Kaufman – Intelligentietest voor adolescenten en Volwassenen

(KAIT)

J.L. Mulder,1 R. Dekker2, P.H. Dekker3

1 afd. Neuropsychologie, HagaZiekenhuis, Den Haag.

2 PITS Testuitgeverij Leiden.3 vakgroep A&O psychologie, Vrije Universiteit

Amsterdam.

Met dank aan:De coördinatoren in Nederland en Vlaanderen:

Perdita bij ‘t Vuur (Nederland)Annemie Bos (Vlaanderen)Marjan Muyshondt (Vlaanderen)

De Stichting NITPB voor de financiële bijdrage. De Lessius Hogeschool te Antwerpen voor de prettige en

constructieve samenwerking.

2

3

KAIT IQ SchalenCrystallized IQ Schaal: Maat voor verworven kennis die kan worden

ingezet voor oplossen van problemen.Fluid IQ Schaal:Maat voor het vermogen nieuwe problemen op

te lossen.Totaal IQ Schaal:Globale maat voor het intellectueel functione-

ren van een persoon.4

Uitgangspunten:De test moest praktisch bruikbaar zijn voor

het leeftijdsbereik van 11 – 85 + jaar. De cognitieve ontwikkeling moest erin tot

uitdrukking kunnen komen.De structuur van de test moest verband

houden met de theorie(ën) over de ontwikkeling van intelligentie vanaf 11 jaar.

De test moest informatie bieden bruikbaar voor de klinische en neuropsychologische diagnostiek.

5

Meetpretentie: theoretische basis

Bepaling algemene intelligentie.Integratie van drie modellen over de

(ontwikkeling van) intelligentie:

1. Theorie van Horn en Cattell (1966, 1967) fluid(Gf) en crystallized (Gc) intelligentie.. oplossen van nieuwe problemen. toepassen van verworven kennis

6

vervolg theoretische basis2. Opvatting van Luria over vermogen tot

planning; programmeren, reguleren en evalueren van gedrag (‘Blok 3' functies van brein),

3. Piaget: hoogste stadium van cognitieve ontwikkeling: formeel-logische operaties(ontwikkeling tot vroege adolescentie)Vaardigheden als: deductief redeneren, systematisch hypothesen genereren en testen, abstracte concepten.

7

Carroll (1993): 3 stratum model van general intelligence (g)

8 factoren:o fluid intelligenceocrystallized intelligenceobroad visual perceptionobroad auditory perceptiono reading/writingo long term storage and retrievaloshort-term memoryospeediness

8

Gebruiksdoelen en praktische kenmerken

De KAIT is bruikbaar voor klinische vraagstel-lingen: leerproblemen, beroepskeuze, letsel na ongeval, dementie, etc.

Kernbatterij: 3 crystallized en 3 fluid subtests, ca. 60 min. Per subtest: voorbeelden, oefenitems, afbreekcriteria.

Uitgebreide Batterij: 4 crystallized en 4 fluid subtests, 2 uitgestelde reproductietests, ca. 90 min.

9

10

Crystallized subtest Definities

De proefleider laat twee aanwijzingen zien, waar-mee de cliënt een bepaald woord moet vinden: 1. een omschrijving, 2. het woord, waarbij een aantal letters is weggelaten. De omschrijving wordt door de proefleider voorgelezen.

Crystallized subtest Auditief Begrip

De proefleider laat een audio opname van een nieuwsbericht horen en stelt na afloop vragen over dit bericht.

De cliënt moet mondeling antwoorden.

Fluid subtest Symbolen Leren

De proefleider leert de cliënt de betekenis van een aantal symbolen.

De cliënt moet vervolgens zinnen of zinsdelen lezen, die uit deze symbolen bestaan.

Fluid subtest Logisch Redeneren

De proefleider biedt de cliënt één of meer feiten aan, zowel auditief als visueel. De cliënt moet deze feiten logisch combineren om tot het antwoord te komen.

Fluid subtest Geheime Codes

De proefleider presenteert een aantal figuren en de daarbij behorende codes. Met behulp van deze figuren en codes moet de cliënt een code voor een nieuwe figuur vinden.

Crystallized subtest Dubbele Betekenissen

De proefleider laat twee woordparen zien. De cliënt moet één woord vinden dat twee betekenissen heeft. Deze twee betekenissen zijn nauw gerelateerd aan de beide woordparen.

Fluid subtest Geheugen voor Blokpatronen

De proefleider toont de cliënt gedurende 5 seconden een afbeelding van een blokpatroon. De cliënt legt dit patroon uit het hoofd na met behulp van zes blokken.

Crystallized subtest Persoonlijkheden

De proefleider toont foto’s van beroemde personen en leest bij iedere foto een aan-wijzing over de persoon voor. De cliënt moet de naam van de personen noemen.

Uitgestelde Reproductie

Symbolen Leren: nieuwe rebussen bestaande uit de eerder geleerde symbolen.

Auditief Begrip: feitelijke vragen over de nieuwsberichten.

Deze subtest scores tellen niet mee voor het IQ.

psychometrisch onderzoek

20

Dataverzameling KAIT 2002-2003Land: Nederland en Vlaanderen

Leeftijd: 14;01;01 – 84;12;30 +

Opleiding: Voltooid - niveauNed: 5 en Vlaanderen: 4

Geslacht: Opleidingsniveau: conformpercentage van de bevolking

Geografische spreiding21

Data-analyseBetrouwbaarheid: lambda, test-hertest (leer-

effecten), betrouwbaarheidsintervallen.Validiteit:o Scoreverloop over leeftijdsbereiko Intercorrelaties subtests - per leeftijdsgroepo Factoranalyse (exploratief / confirmerend)o Vergelijking met WAIS-IIIo IQ-scores naar opleidingsniveauo Vergelijking met K-SNAP, WFT, FFT, CDT

22

Continu-normeringsmodel: gebaseerd op de gehele normgroep van 14-85+ jaar.

Subtests: gem. 10 (SD 3 pnt), 16 normtabellen – naar leeftijd.

IQ Schalen: gem. 100 (SD 15 pnt), 12 norm-tabellen – naar leeftijd, land en geslacht.

PC-scoringsprogramma 3.0: o berekent subtest en IQ-scores o.b.v. de exacte

leeftijd; o toetst verschil tussen Fluid en Crystallized IQ, o berekent Sterke en Zwakke punten op Fluid en

Crystallised IQ schaal;o toetst verschillen tussen afname 1 en 2.

23

Validiteit: leeftijdsverloop IQ’s

70

85

100

115

12 24 36 48 60 72 84Leeftijd

Pseu

do-IQ

Totaal

70

85

100

115

12 24 36 48 60 72 84Leeftijd

Pseu

do-IQ

Crystallized Fluid

24

Validiteit: Cross sectionele plot van grijze stof in brein (Fortenos e.a., Neurology, 2005)

25

Validiteit: cross sectionele plot van witte stof in brein (Fortenos e.a., Neurology, 2005)

26

COTAN-beoordeling

1. Uitgangspunten Testconstructie: GOED2. Kwaliteit Testmateriaal: GOED3. Kwaliteit Handleiding: GOED4. Normen: VOLDOENDE5. Betrouwbaarheid: GOED6. Begripsvaliditeit: GOED7. Criteriumvaliditeit: nog geen onderzoeks-

gegevens.27

Meerwaarde KAITo Gebaseerd op algemeen geaccepteerd model over

(de ontwikkeling van) intelligentie,o Onderbouwing vanuit neuropsychologische

theorieën en experimenten bij gezonde personen en patiënten (PIT model, ‘executive functions’),

o Gemakkelijk af te nemen,veel observatie mogelijk-heden, heldere scoringsregels per item,

o Heldere en goede instructies (training items) voor cliënt,

o Bonus voor snelle oplossing ontbreekt (gunstig voor ouderen, kleine hertest -/ leereffecten),

28

Vervolg meerwaarde KAITo Normen zijn gebaseerd op regressiemodel (continue

normering),o Berekening / toetsing van Sterkte en Zwakke punten,o Berekening en toetsing van hertest verschillen is

geautomatiseerd,o Uitgebreide adviezen t.b.v. profielanalyse en inhou-

delijke betekenis van testresultaten,o Testafname en scoring zijn snel en efficiënt,o COTAN-beoordeling: goed / voldoende,o Cliënten vinden de test leuk om te doen en de ‘face

validity’ is hoog.29

Literatuurwww.pitsonline.nl

(lezingen, casussen, DVD, scoringsprogramma KAIT en K-SNAP)

www.pearsonassessments.com(artikelen A. & N. Kaufman)

www.pearson-nl.com(info: drs. K. van Loenen)

30

Literatuur: in voorbereidingo KAIT bij patiënten met frontotemporale dementie en

mAlzheimer (Dr. J.L. Mulder, HagaZiekenhuis).

o KAIT bij syndroom van Asperger (i.s.m. mevr. J. Kramer).

o KAIT bij schizofrenie (mevr. J. Ligthart).

o K-SNAP bij jongeren na overleving hersentumor (mevr. Dr.

A. Kingma, UMCG).

o K-SNAP bij MCI en dementiesyndromen (mAlzheimer,

FTD, vasculaire dementie, Lewy Body dementie) (Dr. J.L.

Mulder, HagaZiekenhuis).31