JOERNAAL JOERNAAL JOERNAAL ••• JOURNAL JOURNAL JOURNAL 201420142014

Ile De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De FranceIle De France

GENOOTSKAP 33 JARIGE BESTAAN • SOCIETY ORIGINATED 33 YEARS AGO

INHOUD • CONTENTS

‘n Lid van die Groep Goedgekeurde Finansiële Diensverskaffer

‘n Lid van die Groep Goedgekeurde Finansiële Diensverskaffer agri

29680 MF_Brand Agri AFRIKAANS_Ile de Francep.indd 1 2013/09/30 4:29 PM

ADVE

RTEERDERS • ADVERTISERSADVE

RTEERD ADVERTISERS

GESKIEDENIS VAN DIE ILE DE FRANCE | HISTORY OF ILE DE FRANCE 2 - 4UIT DIE PRESIDENT SE PEN! | FROM THE PRESIDENT’S DESK! 5RAAD | COUNCIL 6KOMITEE STRUKTUUR | COMMITTEE STRUCTURE 8VOORGEBOORTELIKE VERLIESE KAN WINSGEWENDE SKAAPBOERDERY ERG KNOU 10 - 17BINDING VAN OOI EN LAM 18EKONOMIESE VOORDELE VAN KRUIPVOER… 20VOEDING VAN STOETDIERE 22SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘N “GEREGISTREERDE DIER” 24 - 26STAMBOEK | STUD BOOK 28 - 30NAMPO 32NASIONALE KAMPIOENSKAPPE UITSLAE 34MINIMUM ENTINGS – EN DOSERINGSPROGRAMME VIR KLEINVEE 36-40WAT BETEKEN DIE GENOOTSKAP | WHAT IS THE RESPONSIBILITY OF THE SOCIETY 42-44NASIONALE VAARLYS (AKTIEF) • NATIONAL SIRE LIST (ACTIVE) 46 - 50WAT IS ‘N GEREGISTREERDE DIER 51WAT IS ‘N KEURDER EN BEOORDELAAR? 52HOEKOM WORD ‘N VEILING ONDER DIE BESKERMING VAN DIE GENOOTSKAP GEHOU 53LOGIX 54 - 59RAS STANDAARDE 60 - 64SKAAPVOEDING 65 - 66LEDELYS | MEMBERSHIPLIST 68 - 72

BKB 7DEKALB OBC

DENVOR 67GERT VAN DER LINDE 23

GERUNE 25GO STROHM (AFRIFRANCE) 32

ILE DE FRA 27KZN KLUB 32

LEANDOUX 39MAVONNE STOET 31

MIDWATERS 31MOLATEK SKAAPVETMESKONSENTRAAT IBC

MOLOPO GROEP 41MUTUAL & FEDERAL 35

NUTROCHEM 33OVERVAAL KLUB 9RCH 21RIVER NORTH 71ROSSVILLE 13SWAVET NAMTAGS IFCVEEPLAAS 15VOERMOL FEEDS 19WGM 45

BKB 7DEKALB OBC

DENVOR 67GERT VAN DER LINDE 23

GERUNE 25

INHOUD • CONTENTSINHOUD TENTS

ONTWERP VAN DIE ILE DE FRANCE JOURNAL 2014 ANDREAS VILJOEN DESIGN 57a Pres Steyn Street | 082 7711 637 | admin@andreasviljoen.co.za

GO STROHM (AFRIFRANCE) 32ILE DE FRA 27

KZN KLUB 32LEANDOUX 39

MAVONNE STOET 31MIDWATERS 31

MOLATEK SKAAPVETMESKONSENTRAAT IBCMOLOPO GROEP 41

MUTUAL & FEDERAL 35NUTROCHEM 33

OVERVAAL KLUB 9RCH 21RIVER NORTH 71ROSSVILLE 13SWAVET NAMTAGS IFCVEEPLAAS 15VOERMOL FEEDS 19WGM 45

GO STROHM (AFRIFRANCE) 32

ONTWERP VAN DIE ILE DE FRANCE JOURNAL 2014

GO STROHM (AFRIFRANCE) 32

MOLATEK SKAAPVETMESKONSENTRAAT IBCMOLOPO GROEP 41

MUTUAL & FEDERAL 35NUTROCHEM 33

OVERVAAL KLUB 9RCH 21RIVER NORTH 71

MOLATEK SKAAPVETMESKONSENTRAAT IBCMOLOPO GROEP 41

MUTUAL & FEDERAL 35NUTROCHEM 33

OVERVAAL KLUB 9RCH 21RIVER NORTH 71

ILE DE FRA 27KZN KLUB 32

LEANDOUX 39MAVONNE STOET 31

MIDWATERS 31

ILE DE FRA 27KZN KLUB 32

LEANDOUX 39MAVONNE STOET 31

MIDWATERS 31

ILE DE FRA 27KZN KLUB 32

LEANDOUX 39MAVONNE STOET 31

ROSSVILLE 13SWAVET NAMTAGS IFCVEEPLAAS 15VOERMOL FEEDS 19WGM 45

SWAVET NAMTAGS IFCVEEPLAAS 15VOERMOL FEEDS 19WGM 45

ROSSVILLE 13SWAVET NAMTAGS IFCVEEPLAAS 15VOERMOL FEEDS 19WGM 45

ILE DE FRA 27KZN KLUB 32

LEANDOUX 39MAVONNE STOET 31

MIDWATERS 31MOLATEK SKAAPVETMESKONSENTRAAT IBC

MOLOPO GROEP 41MUTUAL & FEDERAL 35

NUTROCHEM 33OVERVAAL KLUB 9RCH 21RIVER NORTH 71ROSSVILLE 13SWAVET NAMTAGS IFCVEEPLAAS 15VOERMOL FEEDS 19WGM 45

MAVONNE STOET 31MIDWATERS 31

MOLATEK SKAAPVETMESKONSENTRAAT IBCMOLOPO GROEP 41

MUTUAL & FEDERAL 35NUTROCHEM 33

OVERVAAL KLUB 9RCH 21RIVER NORTH 71ROSSVILLE 13SWAVET NAMTAGS IFC

Geen voedings aanbevelings in die tydskrif is die Ile de France Genootskap se siening/aanbeveling nie.‘n Lid van die Groep Goedgekeurde Finansiële Diensverskaffer

‘n Lid van die Groep Goedgekeurde Finansiële Diensverskaffer agri

29680 MF_Brand Agri AFRIKAANS_Ile de Francep.indd 1 2013/09/30 4:29 PM

ILE DE

FR

AN

CE

2

0 1 4

1

GESKIEDENIS VAN DIE | HISTORY OF

Ile De France

V ir baie jare was geglo, en het verskeie publikasies daarna verwys,

dat die Ile de France geteel is uit die Dishley en die Merino. Bougler,

Roussely en Brigitte Winckler (1983) het egter ‘n volledige studie gemaak en dit te

boek gestel. Hiervolgens blyk dit dat die Ile de France ‘n baie interessante geskiedenis het waarby drie lande nl. Engeland, Spanje

en Frankryk betrokke was.

In Engeland het die beroemde Robert Bakewell bekendheid as diereteler verwerf. Hy het besonder goeie werk op die gebied van prestasie en nageslag toetse gedoen. Daar was ‘n groot aanvraag vir sy Dishley Leicester ramme, binne sowel as buite Engeland.

Op 15 Junie 1786 het ‘n groep van 334 Spaanse Merino ooie en 42 ramme as ‘n geskenk aan Koning Louis XVI, vanaf Villa Castin in Spanje, op ‘n 900 km lange tog oor berge en deur dale, in reën, sneeu en swak weiding, na Rambouille in Frankryk vertrek. Op 12 Oktober van dieselfde jaar het 318 ooie en 41 ramme hulle bestemming bereik. Die kudde bestaan vandag nog en staan bekend as die Rambouille Merino.

Hierdie skape het ‘n belangrike rol in die ontwikkeling van die wolskaap bedryf in Frankryk tydens Koning Louis XVI en Napoleon 1 se bewind gespeel. Met die ineenstorting van die wolbedryf aan die begin van die negentiende eeu het telers meer in die rigting van vleiseienskappe begin selekteer. Gedurende 1824 het Prof. Auguste Yvard van die Nasionale Veeartseny Kollege, Maisons-Alford kruisings tussen verskillende rasse begin maak. Dit was egter gedurende 1832 dat hy Dishley ramme met Rambouillet ooie begin paar het. Sy doel was om die vroegrypheid van die Dishley met die wol eienskappe van die Rambouillet te kombineer. Die kruising was besonder suksesvol en is verder daarop gekonsentreer. Wol eienskappe is verder verbeter deur die byvoeging van die fynwol Mauchamp Merino. Ramme uit hierdie kruisings kombinasie is gedurende 1840 aan boere beskikbaar gestel.

For many years it was believed as well as it had been published in different publications, that the Ile de France sheep was bred from the Dishley and the Merino. Bougler, Roussely and Brigitte Winckler

(1983) however did an intensive study on the origin of the Ile de France, which was published. According to their According to their investigation it showed that the breed had a very interesting history which involved three countries viz. England, Spain and France.

The famous Robert Bakewell, was well known in England for his skills in animal breeding. He did excellent work regarding performance and progeny testing results. His Dishley Leicester rams were well sought after in England as well as elsewhere.

On 15 June 1786 a group of 334 Spanish Merino ewes and 42 rams left from Villa Castin in Spain to King Louis XVI as a gift. They travelled the 900 km journey over mountains and valleys, in snow rain and poor grazing to Rambouille in France. On 12 October of the same year 318 ewes and 41 rams reached their destiny. This herd is still in existence and is known as the Rambouille Merino.

These sheep played an important role in the development of the wool sheep in France during the reign of King Louis XVI and Napoleon I. During the collapse of the wool industry in the early 19th century, breeders started to select for meat quality. During 1824, Prof. Auguste Yvard from the National Veterinary College, Maisons-Alford started with crossbreeding with different sheep breeds. It was only during 1832 that he crossed Dishley rams with Rambouillet ewes. His aim was to combine the precocity of the Dishley with the wool quality of the Rambouillet. These crosses were particularly successful he there for concentrated on these crossings. The wool quality was further improved by the addition of the fi ne wool Mauchamp Merino. These crosses were available to the farmers during 1840.

This new breed was initially known as the Alford. When the nucleus herd was transferred to the Grignon Agricultural College in 1879, it was then called Grignon. This breed quickly spread to the so called Ile de France territory which was well known for grain cultivar specially wheat and sugar-beet. In the production

ILE DE F R

AN

CE 2014

2

Die nuwe ras het aanvanklik bekend gestaan as die Alford. Toe die nukleus kudde in 1879 na die Grignon Landbou Kollege oorgeplaas is, het dit die naam Grignon gekry. Die ras het vinnig versprei in die sogenaamde Ile de France gebied wat bekend is vir graanverbouing, veral koring en suikerbeet. In die produksieproses word groot hoeveelhede byprodukte bv. koringstrooi en suikerbeet pulp geproduseer wat deur skape benut kan word.

Gedurende 1875 was die Dishley kruisings vir die eerste keer tot die Landbouskou te Parys toegelaat. Gedurende 1900 is terugkruising na die oorspronklike rasse gestaak en is verdere teling met die kruisings voortgesit. Gedurende 1920 was die Cotentin op ‘n beperkte skaal toegevoeg. Die ras se invloed was egter baie belangrik. Sedert 1922 toe die naam van die ras as Ile de France aanvaar is, is geen vreemde bloed verder toegelaat nie. Onder leiding van Prof. AM Leroy, die sekretaris van die Genootskap, het prestasietoetsing in 1933 begin. Prestasietoetsing deur ander skaaprasse in Frankryk is eers gedurende 1959 aanvaar.

Gedurende 1960 het telers besluit om meer op reproduksie-eienskappe, hoofsaaklik fekunditeit te konsentreer. Vir die bereiking van hierdie doel het dit duidelik geword dat nageslag toetsing noodsaaklik is. Op 11 Desember 1968 het die Genootskap besluit om prestasie en nageslag toetsing verpligtend te maak. Gedurende 1972 het die wêreldbekende Ile de France navorsingstasie te Verdilly tot stand gekom.

Die Ile de France in Suid-AfrikaDie geskiedenis van die Ile de France in Suid-Afrika kan teruggevoer word na ‘n geskenk van ‘n aantal skape deur ene Madam Arnaud Ginchard aan die “Boere mense van Suid-Afrika” in 1903 (De Panillac 1903). Die skape was afkomstig uit die kudde van die beroemde teler Delacour van Gouzangrez. Dit is nie bekend hoeveel skape geskenk was nie. Die skape is op 23 Maart 1903 te Tafelbaai hawe vanaf die Concordia ontskeep nadat hulle deur ‘n veearts ondersoek is. ‘n Foto van ‘n Ile de France ram in die Cape Argus van 29 April 1903 het verskyn toe die kwarantyn verstryk het. Dit is nie bekend wat verder van die skape geword het nie.

Gedurende die jare dertig was daar in Suid-Afrika groot belangstelling in die teling van die slaglammers vir uitvoer. Verskeie bekende vleisrasse is deur die Departement Landbou en ander organisasies in die land bekend gestel. Dit was ook gedurende die tydperk dat kruisteelt programme, wat gelei het tot die ontwikkeling van die rasse soos die Dorper, Dormer, Dohne ens., in aanvang geneem het (amper soos ‘n honderd jaar vantevore toe die Ile de France geteel is).

Mnre. Frasers Beperk het ‘n aantal Ile de France ramme kort na die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog ingevoer. Die ramme is na hulle plaas Aanvang in die Wepener distrik geneem en met Merino ooie gekruis. Die kruising was besonder suksesvol. Van die ooie (33) is aan die Navorsingsinstituut in Pretoria vir verdere navorsing geskenk. Die diere het besonder goed presteer t.o.v. die volgende eienskappe: teelseisoen duur, lampersentasie, melkproduksie, oorlewingsvermoë en aanpasbaarheid by ongunstige klimaatstoestande. As gevolg van die oorlog was verdere invoere nie moontlik nie. Dit het nog 30 jaar geduur voordat die Ile de France weer in Suid-Afrika gesien is.

process a number of by-products such as wheat-straw and sugar-beet pulp which could be utilised by the sheep.

During 1875 the Dishley crosses were for the fi rst time permitted to compete at the Agricultural show in Paris. During 1900 they stopped crossing with the original breeds. During 1920 the Contentin was introduced on a limited scale. This breed’s infl uence was very important. Since 1922 when the breed was known and accepted as the Ile de France, no further crosses were permitted. Performance Testing started in 1933 under the guidance of Prof. AM Leroy, the secretary of the Society. The other sheep breeds in France only accepted Performance testing during 1959.

During 1960 breeders decided to concentrate on re-productive qualities mainly on fecundity. To achieve this goal it became clear that progeny testing was essential. On 11 December 1968 the Society ruled that performance and progeny testing be compulsory. During 1972, the world known Ile de France experimental station at Verdilly was established.

The Ile de France in South AfricaThe history of the Ile de France in South Africa can be traced back to 1903, when Madam Arnaud Ginchard sent a number of Ile de France sheep as a gift to the farming community of South Africa (De Panillac 1903). The sheep originated from the well known breeder, Delacour from Gouzangrez. The number of sheep sent as a gift is not known. The sheep arrived in Table Bay harbour on 23 March 1903 and left the Concordia after being examined by a veterinary surgeon. A photo of the Ile de France ram was published in the Cape Argus of 29 April 1903 after release from quarantine. Further movements of the sheep are unfortunately not known.

During the 1930’s great interest was experienced in South Africa for the breeding of slaughter lambs for export. Different well known mutton breeds were introduced by the Department of Agriculture and other organisations. It was also during this period that crossbreeding programmes lead to the development of breeds such as the Dorper, Dormer, Dohne and others (almost identical to a hundred years previously when the Ile de France was bred).

Shortly after the outbreak of the Second World War, Messrs. Frasers Limited imported a number of Ile de France rams. These rams went to their farm, Aanvang in the Wepener district, where they were used on Merino ewes. This cross was very successful resulting that 33 ewes were presented to the Research Institution in Pretoria for further research purposes. These animals performed very well on the following qualities: duration of the breeding season, lambing percentage, milk production, survival potential, as well as adaption to unfavourable climatic conditions. Due to the war no further imports were possible. It took another 30 years before Ile de France were again seen in South Africa.

a gift to the farming community of South Africa (De Panillac 1903). The sheep originated

ILE DE

FR

AN

CE

2

0 1 4

3

Dr. JH Hofmeyer, direkteur van die Navorsingsinstituut vir Vee en Suiwelkunde, het die Ile de France, wat intussen verder in Frankryk verbeter is deur gesofi stikeerde teelt en seleksiemetodes, ‘n wesenlike bydrae kan maak tot die produksie van slaglammers. As vernaamste funksie was gesien sy bruikbaarheid as vader lyn vir oordeelkundige kruisteling met ooie van ander rasse vir die grootskaalse produksie van slaglammers. Die nageslag van hierdie skape is later aan privaat telers verkoop.

Die Ile de France het egter sy fi nale beslag in die RSA verkry met die privaat invoere gedurende 1972 en 1973. Latere invoere, wat onder andere Nasionale kampioene van Frankryk ingesluit het, het gevolg. Ile de France telers het as direkte lede van die Suid-Afrikaanse Stamboek Vereniging aangesluit en vanaf 1974 hulle skape begin registreer. Die Ile de France klub is in 1975 gestig met mnr. JD Weir as Voorsitter. Gedurende 1980 is oorgegaan tot die stigting van die Ile de France Skaaptelersgenootskap met mnr. JD Weir as eerste President. Op hierdie stadium het die Genootskap 45 lede met 1464 geregistreerde diere gehad. Soos met baie nuwe dinge, het die ras vinnig gegroei en ‘n hoogtepunt bereik met meer as 400 telers en 12 000 skape. Insinking het gevolg en ‘n laagste draaipunt met 34 telers en minder as 3 000 skape het gevolg. Die ras het intussen weer sy kop opgetel en spog tans weer met 83 telers en net meer as 9 516 skape. Die prestasie van die ras op slaglamkompetisies is een van die bydraende faktore wat ‘n rooskleurige toekoms vir die ras voorspel.

Gewensde eienskappe van die basisrasse waaruit die Ile de France skaapras geteel is:

Rambouillet-skaapras

Oorsprong: Hierdie skape is oorspronklik geteel van Spaanse Merinos op die Franse plaas Rambouillet, naby

Parys

Kenmerke· ‘n Fyn, sagte wol en is van die belangrikste skaaprasse in die

wolindustrie. Hierdie skape is groot en spierkragtig en is bedek met wol oor die liggaam.

Dishley Leicester

Oorsprong: Afkomstig van Dishley in Engeland.Kenmerke

· Was ‘n baie populêre vader ras in kruisteling· Goeie kwaliteit wol

· Vermoë om op ‘n vroeë ouderdom vinnig gewig aan te sit· Gehard t.o.v. ekstreme klimaatsomstandighede

Mauchamp (vandag bekend as Merino Précoce)

Oorsprong: Mauchamp in FrankrykKenmerke

· Syagtige tipe wol wat op ‘n stadium baie gewild was.· Moes egter plek maak vir fyner tipes wol

Contentin

Oorsprong: FrankrykKenmerke

· Besonder gehard· Vinnige groeisnelheid

Dr. JH Hofmeyr, who was Director of “The Research Institute for Animal and Dairy Science”, saw that the Ile de France, which had further been improved in France, by sophisticated breeding and selection criteria, would make a meaningful contribution to the production of slaughter lams in South Africa. The main function as seen, was the discreet paternal use in crossbreeding with ewes of other breeds for the production of extensive slaughter lam production. The progeny of these sheep were later on sold to private breeders.

The fi nal gain for the Ile de France in the RSA was through private imports during 1972 and 1973. Further imports also lead to among others, to the importation of National champions from France. Ile de France then registered as a direct entry breed with SA Stud Book and since 1974 breeders registered their Ile de France sheep. The Ile de France Club was founded in 1975 with Mr. JD Weir as Chairman. During 1980 the Ile de France Sheep Breeders’ Society was approved and registered with Mr. JD Weir as its fi rst President. At this stage the Society had 45 members with 1464 registered sheep. As is with most new enterprises, the breed grew and reached its height with 400 breeders and 12 000 sheep. Decline followed and on turning point only 34 breeders with less than 3 000 sheep were left. The breed however survived is still growing presently with 83 members with 9 516 sheep. The breed’s biggest achievement is in the production of slaughter lambs which spells the bright future for the Ile de France.

Desired qualities in the basic breeds out of which Ile de France breed was bred:

Rambouillet sheep breed

Origin: They were originally bred from the Spanish Merinos on the French farm Rambouillet, near Paris.

Characteristics· A fi ne soft wool and is known as the most important sheep

breed in the wool industry. These sheep are big and muscular with their bodies covered with wool.

Dishley Leicester

Origin: Descended from Dishley in Engeland.Characteristics· Was a very popular paternal line in crossbreeding· Good wool quality· Potential to gain weight at an early age· Hardy under extreme weather conditions

Mauchamp (today known as Merino Précoce)

Origin: Mauchamp in FranceCharacteristics· Silky type wool which was sought after at some stage.· Has to stand back for the fi ner wool type

Contentin

Origin: FranceCharacteristics· Exceptionally hardy· Quick growth potential

ILE DE F R

AN

CE 2014

4

From the President’s desk!

If 2013 was a year of challenges, then 2014 will be a year of survival. Drought, poor meat prices and high feed costs put many challenges to the cattle industry. In an already crowded market, competition is strong and we

must therefore ensure that the Ile de France is on top of the buyer’s list. This means better selection and focused marketing.

Voorwoord Foreword

Daarom bly Nampo die belangrikste b e m a r k i n g s medium en doen die raad baie moeite om Nampo die vertoonvenster van die Ile de France te maak. Skoue maak ook n groot deel uit van die bewusmaking van die ras. Op die 2013 Nasionale Kampioenskappe te Royal Skou in Pietermaritzburg was die Opperste Kampioen Ram en Reserwe Opperste Kampioen ooi, albei Ile de France skape.

Daar sal vanjaar weer n kurses aangebied word en verskeie Boeredae word ook beplan. Daar word tans 9 veilings landwyd aangebied. Ek wil die tellers geluk wens met die gehalte van die diere wat aangebied word. Selfs in hierdie moeilike tye behaal Ile de France nog steeds die beste pryse. ‘n Ram is onlangs vir R25 000-00 verkoop en ‘n ooi vir R21 000-00.

Baie geluk aan die Ile de France Telersgenootskap en al sy lede met hierdie Joernaal en alle sukses word u toegewens.

Ek sluit af met n stukkie uit Rom 5: Ons verheug ons ook in die swaarkry, want ons weet: swaarkry kweek volharding, en volharding kweek egtheid van geloof, en egtheid van geloof kweek hoop; en die hoop beskaam nie, want God het sy liefde in ons harte uitgestort deur die Heilige Gees wat Hy aan ons gegee het.

Soli Deo Gloria

Nampo is the main

market forum and the Council

has put in a lot of effort to make Nampo the showcase

of the Ile de France. Shows are also important to create awareness of the

breed. At the 2013 National Championshis at Royal Show, Pietermaritzburg the Supreme Champion Ram and Reserve Supreme Champion Ewe were both Ile de France sheep.

There will again be a course this year and several Farmers’ Days are also planned for this year.There are currently 9 auctions that are held nationwide. I want to congratulate the breeders with the quality of the animals that are offered. Even in these diffi cult times the Ile de France still reaches the best prices. A ram recently sold for R25 000-00 and a female for R21 000-00.

Congratulations to the Ile de France Society and all its members with this Journal and I wish you success and all the best.

A closing remark I quote from Romans 5: We rejoice in our sufferings, because we know that suffering produces perserverance, and perseverance sincerity of belief, faith and character, engender hope, and hope does not disappoint us, because God’s love into out hearts by the Holy Spirit, whom he has given us.

Soli Deo GloriaCoen Le RouxPRESIDENT

Uit die President se pen!

As 2013 ‘n jaar van uitdagings was, dan gaan 2014 n jaar van oorlewing wees. Droogtes, swak vleispryse en hoë voerkostes stel vele uitdagings

aan die veebedryf. In ‘n reeds oorvol mark is die kompitiese groot en moet ons

sorg dat die Ile de France bo-aan die koper se lysie van skape is. Dit

beteken beter seleksie en doel gerigte bemarking.

ILE DE

FR

AN

CE

2

0 1 4

5

PRESIDENT

Mnr. CJ Le Roux (Coena)Posbus 573

WildebeespanDelareyville, 2770

Sel: 083 657 7592E-pos: coena@live.co.za

RAADLID

Mnr. TG Erasmus (Gerrit)Posbus 290Stella, 8650

Sel: 082 553 9881E-pos: gerritera@vodamail.co.za

VISE-PRESIDENT

Mnr. WH Oosthuizen (Willie)Posbus 539

Vryburg, 8600Sel: 082 452 1520

E-pos: rossville.boerdery@gmail.com

RAADSLID

Mev. RC Harmse (Regina)Posbus 955Ermelo, 2350

Sel: 072 270 3461E-pos:: reginaharmse@vodamail.co.za

RAAD

| C

OUNCIL

ILE DE F R

AN

CE 2014

6

Skandeer ons QR-kode met jou slimfoon om meer oor

BKB uit te vind.

ww

w.b

kb.c

o.za

By BKB glo ons net soveel in die bevordering van jou besigheid as in die bevordering van ons eie. Ons soek dus deurlopend geleenthede tot verbetering en het onlangs met die byvoeging van graanbemarking en -opberging asook die uitbreiding van ons veilingsinfrastruktuur sukses behaal. Bo en behalwe dit bou ons steeds op ons tradisie van die effektiewe hantering van wol, sybokhaar en die verhandeling van vee en eiendomme en poog ons om onbeperkte voordeel te skep vir jou en die Suid-Afrikaanse agri-bedryf.

Praat gerus met BKB oor ‘n reeks produkte en dienste van goeie gehalte – met trots verskaf in samewerking met die filiale BKB Louwid, BKB GrainCo, BKB VAN WYK, BKB Eiendomme, BKB Bosveld en BKB AgriFin.

Tuiste van Landbou

HOOFKANTOOR PORT ELIZABETHGrahamstadweg 61, Noordeinde, Port Elizabeth, 6001Posbus 2002, Noordeinde, 6056 Tel: 041 503 3111bkb@bkb.co.zawww.bkb.co.za

Wol & Bokhaar Lewende Hawe

Isak Staatsisak.staats@bkb.co.zaTel: 041 503 3302

André du Toitandre.dutoit@bkb.co.za

Tel: 041 503 3361

Eiendomme Handel

André du Toitandre.dutoit@bkb.co.za

Tel: 041 503 3361

Finansieringsdienste

Cobus Oberholstercobus.oberholster@bkb.co.za

Tel: 041 503 3074

Finansies

Kamlesh Rigakamlesh.riga@bkb.co.za

Tel: 041 503 3143

Graan

Ben Vermootenben@grainco.co.zaTel: 021 807 8900

Kelvyn Breetzkekelvyn.breetzke@bkb.co.za

Tel: 041 503 3014

Menslike Hulpbronne

Karen Posthumuskaren.posthumus@bkb.co.za

Tel: 041 503 3029

Korporatiewe Bemarking & Openbare Betrekkinge

Jacobus le Rouxjacobus.leroux@bkb.co.za

Tel: 041 503 3003

ww

w.si

mon

says

.co.

za |

5647

Praat gerus met ons en maak seker dat jy onbeperkte voordeel uit BKB se volledige reeks produkte en dienste kry.

Kontak BKB AgriFin vandag vir jou nommerpas finansieringsoplossing.

BKB

Bepe

rk -

Ger

egis

treer

de K

redi

etve

rska

ffer

- NC

RCP2

545

Q-5647- BKB Ile de France CorpBlock Afri Ad.indd 1 2013/05/29 10:41 AM

KOMITEE STRUKTUUR COMMITTEE STRUCTURE

ILE DE FRANCESKAAPTELERSGENOOTSKAP

2014

Opleiding | Education

• Training course / Opleiding kursus• Judges courses / Beoordelaarskursus• Compilation manual / Opstel van handleiding• Re-evaluation / Her-evaluasie• Rules of conduct / Gedragskodes• Judges roll / Beoordelaarsrol• Symposium / Simposium• Breed standards / Rasstandaarde

Finansies | Finances

• Budget / Begroting• Allocation of funds / Fondse allokering• Internal control / Interne kontrole• External control / Eksterne kontrole• Cash fl ow statement / Kontantvloeistaat• Fees / Fooiestruktuur

Tegnies | Technical

• Performance testing / Prestasietoetsing• BLUP• Semen & AI / Semen en KI• Evaluation and inspections / Keuring en inspeksies

Promosie & Bemarking Promotion & Marketing

• Publications / Publikasies• Promotional articles / Promosie artikels• Advertisements / Advertensies• Nampo

Rasbevordering Breed Advancement

• Shows / Skoue• After care / Nasorg• Farmer days / Boeredae• Clubs / Klubs• Sales under the auspices of the Society

/ Veilings onder beskerming van die Genootskap

• Nasionale Veilings

Uitvoerende Komitee Executive Committee

• Administration / Administrasie• Co-ordination / Koördinering• Year programme / Jaar program• Grievance procedures / Griewe prosedures• Disciplinary codes / Dissiplinêre kodes• Offi ce affairs / Kantoor aangeleenthede• Constitution / Grondwet• Contracts / Kontrakte

Raadslede | Council members

ADMINISTRASIE | BEMARKING | VEILINGS: Coena Le RouxFINANSIES: Anne-Mari Le Roux (Gekoöpteer) PROMOSIE | BEMARKING | VEILINGS: Gerrit Erasmus Louresa ErasmusKURSUSSE | PROMOSIE | SKOUE: Willie OosthuizenVEILINGS | SKOUE | BEMARKING: Regina HarmseDAGBESTUUR: Coena Le Roux, Willie Oosthuizen

COUNCIL RAAD

ILE DE F R

AN

CE 2014

8

Die OVERVAAL ILE DE FRANCE KLUB is in Oktober 1995 gestig met 3 Stoet en 2 Kommersieele tellers. Van toe af het die klub met die genade van Bo en toewyding tot huidiglik 10 telers gegroei wat almal ‘n liefde en passie deel vir die sonderse ras.

OVERVAAL ILE DE FRANCE KLUB

Die klub bied jaarliks die OTTOSDAL SKOU, wat gedurende Maart maand plaasvind, aan. Hier kan die telers hul diere met mekaar vergelyk en sodoende terug op die plaas hul diere se tekortkominge gaan regteel.

Met die diere wat jaarliks met rasse skrede verbeter het, kan die telers met trots ‘n jaarlikse veiling (ALREEDS VANAF 1999) aanbied wat oorlaai is met “ELITE” diere wat sorgvuldig geselekteer word deur die telers en keurders om die beste diere in Suid-Afrika aan mede telers beskikbaar te stel. Hierdie veiling vind jaarliks op die eerste Donderdag van Augustus plaas.

KONTAK PERSONE

Yvonne Da� ue • 082 820 5595Sanet van Vuuren • 072 253 6838

KONTAK PERSONE

Yvonne Da� ue • 082 820 5595

OVERVAAL I L E D E F R A N C E K L U B

Kwaliteit is ons trots

Veiling 7 Augustus 2014

VIR ENIGE NAVRAE KAN U DIE VOLGENDE PERSONE KONTAK:

VOORSITTER: SANET VAN VUUREN 072 253 6838ONDER VOORSITTER: GERRIT ERASMUS 082 553 9881SEKRETARESSE: YVONNE DAFFUE 082 820 5595

DIE TELERS SE KONTAK BESONDERHEDESANET VAN VUUREN 072 253 6838GERRIT ERASMUS 082 553 9881MAGDA PIENAAR 082 820 5595COENA LE ROUX 083 657 7592SANETTE GREEFF 082 510 6004WILLIE OOSTHUIZEN 082 452 1520WIMPIE ROSSOUW 083 305 0090HANNO STRYDOM 082 457 9873GERT VAN DER LINDE 079 524 7954BEES LABUSCHAGNE 082 387 5475

Voorgeboortelike

Verliese kan Winsgewende Skaapboerdery Erg Knou

Dr. Jasper Coetzee Pr.Sci.Nat. (Anim.Sci.) Ph.D. (Agric.) Stell. Professionele Veekundige (400328/83)Skaapvoeding- en Bestuurspesialis Konsultant jasperco@iafrica.com | FOTOS: REGINA HARMSE

Die belangrikste oorsake van embrionale en fetale vrektes is endogene en eksogene oorsake. Endogene oorsake is hoofsaaklik chromosoom-abnormal i te i te en hormoonwanbalanse terwyl eksogene oorsake oormatige stres; verkeerde of wanvoeding; te lae voedingspeil (ooie verloor massa) en siektes is. Wanneer ’n embrio of fetus (tot ongeveer Dag 40 van dragtigheid) afsterf, word dit geresorbeer en daarom word dikwels na embrionale en fetale vrektes as resorpsie verwys. Hoewel die meeste van

hierdie verliese die eerste 40 dae van dragtigheid plaasvind (Edey,

1969; Wilkens et al., 1984), kan dit op enige stadium van dragtigheid

plaasvind (Kelly et al., 1990).

Embrionale vrektes

Die eerste 30 dae van dragtigheid word algemeen as die vroeë dragtige stadium beskou

wat in die pre-inplanteringsfase (eerste 15 dae na bevrugting) en die inplanterings- of aanhegtings-fase

(volgende 15 dae) verdeel word. Bevrugte ovums (eiselle) wat die eerste 10 dae van dragtigheid afsterf, vervloei en word

geresorbeer. Embrio’s wat gedurende die aanhegtingfase (vanaf ± Dag 11 tot ongeveer Dag 30 – 34) afsterf, word ook geresorbeer (Schutte

et al., 1986). In Merino-ooie kan embrionale verliese van 7 tot 46 % varieer (Martin et al., 2004). Embrionale verliese by ander skaaprasse is in dieselfde orde (Restall et

al., 1976) is. Die meeste navorsers gee embrionale vrektes as ongeveer 15 tot 30 % aan (Robinson, 1986; MLC, 1988; Cottle, 1991), hoewel hoër verliese (40 – 70 %) onder sekere omstandighede moontlik is (Edey, 1969, 1979; Kelly, 1984). Die meeste van hierdie verliese (bevrugte ovums en embrio’s) is buite die skaapprodusent se beheer, maar deur aandag aan die voeding en bestuur van die ooie gedurende hierdie kritieke periode te gee, kan dit beperk word (MLC, 1988).Die herkenning van dragtigheid by ooie vind ongeveer 12 tot 13 dae na bevrugting by skape plaas (Rowson & Moor, 1967; Cottle, 1991) en 15 tot 17 dae by bokke (Gnatek et al., 1989). Die meeste embrionale vrektes vind gedurende hierdie kritieke periode van dragtigheids-erkenning plaas (Wilmut et al., 1986a; Pope, 1988) en rondom die tyd dat die aanhegting begin (Van Niekerk et al., 1968).

Hoewel dit in die praktyk baie moeilik is om die omvang van embrionale vrektes te bepaal, word dit waargeneem as ’n hoë persentasie ooie wat oorslaan of ’n hoë persentasie ooie wat

Die lae lampersentasie (lammers gebore/ooie gepaar) van ooie in Suid-Afrika is kommer-wekkend, want dit het ’n direkte invloed op die inkomste uit skaapboerdery omdat die beskikbaarheid van surplusdiere vir verkoop

daardeur beperk word. Dit plaas ook ’n geweldige demper op die genetiese verbetering van ’n ooikudde omdat dit streng

seleksie bykans onmoontlik maak weens die beperkte aantal vervangingsdiere (jongooie) wat beskikbaar is. Een van die groot redes, wat egter nie algemeen bekend is nie, vir ’n swak besetting en ’n lae persentasie meerlinge is die afsterwing van bevrugte ovums (eiselle), embrio’s

en fetusse. Embrionale en fetale vrektes is ’n groot oorsaak, nie net van lae reproduksietempo nie, maar ook

van lae winsgewendheid by skape omdat dit ’n versteekte verlies, die sogenaamde onsigbare winsvreter is. Dit het tot gevolg dat meer ooie oorslaan; minder twee- en meerlinge gebore word; laer melkproduksie en stadiger genetiese vordering met ’n gevolglike fi nansiële verlies vir die skaapbedryf (Bilodeau-Goeseels & Kastelic, 2003).

ILE DE F R

AN

CE 2014

1 0

seleksie bykans onmoontlik maak weens die beperkte aantal vervangingsdiere (jongooie) wat beskikbaar is. Een van die groot redes, wat egter nie algemeen bekend is

ILED

EFR

AN

CE

2014

1 0

in die tweede siklus lam (Gunn & Doney, 1975; Rattray, 1992) en ’n lae getal meerlinggeboortes (Robinson, 1986). Indien ’n bevrugte eisel, van ’n ooi wat slegs een bevrugte eisel het, voor Dag 12 afsterf, kom die ooi na 15 tot 18 dae weer normaalweg op hitte. Sy kan dan weer beset raak, maar die meerlinggeboortes neem af (Robinson, 1986; Cottle, 1991) omdat die ovulasietempo met die tweede hittesiklus laer as met die eerste is. Indien slegs een van twee embrio’s afsterf, sal die ooi geboorte skenk aan ’n enkeling wat kleiner (gewoonlik so groot so ’n tweeling: Henderson, 1990) as die gemiddelde van die enkelinge is.

Indien al die embrio’s afsterf nadat die aanhegtingproses reeds ’n aanvang begin neem het, sal die ooi langer as haar normale siklus neem om weer op hitte te kom; minder meerlinge en kleiner lam(mers) met geboorte, as die gemiddelde grootte van die lammers, produseer (Robinson, 1986). Waar embriovrektes

na Dag 12 plaasvind,

neem

dit vir die ooi langer (19 – 33 dae: Edey, 1967) om weer op hitte te kom (vertraagde hittesiklus: Cottle, 1991) en kan dit tot gevolg hê dat die ooi oorslaan omdat as sy te lank neem om weer op hitte te kom, is die ramme reeds uitgehaal. Die verskynsel dat lammers kleiner met geboorte is, gebeur as van die embrio’s na Week 3 afsterf omdat die kotiledons (baarmoederkoeke), waardeur die voedingstowwe aan die embrio voorsien word, van die afgesterfde embrio(s) nie vir die oorblywende embrio(s) beskikbaar is nie en hulle dus minder voedingstowwe ontvang (Robinson, 1986; Tempest, 1990).

Fetale vrektes

Sodra die aanhegting van die embrio voltooi is,

staan dit as ’n fetus bekend. Aanhegting is rondom Dag 30 tot

34 voltooi (Schutte et al., 1986; Cottle, 1991), hoewel sommige navorsers van

mening is dat dit nie volledig voor Dag 50 tot 60 van dragtigheid voltooi is nie (Wimsatt, 1950;

Guillomot, 1995). Vroeë fetale vrektes vind na aanhegting plaas en die dooie fetus kan geresorbeer

of geaborteer word. Embrionale verlies na aanhegting versteur ook die balans van verdeling, in die geval van

meerlinge, tussen die twee baarmoederhorings en die grootte van die oorblywende fetusse wat die variasie in die grootte tussen lammers van dieselfde ooi vergroot (Tempest, 1990). Hierdie verskynsel kan ook wees weens die toevallige en oneweredige verdeling van die aantal kotiledons tussen die onderskeie fetusse in die baarmoeder. Waar een fetus gedurende dragtigheid afsterf, sal die oorblywende fetus(se) met geboorte kleiner wees as die gemiddelde grootte van die lammers met dieselfde geboorte-status.

Austral iese navorsing toon dat fetale

afsterwing op enige stadium gedurende dragtigheid kan plaasvind (Kelly et al.,1990). Fetusse wat vroeg (voor Dag 40 van dragtigheid) afsterf, sal heel waarskynlik nog geresorbeer word. Dikwels word met skandering een groot (normale) en een klein fetus (somtyds lyk dit net soos ’n ronde blasie met vog) waargeneem. Laasgenoemde fetus verdwyn dikwels omdat dit mettertyd geresorbeer word. Indien die nageboorte ondersoek word, word somtyds ’n klein geel/bruin area so groot soos ’n duimnael gevind wat die oorblyfsel is van ’n fetus en sy membrane wat afgesterf het. Soms is die gedeelte van die plasenta wat die afgesterfde fetus gehuisves het liggekleurd. Fetusse wat op ’n later stadium gedurende dragtigheid afsterf, word óf geaborteer óf as ’n dooie mummie gebore, dikwels saam met ’n normale lewendige tweelingmaat (Kelly et al.,1990).

Fetale verliese varieer van 0 tot 15 %, maar kan heelwat hoër (> 33 %) gedurende swak voedingstoestande of hittegolwe wees (Kelly et al.,1990). Plaaslik rapporteer skandeerders fetale verliese wat normaalweg van 1 tot 23 % varieer. Volgens ’n Australiese ondersoek was fetale verliese by ooie met enkelingfetusse relatief min (2 %) terwyl geen fetale vrektes voorgekom het waar ooie met tweelingfetusse op ’n onderhoudsvoedingspeil gevoer is nie. Daarenteen het by 9.7 % van die ooie wat gedurende middragtigheid ondervoed is, fetale vrektes tussen Dag 30 en 95 van dragtigheid en by 4.5 % van die ooie tussen Dag 95 en 140 voorgekom (Kelly et al.,1990).

dus minder voedingstowwe ontvang (Robinson, 1986; ILE D

E F

RA

NC

E 2

0 1 4

1 1

Gevalle van fetale afsterwing wat plaaslik gerapporteer is, is waar 150 Merino-ooie dragtig geskandeer is en waarvan net ses ooie gelam het nadat hulle vir drie warm somersdae gedurende middragtigheid sonder water was. Een van die grootste oorsake van fetale afsterwing is oormatige massaverlies van ooie gedurende middragtigheid veral waar ooie skraal is. Fetale afsterwing van so hoog as 18.8 % (300 van die 1 600 fetusse) het voorgekom in ’n kudde S.A. Vleismerino-ooie waar oormatige massaverlies gedurende middragtigheid plaasgevind het. Waar ooie tydens paring oormatig gehanteer is deur hulle elke vierde dag te kraal en dié wat gedek is oorplaatjies in te sit, was die lampersentasie slegs 65 % teenoor die 90 % van die kontrolegroep-ooie wat nie hanteer is nie. Die besetting van ooie was slegs 65 % nadat hulle vier weke na kunsmatige inseminasie 150 km vervoer is teenoor die kontrolegroepe se 85 tot 90 %. Ooie wat twee weke na die aanvang van die paarseisoen gemikskeer is se

lampersentasie was slegs 50 % teenoor die meer as 100 % van ooie wat nie gemikskeer is nie. Dit

wil voorkom dat ooie wat die hoogste risiko loop om een of meer fetusse onder

ongunstige voedingstoestande te verloor, jongooie (veral dié wat

op 12 maande ouderdom of vroeër gepaar) is, veral dié wat tweelinge verwag en boonop van ’n wolras is. Hoogs produserende ooie (bv. hoë wol- en veselproduserende ooie) is veral gevoelig vir strestoestande. Fetale afsterwing was onderskeidelik 13 en 23 % by jongooie van ’n dubbeldoel- en ’n wolras

op dieselfde plaas (dr. Ian Herbst, persoonlike

mededeling). Indien hierdie diere boonop skraal is, verhoog

dit die risiko verder (Kelly et al., 1990).

Embrionale en fetale vrektes vorm deel van lamvrektes. Fetale vrektes, ook genoem

verdwynfaktor, moet na die lamtyd bereken word. Die verdwyning van fetusse vanaf skandering tot lamtyd,

soos gerapporteer deur produsente en skandeerders, is

’n bewys dat fetale verliese wel voorkom en dat dit ’n wesenlik probleem is. Elke bevrugte ovum, embrio en fetus wat afsterf, is ’n potensiële verlies, afhangend van die bemarkingsmassa en lamprys, van ongeveer R650 tot R900. Die persentasie fetale verliese word bereken as die verskil tussen die potensiële getal lammers aanwesig in die ooie met skandering minus die getal lammers gebore (dood en lewend) gedeel deur eersgenoemde getal potensiële lammers vermenigvuldig met 100. Volgens Nieu-Seelandse bronne behoort fetale verliese vanaf skandering tot lamtyd laer as 2 % te wees (Olivier, 1998). In plaaslike ooikuddes, waar ’n topbestuursvlak toegepas word en voldoende voeding beskikbaar is sodat ooie hulle goeie kondisie met paring (3.5 KT) en teikenmassatoename gedurende middragtigheid handhaaf, is fetale verliese (< 0.5 %) normaalweg nie ’n faktor.

Om die omvang van fetale verliese te bepaal, moet die ooie 42 tot 60 dae nadat die ramme uitgehaal is, geskandeer word (Schutte et al., 1986). Die vroegste wat geskandeer moet word, is 35 tot 40 dae nadat die ramme uitgehaal is (Pincott, 2009). Ervare skandeerders kan dragtigheid by ooie na Dag 40 met 100 % akkuraatheid bepaal en meerlinggeboortes met 95 tot 99 % akkuraatheid tussen Dag 40 en 105 van dragtigheid (Fowler, 1987; Henderson, 1990; Cottle, 1991). Ooie moet met skandering in groepe (droë ooie; ooie met enkelingfetusse; ooie met tweelingfetusse en ooie met drielingfetusse) verdeel word sodat differensiële voeding (voeding volgens behoefte) toegepas kan word. Dragtige jongooie moet egter apart van dragtige volwasse ooie gehou en bestuur word. Om bestuur te vergemaklik, kan van die onderskeie groepe met oorleg bymekaar gevoeg word. Met differensiële voeding kan presisievoeding toegepas word. Dit is die mees koste-doeltreffende en ekonomiese manier om ooie te voer. Alle droë ooie moet onmiddellik na skandering verkoop word en nie vir verdere teling gebruik word nie.

Oorsake van Voorgeboortelike

verliese

(1) Stres

Die oorlewing, groei en ontwikkeling van die embrio en fetus is grootliks afhanklik van sy suksesvolle

aanhegting aan die endometrium (baarmoedervoering of -wand) (Igwebuike, 2009). Stres weens oormatige hantering

(bv. skeer; mikskeer; dip; dosering; enting; skandering; kloue knip; vervoer; langafstand aanjaag); brommeraanvalle; ongure weerstoestande

(baie koud of baie warm) (Henderson, 1990; Tempest, 1990); skielike voeding- of weidingsverandering asook skielike voedingspeilverandering gedurende paring en

die eerste 42 dae na bevrugting kan tot embrionale en fetale verliese aanleiding gee. Enige vorm van stres moet veral die eerste 60 dae van dragtigheid, dus gedurende paring en die eerste 30 tot 42 dae nadat die ramme uitgehaal is (Henderson, 1990), voorkom of beperk word, want dit kan tot embrionale resorpsie en fetale verliese by hoë risikodiere (bv. dié met meerlingfetusse; skraal ooie; jong- en ou ooie) aanleiding gee.Vir maksimum embrionale en fetale oorlewing is die aanbeveling gedurende vroeë

VERVOLG | CONTINUES 14

ILE DE F R

AN

CE 2014

1 2

dragtig-heid, „Stilte asseblief, moenie steur nie!“ (Leese, 2002). Alle aktiwiteite moet tot minstens een maand nadat die ramme uitgehaal is, gestaak word. Ooie moet ook nie kondisie of massa tydens paring en die eerste maand daarna verloor nie aangesien dit ook tot embrionale en fetale verliese aanleiding kan gee. Dit blyk dat hoe langer die stres duur, hoe meer nadelig is dit op embrionale oorlewing (Robinson, 1993; Stubbings, 2000). Indien ooie gekoggel word, sal meer as 90 % van die ooie in die eerste siklus beset raak wat tot gevolg het dat die aanhegtingsproses meestal voltooi is wanneer ooie vir die eerste keer na paring gehanteer word wat dus meehelp om embrionale vrektes te beperk.

Die voorkoms van embrionale abnormaliteite is hoër by ooie wat aan hittestres blootgestel word (Naqvi et al., 2004), veral gedurende die vroeë aanhegtingstadium (Edey, 1976). In warm gebiede kan embrionale verliese so hoog as 25 tot 33 % wees. Onder eksperimentele toestande het 80 % van die bevrugte eiselle gevrek waar ooie direk na paring in ’n vertrek geplaas is waar die temperatuur 36 º C was (Robinson, 1982). Waar ooie ses dae voor paring tot 32 º C verhit is, was die besetting 52 % teenoor die 93 % van ooie wat nie verhit is nie. Waar ooie een dag na paring tot 32 º C verhit is, was die lampersentasie 20 % teenoor 100 % van die ooie wat nie verhit is nie (Becker, 1992). Die embrio is die mees kwesbaarste die eerste drie dae na bevrugting (Stubbings, 2000). Hoë temperatuur tesame met oormatige hantering (bv. aanjaag; bymekaar maak, ensovoorts) is baie riskant en kan hoë vlakke van resorpsie tot gevolg hê (Robinson, 1993) veral as voldoende koel drinkwater nie beskikbaar is nie. Kouestres kan ook fetale afsterwing tot gevolg hê. Twee tot drie weke

nadat die ramme op drie aangrensende plase van dieselfde eienaar uitgehaal is, was daar baie koue weer met

sneeu. Met skandering was daar gemiddeld 36 % droë ooie by die volwasse ooie en

72 % droë ooie by die jongooie wat op 11 maande gepaar is.

(2) Voeding

’n Verlies (afsterwe) van ’n bevrugte ovum (eisel), embrio en fetus kan onder meer deur ’n voedingstekort en/of -wanbalans veroorsaak word. Met wanvoeding (veral ’n proteïentekort) is daar gevind dat tot 55 % van die ooie hulle embrio’s geresorbeer het. Waar ooie voor dekking in ’n swak kondisie (< 2 KP) was en dan te na aan dekking (14 tot 21

dae voor die paarseisoen) oorvoer is, het ’n hoë persentasie embrionale verliese voorgekom. Die voeding van die ooi gedurende vroeë (eerste maand van dragtigheid) en middragtigheid (tweede en derde maand van dragtigheid) is tradisioneel as relatief onbelangrik beskou (Rattray,

1992) en om die rede word ooie dikwels gedurende hierdie stadium soos droë ooie bestuur en behandel. ’n Te

lae voedingspeil gedurende hierdie stadium, wat massaverlies tot gevolg het, kan tot embrionale en fetale vrektes aanleiding gee (Blockey et al., 1974; Rhind et al., 1989). Daarteen vind maksimum embrio-oorlewing plaas indien die voedingspeil net na bevrugting na ’n onderhoudspeil tot die aanvangs van aanhegting (d.i. ± 14 dae na bevrugting) verlaag word (Leese, 2002; Walker, 2003), mits die ooie met paring in ’n goeie kondisie was (Robinson, 1986).

Embrionale oorlewing is met 30 % verlaag waar ooie vanaf twee dae na bevrugting vir 12 tot 14 dae teen ’n hoë peil (tweemaal onderhoudspeil) gevoer is (Cumming et al., 1975; Parr et al., 1987). Na aanhegting moet die voedingspeil weer na 30 tot 50 % bo onderhoudsvlakke verhoog word (Walker, 2003). Soos die voedingspeil afneem, neem die progesteroonvlak toe wat embrionale oorlewing verhoog (Parr et al., 1987). Progesteroon speel ’n sleutelrol in die aanvang en instandhouding van dragtigheid (McKelvey & Robinson, 1986; Parr et al., 1987). Dit is dalk teoreties moontlik om hierdie riglyne te volg waar ooie met sponse gesinchroniseer is, maar met natuurlike paring is dit onmoontlik omdat ooie oor ’n 28 tot 35 dae periode beset raak en gaan die datum waarop die embrio’s aanheg aansienlik verskil.

Die voorkoms van mikotoksiene (bv. afl atoksiene; zearalenoon en ergot) in gemufde voer of weiding kan tot embrionale verliese aanleiding gee (McEvoy et al., 2001).

Lusern- en eenjarige medic-weiding kan onder sekere omstandighede (blaarsiektes a.g.v. virusse en swamme; voorkoms van roes; beskadiging van blare deur luise en insekte; vogtekort; tekort aan fosfaat, swawel en spoorelemente) fi to-estrogene, bekend as koumestrol, afskei. Estrogeniese aktiwiteit is ook in gemufde grasse waargeneem. In Nieu-Seeland is gevind dat ’n swam (Fusarium fungi) op gras kan groei en ’n estrogeniese mikotoksien, zearalenoon, produseer. Hierdie weidings moet, onder sulke omstandighede, tydens die paarseisoen vermy word, want by hoër vlakke van die plantestrogene neem die embrionale mortaliteite toe. Die beste is om voorkomend op te tree. Van die ooie kan weer op hitte kom terwyl ander in teelrus (anestrus) kan gaan. Daar bestaan geen behandeling vir ooie wat geaffekteer is nie. Dit blyk dat die grootste gevaartydperk veral vanaf die blomstadium tot die plante verdroog is en dan wel net wanneer hierdie plante deur swamme, virusse, luise, rooiroes, rooibeen spinnekoppe, ensovoorts beskadig is. Dit wil voorkom asof jongooie meer as volwasse ooie geaffekteer word asook ooie wat ’n kopertekort het. Vermy dus onder hierdie omstandighede hierdie tipe weidings en paar ooie liewers op ander weidings (bv. oesreste of gespaarde veld). Na paring kan hulle weer sonder enige nadelige gevolge hierdie weiding bewei. In Australië is dit ’n algemene praktyk, waar ooie gespons word, om hulle 21 dae voor spons na droë weiding te skuif. Vanaf hierdie stadium kry ooie nie toegang tot groenweiding of lusern nie, maar slegs goeie kwaliteit droë weiding tot na paring.

VERVOLG | CONTINUES 16

kondisie (< 2 KP) was en dan te na aan dekking (14 tot 21 dae voor die paarseisoen) oorvoer is, het ’n hoë persentasie embrionale verliese voorgekom. Die voeding van die ooi

ILE DE F R

AN

CE 2014

1 4

PLAAS PUBLISHINGCommunicators Tydskrifte/Magazines

Boeke/Books

Radio

Veeplaas

Stockfarm

Handelspos

Stud Breeder

AFMA Matrix

Cliftonlaan 217 • Lyttelton • Centurion Privaatsak X2010 • Lyttelton • 0140

Tel: 012 664 4793 • Faks: 012 664 2570

Noëlin du Plessis 082 803 9993 ● noelin@veeplaas.co.za

Tiny Smith 079 768 1599 ● tiny@veeplaas.co.za

Veeplaas/Stockfarm HandelsposDie beste advertensieplatform vir genootskappe,

veilings en stoete.Skakel ons vandag nog vir ‘n spesiale

advertensiepakket met fantastiese afslag en talle voordele.

Veeplaas/Stockfarm Trading PostThe best advertising platform for breeders’

societies, auctions and studs.Phone us today for a special advertising package

with great discount and numerous benefits.

Die paring van ooie op weiding wat goitrogeniese verbindings bevat, soos byvoorbeeld raap, radyse en kool kan tot bloedarmoede aanleiding gee weens ’n geïnduseerde yster- en kopertekort wat weer tot embrionale vrektes op Dag 14 aanleiding kan gee (Robinson, 1993).

Inname van te hoë vlakke van oplosbare (bv. ureum) en degradeerbare proteïen (bv. proteïenryke weidings; weidings wat met hoë vlakke van ureum of KAN bemes is; hoogs degradeerbare proteïenryke grondstowwe soos lupiene, ertjies, sonneblomoliekoekmeel, ensovoorts) kan tot te hoë bloedureumvlakke aanleiding gee wat die oorlewing van sperme, eiselle (ovums) en embrio’s in die baarmoeder verlaag (Bilodeau-Goeseels & Kastelic, 2003). In melkkoeie is gevind dat die reproduksietempo afneem wanneer die bloedureumstikstof-konsentrasie meer as 19 mg BUN/dl is (Elrod & Butler, 1993). By bokke neem aborsies toe as die bloedserumureumkonsentrasie meer as 6 mg/dl is (Mellado

et al., 2004). Pas gebrande veld, waar die diere baie van die as saam met die groen botsels inneem, kan ook tot

aborsies aanleiding gee.

Die essensiële spoorelemente wat bekend is dat hulle embrionale en fetale oorlewing kan beïnvloed, is koper, jodium, yster, mangaan, selenium en sink (Hidiroglou, 1979; Davis & Mertz, 1987) asook kobalt (Rattray, 1992). ’n Tekort aan essensiële spoorelemente, veral selenium (Piper et al., 1980); vitamien A (Robinson et al., 2002) en vitamien E (Robinson, 1986) veroorsaak verskeie reproduksieprobleme (bv. resorpsie, aborsie, doodgeboortes, ensovoorts) (Hidiroglou, 1979; Davis & Mertz, 1987). Subkliniese kobalttekorte gee ook aanleiding tot resorpsies, aborsies en doodgebore lammers (Quirk & Norton, 1987). Kobaltaanvulling moet via lekke vir die volle duur van die dragtigheidsperiode geskied (Fisher & MacPherson, 1991).

(3) Siektes

Verskeie siektes en enting teen die siektes gedurende dragtigheid (bv. Ensoötiese aborsie; Slenkdalkoors; Wesselsbronsiekte; Bloutong; Pasteurella; ensovoorts), veral dié wat koors veroorsaak, asook interne parasietbesmetting (bv. lewerslak) en bosluiskoors kan almal tot embrionale en fetale vrektes aanleiding gee. Die inskakeling van ’n doeltreffende immuniseringsprogram in ’n

skaapboerdery in die Noord-Kaap het die verdwynfaktor, soos bereken van skandering tot stertsny (sluit dus embrionale, fetale en lamvrektes in), vanaf 35 % tot 16 % verlaag (Dr. Dave Midgley, persoonlike mededeling).

(4) Ander

By jongooie wat op ’n baie vroeë ouderdom, byvoorbeeld 6 tot 8 maande ouderdom, gepaar word, is embrionale vrektes baie hoog weens die onvermoë van die bevrugte eiselle om tot die aanhegtingstadium te ontwikkel (Stubbing, 2000). Embrionale vrektes is ook hoër by jongooie as by volwasse ooie (Quirke et al., 1983). Fetale vrektes by jongooie (13 en 23 %), van onderskeidelik ’n dubbeldoel- en ’n wolras, was hoër as by die onderskeie volwasse ooie (3 en 8 %) op dieselfde plaas (Dr. Ian Herbst, persoonlike mededeling). Embrio’s van veral jong- en ou ooie, wat in ’n swak kondisie met paring is, loop ’n hoë risiko om te vrek indien hierdie ooie op ’n lae voedingspeil na bevrugting is (Robinson, 1986). Betekenisvolle hoër embrionale vrektes (50 vs. 15 %) het by maer ooie (1.5 KP) as by ooie in ’n goeie kondisie (3 KP) voorgekom (Gunn et al., 1972). Meer embrionale vrektes kom ook voor by ooie wat oorvet (> 4 KP) is (Rhind et al., 1984) asook by ooie met meer as een embrio.

Embrionale vrektes is ook hoër waar ooie buite (d.i. Julie tot Januarie) die aktiewe teelseisoen gepaar word (Ashworth et al., 1989) en ook wanneer ooie korter as sewe weke na lam gepaar word (Robinson, 1993). Embrionale oorlewing kan steeds met ongeveer 20 % verlaag word indien die ooie op hierdie stadium (sewe weke na lam) gepaar word en die lammers nog steeds aan die ooie suip (Quirke et al., 1981).

Ongeveer 5 tot 10 % van die embrionale vrektes kan weens genetiese oorsake (chromosoom-abnormaliteite) wees (Long & Williams, 1980; Robinson, 1993). Embrionale en fetale vrektes asook aborsies kan ook plaasvind weens ontsteekte baarmoeders en beskadigde baarmoederslymvliese asook metaboliese siektes (bv. suurpens, domsiekte, ensovoorts).

Daar is ook aanduidings dat sekere doseermiddels, wat verwant is aan benzimidasole groep, toksies vir die embrio’s kan wees indien dit op Dag 12 van dragtigheid gedoseer word (Plant, 1981b).

kan almal tot embrionale en fetale vrektes aanleiding gee. Die inskakeling van ’n doeltreffende immuniseringsprogram in ’n skaapboerdery in die Noord-Kaap het die verdwynfaktor, soos bereken van skandering tot stertsny (sluit dus embrionale, fetale en lamvrektes in), vanaf 35 % tot 16 % verlaag (Dr. Dave Midgley, persoonlike mededeling).

ILE DE F R

AN

CE 2014

1 6

Riglyne vir beperking van voorgeboortelike verliese

Die volgende riglyne moet gedurende die paarseisoen en minstens die eerste maand nadat die ramme uitgehaal is, gevolg word om voorgeboortelike verliese te beperk:

· Goeie bestuurs- en voedingspraktyke kan nie oorbeklemtoon word nie. Embrionale vrektes neem af soos die kondisie van die ooie met paring verbeter. Die laagste embrionale vrektes kom voor waar ooie in ‘n goeie kondisie met die aanvangs van die paarseisoen is en wat voor paring goed gevoer is (Gunn & Doney, 1975), m.a.w. prikkelvoeding ontvang het. Vir maksimum embrionale oorlewing moet ooie, wat in goeie kondisie (3 – 3.5 KP) met paring is, op ‘n onderhoudsvlak gedurende die eerste maand van dragtigheid gevoer word (Robinson et al., 2002). Om embrionale resorpsie te beperk, moet die voedingsriglyne in die artikel oor “Deurbraak met prikkelvoeding” gevolg word. Fetale verliese kan beperk word deur die voeding- en bestuursriglyne te volg wat in die artikel “Verontagsaming van kritieke voedingsbestuurriglyne gedurende eerste 90 dae van dragtigheid kan skaapprodusente duur te staan kom” aanbeveel word.

· Spuit ooie vier weke voor paring met Multimin (G 1853) en doseer hulle terselfdertyd met ‘n Vitamien A & E-preparaat.

· Volg ‘n doeltreffende siektevoorkomende (immuniseringsprogram) asook ‘n interne en eksterne parasietbeheerprogram. Ooie moet vier weke voor die paarseisoen met ‘n Ensoötiese aborsie-entstof gespuit word.

· Hou ooie rustig en staak alle aktiwiteite gedurende die paarseisoen en die eerste paar weke (± 4 – 6 weke) nadat die ramme uitgehaal is om embrionale en fetale vrektes te beperk (Henderson, 1990).

· Gebruik koggelramme, want dit sal verseker dat meer as 90 % van die ooie in die eerste siklus beset raak en gevolglik behoort die aanhegting van die embrio al voltooi te wees wanneer met die hantering (bv. dosering, enting, skandering, ensovoorts) van die ooie, ‘n maand nadat die ramme uitgehaal is, begin word.

· Ooie mag nie tydens paring en die eerste maand na die ramme uitgehaal is, uitgehonger (bv. oornag gekraal) word nie.

· Voorsien skaduwee (in die vorm van bome of skadunet) as die dagtemperatuur meer as 28 ° C, maar defi nitief as dit meer as 32 ° C is.

· Ooie moet altyd vrylik toegang tot skoon en goeie gehalte drinkwater hê wat so na as moontlik aan die skaduwee moet wees. Baie brak- en soutwater verhoog die hittespanning wat die risiko vir embrionale en fetale verliese verhoog.

· Skandeer ooie ongeveer 42 dae nadat die ram uitgehaal is en skei ooie in minstens drie groepe (ooie met enkelingfetusse; ooie met tweelingfetusse; ooie met drielingfetusse) en pas differensiële voeding (d.i. voeding volgens behoefte) toe. Jongooie moet apart van volwasse bestuur word. Alle droë ooie moet onmiddellik na skandering bemark word. As alternatief kan droë ooie na ‘n kruisteeltkudde geskuif word, maar met hulle eerste mislukking (nie ‘n lam speen nie) moet hulle summier geprul word.

Aanbevole byvoeding en voedingspeil

Die belangrikste voedingsbestuuraspekte waarop gedurende vroeë (eerste maand van dragtigheid) en middragtigheid (tweede en derde maand van dragtigheid) gefokus moet word, is:· Verseker eerstens dat alle ooie in ‘n

uitstekende kondisie (3.5 KP op ‘n skaal van 5) met paring is. Gedurende die eerste maand van dragtigheid moet volwasse ooie hulle massa handhaaf terwyl jongooie ongeveer 70 tot 180 g/ooi/dag in massa moet toeneem (NRC, 2007). Weens die risiko van resorpsie mag ooie nie gedurende vroeë dragtigheid geweeg word nie. Waar koggelramme gebruik word, kan die voedingspeil van die prikkellek vir volwasse ooie teen die vierde week van die paarseisoen na 250 g/ooi/dag en die volgende week na 200 g/ooi/dag verlaag word. Laasgenoemde is onderhoudvoedingspeil en behoort voldoende vir vroeë dragtige volwasse ooie te wees, totdat die ramme uitgehaal word, indien daar voldoende weiding beskikbaar is. Vir jongooie word die prikkellek, totdat die ramme uitgehaal word, teen dieselfde vlak (300 g/ooi/dag), as vir prikkelvoeding, voorsien om bogenoemde teikenmassatoenames te handhaaf.

· Gedurende die tweede en derde maand van dragtigheid moet volwasse ooie met enkelingfetusse ± 50 g/dag; dié met tweelingfetusse ± 80 g/dag; dié met drielingfetusse ± 100 g/dag in massa toeneem. In die geval van jongooie is die onderskeie massatoenames ongeveer 100; 110 en 140 g/dag (NRC, 2007). Voedingspeile vir die onderskeie groepe ooie kan eers aangepas word na skandering.

· Indien die dragtige ooie nie in staat is om hulle teikenmassatoename op die beskikbare weiding te handhaaf nie, skakel wanneer die ramme uitgehaal word oor na ‘n geskikte onderhoudslek (lekresepte is op aanvraag beskikbaar).

· Indien die droë weiding skaars is of as die aanbevole onderhoudslekke nie die voorgeskrewe massatoenames, veral in die geval van jongooie, handhaaf nie, moet ‘n geskikte produksielek (resepte is op aanvraag beskikbaar) voorsien word.

Samevatting

Embrionale en fetale verliese varieer aansienlik binne en tussen kuddes asook van jaar tot jaar. Die probleem is egter dat hierdie verliese ongesiens verby kan gaan sonder dat die produsent daarvan bewus is en

daarom moet dit elke paarseisoen gemonitor word. Fetale verliese (verdwynfaktor) kan slegs met behulp van skandering bepaal word. Daarom moet ooie geskandeer word, want dit speel ‘n noodsaaklike en onontbeerlike rol in winsgewende skaapboerdery. In gevalle waar die verdwynfaktor meer as 2% is, moet aanpassings in bestuurs- en/of voedingspraktyke gemaak word. Die vertrekpunt om fetale verliese te beperk, is om te sorg dat die ooi reeds met paring in ‘n uitstekende kondisie (3.5 KT) is; geskikte lekke te voorsien sodat ooie hulle voorgeskrewe massatoename handhaaf; alle stresvolle aktiwiteite en hantering gedurende paring en minstens die eerste maand na die ramme uitgehaal is te staak; ‘n doeltreffende interne en eksterne parasietbeheerprogram asook immuniseringsprogram te volg; voldoende skaduwee en drinkwater in warm maande en skuiling teen ongure weer te voorsien.

ILE DE

FR

AN

CE

2

0 1 4

1 7

Onbeperkte suip gedurende die eerste dag na geboorte, veral die eerste ses uur, is van kritieke belang vir die lam om sy ma te leer ken. Lammers wat verhinder is om die eerste ses uur na geboorte te suip, was nie in staat om hulle moeders 24 uur na geboorte uit te ken nie omdat die bindingsproses nog nie plaasvind gevind het nie (Goursaud & Nowak, 1999) met gevolglike hoë lamvrektes. Indien die lam nie binne die eerste drie uur na geboorte suip nie, neem sy speensoekaktiwiteit

af asook die ooi se belangstelling in die lam (Cottle, 1987 & Holst, 1997).

Suiging en die inname van bies gedurende die eerste ses uur

na geboorte speel ‘n wesenlike rol in die binding van die lam aan die ooi (Nowak et al., 1997; Goursaud & Nowak,

1999) en die handhawing van die moederlike gedrag deur die ooi (Rosenblatt & Siegel, 1981). Hierdie bindingsproses asook die handhawing van die moederlike gedrag word benadeel in die geval van ooie met ‘n lae melkproduksie (Dwyer et al., 2003). ‘n Pasgebore lam vorm slegs ‘n band met die ooi wat hom laat suip het (Nowak et al., 1997). Wanneer ‘n lam begin suip, word die hormoon oksitosien deur die ooi vrygestel om die melk af te skei. Die hormoon oksitosien induseer moederlike gedrag (Keverne & Kendrick, 1992) en instink wat dan die binding van die ooi se kant laat plaasvind. Die vermoë van ‘n lam om sy ma te herken, word deur die teenwoordigheid van bies in die lam se pens aangehelp (Goursaud & Nowak, 1999). Navorsing toon dat ‘n lam wat die eerste ses uur na geboorte in totaal 100 ml biesmelk met vier suippogings ingeneem het, dit as ‘n

voldoende “beloning” beskou om met die spesifi eke ooi te bind.

Dit wil voorkom asof die inname van biesmelk ‘n meganiese stimulering veroorsaak

deurdat die maag opswel wat dan waarskynlik senuwees prikkel waardeur die lam dan ‘n band met die ooi ontwikkel. Dit wil voorkom of die hitte-gevoelstimuli (bv. lek van die lam en nabyheid van die moeder) die eerste twee tot drie uur na die geboorte van die lam nie vir die lam voldoende is vir die ontwikkeling van ‘n voorkeur verhouding (d.i. ooi-lamband) met sy moeder nie en dat die teenwoordigheid van biesmelk in die maagdermkanaal gedurende die eerste ses uur na geboorte noodsaaklik is (Goursaud & Nowak, 1999). Om dus sterk en volledige binding te bewerkstellig, moet die ooi eerstens voldoende bies vir haar lam(mers) met geboorte beskikbaar hê en tweedens moet die lam(mers) die geleentheid gegun word om so gou moontlik na geboorte voldoende bies in te neem. Dit blyk dus dat ‘n volpens en bies die twee belangrikste faktore is wat die binding tussen die ooi en haar lam(mers) bepaal (Val-Laillet et al., 2004).

BINDING VAN

ooi en lam

Dr. Jasper CoetzeeJasper Coetzee ConsultingPr.Sci.Nat. (Anim.Sci.) Ph.D. (Agric.) Stell.Professionele Veekundige (400328/83)Skaapvoeding- en Bestuurspesialis KonsultantAdres: Posbus 12022, Die Boord, 7613 E-pos: jasperco@iafrica.com Sel: 076 846 8800

Foto

: Reg

ina

Har

mse

ILE DE F R

AN

CE 2014

1 8

Suiging en die inname van bies

ILED

EFR

AN

CE

2014

1 8

www.voermol.co.zaVoermol SS 200, Regnr. V8592, (Wet 36/1947). Registrasiehouer: Voermol Voere (Edms) Bpk., Posbus 13, Maidstone, 4380.

Vir meer inligting skakel 083 456 3636 of stuur 'n e-pos aan info@voermol.co.za

VOERMOL SS 200

• Moeitevryen kostedoeltreffend

• 'nAfrondingskonsentraatvir lammers, skape en bokke

• Bevorderinname vanweë smaaklikheid

• Verbetervoeromset

• Bevathoëkwaliteitnatuurlike proteïenbronne

• Helpomkoksidiose en blaassteenvorming te beperk

Die wenkonsentraat vir winsgewende skaapafronding

Lammers wat kruipvoeding ontvang, sal minder speenskok ervaar en maak dit moontlik om lammers alreeds op 72 dae ouderdom te speen. Waar lammers op 100 dae gespeen word, sal kruipvoeding verseker dat lammers se speenmassa minstens 45 %, maar verkieslik 50 % van hulle volwasse massa is. Lammers wat kruipvoeding ontvang, kan 10 tot 20 % swaarder met speen wees en vroeër bemark word terwyl ‘n groot persentasie lammers direk van die ooie op drie tot vier maande ouderdom bemark kan word. Sogende lammers wat direk van die ooie bemark word, het ‘n baie hoë uitslagpersentasie (> 50 %), dit is ook nie ongewoon om ‘n uitslagpersentasie van tussen 51 en 53% by Ile de France lammers te kry nie.

Nog ‘n direkte voordeel is dat die ooi haar kondisie beter sal hou en vinniger weer gepaar kan word, wat haar lampersentasie positief sal beïnvloed.

Die ekstra gewigstoename hou groot ekonomiese voordeel in vir lammers wat in ‘n vroegspeen stelsel bestuur word.

‘n Ooilam wie se moeder goeie voeding voor lam tot speen ontvang het asook die ooilam self tot op 14 weke ouderdom, maar verkieslik tot geslagsrypheid (sonder om vet te voer) sal maksimum ontwikkeling van die toekomstige reproduksiepotensiaal van die ooilam verseker. Spiersel-vermeerdering by lammers vind tot op drie maande ouderdom en spiergroei tot op ongeveer nege maande ouderdom plaas. Die maksimering van beide verhoog die karkaswaarde van slaglammers en die uiteindelike volwasse grootte van jong ramme asook jong ooie, wat in laasgenoemde geval verhoogde leeftydproduksie enleeftydreproduksie tot gevolg het.

Verskeie kruipvoermengsels:

· 150 kg Voermol SS 200 + 175 kg Voermol Procon + 40 kg Voermol Melassemeel + 625 kg gemaalde mielies

· 150 kg Voermol SS 200 + 150 kg Voermol Procon + 600 kg gemaalde mielies of heel garspitte + 100 kg lusern

· 100kg BioMinerale Vetmeskonsentraat 40 + 700kg gemaalde mielies + 80kg melassemeel + 120kg lusern

· KruippilleKruipvoer moet ad lib. vanaf 10 dae

ouderdom tot ongeveer twee weke na speen gevoer word. Innames sal varieer na gelang van hoeveelheid weiding, die kondisie van die ooi en die aantal lammers per ooi. Om inname te verseker is dit belangrik dat die voer altyd vars en droog moet wees...

Volgens dr. Jasper Coetzee het jong lammertjies uiters doeltreff ende voeromsetting. Daarom moet alles moontlik gedoen word om te verseker dat die Ile de France lam dan ook volgens sy maksimum genetiese groeipotensiaal groei. Die twee hooff aktore wat die groei van sogende lammers op weiding beperk, is die onvermoë van die lam se rumen om die

weiding doeltreff end te benut en die lam se relatief klein rumengrootte wanneer weiding met ‘n hoë voginhoud bewei word (Joyce & Rattray, 1970). Die voorsiening

van kruipvoer aan sogende lammers is ononderhandelbaar vir winsgewende skaapproduksie.

Ekonomiese VOORDELE VAN kruipvoer…

D

ie Il

e de

Fra

nce

het d

ie g

enet

iese

pot

ensi

aal o

m v

inni

g en

doel

tref

fend

te g

roei

– R

CH b

oer m

et d

ie ra

s wat

die

vin

nigs

te, d

ie sw

aars

te o

p di

e sk

aal w

eeg

R

CH IL

E DE

FRA

NCE

STO

ET

Regi

na H

arm

se

072

270

3461

regi

na@

rchi

lede

fran

ce.co

.za

ww

w.rc

hile

defr

ance

.co.za

ERM

ELO

Vweiding doeltreff end te benut en die lam se relatief klein rumengrootte wanneer weiding

ILE DE F R

AN

CE 2014

2 0

D

ie Il

e de

Fra

nce

het d

ie g

enet

iese

pot

ensi

aal o

m v

inni

g en

doel

tref

fend

te g

roei

– R

CH b

oer m

et d

ie ra

s wat

die

vin

nigs

te, d

ie sw

aars

te o

p di

e sk

aal w

eeg

R

CH IL

E DE

FRA

NCE

STO

ET

Regi

na H

arm

se

072

270

3461

regi

na@

rchi

lede

fran

ce.co

.za

ww

w.rc

hile

defr

ance

.co.za

ERM

ELO

ILE DE F R

AN

CE 2014

2 2

VO

ED

ING

VA

N S

TO

ET

DIE

RE

VO

ED

ING

VA

N S

TO

ET

DIE

RE

Rantsoene vir stoetdiere moet dus so geformuleer word dat jong aanteeldiere goed kan uitgroei wat optimale testisgroei en -ontwikkeling sal verseker. Diere moet verkieslik nie te veel vet aansit nie aangesien dit vrugbaarheid negatief kan beïnvloed weens te hoë vlakke van vetneerlegging op die geslagsdele. Stoetdiere wat gewoonlik oor ‘n langer periode gevoer word, op veral rantsoene wat hoë energievlakke bevat, kan verskeie probleme ontwikkel soos:

• Te hoë vetneerslag op geslagsdele wat vrugbaarheid nadelig kan beïnvloed;• Tiamientekorte (Vitamien B1) weens te hoë styselvlakke wat kan lei tot blindheid;• Nierstene weens ‘n wanbalans in minerale en te hoë styselvlakke; en• Abnormaliteite in bouvorm.

Die ideale stoetveerantsoen is spesiaal geformuleer en moet aan die volgende vereistes voldoen:

• Akkurate formulering in terme van energievlak en -tipe (stysel, suiker of vet);• Eff ektiewe veselvlakke vir goeie rumengesondheid;• Voorkom bouvormprobleme deur die energie, proteïen-, vitamien- en mineraalinhoud so te

formuleer dat die diere ‘n gematigde groeitempo sal handhaaf;• Goeie kwaliteit natuurlike proteïenbronne, geen ureum, wat goeie spierontwikkeling sowel

as hoë vrugbaarheid verseker sonder oormatige vetaanpakking;• Optimale verbyvloei proteïenverhoudings; en• Insluitings van buff ers om suurpens te voorkom asook ammoniumchloried vir die

voorkoming van nierstene.

Dit is dus belangrik om diere voor seleksie nie op ‘n te hoë voedingspeil te voer nie. Na seleksie kan die voedingspeil verhoog word. Diere wat oor langer periodes (vier tot ses maande) gevoer word moet aanvanklik op ‘n hoër proteïenrantsoen met laer energievlakke begin en kan nader aan die veilingstyd oorgeskakel word na ‘n hoër energie en ‘n laer proteïenrantsoen.

stoetdierestoetdierestoetdiereARTIKEL GESKRYF DEUR BEYERS MALLO - (VOEDINGSKUNDIGE)

Die voeding van stoetdiere stel unieke vereistes aan stoetboere en voedingkundiges.

Waar die fokus in die voerkraal op maksimale groei in terme van spiermassa en vetneerlegging is, is die

fokus by stoetdiere om optimale spiergroei en karkasontwikkeling te verseker.

STOET NR: 6052235IDF KUDDEKENMERK:

Gert van der Linde

079 524 7954Wheatlands, Mareetsane

Seuns op100 dae

Dogter

Seun

VA 11 077 “DRIES”OTTOSDAL

GROOTKAMPIOEN 2013 & 2014

VOEDING VAN

STOET NR: 6052235IDF KUDDEKENMERK:

Gert van der Linde

079 524 7954Wheatlands, Mareetsane

Seuns op100 dae

Dogter

Seun

VA 11 077 “DRIES”OTTOSDAL

GROOTKAMPIOEN 2013 & 2014

Die primêre voordeel van die Wet is dat dit die potensiaal het om stoetteling en die genetiese verbetering van diere te orden en toe te sien dat die stoetbedryf geloofwaardig is.

Sekondêr het dit die groot voordeel dat die beskikbaarstelling van verbeterde genetiese materiaal deur die stoetbedryf aan die breër kommersiële veebedryf, volhoubare boerdery en voedselsekerheid in die hand werk.

Van die regulatoriese aspekte wat die Wet aanspreek om die stoetbedryf te orden, is onder andere dat die Wet bepaal dat ’n ras slegs ʼn “Ras” is as dit as sulks deur die Registrateur verklaar is en in die Staatskoerant afgekondig is. ’n Verklaarde ras se lede kan dan aansoek doen by die Registrateur om ’n Telersgenootskap te stig. Sonder maatreëls om rasse in stand te hou, sal die unieke ekonomies belangrike eienskappe wat juis die verskille tussen rasse regverdig, tot niet gaan wat ‘n direkte invloed op die produksiepotensiaal van die

breër veebedryf sal hê. Dit is ‘n Telersgenootskap wat verantwoordelik is daarvoor dat daar ‘n sinvolle

teeltbeleid in plek is wat die produksiepotensiaal van die ras tot gevolg sal hê.

Dit Wet bepaal verder dat slegs ’n geregistreerde Registrerende Owerheid diere kan registreer as stoetdiere en

geverifi eerde stambome en registrasiesertifi kate uitreik.

SA Stamboek word in die Wet beskryf as synde ’n Registrerende Owerheid te wees, aangesien Stamboek dit reeds sedert 1905 is. Stamboek is dan ook die enigste Registrerende Owerheid wat as sulks in die Wet vermeld word.

Die Wet maak egter voorsiening daarvoor dat ’n Telersgenootskap of groep Telersgenootskappe kan aansoek doen om te registreer as Registrerende Owerheid en hul eie registrasies te doen. Om te registreer as Registrerende Owerheid moet so ’n Telersgenootskap(pe) bewys kan lewer dat hulle oor die nodige diere-aantekening-programme beskik wat aan internasionale standaarde voldoen.

Verder bepaal die Wet dat daar slegs een Telersgenootskap per verklaarde ras kan wees en slegs een Registrerende Owerheid per Telersgenootskap. Dit beteken dat een deel van die telers van ’n Telersgenootskap nie van een Registrerende Owerheid se dienste gebruik kan maak en ’n ander groep telers van ’n ander Registrerende Owerheid nie.Dit is dus duidelik dat slegs die diere van telers wat lid is van ‘n Telersgenootskap en wat by ‘n Geregistreerde Registrerende Owerheid aangeteken is volgens die rasstandaarde van die betrokke Telersgenootskap, geregistreer of stoetdiere is. Ander diere met ‘n soortgelyke rassamestelling is kommersiële diere en kan wetlik slegs aanspraak maak om ‘n “tipe” van die betrokke ras te wees.

SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n SA STAMBOEK EN DIE BETEKENIS VAN ‘n

“GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE “GEREGISTREERDE DIER”DIER”

Dr Pierre van Rooyen10 Januarie 2014

Die Suid-Afrikaanse veebedryf is in ʼn voordelige posisie siende dat ons ʼn Diereverbeteringswet,

1998 (Wet 62 van 1998) het, wat diereteling onder die sambreel van die stoetbedryf, die identifi kasie van stoetdiere, invoer van

genetiese materiaal, uitvoer ten opsigte van landrasse, die hantering van semen en embrio’s en die organisatoriese aspekte rakende Telersgenootskappe en Registrerende Owerhede, reguleer.

Die Registrateur van Diereverbetering is verantwoordelik om die Wet toe te pas en die uitvoering daarvan te bestuur.

VERVOLG | CONTINUES 26

genetiese materiaal, uitvoer ten opsigte van landrasse, die hantering van semen en embrio’s en die organisatoriese

ILE DE F R

AN

CE 2014

2 4

As Registrerende Owerheid, bied SA Stamboek die volgende:

1. Eerstens is dit belangrik om daarop te let dat telers nie Stamboek se lede is nie. ’n Telersgenootskap wat van Stamboek se dienste gebruik maak, is Stamboek se lid en die Genootskap se telers is deelnemers aan Stamboek se dienste.

2. Stamboek is ’n privaat, nie-wins diere-aantekening organisasie wat aan sy lede behoort. Van die 73 Telersgenootskappe in Suid-Afrika, is 64 lid van Stamboek.

3. ’n Telersgenootskap het vir elke 100 of gedeelte van 100 lede, ’n verteenwoordiger op die Algemene Jaarvergadering. Hierdie Telersgenootskap verteenwoordigers kies die Raad van agt en hulle verteenwoordig dus nie hul ras of Genootskap nie, maar die stoetbedryf.

4. Die Hoofbestuurder van Stamboek is direk verantwoordelik aan die Raad en besluite kan derhalwe vinnig en effektief geneem word. Die struktuur het tot gevolg dat alle lede (Telersgenootskappe) en dus telers, deur hul Genootskap direkte inspraak het in hoe hulle sake by Stamboek bedryf word. Die lede keur die begroting en fooie goed.

5. Telersgenootskappe (lede), behou hul volle outonomiteit en identiteit. Stamboek meng nie by die huishoudelike sake van Genootskappe in nie en pas slegs Genootskappe se minimum rasstandaarde toe, soos in hul Grondwette vervat. Stamboek sal wel op versoek by hul Grondwette en algemene sake betrokke raak en raad gee om te verseker dat dit aan die vereistes van die Wet en Stamboek se eie Grondwet voldoen. Verder kan Stamboek se Veekundiges hulp verleen met die saamstel van teeltbeleide en Veekundige advies gee soos benodig.

6. Stamboek is sedert 1905 ’n Registrerende Owerheid wat die geboortes, ouerskappe en eienaarskap van teeldiere aanteken en stambome bou. Tradisioneel is die ander been van diere-aantekening, naamlik die aantekening van die produksie-prestasie van diere, deur ander instansies hanteer. Sedert Januarie 2012, bied Stamboek nou ook dienste aan ten opsigte van produksie-meting en aantekening,

vir alle spesies. Die volle spektrum van diere-aantekeningdienste dus in ’n een-stop diens. So doen Stamboek die aantekening van stambome en alle meetbare produksie-eienskappe en kan al hierdie gegewens deur Stamboek se Genetici verwerk word in Teelwaardes wat die produksiepotensiaal van diere voorspel. Hierdeur kan telers hul geneties meerderwaardige diere identifi seer en selekteer vir volhoubare kuddeverbetering.

7. SA Stamboek is ’n volle lid van ICAR (International Committee for Animal Recording). ICAR lê internasionale standaarde neer vir die aantekening van diere se registrasie- en produksiedata. Om te bepaal of hierdie aantekening op standaard is, bied ICAR ’n diens vir akkreditasie aan. Dit behels dat internasionale wetenskaplikes jou stelsels en prosedures ten volle nagaan. Van die 69 lede van ICAR, is Stamboek een van die 47 lede wat akkreditasie het. Dit beteken dat al Stamboek se dienste, verslae en sertifi kate, internasionaal erken word.

SA Stamboek is ingestel op dienslewering. Dit is moontlik weens die kundigheid van en toewyding, waarmee sy personeel hul werk doen.

Stamboek se span veekundiges geniet internasionale erkenning en dien op verskeie van ICAR se werksgroepe.

Stamboek se Afdeling: Produksiemeting het, afgesien van die nege Tegniese Adviseurs in verskillende streke in die land, ook ’n span van die mees ervare genetici, vier met PhD’s in genetika, wat verantwoordelik is vir die genetiese analises (BLUP teelwaarde ontledings) vir al die verskillende Telersgenootskappe.

Stamboek se Logix diere-aantekeningstelsel is dinamies en word voortdurend aangepas om by die nuutste tegnologie en veekundige bevindinge by te bly. Verder sorg die vyf voltydse programmeerders dat Genootskappe en telers se behoeftes en versoeke aandag kry en nuwe verslae word gereeld bygevoeg.

Omkeertye is van die uiterste belang en telers se probleme en versoeke kry onverwyld aandag. Stamboek het ten doel om in die hele diere-aantekening aksie met al sy fasette te voorsien sodat Telersgenootskappe gerus kan wees dat hul lede en die ras se data veilig is en aan streng integriteitsvereistes voldoen. Sodoende is Genootskappe se personeel vry om al hul aandag aan rasverbetering en raspromosie te wy, terwyl hulle deur Logix, 24 uur per dag toegang het tot al hul lede se data en verslae asof dit in hul eie kantoor verwerk is.

Netso het telers ook 24-uur toegang tot al hul data deur Logix. Hierdie navraagprogram bied ’n reeks reproduksie- en produksieverslae, nageslagopsommings, stambome, kuddelyste, ens., vir kuddes, individuele diere en rasse, aan. Hierdie verslae dien as waardevolle hulpmiddels vir telers en Genootskappe om teeltbeleide saam te stel en diere te selekteer.

Stamboek is die eiendom van die veeboere en staan in diens van die Stoetbedryf en deur die stoettelers, ook van die kommersiële veebedryf in geheel.

VOOR: C H W Simkin (Vise-President), C Uys (President),

Dr P van Rooyen (Hoofbestuurder)AGTER: S F Wasserfall (Tesourier), P A Barnard, M D Serapelwane,

M D Burger, J F L Kruger, Dr J Jooste

6. Stamboek is sedert 1905 ’n Registrerende Owerheid wat die geboortes, ouerskappe en eienaarskap van teeldiere aanteken en stambome bou. Tradisioneel is die ander been van diere-aantekening, naamlik die aantekening van die produksie-prestasie van diere, deur ander instansies hanteer. Sedert Januarie 2012, bied Stamboek nou

ILE DE F R

AN

CE 2014

2 6

Its broader objectives are to empower breeder societies by:

· keeping reliable, trustworthy records of pedigrees, breed information and to issue authentic registration certifi cates accepted as per international standard, on behalf of a breeder society.

· on behalf of the breeders society enforce the breed standards

· motivating breeders to strive to the genetic improvement of recorded animal’s production potential as well as to stimulate purity and accept breed principals

· to make available procedures and data from international standards

· to protect and promote the general interests of stud breeders and breeder societies

· to promote the use of registered animals in breeding projects in the animal industry and to promote the export of registered animals, semen and embryos

· to ensure that the integrity of the data basis is undisputable, and

· to provide technical and advisory service to breeder societies and their members.

As a registered authority it is the responsibility of SA Stud Book to ensure that all registered and recorded animals comply with the minimum breed standards.

S.A. Stamboek se breë doelstellings is om telersgenootskappe te bemagtig deur:

· Betroubare rekordhouding van stambome en teelt inligting, en die uitreiking van outentieke registrasiesertifi kate namens die telersgenootskappe volgens aanvaarbare internasionale standaarde.

· Ras standaarde namens die telersgenootskappe toe te pas

· Die betrokke telersgenootskappe en hulle lede te motiveer tot die genetiese verbetering van hul aangetekende diere se produksiepotensiaal, die bevordering van rassuiwerheid en aanvaarde teelt beginsels

· Prosedures en data van internasionaal aanvaarbare standaarde beskikbaar te stel

· Die gemeenskaplike belange van stoettelers en telersgenootskappe te beskerm en te bevorder

· Die gebruik van geregistreerde diere as teel ouers te bevorder in die breër veebedryf die uitvoer van geregistreerde diere, semen en embrio’s te bevorder

· Die instandhouding van ‘n databasis waarvan die integriteit onbetwisbaar is, en

· Tegniese en raadgewende dienste te lewer aan telersgenootskappe en hul lede.

As registrerende owerheid is dit S.A. Stamboek se verantwoordelikheid om toe te sien dat alle aangetekende diere aan die minimum ras standaarde voldoen.

The Act defi ne that registration certifi cates

may only be issued by a registration authority.

SA Stud Book is an association of breeder

societies with the main objective to assist these

societies to reach their goals. S.A. Stud Book’s mission is to play a role in the genetic improvement of all animals in South Africa.

Die Wet bepaal dat ‘n registrasiesertifi kaat

slegs deur ‘n geregistreerde owerheid uitgereik mag word. S.A.

Stamboekvereniging is ‘n vereniging van

telersgenootskappe met die basiese doel om hierdie genootskappe in staat te stel om hulle

doelwitte te bereik. S.A. Stamboek se missie is juis om ‘n beduidende

rolspeler in die genetiese verbetering van diere in

Suid Afrika te wees.

S.A. Stamboek se

ILE DE F R

AN

CE 2014

2 8

By die aantekening van diere is dit noodsaaklik om daarop te let die die integriteit van die data en die kwaliteit van die verslae aan telers enersyds afhang van die registrerende owerheid se stelsels, prosedures en verifi kasies, en andersyds van die kwaliteit van die rou data wat die teler verskaf. Die teler het dus ook ‘n verantwoordelikheid om te sorg dat die data wat ingestuur word voldoen aan die voorskrifte en bepalings van sy betrokke telersgenootskap se grondwet, en bylaes daartoe

Afdelings in S.A. Stamboek Adviesdienste

Die afdeling is telersgenootskappe en telers behulpsaam met die interpretering van verskeie bestaande standaard verslae en die aanwending van die resultate uit sulke verslae ten einde hul doelwitte meer doeltreffend na te streef.

Vir navrae in hierdie verband kontak Charl Hunlun by (051) 410 0900 of per e-pos by charl@studbook.co.za

Data-onttrekking en -verwerking

Die afdeling staan telersgenootskappe by met die ontleding van hul inligtingsbehoeftes en die ontwerp en implementering van programme om hul data behoeftes aan te spreek. Die Afdeling onderneem gereeld ad hoc data-ontleding vir telersgenootskappe in gevalle waar hulle unieke behoeftes in hierdie verband het.

Vir navrae in hierdie verband kontak Charl Hunlun by (051) 410 0900 of per e-pos by charl@studbook.co.za

Ouerskapverifi kasie

Die afdeling is verantwoordelik vir die bestuur van die ewekansige ouerskapverifi kasieprogram en voer ook alle ouerskapverifi kasietoetse uit wat volgens Verordening 9 van die Grondwet van SA Stamboek plaasvind.

Vir navrae in hierdie verband kontak Charl Hunlun of Elsa van den Berg by (051) 410 0900 of per e-pos by charl@studbook.co.za of elsa@studbook.co.za

It is essential to note that in the recording of animals, the integrity of the of the data and the quality of the reports to breeders from the registering authority mainly depend on the system, procedures, and verifi cation thereof, on the other hand also from the quality of the data submitted by the breeder. The breeder also has a responsibility to make sure that the information submitted measure up to the regulations of the constitution of the breeders society.

Departments in SA Stud Book

Advisory services

The breeders and breeder societies are involved with the interpretation of the different existing standard reports as well as the application of the results from these reports.

For enquiries in this regard kindly contact Charl Hunlun at (051) 410 0900 or per e-mail at charl@studbook.co.za

Data-withdrawal and processing

This department assist breeder societies in the analyses of information as well as the designation and implementation of programs. It also undertakes to frequently do ad hoc data analyses where and when necessary.

For enquiries in this regard kindly contact Charl Hunlun at (051) 410 0900 or per e-mail at charl@studbook.co.za

Parentage verifi cation

This department is responsible for the management of the parentage verifi cation program. Parentage verifi cation as stipulated in the SA Stud Book Constitution under bye-law 9, is also the task of this department.

For enquiries in this regard kindly contact Charl Hunlun or Elsa van den Berg at (051) 410 0900 or per e-mail at charl@studbook.co.za or elsa@studbook.co.za

ILE DE

FR

AN

CE

2

0 1 4

2 9

Programmering diens

Die afdeling is verantwoordelik vir die generasie van verslae en ander versoeke wat die genootskappe sal help om hulle werk en diens te vergemaklik en verbeter.

Vir navrae in hierdie verband kontak Charl Hunlun of Lezanne Bonthuys by (051) 410 0900 of per e-pos by charl@studbook.co.za of lezanne@studbook.co.za

Webblad diens

Die afdeling is verantwoordelik vir die ontwerp en instandhouding van die SA Stamboek webblad en ook van die telersgenootskappe en telers webblaaie wat gehuisves word by SA Stamboek.

Vir navrae in hierdie verband kontak Corlia Henning by (051) 410 0900 of per e-pos corlia@studbook.co.za

Publikasies

Die afdeling is verantwoordelik vir verskeie publikasies van die SA Stamboekvereniging, te wete die SA Stoetteler tydskrif, SA Livestock Breeding en die Handleiding vir Stoettelers.

Vir navrae in hierdie verband kontak Charl Hunlun of Elsa van den Berg by (051) 410 0900 of per e-pos by charl@studbook.co.za of elsa@studbook.co.za

Skou-en Veilings katalogusse

Daar bestaan verskeie verskillende formate vir veilingskatalogusse wat uit die data van die stelsel saamgestel kan word. In sommige gevalle staan personeel van die Afdeling genootskappe by om sulke

katalogusse saam te stel. Skoukatalogusse word op versoek, in samewerking met die betrokke telers- en

skougenootskap, saamgestel.

Vir navrae in hierdie verband kontak Elsa van den Berg by (051) 410 0900 of per e-pos by elsa@studbook.co.za

Hulplyn

Rosa van der Merwe (051-4100928 of e-pos: rosa@studbook.co.zaS.A. Stamboek het die ICAR (International Committee for Animal Recording) Sertifi kaat van Kwaliteit ontvang vir alle aspekte van diere-aantekening en genetiese evaluasie vir alle spesies en produksie stelsels waarvoor aansoek gedoen is.

Dit maak S.A. Stamboek sodoende die enigste organisasie in die suidelike-halfrond wat in alle afdelings en spesies ICAR akkreditasie ontvang het.

Dr Japie van der Westhuizen is ook gekies as lid van die ICAR Raad gedurende die 2013 Algemene Jaarvergadering wat in Denemarke gehou is op 29 Mei 2013.

ICAR bestaan uit 103 lidorganisasies uit 57 lande vanoor die hele wêreld.

Program service

The generation of reports and other requests which assist the societies to deliver a better service is the responsibility of the programming department.For enquiries in this regard kindly contact Charl Hunlun or Lezanne Bonthuys at (051) 410 0900 or per e-mail at charl@studbook.co.za or lezanne@studbook.co.za

Webpage service

This department is responsible for designing and the upkeep of the web-page of SA Stud Book as well as those of breeder societies and breeders housed by SA Stud Book.

For enquiries in this regard kindly Corlia Henning at (051) 410 0900 or per e-mail at corlia@studbook.co.za

Publications

This department is responsible for a number of publications of the SA Stud Book, such as The SA Stud Breeder, SA Livestock Breeding and the Stud Breeders Guide.

For enquiries in this regard kindly contact Charl Hunlun or Elsa van den Berg at (051) 410 0900 or per e-mail at charl@studbook.co.za or elsa@studbook.co.za

Show and sale catalogues

Different formats are available for sale catalogues with the information drawn from data on the system. In some cases the staff will assist secretaries from breeder societies with the composition of a catalogue. Show catalogues can on request and in co-operation with the breeders involved and show societies be compiled.

For enquiries in this regard kindly contact Elsa van den Berg at (051) 410 0900 or per e-mail at elsa@studbook.co.za

Helpline

Rosa van der Merwe at (051-4100928 or email: rosa@studbook.co.zaS.A. Stud book proudly received the ICAR (International Committee for Animal Recording) Certifi cate for Quality in all aspects of animal recording and genetic evaluation for all species and production systems as applied for.

SA Stud Book is the only organisation in the Southern hemisphere which received ICAR accreditation in all divisions and species .

During the 2013 Annual General Meeting held on 29 May 2013 in Denmark, Dr Japie van der Westhuizen was voted on as a member if ICAR board.

ICAR exist of 103 member organisations from 57 countries throughout the world.

SA Stamboek is uiters trots daarop om dienste aan lede te lewer wat aan

internasionale standaarde voldoen.

SA Stud Book is proud to be able to deliver a service, which comply to international standards to its members.

Skou-en Veilings katalogusse

Daar bestaan verskeie verskillende formate vir veilingskatalogusse wat uit die data van die stelsel

ILE DE F R

AN

CE 2014

3 0

Beproef die voortrefl ikhede

van die Ile de France in

u kruisteel program wat

verhoogde winsgewendheid

en beter uitslag persentasies

beteken! Besit nog semen van

ingevoerde saad.

Wimpie & Elna Rossouw Posbus 348 | Ottosdal 2610 Sel: 083 305 0090 | E-pos: midwaters@kareekuil.co.za

ILE DE FRANCESTUD

poolandspa@lantic.net

Magaliesburg

Patrick Sloan 082 875 9640Gero Strohm 082 823 7766

Hiermee wil ons graag ons raadslede bedank vir die tyd en opoff ering tydens Nampo 2013, Coena en Anne-Mari Le Roux, Gerrit en Louresa Erasmus. Nampo bly die grootste blootstelling vir enige Genootskap. Baie dankie aan Coena vir sy diere wat uitgestal is. Ons wil ook aan ons telers wat hulle weg oop gesien het om te kom uithelp het tydens Nampo baie

dankie sê. Nampo-oesdag, bevestig ‘n bywoning syfer van 72 376 vir 2013. Gedurende 2013 het daar 340 vliegtuie en 59 helikopters

op die “vliegveld” geland. Nampo 2014 vind plaas vanaf 13-16 Mei.

ns is ‘n  jong Klub,  gestig op 16 Januarie 2013 te Mooirivier KZN. Ons bestaan uit 7 telers waarvan 5 aktiewe stoet telers is en 2 kommersiële telers.   Aangesien ons Klub uit min lede bestaan is ons doelstelling juis om ons  kommersiële telers ook te betrek en die ras in Natal te promoveer en soveel moontlik skape beskikbaar te stel aan kommersiële boere. Ons 1ste Produksieveiling was ‘n groot sukses en die2de Produksieveiling vind plaas op 26 September 2014.

O

Voorsitter • Johan Erasmus • 076 834 1255Onder-voorsitter • Ollie Fourie • 078 800 3952Sekretaris • Yvonne • 033 2632642   

KZNIle de France Klub

ns is ‘n  jong Klub,  gestig op 16 Januarie 2013 te Mooirivier KZN. Ons bestaan uit 7 telers waarvan 5 aktiewe stoet telers is en 2 kommersiële telers.O O Mooirivier KZN. Ons bestaan uit 7 telers waarvanO Mooirivier KZN. Ons bestaan uit 7 telers waarvan 5 aktiewe stoet telers is en 2 kommersiële telers.O 5 aktiewe stoet telers is en 2 kommersiële telers.

Ile de France Klub

Johan Herholdt (Mpumalanga,Vrystaat & Noord Natal) 082 378 3334Albertyn Greyling (Oos Vrystaat, Mpumalanga & Gauteng) 072 291 5574Louis von Bratt (Mpumalanga) 071 874 4430Charl de Jager (Noordwes) 071 608 8714Hercules Barnardt (Limpopo, Gauteng en Noord Wes) 073 286 3267Johan Engelbrecht (Limpopo) 083 270 9841

Ons verskaf: Chemikalieë Uier Gesondheid Vee Medisyne Mineraal-en Vitamienpakke Melk SurrogateAlltech Voerbyvoegsels Dairy Wipes Borsels Infotag Oorplaatjies Melkfilters Melkmasjien Parte Stikstof KI Benodighede

Waar Kwaliteit en Diens OntmoetNutroChem is al vir meer as 15 jaar betrokke as ’n waardevolle verskaffer van reiniging en ontsmettingsmiddels, dieregesond-heid en voer byvoegsels.

Alle produkte wat NutroChem versprei voldoen aan die hoogste standaarde en kom met volgehoue tegniese ondersteuning. Ons kliënte het daarom die versekering dat ons produkte voldoen aan streng standaarde en goed nagevors is.

NutroChem is aktief betrokke om hul produkreeks te verbeter en uit te brei om te voldoen aan die veranderende aanvraag vanuit die mark.

Ons VisieOns glo in professionele interaksie met ons werknemers, kliënte en verskaffers deur hulle te hanteer met die grootste respek, eerlikheid, direktheid en om dit altyd deur te voer.

Om NutroChem te laat groei as een van die vernaamst verskaf-fer en om saam met strategiese vennote, die besigheid te ontwikkel tot een van die leiers in die verskaffing van produkte in die sektore waarby ons betrokke is.

Kontakbesonderhede:017 647 2779 • www.nutrochem.co.za