Jeugdbibliotheekwerk

Een interactieve inleiding

Wie ben ik?

Marijke Tetteroo

28 jaar

Werkzaam bij Bibliotheek AVV, als Mediacoach en frontoffice-medewerker

Van juni 2008 tot sep.2010 werkzaam als medewerker jeugdbibliotheekwerk bij Regibibliotheek Het Groene Hart

Waarom deze workshop?

Een voorproefje van de cursus Jeugdbibliotheekwerk van GO-opleidingen

Jeugdbibliotheekwerk is een belangrijk onderdeel binnen de bibliotheekwereld.

In de huidige opleidingen is er nauwelijks aandacht voor, terwijl specifieke kennis vereist is.

Programma Workshop

Inleiding: voorstellen, achtergrond van de workshop uitleggen.

Quiz: wat weet u nu van het jeugdbibliotheekwerk?

Prentenboeken: een stukje theorie

Opdracht: prentenboeken zoeken

Voorlezen: waarbij u niet stil mag blijven zitten.

Afsluiting

Quiz: Wat weet u van het jeugdbibliotheekwerk?

U krijgt nu een aantal meerkeuzevragenKiest u antwoord A, steekt u uw hand op Kiest u antwoord B, blijft u gewoon staanHeeft u het verkeerde antwoord gekozen, dan valt u af en gaat u zitten.

A B

PRENTENBOEKEN

Boeken waarbij de tekst en de prenten samen het verhaal vertellen

De lezer moet om het verhaal te kunnen begrijpen de verbale en visuele prikkels van het boek opvangen en verwerken

De lezer moet de samenwerking tussen tekst en prent kunnen / leren onderkennen en betrekken bij de interpretatie

PRENTENBOEKEN

Taal: van eenvoudig tot complex-eenvoudig: korte zinnen, simpele woordkeus-complex: langere zinnen, moeilijke(re) woorden, zinnen met bijzinnen en/of onderschikkende voegwoordenPrenten: variëren in moeilijkheidsgraad van simpel met enkelen kleuren en lijnen tot gedetailleerde veelkleurige tekeningen

Prentenboeken onderverdelen

Een hulpmiddel om de interactie tussen de verschillende betekenislagen (tekst en prenten) van een verhaal te verkennen en te beschrijven

Prentenboeken onderverdelen

4 Hoofdtyperingen

-Kijk-en-speel-boeken

-Twee-in-één-verhalen

-Geïllustreerde verhalen

-Prentenboeken zonder woorden

Kijk-en-speel-boeken

Prenten zijn het belangrijkstTekst is ondergeschikt aan de prentenComplexiteit van de prenten is afhankelijk van de doelgroepDe samenhang tussen prenten is geringDe tekst vervult de functie van onderschrift en bevat geen informatie over gedachten of gevoelens van de personenDe tekst vertelt wat de lezer (moet) zienVeel toegepast bij boeken voor baby’s en peuters

Voorbeeld

Het Plaatjesboek/ Dick Bruna

Kijk-en-speel-boeken

Bijzondere soorten:

-Cut out: stanstechniek, waardoor gaten ontstaan en een detail van een volgende prent zichtbaar wordt

-Pop up: door openslaan van een pagina wordt de prent driedimensionaal

-Speelboeken: m.b.v. lipjes afbeeldingen bewegen of openen

Twee-in-één-verhalen

Twee verhalen vinden tegelijkertijd in één boek plaats

De inhoud van de verhalen is ongeveer dezelfde. De vorm waarin ze verteld worden is anders.

Er is samenhang tussen de prenten onderling en er is samenhang tussen de verschillende onderdelen van de tekst

Twee-in-één-verhalen

De tekst geeft een summiere beschrijving van de gebeurtenissen.De tekst geeft informatie over de gevoelens, gedachten en motieven van de personagesDoor de tekst wordt het tijdsverloop duidelijkVaak gebruikt bij jonge kinderen, omdat de prenten concreet maken wat de tekst zegtAls kinderen het verhaal kennen, kunnen ze het a.d.h.v. de prenten zelf reconstrueren

Geïllustreerde verhalen

De tekst is omvangrijk en vertelt ook zonder prenten een compleet verhaal

De prenten zijn ondergeschikt aan de tekst

De prenten geven een beeld van wat de tekst vertelt, schetsen de achtergrond, of geven details die een tekst moeilijk kan geven

Door de prenten komt de lezer in ‘de sfeer’

Goede voorleesverhalen

Prentenboeken zonder woorden

De samenwerking tussen tekst en prenten is tot een minimum gereduceerd

De titel geeft soms de hoofdpersoon of de belangrijkste gebeurtenis aan

De prenten zijn de betekenisdragers

De lezer moet de prenten gebruiken om het verhaal te reconstrueren

Voorbeeld

Waar is de taart? / Thé Tjong-Khing

Prentenboeken voor peutersTaal Prenten

Eenvoudig Eenvoudig

Simpele woorden Duidelijke lijnen

Korte zinnen Geen dubbele betekenis

Tekst op één pagina is een afgerond geheel

Niet groter dan 1 pagina

Handeling wordt afgerond op één pagina

Handeling wordt afgerond op één pagina

Geen denksprongen tussen pagina’s

Hoofdpersoon niet meer dan 1x op één pagina

Prentenboeken voor kleuters

Taal Prenten

Complex Eenvoudig tot complex

Grote woordenschat Gedetailleerd

Langere zinnen Meerdere betekenissen

Tekst kan doorlopen over meerdere pagina’s

Kunnen twee pagina’s beslaan

Kan worden aangevuld met prenten

Kunnen gaten in de tekst opvullen

Denksprongen tussen pagina’s of in de tekst

Hoofdpersoon kan op 1 pagina herhaald worden

Opdracht:Prentenboeken zoeken

Kies in tweetallen een prentenboek van de tafelDeel het prentenboek in naar soortBepaal of het voor peuters of kleuters is Bepaal waarom het wel of niet geschikt is om voor te lezen aan die doelgroep

10 minuten

Opdracht bespreken

VOORLEZEN

Belangrijk onderdeel van Jeugdbibliotheekwerk

Essentieel voor de taalontwikkeling van een kind

Belangrijk voor de sociale- en psychologische ontwikkeling van een kind

Stimuleert de ontwikkeling van

de fantasie van een kind

VOORLEZEN

Interactief voorlezen

Verbeelden of uitbeelden van het verhaal

Vertelpantomime

Nu zelf ervaren…

Afsluiting

Cursus Jeugdbibliotheekwerk:

-2 dagen; 29-10-2010 & 12-11-2010

-Onderwerpen: algemene- en taalontwikkeling van kinderen, jeugdliteratuur, didactiek, het opzetten en organiseren van activiteiten, voorlezen

-Meer informatie: zie flyer of vraag een GO-medewerker

Tot slot

Bedankt voor jullie deelname!

Hopelijk tot ziens bij de GO!