IMPACT INVEsTING NIEUWS 15 DECEMBER 2016

Deze keer: het Global Impact Investing Forum 2016 in Amsterdam: trends & analyse, veel technische info, traditionele sectoren (carbon, microkrediet) maar voor verbreding en versnelling zijn de Sustainable Development Goals een terugkerend thema. Vooraf een belofte en oproep voor meer inclusive (retail!) impact investing mogelijkheden door grote Nederlandse financials (partnership primeur)

Facts & Figures: EuroSIF cijfers over de groei van duurzaam beleggen (2013-2015), de VBDO van duurzaam particulier beleggen en sparenen en Toniic, het netwerk van vermogende particuliere impact investors presenteert hun portfolios analyse. EuroSIF 2016 rapporteert 40miljard Impact Investments in Nederland (weer kampioen, mn de institutionele investeerders), de VBDO noteert 35% groei in duurzaam beleggen onder particulieren dat nu vrijwel gelijk is aan duurzaam sparen en 13% marktaandeel heeft! Toniic's 100% Netwerk presenteert een overzicht van de asset classes en allocatie in impact portfolio's: 29% public equity en 19% Fixed Income.

In de Toniic (internationale) directory met 1037 impact prospects: 254 public equity (aandelen en beleggingsfondsen) en 251 Fixed Income (obligaties en beleggingsfondsen) met profielen en links.

Ik duik in de MSCI Global Impact Index, een framework voor public equity impact investing voor de Sustainable Development Goals met 5 actionable themes, maar een miniem universum in hun ESG database: maar 34 large cap ondernemingen halen 90% van hun inkomsten uit sustainable impact themes.Van de 123 ondernemingen die 71% inkomsten genereren uit deze thema's is tweederde gericht op milieu en maar eenderde op mensen. Mon pauvre peuple......... iShares bouwt er een ETF mee met 108 holdings.

Tot slot een opmerkelijk intiatief van Cameron heeft geleid tot het Dementia Fund, een VC fonds van 8 grote pharmaceuten met 82miljoen UK£ om zsm vermarktbare medicijnen voor Dementie te ontwikkelen.Sectorale voorfinanciering van 'Low Hanging Fruit' door 'concullega's', om in chari termen te spreken.

Profilering: Mijn payoff wordt Inclusive² Impact Investing. Het toegevoegde ²tje betekent impact investing door kleine beleggers voor de Bottom of the Pyramid in ontwikkelings- en opkomende landen en de 'Underserved' in ontwikkelde markten. Dus kleine laag dremepelige investeringen voor mensen die geen of beperkt toegang hebben tot basisbehoeften & mensen in achterblijvende of verarmde regio's.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 1

GLOBAL IMPACT INVESTING FORUM 2016 AMSTERDAMHet kon niet uitblijven als officieus werelkampioen impact investing sinds de VBDO de impact investments van onze grootste pensioenfondsen en verzekeraars in kaart bracht (zie IINieuws Impact-investing-in-Nederland): Nederland was dit jaar gastheer en hoofdsponsor van de jaarlijkse oploop van impact investing's big shot financials. Ik mocht er bij zijn door persaccreditering en zag mijn impact investing helden, spannende en verrassende nieuwe initiatieven. Een 5* event met overal iPads om cv's, profielen & publicaties te checken en schermpresentaies te volgen.

Waar een klein land groot in kan zijnDe wereldwijde #ImpInv gemeenschap blikte na 5 jaar wat terug en keek soms wat zorgelijk vooruit door het gebrek aan snelle groei*, stal Nederland de show met een en al initiatieven, voorbeelden, succesverhalen en vooral haar grote ervarinh en voorsprong op allerlei terreinen. Alle actoren uit Ondertussen in Nederland, in mijn kroniek van impact investing Slideshare/Alcanne Verleden, Heden-en-de-Toekomst-van-Impact-Investing mochten komen vertellen over hun acties, reacties, resultaten, plannen en ambities. *TheMonitor Institute voorzag in 2009 een markt van 500miljard US$ in 2020.

Wereldprimeur in Collaborative CommitmentHet Forum werd aangegrepen voor een 'Commitment' waar een breed gezelschap Nederlandse financials: institutionele investeerders zoals pensioenfondsen, vermogensbeheerders en banken, reguliere en onze duurzame banken en FMO deontwikkelingsbank de regering en DNB opriepen om hun werk voor de groei van impact investing te ondersteunen en inclusive te maken: toegankelijk voor retail kleine beleggers. Zie Oproep Nederlandse Financials voor Sustainable Development Goals. Als de regering die oproep positief beantwoord is mijn doel bereikt :)

In het GIIN Forum 2016 inhoudelijk een breed aanbod van soms technische, sectorale en soms holistische discussies mede ingeven door de Nederlandse sponsors: Min voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Triodos IM, Aegon, FMO Triple Jump. De aandacht werd alsmaar weer gevestigd op de Sustainable Development Goals als focuspunt voor de toekomst en de versnelling van impact investing. Blogger: Ik ondersteun die strategie volledig, synergie, heldere labelling en clusteren in thematische strategieën, asset classes en producten zijn hiervoor onontbeerlijk. Private equity, nog steeds de grootste asset class, zal daarvoor de pipeline flink moeten voeden voordat er voldoende public equity aanbod is om impact investing maximaal te versnellen en het tipping point te laten bereiken (zie MSCIs SDG Index). Dat is niet nieuws, maar de SDGs zijn al goed opgepakt door de markt met vertalingen naar impact financiering (Addis Abeba) en Klimaatconferenties (Parijs).

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 2

De GIIN publiceerde eerder 'Achieving the Sustainable Development Goals: the role of Impact Investing' met profielen van Encourage (US, NY)*, PGGM, RobecoSAM en Triodos IM en gevinkte checklists met 'hun Sustainable Development Goals investments. *Encourage is an asset management firm specializing in strategic investments to solve critical social and environmental problems. It is currently managing and/or developing investment strategies in five impact areas, all of which are aligned with the SDGs: financial inclusion, climate change, sustainable infrastructure,sustainable seafood, and water conservation. Bron: theGIIN/knowledge/SDGs link naar rapport (pdf, 10 pag.) theGIIN.org/Impact Investing SDGs Profiles

TheGIIN: 1st Industry ReportOp het forum presenteerde de GIIN Impact Investing Trends: Evidence of a Growing Industry de eerste 'industrie' trend analyse. Op basis van de jaarlijkse Investors Survey (sinds 2011) en mn data van de rapporten van 2013-2015 en 62 respondenten* met 35miljard impact investeringen uit diverse continenten en regio's, organisatie types en rendement ambities. *Uit Nederland: FMO (met profiel), St. DOEN en Triodos IM.

Key findings:– Impact investeringen laten een sterke groei zien: 18% per jaar in 2013-2015; Roughly half of the respondents in thesample are market-rate investors with some slight fluctuations from year to year and the rest are below-market investors. Blogger: Dus vrij traditioneel en geen afspiegeling van de hele markt waar balancing impact & return overheerst (Annual Surveys)

– Impact investeringen worden wereldwijd gedaan, in diverse sectoren en financiele instrumenten, op basis van impact thema's en strategieen van impact investors; Geography: Over 60% of AUM was allocated to emerging markets each year. Sector: The top three sectors receiving the highest proportions of AUM were microfinance, other financial services, and energy, respectively. Collectively, these three sectors accounted for the majority of AUM every year. Instrument: Approximately 70% of AUM was allocated through private debt and private equity each year.

– Impact investors zijn tevreden met hun impact en rendement; Each year, 98% of respondents indicated impact performance in line with or exceeding their expectations, and 85% to 95% of respondents indicated financial performance in line with or better than their expectations. ‘Business model execution and management risk’ ranked first among the risks to impact investing portfolios considered.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 3

– De industrie ontwikkelt zich wat betreft marktgroei ondanks bestaande drempels.

In sectoren werd gekeken naar: Educatie, Energie, Financial services (excl. Microfinance), Voeding & Landbouw, Gezondheidszorg, Huisvesting, ICT Information & communication technologie, Microfinance (krediet), WASH: (Water, Sanitation Hygiëne) en 'anders'. Het blijst werd ik van de presentatie van de groeigrafiek van #impinv in onderwijs: een marginale sector maar met de mooiste groeicijfers. NB Deze ontbreekt in de brochure, alleen het aantal investeerders in eductation wordt genoemd (33, grafiek op pag 25, getopt door voeding & landbouw).

De GIIN wil met het rapport bijdragen de ontwikkeling van de impact investing industrie, data gedreven besluitvorming en de transparantie verbeteren. TheGIIN.org/knowledge/impact-investing-trends (pdf 34, pag.) 7dec2016

Oproep Nederlandse Financials voor Sustainable Development Goals Mooi getimed voor de start van het Global Impact Investment Forum 2016 in Amsterdam riepen grote Nederlandse financials de regering en de Nederlandse Bank op om ze te ondersteunen bij het financieren van activiteiten voor de Sustainable Development Goals. De 17 doelen van de VN voor 2030 bieden aanknopingspunten voor ondernemingen die actief zijn in (de financiering van) basisbehoeften zoals landbouw & voeding, water & sanitatie, werk & inkomen, gezondheidszorg & onderwijs, huisvesting, schone(re) energie, milieu bescherming en biodiversiteit etc.

Geen Jip en Janneke taalHoewel gericht op de regering is de brochure in het Engels, want tevens een mooie showcase wat er in Nederland allemaal al gebeurt. Het rapport Building Highways to SDG Investing’ is aangeboden aan Lilianne Ploumen, ministervoor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, en Frank Elderson, Directeur van de Nederlandsche Bank (DNB). Nederland heeft een primeur in het mobiliseren van pensioenfondsen, verzekeraars en banken rond een SDG Investeringsagenda. En roept nadrukkelijk om ondersteuning van retail impact investment. Door kleine beleggers. In het rapport speerpunten om SDG investeringen (SDGI) in het binnen- en buitenland te maximaliseren:

1. Catalyze significant SDG investment through the systematic deployment of blended finance instruments;2. Make SDG investment the 'new normal' by encouraging and enabling all Dutch retail investors to invest with impact;

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 4

3. Establish an enabling SDGI data environment by stimulating the uptake of sustainability indicators and standards;4. Identify and address actual and perceived regulatory barriers and incentives to SDG investment.

RECOMMENDATIONS for RETAIL INVESTMENT:2.1 ALL: Launch an SDG campaign to increase awareness of the SDGs and flag the opportunity for all to invest in the 2030 Agenda;2.2 FIN: Promote the relevance of a long-term investment approach and inclusion of SDG investment in private investor portfolios as feasible (3);2.3 REG: Facilitate SDG investments among retail investors by avoiding that non-complex impact investing funds are unnecessarily classified as such, which can have the consequence that ‘non-complex’ AIFs are not distributed to retail investors;2.4 FIN/GOV: Align pension savings schemes and regulations as possible to enable SDGI among individual pension savers;2.5 FIN: Strengthen advisor capabilities by engaging in a sector-wide SDG and impact investing training initiative across wealth advisors, banks, pension funds, and life insurers (E.g. through CFA modules, University curricula).

Critical links: 3.2: ALL: Stimulate the uptake of sustainability standards in reports, benchmarks, and indices alongside national and international agencies – giving appropriate attention to both ESG and SDG indicators 4.1 REG: Conduct further research and publish a summary of barriers and incentives, including a clarification of areas where barriers are perceived but do not exist;4.2 ALL: Ensure SDG transparency by stimulating the uptake of the SDGs in corporate reporting efforts.Bron: Building Highways to SDG Investing 2: pagina 30-36 toelichting met voorbeelden.

Het appèl voor retail impact investment Geportretteerd worden eerst Oikocredit (1,1miljard waarvan 108miljoen Euro uit Nederland), het FMO Privium Fund (doel 300miljoen Euro) en het Triodos Multi Impact Fund (nu 36miljoen Euro) als bestaande succesvolle retail impact investments. NB de eerste anno 1978, laatste is eind 2015 gelanceerd (maar beperkt verkrijgbaar) en de tweede medio2016 (maar pas toegankelijk vanaf 40.000e voor ABN AMRO Private Bankings 'geadviseerde' clientele).

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 5

Argument: Retail Impact Investment als KansRetail impact investment kan helpen om de kloof tussen benodigde financiering van de SDGs i.e. impact en het huidige aanbod te dichten. De markt biedt al investering in landbouw, microkrediet, schone energie en basisbehoeften. Nu nog onder de noemer duurzaam, een SDG campagne gericht op particulieren kan directe betrokkenheid en handelings-perspectief bieden. Met een lange termijn visie op investeren en innovatie (Blogger: ipv filantropie) en de ontwikkelingvan impact meting stimuleren door (verwacht) resultaat verantwoording.

In exhibit 6 een illustrative (maar incompleet) overzicht van het huidige aanbod van 20+ retail fondsen en hoe ze aansluiten bij de SDG's en in exhibit 5 wordt een overzicht gegeven van Dutch Blending Facilities & Investment Vehicles. Onderverdeeld in environmental, social en economic. Een breed scala aan overheidsinitiatieven (BuZa, RVO, V&W, EZ) enkele supra nationale faciliteiten en een Rabobank fonds voor Sustainable Supply Chain & Agriculture. Persbericht: SDGI-nl.org link naar het rapport met toelichting SDGI-nl/report, het rapport: SDGIReport BuildingHighwaysto SDG Investing (pdf, 27 pag.)

Blogger: Ik ben heel blij met deze oproep en de aandacht voor inclusive retail impact investing. De snelle groei van duurzaam beleggen laat zien dat de vraag er is en geëffectueerd wordt als er retailproducten worden ontwikkeld. Met de 30miljard duurzame spaartegoeden en beleggingen (grotendeels een vorm van impact investing) doen de particulieren het heel goed naast de 24miljard van onze grote pensioensfondsen en verzekeraars (instutionele investeerders). EuroSIF noteert over 2015 40miljard Euro Impact Investment voor Nederland en daarmee vergroten weons marktaandeel tav de wereldwijde 77miljard US$ inclusief Nederlandse impact investors van de GIIN weer stevig.

De ondertekenaars van de oproep aan de regering en de DNB zijn: ABN Amro, Achmea, ACTIAM, Aegon, APG (pensioenbeheerder), ASN bank, ASR Nederland, Delta Lloyd, DNB, FMO, Van Lanschot Kempen, MN, NIBC, NN,PFWZ, PGGM, Rabobank, Robeco, Triodos Investment, Min Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking etc. Samen beheren de ondertekenaars 2800miljard Euro vermogen. Geschat wordt dat jaarlijks 5000 tot 7000miljard Euro nodig isom de Sustainable Development Goals te realiseren, mn overheidsinvesteringen, maar daarvoor is ook (publiek) privatefinanciering onontbeerlijk.

Blogger: Hoewel Nederland wereldkampioen impact investing is, beleggen onze grote pensioenbeheerders en verzekeraars slechts een fractie van hun/ons vermogen duurzaam en of met impact. Particuliere beleggers hebben al 13% duurzaam belegd marktaandeel (zie hieronder VBDO). Facilitering van door de overheid van toegankelijkere investeringsproducten en ficaal kan de Nederlandse voorsprong ie expertise en impact verder vergroten.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 6

VBDO: Duurzaam beleggen groeit explosief, duurzaam sparen krimptHet jaarlijkse VBDO rapport over sparen en beleggen door particulieren laat zien dat TINA 'There Is No Alternative' ook duurzaam sparen en beleggen heeft bereikt. De duurzame beleggingsmarkt groeide in 2015 van 11,5mrd Euro naar 15,1mrd Euro of wel +35%.

'De totale duurzame beleggingsmarkt is in 2015 gegroeid naar een marktaandeel van 13% (van 115,7 miljard Euro). Er zijn in 2015 ar door de marktpartijen veel duurzame beleggingsproducten aangedragen, die nieuw in de studie zijn opgenomen. De intrinsieke groei van regulier duurzaam beleggen, relatief aan hetzelfde producten universum uit de studie over 2014, bedroeg 2 miljard euro. Het nieuw meegenomen aanbod bedroeg 1,3 miljard euro. Dit is groei die vóór 2015 is gerealiseerd, maar pas dit jaar in de cijfers terugkomt'.

Duurzaam sparen kromp met 2,2% naar 15,8miljard Euro. De VBDO roept op om meer fiscaal aantrekkelijke duurzame, vooral groene, fondsen te creeren voor spaarders. Groene spaarproducten zagen echter een lichte uitstroomvan 4,3% naar 3 miljard euro'. … De krimp van 2,2% 'is niet in lijn met de totale Nederlandse spaarmarkt die in 2015 met 4,1% is gegroeid. Het marktaandeel van duurzaam sparen komt daarmee in 2015 op 4% van de totale Nederlandse spaarmarkt die een omvang heeft van 389 miljard euro.' … 'Groene, fiscaal vrijgestelde, beleggingen bleven nagenoeg stabiel op 1,1 miljard euro, wat een trendbreuk is met een jarenlange krimp. Blogger: De verklaring is dat Rutte 1 de belastingvoordelen voor groen heeft afgebouwd en Rutte 2 heeft ze weer gereanimeerd. Er is echter kennelijk sprake van een negatief naijlend effect bij spaarders. In het buitenland worden de Nederlandse Groenfondsen geroemd als voorbeeld voor stimuleren van (retail) impact investing.

Blogger: Duurzaam sparen en beleggen zijn vrijwel in evenwicht gekomen met 49% en 51% terwijl beleggen met meer risico gepaard gaat. De lage rente, TINA, is een verklaring maar ook de vraag en het enthousiasme voor duurzaam beleggen zijn hier ongetwijfeld debet aan. De grafiek op pag 27, laat zien dat mn beleggen in duurzame fondsen explosief gegroeid is, met 50% sinds medio 2014.

Andere trends: duurzaam beleggen is vooral een actieve strategie met 96% van het vermogen, maar het aanbod passieve index fondsen groeit gestaag. Nu 26 of bijna eenvijfde van het aanbod en de VBDO verwacht verdere groei. Als appendix een uitgebreide lijst met reguliere duurzame ? beleggingsfondsen zonder logische alfabetische of thematische volgorde, of met de Morningstar duurzama (wereldbolletjes) rating, maar geen overzicht van de veel goedkopere en meer transparante passieve indexfondsen.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 7

Impact Investing wordt apart genoemd als voorbeeld, eerst bij de verschillen tussen klassiek, verantwoord, duurzaam en impact beleggen. Bij duurzaam beleggen houdt een belegger naast het financieel rendement, ook rekening met ESG (Engels voor Milieu, Sociale en Bestuurlijke) overwegingen of thema's: bestuur, strategie, belasting...Uitsluiting en best in class worden genoemd. Elders wordt opgesomd: Uitsluitingen, Engagement, Stemmen (op aandeelhoudersvergaderingen), Positieve selectie (best in class), ESG-integratie, Thema-fondsen, Impact meting, Impact investing fonds. Engagement en stemmen zijn tools van beleggingsfondsen (in feite institutionele investeerders)die sectorale of thematische issues onder de aandacht brengen en (re)actie vragen van bedrijven. Veel fondsen hanteeren meerdere manieren & activiteiten.

OpportunityImpact investeringen zijn investeringen, meestal in projecten en ondernemingen die niet beursgenoteerd zijn, met de intentie meetbare, positieve sociale en milieu impact te genereren naast een financieel rendement. Voorbeelden zijn investeringen in schone energie, educatie en micro-financiering. En: In de beleggingsfilosofie worden één of meerdere duurzaamheidsthema's gekozen, zoals schoon en toegankelijk drinkwater of micro financiering. Wat impact fondsen onderscheidt van andere vormen van duurzaam beleggen is dat perspecifiek wordt gericht op het, aantoonbaar, behalen van een positief maatschappelijk effect. Een impact fonds stelt duidelijke duurzame doelen, waarbij soms systematische meting van de gegenereerde impact gebeurt. De fondsen kenmerken zich door een middellange tot lange tijdshorizon. De beleggingen zijn veelal in projecten en ondernemingen die niet beursgenoteerd zijn. In de beleggingsfilosofie en fondsdocumentatie komen duurzaamheidsdoelen prominent aan bod. Ook in de rapportage van de prestaties wordt uitgebreid ingegaan op ESG-activiteiten en de behaalde impact.Ruim een kwart van de fondsen brengt haar impact in kaart.

Op pag 28-30 met voorbeelden van financiële instellingen die hun impact willen vergroten door financiering.

Gemiste kansVier profielen van retail beleggers die vanuit binding met een thema kiezen voor fondsen. Blogger: dus niet optimaal gebruik maken van de breedte van het duurzame en/of imact universum en waarschijnlijk niet optimaal duurzaam of met impact investeren. Blogger: Waarom niet streven naar 100% impact investing? Zie Toniic rapport & Impact portoflio-2016. Omdat duurzaam beleggen veel mogelijkheden biedt is lastig te overzien, de oproep voor een duurzamebeleggers community is logisch en hier en daar klinkt terechte kritiek door om de tribal attitude van duurzame beleggers en op veel gehanteerde duurzame indices zoals de Dow Jones Sustainability Index bijvoorbeeld omdat Shell weer is opgenomen. De investeerders heeft 1 aandeel gekocht voor Follow-this.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 8

Nabrander Shell kondigde 13dec16 aan deel te nemen in een groot winspark voor de kudt dat 1miljoen huishoudens van stroom gaat voorzien. Gefeliciteerd Follow-this: Change the World Buy Shell.

Bron: FD en VBDO DuurzaamSparen&Beleggen2016 (pdf, 64 pag.) Het onderzoek is voor het 16e jaar gehouden en werd gesponsord door ABNAMRO, ASN Bank, ING en Triodos Bank.

EuroSIF 2016 Sustainable & Responsible Investing in Europe 2016EuroSIF de Europese koepelorganisatie van duurzame beleggings organisatie zoals onze VBDO publiceerde de groeicijfers van 2013 naar 2015 en het gaat goed: Impact investing groeide 385% en Sustainability Themed* 146%. Voor impact investing in Nederland noteert het 40miljard Euro en daarmee zijn we Europees kampioen voor Denemarken dat ook sterk groeide naar 32miljard en Zwitserland met nu 10miljard. Voor (West) Europa noteert het 98miljard Euro impinv (20 meer dan theGIIN Survey). Superduurzaam Best-in-Class blijft een Frans feestje 300 van de 500miljard Euro, net als Sustainabiity Themed (43miljard) gevolgd door Nederland (38miljard). *Sterk beïnvloed door de opkomst van Groene Obligaties. Het kijkt ook naar exclusie, responsible en normative investing.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 9

Over #impinv in Nederland stelt EuroSIF: Although it is still early days, Impact Investing is becoming a firm fixture on the Dutch SRI market. This year, it was the strategy registering the highest growth rate over the last twoyears; clearly indicating that the category is getting important buy-ins from a wide variety of players. According to the VBDO’s 2016 report on Impact Investing, the strategy has been defined as one that ‘aims to generate both financial and social or environmental return’. The Study found the Dutch impact investment market rather ‘fragmented, comprising several sub-markets’. Composed of newer (social impact bonds) and more established (microfinance)investment vehicles, impact investing is today very broad and for this reason, it is challenging to have one definition which captures all the different nuances and types of impact investments across all asset classes. The market is largely dominated by a few of the largest pension funds and insurance companies which alone represent almost 90%180 of theimpact investment market. In their report, VBDO highlighted specific key characteristics of this strategy (see table 5 onpage 84). Blogger: Dit geldt ook voor duurzaam beleggen. Dat wordt ook gedomineerd door institutionele investerders

Razend interessant vond ik pag 46 over nieuwe impact investeringsproducten. Het keek naar Social (Impact) Bonds, Green en Sustainability Bonds (een combinatie van beide). Sustainability bonds are seen as an overlap between Social and Green Bonds, including either type of transaction or a combination of both. As a hybrid, sustainability bonds can raise capital for both green and social objectives. For instance, proceeds from sustainability bonds issued so far have been used to finance energy efficient buildings for disadvantaged people, clean public transport, social housing, or education, youth and employment projects.86 HSBC estimates that social and sustainability bonds reached almost $15.6 billion in issuance in the first four years of their existence.

Enthousiast door de snelle groei van Green Bonds heeft de International Capital Markets Association guidelines forand a definition of Social Bonds ontwikkeld. “Social Bonds are any type of bond instruments where the proceeds will be exclusively applied to finance or re-finance in part, or in full, new and/or existing Social Projects as defined in this document, and which follow the four core components of the GBP (use of proceeds, process for project evaluation and selection, management of proceeds, and reporting), as well as its recommendations on the use of external reviews”.

Het onderscheid de volgende Social Projects categories (non-exhaustive list): affordable basic infrastructure, access to essential services, affordable housing, food security, employment generation, socio-economic advancement and empowerment.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 10

Policy Lobby?Opvallend is dat groene obligatie emittanten klagen dat ze nog geen betere kostenbesparingen realiseren ondanks de overschrijving bij emissies en de verhoging van bedragen. 'Under current market conditions, Social and Green Bonds provide investors with environmental and social benefits without sacrificing on financial returns. For issuers, they impose higher reporting costs but no reductions in the cost of capital. Naast 'opstartkosten' is vast sprake van een lobby agenda: 'While issuers seek reduced financing costs for their Social and Green Bonds, investors look for high returns on investment, comparable to those of conventional bonds. Therefore, some players have argued that green and social bonds should receive a more favourable prudential treatment (e.g. through the EU Solvency Directive). By aligning the interests of issuers, investors and society, regulators would help the Green and Social Bonds market to develop and reach the scale required to affect significant change. De voetnoot verwijst naar een publicatie uit sept 2014: Green and social bonds: what’s at stake for investors? 2014 Study by Mirova: Mirova.com/Green&Socialbonds what is at stake for investors (pdf, 13 pag.)

Bron: EuroSIF.org/Responsible-investor-eurosif-finds-strong-growth-in-the-european-sri-market

TONIICs 100% NetwerkInsights from the frontier of impact investingHet Toniic 100% impact netwerk lanceerde eenoverzicht van de portfolio's van haar leden.

Ik duik in de public equity informatie omdat dittoegankelijker is dan private equity of dure impactfondsen met hoge instapnievau's of kosten.

Let op: het 100% netwerk is een internationaalnetwerk met leden in West & Noord Europa, de VS,Canada en Mexico, Brazilië, Zuid Afrika, Australië,India en China. De leden hebben dus ongetwijfeldbeleggingen in vreemde valuta en lastigtoegankelijke fondsen.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 11

Public Equity rulez! Met 29% is public equity de grootste asset class (in tegenstelling tot 80% in de GIIN Survey onder institutionele en high end impact investors). Gevolgd door Fixed Income: 19%. Bij pionier de Heron Foundation is dat debt en bestaat uit market-rate corporate and municipal bonds to program-related investments. Kortom grotendeels public equity: overheids en bedrijfsobligaties. PRI's zijn onderhandse fiscaal gefaciliteerde leningen: private equity (relatief kleine allocaties).

Onder de noemer impact vallen: responsible (9%), sustainable (19%) en impact (36%) Non impact (36%). Public Equity is verdeeld over 1/3 sustainable, een derde thematisch & responsible en eenderde non-impact.Public Equity is ongeveer 2/3 op impact gericht, terwijl private equity 99% impact gericht is. Fixed Income doet het goed met 75% impact, bij real assets (vastgoed, land) is de verhouding 50-50 maar bij cash en deposito's slechts 22%.NB Het Triodos Sustainable Trade Fund wordt ingedeeld onder cash & equivalent voor Sustainable Agriculture. Pag. 37.

De 51 portfolio's zijn verdeeld in 3 groepen op basis van omvang van het vermogen: Bij de asset allocatie geldt ruwweg hoe groter het vermogen hoe meer private en public equity.

Milieu is met eenderde het belangrijkste impact thema,gevolgd door een combinatie van sectoren/impact met bijna eenvijfde en dan armoede eenzesde, financiering 9%, gezondheid 7%, 5% duurzame landbouw en 5% community development, 3% onderwijsen anders.

Public Equity in deze thema's is zo verdeeld:40% gezondheidszorg17% cross sectoral11% milieu4% other, 0% armoede en financieel systeem.

Let op: het percentage is de asset allocatie per thema niet van public equity.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 12

Fixed Income verklaart de verdeling en domineert bij:46% Financieel systeem (microkrediet leningen) en46% Armoede bestrijding43% sustainable agriculture46% onderwijs16% environmental, 16% health, 15% cross sectortal en 12% anders. Opvallend: Alleen Oikocredit obligaties vallen voor ons onder Fixed Income, maar omvatten wel financieel, landbouw en armoedebestrijding. Onze andere microkredietfondsen van ASN Bank en Triodos zijn public equity.

De rol van adviseurs bij allocatie is belangrijk voor public equity: met adviseur is 33% gealloceerd en zonder 11%.Zonder adviseur kiest met vaker voor cash & real assets.

Impact Meting en Rapportage38% van de respondenten meten de impact van hun portfolios, meestal sinds 2013. 54% die niet meet met name family offices en individuen wil dat binnen drie jaar gaan doen. Dat betekent dat in 2019 92% impact meet. (Maar) De helft van de rapporterende 'foundations' is van plan dan impact te meten. Blogger: dat laatste is niet best.

Het Toniic 100% Impact Network is een Toniic* subnetwerk. De leden zijn principal-level investors (met transactie bevoegdheid) die 100% impact investing portfolio's nastreven. Behalve tools is vertrouwen onderdeel van de cultuur waarin doelen, stijlen en ervaringen worden gedeeld. Het 100% impact network is voor: • Foundations, family offices, and high net worth individuals;• Beginners, as well as seasoned investors; and• Single-, double- and triple-digit million portfolios.

Volgens Toniic 100% kunnen impact portfolios worden opgebouwd in elke regio (developing and developed countries and communities), in elke asset class (niet alleen door directe investeringen of impact fondsen) en voor elke impact &rendement verwachting/ambitie dus risico gerelateerd of met midner rendement voor meer meer impact.

Toniic streeft naar een wereldwijd financieel ecosystem voor positieve sociale en milieu impact.Daarvoor wil het impact investeerders ondersteunen om bij te dragen aan een duurzame wereldwijd ecosysteem. Toniic heeft 160 leden die ruim 360 investeerders in 22 landen vertegenwoordigen. De leden hebben verschillende vermogensomvang, impact doelen en thema's, juridische status en investment regio's. Toniic.com

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 13

De Toniic Impact Investing Directory is een overzicht van 1037 impact investments. Zoeken kan op basis van:

Asset Class:Cash and Equivalents (43 results); Fixed Income (254 results); Hedge Funds (12 results); Private Equity; (404 results); Public Equity (251 results); Real Assets.

Impact Categorie: Responsible / SRI (186 results), Sustainable / ESG (183 results), Thematic (702 results).Impact Thema: Affordable Housing (14 results); Climate Change (Divest/Invest) (9 results); Community Empowerment (57 results); Cross Sectoral (95 results); Education (37 results); Employment and Livelihoods (1 results); Environment / Clean Energy / Circular Economy (239 results); Fair Trade (3 results); Financial Inclusion (2 results); Financial System Change (56 results); Health (51 results); Other (28 results); Poverty Alleviation (56 results); Responsible / SRI (185 results); Social Entrepreneurs (19 results); Sustainable / ESG (158 results); Sustainable Food and Agriculture (70 results), Women Empowerment (21 results).

Impact Regio: Central Asia (5 results); East & Southeast Asia (24 results); Eastern Europe (4 results); Global (169 results); Latin America & Caribbean (31 results); Middle East & North Africa (11 results); Oceania (31 results); South Asia (34 results); Sub-Saharan Africa (43 results); US & Canada (427 results).

Investment Vehicle: Direct Investment (548 results); Fund (Actively managed) (309 results); Index Fund (Passively Managed) (4 results); Managed Account (43 results).Liquide? 1 year; < 30 days; < 5 years; < 90 days; > 5 years.

Voorbeelden van public equity: 3M, Abbot Laboratories, Aberdeen AM, Allegion PL, Ali Baba, Allianz, Allinas Global Water, Alyniam, Amazon, American Express, Amgen, Aperio Group LLC, Aperio, Apex Wealth Management, Apple Inc., Applied Materials Inc., Archrock, AT&T Inc. Geen grote onbekenden, maar ook veel beleggingsfondsen die niet in Nederland verkrijgbaar zijn.

De ETF's search levert een mager rijtje van 4 op: Green Alpha Next Economy Index, iShares MSCI USA ESG Select, Northern Global Sustainability Index Fund en PowerShares Global Water ETF.

Voorbeelden van Fixed Income: 5000 PLUS, Aardvark Medical, Access Capital, Accion Loan, Acumen Fund, Adama, All Across Africa Note, Allmende Wulfsdorf, AMBASSADORS FOOTBALL (niets gevonden), AT&T Inc. Attentive.ly, AUSTIN MN INDEP SCH 3.00%, Ökozentrum Verden, BAMBOO COFFINS...

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 14

Gebruiksgemak plus: Klikken op een naam levert een kort profiel op en een link naar een website, maar bij onbekende impact investments meestal een company website zonder investor relations.

De toegevoegde waarde voor Nederlanders is matig naast de 100% transparante Triodos Bank en ASN Bank beleggingsuniversa en allerlei transparante duurzame fondsen en ETFs. NB Ik mis ook wat Nederlandse namen van fondsen, staan wellicht ergens andres dan ik ze verwacht.LINK: Toniic.com/toniicdiirectory

MSCI Global Impact IndexMSCI de Amerikaanse analyst en indexbouwer heeft na consultatie van 23 grootste vermogensbeheerders en -eigenaars een framework gemaakt om bedrijven te selecteren die bijdragen aan de 17 VN Sustainable DevelopmentGoals. (Institutionele) investeerders zijn geïnteresseerd in 'blootstelling' investeren in bedrijven die bijdragen aan de doelstellingen (letterlijk: provide potential solutions to these challenges).

Geroutineerd als ze zijn wordt een selectie van bedrijven samengesteld die worden beoordeeld op thema's die aansluiten bij de zg. Global Goals op basis van 5 actie thema's: Basic Needs, Empowerment, Climate Change, Natural Capital & Governance. Zie de figuurop de volgende bladzijde. NB Peace Justice en Strong Institutions liggen niet direct op het werkterrein van ondernemingen hoewel ze nauwelijks kunnen werken absentia daarvan, Maar Governance partnerships, bijvoorbeeld publiek-privaat en in sub-sectoren zijn een typisch 'duurzaam' kenmerk en kan grote gevolgen kan hebben voor issue agendering, innovatie en sector brede implementering.

Uit de MSCI ESG Research Sustainable Impact Metrics database haalde het 987 ondernemingen die een inkomen genereren uit sustainable impact themes. (zie de lijngrafiek op de volgende bladzijde) Daarvan halen 339 minstens 20% van hun inkomsten en 123 meer dan 50% uit sustainable impact themes. Slechts 34 large cap bedrijven halen 90% van hun inkomsten uit sustainable impact themes. Door uitbreiding met small cap (kleinere ondernemingen) werden 1,593 ondernemingen toegevoegd die inkomsten uit milieu thema's halen. Social Sustainable Impact bleek beperkt in het bijzonder voor onderwijs.

NB Een kleine of juist brede index opzet kunnen beide aantrekkelijk zijn voor investeerders. Zij kunnen nl. verschillen inhun impact ambitie of strategie (positieve selectie en/of engagement) en spreiding ambities. Blogger: met minder risico maar ook meer synergie kansen: een aanmoediging van opkomende impact corporations?

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 15

De uiteindelijk geconstrueerde MSCI ACWI Sustainable ImpactIndex blijkt zeer beperkt: met 88 ondernemingen die 71% meer inkomsten uit sustainable impact themes halen dan uit de 'gewone' MSCI ACWI Index. Ofwel een investering van 1miljoen US$ in de impact portfolio genereert circa 181,203 US$ in jaarlijkse inkomsten uit social impact solutions en 359,349US$ uit milieu impact solutions. (zie figuur op de volgende bladzijde)

Het is makkelijker om in milieu te investeren dan in mensen. Financieel presteerde de MSCI ACWI Sustainable Impact Index 1,7% beter dan de onderliggende ACWI benchmark (Nov. 2010 tot Nov. 2015.2)

Vraag hoeveel bedrijven halen 90% van hun inkomsten uit sustainable development themes die niet in de MSCI ESG database zitten die maar zo'n 2500 bedrijven omvat.....

De top 5 (gewogen) index bestaat uit Valeo (Pollution Prevention), Schneider Electric (Energy Efficiency), Pearson (Education), ABB (Energy Efficiency) en Vestas (Alternative Energy). Ofwel twee do good & drie do less harm investeringen. In de verdere toelichting staan een en al leads maar wereldijd en dus niet allemaal even toegankelijk door valuta risico en distriebutie(kosten)*. Ook worden de action themes toegelicht en soms aangegeven dat het weinig investible is, bijvoorbeeld eductatie.

iShares heeft een ETF gebouwd op basis van deze index Global Impact zie volgende bladzijde.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 16

Additional capital & public equityInteressante opmerking: MSCI keek naar intentional & measurable impact investments. Het merkt over additioneel of catalytic kapitaal: Additionality: we recognize that additionality can be difficult to achieve in public markets. Investment impact is limited by the fact that stock is typically purchased from existing shareholders and may not directly provide new working capital to companies or enable new investments, unlike private equity or debt financing. Nonmonetary impact – e.g. sharing expertise or improving governance standards – can still be possible through active ownership and engagement. Blogger: Ofwel dialoog & stemmen en liefst gecordineerd met issue en sector deskundigen en andere institutionele investeerders. In Nederland en het VK *speelt nu erg belastingontwijking 'tax evasion' door ondernemingen. Een impact thema omdat minder belastingafdracht voor overheden betekenen dat zij minder impact investeringen kunnen

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 17

doen in economische ontwikkeling & werkgelegenheid en maatschappelijke voorzieningen zoals veiligheid, onderwijs, gezondheidszorg. Cultuur, milieubescherming en behoud etc. * Zie de ranglijst die Oxfam publiceerde van belastingparadijzen met Nederland bovenaan: Oxfam/worlds-worst-corporate-tax-havens-exposedDiepgravender het door de EU gesponsorde onderzoek naar sweet tax deals in de EU: Taxjustice/NORADSurvival_of_the_Richest (pdf 124 pag.)

Vraag: wat zegt dit MSCI visie over additonality van public equity bij IPOs, de uitgave van nieuwe aandelen voor transformatie of opschalingsambities en (groene) obligatie emmissies?

The proof of the Pudding: de iShares Global Impact ETFOmdat iShares een ETF heeft gebouwd met 108 large en small cap holdings op basis van deze index is dat een makkelijkste en goedkoopste manier om te investeren in de Sustainable Development Goals.

Op het eerste gezicht is het niet een erg uitdagende of inspirerende portfolio met deze Top Holdings: PEARSON PLC Education (Consumer Discretionary, United Kingdom) 4.19%; SCHNEIDER ELECTRIC SE (Industrials, France) 4.15%, TESLA MOTORS INC (Electrische auto's Consumer Discretionary, United States) 4.14%; SEKISUI HOUSE LTD (Consumer Discretionary, Japan) 4.1%; EAST JAPAN RAILWAY publiek transport (Industrials, Japan) 4%; PROCTER & GAMBLE Hygiëne (Consumer Staples, United States) 4%; ABB LTD (Industrials, Switzerland) 3.98%; SUEZ SA energie (Utilities, France) 3.98%; UMICORE* (metalen mijnbouw en recycling (Materials, Belgium) 3.97%; ABBVIE INC (Health Care, United States) 3.93%. Allen: iShares MSCI Global-Impact-ETF Fund (100% excell sheet)Sector verdeling: Consumer Staples, Industrials en Health Care allen bijna 20%, Consumer Discretionary 15%, IT Information Technology 10%, Real Estate 5.5%; Utilities 5%; Materials 4% en Financials = cash 0.5%. Loze labels!De bijdragen van privaat kapitaal door Largecaps heeft de Sustainable Development Goals zo op het eerste gezicht weinig te bieden, behalve dat door hun omvang zelfs kleine verbeteringen in doing less harm en inzet op doing good meer kwantitatieve impact zullen hebben. Toch is er hoop dat door transformatie ondernemingen van doing harm verschuiven naar doing less harm en do good.

*Umicore is de 8e top holding (2e in de index) dat verraste me nogal. Het heeft een slecht imago en verleden door milieuvervuiling en vernietiging door mijnbouwactiviteiten en productie van uranium.

Recent heeft Umicore zich opnieuw uitgevonden en is aan het transformeren tot global leader in recycling. Recycling van de afval die ze zelf heeft mee veroorzaakt bijvoorbeeld van de automotive industrie. Maar toch, we hebben het over

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 18

een circulaire economie gigant met ruim 10miljard Euro omzet, 2,6miljard winst en 3301 medewerkers. Volgens MSCI levert Umicore 59% Products, services or projects that support pollution prevention, waste minimization or recycling as a means of alleviating the burden of unsustainable waste generation.

Ik kon geen ISIN vinden alleen een Bloomberg ticker M1CXBLRV en CUSIP: 46435G532. Bron: iShares.com

Dementia Discovery FundTijdens de G8 in 2012 waar het Verenigd Koninkrijk gastheer was en parallel de social investment agenda introduceerde (zie rapportages in IINieuws-1okt14 ev) nam prime minister Cameron nog een initiatief: het smeden van een verbond van investeerders om zo snel mogelijk een medicijn voor dementerenden op de markt te brengen. Wereldwijd zijn er al 47 miljoen patiënten en de maatschappelijke kosten bedragen 504miljard US$ per jaar.

Het Dementia Discovery Fund is een Venture Capital fonds van Alzheimer Research UK (chari expertise) & het Department of Health (GovUK) en: Biogen (US), GSK GlaxoSmithKline (UK), Johnson & Johnson (US), (Eli) Lilly (US), Otsuka (Japan), Pfizer (US) en Takeda (Japan). Grote pharmaceuten hebben nu 82miljoen UK£ geïnvesteerd om binnen tien jaar vermarktbare medicijnen voor Dementie te ontwikkelen. Propositie: An effective disease modifying dementia drug could exceed the peak sales of 14billion US$ (miljard) for the world leading drug.

Nu investeren farmaceuten vaker in bijvoorbeeld bio tech ondernemingen (of nemen ze over) en venture capital funds en ze werken ook samen voor verdere ontwikkeling en distributie, maar dit is een opmerkelijk initiatief gezien de schaalen opzet. Behalve geld leveren de pharmaceuten ook hun beste wetenschappers adviseurs in de DDF advisory board met senior neuroscientists and world leading academic institutions.

SV Life Science, een private equity fonds met 5 fondsen en 20 jaar ervaring, is als manager aangetroken. SV Life Sciences currently advises or manages five funds with capital commitments of approximately $1.9 billion which primarily invest amounts of between $1m and $40m in North America and Europe, but will consider innovative investments in other regions. Haar portfolio: Svlsa/allholdings.

Drs Alcanne Houtzaager MA, Inclusive² Impact Investing, pag. 19