INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR …€¦ · INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR...

VETTEN EN GEZONDHEID

INGEBORG A BROUWER, PHD

HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN

VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM

Faculty of Earth and Life Sciences

ACHTERGROND

• Geregistreerd voedingswetenschapper: Nederlandse

Academie van Voedingswetenschappen (NAV).

• Opleiding: Voeding van de Mens, Wageningen

Universiteit

• Promotie-onderzoek (Medische Wetenschappen,

Katholieke Universiteit Nijmegen): Folic acid, folate and

homocysteine: Human intervention studies

• Post-doc en onderzoeksleider (Wageningen Centre for

Food Sciences): Vetzuren en hart- en vaatziekten

• Hoogleraar Vrije Universiteit

2 Wageningen Vetten en gezondheid 3 dec 2015


MOGELIJKE “CONFLICTS OF INTEREST”

• Een research project in samenwerking met Unilever. Titel:

“Quantifying the impact of dietary approaches for the

prevention of diabetes”. Unilever’s bijdrage: ± 150

KEuro (< 5% van totale onderzoeksbudget).

• Onderzoeksfinanciering: EU, ZonMW, EMGO+

• Geen persoonlijke conflicts of interest met de voedings-

or farma industrie.

• Ik accepteer geen honoraria of andere betalingen van de

industrie, behalve vergoeding van kosten voor bezoek

wetenschappelijke bijeenkomsten.



VET IN HET NIEUWS……



VERZADIGD VET



PERSBERICHT BIJ ARTIKEL METRO



VETTEN EN GEZONDHEID



RICHTLIJNEN OP “GEBIED VAN VET”:

- Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk

voedingspatroon.

- Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten

door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en

plantaardige olien.

- Eet tenminste 15 gram ongezouten noten per dag.

- Eet één keer per week vis, bij voorkeur vette vis.

- Neem enkele porties zuivel per dag.

- Vervang ongefilterde door gefilterde koffie





voedingspatroon.



plantaardige olien.


Faculty of Earth and Life Sciences 10 Wageningen Vetten en gezondheid 3 dec 2015

VETTEN EN HART- EN VAATZIEKTEN

Effecten van vetten

ENERGIE


VETTEN IN DE VOEDING

Consequenties van verandering vet

in voeding:

1. Vervanging door koolhydraat (mono/di of complex)

2. Vervanging door eiwit

3. Vervanging door andere vetzuren

4. Gewichtsverlies

5. Combinatie




voedingspatroon.



plantaardige olien.



VETZUURSAMENSTELLING



TRANSVET



TRANS VERSUS CIS


Vetten en vetzuren (Brouwer 2015) 15

• Verschil in configuratie -> functieverschil

• Poly met 1 of meer trans verbindingen:

– Geen essentieel vetzuurfunctie


TRANSVETTEN KUNNEN GEMAKKELIJK GESTAPELD WORDEN



TRANSVET – 2 BRONNEN


Industriele hydrogenatie

“artificieel” transvet Biohydrogenatie

“natuurlijk” dierlijk transvet:

Vacceenzuur

Conjugated linoleic acid = CLA


VERDELING VAN TRANSVETZUREN IN INDUSTRIEEL EN MELKVET


0

10

20

30

40

50

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

% o

f tr

an

s 1

8:1

milk partially hydrogenated soy and canola oil

Elaidic Vaccenic Chen ZY, Lipids 1995

Chen ZY, Can J Physiol Pharmacol 1995


EFFECT VAN INDUSTRIEEL TRANS VERVANGEN DOOR CIS OP LDL

19 Wageningen Vetten en gezondheid 3 dec 2015 19 Brouwer Fukuoka 2015

19

0 5 1 0 1 5

-0 .6

-0 .4

-0 .2

0 .0

In d u s t r ia l t r a n s r e p la c e d b y c is m o n o (e n % )

Ch

an

ge

in

LD

L m

mo

l/L

L D L

Meer trans minder cis:

• LDL cholesterol

• HDL cholesterol


OBSERVATIONEEL: 2EN% KOOLHYDRAAT VERVANGEN DOOR TRANS



AANPASSING MARGARINE


0

10

20

30

40

50

1980 1989 1995 1996

g/1

00

g o

f p

rod

uc

t

saturates trans

Zock, Ned Tijdschr Geneeskd 1998


HUIDIGE INNAME IN NEDERLAND


Van Rossum et al. Dutch National Food Consumption Survey 2007-2010

Gebruikelijke inname in de Nederlandse populatie (31-50 jaar).

Voedselconsumptiepeiling 2007-2010

Percentiles of trans fat intake


EFFECT VAN DIERLIJK TRANS



Verzadigd vet en hart- en vaatziekten


VERZADIGD EN ONVERZADIGD VET



EFFECT OP LDL EN HDL: VERVANGING VERZADIGD DOOR ANDER VET OF KOOLHYDRAAT

-0,05

-0,04

-0,03

-0,02

-0,01

0

0,01

LDL HDL

mm

ol

/ L

/ %

en

erg

y

Monounsaturated Polyunsaturated Carbohydrates Trans

Mensink et al, Am J Clin Nutr 2003 26


VERZADIGD VET EN HART- EN VAATZIEKTEN: SIRI-TARINO ET AL.



ASSOCIATIES TUSSEN VERZADIGD VET INNAME EN CHD


Copyright ©2010 The American Society for Nutrition Siri-Tarino, P. W et al. Am J Clin Nutr 2010;91:535-546 28

Risk ratios and 95% CIs for fully adjusted random-effects models


CONCLUSIE

29 Wageningen Vetten en gezondheid 3 dec 2015 Brouwer Maastricht 2010 29


VERVANGING VERZADIGD VET DOOR PUFA VOORSPELT LAGER RISICO OP HVZ


-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

MUFA PUFA CARB

Events Deaths

* *

*

Source: Jakobsen et al, Am J Clin Nutr 2009;89

Vervanging verzadigd vet door MOV geeft gunstigste effect

Kwaliteit van vet is belangrijker dan quantiteit

% c

han

ge in

ris

k

11 cohort

studies >

340,000

proefperso

nen


META-ANALYSE VAN RCTS OVER MEER MOV IN PLAATS VAN VERZADIGD VET EN CVD EVENTS


Mozaffarian,

PLoS Medicine,

2010

0.5 1.0 2 3 0.33

Mozaffarian, PLoS Medicine, 2010

Relative risk of Myocardial Infarction or Coronary Heart Disease Death 31


EFFECTEN OP CHZ RISICO: VERVANG MOV, KOOLHYDRAAT, OF EOV DOOR VERZADIGD


Mozaffarian,

PLoS Medicine,

2010

0.7 1.0 1.5

Relative risk of Coronary Heart Disease for Each 5% of Energy Intake 32


CONCLUSIE

- vervang verzadigd vet zoveel mogelijk door meervoudig

onverzadigd vet





voedingspatroon.



plantaardige olien.

- Eet tenminste 15 gram ongezouten noten per dag.

- Eet een per week vis, bij voorkeur vette vis.

- Neem enkele porties zuivel per dag.

- Vervang ongefilterde door gefilterde koffie



EINDE

DANK!


INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR …€¦ · INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR...

Documents

Transcript of INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR …€¦ · INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR...