in Hongarije - ec.europa.euec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your social... ·...
Transcript of in Hongarije - ec.europa.euec.europa.eu/employment_social/empl_portal/SSRinEU/Your social... ·...
in Hongarije
Uw socialezekerheidsrechten
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 2
De informatie in deze gids is opgesteld en bijgewerkt in nauwe samenwerking met de
nationale correspondenten van het EU-systeem voor informatie over de nationale
socialezekerheidsstelsels MISSOC (Mutual Information System on Social Protection).
Meer informatie over het MISSOC-netwerk is te vinden op:
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=nl&catId=815.
Deze gids geeft een algemeen overzicht van de regelingen op het gebied van de
sociale zekerheid in de desbetreffende landen. Aanvullende informatie kan worden
verkregen uit andere MISSOC-publicaties, die allemaal op bovengenoemde MISSOC-
webpagina te vinden zijn. U kunt ook contact opnemen met de bevoegde autoriteiten
en instellingen die staan vermeld in de lijst van de bijlage bij deze gids.
De Europese Commissie noch enige namens de Commissie handelende persoon
aanvaardt welke aansprakelijkheid dan ook voor de wijze waarop de informatie in deze
publicatie wordt gebruikt.
© Europese Unie, 2012
Overneming met bronvermelding toegestaan.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 3
Inhoudsopgave
Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering ................................................. 4 Inleiding ........................................................................................................ 4 Het sociale zekerheidsstelsel ............................................................................ 4 Financiering ................................................................................................... 6
Hoofdstuk II: Gezondheidszorg ........................................................................... 7 Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? ................................................. 7 Wat wordt er gedekt? ...................................................................................... 7 Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? .......................................... 9
Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte ...................................................................11 Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? ...........................................11 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................11 Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? .........................................11
Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen ...............................................12 Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? ...................12 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................12 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? ................13
Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit ...............................................................14 Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? .....................................14 Uitkeringen voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid ....................14 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................15 Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? ..................................15
Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen ...........................................16 Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? .....................................16 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................18 Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? ...................................19
Hoofdstuk VII: Nabestaandenpensioenen .............................................................20 Wanneer hebt u recht op een nabestaandenpensioen? ........................................20 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................21 Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? ...............................22
Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten ......................23 Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten?
...................................................................................................................23 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................23 Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te
krijgen? ........................................................................................................24 Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen ............................................................................25
Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? ..............................................25 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................26 Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? ............................................27
Hoofdstuk X: Werkloosheid ................................................................................28 Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? .................................28 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................28 Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? ...............................29
Hoofdstuk XI: Sociale minima ............................................................................30 Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? ........................................30 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................31 Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? .........................................................31
Hoofdstuk XII: Langdurige zorg ..........................................................................33 Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? .................................................33 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................33 Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? ...............................................34
Bijlage : Nuttige adressen en sites ......................................................................35
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 4
Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering
Inleiding
Het Hongaars sociale verzekeringsstelsel biedt bescherming tegen ziekte,
zwangerschap, ouderdom, invaliditeit, beroepszieken en ongevallen,
arbeidsongevallen, nabestaanden, opleiding van kinderen en werkloosheid.
Alle mensen die betaalde arbeid verrichten en daaraan gelijkgestelden zijn tegen alle
risico’s verzekerd. Hieronder vallen werknemers (inclusief degenen die werkzaam zijn
in de publieke sector), zelfstandigen (inclusief leden van coöperaties), diverse groepen
gelijkgestelde personen, en personen die inkomenssteun, een werkloosheidsuitkering
of een werkloosheidstoelage krijgen vóór hun pensioen.
Hoe verloopt de inschrijving? Iedereen die begint met werken, valt automatisch onder
het socialezekerheidsstelsel. Een zelfstandige dient zich bij aanvang van zijn
werkzaamheden te laten registreren en een werknemer wordt door zijn werkgever
ingeschreven bij het ter plaatse bevoegde belastingkantoor en/of, in voorkomende
gevallen, bij de bevoegde instanties voor sociale zekerheid. De werkgever en de
werknemer moeten beiden premies betalen. Personen die zich vrijwillig bij het
socialezekerheidsstelsel aansluiten, kunnen met de bevoegde instantie voor sociale
zekerheid een overeenkomst sluiten. Volgens een nieuwe wet is de tweede pijler sinds
2 november 2010 niet meer verplicht. Tot 1 maart 2011 hadden verplicht verzekerden
die waren aangesloten bij de eerste en de tweede pijler de vrije keuze om in de eerste
pijler te blijven of op vrijwillige basis uitsluitend in de tweede pijler te blijven. In
laatstgenoemd geval verkrijgen degenen die alleen in de tweede pijler zijn gebleven
na hun keuze geen verdere rechten volgens de eerste pijler, maar de reeds verworven
rechten gaan niet verloren. Het verplichte stelsel blijft overwegend publiek. Hongarije
is teruggekeerd naar het pensioenstelsel met twee pijlers op basis van een verplicht
socialezekerheidsstelsel enerzijds en een vrijwillige spaarregeling anderzijds.
Niet-werkende ingezetenen betalen een bedrag ineens van 6 390 HUF (22 EUR) om
gedekt te zijn voor hun gezondheidsrisico's.
Het sociale zekerheidsstelsel
Het Hongaarse socialezekerheidsstelsel bestaat uit vijf takken: Pensioenen en de
gezondheidszorg (met inbegrip van het wettelijk stelsel voor arbeidsongevallen)
worden aangemerkt als sociale verzekering. De andere drie takken zijn de
werkloosheidsverzekering, de regeling voor gezinssteun en het stelsel van sociale
voorzieningen.
Organisatie, beheer en beleid inzake het Hongaarse socialezekerheidsstelsel zijn
gecentraliseerd, de dienst voor sociale prestaties is gedecentraliseerd.
Ziektekostenverzekering
In Hongarije bestaat er één enkele ziekteverzekeringsvorm. Het ministerie van
Personeelszaken (Emberi Erőforrások Minisztériuma) is verantwoordelijk voor het
toezicht. Het ministerie houdt toezicht op de door verzekeraars, ziekenfondsen en
zorgaanbieders geleverde prestaties op het gebied van gezondheidszorg, en
onderzoekt klachten over de door de zorgverzekeringsinstellingen gevolgde
procedures. De nationale zorgverzekeringskas (OEP) bestaat uit een centraal orgaan
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 5
en 19 regionale zorgverzekeringskassen. De rechtsposities die vanaf het moment van
hun ontstaan ipso facto het recht geven als verplicht verzekerde te worden
aangemerkt, zijn wettelijk bepaald. De werkgever is verplicht zijn werknemers aan te
melden en voor deze personen premies af te dragen aan de bevoegde fiscale
autoriteiten, die op hun beurt de benodigde gegevens doorgeven aan de bevoegde,
regionale zorgverzekeringskassen. Gezondheidszorgdiensten kunnen worden verleend
door bepaalde zorgverleners, waaronder particuliere aanbieders waarmee het
Nationale Fonds voor de Ziektekostenverzekering (Országos Egészségbiztosítási
Pénztár, OEP) een overeenkomst heeft gesloten.
Pensioenverzekering
In 1997 is de wettelijke pensioenverzekering grondig herzien. Het nieuwe stelsel is op
1 januari 1998 ingegaan en rust op twee pilaren. De hervormde eerste pilaar is zoals
voorheen een verplicht algemeen ouderdomspensioen, dat wordt beheerd door de
overheid en gefinancierd volgens het omslagbeginsel. De regeling van de
pensioenverzekering volgens de eerste pilaar staat onder toezicht van het ministerie
van Personeelszaken (Emberi Erőforrások Minisztériuma) en wordt beheerd door de
Centrale Administratie van Nationale Pensioenverzekering (Országos Nyugdíjbiztosítási
Főigazgatóság, ONYF) en de directoraten voor pensioenverzekering van de provinciale
overheid. Het directoraat Pensioenbetaling, een speciaal orgaan dat verbonden is aan
de Centrale Administratie van Nationale Pensioenverzekering, is in feite
verantwoordelijk voor de betaling van elke vorm van pensioen aan de
gepensioneerden (met uitzondering van de tweede pilaar). Het verplichte stelsel blijft
overwegend publiek. Hongarije is teruggekeerd naar het pensioenstelsel met twee
pijlers op basis van een verplicht socialezekerheidsstelsel enerzijds en een vrijwillige
spaarregeling anderzijds.
De rest van de tweede pilaar is sinds 3 november 2010 vrijwillig en wordt volledig
gefinancierd en beheerd door diverse bevoegde en onafhankelijke particuliere
pensioenfondsen die onder toezicht staan van de Hongaarse financiële toezichthouder
(Pénzügyi Szervezetek Állami Felügyelete).
Vanaf 1 januari 2012 worden de voormalige mogelijkheden voor vervroegd pensioen,
met uitzondering van vrouwen met 40 dienstjaren (nők 40 év jogosultsági idővel),
gefaseerd uit het pensioenstelsel geschrapt. De voormalige mogelijkheden voor
vervroegd pensioen onder de pensioengerechtigde leeftijd worden omgezet in sociale
uitkeringen, de zogenoemde “uitkeringen vóór pensioengerechtigde leeftijd”, en zijn
dus geen pensioenen meer als uitkering voor inkomensvervanging bij ouderdom.
Vanaf 1 januari 2012 worden de uitkeringen aan personen die onder de
pensioengerechtigde leeftijd een invaliditeitspensioen ontvangen omgezet in
invaliditeits- of revalidatie-uitkeringen uit de gezondheidsverzekering; de uitkeringen
voor personen die boven de pensioengerechtigde leeftijd een invaliditeitspensioen
ontvangen worden omgezet in een ouderdomspensioen.
Werkloosheidsverzekering
Tegen werkloosheid bestaat een verzekering, waartoe zowel werkgevers als
werknemers bijdragen. Er zijn zowel actieve als passieve arbeidsmarktmaatregelen
om de werkgelegenheid te stimuleren en de werklozen te steunen. Alle ingezetenen,
ook EER-staatsburgers, kunnen ongeacht de verzekeringsrelatie een beroep doen op
arbeidsbemiddelingsdiensten. Het ministerie voor Nationale Economie
(Nemzetgazdasági Minisztérium) is belast met het stelsel voor
werkloosheidsverzekering. De institutionele structuur van het Hongaarse
werkgelegenheidsbeleid bestaat uit de volgende twee hoofdcategorieën: autonome
organen en administratieve organen. De Nationale Dienst voor Werkgelegenheid
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 6
beheert de werkgelegenheid. Deze dienst bestaat uit het Nationaal Arbeidsbureau
(Nemzeti Munkaügyi Hivatal), de Departementale Arbeidscentra, de plaatselijke
kantoren van de Departementale Arbeidscentra en de Departementale Centra voor de
Ontwikkeling en Opleiding van de Beroepsbevolking. Het autonome orgaan bestaat uit
de Nationale Economische en Sociale Raad, het Bestuursorgaan van het
Arbeidsmarktfonds en de Regionale Arbeidsraden.
Stelsel van gezinstoelagen
Het ministerie van Personeelszaken (Emberi Erőforrások Minisztériuma) is
verantwoordelijk voor de gezinstoelagen. Het stelsel van gezinstoelagen is een
algemene regeling en staat derhalve open voor alle burgers die aan de vereisten
voldoen. Elke burger die een kind tot een bepaalde leeftijd heeft, kan recht hebben op
een of meer gezinstoelagen. De regeling voor gezinstoelagen wordt uitgevoerd en
beheerd door het Hongaarse ministerie van Financiën (Magyar Államkincstár) en het
Nationale Fonds voor de Ziektekostenverzekering (Országos Egészségbiztosítási
Pénztár).
Het stelsel van sociale bijstand
De plaatselijke overheden beheren het stelsel van sociale bijstand. Er worden diverse vormen
van sociale bijstand verleend door de plaatselijke overheden. Het ministerie van
Personeelszaken (Emberi Erőforrások Minisztériuma) is verantwoordelijk voor het
toezicht.
Financiering
De prestaties op het gebied van de gezondheidszorg worden bekostigd uit het
ziekenfonds (Egészségbiztosítasi Alap). Dit fonds haalt zijn inkomsten uit premies en
bijdragen van de zorgverzekering en uit de staatsbegroting. Zowel de werknemer als
de werkgever moeten premies voor de zorgverzekering betalen. De werknemer betaalt
7 % van het brutosalaris. Werkgevers zijn verplicht sociale premies te betalen, waaruit
het ziekenfonds volgens de Wet op de centrale begroting recht heeft op zijn jaarlijkse
inkomsten. Er is geen plafond voor de hoogte van de premies. De premies worden
geïnd door de belastingdienst. Zelfstandigen die aanvullende werkzaamheden
verrichten of hun gezamenlijke ondernemingen en anderszins niet-verzekerden of -
rechthebbenden, betalen een verplichte bijdrage in de kosten van de gezondheidszorg
als zij sinds een jaar onafgebroken in Hongarije hebben gewoond. Afgezien van een
enkele uitzondering betalen ook ten laste komende naaste gezinsleden of hun
echtgenoten een verplichte gezondheidszorgbijdrage.
De verplichte regeling van de pensioenverzekering volgens de eerste pilaar wordt
gefinancierd uit bijdragen en het vastgestelde gedeelte van de inkomsten uit sociale
premies volgens de Wet op de centrale begroting, terwijl de vrijwillige particuliere
pensioenregeling uitsluitend uit bijdragen wordt bekostigd. Binnen de eerste pijler van
het pensioenstelsel geldt een maximumbijdrage voor medewerkers maar niet voor
werkgevers.
Het werkloosheidsstelsel is ook een verzekering op omslagbasis.
De gezinstoelagen worden betaald uit de algemene middelen.
De door de overheid verleende sociale bijstand is een premievrij stelsel met onderzoek
naar vermogenstoestand. Het wordt deels gefinancierd uit de centrale begroting (80-
95 %) en deels uit de eigen begroting van de plaatselijke overheden (5-20 %).
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 7
Hoofdstuk II: Gezondheidszorg
Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg?
Er zijn twee categorieën personen die recht hebben op prestaties van het
zorgverzekeringsstelsel:
de verzekeringshouders, dat wil zeggen, personen die op grond van
bovengenoemde wetgeving verplicht zijn premie af te dragen, zoals werknemers,
overheidspersoneel, personen in de dienstverlenende sector, personen die werken
volgens andere cao’s, zelfstandig ondernemers, ondernemers die deel uitmaken van
een coöperatie, geestelijken en leden van beroepsverenigingen. Deze personen
hebben recht op alle prestaties (uitkeringen en verstrekkingen, prestaties bij
ongevallen) van de zorgverzekering. Tot deze categorie behoren ook personen die
recht hebben op begeleiding bij het vinden van werk en die pensioenpremie betalen
over hun uitkering. Zij hebben echter geen recht op uitkeringen;
de rechthebbenden, waaronder minderjarigen, scholieren, studenten die staan
ingeschreven bij een dagopleiding, gepensioneerden, personen met een laag
inkomen die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt, personen die een
moederschapsuitkering krijgen van de zorgverzekering of die een uitkering krijgen
via het socialezekerheidsstelsel, personen in verzorgingstehuizen, en personen die
verplicht zijn premie te betalen voor prestaties op het gebied van de
gezondheidszorg. Deze personen hebben alleen recht op niet-contante prestaties op
het gebied van de gezondheidszorg.
Wat wordt er gedekt?
Medische hulp
Iedere verzekerde en rechthebbende op medische verstrekkingen heeft recht op de
zorg die zijn gezondheidstoestand vereist. Medische verzorging in Hongarije is in de
regel kosteloos. De kosten van zorg die niet op voorschrift van een arts is verleend, of
die wordt verleend op een andere manier dan gebruikelijk is in het ziekenhuis, of die
op wens van de patiënt wordt geleverd door een andere arts wenst dan de arts die
door de zorgaanbieder is toegewezen, komen voor rekening van de patiënt. Er kan
ook een verplichte eigen bijdrage – of beter gezegd een vergoeding – worden
gevraagd voor geneesmiddelen en medische apparatuur.
Geneesmiddelen
Bij een ziekenhuisopname worden de geneesmiddelen gratis verstrekt. Bij poliklinische
patiënten kent de Nationale Zorgverzekeringskas (OEP) een normatieve, of in
bepaalde gevallen een hoge of zeer hoge, vergoeding toe als de voorgeschreven
geneesmiddelen zijn opgenomen in de vergoedingenlijst. De regels omtrent
vergoedingen zijn vastgelegd bij ministerieel besluit:
normatieve vergoedingscategorieën: 80 %, 55 %, 25 % (bij geneesmiddelen in
ziekenhuizen moet het geneesmiddel in de vergoeding worden opgenomen met ten
minste 0% subsidie);
hogere vergoedingen (90%, 70%, 50%) en volledige (100%) vergoedingen zijn
gekoppeld aan specifieke behandelindicaties. De mate van subsidiëring kan
verschillen afhankelijk van de ernst van de ziekte. Bij bepaalde chronische ziekten
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 8
of andere ernstige ziekten is de subsidie 100%, maar in dat geval dient er een
verpakkingsbijdrage van 300 HUF (1,05 EUR) te worden betaald.
Tandheelkundige behandeling
In Hongarije betalen tandartspatiënten normaliter alleen de kosten voor
standaardbezoeken aan de tandarts. Tandheelkundige behandeling is gratis voor
patiënten tot 18 jaar; studenten, 60-plussers en zwangere vrouwen (vanaf het
moment waarop de zwangerschap is vastgesteld tot negentig dagen na de bevalling)
betalen de prijs van een standaardbezoek. Bij tandheelkundige verstrekkingen moet
de verzekerde wel de technische uitgaven in verband met de behandeling
terugbetalen. Volgens de overeenkomst met het nationale verzekeringsfonds voor de
gezondheidszorg vergoedt het socialezekerheidsstelsel rechthebbenden alleen de
spoedeisende zorg van tandheelkundige behandelingen.
Verstrekkingen voor preventieve zorg en onderzoek
Alle personen die uit hoofde van de verplichte zorgverzekering recht hebben op
medische zorg, kunnen onder bepaalde voorwaarden, die per leeftijdscategorie zijn
vastgesteld, en met een bepaalde frequentie gebruikmaken van preventief onderzoek
en vroegtijdige opsporing van ziekten. Tests voor het opsporen van ziekten kunnen
worden uitgevoerd op initiatief van de patiënt of van de behandelend arts.
Bevolkingsonderzoeken worden uitgevoerd op basis van persoonlijke oproeping.
Deelname aan bevolkingsonderzoeken is vrijwillig — enkele uitzonderingen
daargelaten — maar er is wel een belang voor de desbetreffende persoon. De
preventieve zorg wordt grotendeels verleend door de huisarts.
Ook verpleegkundigen en schoolartsen spelen bij de tests voor het opsporen van
ziekten een rol. De eersten hebben vooral een informatieve taak. Bepaalde
onderzoeken worden uitgevoerd door specialisten. Om de effectiviteit van preventief
onderzoek te verhogen, kan in bepaalde voorschriften als voorwaarde worden
opgenomen dat bepaalde zorg alleen gratis is als betrokkene heeft deelgenomen aan
deze preventieve onderzoeken en dat een financiële bijdrage van de betrokkene wordt
gevraagd als deze hieraan niet heeft deelgenomen. Bij consulten hoeft niet te worden
betaald voor tests voor het opsporen van ziekten.
Bij wijze van preventie geldt sinds 1 januari 2012 een rookverbod in overdekte
openbare ruimten, met inbegrip van werkruimten, restaurants, bars en cafés, maar
met uitzondering van reeds bestaande, speciaal daarvoor aangewezen rookruimten.
Thuiszorg
Het gaat hier om verstrekkingen die tot doel hebben het aantal ziekenhuisopnamen te
beperken en een meer humane zorg te bieden. De verzekerde kan in dit verband in
aanmerking komen voor ondersteuning door thuiszorgaanbieders die een
overeenkomst hebben gesloten met de OEP. Deze vorm van hulp wordt alleen vergoed
als hij is voorgeschreven door een specialist. De duur van de thuiszorg mag niet
langer zijn dan de duur van de zorg die de patiënt voor dezelfde ziekte in het
ziekenhuis zou hebben ontvangen.
Intramurale zorg
Intramurale specialistische zorg wordt in verschillende soorten faciliteiten geboden,
dat wil zeggen instellingen (voor chronische zorg, revalidatie of verpleging),
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 9
ziekenhuizen, nationale instellingen (voor zeer specialistische zorg), universitaire
poliklinieken en dagbehandelcentra.
Een patiënt die in het ziekenhuis wordt behandeld omdat zijn gezondheidstoestand dit
vereist, heeft recht op de volgende verstrekkingen die zijn opgenomen in het
forfaitaire bedrag per ligdag:
diagnostisch onderzoek,
behandelingen die zijn voorgeschreven door een arts, inclusief chirurgische
ingrepen, therapeutische instrumenten die hierbij worden gebruikt, prothetische
instrumenten;
geneesmiddelen, bloedafnames, verbandmiddelen, therapeutische hulpmiddelen;
therapeutische zorg,
voedingsadviezen en adviezen over persoonlijke verzorging,
voeding, een door een arts voorgeschreven dieet,
opname van de patiënt in een therapeutische instelling voor bedlegerige patiënten,
zolang zijn gezondheidstoestand dit vereist, afhankelijk van de beschikbaarheid en
met inachtneming van de professionele en ethische eisen die aan de benodigde zorg
worden gesteld.
De patiënt heeft tevens recht op een financiële bijdrage van de zorgverzekering voor
de aanschaf van therapeutische apparaten die hem definitief zijn voorgeschreven, en
op een tegemoetkoming in de kosten van reparatie en huur van deze apparaten. In de
ziekenhuizen en klinieken kunnen diverse soorten zorg worden verleend: waardonder
diagnostiek, therapeutische zorg, revalidatie en lichamelijke verzorging. Deze zorg kan
continu of periodiek worden verleend; het kan gaan om één ingreep of een
behandeling die met een bepaalde regelmaat wordt gegeven en waarbij de patiënt
gedurende een vastgestelde periode wordt gevolgd. Voor bepaalde ziekten vindt
behandeling plaats op basis van een wachtlijst. In dat geval krijgt de patiënt zorg
wanneer hij aan de beurt is. Deze wachtlijsten kunnen worden geraadpleegd op de
internetsites van de zorgaanbieders. Indien de ziekte verergert, moeten nieuwe
onderzoeken worden gedaan en kan de plaats op de wachtlijst afhankelijk van de
uitkomsten hiervan worden aangepast.
Medische apparatuur
De regels voor vergoeding van medische hulpmiddelen zijn in de wet vastgelegd. De
informatie over de medische hulpmiddelen die worden vergoed wordt gepubliceerd in
het blad van de nationale zorgverzekeringskas. Om voor vergoeding in aanmerking te
komen, moeten de medische hulpmiddelen zijn voorgeschreven door een arts. De
hoogte van de vergoeding wordt vastgesteld op basis van het percentage van de prijs
(98/90/80/70/60/50 of 45%). Voor medische hulpmiddelen in de hoogste
vergoedingscategorie komt elke eigen bijdrage boven 5 000 HUF (18 EUR) ten laste
van de Nationale Zorgverzekeringskas.
Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen?
U bent vrij in de keuze van een arts, onafhankelijk van de aard van zijn of haar
contractuele binding. De patiënten dienen zich in te schrijven bij één huisarts. Er zijn
geen geografische beperkingen. Het is toegestaan om eens per jaar van arts te
veranderen (of vaker indien gerechtvaardigd).
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 10
De verzekerde kan hiervoor terecht bij alle zorgaanbieders die een overeenkomst
hebben met de OEP. Hij is vrij in de keuze van de arts als het gaat om de basiszorg.
De zorg aan poliklinische patiënten en/of aan bedlegerige patiënten wordt verleend
door de zorgaanbieder die hiervoor wordt aangewezen op basis van de opgegeven
woon- of verblijfplaats. Indien de behandeling wordt voorgeschreven door de huisarts,
gaat de patiënt naar de zorginstelling in of nabij de eigen woonplaats of de plaats van
de huisartsenpraktijk.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 11
Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte
Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering?
Verzekerden en moeders die een ziek kind verzorgen die arbeidsongeschikt raken
hebben recht op een uitkering.
Wat wordt er gedekt?
Bij ziekteverzuim wordt gedurende maximaal 15 werkdagen per jaar een vergoeding
(Távolléti díj, betegszabadság) ter hoogte van 70 % van het bruto dagloon betaald
door de werkgever. Hierbij wordt uitgegaan van het gemiddelde dagelijks bruto-
inkomen (behalve bij bedreigde zwangerschap).
Zolang de betrokkene de status van verzekerde heeft, kan een ziekte-uitkering
(Táppénz) worden toegekend voor de duur van maximaal één jaar. De hoogte van
deze uitkering is 60 % van het gemiddelde bruto dagloon tot een maximum van twee
keer het bruto minimumloon (156 000 HUF (547 EUR) per maand).
Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen?
Gevallen van arbeidsongeschiktheid moeten altijd door een arts worden bevestigd. Er
is geen formele termijn gesteld. Periodieke herkeuring is verplicht. De frequentie
wordt door de arts bepaald.
De ziekte-uitkering wordt binnen dertig dagen betaald door de zorgverzekeringskas
van de bureaus van de provinciale overheid of op de betaaldag door de
socialeverzekeringskas (een werkgever die meer dan 100 werknemers in dienst heeft,
is verplicht een socialeverzekeringskas in het leven te roepen).
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 12
Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen
Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering?
Uitkeringen bij zwangerschap en bevalling
Zwangerschaps- en bevallingsuitkeringen worden toegewezen aan vrouwen die in de
twee jaar voorafgaand aan de geboorte van het kind gedurende ten minste 365 dagen
als verzekerde werden aangemerkt voor de zorgverzekering en die bevallen:
terwijl zij nog verzekerd zijn (bijvoorbeeld via een arbeidscontract),
binnen 42 dagen na afloop van de verzekering,
binnen 42 dagen na afloop van de verzekering terwijl zij een ongevallenuitkering
(Baleseti táppénz) ontvangen (of binnen 28 dagen na beëindiging van de uitkering),
na afloop van de verzekering terwijl zij een ziekte-uitkering (Táppénz) ontvangen
(of binnen 28 dagen na beëindiging van de uitkering).
Een vrouw die een kind opvoedt met de bedoeling het te adopteren, heeft eveneens
recht op deze uitkeringen indien zij op de dag waarop het kind aan haar wordt
toevertrouwd aan bovengenoemde voorwaarden voldoet. In dat geval krijgt zij een
zwangerschaps- en bevallingsuitkering vanaf de dag dat het kind aan haar wordt
toevertrouwd tot het einde van de periode van zwangerschapsverlof.
Deze uitkering wordt niet uitgekeerd aan verzekerden die:
volledig worden doorbetaald, gedurende de periode waarin zij hun volledige salaris
ontvangen;
werk verrichten waarvoor op welke basis dan ook een vergoeding wordt betaald —
met uitzondering van vergoedingen voor diensten die onder het auteursrecht vallen
of vergoedingen die zijn uitgesloten van de inkomstenbelasting — of die een
betaalde activiteit verrichten waarvoor toestemming van de autoriteiten is vereist.
Indien de verzekerde gedurende haar zwangerschapsverlof een deel van haar salaris
ontvangt, heeft zij recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering voor het
resterende deel van haar salaris.
Geboortetoelage
Voor een geboortetoelage komen in aanmerking: legaal in Hongarije verblijvende
vrouwen die zijn bevallen, adoptie-ouders, voogden, en vaders, als de moeder is
overleden. Ouders die voor de geboorte van hun kind hebben toegestemd in adoptie
van dat kind, hebben geen recht op een geboortetoelage. pasgeborenen die op basis
van een definitieve uitspraak van de voogdijraad worden geplaatst, vallen onder de
kinderbescherming.
Wat wordt er gedekt?
Uitkeringen bij zwangerschap en bevalling
Moeders hebben recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering gedurende hun
zwangerschapsverlof, voor maximaal 168 dagen. De maximale duur van het
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 13
zwangerschapsverlof is 24 weken, waarvan voor zover mogelijk vier weken moeten
worden opgenomen voor de verwachte bevallingsdatum. De zwangerschaps- en
bevallingsuitkering bedraagt 70 % van het gemiddelde daginkomen in het
kalenderjaar voorafgaand aan de eerste dag van het zwangerschapsverlof. Dit bedrag
wordt in de loop van het zwangerschapsverlof uitgekeerd aan de moeder of aan de
vrouw die het kind gaat adopteren en die aan bovenstaande voorwaarden voldoet.
Bijzonderheden die gelden voor deze uitkeringen:
de periode waarvoor een zwangerschaps- en bevallingsuitkering wordt toegekend,
wordt voor het ouderdomspensioen meegeteld als diensttijd;
vrouwen die een zwangerschaps- en bevallingsuitkering ontvangen recht op
dezelfde medische hulp via de zorgverzekering (zoals poliklinische zorg of zorg aan
patiënten die zijn opgenomen in zorginstellingen) als andere verzekerden;
personen die alimentatie moeten betalen of die onrechtmatig gebruik hebben
gemaakt van de zorgverzekering, worden maximaal 33 % gekort op de
zwangerschaps- en bevallingsuitkering;
studentes aan een instelling voor hoger onderwijs die een zwangerschaps- en
bevallingsuitkering ontvangen op de eerste dag van een semester
(onderwijsperiode) en die een basisopleiding, een aanvullende basisopleiding, een
bijscholingscursus of een hogere beroepsopleiding volgen bij een erkende
onderwijsinstelling, zijn niet gehouden tot terugbetaling.
Geboortetoelage
De geboortetoelage is een eenmalige uitkering ter hoogte van 225 % van het
minimumouderdomspensioen. Bij de geboorte van een tweeling wordt 300 %
uitgekeerd.
Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen?
Voorwaarde voor toekenning van de geboortetoelage is dat er ten minste vier
prenatale medische onderzoeken zijn uitgevoerd (één in het geval van vroeggeboorte)
of binnen 180 dagen na de bevalling een uitspraak met kracht van gewijsde is gedaan
over adoptie of voogdij. Bij aanvraag moet een bewijs van woonplaats in Hongarije
worden ingediend.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 14
Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit
Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen?
Eind 2011 heeft het parlement een nieuwe wet aangenomen betreffende de
uitkeringen aan personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid. Deze nieuwe wet
heeft tot doel te zorgen voor sociale re-integratie, tewerkstelling en op tewerkstelling
gerichte revalidatie op basis van de overgebleven en verbeterbare mogelijkheden van
personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid. Deze wet regelt bovendien de
inkomensvervanging van het ontbrekende inkomen. Er wordt gericht op de
overgebleven mogelijkheden om arbeid te verrichten en het doel is om personen met
een veranderde arbeidsgeschiktheid weer terug naar de arbeidsmarkt te leiden.
Volgens de nieuwe regels zullen het voormalige invaliditeitspensioen (rokkantsági
nyugdíj), het invaliditeitspensioen in verband met een bedrijfsongeval (baleseti
rokkantsági nyugdíj), de revalidatievergoeding (rehabilitációs járadék), de reguliere
sociale toelage voor personen met een slechte gezondheid (rendszeres szociális
járadék), de tijdelijke invaliditeitsvergoeding (átmeneti járadék) en de vergoeding
voor gezondheidsschade aan mijnwerkers (bányász dolgozók egészségkárosodási
járadéka) met ingang van 1 januari 2012 niet meer worden toegekend. In plaats
daarvan worden nieuwe uitkeringen toegekend via een nieuw ingestelde, complexe
beoordelingsmethode.
Uitkeringen voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid
Personen die in aanmerking komen voor een uitkering voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid zijn degenen die:
een afname van gezondheid hebben die op 60% of minder wordt beoordeeld, en
binnen 5 jaar voordat de aanvraag wordt ingediend ten minste 1 095 dagen verzekerd zijn geweest,
geen betaalde arbeid verrichten, en
geen reguliere uitkeringen in geld ontvangen.
De uitkering voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid bestaat uit twee
afzonderlijke vergoedingen:
Iemand heeft recht op een revalidatievergoeding als hij of zij kan revalideren.
De revalidatievergoeding kan worden toegekend gedurende de periode die
benodigd is voor revalidatie, met een limiet van 3 jaar vanaf de ingang van de vergoeding.
Iemand met een veranderde arbeidsgeschiktheid heeft recht op een
invaliditeitspensioen als revalidatie niet wordt aanbevolen of als hij of zij niet
kan revalideren, of als hij of zij binnen 5 jaar de pensioengerechtige leeftijd zal bereiken.
Uitkeringen voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid zijn uitkeringen in
het kader van de ziektekostenverzekering.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 15
Wat wordt er gedekt?
Uitkeringen voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid
Het bedrag is gebaseerd op het gemiddelde maandinkomen, en het minimum is
vastgesteld op bepaalde percentages van het minimumloon.
Revalidatievergoeding:
personen waarbij revalidatie binnen een verwachte periode mogelijk is:
bedrag: 35% van het gemiddelde maandinkomen;
minimum: 30% van het minimumloon;
limiet: 40% van het minimumloon;
personen die permanente revalidatie nodig hebben:
bedrag: 45% van het gemiddelde maandinkomen;
minimum: 40% van het minimumloon;
limiet: 50% van het minimumloon.
Het invaliditeitspensioen varieert afhankelijk van de beoordeling van de
gezondheidstoestand en de mogelijkheid van revalidatie:
bedrag: 40-70% van het gemiddelde maandinkomen;
minimum: 30-55% van het minimumloon;
limiet: 45% of 150% van het minimumloon.
Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen?
Het recht hierop wordt beoordeeld door de autoriteit voor revalidatie, die een
multidisciplinair onderzoek uitvoert (de zogenoemde “complexe beoordeling”) naar de
gezondheidstoestand en de mogelijkheid van revalidatie van de aanvrager.
Vanaf 1 januari 2012 kunnen aanvragen voor uitkeringen voor personen met een
veranderde arbeidsgeschiktheid kosteloos worden ingediend via de desbetreffende
gedrukte of elektronische aanvraagformulieren bij de nieuw ingestelde organen voor
revalidatie van het kantoor van het comitaat (graafschap) waarin de aanvrager woont.
De aanvrager kan verplicht worden zich te melden bij het orgaan voor revalidatie voor
de complexe beoordeling. Verzuim om dit te doen kan resulteren in beëindiging van de
procedure.
Tijdens de complexe beoordeling onderzoekt het orgaan voor revalidatie de
gezondheidstoestand van de aanvrager en of hij of zij in aanmerking komt voor
revalidatie. Zo ja, dan verstrekt het orgaan voor revalidatie een beschikking over de
revalidatie.
Het invaliditeitspensioen en de revalidatievergoeding worden uitgekeerd door het
directoraat Pensioenbetaling.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 16
Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen
Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen?
In 1997 heeft een volledige herziening van het Hongaarse pensioenstelsel
plaatsgevonden. Het nieuwe pensioenstelsel berust op twee pijlers.
Tussen 1998 en november 2010 was de situatie als volgt:
de eerste pijler, bestaande uit een verplicht omslagstelsel dat wordt bekostigd
uit premies en deel uitmaakt van het socialezekerheidsstelsel. Het stelsel wordt
beheerd door het ministerie van Personeelszaken. De Centrale Administratie
van Nationale Pensioenverzekering is, samen met de verschillende directoraten,
verantwoordelijk voor de uitvoering. Het directoraat Pensioenbetaling is belast
met de uitkering van alle pensioenen die onder de eerste pijler vallen en alle
uitkeringen die als pensioen kunnen worden aangemerkt;
de tweede pijler, bestaande uit verplichte, particuliere
kapitaaldekkingspensioenverzekeringen. Deze worden beheerd door diverse
pensioenfondsen die weer worden gecontroleerd door het ministerie voor de
Nationale Economie.
Sinds 3 november 2010 is het verplichte pensioenstelsel publiek. Hongarije is
teruggekeerd naar het pensioenstelsel met twee pijlers op basis van een verplicht
socialezekerheidsstelsel enerzijds en een vrijwillige spaarregeling anderzijds.
Iedereen die de in de wet vastgelegde pensioenleeftijd heeft bereikt en het vereiste
aantal dienstjaren heeft vervuld, heeft recht op het ouderdomspensioen. De
pensioenleeftijd was in 2009 voor zowel mannen als vrouwen vastgesteld op 62 jaar.
De pensioenleeftijd wordt vanaf 2010 geleidelijk opgetrokken (met een half jaar voor
elke leeftijdsgroep) tot 65 jaar in 2022 voor personen die in of na 1957 zijn geboren.
De eersten op wie deze verhoging betrekking heeft, zijn personen geboren in 1952.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de pensioenleeftijd per geboortejaar.
Geboortejaar Pensioenleeftijd
Vóór 1 januari 1952 62
1952 62,5
1953 63
1954 63.5
1955 64
1956 64,5
1957 en later 65
Ook als de persoon in kwestie nog betaald werk verricht, kan een ouderdomspensioen
worden toegekend, tot de wettelijk vastgestelde inkomensgrens. Sinds 1 april 2007
zijn pensioengerechtigden die betaald werk verrichten, verplicht pensioenpremie af te
dragen over hun inkomsten. Na 365 dagen (verzekeringsdagen) wordt hun pensioen
verhoogd met 0,5 % van het maandsalaris dat als grondslag dient voor de
premieberekening.
Volgens de nieuwe regels, die op 1 januari 2012 van kracht werden, zijn de
uitkeringen die door het wettelijk pensioenstelsel worden uitbetaald:
ouderdomspensioenen (alleen boven de pensioengerechtigde leeftijd), met een
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 17
vereiste van veertig jaar voor vrouwen (nők 40 év jogosultsági idővel), en
nabestaandenpensioenen.
Vervroegd ouderdomspensioen
De zogenaamde "vereiste periode van veertig jaar voor vrouwen" ("nők 40 év
jogosultsági idővel") die van kracht is, biedt een mogelijkheid voor vrouwen die ten
minste veertig jaar verzekerd zijn geweest en geen betaalde arbeid meer verrichten,
ongeacht hun leeftijd. Het criterium van veertig jaar heeft betrekking op een
combinatie van perioden waarin betaald werk is verricht en perioden waarin een
uitkering is ontvangen wegens zwangerschap of bevalling (Terhességi-gyermekágyi
segély), kinderopvang (Gyermekgondozási díj), kinderthuiszorg (gyermekgondozási
segély) en opvoeding (gyermeknevelési támogatás) of verzorging gekoppeld aan
opvoeding (Ápolási díj). Een aanvullend criterium is dat er naast perioden waarin
voornoemde uitkeringen in verband met de opvoeding zijn ontvangen ten minste 32
jaar betaald werk moet zijn verricht; in het geval van verzorging moet er ten minste
dertig jaar betaald werk zijn verricht naast de periode(n) waarin de uitkering is
ontvangen. De periode van veertig jaar wordt met een jaar verkort per binnen het
huishouden grootgebracht kind voor vrouwen die vijf of meer kinderen grootbrengen,
tot een maximum van zeven jaar.
Vanaf 1 januari 2012 zijn de voormalige uitkeringen bij vervroegde uittreding,
uitgezonderd de “vereiste periode van veertig jaar voor vrouwen” (“nők 40 év
jogosultsági idővel”), nu gecombineerd in de vorm van “uitkeringen vóór
pensioengerechtigde leeftijd” (korhatár előtti ellátás). De volgende personen hebben
recht op deze uitkeringen vóór pensioengerechtigde leeftijd:
personen die vóór 31 december 2011 hebben voldaan aan de voorwaarden met
betrekking tot leeftijd en dienstjaren voor een vervroegd pensioen (Előrehozott
öregségi nyugdíj) of een vervroegd pensioen met een lager bedrag (Csökkentett
összegű előrehozott öregségi nyugdíj);
in 1953 geboren vrouwen die vóór de ingangsdatum van de uitkering vóór
pensioengerechtigde leeftijd, maar uiterlijk op 31 december 2012 de leeftijd van
59 hebben bereikt en die ten minste 37 dienstjaren hebben gehad;
personen die vóór de ingangsdatum van de uitkering vóór pensioengerechtigde
leeftijd, maar uiterlijk op 31 december 2012 recht hadden op het voormalige
vervroegd pensioen vanwege gevaarlijke werkomstandigheden (korkedvezményes
öregségi nyugdíj);
personen die vóór 31 december 2011 recht hadden op een pensioen voor
mijnwerkers (bányásznyugdíj);
personen die vóór 31 december 2011 recht hadden op een ouderdomspensioen
voor artiesten;
personen waarvan het werkverband vóór 1 januari 2012 werd beëindigd en die op
die datum onder bepaalde voorwaarden in aanmerking kwamen voor vervroegd
pensioen. Raadpleeg de MISSOC Tabellen voor meer informatie.
Degenen die recht hadden op een vervroegd pensioen vanwege gevaarlijke
werkomstandigheden kunnen net zo veel jaren vóór het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd als het aantal jaren van vervroegd pensioen vanwege
gevaarlijke werkomstandigheden dat zij tot 31 december 2012 hebben opgebouwd, of,
als de ingangsdatum van de de uitkering in 2012 valt, tot de dag voorafgaand aan die
uitkering een recht hebben op een uitkering vóór pensioengerechtigde leeftijd.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 18
Uitkeringen bij vervroegde uittreding
In 2005 is op het gebied van de arbeidsmarkt een nieuwe regeling ingesteld. Het gaat
om het “programma voor premiejaren” bedoeld om ouderen langer aan het werk te
houden: Het doel van het programma is personen die werkzaam zijn bij de overheid
de mogelijkheid te bieden hun pensioen geleidelijk in te laten gaan, zodat zij in
deeltijd kunnen werken. Werknemers bij de overheid die binnen drie jaar de
pensioengerechtigde leeftijd bereiken, die ten minste 25 dienstjaren hebben en in het
kader van dit programma in deeltijd willen gaan werken, krijgen 70 % van hun
laatstverdiende salaris en blijven in dienst tot aan hun pensioen. De tijd dat ze in het
kader van dit programma werkzaam zijn, wordt meegerekend voor hun
socialezekerheidsrechten. Dit programma kan worden beschouwd als een
prepensioenregeling.
Wat wordt er gedekt?
De hoogte van het pensioen is afhankelijk van het gemiddelde salaris en het aantal
dienstjaren (verzekeringsjaren). Het gemiddelde salaris dat als grondslag dient voor
de berekening van het pensioen, wordt in de regel vastgesteld op basis van het salaris
en de inkomsten waarover pensioenpremie is betaald tussen 1 januari 1988 en het
moment van pensionering. Op dit moment wordt het gemiddelde salaris berekend op
basis van het nettosalaris.
De eerdere salarissen worden vermenigvuldigd met een opwaarderingscoëfficiënt om
de hoogte ervan op het niveau te brengen van het tweede jaar voorafgaand aan de
pensionering. Vanaf 2008 moet het gemiddelde nettosalaris van bepaalde jaren
worden verhoogd tot het niveau van het jaar voorafgaand aan de pensionering.
Minimumpensioen
Het Hongaarse pensioenstelsel voorziet in een minimumpensioen voor personen die
ten minste twintig jaren hebben gewerkt, van 28 500 HUF (100 EUR) per maand. Als
de gemiddelde premiegrondslag lager is dan het minimumpensioen, is het
pensioenbedrag gelijk aan 100 % van het gemiddelde maandloon.
Uitgesteld pensioen
Indien geen pensioen wordt toegekend aan een persoon die 20 dienstjaren heeft en de
pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, en betrokkene nog ten minste 30 dagen
heeft doorgewerkt, heeft deze recht op een pensioentoelage. Voor elke extra periode
van 30 dagen bedraagt de toelage 0,5 % van het pensioen. In dit geval kan de
pensioenuitkering inclusief de toelage hoger zijn dan het gemiddelde maandsalaris dat
als grondslag dient.
Uitkeringen bij overlijden
Er zijn twee soorten prestaties op dit vlak, te weten een begrafenisuitkering en het
laten verzorgen van de begrafenis door de overheid.
Begrafenisuitkering: de lokale overheid kan een uitkering toekennen aan de persoon
die de begrafenis van een overledene op zich neemt zonder dat hij daartoe verplicht is
of omdat de naaste van de overledene, hoewel deze bekend is, de begrafeniskosten
niet op zich kan nemen zonder zijn/haar eigen bestaansmiddelen of die van zijn/haar
gezin in gevaar te brengen. Het bedrag van de uitkering voor één persoon kan niet
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 19
lager zijn dan het minimumbedrag van het ouderdomspensioen per maand voor een
gezin en bij alleenstaande personen niet lager dan 150 % hiervan. De
begrafenisuitkering kan niet lager zijn dan 10 % van de goedkoopste begrafenis, maar
deze kan ook de totale kosten dekken indien de begrafenis de bestaansmiddelen van
de aanvrager of van zijn/haar gezin in gevaar brengt.
Begrafenis op kosten van de overheid: de burgemeester van de gemeente die geldt
als plaats van overlijden dient erop toe te zien dat de begrafenis, binnen 30 dagen
volgend op het overlijdensbericht, door de staat wordt betaald indien er niemand is
die de begrafenis op zich neemt of als de persoon die dit zou moeten doen,
onvindbaar is of weigert de kosten van de begrafenis te betalen. De gemeente waar
de overledene zijn laatste woonplaats had, vergoedt de begrafeniskosten aan de
gemeente die geldt als plaats van overlijden.
Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen?
Een pensioen kan pas worden uitgekeerd nadat hiervoor een officiële aanvraag is
ingediend. Personen die woonachtig zijn in Hongarije kunnen een dergelijke aanvraag
persoonlijk, schriftelijk of elektronisch indienen bij elk directoraat
pensioenverzekering. Aanvraagformulieren kunnen worden gedownload via
http://www.onyf.hu of worden verkregen via elke uitvoeringsinstantie.
Personen die buiten de EU of EER woonachtig zijn of verblijven moeten hun aanvraag
indienen bij het directoraat Pensioenbetaling. Indien de aanvraag niet persoonlijk door
de aanvrager wordt ingediend, moet het formulier door de aanvrager zijn ondertekend
en moet de handtekening zijn gelegaliseerd door een notaris, door een
vertegenwoordiging van de Republiek Hongarije in het buitenland, of door de
buitenlandse autoriteiten.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 20
Hoofdstuk VII: Nabestaandenpensioenen
Wanneer hebt u recht op een nabestaandenpensioen?
De basisvoorwaarde voor het verkrijgen van een nabestaandenuitkering is dat de
rechthebbende (overledene) voldoende dienstjaren had of dat hij voor zijn overlijden
een ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontving. Personen die volgens de
definitieve uitspraak van de rechtbank opzettelijk de dood van de rechthebbende
hebben veroorzaakt, komen niet in aanmerking voor een uitkering. Bij overlijden als
gevolg van een arbeids- of bedrijfsongeval krijgt de weduwe, weduwnaar en/of wezen
(al naar gelang) van de verzekerde een nabestaandenuitkering.
Weduwen-/weduwnaarspensioen
Personen die in aanmerking komen voor een weduwen-/weduwnaarpensioen
(Özvegyinyugdíj) zijn degenen wiens echtgenoot/echtgenote als gepensioneerde is
overleden of wiens echtgenoot/echtgenote:
is overleden vóór het bereiken van de leeftijd van 22 jaar, en
diensttijd heeft opgebouwd in de 180 dagen die volgen na het voltooien van
een studie, of
in totaal ten minste 2 dienstjaren heeft opgebouwd,
is overleden tussen de leeftijd van 22 en 25 jaar en ten minste 4 dienstjaren heeft
opgebouwd,
is overleden tussen de leeftijd van 25 en 30 jaar en ten minste 6 dienstjaren heeft
opgebouwd,
is overleden tussen de leeftijd van 30 en 35 jaar en ten minste 8 dienstjaren heeft
opgebouwd,
is overleden tussen de leeftijd van 35 en 45 jaar en ten minste 10 dienstjaren
heeft opgebouwd,
is overleden na het bereiken van de leeftijd van 45 jaar en ten minste 15
dienstjaren heeft opgebouwd.
Men komt ook in aanmerking als de overleden echtgenoot/echtgenote niet de
bovengenoemde diensttijd heeft opgebouwd, maar wel de vereiste diensttijd heeft
opgebouwd voor een lagere leeftijdsgroep, mits er na die datum[PLEASE NOTE: IT IS
NOT CLEAR WHICH DATE IS REFERRED TO HERE] tot aan de overlijdensdatum geen
onderbreking in zijn of haar diensttijd is geweest die langer duurde dan 30 dagen.
Tijdelijk en permanent weduwen-/weduwnaarspensioen:
Een tijdelijk weduwen-/weduwnaarspensioen geldt voor 1 jaar of voor maximaal 3 jaar
als de weduwe/weduwnaar voor een wees zorgt.
Een tijdelijk weduwen/weduwnaarspensioen wordt omgezet in een permanent
weduwen-/weduwnaarspensioen als de echtgenoot/echtgenote:
boven zijn of haar relevante pensioengerechtigde leeftijd is, of
wordt beschouwd als een persoon met een veranderde arbeidsgeschiktheid, of
ten minste twee minderjarige kinderen van de overledene heeft (die recht hebben
op een wezenuitkering).
Als de rechthebbende tussen 3 november 2010 en 31 januari 2011 is teruggegaan
naar de eerste pijler van het staatspensioenstelsel, kan de weduwe of weduwnaar
kiezen tussen het weduwen-/weduwnaarspensioen en een nieuwe uitkering: de
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 21
lijfrente (özvegyi járadék). De hoogte van dit weduwen-/weduwnaarspensioen in de
vorm van een lijfrente is gebaseerd op het opgebouwde bedrag.
Wezenuitkering
Alle kinderen, ook kinderen uit eerdere huwelijken of officiële samenlevingsvormen die
binnen het kader van een ander huwelijk of samenlevingsvorm worden opgevoed,
komen in aanmerking voor een wezenuitkering. Adoptiekinderen komen alleen in
aanmerking voor een wezenuitkering bij het overlijden van hun biologische ouder als
zij zijn geadopteerd door de partner van de biologische ouder.
Ook broers en zussen, kleinkinderen, achterkleinkinderen en achter-
achterkleinkinderen van de overledene hebben recht op een wezenuitkering indien zij
met laatstgenoemde één huishouding vormden en als er binnen hun familie niemand
verplicht of in staat is hen op te voeden.
Ouderschapsuitkering
De ouder van een kind dat voldoende dienstjaren heeft om recht te hebben op een
ouderdoms- of invaliditeitspensioen of dat een ouderdoms- of invaliditeitspensioen
ontving, heeft bij overlijden van het kind recht op ouderpensioen indien de ouder op
het moment van overlijden van het kind gehandicapt is, de leeftijd van 65 jaar heeft
bereikt en het kind gedurende het laatste levensjaar van laatstgenoemde grotendeels
ten laste heeft gehad.
Wat wordt er gedekt?
Weduwen-/weduwnaarspensioen
Een tijdelijk weduwen- of weduwnaarspensioen wordt gewoonlijk toegekend voor een
periode van een jaar (of drie jaar als de weduwe/weduwnaar een wees ten laste
heeft), te rekenen vanaf de dag waarop de partner is overleden.
Na afloop van het recht op een tijdelijk weduwe- of weduwnaarspensioen ontstaat het
recht op een permanent weduwe- en weduwnaarspensioen indien betrokkene de
wettelijke leeftijd voor het ouderdomspensioen (d.w.z. de pensioenleeftijd) heeft
bereikt, of gehandicapt is, of belast is met de verzorging van ten minste twee wezen
(of een gehandicapte of chronisch zieke wees) die de kinderen van de partner zijn. Het
recht op dit permanente pensioen ontstaat eveneens indien zich een van
bovengenoemde situaties voordoet binnen vijftien jaar na het overlijden van de
partner als de datum van overlijden voor 1 maart 1993 valt, of binnen tien jaar als de
datum van overlijden na 28 februari 1993 valt.
De hoogte van het tijdelijke weduwe- of weduwnaarspensioen is 60 % van het bedrag
waarop de overledene recht had of zou hebben. Het permanente weduwenpensioen is
ook 60 % als de weduwe zelf geen pensioen heeft. Heeft zij wel een pensioen, dan
wordt 30 % van het pensioen van de overledene uitgekeerd.
Indien er meer begunstigden zijn, wordt het weduwe- of weduwnaarspensioen
gelijkelijk onder hen verdeeld. Er bestaat geen wettelijk minimumpensioen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 22
Wezenuitkering
Het recht op wezenuitkering geldt totdat het kind de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt
of totdat hij zijn dagopleiding heeft voltooid, doch niet langer dan tot het 25e
levensjaar. Indien het kind voor het einde van het recht op wezenpensioen
gehandicapt raakt, houdt hij/zij dat recht voor de duur van de invaliditeit ongeacht
zijn/haar leeftijd.
Een kind komt in aanmerking als de ouder vóór zijn of haar overlijden de vereiste
diensttijd voor een weduwen-/weduwnaarspensioen heeft opgebouwd, of als
gepensioneerde is overleden.
De hoogte van de wezenuitkering is 30 % van het pensioen van de rechthebbende en
60 % indien beide ouders zijn overleden of indien de overblijvende ouder gehandicapt
is. Vanaf 2010 bedraagt het wezenpensioen nooit minder dan 24 250 HUF (85 EUR).
Indien beide ouders zijn overleden, ontvangt het kind het wezenpensioen dat voor
hem het meest gunstig is.
Ouderschapsuitkering
De ouderschapsuitkering wordt op dezelfde wijze en onder dezelfde voorwaarden
berekend als het weduwenpensioen (60 % of 30 %). Indien er meer begunstigden
zijn, wordt het ouderpensioen gelijkelijk onder hen verdeeld. Er bestaat geen wettelijk
minimumpensioen.
Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen?
Een pensioen kan pas worden uitgekeerd nadat hiervoor een officiële aanvraag is
ingediend. Personen die woonachtig zijn in Hongarije kunnen een dergelijke aanvraag
persoonlijk, schriftelijk of elektronisch indienen bij elk directoraat
pensioenverzekering. Aanvraagformulieren kunnen worden gedownload via
http://www.onyf.hu of worden verkregen via elke uitvoeringsinstantie.
Personen die buiten de EU of EER woonachtig zijn of verblijven moeten hun aanvraag
indienen bij het directoraat Pensioenbetaling. Indien de aanvraag niet persoonlijk door
de aanvrager wordt ingediend, moet het formulier door de aanvrager zijn ondertekend
en moet de handtekening zijn gelegaliseerd door een notaris, door een
vertegenwoordiging van de Republiek Hongarije in het buitenland, of door de
buitenlandse autoriteiten.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 23
Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten
Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten?
Behalve de verzekerden en daarmee gelijkgestelde personen hebben zelfstandig
ondernemers of van rechtswege gepensioneerde vennoten of vennoten die een
nabestaandenpensioen ontvangen en die de pensioengerechtigde leeftijd hebben
bereikt, of gepensioneerden op persoonlijke titel die behoren tot een coöperatie en die
een winstgevende of bezoldigde activiteit uitoefenen op basis van een ander
arbeidscontract, recht op prestaties bij ongevallen uit hoofde van het
zorgverzekeringsstelsel.
De verzekering dekt alle verwondingen en ziekten die zijn ontstaan tijdens het werk of
verband houden met het werk, verwondingen en ziekten die zijn ontstaan op weg naar
en van het werk (arbeidsongevallen), evenals ziekten of een verslechtering van de
gezondheidstoestand voortvloeiend uit de gevaren van het verrichte werk
(beroepsziekten). De beroepsziekten zijn vastgesteld door de regering. De verzekering
dekt geen verwondingen of ziekten die uitsluitend het gevolg zijn van het gedrag van
de betrokkene.
De betaling van de verplichte premies voor de zorgverzekering door de werknemer en
de werkgever geeft de verzekerde ook recht op medische zorg in verband met een
ongeval. De ziekteverzekering kent de volgende vier uitkeringen:
verstrekkingen in natura, te weten gezondheidszorg;
uitkeringen zoals betalingen en vergoedingen bij ongevallen.
Wat wordt er gedekt?
Uitkeringen in natura
De medische verstrekkingen in verband met een ongeval omvatten algemene
medische zorg, 100 % vergoeding van geneesmiddelen, therapeutische hulpmiddelen
en gezondheidszorg, en vergoeding van bepaalde tandheelkundige behandelingen die
te maken hebben met de ziekte of de verwonding.
Daarnaast biedt de verzekering dekking aan: Hongaarse staatsburgers die zijn
ingeschreven bij instellingen voor middelbaar of hoger onderwijs of die een
praktijkopleiding volgen, personen die een behandeling ondergaan in een instelling
voor psychosociale therapie, gedetineerden, vrijwilligers die werkzaamheden of
activiteiten verrichten voor het algemeen belang en werknemers met een tijdelijke
werkvergunning.
Uitkering wegens arbeidsongeval of beroepsziekte
Ongevallenuitkeringen (Baleseti táppénz) worden betaald aan personen die ten
gevolge van een arbeidsongeval of een beroepsziekte arbeidsongeschikt zijn geraakt
of die door hun gezondheidstoestand of het ontbreken van een therapeutisch
hulpmiddel niet in staat zijn hun werkzaamheden uit te voeren. De hoogte van de
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 24
ongevallenuitkering is gelijk aan 100 % van het inkomen (of 90 % in geval van een
ongeluk tijdens het reizen). Deze uitkering wordt betaald gedurende één jaar,
verlenging met nog één jaar is mogelijk.
Uitkeringen bij bedrijfsongevallen
Personen waarvan de arbeidsgeschiktheid ten gevolge van een arbeidsongeval of een
beroepsziekte met meer dan 13-15 % is afgenomen en die geen recht hebben op een
invaliditeitspensioen, hebben recht op een bedrijfsongevallentoelage (Baleseti
járadék). Als de mate van arbeidsongeschiktheid minder is dan of gelijk is aan 25 %,
wordt deze toelage uitgekeerd gedurende een periode van twee jaar, anders wordt
deze uitbetaald voor de volledige duur van de verminderde arbeidsgeschiktheid. De
hoogte van de ongevallentoelage is afhankelijk van de mate van
arbeidsongeschiktheid en bedraagt 8, 10, 15 of 30 % van het gemiddelde
maandinkomen.
Invaliditeitspensioen in verband met een bedrijfsongeval
Met ingang van 1 januari 2012 kan er geen invaliditeitspensioen in verband met een
bedrijfsongeval worden toegekend. Zie het gedeelte over invaliditeitspensioenen.
Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen?
Het bevoegde team revalidatiedeskundigen dat ter zake is gevormd, voert een
complexe beoordeling uit van medische, sociale en arbeidsgerelatieerde aspecten. Op
grond van deze beoordeling beslist het team over het percentage invaliditeit, het
arbeidsvermogen en de mogelijkheid van revalidatie. Indien revalidatie mogelijk is,
neemt het team de relevante aanwijzingen dienaangaande op en vermeldt het hoe
lang de revalidatie zal duren.
Uitkeringen moeten met gebruikmaking van een officiële formulier worden
aangevraagd. Personen die woonachtig zijn in Hongarije kunnen een dergelijke
aanvraag persoonlijk, schriftelijk of elektronisch indienen bij elke uitvoeringsinstantie
van de ziekteverzekering. Aanvraagformulieren kunnen worden gedownload via
http://www.oep.hu of worden verkregen via elke uitvoeringsinstantie.
Personen die buiten de EU of EER woonachtig zijn of verblijven moeten hun aanvraag
indienen bij de directie van regionale pensioenverzekeringen van centraal Hongarije.
Indien de aanvraag niet persoonlijk door de aanvrager wordt ingediend, moet het
formulier door de aanvrager zijn ondertekend en moet de handtekening zijn
gelegaliseerd door een notaris, door een vertegenwoordiging van de Republiek
Hongarije in het buitenland, of door de buitenlandse autoriteiten.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 25
Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen
Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage?
In Hongarije bestaat de ondersteuning van gezinnen uit de volgende prestaties:
kinderbijslag,
kinderthuiszorgtoelage,
opvoedingstoelage,
geboortetoelage,
zwangerschaps- of bevallingsuitkeringen,
toelage voor kinderopvang.
De eerste vier uitkeringen worden toegekend en uitgekeerd door het Hongaarse
ministerie van Financiën en de regionale instellingen hiervan; de laatste twee worden
toegekend en uitgekeerd door de nationale zorgverzekeringskas en haar regionale
kantoren, alsmede door de afdeling sociale verzekeringen van grote ondernemingen.
Kinderbijslag
Dit is een maandelijkse bijdrage in de kosten voor opvoeding en onderwijs van
kinderen. De kinderbijslag wordt uitgekeerd aan de biologische ouder,
echtgenoot/echtgenote van de biologische ouder, adoptiefouder, pleegouder, het
gezinsvervangend tehuis, de voogd of elke andere persoon bij wie het kind tijdelijk is
geplaatst. De rechthebbende kan kinderbijslag voor de kosten van opvoeding
aanvragen vanaf de geboorte van een kind, en tot de leeftijd van twintig jaar voor een
kind dat niet meer leerplichtig is maar dat aantoonbaar schoolgaand is of
ingeschreven staat bij een openbare onderwijsinstelling, (in het geval van speciale
onderwijsbehoeften, tot het 23e levensjaar), en dat tot zijn huishouding behoort. De
kinderbijslag kan worden stopgezet als het kind een bepaald aantal keer zonder goede
reden niet naar school is geweest. Er wordt geen kinderbijslag uitgekeerd voor
studenten die staan ingeschreven bij een instelling voor hoger onderwijs. Kinderen die
voor hun studie tijdelijk elders in het land of in het buitenland wonen of die elders een
medische behandeling ondergaan, worden beschouwd als behorend tot het
huishouden.
Kinderthuiszorgtoelage
De toelage voor kinderthuiszorg wordt uitgekeerd aan ouders, pleegouders of voogden
van kinderen tot drie jaar die tot hun huishouding behoren, of bij tweelingen tot aan
het einde van het eerste jaar verplicht onderwijs of bij een chronisch ziek of
gehandicapt kind tot de leeftijd van tien jaar. De uitkering kan worden betaald aan
een grootouder als het kind één jaar is en met schriftelijke instemming van de ouders
bij de ouders thuis wordt grootgebracht en verzorgd. De ouder die de toelage voor
kinderopvang ontvangt, mag geen betaald werk verrichten totdat het kind de leeftijd
van één jaar heeft bereikt. Daarna kan de ouder tot dertig uur per week werken, of
langer, als het werk thuis wordt verricht. De ouder van een ziek kind kan betaald werk
verrichten zonder tijdbeperking als het kind ouder is dan een jaar. De ouder van een
tweeling van meer dan een jaar kan voltijds werken; in dat geval wordt alleen het
algemene bedrag van de kinderthuiszorgtoelage uitgekeerd. Indien de ouder niet meer
dan dertig uur per week werkt, wordt het hogere bedrag voor tweelingen ontvangen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 26
De grootouder mag geen betaald werk verrichten als het kind jonger is dan drie jaar.
Is het kind ouder dan drie jaar, dan kan de begunstigde betaald werk verrichten tot
dertig uur per week of, als het werk thuis wordt verricht, zonder tijdbeperking.
Opvoedingstoelage
De toeslag voor grote gezinnen wordt uitgekeerd aan ouders, pleegouders of voogden
die een huishouden hebben met drie of meer minderjarige kinderen.Deze toeslag gaat
in op het moment dat het jongste kind de leeftijd van drie jaar bereikt en loopt door
totdat het jongste kind de leeftijd van acht jaar bereikt. Personen die een
opvoedingstoeslag ontvangen, mogen maximaal dertig uur per week betaald werk
verrichten. Indien zij thuis werken, gelden er geen beperkingen. De toelage voor
kinderopvang thuis en de opvoedingstoeslag kunnen niet met elkaar worden
gecombineerd.
Geboortetoelage en zwangerschaps-bevallingsuitkering
Zie het gedeelte over moeder- en vaderschapsuitkeringen.
Toelage voor kinderopvang
De ouder die volgens de ziektekostenverzekering rechthebbend is – de vader of de
moeder – kan in aanmerking komen voor een vergoeding voor kinderopvang tot het
kind twee jaar is. Deze premie wordt uitbetaald aan een van de ouders na afloop van
de periode waarin zij een zwangerschaps- en bevallingsuitkering kregen of na een
periode met dezelfde duur. In de volgende gevallen is er geen recht op deze premie:
de begunstigde verricht activiteiten die op welke manier dan ook worden vergoed
(met uitzondering van vergoedingen voor activiteiten die onder het auteursrecht
vallen) of verricht activiteiten waarvoor toestemming van de autoriteiten is vereist;
de begunstigde krijgt zijn volledige salaris doorbetaald zonder daarvoor te werken
(indien hij slechts een deel van het salaris krijgt doorbetaald, is de premie voor
kinderopvang gelijk aan het resterende deel van het salaris);
de begunstigde heeft recht op andere periodieke uitkeringen (zoals ziekte-
uitkeringen, invaliditeitspensioen, ouderdomspensioen) die zijn vastgelegd in wet III
van 1993 aangaande de organisatie en de prestaties van de sociale zekerheid;
de begunstigde kan zijn kind niet zelf opvoeden omdat het kind tijdelijk in een
opvoedingsinstelling is geplaatst, hieraan voorlopig of voor een langere periode is
toevertrouwd, of voor meer dan 30 dagen intern in een sociale instelling verblijft;
het kind van de begunstigde is in een instelling voor dagopvang geplaatst (zoals een
crèche of kinderdagverblijf), met uitzondering van instellingen voor integratie of re-
integratie;
de begunstigde zit in voorlopige hechtenis, heeft een vrijheidsstraf of is gedetineerd.
De premie voor kinderopvang bedraagt 70 % van het gemiddelde dagloon, maar kan
niet hoger zijn dan 70 % van tweemaal het minimumloon.
Wat wordt er gedekt?
Kinderbijslag
Maandelijks bedrag van de kinderbijslag in 2012:
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 27
12 200 HUF (43 EUR) voor gezinnen met één kind,
13 700 HUF (48 EUR) voor alleenstaanden met één kind,
13 300 HUF (47 EUR) per kind voor gezinnen met twee kinderen,
14 800 HUF (52 EUR) per kind voor alleenstaanden met twee kinderen,
16 000 HUF (56 EUR) per kind voor gezinnen met drie of meer kinderen,
17 000 HUF (60 EUR) per kind voor alleenstaanden met drie of meer kinderen,
23 000 HUF (81 EUR) voor gezinnen met een chronisch ziek of ernstig gehandicapt
kind,
25 900 HUF (91 EUR) voor alleenstaanden met een chronisch ziek of ernstig
gehandicapt kind.
De kinderbijslag wordt altijd voor een hele maand uitgekeerd, ongeacht de datum van
aanvraag en de datum van stopzetting.
Kinderthuiszorgtoelage
De maandelijkse toelage voor kinderthuiszorg is gelijk aan het minimumbedrag van
het ouderdomspensioen, ongeacht het aantal kinderen, behalve voor tweelingen, in
welk geval het bedrag wordt vermenigvuldigd met een factor die afhankelijk is van het
aantal kinderen. Voor een deel van de maand is het bedrag per dag 1/30e deel van
het maandbedrag.
Opvoedingstoelage
De maandelijkse toelage voor kinderopvang is, ongeacht het aantal kinderen, gelijk
aan het minimumbedrag van het ouderdomspensioen. Voor een deel van de maand is
het bedrag per dag 1/30e deel van het maandbedrag.
Toelage voor kinderopvang
De vergoeding voor kinderopvang bedraagt 70 % van het gemiddelde bruto dagloon
over het voorafgaande jaar, met een bovengrens van 70 % van tweemaal het
minimumloon.
Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen?
Het ministerie van Personeelszaken (Emberi Erőforrások Minisztériuma) is
verantwoordelijk voor gezinstoelagen. De gezinstoelagen worden betaald uit de
algemene middelen en het Fonds voor de Ziektekostenverzekering
(Egészségbiztosítási Pénztár), maar in de praktijk wordt de regeling uitgevoerd en
beheerd door het Hongaarse ministerie van Financiën en het Nationale Fonds voor de
Ziektekostenverzekering.
Uitkeringen worden aangevraagd bij het Hongaarse ministerie van Financiën. Er zijn
standaardformulieren verkrijgbaar bij de regionale kantoren of via internet. De
internetsite is: www.allamkincstar.gov.hu. De formulieren zijn er ook in het Engels. Er
is ook een telefonische vragenlijn (in het Hongaars): +36-1-452-2900.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 28
Hoofdstuk X: Werkloosheid
Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering?
Een werkzoekende is een persoon die als werkzoekende staat ingeschreven bij het
Nationaal Arbeidsbureau, dat wil zeggen dat hij/zij voldoet aan de (wettelijke) eisen
om te mogen werken (de persoon heeft bijvoorbeeld geen werkvergunning nodig).
Ingezetenen van de EU/EER worden eveneens aangemerkt als werkzoekende (ook al
hebben zij wel een werkvergunning nodig). Onder werkzoekenden worden niet
verstaan studenten die een dagopleiding volgen en personen die recht hebben op een
ouderdomspensioen, een uitkering vóór pensioengerechtigde leeftijd (korhatár előtti
ellátás) of een uitkering voor personen met een veranderde arbeidsgeschiktheid
(megváltozott munkaképességű személyek ellátásai). Werkzoekenden mogen geen
inkomsten hebben uit andere activiteiten, met uitzondering van tijdelijk werk.
Werkzoekenden zijn verplicht hun medewerking te verlenen aan het Nationaal
Arbeidsbureau.
Een werkloosheidsuitkering wordt toegekend aan werkzoekenden die in de drie jaar
voorafgaand aan hun status als werkzoekende ten minste 360 dagen hebben gewerkt.
Gezien het feit dat tien werkdagen recht geven op één dag uitkering, wordt de
werkloosheidsuitkering altijd toegekend voor minimaal 36 dagen. De maximale duur
van de uitkering is 90 dagen.
Om in aanmerking te komen voor deze uitkering, moet de werkzoekende in de
voorgaande vier jaar ten minste tweehonderd dagen verzekerd zijn geweest. In de
volgende paragraaf wordt hier nader op ingegaan.
Wat wordt er gedekt?
Het stelsel van werkloosheidsuitkeringen bestaat uit actieve en passieve prestaties. De
passieve prestaties voor werkzoekenden houden verband met de arbeidsmarkt.
Werkzoekenden kunnen informatie krijgen over arbeidsmarkt en werkgelegenheid,
advies bij het zoeken naar baan of beroep, hulp bij re-integratie, advies over de lokale
werkgelegenheid en toegang tot vacatures. Ook kunnen werkzoekenden deelnemen
aan trainingen en programma's voor het opzetten van een eigen bedrijf. Verder
bestaan er diverse vormen van ondersteuning waar de werkgever van profiteert
(ondersteuning bij het creëren en behouden van werkgelegenheid, ondersteuning bij
het aannemen van jongeren en gehandicapten). De actieve prestaties bestaan uit een
werkloosheidsuitkering in de vorm van financiële steun aan personen die werkloos zijn
geworden en een werkloosheidstoelage vóór pensionering. Er is geen afzonderlijke
uitkering voor verzekerde zelfstandigen. Zij ontvangen dezelfde
werkloosheidsuitkering als werknemers.
Werkloosheidsuitkering
De wet voorziet in een werkloosheidsuitkering die maximaal 90 dagen wordt betaald,
terwijl de uitkering gelijk is aan 60% van het voormalige gemiddelde loon, maar het
bedrag mag niet hoger zijn dan 100% van het minimumloon (dat wil zeggen 93 000
HUF (326 EUR).
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 29
De hoogte van de werkloosheidsuitkering wordt berekend op basis van het gemiddelde
salaris in de vier kalenderkwartalen voorafgaand aan de werkloosheid. Indien de
werkzoekende gedurende de voorafgaande vier kwartalen voor meer werkgevers heeft
gewerkt, wordt de uitkering berekend op basis van het gemiddelde salaris bij alle
werkgevers. Indien het gemiddelde salaris niet kan worden vastgesteld, wordt de
werkloosheidsuitkering berekend op basis van het landelijke, gemiddelde salaris in de
bedrijfssector van de laatste baan of in vergelijkbare sectoren.
De werkloosheidsuitkering wordt stopgezet na afloop van de uitkeringsperiode of als
de betrokkene hierom verzoekt, wanneer hij/zij wordt uitgeschreven als
werkzoekende, recht krijgt op een ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen, op een
uitkering vóór pensioengerechtigde leeftijd of op een uitkering voor personen met een
veranderde arbeidsgeschiktheid, of meer dan 90 dagen inkomsten ontvangt uit andere
werkzaamheden, met uitzondering van gelegenheidswerk, een opleiding gaat volgen
waarvoor hij een toelage krijgt die gelijk is aan het minimumloon, een dagopleiding
gaat volgen, komt te overlijden.
Werkloosheidstoelage vóór pensionering
Volgens de wet mag geen enkele groep werklozen worden achtergesteld. Derhalve
worden werkloosheidstoelagen vóór pensionering uitgekeerd aan werkzoekenden die:
binnen een periode van vijf jaar de pensioengerechtigde leeftijd zullen bereiken,
ten minste 45 dagen een werkloosheidsuitkering (álláskeresési járadék) hebben
ontvangen, en de periode van de werkloosheidsuitkering beëindigt
binnen een periode van uiterlijk vijf jaar de pensioengerechtigde leeftijd zullen
bereiken, of binnen drie jaar na beëindiging van de werkloosheidsuitkering,
geen uitkering vóór pensioengerechtigde leeftijd (korhatár előtti ellátás), militaire
uitkering (szolgálati járandóság), lijfrente voor balletdansers (balettművészeti
életjáradék), of overgangsuitkering voor mijnwerkers (átmeneti bányászjáradék)
ontvangen,
voldoende jaren voor pensionering hebben bijgedragen (doorgaans 20 jaar).
De wet bepaalt dat de werkloosheidstoelage vóór pensionering kan worden toegekend
totdat iemand recht heeft op een ouderdomspensioen. De hoogte van de
werkloosheidstoelage is 40 % van het ten tijde van de aanvraag geldende
minimumloon (37 200 HUF) (130 EUR). Als de berekening van de
werkloosheidsuitkering was gebaseerd op een lager bedrag dan genoemd bedrag, is
de toelage gelijk aan dat lagere bedrag.
Een werkzoekende met deze toelage heeft het recht te werken met een tijdelijke
werkvergunning. In tegenstelling tot de regelgeving voor werkloosheidsuitkeringen
zijn inkomsten uit tijdelijk werk niet van invloed op de werkloosheidstoelage van de
werkzoekende. Verder zijn de regels voor het stopzetten of opschorten van de
werkloosheidstoelage grotendeels gelijk aan die van de werkloosheidsuitkering.
Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen?
Een werknemer die zijn baan kwijtraakt, moet zich inschrijven bij het Nationaal
Arbeidsbureau. Zij moeten verklaren actief op zoek te zijn naar werk, en hun
medewerking verlenen aan het arbeidsbureau. Zie voor meer informatie
http://www.munka.hu.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 30
Hoofdstuk XI: Sociale minima
Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering?
In Hongarije bestaan drie bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende
prestaties:
invaliditeitspensioen,
niet op bijdragen berustende ouderdomsuitkering,
vervoersvergoeding.
Daarnaast is er een uitkering voor personen op werkzame leeftijd.
Invaliditeitspensioen
Personen die volgens een uitspraak van de bevoegde medische commissie van het
nationaal instituut van medisch deskundigen volledig arbeidsongeschikt zijn voordat
zij de leeftijd van 25 jaar hebben bereikt en die geen ongevallenpensioen of -uitkering
ontvangen, hebben recht op een invaliditeitspensioen. Deze rente kan worden
toegekend vanaf de eerste dag van de maand waarin de aanvrager de 18-jarige
leeftijd bereikt. Personen die in een gratis instelling zijn geplaatst, hebben geen recht
op dit invaliditeitspensioen.
Niet op bijdragen berustende ouderdomsuitkering
Aan ouderen die niet over de benodigde inkomsten beschikken om in hun
levensonderhoud te kunnen voorzien, wordt ouderdomsrente toegekend. Drie
categorieën ouderen hebben recht op ouderdomsrente:
personen die de leeftijd van 62 jaar of de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd
hebben bereikt, waarvan het eigen maandinkomen en dat van de echtgenoot of
partner per persoon niet hoger is dan 160 % van het minimum ouderdomspensioen;
alleenstaanden die de leeftijd van 62 jaar of de pensioengerechtigde leeftijd hebben
bereikt maar nog geen 75 jaar oud zijn, waarvan het maandinkomen niet hoger is
dan 95 % van het minimum ouderdomspensioen;
alleenstaanden die de leeftijd van 75 jaar hebben bereikt, waarvan het
maandinkomen niet hoger is dan 130 % van het minimum ouderdomspensioen. Het
maandbedrag van de ouderdomsrente is afhankelijk van de categorie waartoe de
begunstigde behoort.
De ouderdomsrente wordt niet toegekend of de uitbetaling wordt onderbroken indien
betrokkene in voorlopige hechtenis wordt genomen of een vrijheidsstraf ondergaat,
indien hij meer dan drie maanden in het buitenland verblijft, of indien het een
ingezetene van de Europese Unie betreft waarvan de verblijfsvergunning is verlopen of
ingetrokken.
Vervoersvergoeding
De mobiliteitstoelage wordt toegewezen aan personen met een sterk verminderde
mobiliteit ter compensatie van de extra kosten die dit met zich meebrengt. Personen
met een sterk verminderde mobiliteit die een invaliditeitsuitkering ontvangen, hebben
geen recht op een mobiliteitstoelage.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 31
Uitkering voor personen op werkzame leeftijd
Deze uitkering is bedoeld om een minimumlevensstandaard te waarborgen voor
personen op werkzame leeftijd (van 18 jaar tot de pensioengerechtigde leeftijd) die
niet in loondienst of opleiding zijn en die niet over voldoende middelen beschikken om
in hun levensbehoeften te voorzien.
Wat wordt er gedekt?
Invaliditeitspensioen
Het invaliditeitspensioen bedraagt 33 330 HUF (117 EUR) per maand.
Niet op bijdragen berustende ouderdomsuitkering
Het ouderdomspensioen van een begunstigde die niet alleen leeft bedraagt 80 % van
het wettelijk minimumouderdomspensioen. Ouderen in de tweede categorie
(alleenstaanden van 62-75 jaar) bedraagt het pensioen 95 % van het wettelijk
minimum, en mensen in de derde categorie (alleenstaanden van 75 jaar of ouder)
krijgen 130 % van het wettelijk minimumouderdomspensioen. De begunstigde van de
ouderdomsrente mag betaald werk verrichten, mits de inkomsten hiervan niet hoger
zijn dan 40 % van het minimumbedrag van het ouderdomspensioen.
Vervoersvergoeding
De hoogte van verplaatsingsvergoeding is het basisbedrag vermenigvuldigd met de
factor van de categorie waartoe betrokkene behoort. Het basisbedrag is 7 000 HUF
(25 EUR) per jaar en de factor hiervan is 1. De factor is 3,5 indien de persoon tussen
1 en 62 jaar oud is en studeert of werkt. Indien een persoon met een sterk
verminderde mobiliteit een huishouding voert met minderjarige kinderen, heeft hij/zij
bovenop de toelage waarop hij/zij normaal gesproken al recht heeft, recht op een
extra toelage van de helft van het basisbedrag. Indien binnen hetzelfde huishouden
meer personen met een sterk verminderde mobiliteit kinderen ten laste hebben,
hebben zij allen recht op de extra toelage ongeacht het aantal kinderen. In het jaar
waarin de verminderde mobiliteit ontstaat, wordt het bedrag voor de
mobiliteitstoelage pro rata berekend vanaf de eerste dag van de maand volgend op de
datum van aanvraag.
Uitkering voor personen op werkzame leeftijd
De regeling voorziet in twee soorten betaling, namelijk de reguliere sociale toelage en
de inkomensvervangende uitkering. De hoogte van de reguliere sociale toelage hangt
af van de familiebanden en de hoogte van de inkomsten en het vermogen van
betrokkene. De inkomensvervangende uitkering is een vast bedrag.
Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan?
De plaatselijke overheden beheren het stelsel van sociale voorzieningen en verlenen
diverse vormen van sociale bijstand. Een invaliditeitspensioen wordt beheerd door de
ter plaatse bevoegde instantie voor sociale zekerheid en betaald door de Dienst
Pensioenen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 32
Aanvragen worden door lokale autoriteiten geëvalueerd. De aanvrager dient een
formulier in te vullen onder bijvoeging van documenten waaruit het gezinsinkomen
blijkt (in het geval van personen op werkzame leeftijd (aktív korúak ellátása) ook het
gezinsvermogen). In bepaalde situaties zijn nog andere stukken nodig, bijvoorbeeld
een document over gezondheidsproblemen of een verklaring van de openbare dienst
voor de arbeidsvoorziening over de beëindiging van de werkloosheidsuitkering
(Álláskeresési járadék). De plaatselijke autoriteit moet binnen 22 werkdagen een
besluit nemen over de aanvraag. Deze termijn kan worden verlengd met nogmaals 22
dagen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 33
Hoofdstuk XII: Langdurige zorg
Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg?
Zorgdiensten kunnen worden verleend aan personen die op de een of andere manier
afhankelijk zijn. De aard van de aangevraagde dienst zal afhangen van de behoefte
van de betrokkene.
Langdurige zorg voor ouderen
Deze diensten worden verstrekt conform de mate van afhankelijkheid van de
betrokkene.
Bij een zorgbehoefte van minder dan vier uur per dag kan worden volstaan met
thuiszorg;
Bij een zorgbehoefte van meer dan vier uur per dag kan worden gekozen voor
verzorging in een tehuis voor ouderen.
Langdurige zorg voor mensen met een handicap
De betrokkene moet:
een bepaalde soort handicap hebben
blind of ernstig slechtziend zijn;
doof of bijzonder slechthorend zijn;
sinds geboorte mentaal gehandicapt zijn of dat zijn geworden vóór het 14e
levensjaar;
lichamelijk en/of functioneel dermate ernstig gehandicapt zijn dat hulp van derden
nodig is.
Langdurige zorg voor psychiatrische patiënten, verslaafden en daklozen
Om in aanmerking te komen voor deze diensten, moet de betrokkene sterk afhankelijk
zijn (d.w.z. onvoldoende in staat zijn om alledaagse activiteiten uit te voeren).
Verzorgingstoelage
Er wordt een verzorgingstoelage betaald aan personen die langdurig zorg verlenen aan
gezinsleden die gehandicapt zijn of jonger dan 18 jaar en blijvend ziek zijn.
Wat wordt er gedekt?
Er bestaat geen specifieke definitie van langdurige zorg en er is geen afzonderlijk
stelsel voor langdurige zorg. De langdurige zorgdiensten worden verleend in het kader
van het stelsel voor gezondheidszorg en sociale diensten. Langdurige zorgdiensten zijn
gebaseerd op sociale bijstand en worden gefinancierd uit de algemene middelen.
Zowel uitkeringen als verstrekkingen in natura komen voor.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 34
Verzorgingstoelage
Voor ernstig gehandicapten is de hoogte van de uitkering 100 % van het
minimumpensioen. Voor ernstig gehandicapten die intensieve zorg behoeven, wordt
130 % van het minimumpensioen uitgekeerd.
Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen?
In het geval van langdurige zorgdiensten wordt overeenkomstig de Sociale Wet in
persoonlijke sociale zorg (sociale diensten) voorzien door de centrale en plaatselijke
overheden. De plaatselijke overheden zijn verantwoordelijk voor het beheer van de
verstrekkingen. Naast de plaatselijke overheden kunnen diensten worden verleend
door ngo's en kerken, maar alleen de plaatselijke overheid is verplicht tot het verlenen
van deze diensten.
In het geval van persoonlijke sociale zorg (sociale diensten) vindt er een uitgebreide
evaluatie plaats voor thuiszorg en tehuizen voor bejaarden. Voor personen die
afhankelijk zijn, vindt geen periodieke herkeuring plaats. Langdurige zorg voor
psychiatrische patiënten, verslaafden en daklozen wordt wel regelmatig getoetst. Deze
herkeuring vindt elke vijf jaar plaats om hun gezondheidstoestand vast te stellen en
om een persoonlijk ontwikkelingsplan op of bij te stellen. (Als het onderzoek uitwijst
dat er geen zorg nodig is, dient de patiënt de instelling te verlaten.) Er wordt
gebruikgemaakt van een nationale beoordelingsschaal op basis van iemands
dagelijkse bezigheden en sociale en zorgbehoeften.
Uitkeringen zijn middelenafhankelijk. In beginsel betalen ontvangers van de zorg zelf
voor de verleende diensten, maar als zij geen inkomen hebben (en ook geen familielid
dat verplicht en in staat is om hen te ondersteunen en verzorgen), zijn de diensten
gratis.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 35
Bijlage : Nuttige adressen en sites
Voor socialezekerheidskwesties met betrekking tot meer dan één EU-land kunt u een
contactinstelling zoeken in de organendatabase die wordt bijgehouden door de
Europese Commissie en staat op: http://ec.europa.eu/social-security-directory.
Vragen om inlichtingen over uitkeringen bij verzekering in twee of meer lidstaten kunt
u richten tot:
Ministerie van Personeelszaken
Emberi Erőforrások Minisztériuma
Arany János utca 6-8
1051 Budapest
http://www.kormany.hu/hu/emberi-eroforrasok-miniszteriuma
http://www.kormany.hu/en/ministry-of-human-resources
Ministerie voor de Nationale Economie
Nemzetgazdasági Minisztérium
Honvéd utca 13-15
1054 Budapest
1373 Budapest Pf. 609.
http://www.ngm.gov.hu
http://www.kormany.hu/en/ministry-for-national-economy
Nationale Zorgverzekeringskas
Országos Egészségbiztosítási Pénztár, OEP
Váci út 73/a
1139 Budapest
http://www.oep.hu
Centrale Administratie van Nationale Pensioenverzekering
Országos Nyugdíjbiztosítási Főigazgatóság, ONYF
Visegrádi u. 49
1132 Budapest
http://www.onyf.hu
Nationaal Arbeidsbureau
Nemzeti Munkaügyi Hivatal
Kálvária tér 7
1089 Budapest
http://www.munka.hu
Hongaars Centraal Bureau voor de Statistiek
Központi Statisztikai Hivatal, KSH
Keleti Károly u. 5-7
1024 Budapest
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Hongarije
Juli 2012 36
Hongaarse Ministerie van Financiën
Magyar Államkincstár
Hold u. 4.
1054 Budapest
http://www.allamkincstar.gov.hu.
Overheidsorgaan voor de Controle van Financiële Instellingen
Pénzügyi Szervezetek Állami Felügyelete
Krisztina krt. 39
1013 Budapest
http://www.pszaf.hu