Jaarverslag Fiom 2014

35
Jaarverslag 2014 Specialist bij ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen

description

Fiom is de specialist bij ongewenste zwangerschap en afstamingsvragen. In het jaarverslag staan de resultaten over 2014 vermeld. Daarnaast komen cliënten en medewerkers aan het woord.

Transcript of Jaarverslag Fiom 2014

Page 1: Jaarverslag Fiom 2014

Jaarverslag 2014

Specialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 2: Jaarverslag Fiom 2014

Inhoudsopgave

Personeel Financieel rapport

Fiom in een oogopslagVoorwoord Rineke van Kessel

Afstammingsvragen

Ongewenste zwangerschap

Page 3: Jaarverslag Fiom 2014

Het voorwoord van Rineke van KesselWat leuk dat je het digitale jaarverslag van Fiom bekijkt. Er is veel terug te vinden in dit verslag.

Zo kun je zien wat we in 2014 gedaan hebben voor ongewenst zwangere vrouwen. Bijvoorbeeld hoeveel afstandszaken we hebben begeleid; hoeveel vrouwen we geholpen hebben met ons nieuwe online programma ‘Zwanger, wat nu?’ en hoeveel vrouwen van onze abortusverwerking-module gebruik hebben gemaakt.

Ook kun je zien wat onze resultaten waren op gebied van afstammingsvragen. Bijvoorbeeld hoeveel donorkinderen zijn gematcht met hun anonieme donor en hoeveel familieleden Fiom heeft gevonden in het buitenland.

Maar omdat we weten dat cijfers alleen niet zo veel zeggen, laten we ook onze cliënten en collega’s aan het woord. Zo zul je horen hoe het is om tienermoeder te zijn, om te zoeken naar je biologische familie en waar onze Fiom-collega’s trots op zijn.

Waar ik vooral trots op ben is dat we in 2014 weer een grote stap hebben gezet richting Fiom als kennisorganisatie. We hebben onze kennis en expertise volop uitgewisseld. Op onze website staat een prachtige kenniscollectie op gebied van ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen. En daarnaast hebben we twee conferenties en een expertmeeting georganiseerd over deze onderwerpen. In dit jaarverslag meer hierover.

Ook heeft Fiom zich goed laten horen in politiek en media, op onderwerpen als draagmoederschap en vondelingen.

Leidend hierbij was het recht op keuzevrijheid en het recht om te weten van wie je afstamt.

Een dynamisch jaar dus! En als ik alvast een tipje van de sluier mag lichten.. in 2015 gaan we onze kennis nog verder delen, blijven we ons inzetten om de hulp aan ongewenst zwangere vrouwen te waarborgen en gaan we het vijfjarig bestaan van onze KID-DNA databank én het 85-jarige bestaan van Fiom goed vieren.

Hou onze site dus goed in de gaten of schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Wens ik je voor nu veel kijk- en leesplezier toe!

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 4: Jaarverslag Fiom 2014

nationale zoekacties

100internationaal maatschappelijk werk

cases behandeld

trainingen/lezingen/workshops over onbedoelde zwangerschap, jong ouderschap en afstand ter adoptie

werkconferentie rond ongewenste zwangerschap

1 expertmeeting rond draagmoederschap/donorschap

conferentie rond afstammingsvragen

matches,waarvan

36 in 2014

106families gevonden

bij nationale zoekacties

donorkinderen &

vrouwen (in een periode van 4 maanden) maken keuzehulp-oefeningenvia ‘Zwanger, wat nu?’

37.290vrouwen begeleid ivm abortusverwerking

Besluitvormingsgesprekken door heel het land

i

277Vragen via mail en telefoon beantwoord: 589

20658

Aantal vrouwen met voornemen tot afstand (ter adoptie) begeleid:

1110

238

201163

74.079

bezoekers kenniscollecties over ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen

2511bezoekers (in een periode van 4 maanden) hebben informatie over keuzemogelijkheden gevonden via ‘Zwanger, wat nu?’

internationale zoekacties

93461

73 internationale zoekacties afgesloten

bezoekers op tienermoeders.nl

fiom.nlbezoekers

16.047

&

donoren

Totaal aantal aanmeldingen Fiom KID-DNA Databank:

215

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen

Fiom in 2014Specialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Fiom | Kruisstraat 1 5211 DT 's-Hertogenbosch | T: 088-1264900 | www.fiom.nl | [email protected]

Alle resultaten in een oogopslag

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 5: Jaarverslag Fiom 2014

Fiom.. de specialist bij ongewenste zwangerschapFiom is de specialist op het gebied van ongewenste zwangerschap, afstand ter adoptie, jong ouderschap en abortusverwerking.

We stellen onze expertise beschikbaar aan publiek, politiek en aan professionals die deze thema’s in de praktijk tegenkomen.

Daarnaast draagt Fiom er zorg voor dat kwalitatieve, neutrale voorlichting en hulp aan ongewenst zwangeren gewaarborgd blijft.

Dit alles met als uitgangspunt dat iedereen de vrijheid moet hebben om een keuze te maken die past bij zijn of haar leven, waarden en toekomst.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 6: Jaarverslag Fiom 2014

Zwanger, wat nu?Door bezuinigingen in de welzijnssector is er een gat geslagen in de landelijke hulpverlening aan ongewenst zwangeren. Zij dreigen door alle hervormingen tussen wal en schip te vallen. Met een extra financiële bijdrage van het ministerie van VWS is Fiom gestart met een programma om neutrale hulp en voorlichting te waarborgen.

Netwerk professionele hulpverleners

Om ervoor te zorgen dat in heel Nederland deskundige hulp beschikbaar is op gebied van ongewenste zwangerschap, bouwt Fiom aan een landelijk netwerk van regionaal bereikbare, deskundige hulpverleners. Deze hulpverleners zullen door Fiom getraind worden.

Landelijke samenwerkingsafspraken ongewenste zwangerschap

Daarnaast worden in samenwerking met huisartsen, abortusartsen, gynaecologen en verloskundigen landelijke afspraken opgesteld omtrent hulpverlening bij ongewenste zwangerschap. Afspraken over wie wat doet vanaf het moment dat een vrouw bij de huisarts komt, totdat ze het besluit heeft genomen en eventueel nazorg nodig heeft.

Online hulp

In september 2014 is ‘Zwanger, wat nu?’ online gegaan. Dit innovatieve online hulpprogramma helpt ongewenst zwangere vrouwen bij het nemen van een besluit over het al dan niet uitdragen van de zwangerschap.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 7: Jaarverslag Fiom 2014

Fiom gaat de hulp aan ongewenst zwangere vrouwen borgen.Ellen Giepmans is manager Strategie en Beleid bij Fiom. In een interview vertelt ze over de hulp van

Fiom aan ongewenst zwangere vrouwen.

Hoezo dreigen ongewenst zwangere vrouwen door de hervormingen in de welzijnssector tussen wal en schip te vallen?

‘In 2013 kreeg Fiom de opdracht van het ministerie van VWS om een omslag te maken van hulpverleningsorganisatie naar kennisorganisatie. Dit betekende ook dat de subsidie voor besluitvormingsgesprekken met ongewenst zwangere vrouwen stopgezet zou worden. Tot 2013 hielp Fiom zo’n 2500 vrouwen per jaar bij hun besluitvorming. Snel werd duidelijk dat er nog onvoldoende expertise en geen dekkend netwerk in Nederland was om deze hulp in heel Nederland op te vangen. Hier zouden de ongewenst zwangere vrouwen de dupe van worden.

Fiom trok daarom bij de Tweede Kamer aan de bel. Dankzij een amendement van Linda Voortman (Groen Links) is eind 2013 besloten dat Fiom een extra subsidie krijgt om goede hulp en voorlichting in Nederland voor ongewenst zwangeren en tienermoeders te borgen. Daar zijn we natuurlijk erg blij mee.’

Fiom wil een netwerk van hulpverleners op zetten. Kun je dat toelichten?

In het hele land moet hulp bereikbaar zijn voor ongewenst zwangere vrouwen. Fiom dient hierbij als toegangspoort. Via onze website en telefoon wijzen we ongewenst zwangere vrouwen op de mogelijkheid van online hulp via ‘Zwanger, wat nu?’ en indien gewenst verwijzen we naar een hulpverlener in de buurt voor een gesprek.

Ho, stop. Wat bedoel je met online hulp via ‘Zwanger, wat nu?’

‘Zwanger, wat nu?’ is een online programma dat ongewenst zwangere vrouwen helpt bij het nemen van een besluit over het al dan niet uitdragen van de zwangerschap. Het programma laat bijvoorbeeld zien wat de mogelijkheden zijn als je ongewenst zwanger bent. Er wordt daarbij gekeken naar leeftijd en zwangerschapsduur. Ook biedt ‘Zwanger, wat nu?’ vragen en oefeningen die helpen in het keuzeproces. Op die manier krijgen ongewenst zwangeren handvatten bij het ordenen van gevoelens en gedachten, het verhelderen van motieven, en het in kaart brengen van de consequenties van de verschillende keuzemogelijkheden. Daarnaast kun je vanuit je persoonlijke (online) omgeving begeleiding krijgen van een gespecialiseerde hulpverlener.

Het doel van ‘Zwanger, wat nu?’ is om de hulp aan ongewenst zwangere vrouwen toegankelijker en laagdrempeliger maken. Doordat je er anoniem gebruik van kunt maken, hopen we ook die vrouwen te bereiken die er met niemand over kunnen praten.

Ah, oké. Vertel verder over dat netwerk van hulpverleners.

Tot eind 2016 voeren Fiom-hulpverleners nog keuzegesprekken in het hele land. Het is belangrijk dat ook na 2016 in heel Nederland hulpverleners zijn, die deze gespecialiseerde hulpverlening op

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 8: Jaarverslag Fiom 2014

kwalitatief hoogstaand niveau kunnen bieden. Daarom bouwt Fiom aan een landelijk netwerk van regionaal bereikbare, deskundige hulpverleners.

Afgelopen jaar zijn vele gesprekken gevoerd met gemeenten, welzijnsinstellingen en beroepsgroepen in de sociale en medische sector om te kijken hoe hulpverlening bij ongewenste zwangerschap regionaal het best belegd kan worden. We gaan nu een aantal scenario’s verder verkennen in samenwerking met betrokken partijen.

Hoe ga je ervoor zorgen dat de hulpverlening van kwalitatief hoogstaand niveau blijft?

Hulpverleners moeten een speciale scholing volgen, om de specialisatie ‘hulpverlening bij ongewenste zwangerschap’ te verwerven. Daarnaast bieden we jaarlijks activiteiten aan gericht op kwaliteits- en kennisontwikkeling, zoals studiedagen, periodieke intervisie, casuïstiekbespreking en klanttevredenheidsonderzoek.

Waarom zijn landelijke afspraken nodig voor huisartsen, abortusartsen, gynaecologen en verloskundigen?

Kijk bijvoorbeeld naar huisartsen. Uit onderzoek blijkt dat ruim 23% van de onbedoeld zwangere vrouwen die de huisarts bezoeken, nog niet heeft besloten wat ze wil en open staat voor advies. De rol van de huisarts is dus belangrijk. Huisartsen krijgen echter gemiddeld maar een paar keer per jaar te maken met een ongewenste zwangerschap. Deze frequentie is erg laag om kennis hieromtrent op peil te houden. Daarbij kan een een leidraad voor huisartsen helpen. Het zou mooi zijn als de huisarts in één oogopslag ziet waar hij op moet letten als een ongewenst zwangere vrouw zijn praktijk binnen stapt. Welke vragen hij moet stellen, welke aandachtspunten er zijn (aantal weken, bedenktijd) en hoe hij kan doorverwijzen naar de juiste vorm van ondersteuning.

Ook voor andere professionals die te maken krijgen met ongewenst zwangere vrouwen is het belangrijk dat ze kunnen signaleren of er sprake is van twijfel en weten naar wie ze wanneer kunnen doorverwijzen. Daarom zijn deze afspraken nodig.

Onbedoeld zwangere vrouwen jaarlijks in Nederland:

48.58033.034

vrouwen ervaren deze zwangerschap als ongewenst

7597ongewenst zwangere vrouwen hebben

behoefte aan deskundige ondersteuning in het keuzeproces

4662ongewenst zwangere vrouwen kiezen

ervoor om het kind te houden

95vrouwen per jaar overwegen afstand ter

adoptie

26.758ongewenst zwangere vrouwen kiezen voor

abortusDeze cijfers zijn gebaseerd op abortuscijfers 2013 en het

onderzoek ‘besluiten bij onbedoelde zwangerschap’ van NIVEL en Rutgers.

Fiom-hulpverlening aan ongewenst zwangere vrouwen en hun partners:

2511 bezoekers (in 4 maanden) vinden informatie via ‘Zwanger, wat nu?’ 277 vrouwen (in 4 maanden) maken keuzehulp-oefeningen via ‘Zwanger, wat nu?’ 43 vrouwen (in 4 maanden) krijgen online begeleiding van een Fiom-Hulpverlener 589 hulpvragen beantwoord via email en telefoon 206 face to face gesprekken

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 9: Jaarverslag Fiom 2014

Afstand ter adoptie: Intensieve begeleidingAls een vrouw onbedoeld zwanger is en niet zelf voor haar kind denkt te kunnen zorgen, kan ze overwegen haar kind af te staan ter adoptie. Bij afstand ter adoptie worden alle juridische banden tussen moeder en kind doorgesneden. De moeder heeft geen zeggenschap meer over het kind en het kind krijgt de achternaam van de adoptieouders. Het is een ingrijpende beslissing met grote gevolgen. Daarom is er een bedenktijd ingesteld van drie maanden.

De begeleiding van vrouwen en meisjes die erover denken afstand te doen van hun kind is een erg intensief traject waar soms meerdere partijen bij betrokken zijn, zoals partner en ouders, Bureau Jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming en ziekenhuis en verloskundigen. Fiom behartigt in deze begeleiding de belangen van de moeder en ziet erop toe dat zij voldoende en adequate hulp krijgt.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 10: Jaarverslag Fiom 2014

Afstand ter adoptie in 2014:In 2014 meldden 95 vrouwen zich met een voornemen tot afstand ter adoptie.

De vrouw heeft een ‘voornemen tot afstand’, pas drie maanden na de bevalling neemt zij het werkelijke besluit. In die drie maanden vangt een pleeggezin de baby op, zodat de moeder de tijd en ruimte heeft om te voelen wat het met haar doet en te bedenken wat ze wil.

Veel vrouwen komen terug op het voornemen. Zij gaan toch zelf voor hun kind zorgen of kiezen voor een (tijdelijk) pleeggezin waarbij ze contact houden met hun kind. Het aantal aanmeldingen met een voornemen tot afstand is dan ook veel groter dan het aantal vrouwen dat uiteindelijk werkelijk kiest het kind af te staan ter adoptie.

Soms houden vrouwen hun zwangerschap, bevalling en de afstand ter adoptie geheel of gedeeltelijk geheim. Bij zes vrouwen die hun kindje hebben afstaan in 2014 was geheimhouding zo belangrijk dat de vrouw in gevaar zou komen als de zwangerschap bekend zou worden aan de omgeving.

*Nog niet bekend: Dit zijn de cijfers voor zover bekend op 27-2-2015. Cijfers kunnen nog wijzigen omdat een deel van de vrouwen nog in de besluitvormingsfase zit.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 11: Jaarverslag Fiom 2014

Atina“Mijn leven? Chaotisch. Ik ben zeker twaalf keer verhuisd: op mijn zevende uit huis geplaatst, in een kindertehuis terechtgekomen, daarna naar een instelling voor verwaarloosde kinderen, en nog veel meer.

Ik was 22 toen ik zwanger werd. Ik had net mijn mbo-opleiding afgerond en probeerde mijn leven weer op poten te krijgen. Het was me al snel duidelijk dat ik niet zelf voor mijn kind kon gaan zorgen. Toen mijn opa en oma erachter kwamen, zeiden ze gelijk: ‘Nou, dan doen wij het wel.’ Maar ze waren al zo oud. Dat kon ik niet maken. Abortus wilde ik niet. Er zijn genoeg vrouwen die graag een kind willen en bij wie het niet lukt. Dan sta ik liever mijn kind af.

Degene van wie ik zwanger was, weet het niet: er waren twee jongens die de vader konden zijn. Dus ik moest het alleen uitzoeken.

Mijn buurjongen is toen met mij meegegaan naar Fiom. Ze vroegen me daar wat ik nou echt wilde. Het belangrijkste vond ik dat mijn kind in een liefdevol gezin terecht zou komen, liefst met ervaring. En dat is het geworden: lieve mensen die al een jongetje hadden geadopteerd.”

Zelf een naam geven

“Roos werd geboren om 16.25 uur. Rond 20 uur mocht ik haar zien. Ze werd naar me toe gebracht in een wagentje. Ik mocht haar niet vasthouden… Dat is me altijd bijgebleven. Dat mocht gewoon niet, want dan zou ik me aan haar gaan hechten. Gelukkig heb ik haar wel zelf een naam gegeven.

De eerste jaren na het afscheid waren heel verdrietig. Het waren moeilijke jaren. Ik ben toen aan de drugs geraakt, heel stom. Op die manier kon ik alles even helemaal vergeten. Ik ben in een diep dal terechtgekomen. Mijn ogen werden pas geopend toen ik bij twee kennissen was die een klein kind hadden. De heroïne lag

gewoon op tafel terwijl dat jochie daar rondliep. Waar zijn we mee bezig, dacht ik. Toen ben ik gestopt met de drugs.”

Ze is en blijft mijn dochter

“Ik heb het er wel moeilijk mee gehad dat ik mijn dochter heb afgestaan. Maar ik heb nooit gedacht dat het niet goed voor haar zou zijn. Ik denk juist dat het heel goed voor haar is geweest. Want ze gaat nu tenminste normaal naar school, op vakantie, ze doet de dingen die ik vroeger niet heb kunnen doen. Zo geef ik mijn ellende niet door aan haar, daar ben ik blij om.

Wel voelde ik verdriet dat ik al die jaren geen contact had. Toen Roos een jaar of drie was, kreeg ik voor het eerst foto’s van haar te zien. Ik sprong een gat in de lucht. Ik vond haar zo ontzettend mooi. Toen ze tien werd heb ik gevraagd of ik Roos mocht zien. Het was volgens de adoptieouders, de Kinderbescherming en Fiom nog te vroeg. Ik begreep het wel maar vond het zwaar. Gelukkig wilde ze op haar twaalfde zelf contact. Net als bij het zien van de foto’s toen ze drie was kon ik mijn geluk niet op. Ik ontmoette haar

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 12: Jaarverslag Fiom 2014

samen met haar adoptieouders. Oh wow, zo’n mooi meisje. Het liefst was ik naar haar toegerend en had ik haar in mijn armen genomen. We hebben elkaar allerlei vragen gesteld, en ik heb haar naar eer en geweten geantwoord. ze bleek net als ik te zingen, dat vond ik heel leuk. Aan de ene kant was ik heel blij dat ik haar gezien had, maar het weggaan en afscheid nemen vond ik afschuwelijk.

Vier keer heb ik haar nu ontmoet. Tijdens het laatste contact vroeg Roos naar haar vader. Ik zei dat ik het niet kon uitleggen. Zij reageerde boos; als ik het niet uitlegde, wilde zij nooit meer iets met mij te maken hebben. Dus liet ik me overhalen en vertelde dat ik twee vriendjes na elkaar had gehad en niet zeker wist wie de vader was. Toen werd zij heel boos en antwoordde dat ik een hoer was. Daarna hebben we geen contact meer gehad.

In het begin was ik boos en teleurgesteld. Maar achteraf weet ik: zij zit in de puberteit, daar kan het mee te maken hebben. Ik probeer het te relativeren. Ik stuur geen mailtjes meer, dat zou alleen maar meer frustraties geven. Maar het is niet leuk, het voelt wel verscheurd. Voor mij wel weer een bewijs dat ik gefaald heb. Toch had ik het contact niet willen missen. En wat ze ook doet of zegt, ze is en blijft mijn dochter, mijn vlees en bloed.”

Altijd een oordeel

“Ik vind het jammer dat iedereen altijd een oordeel heeft. En weet je wat dat oordeel is? Jij hebt je kinderen weggedaan zodat jij lekker kunt feesten.’ Maar ze kijken niet naar de achterliggende situatie. Ze kijken niet naar hoe mijn jeugd was en dat ik mijn kinderen niet met dezelfde problemen wil opzadelen.

Soms schaam ik me, voor mezelf, voor hoe ik de dingen heb gedaan, voor hoe ik mijn leven heb ingevuld. Dan voel ik me schuldig. Maar aan de andere kant ben ik ook trots dat ik het patroon van mijn ouders doorbroken heb. Ik ben blij dat Roos wel een goed leven heeft gekregen.”

Dit ingekorte verhaal komt uit ‘Eigen bloed’ van Astrid Werdmuller. De naam van de geïnterviewde is vanwege privacyredenen gefingeerd.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 13: Jaarverslag Fiom 2014

Cijfers abortusverwerking in 2014:

AbortusverwerkingAbortus in Nederland

In 2013 kozen 26.758 vrouwen uit Nederland voor abortus. Dat blijkt uit het meest recente rapport van de IGZ (Inspectie voor de gezondheidszorg). In 2013 was het aantal abortussen ongeveer gelijk aan het jaar daarvoor. Een opmerkelijke daling was zichtbaar in het aantal abortussen bij tieners (van 4.061 in 2012 naar 3.643 in 2013).

In 2013 waren er 8,5 abortussen per 1000 in Nederland wonende vrouwen in de vruchtbare leeftijd (15-45 jaar). Dit abortuscijfer is de laatste jaren stabiel. Nederland behoort daarmee wereldwijd tot de landen met het laagste percentage abortussen.

Volgens internationaal onderzoek ervaart 30% van de vrouwen na een abortus emotionele stress. Vrouwen die een abortus hebben ondergaan, kunnen op fiom.nl terecht voor informatie, hulp en advies betreffende het verwerken van een abortus.

238Online begeleidingstrajecten

m.b.v. Fiom hulpverlener, waarbij men aan de slag gaat met ervaringen en klachten.

22.554Bezoekers (krijgen informatie, lezen ervaringsverhalen etc.)

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 14: Jaarverslag Fiom 2014

TienerouderschapTienermoeders in Nederland

In 2014 werden ongeveer 2400 meisjes onder de 20 jaar moeder. Hieronder bevinden zich relatief veel Surinaamse en Antilliaanse meiden. Hiermee is Nederland een van de landen met het minste aantal tienermoeders. Maar dit wil niet zeggen dat de preventie van zwangerschappen bij jonge meiden minder aandacht vraagt.

Gebleken is namelijk dat het aantal tienermoeders toeneemt als de aandacht voor de problematiek verslapt, zoals in de tweede helft van de jaren ’90 gebeurde.

Daarnaast zijn de problemen die jonge moeders ondervinden complex. Jonge moeders staan voor een dubbele taak: als adolescent zijn ze nog volop in ontwikkeling, maar ze moeten ook voor hun kind zorgen en daarbij optreden als volwassene. Bij veel jonge moeders is daarnaast sprake van een multi-problem situatie: ze hebben een ongestructureerd leven, een afgebroken opleiding, weinig ondersteuning van familie en nauwelijks inkomen.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 15: Jaarverslag Fiom 2014

Lonneke is 29 weken zwanger. Ze is 18 jaar.Ik was al een tijdje erg ziek. Mijn moeder dacht aan een voedselvergiftiging, omdat ik een weekendje naar Zeeland was geweest en daar van alles had gegeten. Toen ik naar de huisarts ging vroeg zij me of ik ook zwanger kon zijn. Ik zei: ‘Nee, dat kan eigenlijk niet.’ Ze zei: ‘Koop toch maar zo’n testje, dan weet je het zeker.’ Nou, dat heb ik dus gedaan en daar stonden meteen duidelijk twee streepjes. Dat was wel even schrikken.

Ik zat met 100.000 dingen in mijn hoofd. Ik was 17 en zwanger: hoe verder?. Dan moet je die beslissing gaan maken: houden of niet. En daar zat ik echt mee. Maar uiteindelijk heb ik er toch voor gekozen om het te houden.

Grapje

Mijn vriend dacht dat ik een grapje maakte. Hij geloofde het niet. Maar we hebben een hele goede band, dus daar kwamen meteen uit. We gaan het samen doen. Zijn ouders hadden precies hetzelfde: ze dachten dat we een grapje maakten, en schrokken heel erg. Maar ze stonden meteen achter ons, net als mijn ouders. Mijn beste vriendin stond meteen te springen ‘jeuh, een baby!’. Die kijkt er helemaal naar uit. Dat vind ik wel fijn, dat familie en kennissen zo positief reageren.

Met de dag leven

Ik kijk wel uit naar de laatste twee en een halve maand, het duurt nu best wel lang. Laat die baby maar komen. Ik vind het wel heel spannend, maar ik ga gewoon met de dag leven. Niet echt ergens op vooruit lopen. Mijn opleiding heb ik wel moeten stoppen nu, omdat dat niet ging. Maar ik wil het volgend schooljaar weer oppakken. Ik denk dat dat wel even lastig wordt met de opvang en school. Ik had van jongs af aan al een kinderwens. Maar een baby is vanaf de zwangerschap meer dan dat droombeeld dat je hebt. Een baby is leuk en aardig, maar er komt zoveel op je af en je moet zoveel doen. Dat is wel stressvol.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 16: Jaarverslag Fiom 2014

Kirsten is 21 en heeft een dochtertje van 2.Ik werd al een tijdje niet ongesteld. Op mijn werk heb ik stiekem een zwangerschapstest gedaan op de WC. Niet zwanger, gaf hij aan. Twee weken later was ik met mijn vriend een weekendje weg in Maastricht. En was ik nog steeds niet ongesteld. Toen heb ik het toch maar tegen hem gezegd. ‘Koop nou maar een dure test, want ik vertrouw die goedkope niet’, reageerde hij. Zo gezegd, zo gedaan. Deze test zei dat ik zwanger was.

Ik kwam met een big smile de WC uit. Mijn vriend geloofde het niet echt. Hij moest eerst zelf die test zien. Ik wilde altijd al jong moeder worden. Maar ja, ik wist dat het gewoon niet zo verstandig was. En nu was het toch wel zo. Het was niet gepland, maar ik vond het niet erg. Ik heb niet getwijfeld. En mijn vriend ook niet. Ons dochtertje is inmiddels al weer twee jaar oud. Als zij zich goed voelt en lacht, dan is het voor mij ook goed. Ik vind het wel jammer dat ik niet meer spontaan weg kan.

Vooral ’s avonds, als je denkt ‘oh, ik ga even naar die of naar die’ dan gaat dat niet. Want mijn meisje ligt in bed, dus dat gaat niet. Ik heb via JEM (Jonge Eindhovense Moeders) wel veel vriendinnen die ook jong moeder zijn, dat is wel leuk. De rest van mijn vriendinnen zijn allemaal weg gegaan toen ik moeder werd. Jammer. Met mijn vriendinnen van JEM kan ik het gemakkelijker over mijn kind hebben. Anderen denken toch: gaat het weer daarover? Maar als moeder praat je gewoon graag over je kind.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 17: Jaarverslag Fiom 2014

Rachel is 23 jaar en moeder van een zoontje van 4 en een dochtertje van 2.Ik kwam er pas na vijf maanden achter dat ik zwanger was. Ik werd gewoon ongesteld en alles ging zijn gangetje. Totdat ik in een keer moeilijk naar de WC kon gaan. Ik ging naar de huisarts, met de gedachte dat ik iets aan mijn darmen kon hebben. Daar kwam ik erachter dat er iets anders in mijn buik zat.

Een op de vijf

Ik kon die avond al meteen terecht voor een echo. Daaruit bleek dat ik al vijf maanden zwanger was. Een op de vijf vrouwen blijft tijdens haar zwangerschap gewoon ongesteld te worden. Daar ben ik er dus een van. Het was een grote schok.

Huilen

Ik kon niet blij zijn, moest alleen maar huilen. Ik dacht: ik ben 18, wat kan ik zo’n kleine voor een leven bieden? Mijn moeder is meteen uit haar werk naar huis gekomen. Zij moest ook erg huilen. We wisten gewoon niet wat we met de situatie aan moesten. Ik zat te denken aan adoptie, ik weet niet waar ik allemaal aan heb zitten denken.

Mijn kleine

Na een paar goede gesprekken, met mijn moeder en later ook met Fiom, ben ik tot de conclusie gekomen dat ik hem ging houden. Dat het mijn kleine was. Daar heb ik veel tijd voor nodig gehad. Zelfs bij de geboorte drong het nog niet helemaal tot me door. Het was heel onwerkelijk. Pas na een maandje begon ik echt te beseffen dat het mijn

kind was. Ik moest ook alles in een hele korte periode regelen. De vader van het kind wilde er niks mee te maken hebben, vanaf de zwangerschap al niet.

Mama, ik hou van jou

Het mooiste aan het moederschap vind ik om mijn kinderen te zien groeien en lachen. Mijn dochtertje zegt soms uit het niets ineens ‘mama, ik hou van jou’. En dat zijn gewoon van die momenten dat je helemaal weg smelt. Daar leef je voor. Ze zijn mijn trots. Ik zou ze niet meer kunnen missen nu. Ze horen echt bij mij.

Vooroordelen

Maar het is soms ook moeilijk. Ik zou graag terug naar school willen, alles weer oppakken. Maar je wordt gewoon elke keer tegen gehouden, omdat je twee kinderen hebt. Dan krijg je weer dat je opvang moet regelen. Of ze vertrouwen je niet. Omdat ze denken dat je niet kunt werken, omdat je oppas af zou zeggen. Veel vooroordelen, dat is zo jammer. Want als je jong moeder bent, denken ze gelijk dat je heel slecht bent en niet voor je kinderen kan zorgen.

Geen jeugd

Als je op jonge leeftijd een kind krijgt, verandert je leven zo veel. Je hebt gewoon geen jeugd meer. Je leven staat in een keer in teken van je kind, waar je voor moet zorgen. Het is niet meer jij, maar je moet alles voor de kleine doen. Je kunt niet meer op stap. Je kunt niet meer spontaan opstaan en zeggen ‘ik ben weg’. Of gewoon geld uitgeven aan wat je maar wil. Dat gaat gewoon niet meer.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 18: Jaarverslag Fiom 2014

Cijfers expertise-overdracht en

kennisuitwisseling ongewenste

zwangerschap:

74.079Bezoekers fiom.nl

13.859Bezoekers kenniscollecties op gebied van ongewenste

zwangerschap

10keer trainingen/lezingen/

workshops over onbedoelde zwangerschap, jong ouderschap

en afstand ter adoptie

125 bezoekers op werkconferentie

rond ongewenste zwangerschap ‘het belang van een eigen keuze’

KennisoverdrachtFiom deelt haar kennis op gebied van ongewenste zwangerschap, tienerzwangerschap en jong ouderschap op verschillende manieren. Hoe?

• Op onze website kun je in onze kenniscollectie informatie vinden over alles rond ongewenste zwangerschap, zoals cijfers, wetgeving en publicaties.

• We bieden trainingen, lezingen en workshops over (werken met) tienermoeders en over besluitvorming bij een ongewenste zwangerschap aan professionals in de zorg, het welzijn en het onderwijs. Hierin maken we gebruik van praktijkvoorbeelden en casuïstiekbespreking.

• We geven voorlichting over afstand ter adoptie. Hierin leggen we onder andere uit hoe de procedure werkt voor vrouwen die onder geheimhouding afstand willen doen van hun kind. Daarbij lichten we de taken van verschillende betrokken instanties toe.

• We delen best practices met andere professionals. Zo ontving Fiom in maart 2014 drie vrouwen van het ‘professional women’s coalition for sexuality and health’ en een onderzoekster, allen uit Japan. Ze waren erg geïnteresseerd in onze werkwijze bij besluitvormingsgesprekken bij ongewenste zwangerschap. Ook wilden ze meer weten over onze digitale abortusverwerkingsmodule.

• We organiseren netwerkbijeenkomsten, zoals op 30 oktober 2014 de werkconferentie ‘Het belang van een eigen keuze’. Op die dag spraken we samen met beleidsmedewerkers, artsen en hulpverleners over de dilemma’s die kunnen spelen bij een ongewenste zwangerschap en alle keuzes die daaraan verbonden zijn. Ook werd een eerste stap gezet naar landelijke samenwerkingsafspraken rond ongewenste zwangerschap.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 19: Jaarverslag Fiom 2014

Fiom..de specialist bij afstammingsvragenFiom is de specialist op gebied van zoekacties naar familie, KID-DNA, vondelingen en draagmoederschap. We stellen onze expertise beschikbaar aan publiek, politiek en aan professionals die deze thema’s in de praktijk tegenkomen.

Fiom weet hoe belangrijk het is voor mensen om toegang te hebben tot afstammingsinformatie. Om te weten wie je biologische vader of moeder is. Daarom helpt Fiom bij een zoektocht naar biologische familie, bijvoorbeeld geadopteerden die op zoek zijn naar hun biologische ouders, afstandsmoeders die op zoek zijn naar hun kind of donorkinderen die op zoek zijn naar hun donor.

Ook beheert Fiom de unieke KID-DNA Databank die een match bij anoniem donorschap mogelijk maakt.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 20: Jaarverslag Fiom 2014

Zoeken naar familieHet zoeken en vinden van familie is zeer ingrijpend. Fiom zoekt voor het merendeel naar familieleden met wie nog nooit contact is geweest, of naar familie met wie het contact jaren geleden verloren is gegaan. Beide situaties zijn lastig en vaak gevoelig. Een bericht van degene die zoekt, kan de wereld van de ander behoorlijk op zijn kop zetten.

Fiom zoekt naar familieleden tot en met de tweede graad. Dit zijn ouders en grootouders, kinderen en kleinkinderen en (half)broers en (half)zussen. Fiom zoekt zowel nationaal als internationaal naar familieleden. In Nederland wordt via de Basisregistratie Personen (BRP) gezocht en via afstands- en adoptiedossiers. Zelf beheert Fiom 7806 afstandsdossiers en 3840 adoptiedossiers. Daarnaast beschikt Fiom over een contactregister. Dit is voor wie wel gevonden wil worden, maar zelf (nog) niet actief wil zoeken, bijvoorbeeld omdat de stap nog te groot is. Of voor degenen die gezocht hebben via Fiom, maar van wie de gevonden persoon (nog) geen contact wil. Door je in te schrijven in het register kan Fiom de gegevens snel vinden als een familielid later alsnog contact zoekt. Bij iedere zoekactie wordt altijd eerst het register geraadpleegd.

“Het zoeken is een technisch proces, maar ook verwachtingen spelen een rol. Daarom spreken de hulpverleners van Fiom uitvoerig met degenen die familie zoeken om hen zo goed mogelijk voor te bereiden op de zoekactie en de (onverwachte) uitkomsten ervan. Want zoekacties lopen niet altijd zoals iemand hoopt of denkt.” - Tom Hendriks, hulpverlener

Joyke is fotograaf en opgegroeid zonder vader. Voor haar project Bapak heeft zij met haar beelden haar zoektocht naar haar vader vastgelegd. Joyke wil met haar foto’s een realistisch beeld geven van het zoeken naar een familielid. Ze vindt het beeld dat door media wordt geschetst vaak geromantiseerd...

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 21: Jaarverslag Fiom 2014

Fiom KID-DNA DatabankNaar schatting zijn tot 2004 ongeveer 40.000-45.000 kinderen verwekt via anonieme zaaddonoren. De Fiom KID-DNA Databank biedt hun de mogelijkheid om donoren en andere verwanten op te sporen.

Fiom vindt dat iedereen moet kunnen achterhalen van wie hij of zij afstamt. Personen die via kunstmatige inseminatie met anoniem donorzaad zijn verwekt, hebben nauwelijks of geen toegang tot hun afstammingsgegevens.

Om aan die situatie iets te veranderen is in 2010, in samenwerking met het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, de Fiom KID-DNA Databank ontwikkeld. Dankzij deze databank hebben anonieme spermadonoren en donorkinderen de mogelijkheid om met elkaar in contact te komen.

Hoe werkt het?

Zowel donoren als donorkinderen kunnen zich aanmelden voor de KID-DNA Databank. Na aanmelding kun je je bloed af laten nemen bij 19 ziekenhuizen in Nederland. Het afgenomen bloed wordt naar het CWZ gestuurd. Daar wordt een DNA-profiel gemaakt. Vervolgens wordt dit profiel vergeleken met de andere DNA-profielen in de Fiom KID-DNA Databank. Zo maakt de Fiom KID-DNA Databank het mogelijk via DNA-matching je donor, donorkinderen en eventuele halfbroers en halfzussen te vinden.

Internationale zoekacties in 2014

163136

Nederlanders die hun familie zoeken in het buitenland

27 buitenlanders die hun familie

zoeken in Nederland

73afgesloten zoekacties in

2014

Nationale zoekacties in 2014:

106personen zijn gevonden

201Nederlanders die familie

zoeken in Nederland

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 22: Jaarverslag Fiom 2014

JaleesaJaleesa werd ruim 20 jaar geleden geboren uit een anonieme zaaddonor. Jaren later vond ze haar donorvader en 11 halfbroers en -zussen. En dit kunnen er nog veel meer worden.

Moeder Mieke:

‘Mijn man en ik wilden dolgraag een kind, maar omdat hij onvruchtbaar was, kon dat niet via de natuurlijke weg. We hebben over adoptie nagedacht, maar die procedure zou jaren duren. Toen we van de gynaecoloog hoorden over KI (kunstmatige inseminatie), besloten we daarvoor te gaan. Dan kon ik het kind zelf dragen en krijgen. De zaaddonor was anoniem. Wel mochten we een donor selecteren op basis van uiterlijke kenmerken. We kozen voor een Indische man met donkerbruin haar zodat het kind zoveel mogelijk op mijn man zou lijken. Uiteindelijk is mijn man ervandoor gegaan met mijn beste vriendin, toen Jaleesa elf maanden oud was. Ik stond er vanaf dat moment alleen voor.’

Jaleesa:

‘Mijn moeder heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ik een donorkind ben. Je bent een diepvrieskind grapt ze weleens. Ik heb er eigenlijk ook nooit veel problemen mee gehad. Maar ik was wel nieuwsgierig naar mijn afkomst. Toen ik een jaar of veertien was, begon het gevoel dat ik iets miste, dat ik niet helemaal compleet was, sterker te worden.’

Mieke:

‘Ik vond dat heel begrijpelijk. Maar zoeken naar haar vader leek een onbegonnen zaak. Toen zag ik op tv dat Fiom een DNA-databank had geopend voor donorkinderen, waarin hun gegevens vergeleken konden worden met het DNA van donoren die zich ook hadden

ingeschreven. Ik heb meteen tegen Jaleesa gezegd: dit is je kans.’

Jaleesa:

‘Ik heb toen nog wel een paar dagen gewacht. Mijn wettelijke vader was al een teleurstelling voor me, en ik twijfelde of ik me hier aan moest wagen, dit kon opnieuw een domper worden. Maar de nieuwsgierigheid naar mijn afkomst heeft toch de doorslag gegeven. Ik had eigenlijk ook niet veel hoop op een match. Ik dacht: dat is zoeken naar een speld in een hooiberg. Geen moment is bij me opgekomen dat ik naast mijn donorvader ook halfbroers en zussen zou kunnen vinden. Maar dat gebeurde: niet alleen mijn donor is gevonden, ook heb ik inmiddels al 11 halfbroers en -zussen gevonden.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 23: Jaarverslag Fiom 2014

Met mijn halfbroers en -zussen voelde ik meteen een band. We zien elkaar helaas niet vaak, slechts 1 à 2 keer per jaar, omdat we allemaal verspreid over het land wonen. Maar als we elkaar zien, is het altijd meteen weer een kippenhok. Het is grappig om bepaalde trekjes terug te zien bij de anderen. Zo hebben we dezelfde humor. Ook flappen we allemaal snel dingen eruit en praten we allemaal met onze handen. De jongens hebben uiterlijk veel gemeen.

Ik heb mijn vader nu twee keer ontmoet. Het contact met hem is helaas niet helemaal geworden, wat ik ervan gehoopt had. Tijdens de eerste ontmoeting heeft hij me zijn stamboom laten zien, dat vond ik geweldig, om meer te weten te komen van de familiehistorie. Maar ik vond ook dat hij slecht luisterde en afstandelijk was. Daarnaast vertelt hij aan mij en mijn halfbroers en -zussen verschillende verhalen. Daar ben ik een beetje klaar mee, vertel gewoon de waarheid. Maar ja, hij is wie hij is. Ik accepteer dat. We hebben nu nog af en toe contact via de mail.’

Mieke:

‘Als je achteraf hoort hoe het KI-centrum te werk is gegaan, dan schrik je je kapot. De donor heeft heel erg veel gedoneerd. De arts is compleet buiten zijn boekje gegaan. De regel was dat een donor maximaal 8 keer doneerde. Maar er lopen misschien wel wel 200 halfbroers en -zussen van Jaleesa rond. Ook hebben ze gelogen over de afkomst van de donor: de donorvader blijkt half Surinaams te zijn, dus helemaal niet Indisch, zoals aan ons verteld.

Er loopt nu een zaak tegen de behandelend arts van het KI-centrum. Een goede zaak, want het is belangrijk dat dit soort wanpraktijken aan het licht komen.

Jaleesa:

Ik ben, ondanks alles, wel heel blij dat ik mijn donorvader ben gaan zoeken. Het ontbrekende puzzelstukje is gelegd. Wat ik miste kan ik nu invullen. Ik kan vragen stellen aan hem, dingen delen met m’n broers en zussen. Ik weet waar ik vandaan kom, wat mijn identiteit is. Als ik een kind krijg, kan ik nu ook zeggen waar zijn of haar overgrootvader vandaan komt. Het verhaal is compleet.

Totaal aantal aanmeldingen donoren Fiom KID-DNA

Databank:

215&

Totaal aantal aanmeldingen donorkinderen:

46189

nieuwe aanmeldingen in 2014 Totaal aantal gematchte

personen:

9336

personen in 2014 gematcht

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 24: Jaarverslag Fiom 2014

ISS Nederland – welzijnswerk over de grensMaatschappelijk werk kent geen grenzen. De groei van het aantal buitenlanders in Nederland en de toegenomen contacten van Nederlanders met het buitenland betekenen vanzelfsprekend ook dat men in het welzijnswerk steeds vaker stuit op problemen die onze landsgrenzen te buiten gaan. Natuurlijk is het voor de vele welzijnsinstellingen in Nederland ondoenlijk om elk een eigen, uitgebreid netwerk van internationale contacten te onderhouden. Daarom is er een organisatie die zich speciaal toelegt op dit werk en waarop iedereen die met grensoverschrijdende menselijke problemen te maken krijgt een beroep kan doen. Die organisatie heet International Social Service (ISS).

ISS beschikt over een internationaal netwerk met vertegenwoordiging in ongeveer honderd landen. De Nederlandse vertegenwoordiging (ISS Nederland) maakt sinds 1999 deel uit van Fiom. Voor ISS adviseert en/of bemiddelt Fiom bij grensoverschrijdende sociaal-juridische problemen op het gebied van draagmoederschap, donorkinderen, gezaghebbenden- en voogdijkwesties, adopties, kinderontvoering en bij internationale zoekacties. In 2014 heeft Fiom/ISS Nederland 100 internationale maatschappelijk werk cases behandeld.

ISS 90 jaarIn 2014 bestond ISS 90 jaar. Ter ere van dit jubileum is een bundel uitgegeven met informatie over ISS en ervaringsverhalen.

Lees het hier terug (PDF, 3.81 MB).

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 25: Jaarverslag Fiom 2014

KennisoverdrachtAfstammingsvragen spelen een rol bij adoptie, bij moderne voortplantingstechnieken en zoeken naar familie. Snelle ontwikkelingen zorgen voor nieuwe dilemma’s op verschillende terreinen. Om bij deze ontwikkelingen het recht op afstammingsinformatie te blijven onderstrepen, mengt Fiom zich regelmatig in het publieke en politieke debat. Fiom agendeert thema’s, doet voorstellen voor oplossingen bij beleidsvragen en beantwoordt vragen van publiek, media, politici en beleidsmakers.

In 2014 namen we actief deel aan discussies over draagouderschap, over misstanden bij spermabanken in het verleden, het vondelingenluikje, en het zogenaamde ‘wensoudertoerisme’. Fiom is herhaaldelijk in de media geweest over deze onderwerpen, en heeft advies gegeven aan de Staatscommissie Herijking Ouderschap.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 26: Jaarverslag Fiom 2014

Recht op RootsOm zichtbaar en invoelbaar te maken waarom het belangrijk is om te kunnen beschikken over afstammingsinformatie, organiseerde Fiom in november 2014 de conferentie ‘Recht op Roots’. Een gemêleerd gezelschap nam deel aan de conferentie, waaronder professionals werkzaam bij de Raad voor de Kinderbescherming, fertiliteitsklinieken, archiefbeheer, hulpverlening, adoptieorganisaties en wetenschap. Ook waren er persoonlijk betrokkenen als donorkinderen, geadopteerden en donoren. Met inspirerende sprekers, ervaringsverhalen, discussies en deelsessies werd het thema ‘afstamming’ vanuit verschillende invalshoeken belicht.

Cijfers Expertise-overdracht en kennisuitwisseling afstammingsvragen:

74.079bezoekers fiom.nl

2188 bezoekers kenniscollecties op gebied van

afstammingsvragen

120bezoekers op conferentie rond

afstammingsvragen ‘Recht op Roots’

12professionals nemen deel aan expertmeeting

draagmoeder/donorschap

Fiom in het publieke debat: 8 keer op tv,15 keer op radio, 42 keer in (online) dagbladen, 9 keer in vrouwen-, studenten-, en vakbladen

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 27: Jaarverslag Fiom 2014

Waarom organiseerde Fiom een expertmeeting rond donorschap en draagmoederschap?

Steeds vaker lijken mensen met hulp van een draagmoeder of een anonieme zaad- of eiceldonor in het buitenland hun kinderwens te willen vervullen. De betreffende kinderen hebben later geen toegang tot hun afstammingsgegevens of kennis van hun bijzondere ontstaansgeschiedenis, ondanks het feit dat dit een internationaal kinderrecht is. In Nederland is sinds 2004 de Wet Donorgegevens van kracht, waardoor donorkinderen vanaf hun 16e jaar informatie over hun donor kunnen achterhalen.

Door veranderingen aan te brengen in de situatie in Nederland, kan wellicht in een aantal situaties voorkomen worden dat mensen een oplossing in het buitenland zoeken met anonieme donoren.

Wat is zoal besproken tijdens de meeting?

Er is van gedachten gewisseld over de indicaties en voorwaarden voor hoogtechnologisch draagmoederschap in Nederland. Kunnen we hier de mogelijkheden verruimen om met behulp van een draagmoeder invulling te geven aan de kinderwens? Daarnaast is er aandacht besteed aan de werving van donoren en best practices op dit gebied in Engeland. De onderliggende vraag hierbij was hoe we in Nederland het aantal eicel- en zaaddonoren kunnen vergroten. Ook hebben we gesproken over de voorlichting en begeleiding van wensouders en draagmoeders.

En.. wat kwam eruit?

De herziening van de richtlijn voor hoogtechnologisch draagmoederschap is (vooralsnog) een interne medische

discussie. Omdat de discussie zich ook op maatschappelijk niveau afspeelt, is het goed om met elkaar in gesprek te blijven.

Met name op de laatste onderwerpen liggen aangrijpingspunten voor verbetering: Om het aantal donoren in Nederland te vergroten is een nieuwe impuls in de werving gewenst. We zijn geïnspireerd door de manier waarop de donorwerving in Engeland wordt aangepakt en in een vervolg maken we graag gebruik van hun ervaring.

Tot slot kan de voorlichting aan donoren, wensouders, draagouders en donorkinderen sterk verbeterd worden. De voorkeur heeft een niet-commercieel en onafhankelijk landelijk informatiepunt. Goede afstemming en samenwerking tussen de verschillende organisaties en belangengroepen is belangrijk zodat kennis en ervaring gedeeld kan worden.

De expertmeeting heeft een goede basis gelegd voor verdere samenwerking tussen de sociale, sociaal-juridische en medische sector op het onderwerp donor- en draagmoederschap. In 2015 hopen we samen een aantal vervolgstappen te zetten.

Expertmeeting Donor-/draagmoederschapIn december 2014 organiseerde Fiom een Expertmeeting Donor-/ Draagmoederschap met 12 professionals uit het werkveld, waaronder gynaecologen, fertiliteitartsen en de Raad voor de Kinderbescherming. Het betrof een gezamenlijke verkenning of draagmoederschap en het gebruik van donoren in Nederland toegankelijker gemaakt kan worden, binnen de wettelijke kaders. Sandra van Loon, senior beleidsmedewerker bij Fiom, vertelt in een interview meer over dit onderwerp.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 28: Jaarverslag Fiom 2014

Werken bij een organisatie die maatschappelijke waarde heeftAls je bij Fiom werkt, houd je je bezig met thema’s, vragen en dilemma’s die niet altijd eenvoudig zijn. Ongewenste zwangerschap, je kind afstaan, adoptie, zoeken naar biologische familie, tienerouderschap. Het heeft altijd te maken met besluitvorming op cruciale punten in iemands leven.

Fiom deelt kennis en begeleidt mensen bij het maken van een juiste keuze. Ongeveer 40 beleidsmedewerkers, hulpverleners en ondersteunend personeel zetten zich in om de keuzevrijheid van ongewenst zwangere vrouwen en het recht op afstammingsgegevens te waarborgen.

Hoe is het om voor Fiom te werken? Lees de interviews met 3 collega’s die op verschillende gebieden werkzaam zijn.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 29: Jaarverslag Fiom 2014

Truus GrootTruus werkt sinds 2009 als casemanager voor Fiom/ISS Nederland. Ze houdt zich voornamelijk bezig met internationale zoekacties en kinderbeschermingszaken.

Het meest trots op mijn werk ben ik als een zoekactie succesvol is en ik bijvoorbeeld een geadopteerde in contact kan brengen met familieleden. Je begrijpt dan ook dat ik me aan ieder strohalmpje vast klem bij internationale zoekacties.

Maar het is vaak ingewikkeld. Zoekacties kunnen jaren duren en het managen van de verwachtingen van de zoekers is daarom ook belangrijk. In veel landen gaan dingen nu eenmaal langzamer dan hier. De snelle digitale technieken die wij hier hebben, zijn niet overal voorhanden. In Indonesië bijvoorbeeld, een archipel van 17.508 eilanden, is niet overal internet. De ISS collega’s daar moeten dus via vliegtuig, trein, bus, boot, fietstaxi’s en brommers op weg naar afgelegen zoekplaatsen. De weinige collega’s die we er hebben, het grote zoekgebied, het kan heel lang duren.

Ook zijn in veel niet-westerse landen geen officiële registers beschikbaar. We zoeken dan soms via advertenties in lokale kranten. Dat is dan echt duimen dat het iets oplevert.

Zoekacties zijn ook moeilijk als de informatie die we krijgen van de zoekende over de gezochte niet klopt. Dit komt helaas vaker voor dan me lief is. Dan blijkt dat er ooit gesjoemeld is met gegevens. Veelbelovende documenten met stempels en oude foto’s blijken dan niets waard, als een DNA-test bewijst dat er geen verwantschap is. Ik kan me er moeilijk bij neerleggen als een zoekactie doodloopt. Voor de hulpverleners lijkt me dat nog moeilijker, zij begeleiden de zoeker.

Waar ik ook echt trots op ben is onze KID-DNA databank. Deze staat internationaal flink in de belangstelling. Er is contact met Engeland, Duitsland, België en Australië. Er zijn zelfs onderzoekers uit Japan overgekomen, om te leren van onze KID-DNA databank. Ik vind het mooi dat we door onze kennis uit te wisselen collega’s over de hele wereld kunnen helpen met zoekacties die te maken hebben met donoren en donorkinderen.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 30: Jaarverslag Fiom 2014

Naomi Boer Naomi Boer werkt als senior beleidsmedewerker bij Fiom en houdt zich voornamelijk bezig met digitalisering en het ontwikkelen van Fiom als kennisorganisatie.

Mijn credo is ‘kennis delen is kennis vermenigvuldigen’. Ik geloof er in dat als je kennis met elkaar deelt, iedereen daar beter van wordt. Je leert meer, je wordt zelfredzamer, je contacten met partners in het veld worden beter en door het delen van ideeën komt er ruimte voor inspiratie! Ik denk zelfs dat het delen van kennis en ideeën essentieel is om mee te kunnen bewegen in de veranderende welzijns- en zorgwereld.

Fiom bezit -met bijna 85 jaar ervaring- erg veel specialistische kennis over ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen. Deze kennis is bruikbaar voor verschillende doelen en doelgroepen. Behalve voor hulpverlening is de kennis toepasbaar voor publieke en politieke meningsvorming en beleidsontwikkeling.

Ik vind het enorm interessant om voor Fiom na te denken hoe we onze kennisfunctie kunnen uitbouwen. Trots ben ik erop dat we steeds meer stappen zetten naar Fiom als kennisorganisatie. Onze online kenniscollectie wordt steeds uitgebreider, er lopen verschillende onderzoeken en onze expertise wordt ingezet tijdens congressen en workshops.

Digitale oplossingen zijn belangrijk om onze kennis te delen, om feedback te krijgen op onze kennis en dienstverlening, en ook om een dialoog aan te gaan met de doelgroep. In het komende jaar zou ik graag nog meer samen met onze doelgroepen willen co-creëren aan kennis, aan online hulp tools en onze websites.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 31: Jaarverslag Fiom 2014

Jeen van BeekJeen werkt al 18 jaar bij Fiom als hulpverlener. Hij voert besluitvormingsgesprekken met ongewenst zwangere vrouwen en hun partners, begeleidt bij zoekacties naar familie en geeft trainingen en workshops voor Fiom.

Je kind afstaan, adoptie, je zwangerschap al dan niet uitdragen, zoeken naar biologische verwanten. Fiom-werk gaat over vragen, problemen en dilemma’s die de rest van iemands leven kunnen bepalen en van alle tijden zijn en blijven. Het heeft altijd te maken met besluitvorming op cruciale momenten in het leven van mensen. Het gaat ook over accepteren, rouwen en kansen creëren.

Ik vind het heel bijzonder dat ik op die cruciale momenten iets kan betekenen. Om de cliënt te helpen bij het maken van een juiste keuze, zonder oordeel over de keuze die de cliënt uiteindelijk maakt. Het gaat erom dat hij of zij er verder mee kan leven. Het gaat om de kwaliteit van het besluit, niet om de inhoud ervan.

De mix van hulpverlenen, trainen en voorlichten is voor mij een perfecte combinatie. Wat ik leer van cliënten en collega’s gebruik ik weer in mijn trainingen. Zonder die praktijkervaring zou ik dat niet kunnen.

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 32: Jaarverslag Fiom 2014

82%

1%1%

1%

0% 15%

VWS Subsidie

Rente inkomsten

Bijdragen cliënten

Inkomsten ISS

Overige inkomsten

Frictie inkomsten

Inkomsten Fiom 2014

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 33: Jaarverslag Fiom 2014

62%

9%

6%

3%

3%

13%

4%

Loonkosten

Sociale lasten

Pensioen lasten

Personele kosten

Huisvestingskosten

Organisatie kosten

Kosten aanvullende subsidie

Verdeling kosten Fiom 2014

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 34: Jaarverslag Fiom 2014

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa 91.412€ 119.684€

Vlottende activa

Vorderingen en Debiteuren/ O.Activa 81.698€ 68.649€

Liquide middelen 3.163.000€ 1.619.409€ 3.244.698€ 1.688.058€

Totaal activa 3.336.110€ 1.807.742€

PASSIVA

Eigen vermogen 467.158€ 221.830€

Voorzieningen 2.420.803€ 1.212.058€

Kortlopende schulden en overlopende passiva 448.149€ 373.854€

Totaal passiva 3.336.110€ 1.807.742€

Balans per 31 december 2014 Fiom

31 december 2014 31 december 2013

31 december 2014 31 december 2013

2.580.996€ 2.053.843€

531.182€ + 58.839€ +

3.112.178€ 2.112.682€

2.166.947€ + 1.966.964€ +

41.435€ + 54.579€ +

682.253€ + 421.981€ +

€ 2.890.636 - € 2.443.524 -

221.542€ -330.842€

Verlies- en winstrekening Fiom 2014

Bedrijfsopbrengsten:

Instellingssubsidie ministerie VWS

Overige bedrijfsopbrengsten

Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten:

Personeelskosten

Afschrijvingskosten

Overige bedrijfskosten

Som der bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat

Financiële baten en lasten € 26.149 + € 19.967 +

TOTAAL RESULTAAT FIOM 247.691€ -310.875€

Incidentele baten en lasten -€ -€

RESULTAAT INCL. INC. BATEN & LASTEN 247.691€ -310.875€

Realisatie 2014 Realisatie 2013

Fiom in eenoogopslag

Voorwoord Rineke van Kessel

Ongewenste zwangerschap Afstammingsvragen Personeel Financieel rapportSpecialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen

Page 35: Jaarverslag Fiom 2014

Meer informatie en contactMeer informatie over Fiom kunt u vinden op onze website, www.fiom.nl.

Fiom Kruisstraat 1 5211 DT ’s-Hertogenbosch

(088) 126 49 00 [email protected]

Het online jaarverslag is financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van VWS.

Specialist bijongewenste zwangerschapen afstammingsvragen