2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel...

12
1 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 Versie 1.04 -- 31-dec-2010 Versie 1.04 -- 31-dec-2010 1 Auteur: Wim Laman 2010~AWR2.2-FE~PRES02 formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma Inleiding de aangifte aanslagbelasting aangiftebelasting navordering en naheffing Versie 1.04 -- 31-dec-2010 2 Auteur: Wim Laman 2010~AWR2.2-FE~PRES02 indeling van het recht Veel gebruikte indelingen van het recht zijn: publiekrecht versus privaatrecht; formeel recht versus materieel recht. Publiekrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen de burger en de overheid. voorbeeld Grondwet, Gemeentewet, belastingwetten, strafrecht Privaatrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen de burgers onderling. voorbeeld Burgerlijk Wetboek, Wetboek van Koophandel, Faillissementswet. Versie 1.04 -- 31-dec-2010 3 Auteur: Wim Laman 2010~AWR2.2-FE~PRES02 onderscheid formeel recht - materieel recht Wij spreken van materieel recht als het voorschrift over (onze) rechten en/of plichten gaat. In het formele recht vinden wij hoe dat recht of die plicht gerealiseerd kan worden. voorbeeld Burgerlijk Wetboek: bevat verplicht de bij onrechtmatige daad de veroorzaakte schade vergoeden. Burgerlijke Rechtsvordering: beschrijft wat kun je rechtens doen als dader niet wil betalen. Versie 1.04 -- 31-dec-2010 4 Auteur: Wim Laman 2010~AWR2.2-FE~PRES02 soorten belastingen Er bestaan vele indelingen. Directe en indirecte belastingen Tijdstip- en tijdvakbelastingen Aanslag- en aangiftebelastingen Objectieve en subjectieve belastingen

Transcript of 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel...

Page 1: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

1

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

1Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma

• Inleiding

• de aangifte

• aanslagbelasting

• aangiftebelasting

• navordering en naheffing

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

2Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

indeling van het recht

Veel gebruikte indelingen van het recht zijn:

• publiekrecht versus privaatrecht;

• formeel recht versus materieel recht.

Publiekrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen de burger en de overheid.

voorbeeldGrondwet, Gemeentewet, belastingwetten, strafrecht

Privaatrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen de burgers onderling.

voorbeeldBurgerlijk Wetboek, Wetboek van Koophandel, Faillissementswet.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

3Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

onderscheid formeel recht - materieel recht

Wij spreken van materieel recht als het voorschrift over

(onze) rechten en/of plichten gaat.

In het formele recht vinden wij hoe dat recht of die plicht

gerealiseerd kan worden.

voorbeeld

Burgerlijk Wetboek:

bevat verplicht de bij onrechtmatige daad de veroorzaakte schade vergoeden.

Burgerlijke Rechtsvordering:

beschrijft wat kun je rechtens doen als dader niet wil betalen.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

4Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

soorten belastingen

Er bestaan vele indelingen.

• Directe en indirecte belastingen

• Tijdstip- en tijdvakbelastingen

• Aanslag- en aangiftebelastingen

• Objectieve en subjectieve belastingen

Page 2: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

2

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

5Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

beginselen in het belastingrecht

Belang van de beginselen: acceptatie.

• Draagkrachtbeginsel – sterkste schouders…

• Profijtbeginsel – gemeenschapsvoorzieningen

• Beginsel van minste pijn – inhouding op loon

• Beginsel van bevoorrechte verkrijging – loterij

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

6Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

vindplaatsen (bronnen) 1 / 2

• Europese Richtlijnen

Kenmerk: een richtlijn bindt de Lid-Staten.

• Wetten (in formele zin).

Kenmerk: komt tot stand in ‘gemeenzaam’ overleg

tussen Regering en Staten-Generaal.voorbeeld

Wet op de inkomstenbelasting, loonbelasting, omzetbelasting, etc.

• Uitvoeringsbesluiten en uitvoeringsregelingen

Berust op delegatiebevoegdheid in de wet.

In wettekst: ‘Bij AMvB …’ → Regering + Koning. voorbeeld

Art. 2.5 Wet IB → art. 1 Uitv. besl. IB;

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

7Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

vindplaatsen 2 / 2

In wettekst: ‘Bij ministeriële regeling …’ →

minister/staatssecretaris. voorbeeld

art. 1.5 Wet IB → art. 1 Uitv. reg. IB

• Resoluties

Besluit van de minister/staatssecretaris waarin hij

aangeeft, hoe de wet naar zijn idee in een bepaald geval

moet worden toegepast.

• Jurisprudentie

Rechterlijke beslissingen geven inzicht in hoe de wet

wordt toegepast. Dat geldt met name voor de arresten

van de Hoge Raad.Versie 1.04 -- 31-dec-2010

8Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

algemene beginselen van behoorlijk bestuur

Buiten deze bronnen dient de overheid rekening te houden

met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABBB).

Deze beginselen zijn in de rechtspraak tot stand gekomen en

voor een deel in de AWB gecodificeerd.

Enkele belangrijke beginselen zijn:

• het vertrouwensbeginsel;

• het gelijkheidsbeginsel;

• het zorgvuldigheidsbeginsel.

Page 3: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

3

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

9Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

ABBB 2 / 3

• Vertrouwensbeginsel.

�Toezegging of compromis (specifiek)

De fiscus is onverkort gebonden aan gedane toezegging of

gesloten compromis.

– Geldt ook bij contra legem afspraken of bij toezegging door

onbevoegde ambtenaar – tenzij duidelijk moet zijn dat...

– Geldt alleen bij expliciete standpuntbepaling door fiscus.

�verstrekte informatie (generiek).

Fiscus is niet gebonden tenzij belastingplichtige bij niet-honoreren

van de gewekte verwachting schade lijdt anders dan mislopen van

verwachte belastingvoordeel.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

10Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

ABBB 3 / 3

• Gelijkheidsbeginsel

Het gelijkheidsbeginsel vereist niet alleen dat gelijke gevallen gelijk

worden behandeld (art. 1 Grondwet) maar ook dat ongelijke gevallen

naar de mate van ongelijkheid ongelijk worden behandeld.

• Zorgvuldigheidsbeginsel

De inspecteur is aan zorgvuldigheidsnormen gebonden. Hij mag geen

gebruik maken van onwetendheid bij de belastingplichtige. Doet de

inspecteur dit wel dan handelt hij onrechtmatig. Hij is dan schade-

plichtig.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

11Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Waarom algemene wetten?

doel

• Efficiëntie.

Twee belangrijke algemene wetten zijn:

• Algemene wet bestuursrecht (AWB)

Bevat o.a. regels over bezwaar en beroep tegen een

besluit van een bestuursorgaan.

• Algemene wet rijksbelastingen (AWR)

Bevat o.a. regels over aangifte doen, termijnen,

verplichtingen en groot aantal definities. AWR geldt voor

groot aantal wetten – zie art. 1 AWR.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

12Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Absolute en relatieve competentie

Bij bevoegdheden maken wij onderscheid in

• absolute competenties

Wie is tot een bepaalde handeling bevoegd

(welke functionaris: de inspecteur, ontvanger, directeur)

• relatieve competenties

Wie van de absoluut bevoegde functionarissen is voor dit

geval bevoegd (bijv. de inspecteur in Rotterdam, in Delft, etc.)

In art. 3 AWR vinden wij de basis voor de relatieve

competentie – uitgewerkt in Uitv.reg.Bel.dienst 2003.

Page 4: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

4

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

13Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Woon- of vestigingsplaats 1 / 3

Belastingplicht is veelal gekoppeld aan de woon- of vestigingsplaats.

Artikel 2.1 Wet IB1. Belastingplichtigen voor de inkomstenbelasting zijn de natuurlijke personen die:

a. in Nederland wonen (binnenlandse belastingplichtigen) of

b. niet in Nederland wonen maar wel Nederlands inkomen genieten (buitenlandse belastingplichtigen).

Artikel 6 Wet OB

1. De plaats waar een dienst wordt verricht, is de plaats waar de ondernemer die de dienst verricht woont of is gevestigd dan wel een vaste inrichting heeft van waaruit hij de dienst verricht.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

14Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Woon- of vestigingsplaats 2 /3

Art. 4 AWR

Waar iemand woont en waar een lichaam gevestigd is, wordt naar de

omstandigheden beoordeeld.

De wet geeft dus niet direct het antwoord. Wij spreken dan

van een open norm.

Een open norm heeft als nadeel dat hij weinig concreet is.

Daardoor zal vaak het oordeel van de rechter worden

ingeroepen.

Het voordeel is dat de norm zich daardoor als vanzelf aan de

maatschappelijke ontwikkeling aanpast.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

15Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Woon- of vestigingsplaats 3 / 3

Een aantal factoren waar de rechter naar kijkt zijn:

• Waar staat bel.pl. ingeschreven in het bevolkingsregister?;

• Waar woont bel.pl.? Waar verblijft gezin?;

• Heeft bel.pl. een eigen woning?;

• Hoe groot is het energieverbruik?

• Waar ontvangt belpl. zijn post?

• Waar houdt bel.pl. een bankrekening aan?

• Waar ingeschreven bij huisarts, apotheek, verzekering?

• Waar sport bel.pl?

• Waar wonen bel.pl. zijn vrienden en kenissen?

• Waar gaat bel.pl. uit?rechtspraak

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

16Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Dagtekening van de belastingaanslag 1 / 2

Art. 5 AWR

De vaststelling van een belastingaanslag geschiedt door het ter zake daarvan

opmaken van een aanslagbiljet door de inspecteur. De dagtekening van het

aanslagbiljet geldt als dagtekening van de vaststelling van de belastingaanslag.

De dagtekening is van belang voor:

• het einde van de termijn waarbinnen de inspecteur een

aanslag kan opleggen;

• het einde van de termijn waarbinnen de inspecteur een

navorderings- of naheffingsaanslag kan opleggen;

• de start van de termijn waarbinnen de belastingaanslag

moet zijn betaald.

Page 5: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

5

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

17Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Dagtekening van de belastingaanslag 2 / 2

De Belastingdienst heeft een fout gemaakt

• Er is geen aanslag opgelegd.

Als door een fout geen aanslag is opgelegd en de

wettelijke termijn waarbinnen een aanslag kan worden

opgelegd is nog niet verstreken, kan alsnog een aanslag

worden opgelegd.

• Er is wel een aanslag opgelegd.

Als er wel een aanslag is oplegd maar de aanslag is fout,

kan de fout niet door het opleggen van een nieuwe

aanslag hersteld worden.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

18Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

De aangifte

Wettelijke regeling

Art. 6 – 8 bevatten regels t.a.v. het doen van aangifte in het

algemeen

Art. 9 bevat regels t.a.v. het doen van aangifte bij een

aanslagbelasting.

Art. 10 bevat regels t.a.v. het doen van aangifte bij een

aangiftebelasting.

Op een gedane aangifte kan een bel.pl. altijd terugkomen.

Dit kan t/m het hoger beroep.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

19Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Wie moet aangifte doen?

Degene aan wie de inspecteur een aangiftebiljet uitreikt,

moet aangifte doen.

Het kan daarbij gaan om een aangifte voor de eigen

belastingheffing of die bij een derde – zie bijv. art. 2.15 IB.

Een bel.pl. kan altijd om een aangifte vragen. De inspecteur

is dan verplicht een aangifte uit te reiken.

Wie weet dat hij/zij voor een aanslag in aanmerking komt, is

verplicht zelf om een aangifte te vragen als de inspecteur er

geen uitreikt.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

20Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Aangifte doen

De aangifte moet duidelijk, stellig en zonder voorbehoud

worden ingevuld en ondertekend.

Er geldt geen ‘zwijgrecht’ als door het doen van aangifte

strafbare feiten aan het licht kunnen komen.

Administratieplichtigen (ondernemers) moeten verplicht langs

elektronische weg aangifte doen (computer).

In bijzondere gevallen kan de inspecteur ontheffing verlenen.

De ontheffing geldt steeds voor één jaar.

Een aangifte is geen aanvraag ex art. 1:3 lid 3 AWB.

Page 6: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

6

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

21Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Aangifte doen voor aanslagbelastingen

De aangifte moet binnen de door de inspecteur gestelde

termijn worden ingediend.

De termijn bedraagt ten minste één maand.

Bij verlegging schuiven alle fatale termijnen voor de duur van

het verleende uitstel op.

Als de aangifte niet tijdig gedaan wordt, stuur de inspecteur

een aanmaning. De inspecteur stelt dan een nieuwe termijn

voor het indienen van de aangifte.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

22Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Gevolgen niet-doen van de aangifte

De gevolgen van het niet of niet-tijdig doen van de aangifte

zijn:

1. een boete van maximaal € 1.134,- (art. 67a AWR);

2. strafrechtelijke vervolging i.v.m. opzettelijk niet doen van

aangifte (art. 69 AWR);

3. omkering van de bewijslast (art. 25-3 + 27e AWR).

Als al een boete is opgelegd, vervalt de mogelijkheid tot

strafrechtelijke vervolging.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

23Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Aangifte doen voor aangiftebelasting

De aangifte moet bij de inspecteur die de aangifte heeft

uitgereikt worden ingediend.

Bij aangiftebelastingen is het doen van aangifte gekoppeld

aan de betaling van de belasting. Voor de betaling geldt wel

een betalingstermijn – zie art. 19 AWR.

Art. 10 AWR geeft voor twee gevallen toch een termijn:

• als over het tijdvak geen belasting verschuldigd is;

• als het een tijdstipbelasting betreft en geen belasting

verschuldigd is (nihil-aangifte).

Voor aangiftebelastingen geldt: uitstel van het doen van

aangifte is automatisch ook uitstel van betaling!Versie 1.04 -- 31-dec-2010

24Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Gevolgen niet-doen van de aangifte

De gevolgen van het niet of niet-tijdig doen van de aangifte

zijn:

1. omkering van de bewijslast (art. 25-3 + 27e AWR);

2. voor aanslagbelastingen:

een boete van maximaal € 4.920 (art. 67a-1 AWR);

3. voor aangiftebelastingen:

een boete van maximaal € 123 (art. 67b-1 AWR);

Als al een boete is opgelegd, vervalt de mogelijkheid tot

strafrechtelijke vervolging.

Page 7: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

7

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

25Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Niet-doen van de vereiste aangifte

Als er geen aangifte wordt ingeleverd, is de zaak duidelijk.

Maar wanneer is nog sprake van het doen van de vereiste

aangifte als er een gebrek aan zit?

De vereiste aangifte is wel gedaan als fout:

• klaarblijkelijk op een vergissing berust;

• relatief gering gevolg heeft.

De vereiste aangifte is niet gedaan bij:

• niet of geheel onjuist vermelden van inkomensbron;

• niet specificeren/alleen totalen invullen;

• niet overleggen vereiste bescheiden (jaarrekening). Versie 1.04 -- 31-dec-2010

26Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Aanslag en aangiftebelastingen

De wet maakt onderscheid in:

aanslagbelastingen – hfd. 3 AWR

• inspecteur stuurt aangifte – artt. 6-10 AWR;

• belastingplichtige vult in (=verschaffen gegevens);

• inspecteur beoordeelt aangifte;

• inspecteur stelt binnen 3 jaar belastingschuld vasten legt aanslag op.

aangiftebelastingen – hfd. 4 AWR

• inspecteur stuurt aangifte – artt. 6-10 AWR;

• belastingplichtige vult in – verschaft de gegevens;

• belastingplichtige stelt belastingschuld vast, dus geen beoordeling vooraf door inspecteur.

inspecteur

is

actief

inspecteur

is

lijdelijk

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

27Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

De aanslag 1 / 2

Vanuit de wet kun je zelf berekenen hoeveel belasting je

moet betalen. Dit is de materiële belastingschuld.

De formele belastingschuld is de belastingschuld zoals die

door de inspecteur door het opleggen van een aanslag is

vastgesteld.

Als alles goed gaat, is de formele belastingschuld gelijk aan

de materiële belastingschuld.

Vraag: Kan de formele belastingschuld lager zijn dan de

materiële belastingschuld?

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

28Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

De aanslag 2 / 2

De aanslag is een beschikking in de zin van de AWB.

Gevolgen:

• inspecteur moet de in de AWB gecodificeerde a.b.b.b. in

acht nemen;

• art. 3:40 AWB: aanslag heeft pas werking nadat deze is

bekend gemaakt;

• art. 3:45 AWB: verplichte rechtsmiddelenverwijzing;

• art. 4:8 AWB: aanslag is een ambtshalve beschikking wat

een hoorplicht met zich meebrengt – zie ook de beperking

in art. 4.12.

Page 8: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

8

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

29Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Termijn voor vaststellen aanslag

De inspecteur stelt de aanslag vast (art. 11-1 AWR).

Deze bevoegdheid vervalt:

• drie jaar na het ontstaan van de belastingschuld

(bij tijdvakbelastingen: einde tijdvak – zie art 11-4 AWR);

• door het opleggen van een aanslag;

• door besluit geen aanslag op te leggen.

Bij de beoordeling of een aanslag tijdig is opgelegd volgt de

rechter de ontvangsttheorie. De aangifte moet bel.pl binnen

de termijn bereikt hebben.

De driejaarstermijn wordt verlengd met de duur van het voor

het doen van de aangifte verleende uitstel.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

30Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Voorlopige aanslag

Op grond van de artt. 13 (tijdvakbel.) en 14 (tijdstipbel.) mag

de inspecteur een voorlopige aanslag opleggen.

Een voorlopige aanslag kan met een of meer voorlopige

aanslagen worden aangevuld.

Kenmerken voorlopige aanslag:

• er is nog geen definitieve standpunt bepaald;

• pay-as-you-go-beginsel.

De betalingstermijn: twee maanden na dagtekening aanslag.

Een voorlopige aanslag kan ook negatief zijn (voorlopige

teruggave).

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

31Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Navorderen 1 / 6

Typerend voor een aanslagbelasting is dat de aanslag aan

de hand van de aangifte wordt opgelegd.

Gevolgen onjuiste aangifte:

1. binnen driejaarstermijn + nog geen aanslag/besluit:

inspecteur wijkt af van aangifte en legt aanslag op.

2. er is al een aanslag opgelegd. De hamvraag is nu: was

het feit de inspecteur bekend/had bekend kunnen zijn?

Zo ja: inspecteur mag niet navorderen.

Zo nee: inspecteur mag navorderingsaanslag opleggen –

bevoegdheid vervalt vijf jaar na einde belastingtijdvak.Versie 1.04 -- 31-dec-2010

32Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Navorderen 2 / 6

Voorbeeld

Met het oog op de aanslagregeling 2008 stelt de inspecteur eind 2010 bij

ondernemer Kensing een boekenonderzoek in. Tijdens het onderzoek blijkt dat de

aangifte onjuist is. Nog voor de jaarwisseling legt de inspecteur op basis van de

dan beschikbare informatie een aanslag op.

In jan 2011 wordt het onderzoek afgerond en blijkt dat het inkomen over 2008

€ 10.000,- te laag is vastgesteld.

Vraag

Mag de inspecteur navorderen?

Uitwerking

Nee, er is geen nieuw feit want de inspecteur wist dat de aangifte onjuist was.

Page 9: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

9

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

33Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Navorderen 3 / 6

Voorbeeld Tijdens een controle bij een verhuurder van vakantiehuisjes ontdekt de

Belastingdienst te Zwolle op 14 okt dat Dirk de Zwart uit Rotterdam een

vakantiehuisje bezit dat hij via bemiddeling door deze onderneming aan derden

verhuurt. De inspecteur maakt er een notitie van en zendt deze enkel dagen

daarna naar zijn college te Rotterdam.

De inspecteur in R-dam is juist met de aanslagregeling bezig. In de aangifte heeft

Dirk niets over een vakantiehuisje vermeld. De inspecteur volgt de aangifte en

legt op 16 okt een aanslag op (teruggave).

Op 20 okt ontvangt de inspecteur te R-dam het bericht van zijn collega. Het is de

inspecteur ogenblikkelijk duidelijk dat te weinig belasting is geheven.

Vraag

Mag de inspecteur een navorderingsaanslag opleggen?

Uitwerking

Ja, dit gegeven kon de aanslagregelende inspecteur in redelijkheid niet bekend

zijn..

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

34Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Navorderen 4 / 6

Schrijf- en tikfoutenjurisprudentie

De HR stelt zich al geruime tijd op het standpunt dat fouten

in de aanslag die voor de bel.pl. overduidelijk zijn via een

navorderingsaanslag gecorrigeerd kunnen worden.

De HR stelt drie eisen:

• het moet om een aanzienlijk verschil gaan;

• het moet het gevolg zijn van een vergissing;

• het moet voor bel.pl. redelijkerwijs duidelijk zijn dat er een

vergissing gemaakt is.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

35Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Navorderen 5 / 6

Procedurele fouten

Computerfouten e.d. komen geheel voor rekening van de

Belastingdienst.

De Belastingdienst zond aan de adviseur een brief + beschikking geen aanslag.

De adviseur stuurde de inspecteur een brief – volgens mij klopt het niet. Er kwam

geen antwoord. Daarop zond de adviseur nog een brief waarop de inspecteur

antwoordde dat alsnog een aanslag zou worden opgelegd.

In plaats van een aanslag kwam er opnieuw een beschikking geen aanslag. Toen

de inspecteur dit na enige tijd ontdekte, legde hij een navorderingsaanslag op.

De adviseur maakte bezwaar en wees op het ontbreken van een nieuw feit. In de

procedure die volgde, werd duidelijk dat een en ander het gevolg was van een al

eerder vastgestelde computerfout. De HR besliste dat de gevolgen van dergelijke

fouten voor rekening van de belastingdienst komen.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

36Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Navorderen 6 / 6

Een bel.pl. die te kwader trouw is, kan zich niet met succes

op het ontbreken van een nieuw feit beroepen.

In 2003 besliste de HR dat het daarvoor voldoende is dat

bel.pl. zich bewust is geweest van de aanmerkelijk kans dat

zijn aangifte onjuist was.

Page 10: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

10

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

37Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Geen nieuw feit vereist

Op grond van art. 16 lid 2 is in de volgende twee gevallen

geen nieuw feit vereist:

• als een voorlopige aanslag of voorheffing ten onrechte of

tot een te hoog bedrag is verrekend;

• als te weinig belasting is geheven doordat de gekozen

verdeling van het gemeenschappelijk inkomen niet op

100% uitkomt – zie art. 2.17-3 IB.

2. Navordering kan mede plaatsvinden in alle gevallen waarin te weinig belasting

is geheven, doordat:

a. een voorlopige aanslag, een voorheffing, een voorlopige teruggaaf of een

voorlopige verliesverrekening ten onrechte of tot een onjuist bedrag is verrekend;

b. zich een geval voordoet als bedoeld in artikel 2.17, derde lid, van de Wet

inkomstenbelasting 2001 .

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

38Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Aangiftebelasting

Twee soorten aangiftebelastingen:

• heffing bij wege van voldoening op aangifte

Bel.pl. dient:

�zelf de grootte van de verschuldigde belasting te bepalen:

�de belasting zelf op aangifte te betalen.

• heffing bij wege van afdracht op aangifte

Inh.pl. dient:

�zelf de grootte van de door een ander verschuldigde belasting te

bepalen en van die ander in te houden;

�de belasting op aangifte af te dragen.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

39Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Betalingstermijn

De aangiftetermijn wordt door de betalingstermijn bepaald.

De aangifte moet uiterlijk op de laatste dag van de

betalingstermijn bij de Belastingdienst binnen zijn.

De betalingstermijn is één maand na afloop van het

belastingtijdvak of het belastingtijdstip.

Als de betalingstermijn van een voldoeningsbelasting op een

za, zo of feestdag eindigt, wordt de termijn niet verlengd.

De belasting moet uiterlijk op de laatste dag van de

betalingstermijn op de bankrekening van de ontvanger staan.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

40Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Uitstel van betaling

Op grond van art. 19 wordt uitstel verleend als:

• er voor hetzelfde of een eerder tijdvak een verzoek om

teruggaaf van belasting is ingediend (art. 19-2 AWR);

• er voor het doen van de aangifte uitstel is verleend

(art. 19-4 AWR). Bij het verzoek moet een machtiging

worden overlegd op grond waarvan de ontvanger de

teruggaaf op de verschuldigde belasting kan afboeken.

Page 11: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

11

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

41Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Naheffen

De inspecteur kan de belasting naheffen als:

• de belasting in het geheel niet is betaald;

• de belastinggedeeltelijk niet is betaald;

• ten onrechte vrijstelling of vermindering is verleend;

• teveel vrijstelling of vermindering is verleend.

De inspecteur legt dan een naheffingsaanslag op.

Er is geen nieuw feit nodig.

Naheffen is niet mogelijk als herstel van ambtelijke fouten.

Ook is het niet mogelijk als dit in strijd is met de a.b.b.b.

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

42Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Naheffingstijdvak

Een naheffingsaanslag kan over meer dan een

belastingtijdvak tegelijk worden opgelegd.

De naheffingsaanslag wordt opgelegd aan degene die:

de belasting had moeten voldoen of afdragen;

ten onrechte of teveel belasting terug ontving;

ten onrechte of teveel vrijstelling ontving;

bepalingen van de belastingwet niet of onjuist heeft

nageleefd waardoor te weinig belasting is geheven

(bijv. werknemer die onjuiste verklaring inleverde).

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

43Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Boete wegens niet-doen aangifte

De inspecteur kan wegens het niet of niet-tijdig doen van de

aangifte een boete opleggen.

Zie ook bij bestuurlijke boetes.

oorzaak aangiftebelasting loonbelasting

niet, niet-tijd of onjuiste

aangifte gedaan

€ 113,- € 1.134,-

de belasting is niet of niet-

tijdig op aangifte voldoen of

afgedragen

max. € 4.537

maar bij opzet/grove schuld max. 100%

van de niet of telaat betaalde belasting

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

44Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Verschillen aanslag- en aangiftebelastingen

Actie Aanslagbelasting Aangiftebelasting

Termijn doen aangifte. Min. 1 maand na uitreiken. Min. 1 maand na tijdstip of tijdvak.

Beoordeling aangifte? Ja, vooraf door inspecteur. Nee, alleen steekproefsgewijze controle

achteraf.

Aparte aanslag? Ja, door inspecteur op te leggen. Nee.

Afzonderlijke termijn voor

opleggen aanslag?

Ja, 3 jaar (+ uitstel) na ontstaan materiële

belastingschuld.

N.v.t.

Correctie mogelijk? Ja, via navorderingsaanslag. Ja, via naheffingsaanslag

Nieuw feit vereist? Ja, tenzij … Nee.

Termijn voor correctie 5 jaar (+ uitstel) na ontstaan materiële

belastingschuld

(bij tijdvakbelasting: na afloop van het tijdvak

Bijv. IB: kalenderjaar.

5 jaar (+ uitstel) na ontstaan materiële

belastingschuld

(bij tijdvakbelasting: na afloop van het tijdvak

bijv. OB: maand.

Voorlopige aanslagen mogelijk? Ja, worden verrekend met definitieve aanslag Nee, maar inspecteur kan wel een voorlopige

betaling eisen.

Voorheffingen? Ja, worden verrekend met definitieve aanslag N.v.t.

vergroting

Page 12: 2010 -- Formeel recht -- Deel 2 formeel belastingrecht (FE ...pres02(4)… · formeel belastingrecht (FE) – les 2 – programma • Inleiding • de aangifte • aanslagbelasting

12

2010 -- Formeel recht -- Deel 2

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

Versie 1.04 -- 31-dec-2010

45Auteur: Wim Laman

2010~AWR2.2-FE~PRES02

Einde