Kadernotitie Wet Inburgering Drechtsteden - dordrecht.nl Doordat de verplichte Winkelnering bij de...

Kadernotitie Wet Inburgering Drechtsteden

Projectgroep Wet Inburgering Drechtsteden

Dordrecht, juni 2006


Samenvatting

Op 1 januari 2007 treedt de nieuwe Wet Inburgering (Wi) in werking. De Wi vervangt de Wet

Inburgering Nieuwkomers (WIN) en de verschillende Regelingen Inburgering Oudkomers. De Wi

legt de gemeenten een aantal taken op: gemeenten moeten de {potentiële} inburgeraars

informeren over de inburgeringsplicht, er dient gehandhaafd te worden en de gemeenten kunnen

aan sommige prioritaire groepen een inburgeringstraject aanbieden. De gemeentelijke

beleidsruimte zit met name in keuzes over wel of niet doen van een bepaald aanbod aan groepen

inburgeraars, wel/niet actief handhaven van de inburgeringsplicht van (groepen) oudkomers,

vaststellen van de hoogte van boetes en van eventuele ontheffingsgronden.

De Drechtsteden zien inburgering als de eerste stap in de integratie. Inburgering is geslaagd als

inburgeraars het inburgeringsexamen hebben behaald (Wi-norm} én als zij zelfstandig kunnen

participeren in de samenleving (aanvulling van de Drechtsteden). Hiertoe moet men minimaal de

Nederlandse taal leren en voldoende kennis hebben van de Nederlandse samenleving.

Doordat de verplichte Winkelnering bij de ROC's vervalt, moeten de gemeenten via Europese

aanbesteding producten inkopen. Dit heeft gevolgen voor de huidige relaties met de uitvoerders

{VIOZ, Sagenn, Da Vinci College, enz.}: mogelijk zullen bestaande relaties worden voortgezet of

afgebouwd nieuwe relaties worden aangegaan. In deze kadernotitie staan de visie en de

uitgangspunten aangegeven. In het implementatieplan dat in het najaar klaar zal zijn, worden de

uitvoeringsplannen, bestekken en verordeningen uitgewerkt. Om te stimuleren dat alle

inburgeraars ook gaan participeren in de samenleving moeten 20 veel mogelijk aanvullende

voorzieningen worden ingezet, in samenhang met elkaar en met de Wi, zoals deze voortvloeien

uit o.a. de WEB', de Wwb, WMO, enz. Voor de hand liggend is dat hierbij gebruik wordt gemaakt

van de (lokale) organisaties die op deze terreinen opereren, zoals het Da Vinci College, de

basisscholen, buurthuizen, kinderopvangcentra, enz. De gemeenten treden hierbij op als regisseur

in de (Jnburgerings)keten.

De rijksbijdrage vanuit de Wi kan worden ingezet door samenwerkende gemeenten. Wel dienen

prognoses en prestaties per gemeente te worden opgesteld en meegedeeld aan het rijk. Middelen

worden beschikbaar gesteld voor verschillende gemeentelijke taken. De bijdragen zijn grotendeels

prestatie-afhankelijk (output-financiering). De middelen ten behoeve van de verschillende taken

zijn vrij uitwisselbaar; dit geldt niet voor de afgesproken prestaties. De uitvoerbaarheid van het

nieuwe inburgeringsstelsel en de ambities van de Drechtstedengemeenten worden ingeperkt door

de hoogte van de beschikbare middelen. Het voornemen bestaat wel om het beschikbare budget

optimaal te benutten en gebruik te maken van de gemeentelijke beleidsvrijheden.

Uitgangspunt voor de informatievoorziening is dat (inburgeringsplichtige) burgers recht hebbenop goede informatie en de Drechtsteden het als hun plicht zien om burgers goed te informeren.De Drechtsteden onderscheiden drie vormen van informatievoorziening: algemene voorlichting,laagdrempelige adviespunten (loketten) en werving van oudkomers/vrouwen die potentieel eeninburgeringstraject aangeboden krijgen.

1 De inburgering vormt daarom een onderdeel van de huidige visievorming op de educatie (eerste concept wordt in juni2006 met de wethouders besproken).


De Drechtsteden hechten groot belang aan het behalen van het inburgeringsexamen. Allenieuwkomers in de Drechtsteden zijn verplicht om binnen 3,5 jaar hun inburgeringsexamen tebehalen. Na een verplichte intake krijgen zij hierover een gemeentelijke kennisgeving. Deoudkomers/inburgeringsplichtigen krijgen (voorlopig) alleen een handhavingsbeschikking opgelegdindien zij deelnemen aan een voorziening van de gemeenten {waarbij de inburgeringsplicht blijftbestaan). Er zal een aparte regionale verordening inburgering worden opgesteld. Mocht eeninburgeraar in aanmerking komen voor sanctionering onder de Wwb én de Wi, dan wordt gekozenvoor een sanctie onder de Wwb.

Primair zijn de inburgeraars zelf (financieel) verantwoordelijk voor hun inburgering. In aanvullingdaarop zullen de Drechtstedengemeenten aan drie prioritaire doelgroepen een voorzieningaanbieden:

1. Geestelijk bedienaren2

2. uitkeringsgerechtigde inburgeringsplichtigen;3. inburgeringsplichtige oudkomers/opvoeders.

Omdat niet aan alle personen uit de laatste twee groepen tegelijk een voorziening kan wordenaangeboden (i.v.m. beperkte financiële middelen), worden binnen deze groepen prioriteitengesteld.

De omvang van de prioritaire doelgroepen inburgeringsplichtigen binnen de Drechtsteden schatten

we op 3200 personen. De inschatting is verder dat de Drechtsteden jaarlijks ± 750

inburgeringstrajecten kunnen aanbieden (trajecten voor uitkeringsgerechtigden en voor

oudkomers/opvoeders).

Voorgesteld wordt dat de Wi, evenals de WIN, een overgedragen taak wordt van gemeenten aande GR-Drechtsteden. Het is logisch dat de regie over het beleid en van de organisatie van deuitvoering (van de informatievoorziening, handhaving en facilitering) in dat geval komt te liggenbij de ISD-uitvoeringsorganisatie. Omdat inburgering een onderwerp betreft dat ook hetPortefeuillehoudersoverleg Sociaal aangaat, zal de beleidsafstemming geborgd worden in deAgendacommissie Sociaal.

Gevraagde besluitvorming:

De gemeenteraad wordt gevraagd kennis te nemen van deze notitie en in te stemmen met de

voorgelegde beslispunten.

Ook bestuursleden van de moskeen komen in aanmerking voor een aa nbod.


Inhoudsopgave

Inleiding

1. Regionale beleidsvisie

1.1. Algemene regionale visie op inburgering

1.2 Visie op de informatievoorziening

1.3 Visie op handhaving

1.4 Visie op faciliteren

1.4.1 Inburgeringstrajecten voor uitkeringsgerechtigden met arbeidsplicht: de

samenlooptrajecten

1.4.2 Inburgeringstrajecten voor oudkomers/opvoeders

1.4.3 Inburgeringstrajecten voor geestelijk bedienaren

Beslispunten

2. Organisatie van de Wi op hoofdlijnen

2.1 Bestuurlijke verantwoordelijkheden in de GR Drechtsteden

2.2 Bestuurlijke verantwoordelijkheden in relatie tot de WIN en de Wi

2.3 Een aantal uitgangspunten voor de organisatie van de Wi

Beslispunten

3. Financiën

Beslispunten

4. Gevraagde besluitvorming

Bijlagen:

1. Samenvatting van de Wi

2. Informatie over het inburgeringexamen

3. Informatie over de inburgeringsplicht

4. Informatie over de handhavingsfunctie

5. Informatie over de huidige organisatie van de uitvoering van WIN en

oudkomersregelingen.

6. Achtergrondinformatie uit de concept-AMvB m.b.t. Financiën (grondslag van bekostiging)


Inleiding

Op 1 januari 2007 treedt de nieuwe Wet Inburgering (Wi) in werking. De Wi vervangt de Wet

Inburgering Nieuwkomers (WIN) en de verschillende Regelingen Inburgering Oudkomers. Als

gevolg hiervan krijgen de Drechtstedengemeenten te maken met ingrijpende wijzigingen op het

gebied van inburgering. In bijlage 1 vindt u een samenvatting van de wet.

De wettelijke taken en bevoegdheden zoals neergelegd in de Wi moeten vóór 31 december 2006vertaald worden naar beleid en organisatie van de inburgering in Drechtstedenverband. Dit isbelangrijk om te kunnen (blijven) profiteren van de beschikbare financiële middelen van het Rijken daarmee continuïteit te garanderen in de uitvoering van het lokale en regionaleinburgeringsbeleid.Deze kadernotitie gaat over de visie van de Drechtsteden op inburgeren onder de Wi; het vormtde volgende stap in het voorbereidingsproces (zoals dit in de startnotitie Wi in februari werdvastgesteld). In het eerste hoofdstuk wordt de algemene visie van de Drechtsteden beschreven,daarna de visie op de drie hoofdtaken van de gemeenten onder de Wi: informeren, handhaven enfaciliteren. De nieuwe wet vormt steeds het uitgangspunt van de visievorming.In hoofdstuk twee wordt de organisatie van de inburgering op hoofdlijnen geschetst. Het derdehoofdstuk betreft het financiële kader. Na instemming door de gemeenteraden zal e.e.a. in een opte stellen implementatieplan zijn nadere uitwerking krijgen.

In het nieuwe stelsel Wet Inburgering (Wi} krijgt de inburgering één wettelijk kader en wordt eenomslag gemaakt van een inspanningsverplichting naar een resultaatsverplichting. Aan deinburgeringsplicht is voldaan wanneer het inburgeringsexamen is gehaald. Het leidende beginselvan het nieuwe stelsel is eigen verantwoordelijkheid gekoppeld aan faciliteiten. Iedereen is zelfverantwoordelijk voor zijn of haar inburgering. We kunnen de wijzigingen van de Wi ten opzichtevan de WIN als volgt samenvatten:

Fig. 1 Wet Inburgering (Wi) versus Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN)Wet Inburgering Nieuwkomers en deOudkomersregelingen

2006 Wet Inburgering

Inspanningsverplichting (deelname aan cursus)

Gemeente zorgt voor inburgeringstrajecten

Overheid betaalt de kosten

Toets na inburgeringcursus zonderconsequenties

WIN: Verplichte inkoop bij ROC;Oudkomersregelingen: Vrije inkoop(aanbestedingsverplichting3}

Inburgering boven werk

Gemeente verantwoordelijk voor inkoop, regie

Resultaatsverplichting

Eigen verantwoordelijkheid centraal

Inburgeraar betaalt zelf de kosten

Verplicht inburgeringexamen métconsequenties

Vrije inburgeringsmarkt(aanbestedingsverplichting)

Werk boven inburgering

Gemeente heeft een spilfunctie (informatie.

De gemeenten zijn verplicht tot het doen van een Europese aanbesteding bij bedragen boven de € 250.000.


en begeleiding van de deelnemer

Alle nieuwkomers krijgen in principe eenaanbod van de gemeente (tot niveau NT2-2;inburgeringstraject van gemiddeld 600 uur)

handhaving en faciltteren van cursussen)

Niet iedere inburgeraar krijgt een aanbod vande gemeenten

De nieuwe Wet Inburgering (Wi) is in beginsel bedoeld voor alle vreemdelingen van 16 tot 65 jaardie als nieuw- of oudkomers in Nederland mogen verblijven. Van de inburgeringplicht zijnuitgezonderd vreemdelingen en specifieke doelgroepen genaturaliseerde Nederlanders, indien zijgedurende acht jaar van de leerplichtige leeftijd in Nederland hebben gewoond of over bepaaldeNederlandse diploma's, certificaten of bewijsstukken van een bepaalde opleiding beschikken. Degroep oudkomers die op het moment van de inwerkingtreding van de wet 60 jaar of ouder is,wordt eenmalig uitgezonderd van de inburgeringplicht.De bestaande WIN blijft voorlopig nog enige tijd van toepassing op Antilliaanse en ArubaanseNederlanders. Deze groep wordt buiten het bestek van de Wi gehouden. Bij de organisatie van deuitvoering van de Wi moet echter wel rekening gehouden worden met deze groep.

Binnen de groep inburgeringsplichtigen worden drie prioritaire groepen aangewezen, te weten:uitkeringsgerechtigden die beschikbaar moeten zijn voor de arbeidsmarkt;niet-uitkeringsgerechtigden zonder betaalde baan (veelal vrouwen in een achterstandspositie,met kinderen tot 18 jaar);geestelijke bedienaren.

Het kabinet kiest als uitgangspunt de eigen verantwoordelijkheid (ook in financiële zin) van deinburgeringsplichtige. Inburgeringspfichtigen kunnen zelf een cursus inkopen als mogelijkevoorbereiding op het inburgeringsexamen. Voor de bekostiging hiervan kunnen zij bij deInformatie Beheer Groep (IBG) een lening afsluiten (vergelijk studiefinanciering).

De gemeenten krijgen een spilfunctie, die bestaat uit een informerende, handhavende enfaciliterende rol. Met betrekking tot deze laatste rol: gemeenten kopen alleeninburgeringsvoorzieningen in voor inburgeraars uit de prioritaire groepen.De gemeenten hebben niet de verplichting om een aanbod te doen; indien de gemeente deinburgeraar een aanbod doet is deze niet verplicht om dit aanbod te accepteren.

Informerende rolGemeenten krijgen een informerende rol, waarbij alle inburgeringsptichtigen terecht kunnen voorinformatie over de landelijke lijst van gecertificeerde aanbieders, over de eindtermen van deinburgering en over de gevolgen van het niet voldoen aan de inburgeringsplicht.

Handhavende rolGemeente hebben ten aanzien van nieuwkomers de plicht om vast stellen of zijinburgeringsplichtig zijn en of zij aan de inburgeringsplicht hebben voldaan. Ten aanzien van deoudkomers die van een voorziening gebruik maken, moeten de gemeenten eenhandhavingsbeschikking afgeven en toezien op de prestaties.


Faciliterende rolHet betreft hier de mogelijkheid van gemeenten om prioritaire groepen een aanbod te doen,oftewel te ondersteunen bij de voorbereiding op het inburgeringsexamen. Onderdeel van defaciliterende rol is de rol van inkoper/ opdrachtgever. Belangrijk daarbij is dat de verplichteWinkelnering bij ROC's vervalt.

De Informatie Beheer Groep (IB-groep) krijgt een belangrijke rol in het nieuwe stelsel. Dezebestaat uit:

het afnemen van examenshet aanwijzen van exameninstellingenhet versterken van leningen en vergoedingenhet aanleggen en beheren van de informatiesystemen.

OvergangsperiodeTot het moment van invoering van de Wi wordt de WIN uitgevoerd en de Regelingen Oudkomers,Na invoering van de Wi zullen de WIN en de Regelingen nog een periode afgebouwd worden. Erzal derhalve een overgangsperiode zijn, waarin de regelingen en beide wetten tegelijk wordenuitgevoerd (in afbouw en opbouw, zie hoofdstuk 2).

Beleidsruimte Wi

Sommige taken van de Wi zijn facultatief andere verplicht. De bestuurlijke beleidsruimte zit 'm

met name in:

Wie doen we wel/niet een inburgeringsaanbod (alleen een aanbod aan geestelijk bedienaren

is verplicht);

handhaving van de inburgeringsplicht van oudkomers: wie krijgt een

handhavingsbeschikking, wie niet.

het vaststellen van de hoogte van de boetes (het rijk heeft de minima en maxima van de

boetes vastgesteld) en van het boeteregime (streng of niet)

eventuele ontheffingsgronden.

de manier waarop de gemeenten de beschikbare financiële middelen benutten (zie hoofdstuk

3).

Verder staat het gemeenten vrij om de doelen van inburgering ruimer op te vatten dan de

wetgever doet en desgewenst aanpalende wetgeving en financiering voor het bereiken van deze

doelen in te zetten (zie hoofdstuk 1.1).

Indien de gemeenten ervoor kiezen om inburgeraars uit prioritaire groepen een aanbod te doen,zullen keuzes gemaakt moeten worden Wie met prioriteit een aanbod van de gemeenten krijgt,Wie niet. Hierover worden in hoofdstuk 1.4 voorstellen gedaan.

De uitvoerbaarheid van het nieuwe inburgeringsstelsel wordt mede bepaald door de beschikbaremiddelen. Daarbij is ook de wijze van financiering, de afrekening en de vrijheid van bestedingdoor de gemeenten van groot belang. Hierop wordt in hoofdstuk 3 van deze notitie naderingegaan.


1. Regionale beleidsvisie

1.1 Algemene regionale visie op inburgering

In 2004 hebben de Drechtstedengemeenten de visie op regionaal sociaal beleid vastgesteld.

Daarbij draait het om deelname, samenhang en (eigen) verantwoordelijkheid. Het

inburgeringsbeleid in de regio past in en draagt bij aan dit sociaal beleid.

De sociale kwaliteit in de Drechtsteden wordt bepaald door:

1. deelname aan het maatschappelijk verkeer.

Daar waar mensen een geïsoleerde positie innemen zijn ze minder gelukkig;

2. samenhang in de samenleving.

Het gaat om bevorderen van integratie en het in harmonie, op basis van

gelijkwaardigheid, samenleven van jong en oud, allochtoon en autochtoon.

3. verantwoordelijkheid.

Overheid, burgers en instelling hebben ieder hun eigen verantwoordelijkheid,

waarbij de overheid verantwoordelijk is voor het aanbieden van een

basisinfrastructuur waardoor inwoners in staat zijn hun eigen leven te

organiseren. Het gaat hierbij om het faciliteren van maatregelen gericht op

het verhogen van kansen om deelname van alle groepen te bevorderen."

f Uit: Kansrijk in de Drechtsteden: sociaal beleid op de kaart J

Om ingeburgerd te raken in Nederland is voorwaarde dat mensen de Nederlandse taal leren

spreken en bekend zijn met de (Nederlandse) lokale situatie. Verder moeten zij gebruik kunnen

maken van instellingen en voorzieningen, contacten kunnen leggen met verschillende 'soorten'

burgers in de gemeente en voldoende geschoold zijn om economisch onafhankelijk te zijn. Om te

kunnen deelnemen aan de samenleving is het dus nodig dat inburgeringsplichtigen basale kennis

en -vaardigheden verwerven:

over de Nederlandse taal4 en over burgerschap in de Nederlandse samenleving.

Op deze kennis en vaardigheden is het inburgeringsprogramma en -examen van de Wi gericht.

Het niveau is volgens de wetgever dusdanig dat in principe iedereen wordt geacht zich dit eigen

te kunnen maken.

Ingeburgerd zijn onder de Wi betekent dat de inburgeraar is geslaagd voor het

inburgeringsexamen. (Wat dit examen behelst, is te vinden in bijlage 2.)

Daar waar het mogelijk is, zouden de Drechtsteden een stapje verder willen gaan. Voorgesteld

wordt inburgering te zien als een eerste stap richting integratie (inclusief reïntegratie), waarbij

participatie van alle (oude en nieuwe) inwoners van de Drechtstedengemeenten centraal staat5.

4 gekoppeld aan een doelperspectief zoals reïntegratie naar (betaalde) arbeid of aan opvoeding en zorgtaken.5 Dit past binnen het meer algemene streven van de gemeenten dat erop gericht is dat de burgers zich binnen de

gemeenten thuis voelen en gewaardeerd worden, dat zij deelnemen aan het sociale leven en aan de arbeidsmarkt , waarbijde overheid kansen biedt en de burgers kansen benutten.


Om te kunnen participeren in de samenleving is meer nodig dan de Wi vereist. In de visie van de

Drechtsteden kunnen burgers volwaardig participeren aan de samenleving indien zij:

• zetfredzaam zijn in de samenleving;

• hun kinderen bij hun ontwikkeling kunnen ondersteunen;

• actief mee kunnen doen (participeren) in de samenleving;

• kunnen voorzien in eigen inkomen door deel te nemen aan de arbeidsmarkt;

• in staat zijn hun sociaal-economische positie te verbeteren.

Iemand kan voor de wet niet inburgeringsplichtig (meer) zijn, maar tegelijkertijd niet volwaardig

kunnen participeren in de samenleving.

Om te bevorderen dat zo veel mogelijk mensen in de samenleving participeren, moeten zoveel

mogelijk aanvullende voorzieningen in samenhang met elkaar en de Wi worden ingezet, zoals

deze voortvloeien uit o.a. de WEB6, de Wwb, WMO, enz. Voor de hand liggend is dat hierbij

gebruik wordt gemaakt van de (lokale) organisaties die op deze terreinen opereren, zoals het Da

Vinci College, de basisscholen, buurthuizen, kinderopvangcentra, enz. De gemeenten tredenhierbij op als regisseur in de (inburgerings)keten.

Hoe organiseren we de inburgering nu (ook afweert?

Voor nieuwkomers zorgen de gemeenten voor een (min of meer)

standaardtraject inburgering, waarbij 600 uur NT2 wordt aangeboden, of

minder, als hij/zij eerder niveau 2 heeft behaald.

Daarnaast kunnen oudkomers (inclusief ex-nieuwkomers) zich aanmelden bij een

educatievoorziening in de grote gemeenten die is bekostigd uit de Wet Educatie

& Beroepsonderwijs (WEB), om zich op eigen kracht verder in het Nederlands te

bekwamen. De gemeenten geven 70% van het WEB-budget uit aan dit soort

trajecten.

Daarnaast bieden de gemeenten aan oudkomers duale oudkomerstrajecten aan,

die in het teken staan van zijn/haar doelperspectief.

In Dordrecht worden andere beleidsvelden bij de inburgering betrokken (o.a.

Wwb, WE, Antillianenprogramma, l&l, SIS, jeugdbeleid), in andere gemeenten

gebeurt dit veel minder.

Ketenpartners

Met betrekking tot de uitvoering van de Wi zullen de Drechtsteden via een Europese

aanbesteding producten (moeten) inkopen. Dit betekent dat het onzeker is of in dat verband

huidige relaties zullen worden voortgezet of verbroken en of er nieuwe relaties worden

aangegaan. Met betrekking tot het realiseren van de aanvullende ambitie 'participeren in de

samenleving' speelt deze aanbestedingsdwang (grotendeels) niet. Daarom kunnen (en dienen) de

werkzaamheden van de op dit gebied opererende (interne/externe) organisaties met zorg

afgestemd te worden op de uitvoering en resultaten van de Wi.

6 De inburgering vormt daarom een onderdeel van de het educatiebeleid [eerste concept van de regionale visie op educatiewordt in oktober 2006 in het PFO Sociaal besproken).


Succesfactoren

Het succes van het inburgeringsbeleid van de afgelopen jaren is te kenschetsen door de hogeparticipatiegraad van nieuwkomers en oudkomers in inburgeringstrajecten en de resultaten vandeze trajecten7. De Drechtstedengemeenten hebben de resultaten gunstig beïnvloed door o.a.inzet van gerichte intake en trajectbegeleiding. Daarom is voor deze groep (naastklantmanagement) enige vorm van trajectbegeleiding nodig8. Faciliteiten voor kinderopvang zijnbovendien onmisbaar voor vrouwen met opvoedtaken.

Eigen verantwoordelijkheid

Onder de nieuwe wet dragen de meeste inburgeringsplichtigen zelf financiële

verantwoordelijkheid voor hun inburgeringstraject. Een vergoeding van een deel van de

trajectkosten is mogelijk indien de inburgeraar het inburgeringsexamen met goed gevolg aflegt.

Het staat vast dat niet alle inburgeringspfichtigen zullen slagen voor het inburgeringsexamen.

De Drechtsteden zien als reëel risico dat bepaalde groepen inburgeringsplichtigen door de

gevraagde financiële investeringen geen inburgeringstrajecten zullen starten en de boetes voor lief

zullen nemen. Dit kan op termijn een nieuwe groep van 'oudkomers' tot gevolg hebben. Mocht

dit inderdaad het geval blijken te zijn, dan zullen de Drechtsteden zich nader over deze

problematiek buigen.

1.2 Visie op de Informatievoorziening

In aanvulling op de informatievoorziening vanuit de landelijke overheid zullen de Drechtsteden hunburgers voorlichten en informeren over de inburgeringsplicht. Uitgangspunt voor deinformatievoorziening is dat (inburgeringsplichtige) burgers recht hebben op goede informatie ende Drechtsteden het als hun plicht zien om burgers zo goed mogelijk te informeren. Dit allesbinnen de financiële mogelijkheden.

De informatievoorziening en de handhaving worden van elkaar gescheiden: in het kader van deinformatievoorziening zal geen inburgeringsplicht worden vastgesteld (d.w.z. er wordt geenhandhavingsbeschikking opgelegd aan iemand die zich komt informeren over zijninburgeringsplicht).

Voorgesteld wordt onder informerende rol te verstaan:1. brede voorlichting geven, gericht op burgers en belangenbehartigers over inburgeringsplicht in

relatie tot het inburgerings- en reïntegratiebeleid van de Drechtsteden;2. laagdrempelig informatie- en adviespunten, al naar gelang de financiële mogelijkheden fysiek

en/of telefonisch en/of virtueel. Op verzoek wordt informatie gegeven over deinburgeringsplicht, betrokken (potentiële) partijen, financiële faciliteiten en de rol van degemeente;

3. inburgeringsplichtigen werven uit wettelijke prioritaire doelgroepen die een voorziening van degemeenten krijgen aangeboden. De gemeenten informeren en stimuleren prioritaire groepeninburgeringsplichtigen en belangenbehartigers/sleutelfiguren die (potentieel) eeninburgeringsvoorziening aangeboden krijgen.

7 Met name bij de oudkomersregelingen heeft de ervaring geleerd dat trajectbegeleiding heel belangrijk is voor het slagenvan de inburgering van vrouwen. De uitval bij het oudkomersproject voor de niet G -56 in de periode 2003-2005 wasslechts 3%.De trajectbegeleiders dienen wel vertrouwd te zijn met deze doelgroep en haar problematiek.8 Verschil tussen klantmanagement en trajectmanagement: de klantmanager spreekt het traject af en legt de resultatenvast; een trajectbegeleider heeft begeleidende taken tijdens het traject.

10


De toegankelijkheid van loketten/steunpunten wordt bevorderd door goede bereikbaarheid en deloketten dienen daarom zo dicht mogelijk bij de burgers georganiseerd te worden.

1.3 Visie op handhavingOm ervoor te zorgen dat burgers voldoen aan de inburgeringsplicht en zo een eerste stap zettenrichting integratie, is het belangrijk dat deze plicht niet vrijblijvend is. De Drechtsteden hechtengroot belang aan het behalen van het inburgeringsexamen.

De Drechtsteden vullen de handhaving hoogwaardig in, middels informeren, faciliteren ensanctioneren.Om dit te realiseren is het belangrijk dat:• de inburgeringsplichtigen goed geïnformeerd zijn over het beleid van de Drechtsteden, de

regelgeving en de daarin vervatte rechten en plichten;• de inburgeringsplichtigen goed geïnformeerd zijn over het handhavingsbeleid van vaststelling

van de inburgeringsplicht en sanctioneren van de inburgeringsplicht en de consequentiesdaarvan;

• de uitvoeringsorganisatie zo weinig mogelijk organisatorische of procedurele drempelsopwerpt, zodat de inburgeringsplichtigen de regelgeving en de controlepraktijk die eruitvoortvloeit in zijn aard accepteren;

• sancties worden opgelegd;• een opgelegde en uitgevoerde sanctie proportioneel is, maar ook voldoende afschrikt.

In de Wi zijn een aantal incentives verbonden aan het behalen van het inburgeringexamen: menkrijgt vrijstelling van de naturalisatietoets; het vergroot de kans op het verkrijgen van eenverblijfstitel voor onbepaalde tijd; diegenen die het geld voor inburgeringsexamen zelf hebbenbetaald (al dan niet met geleend geld) ontvangen 70% van dit bedrag terug9 indien zij voldoenaan de gestelde termijnen. De Drechtsteden zien gezien het bovenstaande geen noodzaak hieropeen regionale aanvulling te realiseren in bijvoorbeeld de vorm van een bonus.

De gemeenten zijn verplicht alle nieuwkomers op te roepen voor een intake en vervolgens deinburgeringsplicht en -termijnen vast te stellen. Deze nieuwkomers ontvangen vervolgens eenformele kennisgeving van hun inburgeringsplicht.Voor alle inburgeringsplichtige oudkomers geldt dat de gemeenten zelf kan vaststellen bij welkeoudkomers zij naleving van de inburgeringsplicht handhaven. Voorgesteld wordt om (voorlopig)alleen inburgeringsplichtige oudkomers uit de prioritaire groepen te handhaven indien zij eeninburgeringstraject krijgen aangeboden.

Bij het in te voeren sanctieregime wordt een nadere afweging gemaakt tussen direct sanctioneren(boetes bij geringste overtreding) en de gewenste rol van sanctioneren in het handhavingsproces:een geleidelijk proces in de trits van signalering, vaststelling, hersteltermijnen tot uiteindelijkesanctionering. Sanctionering zal binnen de termen van redelijkheid moeten plaatsvindenafhankelijk van de getoonde inspanningen, de aanwezige capaciteiten en de mate vanverwijtbaarheid. Het handhavingsbeleid inburgering zal daarbij nauw worden afgestemd op hethandhavingsbeleid Wwb.

9 Met een maximum van € 3000.

11


Bij samenlooptrajecten kan het voorkomen dat een gedraging zowel op grond van de Wwb toteen verlaging van de bijstand aanleiding geeft en tegelijkertijd grond kan opleveren voor hetopleggen van een bestuurlijke boete op grond van de Wet inburgering. Dubbele sanctioneringvoor een zelfde feit is niet toegestaan. Voor de groep met een samenlooptraject wordt invoorkomende situaties gekozen voor sanctionering op grond van de Wwb omuitkeringsgerechtigden een gelijke behandeling te geven en omdat werk boven inburgering gaat.

De Drechtsteden stellen conform de Wi een verordening vast die onder meer het volgende regelt:a. de procedure voor het doen van een aanbod en de criteria die daarbij worden gehanteerd (zie

voor de criteria de uitwerking in 1.4);b. de vaststelling van een passende inburgeringsvoorziening door het college;c. de rechten en plichten voor inburgeringsplichtigen voor wie een voorzieningenaanbod is

vastgesteld;d. het bedrag van de boetes binnen de wet genoemde maxima.Om de transparantie voor gemeente, burger en uitvoering te borgen wordt ervoor gekozen omeen afzonderlijke verordening inburgering vast te stellen en zal deze verordening niet geïntegreerdworden in andere verordeningen.

Zie bijlage 3 en bijlage 4 voor meer informatie over de inburgeringsplicht en dehandhavingsfunctie.


Van het grootste deel van de inburgeringsplichtigen wordt verwacht dat zij zelf deverantwoordelijkheid nemen om te voldoen aan de inburgeringsplicht. Na vaststelling van huninburgeringsplicht en de verzamelde en verkregen informatie, dienen zij daarom ook zelf de regiete nemen over hun inburgeringstraject. De Wi geeft daarnaast de mogelijkheid om aan prioritairegroepen een voorziening aan te bieden, ter voorbereiding op het inburgeringsexamen.

Wie krijgt een voorziening aangeboden?De gemeenten hebben de keuze of zij wel/geen gebruik willen maken van de rijksmiddelen die zijnbedoeld om aangewezen prioritaire groepen een voorziening aan te bieden (uitgezonderdgeestelijk bedienaren, aan hen moet verplicht een traject worden aangeboden). Omdat deDrechtsteden inburgering als een eerste stap in de integratie zien en deze willen bevorderen, ishet wenselijk dat van de geboden rijksmiddelen voor voorzieningen optimaal gebruik wordtgemaakt. Daarom wordt voorgesteld om in principe aan iedereen op wie de Wet Inburgering vantoepassing is en die binnen de prioritaire groepen valt, een aanbod te doen. Echter ,de jaarlijksbeschikbaar gestelde rijksmiddelen zullen toereikend zijn om alle inburgeringsplichtigen die inaanmerking komen te bedienen. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden: Wie krijgt metprioriteit een aanbod van de gemeente, wie niet. Er moet een volgorde bepaald worden10.

Aandachtspunten in de op te stellen prioritering zijn:• Wordt vigerend beleid versterkt door gelijktijdige inzet van de inburgeringsvoorziening?

(Koppeling reïntegrattebeleid, jeugdbeleid, sociaal beleid aan inburgering).• Worden eerdere investering in inburgering verzilverd door afronding van ingezette trajecten

gericht op het inburgeringsexamen {zie ook hoofdstuk 3, Financiën).

10 Inburgeringsplichtigen die geen voorziening van gemeentewege ontvangen blijven onverkort zelf verantwoordelijk voorhun inburgering.

12


• Voorkomen we het ontstaan van nieuwe groepen 'oudkomers': inburgeringsplichtigen die nietvoldoen aan inburgeringsplicht?

Prioritaire groepen

De Wi bepaalt dat gemeenten aan uitkeringsgerechtigde inburgeringsplichtigen met arbeidsplicht

en aan oudkomers/opvoeders een voorziening kunnen aanbieden en aan geestelijk bedienaren

moeten aanbieden.

Tabel: Overzicht doelgroepen wet

Inburgeringsplicht > Groepen Voorziening Termijni (inburgeringstraject); in jaren

Nieuwkomers Vreemdelingen Asiel

, Met basisexamen

Met reïntegratieplicht

Oudkomers Vreemdelingen

Genaturaliseerde -

Nee

Nee

Ja

Nee

Ja

5

3,5

5

5Nederlanders .Uitkeringsgerechtigden

:- zorgende ouders- Geestelijkebedieneren

Inkoop voor de prioritaire groepen

Deze beleidsnotitie biedt de uitgangspunten voor het op te stellen bestek. De Drechtsteden

stellen bij de aanbesteding/inkoop van de voorzieningen ten behoeve van de prioritaire groepen in

ieder geval als criteria:

• dat het aanbod afgestemd is op het profiel van de doelgroep/inburgeraar. De aan te bieden

voorziening dient bovendien aan te sluiten aan bij de mogelijkheden van de

inburgeringsplichtigen en stelt hen in staat om het niveau van het inburgeringsexamen tehalen;

• geen stapeling van trajectonderdelen, maar een geïntegreerde aanpak;

• uitkeringsgerechtigden die tijdens het inburgeringstraject regulier werk vinden, worden instaat gesteld hun inburgeringstraject af te maken;

• in geval van opvoeders: {een deel van) het traject wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking

en samenhang met voorschoolse voorzieningen en basisscholen;

• in geval van opvoeders: zij krijgen (enige mate van) trajectbegeleiding;

• er wordt snel en adequaat ingespeeld op stagnatie of problemen met bijvoorbeeldkinderopvang, ziekte, school, docent etc.

1.4.1 Inburgeringstrajecton voor uitkeringsgerechtigden met arbeidsplicht: de

samenlooptrajecten

De Drechtsteden zien de inburgering van werklozen als een belangrijke stap in de reïntegratie.

Doel van de inburgering is in dit geval primair gericht op het voorzien in eigen inkomen.Inburgering en arbeidsbemiddeling liggen in het verlengde van elkaar en kunnen elkaar versterken.

Inburgering gaat gemakkelijker als de taal wordt toegepast in de praktijk (bijvoorbeeld een

werksituatie) en andersom is reïntegratie op de arbeidsmarkt makkelijker als je de taal beheerst.Gelijktijdig leren/werken biedt de inburgeraar structuur en er ontstaat beter zicht op de

13


mogelijkheden van de inburgeraar. Daarom vinden de Drechsteden gelijktijdig aanbieden van taalen werk belangrijk.

Het hebben van werk bevordert de participatie in de samenleving en is ook van groot belang omde sociaal-economische positie te verbeteren.

Prioriteitsstelling binnen de groep uitkeringsgerechtigden

De Drechtsteden kunnen niet alle uitkeringsgerechtigden die tot de doelgroep behoren gelijktijdig

faciliteren. Criteria voor nadere prioriteitsstelling binnen deze groep zijn:

• mensen die nieuw in Nederland zijn snel met een basis toerusten;

• het toekomstperspectief van de jeugdigen;

• het niveau van de taalvaardigheid van de inburgeringsplichtige;

• uitkeringsgerechtigden met een minimuminkomen (Wwb) hebben voorrang op de overige

uitkeringsgerechtigden (UWV).

1.4.2 Inburgeringstrajecten voor oudkomers/opvoeders

De Drechtstedengemeenten vinden het heel belangrijk om allochtone vrouwen die zich in eenachterstandspositie bevinden en aan allochtone vrouwen/opvoeders een voorziening aan te

bieden.

Doel van de inburgering bij deze groep is, naast zelfredzaamheid, dat zij een actieve rol kunnen

spelen in de opvoeding en het onderwijs van de eigen kinderen. Wie zelf niet beschikt over

vaardigheden om aan de Nederlandse samenleving te kunnen deelnemen, zal dergelijkevaardigheden ook niet kunnen overbrengen op haar minderjarige kinderen. In die gevallen voltrekt

zich een proces van terugkerende reproductie, van generatie op generatie, van marginalisering -

in de zin van een afnemend vermogen om te kunnen participeren in de samenleving - die het

gevolg is van achterblijvende integratie. Het patroon van het generatiegewijs doorgeven vanachterstand dient doorbroken te worden en het proces van minderheidsvorming zo mogelijk

gestopt.

De inburgering en de doelstellingen van het beleid zijn daarom gericht op de kinderen, de

opvoeding en het gezin. Aanpalende beleidsvelden die daarom betrokken moeten worden zijn deWE, jeugdbeleid, V&O, WMO; een actieve rol is weggelegd voor basisscholen, peuterspeelzalen,buurtvoorzieningen.

Prioriteitsstelling binnen de groep oudkomers/opvoedersEen hoge prioriteit binnen de wettelijk prioritaire groep oudkomers krijgen:

• vrouwen waarvan we weten dat zij over het algemeen geïsoleerd leven, weinig contact

hebben met autochtone bewoners en zéér laag opgeleid zijn;

• opvoeders van kinderen waarop het WE of jeugdbeleid gericht is;

• vrouwen die in de afgelopen jaren een taaitraject hebben gevolgd (verzilveren van investering;

deze vrouwen krijgen een voorziening aangeboden gericht op het behalen van hetinburgeringsdiploma);

1.4.3 Inburgeringstrajecten voor ueesteliik bedienaren

De Drechtsteden zullen geestelijk bedienaren, zowel nieuwkomers als oudkomers eeninburgeringsvoorziening aanbieden.

Geestelijke bedienaren zijn inburgeringsplichtig indien zij onvoldoende zijn ingeburgerd. Zij worden

tot inburgering verplicht, omdat zij fungeren als vraagbaak voor maatschappelijke kwesties. De

taak van geestelijk bedienaar is immers veelal niet beperkt tot het leiding geven in striktgodsdienstige aangelegenheden en het behandelen van vragen waarvan de taak tot

14


beantwoording direct voortvloeit uit het geestelijk ambt. Geestelijke bedienaren worden ook metmaatschappelijke vragen geconfronteerd die verband houden met het sociaal economische ensociaal-culturele integratieproces van minderheden. Van geestelijke bedienaren wordt tevensverwacht dat zij steun bieden bij het bepalen van de houding die de achterban ten aanzien van desamenleving zal innemen.

De Drechtsteden hebben ca. 12 moskeeën (6 Dordrecht). Elke moskee kent een officiële imam enéén of twee plaatsvervangers. De imams geven uitleg aan de Koran en spreken in de moskeeover actuele onderwerpen. Belangrijk is daarbij ook de positie van het moskeebestuur. Een imammet een goede beheersing van de Nederlandse taal, die bekend is met de normen en waarden kaneen belangrijke invloed hebben bij het bepalen van de houding die de achterban aanneemt tenaanzien van de samenleving. Hij vormt daarmee een van de sleutelfiguren in de inburgering enintegratie van inburgeringsplichtigen. Het is ook mogelijk om bestuursleden een voorziening aante bieden. Als we deze groep meetellen komen we op een doelgroep van ca. 50 personen.

Beslispunten:

1.1 Algemene visie

1. De Drechtsteden voeren de Wet inburgering uit binnen de financiële mogelijkheden die

het rijk biedt.

2. Naast het behalen van het inburgeringsexamen is het doel van inburgering voor de

Drechtsteden dat de inburgeraars volwaardig kunnen participeren in de samenleving.

3. Bij het organiseren van de inburgeringstrajecten voor de prioritaire groepen wordt

rekening gehouden met de succesfactoren van het huidige inburgeringsbeleid.

4. De aanpalende beleidsvelden en organisaties worden zo veel mogelijk betrokken bij en

afgestemd op de uitvoering van de Wi.

1.2 Visie op de informerende rol

5. Mochten groepen inburgeringsplichtigen (systematisch) geen tnburgeringstraject starten,

omdat zij bijvoorbeeld de kosten te hoog vinden, dan zullen de Drechtsteden zich nader

over deze problematiek buigen.

6. Binnen de financiële mogelijkheden die de Wi biedt, zullen de Drechtsteden zorgdragen

voor een informatievoorziening, die bestaat uit voorlichting, adviespunten en werving

van de prioritaire doelgroepen oudkomers.

7. De adviespunten dienen laagdrempelig te zijn, goed bereikbaar en zo dicht mogelijk bij de

burgers georganiseerd te worden.

1.3 Visie op handhaving

8. Informatievoorziening en de handhaving worden niet met elkaar verweven: vanuit een

informatiefunctie wordt geen handhavingsbeschikking opgelegd.

9. De inburgeringsplicht van nieuwkomers wordt gehandhaafd. Aan de overige

inburgeringsplichtigen wordt alleen een handhavingsbeschikking opgelegd indien zij van

een voorziening gebruik maken.

10. Er wordt een afzonderlijke regionale verordening inburgering opgesteld.

11. Bij de mogelijkheid van dubbele sanctionering wordt gekozen voor sanctionering op

grond van de Wwb.


12. De Drechtsteden zijn voornemens om zo veel mogelijk inburgeraars uit de prioritaire

15


groepen jaarlijks een voorziening aan te bieden (hoeveel is afhankelijk van de toewijzing

door het rijk).

13. De criteria die bij de prioriteitstelling zijn genoemd dienen als uitgangspunt bij de verdere

uitwerking van deze notitie.

14. Voor de doelgroep opvoeders zal enige vorm van trajectbegeleiding worden ingezet.

15. Geestelijk bedienaren (nieuwkomers en oudkomers) ontvangen een

inburgeringsvoorziening van de Drechtsteden; ook bestuurleden van de moskee komen inaanmerking voor dit aanbod.

16


2. Organisatie van de Wi op hoofdlijnen

2.1 Bestuurlijke verantwoordelijkheden in de GR Drechtsteden

In het kader van de ISD-ontwikkeling is reeds eerder is besloten om de verantwoordelijkheid voorde WIN over te dragen aan de GR Drechtsteden.

De Bestuurscommissie ISD en het Drechtstedenbestuur (DSB} zijn integraal verantwoordelijk voorhet uitvoeren van overgedragen taken en zij leggen daarover verantwoording af aan deDrechtraad. Bij de ISD gaat het pm taken op het terrein van werk, zorg en inkomen. Tot dieintegrale verantwoordelijkheid behoort het ontwikkelen van het beleid dat nodig is om deovergedragen taken adequaat te kunnen uitvoeren, zoals het opstellen van beleidsregels,verordeningen of een bestek voor aanbesteding.. De ISD treedt dan in de plaats van degemeentelijke afdelingen/dienst sociale zaken, die op dit moment nog met dezebeleidsontwikkeling belast zijn. Beleidsvoorstellen van de Bestuurscommissie worden terbesluitvorming voorgelegd aan de Drechtraad, gehoord de Adviescommissie Sociale Zaken.

Er zijn nogal wat grensvlakken tussen het beleidsterrein van de PFO Sociaal en deBestuurscommissie ISD, denk bijv. aan thema's uit het zorgen'welzijnsbeleid zoals integratie,armoedebeleid, jeugdbeleid of WMO. Het is belangrijk goed oog te hebben voor de afstemmingdie beide gremia vereisen. Voorgesteld wordt de beleidsafstemming te borgen door eenAgendacommissie Sociaal in te stellen, waarin de voorzitters van beide organen zitting hebben.

Bovenstaande taakverdeling is in onderstaand schema samengevat.

PFO Sociaal

WelzijnSportCultuur

; ll

BC ISD

WWBIOAW/ZWVGBijzonderebijstand

-*.

B&WAlblasserdam

B&W Dordrecht

B&H -I-Ambacht

B&W Papendrecht

B&W Sliedrecht

B&WZWijndrecht

17


2.2 Bestuurlijke verantwoordelijkheden in relatie tot de WIN en de Wi

Zoals hierboven aangegeven: al eerder is besloten de taken en bevoegdheden van de WIN over tedragen aan de GR Drechtsteden en de beleids- en uitvoeringsverantwoordelijkheid bij de BC ISDneer te leggen. In het verlengde daarvan wordt nu voorgesteld om ook voor de Wi deze aanpak tevolgen. (Zie bijlage 5 voor informatie over de huidige organisatie van de WIN en deoudkomersregelingen.}

Een aanzienlijk deel van de Wi betreft doelgroepen die traditioneel stevig verbonden zijn mettypische lokale/regionale Welzijnsthema's zoals integratie, emancipatie en educatie. De uitvoeringvan de verschillende activiteiten in dit kader vindt grotendeels plaats vanuit de gemeenten enlokale welzijnsinsteltingen. Het is wenselijk dat deze verbinding ook in de nieuwe organisatie blijftbestaan.

Om voor de nodige afstemming te zorgen tussen de ISD en het Welzijnsbeleid, zal tenminstetwee maal per jaar overleg over de inburgering plaatsvinden in de Agendacommissie Sociaal.

De consequenties van deze bestuurlijke aansturing voor de ambtelijke capaciteit in de gemeentenen de regio ZHZ zullen in een andere notitie worden uitgewerkt en aan de bestuurlijke gremiaworden voorgelegd.

Overgangssituatie

Als de Wi van kracht wordt, ontstaat een overgangssituatie met betrekking tot de afronding vande WIN en de Regelingen Oudkomers.Voorgesteld wordt dat de ISD-uitvoeringsorganisatie de verantwoordelijkheid overneemt van:- de lopende WIN trajecten, inclusief rapportage en verantwoording aan het Rijk;- de uitvoering van de oudkomersregelingen 2006, inclusief rapportage en verantwoording aanhet Rijk.

De WIN wordt gecontinueerd voor Antillianen en Arubanen, de WIN-taken ten aanzien van dezegroepen moeten voortgezet worden.

2.3 Een aantal uitgangspunten voor de organisatie van Wi

Informatievoorziening, handhaving en facJIJteringGezien de bestuurlijke aansturing vanuit de BC ISD, ligt het voor de hand om de regie over deuitvoering van de informatievoorziening, de handhaving en de facilitering bij de ISD-organisatieneer te leggen. Dat Wil overigens niet zeggen dat alle taken per se binnen de ISD moeten wordenuitgevoerd; de ISD-organisatie kan onderdelen van taken bij andere uitvoerders onderbrengen.

De drie hoofdtaken hangen nauw met elkaar samen. De uitvoering ervan dient daarom in goedeafstemming met elkaar plaats te vinden. Deze voorwaarde wordt in het op te stellenimplementatieplan uitgewerkt.

1. InformatievoorzieningDe informatievoorziening dient dicht bij de burgers georganiseerd te zijn, voor iedereen goedtoegankelijk, waarbij gebruik gemaakt wordt van regionale en lokale schaalvoordelen.

18


Voor inburgeringsplichtigen met een uitkering die een gecombineerd aanbod reïntegratie eninburgering ontvangen, wordt het fysieke inburgeringsloket regionaal gesitueerd (in hetbedrijfsverzamelgebouw). Immers, ook voor zaken die hun uitkering en reïntegratie betreffenmoet men daar naar toe.

Anders ligt het voor de mensen zonder uitkering. Voor hen ligt het voor de hand lokaal eeninformatiepunt te organiseren (frontoffice). Daarbij wordt voorgesteld om aan te haken bij hetZorgloket ISD in de gemeenten. Dit is het loket waar een aantal frontoffice-taken (op het gebiedvan o.a. bijzondere bijstand, minimabeleid, kinderopvang en schuldhulpverlening) van de ISD-organisatie zullen worden uitgevoerd. Deze loketten krijgen ook een functie in het kader van deWMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).

Wat betreft het opzoeken en werven van doelgroepen oudkomers: dit zal lokaal moetengebeuren. In het op te stellen bestek zullen voorwaarden opgenomen worden die waarborgen datde uitvoerder rekening houdt met lokale situaties en eisen.

2. HandhavingBij de uitvoering van de handhaving wordt voor afstemming gezorgd met diverse partners (internen extern) die aanpalende taken uitvoeren of beheren. De intake van nieuwkomers is eenhandhavingstaak (er wordt vastgesteld of iemand inburgeringsplichtig is) en deze vindt plaatsvanuit een centraal punt: de 'backoffice' in het bedrijfsverzamelgebouw in Dordrecht

3. Fa ei Ut erenDe ISD-organisatie koopt verschillende voorzieningen centraal in. Door de schaalgrootte moetverplicht ingekocht worden volgens de Europese aanbestedingsregels. Hierbij wordt voorafstemming gezorgd met de diverse gemeentelijke samenwerkingspartners die aanpalenderegietaken of uitvoeringstaken beheren.

FinajTciële administratieBij het inrichten van de financiële administratie (die nog verder gestalte moet krijgen} kan wordenaangesloten bij bestaande processen (in GWS) bij de ISD-organisatie.

De WIN wordt gecontinueerd voor Antillianen en Arubanen; hiervoor zal de ISD-organisatiezorgdragen.

Beslispunten:

1. Instemmen met de Wi als overgedragen taak aan de GR Drechtsteden.2. De ISD krijgt de regie over het beleid en de uitvoering.3. In de Agendacommissie Sociaal zorgen de BC ISD en het PFO Sociaal voor afstemming

over het inburgeringsbeleid.4. De informatievoorziening Wi wordt ondergebracht in het zorgloket ISD.5. De ISD wordt opgedragen om de WIN voor Antillianen en Arubanen vooralsnog te

continueren.

19


3. Financiën

De financiële spelregels onder de Wi zijn onlangs bekend gemaakt in een concept-AMvB,

aanvullende informatie hierover staat in bijlage 6.

De Drechtsteden maken jaarlijks met het rijk een afspraak over uit te voeren aantallen perprestatie, o.a. aantal beschikkingen, aantal samenlooptrajecten, aantal trajecten voor

oudkomers/opvoeders. De financiële middelen voor de verschillende gemeentelijke taken zijn vrij

uitwisselbaar. De afgesproken prestaties zijn onderling niet vrij uitwisselbaar11.

Het aantal uit te voeren trajecten is opgenomen in de prestatie-afspraken met het rijk. De

procedure van jaarlijkse toekenning van de prestaties is: Het rijk doet een eerste prognosevoorstel voor de verschillende te leveren prestaties. De gemeenten moeten hierop reageren:

positief/instemmend, of tegenvoorstel (meer/minder prestaties). Afhankelijk van alle

gemeentelijke reacties doet rijk vervolgens T voorstel.

De Drechtsteden zijn voornemens om zo veel mogelijk inburgeraars uit de prioritaire groepenjaarlijks een voorziening aan te bieden (hoeveel is uiteindelijk afhankelijk van de ambities van

andere gemeenten c.q. toewijzing door het rijk). Voorgesteld wordt om het 1e prognose-voorstel

van het rijk met betrekking tot aantallen trajecten ten behoeve van de samenloop en

oudkomers/opvoeders als een minimumaantal te beschouwen.

De rijksbijdragen kunnen worden ingezet door samenwerkende gemeenten. Alle rechten en

plichten voor een gemeente gaan in dat geval over op het gemeenschappelijk orgaan. Wel dienen

de prognose en de prestatiegegevens per deelnemende gemeente te worden opgesteld en

meegedeeld.

De uitvoerbaarheid van het nieuwe inburgeringsstelsel worden ingeperkt door de hoogte van de

beschikbare middelen. Met betrekking tot de vergoedingen voor de inburgeringsvoorzieningen

heeft het rijk aangegeven dat deze ongeveer bedragen:

€ 4.235 per geslaagd traject inburgering/reïntegratie (samenlooptrajecten)

€ 6.180 per geslaagd traject oudkomers/opvoeders.

De Wi gaat ervan uit dat voor samenlooptrajecten aanvullend middelen uit de Wwb zullen worden

ingezet.

Ter vergelijking: voor een WIN-traject wordt in 2006 € 8.200 vergoed, een oudkomerstraject

(voor de niet G-56) levert € 7.375 op. Om NT2-niveau 2 te bereiken bij de nieuwkomers zetten

we tevens veel WEB-middelen in (voor ongeveer 2/3 van de nieuwkomers). Die mogelijkheid om

vanuit de WEB aanvullende inburgeringstrajecten tot niveau 2 in te kopen vervalt. De beschikbare

budgetten per traject om de vereiste niveaus te bereiken lijken dus ontoereikend.

Om dit tekort enigszins te ondervangen kunnen we korte trajecten aanbieden aan inburgeraars die

bijna het niveau van het examen hebben behaald; de kosten hiervoor zullen beduidend onder het

vergoedingenniveau liggen. Met de besparingen die dat oplevert, kunnen we vervolgens langere

trajecten inkopen voor inburgeraars met een grote(re) afstand tot het gewenste niveau (incl.

analfabeten).

Dus bijvoorbeeld: trajecten voor opvoeders kunnen niet worden uitge wisseld voor trajecten voor andere doelgroepen.

20


De vergoeding voor de handhavingstaken bedraagt € 330 per beschikking/kennisgeving12. Voor

de informatiefunctie is waarschijnlijk landelijk € 4 miljoen beschikbaar voor de eerste twee jaar,

dan € 2 miljoen en uiteindelijk € 1 miljoen per jaar. Ook dit lukt ontoereikend.

Bij de uitvoering van de trajecten lopen de gemeenten financieel risico. Het rijk houdt bij de

bekostiging rekening met uitval/mislukking van 10%. Als een hoger percentage uitvalt, lopen de

gemeenten bekostiging mis. Om de financiële risico's zo klein mogelijk te houden, zullen de

prestatie-eisen en de financieringswijze van het rijk worden doorvertaald in de afspraken met de

uitvoerders (conform huidige werkwijze WIN).

Vanuit het rijk wordt bepaald hoeveel trajecten voor de doelgroep samenloop en hoeveel voor de

doelgroep oudkomers/opvoeders beschikbaar wordt gesteld. De minister is van plan om 31.000

trajecten samenloop en 16.000 trajecten voor oudkomers/opvoeders beschikbaar te stellen.

Vertaald naar de Drechtsteden betekent dat er ± 750 trajecten voor de doelgroepen kunnen

worden uitgevoerd, waarvan 490 voor de samenloop en 260 voor oudkomers/opvoeders.

Op de volgende bladzijde ziet u een prognose van de verwachte aantallen per onderscheidendoelgroep.

Bij de uitvoering van de Wi is het beschikbare budget leidend; de Drechtsteden hebben het

voornemen om dit optimaal te benutten en gebruik te maken van de gemeentelijke

beleidsvrijheden bij de invulling van de wettelijke taken.

Prestaties op basis waarvan de definitieve bekostiging wordt vastgesteld:

aantal beschikkingen of kennisgevingen aan inburgeringsplichtigen zonder

voorziening;

aantal inburgeringsplichtigen zonder voorziening dat aan het

inburgeringsexamen heeft deelgenomen;

start aantal inburgeringstrajecten samenloop (30% trajectprijs)

start aantal inburgeringstrajecten oudkomers/opvoeders (30% van de

trajectprijs)

aantal deelnames aan inburgeringsexamens samenloop (70% van de

trajectprijs)

aantal deelnames aan inburgeringsexamens oudkomers/opvoeders (70% van

de trajectprijs)

Hieronder staat een prognose van het aantal trajecten dat de gemeenten krijgt toegewezen, van

het aantal beschikkingen en kennisgevingen en van het bijbehorende budget. Ter vergelijking zijn

in de tabel ook cijfers opgenomen van de resultaten van de WIN 2005 en van de toegewezen

oudkomerstrajecten eerste helft 2006.

12 Een 'kennisgeving van de inburgeringsplicht' moet worden gestuurd naar de inburgeringsplichtige nieuwkomers (de wetschrijft de inburgeringsplicht al voor, een beschikking is derhalve niet nodig).

21


SamentooptrajectenTrajecten opvoedersBeschikkingenKennisgevingenTotaal

Wet inburgeringaantal

460260

750

200

budget

€4.235€6.180€330€330

totaal

€1.948.100€1.606.800€ 247.500€ 66.000€ 3.868.400

Huidige situatie

WIN 2005* beschikkingen* verklaringenOudkomers, 1e helft 2006Oudkomers, 2e helft 2006

aantal

297294198

198

Budget

€2.416.950

€ 1.460.250€ 1.460.250

€5.337.450

Het budget voor de oudkomerstrajecten/2e helft 2006 is (nog) niet bekend. Gesteld dat dit

ongeveer 2/3 is van het budget voor de eerste helft (± € 0,92 min), dan tekent zich hier het

eerste tekort af t.o.v. de huidige inzet. Daarbij komt dat de gemeenten in 2005 ongeveer €

2.400.000 aanvullend uit het WEB-budget hebben ingezet voor inburgeringstrajecten. Onder de

Wi is het niet meer toegestaan om vanuit de WEB inburgeringstrajecten voor

inburgeringsplichtigen te bekostigen.

Prognose van de verwachte aantallen per onderscheiden doelgroep.

Doelgroep

Totaal aantal inburgeringslichtigenin de Drechtsteden

Geestelijk bedienaren,nieuwkomer of oudkomer

Nieuwkomers zonder uitkering

Nieuwkomers met een Wwbuitkering en arbeidsplicht

Oudkomers met Wwb uitkeringen arbeidsplicht

Oudkomers met uitkering andersdan Wwb

Oudkomers met (Wwb) uitkeringzonder arbeidsplicht

Oudkomers zonder uitkering, metinkomen

Oudkomers zonder uitkering,zonder inkomen

Oudkomers/genaturaliseerdeNederlanders zonder inkomen of

uitkering met ouderlijk gezagminderjarig kind.

Handhavenmet

beschikking ofkennisgeving

Ja, beschikking

Ja,kennisgevingJa, beschikking

Ja, beschikking

Nee

Nee

Nee

Ja, beschikking

Schattingvan hettotaleaantal

20.000

50

200

30

1555

n. v. t

n. v. t.

n. v. t.

1600

Prognosevan het

gewensteaantal

trajectenper jaar

n. v. t.

420

350-

400

(Informele)prognose van justitie

van het aantalvoorzieningen

(trajecten) per jaar, perdoelgroep

750

Alle uitgevoerdetrajecten worden

bekostigdn. v. t.

490

n. v. t.

n. v. t.

n. v. t.

260

Krediet viaIBG, of eigenbijdrage van €

270

Eigen bijdrage

Krediet IBG

Eigen bijdrage

Eigen bijdrage

Krediet IBG

Krdediet IBG

Krediet IBG

Eigen bijdrage

22


Uit dit overzicht blijkt o.a. dat de Drechtsteden naar verwachting voldoende trajecten voor

arbeidsplichtigen kunnen aanbieden. Het aantal trajecten voor oudkomers/opvoeders zit aan de

lage kant.

Beslispunten:

1. Bij de uitvoering van de Wi is het beschikbaar budget uit de Wi leidend.

2. De Drechtsteden hebben het voornemen om het beschikbare budget optimaal te

benutten en gebruik te maken van de gemeentelijke beleidsvrijheden bij de invulling van

de wettelijke taken.

3. De Drechtsteden zijn voornemens om 20 veel mogelijk inburgeraars uit de prioritaire

groepen jaarlijks een voorziening aan te bieden {hoeveel is afhankelijk van de toewijzing

door het rijk). Hierbij wordt het V prognose-voorstel van het rijk met betrekking tot

aantallen trajecten ten behoeve van de samenloop en oudkomers/opvoeders als een

minimumaantal beschouwd.

4. Concept-besluitvorming:

De gemeenteraad wordt gevraagd kennis te nemen van deze notitie en in te stemmen met de

voorgelegde beslispunten.

23


Bijlage 1

Samenvatting van de Wi, zie bijgevoegd pdf-bestand.

Bijlage 2

Het Inburgeringsexamen

1. Nederlandse taal

Voor nieuwkomers die zich vrijwillig in beginsel permanent in Nederland willen vestigen, is denorm van het inburgeringsexamen op het niveau A2 conform het Europese Raamwerk voor

moderne Vreemde Talen (CEFR) vastgesteld. Dit geldt voor alle taalvaardigheden: spreken,

luisteren, gespreksvaardigheden, lezen en schrijven.

Het niveau A2, stelt ook de commissie-Franssen, is het minimaal noodzakelijk om te kunnen

participeren in de Nederlandse samenleving. Men kan zich dan redelijk redden in de directeomgeving. De inburgeringsplichtige kan in korte zinnen iets zeggen over werk, achtergrond,

familie en vrije tijdsbesteding. Zijn uitspraak is verstaanbaar, maar mogelijk wel met een duidelijk

accent.

Voor de oudkomers is de norm voor de mondelinge vaardigheid eveneens op A2 bepaald, maarvoor schriftelijke vaardigheden wordt niveau Al gevraagd. Verreweg de meeste communicatie

vindt mondeling plaats. Een minimaal niveau van A2 is dan noodzakelijk. Omdat oudkomers vaak

laag opgeleid of zelfs analfabeet zijn, worden minder hoge eisen aan de schriftelijke vaardigheden

gesteld. Voor hen zou het leren lezen en schrijven in het Nederlands een (te) grote inspanningzijn, terWijl ook zij het examen moeten kunnen halen.

In overeenstemming met het advies van de commissie-Franssen wordt het voor de asielmigranten

onder de nieuwkomers haalbaar geacht om binnen een termijn van 5 jaar het niveau van A2 voor

schriftelijke en mondelinge vaardigheden te halen. Nieuwkomende gezinsvormers en -herenigershebben in het land van herkomst al een basisexamen inburgering afgelegd, op niveau A1min. Zij

hebben daarmee aangetoond al een zekere taalvaardigheid te hebben. Voor hen geldt een termijn

van 3,5 jaar. Voor oudkomers is de termijn ook gesteld op 5 jaar.

2. Kennis Nederlandse SamenlevingNaast taalvaardigheden moet de inburgeringsplichtige ook kennis over de Nederlandse

samenleving (KNS) verwerven. Hiervoor wordt een examenprogramma vastgesteld met een

beschrijving van de examenstof en van de Wijze van toetsing en beoordeling. Het onderdeel

kennis van de Nederlandse samenleving zal voor iedere inburgeringsplichtige op hetzelfde niveauworden afgenomen. Hierbij wordt uiteraard ook rekening gehouden met de lagere vereiste

schriftelijke talvaardigheden van oudkomers.

De inburgeringsplichtigen moeten bij het onderdeel KNS kunnen aantonen dat ze kennis van en

inzicht in de Nederlandse samenleving hebben. Bij het opstellen van de eindtermen voor KNS zijnacht verschillende domeinen onderscheiden:

• werk en inkomen;

• omgangsvormen, waarden en normen;

• wonen;

• gezondheid en gezondheidszorg;

• geschiedenis en geografie;

• instanties;• staatsinrichting en rechtsstaat;

• onderwijs en opvoeding.

24


Het uitgangspunt is dat inburgeringsplichtigen niet alleen kennis hebben van de Nederlandsesamenleving, maar ook inzicht in voor hen relevante situaties. Binnen de domeinen wordensituaties beschreven die belangrijk zijn voor het volwaardig deelnemen aan de Nederlandsesamenleving. Deze situaties samen vormen de basis van de opgaven zoals die kunnen wordenopgenomen in het examen KNS.KNS heeft een plaats gekregen in het centrale deel van het examen.

25


Bijlage 3

Informatie over de inburgeringsplicht

De artikelen 2 en 3 van de Wet inburgering bepalen wie inburgeringsplichtig zijn: alle

vreemdelingen die duurzaam in Nederland verblijven en enkele bijzondere groepen

genaturaliseerde Nederlanders, te weten: - * personen die gedurende minstens zes maandenalgemene bijstand of een andere uitkering ontvangen, op grond waarvan diens inschakeling in

het arbeidsproces kan worden bevorderd;

* personen die het ouderlijke gezag hebben over een in Nederland verblijvend minderjarig kind;

* geestelijke bedienaren.

Niet inburgeringsplichtig zijn de personen die:* jonger zijn dan 16 dan wel 65 jaar of ouder zijn;

* zich anders dan voor een niet-tijdelijk doel in Nederland Willen vestigen;

* ten minste acht jaar tijdens zijn leerplichtige leeftijd in Nederland hebben gewoond;

* in het bezit zijn van bepaalde diploma's of certificaten of bewijsstukken waaruit blijkt dat zij

aan bepaalde opleidingseisen voldoen.

Inurgeringsplichtig bij wet

De inburgeringsplicht vloeit voort uit de wet. Dit betekent dat de overheid niet van potentiële

inburgeringsplichtigen bij beschikking zal vaststellen of zij inburgeringsplichtig zijn of niet. Dit zou

een enorme uitvoeringslast met zich mee brengen. Een gemeente hoeft dus geen individuelebeschikkingen af te geven dat iemand inburgeringsplichtig is.

De gemeente kan wel om een (bestuurlijk rechts-) oordeel worden gevraagd, in het kader van

haar informerende en voorlichtende rol. Ook kunnen potentiële inburgeringsplichtigen worden

opgeroepen om gegevens te verstrekken waarmee kan worden vastgesteld of iemand reeds aande inburgeringsplicht heeft voldaan.

De gemeente geeft wel een beschikking af als er een aanbod wordt gedaan of als de gemeente

de naleving van de inburgeringsplicht wil handhaven. Maar in deze beschikkingen wordt dus niet

iemands inburgeringsplicht vastgesteld.

Inburgeringsplicht voor nieuw- en oudkomers

De inburgeringsplicht geldt voor nieuwkomers. Maar ook voor reeds eerder naar Nederland

gekomen migranten met een taalachterstand die moeten inburgeren, voorziet de wet in eeninburgeringsplicht voor oudkomers die inburgering nodig hebben. Inburgeringsplichtigen kunnen

dus nieuwkomers zijn en oudkomers.

Voor het onderscheid tussen nieuw- en oudkomers is bepalend het moment waarop de nieuwe

wet in werking treedt. Personen die na de inwerkingtreding van de nieuwe wet tot Nederland

worden toegelaten (vreemdelingen) of ingezetene worden in de zin van de Gemeentelijke

Basisadministratie persoonsgegevens (GBA) zijn nieuwkomers. Vreemdelingen die onder deinburgeringsplicht vallen en die op het moment van inwerkingtreding van de nieuwe wet reeds

rechtmatig in Nederland verblijven, maar ook Nederlanders die tot de bijzondere groepen behoren,

zijn oudkomers.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen oud- en nieuwkomers omdat voor de oudkomers de

inburgeringsplicht op enkele punten anders is geregeld dan voor de nieuwkomers.

26


Bijlage 4

Informatie over de handhavingsfunctie

IntakeDe gemeente krijgt de bevoegdheid om inburgeringsplichtigen op te roepen voor een eerste

gesprek, een intake, als ervan kan worden uitgegaan dat iemand inburgeringsplichtig is. Dit zal

bijvoorbeeld het geval zijn bij vreemdelingen die een verblijfsvergunning voor een niet-tijdeltjk

verblijfsdoel krijgen, onder meer gezinsvormers, -herenigers en asielgerechtigden. De intake van

deze nieuwkomers moet plaatsvinden binnen zes weken na aangifte van verblijf in de gemeente.

Bij de intake van nieuwkomers wordt de identiteit van de betrokkene vastgesteld, verstrekt de

gemeente informatie over de inburgeringsplicht en wordt nagegaan of de inburgeringsplichtigegeheel of gedeeltelijk voor een ontheffing op psychische en/of lichamelijke gronden in aanmerking

komt of is vrijgesteld voor (een onderdeel van) het inburgeringsexamen. Ook kan tijdens de intake

worden vastgesteld of de inburgeringsplichtige tot een van de groepen behoort die voor eenaanbod van een (gecombineerde) inburgeringsvoorziening in aanmerking komt.

De verplichtingen van nieuwkomers kunnen op grond van de wet al actief worden gehandhaafd.

Een handhavingsbeschikking kan achterwege blijven. De termijnen voor de inburgeringsplicht endaarmee van het kunnen opleggen van een boete {3,5 cq. 5 jaar) en voor de vergoeding {3 jaar}

vloeien voort uit de wet. Nieuwkomers moeten voor de duidelijkheid schriftelijk door de gemeenteover deze zaken worden geïnformeerd (kennisgeving) Omdat in dit geval geen sprake is van een

beschikking kan tegen deze schriftelijke informatie geen bezwaar en beroep worden ingediend.

Een intake-gesprek kan ook worden gevoerd met personen / oudkomers waarvan op redelijkegronden vermoed wordt dat zij inburgeringsplichtig zijn. De intake dient er dan mede toe om te

kunnen beoordelen of iemand inburgeringsplichtig is. Daarvoor zijn bepaalde door betrokkene te

verstrekken gegevens essentieel. Het gaat daarbij om:

• gegevens over het doel van het verblijf in Nederland;

• gegevens over het verblijf in Nederland tijdens de leerplichtige leeftijd;• gegevens over het bezit van diploma's of certificaten (in ontwikkeling):• overige gegevens over de opleiding;

• gegevens over eventuele psychische of lichamelijke belemmeringen;

• overige gegevens aan de hand waarvan kan worden vastgesteld dat iemand geeninburgering (meer) nodig heeft.

Indien de gemeente naar aanleiding van de intake overgaat tot het handhaven van de

verplichtingen van de oudkomer, zal het college het besluit tot handhaving moeten opnemen in

een beschikking (in ontwikkeling). Er geldt een beslistermijn van acht weken na de intake. Dan

moet de beschikking zijn gegeven.

De inburgeringsplichtige kan naar aanleiding van de intake ook een aanbod van de gemeentekrijgen {spilfunctie, facliteren). In het geval van een aanbod aan een oudkomer, wordt in de

voorzieningenbeschikking tevens het startmoment voor de termijn van vijf jaar bepaald.

Voor het niet verschijnen of meewerken aan de intake legt de gemeenten een boete van ten

hoogste € 250,- op.

Informatiesysteem InburgeringDe gegevens die nodig zijn voor het inburgeringsproces van de betrokkene dienen door het

college van B&W binnen twee weken aan de fB-groep te worden verstrekt ten behoeve van

opneming in het informatiesysteem Inburgering. Zoals al is aangegeven kan het college ook een

27


persoon oproepen, van wie het op redelijke gronden vermoedt dat hij inburgeringsplichtig is.Indien tijdens de intake is gebleken dat betrokkene niet inburgeringsplichtig is dient het collegeook de gegevens van deze persoon te verstrekken aan de IB-groep om deze in hetInformatiesysteem Inburgering op te kunnen nemen. De reden hiervoor is dat bij verhuizing vandeze persoon de nieuwe gemeente moet beschikken over deze gegevens, zodat deze debetreffende persoon niet meer zal oproepen voor een intake in het kader van deinburgeringsplicht.Nieuwkomers

Om geen nieuwe achterstanden bij de inburgering te creëren stelt de wet dat gemeenten eenactief handhavingsbeleid voeren ten aanzien van nieuwkomers. Hiertoe behoren onder anderevreemdelingen die anders dan voor een tijdelijk doel tot Nederland worden toegelaten(asielgerechtigden en reguliere migranten)en Nederlanders die zich, komend uit het buitenland,voor een niet-tijdelijk doel in Nederland Willen vestigen.

Actief handhaven kan op verschillende manieren:- Voor de nieuwkomer die zichzelf voorbereidt op het examen (voornamelijk gezinsvormers en -herenigers) ziet de handhaving er als volgt uit. Deze nieuwkomer wordt opgeroepen voor eenintakegesprek. Tijdens dat gesprek wordt onderzocht of en hoe kan worden voldaan aan deinburgeringsplicht. De gemeente beboet hem als hij zijn examen niet heeft gehaald binnen degestelde termijn van 3.5 of 5 jaar.- Voor een nieuwkomer die een inburgeringsvoorziening krijgt aangeboden, houdt actiefhandhaven in dat de gemeente een intake houdt. De gemeente legt een boete op als iemandhieraan niet actief meewerkt. Het opleggen van een bestuurlijke boete voor het niet halen van hetinburgeringsexamen binnen de 3,5 of 5 jaarstermijn - of eventueel na verlenging daarvan -behoort ook daartoe. Daarbij geldt dat een nieuwkomer met een inburgeringsaanbod gehoudenkan worden aan afspraken over de inspanning die hij moet leveren. Dit ook op straffe van eenbestuurlijke boete.

OudkomersVoor oudkomers geldt een iets andere opzet van de handhaving. Deze groep is zo groot dat zedoor de overheid niet in een keer kan worden aangesproken. Handhaving wordt begrensd doororganisatorische en budgettaire beperkingen en zal dan ook gefaseerd plaatsvinden. De faseringhoudt in dat de gemeenten bepalen - binnen door het Rijk te stellen financiële kaders - bij welkeoudkomers zij de naleving van de inburgeringsplicht handhaven. Dit wil zeggen dat niet-nalevingvan de voor inburgering gestelde 5-jaarstermijn met bestuurlijke boetes kan wordenafgedwongen.De gemeente kan zelf de volgorde vaststellen van de handhaving van de inburgeringsplicht vande overige oudkomers. Zo kan de gemeente de lokale prioriteiten tot uitdrukking brengen,bijvoorbeeld verbetering van de situatie in achterstandswijken. Ook kan gedacht worden aan eenintegrale aanpak van een gezin, waarbij één of meer leden een aanbod krijgen en deinburgeringsplicht van de andere leden actief wordt gehandhaafd, zonder dezen een aanbod tedoen.Het gemeentelijke beleid bij de handhaving {en ook voor de facilitering) moet worden vastgelegdin een gemeentelijke verordening inburgering.

Als een gemeente overgaat tot het actief handhaven van de verplichtingen van een oudkomer,moet dit besluit worden vastgelegd in een handhavingsbeschikking (artikel 21). Zo is het ookvoor de oudkomer duidelijk op welke termijn hij moet voldoen aan zijn inburgeringsplicht. De

28


handhavingsbeschikking houdt tevens in dat de oudkomer alleen nog voor een vergoeding{Vergoeding, doelgroep) in aanmerking komt, als hij het examen binnen drie jaar haalt. Ditgerekend vanaf de bekendmaking van de handhavingsbeschikking.Als de gemeente tevens een inburgeringsvoorziening vaststelt, is de beschikking hierover tevenshandhavingsbeschikking. De oudkomers met een aanbod komen niet voor een kostengerelateerdevergoeding in aanmerking. Het aanbieden van de voorziening biedt de mogelijkheid om extrahandhavingsafspraken te maken.

29


Bijlage Jj

Informatie over de huidige organisatie van de uitvoering van de WIN en de oudkomersregelingen

Alle Zuid-Holland Zuid-gemeenten hebben in 1998 de taken en bevoegdheden van de WetInburgering Nieuwkomers (WIN) overgedragen aan de Regio Zuid-Holland Zuid. Voor degemeenten zorgen VIOZ,13 reïntegratiebureau Sagenn14 en de Sociale Diensten van Dordrecht enGraafstroom15 voor het klant- en trajectmanagement. Voor alle gemeenten voert VIOZ demaatschappelijke begeleiding uit. Jaarlijks sluit Regio ZHZ namens de gemeenten eenproductcontract af met het Da Vinci College (verplichte Winkelnering), verder zorgt de regio voorhet contractbeheer, voor de financiële verantwoording naar het Rijk en voor (de onderlingeafstemming van) beleid van de gemeenten.

Sinds 2005 heeft Dordrecht de WIN-middelen toegevoegd gekregen aan het GSB-budget endaarom de taken en bevoegdheden niet meer overgedragen aan de Regio.

De ZHZ-gemeenten (behalve Dordrecht, Leerdam en Gorinchem) hebben in de periode 2003-2005gezamenlijk gebruik gemaakt van de Regeling Oudkomers voor de niet G-56; er zijn in dezeperiode ongeveer 410 extra oudkomerstrajecten (merendeel voor vrouwen/opvoeders) uitgevoerd.De Regio ZHZ coördineerde de samenwerking en sloot namens de gemeenten overeenkomsten afmet het Da Vinci College, VIOZ, Elysio, Sagenn en CIB. In 2006 wordt een nieuwe regeling voorde niet G-56 van kracht en de Drechtstedengemeenten nemen hier op een soortgelijke Wijzegezamenlijk aan deel; zij zullen in het kader van deze regeling tot 31 december 2007 127 extraoudkomerstrajecten uitvoeren.De SD van Dordrecht maakt gebruik van de Regeling Oudkomers voor de G-56 en voerde in ditkader 171 trajecten uit voor oudkomers. In de periode van 1 januari 2006 tot 1 juli 2006 worden84 oudkomerstrajecten gestart.

13 Papendrecht, Alblasserdam, Sliedrecht14 ZWijndrecht en Hl-Ambacht15 Dordrecht, Nieuw-Lekkerland, Graafstroom

30


Bijlage 6

Financiën

Jaarlijks ontvangen de gemeenten een rijksbijdrage om de wettelijke taken van het

inburgeringsstelsel uit te voeren. Deze taken zijn:

- het nemen van een besluit of een inburgeraar geheel of gedeeltelijk ontheffing van de

inburgeringsplicht krijgt;

- aanbieden van een inburgeringsvoorziening aan bijzondere groepen inburgeringsplichtigen.

- oproepen van inburgeringsplichtigen;- opleggen van een bestuurlijke boete indien het inburgeringsexamen verwijtbaar niet binnen de

daarvoor gestelde termijn is behaald;

- verstrekken van informatie aan het (landelijke) informatiesysteem;

- verstrekken van beleidsinformatie aan het rijk;

- verstrekken van informatie aan (mogelijk} inburgeraars over de inburgeringsplicht.

De rijksbijdrage Wi bestaat uit een vast, een variabel en een prestatie-afhankelijk deel.

Het vaste deel is bedoeld voor de bekostiging van de informatiefunctie. De hoogte van het bedragwordt vastgesteld met behulp van een verdeelsleutel.

Het prestatie-afhankelijke deel bekostigt alle overige gemeentelijke taken, behalve de bekostiging

van inburgeringsvoorzieningen aan de geestelijk bedienaren.

Het prestatie-element grijpt in op twee taken: 1. het aanbieden van inburgeringsvoorzieningenaan uitkeringsgerechtigden (1a) en aan oudkomers/opvoeders (1b) en 2. de handhaving van de

inburgeringsplicht van inburgeringsplichtigen die geen inburgeringsvoorziening aangeboden

krijgen, aan Wie gemeenten een beschikking (2a) , respectievelijk een kennisgeving (2b) geven.

Aldus worden vier categorieën prestaties gehanteerd, waarover de gemeenten met het Rijk

jaarlijks op basis van een prognose outputafspraken maken en een voorschot ontvangen.Het variabele deel bekostigt de inburgeringsvoorziening van geestelijk bedienaren. De hoogte van

het budget is afhankelijk van het aantal inburgeringsvoorzieningen dat de gemeente daadwerkelijkaanbiedt aan deze groep. Het Rijk zorgt achteraf voor de bekostiging.

De financiële middelen voor de verschillende gemeentelijke taken zijn vrij uitwisselbaar. De

afgesproken prestaties zijn niet vrij uitwisselbaar. Het prestatie-afhankelijke deel van de

rijksbijdrage is afhankelijk van de geleverde prestaties op acht prestatie-indicatoren. Vierindicatoren relateren aan de start van de inburgering, de andere vier aan deelname aan het

inburgeringsexamen. De verhouding tussen starten deelname-indicatoren is vastgesteld op

respectievelijk 30% en 70%.


plichten voor een gemeente gaan in dat geval over op het gemeenschappelijk orgaan. Wel dienen

de prognose en de prestatiegegevens per deelnemende gemeente te worden opgesteld en

meegedeeld.


plichten voor een gemeente gaan in dat geval over op het gemeenschappelijk orgaan. Wel dienende prognose en de prestatiegegevens per deelnemende gemeente te worden opgesteld en

meegedeeld.

31

Aanvullende nota bij de Kadernotitie Wet Inburgering, naar aanleiding van de besluitvorming van deTweede Kamer over de wet op 7 juli jl.

De Tweede Kamer heeft op 7 juli jl. bijna unaniem ingestemd met de (gewijzigde) Wet inburgering.Nadat de Eerste Kamer zich in het najaar over de wet heeft uitgesproken, kan de wet op 1 januarivan kracht gaan.Er zijn een aantal wijzigingen in de wet aangebracht. De meeste wijzigingen maken het deDrechtsteden makkelijker om het geformuleerde beleid in de kadernotitie uit te voeren. Hieronderstaat een beschrijving van de wijzingen en de gevolgen voor de gemeenten. Welke financiëlegevolgen de (voorgenomen) wijzingen hebben, blijft naar verwachting voorlopig onbekend. Daarnavolgt een beschrijving van de aangenomen moties; welke moties de Regering zal uitvoeren, blijft ookvoorlopig onduidelijk.

De volgende wijzigingen zijn aangebracht:

1. Artikel 3Artikel 3 van de wet is buiten de besluitvorming gehouden. Dit artikel betreft de inburgeringsplichtvan genaturaliseerde Nederlanders. De Tweede Kamer is bang voor discriminatie als ook deze groeponder de wet vatt. Het betreft de helft van de oorspronkelijke doelgroep, ongeveer 250.000personen. Artikel 3 is voorgelegd aan de Raad van Staate, die in augustus/september uitspraak doet.Dit onderdeel kan dan later alsnog door de Tweede Kamer worden behandeld.

Gevolgen:Op 1 januari 2007 treedt de wet in werking en deze heeft betrekking op ongeveer de helft van deoorspronkelijke groep inburgeringsplichtig, nl:

alle nieuwkomersalle niet-genaturaliseerde oudkomers die niet aan de inburgeringsnormen voldoen (nl: niet 8jaar onderwijs in Nederland gevolgd; geen startkwalificatie in beroepsonderwijs behaald; geenprofieltoets afgelegd met niveau A1 voor lezen en schrijven en A2 voor spreken en luisteren).

Op 1 januari is in de Drechtsteden de omvang van de groep inburgeringsplichtigen naar schatting10.000 personen, i.p.v. 20.000 zoals in de kadernotitie staat vermeld.

Omdat zij niet inburgeringsplichtig zijn, kunnen de genaturaliseerde oudkomers/opvoeders van deWEB-middelen en de Oudkomersregelingen gebruik maken. Dit betekent een verruiming van definanciële mogelijkheden.

2. Amendement m.b.t. een verordening informatieverstrekkingDe gemeenten moeten (bij verordening) regels vaststellen over de informatieverstrekking aaninburgeringsplichtigen. De informatieverstrekking betreft de rechten en plichten, het aanbod van ende toegang tot inburgeringsvoorzieningen.

Gevolgen:De Drechtsteden moeten een verordening met betrekking tot de informatievoorziening opstellen. Inde kadernotitie is al opgenomen dat de informatieverstrekking aan de bovengenoemde eisen voldoet.3. Amendement m.b.t. vrijstelling inburgeringDit amendement regelt dat diegene die de facto reeds ingeburgerd is, aanspraak kan maken opvrijstelling van de inburgeringsplicht.

Gevolgen:Minder mensen zijn inburgeringsplichtig, omdat zij aanspraak kunnen maken op een vrijstelling.Hoeveel mensen dit betreft in de Drechtsteden is momenteel niet bekend.

Aanvullende nota bij de Kadernotitie Wi, 19-07-06

4. Amendement m.b.t. alfabetiseringMet dit amendement is mogelijk geworden dat gemeenten inburgeringsplichtige analfabeten eenalfabetiseringstraject kunnen laten volgen, bekostigd vanuit het educatiebudget (WEB), voorafgaandaan of in combinatie met een inburgeringstraject.

Gevolgen:De gemeenten krijgen meer ruimte om eigen afwegingen binnen de Wet inburgering te maken endaarbij WEB-gelden in te zetten. Omdat het PFO Sociaal besluit over de WEB-middelen, zal ditonderwerp in de agendacommissie Sociaal worden geagendeerd.In de "Regionale Visie op educatie/Drechtsteden" die in concept in oktober in het PFO-Sociaal wordtbesproken, zullen deze analfabeten als doelgroep worden opgenomen.

5. Amendement m.b.t. een inburgeringsaanbod voor alle asielgerechtiqdenDe gemeenten worden verplicht om aan alle asielgerechtigden met een verblijfsvergunning vooronbepaalde tijd een inburgeringsaanbod te doen (dus niet alleen aan asielgerechtigden met eenreïntegratieverplichting).

Gevolgen:De doelgroep aan wie gemeenten een aanbod moeten doen is uitgebreid.Verwacht mag worden dat het Rijk hiervoor aanvullende middelen beschikbaar stelt.

6. Amendement m.b.t. gemeentelijk aanbod na verhuizingAls een inburgeraar gebruik maakt van een aanbod in een gemeente, dient bij verhuizing naar eenandere gemeente een gelijkwaardige aanbod gedaan te worden. Bij of krachtens algemene maatregelvan bestuur zullen regels gesteld worden omtrent de wijze waarop gemeentes hieraan invullingdienen te geven.

Gevolgen:De Drechtsteden moet er rekening mee houden dat zij sommige nieuwe inburgeringsplichtigeinwoners verplicht een aanbod moeten doen.

7. Amendement m.b.t. aanbod aan uitkeringsgerechtigden zonder arbeidsverplichting.De gemeenten krijgen de mogelijkheid om een aanbod te doen aan uitkeringsgerechtigden dieontheven of vrijgesteld zijn van de verplichting een reïntegratietraject te volgen.

Gevolgen:In het huidige wetsvoorstel mogen gemeenten deze groep geen aanbod doen. Het betreft eenkwetsbare doelgroep (onder andere (alleenstaande) vrouwen die jonge kinderen opvoeden) die bijuitstek belang heeft bij inburgering en waarvan de gemeenten hebben aangeven dat zij graag demogelijkheid willen hebben hen een inburgeringsvoorziening aan te bieden.Bovendien blijft de mogelijkheid behouden om een gecombineerde voorziening aan te bieden aandegenen die zowel reïntegratie- als inburgeringsplichtig zijn.De doelgroep aan wie gemeenten een aanbod kan doen is hiermee vergroot en daarmee demogelijkheid om het geformuleerde beleid uit te voeren.

8. Amendement m.b.t. maatschappelijke begeleiding van asielgerechtigdenMaatschappelijke begeleiding wordt een verplicht onderdeel van de inburgeringsvoorziening voor alleasielgerechtigde inburgeringsplichtigen, oud- en nieuwkomers.

Gevolgen:De gemeenten moeten niet alleen verplicht zorgen voor een aanbod aan alie asielgerechtigden, maarook voor maatschappelijke begeleiding.


Of de invulling van deze begeleiding aan de gemeenten wordt gelaten of dat nadere regels wordengesteld, moet afgewacht worden. Aangenomen mag worden dat het Rijk voor aanvullende financiëlemiddelen zorgt,

MOTIESOnderstaande moties zijn door de Tweede Kamer aangenomen. Zij komen tegemoet aan de wensenvan de gemeenten. Welke moties de Regering zal witlen uitvoeren blijft voorlopig onbekend (deMinister heeft haar ambtenaren laten weten geen haast te willen maken). Eventuele gevolgen voorhet de uitvoering van het beleid en de financiën zijn dus ook nog niet bekend.

1. Geïntegreerde Inburgering/ mbo niveau 1/2De Regering wordt verzocht in een nadere uitwerking van de AMvB ook regels te stellen metbetrekking tot het benutten van de Wi-faciliteiten ten behoeve van het volgen van een MBO-1/2opleiding waar inburgering (te weten NT2, stage en maatschappelijke begeleiding) onderdeel vanuitmaakt. Ook wordt de regering verzocht te onderzoeken op welke wijze bewerkstelligd kan wordendat degenen die hun inburgeringsexamen met succes hebben afgerond alsnog verder kunnen leren enwerken aan hun start/beroepskwalificatie.

2. Uitvoeringsricico's.Uit het rapport «Risicoanalyse met betrekking tot de uitvoering van het voorstel voor de WetInburgering» van BMC blijkt dat er uitvoeringsrisico's bestaan op de volgende onderdelen:- de staat van voorbereiding van gemeenten;- de staat van voorbereiding bij de IBG;- informatievoorziening en automatisering, zeer speciaal de nog tebouwen ICT-systemen BPI (Bestand Potentiële Inburgeraars) en ISI(Informatiesysteem Inburgeraars);- de ministeriële regeling en de AMvB's;- het transitiebudget voor de bve;- het keurmerk;Daarom wordt de regering verzocht rond 1 november 2006 de Kamer op de genoemde onderdelen terapporteren over de stand van de voorbereiding met het oog op de invoering van de Wet Inburgeringper 1 januari 2007.

3. De Inburgeringplichtiqen krijgen melding van inburgerinqsplichtVoor een goede uitvoering van de Wet Inburgering is het volgens een meerderheid van de TweedeKamer wenselijk dat inburgeringsplichtigen hun plichten uit hoofde van de wet kennen, zodat zij instaat gesteld worden hun verantwoordelijkheid zo goed mogelijk te nemen. De regering wordtverzocht na inwerkingtreding van de wet, zo gauw de gegevensbestanden dat toelaten, allepersonen van wie vaststaat dat zij inburgeringsplichtig zijn daarvan op de hoogte te stellen, hun dehandhavingsbeschikking in het vooruitzicht te stellen en hen te wijzen op de mogelijkheid om bij degemeentelijke overheid nadere informatie te verkrijgen.Het is niet waarschijnlijk dat deze motie door de regering wordt overgenomen.

4. Vrijstelling bij een verklaring van een bevoegde instelling dat het vereiste taalniveau is behaald.Wanneer inburgeringsplichtigen door middel van verklaring (door een erkende onderwijsinstellingverleend) kan aantonen dat het in de nieuwe Wet inburgering vereiste niveau is gehaald, zou ditrecht op vrijstelling van het taaionderdeel van het inburgeringsexamen moeten geven. De regeringwordt verzocht dienovereenkomstig in het Besluit inburgering een vrijstellingsgrond op te nemen.

6. Meer middelen beschikbaar stellen.De regering wordt verzocht indien nodig het budget aan te passen aan de ambitie van het nieuweinburgeringsbeleid.


7. Kwaliteit opleidingsinstitutenDe regering wordt verzocht op termijn een systeem van rangschikken van opleidingsinstituten opbasis van behaalde resultaten te ontwikkelen, en die zo mogelijk op internet te publiceren, zodatzowel de overheid als particulieren in staat zijn om hun opleidingsgelden gericht en efficiënt in tezetten.


Kadernotitie Wet Inburgering Drechtsteden - dordrecht.nl Doordat de verplichte Winkelnering bij de...

Documents

Transcript of Kadernotitie Wet Inburgering Drechtsteden - dordrecht.nl Doordat de verplichte Winkelnering bij de...