HUP/VUP 2017€¦ · 2.2.1 Zaakgericht werken Aan de hand van de lean-principes zijn de afgelopen...

Uitvoeringsprogramma Vergunningen en Handhaving 2017 1

HUP/VUP 2017 Handhavingsui tvoer ingsprogramma Vergunningsui tvoer ingsprogramma

W a t e r s c h a p R i j n e n I J s s e l f e b r u a r i 2 0 1 7


Handhavingsuitvoeringsprogramma en Vergunningsuitvoeringsprogramma 2017 Voor het opstellen van de uitvoeringsprogramma’s is gebruik gemaakt van een uniform format welke is samengesteld door de Noordelijke en Rijn Oost waterschappen. De deelnemende waterschappen: • Noorderzijlvest • Hunze en Aa • Drents Overijsselse Delta (Groot Salland en Reest en Wieden) • Vechtstromen • Zuiderzeeland • Rijn en IJssel

Titel rapport: Uitvoeringsprogramma Vergunningen en Handhaving 2017


Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 5

Samenvatting ........................................................................................................................................ 6

1 Inleiding ........................................................................................................................................... 7

2 Procedurele activiteiten ................................................................................................................. 8

2.1 Vergunningverlening .................................................................................................................. 8

2.1.1 Lean ...................................................................................................................................... 8

2.1.2 Tijdigheid .............................................................................................................................. 8

2.1.3 Watertoets ............................................................................................................................ 9

2.2 Team Toezicht en Handhaven ................................................................................................. 9

2.2.1 Zaakgericht werken ............................................................................................................ 9

2.2.2 Invulling werkzaamheden .................................................................................................. 9

2.3 Opleidingen ............................................................................................................................... 10

2.4 Functie bevoegdheden, verantwoordelijkheden en scheiding .......................................... 10

3 Producten ...................................................................................................................................... 11

3.1.1 Primaire en secundaire waterkeringen .......................................................................... 11

3.2 Hoofdthema VOLDOENDE water (waterkwantiteit) ......................................................... 12

3.2.1 Watersysteem ................................................................................................................... 12

3.2.2 Grondwateronttrekkingen ................................................................................................ 12

3.2.3 Oppervlaktewateronttrekkingen ...................................................................................... 12

3.3 Hoofdthema SCHOON water (waterkwaliteit) ................................................................... 13

3.3.1 Indirecte lozingen/industrie.............................................................................................. 13

3.3.2. Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) .................................................................... 13

3.3.3 Chemiesector BRZO (besluit risico’s zware ongevallen) bedrijven .......................... 13

3.3.4 Oppervlaktewaterlozingen bedrijven .............................................................................. 14

3.3.5 Agrarische lozingen en activiteiten ................................................................................ 14

3.3.6 Glastuinbouw ..................................................................................................................... 14

3.3.7 Bodemkwaliteit (Bbk)........................................................................................................ 14

3.3.8 Lozen buiten inrichtingen ................................................................................................. 14

3.3.9 Lozing Afvalwater Huishoudens (IBA’s) ........................................................................ 14

3.3.10 Vaarwegen ....................................................................................................................... 15

3.4 Meldingen / calamiteiten ......................................................................................................... 15


3.5 Voorlichting ............................................................................................................................... 15

3.6 Heffingen ................................................................................................................................... 16

4 Toekomstige ontwikkelingen ...................................................................................................... 17

4.1 Interne ontwikkelingen ............................................................................................................. 17

4.2 Omgevingswet ......................................................................................................................... 17

4.3 Regionale uitvoeringsdienst (RUD) ...................................................................................... 18

4.4 Samenwerking waterschappen m.b.t. VTH taken .............................................................. 18

4.5 Invoering kwaliteitscriteria en Wet VTH ............................................................................... 19

4.6 Invoering landelijke handhavingsstrategie .......................................................................... 19

4.7 Deregulering, algemene regels en beleidsregels .............................................................. 19

5 Algemene randvoorwaarden en Monitoring ............................................................................. 21

5.1 Handhavingstoets .................................................................................................................... 21

5.2 Monitoring prestaties en effecten vergunningen en handhaving ...................................... 21

5.3 Audits ......................................................................................................................................... 21

6 Prioritering en programma .......................................................................................................... 22

6.1 Verdeling werkzaamheden Vergunningen ........................................................................... 22

6.1.1 Taken en prioritering ........................................................................................................ 22

6.1.2 Projecten vergunningen ................................................................................................... 22

6.2 Verdeling werkzaamheden Toezicht en Handhaving ......................................................... 23

6.2.1 Handhavingstaken en prioritering .................................................................................. 23

6.2.2 Prioritering .......................................................................................................................... 23

6.2.3 Geplande zaken/controles ............................................................................................... 25

6.2.4 Projecten toezicht ............................................................................................................. 26

7 Samenwerkingsprojecten ........................................................................................................... 27

7.1 Samenwerking Rijn Oost ........................................................................................................ 27

7.2 Samenwerking andere partners ............................................................................................. 27


Voorwoord Voor het inzichtelijk maken van de werkzaamheden die in 2017 worden uitgevoerd op gebied van vergunningverlening, toezicht en handhandhaving en de prioritering hiervan, is een uitvoeringsplan opgesteld. Het plan is geschreven als basis voor de uit te voeren werkzaamheden. Daarnaast zullen we met dit plan de organisatie, het bestuur en de overige bevoegde gezagen in ons werkgebied op de hoogte brengen van onze werkzaamheden in 2017.

De opbouw van het verslag is als volgt: • In de samenvatting zijn door het benoemen van de gezamenlijke speerpunten van de

werkzaamheden op gebied van vergunningverlening en handhaving die we in 2017 gaan uitvoeren omschreven.

• In de inleiding hebben we de algemene informatie staan, zoals de aanleiding en het ontstaan van het format.

• Hoofdstuk 2 procedurele activiteiten, is opgenomen om hierin te omschrijven welke acties we in 2017 gaan uitvoeren om het proces efficiënter en doelmatiger in te richten. Tevens zijn hier de prestatie indicatoren van het team vergunningen opgenomen en de succes en faalfactoren benoemd die invloed hebben op de gewenste resultaten.

• In het hoofdstuk 3 Producten is de algemene omschrijving van de werkzaamheden te vinden. Met een uitsplitsing van werkzaamheden en onderbouwing (prioritering) hiervan naar beide teams.

• In hoofdstuk 4 gaan we in op toekomstige ontwikkelen die van invloed zijn op de werkzaamheden.

• Hoofdstuk 5 beschrijft de algemene randvoorwaarden en monitoring waarbij we in hoofdstuk 6 verder inzoomen op de verdeling van de werkzaamheden, prioritering en het programma voor de verschillende taakvelden.

• Hoofdstuk 7 geeft inzicht in op welke wijze we samenwerken met partners.


Samenvatting In het uitvoeringsplan staat aangegeven welke werkzaamheden er bij vergunningverlening, toezicht en handhaving, en heffingen in 2017 uitgevoerd gaan worden. Speerpunten voor zowel vergunningverlening en toezicht en handhaving in 2017 zijn:

• Naast het volgen van de ontwikkelingen van de veranderende wetgeving, Omgevingswet, vooral gericht op het intern verbeteren van de samenwerking om beter invulling te geven aan de co-creatie, zorgen dat voor het aspect vergunningverlening, toezicht en handhaving voldoet aan de zorgplicht van de ILT op gebied van Waterkeringen .

• Invoering kwaliteitscriteria en Wet VTH

• Naast het beschrijven van de werkprocessen starten we dit jaar met het actualiseren van de beleidsregels Keur en leveren we onze bijdrage aan het actualiseren van de Keur op basis van het keurkwartet.

• Naast de beleidsmatige ontwikkelingen is een van de opgaven zorgen dat de begeleiding van de grote infrastructurele werken op een juiste en actieve wijze wordt ingevuld (zowel voor het vergunningen als toezichts- en handhavingsproces).

• We blijven continue de werkprocessen verbeteren waarbij zaakgericht werken

uitgangspunt is voor zowel vergunningverlening als toezicht en handhaving. Aandachtspunt is een goede afstemming tussen beide werkprocessen waarbij we helder willen aangeven: wie is wanneer verantwoordelijk voor de volgende stap in de zaak.

• Voorlichting en communicatie is het sleutelwoord voor een goed vergunningenproces

en wordt beschouwd als preventieve handhaving. Door goede informatie te verstrekken wordt het naleefgedrag verhoogd.


1 Inleiding Met dit uitvoeringsprogramma geeft Waterschap Rijn en IJssel inzicht in hoe in 2017 uitvoering gegeven wordt aan haar vergunningverleningswerkzaamheden en toezichts- en handhavingstaak in het kader van de Waterwet. Alle organisaties met toezichts- en handhavingstaken op het gebied van milieuwetgeving zijn op grond van het Besluit Omgevingsrecht (BOR) (art. 7.3) verplicht een uitvoeringsprogramma op te stellen (HUP). Daarnaast wordt een vergunningsuitvoeringsprogramma toegevoegd aan dit document (VUP). Daarmee wordt alvast een aanvang gemaakt om te voldoen aan de nieuwe wet VTH (Vergunning, Toezicht, Handhaving) dat kwaliteitscriteria vaststelt voor handhavende en vergunningverlenende instanties. Uniform format De Noordelijke- en de Rijn Oost waterschappen hebben besloten om vanaf 2015 een eenduidig format te gebruiken op grond waarvan dit document is gemaakt. Op onderdelen zoals prioritering van werkzaamheden wordt afgeweken. Relatie met de Handhavingsstrategie en beleidsplannen In het handhavingsbeleid liggen de risicoanalyse, de prioriteringssystematiek en de sanctiestrategie vast en hoe ze moeten worden uitgevoerd. Het handhavingsbeleid is vastgesteld in het jaar 2012. In 2015 is gestart met de actualisatie van dit handhavingsbeleid. Het nieuwe handhavingsbeleid, vastgelegd in de Nota Integraal watertoezicht is eind 2016 voor besluitvorming aan het college van dijkgraaf en heemraden aangeboden. Na de inspraaktermijn wordt het beleid begin 2017 vastgesteld. Het handhavingsbeleid sluit aan bij de landelijke Handhavingsstrategie, die in 2014 is vastgesteld. In het uitvoeringsprogramma worden de beleidsdoelen vertaald naar de concrete inzet van menskracht en middelen.

Figuur 1: Handhavingsbeleidscyclus


2 Procedurele activiteiten

2.1 Vergunningverlening

2.1.1 Lean De ambitie blijft het vergunningenproces op een klantgerichte, slimme en efficiëntere manier het proces in te richten. Vanaf 2014 werken we al volgens de lean-principes. Uit een tussentijdse evaluatie in 2015 zijn in 2016 de verbeterkansen uitgewerkt. Eind 2016 zijn we gestart met anders inrichten van o.a. de eerste stappen van het werkproces met als doel het versterken van de intake en klant contact op een eerder moment in het werkproces. In 2017 zetten we deze werkwijze voort, monitoren het proces en stellen waar nodig bij.

2.1.2 Tijdigheid Voor het verlenen van vergunningen en meldingen zijn volgens de wet- en regelgeving procedures vastgesteld waarbij termijnen zijn opgenomen. In onderstaande tabel is in de kolom termijn opgenomen wat de te hanteren wettelijke termijn is. In 2016 heeft het WRIJ gemiddeld genomen 92 % van de meldingen, adviezen en aanvragen afgehandeld binnen de genoemde termijnen. Ook in 2017 streven we dit percentage na.

Activiteit/Procedure Termijn Meldingen Activiteitenbesluit 4 weken Meldingen Besluit lozen buiten inrichtingen (Blbi) 4 weken Meldingen grondwateronttrekking en lozing 5 dagen Advies 4 weken Watervergunningen kwantiteit/Keur 8 weken Watervergunningen kwaliteit 26 weken Succes en faalfactoren Of aan de verwachte percentages van afhandeling binnen de wettelijke termijn kan worden voldaan, is mede afhankelijk van de volgende factoren: het aantal aanvragen dat wordt ingediend, de complexiteit van de aanvragen, het aantal vragen/ verzoeken die vanuit de organisatie aan het team vergunningen worden voorgelegd en de beschikbare capaciteit. Goede beheersing van het werkproces is essentieel, inhoud kan niet alleen leidend zijn.

Ook een succes of faalfactor is het moment waarop een vergunning of meldingsplichtige activiteit kenbaar wordt gemaakt en de vergunningverlener betrokken wordt bij een initiatief. Een goed en tijdig vooroverleg met de aanvrager leidt in de regel tot een snellere afhandeling van de aanvraag en een vergunning die ook inhoudelijk goed is afgestemd op behoefte van zowel het waterschap als de aanvrager. Een aanvraag dat in een laat stadium van het plannen en ontwikkelen van een activiteit of werk wordt voorgelegd, maar waarvan door maatschappelijk of bestuurlijk belang een snelle afhandeling gewenst is, leidt meestal tot een minder efficiënt vergunningenproces. Er is minder tijd en ruimte voor een goede afstemming. De kans op miscommunicatie is hierdoor groter en het aantal contactmomenten tussen de vergunningverlener en de klant is in korte tijd vaak meer om het vergunningenproces tot vlot te laten verlopen en de juiste informatie uit te wisselen om een goede bestuurlijke afweging voor te kunnen leggen. Deze aanvragen kunnen niet ingepland worden en zijn daarmee een faalfacor voor het verwachte percentage afgehandelde meldingen en vergunningen binnen de wettelijke termijnen. Voor de klant betekent dit dat de kans groter is dat de inhoud van de vergunning minder goed aansluit bij de behoefte van de klant, als van het waterschap of in een aantal gevallen bij de daadwerkelijke uitvoering in de praktijk.


Zoals hierboven aangegeven, sturen we in 2017 net als in 2016 op een goed en efficiënt vooroverleg met onze klanten. Dit nadrukkelijk in samenwerking/co-creatie met de andere adviserende taakinhoudelijke units.

2.1.3 Watertoets De taak van de watertoets wordt niet binnen het werkterrein van vergunningverlening en toezicht en handhaving uitgevoerd. Door wel aan de voorkant tijdig betrokken te zijn bij plannen, kunnen we de initiatiefnemers beter adviseren en het proces van vooroverleg en verlening van de vergunning optimaal inrichten (casemanagement). Niet vergunde of gemelde activiteiten en werken kunnen daarnaast zoveel mogelijk worden voorkomen.

2.2 Team Toezicht en Handhaven

2.2.1 Zaakgericht werken Aan de hand van de lean-principes zijn de afgelopen jaren verbeteringen in het toezichtsproces doorgevoerd. Hierbij is vooral aandacht besteed aan vermindering van de administratieve last bij de toezichthouders. Om deze last te verminderen werken we vanaf 1 januari 2017 volledig digitaal en zaakgericht. De basis voor de planning van 2017 is dan ook vanuit de introductie zaakgericht werken. Hiervoor is in SharePoint is een digitale omgeving gebouwd van waaruit het werkproces gevolgd kan worden, de voortgang geborgd is en alle betrokken informatie op één plaats (lees zaak) beschikbaar is. Voor de praktische koppeling in het veld is er en koppeling met digitale checklisten. In 2017 zetten we de vervolgstap het via geoweb digitaal ontsluiten van handhavingsdossiers. Ook introduceren we een mobiele app om de informatie-uitwisseling bij het eerste lijns toezicht te optimaliseren.

2.2.2 Invulling werkzaamheden Voor de toezichtstaak is een inschatting gemaakt van de hoeveelheid benodigde uren om deze op adequaat niveau te kunnen uitvoeren. De taken zijn geprioriteerd en verdeeld over de verschillende toezichthouders. Uitgangspunt daarbij is het BOR-kwaliteitscriterium dat elke taak door twee handhavers moet kunnen worden verricht om “bedrijfszekerheid” te garanderen. Deze vervangbaarheid kan ook over meerdere waterschappen worden georganiseerd. Bij de planning van toezicht wordt rekening gehouden met een roulatiesysteem bij objecten, partijen en inrichtingen en geografische gebieden om een onafhankelijke relatie te waarborgen. Ons uitgangspunt bij complexe bedrijven is om minimaal eens in de twee jaar de toezichthouders en handhavers te rouleren. Voor het opstellen van dit uitvoeringsprogramma met betrekking tot toezicht in 2017 zijn alle taken geïnventariseerd en voorzien van doelstellingen.


2.3 Opleidingen Een voortdurend aandachtspunt blijft het opleidings- en kennisniveau. Hier wordt aandacht aan besteed door bij nieuwe wetgeving altijd scholing aan te bieden. Waar mogelijk wordt deze scholing gezamenlijk met de Rijn Oost waterschappen opgepakt. Daarnaast volgen de buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s) jaarlijks de verplichte her- en bijscholing.

Specifiek voor vergunningverlening investeren we komend jaar in een opleiding om de regie te kunnen voeren in het vergunningenproces (casemanagement), zie paragraaf 2.1.2.

Tevens is veel aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers. Hiervoor worden interne en/of externe cursussen gevolgd dan wel coaching aangeboden.

2.4 Functie bevoegdheden, verantwoordelijkheden en scheiding De bevoegdheden en verantwoordelijkheden van vergunningverleners en toezichthouders liggen vast in mandateringsbesluiten, het functieboek met de functieprofielen en competentieprofielen. Er is een functiescheiding vergunning en handhaving op persoonsniveau.


3 Producten Het waterschap heeft tot algemene doelstelling veiligheid, voldoende water en schoon water te realiseren. Het werkveld vergunningverlening en toezicht en handhaving heeft tot doel een significante bijdrage te leveren aan deze doelstellingen van het waterschap. Per hoofthema zijn de lange termijn doelen uit het Waterbeheerplan 2016-2021 weergeven.

Om deze significante bijdrage aan deze doelen te kunnen bereiken wordt energie gezet op verschillende zaken. Gebleken is dat zowel incidentenbestrijding als de inzet van verschillende instrumenten nodig is om de gestelde doelen te kunnen realiseren. Een goede samenwerking met andere toezichthoudende (bestuurs)organisaties is hierbij erg belangrijk. 3.1 Hoofdthema Veiligheid

De doelen voor het thema ‘veiligheid’ zijn uitgewerkt in drie lagen: 1. Waterkeringen

o Voorkomen van overstroming door instandhouding en verbetering van primaire en regionale keringen en kunstwerken (dijken, sluizen, etc) overeenkomstig het vereiste beschermingsniveau.

o Voorkomen van wateroverlast vanuit het regionale systeem door middel van verbetering en instandhouding van overige keringen. De overige keringen zijn onderdeel van het regionale watersysteem. Het beleid voor dit onderdeel is daarom uitgewerkt onder voldoende water.

2. Ruimtelijke inrichting o Het beperken van de gevolgen van overstromingen en wateroverlast o Het vergroten van het bewustzijn en de (resterende) eigen verantwoordelijkheid

van inwoners, overheid en bedrijven bij wateroverlast en overstromingen 3. Crisisbeheersing

o Een effectieve crisisorganisatie voor beheersing van crisissituaties.

3.1.1 Primaire en secundaire waterkeringen Om veiligheid te garanderen moet het waterschap garant staan voor veilige waterkeringen(dijken). De staat van de waterkeringen wordt periodiek gecontroleerd. Vergunning, melding of advies is vereist voor werken of werkzaamheden boven, in, op of aan de waterkering. Toezicht vindt plaats of deze werkzaamheden volgens voorschriften worden uitgevoerd. Daarnaast vindt toezicht plaats of er voldoende onderhoud door derden aan de keringen is gedaan. In het kader van de ontwikkeling van het toezicht op de zorgplicht is in 2014 door ILT een pilot-inspectie bij het waterschap uitgevoerd gericht op het vergunningverlenings- en handhavingsproces bij primaire waterkeringen. De resultaten van de pilot waren in 2015 input om met name proces-aspecten te verbeteren en vast te leggen in werkafspraken. Het opgestelde plan van aanpak ILT beschrijft ten aanzien van het vergunningverlening- en handhavingsproces per onderdeel, hoe gekomen kan worden tot een set van verbetervoorstellen. In 2016 zijn we doorgegaan met het verder optimaliseren van de proces-aspecten en zijn we klaar voor de medio 2017 geplande audit van ILT.


3.2 Hoofdthema VOLDOENDE water (waterkwantiteit) De doelen voor het thema ‘voldoende’ zijn uitgewerkt voor drie situaties die kunnen optreden:

1. In normale omstandigheden werken aan doeltreffend en doelmatig waterbeheer gericht op optimaal functiegebruik

2. In droge omstandigheden droogteschade zo lang mogelijk voorkomen 3. In natte omstandigheden wateroverlast en natschade zoveel mogelijk voorkomen.

3.2.1 Watersysteem Voor werken of werkzaamheden in watersystemen moet een watervergunning worden aangevraagd of een melding worden gedaan. Toezicht en handhaving vindt niet alleen plaats op regels uit de Keur, algemene regels en beleidsregels, maar ook op voorwaarden uit de verleende watervergunning. De initiatiefnemer moet een melding doen of een vergunning aanvragen voor uitvoeren van de werkzaamheden. Vergunningen hebben daarnaast ook meldingsplicht voor start activiteiten.

De nadruk met betrekking tot de controles vindt plaats op die vergunningen of meldingen die rechtstreeks van invloed zijn op onze infrastructuur. Daarnaast wordt gecontroleerd of onderhoudsroutes voldoende zijn vrijgehouden.

3.2.2 Grondwateronttrekkingen In de Keur zijn algemene regels gesteld aan het gebruik van grondwater. Uitgangspunt van de Waterwet en de Keur is dat verantwoord omgegaan moet worden met grondwater. Grondwateronttrekkingen mogen geen nadelige gevolgen hebben voor de omgeving, zoals verzakkingen, gewasbeschadiging, etc. Het is daarom verboden om zonder vergunning van het Dagelijks Bestuur van het waterschap en in een aantal gevallen van Gedeputeerde Staten van Provincie grondwater aan de bodem te onttrekken of water te infiltreren. In veel gevallen kan volstaan worden met een melding. Bij de locatiebezoeken, beoordeling van ingezonden gegevens, maar ook bij het afhandelen van klachten en opsporen van illegale activiteiten wordt de nadruk gelegd op controle van verleende vergunningen, daadwerkelijk melden van onttrekkingen en de opgave van de onttrokken hoeveelheid kubieke meters grondwater na afloop van bronneringswerkzaamheden. Daarnaast is in 2017 specifiek aandacht voor grondwater gebruikt voor de menselijke consumptie. Dit is een vervolg op de in 2016 in samenwerking met de Provincie Gelderland uitgevoerde inventarisatie.

3.2.3 Oppervlaktewateronttrekkingen Het onttrekken van water aan een oppervlaktewaterlichaam gebeurt in hoofdzaak ten behoeve van het beregenen van akkerbouw en graslandpercelen. Zonder vergunning mag maximaal 1 m3 water per uur worden onttrokken. Aanhoudende droogte in combinatie met beregening kan leiden tot een watertekort in de grond en/of in beken en rivieren. Met als gevolg verdroging, droogteschade, lage waterafvoeren en/of het droogvallen van waterlopen Controles op onttrekkingen vinden plaats naar aanleiding van klachten, perioden van droogte of een toevallige ontdekking op heterdaad in het veld. Bij extreme droogte kan het college van dijkgraaf en heemraden een algeheel verbod tot onttrekking opleggen.


3.3 Hoofdthema SCHOON water (waterkwaliteit) De doelen voor thema ‘schoon water’ zijn:

1. Een goede ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater 2. Een chemische kwaliteit de ecologie en het gebruik van het oppervlaktewater niet

belemmert 3. Een goede specifieke benoemde kwaliteit voor een aantal categorieën wateren,

waaronder grondwater, stedelijk water, zwemwater en waardevolle wateren.

3.3.1 Indirecte lozingen/industrie Sinds de indirecte lozingen met het in werking treden van de Waterwet overgegaan zijn naar het Wm/Wabo bevoegd gezag, heeft het waterschap alleen nog een adviserende en toezichthoudende taak bij deze bedrijven. Deze bevoegdheden houdt het waterschap omdat deze bedrijven indirect op de zuiveringen lozen en mogelijk nadelige gevolgen hierop kunnen hebben dan wel via een gemeentelijk hemelwateriool in oppervlaktewater lozen. Andere overheden vragen het waterschap om advies bij een omgevingsvergunning waar een lozingsaspect op de riolering deel van uit maakt. Best beschikbare techniek en emissie en immissietoets worden waar nodig toegepast. De vergunningverlening en het toezicht en handhaving wordt vanuit het Wm/Wabo bevoegd gezag (gemeente of provincie) door een regionale uitvoeringsdienst (RUD) uitgevoerd. In Rijn Oost verband hebben de waterschappen gezamenlijk een dienstverleningsovereenkomst gesloten met de Overijsselse RUD’s. Hierin zijn afspraken gemaakt over de wijze van advisering van indirecte lozingen. Met behulp van een selectietool (een lijst met categorieën bedrijven) wordt bepaald voor welke bedrijven gratis advies wordt gegeven en toezicht wordt gehouden. Deze RUD’s vragen het waterschap om advies bij een omgevingsvergunning waar een lozingsaspect op de riolering deel van uit maakt. Best beschikbare techniek en emissie en immissietoets worden waar nodig toegepast. De lozingen op het riool mogen de goede werking van de RWZI’s en de kwaliteit van het oppervlaktewater niet nadelig beïnvloeden. De frequentie van het toezicht is bepaald met behulp van een prioriteringssystematiek. Met de Gelderse RUD’s zijn wel werkafspraken gemaakt maar dit is niet vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst. Een speciale categorie indirecte lozingen zijn de lozingen die plaatsvinden via een zuiveringstechnisch werk (rioolgemaal, persleiding of direct op de RWZI). Op grond van artikel 6.2, lid 1 van de Waterwet worden deze lozingen aangemerkt als directe lozingen. Enkele grote lozers in ons beheersgebied lozen via een zuiveringstechnisch werk.

3.3.2. Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) De RWZI’s lozen op het oppervlaktewater. Vergunningverlening kan in bepaalde gevallen door wijziging van het Activiteitenbesluit nog maatwerkvoorschriften opleggen. Het toezicht op RWZI’s gebeurt sinds enkele jaren niet meer alleen door de eigen toezichthouders om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Toezichthouders van een aangrenzend waterschap voeren ook controles uit. Het toezicht richt zich vooral op de controle van de apparatuur voor monstername, de wijze van monstername, melden van bijzondere omstandigheden en een administratieve controle. Eventueel voortvloeiende handhavingsacties worden door de eigen toezichthouders in gang gezet.

3.3.3 Chemiesector BRZO (besluit risico’s zware ongevallen) bedrijven De overheid wil het toezicht op de naleving van regels efficiënter en effectiever uitvoeren, zodat bedrijven minder 'last' hebben van het toezicht. Bij de chemiesector en de afvalsector, zowel de grote en middelgrote bedrijven als het midden- en kleinbedrijf, wil de overheid de toezichtslast verminderen. Tevens is het doel om te zorgen voor een verbetering van het


toezicht op risicovolle bedrijven. Dit moet worden bereikt door systeemtoezicht onder landelijk coördinatie en regie. Weinig waterschappen hebben gekwalificeerde BRZO toezichthouders in dienst. Daarom zijn enkele regiewaterschappen aangewezen die dit toezicht mogen doen. Voor de Noordelijke waterschappen trekt waterschap Hunze & Aa’s dit project, voor de meeste Rijn Oost waterschappen Vallei en Veluwe en voor Zuiderzeeland Waternet. De controle vindt plaats in de vorm van een gezamenlijke inspectie met andere instanties zoals Regionale Uitvoeringsdienst, arbeidsinspectie, brandweer etc.

3.3.4 Oppervlaktewaterlozingen bedrijven Inrichtingen die direct op het oppervlaktewater lozen (de zgn. directe lozers) worden periodiek bezocht met als doel de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren. Het toezicht bestaat over het algemeen uit bedrijfsbezoeken (waarbij gecontroleerd wordt aan de hand van de vergunning of voorschriften Activiteitenbesluit) en afvalwaterbemonsteringen (waarbij een controle plaatsvindt van de aan het bedrijf opgelegde lozingsnormen).

3.3.5 Agrarische lozingen en activiteiten Waterschappen voeren controles uit bij agrarische bedrijven in het kader van het Activiteitenbesluit. Het gaat bij deze controles vooral om (vuil|)water afspoeling van het erf. Dit water kan vervuild zijn met bijvoorbeeld perssappen van de voeropslag. Het verspreiden en opslag van mest zijn ook aspecten die binnen het kader van het Activiteitenbesluit uitvoerig gecontroleerd worden. Daarnaast wordt toezicht gehouden op gebruik gewasbeschermingsmiddelen. Het gebruik van de juiste apparatuur(kantdoppen), juiste instelling van apparatuur en het aanhouden van de spuitvrije zones. Overtredingen met gewasbeschermingsmiddelen (volgens Activiteitenbesluit en Wet gewasbestrijdingsmiddelen) worden via een boeterapport gemeld bij de NVWA (Nederlandse voedsel en warenautoriteit). Deze instantie legt een boete op en meldt de overtreding dan weer door bij de controle coördinatieautoriteit van de EU (CCA). Deze handelswijze valt onder de Cross-compliance.

3.3.6 Glastuinbouw Directe en indirecte lozingen vanuit glastuinbouw worden gereguleerd via doelvoorschriften. Voor lozingen van onder meer hemelwater, schrobwater en terugspoelwater zijn uniforme lozingen gesteld. De controles zijn gericht op de volgende aspecten:

• Naleving van de meet- en registratieverplichting, De lozinginfrastructuur van bedrijven,

• Good housekeeping

3.3.7 Bodemkwaliteit (Bbk) Het Bbk stelt de milieu hygiënische randvoorwaarden voor de toepassing van grond, baggerspecie, en bouwstoffen in de bodem of oppervlaktewater. Meldingen worden bekeken of deze stoffen conform de regelgeving worden toegepast. Toezicht vindt plaats om te voorkomen dat er vervuilde grond wordt gebruikt.

3.3.8 Lozen buiten inrichtingen Het besluit regelt een groot aantal lozingen van diverse aard, die niet afkomstig zijn van inrichtingen in de zin van de Wet milieubeheer en particuliere huishoudens. Zoals overstorten en het baggeren van waterbodems. Het toepassen van de bagger valt onder het besluit bodemkwaliteit.

3.3.9 Lozing Afvalwater Huishoudens (IBA’s) Deze doelgroep bestaat uit percelen in het buitengebied, die niet op de riolering zijn aangesloten en hun huishoudelijk afvalwater middels een eigen ondergrondse tank lozen op het oppervlaktewater. Door voorlichting en handhaving worden de eigenaren van IBA’s aangespoord goed onderhoud te plegen, waardoor voldoende gezuiverd wordt geloosd.


3.3.10 Vaarwegen Het waterschap voert samen met andere toezichthoudende organisaties toezicht uit op de naleving van de verschillende wettelijke voorschriften op en rondom het water. Dat is nodig om de leefbaarheid en de veiligheid op en langs vaarwegen zo goed mogelijk te garanderen. Specifiek wordt gelet op de snelheid van varen, vaarbewijzen en alcoholgebruik. Hier werken we samen met de KPLD. Indien van toepassing wordt een vergunning voor het Binnenvaartpolitiereglement afgegeven.

3.4 Meldingen / calamiteiten Incidenten en calamiteiten zijn niet te programmeren. Deze doen zich op enig moment voor waarop we direct of binnen enige tijd op moeten reageren. Daarom is incidentenbestrijding ook niet opgenomen in de analyses. Omdat de impact van een incident en eventuele calamiteiten enorm kunnen zijn en niet te voorspellen, krijgt de incidentenbestrijding de hoogste prioriteit. Klachten en calamiteiten kunnen zowel binnen als buiten kantoortijd binnenkomen en worden zo snel mogelijk in behandeling genomen. Buiten kantoortijden is dit een taak voor de wachtdienst waarbij de toezichthouders/handhavers in de tweede lijn zitten. Hiervoor is een wachtdienstrooster ingesteld. Het waterschap is 24 uur per dag bereikbaar via een speciaal telefoonnummer. Mensen kunnen hier zowel klachten als overtredingen melden. Onze medewerkers draaien hiervoor 24-uurs beschikbaarheidsdiensten. De klachten en meldingen variëren van een enkele dode vis, lekke persleidingen, gezonken schepen, dode dieren, doodgespoten talud, olieverontreiniging, mest-/melklozingen, overstort, schouw tot een grote brand (gripsituatie).

3.5 Voorlichting Voorlichting wordt beschouwd als preventieve handhaving. Door goede informatie te verstrekken wordt het naleefgedrag verhoogd. Voorlichting kan onderdeel zijn van de bedrijfsbezoeken, maar gebeurt ook door middel van het opstellen van nieuwsbrieven, folders, persberichten en het verzorgen van presentaties. In 2017 wordt onder meer andere aandacht besteedt aan:

• Voorlichtingsdag gewasbescherming • Communicatie toezicht hobby-boeren • Nieuwsbrieven (nav beleidsontwikkeling/wijzigingen maar ook ter ondersteuning van

het toezicht in het veld (o.a. toezicht niet zijnde vaarwegen, afstoten kleine watergangen, loslopende honden))

• Presentaties binnen de eigen organisatie en extern

Specifiek aandacht zullen wij besteden aan georganiseerde activiteiten op of nabij onze wateren. Dit omdat de georganiseerde activiteiten op of nabij onze watergangen toe nemen, en de vraag hierbij speelt of deze activiteiten vanuit de volksgezondheid passend zijn. Voorbeeld hierbij zijn zwemevenementen in niet aangewezen zwemwateren, zekers in tijden van droogte of daar waar overstorten door hevige regenbuien in werking zijn getreden.


3.6 Heffingen Meetbedrijven Bedrijven die jaarlijks 1000 vervuilingseenheden of meer lozen hebben een meetverplichting. Zij dienen het eigen afvalwater dagelijks te bemonsteren en de analyseresultaten aan te leven aan waterschap en belastingkantoor. Op basis van deze resultaten wordt de definitieve heffingsaanslag berekend.

Tabelbedrijven Bedrijven die minder dan 1000 vervuilingseenheden lozen zijn vrijgesteld van de meetverplichting en vallen onder het forfait tabelbedrijven. De tabel bestaat uit 15 klassen met een coëfficiënt die groter wordt naarmate deze klasse hoger wordt. Bedrijven worden in de tabel ingedeeld op basis van de bedrijfsactiviteiten die een bedrijf ontplooit. Het aantal te betalen vervuilingseenheden wordt vastgesteld door de vastgestelde coëfficiënt te vermenigvuldigen met de totale hoeveelheid ingenomen water. Heffing grondwateronttrekkingen Aan ieder bedrijf, dat loost op de riolering of op het oppervlaktewater, moet een correcte heffing worden opgelegd. Procesoptimalisatie Heffingen en samenwerking GBLT In 2014 is de ambitie uitgesproken tussen GBLT en de waterschappen om de onderlinge samenwerking en de wijze van werken te optimaliseren en beter op elkaar af te stemmen. De verbeteringen bestaan niet alleen uit medewerkers bij elkaar te brengen om samen te werken en kennis uit te wisselen, processen te verbeteren etc., maar ook zaakgerichter te gaan werken en de informatie-uitwisseling te verbeteren. Om de informatie-uitwisseling met zowel bedrijven als GBLT te verbeteren registreren en rapporteren de meetbedrijven vanaf 2016 voor de heffing hun meetgegevens in het web-informatiesysteem Webis-Meet. In 2017 wordt de correspondentiemodule ingericht, de wijze van digitale aangifte via het systeem en de template voor de berekening in het web-informatiesysteem geïmplementeerd.


4 Toekomstige ontwikkelingen

4.1 Interne ontwikkelingen Intern zijn er diverse ontwikkelingen die gevolgen kunnen hebben voor de inzet van de medewerkers. Deze ontwikkelingen en veranderingen zijn niet alleen afkomstig van het blijvend professionaliseren en verbeteren van onze taken op gebied van vergunningverlening en toezicht en handhaving. Ook de veranderopgave en de kwaliteitscriteria (zie ook paragraaf 4.5) zijn een impuls om te blijven ontwikkelen.

Naast de doorontwikkeling binnen het werkgebied vergunningverlening en toezicht en handhaving blijven zaken als het verder optimaliseren van de samenwerking met de adviserende taakinhoudelijke units een speerpunt voor 2017. Hierbij wordt de in de afgelopen jaren ingezette lijn doorgezet. Uitgangspunt hierbij blijft een effectief (lean) ingericht en geborgd werkproces voor het gehele vergunningen en handhavingsproces.

4.2 Omgevingswet In de Omgevingswet moet o.a. de wet- en regelgeving toegankelijker worden. Door integratie van de regels voor ruimtelijke ordening, natuur, water en milieu wordt een integrale en gebiedsgerichte aanpak van de leefomgeving beter ondersteund met als gevolg een effectieve en efficiënte verbetering van de leefomgevingskwaliteit.

De Waterwet wordt hiertoe opgenomen in de Omgevingswet. In 2014 is deze wet aangenomen in de eerste Kamer en middels diverse AMvB’s zal deze wet verder worden ingevuld. Verwacht wordt dat de wet in 2019 in werking treedt.

Voor de uitvoering van de VTH-taken zal dit gevolgen hebben omdat het uitgangspunt is dat voor een activiteit in de leefomgeving bij het bevoegde gezag (gemeente), één aanvraag wordt ingediend en dat vervolgens één vergunning wordt verleend. Dit zal een grote impact gaan krijgen op het werkproces van vergunningen, toezicht en handhaving. Belangrijk is om in ieder geval vroegtijdig met onze netwerkpartners in gesprek te gaan om goede afspraken te maken over hoe het gezamenlijke werkproces vorm te geven.

Van belang is dat de waterbeheerders voldoende mogelijkheden houden om hun taken, zoals direct handhavend op kunnen treden, efficiënt uit kunnen voeren. Belangrijke aandachtspunten zijn:

• bij verantwoordelijkheden horen ook bevoegdheden; • voor ‘enkelvoudige’ gevallen is het waterschap bevoegd gezag; • aparte vergunning waterbeheerder bij ‘samenloopsituaties.


Binnen de Omgevingswet zijn inmiddels vier AMvB’s ontwikkeld: • Het Omgevingsbesluit (Ob). Dit besluit bevat de algemene en procedurele bepalingen

ter uitwerking van de instrumenten van de wet die voor iedereen van belang zijn, zowel voor overheden als voor bedrijven en burgers.

• Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Dit besluit richt zich tot bestuursorganen en bevat de inhoudelijke normen voor de bestuurlijke taakuitoefening en besluitvorming.

• Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Dit besluit stelt algemene, rechtstreeks werkende rijksregels over activiteiten in de fysieke leefomgeving aan burgers, bedrijven en overheden als initiatiefnemers. Het gaat daarbij vooral om milieubelastende activiteiten en lozingsactiviteiten.

• Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Dit besluit stelt algemene, rechtstreeks werkende regels aan bouwwerkgerelateerde activiteiten in de leefomgeving.

Ook de Keur van het waterschap zal worden aangepast en moeten worden gewijzigd in een nieuwe Waterverordening. In 2016 heeft een consultatieronde van de (AMvB’s) Omgevingswet plaatsgevonden. Daarnaast is omdat de uitdaging groter is dan alleen het vakgebied van vergunningen en meldingen, toezicht en handhaving binnen het waterschap een kernteam samengesteld met medewerkers vanuit verschillende disciplines binnen het watersschap. Op basis van het projectplan leveren we vanuit vergunningverlening en toezicht en handhaving in 2017 onze bijdrage.

4.3 Regionale uitvoeringsdienst (RUD) Met de RUD moeten de lokale overheden (provincie en gemeenten) een verbetering van de uitvoeringskwaliteit van de Wabo-VTH taken bereiken. Door het vergroten van de kritieke massa verbetert de inhoudelijke kwaliteit en kunnen de verschillende taken efficiënter worden uitgevoerd.

Op basis van de Wabo hebben de waterschappen recht op advies en toezicht op de indirecte lozingen en zijn daarom ‘partner’ van de RUD’s. De samenwerking met de RUD’s in het algemeen wordt door de waterschappen op verschillende manieren ingevuld. De samenwerking met de Overijsselse RUD’s is vastgelegd in een Wabo Dienstverleningsovereenkomst. Voor de provincie Gelderland zijn alleen werkafspraken gemaakt.

Met de komst van de Omgevingswet waarin de Waterwet is opgenomen zal de samenwerking tussen de waterschappen en de RUD opnieuw moeten worden bezien. In dit kader is de visie van de Unie op de samenwerking tussen de waterschappen en de RUD’s van belang. Ook de in de Wabo opgenomen kwaliteitscriteria zullen dan voor de waterschappen en de VTH-medewerkers van de waterschappen gaan gelden. De samenwerking met de RUD op het gebied van indirecte lozingen is volop in beweging.

4.4 Samenwerking waterschappen m.b.t. VTH taken In de afgelopen jaren is de samenwerking tussen de waterschappen op het gebied van de VTH-taken van onderaf opgepakt. Denk aan handhavingsplannen, VTH-beleid, processen, procedures en dergelijke. De resultaten hiervan zijn positief. Waarom zou een ieder het wiel opnieuw uitvinden?

Met de komst van de Omgevingswet, Omgevingsdienst en dergelijke moeten de waterschappen hun toekomstige werkwijze en dergelijke aanpassen en ligt het voor de hand om dit gezamenlijk op te pakken en de samenwerking voort te zetten (zie ook paragraaf 7.1).


4.5 Invoering kwaliteitscriteria en Wet VTH In 2016 hebben de kwaliteitscriteria een wettelijke grondslag gekregen en moeten alle organisaties die wettelijke taken uitvoeren in het Wabo-domein aan deze criteria voldoen. Voor het houden van toezicht bij bedrijven is in de kwaliteitscriteria een opleidingsniveau en werkervaring voorgeschreven waaraan de toezichthouder minimaal moet voldoen.

Kwaliteitscriteria waterbeheer Zoals eerder aangegeven wordt naar verwachting in 2019 in de Omgevingswet verschillende wetten samengevoegd. De wet VTH wordt dan ook in de Omgevingswet opgenomen. Dit betekent dat waterschappen vanaf dat moment ook moeten voldoen aan de kwaliteitscriteria.

Vooruitlopend op een landelijke verplichting hebben de waterschappen in samenwerking met Rijkswaterstaat kwaliteitscriteria VTH Waterbeheer ontwikkeld specifiek voor de taken in het waterbeheer. De reeds ontwikkelde systeem van VTH-kwaliteitscriteria 2.1 voor de Wabo-taken hebben hierbij als basis gediend.

Deze kwaliteitscriteria gaan in op de kritieke massa en procescriteria. De kwaliteitscriteria voor de kritieke massa geven invulling aan kwalitatief goede vergunningverlening en toezicht en handhaving. De procescriteria geven verdere invulling aan de manier van handelen van toezicht- en handhavingsorganisaties.

De kwaliteitscriteria zijn afgestemd op vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) in het waterbeheer en daarmee professionalisering van de taken in het waterbeheer. Medio 2015 zijn de kwaliteitscriteria VTH Waterbeheer vastgesteld door de Unie van Waterschappen en Rijkswaterstaat. Deze kwaliteitscriteria geven invulling aan de verdere professionalisering van de taken in het waterbeheer voor toezicht en handhaving, maar ook voor vergunningverlening. Op dit moment hebben de criteria nog geen wettelijke basis en zijn een landelijke bestuurlijke afspraak. In 2017wordt gestart met het implementatietraject om in 2019 aan de verplichtingen uit de Omgevingswet te voldoen.

4.6 Invoering landelijke handhavingsstrategie Eind 2016 is het nieuwe handhavingbeleid (Nota Integraal watertoezicht), inclusief de landelijke handhavingsstrategie voor bestuurlijke vaststelling in de routing gebracht. Voor de toepassing van bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke handhaving wordt begin 2017 de nieuwe landelijke handhavingsstrategie dan ook geïmplementeerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een vanuit de Unie ontwikkelde app die de handhaver kan helpen bij het maken van beslissingen.

De Landelijke Handhavingsstrategie (LHS) heeft een interventiematrix opgesteld waarbij het gedrag van de overtreder een grotere rol speelt in de op te leggen sanctie, variërend van ‘goedwillend’, ‘moet kunnen’, ‘calculerend’ tot ‘bewust en structureel/crimineel’. Naast het gedrag van de overtreder speelt het effect van zijn gedrag (de milieuschade die is veroorzaakt) mee op de wijze van handhaven en sanctioneren. 4.7 Deregulering, algemene regels en beleidsregels Vorig jaar is de derde tranche algemene regels opgesteld en vastgesteld door het dagelijks bestuur. Concreet betekent dit het opheffen van de vergunningsplicht en vervangen door een meldingenregiem. Naast algemene regels voor grondwater en aanbrengen of verwijderen struiken of beplanting beschikt waterschap nu ook over algemene regels voor het aanbrengen van dammen en duikers, leggen en of verwijderen van kabels en leidingen,


verwijderen van werken en leggen, vervangen of behouden van bruggen over een watergang. Daarnaast wordt een algemene regel voor bepaalde recreatieve activiteiten voorbereid. Eind 2016 zijn binnen de organisatie de eerste ervaringen met de algemene regels geëvalueerd en zijn verbeteringen gesignaleerd. Ambitie is om begin 2017 een eerste en onderbouwde indruk te hebben of het hoofddoel, minder regeldruk en administratieve lasten, is bereikt. Welke quick winsten zijn er nog te behalen met een doorkijk naar de prioritering om de quick winsten invulling te geven. Met het opstellen en actualiseren van de beleidsregels is in 2016 een pas op de plaats gemaakt omdat de toekomstige ambitie van het waterschap mede bepaald wordt op welke wijze het keurkwartet wordt ingevoerd. Beleidsregels geven concreet invulling aan de uitvoering van ons beleid en geven een eventuele aanvrager ook duidelijkheid welke mogelijkheden gewenst en ongewenst zijn. De discussie over de invoering van het keurkwartet in relatie met de Omgevingswet wordt op dit moment gevoerd en zal na afronding input zijn voor de beleidsregels. Ambitie is in 2017 het aspect beleidsregels actief op te pakken zodat ook dit onderdeel bij de audit in het kader van de zorgplicht adequaat scoort.


5 Algemene randvoorwaarden en Monitoring

5.1 Handhavingstoets Alle vergunningen met betrekking op waterkwaliteit worden beoordeeld op handhaafbaarheid. Hierbij maken we onder andere gebruik van aanwezige toezichtsplannen en de geschiedenis van het desbetreffende bedrijf. De handhavingstoets waarborgt een goede afstemming tussen de vergunningverleners en handhavers en er wordt van elkaar geleerd. Ook de watervergunningen met betrekking op waterkwantiteit of veiligheid voor grotere infrastructurele werken worden beoordeeld op handhaafbaarheid.

5.2 Monitoring prestaties en effecten vergunningen en handhaving Om te voldoen aan de PDCA cyclus wordt het uitvoeringsprogramma per triaal/kwartaal gemonitord. De geplande controles, het naleefgedrag, de afhandeltermijnen en ingezette uren voor handhaving en vergunningen worden dan bekeken. Indien nodig vindt bijstelling van doelen en prioriteiten plaats. Bij grote veranderingen wordt het bestuur opnieuw geraadpleegd. Eind 2017 stellen we – overeenkomstig het Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer- een verslag op over de activiteiten die we het voorgaande jaar hebben uitgevoerd op gebied van toezicht en handhaving.

5.3 Audits Voor vergunningverlening en toezicht en handhaven hebben we verschillende Kwaliteit-, arbo- en milieu- (KAM)-procesbeschrijvingen. Regelmatig onderwerpen we deze aan een interne audit. Het jaarplan vermeldt welk proces voor een audit in aanmerking komt. Voor 2017 is geen audit gepland voor vergunningverlening en toezicht en handhaving. Wel gaan we de KAM-processen aanpassen aan de hand van het begin 2017 vastgestelde actualisatie van het handhavingsbeleid. De ambitie is de KAM-processen zodanig in te richten dat hiermee ten alle tijden kan worden aangetoond dat voldaan wordt aan de zorgplicht voor keringen (ILT-proof).


6 Prioritering en programma

6.1 Verdeling werkzaamheden Vergunningen

6.1.1 Taken en prioritering De verdeling van de uren van vergunningverlening is moeilijk in te schatten en sterk afhankelijk van de inkomende vragen. De werkzaamheden voor vergunningverlening kunnen ook niet worden geprioriteerd De aanvragen moeten bij voorkeur binnen de beschikbare periode van meestal 8 weken worden afgehandeld. De prioriteit bij vergunningverlening is om de doorlooptijden van aanvragen zo kort mogelijk te houden. Indien mogelijk wordt met de aanvrager vooroverleg gevoerd, teneinde mee te denken en een goed ingevulde aanvraag te bewerkstelligen. Een goed vooroverleg voorkomt allerlei formele procedurele handelingen en kan in potentie bijdragen aan het tijdig afhandelen van de aanvragen. Op basis van gegevens over 2014, 2015 en 2016 en de trend die in de aantallen te zien is, hebben we een inschatting gemaakt voor de reguliere aantallen aanvragen voor 2017. Naast deze reguliere vraag, vragen een aantal bijzondere procedures extra aandacht. In 2017 worden naast de bekende meerjarige projecten (aanleg/verbreding N18, A15, sluis Eefde, verbreding Twenthekanaal, etc) diverse complexe initiatieven voorzien, denk aan initiatieven in kader waterkrachtkansenkaart,en nieuwe initiatieven op gebied van mestverwerking en stedelijke ontwikkelingen nabij onze keringen. Deze vergunningen en werkzaamheden/ bijdrage maken geen onderdeel uit van de reguliere werkbelasting. In paragraaf 6.1.2 zijn deze bijzondere projecten beschreven. Op basis van de ervaringscijfers van 2016 is een inschatting gemaakt van de verwachte vraag voor de vergunningverlening. Omschrijving Aantal Vergunningen en meldingen waterkwantiteit 445 Vergunningen en meldingen waterkeringszorg 80 Vergunningen en meldingen vaarwegbeheer 14 Vergunningen en meldingen grondwater 220 Adviezen over indirecte lozingen 62 Vergunningen en meldingen directe lozingen 155 Vooroverleggen 262 Legalisatievragen 50

6.1.2 Projecten vergunningen Rijkswaterstaat is voornemens diverse grote infrastructurele werken uit te voeren in ons werkgebied. Deze werken hebben zowel betrekking op keringen als watersysteem. Voor de volgende grote projecten moeten vergunningen worden opgesteld:

• N18 • A15 • A1 • Rivier in de stad (RIDS) • Sluis Eefde • Verbreding Twente kanalen • Kribverlaging Pannerdensch kanaal


• Overnachtingshaven Giesbeek • Aanvragen/ initiatieven volgend uit waterkracht kansenkaart

Als afgeleide acties moet, voordat de werkzaamheden van de A15 kunnen worden uitgevoerd, de bestaande persleiding en gasleidingen worden verlegd.

Daarnaast vraagt het agrarische bedrijfsleven om beleid voor mestverwerkingsinstallaties en zijn er diverse initiatieven om daadwerkelijk tot het oprichten van een inrichting te komen. De ervaringen bij eerdere initiatieven leert dat zowel het vooroverleg als formele vergunningsprocedures tijdrovende activiteiten zijn.

6.2 Verdeling werkzaamheden Toezicht en Handhaving

6.2.1 Handhavingstaken en prioritering Als waterschap houden we toezicht op verschillende activiteiten die van invloed zijn op de kwaliteit en kwantiteit van het oppervlaktewater (zie ook hoofdstuk 3). Ook houden we toezicht op het onttrekken van grondwater. Het afwegingskader voor de inzet van toezicht doen we op basis van risicoanalysemethodiek en de resultaten van de controles van voorgaande jaren (zie paragraaf 6.2.2). De volgende wetten en regelgeving zijn van toepassing bij het uitoefenen van onze toezichtstaak: - Waterwet - Activiteitenbesluit (voor zowel agrarische als industriële lozingen) - Besluit buiten inrichtingen - Besluit bodemkwaliteit - Besluit lozing afvalwater huishoudens - Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden - Scheepvaartverkeerswet en Binnenvaart Politiereglement - Keur van het Waterschap Rijn en IJssel 2009

Daarnaast houden we indirect toezicht. Zo kunnen we ons adviesrecht op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) goed uitoefenen. Het indirect toezicht heeft betrekking op inrichtingen die via de gemeentelijke riolering lozen op onze zuiveringstechnische werken (RWZI) en die de werking hiervan kunnen beïnvloeden.

Bij deze niet-inrichtingsgebonden handhavingstaken houden we toezicht op de volgende activiteiten: - IBA’s - Snelheidscontroles vaartuigen - Overstorten - Evenementen - Bodemsaneringen, bronneringen - Werkzaamheden bij vaste objecten - Teeltactiviteiten Waar mogelijk combineren we handhavingscontroles met controles op de heffingen. GBLT - de organisatie die voor ons de waterschapslasten heft en int - huurt hiervoor onze medewerkers in.

6.2.2 Prioritering De prioriteiten vormen samen met de doelstellingen de basis voor het HUP. In 2015 en 2016 is vooruitlopend op de actualisatie van het handhavingsbeleid de risico-inventarisatie en


methodiek voor verschillende taakvelden en doelgroepen uitgebreid. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een rekenmodel (Besturingsmodel) en is de grondslag voor dit uitvoeringsprogramma. De methodiek en prioriteiten zijn in overeenstemming met de eisen uit de Kwaliteitscriteria voor Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) Waterbeheer (zie paragraaf 4.2).

Omdat de probleemanalyse ook kwantitatief is uitgevoerd, is herleidbaar waar het verschil in risico tussen taken uit voort komt. Hiermee zijn de gemaakte keuzes in de prioriteiten herleidbaar en transparant. Op deze manier wordt de uitvoering van de handhavingstaken gerelateerd aan de aard en omvang van de problemen en overtredingen. Het risicomodel is uitgevoerd voor de volgende taakvelden en doelgroepen (niet limitatief):

Keur Keringen Agrarische lozingen

Indirecte lozingen Wateronttrekking

• Watersystemen • Primaire waterkeringen

• Agrarische lozingen/ activiteiten

• Directe lozingen bedrijven (niet agrarisch)

• Oppervlakte- Wateronttrek-king

• Baggeren van waterbodems

• Secundaire waterkeringen

• Glastuinbouw • Indirecte lozingen bedrijven (niet agrarisch)

• Grondwater-onttrekking

• Oppervlakte-wateronttrek-king

• Bouwen opstal • IBA's

Daarnaast zijn er taakvelden en doelgroepen, waarvoor gezien de aard en omvang geen risicomodel is gebruikt om te komen tot een risico-inventarisatie (projecten en overige dienstverlening). Voorbeelden hiervan zijn:

• Bodemkwaliteit (Bbk); • Vaarwegen; • Eigen inrichtingen (RWZI’s); • Vaste objecten (onderhoud/werkzaamheden aan objecten); • Heffingen.

In het Besturingsmodel zijn de taken, prognoses en risico’s doorgerekend en vertaald naar de benodigde capaciteit. Het rekenmodel zet deze benodigde capaciteit af ten opzichte van de beschikbare capaciteit. Hiermee wordt direct inzichtelijk wat de capacitaire consequenties zijn van nieuwe wettelijke wijzigen en/of bestuurlijke- danwel managementbeslissingen in het werkproces. In onderstaande figuur is het uitkomstenblad van het model weergegeven.


6.2.3 Geplande zaken/controles Uit het jaarverslag 2016 blijkt dat de voorschriften van verschillende wetgeving binnen ons beheersgebied goed worden nageleefd. We willen dit goede ‘naleefgedrag’ in 2017 behouden en mogelijk verder stimuleren. Het waterschap houdt toezicht op verschillende doelgroepen, die we met onze huidige capaciteit en middelen niet allemaal kunnen controleren. Daarom stellen we prioriteiten op basis van onze risicoanalysemethodiek (zie ook paragraaf 6.2.2), waarbij o.a. naleefgedrag, soort lozing, geloosde stoffen en imagoschade een rol spelen. Afhankelijk van de milieuscore wordt een bedrijf frequent of minder frequent gecontroleerd. Verder wordt meegenomen in de planning de uitkomst van de analyses van de jaarverslagen van voorgaande jaren. Als laatste wordt expert judgement toegevoegd aan het geheel. Zo is de inzet van het toezicht afgestemd op de objecten die de grootste invloed (kunnen) hebben op het watersysteem. In het Besturingsmodel staat welke branches onder de verschillende groepen vallen. Vanaf 1 januari 2017 werken we zaakgericht. De aantallen geplande zaken zijn naast conform risicoanalyse geplande controles ook ingeschatte controles en uren op basis van uit te voeren projecten. Afhankelijk van de uitvoer van de projecten kan de daadwerkelijk uitgevoerde zaken afwijken. Groep Controles Indirecte lozingen (Industrie) 397 Directe lozingen

- Agrarisch - Loon- en transportbedrijven - Overige oppervlaktewaterlozingen (IBA’s, bronneringen,

baggerdepot, etc) - RWZI’s

610 16 39

24

Diffuse bronnen 4 Tabel geplande zaken 2017 Niet alle taken en bevoegdheden uit het Besturingsmodel zijn te vertalen naar concrete uit te voeren zaken en controles. Het betreft hier vooral de taken en bevoegdheden rondom de keur, grondwater, scheepvaart maar ook voor heffingen. Voor de uitvoering van deze taken


hebben we op basis van de ervaringen en aantallen controles bij het toezicht van voorgaande jaren in 2017 via het Besturingsmodel uren gereserveerd. Vooralsnog hebben we nog geen concrete controles benoemd maar ontwikkelen we het Besturingsmodel in 2017 verder om hier mogelijk wel controles concreet te kunnen benoemen. Taakveld Uren Keur

- Watersysteem - Waterkeringen

2225*

284* Besluit bodemkwaliteit 300 Grondwater 1186 Scheepvaart 486 Heffingen 1120

Tabel gereserveerde uren overige toezichtstaken *exclusief de uren adviserende units vanuit eerste lijns toezicht, inclusief uren projecten taakveld Keur (zie paragraaf 6.2.4).

6.2.4 Projecten toezicht Ook voeren we naast de reguliere geplande controles projecten uit. Deze projecten komen voort uit de ervaringen bij de projecten en uitvoeren van het toezicht in 2016 maar ook uit de ontwikkelingen (zie hoofdstuk 4). Ten opzichte van voorgaande jaren zijn er geen grote veranderingen. Om deze projecten correct uit te kunnen voeren hebben we tijd en capaciteit gereserveerd en dit ook opgenomen in het Besturingsmodel. Projecten toezicht 2017 Agrarisch toezicht

- 5 meter zones - Voorlichtingsdag gewasbescherming - Communicatie toezicht hobbyboeren - Project “Bezem door de kast” - Registratie glastuinbouw - Luchtsurveillances - NOOOT toezichtsplan

Beoordelen GRP’s IBA’s project (strategie + opstarten toezicht) Heffingen (doorontwikkelen Webis Meet) Keur

- toezicht grote werken - toezicht en communicatie afstoten kleine watergangen - surveillances loslopende honden/dijken - afronden implementatie mobiele app (optimalisatie proces- en informatie-

uitwisseling eerste lijns toezicht) Optimaliseren zaakgericht werken en lean werken voor toezicht en handhaving Kwaliteitscriteria Vergunningverlening, toezicht en handhaving Scheepvaart

- samenwerking op het water - toezicht niet zijnde vaarwegen

Gelderse Handhavingsweek (onder voorbehoud doorgang) Tabel: projecten 2017


7 Samenwerkingsprojecten

7.1 Samenwerking Rijn Oost Er worden met de Rijn Oost waterschappen gezamenlijk beleidsnotities en formats opgesteld. Samen werken is geen doel op zich. Efficiëntieverbetering en verminderde toezichtlast zijn de belangrijkste argumenten. Ook hebben de overige noordelijke waterschappen en waterschap Vallei en Veluwe aangegeven bij een aantal projecten/samenwerkingsvormen aan te sluiten. In onderstaande tabel zijn de voornaamste samenwerkingsvormen opgenomen zoals die gepland zijn voor 2017: Projecten/samenwerkingsvormen Toezicht RWZI

- ‘onderling’ toezicht - opstellen toezichtsplan

Opleiding BOA Kwaliteitscriteria vergunningverlening, toezicht en handhaving Stuurgroep VTH samenwerking in uitvoering en beleid Met de Rijn Oost waterschappen is afgesproken dat indien zicht onderwerpen aandienen, deze gezamenlijk worden opgepakt en dit ad hoc zal gebeuren.

7.2 Samenwerking andere partners Wij zijn ‘agendalid’ bij het lokale handhavingsoverleg van gemeenten en op verzoek en indien nodig schuiven we ook daadwerkelijk aan tafel aan. We streven er naar om met elke gemeente en provincie minimaal drie keer per jaar fysiek overleg te hebben. Dit kan tijdens het handhavingsoverleg, maar ook bij een gezamenlijke handhavingsactie of een bezoek aan de gemeente. Daarnaast vindt er door de komst van de RUD’s geen regionale overleggen meer plaats. Er is nog geen reguliere overlegstructuur met de RUD’s opgestart. Onder het voorbehoud dat er ook in 2017 een Gelderse Handhavingsweek wordt georganiseerd nemen we daaraan deel.

HUP/VUP 2017€¦ · 2.2.1 Zaakgericht werken Aan de hand van de lean-principes zijn de afgelopen...

Documents

Transcript of HUP/VUP 2017€¦ · 2.2.1 Zaakgericht werken Aan de hand van de lean-principes zijn de afgelopen...