LSA Jaarverslag 2013

46
2013 Jaar van verandering Jaarverslag

description

In ons jaarverslag legt het LSA verantwoording af en blikt het terug op het voorgaande jaar.

Transcript of LSA Jaarverslag 2013

Page 1: LSA Jaarverslag 2013

2013Jaar van verandering

Jaarverslag

Page 2: LSA Jaarverslag 2013

2 LSA Jaarverslag 2013

Page 3: LSA Jaarverslag 2013

3

Inhoud

Voorwoord 5

1 Bijeenkomsten 71-1 Regionale Praktijkdagen 7

1-2 Jubileumconferentie 10

1-3 Landelijke Bewonersdag 11

1-4 Landelijke Praktijkdagen 13

1-5 Werkgroepen: jaar van verandering 14

1-6 Zomerschool 15

2 Projecten 172-1 Kan wél! 17

2-2 Advies en service aan derden 19

2-2-1 Bewonersdeskundigen 19

2-2-2 Advies secretariaat 19

2-2-3 Dossier-opbouw 20

2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk 20

2-4 Experiment BewonersBedrijven 21

2-5 Europees netwerk Community Enterprises 29

3 Communicatie 313-1 LSA BewonersBerichten 31

3-2 Internetsites 32

3-3 Twitter 33

3-4 Facebook 34

3-4 Publicaties 34

4 Organisatie 374-1 Bewonersplatform 37

4-2 Bestuur 38

4-3 Personeel 38

4-4 Werkzaamheden LSA-secretariaat 40

4-5 Financiële verantwoording 40

Bijlagen 431-Ledenlijst Bewonersplatform 43

2-Overzicht adoptiekamerleden en hun wijken 45

Inhoud

Page 4: LSA Jaarverslag 2013

4 LSA Jaarverslag 2013

Bewoners zijn en blijven de bron van energie

Een luid gejuich ging op toen het LSA tijdens de Landelijke Bewonersdag op

23 november 2013 in Eindhoven bekendmaakte dat de afkorting LSA vanaf dat

moment niet meer het woord ‘Aandachtswijken’ in zijn vaandel draagt, maar

dat de A voortaan staat voor ‘Actieve bewoners’.

Het was niet voor niets dat dit precies gebeurde op ons 25-jarig jubileumfeest.

In het Evoluon, de bakermat van de energie, daar moest het gebeuren. Alleen al

door de titel van de dag ‘Bron van Energie’ konden we er niet meer omheen.

In dit jubileumjaar hebben de leden van het LSA (het LSA platform) hard

gewerkt om de vereniging aan te passen aan de huidige tijd en klaar te maken

voor de toekomst. Onze statuten zijn bijgesteld. Een van de belangrijke beslui-

ten die we hebben genomen is dat wij ons niet alleen meer richten op bewo-

nersorganisaties in door het Rijk aangewezen aandachtswijken, maar dat we

ons breder richten. Alle georganiseerde actieve bewoners die werken aan de

leefbaarheid van de eigen stadswijk zijn vanaf nu van harte welkom als lid van

ons platform.

Er gebeurt heel veel in het land: er komen meer BewonersBedrijven en wijk-

ondernemingen, wijkbewoners nemen buurthuizen over, bibliotheken die met

sluiting worden bedreigd komen in handen van de buurt, stadstuinen ontstaan

en bij veel voorzieningen die dreigen weg te vallen komen wijkbewoners in

actie om het over te nemen. De overheid sluit zich bij deze nieuwe beweging

aan en probeert het te benoemen: een participatiesamenleving, de doe-

democratie. Echt overheidstermen, daar doen wijkbewoners niet aan. Wij zijn

gewoon keihard aan het werk om ook in crisistijd stadswijken leuk en leefbaar

te houden.

Meerdere malen vroegen wij dit jaar aan minister Stef Blok om al deze initia-

tieven te faciliteren. We vragen niet om geld, maar om rechten en om stimu-

lerende maatregelen, zodat onze creativiteit en energie niet verloren gaat in

diffuse overleggen en energie slurpende strategieën. De minister gaf niet thuis

en verwees ons naar de gemeente. De lokale overheid staat immers dichter bij

de burger. Maar wat nu als de lokale overheid daar niet op is ingesteld? Wij

blijven het Rijk aanspreken op de taak deze beweging van actieve vrijwilligers

te faciliteren. We blijven roepen dat er naast nieuwe plichten ook nieuwe

rechten moeten komen: buurtrechten.

Page 5: LSA Jaarverslag 2013

5

Het LSA blijft zich ook de komende 25 jaar hard inzetten voor de actieve

burgers. Zij zijn en blijven de bron van energie in de wijk.

Namens het bestuur LSA

Joke Bakker

Bestuursvoorzitter

Voorwoord

Page 6: LSA Jaarverslag 2013

6 LSA Jaarverslag 2013

Page 7: LSA Jaarverslag 2013

7

1 BijeenkomstenEen belangrijk doel van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewo-

ners (LSA) is het bevorderen van de uitwisseling van kennis en ervaring tussen

bewoners. Actieve bewoners hebben een schat aan kennis en ervaring. Zij

worden meer en meer gevraagd om een leidende rol te spelen in de wijken. De

overheid trekt zich terug, veel voorzieningen en ook welzijnswerkers worden

wegbezuinigd. Er wordt gesproken over een participatiemaatschappij waarin

de overheid steeds meer een participerende rol aanneemt. Dat geldt ook voor

leefbaarheidsbevordering in de stadswijken. Daarmee krijgt de actieve bewo-

ner een sleutelrol in de wijkenaanpak. Daarom is het van groot belang dat ac-

tieve vrijwilligers hun kennis up-to-date houden, door kennis met elkaar uit te

wisselen via workshops, publicaties, debatten en bijeenkomsten van het LSA.

Het LSA is de enige landelijke organisatie met een grote achterban van actieve

bewoners uit de stadswijken van Nederland. Wij weten welke kennisbehoeftes

er zijn en kunnen daarom (studie)bijeenkomsten organiseren die toegespitst

zijn op de rol van bewoners in de wijkaanpak.

Onze doelgroep is de actieve en geïnteresseerde wijkbewoner. Extra aandacht

besteden we aan het betrekken van bewoners die lid zijn van een bewoners-

groep die participeert in de ontwikkeling en uitvoering van wijkgericht achter-

standsbeleid.

Het LSA heeft vele jaren ervaring met het organiseren van bijeenkomsten voor

deze doelgroep. Het doel van deze bijeenkomsten is niet altijd hetzelfde. Er zijn

informatieve bijeenkomsten gericht op het uitwisselen van kennis en ervaring.

Daarnaast zijn er discussiebijeenkomsten gericht op een specifiek onderwerp

en meer trainingsgerichte bijeenkomsten waarbij het gaat om het aanleren van

vaardigheden of het zicht krijgen op het eigen functioneren als organisatie.

1-1 Regionale Praktijkdagen

Onder de titel Buurten in de Regio organiseert het LSA al enkele jaren regionale

praktijkdagen. Deze kleinschalige en laagdrempelige dagen worden in de wij-

ken georganiseerd rondom actuele thema s. Op onze regionale bijeenkomsten

worden actuele interessante thema’s besproken en wijkprojecten bekeken.

Thema’s en projecten die interessant zijn voor iedereen die zich bezig houdt

met de verbetering van leefbaarheid. De bijeenkomsten komen tot stand in

samenwerking met de bewonersgroep van de betreffende wijk. Op de regionale

1. Bijeenkomsten

Page 8: LSA Jaarverslag 2013

8 LSA Jaarverslag 2013

praktijkdagen kunnen bewoners kijken en leren van een collega-bewoners-

groep. De uitwisseling van ervaringen, successen en problemen staat centraal.

Datum: 2 november 2013

Stad: Enschede, Velve-Lindenhof

Titel: Tijdreis door krachtwijk Velve-Lindenhof

Datum: 4 oktober 2013

Stad: Arnhem, Kronenburg

Titel: Grrroen in Kronenburg & Appelgaard

Datum: 6 september 2013

Stad: Zaandam, Poelenburg

Titel: Hoe verder na 25 jaar professionele aandacht?

Datum: 22 juni 2013

Stad: Eindhoven, Woensel -West

Titel: Woensel-West doet het zelf!

Datum: 25 mei 2013

Stad: Almere, Stedenwijk

Titel: Burgers de baas in Stedenwijk

Datum: 19 april 2013

Stad: Dordrecht, Krispijn

Titel: Krispijn vernieuwd

Datum: 23 maart 2013

Stad: Venray, Brukske

Titel: Wat is nou Venray zonder Brukske?

Datum: 2 februari 2013

Stad: Groningen, Korrewijkweg en de Hoogte

Titel: Grunneger Power

Page 9: LSA Jaarverslag 2013

9

ResultatenIn dit verslagjaar, 2013, bestond het LSA 25 jaar. Op de regionale bijeenkomsten

hebben we op verschillende manieren stilgestaan bij dit jubileum. Met feeste-

lijkheden en door na te denken over het beleid dat er is geweest. Er is 25 jaar

gebiedsgericht beleid geweest. Wat heeft gewerkt en wat niet? Op welke wijze

de gebiedsgerichte aanpak al dan niet succes heeft gehad, alsmede hoe bewo-

nersgroepen het nu rooien met een duidelijk minder aanwezige overheid, dat

waren onderwerpen die op alle regionale praktijkdagen ter sprake kwamen.

Het waren bijzonder goede bijeenkomsten en we zien dat deze kleinschalige

bijeenkomsten nog steeds voldoen aan een behoefte van bewoners. Het is een

goede manier om zowel lokale als wijkoverschrijdende thema’s te bespreken.

De bijeenkomsten versterken het netwerk van bewoners en het zijn mooie mo-

menten voor een wijk om zich op een positieve manier in de kijker te spelen.

De opkomst van de regiodagen was goed, gemiddeld waren er 58 bezoekers

(waarvan 41 de ondergrens was en 98 de bovengrens). De doelgroep voor de

regiodagen zijn actieve bewoners uit stadswijken. De bijeenkomsten in 2013

duurden elk 4 tot 6 uur.

Zo’n 10 procent van de bezoekers waren beroepskrachten en gemeentelijke

bestuurders. Ook de plaatselijke pers was vaak aanwezig om verslag te doen

voor de regionale dagen. Het allergrootste deel van de bezoekers (90 procent)

bestond uit onze primaire doelgroep: actieve bewoners. Daarbij zagen we meer

dan de afgelopen jaren nieuwe gezichten op de bijeenkomsten. Daar zijn we

blij mee. Deze nieuwe mensen horen nu bij de contacten van het LSA en wor-

den digitaal en per post op de hoogte gehouden van de vereniging.

De deelnemers aan de regionale praktijkdagen hebben een verslag toegestuurd

gekregen. Deze verslagen staan ook op onze website. Door de online verslagen

bereiken de bevindingen van de bijeenkomsten ook geïnteresseerden die niet

op de bijeenkomsten aanwezig waren.

Het LSA had het voornemen om zes regionale praktijkdagen te houden in het

verslagjaar 2013. Daarnaast waren er twee van de regionale bijeenkomsten in

2012 doorgeschoven naar 2013. Dat kwam omdat er eind 2012 door een drukke

agenda van bewonersgroepen niet voldoende tijd was om alle geplande bijeen-

komsten te houden. In 2013 is dit dus ingehaald, door acht geslaagde bijeen-

komsten te houden.

1. Bijeenkomsten

Page 10: LSA Jaarverslag 2013

10 LSA Jaarverslag 2013

1-2 Jubileumconferentie 25 jaar aandacht voor wijken

Dit jubileumjaar wilden wij niet alleen met de bewoners vieren op de Lande-

lijke Bewonersdag (zie paragraaf 1-3 Landelijke Bewonersdag), we wilden ook

een conferentie houden met de politiek en het maatschappelijk middenveld. De

aanleiding van de conferentie was dat dit verslagjaar zowel het gebiedsgerichte

beleid als het LSA 25 jaar bestaan. Nu, na 25 jaar, en juist in crisistijd is de

politieke aandacht voor wijken grotendeels weggevallen. Officieel is er nog een

wijkaanpak, maar het geld ervoor is grotendeels weggevallen. We zitten in een

overgangsfase naar andere verhoudingen tussen overheid en burger. Daarin

wilden we op zoek gaan naar vormen van samenwerking. Het LSA ziet dat er

nog volop werk te doen is om de beweging van actieve innovatieve bewoners

te stimuleren. We riepen vertegenwoordigers uit de zorg, het onderwijs, het

bedrijfsleven, bewonersgroepen en de overheid bij elkaar om ideeën uit te wis-

selen en afspraken te maken.

26 juni 2013 Den Haag Jubileumconferentie 25 jaar aandacht voor wijken

ResultatenOp 26 juni kwamen zo’n 100 mensen samen in Het Spaansche Hof in Den Haag

op de conferentie ‘25 jaar aandacht voor wijken’ om te spreken over hoe burger-

kracht en de brede burgerbeweging ondersteund kan worden. Acht innovatieve

burgerinitiatieven presenteerden zichzelf kort aan acht ronde tafels. Daarna

werden gesprekken gevoerd worden en keek ieder vanuit zijn verantwoordelijk-

heid op welke manier hij de burgerbeweging kan en wil ondersteunen. Dit re-

sulteerde soms tot concrete toezeggingen, vaker tot verdiepende gesprekken en

nieuwe inzichten. Tijdens de dag bleek dat de verschillende partijen zeker een

rol voor zichzelf zien in de stimulering en ondersteuning van bewonerskracht.

De kiem tot nieuwe samenwerkingen tussen zeer diverse partners is gelegd.

Het LSA zal deze partijen in de toekomst vaker in contact brengen met initia-

tiefnemers van burgerprojecten en de nieuwe samenwerkingen ondersteunen.

Wat betreft de aanwezige minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok, krijgt

het LSA daar alle tijd voor. Hij gaf in een positieve speech aan dat hij een groot

fan is van het LSA en dat hij de vereniging nog 25 jaar gunt.

Naar aanleiding van deze conferentie is er een artikel in dagblad Trouw ver-

schenen. Ook is er ter gelegenheid van de conferentie een filmpje gemaakt door

het LSA waar verschillende innovatieve bewonersgroepen vertellen op welke

manier zij samenwerking zoeken en met wie. Bekijk het filmpje: Burgerkracht

zoekt Samenwerking.

Page 11: LSA Jaarverslag 2013

11

1-3 Landelijke Bewonersdag

Al meer dan 20 jaar organiseert het LSA de Landelijke Bewonersdag. Dit is de

grootste jaarlijkse bijeenkomst voor bewoners uit aandachtswijken. Dit jaar

vond de Landelijke Bewonersdag plaats op 23 november in het Evoluon in

Eindhoven. En het is weer gelukt, we hebben er met zijn allen een geweldige

Landelijke Bewonersdag van gemaakt. Het was een inhoudelijke, informatieve

en heel feestelijke dag.

De organiserende partners (het LSA in samenwerking met het ministerie van

BZK, de Nederlandse Woonbond, de gemeente Eindhoven, bewonersplatform

Woensel Noord en woningcorporaties Trudo en ‘Thuis) werden het snel eens

over de naam van de dag: Bron van energie. De gedachte achter die naam is

dat bewoners de bron van energie zijn. De bron van energie van veranderingen

en verbeteringen in hun buurt, van feest en gezelligheid, van sociale cohesie,

van wijkeconomie. En dat die energie hoog was, bleek meteen al uit de massale

aanmeldingen voor de grootste bewonersconferentie van het jaar. Ruim een

week van te voren was de Landelijke Bewonersdag 2013 ‘uitverkocht’. Dik 850

deelnemers waren ingeschreven. Grotendeels vrijwilligers die een stap verder

gaan dan participatie, mensen die niet wachten op de overheid maar zelf aan

de slag gaan door een BewonersBedrijf of wijkonderneming op te zetten, door

een buurthuis in zelfbeheer over te nemen of door van dat verloederde braak-

liggende stuk grond een buurttuin te maken.

23 november 2013 Eindhoven Bron van energie

ResultatenDe naamsbekendheid van de Landelijke Bewonersdag is groot. Het hele jaar

door ontvangt het LSA telefoontjes en mailtjes van bewoners die willen weten

waar en wanneer de Landelijke Bewonersdag wordt gehouden. Dit keer was het

enthousiasme van bewoners zo groot dat de dag al een week van te voren vol

zat. Helaas pasten er niet meer dan 850 bewoners (plenair) in het Evoluon. Er

werden vanuit veel wijken bussen geregeld om met groepen actieve bewoners

samen af te reizen naar de Landelijke Bewonersdag, dit wijst op een enorme

betrokkenheid van onze achterban.

Op de Landelijke Bewonersdag zijn er veel nieuwe contacten gemaakt tussen

bewoners en oude contacten zijn opgehaald. Er is kennis gedeeld en veel vrij-

willigers uit de wijken hebben hernieuwde energie gekregen om verder te gaan

met hun onnoemelijk belangrijke werk.

1. Bijeenkomsten

Page 12: LSA Jaarverslag 2013

12 LSA Jaarverslag 2013

Op deze Landelijke Bewonersdag onderstreepten we het belang van de energie

van bewoners. Zij zijn degenen die verandering en verbeteringen in de wijk

mogelijk maken. In een tijd waarin de overheid veel overlaat aan deze bewo-

ners, is het essentieel dat ze worden gefaciliteerd, dat ze mogelijkheden krijgen

en zeker niet worden tegengewerkt door bureaucratie. LSA-voorzitter Joke Bak-

ker vertelde aan de aanwezige minister Stef Blok dat de wijkaanpak nog een

goed vervolg kan krijgen als het Rijk op korte termijn met maatregelen komt.

Zij pleitte onder meer voor de invoering van buurtrechten. Er gebeurde nog

veel meer op de grote bijeenkomst; er was een politiek café waar werd terugge-

keken op 25 jaar beleid met onder meer oud minister Ella Vogelaar, er was een

wijkquiz, er waren Woonbond-energiecoaches, er waren inspirerende visionai-

re sprekers en bewoners uit Eindhoven presenteerden hun nieuwe platform:

Bewoners Beweging Eindhoven. Daarnaast was er een levendige bewoners-

markt met meer dan 60 kraampjes van bewonersgroepen uit het hele land. Zij

presenteerden zichzelf en hun energieke projecten en initiatieven.

Aan het eind van de dag, aan het eind van het jaar 2013, onthulde het LSA nog

een grote verandering. Het LSA verandert zijn naam. LSA-bestuurslid Marion

van Beurden maakte bekend dat de A in LSA niet meer voor Aandachtswij-

ken staat, maar voor Actieve bewoners. Voortaan heten we Landelijk Samen-

werkingsverband Actieve bewoners. Deze boodschap werd met luid gejuich

ontvangen.

Er is veel persaandacht geweest voor de Landelijke Bewonersdag. De bijeen-

komst heeft zelfs het NOS Journaal gehaald: bekijk het item hier.

Er is enorm veel getweet. De hashtag van de dag (#LBD13) was die middag

trending topic. Ga voor een twitterverslag van de dag naar

www.lsabewoners.nl/twitterverslag-lbd13/.

Verslagen van de dag zijn ook gepubliceerd op onze eigen website, makkelijk te

vinden wegens zijn domeinnaam (www.landelijkebewonersdag.nl), op onze blog

(www.lsabewoners.nl/blog) en in ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten.

Het beoogde resultaat voor 2013 was dat we een tweedaagse bijeenkomst

gehouden zouden hebben die een combinatie zou zijn tussen een jubileum-

congres en een Landelijke Bewonersdag. In plaats daarvan hebben we twee

verschillende bijeenkomsten gehouden, een jubileumcongres en een Landelijke

Bewonersdag. Dit was in vele opzichten praktischer. Met name omdat we nu de

tijd hadden om allebei de evenementen de voorbereiding en (pers)aandacht te

geven die ze verdienden.

Page 13: LSA Jaarverslag 2013

13

1-4 Landelijke Praktijkdag

Bij regionale bijeenkomsten zijn vaak de lokale praktijk en de lokale ervaringen

het uitgangspunt, bij praktijkdagen is het thema van de dag maatgevend, dit

onderwerp staat de hele dag centraal. Vanuit meerdere perspectieven (wijken,

bewonersgroepen, disciplines) wordt een onderwerp nader bestudeerd en

bediscussieerd. In 2013 heeft het LSA een praktijkdag gehouden over het eigen

experimentele project BewonersBedrijven.

5 november Arnhem Praktijkdag BewonersBedrijven:

5 november Arnhem Sociaal ondernemerschap in transitie

PraktijkdagOp 5 november organiseerde het LSA de praktijkdag BewonersBedrijven: Soci-

aal ondernemerschap in transitie. Het experimentele project van het LSA helpt

bewonersgroepen sociale bedrijven in de wijk op te zetten. De mensen die deze

BewonersBedrijven besturen waren op deze dag aanwezig om te vertellen over

hun ervaringen. Daarnaast waren er professionals met ervaringen en ideeën

over sociaal ondernemerschap van onder meer KNHM, Twynstra Gudde, HET

LAB Rotterdam, The BS Network, Bureau Paul Guds en RIGO. De bijzondere

combinatie van kantelaars uit de praktijk en frisdenkers met andere achter-

gronden zorgde ervoor dat dit een erg interessante dag werd.

De onderwerpen die aan de orde kwamen waren zeer divers. In interactieve

sessies gingen we dieper in op onderwerpen als verdienmodellen, onderzoek,

vastgoed, transitie, markt en samenwerken.

Tijdens de plenaire aftrap lichtte Henk Cornelissen, directeur van het LSA, het

project BewonersBedrijven toe. Wat zijn BewonersBedrijven precies en hoe

staat het project ervoor? Wenda Doff van onderzoeksbureau OTB nam ons mee

in de voorlopige conclusies van het onderzoek dat zij uitvoeren naar de ont-

wikkeling van BewonersBedrijven. Sjef Hamer, voorzitter van het BewonersBe-

drijf Malburgen, vertelde over de bijzondere locatie waar we te gast waren: het

Bruishuis in Arnhem.

Resultaten landelijke praktijkdagEr waren ruim 100 bezoekers op deze praktijkdag. Er waren bijzonder veel

mensen die zelf op het punt stonden om sociaal ondernemer te worden of daar

net mee begonnen waren. Ook waren er veel bewoners die geen plannen had-

den om ondernemer te worden, maar wel bezig waren met het in zelfbeheer

overnemen van maatschappelijk vastgoed.

1. Bijeenkomsten

Page 14: LSA Jaarverslag 2013

14 LSA Jaarverslag 2013

Op de praktijkdag is veel informatie gedeeld. Het project BewonersBedrijven

spreekt tot de verbeelding van velen, en er zijn veel vragen over het nut en

de werking van dit project en van sociaal ondernemerschap in het algemeen.

Het is nog een erg nieuw gebied voor zowel bewoners als voor ambtenaren en

politici en de behoefte aan informatie is erg groot. Er werden zes inspirerende

workshops aangeboden, waarvan iedereen er twee kon volgen. Er was zowel

tijdens de lunch als tijdens de borrel veel ruimte om te netwerken, iets wat

van groot belang is voor beginnende sociale ondernemers. Op de dag werden

readers uitgedeeld met veel informatie over BewonersBedrijven en naderhand

ontvingen de deelnemers verslagen van alle workshops.

Op de dag zelf is veel gebruik gemaakt van social media, met name Twitter.

Zo werd de dag door een grote groep mensen gevolgd van een afstand. Ach-

teraf is er door meerdere bloggers over de dag geschreven. Zelf hebben we op

onze websites en in ons blad LSA BewonersBerichten aandacht besteed aan de

bijeenkomst.

1-5 Werkgroepen: jaar van verandering

Economisch, maatschappelijk en politiek is Nederland in beweging. Daar heb-

ben de stadswijken en hun bewoners vanzelfsprekend veel mee te maken. De

mensen hebben nog minder te besteden, de wijken krijgen minder aandacht,

de (lokale) overheid heeft minder geld en de burgers krijgen meer verantwoor-

delijkheid voor elkaar en voor hun omgeving.

Om in deze veranderende omstandigheden goed en effectief te werken als

vereniging van en voor actieve bewoners moeten wij ook altijd in beweging

blijven. Daarom zochten we met elkaar naar verdieping, naar vragen en naar

antwoorden. We stelden drie werkgroepen in om na te denken over drie on-

derwerpen. Met de input die we kregen binnen deze werkgroepen kwamen we

tot een strategie om de komende jaren net zo sterk en actueel te zijn als we de

voorgaande jaren zijn geweest.

De drie werkgroepen waren als volgt getiteld:

1. Inspelen op veranderingen: hoe doen we het?

2. Inspelen op veranderingen: hoe betalen we het?

3. Inspelen op veranderingen: hoe organiseren we het?

De drie werkgroepen werden begeleid en georganiseerd door een bestuurslid

van het LSA en een van de LSA teamleden.

Page 15: LSA Jaarverslag 2013

15

ResultatenElke werkgroep is twee keer bij elkaar gekomen om samen constructief na te

denken en te spreken. Van deze bijeenkomsten zijn verslagen gemaakt. Die

verslagen zijn samengevat in de notitie ‘LSA 2013; jaar van verandering’. Op de

bijeenkomst van het platform op 16 maart 2013 is deze notitie besproken en

zijn principebesluiten aangenomen. Vervolgens heeft een groep bestaande uit

platformleden, bestuursleden en werknemers van het LSA tijdens de Zomer-

school (zie 1-5) gedurende twee dagen hard gewerkt om een aantal onderwer-

pen verder uit te diepen en tot concrete voorstellen te komen (zie 4-1).

1-6 Zomerschool

De Zomerschool is een meerdaagse bijeenkomst exclusief voor de LSA-plat-

formleden. Tijdens deze zomerschool komen onderwerpen aan bod die voor

vrijwilligers in de wijk nuttig zijn.

We organiseren nu vier jaar achter elkaar een zomerschool. In 2010 was er een

trainingsbijeenkomst coachingsvaardigheden, in 2011 is er een training geor-

ganiseerd om de zogeheten dialoogmethodiek eigen te maken en een dialoog-

tafel voor te kunnen zitten. In 2012 had de tweedaagse bijeenkomst het thema:

‘verbinden en vernieuwen’. Op 8 en 9 augustus 2013 werd er een zomerschool

gehouden in Rotterdam. Dit jaar stonden de veranderingen binnen de vereni-

ging LSA centraal.

ResultatenIn de eerste helft van 2013 zijn, anticiperend op de snelle veranderingen in de

maatschappij, werkgroepen van de verenigingsraad aan de slag gegaan om

voorstellen te ontwikkelen voor inhoud, vorm en financiering van de activitei-

ten in de komende jaren. En op de Zomerschool zijn twintig van onze vereni-

gingsleden daar verder op door gegaan. Welke acties zijn nodig om de vereni-

ging toekomstbestendig te maken, hoe geven we die vorm, wie doet dat en hoe

communiceren we hierover?

De spirit en het enthousiasme van alle deelnemers was geweldig. Kritisch,

bevlogen en constructief werd er gediscussieerd. En er zijn vele spijkers met

koppen geslagen. Daarnaast was het ook erg gezellig. Er is hard gezongen rond

het kampvuur.

Over de zomerschool is een kort verslag geschreven en dat is verspreid onder

onze leden.

1. Bijeenkomsten

Page 16: LSA Jaarverslag 2013

16 LSA Jaarverslag 2013

Page 17: LSA Jaarverslag 2013

17

2 ProjectenHet LSA voert verschillende projecten uit. De projecten zijn verschillend van

aard. Het uiteindelijke doel is altijd om bewoners te helpen hun wijk leuker en

leefbaarder te maken.

2-1 Kan wél!

In elke wijk in Nederland wonen mensen met hart voor ‘hun’ wijk. Zij hebben

ideeën, plannen en zelfs dromen voor de wijk. Kan wél! daagt ze uit om dit te

realiseren. Kan wél! is een project van het LSA dat zich richt op de activering

van bewoners in hun eigen wijk. De werking van Kan wél! is simpel, we sturen

een Kan wél!-coach de wijk in, gewapend met kennis, informatie en een eigen

budget. Deze coach benadert actief mensen en daagt ze uit zelf een activiteit of

project op te zetten in de wijk. De initiatiefnemers worden begeleid, zonder dat

iets wordt overgenomen.

ResultatenIn 2013 is het project Kan wél! iets in omvang teruggelopen. De reden daarvan is

dat het LSA niet meer actief werft voor dit project. In juni van 2013 is het project

Kan wél! Risicojongeren in Delft beëindigd. Daarnaast hebben twee projecten in

2013 het hele jaar gedraaid. Dat was een project in Delft (Kan wél! Jong Buiten-

hof/ 40+ wijk: Gillisbuurt) en een project in Almere (Almere 40+ gebied: Staats-

liedenwijk, Kruidenwijk en Stedenwijk).

Kan wél! Jong risicojongeren Delft Gillisbuurt Dit project is gericht op overlast gevende jongeren in de Gillisbuurt. Het project

heeft gelopen tot 1 juni van 2013. Jongeren werden aangespoord om iets po-

sitiefs met hun tijd te doen. Doordat de LSA-coaches erg dicht bij de jongeren

staan (in taalgebruik en houding) en doordat de coaches direct kunnen hande-

len en geen bureaucratische en tijdrovende molens moeten doorlopen, kunnen

ze de moeilijk bereikbare risicojongeren daadwerkelijk beïnvloedden en moti-

veren tot positievere acties. De activering van deze jongeren met als doel dat ze

zelfstandig activiteiten kunnen ontwikkelen of zelfs een organisatie zouden op-

richten bleek al in 2012 met deze groep echter niet haalbaar. De inzet voor 2013

was dan ook gericht op coaching van individuele jongeren en op samenwerking

met de reguliere welzijnsinstelling voor zover dit binnen de leeftijdscategorie

2. Projecten

Page 18: LSA Jaarverslag 2013

18 LSA Jaarverslag 2013

valt waar deze instelling zich conform gemeentelijk beleid op richt. Dit is ten

dele gelukt. Een deel van de gecoachte jongeren heeft positieve ontwikkelingen

doorgemaakt door de begeleiding: werk gevonden, weer naar school gegaan,

schulden afgelost etc. Een deel is voortijdig afgehaakt en bleek nog lastiger te

begeleiden dan van te voren was ingeschat.

Kan wél! Jong BuitenhofDit project loopt sinds 2009 en richt zich op jongeren van 10-14 jaar. In 2013 is er

weer enorm veel gebeurd in deze aandachtswijk, er zijn veel jongeren actief ge-

worden, er is een flink aantal projecten gestart, en projecten die reeds opgezet

waren zijn door blijven lopen. Kan wél! werd naar de wijk gehaald omdat deze

wijk kampt met veel leefbaarheidsproblemen. Het doel was meer activiteit, vro-

lijkheid en leefbaarheid in Buitenhof, georganiseerd voor en door jongeren. Het

project heeft fantastisch veel initiatieven opgeleverd voor de buurt. Van gratis

salsalessen voor moeders en dochters tot straatfeesten, technische bouwdagen

en de oprichting van een winkel voor de buurt door jongeren (Kiahsusa). Er zijn

gedurende het hele jaar twee buurtcoaches actief geweest in dit gebied.

Kan wél! Jong Almere 40+Het project Kan wél! Jong is gecontinueerd in Almere in het 40+ gebied (Krui-

denwijk, Staatsliedenwijk en Stedenwijk). Er is een stevig netwerk van jongere

buurtbewoners (12 t/m 25 jaar oud) opgebouwd die actief zijn geworden en een

eigen project hebben opgezet of daaraan hebben bijgedragen. In 2013 is er een

grote hoeveelheid bewonersprojecten opgezet. Naast veel eenmalige activitei-

ten (van kerstdiners tot toneelstukken) is er ook een aantal structurele projec-

ten opgezet door jonge buurtbewoners. Zo zal het project ‘Jonge mantelzorgers’,

waarin mantelzorgers elkaar ondersteunen, door blijven lopen. Ook de ‘Game-

dag’, georganiseerd door mensen met autisme om aandacht te vragen voor

autisme, zal een vervolg krijgen.

Verrassend genoeg waren veel initiatieven die jongeren hebben uitgevoerd

niet alleen gericht op ontmoeting of recreatie, maar hadden ze een sociaal-

maatschappelijk doel. Het project heeft gezorgd voor veel contacten in de wijk,

tussen jongeren onderling en tussen jongeren en organisaties in de wijk.

2-2 Advies en service aan derden

Het LSA krijgt veel advies- en servicevragen. Onder de titel ‘Advies en service

aan derden’ brengen we een aantal activiteiten onder één noemer:

Page 19: LSA Jaarverslag 2013

19

2-2-1 Bewonersdeskundigen Bewoners zijn de deskundigen in de wijk, dat roept het LSA al lang. Maar dat

betekent natuurlijk niet dat elke bewoner of elke bewonersgroep alle deskun-

digheid in huis heeft. Met elkaar hebben we dat wel. Dat is het idee achter het

project Bewonersdeskundigen.

Het LSA heeft een netwerk van ervaren bewoners opgezet die andere bewoners

kunnen adviseren. Dit netwerk heeft op dit moment veertien Bewonersdes-

kundigen. Allemaal mensen die al jaren actief zijn in hun wijk. Ze hebben ieder

hun eigen expertises en kunnen en willen andere bewoners adviseren. De

Bewonersdeskundigen zijn vrijwilligers uit het hele land die van het LSA een

training coachingsvaardigheden hebben gehad.

Zij kunnen adviezen geven over uiteenlopende onderwerpen die zich kunnen

aandienen rond herstructurering, wijkaanpak en bewonersparticipatie. Naast

dit advieswerk kunnen onze Bewonersdeskundigen ook worden ingezet op

congressen en seminars op het gebied van bewonersparticipatie. Bewonersdes-

kundigen zijn ervaringsadviseurs die zelf in een bewonersorganisatie hebben

gewerkt of nog werken. Zij adviseren andere bewoners die ergens mee zitten.

Een enkele keer kan bij een specifieke vraag een professional worden ingezet

via het LSA. De kosten worden door de lokale partij zelf gedragen.

Resultaten Het netwerk van Bewonersdeskundigen is stabiel gebleven. Er zijn veertien

Bewonersdeskundigen. Er zijn in dit kalenderjaar verschillende deskundigen

ingezet, meestal voor korte vragen, één maal voor een langer traject.

2-2-2 Advies secretariaatAlle vragen die bij het secretariaat binnenkomen worden verdeeld en doorge-

geven aan de LSA-beroepskracht die het meest geschikt daarvoor is, dan wel

die er op dat moment tijd voor kan vrijmaken. Er komen bij het LSA vele ad-

viesvragen binnen. Veel voorkomende onderwerpen zijn: vragen over door het

LSA ontwikkelde methodieken (ABCD, Kan wél, BewonersBedrijven), vragen

om een bijdrage te leveren aan presentaties, lezingen, deelname aan debatten

en rondetafelgesprekken, bepaalde vormen van samenwerking (methodiekbe-

schrijvingen) et cetera. Bewoners krijgen voorrang op adviesvragen, maar ook

adviesvragen van professionele organisaties worden beantwoord.

ResultatenHet LSA-secretariaat krijgt rond de tien adviesvragen per week binnen. Het

heeft in 2013 dus honderden vragen per mail, Twitter en telefoon behandeld.

2. Projecten

Page 20: LSA Jaarverslag 2013

20 LSA Jaarverslag 2013

We hebben adviesgesprekken gevoerd, interviews afgegeven aan landelijke

en lokale media, meegewerkt aan studieopdrachten en speeches gehouden op

verschillende conferenties en bijeenkomsten van derden.

2-2-3 DossieropbouwOmdat onze website veel bezocht wordt door mensen die gericht op zoek zijn

naar informatie, proberen we hier ook toegankelijk en duidelijk informatie

voor bewoners samen te brengen. We werken aan informatiedossiers op ver-

schillende gebieden. In 2013 hebben de volgende onderwerpen bijzonder veel

aandacht gekregen: Zelfbeheer van wijkaccommodaties, Tweede Kamerleden

adopteren een wijk, Buurtrechten en BewonersBedrijven.

2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk

Voor dit project sluiten bewoners uit een aandachtswijk een overeenkomst met

Tweede Kamerleden die geldig is voor de hele kabinetsperiode. De Kamerleden

adopteren een wijk. Elk Kamerlid geeft individueel invulling aan het adoptie-

ouderschap. Door middel van dit project kunnen Kamerleden de uitvoering en

effecten van wijkbeleid aan de hand van de ervaringen van bewoners volgen.

En bewoners van aandachtswijken kunnen in de keuken kijken van de lan-

delijke politiek, waardoor er meer wederzijds begrip ontstaat. Het LSA volgt

via de bewoners hoe deze contacten verlopen en publiceert daarover in het

kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Op vergaderingen van het Bewoners-

platform worden ervaringen van bewoners uitgewisseld. In het contract tussen

bewoners en Kamerleden is opgenomen dat de Kamerleden een bezoek van de

wijkbewoners aan de Tweede Kamer zullen organiseren. De intensiviteit van

het contact tussen het Kamerlid en de wijkbewoners is mede afhankelijk van

de persoonlijke invulling van de adoptie door de Kamerleden. De intensiviteit

blijkt in de praktijk te variëren. Een aantal Kamerleden bezoekt de wijk af en

toe en een aantal vrij frequent, soms zelfs maandelijks.

In 2012 was het kabinet gevallen en daarmee zijn de overeenkomsten komen

te vervallen. In 2013 hebben we alle Tweede Kamerleden opnieuw benaderd

met de vraag of ze een aandachtswijk willen adopteren. Daarna hebben we hen

gekoppeld aan bewoners en hun organisaties in de stadswijken.

ResultatenEr zijn 29 Kamerleden die samen 30 wijken hebben geadopteerd. Bijna alle po-

litieke partijen zijn vertegenwoordigd. Een van de adopties is voortijdig beëin-

Page 21: LSA Jaarverslag 2013

21

digd omdat het Kamerlid zich terugtrok uit de Tweede Kamer (Henk Krol). Op de

website van het LSA is er een apart deel waar alle Kamerleden en hun adoptie-

wijken te vinden zijn. Tevens wordt hier al het nieuws wat er over de adoptie te

melden is, gemeld. We zien dat er verschillende Kamerleden en bewonersgroe-

pen erg veel uit hun adoptie halen. Zo bezoekt Kamerlid Jacques Monasch re-

gelmatig vergaderingen van het Wijkplatform van zijn adoptiewijk: Sperkhem-

Tuindorp in Sneek. Daarnaast heeft hij een serie werkbezoeken gedaan waarin

hij onder meer meeliep met de wijkagent om een nog completer beeld te krijgen

van de wijk en haar bewoners. Ook de nieuwe adopties hebben een positieve

start gehad. Het LSA heeft een nieuw adoptiecontract laten ontwerpen. Het

tekenen van deze contracten met bewoners en Kamerleden zijn vaak bijzondere

gebeurtenissen geweest waar veel lokale belangstelling voor was. Anoushka

Schut-Welkzijn (VVD) heeft van het tekenen van het nieuwe contract bijvoor-

beeld een bijzondere dag gemaakt in Amsterdam Noord, wijk: Vogel/IJplein-

buurt. Zij heeft verschillende projecten en locaties in de wijk bezocht.

Er is dit jaar geen landelijke bijeenkomst gehouden voor dit project, maar er

zijn vele kleine bijeenkomsten in de wijken geweest. Het LSA heeft hier vaak

verslag van gedaan, zowel op de website, als in het blad LSA BewonersBerich-

ten als via social media.

2-4 Experiment BewonersBedrijven

Het LSA is in 2012 gestart met de uitvoering van het experiment Bewoners-

Bedrijven met als doel in drie jaar tijd 10-15 bewonersgroepen verspreid over

het land, te helpen om een BewonersBedrijf te starten. BewonersBedrijven zijn

bedrijven van, voor en door actieve vrijwilligers die tot doel hebben hun buurt

economisch, fysiek en sociaal te helpen ontwikkelen. De principes die aan het

Engelse concept van ‘community enterprises’ ten grondslag liggen zijn overge-

nomen als uitgangspunt voor de startende BewonersBedrijven.

Naast de ondersteuning van bewonersgroepen die door het ministerie van BZK

gefinancierd werd voor de twee eerste projectjaren, kan het LSA startkapitaal

verstrekken aan beginnende BewonersBedrijven om eventuele tekorten in de

eerste twee jaar te kunnen afdekken of noodzakelijke investeringen te kunnen

doen. Dit is mogelijk dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij

(1 mln) en een toezegging van het Fonds Werken aan Wonen (0,7 mln).

Omdat het LSA door het kunnen toekennen van een geldbedrag in een dub-

belrol terecht zou kunnen komen van ondersteuner en beoordelaar, is ervoor

gekozen een beoordelingscommissie in te stellen. De commissie bestaat uit

2. Projecten

Page 22: LSA Jaarverslag 2013

22 LSA Jaarverslag 2013

drie onafhankelijk deskundigen. De commissie adviseert het LSA voorafgaand

aan de start van een BewonersBedrijf over de haalbaarheid van het onderne-

mingsplan.

Resultaten

Zeer veel in gang gezet Er zijn sinds de start bijna twee jaar voorbij. Eind 2012 is het eerste Bewoners-

Bedrijf (in Leeuwarden) van start gegaan en eind 2013 zijn er nog drie Bewo-

nersBedrijven officieel begonnen. Daarmee is de oorspronkelijke planning van

zes starters in 2012 niet gehaald. Ondanks steeds toenemende (pers)belang-

stelling, het grote enthousiasme en evenveel doorzettingsvermogen bij de ini-

tiatiefgroepen waarvan sommigen al meer dan twee jaar bezig zijn, blijkt het

een grote opgave om als initiatiefgroep een BewonersBedrijf te ontwikkelen.

Aan de andere kant is er, naast de oprichting van deze vier BewonersBedrijven,

zeer veel in gang gezet;

• er zijn voorbeeldstatuten ontwikkeld

• er zijn afspraken gemaakt met de Belastingdienst over het aanvragen van de

ANBI status

• er is een levendige informatie-uitwisseling tussen kandidaat-BewonersBe-

drijven tot stand gekomen (zowel digitaal als in real life)

• er is aan een EU-uitwisselingsproject voor vijf landen deelgenomen

• er zijn inspirerende bijeenkomsten gehouden, waaronder een landelijke

praktijkdag (zie 1-4)

• de bekendheid van BewonersBedrijven is enorm toegenomen, onder meer

door landelijke media-aandacht

• er zijn er zes kansrijke kandidaat-BewonersBedrijven die waarschijnlijk in

2014 kunnen starten.

Het LSA wordt vrijwel dagelijks gebeld door innovatieve bewonersgroepen die

informatie willen over het opzetten van een BewonersBedrijf of er een bijeen-

komst over willen organiseren. Onze lobby voor buurtrechten en andere maat-

regelen begint flink resultaat te krijgen. Zo gaat er in Amsterdam geëxperi-

menteerd worden met buurtrechten. Wanneer bewonersgroepen deze rechten

hebben (naast alle extra verantwoordelijkheden die in deze participatiemaat-

schappij op het bord van de vrijwilliger komen te liggen), wordt het makkelij-

ker om een rendabel BewonersBedrijf te beginnen. Kortom, het klimaat om met

een dergelijk initiatief te beginnen is in de laatste twee jaar erg verbeterd en

daar heeft het LSA met het experiment veel aan bijgedragen.

Page 23: LSA Jaarverslag 2013

23

StructuuraanpassingenEind 2012 hebben we een evaluatie gehouden. Daarin concludeerden we dat er

een aantal factoren voor vertraging heeft gezorgd. Begin 2013 is daarom besloten

de projectstructuur aan te passen. De begeleiding van de zeven langstlopende

groepen werd verdeeld over drie externe procesbegeleiders die tot taak hadden

de initiatiefgroepen te ondersteunen tot juni 2013. De bedoeling was dat er op

dat moment een besluit mogelijk zou zijn over de haalbaarheid van die kandi-

daat-BewonersBedrijven. Toch bracht ook dat niet de versnelling die was ver-

wacht. Geen van de drie procesbegeleiders heeft het maximum aantal uren dat

was afgesproken per project kunnen gebruiken omdat het tempo werd bepaald

door de initiatiefgroepen die vaak alleen in de avonduren konden werken. Vanaf

juni 2013 is teruggekeerd naar centrale procesbegeleiding en is er gekozen voor

een combinatie van een procesbegeleider en een medewerker voor de ontwikke-

ling van verdienmodellen.

In het laatste half jaar van 2013 is intensief gewerkt aan het ondernemingsplan

van kandidaat-BewonersBedrijven uit Emmen, Hengelo, Arnhem en Sittard met als

doel deze groepen voor de beoordelingscommissie te brengen in november 2013.

Een nieuwe golf van maatschappelijke initiatieven Het LSA heeft als organisatie in de laatste zes jaar een ontwikkeling doorge-

maakt van een vereniging van beleidsparticipanten naar een vereniging van

actieve burgers, van achterstand en aandacht krijgen naar zelf doen en samen-

werken. De aanleiding hiervoor zit hem in de maatschappelijke veranderingen

die zich al lang voor de crisis aankondigden en die zich de laatste drie jaar overal

steeds duidelijker beginnen af te tekenen.

De VNG noemt het in haar jaarbericht 2013 ‘een nieuwe golf van maatschappe-

lijke initiatieven die voorlopig nog wel door zal gaan’. Het LSA was daar vroeg bij

en heeft deze nieuwe golf mede geïnitieerd. In 2009 zijn we met ons verenigings-

platform van 70 vrijwilligers uit aandachtswijken naar Engeland gegaan om

daar te kijken en te leren van community enterprises. Dit maakte veel indruk

en zorgde voor inspiratie. In 2011 is met de conferentie ‘Ruimte voor burgers’ die

het LSA samen het ministerie van BZK en KEI organiseerde de werkelijke basis

gelegd voor de start van het experiment BewonersBedrijven. Toenmalig minister

Piet Hein Donner gaf daar groen licht voor het experiment. Door onder meer de

gulle bijdrage van de Nationale Postcode Loterij konden wij met dit bijzondere en

innovatieve project starten.

Het LSA is een lobby gestart voor een stimuleringsbeleid van de rijksoverheid,

ook naar Engels voorbeeld. De ingrediënten daarvan; buurtrechten, de inzet van

2. Projecten

Page 24: LSA Jaarverslag 2013

24 LSA Jaarverslag 2013

community organizers in achterstandswijken en een maatschappelijke bank

zouden naar onze mening in Nederland bruikbaar zijn als versnellingsagenda

voor de Doe Democratie en Participatiesamenleving. Het geeft burgers moge-

lijkheden in handen om daadwerkelijk het verschil te gaan maken, bijvoorbeeld

door een BewonersBedrijf op te zetten en iets te kunnen betekenen voor hun

omgeving zonder daarbij aan een subsidieinfuus te liggen, maar door zelf geld

te verdienen.

Inmiddels heeft de gemeente Amsterdam besloten om te onderzoeken of

buurtrechten lokaal kunnen worden ingevoerd en is het CDA de eerste lande-

lijke politieke partij die het principe van buurtrechten heeft omarmd. Dit is

van groot belang voor BewonersBedrijven in de toekomst; in Engeland zijn het

vooral de community enterprises die van deze buurtrechten gebruik maken.

Waarom gaat het langzamer dan gehoopt?Het LSA heeft als geen andere organisatie in Nederland ervaring in het werken

met bewonersgroepen in vrijwel iedere grote stad van Nederland. Waar het ons

aan ontbreekt, is kennis van en ervaring met het ontwikkelen van verdienmo-

dellen en ondernemingsplannen in het sociale domein, gericht op één specifiek

gebied. Wij hebben de ambitie om deze kennis te verwerven en te ontsluiten

voor groepen bewoners. Er zijn fouten gemaakt tijdens dit experiment en er zul-

len vast nog enkele volgen, maar tegelijkertijd is ook veel geleerd en veranderd

in de wijken waar de experimenten in voorbereiding zijn. Wij zijn ook absoluut

niet de enigen die moeten leren zich aan te passen aan de nieuwe realiteit:

gemeenten worstelen er mee, grote landelijke organisaties hebben en krijgen er

mee te maken, evenals commerciële partijen, politieke partijen en natuurlijk be-

woners. Dat het LSA met dit experiment doorgaat staat buiten kijf en de kennis

en ervaring die nu al is opgedaan motiveert alle betrokkenen om verder te gaan!

Wat voor ons een relevante vraag is, is of de manier waarop het project nu

gestructureerd is wel de juiste is en of de deskundigheid die we inzetten goed

genoeg is. Om die vraag goed te beantwoorden eerst de kritische kantlijnen bij

het verloop tot nu toe:

• De planning bij de start van het project was te optimistisch: 6 projecten van

start eind 2012 en nog eens dat aantal eind 2013 bleek niet haalbaar. Er zijn

weliswaar 12 groepen bezig met het oprichten van een BewonersBedrijf maar

de weg er naar toe is lang.

• De personeelswisselingen in vooral de begeleidingsfunctie hebben, hoewel

noodzakelijk en deels ook niet te voorkomen, het project geen goed gedaan.

• De nadruk van de ondersteuning lag in de eerste periode op procesbegelei-

ding. Kennisoverdracht over verdienmodellen en ondernemerschap hebben te

Page 25: LSA Jaarverslag 2013

25

weinig aandacht gekregen en het ondernemingsplan is als begeleidingsinstru-

ment laat ingezet.

• De functie van zakelijk leider in deze setting is in Nederland onbekend. Onder-

nemers die bereid zijn hun ondernemerschap dienstbaar te maken aan een be-

drijfsvorm waarin bewoners de onderneming besturen zijn moeilijk te vinden.

• Het beschikbaar stellen van een startkapitaal door het LSA wordt door bewo-

nersbesturen te veel gezien als een vorm van subsidie. Vaak komt de vraag of

in een later stadium nogmaals een bedrag kan worden aangevraagd.

• Voor een aantal bewonersgroepen neemt het LSA gevoelsmatig de plaats van de

gemeente over, men steekt meer tijd in het achterhalen waar formeel aan vol-

daan moet worden om geld te krijgen dan in het schrijven van een ‘eigen’ plan.

• De dubbelrol van ondersteuner en geldverstrekker blijft een lastige.

• Het is niet eenvoudig, zo is gebleken, om geschikt personeel voor dit project te

vinden. Het komt niet veel voor dat één persoon beschikt over zowel onder-

nemerskwaliteiten als ervaring als procesbegeleider. Gelukkig is daar nu in

voorzien, maar zonder verbreding naar meerdere personen en het systema-

tisch documenteren van lessen en ervaringen blijft het kwetsbaar.

Wat is er nodig om het experiment verder te brengen?De vier nieuwste BewonersBedrijven (Berflo Es, Op Eigen Houtje, Malburgen en

’t Boss) die hun plannen hebben voorgelegd aan de commissie, hebben een lang-

durig en intensief traject doorlopen. Ze hebben inzet en doorzettingsvermogen

getoond en er is ontegenzeggelijk veel geleerd.

Er is binnen de besturen nog niet bij iedereen voldoende kennis en besef van de

noodzaak om de omslag naar zakelijk denken en handelen te kunnen maken.

Behalve die zakelijke inslag moeten kandidaten voor het bestuur van een Bewo-

nersBedrijf over basiskennis en een aantal vaardigheden beschikken om goed

te kunnen functioneren als bestuurder. Ook dat is nog niet bij iedereen optimaal

aanwezig. Wij weten echter uit ervaring dat die kennis voor deze groepen zich

het best ontwikkelt door in de praktijk aan de gang te gaan. Dat is ook de essen-

tie van een experiment: ‘trial and error’.

De commissie heeft een advies uitgebracht over de vier voorgelegde plannen.

Het advies over projecten in Emmen (Op Eigen Houtje) en Arnhem (Malburgen)

was gematigd positief met een aantal kanttekeningen. Op grond daarvan heeft

het LSA met de betrokken groepen een aantal voorwaarden afgesproken en

deze kunnen in 2014 van start gaan. Het advies voor Sittard (’t Boss) en Hengelo

(Berflo Es) was negatief. Volgens de commissie was het plan van Berflo Es on-

voldoende ontwikkeld en leverde het gesprek ook niet voldoende aanknopings-

punten op om van mening te veranderen. Het advies voor ‘t Boss was eveneens

2. Projecten

Page 26: LSA Jaarverslag 2013

26 LSA Jaarverslag 2013

negatief met als belangrijkste reden dat in het ondernemingsplan een echt

verdienmodel ontbrak.

Ten aanzien van het advies van het project ’t Boss zijn wij het eens met de

commissie. Wij volgden het advies op en kennen geen starkapitaal toe. Voor

het project Berflo Es ligt het naar onze mening anders en daarom kennen we

een startkapitaal toe onder een aantal voorwaarden.

Omdat de beslissing van het LSA formeel namens het bestuur van het LSA

genomen wordt, heeft overleg met het bestuur plaatsgevonden over dit project.

Het bestuur heeft ingestemd met het toekennen van een startkapitaal onder

voorwaarden aan dit project. De belangrijkste inhoudelijke argumenten van

het LSA-bestuur:

• De voorbereiding van het project Berflo Es heeft ruim twee jaar geduurd en

in die tijd is aan de proceskant veel gebeurd. Daarbij heeft deze groep bewe-

zen dat er echt vooruitgang zit in hun leerproces. Er is nu een stabiel bestuur.

Dit project is het eerste dat een open sollicitatie heeft gehouden om een za-

kelijk leider aan te treffen. Deze heeft een halfjaar met het bestuur en andere

bewoners gewerkt (naast zijn andere baan) aan het ondernemingsplan op no

cure no pay-basis. De relatie tussen bestuur en zakelijk leider is uitstekend,

de betrokkenheid van de wijk is groot. Men heeft de keuze gemaakt voor vier

duidelijke speerpunten. Er is sympathie en (financiële) steun voor dit project

van de gemeente en de woningcorporatie. Volgens ons zal het opleggen van

nog meer voorbereidingstijd minder nieuwe inzichten opleveren dan nu te

starten in de praktijk.

• Gezien de geboekte voortuitgang, de wilskracht en de gevonden samenwer-

king vinden wij dat dit BewonersBedrijf binnen dit experiment een kans

moet krijgen, zelfs al zijn er twijfels over de haalbaarheid. Alleen door te

doen zal blijken of die twijfels kunnen worden weggenomen.

Voor de drie zakelijk leiders die hun ondernemerschap zullen moeten tonen

gaat in feite hetzelfde op, maar op een ander niveau. Er zijn door de commissie

vraagtekens gezet bij het ondernemerschap van deze mensen, vooral op basis

van het beoordelingsgesprek. Wij zien dat dit voor Nederland een nieuwe func-

tie is waar meer voor nodig is dan goed ondernemerschap. Binnen dit experi-

ment is het voordeel van de twijfel voor de betrokkenen ook een voordeel in de

vorm van een kans.

De BewonersBedrijven die van start zijnMet trots kunnen we zeggen dat de volgende vier BewonersBedrijven officieel

van start zijn gegaan.

Page 27: LSA Jaarverslag 2013

27

BewonersBedrijf Heechterp-Schieringen

Plaats: Leeuwarden

In Heechterp-Schieringen is het eerste BewonersBedrijf van Nederland geo-

pend: BBHS. Het BewonersBedrijf maakt van de achterstandswijk een moderne

volkswijk. Ze zijn gestart met buurtcatering, preventie van afvalbijzet en de

verhuur van mobiele tuintjes. Uiteindelijk is het doel reguliere banen te creë-

ren voor de vele werkloze bewoners uit de wijk, met werk dat bijdraagt aan de

leefkwaliteit van de wijk.

Meer informatie is op hun website te vinden: www.bb8924.nl.

BewonersBedrijf Op Eigen Houtje

Plaats: Emmen

In Emmerhout zijn bewoners het BewonersBedrijf Op Eigen Houtje gestart in en

rondom een voormalige basisschool. De ruimtes in de school worden verhuurd

aan kleine en grote organisaties en zzp’ers uit de wijk. Het gebied rondom het

gebouw wordt ontwikkeld tot de Eetbare Tuin. En Op Eigen Houtje test energie-

zuinige technieken voor wijkbewoners. Met deze technieken zouden de woon-

lasten voor wijkbewoners omlaag gebracht kunnen worden. Het BewonersBe-

drijf wil kansen en mogelijkheden creëren voor de bewoners van Emmerhout.

Ondernemerschap en gebruik van duurzame energie stimuleren. Aandacht

genereren voor gezonde voeding door rond de oude school een eetbare tuin te

creëren. Activiteiten aanbieden, met veel ruimte voor bewonersinitiatieven en

creativiteit. Meer samenhang ontwikkelen tussen de bewoners van Emmer-

hout.

Meer informatie is te vinden op: www.opeigenhoutje.info.

BewonersBedrijf Berflo-Es

Plaats: Hengelo

Het BewonersBedrijf start met verschillende projecten die aansluiten bij de

behoeftes en wensen van de bewoners uit de wijk Berflo Es. Het eerste project

waarmee het BewonersBedrijf zichtbaar wordt in de wijk is de Berflo BalieBus;

een oude SRV-wagen die is omgebouwd tot een mobiele ontmoetingsruimte

waar bewoners terecht kunnen voor een praatje en informatie. De Berflo

Bestelbus is een elektrische auto met chauffeur die door de bewoners gehuurd

kan worden voor een vast bedrag per kilometer. Berflo Boerderij richt zich op

stadslandbouw, Berflo Beheer zal zich richten op beheer van buitenruimte en

het Berflo Naaiatelier doet zowel verstelwerk als grotere naaiopdrachten.

Meer informatie is te vinden op: www.berflobedrijf.nl/

2. Projecten

Page 28: LSA Jaarverslag 2013

28 LSA Jaarverslag 2013

BewonersBedrijf Malburgen

Plaats: Arnhem

In Malburgen starten bewoners een BewonersBedrijf in een voormalig verzor-

gingstehuis, het Bruishuis. Het BewonersBedrijf neemt de exploitatie van 135

eenheden over. Met de winst uit deze exploitatie worden sociale projecten in

de wijk gerealiseerd. Daarbij kunnen huurders een korting op de huur ontvan-

gen in ruil voor inzet in de wijk. Op die manier wordt erg veel vrijwillige inzet

gerealiseerd in deze aandachtswijk. Meer informatie is te vinden op:

www.linkedin.com/groups?gid=2357116&trk=group-name

Overdracht kennis en informatie In 2013 is er zeer veel persaandacht geweest voor de BewonersBedrijven. Van

het RTL-journaal tot het NCRV-programma Altijd wat!. En van de Volkskrant

tot de lokale pers: men had grote interesse voor de innovatieve pioniers. Zelf

heeft het LSA ook veel informatie verspreid over dit experiment in het alge-

meen, over de individuele BewonersBedrijven en over het recht om invloed te

hebben op je directe leefomgeving.

Er is verder gebouwd aan de website van het project. De site is tevens in het En-

gels vertaald. Er zijn grote artikelen over BewonersBedrijven verschenen in het

kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Daarnaast is er een praktijkdag gehou-

den met als titel: Praktijkdag BewonersBedrijven: Sociaal ondernemerschap in

transitie. Hierin stond alle opgedane kennis over BewonersBedrijven centraal.

Lees meer over deze dag in paragraaf 1-4.

2-5 Europees netwerk Community Enterprises

Op initiatief van de Britse samenwerkingspartner Locality heeft het LSA zich

aangesloten bij het EU programma ‘Europe for Citizens’ dat de opmaat moet

vormen voor de samenwerking tussen een aantal non-profitorganisaties die

in eigen land werken aan de (economische) veerkracht van wijken en buurten.

Het gaat naast Locality en LSA om Fritidsforum (Zweden), Aieplous (Grie-

kenland) en de Finse Federatie van Settlements (Finland). Doel is onderlinge

samenwerking en uitwisseling van lokale praktijken en beïnvloeding van Euro-

pese regelgeving ten aanzien van de (economische) veerkracht van wijken en

buurten, community enterprises spelen hier een belangrijke rol in.

De pilot wordt medegefinancierd door de EU en is van start gegaan in augustus

2012 en duurde tot en met juni 2013. In november 2012 zijn alle deelnemende

partners in Bristol bijeen geweest voor het startoverleg. Er is in 2013 een aantal

Page 29: LSA Jaarverslag 2013

29

internationale bijeenkomsten en uitwisselingsbijeenkomsten gehouden. Het

LSA heeft twee landen bezocht, waar een groot aantal projecten en commu-

nity enterprises bezichtigd zijn en waar stevige gesprekken met bewoners en

professionals op het programma stonden. Naar Finland ging het LSA met een

afvaardiging van 4 mensen. Naar Engeland zijn 6 mensen van het LSA afge-

reisd. Dit waren vooral mensen die betrokken zijn bij het project BewonersBe-

drijven, ofwel in de begeleiding ofwel als bewoner met een BewonersBedrijf. In

Nederland hebben we een internationaal gezelschap verschillende bewoners-

projecten laten zien en zijn we op meerdere excursies geweest, hier waren 10

mensen van het LSA bij betrokken (zowel van het secretariaat als van het LSA-

platform). De pilot werd afgesloten met een tweedaagse conferentie van alle

partners op 7 juni 2013 die door het LSA in Nederland georganiseerd werd.

15-16 februari Kemijarvi, Finland Europe for citizens Peer review

20-22 maart Leeds, Engeland Europe for citizens Peer review

4-5 april Arnhem/Amsterdam, Europe for citizens Peer review

Nederland

6-7 juni Utrecht, Nederland Europe for citizens Slotconferentie

ResultaatOp alle bijeenkomsten en excursies is er veel van elkaar geleerd. We hebben

gezien waar de verschillen zitten in wijkaanpak en grotestedenbeleid, maar

ook welke overeenkomsten er zijn. We hebben de banden met elkaar goed

aangehaald en elkaar input en info kunnen geven. De slotconferentie op 7 juni

in Utrecht van het uitwisselingsproject was getiteld: ‘Fostering a Citizens’

Europe’. De bijeenkomst werd georganiseerd door het LSA en ging over de veer-

kracht van buurten en wijken. We deelden op deze slotconferentie ervaringen

en ideeën over burgerkracht en burgerinitiatief met onze Europese partners

(UK, Griekenland, Finland, Zweden) en geïnteresseerde Nederlandse bewoners,

politici, ambtenaren en beroepskrachten.

2. Projecten

Page 30: LSA Jaarverslag 2013

30 LSA Jaarverslag 2013

Page 31: LSA Jaarverslag 2013

31

3 CommunicatieCommunicatie speelt een grote rol in de organisatie. Ons communicatiebeleid

heeft verschillende doelstellingen. We communiceren om onze achterban op

de hoogte te houden van de ontwikkelingen binnen het LSA, in het overheids-

beleid en in de wijken. En we communiceren met het doel om (potentieel)

geïnteresseerden te informeren over de mogelijkheden, rol en de positie van

bewoners binnen het bestaande overheidsbeleid. De digitale communicatie

speelt een steeds grotere rol ten opzichte van de gedrukte media. Ons com-

municatiebeleid is erop gericht om de digitale media en de traditionele media

elkaar te laten ondersteunen.

3-1 LSA Bewonersberichten

Ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten bericht over ontwikkelingen in de

wijken, in het overheidsbeleid en binnen het LSA. Dit gebeurt in de vorm van

reportages, interviews, kort nieuws en achtergrondverhalen. Een abonnement

op het blad is voor bewonersorganisaties en andere betrokkenen bij het stede-

lijk vernieuwingsbeleid en het achterstandsbeleid kosteloos af te sluiten via

de website. Daarnaast zijn de verschenen nummers te downloaden en door te

bladeren op onze website.

In 2013 is er in het blad veel aandacht geweest voor de minder traditioneel

georganiseerde bewonersgroepen en voor wijkondernemingen en BewonersBe-

drijven. In het magazine werd aandacht gegeven aan innovatieve en pionieren-

de bewonersgroepen of initiatieven, met als doel andere bewoners te inspire-

ren. De traditionele achterban van het LSA komt ook ruim aan bod in het blad

dat als ondertitel ‘Het vakblad voor bewoners’ draagt. Hoe deze bewonersor-

ganisaties hun wijk representeren en omgaan met de veranderende rol van de

overheid is een onderwerp waar meermalen aandacht voor is geweest.

Resultaten Met het magazine zorgen we voor overdracht van successen van bewoners en

bewonersorganisaties. We geven uitleg over het beleid. We genereren publici-

teit voor onze eigen bijeenkomsten en activiteiten, en we verspreiden opge-

dane kennis.

Het magazine heeft een belangrijke functie: we zenden informatie en vra-

gen om respons via het blad. De bladformule is hetzelfde gebleven. Korte en

3. Communicatie

Page 32: LSA Jaarverslag 2013

32 LSA Jaarverslag 2013

langere artikelen worden afgewisseld, er komen veel bewoners aan het woord

en ingewikkelde materie wordt op een begrijpelijke wijze verwoord. Binnen de

formule wordt veel doorverwezen naar het internet. Bij verschillende artikelen

staan verwijzingen naar de site waar meer informatie over het onderwerp te

vinden is. De bedoeling is dat de verschillende media elkaar versterken en dat

geïnteresseerden nog makkelijker de informatie kunnen vinden die ze nodig

hebben.

Het aantal abonnees is nagenoeg gelijk gebleven (1500). De bezoeken aan het

digitale blad zijn echter flink toegenomen (met 47 procent). Het blad is vier

maal uitgekomen en dat is gelijk aan ons beoogde resultaat voor 2013.

3-2 Internetsites

Het LSA heeft het jaar voor dit verslagjaar vele online veranderingen door-

gevoerd. De drie belangrijkste websites van het LSA zijn in het open source

content management system WordPress gebouwd. Dat bracht eenmalig een

investering met zich mee, maar was, zoals verwacht, in 2013 goedkoper in

onderhoud. Het is voor de communicatiemedewerker mogelijk om zelf content

toe te voegen, ook is dit systeem met relatief kleine investeringen up to date te

houden. De nieuwe site is sneller en overzichtelijker dan de vorige en biedt de

mogelijkheid om informatie eenvoudig te delen via social media als Facebook

en Twitter. We zien dan ook een flinke toename in websiteverkeer. In totaal

zijn er 26.512 bezoeken aan onze websites geweest in 2013.

Resultaten sites

kanwel.nl De site wordt goed benut door de buurtcoaches. Buurtbewoners gaan er naar

toe om te kijken naar de voortgang van een initiatief. Op de hernieuwde site is

het makkelijker gemaakt om de agenda te beheren en om artikelen te delen via

social media. Daar wordt goed gebruik van gemaakt.

Er is een bijzondere groei in het aantal bezoekers (51 procent meer). Dit lijkt

niet logisch, het project is iets kleiner geworden dan het jaar ervoor. Maar er

staan nog vele voorbeelden van geslaagde bewonersinitiatieven op uit het

verleden. We kunnen dus concluderen dat veel mensen de site gebruiken als

naslagwerk en inspiratiebron op het gebied van bewonersinitiatief.

Page 33: LSA Jaarverslag 2013

33

lsabewoners.nlOp deze site is heel gerichte informatie over onze organisatie en zijn projecten

te vinden. Op de site staan de projecten die het LSA uitvoert duidelijk omschre-

ven, de ontwikkelingen van de projecten worden bijgehouden, onze publicaties

zijn allen te bestellen op de site, enkele publicaties zijn online te downloaden,

de bijeenkomsten die we organiseren staan op de site, inclusief uitnodigingen

en verslagen achteraf. Ook zijn onze nieuwsberichten, onze persberichten en

onze nieuwsbrieven te lezen op de site. Via een actuele blog wordt de betrok-

ken achterban op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen van de organi-

satie. De site heeft een behoorlijk groei in bezoekersaantallen ten opzichte van

het jaar ervoor (23 procent).

bewonersbedrijven.nlDeze site is pas in juli 2012 online gegaan, het is dus logisch dat er een flinke

groei in bezoekersaantallen is gerealiseerd (97 procent). De site is in 2013

voortdurend actueel gehouden en dat is bij een experimenteel project van

groot belang. Nieuwe inzichten worden gedeeld en nieuwe (kandidaat-)Be-

wonersBedrijven zijn op de site te vinden. Er worden ook doorlinks gegeven

naar de sites van de BewonersBedrijven. Via social media wordt veel aandacht

gegenereerd voor de site.

3-3 Twitter

In 2013 is het LSA nog meer het instrument Twitter gaan inzetten. Het LSA

gebruikt het instrument met name om bijeenkomsten en projecten te promo-

ten, nieuwe contacten op te doen, kennis te delen en aandacht te vragen voor

pers- en blogberichten. Ook willen we met ons account aandacht genereren

voor projecten en bijeenkomsten van derden.

Er zijn nu meerdere twitteraccounts actief voor het LSA. Voor de vereniging

twitteren @lsabewoners @ThijsvM @BewonersBedr @projectkanwel.

In 2013 hebben we onder het account @lsabewoners ruim 900 keer getweet.

Het aantal volgers is gegroeid van 700 naar 1100. De tweets van LSAbewoners

worden vaak retweeted, waardoor het bereik nog veel groter is. Daarnaast

staan we op meerdere gezaghebbende lijsten waardooor onze tweets gericht

op de goede plekken komen. Het is ons ook dit jaar gelukt om op de Landelijke

Bewonersdag trending topic te worden met #LBD13. Dankzij Twitter heeft het

LSA nieuwe mensen en organisaties aan zich weten te binden.

3. Communicatie

Page 34: LSA Jaarverslag 2013

34 LSA Jaarverslag 2013

Ook BewonersBedrijven en het project Kan wél! hebben een eigen twitterac-

count. Met name het account van Bewonersbedrijven: @bewonersbedr wordt

actief gebruikt. Dit account is pas eind 2012 van start gegaan en had aan het

begin van dit verslagjaar pas enkele tientallen volgers. Nu zijn dat er 325. Er is

in 2013 480 maal getweet vanuit dit account. Er is tijdelijk een wekelijks Twit-

terspreekuur geweest waar mensen met vragen over dit innovatieve project

terecht konden. Dit spreekuur heeft voor nieuwe relaties en verbindingen

gezorgd.

3-4 Facebook

Het LSA heeft dit verslagjaar een Facebook-pagina geopend. Hier worden alle

tweets en alle evenementen van het LSA vermeld. Onze focus ligt nog steeds

op onze eigen website omdat mensen daar veel meer informatie kunnen

vinden. Maar voor snelle communicatie en het delen van informatie en links

wordt Facebook flink gebruikt. Het account is begin 2013 opgezet en heeft nu

401 vrienden.

3-5 Publicaties

Het LSA geeft naast het kwartaalblad LSA Bewonersberichten (zie 3-1) meer-

dere publicaties uit. Deze zijn allemaal te bestellen of te downloaden via de

website.

Manifest van de Actieve WijkbewonersMet vele honderden bewoners is geschreven aan het Manifest van de Actieve

Wijkbewoners. In dit Manifest beschrijven bewoners uit aandachtswijken

onder welke rol zij de sleutelrol in de wijkaanpak op zich willen nemen. Het

LSA heeft het document opgesteld omdat de wijkaanpak zich in een kritische

fase bevindt. Er is nog maar weinig geld voor. Zowel woningcorporaties als het

kabinet geeft er minder aan uit. Ook op welzijn en welzijnswerkers wordt flink

bezuinigd. Daardoor is de inzet van bewoners belangrijker geworden.

Het Manifest werd op de Landelijke Bewonersdag op 10 december 2011 ter

plekke opgesteld. Op de Landelijke Bewonersdag is het Manifest van de Actieve

Wijkbewoners uitgereikt aan de toenmalige minister Piet Hein Donner in de

Eusebiuskerk in Arnhem. Het Manifest is te downloaden op onze site.

Page 35: LSA Jaarverslag 2013

35

Onderzoeksrapport Pilot Bewonersmonitor KrachtwijkenHet LSA heeft in 2010 een pilot-onderzoek laten doen naar de beleving van be-

woners van de wijkaanpak. Zien ze verbeteringen in hun wijk of niet? Welke rol

hebben ze zelf en wat verwachten ze van alle betrokken partijen. Dit onderzoek

is gedaan in de drie wijken: Amsterdam Oost, Groningen Korrewegwijk en Dord-

recht Wielwijk/Crabbehof. Het onderzoeksrapport is te downloaden op onze site.

Wijkadoptie Kamerleden. Al 15 jaar even simpel als doeltreffendIn 2010 hebben wij een evaluatie van ons project Wijkadoptie Kamerleden

gehouden. De bevindingen van bewoners en Kamerleden zijn verzameld in een

publicatie. Het boekje wordt gebruikt om bewoners en Kamerleden te informeren

over het project. Het is kosteloos op te vragen bij het LSA-secretariaat.

Kwaliteitskaart BewonersparticipatieHet LSA heeft de inzet van gemeenten in de bevordering van bewonerspartici-

patie in krachtwijken laten onderzoeken. Het LSA heeft het onderzoek dat het

heeft laten doen, omgezet in overzichtelijke kaartenwaaiers: Kwaliteitskaart

Bewonersparticipatie 2008 en Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie 2009. Deze

waaiers zijn via de website van het LSA te bestellen.

Kan wél! Mensen in bewegingJe wilt je inzetten voor je buurt. Wat moet er dan gebeuren en hoe pak je dat

aan? In dit boekje staan praktische tips over hoe je kunt beginnen, hoe je an-

dere mensen bij je ideeën kunt betrekken, wat mogelijke valkuilen zijn en wat

de kwaliteiten van mensen en de hulpmiddelen zijn waarvan je gebruik kunt

maken. Het boekje is een vertaling van Getting Self-propelled van Tony Gibson dat

hij heeft geschreven voor de Scarmantrust, de Engelse organisatie die Can Do

uitvoert. Het boekje is via de website van het LSA te bestellen.

Wijkontwikkeling op eigen krachtWijkontwikkeling op eigen kracht is hét boek over de ABCD-aanpak. Het is van

groot praktisch nut voor bewoners en allen die hen willen steunen. Het is een

bewerkte vertaling van Building Communities From The Inside Out. De auteurs John

Kretzman en John McKnight deden jarenlang onderzoek in de aandachtswijken

in de grote steden van de Verenigde Staten. Op grond daarvan ontwikkelden

ze een strategie voor de wijkaanpak die in dit praktisch handboek in klare taal

uiteengezet wordt. Het oorspronkelijke boek is vertaald en bewerkt door het LSA

in samenwerking met Fontys Hogeschool Sociaal Werk Eindhoven. De gratis pdf-

versie is via de website van het LSA te bestellen.

3. Communicatie

Page 36: LSA Jaarverslag 2013

36 LSA Jaarverslag 2013

Page 37: LSA Jaarverslag 2013

37

4 OrganisatieHet Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) is een landelijke

vereniging waarbinnen bewoners samenwerken om de leefbaarheid in hun

wijk te vergroten. De vereniging bestaat uit een platform van bewoners, een

bestuur en een secretariaat.

4-1 Bewonersplatform

Het bewonersplatform is het hart van onze vereniging. Het is het hoogste or-

gaan van de vereniging LSA en tevens de formele verenigingsraad. Het bestaat

uit 68 actieve bewoners die formeel of informeel georganiseerd zijn in een

bewonersgroep die zich bezighoudt met het bevorderen van de leefbaarheid

in een stadswijk. De leden komen uit wijken uit het hele land en het platform

heeft daarom samen een goed beeld van het grotestedenbeleid in Nederland.

Met het platform worden alle LSA-activiteiten besproken. De activiteiten wor-

den deels ook uitgevoerd met de leden van dit platform.

LSA-platformvergaderingen16 maart (jaarvergadering)

1 juni

5 oktober

18 januari 2014 (verplaatst naar deze datum ivm agenda bewoners)

Resultaten: Er is intensief informatie en kennis gedeeld. Er is onder meer veel gesproken

over de rol van de overheid in deze tijd, over de rol van actieve burgers. De

nieuwe projecten Zelfbeheer van wijkaccommodaties (start in 2014) en Bewo-

nersBedrijven zijn veel aan bod gekomen.

Het platform is in het verslagjaar drie maal bij elkaar geweest in Utrecht, een

vierde platformvergadering is verplaatst naar januari van 2014. Dit was gedaan

omdat veel leden aangegeven hadden niet aanwezig te kunnen zijn op de ge-

plande datum in december. Een hoge aanwezigheidsgraad was wel van belang,

aangezien er een officiële statutenwijziging werd voorgelegd. Die is alleen

rechtsgeldig als minimaal twee derde van de leden aanwezig zijn.

De statutenwijzigingen zijn net als de wijzigingen die in het huishoudelijk

regelement zijn doorgevoerd het resultaat van vele overleggen, werkgroepen

4. Organisate

Page 38: LSA Jaarverslag 2013

38 LSA Jaarverslag 2013

en bijeenkomsten van LSA-platformleden, het LSA-secretariaat en het LSA-

bestuur (zie 1-4 en 1-5). De belangrijkste besluiten zijn:

1. De naamsverandering van Landelijk Samenwerkingsverband Aandachts-

wijken naar Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners.

2. De verschuiving van een vereniging voor bewoners, naar een vereniging van

bewonersgroepen en bewonersorganisaties.

3. De aanpassing en herformulering van onze missie en visie.

4. De verplichte jaarlijkse lidmaatschapsbijdrage voor lidorganisaties.

4-2 Bestuur

Ons bestuur bestaat uit bewoners uit de stadswijken en toegevoegde leden die

vanwege hun kwaliteiten en netwerken zijn gevraagd. Er is in het kalenderjaar

een wijziging in het bewonersbestuur opgetreden. Melek Usta is afgetreden

wegens een te drukke agenda, Pettra-Eszter van Beveren is voor haar in de

plaats gekomen.

Mw. Joke Bakker voorzitter (Emmen)

Mw. Maria Yigit secretaris (Enschede)

Mw. Marion van Beurden penningmeester (Eindhoven)

Dhr. Harry Brinkerink algemeen bestuurslid (Deventer)

Dhr. Pieter Jan Biesheuvel bestuursadviseur

Mw. Pettra-Eszter van Beveren bestuursadviseur

Dhr. Hassan Najja bestuursadviseur

In het verslagjaar heeft het bewonersbestuur van het LSA meermalen overleg

gevoerd met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

over de voortgang van activiteiten, samenwerking en actuele ontwikkelingen.

4-3 Personeel

Het personeel van het LSA bestaat uit het LSA-secretariaat, personeel van het

project BewonersBedrijven en de Kan wél!-buurtcoaches.

De omvang van het LSA-secretariaat in januari 2012 was 4 fte, dat is gestegen

naar 4,54 fte op 1 januari in 2013.

Page 39: LSA Jaarverslag 2013

39

Het vaste personeel is in dienst van het WGI te Rotterdam en gedetacheerd bij

het LSA.

Personeelsomvang in 2013LSA secretariaat

H. Cornelissen directeur (106%)

C. den Hoedt financieel medewerker (50%)

H. de Vlieger administratief medewerker (56%)

P. Koopman stafmedewerker communicatie (66%)

T. van Mierlo stafmedewerker (100%)

A. van Nieuwamerongen projectmedewerker (78%)

H. de Vlieger administratief medewerker (56%)

In dienst in 2013

S. Verdonschot tijdelijk medewerker organisatie (60%)

Uit dienst in 2013

A. van Nieuwamerongen projectmedewerker (78%)

S. Verdonschot tijdelijk medewerker organisatie (60%)

Externe inhuur

F. van Olden projectmedewerker

Project BewonersBedrijven

In dienst in 2013

M. Kruijt projectmedewerker (80%)

R. van Weeren projectmedewerker (40%)

Uit dienst

K. Jeuring projectmedewerker (89%)

Externe inhuur

N. Estejé

Project: Kan wél!

Kan wél! buurtcoaches

Externe inhuur

K. Keuren buurtcoach

J. Wesemann buurtcoach

Kan wél! in dienst in 2013

M. van ’t Hul buurtcoach (33%)

R. Oblijn buurtcoach (33%)

Kan wél! uit dienst in 2013

M. van ’t Hul buurtcoach (33%)

4. Organisate

Page 40: LSA Jaarverslag 2013

40 LSA Jaarverslag 2013

4.4 Werkzaamheden LSA-secretariaat

Organisatie bijeenkomsten:

• 4 bijeenkomsten bewonersplatform;

• 4 bijeenkomsten bestuur;

• 16 regionale, landelijke, en internationale bijeenkomsten;

• 13 bijeenkomsten werkgroepen (werkgroepen ter voorbereiding van onder

meer: statutenwijzigingen, Landelijke Bewonersdag, project Bewonersdeskun-

digen, BewonersBedrijven).

Daarnaast:

• voorbereiding, ontwikkeling en uitvoering activiteiten en projecten, in sa-

menwerking met leden van het bewonersplatform;

• maken van verslagen en notities voor onze bijeenkomsten;

• maken van notities, werkplannen, evaluaties, artikelen, folders en toespraken;

• beleidsinformatie over landelijke ontwikkelingen op het gebied van bewo-

nersparticipatie, grotestedenbeleid en wijkenaanpak bewerken en leesbaar

aanbieden aan bewoners in de steden;

• informatievoorziening over zelfbeheer en over experiment BewonersBedrijven;

• informatievoorziening over bewonersparticipatie binnen bestaand beleid aan

derden;

• contacten onderhouden met vele landelijke instellingen en organisaties;

• werkbesprekingen met subsidiegevers;

• initiëren onderzoek naar bewonersparticipatie;

• samenwerken en contacten onderhouden met lokale instellingen, gemeenten

en bewonersorganisaties;

• bijdrages leveren aan conferenties, bijeenkomsten en werkgroepen van der-

den;

• projectmanagement;

• redactie LSA BewonersBerichten, publicaties, nieuwsbrieven, persberichten,

informatiedossiers en websites;

• financiële administratie en budgetbewaking.

4-5 Financiële verantwoording

Vereniging LSA

Page 41: LSA Jaarverslag 2013

LSA Activiteiten

Inkomsten, subsidies en bijdragenMinisterie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Directie Woon- en Leefomgeving 442.679Gemeenten, bijdrage activiteiten 3.000Bijdrage partners Bewonersdag 2013 (Gem. Eindhoven en corp. Woonbond, Woonstg. ‘t huis en Trudo)

37.000

Inkomsten Praktijkdag 2.125Dotatie bestemmingsreserve Jubileumconferentie 29.138

Totaal 513.942

Uitgaven, kosten en reserveringenPersoneel LSA 284.307Huisvestings- en organisatiekosten 68.001Activiteiten 197.071Afschrijvingen 3.644

Totaal 553.023

Rentebaten 7.599Rentelasten en bankkosten -1.029

Resultaat -32.511Doorbelastingen aan projecten (BewonersBedrijven en Kan wél!) 61.644

Resultaat LSA na bijzondere baten/lasten 29.133

Inkomsten BewonersBedrijvenMinisterie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Directie Woon- en Leefomgeving 103.196Dotatie bestemmingsreserve Bewonersbedrijven 22.156Rente inkomsten 16.821Overige inkomsten 449

Totaal 142.622

Uitgaven Landelijke ondersteuning 130.759Uitgaven Directe ondersteuning 11.863

Totaal 142.622

Resultaat Bewonersbedrijven 0

Inkomsten project Kan wél!Opdrachtgevers Kan wél! (woningcorporaties en gemeenten) 142.300

Totaal 142.300

Uitgaven en reservering Project Kan wél!Personeelskosten Kan wél! 86.513Organisatiekosten 1.864Activiteitenkosten 12.103

Totaal 100.480Doorbelastingen 22.644Overige baten / lasten 304

Resultaat Kan wél! 18.872

Resultaat LSA 29.133Resultaat Bewonersbedrijven 0Resultaat project Kan wél! 18.872Bijzondere baten/lasten (EU project, vrijval wachtgeld, nagekomen baten) - afgerond 12.580

Resultaat Vereniging LSA 2013 60.585

Page 42: LSA Jaarverslag 2013

42 LSA Jaarverslag 2013

Het LSA is een zelfstandige vereniging. Het financieel overzicht geeft inzicht in

de besteding van de inkomsten en de subsidies die aan het LSA zijn verstrekt.

De financiële administratie wordt gevoerd door het bureau van de vereniging.

De accountantscontrole is uitgevoerd door Flynth audit te Woerden.

Page 43: LSA Jaarverslag 2013

43

Bijlage 1: Ledenlijst LSA Platform in 2013

NAAM ORGANISATIE PLAATS

Ad van der Sanden Stichting Woensel-West Eindhoven

Ada van den Bersselaar Wonen en Leven Nieuwland Schiedam

Albertien Schoots Stichting Woensel-West Eindhoven

Alex en Bep Ebing Transvaal Haagse Hopjes Den Haag

Anja Snabel Wijkbeheer IIplein/Vogelbuurt Amsterdam

Annie Janbroers Wijkbeheer IJplein/Vogelbuurt Amsterdam

Ans van Duijn - Bon Wijkraad Nieuw Overdie Alkmaar

Arie van Zanten OKBZ Dordrecht

Arthur Wennekes Atolwijk Lelystad

Bien Hofman Vitaal Pendrecht Rotterdam

Cees Balk Bewonersorganisatie Slachthuisbuurt Haarlem

Christa Hartemink Wijkplatform Arnhemse Broek Arnhem

Ciska Arnold Buurtplatform Malburgen Arnhem

Ciel Annegarn Wijkplatform de Vergt Zaltbommel

Cor Loos Stichting Wijkorganisatie Holtenbroek N.U. Zwolle

Eline Engelhart Wijkorganisatie De Ring Tilburg

Elly van Westerlaak Bewonerscommissie de Linie Amersfoort

Erwin Stam BewonersBedrijf Poelenburg Zaandam

Fridus van den Berg Wijkcentrum Schieringen Leeuwarden

Geert Walgemoed Wijkraad Berflo Es Hengelo

Ger Hoogenberg Huurdersvereniging Kanaleneiland Utrecht

Hans Haubrich Indische Buurt Amsterdam

Hans Kregting Huurdersbond Ede e.o. Ede

Harry Brinkerink Kopgroep van de Kolonisten Deventer

Harry Deloo Stichting MSP Heerlen

Hennie Kranenburg Vrijwilligersoverleg Wielwijk Dordrecht

Herman Oomen BewonersBedrijf Poelenburg Zaandam

Jaap Jonker Bijlmer Bewonersraad Amsterdam

Jacqueline Ravestein Bewonersorganisatie het Nieuwe Westen Rotterdam

Jan Paulssen Wijkvereniging Zorgvlied Totaal Tilburg

Jannie Broekman Wijkraad Nieuw Overdie Alkmaar

Johan Wolters Velperweg e.o. Arnhem

John Gerrits Wijkplatform Sanderbout Sittard

Joke Bakker Wijkbelangen Emmerhout Emmen

Jozef Swaters Wijkraad Velve/Lindehof Enschede

Kantikoemarie Kisoensingh Bewonersorganisatie Bloemhof Rotterdam

Karl Noeller Bewonersorganisatie Schilderswijk Den Haag

“de Paraplu”

Bijlagen

Page 44: LSA Jaarverslag 2013

44 LSA Jaarverslag 2013

NAAM ORGANISATIE PLAATS

Kees Heemskerk OBB - Wijkraad Boschveld Den Bosch

Leo Olffers Ouderen belangenvereniging Den Haag

De Laakse Lente

Lidy Gooren Wijkplatform Brukske Venray

Magda Jongejan - Wijkraad Schermereiland Alkmaar

van Bommel

Maria Yigit Wijkraad Velve-Lindenhof Enschede

Marian van Rooy Buurtplatform Malburgen Arnhem

Marianne Wolfs Bewonersorganisatie Zuidwijk Rotterdam

Marion van Beurden Buurtplatform Bennekel Belang Eindhoven

Maurits Acket BCOB De Woonplaats Enschede

Meta Korving Wijkbelangen Emmerhout Emmen

Miriam Rasoelbaks Bewonersorganisatie Nieuw Meerwijk Haarlem

Mirry Dijkstra Indische Buurt Community/W.O.O. Amsterdam

Petra van Duijnhoven Wijkplatform Brukske Venray

Priscilla Beikes - Rookmaaker Bewonersorganisatie Bloemhof Rotterdam

Raquib Jaheruddin Wijkkrant Hatert Nijmegen

Ria Bouwen Wijkplatform Arnhemse Broek Arnhem

Ria Haesen Buurtplatform Wittevrouwenveld Maastricht

Rick Timmer Belangen Organisatie Charloisse Lagedijk Rotterdam

Rieks Westrik Vitaal Pendrecht Rotterdam

Rob de Jager Bewonersorganisatie Slachthuisbuurt Haarlem

Rob Ravestein Bewonersorganisatie het Nieuwe Westen Rotterdam

Silly Udema-Slijm Wijkbelangen Delfzijl Noord Delfzijl

Siska van der Laan Wijkbelangen Delfzijl Noord Delfzijl

Stanley Tjin-a-Kwie Den Bosch - Hambaken Den Bosch

Thea Verdijk Stichting Bewoners Budgetgroep Nijmegen

Neerbosch Oost

Theo Vermeer Stichting de Zevensprong Nijmegen

Tineke Vedder Wijkraad Schermereiland Alkmaar

Wil Braat Vrijwilligersoverleg Wielwijk Dordrecht

Willy van Leeuwen SOBO Schiedam

Wim Beks Wijkplatform Brukske Venray

Wim Hoogendoorn Huurdersvereniging Kanaleneiland Utrecht

Page 45: LSA Jaarverslag 2013

45

Bijlage 2: Overzicht adoptiekamerleden en hun wijken

PLAATS WIJK KAMERLID

Amsterdam Bijlmermeer Tanja Jadnanansing

Den Helder Nieuw Den Helder Ybeltje Berckmoes - Duindam

Leeuwarden Valeriuskwartier Aukje de Vries

Amersfoort SGLA Rene Leegte

Almere Stedenwijk Pieter Heerma

Eindhoven Woensel West Martijn van Dam

Eindhoven Doornakkers Martijn van Dam

Leeuwarden Heechterp-Schieringen Lutz Jacobi

Zwolle Holtenbroek Eddy van Hijum

Groningen Oosterparkwijk Betty de Boer

Emmen Revisited wijken Agnes Wolbert

Middelburg Stromenwijk Albert de Vries

Rotterdam Bloemhof Tunahan Kuzu

Arnhem Malburgen John Kerstens

Utrecht Overvecht Linda Voortman

Arnhem Klarendal Alexander Pechtold

Ede Ahmed Marcouch

Den Bosch Boschveld Madeleine van Toorenburg

Dordrecht Oud Krispijn Gerard Schouw

Dordrecht Wielwijk Marit Maij

Sneek Sperkhem-Tuindorp Jacques Monasch

Utrecht Hoograven Pia Dijkstra

Haarlem Boerhaavewijk Sjoera Dikkers

Rotterdam Bergpolder Wouter Koolmees

Culemborg Terweijde Remco Dijkstra

Deventer Rivierenwijk Kees Verhoeven

Rotterdam Pendrecht Duco Hoogland

Rotterdam Agniessebuurt Mohammed Mohandis

Veenendaal Het Franse Gat Carla Dik-Faber

Bijlagen

Page 46: LSA Jaarverslag 2013

Het jaarverslag 2013 ‘Een jaar van verandering’

is een uitgave van:

Het Landelijk

Samenwerkingsverband

Actieve bewoners

Oudkerkhof 13b, 3512 GH Utrecht

Telefoon (030) 2317511

[email protected] - www.lsabewoners.nl

@LSAbewoners

Tekst: LSA-secretariaat.

Ontwerp: Gé Grafische vormgeving. Fotografen:

Erik Kampherbeek, Pleuni Koopman en Leonie Linotte