Kenmerk 15Het begin van staatsvorming en centralisatieLes 35: Middeleeuwse cultuur

invloed van de Kerk op de Middeleeuwse cultuur

• Tot aan de 13e eeuw is de invloed van de Kerk op de cultuur zeer bepalend

– Oorzaken1. Geloof centraal

2. Clerici waren de enige die konden schrijven/lezen– Wat men schreef

» heiligenlevens » alleen die boeken die voor de Kerk goed waren, werden

overgeschreven– Zij werden gebruikt om te helpen bij het besturen– Onderwijs werd ook door hen gegeven; was aan de Kerk

verbonden

3. De Kerk had geld (over) voor het scheppen van Kunst en bouwwerken (religieus doel)

H3:§ 15:p63-64

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

invloed van de Kerk op de Middeleeuwse cultuur

Afnemende invloed van de Kerk op de Middeleeuwse cultuur

• Vanaf de 13e eeuw neemt de invloed van de Kerk op de cultuur langzamerhand enigszins af

– Oorzaken1. Vernieuwingen in het bestuur

– De vorsten wilden ambtenaren en geen clerici en minder adel voor het bestuur

– Hierdoor moesten ook de opleidingen worden aangepast2. Weer opbloeiende handel vereiste

– Andere, betere scholing– Ontstaan Universiteiten en andere opleidingen

3. Herontdekking van de klassieken (12e en 13e eeuw)– Renaissance– Net als de scholing slechts voor de kleine groep weggelegd

4. Latijn blijft tot 1300 de belangrijkste taal– Tot ca. 1100 was het de enig geschreven taal– Blijft voor de wetenschappen dé taal tot ver na 1500 – Opkomst van de volkstalen vanaf 1100

» Met het epos, de lyriek.» Vanaf 1300 kwamen hier novelles, toneelstukken

spotdichten,fabel en leerdichten bij 15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

vergelijk deze kaart met de volgende van Johannes Ruysch

Ricardus de Haldingham (eind 13e eeuw)

vergelijk deze kaart met de van Haldingham

Johannes Ruysch, Wereldkaart (1508)

Verschillen tussen de kaarten

• De kaart van Haldingham is een zogenaamde O-T wereldkaart. Deze is gemaakt op basis van het Romeinse wereldbeeld

• De kaart van Ruysch is anders door– Meer landmassa’s– Meer zeeën– Rome niet meer centraal– Meer “gedetailleerd”

• Oorzaken – Afnemende invloed van de Kerk op de

Middeleeuwse cultuur– Meer weten van de wereld

• Contact Arabieren• ontdekkingsreizen

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100

15501500

14501400

13501300

12501200

11501100