Is er een verband tussen de gemeten cognitie, de cognitieve reserve en de eigen perceptie hierover?

Ruben De Paepe, Olivier Libbrecht, Thibaut Vanslembrouck en Gaëtan Verougstraete

Promotor Jean-Marie Degryse.

Inhoudstafel

• Onderzoeksvragen• Inleiding• Personen en methoden• Resultaten en Discussie• Beperkingen van de

studie• Besluit

Onderzoeksvragen

• Is er een verband tussen eigen perceptie van het geheugen en de cognitieve reserve?

• Is er een verband tussen de eigen perceptie van het geheugen en objectieve geheugenklachten?

• Is er een verband tussen de cognitieve reserve en objectieve geheugenklachten?

• Bijkomstig• Opleidingsniveau vs WRAT4• MMSE vs MoCA• WRAT4 minder tijdrovend

Inleiding

Terminologie: cognitieve reserve

• Katzman et al,1989• Relatief nieuw en onbekend• Potentieel mechanisme om hersenschade te

compenseren• Opleidingsniveau en Wide Range Achievement Test

(WRAT4)

Waarom dit onderzoek?• Dubieus verband tussen objectieve geheugenstoornissen

en geheugenklachten• Frequente klacht bij de huisarts• Het onbekende van cognitieve reserve

Personen en Methoden

Gebruikte testen• GDS30

• screeningsschaal om depressie bij ouderen op te sporen

• MMSE• korte cognitieve screeningstest om personen met

dementie te onderscheiden van personen zonder dementie

• MoCA• screeningsinstrument om cognitieve achteruitgang op

te sporen• WRAT4

• Inschatting cognitieve reserve• 4 sub-tests

WRAT4

• Probleem: enkel Engelse versie• Back to back vertaling onafhankelijk van elkaar• Validatie door twee bilinguale, onafhankelijke personen

Inclusiecriteria• 75+• Geen gekende cognitieve stoornissen• Nederlandstalig

Deelnemers

Resultaten en Discussie

Perceptie en Cognitieve Reserve

Objectieve geheugenstoornissen en perceptie

Objectieve geheugenstoornissen en perceptie

• Significant voor MMSE• Hoe hoger MMSE, hoe beter de eigen perceptie• Ondanks hoge MMSE’s, geeft de helft een mindere

perceptie aan• Nut eigen perceptie bij diagnostiek?• MMSE-waarden tussen 24 en 30?

MoCA vs MMSE

• Ondanks exclusie van personen met MMSE <24 zien we dat meer dan de helft van de proefpersonen toch een cognitief deficit hebben volgens de MoCA (<26)

• Bevestigt literatuur dat MoCA sensitiever is• Cut-off MoCA te streng?

Objectieve geheugenstoornissen en cognitieve reserve

Opleidingsniveau vs WRAT4

Opleidingsniveau vs WRAT4

• Significant verschil tussen uitersten• Voor alle subtesten• Eventueel in de praktijk toe te passen?• Eventueel subtieler dan opleidingsniveau nodig?• Opm: in verleden niet iedereen de mogelijkheid tot

studeren

WRAT4 minder tijdrovend maken?

  WRAT4 zinbegrip   WRAT4 spelling   WRAT4 wiskunde   WRAT4 woordleze

n

WRAT4 zinbegrip 

     

WRAT4 spelling0,76 (0,59 - 0,87)  

   

WRAT4 wiskunde0,73 (0,54 - 0,85) 0,70 (0,49 - 0,83)  

 

WRAT4 woordlezen0,61 (0,36 - 0,78) 0,63 (0,40 - 0,79) 0,58 (0,33 - 0,76)  

WRAT4 minder tijdrovend maken?

• Samen met Cronbach’s alpha• Kunnen er subtesten weggelaten worden?• Volgens resultaten: woordleestest geen meerwaarde• Opmerking: woordleestest niet betrouwbaar in dit

onderzoek

Beperkingen van de studie

Beperkingen

• Beperkte populatiegroep• Convenience sample• Geen proefpersonen met MMSE <24• Aberrante resultaten in woordleestest

• Probleem bij vertaling en validatie

Besluit

Antwoord op onderzoeksvragen

• Trend naar verband tussen cognitieve reserve en eigen perceptie

• Verband tussen eigen perceptie en verschillende, normale scores op MMSE

• Geen verband tussen cognitieve reserve en objectieve cognitieve stoornissen

Extra bevindingen

• MoCA lijkt een stuk sensitiever dan MMSE => rol als screeningsinstrument?

• Opleidingsniveau mogelijk goede schatter van cognitieve reserve in uiterste niveau’s

• WRAT4-subtesten lijken allen een eigen waarde te hebben

Interessante verdere onderzoeken

• Cognitieve reserve en eigen perceptie bij grotere populatie => Praktische toepassing voor cognitieve reserve?

• Verband cognitieve reserve en eigen perceptie bij mensen met cognitief deficit?

• Cognitieve reserve bij intermediaire opleidingsniveaus• MMSE vs MoCA• Waarde van verschillende scores binnen normale

MMSE

Vragen?