InTrans Jaargang 5 – editie 4 – september 2005

Van de redactie

Tranen met tuiten worden momenteel gehuild op de Transito kamer. Waarschijnlijk wordt dit de laatste intrans van onze hand! Een intrans jaar waarin veel dingen gebeurt zijn. Zo noemen we het afscheid van prof. dr. Roos, de verhuizing naar h12 (en dus het afscheid van het voor ons zo vertrouwde h6), veel mooie excursies en het afstuderen van enige fossielen op deze universiteit. We waren blij met de vele goede stukken die we dit jaar in de intrans hebben kunnen zetten. Hiervoor willen we het bestuur, de leden en de docenten hartelijk bedanken en bij deze vragen of ze hun bijdrage willen blijven leveren. Maarten van de Westen heeft al toegezegd dat hij volgend jaar de intrans weer wil voorzien van tekeningen en stukken. Alvast dank hiervoor!Hierbij willen we heel graag de huidige leden van Transito vragen om onze taak het komende jaar over te nemen. Als je interesse hebt om een jaar redactielid van de intrans te worden stuur dan even mailtje naar intrans@transiti.nu.Als je iets kwijt wil in de intrans of als je een vaste schrijver wil worden kun je natuurlijk ook altijd mailen.

Gerben KoomanJeroen Klijs

Bianca Dumay

Van het bestuur

Van de voorzitter

Het zit er bijna op! Met de zomervakantie achter de rug, richt ik mijn blik op de toekomst. De toekomst borduurt echter voort op het verleden. Een kleine terugblik misstaat dus niet. Het is een mooi jaar geweest: we hebben zowel Airbus als Boeing op bezoek gehad. We zijn bij Stadshavens geweest om de problematiek van herontwikkeling te ervaren. Ook hebben we afscheid genomen van prof. dr. Roos. Daarnaast heeft Transito haar naam gegeven aan een vissersboot in India. Kortom, een bewogen jaar.Het jaar is leerzaam geweest. Als bestuur hebben we veel geleerd, we hebben kennis gemaakt met het leven

na de studie. Een jaar bestuur is namelijk een uitgelezen mogelijkheid om een aantal belangrijke vaardigheden eenvoudig onder de knie te krijgen. Dat blijkt elk jaar

weer. Daarom wil ik, namens het hele bestuur, een ieder oproepen eens na te gaan of een jaar Transito niet iets voor jou is. Zo ja, we horen graag van je. Zo niet, dan horen we net zo graag van je. Wellicht kunnen we je aanmerkingen gebruiken om Transito nóg leuker te maken! Dat is dus de toekomst, jullie frisse ideeën.

Robert Ossevoort

Activiteitenkalender

Beste leden,

Op 22 september organiseert Transito het symposium: “De Weg naar Groei?”

Het symposium richt zich op de relatie tussen nieuwe infrastructuur, innovatieve vervoermiddelen en hun impact op stedelijke ontwikkeling. Het symposium zal plaatsvinden op Rotterdam Airport. Aanvang is om 13:00 uur en het programma duurt tot ongeveer 18:00 uur.

Deelnemende organisaties aan dit symposium zijn: TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam, Ecorys, Siemens Nederland, Schiphol Group, Ministerie van Economische Zaken, Kamer van Koophandel Haaglanden en Verkeeradviesburo Diepens en Okkema. Zij zullen gebruikmakend van expertise en ervaring en hun visie geven op recente ontwikkelingen. Ze zullen zich richten op de invloed en betekenis van infrastructuur, vervoer en stedelijke ontwikkeling.  

De deelnemersprijs bedraagt € 2 voor leden van Transito en € 5 voor niet-leden. Inschrijven kan via email symposium@transito.nu of anders via de website van Transito: www.transito.nu .

Voor meer informatie over het symposium, de deelnemende organisaties aan het symposium of de studievereniging Transito kun je naar onze website www.transito.nu surfen.

Nancy Addo Daaku

InTrans 1

InTransStudievereniging Transito

Pagina 1Van het bestuurPagina 1Activiteitenkalender

Pagina 2StadshavensPagina 2TunnelvisiePagina 4Port cycle

Pagina 4Port cyclePagina 5 Martijns memoires

InTrans Jaargang 5 – editie 4 – september 2005

Van de leden

Stadshavens

Op vrijdag 20 mei organiseerde Transito in samenwerking met AEclipse een Inhousedag bij

Stadshavens Rotterdam. Het startpunt van de dag was op de Waalhaven Oost. Bij het hoofdkantoor van Smit wachtte een kleine rondleiding door dit gedeelte van de haven. Tijdens het bezoek aan deze pier was het de bedoeling om een indruk te krijgen van de huidige situatie daar, omdat bij de case van die middag deze pier het onderwerp zou zijn. Op de pier zijn verschillende bedrijven gevestigd, die allen verschillende eigenschappen hebben.

Na de rondleiding volgde het bezoek aan Stadshavens zelf. Door middel van de watertaxi werden we van de Waalhaven naar Heijplaat gebracht. De tocht met de watertaxi is voor iedereen een aanrader. Een korte wandeling bracht ons bij het voormalige directiegebouw van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij, waar tegenwoordig Stadshavens is gevestigd. Binnen wachtte koffie. Na de koffie was het tijd voor een woord van welkom, gevolgd door een presentatie over de activiteiten en de werkterreinen van Stadshavens. In Rotterdam heeft Stadshavens al enkele voormalige havengebieden herontwikkeld en in de toekomst zullen andere havengebieden volgen.

Na de lunch werd de groep opgedeeld in twee groepen omdat de groep te groot was om gezamenlijk de case opdracht te maken. De andere groep werd meegenomen voor enkele presentaties. Deze presentaties gaven de problemen aan waarmee Stadshavens te maken heeft. Dit betreft niet alleen de invulling van de herontwikkelde gebieden, maar ook bijvoorbeeld het milieu en de buurt.

De case die op Stadshavens heeft ontworpen is een simulatiecase. Hierin worden een aantal actoren uit de haven onderscheiden, bijvoorbeeld het Havenbedrijf, een overslagbedrijf en een houthandel. Elke actor heeft zijn eigen doelstellingen en wil daar zo veel mogelijk aan voldoen, ondanks dat de doelstellingen vaak met elkaar botsen. Het was aan de deelnemers om een rol zo goed mogelijk te spelen. Dit leidde tot een mooi spel waarbij iedereen probeerde zo goed mogelijk aan de eisen te voldoen.

Als locatie van de case was de dwarswal tussen pier 2/3 en pier 4 in de Waalhaven Oost genomen, waar ´s ochtends de rondleiding had plaatsgevonden. Zo was het makkelijker om de situatie in te beelden en was duidelijk welke bedrijven er zich op de pier bevonden. Halverwege de middag wisselden de twee groepen. Zo kon ieder de simulatiecase spelen. Zelfs bij de borrel was er nog veel discussie over wat de optimale verdeling van het gebied was. Bij beide groepen was er geen optimale verdeling tot stand gekomen, onder meer doordat de tijd kort was voor de simulatie. Desalniettemin was het voor iedereen een leuke en leerzame dag en bedanken we de mensen van Stadshavens voor deze dag.

Gerben Kooman

Tunnelvisie

InTrans 2

InTrans Jaargang 5 – editie 4 – september 2005

Op 4 juni jl. ontstond er brand bij de achteras van een Slowaakse Scania geladen met autobanden. Binnen korte tijd stond de vrachtwagencombinatie in brand, net als de Fréjus-tunnel, waar de truck juist doorheen reed.

Vanwege het goede waarschuwingssysteem en de snelle reactie van de brandweer vielen er ‘slechts’ twee doden, waaronder de 23-jarige chauffeur van de vrachtwagen. Zes mensen raakten gewond door het inademen van rook. De tunnel, één van de belangrijkste verbindingen naar Italië, is over een lengte van 800 meter zwaar beschadigd. Het herstel duurt maanden, waardoor al het (vracht-)verkeer door andere tunnels zal moeten.

Het tragische ongeluk doet de discussie over de Alpentunnels weer oplaaien. De huidige tunnels zijn oud, krap en gevaarlijk. Ze zijn niet berekend op de grote toename van het vrachtverkeer in de Alpen. Maatregelen zoals het beperkt toelaten van vrachtwagens en verplicht 150 meter afstand houden leiden alleen tot files.

Al jaren ligt er een plan om een nieuwe tunnel te maken: een spoortunnel voor een hogesnelheidstrein tussen Lyon en Turijn. De 300 kilometer nieuw spoor en een tunnel van 52 kilometer zouden de problemen structureel oplossen. Zowel Frankrijk als Italië zijn akkoord met de nieuwe tunnel. Echter, een prijskaartje van 12 miljard Euro doet hen huiveren.

Maar hoe veilig zijn tunnels in Europa? Volgens de ANWB valt het allemaal wel mee: 18 van de 49 tunnels krijgen de stempel “zeer goed”. Van de 5 Italiaanse tunnels worden er 3 als “zeer slecht” beoordeeld. Er werd gekeken naar het tunnelsysteem, de veiligheidsvoorzieningen, de verkeersbewaking en de ventilatie.

Bij tunnels denk je vooral aan bergachtige streken, maar ook in Nederland zijn er flink wat tunnels. Denk aan de Maastunnel, de Beneluxtunnel en de Botlektunnel bij Rotterdam en de nieuwe Westerscheldetunnel. Hoe veilig zijn deze?

Nederlandse tunnels zijn in vergelijking met de Alpentunnels een stuk korter. Omdat de tunnels niet uit de rotsen gehakt hoeven te worden, maar aangelegd kunnen worden door betonnen buisdelen in elkaar te ‘klikken’, worden vaak tunnels met dubbele buizen aangelegd. Alpentunnels bestaan vaak uit slechts één buis.

Dubbele buizen hebben duidelijke voordelen met betrekking tot de veiligheid. Niet alleen voorkomt men frontale botsingen door de rijrichtingen in een aparte buis te laten rijden, ook vormt de tweede buis een vluchtroute als er in de eerste buis iets gebeurt.

Een ander voordeel van één rijrichting per buis is dat de rijwind zorgt voor een luchtstroom met het verkeer

mee. Er is slechts een beetje ventilatie nodig om een goede luchtstroom te krijgen. Die luchtstroom is goed om giftige gassen de tunnel uit te krijgen.

Want die giftige gassen, dat is het echte gevaar. Onzichtbare wolken giftige rook zijn gevaarlijker dan het ongeluk of de brand in de tunnel. Veel slachtoffers ontstaan omdat mensen verkeerd reageren bij tunnelbranden. Alarmsystemen, blusapparaten en vluchtgangen is niet genoeg om alle mensen te redden: vaak zijn het de mensen zelf die falen.

Een onderzoek van TNO in 2001 wees uit dat automobilisten niet bang genoeg zijn voor een tunnelbrand. Mensen kijken en wachten. “Ze zien het als een gewone file”, aldus TNO. “Mensen wachten tot het echt gevaarlijk wordt, tot ze rook en vlammen zien.” Dat ze op dat moment al omgeven zijn door onzichtbare, giftige rook, heeft men niet door.

Ook denken mensen veilig te zijn als ze in hun auto blijven. Ramen omhoog, airco aan, dat zal voldoende zijn. Mooi niet: vaak worden dagen na de ramp mensen dood gevonden in hun afgesloten auto.

Slecht 0,5% van de mensen toonde zelf initiatief om weg te gaan. Pas hierna kwam het kudde-effect op gang. Mensen bewogen zich richting vluchtgang. Maar daar bleek een nieuw probleem: mensen bleven in de deuropening staan kijken, denkend dat ze daar veilig waren.

Wat moeten we wel doen? Bij de eerste signalen meteen naar een vluchtdeur rennen, en niet omkijken. Langs de zijkant rennen, voor het geval het zicht door de rook verdwijnt. Niet denken dat het meevalt: door de hoge temperaturen verandert het water in het beton razendsnel in stoom, waardoor de tunnel laagje voor laagje uit elkaar spat.

Met allerlei technieken kunnen we tunnels steeds veiliger maken, maar uiteindelijk wordt het aantal slachtoffers bepaald door de reactie van de mensen in de tunnel. Denk er maar aan, de volgende keer als je door een tunnel rijdt.

InTrans 3

InTrans Jaargang 5 – editie 4 – september 2005

Port Cycle (5 juli tot en met 9 juli)

De EFR organiseerde dit jaar voor het eerst de Port Cycle. Gedurende de Port Cycle werden er bedrijfsbezoeken afgelegd aan bedrijven gerelateerd aan de haven. Deze bezoeken vonden plaats in drie grote havens, namelijk Rotterdam, Londen en Hamburg. Deze 5-daagse trip langs de havens begon op dinsdag 5 juli met 22 deelnemers. De deelnemers waren overgebleven na een uitgebreide selectieprocedure, omdat het aantal inschrijvingen het aantal beschikbare plaatsen overtrof. De Port Cycle commissie had door middel van gesprek met alle potentiële deelnemers getest op hun kennis, kunde en creativiteit, waarbij bijzondere vragen werden gesteld. Onder de deelnemers bevonden zich ook enkele Transitoleden.

Dinsdag 5 juli

Op dinsdag 5 juli was het eindelijk zover, de Port Cycle ging van start. De aftrap van de Port Cycle was ‘s ochtends om half negen op de Erasmus universiteit en dat valt niet voor iedereen mee. Gelukkig wist iedereen redelijk op tijd aanwezig te zijn en kon het eerste bedrijfsbezoek worden afgelegd. Het Havenbedrijf Rotterdam was deze eer ten beurt gevallen. Bij het havenbedrijf wachtte een heldere presentatie en schitterend uitzicht over de haven van Rotterdam. De presentatie gaf een duidelijk beeld van wat het havenbedrijf allemaal doet en vooral wat het havenbedrijf allemaal wil gaan doen in de toekomst. Heel belangrijk hierin is uiteraard de 2e Maasvlakte.

Na het bezoek aan het havenbedrijf werd de reis vervolgd richting APL in Rhoon, al waar de lunch wachtte. Na de lunch volgde een presentatie over de organisatie en activiteiten van APL. Aansluitend werden er verschillende case opdrachten gemaakt door verschillende groepjes. De uitkomsten waren soms zeer opvallend, hoewel dit mede kwam door het creatieve rekenwerk van enkelen. Bij de borrel werden de resultaten nog eens doorgesproken, waarna het bedrijfsbezoek bij APL werd afgesloten. Het was tijd voor de transfer richting Hoek van Holland. In Hoek van

Holland lag de Stena Line te wachten om ’s nachts naar Harwich te varen.

Woensdag 6 juli

De volgende ochtend startte de Port Cycle al vroeg. Met nog slaperige gezichten was het de horloges goed zetten, ontbijten en van boord. Vanuit Harwich ging de reis verder met de trein richting Londen. Op station Liverpool Street werd de trein verruild voor de chaos van de Londense metro richting het bedrijfsbezoek van de Internationale Kamer van Koophandel. Het departement “International Crime Services” gaf een interessante presentatie over criminaliteit in de scheepvaart. Een veel voorkomende manier om lading en/of schepen te ontvreemden is fraude, onder meer door corrupte ambtenaren. Maar ook piraterij komt nog steeds voor, voornamelijk in Zuidoost-Azië.

Het volgende bedrijfsbezoek was Baltic Exchange. In het hart van het financiële district van Londen staat het prachtige gebouw van Baltic Exchange. Met name voor de boardroom, de locatie van de presentatie, was er veel bewondering. Na de lunch volgde de presentatie van Baltic Exchange. Hierin werd duidelijk beeld geschetst van de geschiedenis van Baltic Exchange en wat het hedendaags allemaal doet. Eveneens werd een duidelijk beeld van de wereldwijde handelsstromen over zee weergegeven. Na het bezoek aan Baltic Exchange was het tijd om het hostel, de Globetrotter Inn, op te zoeken en om even op te frissen. ’s Avonds wachtte namelijk het diner, gevolgd door een prachtige voorstelling van de musical de Lion King. In Londen was het daarnaast op vele plekken feest vanwege de uitverkiezing van Londen als organiserende stad van de Olympische Spelen van 2012.

Donderdag 7 juli

Een dag met en dikke zwarte rand er omheen. De laffe aanslagen op het openbaar vervoer netwerk van Londen kosten aan vele mensen het leven en zaaiden chaos in Londen. Onder de Port Cycle deelnemers waren er gelukkig geen slachtoffers, maar de schrik zat er uiteraard wel in. Daarnaast kon er een streep door het programma van deze dag. ’s Ochtends was er een vrije ochtend en ’s middags het bedrijfsbezoek aan Lloyd’s of Londen, iets dat volgens menig deelnemer één van de hoogtepunten van de Port Cycle zou zijn. Vanaf het moment dat duidelijk werd wat er precies aan de hand was, was het voornaamste om op het vliegveld te komen om de vlucht naar Hamburg te halen. Doordat het openbaar vervoer niet reed en de wegen verstopt waren, was dat niet eenvoudig. Gelukkig lukte het iedereen om op tijd op het extra beveiligde vliegveld Londen Stansted te komen om naar Hamburg te vliegen. Vanaf het vliegveld Hamburg Lubeck wachtte er nog een busreis naar Hamburg om vervolgens met de metro naar het Stella Maris hotel te gaan. Vrijdag 8 juli

InTrans 4

InTrans Jaargang 5 – editie 4 – september 2005

Deze dag begon met een bezoek aan HafenCity Hamburg. Deze organisatie herontwikkelt de oude havengebieden in het centrum van de stad. De activiteiten zijn dus vergelijkbaar met de activiteiten van Stadshavens in Rotterdam. Het huidige project is opgesplitst in verschillende fases en is in volle gang. Bij een rondleiding door het ontwikkelingsgebied was duidelijk de fasering van het ontwikkelingsgebied te zien. Het bezoek werd afgesloten met een lunch.

’s Middags stond er een bezoek aan de “Port of Hamburg” op het programma. Deze presentatie vond plaats op een boot, die gedurende de presentatie door de haven van Hamburg voer, onder meer langs de volledig geautomatiseerde container terminal. Met het einde van deze presentatie kwam er meteen een einde aan de bedrijfsbezoeken van de Port Cycle. ’s Avonds wachtte er nog wel een diner in de Rathauskeller en een bezoek aan de Gröninger Bierbrouwerij. Voor een ieder die wilde, was er deze avond ook de gelegenheid om het nachtleven van Hamburg te verkennen.

Zaterdag 9 juli

Deze dag waren er geen bedrijfsbezoeken en kon ieder op zijn eigen manier de dag doorbrengen. Sommigen maakten er een culturele dag, terwijl anderen er voor kozen om bij te komen van de vorige dagen. Zo maakte ieder er op zijn manier er een mooie dag van totdat het moment daar was om Hamburg achter ons te laten en weer terug naar Rotterdam te gaan. Na een lange treinreis (zonder vertraging, hulde aan de Nederlandse en Duitse spoorwegen) was het einde van de Port Cycle daar. Er werd afscheid van elkaar genomen en een ervaring rijker vertrok iedereen in zijn of haar eigen richting.

Al met al was het een zeer interessante Port Cycle. De organisatie was goed en ook de noodsituatie in Londen werd goed opgelost. Tijdens de diverse bedrijfsbezoeken kon er door alle deelnemers, zowel degene die al bekend waren met de vele aspecten van de haven als degene die daar minder bekend mee waren, veel worden opgestoken van allerlei zaken die in verband staan met de haven. Daarnaast was het natuurlijk een zeer leuke ervaring om Londen en Hamburg te bezoeken.

Gerben Kooman

Martijns Memoires

Het is de laatste warme dag van de zomer. In de volgestroomde computerzalen ben ik bezig met voorbereidingen voor sollicitaties en mijn afstudeerborrel. Even buurten op H12, en voor ik het weet knippert de hoofdredactrice vragend met haar ogen. Wat zei ze ook alweer? Wanneer de borrel is, hoe mijn vakantie was en nog iets... Is het mijn enthousiasme, waarmee ik op haar andere vragen antwoordde? Is het de vragende, lachende blik? Of is het mijn Transitohart? In elk geval zeg ik ja en ben ik

gestrikt om een stukje te schrijven, liefst vanmiddag nog. Creatief met tijd en toetsenbord maar weer!

Deze dag lijkt in veel opzichten op de afgelopen zeven jaar. Het heerlijke studentenleven! Zoveel te doen, maar toch altijd andere dingen voorrang geven. Ja, natuurlijk heb ik tijd voor koffie (ook al heb ik net geluncht).

In mijn laatste weken op de EUR kijk ik voldaan terug op alles wat ik heb beleefd. Van commissie- en bestuurswerk tot studiereizen en sportverenigingen; ze hebben me gevormd en ik heb er van genoten. Naarmate mijn vrienden ook afstuderen en werk zoeken, komt eens te meer de waarde van een netwerk naar voren. We helpen elkaar met contacten, het maken van cv’s en natuurlijk met bier drinken en ontspannen.

Het is heel boeiend om te zien hoe iedereen zijn eigen weg gaat. Vanuit de Master “Urban, Port & Transport Economics” zie ik vrienden terecht komen bij TNT, het OBR, Ikea, Maersk, Luchtverkeersleiding, Gemeente Rotterdam, Jansen Auto’s, Reebok, Cap Gemini en Holland Rail Consult. Alle modaliteiten worden vertegenwoordigd!

Zelf neig ik, na een stage en twee jaar scripteren, het meest naar het spoor. Tussen alle sociale activiteiten door, heb ik de economische voors en tegens van de opsplitsing van de NS onderzocht. In ruim vijftien jaar is de oude monoliet omgevormd tot een complex web van onderling samenwerkende én concurrerende spoorpartijen. De spoorsector, een schoolvoorbeeld van een natuurlijk monopolie, is kunstmatig opgedeeld in een infrastructuurmanager, een reizigersvervoerder en diverse goederenvervoerders. Verschillende partijen, die samen moeten zorgen voor een succesvol spoorproduct. Tegelijkertijd zijn alle partijen zelfstandiger geworden en worden ze op hun prestaties afgerekend. Het onderlinge contact verloopt dan ook op het scherpst van de snede.

InTrans 5

InTrans Jaargang 5 – editie 4 – september 2005

Volgens de traditionele micro-economie leidt deze onderlinge marktwerking tot meer efficiëntiedruk en minder gevaar van het misbruiken van monopoliemacht. De noodzaak tot regulering en overheidscontrole neemt dan ook af. De transactiekostentheorie echter wijst op het feit dat de kosten sterk zullen stijgen als gevolg van opportunisme, afstemmingskosten en het gebrek aan overkoepelende visie en sturing. De waarheid blijkt in het midden te liggen. Toch is het, mijns inziens, niet verstandig om infrastructuur van exploitatie te scheiden. De afstemmingskosten zijn te hoog en om de sector te sturen zijn ook andere middelen voorhanden, zoals de dreiging van (vergelijkende) regulering of aanbestedingen.

Wat gedurende het gehele proces van hervormingen opvalt, is dat de overheid de sector niet los kan laten. Wat eveneens opvalt, is dat de hele opsplitsing pas gaandeweg het proces tot stand is gekomen. De overheid had vooraf geen concreet of realistisch beeld van het beoogde eindresultaat. Toch is het wel de overheid die veranderingen initieert, eisen stelt aan de spoorwegen en geld blijft stoppen in de modaliteit. Er spelen natuurlijk veel niet-economische belangen en het politieke systeem is nou eenmaal niet optimaal.

Gegeven de huidige situatie hoop ik dat de sector de tijd krijgt om in de nieuwe setting te groeien. Van nog meer transitiekosten wordt niemand beter. De prestaties nemen de laatste tijd gelukkig weer toe, maar het is de vraag of de overheid er genoegen mee neemt. Ik hoop het wel, al zal ik er niet veel van merken. Mijn OV heb ik vorige week immers ingeleverd. Die goede ouwe tijd komt niet meer terug…

Hier had uw advertentie kunnen staan…

Voor slechts € 25,- kunt u al een advertentie plaatsen in de InTrans. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de InTransredactie, redactie@transito.nu .Als u reageert voor 20 mei a.s. dan krijgt u de tweede advertentie zelfs voor de helft van de prijs!

InTrans 6

ColofonRedactieGerben KoomanBianca DumayJeroen Klijs

BezoekadresErasmus Universiteit RotterdamKamer H12-05Burgemeester Oudlaan 50

PostadresStudievereniging TransitoErasmus Universiteit RotterdamKamer H12-07Postbus 17383000 DR Rotterdam

Tel: 010-4082070Fax: 010-4089156E-mail: redactie@transito.nuInternet: www.transito.nu

Oplage160