Inhoud - Techniek is fun · 2018. 8. 14. · 2 Inhoud Inhoud 2 Tablet of smartphone 3 1. Werkwijze...
29
Transcript of Inhoud - Techniek is fun · 2018. 8. 14. · 2 Inhoud Inhoud 2 Tablet of smartphone 3 1. Werkwijze...
2
Inhoud
Inhoud 2
Tablet of smartphone 3
1. Werkwijze 4
2. Thema’s 6
1 Thema: fossiele brandstoffen 6
2 Thema: broeikaseffect en negatieve gevolgen 8
3 Thema: elektriciteit opwekken op de klassieke manier 10
4 Thema: transport van elektriciteit 14
5 Thema: groene energie: water 16
6 Thema: groene energie: wind 19
7 Thema: groene energie: zon 21
8 Thema: groene energie: andere bronnen 24
9 Thema: chemische energie: batterijen 26
3. Kruiswoordraadsel 28
4. Reflectie 29
3
Tablet of smartphone
1. Als je in dit projectboekje een QR code ontdekt kan je deze inscannen
met QR scan app (application = toepassing)
2. Staat er bij een opdracht een icoontje van een app, dan zal deze op de
iPad geïnstalleerd zijn en kan je deze ook eens uittesten, leuk en leerrijk
hoor
Probeer maar eens.
Nu verschijnen er op je tablet filmpjes of
extra info.
Dit projectje is tablet vriendelijk, wat wil dit nu
zeggen?
4
1. Werkwijze
Dit zelf onderzoeken en lesgeven noemen we:
Flipping the classroom
In dit projectje krijg je geen les, maar GEEF je zelf les.
De leerkracht zal jullie natuurlijk ondersteunen.
5
1. Je krijgt of kiest een thema.
2. Je mag dit in groep in de klas en thuis voorbereiden.
3. Meestal krijg je al extra informatie bij het thema zelf.
Je mag dit gebruiken, maar ga ook zelf op zoek.
4. Je presentatie stuur je naar de leerkracht zodat die dit thuis
kan bekijken en feedback geven.
5. Je brengt dit naar voor zodat je klasgenoten het kunnen begrijpen.
6. Je brengt dit zo leuk mogelijk, dus gebruik een powerpoint,
filmpjes, tekeningen, ...
7. Maak ook een didactisch model.
8. Zorg ervoor dat tijdens je lesje de ganse klas jullie thema bij
aanvult in dit projectboekje.
Wij gebruiken energie steeds in een vorm (beweging, licht,
warmte en elektrische energie) en deze komen steeds van een
energiebron (brandstoffen, water, wind, zon, ...).
Tussen bron en vorm gebeurd er bijna altijd een (energie) omzetting.
Geef bij elk thema ook een energieomzetting
Dit is de basis voor onze “Flipping te classroom” energiethema’s.
www.klimaat.be/nl/bronnen.html
www.energievoorzieningen.nl
Hoe gaan we te werk?
Probeer telkens te achterhalen wat de invloed is op de mens
(gezondheid), milieu (onze planeet), maatschappij (economie, geld).
Dit noemen we de drie P’s People, Planet, Profit
6
2. De thema’s
1. Thema: fossiel brandstoffen
Zoek op
Fossiel:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Miljoenen jaren geleden afgestorven planten, dieren en micro-organismen zijn
onder de bodem terechtgekomen en hebben steenkool (land) en aardolie (zee)
gevormd.
Uit deze aardolie kan men door distillatie petroleum bekomen.
Aardolie oppompen Aardolie tot petroleum raffineren
Het nadeel van fossiele brandstoffen is dat ze miljoenen jaren geleden
ontstaan zijn. In die tijd was er geen industrie, alleen groen voor de Dinosaurus.
Koolstofdioxide werd opgenomen door planten en omgezet in plantaardig
weefsel. In de loop van miljoenen jaren werd dit plantaardig materiaal omgezet
in koolwaterstof verbindingen zoals turf, bruinkool, steenkool, olie en aardgas.
Deze eeuw kenmerkt zich door al deze energiebronnen in een relatief korte tijd
te verbruiken. Door het gebruik van deze energie komen er grote hoeveelheden
CO2 vrij. Op zich is daar niets mis mee, want CO2 zal uiteindelijk vanzelf wel
weer eens worden omgezet in nieuwe steenkool, olie en gas. Jammer genoeg
duurt dit proces een paar miljoen jaren. Het probleem is dat wij niet zolang
kunnen wachten.
7
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
een energiebron
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
van energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: ……………………
Evaluatie: energiebronnen - energieomzetting
8
2. Thema: broeikaseffect en negatieve gevolgen brandstofontginning
Zoek op: Wat is het broeikaseffect?
Tip: Zoek op het internet en voeg je documentatie bij op
een apart A4 blad.
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
IMPACT OP ONZE MAATSCHAPPIJ!!!!
Het verbranden van de olie als eindproduct is schadelijk voor de aarde, maar
zelfs het ontginnen ervan heeft grote invloed op ons leven.
Deepwater Horizon: .................................................................................................
20 april 2010: ............................................................................................................
Het antwoord op bovenstaande vragen hebben grote
gevolgen voor het milieu, bespreek dit eens in groep.
Zoek met je groep naar een oplossing voor de ontsnapte
olie bij zo’n milieuramp en stel dit eens voor aan de
ganse klas.
www.milieuloket.nl
Het boren naar
olie houdt grote
gevaren in.
Wat was Deepwater Horizon?
Wat gebeurde er met
Deepwater Horizon op
20 april 2010?
9
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Voor- en nadelen
van
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: …………………..
Evaluatie: energiebronnen - energieomzetting
10
3. Thema: elektriciteit opwekken op de klassieke manier
Elektriciteit wordt nog altijd voor het merendeel opgewekt in
elektriciteitscentrales.
a. klassieke centrale
Om elektriciteit op te wekken worden kolen,
aardgas en aardolie verbrand.
Door verbranding komt er via een grote schoorsteen CO2
in de lucht, de warmte wordt gebruikt om water te verhitten tot stoom.
Deze stoom wordt door buizen geleid en met grote kracht tegen de bladen van
een turbine geblazen.
De turbine gaat daardoor draaien en zet een grote magneet in werking, de
magneet zit in een grote spoel met koperdraad.
Doordat de magneet ronddraait, wordt er in de koperdraad een elektrische
stroom opgewekt.
De spoel met magneet wordt de generator (meer specifiek een alternator)
genoemd.
11
Deze magneet in combinatie met de turbine kun je vergelijken met een
fietsdynamo.
Turbine Generator
Het warme water wordt afgekoeld in koeltorens om terug kunnen te gebruiken.
Deze koeltorens produceren enkel maar onschadelijke waterdamp.
De elektriciteit komt via hoogspanningskabels in onze huizen terecht.
b. kerncentrale
Het principe van een kerncentrale is hetzelfde als een klassieke centrale, alleen
worden er geen fossiele brandstoffen verbrand.
Bij een kerncentrale wordt stoom gemaakt met kernenergie.
12
Wat is nu kernenergie?
Het woord zegt het zelf: Dit is energie die vrijkomt bij het splitsen van
atoomkernen.
Hiervoor gebruikt men uranium atomen uit uraniumerts.
Zoek op
Uranium: ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Bij dit proces komt er ook veel warmte vrij en heeft men geen CO2 vorming.
Een emmer uranium = een heel voetbalveld steenkool
Zoek op
Wat is er zo gevaarlijk aan kernafval: …………………………………..
.………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….
Zelfs al zit de reactor in een betonnen bunker, toch kan het nog fout gaan.
Zoek op (voeg documentatie bij op een apart A4 blad)
Fukushima: ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
13
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
soort energiebron
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
van
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: ………………………..
Evaluatie: energiebronnen - energieomzetting
14
4. Thema: transport elektriciteit van opwekking tot bij gebruiker
Om de elektriciteit van de centrale zonder teveel verliezen tot bij ons thuis te
transporteren past men de spanning op verschillende delen van het
(hoogspanningsnet) voortdurend aan.
Opdracht: Hieronder zie je een schema van het elektriciteits-
transport, zoek de verschillen in spanning eens op.
1 : ………………………. volt.
2 : ………………………. volt
3 : ………………………. volt
4 : ………………………. volt
5 : ………………………. volt
6 : ………………………. volt
De spanning van elektriciteit
drukken we uit in volt (v), vanwaar
komt deze eenheid?
Leg aan de hand van voorbeelden aan
de klas uit welke grootheden nog
bestaan, gebruik de infofiches.
15
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Definiëren
basisgrootheden
(spanning,
stroomsterkte,
vermogen)
Definieer geen
grootheid
Definieer 1
grootheid (met
voorbeeld)
Definieer 2
grootheden
(met voorbeeld)
Definieer 3
grootheden
(met voorbeeld)
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: ……………………
Evaluatie: energiebronnen -energieomzetting
16
5. Thema: groene energie: water
Vroeger gebruikten onze voorouders de watermolen om graan de malen, wij
gebruiken de kracht van het water om elektriciteit te maken.
Hier laat men de generator draaien door middel van water.
Er zijn een aantal manieren om de kracht van het water te gebruiken.
1. Stuwdam
We dammen een rivier af en gebruiken dan de kracht van het
water in het stuwmeer.
17
2. Snelstromende rivier
We plaatsen een waterrad op de rivier en laten zo de generator draaien.
3. Waterpompcentrale
We maken gebruik van een hoog en een lager gelegen meer.
Overdag laten we het water van het hoge meer naar het lage meer
stromen via een turbine en een generator = productie van elektriciteit.
’s Nachts pompen we het water terug van het lager gelegen meer naar het
hoog gelegen meer = verbruik van elektriciteit.
Zoek op
- Hebben we zo een pompcentrale in België? ………………
- Indien ja, waar dan wel? ………………………………………………..
- Waarom pompen we het water ’s nachts naar boven en
niet overdag?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
18
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
soorten
energiebron
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: …………………..
Evaluatie: energiebronnen - energieomzetting
19
6. Thema: groene energie: wind
Elektriciteit kan ook milieuvriendelijker opgewekt worden.
Windmolens
Vroeger gebruikten onze voorouders de windmolen om graan te malen
of water te pompen, wij gebruiken de kracht van de wind om elektriciteit te
maken.
Opdracht
Bij windenergie hebben we niet te maken
met uitstoot van CO2 of afval.
Toch zijn er enkele nadelen, probeer er
eens een paar te vinden.
- ………………………………………………………………………
- ………………………………………………………………………
Hier laat men de generator draaien door middel van wind.
20
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
soorten
energiebron
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
van
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: …………………………..
Evaluatie: energiebronnen - energieomzetting
21
7. Thema: groene energie: zon
De zon is onze grootste energiebron.
- de zon laat bomen en planten groeien = ze zorgt voor ons voedsel
(chemische energie)
- de zon zorgt voor onze seizoenen en weersomstandigheden
( licht, wind en water)
- de zon zorgt voor warmte = een aangenaam leefklimaat
- de zon is zelfs de oorsprong van onze fossiele brandstoffen
= ze liet miljoenen jaren geleden de planten, dieren en organismen
leven die de basis vormen van steenkool, aardolie, aardgas, …
Hoe gebruiken we de zon?
1. Warmte
We kunnen de zonnewarmte gebruiken, dit doen we dan met een zonneboiler.
Met de warmte van de zon warmen we dan water op dat we thuis kunnen
gebruiken. (dit is niet van toepassing op onze tuinlamp, meer uitleg in
het projectje “zonnebarbecue” of “zonneoven”)
www.ruimtevoorzon.nl
22
2. Licht
We kunnen ook het zonlicht gebruiken.
Een zonnecel is een apparaat dat is ontworpen om elektrische energie uit
zonlicht te halen. Zonnecellen worden gebruikt in plaats van batterijen in
instrumenten zoals satellieten en calculators. Deze apparaten kunnen
zonnecellen gebruiken omdat ze of altijd in het zonlicht zijn, zoals satellieten,
of slechts een kleine hoeveelheid energie nodig hebben, zoals calculators.
Toch een nadeel: Zelfs een zonnecel kan defect raken en defecte
zonnecellen zijn zeer moeilijk milieuvriendelijk te
verwerken.
Opdracht
Schrijf hier een aantal toepassingen die gebruik maken van
zonne-energie.
- ……………………………………………………………………
- ……………………………………………………………………
23
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
soorten
energiebron
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
van
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: ………………………
Evaluatie: energiebronnen - energieomzetting
24
8. Thema groene energie: andere bronnen
Opdracht
Zoek er eens een paar op.
- ……………………………………………………………………….
- ……………………………………………………………………….
- ……………………………………………………………………….
www.duurzame-energie.pagina.nl
Er zijn nog andere milieuvriendelijke manieren
om elektriciteit te maken.
25
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
soorten
energiebron
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
van
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: …………………
Evaluatie: energiebronnen-energieomzetting
26
9. Thema: chemische energie: batterijen
Opdracht
Geef eens voorbeelden waarin jij of anderen batterijen gebruiken.
- ………………………………………………………….
- ………………………………………………………….
- ………………………………………………………….
Invloed op:
People: ...............................................................................................................
Planet: ...............................................................................................................
Profit: ...............................................................................................................
Energieomzetting
............................................ ............................................
Verlies: ……………………
Batterijen zijn niet meer weg te denken uit ons
dagelijkse leven, ze slaan energie (elektriciteit) op
een draagbare manier op.
Kijk er de informatiefiche over de zuil van volta eens
op na.
27
Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Na een onderzoek
principe van een
batterij
toelichten
Niet toegelicht Toegelicht Toegelicht met
presentatie
Toegelicht met
presentatie en
didactisch
model
Ik
De leerkracht
Voor- en nadelen
van
energiebronnen
geven
Geen voor-of
nadelen gegeven
Enkel voor- of
nadeel gegeven
1 voorbeeld van
voor- en nadelen
gegeven
Telkens 2
voorbeelden van
voor- en nadelen
gegeven
Ik
De leerkracht
Een
energieomzetting
geven
Geen
energieomzetting
gegeven
Energieomzetting
gegeven
Ik
De leerkracht
Aantonen dat
nuttige energie
verloren gaat
Geen
energieverlies
naar thema
gegeven
Een
energieverlies
naar thema
gegeven
Ik
De leerkracht
Evaluatie: energiebronnen-energieomzetting
28
3. Kruiswoordraadsel
Horizontaal
2. Onze grootste energiebron.
4. Versteende plant en/of dierresten.
6. Waar vinden we in België een waterpompcentrale?
7. Bij gebruik van fossiele brandstoffen komt er veel ... vrij.
8. Bij een energieomzetting hebben we meestal een verlies aan...
10. Grondstof voor kernenergie.
Verticaal
1. Opwarming van de aarde.
3. Draaiende spoel met magneet die elektriciteit opwekt.
5. Spanning van elektriciteit drukken we uit in ...
9. Milieuvriendelijke manier om elektriciteit op te wekken.
29
4. Reflectie
Attitude Zeer zwak zwak goed Zeer goed
Impact van TS
op de mens en
milieu begrijpen
Ik weet totaal
niet wat de drie
P’s zijn.
Ik weet wat de
drie P’s
betekenen
maar kan ze
niet linken aan
de thema’s
Ik kan af en
toe de drie
P’s aan het
thema linken.
Ik begrijp bij elk
energiethema de
invloed van de
drie P’s
Ik
Leerkracht
Informatie
raadplegen
Ik kan geen
informatie
raadplegen.
Ik heb steeds
hulp nodig om
informatie te
vinden.
Ik kan na een
paar tips
informatie
raadplegen.
Ik kan zelfstandig
informatie
raadplegen om de
thema’s te
onderzoeken.
Ik
Leerkracht
Voorbeelden van
energiebronnen
in de tijd
Ik kan geen
voorbeelden geven
van energiegebruik.
Ik kan enkel een
voorbeeld geven
van
energiegebruik
nu.
Ik kan een
voorbeeld geven
van
energiegebruik
in het verleden
en nu.
Ik kan een voorbeeld
geven van
energiegebruik in
verleden, heden en
toekomst
Ik
Leerkracht
Nauwkeurig
werken
Er staat bijna niets
in mijn
projectbundel.
Ik heb enkel mijn
eigen thema
ingevuld.
Ik heb de
meeste maar
niet alle thema’s
aangevuld.
Ik heb steeds alles
nauwkeurig ingevuld
en aangevuld.
Ik
Leerkracht
