidsportals mee. Vooral

de interactieve delen van de portal, zoals de digischool community, zijn populair.

Diensten


De gepresenteerde cijfers worden geleverd door Sitestat. Deze is vanaf het tweede

kwartaal in 2009 operationeel. Voor de daar voorafgaande periode zijn de cijfers

gebaseerd op Nettracker.

Diensten





Diensten





Diensten


Edurep

Edurep is een centrale voorziening die digitaal leermateriaal op internet vindbaar

maakt. Het aantal content- en dienstenleveranciers dat gebruik maakt van Edurep is in

2010 verder toegenomen, waardoor het leermateriaal voor het onderwijs beter

toegankelijk is geworden. In 2010 werden in totaal 22 collecties aangesloten, twee

meer dan vooraf voorzien. In totaal komt het aantal collecties hiermee op ruim vijftig.

Om het groeiende aantal collecties te kunnen blijven ondersteunen is Edurep in 2010

onder het licht gehouden en vernieuwd. Het resultaat is een toekomstvaste en stabiele

dienst die makkelijker schaalbaar is, begin 2011 wordt Edurep Next Generation

gelanceerd.

Statistieken Algemeen

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 1 1 - 0.00%februari 3 4 1 33.33%maart 5 6 1 20.00%april 7 7 - 0.00%mei 9 9 - 0.00%juni 11 9 2- -18.18%juli 11 11 - 0.00%augustus 13 13 - 0.00%september 14 17 3 21.43%oktober 16 17 1 6.25%november 18 17 1- -5.56%december 20 22 2 10.00%

figuur 11, blz. 73

Nieuw aangesloten collecties

20

22

-

5

10

15

20

25


Planning Realisatie

Pagina 4 van 11

Diensten


Entree

In 2010 is Entree gemigreerd naar een toekomstvast platform en gepositioneerd als

Kennisnet Federatie. De oplevering van het platform heeft vertraging opgelopen

waardoor het aantal geplande aansluitingen niet gehaald is. Dit blijkt ook uit het

aantal inlogsessies (federatieve authenticaties). De verwachting is dat dit in 2011

ruimschoots goedgemaakt wordt. Veel leveranciers van elektronische leeromgevingen

realiseren betere koppelingen met Entree. Ook neemt het aantal diensten dat via de

Kennisnet Federatie toegankelijk is toe. De Kennisnet Federatie en achterliggende

Entree techniek maken het hiermee makkelijker om toegang te krijgen tot diensten.

Diensten


Entree

In 2010 is Entree gemigreerd naar een toekomstvast platform en gepositioneerd als

Kennisnet Federatie. De oplevering van het platform heeft vertraging opgelopen

waardoor het aantal geplande aansluitingen niet gehaald is. Dit blijkt ook uit het

aantal inlogsessies (federatieve authenticaties). De verwachting is dat dit in 2011

ruimschoots goedgemaakt wordt. Veel leveranciers van elektronische leeromgevingen

realiseren betere koppelingen met Entree. Ook neemt het aantal diensten dat via de

Kennisnet Federatie toegankelijk is toe. De Kennisnet Federatie en achterliggende

Entree techniek maken het hiermee makkelijker om toegang te krijgen tot diensten.

Diensten


Leraar24

In totaal zijn er in 2010 ruim 530.000 bezoeken geweest aan Leraar24. Gemiddeld is

dit ruim 44.000 per maand. Er is een duidelijke stijging waarneembaar gedurende het

jaar. Enerzijds komt dit doordat er steeds meer content in Leraar24 beschikbaar komt

waardoor de site interessanter wordt voor potentiële bezoekers. Bovendien is er een

campagne gevoerd om Leraar24 onder de aandacht van docenten te brengen.

Het streven was dat in 2010 20 procent van de docenten in het PO en VO en 15% van

de leraren in het MBO Leraar24 zou bezoeken. Uitgaande van 258.000 leraren in

Nederland bezoekt 22 procent van de docenten Leraar24. Het streven is daarmee

ruimschoots gehaald.


Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 10,000 11,628 1,628 16.28%februari 22,000 22,715 715 3.25%maart 37,000 45,844 8,844 23.90%april 55,000 61,630 6,630 12.05%mei 70,000 72,534 2,534 3.62%juni 90,000 86,056 3,944- -4.38%juli 100,000 87,316 12,684- -12.68%augustus 110,000 88,351 21,649- -19.68%september 150,000 106,238 43,762- -29.17%oktober 185,000 124,628 60,372- -32.63%november 235,000 143,009 91,991- -39.15%december 270,000 151,872 118,128- -43.75%

figuur 12, blz. 74

Aantal federatieve authenticaties

270,000

151,872

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000


Planning Realisatie

Pagina 3 van 11


Planning Realisatie Verschil Verschil %januari - 36,755 36,755 #DEEL/0!februari - 36,690 36,690 #DEEL/0!maart - 50,085 50,085 #DEEL/0!april - 43,006 43,006 #DEEL/0!mei - 37,052 37,052 #DEEL/0!juni - 43,531 43,531 #DEEL/0!juli - 19,466 19,466 #DEEL/0!augustus - 27,005 27,005 #DEEL/0!september - 60,965 60,965 #DEEL/0!oktober - 58,496 58,496 #DEEL/0!november - 69,949 69,949 #DEEL/0!december - 47,104 47,104 #DEEL/0!

figuur 75, blz. 75

Bezoeken Leraar24 per maand

43,006 43,531

58,496

36,75536,690

50,085

37,052

19,46627,005

60,965

69,949

47,104

4,000

14,000

24,000

34,000

44,000

54,000

64,000

74,000


Pagina 10 van 11

Diensten


Wikiwijs De bezoeks- en gebruikscijfers geven voor Wikiwijs een wisselend beeld. Het aantal

bezoeken op de Wikiwijs-site is achtergebleven op de vooraf geformuleerde

doelstellingen, terwijl het aantal downloads aanzienlijk boven de streefwaarden ligt.

De oplevering van de 1.0 versie in september in combinatie met een intensieve

communicatiecampagne heeft duidelijk geleid tot een forse stijging in het aantal

bezoekers en het aantal downloads.

Diensten








Diensten








Diensten


Het aantal uploads is achtergebleven. Een actie om het aantal uploads te verhogen

heeft geleid tot een tijdelijke toename in oktober.

Het aantal docenten dat zich heeft geabonneerd op de nieuwsbrief is achtergebleven

bij de streefwaarden.


Planning Realisatie Verschil Verschil %januari - - nvt nvtfebruari - - nvt nvtmaart - 3,694 3,694 #DEEL/0!april - 3,080 3,080 #DEEL/0!mei 2,000 2,565 565 28.25%juni - 2,306 2,306 #DEEL/0!juli - 990 990 #DEEL/0!augustus - 5,599 5,599 #DEEL/0!september - 9,726 9,726 #DEEL/0!oktober - 40,926 40,926 #DEEL/0!november - 48,294 48,294 #DEEL/0!december 5,000 19,475 14,475 289.50%

figuur 15, blz. 76

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari - 44 44 #DEEL/0!februari - 19 19 #DEEL/0!maart - 13 13 #DEEL/0!april - 36 36 #DEEL/0!mei 200 24 176- -88.00%juni - 14 14 #DEEL/0!juli - 10 10 #DEEL/0!augustus - 37 37 #DEEL/0!september - 34 34 #DEEL/0!oktober - 220 220 #DEEL/0!november - 157 157 #DEEL/0!december 500 111 389- -77.80%

figuur 16, blz. 77

Wikiwijs downloads per maand

2,000 5,000

19,475

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000


Planning Realisatie

Wikiwijs uploads per maand

200

500

24 111-

100

200

300

400

500

600


Planning Realisatie

Pagina 7 van 11


Planning Realisatie Verschil Verschil %januari - - nvt nvtfebruari - - nvt nvtmaart - 3,694 3,694 #DEEL/0!april - 3,080 3,080 #DEEL/0!mei 2,000 2,565 565 28.25%juni - 2,306 2,306 #DEEL/0!juli - 990 990 #DEEL/0!augustus - 5,599 5,599 #DEEL/0!september - 9,726 9,726 #DEEL/0!oktober - 40,926 40,926 #DEEL/0!november - 48,294 48,294 #DEEL/0!december 5,000 19,475 14,475 289.50%

figuur 15, blz. 76

Planning Realisatie Verschil Verschil %januari - 44 44 #DEEL/0!februari - 19 19 #DEEL/0!maart - 13 13 #DEEL/0!april - 36 36 #DEEL/0!mei 200 24 176- -88.00%juni - 14 14 #DEEL/0!juli - 10 10 #DEEL/0!augustus - 37 37 #DEEL/0!september - 34 34 #DEEL/0!oktober - 220 220 #DEEL/0!november - 157 157 #DEEL/0!december 500 111 389- -77.80%

figuur 16, blz. 77

Wikiwijs downloads per maand

2,000 5,000

19,475

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000


Planning Realisatie

Wikiwijs uploads per maand

200

500

24 111-

100

200

300

400

500

600


Planning Realisatie

Pagina 7 van 11


Planning Realisatie Verschil Verschil %januari - 12,305 12,305 #DEEL/0!februari - 10,040 10,040 #DEEL/0!maart - 13,148 13,148 #DEEL/0!april - 9,833 9,833 #DEEL/0!mei 20,000 8,244 11,756- -58.78%juni - 13,503 13,503 #DEEL/0!juli - 8,892 8,892 #DEEL/0!augustus - 11,740 11,740 #DEEL/0!september - 47,660 47,660 #DEEL/0!oktober - 24,902 24,902 #DEEL/0!november - 34,274 34,274 #DEEL/0!december 50,000 27,670 22,330- -44.66%

figuur 14, blz. 76

Wikiwijs bezoeken per maand

20,000

50,000

27,670

8,244

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000


Planning Realisatie

Pagina 6 van 11


Planning Realisatie Verschil Verschil %januari 511 712 201 39.20%februari 989 782 207- -20.97%maart 1,589 841 748- -47.08%april 2,000 933 1,067- -53.35%mei 2,217 997 1,220- -55.04%juni 2,457 1,112 1,345- -54.75%juli 2,592 1,126 1,466- -56.56%augustus 2,865 1,284 1,581- -55.18%september 3,364 1,422 1,942- -57.73%oktober 4,046 1,461 2,585- -63.89%november 4,727 1,514 3,213- -67.97%december 5,000 1,578 3,422- -68.44%

figuur 17, blz. 77

Wikiwijs aantal nieuwsbrief abonnees (cumulatief)

5,000

1,578

-

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000


Planning Realisatie

Pagina 9 van 11

Organisatie Kennisnet


8. Organisatie Kennisnet Algemeen De stichting Kennisnet werkt volgens een Raad van Toezicht model. De dagelijkse

leiding is in handen van de directie die bestaat uit drs. A.J.M.M. (Toine) Maes

(algemeen directeur) en drs. M. (Marianne) Mulder (directeur operations). De algemeen

directeur vormt tevens het

bestuur van de stichting.

Raad van Toezicht De Raad van Toezicht

bestaat uit elf leden. Zes

hiervan worden

voorgedragen door de PO-

raad, de VO-raad, de MBO-

raad en de AOC-raad. Op

deze manier wordt geborgd










hiervan worden







dat Kennisnet van en voor het onderwijsveld blijft. Door de inbreng van vijf niet

vanuit het onderwijs afkomstige leden in de Raad van Toezicht blijft de wisselwerking

met de rest van de maatschappij gegarandeerd.

In december 2010 bestond de Raad van Toezicht uit:

Drs. H.N. (Henk) Hagoort (voorzitter), voorzitter Raad van Bestuur Publieke

Omroep. Henk Hagoort heeft ir. P.P. (Paul) ’t Hoen per 1 april opgevolgd als

voorzitter.

Mr. S.J. (Simon) Steen (vicevoorzitter), algemeen directeur Verenigde Bijzondere

Scholen.

Niek Barendregt. voorzitter College van Bestuur Edudelta Onderwijsgroep.

Dr. S.G.M. (Sylvia) van de Bunt-Kokhuis, universitair docent bij de Vrije

Universiteit en Visiting Professor bij Liverpool Hope University.

Drs. H. (Han) Dieperink, algemeen directeur Instituut voor het Midden- en

Kleinbedrijf. Han Dieperink heeft drs. J.A.M. (Jan) van Velthoven per 1 april

opgevolgd.

Drs. D. (Dave) Drossaert (vanaf 1 april 2010), rector UniC.

Drs. J. (Joan) Ferrier, directeur E-Quality, kenniscentrum voor emancipatie, gezin

en diversiteit.

(Ton) Hendriks, directeur Openbare Basisschool IJsselhof te Zwolle.

Drs. A.W. (Aline) Pastoor, bestuurder bij diverse publieke organisaties.

Drs. A. (Ad) van der Wiel, bestuurder van de Verenigde Scholen J.A. Alberdingk

Thijm (PO en VO).

Drs. B. (Bart) Bongers is op 4 augustus 2010 overleden. Zijn plaats in de Raad van

Toezicht zal vanaf 1 april 2011 worden ingenomen door drs. B.G.M. (Ben)

Geerdink, voorzitter College van Bestuur ROC Rijn IJssel die is voorgedragen door

de MBO-raad.

Programmaraad Tevens is een programmaraad ingesteld met kamers voor het primair onderwijs,

voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De programmaraad is een

adviesorgaan, benoemd door de Raad van Toezicht, dat adviseert aan de bestuurder

over strategische prioriteiten. Op deze manier is het voor de verschillende

onderwijssectoren mogelijk om invloed uit te oefenen op de activiteiten van Kennisnet

en wordt voeding vanuit het veld ook formeel veilig gesteld. Leden van de

programmaraad worden op voordracht van de dragende organisaties van Kennisnet

benoemd.

In december 2010 bestond de Programmaraad uit:










hiervan worden






dat Kennisnet van en voor het onderwijsveld blijft. Door de inbreng van vijf niet

vanuit het onderwijs afkomstige leden in de Raad van Toezicht blijft de wisselwerking

met de rest van de maatschappij gegarandeerd.

In december 2010 bestond de Raad van Toezicht uit:

Drs. H.N. (Henk) Hagoort (voorzitter), voorzitter Raad van Bestuur Publieke

Omroep. Henk Hagoort heeft ir. P.P. (Paul) ’t Hoen per 1 april opgevolgd als

voorzitter.

Mr. S.J. (Simon) Steen (vicevoorzitter), algemeen directeur Verenigde Bijzondere

Scholen.

Niek Barendregt. voorzitter College van Bestuur Edudelta Onderwijsgroep.

Dr. S.G.M. (Sylvia) van de Bunt-Kokhuis, universitair docent bij de Vrije

Universiteit en Visiting Professor bij Liverpool Hope University.

Drs. H. (Han) Dieperink, algemeen directeur Instituut voor het Midden- en

Kleinbedrijf. Han Dieperink heeft drs. J.A.M. (Jan) van Velthoven per 1 april

opgevolgd.

Drs. D. (Dave) Drossaert (vanaf 1 april 2010), rector UniC.

Drs. J. (Joan) Ferrier, directeur E-Quality, kenniscentrum voor emancipatie, gezin

en diversiteit.

(Ton) Hendriks, directeur Openbare Basisschool IJsselhof te Zwolle.

Drs. A.W. (Aline) Pastoor, bestuurder bij diverse publieke organisaties.

Drs. A. (Ad) van der Wiel, bestuurder van de Verenigde Scholen J.A. Alberdingk

Thijm (PO en VO).

Drs. B. (Bart) Bongers is op 4 augustus 2010 overleden. Zijn plaats in de Raad van

Toezicht zal vanaf 1 april 2011 worden ingenomen door drs. B.G.M. (Ben)

Geerdink, voorzitter College van Bestuur ROC Rijn IJssel die is voorgedragen door

de MBO-raad.

Programmaraad

Tevens is een programmaraad ingesteld met kamers voor het primair onderwijs,

voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De programmaraad is een

adviesorgaan, benoemd door de Raad van Toezicht, dat adviseert aan de bestuurder

over strategische prioriteiten. Op deze manier is het voor de verschillende

onderwijssectoren mogelijk om invloed uit te oefenen op de activiteiten van Kennisnet

en wordt voeding vanuit het veld ook formeel veilig gesteld. Leden van de

programmaraad worden op voordracht van de dragende organisaties van Kennisnet

benoemd.



Drs. A. (Anke) van Kampen (voorzitter), zelfstandig adviseur en mediator.

PO kamer

C.H.M. (Lia) van Acht, ict-coördinator Werkplaats Kindergemeenschap (Kees Boeke)

te Bilthoven.

H.J.M (Hennie) Loeffen, lid College van Bestuur De Onderwijsspecialisten

M.R.M. (Margareth) Keijzer (vanaf 15 juni 2010), voorzitter van de Stichting CPOW

(Stichting Confessioneel Primair Onderwijs Waterland)

Drs. J.H.M. (Jeanette) de Heij MA (vanaf 15 juni 2010), algemeen directeur SKBA

(Stichting Katholiek Basisonderwijs Alphen aan den Rijn)

Op 15 juni 2010 hebben dhr. J. (Jos) Kooij en drs. R.J. (Robbert Jan) de Vries de

programmaraad verlaten.

VO kamer

P.R. (Peter) Beij, directeur-bestuurder Openbare Scholengemeenschap

Vlaardingen-Schiedam.

Mr. A.J.K. (Hans) Reiber, voorzitter Innovatieplatform-VO.

Drs. N.R. (Roderik) Rot, lid algemene directie Interconfessionele Scholengroep

Westland.

Drs. H. (Harold) Wiggers, algemeen directeur Liemers College.

MBO kamer

J.H. (Jan) Bartling, MIM, manager saMBO~ICT.

H. (Hans) Doffegnies, directeur ict Amarantis Onderwijsgroep.

W.J. (Willem) de Potter, lid College van Bestuur Hoornbeeck College.

Drs. P.A.J. (Paula) Sukel, lid College van Bestuur Onderwijsgroep Tilburg.




PO kamer


te Bilthoven.








VO kamer





Westland.


MBO kamer







Organisatieontwikkeling Om de activiteiten zoals beschreven in het jaarplan 2010 beter te kunnen uitvoeren is

in het jaarplan 2010 een aantal aandachtspunten benoemd voor de organisatie

Kennisnet. De belangrijkste daarbij is het verder betrekken van het onderwijs en

ketenpartners bij de uitwerking en realisatie van diensten. Niet alleen de

relatiemanagers moeten zich thuis voelen in de school, ook de productmanagers en

verschillende projectleiders weten wat speelt in het onderwijs en welke behoeften de

klanten hebben. Om de organisatie verder te stroomlijnen is een aantal processen

vereenvoudigd en zijn verantwoordelijkheden meer eenduidig belegd.

De lange termijn scenariostudie die Kennisnet in 2010 heeft afgerond laat zien dat de

ontwikkelingen in het onderwijs maken dat de ondersteuningsbehoefte op het gebied

van ict zal veranderen. Dat heeft op termijn gevolgen voor de rollen en activiteiten

van Kennisnet. De toekomstige financiële situatie, waarbij sprake zal zijn van

kortingen op de subsidiebudgetten, en de noodzaak om de slagkracht van de

organisatie Kennisnet verder te verhogen en de relatie met het onderwijs te

verstevigen maken dat eind 2010 een reorganisatievoorstel is aangekondigd. Deze

reorganisatie zal in 2011 worden voorbereid en op 1 januari 2012 een feit zijn.



Organisatieontwikkeling Om de activiteiten zoals beschreven in het jaarplan 2010 beter te kunnen uitvoeren is

in het jaarplan 2010 een aantal aandachtspunten benoemd voor de organisatie

Kennisnet. De belangrijkste daarbij is het verder betrekken van het onderwijs en

ketenpartners bij de uitwerking en realisatie van diensten. Niet alleen de

relatiemanagers moeten zich thuis voelen in de school, ook de productmanagers en

verschillende projectleiders weten wat speelt in het onderwijs en welke behoeften de

klanten hebben. Om de organisatie verder te stroomlijnen is een aantal processen

vereenvoudigd en zijn verantwoordelijkheden meer eenduidig belegd.

De lange termijn scenariostudie die Kennisnet in 2010 heeft afgerond laat zien dat de

ontwikkelingen in het onderwijs maken dat de ondersteuningsbehoefte op het gebied

van ict zal veranderen. Dat heeft op termijn gevolgen voor de rollen en activiteiten

van Kennisnet. De toekomstige financiële situatie, waarbij sprake zal zijn van

kortingen op de subsidiebudgetten, en de noodzaak om de slagkracht van de

organisatie Kennisnet verder te verhogen en de relatie met het onderwijs te

verstevigen maken dat eind 2010 een reorganisatievoorstel is aangekondigd. Deze

reorganisatie zal in 2011 worden voorbereid en op 1 januari 2012 een feit zijn.


In december 2010 bestond de Programmaraad uit:


PO kamer


te Bilthoven.








VO kamer





Westland.


MBO kamer







Sociaal Jaarverslag

Samenstelling personeel Kennisnet had op 31 december 2010 148 medewerkers in loondienst. Precies 50

procent van de populatie had een dienstverband voor minder dan 40 uur per week. Het

aantal fte’s bedroeg op 31 december 2010 135,5. Gemiddeld waren er in 2010 134,4

fte’s in dienst. In 2010 zijn 21 nieuwe medewerkers bij Kennisnet in dienst getreden

en hebben 17 medewerkers Kennisnet verlaten.

De verhouding tussen mannen en vrouwen is volledig met elkaar in evenwicht,

namelijk 50% mannen en 50% vrouwen. Kennisnet is en blijft een jonge organisatie

met veelal hoog opgeleide medewerkers. De gemiddelde leeftijd is 37 Jaar. 78,4 % van

alle medewerkers is tussen 25 en 45 jaar oud. Het overgrote deel van de medewerkers

heeft een hbo- dan wel universitaire studie genoten.

Kennisnet maakt, voornamelijk in het kader van een aantal additioneel gefinancierde

projecten, daarnaast gebruik van inhuurcontracten.

Medewerkersonderzoek Het medewerkersonderzoek 2010 laat zien dat de waardering van medewerkers voor

Kennisnet in 2010 is toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. Kennisnet

scoort gemiddeld een 7,3 (in 2009 een 7,1). Naar aanleiding van het onderzoek in 2009

waren er voor 2010 een aantal aandachtspunten benoemd, inclusief bijbehorende

verbeteracties. Het onderzoek 2010 blijkt dat de effectiviteit van de organisatie is

verbeterd, evenals de klantgerichtheid. Een aandachtspunt dat uit het onderzoek naar

voren is gekomen betreft de ervaren efficiëntie van de organisatie.

Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage van Kennisnet bedroeg in 2010 5,18% (2009: 6,48%).

Kennisnet streeft naar een ziekteverzuimpercentage dat gelijk dan wel lager is dan

het landelijk gemiddelde van 4,5%. De afwijking zit vooral in het lang verzuim

(Kennisnet 2,98%, landelijk 2,25%). Vooral in het eerste half jaar van 2010 had

Kennisnet een aantal langdurig zieken, in de tweede helft van 2010 is dit percentage

gedaald tot 1,29%.



De ziekmeldingfrequentie (aantal ziekmeldingen gedeeld door aantal medewerkers)

bedroeg in 2010 1,39. Landelijk ligt de ziekmeldingfrequentie in Nederland tussen 1,5

en 1,7 keer per jaar.











Financiën


9. Financiën Kennisnet ontvangt jaarlijks subsidie van het ministerie van OCW voor de uitvoering

van haar activiteiten. Daarnaast heeft Kennisnet er in 2010 voor gekozen om een deel

van de opgebouwde reserve aan te wenden om een aantal intensiveringen mogelijk te

maken en incidentele tegenvallers op te kunnen vangen. Hierdoor is 2010 beëindigd

met een negatief exploitatiesaldo van € 0,6 miljoen. De financiële positie van

Kennisnet is, gelet op de liquiditeit en solvabiliteit, gezond en solide.

Exploitatierekening x €1.000 Begroting 2010 Realisatie 2010 Realisatie 2009

Baten

Subsidiebaten

Basissubsidie OCW 21.847 21.847 21.325

Aanvullende

projectsubsidies

9.414 8.302 8.852

Totaal subsidiebaten 31.261 30.149 30.177

Overige baten 295 301 297

Totaal baten 31.556 30.450 30.474

Lasten

Personele lasten23 12.837 12.064 12.251

Uitbestede diensten 5.268 5.704 4.835

Afschrijvingen 915 771 1.194

Huisvestingslasten 975 937 962

Automatiseringslasten 3.955 3.502 3.843

Communicatielasten 2.488 2.531 2.526

Onderzoekslasten 3.465 3.150 2.663

Stimuleringsbijdragen 1.372 1.307 1.875

Overige lasten 914 1.435 766

Totaal lasten 32.189 31.401 30.915

Saldo baten en lasten -633 - 951 - 441

Saldo financiële baten en

lasten

325 335 744

Saldo staat van baten en

lasten

- 308 - 616 303

Totaal mutaties eigen

vermogen

- 308 - 616 303

Onverdeeld 0 0 0

23 Inclusief flexibele inhuur.

Financiën









Baten

Subsidiebaten


Aanvullende

projectsubsidies

9.414 8.302 8.852



Totaal baten 31.556 30.450 30.474

Lasten










Totaal lasten 32.189 31.401 30.915



lasten

325 335 744


lasten

- 308 - 616 303


vermogen

- 308 - 616 303

Onverdeeld 0 0 0


Financiën









Baten

Subsidiebaten


Aanvullende

projectsubsidies

9.414 8.302 8.852



Totaal baten 31.556 30.450 30.474

Lasten










Totaal lasten 32.189 31.401 30.915



lasten

325 335 744


lasten

- 308 - 616 303


vermogen

- 308 - 616 303

Onverdeeld 0 0 0


Financiën


Baten Het ministerie van OCW verstrekt Kennisnet subsidie voor het uitvoeren van haar

activiteiten. In 2010 ontving Kennisnet een basissubsidie van € 21,8 miljoen.

Daarnaast ontvangt Kennisnet aanvullende subsidies voor specifieke programma’s of

projecten. Deze worden veelal samen met andere organisaties uitgevoerd. In totaal

bedroegen de aanvullende subsidies in 2010 € 8,3 miljoen. Dit betrof onder andere

Acadin, Leraar24, Wikiwijs, het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma,

Mediawijsheid, EXPO/EXMO en ECK2.

Bovendien was er sprake van overige opbrengsten (€ 0,3 miljoen) waardoor de totale

baten uitkwamen op € 30,4 miljoen. Dit is gelijk aan de baten in 2009. Doordat voor

twee aanvullend gefinancierde projecten (Acadin en EXPO/EXMO) een deel van de

lasten en baten zijn doorgeschoven naar 2011 liggen de baten € 1,1 miljoen lager dan

begroot.

Lasten De totale uitgaven bedroegen € 31,4 miljoen, dat is € 0,5 miljoen meer dan in 2009.

De uitgaven in 2010 zijn € 0,8 miljoen onder de begroting gebleven. Ten opzichte van

de begroting is er sprake van lagere lasten voor personeel, met name als gevolg van

een lagere inzet van externen, zowel in de basissubsidie als in de aanvullend

gefinancierde projecten. Daarnaast liggen de automatiseringslasten lager, vooral

doordat de technische beheerslasten afnemen door meer gebruik te maken van virtuele

server technieken.

Exploitatieresultaat Het exploitatieresultaat bij Kennisnet bestaat uit drie onderdelen: resultaat uit de

ontvangen basissubsidie, resultaat op aanvullend gefinancierde projecten en resultaat

van aanwending bestemmingsfondsen of bestemmingsreserves.

De staat van baten en lasten over 2010 kent een negatief exploitatiesaldo van € 0,6

miljoen.

Financiën


Bijlagen Uitkomsten klanttevredenheidsonderzoek In deze bijlage wordt nader ingegaan op de gegevens uit het

klanttevredenheidsonderzoek die onderdeel uitmaken van de verantwoording.

Klanttevredenheid en relevantie Jaarlijks wordt in het Klanttevredenheidsonderzoek onderzocht hoe docenten en

managers Kennisnet en haar diensten waarderen. Dit vormt de basis voor de

kwaliteitindex die vanaf 2005 wordt berekend. De kwaliteitsindex is gebaseerd op de

bekendheid en relevantie van een viertal specifieke diensten per sector en per

doelgroep. Daarnaast wordt de totale waardering van Kennisnet meegenomen. De

samenstelling wordt jaarlijks bepaald op basis van de focus van de organisatie. Er

worden ook diensten meegenomen waarbij Kennisnet één van de partners is.

Samenwerking is immers een

strategische keuze van

Kennisnet.

Voor 2010 komt deze index uit

op 118. Aanzienlijk boven de

uitkomst over 2009. Vooral in

het MBO is sprake van een

stijgende waardering voor de

verschillende diensten van

Kennisnet.

Als we de waardering van de

individuele diensten bekijken

valt het volgende op:

Voor vrijwel alle diensten die deel uitmaken van de kwaliteitsindex is sprake van

een positieve lijn, zowel daar waar het gaat om de bekendheid als de relevantie.

Uitzondering hierop is de bekendheid van de communities in het PO en het VO.

De meeste diensten worden benut door twintig tot veertig procent van de

potentiële groep gebruikers. De meeste diensten in de kwaliteitsindex zijn onder

30 tot 50 procent van de docenten bekend. Diensten die meer dan de helft van de

doelgroep kennen zijn www.kennisnet.nl (alle doelgroepen), de website voor

docenten in het basisonderwijs, MBO2010 (managers MBO), communities (docenten

PO). Vooral relatief jonge diensten zoals Leraar24 zijn nog (te) weinig bekend.

Financiën


Voor Leraar24 geldt dat er een duidelijke groei waarneembaar is ten opzichte van

2010 en dat de vooraf geformuleerde doelstellingen zijn gehaald.

Als docenten en/of managers een bepaalde dienst kennen zijn zij over het

algemeen positief over de relevantie. De mediaanscore is voor de meeste diensten

een 7. Voor een aantal diensten ligt deze op een 6, voor andere op een 8.

Opbouw kwaliteitsindex In de onderstaande tabel zijn voor de diensten die zijn opgenomen in de

kwaliteitsindex de resultaten voor 2010 vergeleken met die van 2009. Een aantal

diensten zat in 2009 niet in het klanttevredenheidsonderzoek, hier zijn dan ook alleen

de resultaten voor 2010 opgenomen in de tabel. Een aantal andere diensten die

weliswaar geen deel uitmaken van de kwaliteitsindex maar wel relevant zijn om de

doelstellingen van Kennisnet te kunnen waarmaken zijn apart weergegeven in de tabel.

Als de (mediaan) voor relevantie is gewijzigd is dit aangegeven met een pijl. Dit is

ook gedaan als er sprake is van een forse wijziging (>10%) op de bekendheid van een

dienst.

Financiën















dienst.

Financiën















dienst.

Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Ict op school Kennisnet Ict op school Kennisnet

Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Kwaliteitsindex

127 122 131118 110 118

0

20

40

60

80

100

120

140

2005 2006 2007 2008 2009 2010


Financiën


Financiën


Imago

In het klanttevredenheidsonderzoek is gevraagd of docenten en managers Kennisnet

innovatief, deskundig, onafhankelijk en publiek vinden. Bovendien is gevraagd hoe

men Kennisnet in de verschillende rollen (expert, innovator, dienstverlener)

waardeert en wat de (gepercipieerde) bijdrage van Kennisnet aan de verschillende

programmalijnen is.

Bij het imago valt op dat men Kennisnet vooral deskundig vindt en ook de publieke

waarde van Kennisnet herkent. Innovatief scoort goed in het primair en voortgezet

onderwijs, maar minder goed in het MBO. Onafhankelijk scoort het minst hoog,

wederom is dit vooral in het MBO zichtbaar.

Rollen

Aan de respondenten is ook om een totaaloordeel over het aanbod van Kennisnet

gevraagd evenals om de relevantie van Kennisnet in de verschillende rollen. Het

totaaloordeel komt gemiddeld uit op een 7. De docenten MBO zijn met een 6,5 het

meest kritisch, de docenten in het PO met een 7,4 het meest positief. Hetzelfde

patroon zien we terug bij de waardering van Kennisnet in de verschillende rollen.

Innovator, gemiddeld een 6,2. Uitschieters een 5,5 door managers MBO en een 6,7

door docenten in het PO.

Dienstverlener, gemiddeld 6,6. Uitschieters een 6,0 door docenten MBO en een 7

van docenten PO

Expert, gemiddeld 6,5. Uitschieters 5,6 docenten MBO en 6,8 docenten en

managers PO.

Financiën


Imago





programmalijnen is.





Rollen









van docenten PO


managers PO.

Financiën


Imago





programmalijnen is.





Rollen









van docenten PO


managers PO.

Financiën


Imago





programmalijnen is.





Rollen









van docenten PO


managers PO.

Bij

lagen

JAARVERSLA

G 2

010 | 9

1

PO

2010

beke

nd

2010

rele

vant

2010

2009

VO

2010

beke

nd

2010

rele

vant

2010

2009

MBO

2010

beke

nd

2010

rele

vant

2010

2009

Doce

nt

Com

munit

ies

51%

8

131

134

Com

munit

ies

36%

7

106

129

Com

munit

ies

17%

7

87

81

Le

raar24

34%

7

104

77

Leraar24

24%

6

84

72

Leraar24

18%

6

78

71

Doelg

roepen

porta

l

55%

7

125

110

Doelg

roepen

porta

l

27%

6,5

92

91

Doelg

roepen

porta

l

34%

7

104

85

W

ikiw

ijs

40%

7

110

- W

ikiw

ijs

44%

7

114

- W

ikiw

ijs

29%

6

89

-

Kennis

net

alg

em

een

100%

7

170

180

Kennis

net

alg

em

een

98%

7

168

168

Kennis

net

alg

em

een

94

7

164

168

Manager

Tools

(bench

mark

s)

34%

7

104

- Tools

(bench

mark

s)

37%

7

107

107

MBO2010

64%

7

134

124

Doelg

roepen

porta

l

41%

7,5

111

113

Doelg

roepen

porta

l

28%

7

98

80

Doelg

roepen

porta

l

47%

7

117

68

W

orksh

ops,

prese

nta

ties

etc

27%

7

97

- W

orksh

ops,

prese

nta

ties

etc

36%

7

106

- W

orksh

ops,

prese

nta

ties

etc

36%

7

106

82

Publi

cati

es

37%

7

107

- Publi

cati

es

44%

7

114

- Publi

cati

es

41%

7

111

-

Kennis

net

alg

em

een

100%

7

170

170

Kennis

net

alg

em

een

100%

7

170

170

Kennis

net

alg

em

een

97%

7

167

168

In

dex P

O

123

116

Index V

O

116

117

Index M

BO

116

97

Kw

ali

teit

sin

dex

Kw

ali

teit

sin

dex

Kw

ali

teit

sin

dex

Kw

ali

teit

sin

dex

118

118

118

118

110

110

110

110

PO2010

bekend

2010

bekend

2010

bekend

2010

relevant

2010

relevant

2010

relevant

2010

2010

2010

2009

2009

2009

MBO

VO

A

Rollen

68

51

74

52

7171 69

59

71

80 8077 76

56 57

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Innovatief deskundig onafhankelijk publiek

2007 2008 2009 2010

Financiën


Programmalijnen Tenslotte is aan docenten en managers gevraagd in hoeverre Kennisnet een bijdrage

levert aan de visievorming en beleidsontwikkeling (programmalijn Organisatie), aan

de eigen deskundigheid (programmalijn Professionalisering) en aan de

beschikbaarheid van digitaal leermateriaal (programmalijn Leermateriaal).

De bijdrage wordt het meest gezien bij gebruik van digitaal leermateriaal, met name

in het primair onderwijs. Ook hier geldt dat docenten en managers in het MBO het

meest kritisch zijn.

Financiën









Financiën









Financiën









Financiën


Publicaties Deze bijlage bevat een selectie van de publicaties die Kennisnet in 2010 heeft

uitgebracht. Een groot deel van de publicaties is gebaseerd op het onderzoek dat

Kennisnet (al dan niet via regelingen) heeft laten uitvoeren. Veel van de onderzoeken

zijn samen met onderwijsinstellingen tot stand gekomen.

De meeste publicaties zijn te bestellen via bestellen.kennisnet.nl. De

onderzoekspublicaties, waaronder de onderzoeksreeks, zijn daarnaast ook

toegankelijk via onderzoek.kennisnet.nl.

Vier in balansmonitor Jaarlijks brengt Kennisnet de Vier in balansmonitor uit, deze is gebaseerd op

onafhankelijk onderzoek. Deze monitor beschrijft wat de stand van zaken op het

gebied van ict in het onderwijs is.

Rendementsonderzoeken

Onderzoeken naar rendementen van ICT in het onderwijs betroffen vooral de

meerwaarde van de inzet van bepaalde methodes en middelen, bijvoorbeeld naar de

HOREB methode, de methode slim stampen, Mobiel Engels Leren of het gebruik van

digitale schoolborden. Een voor alle sectoren relevante publicatie is:

Meerwaarde van het digitale schoolbord. Voorwaarden – voordelen – voorbeelden

(Onderzoeksreeks nr. 24)

Innovatie Binnen het SURFnet/Kennisnet programma hebben experimenten en verkenningen

geleid tot publicaties die toegankelijk zijn via surfnetkennisnetproject.nl/publicaties.

Een selectie:

NO (SURFnet/Kennisnet innovatieprogramma) Het leren van de toekomst.

Bij et project leren van de toekomst is het volledige lesprogramma van drie

bovenbouw groepen van basisschool de Schakel drie weken lang volledig met

behulp van de nieuwste technologie uitgevoerd. De deelnemende leerkrachten

ervoeren meer tijd om leerlingen individueel te begeleiden.

SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma, Cloud computing in het onderwijs.

Minder zorg om techniek, meer profijt van ICT

Het rapport toont de meerwaarde van cloud computing voor het onderwijsveld en

maakt de ontwikkelingen, mogelijkheden en toepassingen inzichtelijk.

Bijdrage Kennisnet aan…

25% 23% 27% 24% 31%

39%28%

33%29% 22%

32%42%

36%41% 41%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

uw instelling(managers)

visievorming(managers)

uw instelling(docenten)

deskundigheid(docenten)

leermateriaal(docenten)

(zeer) sterk noch sterk, noch zwak (zeer) zwak weet niet

Financiën


Naast het innovatieprogramma heeft Kennisnet generieke verkenningen naar innovatie

laten uitvoeren, zoals de Discussienota 21st Century Skills (Universiteit Twente). Op

de innovatieportal innovatie.kennisnet.nl blogt een team van deskundigen over de

belangrijkste nieuwe technologische ontwikkelingen en de betekenis van innovaties

voor het onderwijs.

Organisatie Naast de verkenningen en experimenten uit het SURFnet/Kennisnetprogramma is met

name in het Middelbaar beroepsonderwijs samen met de onderwijsinstellingen

verkend hoe de bedrijfsvoering met ICT verder versterkt kan worden. Deze worden

veelal ontsloten via marktplaatsmbo.nl. Een voorbeeld hiervan is:

M&I Partners (Kennisnet) Inrichting van aan- en afwezigheidsregistratie in het

MBO

In het voortgezet onderwijs is onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid van het INK-

model:

Zenc (Kennisnet) Het INK-model in het onderwijs. Een onderzoek naar de

toepasbaarheid van het INK-model in het domein bedrijfsvoering van instellingen

in het onderwijs

Daarnaast is er vanuit een integraal perspectief gekeken naar de strategische

ontwikkelingen en inzet van ICT. Zo zijn er onderzoeken uitgevoerd naar de

ontwikkeling van een regionale innovatie- en onderzoeksagenda,

verantwoordelijkheden van schoolleiders bij de integratie van ICT, en het gebruik van

verschillende businessmodellen bij digitaal leermateriaal.

Professionalisering De meeste publicaties binnen de programmalijn professionalisering zijn

sectorspecifiek en worden hieronder per sector vermeld. De publicaties over TPACK en

de effecten van games zijn generiek:

Maak kennis met TPACK. Hoe kan een leraar ict integreren in het onderwijs?

(onderzoeksreeks nr. 26)

Wat weten we over… effecten van games. Een beknopt overzicht van

wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van games (onderzoeksreeks nr. 25)

Digitaal leermateriaal Het programma Stimuleren Gebruik Digitaal Leermateriaal heeft in 2010 geleid tot

extra publicaties over het gebruik en de mogelijkheden op het gebied van digitaal

Financiën


leermateriaal. Daarnaast zijn verschillende initiatieven op het gebied van digitaal

leermateriaal gebundeld.

In opdracht van Kennisnet zijn in totaal acht kleinschalige onderzoeken naar digitaal

leermateriaal uitgevoerd. Onderwerpen waren onder andere; laptops per leerling,

rekendeficiënties in het VMBO, het digitaal schoolbord en de elektronische

leeromgeving in het wiskunde onderwijs, en de opbrengsten van digitaal

leermateriaal. Zie hiervoor digitaalleermateriaal.kennisnet.nl/publicaties en

onderzoek.kennisnet.nl. Een selectie:

Programma Stimuleren Digitaal Leermateriaal Leren arrangeren en ontwikkelen

van digitaal leermateriaal

SLO (Programma Stimuleren Digitaal Leermateriaal) Leerlijnen en vocabulaires in

de praktijk. Verkennende studie in opdracht van het Programma 'Stimuleren

Gebruik Digitaal Leermateriaal’

TNO en Verdonck, Klooster en associates (Programma Stimuleren Digitaal

Leermateriaal) Adviesrapportage metadatastromen

Sectorspecifieke publicaties

PO

Een digitaal klassenboek. Opbrengsten van een digitaal leerlingvolgsysteem voor

het ontwikkelingsgericht onderwijs (onderzoeksreeks nr. 29)

Leren met je mobiel. Engels met mobiele telefoon in het basisonderwijs

(onderzoeksreeks nr. 30)

Zelfstandig leren rekenen met het digibord (onderzoeksreeks nr. 21)

Onderzoek leerlingpercepties t.a.v. gebruik van rekensoftware in het PO (VU)

De meerwaarde van HOREB P.O. digitaal (IVA)

Scriptie over samenwerkend computerondersteund leren (stagiaire

onderzoeksafdeling)

Scriptie over gebruik digitale schoolborden in het bao (stagiaire

onderzoeksafdeling)

VO

Het leren van moderne vreemde talen. Hoe beoordeel je de meerwaarde van

digitaal leermateriaal in het moderne vreemdetalenonderwijs? (onderzoeksreeks

nr. 22)

Opbrengsten van Leren met meer effect. Twee jaar onderzoek naar

onderwijsvernieuwing met ict in het voortgezet onderwijs (onderzoeksreeks nr.

23).

Financiën


Kennisnet en de VO-raad (IP-VO), De prijs van digitaal leermateriaal. Hoe

berekenen scholen de kosten en baten van hun ict-gebruik? (onderzoeksreeks nr.

28)

Slimstampen (RuG) (VO)

Wat weten we over… ict en duurzame onderwijsvernieuwing. Onder welke

voorwaarden hebben stimuleringsmaatregelen voor onderwijsvernieuwing met ict

meer effect ? (onderzoeksreeks nr. 27)

MBO

Kennisnet en saMBO~ICT Hoe? Zo! Digiborden in het MBO

Kennivsnet en saMBO~ICT Hoe? Zo! Laptops in het MBO.

2

Stichting Kennisnet

Paletsingel 32

2718 NT Zoetermeer

Postbus 778

2700 AT Zoetermeer

T 0800 – 321 22 33

F 079 – 321 23 22

I kennisnet.nl

Kennisnet. Leren vernieuwen.

Kennisnet Jaarverslag 2010 · 2011-05-20 · Voor u ligt het Kennisnet Jaarverslag 2010. Het...

Documents

Transcript of Kennisnet Jaarverslag 2010 · 2011-05-20 · Voor u ligt het Kennisnet Jaarverslag 2010. Het...