Jaarverslag 2012 Leerstoel op A4 formaat · Jaarverslag)van)de)Leerstoel)aan)de)VU)van)Amsterdam!...

2012

Financiële Jaarrekening 2012 Inhoudelijk Jaarverslag 2012

Jaarplan 2013

Algemeen De stichting Leerstoel stelt zich conform haar statuten ten doel een leerstoel op te richten en in stand te houden aan de Vrije Universiteit met als leeropdracht het vanuit Evangelisch perspectief bestuderen van en lesgeven over de theologische uitdaging voor de christelijke gemeenschap in de context van de islam. Daartoe heeft de stichting een bijzonder hoogleraar in de persoon van professor B.G.J. Reitsma in dienst, in een deeltijd arbeidsovereenkomst van 0,4 fte, ofwel 16 uur per week. Werkzaamheden van professor Reitsma Het werk van professor Reitsma kon in 2012 goede voortgang vinden. In kort bestek bestonden professor Reitsma’s werkzaamheden uit: - Onderzoek en publicatie - Onderwijs, i.c. colleges aan academische en HBO instellingen - Begeleiding van Ba en Ma studenten aan de VU - Overige academische activiteiten aan de VU

In bijgevoegd verslag is het werk in meer detail beschreven. Continuïteit van de Leerstoel Op 31-‐08-‐2012 eindigde de eerste termijn van 5 jaar van vestiging van de bijzondere leerstoel aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Het curatorium van de leerstoel, bestaande uit 2 leden namens de theologische faculteit en 2 bestuursleden namens de stichting, adviseerde reeds eind 2011 om de vestiging van de leerstoel te continueren met opnieuw een periode van 5 jaar, hetgeen per 01-‐09-‐2012 ook daadwerkelijk is aangevangen. In maart 2012 besloot de directie van Open Doors International (ODI) om per 31-‐08-‐2012 de support aan de Leerstoel te beëindigen, een besluit met grote gevolgen aangezien ODI voorzag in ca. 2/3 van de benodigde inkomsten.

Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2012 pag. 1

Het stichtingsbestuur is in 2012 intensief bezig geweest nieuwe participanten te zoeken om de continuïteit van de leerstoel per 01-‐09-‐2012 zeker te stellen. Daartoe werden vele contacten gelegd en o.a. samengewerkt met het bureau Transmissie te Gorinchem, gespeciali-‐seerd in fondswerving voor non-‐profits. Op het moment van schrijven van dit jaarverslag constateert het bestuur met dankbaarheid dat meerdere nieuwe participanten zich hebben gemeld en continuïteit voor 2013 is gewaarborgd. In 2013 zal beoordeeld worden in hoeverre de inkomsten voldoende zijn gegarandeerd om exploitatie op niveau van 0,4 fte ook in 2014 en volgende jaren voort te zetten. Participanten Partijen die zich aan de st. Leerstoel hebben verbonden zijn: - Evangelische Omroep (EO) - Evangelische Alliantie (EA) - Open Doors Nederland (ODNL)

- Gereformeerde Zendingsbond (GZB)

Vertegenwoordigers uit deze partijen participeren in het bestuur van de stichting. Verder verlenen de volgende organisaties steun aan de St. Leerstoel: - Fonds Pro Libertate et Religione - Maatschappij van Welstand - Fonds Meijers van Meer - St. Opwekking - Dr. Hofsteestichting - Insinger Stichting


Bestuur Het bestuur bestond in 2012 uit: - Dhr. A. van Heusden, voorzitter op persoonlijke titel - Ds. J. Wessels, lid en vertegenwoordiger van de EA - Mr. drs. A. Lock, lid en vertegenwoordiger van de EO - Dhr. M. Dees, lid en vertegenwoordiger van Open Doors

International Het bestuur kon haar werk doen dankzij de steun van mevr. Petra Mosterd t.b.v. algemene en secretariële-‐ en dhr. Nico aan den Toorn t.b.v. financieel-‐administratieve ondersteuning. Op 31-‐12-‐2012 namen de heren A. van Heusden en M. Dees afscheid als bestuurslid. Hun plaatsen worden per 01-‐01-‐2013 overgenomen door dhr. R. van der Spoel (namens ODNL) en dhr. J. Ouwehand (namens GZB). Dhr. A. Lock is per 01-‐01-‐2013 verkozen tot voorzitter in de plaats van dhr. van Heusden. Eveneens namen eind 2012 mevr. Mosterd en dhr. aan den Toorn afscheid als vrijwilligers. Het stichtingsmanagement wordt per 01-‐01-‐2013 vormgegeven door dhr. H.F. Koppelaar. Raad van Advies De raad van advies, welke fungeert als inhoudelijk klankbord en ondersteuning van professor Reitsma, bestaat uit de volgende leden: - Dhr. dr. C. Chapman UK - Dhr. drs. C. Haak NL - Dhr. ds. W. van Laar NL - Dhr. ds. A. Mulders NL - Dhr. ds. A. van der Dussen NL - Dhr. dr. R. Boyd Mc Millan UK

Het bestuur is de leden van raad van advies dankbaar voor hun professionele en persoonlijke betrokkenheid bij professor Reitsma en bij het werk van de stichting Leerstoel in het algemeen.


Financiële verantwoording over het boekjaar 2012

Toelichting bij exploitatie 2012 Dankbaar constateert het bestuur dat er voldoende financiële middelen waren om de plannen conform de begroting uit te voeren en aan alle verplichtingen, m.n. inzake goed werkgeverschap, te voldoen. Dankzij de bestaande reserves en de geplande partiële vrijval van een in 2011 gereserveerde donatie, kon de exploitatie ook na 01-‐09 conform plan worden gerealiseerd. Ad 17) De realisatie van de website heeft ook in 2012 (nog) niet plaatsgevonden, wel is een domein naam gereserveerd. Ad 18) De hier gerealiseerde kosten bestaan m.n. uit de kosten m.b.t. de fondswervingsacties door bureau Transmissie te Gorinchem, e.e.a. conform tussentijds besluit van het bestuur. Ad 19) In de begroting werd nog uitgegaan van een gereduceerde deelname van ODI na 01-‐09 in de omvang van € 10.000 per jaar, te weten € 3.333,33 over 2012. Dit is niet gebeurd. Ad 20) In 2011 werd een donatie van St. Opwekking ontvangen met het oog op de nieuwe termijn van de Leerstoel per 01-‐09. Derhalve werd ermee gerekend dat deze donatie voor 1/3 deel, i.c. 4 maanden, zou vrijvallen in de exploitatie van 2012. Het exploitatietekort bestaat derhalve uit m.n. 2 componenten, te weten de verhoogde uitgaven door de inkoop van de diensten van Transmissie en de niet ontvangen inkomsten als gevolg van de stopzetting van deelname door ODI per 01-‐09-‐2012. De Balans einde boekjaar 2012


Toelichting bij de balans a) Liquide middelen betreft het banksaldo per 31-‐12-‐2012 b) Het eigen vermogen is opgebouwd uit de exploitatie resultaten van

voorgaande jaren c) Overige verplichtingen bestaan uit:

⇒ reservering vakantiegeld B. Reitsma ⇒ afdracht loonheffingen en sociale lasten ⇒ te verrekenen pensioenpremie

d) gereserveerde fondsen betreffen de donaties van: ⇒ Stichting Opwekking € 6.666,67, zijnde 2/3 van de in 2011

ontvangen donatie van € 10.000,00. ⇒ Stichting Meijers van Meer € 10.000,00 ⇒ Maatschappij van Welstand € 4.000,00 ⇒ Dr. Hofsteestichting € 5.000,00 ⇒ Insingerstichting € 5.000,00

Slot opmerking Het bestuur van de stichting Leerstoel spreekt haar grote dankbaarheid uit aan onze Hemelse Vader, Die in Zijn genade ons roept tot dienstbaarheid aan de verkondiging van het evangelie en het bouwen van Zijn kerk. Wij leven en werken in de verwachting dat God voorziet in alles wat wij naar lichaam en ziel én aan middelen nodig hebben in de stichting Leerstoel, om Hem te volgen en te dienen. Wij verwachten vol verlangen de HEER , hij is onze hulp en ons schild. Ja, om hem is ons hart verblijd, op zijn heilige naam vertrouwen wij (Psalm 33:20,21) Namens het bestuur M.Dees


Jaarverslag van de Leerstoel aan de VU van Amsterdam Prof. Dr. Bernhard J.G. Reitsma

Het afgelopen jaar heeft de profilering van de leerstoel zich gecontinueerd. Nadruk, ook in het begeleiden van studenten, lag hoofdzakelijk op een christelijk theolo-‐ gisch verstaan van de islam en de positie van de kerk daarbinnen. Dat laatste heeft alles te maken met de spanning die er bestaat tussen de positie van de gemeente van christus als minderheid of als meerder-‐ heid. Dat heeft effect op de relatie met moslims en de islam, zelfs als de kerk in Nederland een gewezen minderheid is. Spannend punt blijft ook de vraag naar de ware aard van de islam. Hoewel de werkelijkheid nog al divers is, er zijn vele stromingen en bewegingen binnen de islam, er zijn grote verschillen tussen de diverse vormen van islam als ‘religie’ en ‘systeem’, en ook tussen de ‘systemen’ en de werkelijkheid en geloofsbeleving van moslims in het algemeen. Dat maakt bij het theologisch nadenken over de islam wel iets uit. Het publieke debat biedt te weinig ruimte voor die complexiteit, waardoor stereotypen en vooroordelen een grote rol blijven spelen. Uiteindelijk is de diepste vraag waar de leerstoel voor gesteld is, die naar een bijbels-‐theologisch denken over de islam dat resulteert in een ‘Christlike approach’ van de islam en van moslims. De leerstoel zoekt naar een visie op de islam en een houding naar moslims die werkelijk Christus present stelt en een beeld van Christus weerspiegelt dat Hem recht doet en verheerlijkt. Het accent heeft daarom het afgelopen jaar enerzijds gelegen op verdieping – onderzoek, start maken van een monografie over de uitdaging van de islam, begeleiding van promovendi – en anderzijds op verbreding – via columns voor een breed publiek, toerustingsavonden en het vorm geven van een netwerk van theologen die zich (bijbels-‐theologisch) met de islam bezighouden.


Onderzoek en publicatie Binnen het geschetste kader heb ik onderzoek verricht en diverse publicaties verzorgd: • Maandelijks terugkerend is de column in het

Nederlands Dagblad, over thema’s die de leerstoel raken en christenen aan het denken zetten. Dit jaar verschenen 10 columns over oa. Kenneth Cragg, Keizer Constantijn, de verkiezingen en Anders Breyvik.

• Daarnaast is er een artikel over christelijke profetie en de profeet Mohammed verschenen in Theologia Reformata en een bijdrage aan het boek Meervoudig Verbonden, over Israël en de islam. Een aantal andere artikelen zal (binnenkort) verschijnen, namelijk een hoofdstuk in deel twee van 12 artikelen van het christelijk geloof, over Jezus in christendom en islam, een hoofdstuk in het Handboek apologetiek over apologetiek in relatie tot de islam.

• De laatste fase van de verschijning van Wie is onze God? in het Engels is aangebroken, en er is gewerkt aan drie te verschijnen boeken: 1. Gelijkenissen van Jezus deel II (najaar), 2. Christelijke professionaliteit en islam (eerste fase) 3. Een christelijke theologie van de islam (project voor meerdere jaren).

• In oktober verscheen in Alle Volken (GZB) een interview met mij.

In het kader van onderzoek ben ik initiatiefnemer van het organiseren van een expertmeeting met islamitische en christelijke theologen aan de VU (zie vorig jaar). Deze meeting is afgelopen jaar niet doorgegaan doordat de islamitische sprekers niet aanwezig konden zijn. Voor het komende jaar proberen we het opnieuw. Het netwerk Christian Theology in the context of islam krijgt meer vorm. In september zijn er stappen gezet om het netwerk verder gestalte te geven door een pilot conferentie over het thema Mohammed. Het netwerk heet nu officieel Christian Theologians in Islamic Contexts en samen met Ida Glaser en Mark Beaumont vorm ik de stuurgroep. Op deze conferentie heb ik een lezing gehouden over de profeet Mohammed. Er is veel discussie over ‘moslim-‐sensitief’ vertalen, dat wil zeggen, zo


vertalen dat de Bijbel zo weinig mogelijk misverstanden oproept, wanneer deze in islamitische context wordt gelezen. Dat wil niet zeggen dat de aanstoot van het Evangelie moet worden weg vertaald. Bij deze discussies ben ik op diverse manieren betrokken geweest, onder andere door te participeren in een consultatie, die door het bestuur van Wycliff was bijeengeroepen, en een bezinningsdag van de EZA, waar ik de theologische achtergronden van de vragen rondom ‘moslim-‐sensitief’ heb uiteengezet. Deze bijeenkomsten hebben enerzijds geleid tot een stuk verheldering van de kwesties die spelen, anderzijds een basis geboden op grond waarvan Wycliff en andere organisaties hun positie bepalen in deze materie. In 2013 verschijnt een rapport van een werkgroep van de WEA over ‘moslims-‐sensitief’ vertalen.

Onderwijs en training • Het afgelopen jaar heb ik twee ondewijsmodules verzorgd aan de

VU: Christendom in traject Religie en Levensbeschouwing en Israël in de serie Living Reformed Theology.

• Aan de ETF in Leuven heb ik samen met Dr. Christine Schirrmacher de module Contemporary Islam and Christianity gegeven.

• Het HKI heeft mij gevraagd twee avonden les te geven over de islam aan aanstaande studenten

• Op het door mij georganiseerde debat aan de CHE: Hoezo Joods-‐Christelijk? Over de aard van onze Nederlandse cultuur en maatschappij heb ik naast Rabbijn Boosman, Dr. Welmoed Boender en dhr. Frans Timmermans een lezing verzorgd.

• Op diverse bijeenkomsten in Gouda, Uithoorn, Harderwijk, Zwolle en Hierden heb ik gesproken over de uitdaging van de islam.

• In Rotterdam heb ik tijdens een door het Kruispunt en Boekencentum georganiseerde boekpresentatie, mijn visie gegeven op het boek van Gert-‐Jan Segers en Marten de Vries (Wat christenen geloven en moslim niet begrijpen), in gesprek met Mohammed Ajouou van de VU.

• De Leerstoel participeerde in een bijeenkomst over de Arabische lente, samen met NZR/EZA en EA. Samen met Prof. Dr. Heleen


Murre-‐van den Berg, Rev. Colin Chapman en Rima van Saane-‐ Nasrallah, heb ik een lezing gegeven over de lessen van de Arabische lente.

• Op een bijeenkomst over ‘moslim-‐sensitief’ vertalen van de EZA heb ik een lezing gegeven, waarin ik de theologische achtergronden van de discussie heb geëvalueerd.

Begeleiding van studenten Er zijn twee masterstudenten die ik (heb) begeleid rondom de visie op en betekenis van minderheid zijn als christenen in een islamitische context. Enerzijds ging het om een concrete context in Centraal-‐Azie, anderzijds gaat het om een meer christelijk theologisch perspectief op minderheid zijn in een islamitische context (ongoing). Daarnaast ben ik (co)supervisor van drie lopende en twee nieuwe PhD-‐trajecten. Met enkele andere studenten ben ik in gesprek over een mogelijk te volgen PhD traject. De inhoud van de projecten zullen bij voorkeur moeten kunnen bijdragen aan de algemene onderzoekslijn van de leerstoel, maar van de leerstoel wordt in deze in ieder geval een bijdrage verwacht aan de begeleiding van wetenschappelijk onderzoek. Overig • Er zijn twee promoties geweest, waar ik bij betrokken was, van Dr.

Wim Dekker en Dr. Robert Doornenbal • Er is meerdere malen overleg gevoerd over de positie en financiën

van de leerstoel aan de VU. De positionering in de sectie Dogmatiek en Oecumenica in plaats van godsdienstwetenschap en godsdienstfilosofie is eveneens punt van gesprek geweest met de decaan Dr. Wim Janse, en de sectieleiders Dr. C van der Kooi en Dr. Willie van der Merwe.

• Er zijn meerdere bestuursvergaderingen geweest van de stichting leerstoel en een overleg van de Raad van Advies en overleg met (a.s.) bestuursleden en meerdere keren met Ron Boyd McMillan.

• Participatie in de presentatie van Meervoudig Verbonden. • Maandelijks was er een hooglerarenberaad, waaraan ik heb

deelgenomen, evenals een sectievergadering (selectieve participatie).


• Professionalisering heeft dit jaar bestaan uit een cursus schrijven, proficiency en het verwerven van de Basiskwalificatie Onderwijs van de VU.

• Veel tijd is geïnvesteerd in het leggen van contacten, bouwen van netwerken met het oog op de (financiële) toekomst van de leerstoel. Zo is er vruchtbaar overleg geweest met de Theologische Universiteit Kampen, met de GZB. Er is een aanvraag ingediend bij de Templeton foundation, die is afgewezen, en bij diverse andere fondsen. Er zijn gesprekken gevoerd met H. Jochemsen, Jan van den Bosch, Bas van Os, CHE (over participatie). Ik heb diverse mensen/organisaties benaderd met het verzoek om een verbinding met de leerstoel aan te gaan.

• Ik heb deel uitgemaakt van diverse netwerken: IIRF (International Institute of Religious Freedom), IIS (Institute for Islamic Studies), IRTI, Gids-‐netwerk, AAR (American Academy of Religion), WEA-‐TC (theological commission)

• Van de Raad voor het Gereformeerd belijden, de Werkgroep Ontmoeting Moslims Advisory Board of CERT, Raad van Advies IFES-‐nl, Taskforce Islam aan de VU, Soteria (redactielid) en de werkgroep Islam (EZA/EA/NZR) heb ik één of meerdere vergadering bijgewoond.

• Diverse expert-‐gesprekken gevoerd met meerdere mensen/organisaties (Dr. James Kennedy, Erika van Nes, Gert-‐Jan Segers, dr. Arjan Plaisier, Anique Grievink, Thea Ploeg, Cees van Dieren, Ludo Hekman, Martijn van Laar, dr. Martijn de Koning, EZA over nieuw beleidsplan).

• Veel tijd is geïnvesteerd in de visitatie van de VU. • Participatie GZB-‐jaarvergadering, EO Jongerendag, OD dag. • De GZB hield in september een partnerconferentie, met partners uit

de islamitische wereld, over de uitdaging van de islam. Ik ben intensief bij zowel de voorbereiding, de inhoud en de follow up van de conferentie betrokken geweest:

o Vier programma’s/workshops op de conferentie: § A Christian Theology of Islam, § Christians and Islam in Lebanon. § The islam memorandum of the Protestant Church in

the Netherlands § Summary, Conclusions and follow up.

• Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2012 pag. 11 •

• Geparticipeerd in een conferentie in Libanon over Love your neighbour (week), studiedag over godsdienst onder druk in het publieke domein (Amsterdam), studieavond van FocusC en Brein over het nieuwe Atheïsme, een studieochtend van de GZB over Sudan en een studiedag georganiseerd door onder andere Arab West Report en Orientalis (Nijmegen) over interreligieuze dialoog, de Arabische lente en Israël (met o.a. Van Agt), de Leadership Summit (Ede), bijeenkomst Interreligieuze dialoog van IVV, auteursbijeenkomst Boekencentrum

• Intensieve betrokkenheid bij zaak van islamitische oud VU-‐student/medewerker die interview gaf met ND en voorstander leek van strenge islamitische staat. Gesprekken en mail met ND en VU.

• Gesprekken gehad over de vervolg nota islam van de PKN. De toekomst is financieel nog onzeker. Er is een commitment van de participerende organisaties (EO, EA en OD-‐nl) en de basis van de leerstoel is verbreed met de participatie van de GZB. Dhr. Henk Koppelaar is aangetrokken voor de ondersteuning van het bestuur en voor het leggen en onderhouden van de contacten met fondsen en (potentiele) partners van de leerstoel. Prof. Dr. B.J.G. Reitsma


Jaarplan 2013 Leerstoel aan de VU van Amsterdam Prof. Dr. Bernhard J.G. Reitsma

Focus In essentie wil ik in 2013 mijn theologische visie op de islam verder ontwikkelen, met het oog op een te publiceren monografie, met als doel christelijke leiders (in en buiten Nederland) te kunnen vormen en trainen in hun visie op moslims en de islam. De volgende kerntaken zijn gericht op die doelstelling. 1. Onderzoek en publicatie 2. Onderwijs en training 3. Begeleiding studenten (Ma en PhD) 4. Participatie netwerken 5. Verstevigen financiële basis leerstoel

Concrete producten

Ad 1. Onderzoek en publicatie Onderzoek • Organiseren van expertmeeting aan de VU (thema: the religous other) • Uitbouwen van net werk Christian Theologians in the context of islam

o Miniconferentie stuurgroep met adviesgroep (najaar 2013) o Voorbereiden eerste grote conferentie (voor het najaar 2014)

• Participatie in de Middle East Conference in Libanon • Betrokkenheid bij vervolg conferentie GZB Publicatie • Maandelijkse column in het ND • Twee hoofdstukken schrijven van het boek: een christelijke benadering

van de islam • Vertaling en verschijning Wie is onze God afronden • Adembenemend: gelijkenissen van Jezus II • Ongerust over de islam (met CHE, christelijke professionaliteit en

islam)


Ad 2 Onderwijs en training • Onderwijs module Christendom aan VU • Module Christendom en Islam ETF Leuven (Master course) • Diverse lezingen over een christelijke benadering van de islam

Ad 3 Begeleiding studenten • Begeleiding van 2 masterstudenten. Thema’s: a. de theologische

uitdaging van het een minderheid zijn als christenen in de context van de islam. b. Zijn de God van het christendom en de God van de islam hetzelfde (Volf vs Van der Horst). Deze bijdrage wordt van de bijzondere leerstoel door de VU op prijs gesteld, c.q. verwacht.

• Begeleiding van 3 huidige promovendi en opstarten van begeleiding van mogelijk 2 anderen op thema’s die relateren aan de positie in een islamitische context en de respons op die context.

Ad 4 Participatie netwerken • Redactie werk Soteria • Participatie in Raad van Advies IFES, Raad voor het Gereformeerd

Belijden, CERT, EZA/EA/NZR, WOM en minder actief bij WEA-‐TC en IIIS, IRTI.

Naast de meer inhoudelijke focus in het werk, zal er aandacht zijn voor de realisering van de website van de stichting, zal de website van de VU worden geupdate met een nieuwe beschrijving van het onderzoekstraject van de leerstoel en de doelstellingen. Ook de versterking van de financiële basis van de leerstoel is een punt van aandacht.


Jaarverslag 2012 Leerstoel op A4 formaat · Jaarverslag)van)de)Leerstoel)aan)de)VU)van)Amsterdam!...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2012 Leerstoel op A4 formaat · Jaarverslag)van)de)Leerstoel)aan)de)VU)van)Amsterdam!...