in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw...

31
in Noorwegen Uw socialezekerheidsrechten

Transcript of in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw...

Page 1: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

in Noorwegen

Uw socialezekerheidsrechten

Page 2: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 2

De informatie in deze gids is opgesteld en bijgewerkt in nauwe samenwerking met de

nationale correspondenten van het EU-systeem voor informatie over de nationale

socialezekerheidsstelsels MISSOC (Mutual Information System on Social Protection).

Meer informatie over het MISSOC-netwerk is te vinden op:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=nl&catId=815.

Deze gids geeft een algemeen overzicht van de regelingen op het gebied van de

sociale zekerheid in de desbetreffende landen. Aanvullende informatie kan worden

verkregen uit andere MISSOC-publicaties, die allemaal op bovengenoemde MISSOC-

webpagina te vinden zijn. U kunt ook contact opnemen met de bevoegde autoriteiten

en instellingen die staan vermeld in de lijst van de bijlage bij deze gids.

De Europese Commissie noch enige namens de Commissie handelende persoon

aanvaardt welke aansprakelijkheid dan ook voor de wijze waarop de informatie in deze

publicatie wordt gebruikt.

© Europese Unie, 2012

Overneming met bronvermelding toegestaan.

Page 3: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 3

Inhoudsopgave

Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering ................................................. 4 Inleiding ........................................................................................................ 4 Het sociale zekerheidsstelsel ............................................................................ 4 Financiering ................................................................................................... 5

Hoofdstuk II: Gezondheidszorg ........................................................................... 6 Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? ................................................. 6 Wat wordt er gedekt? ...................................................................................... 6 Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? .......................................... 7

Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte .................................................................... 8 Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? ............................................ 8 Wat wordt er gedekt? ...................................................................................... 8 Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? .......................................... 8

Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen ................................................ 9 Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? .................... 9 Wat wordt er gedekt? ...................................................................................... 9 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? ................10

Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit ...............................................................11 Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? .....................................11 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................12 Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? ..................................13

Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen ...........................................14 Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? .....................................14 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................15 Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? ...................................16

Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden ......................................................17 Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen? .................................17 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................17 Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? ...............................19

Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten ......................20 Wanneer hebt u recht op uitkeringen? ..............................................................20 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................20 Hoe kan er aanspraak worden gemaakt op uitkeringen? .....................................21

Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen ............................................................................22 Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? ..............................................22 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................22 Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? ............................................23

Hoofdstuk X: Werkloosheid ................................................................................24 Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? .................................24 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................24 Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? ...............................25

Hoofdstuk XI: Sociale minima ............................................................................26 Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? ........................................26 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................27 Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? .........................................................27

Hoofdstuk XII: Langdurige zorg ..........................................................................28 Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? .................................................28 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................28 Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? ...............................................28

Bijlage : Nuttige adressen en sites ......................................................................30

Page 4: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 4

Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering

Inleiding

In Noorwegen wordt de algemene sociale bescherming hoofdzakelijk gewaarborgd

door het nationale verzekeringsstelsel, het stelsel van gezinsbijslagen en het stelsel

van uitkeringen aan gezinnen met kleine kinderen.

Wie valt in Noorwegen onder de sociale zekerheid?

Algemeen gesproken zijn alle personen die in Noorwegen of op permanente of mobiele

installaties op het Noorse continentale plat wonen of werken, verplicht verzekerd

onder het nationale verzekeringsstelsel. Bepaalde categorieën in het buitenland

werkzame Noren (bijv. ambtenaren) zijn eveneens verplicht verzekerd.

Zeevarenden uit de Europese Economische Ruimte die werken op schepen onder

Noorse vlag, zijn in alle opzichten onder het nationale verzekeringsstelsel verzekerd,

ongeacht hun verblijfplaats.

Personen die niet verplicht verzekerd zijn, maar in of buiten Noorwegen verblijven en

voldoen aan bepaalde voorwaarden met betrekking tot de verzekeringstijdvakken e.d.,

kunnen zich vrijwillig als verzekerde laten inschrijven.

Het basisbedrag

Een groot aantal uitkeringen van het nationale verzekeringsstelsel wordt berekend aan

de hand van het zogeheten basisbedrag. Dit bedrag wordt jaarlijks op 1 mei bij

koninklijk besluit bijgesteld op grond van wijzigingen in het algemene inkomensniveau

en de kosten van levensonderhoud. Op 1 mei 2012 bedroeg het basisbedrag 82 122

NOK (10 842 EUR).

Het sociale zekerheidsstelsel

Met uitzondering van uitkeringen in het kader van de gezondheidszorg worden alle

uitkeringen (met inbegrip van de gezinstoelagen en uitkeringen voor ouders met

kleine kinderen) gedaan door de Dienst Arbeid en Welzijn (Arbeids- og velferdsetaten

of NAV), een overheidsinstantie die valt onder het Directoraat Arbeid en Welzijn

(Arbeids- og velferdsdirektoratet).

De Dienst Arbeid en Welzijn gaat ook over kinderalimentatie.

Op regionaal niveau zijn er 19 NAV-districtskantoren (NAV fylkeskontorer), waaronder

arbeidslevencentra (NAV Arbeidslivssentre), die zijn opgezet om te helpen

ziekteverzuim terug te dringen en de deelname van ouderen en gehandicapten aan

het arbeidsproces te bevorderen. Op lokaal niveau biedt het NAV-kantoor (NAV-

kontoret), een vooruitgeschoven dienst met 457 vestigingen, het hele spectrum

geïntegreerde socialezekerheidsdiensten aan, alsmede financiële sociale bijstand. Het

nationale kantoor voor de sociale zekerheid in het buitenland van de NAV (NAV

Internasjonalt) behandelt individuele gevallen met betrekking tot verzekerden en

andere rechthebbenden in het buitenland, behalve individuele gevallen met betrekking

tot ouderdomspensioenen en nabestaandenpensioenen, die door het kantoor van de

NAV voor pensioenen in Oslo (NAV Pensjon Oslo) worden behandeld.

Page 5: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 5

De vergoeding van gezondheidszorgkosten wordt beheerd door het Directoraat

gezondheid (Helsedirektoratet) van het ministerie van Gezondheid en Zorg. Het

Bureau voor gezondheidseconomie HELFO (Helseøkonomiforvaltningen) behandelt de

individuele gevallen met betrekking tot gezondheidszorg. HELFO heeft een

hoofdkantoor en zes regiokantoren, waarbij het regiokantoor Oslo tevens een afdeling

heeft die de gevallen uit het buitenland behandelt (HELFO Utland).

Het ministerie van Arbeid (Arbeidsdepartementet) is verantwoordelijk voor het

algemene functioneren van de Dienst arbeid en welzijn en voor de meeste aspecten

van de sociale zekerheid, het ministerie van Gezondheid en Zorg (Helse- og

omsorgsdepartementet) is verantwoordelijk voor de gezondheidzorg, en het ministerie

of Kinderen, Gelijkheid en Sociale Insluiting (Barne- likestillings- og

inkluderingsdepartementet) is verantwoordelijk voor de gezinstoelagen, uitkeringen

voor de verzorging van kleine kinderen, zwangerschapsuitkeringen en de

kinderalimentatie (afgezien van terugvorderingen).

De verantwoordelijkheid voor de verlening van gezondheidzorg buiten ziekenhuizen

ligt vooral bij de gemeenten, terwijl de staat via vier regionale

gezondheidsondernemingen de verantwoordelijkheid draagt voor behandelingen in het

ziekenhuis. Beide vormen van gezondheidszorg worden voor het grootste deel uit de

belastingen gefinancierd.

De sociale bijstand valt niet onder het nationale verzekeringsstelsel. Deze valt centraal

onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Arbeid, maar komt financieel ten

laste van de gemeenten. De verstrekking van toelagen voor levensonderhoud (stønad

til livsopphold) is onderdeel van het hele pakket van door de NAV-kantoren geleverde

diensten.

Financiering

Het nationale verzekeringsstelsel wordt deels gefinancierd met

socialezekerheidspremies, van zowel werkgevers als verzekerden, en deels vanuit de

belastingen.

De premies van de werknemers en de zelfstandigen worden berekend op basis van het

bruto-inkomen uit arbeid.

Het premiepercentage voor werknemers bedraagt 7,8 % van de

pensioenberekeningsgrondslag (brutoloon). Het premiepercentage voor zelfstandigen

bedraagt 11 % van de pensioenberekeningsgrondslag (het inkomen dat als

zelfstandige is verworven). Het percentage voor de premies over andere vormen van

inkomsten (pensioenen e.d.) is 4,7 %.

De werkgeverspremies komen overeen met een bepaald percentage van de door de

werkgever betaalde lonen. De werkgeverspremies zijn in het algemeen 14,1 %. Er zijn

echter lagere tarieven van toepassing voor bedrijven die zijn gevestigd in bepaalde

delen van het land of actief zijn in bepaalde sectoren.

De sociale bijstand wordt vanuit de algemene belastingen gefinancierd.

Page 6: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 6

Hoofdstuk II: Gezondheidszorg

Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg?

Alle ingezetenen hebben recht op gezondheidszorg. Er geldt geen wachttijd voordat u

aanspraak kunt maken op gezondheidszorg.

Wat wordt er gedekt?

Intramurale zorg

Patiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen hoeven hiervoor geen eigen

bijdrage te betalen. Dit geldt ook voor geneesmiddelen.

Voor poliklinische behandelingen in ziekenhuizen gelden de normale eigen bijdragen,

zie hieronder (“Overige medische zorg”).

De kosten voor behandeling in een privékliniek die geen regeling is overeengekomen

met het openbare gezondheidszorgstelsel, komen geheel voor rekening van de patiënt

zelf.

Overige medische zorg

Consulten

Voor een standaardconsult van een huisarts betaalt de patiënt een eigen bijdrage van

136 NOK (18 EUR); bij een specialist is dit bedrag 307 NOK (41 EUR).

Farmaceutische producten

Minder belangrijke geneesmiddelen worden geheel door de patiënt zelf betaald, ook

wanneer ze door een arts zijn voorgeschreven. Onder bepaalde voorwaarden is

restitutie van 90 % van de jaarlijkse kosten boven de 1 634 NOK (216 EUR) mogelijk.

Voor voorgeschreven geneesmiddelen op de lijst met belangrijke geneesmiddelen

betaalt de patiënt zelf 38 % van de kosten, tot een maximum van 520 NOK (69 EUR)

voor iedere gebruiksperiode van drie maanden.

Tandheelkundige zorg

Kinderen tot 20 jaar hebben recht op openbare tandheelkundige basiszorg – deze is

tot de leeftijd van 18 jaar gratis en kost de twee daaropvolgende jaren een beperkt

bedrag. Orthodontische behandelingen kunnen geheel of gedeeltelijk worden vergoed,

afhankelijk van de ernst van het probleem. Voor volwassenen is de dekking van

tandheelkundige zorg zeer beperkt.

Eigen bijdragen: maximumbedragen en vrijstellingen

Het parlement stelt jaarlijks een maximumbedrag vast voor de eigen bijdragen (1 980

NOK (261 EUR) in 2012). Deze eigen bijdrage geldt voor alle kosten van

behandelingen door een arts of een psycholoog, van bepaalde voorgeschreven

belangrijke of dure geneesmiddelen en van vervoer in verband met een behandeling

of onderzoek. Als de patiënt dit bedrag heeft betaald, krijgt hij een kaart die recht

geeft op kosteloze behandelingen en andere prestaties voor de rest van het

kalenderjaar.

Page 7: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 7

Er geldt een tweede maximumbedrag voor eigen bijdragen voor fysiotherapie,

tandheelkundige zorg die wordt vergoed, verblijfskosten in een revalidatiecentrum en

behandelingen in het buitenland. Dit tweede maximumbedrag wordt eveneens jaarlijks

vastgesteld door het parlement (2 560 NOK (338 EUR) in 2012).

Kinderen onder 16 jaar zijn vrijgesteld van alle kosten. Er zijn daarnaast speciale

vrijstellingen van eigen bijdragen voor een beperkt aantal ziekten en

patiëntengroepen. In geval van een arbeidsongeval of beroepsziekte worden er geen

kosten toegerekend.

Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen?

Alle ingezetenen zijn, voor zover mogelijk, gekoppeld aan een reguliere huisarts van

hun eigen keuze. Men kan maximaal tweemaal per jaar van reguliere arts wisselen.

Voor een bezoek aan een specialist is een doorverwijzing van de reguliere arts nodig.

Wanneer u direct naar een specialist gaat, moet u zelf een hogere eigen bijdrage

betalen en bovendien is het mogelijk dat de specialist een lagere vergoeding krijgt.

De patiënt betaalt de eigen bijdrage direct aan de arts. Particuliere artsen krijgen het

deel dat wordt gedekt door het nationale verzekeringsstelsel betaald via het systeem

voor directe verrekening.

Page 8: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 8

Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte

Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering?

Voor de beroepsbevolking (werknemers en zelfstandigen) is een

ziekengeldverzekering verplicht.

Als verzekerde met een jaarinkomen van ten minste de helft van het basisbedrag

(41 061 NOK (5 421 EUR)) heeft u recht op ziekengeld als u door ziekte niet in staat

bent te werken (de inkomensgrens is niet van toepassing voor de periode waarin de

werkgever het ziekengeld betaalt). Over het algemeen moet u ten minste vier weken

hebben gewerkt.

Zie het gedeelte over invaliditeit voor revalidatietoelagen.

Wat wordt er gedekt?

Voor werknemers wordt de dagvergoeding berekend op basis van het laatste salaris

vóór de ziekte. Voor zelfstandigen wordt de dagvergoeding berekend op basis van het

inkomen dat als zelfstandige is verworven.

Het ziekengeld voor werknemers bedraagt 100 % van de

pensioenberekeningsgrondslag. Het wordt vanaf de eerste dag van de ziekte

uitgekeerd voor een periode van 260 dagen (52 weken). Inkomen boven het

zesvoudige van het basisbedrag (492 732 NOK (65 051EUR)) wordt niet in

aanmerking genomen.

Het ziekengeld wordt de eerste 16 dagen door de werkgever betaald en daarna door

het nationale verzekeringsstelsel. Voor de periode gedurende welke het ziekengeld

door de werkgever wordt betaald, geldt geen minimuminkomen.

Aan zelfstandigen wordt gedurende 248 dagen ziekengeld uitgekeerd ten bedrage van

65 % van de pensioenberekeningsgrondslag vanaf de zeventiende dag van ziekte.

Door vrijwillige betaling van een hogere premie kunnen zelfstandigen al vanaf de

eerste ziektedag 65 % van de pensioenberekeningsgrondslag of vanaf de zeventiende

dag 100 % ontvangen.

Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen?

Aanvragen moeten rechtstreeks worden ingediend bij de werkgever die gedurende de

eerste 16 dagen verantwoordelijk is voor betaling van het ziekengeld (sykepenger).

Wanneer de werkgever na deze periode het salaris blijft betalen, wordt het ziekengeld

aan de werkgever uitbetaald.

Gevallen van arbeidsongeschiktheid moeten altijd door een arts worden bevestigd.

Werknemers mogen zich bij hun werkgever ziek melden voor drie kalenderdagen per

keer.

Page 9: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 9

Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen

Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering?

Uitkeringen in natura

Alle ingezetenen van Noorwegen hebben recht op gratis zwangerschapsdiensten en

ziekenhuiszorg (er is een vrijstelling van eigen bijdragen die overigens wel bestaan,

zie het gedeelte over gezondheidszorg). Er geldt geen wachttijd voordat u aanspraak

kunt maken op gezondheidszorg.

Ouderschapstoelage

Rondom de geboorte van een kind hebben ouders die zijn verzekerd en ten minste zes

van de laatste tien maanden voor het begin van de periode van betaald verlof hebben

gewerkt, recht op dagelijkse uitkeringen.

Zwangerschapsuitkering

Zwangere werkneemsters en zelfstandigen die moeten stoppen vanwege de risico's

van hun arbeidsomstandigheden of werkomgeving, hebben recht op betaald verlof

vanaf het moment waarop zij moeten stoppen met werken, zonder vermindering van

het recht op betaald verlof na de bevalling.

Moederschapstoelage

In Noorwegen woonachtige niet-werkende moeders hebben recht op een

moederschapstoelage.

Adoptietoelage

Ouders die een kind adopteren krijgen een uitkering vergelijkbaar met de

ouderschapsuitkering en de moederschapstoelage.

Wat wordt er gedekt?

Ouderschapstoelage

De ouderschapsuitkering is gelijk aan het ziekengeld (100 % van het inkomen) en

wordt gedurende 47 weken uitgekeerd. De moeder kan naar wens ook kiezen voor een

langere periode van betaald verlof van 57 weken, maar ze krijgt dan een lagere

toelage (80 % van het inkomen).

Ten minste drie weken van het verlof moeten worden opgenomen vóór de

uitgerekende datum. De uitkeringen worden toegekend vanaf de twaalfde week vóór

de bevalling.

De moeder is verplicht ten minste zes weken verlof na de bevalling te nemen. Als de

moeder haar werk hervat voor het verstrijken van de periode van betaald verlof, heeft

de vader voor de rest van de periode recht op een dagelijkse uitkering. De vader heeft

recht op twaalf weken van het totaal van de periode van dagelijkse uitkeringen. De

Page 10: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 10

voorwaarde voor toekenning van de uitkering is dat hij thuis blijft om voor het kind te

zorgen. Ook moet de vader in dat geval voldoen aan de voorwaarden met betrekking

tot gewerkte dagen. Verzekerde vaders hebben recht op een dagvergoeding wegens

vaderschap gebaseerd op hun eigen inkomsten, ongeacht of de moeder in aanmerking

komt, mits zij na de bevalling haar werkzaamheden of opleiding hervat en de vader de

dagelijkse verzorging van het kind overneemt, of de moeder om gezondheidsredenen

niet in staat is voor het kind te zorgen. In deze gevallen bedraagt de periode van

betaald verlof respectievelijk 38 of 48 weken. Wanneer de moeder een

arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangt kan de vader twaalf weken lang een

dagvergoeding ontvangen, ongeacht de gezondheids-, arbeids- of opleidingsstatus van

de moeder.

Bij de geboorte van meerlingen wordt het verlof waarop ouders recht hebben, voor het

tweede en ieder volgend kind steeds met vijf weken (zeven weken bij verlaagd tarief)

verlengd.

Zwangerschapsuitkering

De zwangerschapsuitkering (svangerskapspenger) is gelijk aan het ziekengeld.

Moederschapstoelage

De moederschapstoelage van 35 263 NOK (4 655 EUR) wordt in één keer uitbetaald.

Indien de ouderschapstoelage voor de volledige periode lager is dan de

moederschapstoelage, wordt de ouderschapstoelage aangevuld met het verschil.

Adoptie

Bij de adoptie van een kind onder 15 jaar hebben de adoptieouders recht op een

dagvergoeding voor een periode van 44 weken, voor eenzelfde bedrag en onder

dezelfde voorwaarden als het ziekengeld. De periode kan worden verlengd tot 54

weken, met een lagere uitkering (80 % van het inkomen).

Een adoptietoelage is gelijk aan een moederschapstoelage.

Speciale deeltijdregeling

Werknemers die een kind krijgen of adopteren hebben ook de mogelijkheid korter te

gaan werken en de ouderschaps- of adoptietoelage gedeeltelijk op te nemen.

Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen?

Toelagen kunnen worden aangevraagd bij het NAV-kantoor in de plaats waar u woont,

verblijft of werkt.

Zie het gedeelte over gezondheidszorg voor uitkeringen in natura.

Page 11: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 11

Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit

Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen?

Invaliditeitspensioen

Het invaliditeitspensioen bestaat uit een basispensioen plus een aanvullend pensioen

(net als het ouderdomspensioen (oude regels) en/of een bijzondere toelage

(Særtillegg) die wordt toegekend als u verzekerd bent, maar geen of slechts een heel

klein aanvullend pensioen hebt.

Personen tussen 18 en 67 wier inkomenscapaciteit blijvend met ten minste 50 % is

verminderd als gevolg van ziekte, een verwonding of een handicap, hebben recht op

een arbeidsongeschiktheidspensioen als zij vdirect voorafgaand aan de

arbeidsongeschiktheid ten minste drie jaar verzekerd zijn geweest.

De voorwaarde van een verzekeringstijdvak van drie jaar geldt niet onder specifieke

omstandigheden. Zo kan een verzekerde bijvoorbeeld het recht op een pensioen

verwerven een jaar nadat hij of zij verzekerd is geraakt, mits hij of zij na het bereiken

van de leeftijd van 16 jaar niet langer dan in totaal vijf jaar onverzekerd is geweest.

Een bijkomende voorwaarde voor het aanvullend pensioen is dat de persoon in

kwestie drie jaar lang pensioenpunten moet hebben gekregen.

Arbeidsbeoordelingstoelage

Een arbeidsbeoordelingstoelage (arbeidsavklaringspenger) (een toelage in de plaats

van de revalidatietoelage, uitkeringen tijdens beroepsrevalidatie en de

arbeidsongeschiktheidsuitkering) wordt toegekend aan verzekerden van wie de

arbeidgeschiktheid met ten minste 50 % is afgenomen ten gevolge van ziekte,

verwondingen of handicaps.

Verzekerden boven 18 en onder 67 jaar hebben recht op een

arbeidsbeoordelingstoelage als zij permanent in Noorwegen zijn gevestigd en de

laatste drie jaar voor het indienen van de aanvraag verzekerd zijn geweest. Als de

aanvrager het laatste jaar voor de aanvraag geestelijk en lichamelijk normaal heeft

kunnen werken, is een tijdvak van verzekering van een jaar voldoende.

De arbeidsbeoordelingstoelage dient ertoe iemand van een inkomen te voorzien

tijdens de revalidatie na afloop van de periode waarin hij of zij recht heeft op

ziekengeld. Deze toelage wordt verstrekt wanneer de verzekerde daadwerkelijk onder

behandeling is of op actie onderneemt of ondergaat gericht op terugkeer naar het

werk, of wanneer hij of zij dergelijke maatregelen heeft geprobeerd, geacht wordt nog

een kans te maken weer werk te vinden en wordt gevolgd door het NAV-kantoor. Deze

toelage wordt tevens toegekend tijdens de periode in afwachting van de

behandeling/revalidatiemaatregelen en, als er niet onmiddellijk passend werk

beschikbaar is, na afloop van de behandeling/revalidatie.

Op voorwaarde dat de uitkering nodig is om de persoon in kwestie weer aan het werk

te krijgen, kan deze gedurende maximaal vier jaar worden verstrekt. In bepaalde

omstandigheden is verlenging mogelijk.

Page 12: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 12

Aanvullende toelagen kunnen worden toegekend ter (gedeeltelijke) vergoeding van

kosten gemaakt in verband met deze op terugkeer in het beroep gerichte

maatregelen.

Basisuitkering

De basisuitkering (grunnstønad) is bedoeld voor de extra uitgaven ten gevolge van

permanente ziekte, verwondingen of misvormingen.

Verzorgingstoelage

Een verzorgingstoelage (hjelpestønad) is bedoeld om de kosten te dekken die worden

gemaakt in verband met noodzakelijke bijzondere zorg of verpleging door een niet-

formele zorgverlener.

Wat wordt er gedekt?

Invaliditeitspensioen

De toekomstige tijdvakken van verzekering en pensioenpunten tot het jaar waarin de

betrokkene 66 jaar wordt, worden bij de berekeningen in aanmerking genomen. Bij

eerdere perioden van verblijf in het buitenland gelden enkele beperkingen. De

toekomstige pensioenpunten worden berekend op basis van het inkomen voordat de

arbeidsongeschiktheid werd vastgesteld. Het basis- en het aanvullend pensioen worden

echter berekend op dezelfde wijze als ouderdomspensioenen onder de oude regels. Voor

ongehuwde gepensioneerden en gepensioneerden die zijn getrouwd met iemand die

niet voor een pensioen onder het nationale verzekeringsstelsel in aanmerking komt, is

de bijzondere toelage gelijk aan het basisbedrag.

Voor de berekening van het aanvullend pensioen voor personen die met een handicap

geboren zijn of voor hun 26e arbeidsongeschikt raken, gelden speciale, gunstigere

regels. Deze toelagen zijn onafhankelijk van premieafdracht en worden met

overheidssubsidies gefinancierd.

Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid wordt het pensioen verhoudingsgewijs

verlaagd.

Onder bepaalde omstandigheden wordt een toeslag van ten hoogste 50 % van het

basispensioen toegekend voor echtgenoten ten laste. Een toeslag van maximaal 40 %

van het basisbedrag kan onder bepaalde voorwaarden worden toegekend voor ieder

kind onder 18 jaar ten laste.

Arbeidsbeoordelingstoelage

De toelage bedraagt ten minste tweemaal het basisbedrag, of 66 % van het inkomen

uit arbeid, tot maximaal zesmaal het basisbedrag van het voorgaande jaar. Wanneer

dit gunstiger is wordt in plaats hiervan uitgegaan van het gemiddelde van het inkomen

in de voorgaande drie jaren. Verder wordt een kindertoeslag van 27 NOK (3,56 EUR)

toegekend voor ieder kind onder 18 jaar ten laste. Deze toeslag wordt vijf dagen per

week betaald.

Page 13: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 13

Basisuitkering

De basisuitkering kent zes verschillende niveaus, die gerelateerd zijn aan de hoogte

van de extra kosten en lopen van 7 572 NOK (1 000 EUR) tot 37 860 NOK (4

998 EUR) per jaar.

Verzorgingstoelage

Het standaardbedrag van de verzorgingstoelage is 13 572 NOK (1 7992 EUR). Voor

gehandicapte kinderen jonger dan 18 jaar zijn er drie hogere uitkeringsniveaus,

waarvan de hoogste 81 432 NOK (10 751 EUR) bedraagt.

Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen?

Toelagen kunnen worden aangevraagd bij het NAV-kantoor in de plaats waar u woont,

verblijft of werkt.

Page 14: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 14

Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen

Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen?

De regels voor ouderdomspensioenen zijn herzien. Met ingang van 1 januari 2011 zijn

er, los van de oude en nieuwe regels, mogelijkheden geschapen om het

ouderdomspensioen vanaf de leeftijd van 62 jaar op flexibele wijze te ontvangen

(specifieke vereisten betreffende de hoogte van het gespaarde pensioen) en er zijn

aanpassingen in verband met de levensverwachtingen geïntroduceerd voor alle nieuwe

ouderdomspensioenen. Pensioenen kunnen geheel of gedeeltelijk (20, 40, 50, 60 of 80

%) worden getrokken en het is mogelijk een pensioen te combineren met werk zonder

dat dit leidt tot kortingen op het pensioen.

Het ouderdomspensioen bestaat uit een woonplaatsgebonden basispensioen, een

inkomensafhankelijk aanvullend pensioen en een minimumpensioen (oude regels voor

personen geboren vóór 1954). en een inkomensafhankelijk pensioen en een

gegarandeerd pensioen (nieuwe regels voor personen geboren in of na 1963).

Personen die in de periode 1954-1962 zijn geboren ontvangen een pensioen dat wordt

berekend door te interpoleren tussen de oude en nieuwe regels.

Basispensioen

Personen die tussen hun 16e en 66e verjaardag ten minste drie jaar verzekerd

geweest zijn, hebben recht op een basispensioen.

Het basispensioen (grunnpensjon) wordt verstrekt onafhankelijk van het vroegere

inkomen of van de betaalde premies. Voor een volledig basispensioen is echter wel

een tijdvak van verzekering (d.w.z. van vestiging) van 40 jaar vereist en het pensioen

wordt verhoudingsgewijs verlaagd als het tijdvak korter is geweest.

Aanvullend pensioen

Voor een aanvullend pensioen (Tilleggspensjon) moet de persoon in kwestie drie jaar

lang pensioenpunten hebben gekregen, en voor een volledig aanvullend pensioen

moeten er gedurende veertig jaar pensioenpunten zijn vergaard. Is het aantal

pensioenopbouwende jaren kleiner dan veertig, dan wordt het pensioen

verhoudingsgewijs verlaagd.

Pensioenpunten worden vergaard vanaf het moment dat de verzekerde de leeftijd van

13 jaar bereikt tot het moment dat hij of zij 75 wordt. Er worden geen pensioenpunten

toegeschreven aan werkenden met een jaarinkomen onder het basisbedrag van

82 122 NOK (10 842 EUR).

Minimumpensioen

Verzekerden die geen of slechts een gering aanvullend pensioen ontvangen, hebben

recht op een minimumpensioen (Minste pensjonsnivå) van het nationale

verzekeringsstelsel. Een volledig minimumpensioen wordt toegekend bij een

verzekeringstijdvak van ten minste veertig jaar. Het minimumpensioen wordt

verhoudingsgewijs verlaagd als dat tijdvak korter is.

Inkomensafhankelijk pensioen

Page 15: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 15

Het inkomensafhankelijk pensioen (Inntektspensjon) hangt af van het opgebouwde

pensioenkapitaal en is daarmee een afspiegeling van het door de betrokkene

gedurende zijn/haar leven verdiende inkomen.

Gegarandeerd pensioen

Personen die tussen hun 16e en 66e verjaardag ten minste drie jaar verzekerd

geweest zijn, hebben recht op een gegarandeerd pensioen. Gepensioneerden die 40

jaar verzekerd zijn geweest hebben recht op een volledig gegarandeerd pensioen. Het

gegarandeerd pensioen wordt naar rato verlaagd bij kortere verzekeringstijdvakken.

Wat wordt er gedekt?

Basispensioen

Voor ongehuwde gepensioneerden en gepensioneerden die zijn getrouwd met iemand

die niet voor een pensioen onder het nationale verzekeringsstelsel in aanmerking

komt, is het volledige basispensioen gelijk aan het basisbedrag voor het

desbetreffende jaar (82 122 NOK (10 842 EUR) op 1 mei 2012).

Onder bepaalde omstandigheden wordt een toeslag van ten hoogste 25 % van het

minimumpensioen toegekend voor echtgenoten ten laste. Een toeslag van maximaal

20 % van het minimumpensioen kan onder bepaalde voorwaarden worden toegekend

voor ieder kind onder 18 jaar ten laste.

Als beide echtelieden gepensioneerd zijn, bedraagt het volledige basispensioen 85 %

van het basisbedrag per persoon. Dit geldt ook voor samenwonenden die met elkaar

getrouwd zijn geweest of samen kinderen hebben.

Aanvullend pensioen

Bij de berekening van het aanvullend pensioen wordt uitgegaan van de twintig jaar

met de meeste pensioenpunten. Het bedrag is afhankelijk van het aantal

pensioenopbouwende jaren en van de jaarlijkse pensioenpunten. In het systeem zoals

dat sinds 1992 van kracht is, bedraagt het hoogst mogelijke pensioen voor een enkele

gepensioneerde van 67 jaar met al zijn inkomstenperioden (uitgaande van het

basisbedrag zoals dat op 1 mei 2012 geldt, en voor aanpassing voor

levensverwachting) 323 561 NOK (42 717 EUR) per jaar.

Minimumpensioen

Voor ongehuwde gepensioneerden die ten minste 40 jaar verzekerd zijn geweest enkel

gebaseerd op verblijfplaats, bedraagt het jaarlijkse minimumpensioen sinds 1 mei

2012 NOK 162 615 (21 469 EUR). Het minimumpensioen wordt bepaald op basis van

verschillende bedragen die afhangen van de burgerlijke staat van de betrokkene en

het inkomen van de eventuele echtgeno(o)t(e) of partner.

Inkomensafhankelijk pensioen

Het pensioen wordt bij elkaar gespaard uit jaarlijkse bijdragen van 18,1 % van de

pensioenberekeningsgrondslag, tot maximaal 7,1 maal het basisbedrag vanaf het

moment dat de verzekerde de leeftijd van 13 jaar bereikt tot het moment dat hij of zij

75 wordt. Het inkomensafhankelijk pensioen wordt bepaald aan de hand van het

Page 16: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 16

gespaarde pensioen, de leeftijd van de betrokkenen en zijn/haar levensverwachting op

het moment dat er begonnen wordt met het trekken van het pensioen.

Gegarandeerd pensioen

Het gegarandeerd pensioen wordt uitgekeerd op een van twee verschillende niveaus,

afhankelijk van de burgerlijke staat van de betrokkene en het inkomen van de

eventuele echtgeno(o)t(e) of partner. Het gegarandeerd pensioen wordt bepaald aan

de hand van het verzekeringstijdvak en is onafhankelijk van zowel het voorheen

genoten inkomen als van de betaalde premies.

Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen?

Toelagen kunnen worden aangevraagd bij het NAV-kantoor in de plaats waar u woont,

verblijft of werkt.

Page 17: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 17

Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden

Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen?

Weduwenpensioen / weduwnaarspensioen

Weduwen en weduwnaars (of voormalige echtgenoten die met de overledene

samenwoonden of kinderen hebben) onder 67 jaar hebben recht op een pensioen als

zij verzekerd en pensioengerechtigd zijn en mits de overledene ten minste de laatste

drie jaar voor het overlijden verzekerd en arbeidsgeschikt was. De weduwe of

weduwnaar heeft ook recht op een uitkering als de overledene ten minste de laatste

drie jaar voor het overlijden een pensioen ontving. Indien de overledene een

aanvullend pensioen genoot, hoeft de weduwe/weduwnaar niet verzekerd te zijn. In

deze gevallen wordt een even hoog basispensioen uitgekeerd. Bovendien wordt het

basispensioen ook uitgekeerd als niet is voldaan aan de voorwaarde dat de

nabestaande verzekerd is, indien de nabestaande of de overledene ten minste twintig

jaar in Noorwegen woonachtig is geweest.

Een nabestaandenpensioen wordt toegekend aan weduwen, weduwnaars enz. als het

huwelijk ten minste vijf jaar heeft geduurd of als zij kinderen met de overledene

hebben of hebben gehad, dan wel voor de kinderen van de overledene zorgen, en de

duur van het huwelijk en de zorgperiode na het overlijden bij elkaar ten minste vijf

jaar bedragen.

Gescheiden echtgenoten enz. die ten tijde van het overlijden van de vroegere

echtgeno(o)t(e) nog niet hertrouwd zijn, hebben recht op uitkeringen volgens dezelfde

voorwaarden, mits het overlijden binnen vijf jaar na de scheiding plaatsvindt en het

huwelijk ten minste 25 jaar heeft geduurd, of 15 jaar als er kinderen zijn. Het recht op

uitkeringen komt te vervallen als de betrokkene hertrouwt.

Wezenpensioen

Kinderen onder 18 jaar die zijn verzekerd voor het pensioen, ontvangen een

wezenpensioen als een of beide ouders overlijden en als de overledene de laatste drie

jaar voor het overlijden arbeidsgeschikt en verzekerd is geweest. Wezen hebben ook

recht op een uitkering als de overledene gedurende ten minste de laatste drie jaar

voor zijn of haar overlijden een pensioen ontvangen heeft. De vereiste

minimumperiode van verzekering geldt niet als de overledene aanvullende

pensioenrechten had verworven of als een of beide ouders ten minste twintig jaar in

Noorwegen hebben gewoond. Kinderen die onderwijs volgen, krijgen het

wezenpensioen tot de leeftijd van 20 jaar als beide ouders zijn overleden.

Wat wordt er gedekt?

Weduwenpensioen / weduwnaarspensioen

Het nabestaandenpensioen bestaat uit een basispensioen en een aanvullend pensioen.

Het aanvullend pensioen komt overeen met 55 % van de rechten van de overledene

op aanvullende ouderdoms- en arbeidsongeschiktheidspensioenen. Zoals bij de

invaliditeitspensioenen wordt in voorkomende gevallen een bijzondere toelage

toegekend.

Page 18: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 18

Als de overledene op grond van het tijdvak van verzekering recht zou hebben of had

op een verminderd basispensioen, wordt het pensioen voor de nabestaanden

verhoudingsgewijs verlaagd.

Het nabestaandenpensioen is inkomensafhankelijk. Als de langstlevende echtgenote enz.

al een jaarlijks inkomen heeft of kan verwachten van meer dan 50 % van het

basisinkomen, zal het pensioen gelijk zijn aan het verschil tussen een volledig

pensioen en 40 % van dit overschotinkomen.

Er wordt een voorlopige uitkering toegekend aan de overlevende echtgeno(o)t(e) die

geen recht heeft op een nabestaandenpensioen en tijdelijk niet in zijn of haar eigen

levensonderhoud kan voorzien. De hoogte van dit voorlopige pensioen wordt bepaald

op dezelfde wijze als het nabestaandenpensioen.

Langstlevende echtgenoten kunnen ook in aanmerking komen voor een

kinderverzorgingstoelage.

Wanneer de langstlevende echtgeno(o)t(e) enz. moet verhuizen om een baan te

vinden, worden de verhuiskosten vergoed.

De onderwijstoelage, de kinderverzorgingstoelage en de verhuiskostenvergoeding

kunnen ook worden uitgekeerd als de overledene niet, zoals vereist, de laatste drie

jaar voor het overlijden verzekerd is geweest, mits de nabestaande verzekerd is en

aanspraak kan maken op pensioenuitkeringen.

Wezenpensioen

Als er één ouder komt te overlijden, is het volledige jaarlijks wezenpensioen voor het

eerste kind gelijk aan 40 % van het basisbedrag en 25 % van het basisbedrag voor

ieder volgend kind.

Als beide ouders komen te overlijden, ontvangt het eerste kind een wezenpensioen

gelijk aan het pensioen waarop de ouder met de hoogste pensioenrechten recht gehad

zou hebben. Het volledige wezenpensioen voor het tweede kind is gelijk aan 40 % van

het basisbedrag en 25 % van het basisbedrag voor ieder volgend kind.

Als er twee of meer kinderen zijn, worden de pensioenen bij elkaar opgeteld en

gelijkelijk onder de kinderen verdeeld.

Bij eventueel ontoereikende verzekeringstijdvakken wordt op een wezenpensioen

dezelfde verlaging toegepast als zou hebben gegolden voor een eventueel

basispensioen van de langstlevende echtgeno(o)t(e).

Overlijdensuitkering

In geval van overlijden kan het nationale verzekeringsstelsel een bedrag ineens van

maximaal 20 652 NOK (2 727 EUR) uitkeren. Dit is een vergoeding voor de

begrafeniskosten. Deze uitkering is inkomensonafhankelijk wanneer de overledene de

leeftijd van 18 jaar nog niet had bereikt.

Page 19: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 19

Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen?

Toelagen kunnen worden aangevraagd bij het NAV-kantoor in de plaats waar u woont,

verblijft of werkt.

Page 20: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 20

Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten

Wanneer hebt u recht op uitkeringen?

Alle werknemers zijn middels een tweetal regelingen verzekerd tegen verlies van

inkomsten en tegen onkosten:

alle prestaties onder het nationale verzekeringsstelsel (folketrygden), met

bepalingen die in bepaalde opzichten gunstiger zijn. Deze regeling geldt ook voor

vissers (zelfs zelfstandig werkzame vissers), dienstplichtigen, studenten en

stagiairs;

een verplichte arbeidsongevallenverzekering (yrkesskadeforsikring) die beheerd

wordt door particuliere verzekeraars en voorziet in individuele vergoedingen en/of

eenmalige uitkeringen ter compensatie van dat verlies van inkomsten en die

onkosten die niet door het nationale verzekeringsstelsel worden gedekt.

Beide regelingen bieden ook vergoedingen voor niet-economische schade

(ménerstatning).

Zelfstandigen kunnen zich vrijwillig verzekeren bij het nationale verzekeringsstelsel

indien zij niet verplicht verzekerd zijn krachtens de toepasselijke voorschriften voor

specifieke groepen zelfstandigen.

Wat wordt er gedekt?

Nationale verzekeringsstelsel

De algemene regels betreffende medische behandelingen, ziekte-uitkeringen,

arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en -pensioenen alsmede nabestaandenuitkeringen

en -pensioenen kunnen ook van toepassing zijn. De begunstigde heeft dan recht op

dezelfde prestaties maar onder gunstiger voorwaarden, zoals hieronder aangegeven.

Zo worden pensioenen bij te korte tijdvakken van verzekering (onvoldoende inkomen

of onvolledige wachttijden) niet verminderd, maar steeds volledig uitgekeerd.

Een gehandicaptentoelage kan ook worden toegekend als de arbeidsongeschiktheid

nog geen 30 % bedraagt (als uitzondering op de algemene regel dat de minimale

beperking 50 % moet bedragen), enz.

Weduwenpensioenen/weduwnaarspensioenen worden uitgekeerd ongeacht de duur

van het huwelijk en kunnen ook worden toegekend aan personen die niet met de

overledene gehuwd waren of samenwoonden, mits hij of zij door de overledene werd

onderhouden en voor zijn of haar kinderen zorgt. Wezenpensioenen kunnen worden

toegekend aan kinderen tot hun 21e jaar mits zij nog onderwijs volgen (normaliter

wordt het pensioen toegekend tot het 18e levensjaar, of het 20e indien beide ouders

overleden zijn).

Bovendien hoeft de begunstigde geen eigen bijdrage te betalen voor behandelingen,

geneesmiddelen of hulpmiddelen.

Page 21: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 21

Om voor ziekengeld in aanmerking te komen, geldt bij arbeidsongevallen of

beroepsziekten geen wachttijd. Bovendien worden de uitkeringen in het algemeen ook

zo gunstig mogelijk berekend; de uitkeringen komen ten minste overeen met het

inkomensniveau van de begunstigde ten tijde van het ongeval of de vaststelling van

de beroepsziekte.

De begunstigde kan ook een vergoeding voor niet-economische schade toegewezen

krijgen, die maximaal 75 % van het basisbedrag per jaar bedraagt. De begunstigde

kan deze vergoeding ook als bedrag ineens laten uitbetalen.

Arbeidsongevallenverzekering

In gevallen van tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid worden de uitkeringen

van het nationale verzekeringsstelsel zo nodig aangevuld vanuit de

arbeidsongevallenverzekering om volledige compensatie te waarborgen.

Bij arbeidsongevallen met het overlijden van de verzekerde tot gevolg, worden

uitkeringen ineens uitbetaald aan de achterblijvende echtgenoten/samenwonenden en

wezen, afhankelijk van de leeftijd van respectievelijk de overledene en het kind.

Hoe kan er aanspraak worden gemaakt op uitkeringen?

Krachtens het nationale verzekeringsstelsel moeten werkgevers de Dienst Arbeid en

Welzijn zo snel mogelijk in kennis stellen van incidenten die mogelijk

arbeidsongevallen zijn. Het arbeidsgerelateerde karakter van het letsel moet worden

erkend door de Dienst Arbeid en Welzijn.

Claims voor vergoedingen op basis van de arbeidsongevallenverzekering

(yrkesskadeforsikring) moeten bij de verzekeringsmaatschappij worden ingediend

binnen drie jaar na het eind van het kalenderjaar waarin de verzekerde kennis nam

van zijn/haar claimmogelijkheid en in staat was de claim in te dienen.

Page 22: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 22

Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen

Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage?

Kinderbijslag

Kinderbijslag (barnetrygd) wordt toegekend voor in Noorwegen woonachtige kinderen

onder 18 jaar.

Uitkeringen voor gezinnen met kleine kinderen

Deze uitkeringen in geld (kontantstøtte) worden toegekend voor in Noorwegen

woonachtige kinderen van 1 t/m 3 jaar. De belangrijkste voorwaarde om voor de

volledige uitkering in aanmerking te komen, is dat het kind niet in een

kinderdagverblijf verblijft dat overheidssteun ontvangt.

Wat wordt er gedekt?

Kinderbijslag

De kinderbijslag bedraagt 970 NOK (128 EUR) per maand per kind. In de noordelijkste

gebieden, waaronder Svalbard, wordt per kind een aanvulling

(finnmarkstillegg/Svalbardtillegg) van 320 NOK (42 EUR) uitbetaald.

Alleenstaande ouders hebben recht op kinderbijslag voor één extra kind, dat zij in

feite niet hebben.

Naast de normale kinderbijslag zijn er toeslagen voor werklozen, gepensioneerden

(inkomensafhankelijk) en wezen.

Uitkeringen voor gezinnen met kleine kinderen

De hoogte van de uitkering voor gezinnen met kleine kinderen hangt samen met de

overeengekomen tijd die het kind wordt opgevangen in een gesubsidieerd

kinderdagverblijf. Het volledige bedrag wordt uitbetaald wanneer het kind niet naar

een dergelijk kinderdagverblijf gaat, en een deel wordt uitbetaald wanneer het kind

minder dan 33 uur per week in een gesubsidieerd kinderdagverblijf verblijft. Wanneer

de overeengekomen tijd in een kinderdagverblijf dat overheidssubsidie ontvangt meer

is dan 33 uur per week, bestaat er geen recht op een dergelijke uitkering.

Andere uitkeringen

Een kinderverzorgingstoelage wordt toegekend wanneer iemand anders tijdens werk-

of lestijden voor het kind moet zorgen. Deze toelage is vastgesteld op 64 % van de

daadwerkelijke verzorgingskosten, tot een bepaald jaarplafond. Wie een inkomen uit

arbeid heeft dat groter is dan zesmaal het basisbedrag, komt niet in aanmerking voor

een kinderverzorgingstoelage.

Zie het gedeelte over gezinstoelagen voor ouderschapsuitkeringen en

moederschapstoelagen.

Page 23: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 23

Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen?

Toelagen kunnen worden aangevraagd bij het NAV-kantoor in de plaats waar u woont,

verblijft of werkt.

Page 24: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 24

Hoofdstuk X: Werkloosheid

Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering?

Ter compensatie van het inkomensverlies als gevolg van werkloosheid worden

dagelijkse uitkeringen verstrekt. De arbeidstijd moet met ten minste 50 % zijn

verminderd ten opzichte van voorheen.

Om voor een dagelijkse uitkering in aanmerking te komen moet men voorheen

inkomen uit arbeid hebben genoten. Een voorwaarde is ook dat de werkloze een

inkomen uit arbeid heeft gehad van ten minste 1,5 keer het basisbedrag in het

voorgaande kalenderjaar of een inkomen uit arbeid van minimaal driemaal het

basisbedrag over de laatste drie kalenderjaren.

De verzekerde moet een bonafide werkzoekende zijn, d.w.z. in staat zijn om te

werken en ingeschreven zijn bij het NAV-kantoor. Hij/zij moet ook op korte termijn en

overal in Noorwegen beschikbaar zijn voor elk soort part- of fulltime werk of

arbeidsmarktmaatregel waartoe hij/zij lichamelijk en geestelijk in staat is.

Ook als de betrokkene wegens omstandigheden als leeftijd, gezondheid of

zorgverplichtingen niet volledig aan de beschikbaarheidseis voldoet, heeft hij/zij recht

op een werkloosheidsuitkering. Een langere wachttijd kan verplicht zijn of de

werkloosheidsuitkeringen kunnen tijdelijk worden opgeschort als de betrokkene

werkloos is door eigen schuld, d.w.z. als hij/zij vrijwillig ontslag heeft genomen,

geweigerd heeft passend werk te aanvaarden of aan een arbeidsmarktinitiatief deel te

nemen, of zich na een oproep niet op het NAV-kantoor meldt.

Wat wordt er gedekt?

Dagvergoedingen worden uitgekeerd als de betrokkene tijdens de laatste vijftien

dagen ten miste drie dagen werkloos is geweest en bij het NAV-kantoor stond

ingeschreven.

De berekening van de dagelijkse uitkeringen is gebaseerd op inkomen uit arbeid en

inkomen uit dagelijkse uitkeringen wegens werkloosheid, ziekte, moederschap en

adoptie. Een werkloosheidsvergoeding bedraagt gewoonlijk ongeveer twee derde van

het voorheen genoten inkomen. Als berekeningsgrondslag wordt het inkomen van het

voorgaande kalenderjaar of, wanneer dat gunstiger is, het gemiddelde over de drie

voorgaande kalenderjaren gehanteerd. De uitkering bedraagt maximaal zesmaal het

basisbedrag (492 732 NOK (65 051 EUR)). De dagvergoeding bedraagt 0,24 % van de

berekeningsgrondslag en wordt vijf dagen per week uitgekeerd. Normaal gesproken

komt dit neer op een jaaruitkering van 62,4 % van de berekeningsgrondslag.

Voor ieder kind ten laste onder 18 jaar wordt een toeslag van 17 NOK (2,24 EUR) per

dag toegekend.

Als de begunstigde in het voorgaande kalenderjaar ten minste acht weken een

uitkering heeft ontvangen, wordt hem of haar een vakantietoeslag van 9,5 % van de

in dat jaar ontvangen werkloosheidsuitkeringen toegekend.

Page 25: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 25

De duur van de uitkering is afhankelijk van het vroegere inkomen uit arbeid. Bij een

inkomen uit arbeid van ten minste tweemaal het basisbedrag bedraagt de

uitkeringsduur 104 weken (twee jaar).

Bij een voormalig inkomen uit arbeid van minder dan tweemaal het basisbedrag

bedraagt de uitkeringsduur 52 weken (een jaar). Na afloop van de eerste uitkering

kan onmiddellijk een vervolguitkering worden toegekend, mits weer aan de

inkomenseis wordt voldaan.

Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen?

Uitkeringen kunnen worden aangevraagd bij het NAV-kantoor.

Page 26: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 26

Hoofdstuk XI: Sociale minima

Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering?

Sociale financiële bijstand

De sociale financiële bijstand is bedoeld voor het levensonderhoud van mensen die uit

arbeid, uitkeringen of anderszins niet beschikken over voldoende financiële middelen

om te voorzien in hun eerste levensbehoeften.

Er worden geen eisen gesteld aan de nationaliteit, en er zijn geen

leeftijdsvoorwaarden, maar de begunstigde moet wel zijn of haar wettige verblijfplaats

in Noorwegen hebben. In de praktijk wordt deze uitkering echter slechts zelden

uitgekeerd aan kinderen onder 18 jaar, aangezien deze geacht worden onder de

ouderlijke verantwoordelijkheid te vallen.

Voor de sociale financiële bijstand wordt een middelentoets uitgevoerd: bij de

vaststelling van het bedrag worden alle soorten ontvangen inkomen uit arbeid en

inkomenssteun meegenomen. Er kan worden verzocht om de verkoop van zaken of

onroerende goederen die niet noodzakelijk zijn voor het levensonderhoud van de

begunstigde of die van zijn of haar gezin. Wanneer de woonkosten onevenredig hoog

zijn en hoger dan wat op de lange termijn betaalbaar is, kan worden geëist dat deze

worden verlaagd door verhuizing naar een bescheidener appartement of huis.

Verder moet de begunstigde werk zoeken of deelnemen aan werkgerichte activiteiten

(zoals het volgen van een opleiding) die aansluiten bij zijn of haar omstandigheden.

Het stelsel van aanvullende uitkeringen

Personen die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt en permanent in

Noorwegen wonen, komen voor deze aanvullende uitkering in aanmerking. Doel

hiervan is financiële ondersteuning te bieden aan ouderen die slechts gedurende

beperkte perioden waren verzekerd krachtens het nationale verzekeringsstelsel.

Het algemene stelsel van sociale verzekering is doorgaans van toepassing op iedereen

die in Noorwegen woont. De regel is echter dat iemand vóór zijn 67e veertig jaar in

Noorwegen moet hebben gewoond om in aanmerking te komen voor een volledig

pensioen. Voor personen die korter in Noorwegen woonachtig zijn geweest, is het

ouderdomspensioen dan ook niet toereikend voor de kosten van levensonderhoud. Met

het stelsel wordt een minimuminkomen (bestaansminimum) gegarandeerd aan

personen die de leeftijd van 67 jaar hebben bereikt, niet over andere financiële

middelen beschikken en wier pensioen ontoereikend is omdat zij minder dan veertig

jaar in Noorwegen hebben gewoond.

De uitkering wordt gekort als de begunstigde of zijn/haar echtgeno(o)t(e) of partner

beschikt over andere inkomsten uit arbeid, kapitaal of andere Noorse of buitenlandse

pensioenen. Tevens kan er in principe ook rekening worden gehouden met kapitaal

zelf en andere bezittingen.

Page 27: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 27

Wat wordt er gedekt?

Sociale financiële bijstand

Er is geen vast minimumbedrag voor de bijstandsuitkering. De bijstand moet echter

worden vastgesteld op een niveau dat de ontvanger verzekert van "een menswaardig

bestaan" of een "behoorlijk minimum".

Er zijn overheidsrichtlijnen om te bepalen voor welke onkosten bijstand verleend moet

worden en op basis waarvan redelijke bedragen voor tegemoetkoming in het

levensonderhoud worden vastgesteld. Er wordt gekeken naar de meest gangbare

uitgaven in het dagelijks leven: levensmiddelen, kleding en schoeisel,

drogisterijartikelen, kijk- en luistergeld, kranten, telefoon en internet,

vrijetijdsactiviteiten en vervoer. Kosten voor huisvesting, verwarming/elektriciteit en

meubilair zijn niet standaard inbegrepen, maar worden per geval bekeken.

De uiteindelijke uitkering hangt af van de gezinssamenstelling, de gezinsinkomsten en

persoonlijke inschatting.

Sociale financiële bijstand wordt verstrekt voor onbeperkte duur, zo lang voldaan

wordt aan de desbetreffende voorwaarden.

Het stelsel van aanvullende uitkeringen

Het maximale uitkeringsbedrag is gelijk aan het minimumtarief van de

pensioenverzekering.

Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan?

De sociale financiële bijstand wordt beheerd door het NAV-kantoor, waar ook de

aanvragen moeten worden gedaan. Ieder geval moet afzonderlijk worden bekeken. Of

iemand recht heeft op een uitkering wordt bepaald aan de hand van een schriftelijke

aanvraag en de bijbehorende documentatie.

Begunstigden van aanvullende uitkeringen moeten hun aanvraag ieder jaar opnieuw

persoonlijk bij het NAV-kantoor indienen.

Page 28: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 28

Hoofdstuk XII: Langdurige zorg

Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg?

Alle ingezetenen van wie is vastgesteld dat zij langdurige zorg nodig hebben, kunnen

hier aanspraak op maken. Er zijn geen voorwaarden op het vlak van

bestaansmiddelen, leeftijd of wachtperioden.

Voor langdurige gezondheidszorgdiensten moet er bij de patiënt sprake zijn van

“vereiste gezondheidszorg” die verder gaat dan onmiddellijke hulp.

Voor langdurige sociale diensten moet er bij de cliënt sprake zijn van een bijzondere

behoefte aan hulp ten gevolge van ziekte, een handicap, ouderdom, enz. De cliënt

moet bovendien volledig afhankelijk zijn van praktische of persoonlijke hulp bij de

activiteiten van het dagelijkse leven.

Er zijn uitkeringen beschikbaar voor gehandicapten die zorg behoeven (basisuitkering

en verzorgingstoelage) en voor bepaalde niet-formele zorgverleners (discretionaire

uitkering).

Wat wordt er gedekt?

Uitkeringen in natura

Langdurige gezondheidszorg wordt ofwel thuis geboden, ofwel in de vorm van een

plek in een verpleeginrichting of een serviceflat.

Langdurige sociale diensten zijn bijvoorbeeld persoonlijke en praktische hulp thuis,

kortdurend verblijf in een verpleeghuis om de gezinsleden van een patiënt die thuis

wordt verzorgd te ontlasten en woonzorg voor ouderen en gehandicapten.

Uitkeringen in geld

Uitkeringen in geld worden verstrekt in aanvulling op de uitkeringen in natura.

De gemeenten verstrekken discretionaire uitkeringen aan niet-formele zorgverleners

die een buitengewoon zware zorgtaak hebben. Het is aan de plaatselijke autoriteiten

om op individuele basis te bepalen of een zorgverlener “een buitengewoon zware

zorgtaak” verricht. De plaatselijke autoriteiten stellen ook de hoogte van de uitkering

vast.

Basisuitkering en verzorgingstoelage

Zie het gedeelte over invaliditeit.

Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen?

Aanvragen moeten bij de gemeente worden ingediend. De gemeente neemt normaal

gesproken de beslissingen met betrekking tot langdurige zorg op basis van een

Page 29: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 29

inschatting van artsen en/of andere gekwalificeerde personen (zoals fysiotherapeuten)

van de noodzaak van diensten.

Thuisverpleging en persoonlijke hulp zijn gratis. Er moeten beperkte eigen bijdragen

worden betaald voor andere vormen van thuiszorg. Voor langdurige verpleegkundige

thuiszorg moet de patiënt 75 % betalen van zijn of haar inkomen tussen

6 800 NOK (898 EUR) en 82 122 NOK (10 842 EUR) en 85 % van het eventuele

inkomen daarboven, tot maximaal de volledige kosten van verblijf in een verpleeghuis.

Page 30: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 30

Bijlage : Nuttige adressen en sites

Nadere inlichtingen over de voorwaarden en de persoonlijke

socialezekerheidsuitkeringen in Noorwegen zijn te krijgen bij tot de openbare

instanties die het stelsel van sociale bescherming beheren.

Voor socialezekerheidskwesties met betrekking tot meer dan één EU-land kunt u een

contactinstelling zoeken in de organendatabase die wordt bijgehouden door de Europese Commissie en staat op: http://ec.europa.eu/employment_social/social-

security-directory/welcome.seam?langId=nl.

Vragen om inlichtingen over uitkeringen bij verzekering in twee of meer lidstaten kunt

u richten tot:

Ministerie van Werkgelegenheid

Arbeidsdepartementet

PB 8019 Dep.

0030 OSLO

http://www.ad.dep.no

Ministerie van Gezondheid en Zorg

Helse- og Omsorgsdepartementet

PB 8011 Dep.

0030 OSLO

http://www.hod.dep.no

Ministerie van Kinderen, Gelijkheid en Sociale Insluiting

Barne-, Likestillings- og Inkluderingsdepartmentet

PB 8036 Dep.

0030 OSLO

http://www.bld.dep.no

Directoraat Arbeid en Welzijn

Arbeids- og Velferdsdirektoratet

PB 5 St. Olavs plass

0130 OSLO

Tel.: +47 21 07 00 00

http://www.nav.no

Directoraat Gezondheid

Helsedirektoratet

PB 7000 St. Olavs plass

0130 OSLO

http://www.helsedirektoratet.no

Page 31: in Noorwegenec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your... · 2013. 4. 9. · Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen Juli 2012 4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie

Uw socialezekerheidsrechten in Noorwegen

Juli 2012 31

Nationaal NAV-kantoor voor de sociale zekerheid in het buitenland

NAV Internasjonalt

PB 8138 Dep.

0033 OSLO

Tel.: +47 23 31 13 00

Fax: +47 23 31 13 01

E-mail: [email protected]

http://www.nav.no

NAV-kantoor voor pensioenen in Oslo

NAV Pensjon Oslo

PB 6600 Etterstad

0607 OSLO

Tel: +47 55 55 33 34

Fax: +47 21 06 91 01

E-mail:[email protected]

http://www.nav.no

Bureau voor Gezondheidseconomie

Regiokantoor Oslo/buitenlandse zaken

HELFO Utland

P.O Box 6721 Etterstad

N-0609 Oslo

http://www.helfo.no