Inleiding

Prof. René BekkersBijzonder hoogleraar prosociaal gedrag (VU)

Big Society / participatiesamenleving

Waterbed of zwaan-kleef-aan?

Als de overheid bezuinigt, gaat de burger dan compenseren….

…of bezuinigt de burger mee?

Uiteenlopende conclusies in buitenlands onderzoek

Bron: De Wit (2013)

Regelmatigheden

Grote verschillen tussen sectoren Studies uit de VS vinden vaker

waterbedeffecten dan studies van buiten de VS

Labexperimenten en analyses van archiefdata van de (Amerikaanse) belastingdienst laten vaker waterbedeffecten zien dan veldexperimenten en analyses van enquêtes

De invloed van veranderingen in subsidies

Indirecte effecten via organisaties (boven) en directe effecten op het geefgedrag van burgers (onder)

0%

20%

40%

60%48% 41% 44%

55% 51% 55%

afname toename

Bron: eigen analyse op basis van gegevens CBF. 2005-2010

MA thesis Anna Galenkamp

Er is een klein aantal wetenschappelijke studies gedaan naar effecten van overheidssubsidies voor internationale hulporganisaties op particuliere giften

Daar komt een gemengd beeld uit naar voren

Eigen analyse van de CBF-gegevens uit 2005-2010 laat zien dat veranderingen in de inkomsten van hulporganisaties veranderingen in inkomsten uit subsidies volgen en niet compenseren

Deze invloed staat echter niet vast en is waarschijnlijk klein

De invloed van veranderingen in subsidies

Indirecte effecten via organisaties (boven)en directe effecten op het geefgedrag van burgers (onder)

Afname

Afname

Lichte afname

Oxfam experiment Van Vliet e.a. Vragenlijst

experiment met een project voor schoon drinkwater in Mali

Wat doen deelnemers met €20?

Zwaan-kleef-aan

Geeft €200

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

8288

94

Geen sociale informatieVU geeft €10Weet achteraf nog dat VU €10 geeft

Gemiddelde uit reacties op 4,344 vignetten

Als de overheid bezuinigt

8

86

6

Ga ik minder gevenBlijf ik het-zelfde gevenGa ik meer geven

De invloed van veranderingen in subsidies

Indirecte effecten via organisaties (boven)en directe effecten op het geefgedrag van burgers (onder)

Afname

Afname

Afname

Afname

Negatieve

Samenvattend

Als de overheid bezuinigt op internationale samenwerking zal dat waarschijnlijk niet gevolgd worden door meer giften

Giften zullen eerder afnemen omdat het moeilijker wordt om fondsen te werven

Daarnaast interpreteren burgers een afname in subsidies waarschijnlijk negatief als een signaal dat giften minder nodig zijn