Jaarverslag 2013

2

Voorwoord 5 De bibliotheek als: kennis (deel-)centrum 6Boekstart 6Digitale etalages 6Cursus Open Boek 6Lezingen 6Workshops 6Tabletcafé 6Website voor leeskringen 6

De bibliotheek als: afspiegeling vande maatschappij 7 Nieuwe vestiging Sas van Gent 7Oefenen.nl 7Website voor ouders van jonge kinderen 7Website voor basisschooljeugd 7Digitale proeverij 7Openingsfeest Kinderboekenweek 7Vestrock 7Theaters in Zeeland 7Verhuizing bibliotheek Oostburg 7SOKA Plus informatiezuilen 7De onbemande bibliotheek 7Seniorenconsulent 7

De bibliotheek als: samenwerkingspartner 8Tuinarchitect Tom de Witte 8De bibliotheken in Beveren, Sint-Gillis-Waas en Stekene 8Het basisonderwijs 8De Anton Wilderode Poëziewedstrijd 8Natuur&Zo 8Schrijfster Mirjam van Beijsterveldt 8Pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven 8Loyaliteitsprogramma Voordeel met je Biebpas 8Organisatie Axel 800 jaar 8

De bibliotheek als: ambassadeur van taal en lezen 9Jaar van het voorlezen 9Nationale Voorleesdagen 9Nationale Voorleeswedstrijd 9Campagne Lees meer 9Zeeuws-Vlaams Dictee der Nederlandse Taal 9Kinderdictee 9Jeugdschrijvers Hans Hagen, Jan Paul Schutten, Gerard Tonen, Wouter van Reek, Annemarie Bonen Gertie Jaquet 9WelkBoek 9De LuisterBieb app 9Mobiel infopunt Visio 9BereSlimme Boeken 9BoekStart 9 Jaarcijfers 10 Uitleningen 10Aantal leden 10

Inhoudsopgave

3

Terneuzen

Axel

Breskens

Biervliet

Hoek

Hulst

Kloosterzande

Koewacht

Oostburg

PhilippineSluiskil

Vogelwaarde

Zaamslag

Sas van Gent

jaarverslag 2013

4

jaarverslag 2013

Voorwoord

De bibliotheek is harder nodig dan ooit!

Vaak wordt mij de vraag gesteld of de bibliotheek van voorbijgaande aard is? Immers, je kunt op internet toch alles vinden en tegenwoordig ook digitale boeken lezen?

Mijn antwoord is dan steevast dat de bibliotheek in deze tijd harder nodig is dan ooit! Hieronder zo maar een paar voorbeelden.

· De hedendaagse openbare bibliotheek is destijds opgericht om alle burgers in staat te stellen aan de maatschappij deel te laten nemen. Daarvoor was het noodzakelijk dat de burger kon lezen en dat er informatie voorhanden was. In onze huidige maatschappij is daar nog een dimensie bij gekomen: de burger moet tegenwoordig ook digitaal vaardig zijn. Allerlei (overheids-) instellingen zijn bijvoorbeeld in eerste instantie nog uitsluitend digitaal te benaderen. Het is een onwaarheid dat iedereen (ook de jeugd) goed met een computer om kan gaan: velen komen niet verder dan spelletjes spelen of gebruiker de computer/smartphone of tablet voor social media.

· We hebben in Nederland ongeveer 1,5 miljoen laaggeletterden. Dat is maar liefst 10% van de bevolking. Deze bevolkingsgroep heeft veel problemen met lezen en schrijven en kunnen daardoor maar beperkt aan de maatschappij deel nemen; ze zijn relatief vaker ziek en vaker werkeloos etc. En hun kinderen hebben een grotere kans om ook laaggeletterd te worden.

· Taal- en woordenschatontwikkeling van jonge kinderen staan onder druk. Daarmee staan ook hun kansen op een vervolgstudie en carrière onder druk.

· Uit onderzoek blijkt dat 25%(!) van de mensen ouder dan 55 jaar zich eenzaam voelt.

De (intussen wettelijke) taken zoals (digitale)educatie; leesbevordering en ontmoeting sluiten dus naadloos aan bij bovenstaande sociologische ontwikkelingen (digitalisering, ontlezing en vergrijzing). En vragen om een forse extra inspanning van de bibliotheek.

Dat is volledig in tegenspraak met de fikse bezuinigingsdoelstellingen die ons worden opgelegd. 2013 was dan ook een jaar met grote tegenstellingen.

We hebben door deze bezuinigingen helaas afscheid moeten nemen van een groot gedeelte van onze collega's. Anderzijds zijn we in staat geweest om de noodzakelijke vernieuwing van onze vestigingen verder gestalte te geven.

Met als hoogtepunt de opening van de nieuwe bibliotheek in Sas van Gent. Volgens velen (en ook mijzelf) is deze bibliotheek de allermooiste van Nederland. Een bibliotheek die alle nieuwe ontwikkelingen samenbrengt: de collectie voor volwassenen wordt frontaal gepresenteerd en ingedeeld in genres. Het jeugdgedeelte is ingedeeld op leeftijd; doordacht kleurgebruik helpt de jeugd zoeken naar het juiste boek. Daarnaast is er een mooie collectie tijdschriften en is er een fijne leestafel. Het inleveren en uitlenen kan via de zelfbedieningsbalie en de bibliotheek is ook onbemand toegankelijk. Alles in één dus.

Met ongeveer 400.000 bezoekers per jaar voorzien we dus niet alleen in een behoefte, maar door de ontwikkelingen zijn we harder nodig dan ooit! In dit jaarverslag leest u nog veel meer over de activiteiten van de bibliotheek in Zeeuws-Vlaanderen.

Ik wens u veel leesplezier toe en hoop u nog steeds te mogen ontmoeten in één van onze vestigingen.

Met vriendelijke groet,Rudi Crombeendirecteur/bestuurder

5

Het programma BoekStart loopt al een aantal jaren succesvol in de bibliotheek. In 2013 bezoeken tientallen

ouders samen met hun baby de informatie-

ochtenden, die verspreid over Zeeuws-Vlaanderen

plaats vinden. Aan de hand van een thema en een spreker, zoals een logopedist, worden allerlei opvoedkundige zaken behandeld.

Informatie op een snelle manier bij zoveel mogelijk ontvangers aanbieden gaat het best digitaal. Daarvoor heeft de bibliotheek de . digitale etalagesDigitale etalages zijn informatie portals (themawebsites) van bibliotheken. Centraal staan de unieke collecties van bibliotheken. Maar de etalages etaleren veel meer dan boeken: beeld, geluid, nieuws en agenda worden met zorg geselecteerd. Rondom de etalages zijn netwerken opgebouwd via online kanalen als sociale media maar ook offline.

Met de cursus Open Boek leidt de bibliotheek leerkrachten in het basisonderwijs op tot leescoördinator. In 2013 krijgen acht leerkrachten hun certificaat uitgereikt in de bibliotheek in Biervliet.

In 2013 is de bibliotheek het podium voor een aantal lezingen, zoals

een lezing stamboomonderzoek en een lezing over Suriname. Ook bezoeken diverse schrijvers de bibliotheek.

Geschiedkundigen Misjoe Verleyen en Marc De Meyer

verzorgen een toelichting bij hun boek 'Augustus 1914, België op

de vlucht'. Miriam Guensberg vertelt over de achtergronden

van haar roman 'Poolse tranen', over de filosofie, over het schrijfproces én over het lot van de soldaten van de Eerste

Poolse Pansterdivisie in de Tweede Wereldoorlog. Zij

heeft zich laten inspireren door de bewogen, spannende geschiedenis van haar Pools-joodse vader.

De workshop iPad, de workshop fotoboek maken en, nieuw in 2013, het tabletcafé zijn erg in trek en voorzien duidelijk in een behoefte.

Voor is er een leeskringenapart gedeelte van de website ingericht. De Zeeuws-Vlaamse leeskringen kunnen daar terecht voor achtergrond informatie over actuele literaire titels en uitgebreide informatie over literaire excursies.

de Bibliotheek als... kennis(deel-)centrum

6 Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen

De leescoördinatoren

Lezing Miriam Guensberg

Lezing Suriname

Workshop fotoboek maken

Een veranderende samenleving vraagt om een flexibele bibliotheek. De nieuwe vestiging in Sas van Gent, die op 1 maart 2013 haar deuren

opende, is dan ook opgezet volgens het

nieuwste concept. Hierin is de inrichting, de presentatie en de collectie opgebouwd op

basis van kennis en ervaringen uit de retailwereld.

De exclusieve toegang in de bibliotheek tot digitale informatie is in 2013 grondig herzien. Steeds meer databanken zijn tevens thuis via het internet te raadplegen. Nieuw in het aanbod is Oefenen.nl. Deze portal is een startpunt voor mensen die interactief aan de slag willen met het verbeteren van hun basisvaardigheden, zoals taal, rekenen, internetten en omgaan met geld.Voor kinderen zijn er speciale pagina's op de website gecreëerd, één gericht op ouders van jonge kinderen basisschooljeugd en één gericht op de .

Verder is er veel animo voor de workshop iPad voor beginners. In

samenwerking met Toonbeeld wordt er een digitale

proeverij gehouden waarbij beide

organisaties hun digitale

cursusaanbod aan de man

brengen.

Tijdens de kinderboekenweek wordt er in de bibliotheken een groot openingsfeest gehouden. Veel kinderen komen samen met hun vader, moeder, opa, oma, buurman, buurvrouw etc. naar de bibliotheek om deel te nemen aan een spellencircuit.

De bibliotheken zijn voorverkoopadres voor Vestrock en de theaterbrochures van het Scheldetheater en het Ledeltheater vinden gretig aftrek in alle vestigingen.

In Oostburg verhuist de bibliotheek naar de Brouwerijstraat. In deze winkelstraat is het heel makkelijk voor het publiek om even binnen te stappen.

De Stichting Ouderenzorg Kanaalzone geeft via de SOKA Plus informatiezuilen in de vestigingen Philippine en Sluiskil op een gebruiksvriendelijke manier informatie over hun zorg- en dienstverlening.

Er komt steeds meer vraag naar en aandacht voor de onbemande bibliotheek. Landelijk wordt er dan gekeken naar Zeeuws-Vlaanderen, in Zaamslag staat immers één van de eerste. De KRO maakt een reportage over de onbemande bibliotheek in Biervliet.

Nieuwe senior leden worden benaderd door de consulent senioren van de bibliotheek en uitgenodigd voor een kennismakingsochtend. Onder het genot van een kopje koffie komen de mogelijkheden van de bibliotheek aan de orde.

de Bibliotheek als... afspiegeling van de maatschappijde Bibliotheek als... afspiegeling van de maatschappij

7

Sas van Gent

Oefenen.nl

Oostburg

spelletjesmiddag Kinderboekenweek

jaarverslag 2013

de Bibliotheek als... afspiegeling van de maatschappij

Een greep uit de samenwerkingpartners van de bibliotheek

Tuinarchitect Tom de Witte geeft advies tijdens de Nationale Tuinontwerpdag.

In samenwerking met de gemeente Hulst en de bibliotheken in Beveren, Sint-

Gillis-Waas en Stekene wordt er een taalquiz georganiseerd.

De basisscholen krijgen voor de eerste maal de producten en diensten van de bibliotheek digitaal aangeboden via bibliotheekzeeuwsvlaanderen.nl

De prijsuitreiking van de poëziewedstrijd voor Vlaamse

en Zeeuws-Vlaamse jongeren tussen de 9 en 16 jaar. De Anton van Wilderode

Poëziewedstrijd vindt plaats in de bibliotheek Hulst. Joke

Schauvliege, Vlaams minister leefmilieu, natuur en cultuur maakt samen met burgemeester Mulder van Hulst en Hildegard Coupé de prijswinnaars uit onze eigen streek bekend. Tijdens de drukbezochte prijsuitreiking worden de gedichten door de scholieren voorgedragen. In de bibliotheek in Hulst zijn de winnende gedichten te bezichtigen.

Boekstart in de Kinderopvang is beschikbaar in alle gemeenten van Zeeuws-Vlaanderen. De bibliotheek organiseert de cursus interactief voorlezen voor de pedagogisch medewerkers, ook zorgt ze voor een aantrekkelijke

leesplek en een startcollectie geschikte boekjes in de kinderopvang.Bij kindercentrum Foxkidz in Kloosterzande, de Kleine Beer in Oostburg en het Zonnehuisje in Sas van Gent is dit feestelijk gevierd.

Samen met zijn Natuur&Zoer diverse activiteiten rondom het klimaat. Onder andere de tentoonstelling “De kunst van recyclen in Zeeland“. In alle Zeeuwse gemeenten hebben kinderen in de leeftijd van 8 tot en met 12 jaar van verschillende Buitenschoolse Opvangcentra een workshopprogramma gevolgd. In deze workshops werden de inzameling en recycling van elektrische apparaten op een creatieve en interactieve manier toegelicht. De kinderen mochten zelf geschikte apparaten demonteren en onderzochten uit welke onderdelen en materialen een apparaat bestaat. Van verschillende materialen uit deze e-waste hebben de kinderen kunstwerken gemaakt.

Schrijfster en wereldreizigster Mirjam van Beijsterveldt is even terug in haar geboorteplaats en leest voor uit haar prentenboek “De avonturen van de Huunkvogel.“

in 2013 bestaat Axel 800 jaar. De bibliotheek participeert onder andere in de feestelijkheden door een tentoonstelling van maquettes gemaakt door basisschoolleerlingen.

Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen sluit aan de bij het landelijke loyaliteitsprogramma “Voordeel met je Biebpas“. Op vertoon van de bibliotheekpas krijgen leden korting op entreekaarten, kunnen ze meedoen aan een actie, ontvangen ze exclusieve toegang of een gratis attentie.

8

de Bibliotheek als... samenwerkingspartner

Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen

de Bibliotheek als... samenwerkingspartner

2013 is Jaar van het Voorlezen. Het voorleesonbijt tijdens de Nationale Voorleesdagen is een uitgelezen moment om dit in te luiden. Voor basisschool leerlingen is er de Nationale Voorleeswedstrijd.

Met de campagne Lees Meer introduceert de bibliotheek een gevarieerd e-books aanbod. Ook niet-leden kunnen hier van gebruik maken.

Aan het Zeeuws-Vlaams dictee der Nederlandse taal doen een zestigtal

deelnemers mee, zowel specialisten

als liefhebbers. Vooral in de laatste categorie is het een

spannende strijd waaruit Joost Verheyen als winnaar naar voren komt. Het niveau van dit dictee heeft grote bekendheid bereikt, ook over de grens. Dankzij enthousiaste lokale sponsoren is er een leuke goodiebag voor alle deelnemers.

Samen met de werkgroep Kinderactiviteiten Leonardo Zeeland organiseert de bibliotheek voor alle

kinderen van groep 7 en 8 van de basisschool een

kinderdictee. 24 Teams nemen deel en maken een pittig dictee

met als thema: 'Erik of het klein insectenboek'. De schrijver is Marc de

Smit, die ook het dictee voor volwassenen schrijft. In het kader van de Cultuurmenu's krijgen basisscholen in de gemeente Sluis bezoek van de jeugdschrijvers , en Hans Hagen Jan Paul SchuttenGerard Tonen.

Wouter van Reek, Annemarie Bon en Gertie Jaquet bezoeken basisschool Het Geuzennest in Biervliet. Deze bezoeken zijn de verzilvering van het cadeau van de gemeente Terneuzen aan de school, uitgereikt tijdens de opening van de Brede School.

Bibliotheekboeken uitzoeken kan ook thuis, WelkBoek helpt daarbij. Door middel van een keuze uit selectiecriteria, door een bepaald plot te kiezen, of door aan te geven aan welke kenmerken de hoofdpersonage moet voldoen komt er een leesadvies tevoorschijn.

Luisterend lezen wordt steeds populairder. Via de LuisterBieb app van de bibliotheek zijn er romans beschikbaar maar ook hoorcolleges, voorlees boeken voor kinderen en voor tieners boeken voor de lijst.

Het mobiele infopunt van Visio is bij de bibliotheek aanwezig om mensen met een leesbeperking van advies te voorzien.

Bereslimme Boeken zijn interactieve animatiefilms van bekende prentenboeken voor kinderen van 3 tot 7 jaar. De animaties zijn in de bibliotheek te bekijken en ook thuis via een code die verkrijgbaar is in de bibliotheek.

Het landelijke project BoekStart voor baby's stimuleert ouders voor te lezen aan hun kind. De bibliotheek speelt hierbij een centrale rol door het verstrekken van een gratis BoekStartkoffertje, een bibliotheeklidmaatschap en er wordt een

BoekStarthoek in de bibliotheek. ingericht. In 2013 bestaat BoekStart 5 jaar. In de bibliotheken worden BoekStart koffieochtenden georganiseerd met een logopedist als gastspreker.

de Bibliotheek als... ambassadeur van taal en lezen

9jaarverslag 2013

Jaarcijfers

Uitleningen 2013Axel 65.412Breskens 10.975Biervliet 15.673Hoek 13.315Hulst 153.776Kloosterzande 33.364Koewacht 14.024Oostburg 98.392Philippine 13.214Sluiskil 10.201Sas van Gent 33.503Terneuzen 236.070Vogelwaarde 16.656Zaamslag 16.168Totaal 730.743

GemeentenHulst 203.796Sluis 109.367Terneuzen 417.580

Per kernGemeente Hulst Hulst 153.776Kloosterzande 33.364Vogelwaarde 16.656Totaal 203.796

Gemeente SluisBreskens 10.975Oostburg 98.392Totaal 109.367

Gemeente TerneuzenAxel 65.412Biervliet 15.673Hoek 13.315Koewacht 14.024Philippine 13.214Sluiskil 10.201Terneuzen 236.070Zaamslag 16.168Totaal 417.580

Uitleningen 2012eningen 2012Axel 66.456Breskens 15.247Biervliet 16.342Hoek 12.962Hulst 158.386Kloosterzande 40.314Koewacht 15.473Oostburg 101.165Philippine 14.620Sluiskil 14.728Sas van Gent 29.600Terneuzen 238.758Vogelwaarde 16.200Zaamslag 18.979Totaal 758.230

GemeentenHulst 216.828Sluis 116.412Terneuzen 427.918

Per kernGemeente Hulst Hulst 158.386Kloosterzande 40.314Vogelwaarde 16.200Totaal 216.828

Gemeente SluisBreskens 15.247Oostburg 101.165Totaal 116.412

Gemeente TerneuzenAxel 66.456Biervliet 16.342Hoek 12.962Koewacht 15.473Philippine 14.620Sluiskil 14.728Terneuzen 238.758Zaamslag 18.979Totaal 427.918

Aantal leden23.181

Aantal leden22.850

10 jaarverslag 2013

11