Het Italiaanse Zuid-Tirol is zo’n regio waar je maar geen genoeg van krijgt. In de zomer kun je er genieten van de vele mooie wandel- en mountainbikeroutes door de Dolomieten die in 2009 door UNESCO werden uitgeroepen tot wereldnatuurerfgoed. Onder wintersporters is de regio vooral bekend vanwege de goede skimogelijkheden. Bedenk daarnaast dat Zuid-Tirol een bijzonder goed aanbod heeft aan hotels en restaurants en dat de prijzen een stuk vriendelijker zijn dan bij de gemiddelde Alpenbuurlanden, en je wilt elke zomer en winter terugkomen. Het is alweer twee jaar geleden dat ik er voor het laatst was en ik vind het dan ook de hoogste tijd om samen met reisgenoten Edo Jungerius en Christine van ’t Hoenderdaal de winterse outdoormogelijkheden van de regio verder uit te pluizen.

Catinaccio Latemar & Alpe di Siusi

Tekst: Irene Bauer. Fotografie: Edo Jungerius /edoart.nl

zuId-TIrol WINTErSPECIAl 01

zuId-TIrol WINTErSPECIAl

ZUID-TIrOl WINTErSPECIAl

Catinaccio/Rosengarten Latemar We strijken als eerste neer in het dorpje Nova Ponente/Deutschnofen, dat op een zonnig plateau gelegen is. Het plateau heeft uitzicht op de latemar en vormt een ideaal uitgangspunt voor wandelingen en langlauftours door de omgeving. Je kunt namelijk direct vanuit het hotel vertrekken. Ook ligt het dorpje mooi centraal tussen de skigebieden in, zodat je afwisselend activiteiten kunt ondernemen in het ene of het andere gebied.

02 zuId-TIrol WINTErSPECIAl

CATINACCIo/roSENgArTEN lATEmAr

In de regio Catinaccio/rosengarten latemar bevinden zich twee verschillende skigebieden. Carezza Ski ligt aan de voet van de 2981 meter hoge Catinaccio/rosengarten en een stukje zuidelijker ligt het Ski Center latemar. Beide gebieden hebben een eigen skipas, maar zijn wel aangesloten bij de dolomiti Superski pas waarmee je alle gebieden in de dolomieten kan bezoeken. Wij gaan vanuit obereggen met de lift omhoog om een dagje te gaan skiën in het skigebied latemar. We nemen meteen de oberholzpiste naar beneden, die jaarlijks wordt ingezet tijdens Europacup skiwedstrijden. onze skidag begint dus gelijk goed. Na een tweede rondje zijn we warmgedraaid en gaan we verder het gebied in. Het skigebied latemar ligt boven de bossen, aan de voet van de kenmerkende toppen van de 2749 hoge latemar. deze mooie ligging zorgt ervoor dat de afdalingen in het gebied lekker afwisselend zijn. Het ene moment skiën we door de bossen, om het volgende moment een weids uitzicht te hebben over de omgeving en de indrukwekkende latemar. Centraal in het gebied ligt een funpark waar zelfs, als er genoeg sneeuw ligt, een halfpipe wordt aangelegd. Steile en vlakkere pistes wisselen elkaar af en we maken een mooie tour door het gebied, dat bij elkaar zo’n 46 pistekilometers telt. Het gebied staat vol gezellige berghutten waar je een echte Italiaanse espresso kan drinken of weer even op krachten kan komen met een, voor de gemiddelde berghut, ongekend lekker visje of een flink bord pasta. Voor de lunch schuiven we dan ook aan bij de rifugio gardoné, vlakbij het dorpje Predazzo. We genieten eerst van een Veneziano, een typisch Italiaans aperitief, op het luxueuze loungeterras voordat we een gigantische schotel met allerlei zuid-Tiroler specialiteiten voorgeschoteld krijgen. Het is fijn dat we niet hoeven te kiezen, want de ene pasta is nog lekkerder dan de andere. Even later volgt een minstens zo grote schaal vol desserts. de zuid-Tirolers maken hun reputatie van het gebied met de allerbeste bergrestaurants voor een redelijke prijs wederom waar. Het is maar goed dat we helemaal aan de andere kant van het gebied terecht zijn gekomen, want zo hebben we tenminste nog wat pistekilometers voor de boeg om die calorieën weer te verbranden.

SkIëN

Als we uitgenodigd worden om voor het avondrodelen onder aan de piste nog een hapje te eten, beseffen we ons nog niet helemaal wat voor culinaire sensatie ons te wachten staat. Al snel blijkt dat Hotel Sonnalp in obereggen niet voor niets bij de zuid-Tiroler keten van genießerhotels hoort. de meest bijzondere smaken en gerechten passeren onze smaakpapillen. Van een dennenappel sorbet tot een palet van verschillende vissoorten en van een lekker biefstukje van een echte

Culinaire Rodelavond alpenkoe tot een versgebakken aardbeientaartje. Alles is supervers, valt niet te zwaar op de maag en is duidelijk met veel liefde bereid. Veel tijd om uit te buiken hebben we helaas niet, want in de kelder van het hotel staan de sleetjes al op ons te wachten voor het avondrodelen. We zijn nog net op tijd om de lift naar boven te pakken. Boven aangekomen lopen we snel naar de rodelbaan en scheuren als kleine kinderen naar beneden, dit gaat hard! gelukkig is de sneeuw lekker zacht en kunnen we makkelijk afremmen, zodat we niet ongecontroleerd ergens het bos in duiken. Het was al even geleden dat ik voor het laatst op een sleetje zat. Het is alsof ik weer zeven ben. mamaaaa, ik wil nog een keer!

zuId-TIrol WINTErSPECIAl 03

“dE mooIE lIggINg VAN dIT gEBIEd zorgT ErVoor dAT

dE AFdAlINgEN lEkkErAFWISSElENd zIJN”

- Irene Bauer, reisredacteur outdoor magazine

de volgende ochtend vertrekken we naar het dorpje Sciliar/Schlern van waaruit de skiliften omhoog gaan naar het skigebied Catinaccio/rosengarten. We gaan dit keer niet met ski’s of snowboard omhoog, maar melden ons bij de lokale skishop waar we een paar sneeuwschoenen aangemeten krijgen. ook de skiliften laten we links liggen, vandaag zullen we namelijk helemaal op eigen krachten het natuurpark Catinaccio/rosengarten verkennen. Sneeuwschoenwandelen lijkt een relatief ongevaarlijke activiteit, maar toch is het wel verstandig om onder begeleiding de berg op te gaan. Je bevindt je namelijk buiten het gemarkeerde skigebied en hebt dus voor een groot deel met dezelfde alpiene gevaren te maken, dan wanneer je op ski’s off-piste gaat. de berggids die ons de weg zal wijzen staat ons al op te wachten. Als we vertrekken begint het langzaam te miezeren. Hè bah, dit is niet echt het weer waarop we zaten te wachten. gelukkig lopen we het eerste stuk door de bossen, waar de bomen ons voor de ergste regen beschutten. met die grote sneeuwschoenen aan onze voeten en skistokken aan onze handen stappen we kriskras tussen de bomen door omhoog. dankzij de grote oppervlakte van de sneeuwschoenen zakken we niet door het sneeuwdek heen en staan we lekker stevig zonder weg te glijden. Ik heb al snel het zweet op mijn rug staan. dit is niet zomaar een wandeling, het is een stevige work-out. gelukkig staan we af en toe even stil, omdat onze gids van alles te vertellen heeft. Bijvoorbeeld het verhaal over de naamgeving van de berg en het natuurpark Catinaccio/rosengarten. deze stamt namelijk van een heldenepos uit de 13e eeuw, waarin dwergenkoning laurin uit wraak zijn rozentuin vervloekt, die hem verraden heeft. Nooit meer zal een mensenoog bij dag of nacht de rozentuin kunnen zien. Hij vergat echter de schemering en zo komt het volgens de legende dat de berg in het schemerlicht een bijzondere rode gloed krijgt. Toch kunnen we niet al te lang wegdromen bij die mooie verhalen, we moeten namelijk nog een flink stuk klimmen naar de voet van de Catinaccio/rosengarten. Als we het bos uitkomen laat de zon zich weer af en toe zien en hebben we genoeg zicht om het mooie natuurpark te bewonderen. de tocht gaat verder door een labyrint van enorme stenen die eeuwen geleden in een grote steenlawine naar beneden zijn gekomen. We lopen over sneeuwbruggetjes en klimmen door smalle passages verder naar boven. ons lunchpakket eten we op bij een klein berghutje in het bos en langzaam lopen we weer naar beneden richting het dal. Wat een goed alternatief voor een druilerige skidag!

SNEEuW-SCHoEN-WANdElEN

ZUID-TIrOl WINTErSPECIAl

04 zuId-TIrol WINTErSPECIAl

CATINACCIo/roSENgArTEN lATEmAr

Seiser Alm/Alpe di SiusiMoe van de sneeuwschoenwandeling rijden we naar de tweede stop van ons verblijf in Zuid-Tirol, Hotel Heubad in Fiè allo Sciliar/Völs am Schlern, om het gebied van de Seiser Alm te ontdekken. De Seiser Alm is een enorme bergweide op een hoogte van ongeveer tweeduizend meter, die omsloten wordt door bergmassieven als de Sciliar/Schlern, Sasso Piatto/Plattkofel, Sasso lungo/langkofel, Sella en Catinaccio/rosengarten. In de zomer trekt Alpe di Siusi/ Seiser Alm veel wandelaars, maar in de winter is de bergweide ook erg populair onder skiërs en langlaufers, vanwege het uitgestrekte landschap, de zonnige ligging en de mooie uitzichten.

zuId-TIrol WINTErSPECIAl 05

AlPE dI SIuSI/SEISEr Alm

"HooIBAd HEEFT EEN HEIlzAmE WErkINg. dAT WIl Ik ook mEEmAkEN! EN EVEN

lATEr lIg Ik BlooT oP EEN TAFEl dIE BEdEkT IS mET

AlPENgrAS."

Je kunt Alpe di Siusi/Seiser Alm niet bezoeken zonder gebruik te maken van de uitgebreide langlaufmogelijkheden in het gebied. Het glooiende landschap op de weide en de bossen bieden de perfecte omstandigheden voor een mooie langlauftoer. Boven bij het bergstation is zelfs een apart gebouw ingericht met een langlaufverhuur met kluisjes, omkleedmogelijk-heden en douches om de langlaufers alle faciliteiten te bieden die ze nodig hebben. de ruim 60 kilometer aan loipes zijn van verschillend niveau en lengte, van een 2 kilometer lange beginnerloipe tot een 15 kilometer lange loipe voor de meer gevorderde langlaufers. Als fanatieke snowboarder laat ik me normaal gesproken niet zo snel verleiden tot een tochtje op de lang-laufski’s, maar voor dit gebied maak ik een uitzondering. gelukkig hebben we vandaag gezelschap van laura, die jarenlang op hoog niveau langlaufte en haar best wil doen om ons de beginselen van het langlaufen bij te bren-gen. op die smalle skietjes is het namelijk nog niet zo makkelijk om in het juiste ritme te komen. Toch glijden we even later trots over de Seiser Alm. Verrassend leuk en goed voor de afwisseling, maar mijn talenten liggen duidelijk meer bij het snowboarden en het duurt dan ook niet lang voor we teruggaan naar het langlaufcenter voor een kleine materiaalwissel.

lANglAuFEN

de ontvangst in Hotel Heubad is op zijn zachtst gezegd warm te noemen. Nadat we ons hebben geïnstalleerd op de kamers en een lekker huisgemaakt taartje hebben gegeten, worden we verwelkomd in het kuurgedeelte van het hotel. Hotel Heubad, de naam zegt het al, is gespecialiseerd in hooibaden. Eerst krijgen we een uitgebreide uitleg over de historie en de werking van de hooibaden. men ontdekte de heilzame werking van het hooi eeuwen geleden, toen boerenzonen na een lange dag hooi maaien op de weide zich begroeven onder het vochtige hooi om lekker warm de nacht door te brengen. Het was namelijk te ver om ’s avonds na het werk weer naar huis te gaan. Het hooi en alle Alpenkruiden die op de weide groeien bleken ontslakkend en ontgiftend te werken, goed voor de huid en het immuunsysteem te zijn en ook nog eens de stofwisseling te stimuleren. dat wil ik ook meemaken! Even later lig ik bloot op een tafel die bedekt is met nat Alpengras. Een aardige dame bedekt me verder van top tot teen met het warme natte hooi, voordat ze me inpakt in een soort plastic deken en me in een aangenaam warm bad laat zakken. Ik voel de vermoeidheid uit me stromen en begin na een tijdje flink te zweten. Ik ben zo ontspannen, dat ik makkelijk in slaap zou kunnen vallen, ware het niet dat er steeds weer ergens een grassprietje kietelt en ik niet mijn handen kan gebruiken om te krabben, zonder dat ik mijn verpakking ernstig in de war draai. Na een halfuur mag ik het bad uit en word ik in katoenen lakens gewikkeld om in een ander kamertje weer een halfuur uit te zweten. Ik snak naar een douche, maar mag de komende uren niet douchen, omdat de werking van het hooibad dan nog even door kan zetten. Ach, ik zit niet zo fris aan tafel bij het eten, maar wel ontspannen én lekker zacht en mijn reisgenoten Edo en Christine hebben gelukkig hetzelfde ‘probleem’.

Hooibaden

ZUID-TIrOl WINTErSPECIAl

06 zuId-TIrol WINTErSPECIAl

- Christine van ‘t Hoenderdaal, reisredacteur outdoor magazine

zuId-TIrol WINTErSPECIAl 07

Het skigebied van Alpe di Siusi/Seiser Alm is van verschillende kanten te bereiken. Vanuit ortisei/Sankt ulrich in Val gardena/gröden vallei kan je een gondel omhoog nemen om te gaan skiën op Alpe di Siusi. deze gondel vormt ook meteen de verbinding met de Sella ronda, een dagtocht van vijf à zes uur rond de Sella berggroep, die je kunt skiën als je in het bezit bent van de dolomiti Superski pas. Wij gaan aan de andere kant omhoog vanaf Siusi allo Sciliar/Seis am Schlern. de pistes lopen dwars over de weide naar de verschillende hoeken van het gebied. deze afdalingen zijn door het rustig glooiende landschap erg makkelijk te skiën en vooral geschikt voor beginners. Voor de grotere uitdagingen moet je duidelijk

Skiën en boardende randen van het gebied opzoeken, waar je onder andere tussen de bossen wat pittigere afdalingen vindt. Naast de zestig pistekilometers van het gebied is er ook genoeg ruimte om buiten de piste wat onverspoorde poeder te vinden. om de allermooiste hellingen te vinden is er de mogelijkheid om - onder begeleiding van een skigids - een tocht te maken op toerski’s. daarnaast kan je je, als je jezelf echt even op de proef wilt stellen, wagen aan de 110 meter lange halfpipe, jumps en rails in het king laurin Funpark, dat zoals zoveel in de omgeving vernoemd is naar de dwergenkoning uit de legendes. Net als in heel zuid-Tirol is er ook op de Seiser Alm geen gebrek aan sfeervolle berghutten om even op adem te komen. dankzij een tip van een van de locals vinden wij naast de piste een piepklein hutje dat een van de boeren heeft omgebouwd tot restaurantje. Wij drinken er een goede cappuccino, maar je kunt er ook aanschuiven voor een van de simpele, maar o zo lekkere lunchgerechten.

SEISEr Alm/AlPE dI SIuSI

GOOD lIFE HOTEl ZIrM bbbs

ObereggenSkiën in de Dolomieten7 nachten incl. halfpension in kamertype ‘comfort’ en:» 6-daagse skipas Val di Fiemme/obereggen » Welkomstaperitiefje » 3 x ’s avonds skiëngeldig van 09-01-2011 t/m 05-02-2011Prijs vanaf € 775.- p.p.Info www.suedtirol.info/zirm_nl

VITAlPINA HOTEl PFöSl bbbbNova Ponente/DeutschnofenWitte wellness- en actiefweken7 nachten inclusief Pfösl’s 3/4-verwenpension en:» 6-daagse skipas obereggen » Activiteitenprogramma » Vitalpina Wellness-afdeling » Wellness-tegoedbon à € 30.- » gratis skibusgeldig van 05-12-2010 t/m 23-12-2010, van 08-01-2011 t/m 05-02-2011en van 19-03-2011 t/m 25-04-2011Prijs € 623.- p.p. in een standaard tkInfo www.suedtirol.info/pfoesl_nl

GANISCHGEr HOF bbbbs MOUNTAIN rESOrT & SPANova Ponente/DeutschnofenSki & genietweken7 nachten inclusief verwenontbijt en:» 1 culinaire middag op de berg Baita gardonè » 1 verwenontbijt op de kamer » 2 wellness-tegoedbonnen voor een behandeling naar keuze à € 30.- » 6-daagse skipas Val di Fiemme/obereggen » 1 galadinnergeldig van 03-12-2010 t/m 25-12-2010 en van 09-01-2011 t/m 03-04-2011Prijs vanaf € 1.234.- per kamerInfo www.suedtirol.info/ganischgerhof_nl

GENIESSErHOTEl SONNAlP bbbbs

ObereggenPoedersneeuw & zonnige skiweken7 nachten inclusief verwenhalfpension en:» 6-daagse skipas obereggen/Val di Fiemme rodelen en skiën bij floodlight » zondag champagneontbijt en welkomstdrankje » uitstapje naar Bolzano/Bozengeldig van 04-12-2010 t/m 18-12-2010en van 26-03-2011 t/m 16-04-2011Prijs vanaf € 893.- p.p. in tk met balkonInfo www.suedtirol.info/sonnalp_nl

08 zuId-TIrol WINTErSPECIAl

AlGEMEENzuid-Tirol is een stukje Italië met een interessante historie. Eeuwenlang hoorde het bij oostenrijk, tot het na de Eerste Wereldoorlog bij Italië werd gevoegd. In de jaren daarna was zuid-Tirol het slachtoffer van flink wat getouwtrek, maar inmiddels is de regio volledig autonoom. Toch merk je duidelijk de invloeden van beide landen. zo is de voertaal nog steeds duits en wordt de regio op de oostenrijkse televisie uitvoerig

besproken in het Tiroler journaal. maar ook de Italianen hebben in die korte tijd goed hun stempel weten te drukken. de espresso is er zonder twijfel lekkerder dan honderd kilometer noordelijker, de cuisine is net iets verfijnder en de mensen wat stijlvoller. Eigenlijk is het gewoon een kwestie van perspectief: wie uit het zuiden komt ziet Tiroler traditie en gastvrijheid in Italië en wie uit het noorden komt ziet Italiaanse stijl in duitstalig gebied.

Veel informatie over zuid-Tirol en de gebieden die we bezocht hebben vind je op: www.suedtirol.infowww.rosengarten-latemar.comwww.alpedisiusi.info

BErEIkBAArHEIDAuto: met de auto is het ongeveer 1000 km vanaf Amsterdam naar Bolzano/Bozen, de hoofdstad van zuid-Tirol.Trein: met onder andere de ICE en de EuroCity rijd je in ongeveer

dertien uur via münchen naar Bolzano. Vliegtuig: Transavia biedt in de winter lowbudget vluchten aan naar Innsbruck (oostenrijk). Vanaf de luchthaven is het nog ongeveer honderd kilometer naar Bolzano/Bozen. zowel vanaf luchthaven Innsbruck als de Noord-Italiaanse vliegvelden Bergamo en Veronoa rijden directe lowcost-transfers naar de skigebieden. www.suedtirol.info/vliegen.

Info

ZUID-TIrOl WINTErSPECIAl

HOTEl ST. ANTON bbbs

Fiè allo Sciliar/Völs am SchlernAlpe di Siusi/Seiser Alm sportweek7 nachten inclusief halfpension en:» 6-daagse skipas Val gardena/gröden - Alpe di Siusi/ Seiser Alm » Introductie in de nieuwste carvingtechniekgeldig van 09-12-2010 t/m 23-12-2010Prijs € 589.- p.p.Info www.suedtirol.info/anton_nl

HOTEl FlOrAlPINA bbbbAlpe di Siusi/Seiser AlmSprookjesachtige winterweken7 nachten inclusief halfpension en:» 1 hooibad in het ‘softpack ligbed’ » 1 kaartje voor de Florianlift » 1 x gebruik van de slee » 1 skitocht met gidsgeldig van 08-01-2011 t/m 28-01-2011en van 12-03-2011 t/m 27-03-2011Prijs € 553.- p.p. in een mansardekamerInfo www.suedtirol.info/floralpina_nl

HOTEl HEUBAD bbbFiè allo Sciliar/Völs am SchlernWitte weken7 nachten inclusief halfpension en:» 6-daagse skipas dolomiti Superski » 3 hooibaden » 3 massages geldig van 09-01-2011 t/m 05-02-2011Prijs vanaf € 762.- p.p.Info www.suedtirol.info/heubad_nl

HOTEl WAlDrAST bbbSiusi allo Sciliar/Seis am SchlernAlpe di Siusi/Seiser Alm sportweek7 nachten inclusief halfpension en:» 6-daagse skipas Val gardena/gröden - Alpe di Siusi/Seiser Alm » Introductie in de nieuwste carvingtechniekgeldig van 15-01-2011 t/m 29-01-2011Prijs € 572.- p.p.Info www.suedtirol.info/waldrast_nl

CATINACCIo/roSENgArTEN lATEmAr

AlPE dI SIuSI/SEISEr Alm

HOTEl AlPENrOyAl bbbs

Castelrotto/kastelruthAlpe di Siusi/Seiser Alm sportweek7 nachten inclusief halfpension en:» 6-daagse skipas Val gardena/gröden - Alpe di Siusi/Seiser Alm » gebruik van de garage van het hotelgeldig van 08-01-2011 t/m 22-01-2011Prijs € 575.- p.p. in tk type ‘classic’Info www.suedtirol.info/alpenroyal_nl

HOTEl SEISErHOF bbbs

Siusi allo Sciliar/Seis am SchlernAlpe di Siusi/Seiser Alm sportweek7 nachten inclusief halfpension en:» 6-daagse skipas Val gardena/gröden - Alpe di Siusi/Seiser Alm » romantische arrensleetochtgeldig van 10-01-2011 t/m 05-02-2011Prijs vanaf € 652.- p.p.Info www.suedtirol.info/seiserhof_nl

HOTEl BAD rATZES bbbbSiusi allo Sciliar/Seis am SchlernDolomiti SuperKids7 nachten inclusief halfpension en:» gratis skivakantie voor kids onder de 8 jaar » gratis skipas voor kids onder de 8 jaargeldig van 19-03-2011 t/m 27-03-2011Prijs € 606.- p.p.Info www.suedtirol.info/badratzes_nl

rESIDENCE GArNI TrOCkEr bbbCastelrotto/kastelruthAlpe di Siusi/Seiser Alm sportweek7 nachten inclusief ontbijt en:» 6-daagse skipas Val gardena/gröden - Alpe di Siusi/Seiser Alm » Introductie in de nieuwste carvingtechniekgeldig van 09-12-2010 t/m 23-12-2010Prijs € 370.- p.p.Info www.suedtirol.info/trocker_nl

Hotelaanbiedingen WANDErHOTEl CyPrIANErHOF bbbbs

Tires/TiersAlpinea sneeuwschoenwandelweken7 nachten inclusief halfpension en:» dagelijks sneeuwschoenwandelingen met een gids » gebruik van uitrusting » Bergwellness voor de winterwandelaar geldig van 09-01-2011 t/m 04-02-2011en van 12-03-2011 t/m 03-04-2011Prijs vanaf € 821.- p.p.Info www.suedtirol.info/cyprianerhof_nl