Vrijwilligers ‘Zwieren over de dansvloer’4

Mevrouw Lindenhof en Arnie Djais (l) ‘...weer even in de schoolbanken!’ Foto: Eva Collette

Meesterkok Rudolph van Veen inspireertKeuken- en restaurantmedewerkers volgen workshop

» Pagina 2

De praktijk van alledag Op pad met Cilia van der Kooij, wijk-ziekenverzorgende

» Pagina 4

HWW Zorg investeert in duurzame kwaliteitsverbetering

In 2011 is HWW Zorg gestart met het opleiden van medewerkers die alleen indirecte zorgtaken mochten verrichten, maar geen directe zorg aan iemand mochten verlenen, omdat ze daar niet de papieren voor hadden. Arnie Djais (53) en Renata Messina (49) hebben hun diploma inmid-dels op zak, Jeremy Krul (30) studeert volgend jaar af. Wat zijn hun ervaringen?

Hoewel ze alle drie al heel wat jaren in de zorg werken, hebben ze nooit het bijbehorende diploma gehaald (Jeremy: ‘Op een dag komen er kinderen en dan moet je geld verdienen.’). Een opleiding volgen was dus wel even wennen. Arnie Djais werd er compleet door overvallen: ‘Ik moest die opleiding gaan doen, hoorde ik. Ik werk al 24 jaar in de extramurale zorg, als helpende en verzorgende. Nu moest ik opeens een stoomcursus van drie maanden gaan doen. Dat was even slikken. Hoe doe je een opleiding naast het gewone werk (want dat gaat gewoon door) als je ook nog een gezin hebt? Ik zag dat even niet zitten. Maar na twee weken viel alles op zijn plaats en nu ben ik zo blij dat ik het gedaan heb. Ik heb een

echt diploma in iets wat ik heel leuk vind. Nu hoor ik er echt bij.’Renata Messina ging in opleiding omdat ze haar ruime ervaring in de wijkzorg en ver-pleeg- en ziekenhuizen om wilde zetten in een diploma. Ze genoot ervan: ‘Elke woensdag was een feestje, want dan ging ik naar school! De overige dagen was ik gewoon aan het werk. Daardoor kon ik mijn kennis direct toepas-sen en ervaring opdoen. De opleiding vond ik fantastisch. Niet zwaar, maar wel veel. Ik zat in een leuke groep, met allerlei soorten mensen, jong en oud. De begeleiders waren niet alleen heel goed in hun vak, maar ze hadden ook veel humor en begrip. Bovendien konden ze streng zijn. Op die manier haal je het beste uit je zelf.

En daar was het mij precies om te doen. Ik kan het iedereen aanraden.’Jeremy Krul ervaart de opleiding als een gewel- dige kans, zeker in deze tijd. Het ministerie eist immers dat iedereen die in de zorg werkt, gediplomeerd is. Daarom is dat diploma zo belangrijk. De opleiding zelf vindt hij niet moeilijk: ‘Die bevestigt wat ik al weet. Daar geniet ik weer van. Wat ik belangrijker vind, is dat de opleiding mij compleet maakt en mijn kansen op de arbeidsmarkt vergroot. Ik wil hoe dan ook verder. Ik heb veel ervaring met verstandelijk gehandicapten. Mijn ideaal is werken in de psychiatrische begeleiding.’

Voor alle drie is het diploma een verrijking. Jeremy en Renata hebben de smaak te pakken en willen verder. Arnie Djais, lachend: ‘Ik had die opleiding nooit kunnen betalen. Kijk eens naar mij, ik ben al bijna gepensioneerd en nu zat ik weer even in de schoolbanken! Het was leuk, heel erg leuk!’

Geweldige kans voor later

De HWWZorgKrant wordt vier keer per jaar uitgegeven door Haagse Wijk- en WoonZorgwww.hwwzorg.nl/zorgkrant

Editie herfst/winter 2012 » Vastberaden verder bouwen

HWWZorgKrant

Mantelzorgers zijn goud waard » Pagina 2

Veiligheid én gezelligheid» Pagina 3

Meer gediplomeerden, beter voor de zorgHet vorige kabinet stelde geld beschikbaar ter verbetering van de duurzame kwaliteit van de zorg voor cliënten in de woonzorg. HWW Zorg heeft dat geld onder andere ingezet om medewerkers op te leiden. De achterliggende gedachte was dat breder opgeleide verzorgenden hun collega’s werk uit handen kunnen nemen, waardoor die weer beschikbaar komen voor andere taken. Daardoor verlopen de werkprocessen efficiënter en bovendien wordt het werk interessanter voor alle betrokkenen. Er is dan ook een groeiende belangstelling voor opleiding, zeker voor niveau 3, waar een tekort aan wordt verwacht. Maar er is nog een ander, minstens zo belangrijk effect: een opleiding gaat een leven lang mee. De nieuwe gediplomeerden maken een sprong in hun loopbaan en kunnen zich verder ontwikkelen. Dit is een verrijking voor de zorg die blijft. Dat is dus heel iets anders dan tijdelijk extra handen inhuren, die je moet laten gaan zodra de overheid daar geen geld meer voor beschikbaar stelt.

HWW Zorg heeft in 2012 2,5 miljoen euro extra ontvangen van het Rijk. Die gelden zijn globaal als volgt besteed: • 1 miljoen aan verbetering van de kwaliteit

van dienstverlening door de niveau 1 mede-werkers op te leiden naar niveau 2.

• 1 miljoen voor de aanstelling van mee-werkend verpleegkundig teamleiders en locatiemanagers.

• Een half miljoen euro ter versterking van de teams door extra personeel.

In de media is het misverstand gerezen dat er 100 formatieplaatsen extra ingezet zouden worden. Er is wel in de begroting 2012 100 formatieplaatsen meer personeel begroot dan in 2011, maar dit is grotendeels bestemd voor uitbreiding van de zorgactiviteiten, waaronder de nieuwe De Eshoeve Residentie.

Samenwerking tussen zorgverleners essentieel

‘Mantelzorgers als Jan zijn goud waard’

Veel mensen vinden het vanzelfsprekend om zelf voor een dierbare te zorgen als die hulpbehoevend wordt. Maar als een mantelzorger niet uitkijkt, kan deze daardoor overbelast raken. Zeker omdat de behoefte aan zorg in de loop van de tijd meestal toeneemt.

Alles prima geregeldJan van Kempen is zo’n mantelzorger voor wie geen inspanning te veel is. Samen met zijn vrouw Lenie zorgt hij al vijftien jaar voor zijn schoonmoeder mevrouw Van der Kruk. Jan gaat regelmatig met haar naar de dokter en het ziekenhuis. Daarnaast heeft hij verschillende hulpmiddelen en aanpassingen voor haar aangevraagd, zoals een elektrische deuropener en een makkelijk te bedienen telefoon. Hierdoor kan zijn schoonmoeder gewoon thuis blijven wonen. Dit tot haar grote tevredenheid: ‘Ik moet er niet aan denken opgenomen te worden in een instelling, ’zegt ze. Jan regelt bovendien haar medicatie en overlegt regelmatig met professionele zorgverleners. Zo krijgt zijn schoonmoeder huishoudelijke ondersteuning en komt ook de wijkzorg van Haagse Wijk- en WoonZorg over de vloer. Mevrouw Van der Kruk houdt bij dit alles de regie zelf in de hand en kan goed aangeven wat zij nodig heeft.

Overbelasting dreigtAl met al is Jan heel wat uurtjes zoet met de zorg voor zijn schoonmoeder. Wanneer hij het even moeilijk heeft, biedt een gesprek met zijn vrouw uitkomst. Toch is het een geruststellende gedachte dat hij een beroep kan doen op ondersteuning wanneer hij even op adem wil komen, of door ziekte of andere omstandigheden geen mantelzorg kan bieden. Jan kan hiervoor terecht bij verpleegkundige Marianne Pronk van HWW

Zorg. Ze komt regelmatig bij mevrouw Van der Kruk langs voor verpleegkundige handelingen, zoals wondverzorging en het zwachtelen van de benen. ‘Jan weet zich prima te redden, maar ik kom ook vaak in situaties waarin het niet loopt’, vertelt Marianne. ‘Veel mantelzorgers zijn erg vergroeid met de zorg voor hun naaste. Ze kunnen daardoor niet aan de rem trekken als het hen te veel wordt. Mensen kunnen door de steeds strengere indicatiestelling voor de AWBZ moeilijker een beroep doen op professionele zorg. Hierdoor komt een nog grotere last te liggen op de schouders van de mantelzorgers.’

Veel mogelijkheden voor ondersteuningEr kan veel worden opgelost door mantelzorgers te wijzen op de mogelijkheden voor ondersteuning, stelt Marianne. ‘Vaak weten ze niet dat er een ouderenwerker actief is in de wijk. Of dat ze een beroep kunnen doen op de Burenhulpcentrale en de Boodschappen Begeleidingsdienst. Mantelzorgers kunnen verder baat hebben bij begeleiding door een maatschappelijk werker. De cursussen die Stichting Mantelzorg Den Haag aanbiedt, zijn ook erg nuttig.’

SamenwerkenSamenwerking tussen zorgverleners is volgens Marianne essentieel om problemen bij mantelzorgers te voorkomen. ‘De gemeente Den Haag is een pilot begonnen waarin verschillende (zorg)partijen in een wijk kwetsbare ouderen bespreken en waar nodig een plan van aanpak opstellen. Het ontlasten van mantelzorgers is daarbij zeker een aandachtspunt. Het blijft puzzelen hoe wij als Haagse Wijk- en WoonZorg deze mensen het beste kunnen ondersteunen. Mantelzorgers als Jan, die actief met ons meedenken, zijn goud waard.’

Illustratie: Carro

HWWZorgKrant » Herfst/Winter 2012 » Vastberaden verder bouwen

2

ww

w.hw

wzo

rg.n

l/zo

rgkr

ant

Mantelzorg » Achtergrond » Achtergrond

» Nieuwsbericht

Mevrouw S. van der Kruk-van der Velden omringd door schoonzoon en dochter Jan en Lenie Kempen. Rechts verpleegkundige Marianne Pronk Foto: André Gangadien

Den Haag telt ongeveer 80.000 mantel-zorgers van zestien jaar en ouder. Hiervan zijn er naar schatting 12.000 overbelast. Het is een reëel probleem dat naar ver-wachting alleen maar gaat toenemen. Met deze gedachte in het achterhoofd hebben professionals van verschillende Haagse zorgverleners zich dit najaar verenigd in de Taskforce Mantelzorg. De Taskforce wil vroegtijdig overbelasting bij mantelzorgers signaleren en hulp bieden

bij het aanvragen van respijtzorg. Dan wordt de mantelzorger tijdelijk vervan-gen zodat hij of zij er even tussenuit kan om bij te tanken. De professionals, zoals wijkverpleegkundigen, geven niet alleen advies en informatie, maar zijn ook een luisterend oor. Mantelzorgers geven aan dat ze dat prettig vinden. Meer informatie bij de Stichting Mantel-zorg Den Haag, telefoon (070) 346 87 01 www.mantelzorgdenhaag.nl.

» Wie zorgt er voor de mantelzorger?

Alle medewerkers en vrijwilligers van de keukens en restaurants kregen op 25 en 26 oktober een workshop aangeboden onder leiding van meesterkok Rudolph van Veen. Hij toonde hoe er met eenvoudige ingrediënten heerlijke gerechten gemaakt kunnen worden. Medewerkers konden kennis maken met nieuwe biologische producten en Rudolph gaf een presentatie over gastvrijheid. Ook konden medewerkers kennis maken met nieuwe vormen van tafelaankleding.

De medewerkers, die onze cliënten dagelijks van verse producten een ouderwets lekker driegangenmenu voorschotelen, werden nu zelf getracteerd op een heerlijke maaltijd, verzorgd door onze vers-leverancier.

Aanleiding voor deze workshops? Het vieren van het behalen van drie zilveren en vier bronzen bordjes door de keukens van HWW Zorg op 5 april jl. in de Gouden Bordjes-competitie. Gouden Bordjes is een initiatief van de gemeente Den Haag, waarbij de restaurants van verzorgings- en verpleeghuizen worden beoordeeld op kwaliteit van de maaltijd, de sfeer en de gastvrijheid.Door alle tips en trucs van Rudolph van Veen zijn de medewerkers extra geïnspireerd om volgend jaar nog meer bordjes te winnen.

Meesterkok Rudolph van Veen inspireert HWW Zorg-restaurants

Wat voor werk doe je?Ik ben sinds 2011 als specialist ouderenge-neeskunde verbonden aan De Eshoeve. In 2001 ben ik vanuit Brazilië in Nederland komen wonen en doorgegaan met de studie geneeskunde. Eerst wilde ik huisarts worden. Maar na een jaar werken in ver-pleeghuis Houtwijk, ontdekte ik hoe leuk ik het intramurale werk vond. Toen heb ik een switch gemaakt naar de ouderengenees-kunde.

Wat trekt je in het vak?Het is heel veelzijdig, je kunt er heel veel kanten mee op en het vak is in ontwikke-ling. Bovendien spreekt de doelgroep mij aan: ouderen met complexe gezondheids-problemen. Als specialist ouderengenees-kunde kun je veel voor hen betekenen. Ver-der houd ik ervan om in een team rondom een oudere te werken. Dan heb je het niet alleen over psychologen, fysiotherapeuten, verpleegkundigen en diëtisten, maar ook over bijvoorbeeld een huisarts.

Werk je alleen in het verpleeghuis?Nee, ik kom ook bij mensen thuis. HWW Zorg heeft een nieuw project gestart, de PG (psychogeriatrische)-poli. Die richt zich op ouderen met complexe problematiek die nog thuis wonen. Als onze medewerkers van de wijkzorg bijvoorbeeld bij iemand het ‘niet-pluisgevoel’ krijgen, kan een van onze PG-casemanagers worden ingeschakeld. Zo nodig ga ik op huisbezoek om te kijken wat er aan de hand is en heb ik structureel overleg met de casemanager. Als een cliënt inderdaad begint te dementeren, kunnen we hem begeleiden en uitleggen hoe een dementeringsproces kan verlopen. We on-dersteunen een cliënt en zijn familie tijdens dit proces. Onze casemanagers dementie komen regelmatig langs zo lang een oudere veilig thuis kan blijven wonen. Als dat niet meer kan, helpen wij om een geschikte woonvorm te vinden. Verder kom ik elke week in woonzorgcen-trum Ametisthorst. Daar werk ik samen met de huisarts.

Wat valt je als Braziliaanse op aan de Nederlandse zorgcultuur?In Brazilië zijn de familiebanden heel nauw. Het is heel vanzelfsprekend dat kinderen hun ouders verzorgen als ze gaan demen-teren. Dat heeft zeker positieve, maar ook negatieve kanten: veel mensen kunnen bijvoorbeeld niet omgaan met gedrags-problemen bij dementie en dat brengt veel frustraties en spanningen in de familie.

Heb je nog een boodschap aan je collega’s?We moeten goed blijven luisteren naar een cliënt. Het gaat erom waar iemand de beste zorg krijgt, thuis of in een andere woon-vorm. Daar moet de nadruk op liggen, niet op wat iemand mankeert.

Eerste ervaringen in De Eshoeve Residentie

‘Het is veiliger nu ik steeds meer ga mankeren’

» Kennismaken

Renata Hamdan de Mattos Bayao, specialist ouderengeneeskunde

Foto: Eva Collette

HWWZorgKrant » Herfst/Winter 2012 » Vastberaden verder bouwen

3

ww

w.hww

zorg.nl/zorgkrant

» Interview Nieuwe bewoners van De Eshoeve Residentie

kwam ik altijd bekenden tegen. Dat heb ik hier niet. Toch ben ik blij dat ik hier ben. Het is veiliger, nu ik steeds meer ga mankeren. Bovendien zie ik hier steeds dezelfde dokter. Wat ik ook erg prettig vind is dat de medewerkers mijn privacy respecteren. Ze lopen niet zomaar binnen en ik beslis zelf hoe ik iets wil of doe. Ik ben geen nummer hier.Ik heb nog niet veel contacten in huis. Dat hoeft van mij ook niet zo nodig. Ik heb lang alleen geleefd en kan de stille uren prima vullen. ’s Avonds ga ik eten in het Grand Café. Dat vind ik dan gezellig. Misschien kom ik daar wel iemand tegen. Als mensen erover denken om hier te komen wonen, mogen ze rustig langskomen voor een gesprekje. Ik vertel ze graag hoe het hier is.’

Mevrouw Vis (83): ‘Gezelligheid is belangrijk’‘Ik woonde eerst aan de overkant, op de revalidatie-afdeling Albatros van De Eshoeve.

Deze zomer zijn de eerste bewoners in De Eshoeve Residentie komen wonen: een woonvorm voor mensen met een lichamelijke beperking, die zelfstandig wonen met zorg op afroep. Het is een nieuwe vleugel van het verpleeghuis De Eshoeve. Drie bewoners vertellen hoe ze het daar vinden.

De heer Driessen (88): ‘Ik ben hier geen nummer’ ‘Op 11 september ben ik hier gekomen. Ik heb eerst andere huizen bezocht, maar daar wilde ik echt niet naar toe. Een medewerker van de wijkzorg attendeerde mij op De Eshoeve Residentie. Toen ik ben gaan kijken, maakte het een goede indruk. Maar ja, het bleef een hele stap, want ik heb heel lang zelfstandig gewoond. En ja, je laat altijd wat achter. Ik woonde bij de boulevard in een appartement met een prachtig uitzicht op de haven, het strand en de zee. Als ik naar buiten ging,

De heer Driessen Foto: Eva Collette

Ik heb problemen met mijn rug en mijn heup. Bovendien val ik wel eens. Maar omdat ik goed genoeg ben, ben ik deze zomer ver-huisd. Ik heb alleen hulp nodig met douchen en bij het aantrekken van mijn steunkousen. Ik vond het fijn aan de overkant. Mijn bed was vlakbij de zusterspost en daardoor had ik veel contact met de verpleging, de hele dag mensen om me heen. Hier heb ik veel meer ruimte, maar veel minder contact. Daarom ga ik graag naar de eetzaal en doe ik mee aan de activiteiten die hier plaatsvinden. Die gezelligheid vind ik heel belangrijk. Aan de overkant was het gezelliger, maar toch ben ik liever hier. Het is gewoon even wennen.’

Mevrouw Schouten (98): ‘Zo veel mogelijk zelf doen’ ‘Van oorsprong ben ik parisienne. Mijn vader heeft gevochten bij Verdun in de Eerste Wereldoorlog. Toen ik later bij familie in België ging wonen, ontmoette ik mijn man, een Hollander. Zo ben ik in Den Haag gekomen. Ik ben nooit meer weggegaan. Nu ben ik oud en mankeer ik van alles. Ik heb een longaandoening en kan haast niet meer staan. In februari ben ik op Albatros geko-men, omdat ik niet meer thuis kon wonen. In augustus kwam ik hier. Mijn appartement is groot, met een mooi uitzicht, een eigen keuken en een badkamer. Ik probeer zo veel mogelijk mens te blijven, door alles zo veel mogelijk zelf te doen. Ik geloof wel dat dat nuttig is. Ik ben ’s middags en ’s avonds graag in het Grand Café. Dat is gezellig. Daardoor heb ik mijn kasten nog steeds niet ingeruimd! Straks moet ik naar de orthoptist. Ik wil echt geen dikke brillenglazen. Ja, er zit nog steeds coquetterie in mij!’

De Eshoeve Residentie in gebruik genomen

Tineke Hooiveld (l) en Tea Boude-steijn bij de openingshandeling Foto: Eva Collette

» Nieuwsbericht

In memoriam Arjen Balm

Arjen Balm, voorzitter cliëntenraad Vrederust-West en lid Centrale Cliëntenraad van HWW Zorg is op 28 juni jl. overleden. Ruim twintig jaar heeft hij zich met hart en ziel – en veel humor – ingezet voor de cliënten van onze organisatie. Zijn streven was het hun naar de zin te maken en HWW Zorg ervan te doordringen hoe wij de kwaliteit van onze dienstverlening nog beter konden maken. Hij deed dit als vrijwilliger en verlangde daarvoor geen tegenprestatie. Hij is onderscheiden als officier van Oranje Nassau wegens 25 jaar vrijwilligerswerk. HWW Zorg waardeert zijn enorme inzet bijzonder en is hem veel dank verschuldigd.

Tineke Hooiveld, stadsdeeldirecteur Scheveningen van de Gemeente Den Haag, heeft op zaterdag 17 november met het doorknippen van een lint De Eshoeve Residentie officieel geopend. Tijdens een feestelijke bijeenkomst, die startte in de compleet nieuwe centrale hal van De Eshoeve, verwees Tea Boudesteijn (stadsdeelmanager HWW Zorg) naar de grootschalige renovatie van dit nieuwe gedeelte van De Eshoeve.

Na het vertrek van het mr Visserhuis naar Benoordenhout, deed zich een uitgelezen kans voor om De Eshoeve uit te breiden met een nieuwe vleugel. In De Eshoeve Residentie bevinden zich 47 appartementen voor mensen met een intensieve somatische zorgbehoefte die tegelijkertijd zelfstandig willen en kunnen wonen. Zo kunnen cliënten op een moderne manier verpleeghuiszorg ontvangen, maar beschikken zij ook over een eigen ruim en comfortabel appartement met eigen pantry en badkamer.

Samen met het nieuwe verpleeghuis De Stromenhof en de nieuwe vestigingen van de wijkzorgteams (Bezuidenhout, Vrederust en Laan van Meerdervoort) is De Eshoeve Residentie een goed voorbeeld van hoe HWW Zorg bouwt aan de toekomst.

Foto: Eva Collette

» Nieuwsbericht

HWWZorgKrant » Herfst/Winter 2012 » Vastberaden verder bouwen

» Medewerkers De praktijk van alledag

HWWZorgKrant is een uitgave van de afdeling Communicatie van Haagse Wijk- en WoonZorg

RedactieJürgen Burkhardt, Eva Collette, Bernard Derksen, Marieke Keur, Liesbeth van de Krol en Anneke de Lange

BladmanagementJürgen Burkhardt, Anneke de Lange

RedactieadresBinckhorstlaan 303, 2516 BC Den Haag,anneke.de.lange@hwwzorg.nl

TekstJürgen Burkhardt, Marieke Keur Tekst & Advies, Anneke de Lange

Basisontwerp, art direction en vormgevingBrienen & Baas Grafische en Interactieve Media

FotografieEva Collette, André Gangadien IllustratieCarro

DrukwerkOranje van Loon HWWZorgKrant is bestemd voor alle cliënten en fa-milie/vertegenwoordigers, vrijwilligers en medewer-kers van Haagse Wijk- en WoonZorg.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van Haagse Wijk- en WoonZorg. De HWWZorgKrant verschijnt vier keer per jaar.

Voor het aanmelden van cliënten bel (070) 379 33 00.

Annie, hou jij m’n tassie even vastHet verhaal van Els Rodiwongso

Zwieren met bewoners over de dansvloer, handmassage geven, meedenken en helpen bij de creamiddag en het vertonen van Hindoestaanse films. Dit zijn taken die vrijwilligster Els Rodiwongso (59) met plezier op zich neemt. Elke week is zij daarvoor drie middagen in verpleeghuis De Schildershoek te vinden.

Els heeft 34 jaar bij een bank in het archief gewerkt. Twee jaar geleden is haar baan bij een reorganisatie komen te vervallen. Haar schoonzus gaf haar toen de tip om zich in te schrijven bij Promotie Haags Vrijwilligerswerk (HOF), de vrijwilligerscentrale in Den Haag. Het liefst wilde zij koffie schenken, maar daar waren al genoeg vrijwilligers voor. Met Manna Kloosterman, coördinator vrijwilligerswerk van De Schildershoek, bekeek zij de andere mogelijkheden.

‘Ik koos voor de dansmiddag, die elke vrijdag plaatsvindt. De muziek is divers: Surinaamse, Engelse en ook Hollandse nummers als ‘‘Annie, hou jij m’n tassie even vast’’ worden gedraaid. Het is een vrolijke boel. Bewoners in een rolstoel neem ik ook mee de vloer op, iedereen kan meedoen.’Els wilde meer vrijwilligerswerk doen en komt nu drie keer in de week met de tram naar De Schildershoek. Maandagmiddag is Els aanwezig bij de creamiddag. ‘We werken

» Vrijwilligers Onmisbaar in de huizen Colofon

Els danst met mevrouw Van Veen Foto: Eva Collette

Cilia van der Kooij Cilia masseert een cliënt Etherische oliën, kruiden en muziek Werkelijk contact makenFoto’s: Eva Collette

meestal met stevig papier in allerlei kleuren, omdat ouderen zich aan het dunne papier kunnen snijden. Zij kunnen kiezen uit allerlei gekopieerde patronen van bijvoorbeeld bloemen, vlinders etc. Bewoners kunnen deze inkleuren, schilderen of plakken en

knippen. Eerst proberen ze het zelf. Als het niet lukt, help ik ze.’In De Schildershoek wonen veel bewoners van verschillende nationaliteiten en culturen onder één dak. Het is de kunst om de diverse groepen leuke activiteiten aan te bieden. Om de week op dinsdagmiddag worden er daarom Hindoestaanse en Indiase films vertoond. Op een ander moment worden er ook Nederlandse films gedraaid, maar daar werken andere vrijwilligers aan mee.

De andere week op dinsdag staat de verwenmiddag voor de ouderen op het programma. ‘We geven ze handmassage, smeren crèmetjes op hun gezicht etc. Ze genieten echt van dat contact en die aandacht.’

‘Waarom ik vrijwilligerswerk doe? Mijn motivatie is om de ouderen te helpen en vrolijkheid te brengen. Ik vind het fijn om waardering van ze te krijgen. Soms moet een oudere huilen en dan troost ik hem of haar. Ik praat veel met de bewoners en vind het mooi om naar hun verhalen te luisteren. Het is ook fijn om met andere vrijwilligers om te gaan. Alle activiteiten doe ik grotendeels samen met twee andere vrijwilligers en de activiteitenbegeleidsters. Dat is altijd weer gezellig.’

Op pad met Cilia van der Kooij, wijkziekenverzorgende

’Complementaire zorg is onderscheidend’

ww

w.hw

wzo

rg.n

l/zo

rgkr

ant

4

‘Ik werk al 24 jaar in de zorg, vooral in de wijk. Complementaire (“aanvullende”) zorg heeft me altijd geïnteresseerd. Dat zijn verpleegkundige toepassingen die iemands zelfhelend vermogen stimuleren en ondersteunen waardoor hij of zij zich beter gaat voelen. Natuurlijke middelen staan hierin centraal, zoals massage, etherische oliën, geneeskrachtige kruiden, ontspanningsoefeningen, muziek en reiki. Deze kun je inzetten bij pijn, onrust, gespannenheid, slaapproblemen of obstipatie. Bij pijn bijvoorbeeld kan massage prettig zijn, of ontspanningsoefeningen, muziek of het gebruik van etherische oliën. In mijn werk

zie ik hoe fijn sommige mensen dit vinden. Ik ben dan ook verschillende cursussen over complementaire zorg gaan volgen.’‘Complementaire zorg is niet “zweverig”. Scholing is belangrijk, want natuurlijke middelen kunnen voor iemand onwenselijke effecten hebben. Gebruik lavendel bijvoorbeeld nooit voor iemand met een lage bloeddruk, want lavendel ontspant te veel. En overleg altijd met de behandelend arts. Complementaire zorg moet bij je passen – en dat geldt ook voor een zorgvrager. Niet iedereen vindt het bijvoorbeeld prettig om gemasseerd te worden. Maar als iemand dat wel fijn vindt, hoor ik soms de prachtigste

dingen over de effecten. Zo vertelde iemand me dat ze door de massage open bloeide als een bloem en meer tot zichzelf kon komen.’‘Complementaire zorg is niet alleen fijn voor een cliënt, het geeft mij ook energie. Ik zie hoe iemand zich prettiger voelt door wat ik doe. Daar gaat het uiteindelijk om, daarom heb ik dit vak gekozen net als zo veel van mijn collega’s. Complementaire zorg is een manier om iemand werkelijke aandacht te geven. Je kunt iemand netjes wassen, maar je kunt ook kijken hoe je iemand een wasbeurt kunt geven waar hij of zij werkelijk van geniet. Waar heeft iemand echt behoefte aan? Door gerichte aandacht te geven maak je werkelijk contact

met iemand. En het kost niet eens meer tijd. ’ Andere zorgorganisaties hebben dit ook ontdekt en zijn er al mee bezig. Terecht, want dit is onderscheidende zorg, dit is kwaliteit. Wat ik graag wil weten is of er collega’s zijn die ook wel eens iets doen met complementaire zorg. Zet je wel eens muziek op als iemand onrustig is? Masseer je weleens? Maak je wel eens een kruidenthee voor een cliënt? Met elkaar kunnen we complementaire zorg zichtbaar maken binnen HWW Zorg en er mee verder gaan. Daar wil ik me graag voor inzetten.’