Herfst 2011

Adegeest Nieuws Florence, verzorgingshuis Adegeest

Het blad voor bewoners, familieleden, medewerkers, vrijwilligers en andere

geïnteresseerden!

1

Herfst 2011

Adegeest Nieuws Florence, verzorgingshuis Adegeest

Redactie: Ida van Herp

Margot Klingers Gerda Steinebach

Uitgave: 4 x per jaar Kopij voor de volgende uitgave s.v.p. inleveren vóór 21 november 2011 in:

- postvak activiteitenbegeleiding of e-mailen naar Gerda.Steinebach@florence-zorg.nl

2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Van de redactie 3 Een berichtje van de wijkmanager 4 Nieuws van de zorgmanager 7 Implementatie van het zorgleefdossier 9 Nieuws van de Toonzetter 10 Programma zondagmiddagconcerten 2011-2012 11 Een berichtje van ds. Anki Peper 12 Puzzel 15 Optreden van De Leidse Barokdansgroep 16 Kregel 17 De egel en de haas 18 Mop 19 Wintertijd 19 Wetenswaardigheden over de egel 20 Bladerdans 21 De herkomst van Sint Maarten 22 Wat weten we van de egel 23 Sportdag Florence 24 Ouder worden 27 Het witte goud 28 Promoteam op vrijwilligersmarkt 29 Bewoners 30 Agenda 31 Medewerkers in Adegeest 32 Oplossingen egelvragen 33

3

Van de redactie Beste lezer, Voor u ligt de HERFST editie van het Adegeest Nieuws! De vakantie is voorbij en we gaan weer uitgerust aan het werk. Voor mijn gevoel hebben we de herfst al gehad na deze zomer met een aaneenrijging van buien, stormen en wateroverlast. Helaas we moeten het er mee doen. Er is in ieder geval geen watertekort meer dus dat probleem is opgelost! We gaan alweer de maanden aftellen richting het einde van 2011 met gezellige feestdagen, vroeg de lampen aan, kaarsjes en warme chocolademelk. Prachtige herfstkleuren gaan de natuur versieren en de paddenstoelen schieten zo maar uit de grond. De tuin wordt winterklaar gemaakt, waarbij niet alle bladeren worden opgeruimd maar plekjes worden gecreëerd voor de kleinere dieren als schuilplaats voor de winter. In ieder geval is er in dit herfstnummer van het Adegeest Nieuws weer veel te lezen: een stukje van de predikant, wetenswaardigheden over een vriendelijke tuinbezoeker: de egel, foto’s van de aspergelunch en het optreden van de Leidse Barokdansgroep. Bovendien twee verslagen van een natte maar geslaagde sportdag, aanwezigheid van het promoteam tijdens het Weekend van Voorschoten, en nieuws over de vleugelconcerten.

Wij wensen u veel leesplezier! De redactie

Wijk

Geachbelan Een nu met Het ivullenVelenkregeoverlHet wLettiHet wte onvanuiherdeVoor Corryhen dIk ho

kmanager

hte bewonngstellende

nieuwe edit belangst s normaal n. Maar son van u zulen dat eeneden. was voor he was een was goed odersteunet Adegeesenken. haar kindy ligt er ddaarbij alleoop dat we

r

ners, medeen.

tie van hetelling de i mijn opzems lukt dalen hebbe

n van onze

haar colleg zeer fijneom te zienen zover dst aanwezi

eren, haarde zware te sterkte.e hen zulle

ewerkers,

et Adegeesnhoud zult

et om dit sat niet. n gehoord medewerk

ga’s en ooke collega e

n dat een idit mogelijig, en we h

r verdere taak om zo

en kunnen s

4

vrijwillige

st Nieuws t lezen.

stukje op e

d dat we inkers, Lett

k bij vele ben geliefd eder elkaak was. Bij

hebben haa

familie enonder haar

steunen al

-----------

ers en verd

ligt voor u

een positie

n juli het dtie Koree

bewoners e bij u als bar probeer haar cremar gezame

n onze coller verder te

ls zij dat n

---

dere

u en we ho

eve wijze

droeve berplotseling

een grote bewoners. rde te tromatie wareenlijk kunn

ega’s Marie gaan, en

nodig hebb

open dat

in te

richt was

schok. oosten, en en velen nen

ian en ik wens

ben.

Over en invwe deVakanvakanheeftgedraweer komeEen czijn p Zoalsgaan nieuwHet dbewodoor FloreSameKortoDus nis, mavan zHet zwerkezullenhet dNu isis namen soheel vMaarOm ainspirde nagezam

het weer vloed heb e afgelopentie is leuntie zijn, vt gemerktaaid en da gelukt om

en. complimentplaats.

s in het vowe deze m

we zorgleedoel van Fners verdnog meer

ence heeften met, Uitom SUPERniet de zoraar meer delfredzaazorgleefplen. De komn de mededossier. s klantgerimelijk ietsms ook beveel zaken

r als we meal onze medreren wordaam: Floremenlijk zo

ga ik het je er toch

en vakantiek maar hevaak ook e. Vele mednkzij deze

m de vakan

t voor de

rige Adegmaand starefplan. lorence is er te verbklantgeric

t klantgeritnodigend

R! rg bieden de wensenamheid en an is daar

mende wekewerkers o

cht werkes wat met est lastig in tegelijkeet zijn alledewerkersden voor hnce on the goed mog

niet hebbh niet op. Wetijd redet betekenen heel drdewerkerse extra inzntietijd red

medewerk

eest Nieurten met d

namelijk obeteren, echt te zijnicht werke, Professio

vanuit de van u als zelfregie.

rbij een vaken zullen ook worden

en niet ietsname uit his te realisertijd moeen het belas en vrijwihen de kome Move!) ggelijk kunn

5

ben, dat is Wel verme

elijk goed dnt voor de rukke tijd.s hebben ezet van vedelijk goe

kers is hie

uws al werdde invoer v

om de zorn we menen. en verwooroneel, Eff

gedachte:bewoner c

an de hulpmde oude dn geschoo

s wat je mhet hart kseren als jet denken. ang zien, dilligers hiemende tijdeorganise

nen gaan in

inmiddelseldenswaadoorgekommedewerk. Mogelijk extra uren

elen is het d door te

rbij wel op

d vermeldvan het

g en het wen dat we

rd in 5 kerfectief en

: Wij wetecentraal st

middelen odossiers wold in het j

met papier komt, en tuje weinig t dan is er ner nog meed themabijerd zodatnvullen.

genoeg berdig is het

men zijn. kers die ni dat u datn

p

,

welzijn vandit kunnen

rnwaarden met Resp

en wat goetellen, bev

om hier naorden vervuiste gebr

kunt regeussen de otijd hebt e

nog veel teer voor te jeenkomst we deze v

esproken t feit dat

iet op ook

n haar n doen

n: ect.

ed voor u vorderen

aar toe te vangen en ruik van

elen, dat oren zit, en aan

e winnen.

ten (ondervisie ook

6

Verdere wetenswaardigheden zijn. Op 30 september zal er weer een rommelmarkt worden gehouden, en het leuke daarbij is dat een aantal nieuwe enthousiaste vrijwilligers hier al geruime tijd mee bezig zijn om dit voor te bereiden. Niet dat ze onervaren zijn, want zij hebben al lang hun sporen verdiend bij de rommelmarkten van het ‘t Hofflants Huys. Nu dat echter binnenkort gaat verhuizen naar Vlietwijk zullen daar geen rommelmarkten meer worden gehouden. Hun aanbod om dit voor Adegeest te gaan doen stellen wij zeer op prijs. We hopen dat het een succes wordt. Op 23 september zal de jaarlijkse boottocht door de Vrienden van Adegeest weer worden georganiseerd. We hopen uiteraard dat velen van u mee zullen gaan, en dat het een hele gezellige dag worden met hopelijk een beetje mooi weer. Ik hoor ieder jaar hele enthousiaste verhalen dus ik denk ik dat ik dit keer maar eens mee ga. Tot op de boot!

Tot zover en tot het volgende Adegeest Nieuws Met vriendelijke groeten Sipke Golstein Wijkmanager Voorschoten

Nieu

Die hDe navan wniet gop uitbinnezat egenieonze een tWe hvrouwplannsnuivewel ogoed het eineenom narond dan ezo veEen bplukthebbbij hostekjDus mtuin kPer 1 verplEr is uitzieEVV’ebenedC2 en

uws van d

hele natte atste zomeworden. Bijgefietst wt wilde treen op gegeer nauwelijeten. Op eetuin, kwam

tweede en hebben eenwtjes lekken. Zij stren en doornder de in op afstaneten staan ns al half éaar bed tescharrele

een stoel eeel vertedebeetje romuin is dat en we weeoudt. We zjes ter aanmocht u nokan, laat u augustus eegkundigeen nieuw

et: er Manon Sden, EVV’en leerling E

de zorgm

zomer vaner sinds 19jna alles va

worden, te ekken. De ten. Lekkeks in. Op den van diemen er ege een derden paar baker staan preden onder kopstotendruk, de vnd te houd en rolden

één ’s nache gaan. Ik n in de tui

en gaat u eering geefmmelige tueen ander

er een vrijzijn echtenvulling vaog een plan het ons dis Manon

ge niveau 4we indeling

Smits : ABer Anouk JEVV’er Sa

manager

n 2011. 905. Ja, halt in het nat en heBBQ die wer op het tdie enkele weinige aeltjes. Eere, uiteindekjes met epeuzelen, derling om en aan elkavrouwtjes en. Als ze

n ze zich hhts en moeweet niet in van Adeer dan eveft. uin is voor r verhaal: willigster

er nog op zn de vastent hebbendan even wSmits als

4 en EVVer voor de E

B-boven, EJansen: C3ndra Kriek

7

helaas wel.water. Me

elaas nog gwas georgaterras zitt

e avond na,avonden darst heel voelijk warenegelvoer stde mannetde twee vaar te gev echter ni te opdrin

helemaal opet je voorz of u wel eegeest, man van geni

een egel agelukkig die de tuizoek naar e planten. die in de

weten.

r gestart. EVV’ers ge

EVV’er San3, Aspirantk: C1

Je zou eret de nieuween vrijwianiseerd wten totdat, maar danat je dan boorzichtig n er vijf egtaan. Daartjes hadderouwtjes den. Sommet. Die wis

ngerig werp. Ja, op zzichtig heteens een eaar als u deten. Zo’n

al gauw vo

in

emaakt die

ndra van dt EVV’er S

r haast dewe duofietilliger die werd toch t de zon on was het obuiten kon één egeltgels in onz

r gingen deen echter adoor hardige mannesten de mden dan lie

zo’n avond t terras ve

egeltje heeie ziet, ne

n klein bee

ldoende. V

e er als vol

er MeulenSandra Ve

epressief ts kon noger mee maar nderging ook echt zitten in

tje, toen ze tuin. e andere te n waren annen eten ze is het erlaten eft zien eemt u estje dat

Voor de

lgt

n : AB rtelman:

g

8

Zij zullen het komende half jaar met u in gesprek gaan over afspraken en over evaluaties van de zorgleefdossiers. Vanaf 26 september gaan wij in Adegeest namelijk over op een Florencebreed nieuw zorgdossier. In dit nummer staat daar nog apart informatie over. Per 1 september jl. zijn er ook twee nieuwe aspirant leerlingen in dienst gekomen. Michelle Bos en Saiveka van de Werp zullen begin volgend jaar met de opleiding voor verzorgende niv 3 IG starten. Wij wensen de nieuwe medewerkers een fijne tijd. In november zal Sariska voor een jaar naar de thuiszorg gaan om daar ervaring op te doen. Na haar tweede schooljaar komt zij dan haar derde schooljaar weer bij ons in het huis voortzetten. Op deze manier worden leerlingen breed opgeleid en kunnen zowel intramurale als extramurale zorg bieden. De komende maanden zullen vooral in het teken staan van het omzetten van de oude zorgdossier naar de nieuwe zorgleefdossier. Mogelijk ondervindt u daar wat ongemak door, doordat we met iets meer invalkrachten zullen werken. We zullen echter proberen om wel steeds een aantal zelfde invalkrachten in te zetten zodat zij ook vertrouwd raken met de zorgbehoeftes van onze cliënten. Deze zomer is helaas Lettie Koree ons ontvallen. Haar collega’s hebben zich extra ingezet om dingen te regelen, bewoners op te vangen en extra diensten te draaien. Ik wil ze daarom ook een groot compliment geven hoe zij dit hebben opgepakt. “Samen sta je sterk!” is een uitdrukking die in deze verdrietige situatie erg van toepassing was. We staan nu aan het begin van de herfst, die stormachtig is begonnen. Is dit een begin van de klimaat veranderingen? Het is voor ons in ieder geval een begin naar een nieuwe uniform Zorgleefdossier en het nader ontwikkelen van cliëntgericht gedrag volgens de SUPER kernwaarden van Florence. Super staat voor Samen met…., Uitnodigend, Professioneel, Effectief en Respectvol. Margot Klingers, Zorgmanager

Im Flowij dit Flowij verde en mhulp Uitgoegoekombehzo ggoeesscom WaAfszorVernieuondU move Op zorgeb

mplementa

rence star noemen d zorgleefdrence wil u door een

rloop van dkwaliteitsmaakt hetpverleners

tgangspuntede zorg ised mogelijkmen. Om alhandelarengoed moge

ed ingevuldsentieel, hemmunicatie

at merkt uspraken dirgleefdossrzorgendeuwe dossie

dersteuninmerkt moger zaken d

het momergleefdossbruik maak

atie van

rt in 2011 dit het zordossier op u zorg vanzorgleefd

de zorgverseisen waat gemakkes.

t voor het s ons strevk tot zijn lle verzorgn de gelegelijk te lerd zorgleefet is immee-instrume

als cliëntie met u gesier opgescen en behaer bijgescngsteam. gelijk dat eie van bela

ent dat wesier gebruikt van de z

het zor

in alle locrgleefdoss 26 septemn hoog nivedossier bijrlening volgraan wij alijker zorg

verlenen ven elke crecht te lgenden enenheid te ren kennenfdossier ers een beent in onze

nu van deemaakt wochreven enndelaren w

choold en b

er aanvulleang zijn om

e binnen Fliken, verhzorg- en d

9

rgleefdos

aties met sier. In Admber. eau bieden te houdengen. Dit zols zorgaang over te d

van liënt zo aten

n geven u n is een

elangrijk e 24-uursz

eze verandorden, worn regelmatworden voobijgestaan

ende vragem als verz

lorence ovuist uw do

dienstverle

ssier

hetzelfdedegeest st

n. De kwalin. Hierin korgleefdosnbieder modragen aan

zorg.

deringen. rden nog stig met u gor de invon door een

en aan u worgende t

veral hetzeossier metening van F

e zorgdosstarten wij

iteit bewakunt u het ssier is ééoeten voldn andere

steeds in hgeëvalueeering van

n

orden geste weten.

elfde t u mee zoFlorence.

sier, met

aken

én van doen

het rd. het

steld

lang u

Niekla

Nerals klikAdekomhetde brecirkkamDe metoptAdeensvrogedworHetbek Me Hen

euws vanassieke c

rgens voelop het po

kt. En met egeest diemen, die jet ware naaopstelling

engen. U kukel er om mermuziekwezenlijkt u als luistreden. Ik egeest Vlesemble vanlijkheid te

danst werdrdt weer et jaaroverkend gema

t vriendel

nri Boshou

n de Tooconcerten

lt een muzdium met liefhebbee in het flue met de nar je toe tr te verandunt ze betheen zit. M

k. e waarde v

steraar. Zo nodig u vaeugels’ te n Andrei Se inspirered op de Roeen feest rzicht van aakt. U tre

ijke groet

uwer Kroet

onzetter n)

zikant de kmusici naa

ers voor kluïdum van noten van arekt. Nietderen om uter zien enMet u dele

van muzieolang u blian harte ukomen bel

Serban dieen en ik heoemeense kvan herkede serie ‘G

eft het op

t,

t

10

(uw pro

kracht vanast je waalassieke m de uitvoeal die fantt voor nietu zo dicht n horen nuen we onze

k schuilt vjft komen

uit om onzeleven! 9 ok

e erom bekeb het altiklanken ennning! Geef Adeg de volgen

ogrammeu

n verbondermee het

muziek in dring steedtastische cts hebben mogelijk bu u als toee passie vo

vooral in dn zullen dee serie conktober komkend staatijd meegemn Russisch

geest Vleunde pagina

ur in

enheid zo sfantastisc

de Parel vads dichtercomponistwe beslotbij de mushoorder aoor

de sterke be musici voncerten “gmt het t de zaal mmaakt date muziek.

ugels’ is al nogmaals

sterk ch an bij en als en om

sici te ls een

band oor u geef

met t er Dat

s aan.

11

Programma zondagmiddagconcerten september tot en met juni 2012 (wijzigingen voorbehouden) In de maanden juli en augustus zijn er geen concerten gepland. 11 september Clara Biermasz (pianorecital met Chopin en Liszt) 9 oktober Ensemble Andrei Serban (Hongaarse, Roemeense en Russische klanken) 13 november Rië Tanaka pianorecital (Grieg en Schubert) 11 december Kerstconcert door het Haags Matrozen Koor

8 januari Nieuwjaarsconcert Camerata 1800 viool, celli en pianoforte (Weense

Klassieken Beethoven en Mozart) 12 februari Pianorecital door concertpianist Seenu Singh (Liszt) 11 maart Pianorecital door concertpianiste Olga

Mustafaeva (Bach, Mozart, Chopin, Liszt, Scrjabin, Rachmaninoff en Ravel)

8 april Pianorecital door concertpianist Kiyotaka Izumi (Bach, Chopin en Tchaikovsky) 13 mei Pianorecital door Eke Simons (Liszt, Grieg, Schubert) 10 juni Willem Stam (cello) en Stefan Petrovic (piano) Schubert en Brahms

Een

Lief Liefherera LiefonbdatweglijkIk Eykove Kle

WiedatHaddatbij Wij

Is dIk zo dmetmetIs d

Je maaIk vtoeJe Zo ik gZo

n berich

fde

fde, dat isrfst dat lijaan dus het

fde dat isbezonnen et lijkt veelg, je kijkt kt een beetkwam een kman en heer liefde g

in Hooglie

e had dat t het mij zd jij van mt ik vanzelfjou ben tej had dat o

dat nou ietben opeenduizelig ent iemand zt jou en nidat nou iet

merkt hetar durft hvoelde me

en jij naastmerkt hetkende ik m

ging mezelmooi als j

htje van

s toch ietsjkt veel mt lijkt te l

toch ietsen de hele minder b meer terutje raar…… prachtig get is gebasaat. Daaro

ed

ooit gedaczou overkomij verwacf zo zachterechtgekooit gedac

ts voor mins veranden blij zoals jij iemand andts voor mi

t aan elkaahet niet tee al zo raart me kwamt aan elkaamij nog nief herkennij me ziet

ds. Ank

s wat hoorinder bij elaat om ov

wat bij jo toekomstij elkaar tug dan voo….. gedichtje seerd op hom heet he

cht omen? ht t komen? cht

ij? erd

ders. ij?

ar e hopen. r

m lopen. ar. et nen.

12

i Peper

rt bij lenteelkaar te hver Liefde

ong hoort,t nog voor te horen. Doruit en ov

tegen ovehet Bijbelbet ook:

e en bij zohoren. De te beginn

bij jeugd je? LiefdeDe onbezover Liefde

er liefde. Hboek Hoog

omer? LiefHerfst ko

nen…………

, bij een be en oudernnenheid te beginn

Het is van glied, dat v

fde en omt

beetje r zijn is

nen

Karel vurig

13

toen ik me zoenen liet dat is wel even wennen. Zo kende ik mij nog niet. Jij naast me in het gras ik leunend in je armen zoals dat ‘s middags was je gelooft het later pas. Jij was zo hartverwarmend jij naast me in het gras.

Je merkt het aan elkaar maar durft het niet te hopen. Ik voelde me al zo raar toen jij naast mij kwam lopen Je merkt het aan elkaar Als je het leest denk je direct aan jong en vol hoop en beloftes. Je ziet de lente voor je en de zomer die komt. Dus niks voor de Herfst en niks voor als je ouder bent. Maar dat is niet waar. Want ik zo mooi vind in het gedicht is dat onvoorstelbare dat een ander mens je zo kan raken dat je er een beetje van verandert. Je wordt er ruimer van, zachter, hoopvoller, gelukkiger. Minder alleen. Dat gebeurt niet alleen bij grote LIEFDE met hoofdletters. Dat gebeurt ook bij kleine liefde: een gebaar, een aanraking een warme blik, een vriendelijk woord. Van je buurvrouw, van iemand in het winkeltje, van de verzorging, van je kleinkind, van zomaar iemand op straat, van een hondje in het park dat bij je komt zitten. Wat wonderlijk, dat mensen en dieren je zomaar zo diep kunnen raken met hun warmte, dat jij er een geluk van voelt. En het mooie met Liefde is (met kleine liefde èn met grote LIEFDE), dat jij het zelf ook kunt uitdelen aan andere mensen. Dat je zo maar aardig, welwillend, genegen, vriendelijk, kortom; lief voor een ander kunt zijn. Dat geeft niet alleen de ander, maar ook jezelf een heel bijzonder gevoel. Het maakt uit wat je doet, jij maakt een verschil! Fantastisch die liefde, je kunt er niet genoeg van geven of van krijgen. En wij als pastores in de kerken hebben het geluk, dat we

14

het altijd over Liefde mogen hebben. In elke tijd van het jaar, in elke tijd van het mensenleven. Iets belangrijkers dan liefde, in het groot en in het klein, is er niet. Het is het grootste geschenk, de grootste gave, die een mens in zijn of haar leven heeft meegekregen. En je bent er nooit te jong of te oud voor, God zij dank! ds. Anki Peper ‘Klein Hooglied’ Een zucht en een zoen”, uit “Mijn hoofd in de wolken”, van Karel Eykman1994 . Met dank aan ds. Peper voor deze bijdrage.

15

Op Op barBeeVivaDeuBlo

Na

ptreden v

28 augustroktijd totethoven, Laldi en velutsche Taemen- en

afloop pos

van De L

tus trad dt de twintiLuigi Bocchle anderennze, en uitWeense w

seerden d

Leidse B

eze dansgigste eeuwherini, Artn. Uit de bt de 19de e

wals en de

e bewoner

16

arokdans

groep op inw. Zij dansthur Morribarok tijd eeuw de BiValeta.

rs met de

sgroep

n de Parel sen op muzis, Josef SRembrandiedermeie

leden van

met danseziek van LuStrauss, Tdt/Saskia r Polka, Ra

de Barokd

en vanaf dudwig van Tsjaikovskdans en adetzkyma

dansgroep

de

i

ars,

p.

17

Kregel

Oh egel,

Jij vlegel,

Je prikt!

Je steekt!

En je rolt als een bal

Met blad en al

Weg

Onder de heg

Voor handjes die willen aaien

En stemmen die olijk kraaien

Ze zijn jou te hard, ze zijn jou te luid

Je steekt je stekels uit

Sliep uit!

Oh vlegel

Je bent

Kregel!

De

Er whuisHij potkwa

De niet

En pak

De ver

De

De

En

"Ja

Dieze het

De een

Hij en a

Noualle

egel en

was eens esje. De eg had een h

ten en kon am hij zijn

haas maakt goed lop

de egel pikken. Daar

egel zei: "rliest met

haas zei:

egel zei: "

toen zei d

a, dan maa

ezelfde avobegonnen t eerst wa

egel wist n lesje lere

zei: "Het als de haa

e

u, en zo is erhardst.

n de haas

een bos engel had heehele gemen heel snel n buurman

kte een heen, dus je

kte dat nirbij gebrui

"Ik weet zhardlopen

"Waar we

"We wedd

de haas: "J

k ik voor j

ond werd boven aans, moest d

wel dat hien. Toen d

plan is daas er dan adan weer tben er’."

Want de eeen wedst

het gegaa

s

n in dat boel zijn levene buurmarennen. O de haas t

eel flauw ge krijgt vas

et en verzikte hij zij

zeker dat n."

dden we o

en om een

Ja, maar a

jou een he

de wedstrn de heuvedan zeggen

ij niet snedacht hij a

at jij aan daankomt, mterug rent

egel wist wtrijdje zou

an. Toen z

18

os leefde een al wat aan, dat was

Op een dagtegen.

grapje ovest krukken

zon ter plejn hersene

jij van mij

om dan?"

n maaltijd.

ls ik dan w

ele maaltijd

rijd gehouel en benedn: "Ik ben

ller was daaan zijn vr

de andere moet je hijt, sta ik aa

wel dat deu doen.

ze startten

een egel maan zijn pos de haas. ging de e

er zijn been."

ekke iets oen.

j

"

win?"

d."

den. Het wden weer s er."

an de haasouw en gin

kant van djgend zeggan de ande

haas niet

n, rende d

met zijn vroot, dus hi Die had hgel naar b

en en zei: "

om hem te

was de bedstopten. D

s, maar wing naar ha

de heuvel gen: ‘Ik beere kant e

t zou opgev

e haas op

rouw in eenj liep man

hele mooiebuiten en

"Ja, jij kan

erug te

doeling daDegene die

lde de haaar toe.

gaat staanen er’. Als en zeg ik: ‘I

ven en nog

z’n

n k.

n

at e er

as

n, hij Ik

g

Hij ege

De het

Toeera

Daaeind

Zo

En

Mo EenAlsaan Nog

Wa

Prik

Wi

win

rende naael met een

haas zei: t nog een k

en zei de vaan."

arop rendedstreep aa

had de eg

de moraal

op:

n jonge eg het donke

n een cactu

g eentje d

at krijgt je

kkeldraad

intertijd

ntertijd du

ar benede hijgende

"Dat kan nkeer."

vrouwelijk

e de haas ankwam, z

gel de maa

is: wie nie

el raakt veer wordt sus stoot f

dan:

e als je ee

Als henachteen uuoktobvoorude winwij alt

uurt vijf m

n de heuvestem zegg

niet met je

e egel: "O

naar bovezei de ande

ltijd gewo

et sterk is

erdwaald slaat de anluistert hi

en slang me

et wintertts naar 2 uurtje lang

ber. In 201it en gaat ntertijd dtijd gehad

maanden, t

19

el af en togen: "Ik be

e manke p

Oké, ga maa

n en voor ere egel: "

onnen.

s, moet sli

in de tropngst toe. Eij in paniek

et een ege

tijd wordt uur 's nacher slapen. 12 gaan we de zomere “echte”

d en de zomerwijl de

ot zijn veren er, ik b

poot. We d

ar vast. Ik

hij bij de Ja, ik ben

m zijn.

ische tuinElke keer k: "Ben jij

el kruist?

gaat de khts, achter Dat gebee gelukkig rtijd in op tijd is???mertijd iszomertijd

rbazing hoben er."

doen

k kom

n er."

van Artisals hij zic dat mamm

klok van 3 ruit dus. Wurt in 201 weer een 25 maart.??? Deze

s later inged zeven ma

orde hij d

s. h mie?"

uur 's We kunnen11 op 30 uurtje . Wist u datijd hebbe

evoerd. Deaanden duu

de

n

at en e urt.

20

Wetenswaardigheden over de egel

Egels verharen niet, de stekels vallen bijna nooit uit. Als dat toch gebeurt, dan zijn ze ziek.

Het nest waarin de egeljongen worden geboren is goed verstopt in compost-, takken- of puinhoop.

De jongen zijn na een maand of twee, drie zelfstandig. Ze hebben dan hun melkgebit verwisseld voor een permanent gebit en kunnen dan goed kauwen; ze bijten dan ook in soms harde insecten. Moeder egel loopt dan weg op zoek naar een geschikte plek voor haar winterslaap. Dat klinkt wreed, maar het is juist een ultieme daad van moederliefde. Op deze manier biedt ze iedereen de grootste kans om te overleven. Broers en zussen blijven bij elkaar in het nest waar ze geboren zijn. Maar voordat het zo ver is, moeten ze flink eten. Ze wegen nu nog maar 300 tot 400 gram en moeten zeker 150 gram aankomen om de winter te kunnen trotseren. Jonge egels beginnen daarom ook vaak later aan de winterslaap dan volwassen egels, die al vet genoeg zijn om te overwinteren. Volgens deskundigen ontwaakt maar 1 op de 2 jonge egels in de lente uit de winterslaap.

Een egel legt geen voedselvoorraad aan, zoals bijvoorbeeld muizen doen. In plaats daarvan eet hij zich helemaal vol voor hij aan zijn maandenlange winterslaap begint.

Egels vullen in de herfst hun dieet aan met bessen. Dat moet wel, want hun normale menu van insecten, wormen en slakken is steeds beperkter. Als het kouder wordt, er niet voldoende voedsel meer is en de egel vet genoeg is zoekt hij zijn winternest op. De winterslaap begint ergens in de herfst, maar als het nog warm genoeg is pas in november. De vrouwtjes starten de winterslaap vaak een maand later dan de mannetjes, omdat ze moeten aansterken van de vermoeiende opvoeding van hun kroost.

Hoewel de meeste dieren het niet wagen een hap van een egel te nemen, durft de grootste uil van ons land, de oehoe de uitdaging wel aan. Met zijn sterke klauwen en snavel houdt hij de egel op zijn kop en plukt hem leeg vanaf de onderkant. Wat overblijft, is een stekelig velletje met poten en een kop. Ook in de braakbal van een oehoe kunnen egelresten zitten. Gelukkig voor de egel is de oehoe erg zeldzaam in ons land.

B

Streede b

wind hin

en zwg

trekt de

Het gka

berookt

bij dvoor ei

De herde wevan d

21

Bladerdan

elt zacht pbladeren ghoudt de wn haar greewaaiend dogrijze luche natuur ee

geurt naarastanjevuut het zachkabouter

de paddenskelthee ge

rfst kleurteg naar hede wintern

ns

penseel goud wereld ep oor de ht en streep

r hout ur hte licht stoel ezwicht

t zacht et kille nacht

22

De herkomst van Sint-Maarten Sint Maarten is gebaseerd op een legende. Martinus (Maarten) werd geboren in het jaar 316 in het huidige Hongarije. Hij werd door de keizer tot ridder geslagen. Op een zeer koude dag in de winter zag Maarten een arme man zonder jas de sneeuw zitten. Hij stapte van zijn paard af en sneed met zijn zwaard zijn eigen mantel doormidden en gaf de arme man een helft tegen de kou. Hij overleed op 11 november 397 en op de feestdag van deze heilige werd het gebruikelijk om kinderen iets te geven. Sint-Maarten (of soms ook 'Sinte Maarten' of 'Sinter Maarten' genoemd) wordt gevierd op 11 november, midden in de herfst. De bomen zijn kaal en het is vroeg donker. Het feest is een echt 'lichtfeest' voor kinderen. De traditie is dat kinderen zelf een lantaarntje (lampion) maken van papier, karton, een uitgeholde suikerbiet of pompoen met een kaarsje erin. Hiermee gaan ze 's avonds als het donker is in optocht langs de huizen. Aan de deur zingen ze een aantal liedjes. In ruil hiervoor krijgen ze een kleine attentie, net zoals Sint Maarten die de helft van zijn mantel aan de arme man gaf. Tegenwoordig bestaat de traktaties uit wat snoep, een mandarijn of bijvoorbeeld een stuiver. In Limburg wordt het Sint Maarten verhaal vaak nagespeeld. Dan rijdt 'Sint Maarten' op een paard door de straten met allemaal kinderen met lampionnen achter zich aan. Soms wordt er voor de volwassenen ook een Sint-Maartens vuur ontstoken, te vergelijken met een paasvuur. Omdat 11 november lange tijd het begin was van de veertig dagen durende vastentijd vóór Driekoningen op 6 januari, namen ook volwassenen het er deze dag goed van, zoals het eten van de Sint Maartensgans. 11 november (liedje) 11 november is de dag dat mijn lichtje, dat mijn lichtje 11 november is de dag dat mijn lichtje branden mag

23

Wat weten we van de egel?

Vraag 1: Welke soorten egels bestaan er in Nederland?

A De hondsegel, met een stompe snuit en bol voorhoofd B De varkensegel (of zwijnsegel), met een spitse snuit en vlak

voorhoofd C Beide soorten komen hier voor D Bovenstaande soorten bestaan niet, er bestaat maar één soort egel

Vraag 2: Hoeveel stekels heeft een volwassen egel? A 4000 – 6000 B 6000 – 8000 C 8000 – 10000 D 10000 – 12000 Vraag 3: Waaruit bestaat het voedsel van de egel? A Egels eten kevers, regenwormen, oorwurmen, slakken, duizendpoten

e.d. B Egels zijn echte aaseters C Egels eten noten en zaden D Egels eten blaadjes Vraag 4: Wat is de lichaamslengte en het gewicht van een volwassen egel? A 15 – 20 cm lang en een gewicht van 500 – 1200 gram B 20 – 25 cm lang en een gewicht van 500 – 1200 gram C 24 - 30 cm lang en een gewicht van 800 – 1500 gram D 24 - 30 cm lang en een gewicht van 1000 – 2000 gram Vraag 5: Is een egel een zoogdier? A Ja, een egel is een zoogdier B Nee, een egel legt 4 tot 7 eieren De antwoorden en uitleg vindt u op de laatste pagina.

Sp

Op die WeVol winHetheeging

Me Wewatkra

ortdag F

dinsdag 6 georganis

e hadden e goede mo

nnen maar t thema vael avontuurgen we het

t een GPS

e moesten ter, een zeachtmeting

Florence

6 Septembseerd werdeen team uoed gingenvooral om an de sporrlijk zijn. t gevaar t

S systeem

verschilleeskamp, hog, en over

6 Septe

ber hebbend op Floreuit Adegeen we naar D veel plezirtdag wasNou dat w

tegemoet.

moesten w

ende onderockey speltwee touw

24

ember 2

n twee teaence locatiest en een Den Haag oier te heb expeditie

was het ze

we onze on

rdelen zoalen met eewen over w

011

ams meegeie Oostdui team van om te probben. e Robinsonker. Met o

nderdelen

als een kaben knots, ewater heen

edaan aan in in Den H de thuiszberen de s

n, dus het onze mooie

zien te vi

belbaan boestafette n trotsere

de sportdHaag. zorg. sportdag t

moest wele kostuum

nden.

oven het lopen,

en.

dag

te

l ms

Bij we verpro

hun Karjull Zoamaagen MaVol

San

het laatsteen lol ge

rs fruit, yooeven.

n team.

rin, Jeffreie overwin

als al gezear ondanksnoten.

rgot,Miekgend jaar

ndra Verte

t genoemdhad. Als laoghurt en

ey, Coby, Mnning, we z

egd het was de regen

e,Esther, gaan we w

elman

de onderdeaatste moesiroop om

Marleen, Azijn super

as een supen die met b

Sylvia en weer. Beda

E

25

eel ging onesten we e aan een j

Uitdaghethad SuhooAdeengez

Anita en Otrots op j

er leuke, gbakken uit

Mardetteankt.

En toch bl

nze Sylvia een lekkerury van be

teindelijk g was er et team med gewonne

per trots orde dat o

degeest han wisselbezellige dag

Olga van hajullie.

gevaarlijket de hemel

e jullie war

ijven lach

te water. re shake mewoners te

aan het eieen prijsuitet de meesen.

waren we ons thuiszoad gewonneeker, bloemg uit aange

arte gefeli

e en zwarel kwam he

ren super t

en……………

Wat hebbmaken van e laten

inde van dtreiking este punten

toen we org team ven. Ze kremen en eeneboden voo

iciteerd m

e sportdagb ik echt

team lede

..

ben

e n

n

van egen n or

met

g

n.

FLO TeaJef

Vol schfor( voluncspoIn dEn gingweeBij kiezmakHet

ORENCE

am Adegeeffrey, Pen

goede mohreven onsrmaliteit. olgens somch en de n

ortiviteitende stromedaarna megen ervoorer…….. elke overwzen waar wken. t regende

E SPORT

est Thuiszka, Raf en

oed kwames in, als de

mmigen nognodige kofn.

ende regenet een GPSr, tactiek,

winning kowe dan aan

nog steed

TDAG 6

zorg met Mn Karin

en we aan i winnaars,

gal voorbafie en ene

n, eerst noS op zoek , en een go

onden we en het eind

ds……..

26

SEPTEM

Marleen al

in Oostdui, het meed

rig en arroergiedrank

og even denaar de looed overle

een stuk f van de da

MBER

s captain,

in, we werdoen was v

ogant) Na k konden w

e warming-ocaties in heg resultee

ruit, yoghag een smo

Olga, Cob

den ontvavoor ons ec

het nuttigwe beginne

-up. het mooie erde in win

urt, sap ofoothie van

by,

angen en chter nog

gen van eeen met de

park. We nst, telken

f siroop moesten

een

en

ns

27

De door de organisatie verstrekte regenjasjes, hingen al snel aan flarden, maar we gingen gewoon door!!!!! Het enthousiasme binnen het team was goed hoog, we motiveerden (lees; schreeuwden) elkaar naar nóg een punt of de beste tijd. Na deze sportieve uitspatting kwam de rust, en het opdrogen…. De organisatie ging alle scores optellen van het sporten. De kritische jury bestond uit 3 inwoners van Oostduin. Zij gingen bepalen wie er het mooist uitzag, en wie de lekkerste smoothie had gemaakt….. We maakten plaats op de tafel voor de beker….(arrogant?) Na de prijsuitreiking voor het beste kostuum en de lekkerste smoothie, en wat dankbetuigingen aan de organisatie, kwam het verlossende woord: De eerste prijs!!!!! Bloemen, de wisselbeker en, voor het hele team een dagarrangement bij Dutch Water Dreams in Zoetermeer…… Ondanks het slechte weer, een mooie dag!!!!! Groetjes van Karin!!!!

Ouder worden Drie oudjes zien elkaar terug na lange jaren: Wat doe jij sinds je met pensioen bent? De eerste zegt: ik reis en fotografeer veel De tweede zegt: ik winkel en tuinier graag De derde zegt: ik doe regelmatig nog opsporingswerk…….. Ah! Wat en waar?? Iedere dag zoek ik mijn bril, mijn gebit, mijn wandelstok, mijn gsm, mijn sleutels, mijn autopapieren enz. enz…………………………...

He Op vrij

Dez

et witte

22 juni wajwilligers d

ze foto’s t

goud

as er een die dit mo

tonen geze

gezamenligelijk maa

elligheid sf

28

jke aspergakten.

feer en kw

gelunch in

waliteit !!

de Parel. Dank aan de

Pro Zoaheteengaa Iedste(vriOnzWekijk EenverkraHet

Jac

omoteam

als elk jaat Weekendn prachtigean fietsen

der jaar iseeds onderijwilligers ze slogan we hopen dakje te kom

n lieve menrwend metaam bezocht was weer

cky, Miran

m aanwez

r was Flord van Voore fiets proof wandel

s het een ur een ande nieuwe stwas: “ook

at het veelmen nemen

neer die th gebakkenht, en infor een zeer

nda, Inge

zig op de

rence weerrschoten. Mobeerden len met de

uitdaging oer thema. Dtijl). met het kl vrijwillige

n bij ons in

huiszorg vn vis chocoormatie ovr geslaagd

en Sandra

29

e vrijwilli

r aanwezigMet een vowij vrijwil

e bewoners

om er een Dit jaar wa

kleinste gaers heeft

n Adegeest

van Florenola en koekver Adegeee dag met

a.

igersmar

g op de vriolle agendlligers te es van Adeg

mooie kraas het the

aatje in uw laten nadet.

ce krijgt, k. Ook veleest gevraat mooi wee

rkt 10 s

ijwilligersmda, gezelligenthousiasgeest.

aam van teema herbe

w agenda zenken om

heeft onse anderen agd en geker en veel g

eptembe

markt tijdge muziek,smeren om

e maken, estemming

ijn wij blijeens een

s ook flink hebben okregen. gezellighe

er.

dens , en m te

g

j”.

nze

eid.

Bew

Nie

Dhr Mw Mw

Hel Mw Mw

Dhr

Ove Mw Op MazoweenbelacollZij Ade

woners

euwe bewo

r. P.G.M. H

w. J. Koene

w. H. Lümer

laas zijn o

w. J.B. Ort

w. E. Barme

r. W. Post

ergeplaats

w. H. Makk

22 juli ovrian Koree

wel haar con fijne en dangstellinglega’s is zi laat een gegeest.

oners vana

Hoogenboo

en-van de P

r-Nijhuis

ns in die p

h

entloo-Dij

st naar Ve

ink

erleed ploe en schooollega’s alsdierbare cg van famiij op 29 jugrote leeg

f 16 juni 2

om

Pol

periode oo

kman

erpleeghuis

otseling ononzus van Cs de bewoncollega. Leilie, vrienduli gecremete achter

30

2011 tot 14

k enkele b

s Overrhy

nze lieve cCorry Wolners van Aettie laat dden, bewoneerd in cr in haar ge

4 septemb

kamer C

kamer C

kamer C

bewoners o

kamer C

kamer C

kamer C

yn in Leide

kamer C

ollega Letters. Zij s

Adegeest edrie zoonsners van Aematoriumezin, famil

ber 2011:

C 236

C 312

C 238

ontvallen:

C 236

C 312

C 407

en:

C 238

ttie Koree,stond altijen we verls achter. OAdegeest em Rhijnhoflie, maar o

, zus van jd klaar voiezen in ha

Onder groten veel f in Leidenook in

oor aar te

n.

Ag

Alv SepVrijVrij

OktMaaDinZon

Zon

WoNovMaaDin

Zon

ZatDecMaaZon

Vrij

WoVrij Wij

enda

vast wat da

ptember jdag 23 sejdag 30 se

tober andag 3 ok

nsdag 4 okndag 9 okt

ndag 16 ok

oensdag 26vember andag 7 no

nsdag 8 nov

ndag 13 no

terdag 19 cember andag 5 dendag 11 de

jdag 16 de

oensdag 21jdag 23 de

zigingen voo

ata die u i

eptember epember

ktober tober tober

ktober

6 oktober

ovember vember

ovember

november

ecember ecember

ecember

1 decembeecember

orbehouden

n uw agen

r

er

31

da kunt ze

BootRomRad

RijbeAudiZondAndrOper14.30Herf

RijbeMari10.00ZondRië TKinde

RijbeZondMatrOptr14.30KersOptr

etten;

ttocht Vrimmelmarkt van Fortu

ewijskeuricien Scho

dagmiddagrei Serbanrettegeze0 u. fstdiner za

ewijskeuriijke mode 0 u. – 14.0dagmiddagTanaka 14.erkoor “ZE

ewijskeuridagmiddagrozenkoor reden van 0 u. stdiner zaareden Cant

ienden van met poff

uin 10.00 u

ing (ochteonenberg

gconcert: En 14.30 u. lschap Cre

aal open 1

ing (ochtekledingve0 u.

gconcert p.30 u. EP“ 14.30

ing (ochtegconcert 14.30 u. het Ouder

al open 12.tiflora 19.

n Adegeestertjes en

u. tot 14.00

nd) (ochtend)

Ensemble

escendo

2.15 u.

nd) rkoop

iano

u.

nd)

renkoor

.15 u. .30 u.

t

0 u.

)

32

Medewerkers in Adegeest Regiodirecteur Diane Stielstra Wijkmanager Florence Voorschoten Sipke Golstein Praktijkopleider Mieke Emmers Personeelsadviseur Daphne Wijnstok Secretaresse Gerda Steinebach Bedrijfsbureau Lida Snel Sylvia Nolet Zorgmanager Margot Klingers E.V.V. ‘ er (C3) Anouk Jansen E.V.V. ’ er (AB beneden) Sandra van der Meulen E.V.V. ’ er (AB boven) Manon Smits Leerling E.V.V. ‘ er (C1) Sandra Kriek Aspirant E.V.V. ’ er (C2) Sandra Vertelman Manager facilitair Joyce Kerkvliet Activiteitenbegeleiders Antoinette Krösschel

Ida van Herp Onderhoudsmedewerker Emiel Groenewegen CLIENTENRAAD FLORENCE VOORSCHOTEN Hetty Barreveld Pieter Bos (voorzitter) 071 5611666 Margriet van Egmond-van Biezen Piet de Groot Ella van Noort Henk Brouwers Jan Stastra Tom Struijk Nelleke v.d. Berg Monique la Riviėre-Dankmeijer CLIENTVERTROUWENSPERSOON dhr. Eshuis, 071 5763065 DAMESKAPSTER mevr. M. Onderwater PEDICURE Ietje Bijman en Maartje

Karremans 06057698383 PASTOR de heer P. van Beurden

071-5612508 DOMINEE mevr. ds. A. Peper

071-8873350 STICHTING VRIENDEN VAN HUIZE ADEGEEST VOORSCHOTEN Girorekening ING/Postbank 0050973

33

Oplossingen egelvragen:

Vraag 1: Antwoord D

Uitleg: Er bestaat één inheemse soort egels, de Erinaceus europaeus. Als een egel schrikt zet hij de stekels van zijn voorhoofd op en trekt hij zijn kop in. Zijn kop lijkt dan ronder en korter. Als een egel zich veilig voelt, strekt hij zijn kop weer naar voren en legt zijn stekels weer glad. Dan heeft hij weer een spitse snuit en een vlak voorhoofd. Vraag 2: Antwoord B

Uitleg: Een egel heeft bij de geboorte ongeveer 100 stekels. Een egel van drie weken oud heeft er ongeveer 2000.Een volwassen egel heeft 6000-8000 stekels. De stekels zijn een heel goed verdedigingssysteem. Bij gevaar rolt een egel zich heel snel op tot een bal. De kwetsbare delen (de kop, buik en poten) zijn op die manier goed beschermd.

Vraag 3: Antwoord A

Uitleg: Egels eten kevers, de larven van kevers, regenwormen, oorwurmen, slakken, eitjes en larven van slakken, duizendpoten, pissebedden enz. Af en toe eten ze zich ook wel aas. Noten en zaden behoren niet tot hun voeding.

Vraag 4: Antwoord C Uitleg: Volwassen egels hebben een lengte van 24-30 cm lang en een gewicht van 800-1500 gram. Mannetjes zijn groter en zwaarder dan vrouwtjes. Vraag 5: Antwoord A Uitleg: Een egel is een zoogdier en krijgt per worp zo’n 4 tot7 jongen. De stekeltjes van de jongen liggen tijdens de geboorte in de huid, zodat het geboortekanaal van de moeder niet wordt beschadigd. Na 14 tot 18 dagen openen ze de oogjes en na ruim drie weken maken ze kleine uitstapjes buiten het nest. De moeder zoogt de jongen zes weken. In die tijd leren ze al om zelf voedsel te zoeken.