HOVO Utrecht - Cursusgids najaar 2014
84
Colleges waar je voor terugkomt! Q HOGER ONDERWIJS Q 50+ Q AANGENAME SFEER Q GEEN TENTAMENS NAJAAR 2014
description
Volledige informatie over HOVO Utrecht, cursussen en aanmelden
Transcript of HOVO Utrecht - Cursusgids najaar 2014
HOVO UtrechtPostbus 801253508 TC UtrechtT 030 253 3197E [email protected] www.hovoutrecht.nl
De landelijke
belangen van
alle HOVO-
instellingen worden
behartigd door HOVO
Nederland. HOVO Utrecht is
een initiatief van de Universiteit
Utrecht, Hogeschool Utrecht,
Hogeschool Utrecht-Amersfoort,
Universiteit van Tilburg-Faculteit
Katholieke Theologie (locatie
Utrecht) en de Universiteit voor
Humanistiek Utrecht. HOVO
Utrecht maakt gebruik van de
expertise van (oud-)hoogleraren/
docenten en de faciliteiten van
de genoemde instellingen.
Colleges waar je voor terugkomt!
HOGER ONDERWIJS 50+ AANGENAME SFEER GEEN TENTAMENS
NAJAAR 2014
FOTO COVER: Joop Ross
COÖRDINATOREN
Algemene leidingDhr. drs. G.W. (Gerard) van DorpHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 of 06-53163874 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij de coördinator van de instelling die de cursus verzorgt.
BUREAU HOVO UTRECHT
Algemeen: www.hovoutrecht.nl e-mail: [email protected]
Mw. C.C. (Corine) de Maar (dinsdag en donderdag)e-mail: [email protected] Mw. Y.C.M. (Yvonne) van der Valk (maandag t/m donderdag)e-mail: [email protected]
030-2533197 (maandag t/m donderdag van 9.00 tot 12.30 uur)Het bureau van HOVO Utrecht is gedurende de schoolvakanties gesloten (zie: www.minocw.nl).
Bij geen gehoor en dringende zaken: 06 - 4256 5314
Hogeschool Utrecht Mw. E. (Eva) van Berne, MAHogeschool Utrecht, Postbus 14007, 3508 SB Utrecht088-4817356 (maandag, woensdag en vrijdag); e-mail: [email protected]
Hogeschool Utrecht–Amersfoort Mw. C.C. (Corine) de MaarHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit UtrechtMw. dr. H.W.G. (Rieke) LeendersHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2532975 (maandag en donderdag) e-mail: [email protected]
Universiteit voor HumanistiekDhr drs. M.A. (Mark) BosUniversiteit voor Humanistiek, Postbus 797, 3500 AT Utrecht030-2390151 (maandag, woensdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit van Tilburg/Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)Dhr. drs. H.J. (Henk) van HoutUniversiteit Tilburg, Faculteit Katholieke Theologie, Postbus 80101, 3508 TC Utrecht030-2531888/9051 e-mail: [email protected]
OP DE COVER:
De bibliotheek van de Universiteit Utrecht in de Uithof telt 4,2 miljoen boeken. Het gebouw is ontworpen door de Nederlandse architect Wiel Arets. De buitenbeglazing van de bibliotheek is gezeefdrukt met een afbeelding van bamboe, gemaakt door de fotograaf Kim Zwarts.
Kazuyo Sejima van SANAA (een bekend architectenbureau uit Tokio) zei erover: ‘ Het gebouw is fascinerend op vele manieren, maar het meest van alles treft me het warme humanisme ervan. Binnen de scherpe zwarte envelop heeft Wiel Arets een arsenaal aan verschillende ruimtes gesneden: hier een enkele laag, daar hoog of breed, sommige samengeperst, andere ruim, helder of donker. Dit is een gebouw dat nooit verveelt. Het biedt een moment voor iedereen.’
FOTO COVER: Joop Ross
COÖRDINATOREN
Algemene leidingDhr. drs. G.W. (Gerard) van DorpHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 of 06-53163874 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij de coördinator van de instelling die de cursus verzorgt.
BUREAU HOVO UTRECHT
Algemeen: www.hovoutrecht.nl e-mail: [email protected]
Mw. C.C. (Corine) de Maar (dinsdag en donderdag)e-mail: [email protected] Mw. Y.C.M. (Yvonne) van der Valk (maandag t/m donderdag)e-mail: [email protected]
030-2533197 (maandag t/m donderdag van 9.00 tot 12.30 uur)Het bureau van HOVO Utrecht is gedurende de schoolvakanties gesloten (zie: www.minocw.nl).
Bij geen gehoor en dringende zaken: 06 - 4256 5314
Hogeschool Utrecht Mw. E. (Eva) van Berne, MAHogeschool Utrecht, Postbus 14007, 3508 SB Utrecht088-4817356 (maandag, woensdag en vrijdag); e-mail: [email protected]
Hogeschool Utrecht–Amersfoort Mw. C.C. (Corine) de MaarHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit UtrechtMw. dr. H.W.G. (Rieke) LeendersHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2532975 (maandag en donderdag) e-mail: [email protected]
Universiteit voor HumanistiekDhr drs. M.A. (Mark) BosUniversiteit voor Humanistiek, Postbus 797, 3500 AT Utrecht030-2390151 (maandag, woensdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit van Tilburg/Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)Dhr. drs. H.J. (Henk) van HoutUniversiteit Tilburg, Faculteit Katholieke Theologie, Postbus 80101, 3508 TC Utrecht030-2531888/9051 e-mail: [email protected]
OP DE COVER:
De bibliotheek van de Universiteit Utrecht in de Uithof telt 4,2 miljoen boeken. Het gebouw is ontworpen door de Nederlandse architect Wiel Arets. De buitenbeglazing van de bibliotheek is gezeefdrukt met een afbeelding van bamboe, gemaakt door de fotograaf Kim Zwarts.
Kazuyo Sejima van SANAA (een bekend architectenbureau uit Tokio) zei erover: ‘ Het gebouw is fascinerend op vele manieren, maar het meest van alles treft me het warme humanisme ervan. Binnen de scherpe zwarte envelop heeft Wiel Arets een arsenaal aan verschillende ruimtes gesneden: hier een enkele laag, daar hoog of breed, sommige samengeperst, andere ruim, helder of donker. Dit is een gebouw dat nooit verveelt. Het biedt een moment voor iedereen.’
Een tijdje geleden sprak ik een cursist die pas onze nieuwe cursusgids had ontvangen. “Mooie gids hebben jullie er weer van gemaakt.” En met enige wanhoop in zijn stem: “Maar wat een verscheidenheid, ik weet niet wat ik moet kiezen.” Door zo’n uitspraak zou je geneigd zijn hem in te delen bij de omnivoren. In overdrachtelijke zin dan, want we behouden graag een goede verstandhouding met onze cursisten.
Toch zet zo’n uitroep ons wel aan het denken, want een assortiment dat zó breed is dat een keuze moeilijk wordt willen we natuurlijk niet. En om dit in een marketingperspectief te plaatsen: het begrip assortiment kent in zijn algemeenheid twee dimensies: de breedte en de diepte ervan. Je zou kunnen zeggen dat HOVO Utrecht een breed assortiment heeft, want – net als de productgroepen in een warenhuis – vrijwel alle kennisgebieden zijn vertegenwoordigd. Die kennisgebieden weerspiegelen de meewerkende faculteiten. Een aanbieder met een smal assortiment specialiseert zich doorgaans in één of enkele product-groepen, zoals bij een juwelier. Met de diepte van een assortiment wordt de mate van volledigheid van het productaanbod binnen een bepaalde categorie bedoeld.
Als u in onze gids kijkt bij het kopje Alle cursussen op een rij, dan ziet u hoe de genoemde dimensies zich verhouden en dat ons assortiment bij de kennis gebieden Geschiedenis en Kunst diep is. Dat doen we natuurlijk omdat daar de meeste belang-stelling voor bestaat. De verleiding is groot om binnen deze gebieden nóg meer aan te bieden. Die verleiding zullen we weer-staan want we houden ook van ons brede assortiment. Waarom? Welnu, we willen graag dat alle faculteiten een bijdrage leveren aan ons cursusaanbod, wetend dat de belangstelling van onze cursisten divers is. Velen vinden het interessant om ook eens een heel ander kennis gebied te exploreren.
En daar dringt zich de vergelijking op tussen dit uitgangspunt en de lithogra�e.Een in het oog springend boeket kent een variatie aan soorten.
Drs. Gerard W. van DorpAlgemeen coördinator
DIVERSITEIT
Lithografie uit het boek Kunstformen der Natur van Ernst Haeckel (1904).
Voorwoord 1
Het onderwijsaanbod van HOVO Utrecht 5
Alle cursussen op een rij van het najaar 2014 6
Alle cursussen op een rij van het voorjaar 2015 (inhoud volgt in november 2014) 8
Studiereizen voorjaar 2015 10
De cursussen ingedeeld op dag 11
Leergangen 2014 - 2015 13
Alle docenten van het najaar 2014 16
Cursussen najaar 2014 17
Studiereis 66
Vrienden van HOVO 76
Praktische informatie
Wie zijn wij?
Het Bestuur 70
Het Bureau 70
De Programmacommissies 71
De Coördinatoren van HOVO Utrecht 71
HOVO Nederland 72
Links naar de partners van HOVO Utrecht 72
Algemene voorwaarden
Aanmelden en betalen 72
Over- of onderinschrijving 72
Annuleren 72
Cursusprijs 73
Uitval cursusbijeenkomst(en) 73
Cursuslocaties en cursustijden 73
Studiemateriaal 73
Cursuscontactpersonen 73
Evaluatie cursussen 73
Voorwaarden van de excursies 74
Voorwaarden studiereizen 74
Vakanties 74
Formulieren
Aanmeldingsformulier voor de cursussen 77
Hoe komt u naar de belangrijkste cursuslocaties? 79
INHOUDSOPGAVE
HOVO Utrecht stelt deze cursusgids met grote zorg samen. Toch kunnen er na het verschijnen van de gids wijzigingen in het cursusaanbod nodig zijn. Aan de informatie in deze gids kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Raadpleeg naast deze gids ook regelmatig de website van HOVO Utrecht (www.hovoutrecht.nl).
5
CURSUSSENDe cursussen en lezingen van HOVO Utrecht spelen in op uw belangstelling voor wetenschap en cultuur. U ontmoet tijdens de cursussen mensen met een vergelijkbare belang stelling. Een cursus van HOVO Utrecht bestaat in het algemeen uit zes of acht colleges van tweemaal drie kwartier, met tussendoor een pauze. Bij enkele cursus-sen zijn facultatieve excursies opgenomen.HOVO-cursussen volgt u voor uw genoegen: er zijn geen tentamens. De meeste cursussen houden het midden tussen een hoor- en een werkcollege: de docent geeft inhoudelijke informatie en er is ruim gelegenheid voor discussie en het stellen van vragen. Het niveau en de studiebelasting van onze cursus sen zijn ongeveer gelijk aan die van de colleges in het reguliere hoger onder-wijs. Voor het volgen van een cursus is geen speci�eke voorkennis vereist, tenzij dat bij de beschrijving is aangegeven.
LEERGANGENSoms wordt een serie cursussen verspreid over meerdere semesters of cursusjaren gegeven, rond een thema of rond meerdere disciplines. We noemen dat een leergang. U kunt een cursus die deel uitmaakt van een leergang echter ook als losse cursus volgen.
LEZINGENNaast de cursussen organiseert HOVO Utrecht bijeenkomsten waar een lezing wordt gegeven. Deze zijn ook bedoeld voor het bevorderen van contacten tussen cursisten. Voorbeelden zijn de lezingen tijdens de Opening van het Cursusjaar en de Zomeracademie.
STUDIEREIZENHet programma omvat ook enkele studie-reizen, gekoppeld aan een voorafgaande cursus (soms op locatie). De reisbureaus met wie wij samenwerken hanteren de reis voorwaarden van de ANVR. Voor studiereizen die door de docenten zelf worden georganiseerd geldt het studiereis-protocol van HOVO Utrecht. Zie verder de speci�eke informatie bij de beschrijving van de studiereizen.
CODERING CURSUSUit de codering van de cursus is o.a. op te maken door wie de cursus gegeven wordt en de categorie waaronder deze valt,: 1e cijfer: 1=HU - 2=HUA - 3=UU - 4=UvH - 5=FKT. De letter is de 1e letter van de categorie, bv. A=Architectuur, E=Economie enz. Het cijfer daarna geeft het cursusjaar aan. Bv 1A4: een architectuurcursus, aangeboden door de Hogeschool Utrecht in 2014. De laatste 3 cijfers zijn de volgorde in de cursusgids.
HET ONDERWIJSAANBOD VAN HOVO UTRECHT
6
CURSUSSEN
ARCHITECTUUR
Nederlandse stedenbouw in de twintigste eeuw 1A4-301 18
Europese architectuur 1400-1800 3A4-302 19
ECONOMIE EN RECHT
Misdaadbestrijding kan e�ectiever 3E4-303 20
Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie 3E4-304 21
Hoe gaat het met onze parlementaire democratie? 3E4-305 22
Komt er ooit een einde aan globalisering? 3E4-306 23
FILMWETENSCHAP (CURSUS EN FILM)Filmcursus: Licht in het donker 3F4-307 24
De �lmgeschiedenis van 1896 - 1959 (deel 1) 2F4-308 26
GESCHIEDENIS
Het Midden-Oosten na de Lente 1G4-309 27
De middeleeuwse buurten van Utrecht 1G4-310 28
Nederlands Oud Schrift 1G4-311 29
Het dagelijks leven in laatmiddeleeuws Utrecht 1G4-312 30
De beeldenstorm (1566) 2G4-313 31
De Etrusken 3G4-314 32
Seks en gezondheid in de middeleeuwen 3G4-315 33
‘Heer, behoed ons keizerrijk!’ 3G4-316 34
HUMANISTIEK
Van Mozes tot Nietzsche 4H4-317 35
KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK
Griekse mythologie in beeld 1K4-318 36
Richard Strauss (1864-1949) 1K4-319 37
Utrechtse schilders in de Gouden Eeuw 1K4-320 38
Het Spaanse amalgaam in Barcelona 1K4-321 39
Jazz, oorsprong en ontwikkeling 2K4-322 40
Negentiende-eeuwse kunstwerken met een verhaal 2K4-323 41
De opera’s van Mozart 2K4-324 42
Kunst na de tweede wereldoorlog 2K4-325 43
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 3K4-326 44
LETTEREN EN TALEN
Karakterdames 2L4-327 45
Van Nederlands-Indië naar Indisch Nederland 2L4-328 46
James Joyce’s Ulysses: Sirens 3L4-329 47
Inferno: reis door Dantes hel 3L4-330 48
Spanjes worsteling met de moderniteit 3L4-331 49
ALLE CURSUSSEN OP EEN RIJ VAN HET NAJAAR 2014
7
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN
Inleiding in de toegepaste psychologie 1M4-332 50
‘Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje’ 2M4-333 51
De ‘Russische ziel’ na 1991 3M4-334 52
Verzorgingsstaat en ongelijkheid 3M4-335 53
NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE
Kosmische evolutie 3N4-336 54
De verborgen attractie van de Aarde 3N4-337 55
Het laatste nieuws uit de kosmos 3N4-338 56
De Speciale Relativiteitstheorie 3N4-339 57
RELIGIE
Maskers en maskerades 3R4-340 58
Eros en Agapè: een liefdesgeschiedenis 5R4-341 59
Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’ 5R4-342 60
WIJSBEGEERTE
Mythen als vensters op de werkelijkheid 1W4-343 61
Filosoferen en wandelen 2W4-344 62
Levenswijsheid en levenskunst - deel 2 2W4-345 63
Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica - deel IV 3W4-346 64
Filoso�e, wetenschap en geloof 3W4-347 65
STUDIEREIS7-daagse reis naar New York 2S5-105 66
8 9
CURSUSSEN
ARCHITECTUUR
De geschiedenis van de architectuur Toegelicht aan de hand van bouwstijlen in AmersfoortMw. drs. W.T.M. Tiemes. Woensdag 14-16u. 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15, 22, 29 apr (8). Op 1 en 29/4 stadswandeling
FILMWETENSCHAP (CURSUS EN FILM)Film en dictatuur in Latijns-AmerikaDhr. dr. K. Wellinga in ’t Hoogt - za 11-ca. 14u - 7, 14, 21, 28 febr; 7, 14 mrt (6)
De �lmgeschiedenis van ’60 - heden (deel 2) Film als kind van zijn tijdDhr. J. Salden - wo 14 - 16u - 25 febr; 4, 11, 18, 25 mrt (5)
GESCHIEDENIS
Op zoek naar een koningsgraf Waar ligt de verborgen tombe van Mencheperra?Dhr. drs. H.J. Pragt - ma 13.30-15.30u - 19, 26 jan; 2, 9 febr (4)
Het Ottomaanse Rijk en Europa De invloed van een vergeten grootmachtDhr. drs. T. Erogluer - wo 10-12u - 4, 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15 apr (7)
Ons bier De geschiedenis van een cultuurdrankDhr. L.G. Alberts - vr 15-17u - 6, 13 (exursie), 20, 27 mrt; (niet 3), 10 (excursie), 17 apr
Lodewijk XIV, XVI en Napoleon De geschiedenis van drie Franse monarchenDhr. drs. D. van der Veen - do 14-16u - 5, 12, 19, 26 mrt; 2, 9 apr (6)
Een geschiedenis van de archeologie Graven in de Levant, het ‘Land van de Bijbel’Dhr. drs. B. Wagemakers - ma en wo 10.30-12.30 en 13.30-15.30u, di 10.30-12.30u - 30, 31 mrt, 1 apr (5)
De middeleeuwse buurten van Utrecht Wandelingen door vier parochiesMw. dr. L.C.J.J. Bogaers - di 10.30-12.15u - 7, 14, 21, 28 apr (4)
De Vrede van Utrecht Keerpunt in de wereldgeschiedenisDhr. dr. M. Brinkman - wo 13.15-15u - 4, 11, 18 (niet 25) febr, 4, 11 mrt (5)
Italië, wat nu? De instabiliteit van Italië in historisch perspectiefDhr. drs. H.M.G. Schrijnemakers - di 13.15-15u - 3, 10, 17, (niet 24) febr; 3, 10, 17 mrt (6)
Waarom eigenlijk, twee eeuwen koninkrijk?Dhr. dr. A. Doedens; mw. dr. M. van de Vrugt - di 11.12.45u - 3, 10, 17, 24 febr; 3, 10, 17, 24 mrt (8)
Ontdek 2000 jaar Domplein in Utrecht Historische ontwikkeling in zeven lagen in de tijdDhr. prof.dr. W.H. Gispen e.a. - vr 10.30-12.30u - 6, 13, 20, 27 mrt; (niet 3), 10, 17, 24 apr (7)
KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK
Jeroen Bosch en Pieter Bruegel Visionaire schilders op de drempel van de nieuwe tijdMw. dr. L.C.J.J. Bogaers - di 10.30 -12.30 u - 27 jan; 3, 10, 17, (niet 24), febr; 3, 10, 17, 24 mrt (8)
Griekse goden en helden in een nieuw perspectiefMw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk - wo 11-13u - 27 jan; 3, 10, 17, (niet 24), febr; 3, 10, 17, 24 mrt.(8)
Spaanse meesters El Greco, Velázquez en GoyaMw. drs. S.W. van Roosmalen - do 10-12u - 5, 12, 19, 26 mrt; 2 apr (5)Mw. dr. K.A. Nieuwenhuisen - vr 11-12.45u – 23, 30 jan; 6, 13, 20, (niet 27) febr, 6 mrt (exc)
Le Concert Spirituel Het Europese muziekleven van 1725 tot 1790, gezien door Parijse ogenDhr. drs. J. Nuchelmans - ma 11-13u - 2, 9, 16, 23 mrt (4)
Beroemde opera’s uit de twintigste eeuwDhr. drs. C. Verhamme - vr 10.30-12.30+13.30-16.00u-10, 17, 24 apr; 1 mei (8)
Twintigste-eeuwse kunstwerken met een verhaal Kunst bekeken vanuit diverse invalshoekenDhr. drs. J. Versteegh - wo 13.30-15.30u - 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15, 22, 29 apr (8)
De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen (vijfde tot elfde eeuw). Deel 3 Leergang ‘Kunst en Cultuurgeschiedenis’
LETTEREN EN TALEN
Romananalyse Enkele romans van J.M. CoetzeeMw. drs. A. van der Ree - wo 10.45-12.45u - 14, 28 jan; 11 febr (3)
Inleiding in de literatuurwetenschapDhr. dr. J.J.M. van Stralen - vr 11-13u - 14, 21 feb; 7, 14, 21, 28 mrt; 4, 11 apr (8)
De Toverberg van �omas Mann Document van Duitsland op weg naar de Eerste WereldoorlogDhr.drs M. Hagdorn- wo 13.15-15u - 4, 11, 18, (niet 25) febr; 4, 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15 apr (10)
Purgatorio: reis over Dantes louteringsberg (deel II)Mw. dr. J.A.M. van der Helm - do 13.15-15u - 5, 12, 19, 26 mrt (4)
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN
De bewakers bewaakt Leiderschap en politieke journalistiekDhr. drs. R. van Broekhoven - do 10.30-12.30u - 5, 12, 19, (niet 26), febr; 5, 12, 19 ,26 mrt; 2 apr (8)
Het religieuze spectrum van SurinameDhr. drs. T. Polimé (cursusleider) e.a. - do 9.45-12u - 8, 15, 22, 29 jan; 5, 12, 19, 26 febr (8)
De ‘China Dream’: visioen of werkelijkheid?Dhr. dr. L. van Grunsven; dhr. drs. J. Borchert - di 11-12.45u - 27 jan; 10, 24 febr; 3, 17, 31 mrt (6)
ALLE CURSUSSEN OP EEN RIJ VAN HET VOORJAAR 2015(De gids met de cursusbeschrijvingen verschijnt in november 2014).
8 9
CURSUSSEN
ARCHITECTUUR
De geschiedenis van de architectuur Toegelicht aan de hand van bouwstijlen in AmersfoortMw. drs. W.T.M. Tiemes. Woensdag 14-16u. 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15, 22, 29 apr (8). Op 1 en 29/4 stadswandeling
FILMWETENSCHAP (CURSUS EN FILM)Film en dictatuur in Latijns-AmerikaDhr. dr. K. Wellinga in ’t Hoogt - za 11-ca. 14u - 7, 14, 21, 28 febr; 7, 14 mrt (6)
De �lmgeschiedenis van ’60 - heden (deel 2) Film als kind van zijn tijdDhr. J. Salden - wo 14 - 16u - 25 febr; 4, 11, 18, 25 mrt (5)
GESCHIEDENIS
Op zoek naar een koningsgraf Waar ligt de verborgen tombe van Mencheperra?Dhr. drs. H.J. Pragt - ma 13.30-15.30u - 19, 26 jan; 2, 9 febr (4)
Het Ottomaanse Rijk en Europa De invloed van een vergeten grootmachtDhr. drs. T. Erogluer - wo 10-12u - 4, 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15 apr (7)
Ons bier De geschiedenis van een cultuurdrankDhr. L.G. Alberts - vr 15-17u - 6, 13 (exursie), 20, 27 mrt; (niet 3), 10 (excursie), 17 apr
Lodewijk XIV, XVI en Napoleon De geschiedenis van drie Franse monarchenDhr. drs. D. van der Veen - do 14-16u - 5, 12, 19, 26 mrt; 2, 9 apr (6)
Een geschiedenis van de archeologie Graven in de Levant, het ‘Land van de Bijbel’Dhr. drs. B. Wagemakers - ma en wo 10.30-12.30 en 13.30-15.30u, di 10.30-12.30u - 30, 31 mrt, 1 apr (5)
De middeleeuwse buurten van Utrecht Wandelingen door vier parochiesMw. dr. L.C.J.J. Bogaers - di 10.30-12.15u - 7, 14, 21, 28 apr (4)
De Vrede van Utrecht Keerpunt in de wereldgeschiedenisDhr. dr. M. Brinkman - wo 13.15-15u - 4, 11, 18 (niet 25) febr, 4, 11 mrt (5)
Italië, wat nu? De instabiliteit van Italië in historisch perspectiefDhr. drs. H.M.G. Schrijnemakers - di 13.15-15u - 3, 10, 17, (niet 24) febr; 3, 10, 17 mrt (6)
Waarom eigenlijk, twee eeuwen koninkrijk?Dhr. dr. A. Doedens; mw. dr. M. van de Vrugt - di 11.12.45u - 3, 10, 17, 24 febr; 3, 10, 17, 24 mrt (8)
Ontdek 2000 jaar Domplein in Utrecht Historische ontwikkeling in zeven lagen in de tijdDhr. prof.dr. W.H. Gispen e.a. - vr 10.30-12.30u - 6, 13, 20, 27 mrt; (niet 3), 10, 17, 24 apr (7)
KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK
Jeroen Bosch en Pieter Bruegel Visionaire schilders op de drempel van de nieuwe tijdMw. dr. L.C.J.J. Bogaers - di 10.30 -12.30 u - 27 jan; 3, 10, 17, (niet 24), febr; 3, 10, 17, 24 mrt (8)
Griekse goden en helden in een nieuw perspectiefMw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk - wo 11-13u - 27 jan; 3, 10, 17, (niet 24), febr; 3, 10, 17, 24 mrt.(8)
Spaanse meesters El Greco, Velázquez en GoyaMw. drs. S.W. van Roosmalen - do 10-12u - 5, 12, 19, 26 mrt; 2 apr (5)Mw. dr. K.A. Nieuwenhuisen - vr 11-12.45u – 23, 30 jan; 6, 13, 20, (niet 27) febr, 6 mrt (exc)
Le Concert Spirituel Het Europese muziekleven van 1725 tot 1790, gezien door Parijse ogenDhr. drs. J. Nuchelmans - ma 11-13u - 2, 9, 16, 23 mrt (4)
Beroemde opera’s uit de twintigste eeuwDhr. drs. C. Verhamme - vr 10.30-12.30+13.30-16.00u-10, 17, 24 apr; 1 mei (8)
Twintigste-eeuwse kunstwerken met een verhaal Kunst bekeken vanuit diverse invalshoekenDhr. drs. J. Versteegh - wo 13.30-15.30u - 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15, 22, 29 apr (8)
De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen (vijfde tot elfde eeuw). Deel 3 Leergang ‘Kunst en Cultuurgeschiedenis’
LETTEREN EN TALEN
Romananalyse Enkele romans van J.M. CoetzeeMw. drs. A. van der Ree - wo 10.45-12.45u - 14, 28 jan; 11 febr (3)
Inleiding in de literatuurwetenschapDhr. dr. J.J.M. van Stralen - vr 11-13u - 14, 21 feb; 7, 14, 21, 28 mrt; 4, 11 apr (8)
De Toverberg van �omas Mann Document van Duitsland op weg naar de Eerste WereldoorlogDhr.drs M. Hagdorn- wo 13.15-15u - 4, 11, 18, (niet 25) febr; 4, 11, 18, 25 mrt; 1, 8, 15 apr (10)
Purgatorio: reis over Dantes louteringsberg (deel II)Mw. dr. J.A.M. van der Helm - do 13.15-15u - 5, 12, 19, 26 mrt (4)
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN
De bewakers bewaakt Leiderschap en politieke journalistiekDhr. drs. R. van Broekhoven - do 10.30-12.30u - 5, 12, 19, (niet 26), febr; 5, 12, 19 ,26 mrt; 2 apr (8)
Het religieuze spectrum van SurinameDhr. drs. T. Polimé (cursusleider) e.a. - do 9.45-12u - 8, 15, 22, 29 jan; 5, 12, 19, 26 febr (8)
De ‘China Dream’: visioen of werkelijkheid?Dhr. dr. L. van Grunsven; dhr. drs. J. Borchert - di 11-12.45u - 27 jan; 10, 24 febr; 3, 17, 31 mrt (6)
ALLE CURSUSSEN OP EEN RIJ VAN HET VOORJAAR 2015(De gids met de cursusbeschrijvingen verschijnt in november 2014).
10 11
DE CURSUSSEN VAN HET NAJAAR 2014 INGEDEELD OP DAGMaandagochtend
Misdaadbestrijding kan e�ectiever 22 september-10 oktober xx
Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie 22 september-10 november xx
Maandagmiddag Jazz, oorsprong en ontwikkeling 22 september-17 november xx
James Joyce’s Ulysses: Sirens9 22 september-10 november xx
Spanje’s worsteling met de moderniteit 10 november-19 januari xx
Filoso�e, wetenschap, geloof 10 november-19 januari xx
Eros en agapè: een liefdesgeschiedeni 22 september-3 november xx
DinsdagochtendDe middeleeuwse buurten van Utrecht 9 september-30 september xx
Nederlands Oud Schrift 30 september-25 november xx
Het dagelijks leven in laatmiddeleeuws Utrecht 7 oktober-2 december xx
De Etrusken - nog steeds een raadsel? 23 september-18 november xx
Richard Strauss (1864-1949) 7 oktober-2december xx
Mythen als vensters op de werkelijkheid 11 november-16 december xx
DinsdagmiddagHoe gaat het met onze parlementaire democratie? 7 oktober-18 november xx
Seks en gezondheid in de middeleeuwen 28 oktober-2 december xx
Kosmische evolutie 23 september-18 november xx
Maskers en maskerades 7 oktober-25 november xx
WoensdagochtendNederlandse stedenbouw in de twintigste eeuw 8 oktober-3 december xx
De �lmgeschiedenis van 1896 9 (deel 1) 29 oktober-25 november xx
Griekse mythologie in beeld 24 september-26 november xx
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september xx
(+ middag + donderdag) Karakterdames 8 oktober-12 november xx
WoensdagmiddagDe Beeldenstorm (1566) 19 en 26 november xx
Negentiende-eeuwse kunstwerken met een verhaal 24 september-19 november xx
Kunst na de tweede wereldoorlog 26 november-21 januari xx
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september xx
(+ ochtend + donderdag)Inleiding in de toegepaste psychologie 17 september-19 november xx
“Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje” 24 september-19 november xx
De ‘Russische ziel’ 1991 17 september-5 november xx
Verzorgingsstaat en ongelijkheid 12 november-14 januari xx
Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica Deel IV 24 september-3 december xx
NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE
Introductie in de kwantummechanicaDhr. dr. G. Koekoek - do 13.15-15u - 29 jan; 5, 12, 19, 26 febr; 5 mrt (6)
Geologische geschiedenis van het Middellandse Zeegebied Invloeden op landschap, bevolking en cultuurDhr. prof. dr. M.J.R. Wortel; dhr. dr. M.J. van Bergen; dhr. dr. P.Th. Meier - wo 14-15.45u - 4, 11, 18, 25 febr; 4, 11, 18, 25 mrt (8)
Schizofrenie Meer dan dopamineMw. prof. dr. I. Sommer - ma en wo 9, 11 febr (2)
Colleges van steeds weer andere medische topspecialisten Deel 6 Leergang Medische collegesCoörd.: Dhr. prof. dr. D. Bär - wo 15.15-17u – 4, 11, 18, 25 mrt; 1 apr (5)
De baas in je breinDhr. prof. dr. C. Brunia - ma 13.15-15u – 2, 9, 26, 23 febr, 2, 9, 16, 23 mrt (8)
Hoe speelt die plant dat klaar?Dhr. dr. F. Bienfait - di 11-12.45u - 3, 10, 17, 24, 31 mrt; 7 apr (6)
RELIGIE
De islam in het middelpuntMw. drs. H. Kursun-Apak - vr 11-13u - 6, 13, 20 febr; 6, 13, 20, 27 mrt; 3 apr (8)
Bijbel en Literatuur. Gevallen engelen en kapotte knieënDhr. prof. dr. P. Beentjes - ma 14-16u - 8, 22 jan; 5, 19 febr; 5, 19 mrt (6)
WIJSBEGEERTE
De ‘machinemens’ In de geneeskunde en in het denken over ziekte en gezondheid. Mw. dr. P.J. van den Haak - do 13.15-15u - 5, 12, 19, 26 febr; 5,12 mrt (6)
Naastenliefde in de spiegel van het boeddhisme Zorg voor jezelf of zorg voor de ander: een tegenstelling?Mw. prof. dr. I. Bulhof - do 10.30-12.30u - 12, 19, (niet 26) febr; 5, 12, 19, 26 mrt (6)
Kunst en onze werkelijkheid Een filosofische benaderingDhr. R. van Gerwen - vr 3 apr 10-12u, overige vr 10-16u, 3, 10, 17, 24 apr (4)
Filosoferen en wandelendhr. drs. E. Brinckmann-1e vr 10-12u en overige 10-16u-3, 10, 17, 24 apr (4)
STUDIEREIZEN
7-daagse studiereis naar New YorkMw. drs. L. le Blanc - 21 t/m 27 mrt
16-daagse studiereis naar Suriname Het Religieuze spectrum van SurinameDhr. drs. Th. Polimé - 7 t/m 22 mrt
19-daagse studiereis naar China met cursus op locatie China’s contrasten: stedelingen, minderheden, en de Chinese droomDhr. dr. L. van Grunsven; dhr. drs J. Borchert - 11 t/m 29 mei
11
DE CURSUSSEN VAN HET NAJAAR 2014 INGEDEELD OP DAGMaandagochtend
Misdaadbestrijding kan e�ectiever 22 september-10 oktober 20
Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie 22 september-10 november 21
Maandagmiddag Jazz, oorsprong en ontwikkeling 22 september-17 november 40
James Joyce’s Ulysses: Sirens 22 september-10 november 47
Spanje’s worsteling met de moderniteit 10 november-19 januari 49
Filoso�e, wetenschap, geloof 10 november-19 januari 65
Eros en agapè: een liefdesgeschiedenis 22 september-3 november 59
DinsdagochtendDe middeleeuwse buurten van Utrecht 9 september-30 september 28
Nederlands Oud Schrift 30 september-25 november 29
Het dagelijks leven in laatmiddeleeuws Utrecht 7 oktober-2 december 30
De Etrusken - nog steeds een raadsel? 23 september-18 november 32
Richard Strauss (1864-1949) 7 oktober-2december 37
Mythen als vensters op de werkelijkheid 11 november-16 december 61
DinsdagmiddagHoe gaat het met onze parlementaire democratie? 7 oktober-18 november 22
Seks en gezondheid in de middeleeuwen 28 oktober-2 december 33
Kosmische evolutie 23 september-18 november 54
Maskers en maskerades 7 oktober-25 november 58
WoensdagochtendNederlandse stedenbouw in de twintigste eeuw 8 oktober-3 december 18
De �lmgeschiedenis van 1896 - 1959 (deel 1) 29 oktober-25 november 26
Griekse mythologie in beeld 24 september-26 november 36
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september 44
(+ middag + donderdag) Karakterdames 8 oktober-12 november 45
WoensdagmiddagDe Beeldenstorm (1566) 19 en 26 november 31
Negentiende-eeuwse kunstwerken met een verhaal 24 september-19 november 41
Kunst na de tweede wereldoorlog 26 november-21 januari 43
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september 44
(+ ochtend + donderdag)Inleiding in de toegepaste psychologie 17 september-19 november 50
‘Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje’ 24 september-19 november 51
De ‘Russische ziel’ na 1991 17 september-5 november 52
Verzorgingsstaat en ongelijkheid 12 november-14 januari 53
Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica Deel IV 24 september-3 december 64
12
WoensdagavondHet Spaanse amalgaam in Barcelona 12 november-17 december 39
DonderdagochtendEuropese architectuur 1400-1800 25 september-13 november 19
Utrechtse schilders in de Gouden Eeuw 30 oktober-27 november 38
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september 44
(+ middag, + woensdag)
DonderdagmiddagVan Mozes tot Nietzsche 6 november-11 december 35
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september 44
(+ ochtend, + woensdag) Inferno: reis door Dantes hel 2 oktober-30 oktober 48
De verborgen attractie van de Aarde 25 september-30 oktober 55
De Speciale Relativiteitstheorie 6 november-18 december 57
Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’ 2 oktober-6 november 60
VrijdagochtendMisdaadbestrijding kan e�ectiever (+ maandag) 22 september-10 oktober 20
Komt er ooit een einde aan globalisering? 14 november-16 januari 23
‘Heer, behoed ons keizerrijk!’ 7 november-12 december 34
Van Nederlands-Indië naar Indisch Nederland 10 oktober-21 november 46
Filosoferen en wandelen (+ middag) 26 september-17 oktober 62
Levenswijsheid en levenskunst 26 september-17 oktober 63
VrijdagmiddagHet Midden-Oosten na de Lente 26 september-21 november 27
De opera’s van Mozart 26 september-21 november 42
Het laatste nieuws uit de kosmos 26 september-10 oktober 56
Filosoferen en wandelen (+ ochtend) 3 oktober-17 oktober 62
ZaterdagochtendFilmcursus: Licht in het donker 4 oktober-15 november 24
12 13
ARCHITECTUUR‘Stedenbouw’ – tweedeligDhr. ing. AVB P. Kurstjens Woensdag 10.00-12.00 uur (8)Najaar 2014 Deel 1: Nederlandse stedenbouw in de twintigste eeuw (1A4-301)Najaar 2015 Deel 2: Stedenbouw in de negentiende en twintigste eeuw
‘Architectuurgeschiedenis,vormgeving’, functie en betekenis van architectuur van de middeleeuwen tot heden – driedeligMw. drs. I. van Koningsbruggen. Donderdag 11.00-12.45 uur (8)Sept-nov 2013 Deel 1: Architectuur van de middeleeuwen. Sept-nov 2014 Deel 2: Europese architectuur 1400-1800 (3A4-302) Sept-nov 2015 Deel 3: Moderne architectuur
ECONOMIE EN RECHT‘Recht, economie en politiek’ – tweedeligDhr. drs. C.J.A. Crasborn: Deze leergang wordt vervangen door losse cursussen.
FILM‘Filmgeschiedenis – tweedeligDhr. drs. J. Salden: Woensdag 11.00-14.00 uur (5)Okt-nov 2014 Deel 1: De filmgeschiedenis van 1896 – 1959 (2F4-307 )Febr-mrt 2015 Deel 2: De filmgeschiedenis van`60 - heden
GESCHIEDENIS‘Klassieke Griekse mythologie’ – tweedeligMw. drs. S.E. Lenselink: Woensdag 11.00 - 13.00 uur (8)Sept-okt-nov 2014 Deel 1: Griekse mythologie in beeld (1K4-318)Jan-febr-mrt 2015 Deel 2: Griekse goden en helden in nieuw perspectief
KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK‘Kunst- en Cultuurgeschiedenis’ – achtdeligMw. dr. K.A. Nieuwenhuisen: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur (5)Jan-feb-mrt 2014: Deel 1 en 2: Van grotten tot catacomben (ca. 35.000 v.Chr. - 400 n.Chr.). Jan-feb-mrt 2015: Deel 3: De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen (vijfde tot elfde eeuw)Sept-okt-nov 2015: Deel 4: De kunst van de heersers: kerk, adel en vermogende burgers
(elfde tot vijftiende eeuw)Jan-feb-mrt 2016: Deel 5: Het toppunt bereikt (zestiende eeuw)Sept-okt-nov 2016: Deel 6: Crisis in de kunst (zestiende en zeventiende eeuw)Jan-feb-mrt 2017: Deel 7: Macht, overwinning en rede (zeventiende en achttiende eeuw)Sept-okt-nov 2017: Deel 8: Een breuk met de traditie (negentiende en twintigste eeuw)
‘Italiaanse Kunst- en Architectuurgeschiedenis’ – tweedeligDrs. E. Kurpershoek: Woensdag en donderdag 11.00-12.45 uur en 15.15 – 17.00 uur (4x)Juli 2014 Deel 1: Italiaanse Renaissance 1400-1500September 2014 Deel 2: Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600
LEERGANGEN 2014-2015De cursussen van een leergang kunnen ook los gevolgd worden.
WoensdagavondHet Spaanse amalgaam in Barcelona 12 november-17 december xx
DonderdagochtendEuropese architectuur 1400-1800 25 september-13 november xx
Italiaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september xx
(+ middag, + woensdag) Utrechtse schilders in de Gouden Eeuw 30 oktober-27 november xx
DonderdagmiddagItaliaanse Hoogrenaissance en Maniërisme 1500-1600 24 en 25 september xx
(+ ochtend, + woensdag) Van Mozes tot Nietzsche 6 november-11 december xx
Inferno: reis door Dantes hel 2 oktober-30 oktober xx
De verborgen attractie van de Aarde 25 september-30 oktober xx
De Speciale Relativiteitstheorie 6 november-18 december xx
Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’ 2 oktober-6 november xx
VrijdagochtendMisdaadbestrijding kan e�ectiever (+ ma) 22 september-10 oktober xx
Komt er ooit een einde aan globalisering? 14 november-16 januari xx
‘Heer, behoed ons keizerrijk!’ 7 november-12 december xx
Van Nederlands-Indië naar Indisch Nederland 10 oktober-21 november xx
Filosoferen en wandelen (+ middag) 26 september-17 oktober xx
Levenswijsheid en levenskunst 26 september-17 oktober xx
VrijdagmiddagHet Midden-Oosten na de Lente 26 september-21 november xx
De opera’s van Mozart 26 september-21 november xx
Het laatste nieuws uit de kosmos 26 september-10 oktober xx
Filosoferen en wandelen (+ ochtend) 3 oktober-17 oktober xx
ZaterdagochtendFilmcursus: Licht in het donker 4 oktober-15 november xx
14 15
LETTEREN EN TALEN‘De Spaanse Passie’ – driedeligMw. dr. I.C. Lorda: Maandag 15.15 - 17.00 uur. (8)Nov-dec-jan 2013 Deel 1: Passie voor de Spaanse Gouden Eeuw. Nov-dec-jan 2014 Deel 2: Spanjes worsteling met de moderniteit. (3L4-331) Nov-dec-jan 2015 Deel 3: Modern Spanje: de afbrokkeling van stereotypen
“Dantes Divina Commedia” – tweedeligMw dr. J.A.M. van der Helm: donderdag 13.15 – 15.00 uur. (4)Oktober 2014 Deel 1: Inferno: reis door Dantes hel (3L4-330)Maart 2015 Deel 2: Purgatoria: reis door Dantes louteringsberg
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN‘Politiek, filosofie & journalistiek’ – driedeligDhr. drs. R. van Broekhoven: Donderdag 10.30 - 12.30 uur. (8)Febr-mrt-apr 2015 Deel 1: De bewakers bewaakt Voorjaar 2016 Deel 2: Politieke filosofieVoorjaar 2017 Deel 3: Goed denken over kwaad
‘Toegepaste psychologie’ – tweedeligMw. drs. N. Pronk-van den Hoven: Woensdag 14.00 - 16.00 uur. (8)Sept-okt-nov 2014 Deel 1: Persoonlijkheidsleer. (1M4-332)Sept-okt-nov 2015 Deel 2: Inleiding in de toegepaste psychologie
‘De Russische ziel’ – vierdeligMw. dr. R. Leenders: Woensdag 13.15 - 15.00 uur. (8)Sept-okt-nov 2013 Deel 3: ‘De Russische ziel’ 1917-1991 Sept-okt-nov 2014 Deel 4: ‘De Russische ziel’ na 1991 (3M4-334)Sept-okt-nov 2015 Deel 1: ‘De Russische ziel’ 1700-1850Sept-okt-nov 2016 Deel 2: ‘De Russische ziel’ 1850-1917
NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE‘Medische colleges van topspecialisten’ – meerdeligDhr. prof. dr. D. Bär: Leergang (van steeds andere topspecialisten) Woensdag 15.15 - 17.00 uur. (5)Maart 2014 Deel 5: Medische colleges. Maart 2015 Deel 6: Medische colleges.
WIJSBEGEERTEFilosoferen en wandelen-tweedeligDhr. drs. E. Brinckmann: Vrijdag 10.00-12.00 uur. (4)Sept-okt 2014 Deel 1: Filosoferen en wandelen, landschapsfilosofie deel1.April 2015 Deel 2: Filosoferen en wandelen, landschapsfilosofie deel 2
‘Filosofie. Levenswijsheid en levenskunst’ – tweedeligDhr. drs. A. Ziegelaar: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur. (4)Febr-mrt-apr 2014 Deel 1: Levenswijsheid en levenskunst. Sept-okt 2014 Deel 2: Levenswijsheid en levenskunst. (2W4-343)
‘De Ethica van Spinoza’ – vijfdeligDhr. dr. J. Scheren en mw. dr. F. Jara: Woensdag 14.00 - 16.00 uur. (10)Sept-okt-nov 2013 Deel 3: Ethica deel 3.Sept-okt-nov 2014 Deel 4: Ethica deel 4. (3W4-344)Sept-okt-nov 2015 Deel 5: Ethica deel 5.
‘Geschiedenis van de filosofie’ – vierdeligDhr. prof. dr. J.M. van Ophuijsen, dhr. dr. T.L. Tieleman en dhr. prof. dr. P. Ziche: Maandag 13.15 - 15.00 uur. (10)Nov-dec-jan 2013 Deel 2: Filosofie in Middeleeuwen en Renaissance. Nov-dec-jan 2014 Deel 3: Vroegmoderne filosofie -17e en 18e eeuw. (3W4-345)Nov-dec-jan 2015 Deel 4: Moderne en hedendaagse filosofie.Nov-dec-jan 2016 Deel 1: Van Thales tot Plotinus.
14 15
LETTEREN EN TALEN‘De Spaanse Passie’ – driedeligMw. dr. I.C. Lorda: Maandag 15.15 - 17.00 uur. (8)Nov-dec-jan 2013 Deel 1: Passie voor de Spaanse Gouden Eeuw. Nov-dec-jan 2014 Deel 2: Spanjes worsteling met de moderniteit. (3L4-331) Nov-dec-jan 2015 Deel 3: Modern Spanje: de afbrokkeling van stereotypen
“Dantes Divina Commedia” – tweedeligMw dr. J.A.M. van der Helm: donderdag 13.15 – 15.00 uur. (4)Oktober 2014 Deel 1: Inferno: reis door Dantes hel (3L4-330)Maart 2015 Deel 2: Purgatoria: reis door Dantes louteringsberg
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN‘Politiek, filosofie & journalistiek’ – driedeligDhr. drs. R. van Broekhoven: Donderdag 10.30 - 12.30 uur. (8)Febr-mrt-apr 2015 Deel 1: De bewakers bewaakt Voorjaar 2016 Deel 2: Politieke filosofieVoorjaar 2017 Deel 3: Goed denken over kwaad
‘Toegepaste psychologie’ – tweedeligMw. drs. N. Pronk-van den Hoven: Woensdag 14.00 - 16.00 uur. (8)Sept-okt-nov 2014 Deel 1: Persoonlijkheidsleer. (1M4-332)Sept-okt-nov 2015 Deel 2: Inleiding in de toegepaste psychologie
‘De Russische ziel’ – vierdeligMw. dr. R. Leenders: Woensdag 13.15 - 15.00 uur. (8)Sept-okt-nov 2013 Deel 3: ‘De Russische ziel’ 1917-1991 Sept-okt-nov 2014 Deel 4: ‘De Russische ziel’ na 1991 (3M4-334)Sept-okt-nov 2015 Deel 1: ‘De Russische ziel’ 1700-1850Sept-okt-nov 2016 Deel 2: ‘De Russische ziel’ 1850-1917
NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE‘Medische colleges van topspecialisten’ – meerdeligDhr. prof. dr. D. Bär: Leergang (van steeds andere topspecialisten) Woensdag 15.15 - 17.00 uur. (5)Maart 2014 Deel 5: Medische colleges. Maart 2015 Deel 6: Medische colleges.
WIJSBEGEERTEFilosoferen en wandelen-tweedeligDhr. drs. E. Brinckmann: Vrijdag 10.00-12.00 uur. (4)Sept-okt 2014 Deel 1: Filosoferen en wandelen, landschapsfilosofie deel1.April 2015 Deel 2: Filosoferen en wandelen, landschapsfilosofie deel 2
‘Filosofie. Levenswijsheid en levenskunst’ – tweedeligDhr. drs. A. Ziegelaar: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur. (4)Febr-mrt-apr 2014 Deel 1: Levenswijsheid en levenskunst. Sept-okt 2014 Deel 2: Levenswijsheid en levenskunst. (2W4-343)
‘De Ethica van Spinoza’ – vijfdeligDhr. dr. J. Scheren en mw. dr. F. Jara: Woensdag 14.00 - 16.00 uur. (10)Sept-okt-nov 2013 Deel 3: Ethica deel 3.Sept-okt-nov 2014 Deel 4: Ethica deel 4. (3W4-344)Sept-okt-nov 2015 Deel 5: Ethica deel 5.
‘Geschiedenis van de filosofie’ – vierdeligDhr. prof. dr. J.M. van Ophuijsen, dhr. dr. T.L. Tieleman en dhr. prof. dr. P. Ziche: Maandag 13.15 - 15.00 uur. (10)Nov-dec-jan 2013 Deel 2: Filosofie in Middeleeuwen en Renaissance. Nov-dec-jan 2014 Deel 3: Vroegmoderne filosofie -17e en 18e eeuw. (3W4-345)Nov-dec-jan 2015 Deel 4: Moderne en hedendaagse filosofie.Nov-dec-jan 2016 Deel 1: Van Thales tot Plotinus.
16 17
AMw. drs. A.H. Adriaans-van Schaik (1K4-320, pag xx)Mw. dr. I. Aben (3N4-336, pag. xx)
BDhr. prof. dr. W.E.A. van Beek (3R4-340, pag xx)Mw. drs. L. le Blanc (2K4-325, pag xx)Dhr. prof. dr. ir. J.A.M. Bleeker (3N4-336, pag xx)Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers (1G4-310, 1G4-312, pag xx)Dhr. drs. F.G. Bosman (5R4-342, pag xx)Dhr. prof. dr. F. Bovenkerk (3 E4-303, pag xx)Dhr. dr. P.W.F. Brinkman (1K4-321, pag xx)Dhr. drs. E. Brinckmann (2W4-344, pag xx)
CMw. dr. L. Coenen (3L4-331, pag xx)Dhr. mr. drs. C.J.A. Crasborn (3 E4-305, pag xx)
DMw. drs. F. Dekkers (2L4-327, pag xx)Dhr. drs. E. Dirksen (3M4-334, pag xx)Dhr. drs. H.L. van Dolen (3G4-316, pag xx)
FDhr. dr. R. Fagel (3L4-331, pag xx)
GDhr. dr. V. Gijsbers (3F4-307, pag xx), pag xx)Dhr. dr. W.A.W. de Graaf (3M4-335, pag xx), pag xx)
HDhr. dr. mr. M.J.M. Hageman (2G4-313, pag xx)Dhr. prof. dr. J. Heise (3N4-338, pag xx)Mw. dr. J.A.M. van der Helm (3L4-330, pag xx)Dhr. prof. dr. H. Henrichs (3L4-331, pag xx)
Mw. dr. T.L. Heres (3G4-314, pag xx)Dhr. prof. dr. H. Hermans (3L4-331, pag xx)Mw. dr. Ch. Hille (3M4-334, pag xx)Dhr. drs. R. Hoff (1G4-309, pag xx)
IDhr. dr. C. Ierna (3W4-347, pag xx)
JMw. dr. F. Jara Gomez (3W4-346, pag xx)
KDhr. dr. L. ten Kate (4H4-317, pag xx)Dhr. dr. G. Koekoek (3N4-339, pag xx)Mw. drs. I. van Koningsbruggen (3A4-302, pag xx)Dhr. ing. AvB.P. Kurstjens (1A4-301, pag xx)Dhr. drs. E. Kurpershoek (3K4-326, pag xx)
LDhr. drs. A. Ladan (2M4-333, pag xx)Dhr. prof. dr. C.G. Langereis (3N4-337, pag xx)Mw. dr. R. Leenders (3M4-334, pag xx)Dhr. drs. W.H. Lenselink (1G4-311, pag xx)Mw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk (1K4-318, pag xx)Mw. prof. dr. O.S.H. Lie (3G4-315, pag xx)Mw. dr. I.C. Lorda (3L4-331, pag xx)
MDhr. prof. dr. R. Maier (3M4-335, pag xx)
NMw. drs. M. Nieto Fargallo (3L4-331, pag xx)Dhr. dr. B. Noordenbos (3M4-334, pag xx)
ODhr. dr. E-O. Onnasch (3W4-347, pag xx)
PDhr. prof. dr. B. Paasman (2L4-328 , pag xx)Mw. drs. N. Pronk-van der Hoven (1M4-332, pag xx)
RMw. drs. L. Reguera (3L4-331, pag xx)Dhr. dr. T. van Rietbergen (3 E4-306 , pag xx)Mw. dr. Y. Rodríguez (3L4-331, pag xx)Dhr. dr. H.J. Roelfsema (3 E4 -304, pag xx)
SDhr. J. Salden (2F4-308, pag xx)Dhr. T. Salemink (5R4-342, pag xx)Dhr. dr. J. Scheren (3W4-346, pag xx)Dhr. dr. H.G. Schipper (1W4-343, pag xx)Mw. prof. dr. D. Siegel (3M4-334, pag xx)Dhr. H. Smeets (3M4-334, pag xx)Mw. L. Starink (3M4-334, pag xx)Dhr. prof. dr. E. Storm (3L4-331, pag xx)
TDhr. dr. J. Touber (3W4-347, pag xx)
VDhr. prof. dr. R.A. te Velde (5R4-341, pag xx)Dhr. drs. C. Verhamme (2K4-324, pag xx)Dhr. drs. J. Versteegh (2K4-323, pag xx)Dhr. prof. dr. P.J. de Voogd (3L4-329, pag xx)
WDhr. G. Wolfswinkel (2K4-322, pag xx)
ZDhr. prof. dr. P.G. Ziche (3W4-347, pag xx)Dhr. drs. A. Ziegelaar (2W4-345, pag xx)Dhr. drs. M.S. Zwitser (1K4-319, pag xx)
ALLE DOCENTEN VAN HET NAJAAR 2014
cursussen
NAJAAR 2014
(en studiereis)
16 17
AMw. drs. A.H. Adriaans-van Schaik (1K4-320, pag xx)Mw. dr. I. Aben (3N4-336, pag. xx)
BDhr. prof. dr. W.E.A. van Beek (3R4-340, pag xx)Mw. drs. L. le Blanc (2K4-325, pag xx)Dhr. prof. dr. ir. J.A.M. Bleeker (3N4-336, pag xx)Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers (1G4-310, 1G4-312, pag xx)Dhr. drs. F.G. Bosman (5R4-342, pag xx)Dhr. prof. dr. F. Bovenkerk (3 E4-303, pag xx)Dhr. dr. P.W.F. Brinkman (1K4-321, pag xx)Dhr. drs. E. Brinckmann (2W4-344, pag xx)
CMw. dr. L. Coenen (3L4-331, pag xx)Dhr. mr. drs. C.J.A. Crasborn (3 E4-305, pag xx)
DMw. drs. F. Dekkers (2L4-327, pag xx)Dhr. drs. E. Dirksen (3M4-334, pag xx)Dhr. drs. H.L. van Dolen (3G4-316, pag xx)
FDhr. dr. R. Fagel (3L4-331, pag xx)
GDhr. dr. V. Gijsbers (3F4-307, pag xx), pag xx)Dhr. dr. W.A.W. de Graaf (3M4-335, pag xx), pag xx)
HDhr. dr. mr. M.J.M. Hageman (2G4-313, pag xx)Dhr. prof. dr. J. Heise (3N4-338, pag xx)Mw. dr. J.A.M. van der Helm (3L4-330, pag xx)Dhr. prof. dr. H. Henrichs (3L4-331, pag xx)
Mw. dr. T.L. Heres (3G4-314, pag xx)Dhr. prof. dr. H. Hermans (3L4-331, pag xx)Mw. dr. Ch. Hille (3M4-334, pag xx)Dhr. drs. R. Hoff (1G4-309, pag xx)
IDhr. dr. C. Ierna (3W4-347, pag xx)
JMw. dr. F. Jara Gomez (3W4-346, pag xx)
KDhr. dr. L. ten Kate (4H4-317, pag xx)Dhr. dr. G. Koekoek (3N4-339, pag xx)Mw. drs. I. van Koningsbruggen (3A4-302, pag xx)Dhr. ing. AvB.P. Kurstjens (1A4-301, pag xx)Dhr. drs. E. Kurpershoek (3K4-326, pag xx)
LDhr. drs. A. Ladan (2M4-333, pag xx)Dhr. prof. dr. C.G. Langereis (3N4-337, pag xx)Mw. dr. R. Leenders (3M4-334, pag xx)Dhr. drs. W.H. Lenselink (1G4-311, pag xx)Mw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk (1K4-318, pag xx)Mw. prof. dr. O.S.H. Lie (3G4-315, pag xx)Mw. dr. I.C. Lorda (3L4-331, pag xx)
MDhr. prof. dr. R. Maier (3M4-335, pag xx)
NMw. drs. M. Nieto Fargallo (3L4-331, pag xx)Dhr. dr. B. Noordenbos (3M4-334, pag xx)
ODhr. dr. E-O. Onnasch (3W4-347, pag xx)
PDhr. prof. dr. B. Paasman (2L4-328 , pag xx)Mw. drs. N. Pronk-van der Hoven (1M4-332, pag xx)
RMw. drs. L. Reguera (3L4-331, pag xx)Dhr. dr. T. van Rietbergen (3 E4-306 , pag xx)Mw. dr. Y. Rodríguez (3L4-331, pag xx)Dhr. dr. H.J. Roelfsema (3 E4 -304, pag xx)
SDhr. J. Salden (2F4-308, pag xx)Dhr. T. Salemink (5R4-342, pag xx)Dhr. dr. J. Scheren (3W4-346, pag xx)Dhr. dr. H.G. Schipper (1W4-343, pag xx)Mw. prof. dr. D. Siegel (3M4-334, pag xx)Dhr. H. Smeets (3M4-334, pag xx)Mw. L. Starink (3M4-334, pag xx)Dhr. prof. dr. E. Storm (3L4-331, pag xx)
TDhr. dr. J. Touber (3W4-347, pag xx)
VDhr. prof. dr. R.A. te Velde (5R4-341, pag xx)Dhr. drs. C. Verhamme (2K4-324, pag xx)Dhr. drs. J. Versteegh (2K4-323, pag xx)Dhr. prof. dr. P.J. de Voogd (3L4-329, pag xx)
WDhr. G. Wolfswinkel (2K4-322, pag xx)
ZDhr. prof. dr. P.G. Ziche (3W4-347, pag xx)Dhr. drs. A. Ziegelaar (2W4-345, pag xx)Dhr. drs. M.S. Zwitser (1K4-319, pag xx)
ALLE DOCENTEN VAN HET NAJAAR 2014
cursussen
NAJAAR 2014
(en studiereis)
18 19
3A4-302Universiteit Utrecht
Driedelige Leergang ‘Architectuur-geschiedenis’
Deze cursus biedt inzicht in de architectuur van Renaissance, Barok en Classicisme. We analyseren ont-werpen van bekende architecten in relatie met theorieën over wat goede architectuur moest zijn. Deze bouwden voort op het architectuurtraktaat van Vitruvius uit de tijd van keizer Augustus. Kennis van de cultuurhistorische context is daar-bij onmisbaar: pausen en kardinalen, koningen en prinsen, kooplieden en stedelijke bestuurders hoopten immers met gebouwen, tuinontwerpen en stadsaanleg associaties met de klassieke oudheid op te roepen, om zo een overtuigend decor voor hun eígen handelen te scheppen.Daarnaast gaan we in op minder bekende gebouwen en regio’s. Ook daar was vaak sprake van een ‘renaissance’. Soms verwerkte men vormen uit de klassieke oudheid, soms juist uit het eigen verleden en de eigen bouwtraditie. Altijd was het doel om met architectuur een beeld van de eigen identiteit te creëren, zoals bijvoorbeeld aan hoven in Portugal en Praag en in steden in Vlaanderen en Noord-Duitsland.Tenslotte krijgt de recente omgang met dit erfgoed aandacht: veel is bewust op een bepaalde manier gerestaureerd. Daarom biedt de cursus geen traditioneel overzicht van de architectuur van Renaissance, Barok en Classicisme, maar is zij juist een ontdekkingsreis door de architectuur van een tijdperk.
Europese architectuur 1400-1800 Een ontdekkingsreis door de geschiedenis van de architectuur
Nederlandse stedenbouw in de twintigste eeuwBeeldende verhalen over onze bebouwde omgeving
1A4-301Hogeschool UtrechtLeergang ‘Stedenbouw’
docent: Dhr. ing. AvB. P. Kurstjens werkte als stedenbouwkundige in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Tilburg en heeft een advies-bureau. Hij doceerde Geschiedenis van de Stedenbouw aan de NHTV in Breda (Urban Design) en aan verschillende andere hogescholen. Mw. drs. A. Blom is specialist Wederopbouw en Naoorlogse stedenbouw van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
cursusdata: 8, 15, (niet 22), 29 oktober, 5, 12, 19, 26 november, 3 december 2014 (8).tijd: Woensdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Tijdens de colleges worden een samenvatting met literatuurverwijzing en een
hand-out van de presentatie digitaal ter beschikking gesteld.cursusprijs: € 195,-
docent: Mw. drs. I. van Koningsbruggen is docent Architectuur-geschiedenis en Erfgoedstudies aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en adviseur op het gebied van welstand en monumenten.
cursusdata: 25 september, 2, 9, 16, 23, 30 oktober; 6, 13 november 2014 (8).tijd: Donderdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Elke cursist ontvangt een samenvatting per bijeenkomst. Aanbevolen: John
Summerson (1966/1980), The Classical Language of Architecture. Londen: Thames & Hudson. David Watkin (2001) De Westerse Architectuur: Een geschiedenis. Nijmegen: Sun.
cursusprijs: € 195,-
Vanuit de ruimte gezien is Nederland een grote stad, die vooral in de twintigste eeuw is gevormd op basis van ideeën over de ideale samenleving, esthetische beschouwingen, praktische eisen en de politiek. Iedereen heeft daar wel een verhaal bij dat uit eigen ervaringen is opgebouwd. Wat deze verhalen bindt wordt in deze cursus in zowel ruimtelijke als procesmatige zin uit de doeken gedaan, aan de hand van de begrippen particulier-collectief-openbaar. We bespreken enkele grote bewegingen in de recente geschiedenis van onze steden.We beginnen dicht bij huis met de groei van de stad Utrecht in de twintigste eeuw. Daarna bespreken we de industrie als ordenend principe (fabrieksdorpen, industriesteden en een ontplo�ng), de stedenbouw van Berlage, en de maak-bare samenleving (de tuindorpen, de wijkgedachte en het functionalisme). Vervolgens komen aan bod de Wederopbouw (gastcollege door mw. drs. A. Blom), het nieuwe stadscentrum vanuit de auto, nieuwe steden, groeikernen en Vinexwijken, en tot slot de ‘supermarktstad’ als toekomstscenario. Vele grote, middel grote en kleine Nederlandse steden passeren hierbij de revue. Deze cursus is een beeldend verhaal over onze steden, met veel tekeningen, foto’s en stadsplattegronden. Het is een ontdekkingstocht die u steden op een andere manier leert zien.
Henry Parke (1819) Student onderzoekt de tempel van Castor en Pollux in Rome. Pen en waterverf, 93.5 x 63.5 cm, Soane’s Museum Londen.
Paul Citroen, Metropolis, 1923
Deze cursus is de eerste van
de Leergang ‘Stedenbouw’.
Dit is de tweede cursus van de
Driedelige Leergang ‘Architectuur-
geschiedenis’. De cursus is ook
goed los te volgen.
18 19
3A4-302Universiteit Utrecht
Driedelige Leergang ‘Architectuur-geschiedenis’
Deze cursus biedt inzicht in de architectuur van Renaissance, Barok en Classicisme. We analyseren ont-werpen van bekende architecten in relatie met theorieën over wat goede architectuur moest zijn. Deze bouwden voort op het architectuurtraktaat van Vitruvius uit de tijd van keizer Augustus. Kennis van de cultuurhistorische context is daar-bij onmisbaar: pausen en kardinalen, koningen en prinsen, kooplieden en stedelijke bestuurders hoopten immers met gebouwen, tuinontwerpen en stadsaanleg associaties met de klassieke oudheid op te roepen, om zo een overtuigend decor voor hun eígen handelen te scheppen.Daarnaast gaan we in op minder bekende gebouwen en regio’s. Ook daar was vaak sprake van een ‘renaissance’. Soms verwerkte men vormen uit de klassieke oudheid, soms juist uit het eigen verleden en de eigen bouwtraditie. Altijd was het doel om met architectuur een beeld van de eigen identiteit te creëren, zoals bijvoorbeeld aan hoven in Portugal en Praag en in steden in Vlaanderen en Noord-Duitsland.Tenslotte krijgt de recente omgang met dit erfgoed aandacht: veel is bewust op een bepaalde manier gerestaureerd. Daarom biedt de cursus geen traditioneel overzicht van de architectuur van Renaissance, Barok en Classicisme, maar is zij juist een ontdekkingsreis door de architectuur van een tijdperk.
Europese architectuur 1400-1800 Een ontdekkingsreis door de geschiedenis van de architectuur
Nederlandse stedenbouw in de twintigste eeuwBeeldende verhalen over onze bebouwde omgeving
1A4-301Hogeschool UtrechtLeergang ‘Stedenbouw’
docent: Dhr. ing. AvB. P. Kurstjens werkte als stedenbouwkundige in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Tilburg en heeft een advies-bureau. Hij doceerde Geschiedenis van de Stedenbouw aan de NHTV in Breda (Urban Design) en aan verschillende andere hogescholen. Mw. drs. A. Blom is specialist Wederopbouw en Naoorlogse stedenbouw van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
cursusdata: 8, 15, (niet 22), 29 oktober, 5, 12, 19, 26 november, 3 december 2014 (8).tijd: Woensdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Tijdens de colleges worden een samenvatting met literatuurverwijzing en een
hand-out van de presentatie digitaal ter beschikking gesteld.cursusprijs: € 195,-
docent: Mw. drs. I. van Koningsbruggen is docent Architectuur-geschiedenis en Erfgoedstudies aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en adviseur op het gebied van welstand en monumenten.
cursusdata: 25 september, 2, 9, 16, 23, 30 oktober; 6, 13 november 2014 (8).tijd: Donderdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Elke cursist ontvangt een samenvatting per bijeenkomst. Aanbevolen: John
Summerson (1966/1980), The Classical Language of Architecture. Londen: Thames & Hudson. David Watkin (2001) De Westerse Architectuur: Een geschiedenis. Nijmegen: Sun.
cursusprijs: € 195,-
Vanuit de ruimte gezien is Nederland een grote stad, die vooral in de twintigste eeuw is gevormd op basis van ideeën over de ideale samenleving, esthetische beschouwingen, praktische eisen en de politiek. Iedereen heeft daar wel een verhaal bij dat uit eigen ervaringen is opgebouwd. Wat deze verhalen bindt wordt in deze cursus in zowel ruimtelijke als procesmatige zin uit de doeken gedaan, aan de hand van de begrippen particulier-collectief-openbaar. We bespreken enkele grote bewegingen in de recente geschiedenis van onze steden.We beginnen dicht bij huis met de groei van de stad Utrecht in de twintigste eeuw. Daarna bespreken we de industrie als ordenend principe (fabrieksdorpen, industriesteden en een ontplo�ng), de stedenbouw van Berlage, en de maak-bare samenleving (de tuindorpen, de wijkgedachte en het functionalisme). Vervolgens komen aan bod de Wederopbouw (gastcollege door mw. drs. A. Blom), het nieuwe stadscentrum vanuit de auto, nieuwe steden, groeikernen en Vinexwijken, en tot slot de ‘supermarktstad’ als toekomstscenario. Vele grote, middel grote en kleine Nederlandse steden passeren hierbij de revue. Deze cursus is een beeldend verhaal over onze steden, met veel tekeningen, foto’s en stadsplattegronden. Het is een ontdekkingstocht die u steden op een andere manier leert zien.
Henry Parke (1819) Student onderzoekt de tempel van Castor en Pollux in Rome. Pen en waterverf, 93.5 x 63.5 cm, Soane’s Museum Londen.
Paul Citroen, Metropolis, 1923
Deze cursus is de eerste van
de Leergang ‘Stedenbouw’.
Dit is de tweede cursus van de
Driedelige Leergang ‘Architectuur-
geschiedenis’. De cursus is ook
goed los te volgen.
1000
Balans herstelt in de wereldeconomieAandeel in het mondiale bruto binnenlands product, in procenten
-10
0
10
20
30
40
NRC 240309 / Bron: IMF* prognose1500 1600 1700
W.-Europa VS China India
1820 1870 1913 1950 1973 2003 2030*
20 21
Al Capone (1899-1947).
Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie
De wereldeconomie ondergaat een gedaante-verwisseling. China en andere Aziatische landen komen op, Afrika toont zich meer en meer zelfbewust, Europa wordt van een suc-ces steeds meer een vraagstuk en in de VS neemt de mondiale economische dominantie af. Het zijn allemaal zaken die niet alleen de verhoudingen in de wereldeconomie funda-menteel veranderen, maar ook het leven van alledag beïnvloeden. Deze cursus gaat in op
de onderliggende theoretische factoren die deze veranderingen en de stroom-versnelling waarin ze gebeuren verklaren. In een thematische benadering verbinden we de economische theorieën met ontwikkelingen in de praktijk. Onderwerpen die aan bod komen zijn:
de gevolgen van de mondiale �nanciële crisis, ontwikkelingen in de mondiale bankensector en de toekomst van het �nanciële systeem,
veranderende economische samenwerking in Europa, de problemen in – voorals-nog – de zuidelijke lidstaten en hoe we verder moeten met Europese instituties, de gevolgen van mondiale en regionale handelsliberalisatie, de invloed van multinationale ondernemingen en de e�ecten van globalisering en techno-logische ontwikkeling voor arbeid in Nederland,
het toenemende economische belang van opkomende markten, hun investerings gedrag, en het e�ect op de mondiale politieke verhoudingen,
de toekomst van ontwikkelingshulp als onderdeel van buitenlands beleid in Nederland.
Criminologen hebben hun eigen manier om misdaad en misdadigers te bestuderen. Uit deze inzichten komen zeer uiteenlopende wijzen van optreden voort. Na een algemene introductie in het vak over aard en omvang van de misdaad komen de oervormen van georganiseerde misdaad in Italië en de Verenigde Staten aan de orde.Hoe heeft men die geprobeerd te bestrijden? Anti-ma�awetgeving? RICO? (Racketeer In�uenced and Corrupt Organizations Act), Kroongetuige-regelingen? Ontneming van weder rechtelijk
verkregen voordeel? Anticorruptiemaatregelen? En hebben die aantoonbaar geholpen of het probleem alleen maar groter gemaakt? Gewapend met deze kennis kunnen we de aard en omvang van de problemen in Nederland begrijpen: hennepteelt, internationale drugssmokkel en de handel in mensen.Daarna behandelen we de achtergronden van het wereldwijde verschijnsel van terrorisme en de wijze waarop mensen radicaliseren. Maar we kijken ook naar de manier waarop zij weer kunnen deradicaliseren en uittreden. Welke nationale en internationale middelen worden ingezet om het tegen te gaan? Helpen die middelen? Voorbeelden zijn: Rote Armee Fraktion, Brigate Rosse, IRA, Molukse gijzelingen, Jihadisme. Gewoonlijk denkt men bij de bestrijding aan het strafrecht en het bestuursrecht, maar er bestaan veel meer e�ectieve manieren om het kwaad te bestrijden.
Misdaadbestrijding kan e�ectieverMethoden uit de Criminologie helpen de misdaad aan te pakken
3E4-304Universiteit Utrecht
3E4-303Universiteit Utrecht
docent: Dhr. prof. dr. F. Bovenkerk is emeritus hoogleraar Criminologie aan de Universiteit Utrecht en Radicaliseringsstudies aan de Universiteit van Amsterdam.
voorkennis: Enige kennis van de theorie van de democratische rechtsstaat en het strafrecht strekt tot aanbeveling.
cursusdata: 22, 26, 29 september; 3, 6, 10 oktober 2014 (6).tijd: Maandag en vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: A. de Wolf e.a. (2010), Aanpak van radicalisme. M. van San e.a.
(2010), Idealen op drift. M. Husken e.a. (2013) De jacht op crimineel geld. T. Decorte, red. (2008) Cannabisteelt in de lage landen. F. Bovenkerk (2011) Een gevoel van dreiging (wordt ter plekke gratis uitgedeeld).
cursusprijs: €150,-
docenten: Dhr. dr. H.J. Roelfsema is directeur Utrecht Center for Entrepreneurship; samen met dhr. dr. L. de Bell werkt beiden Utrecht University School of Economics, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 22, 29 september; 6,13, 20, 27 oktober; 3, 10 november 2014 (8).tijd: Maandag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus wordt een reader tegen kostprijs uitgereikt.cursusprijs: € 195,-
Convergentie van economisch fortuin
Deze cursus is
een herhaling
van die uit
najaar 2013.
1000
Balans herstelt in de wereldeconomieAandeel in het mondiale bruto binnenlands product, in procenten
-10
0
10
20
30
40
NRC 240309 / Bron: IMF* prognose1500 1600 1700
W.-Europa VS China India
1820 1870 1913 1950 1973 2003 2030*
20 21
Al Capone (1899-1947).
Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie
De wereldeconomie ondergaat een gedaante-verwisseling. China en andere Aziatische landen komen op, Afrika toont zich meer en meer zelfbewust, Europa wordt van een suc-ces steeds meer een vraagstuk en in de VS neemt de mondiale economische dominantie af. Het zijn allemaal zaken die niet alleen de verhoudingen in de wereldeconomie funda-menteel veranderen, maar ook het leven van alledag beïnvloeden. Deze cursus gaat in op
de onderliggende theoretische factoren die deze veranderingen en de stroom-versnelling waarin ze gebeuren verklaren. In een thematische benadering verbinden we de economische theorieën met ontwikkelingen in de praktijk. Onderwerpen die aan bod komen zijn:
de gevolgen van de mondiale �nanciële crisis, ontwikkelingen in de mondiale bankensector en de toekomst van het �nanciële systeem,
veranderende economische samenwerking in Europa, de problemen in – voorals-nog – de zuidelijke lidstaten en hoe we verder moeten met Europese instituties, de gevolgen van mondiale en regionale handelsliberalisatie, de invloed van multinationale ondernemingen en de e�ecten van globalisering en techno-logische ontwikkeling voor arbeid in Nederland,
het toenemende economische belang van opkomende markten, hun investerings gedrag, en het e�ect op de mondiale politieke verhoudingen, de toekomst van ontwikkelingshulp als onderdeel van buitenlands beleid in Nederland.
Criminologen hebben hun eigen manier om misdaad en misdadigers te bestuderen. Uit deze inzichten komen zeer uiteenlopende wijzen van optreden voort. Na een algemene introductie in het vak over aard en omvang van de misdaad komen de oervormen van georganiseerde misdaad in Italië en de Verenigde Staten aan de orde.Hoe heeft men die geprobeerd te bestrijden? Anti-ma�awetgeving? RICO? (Racketeer In�uenced and Corrupt Organizations Act), Kroongetuige-regelingen? Ontneming van weder rechtelijk
verkregen voordeel? Anticorruptiemaatregelen? En hebben die aantoonbaar geholpen of het probleem alleen maar groter gemaakt? Gewapend met deze kennis kunnen we de aard en omvang van de problemen in Nederland begrijpen: hennepteelt, internationale drugssmokkel en de handel in mensen.Daarna behandelen we de achtergronden van het wereldwijde verschijnsel van terrorisme en de wijze waarop mensen radicaliseren. Maar we kijken ook naar de manier waarop zij weer kunnen deradicaliseren en uittreden. Welke nationale en internationale middelen worden ingezet om het tegen te gaan? Helpen die middelen? Voorbeelden zijn: Rote Armee Fraktion, Brigate Rosse, IRA, Molukse gijzelingen, Jihadisme. Gewoonlijk denkt men bij de bestrijding aan het strafrecht en het bestuursrecht, maar er bestaan veel meer e�ectieve manieren om het kwaad te bestrijden.
Misdaadbestrijding kan e�ectieverMethoden uit de Criminologie helpen de misdaad aan te pakken
3E4-304Universiteit Utrecht
3E4-303Universiteit Utrecht
docent: Dhr. prof. dr. F. Bovenkerk is emeritus hoogleraar Criminologie aan de Universiteit Utrecht en Radicaliseringsstudies aan de Universiteit van Amsterdam.
voorkennis: Enige kennis van de theorie van de democratische rechtsstaat en het strafrecht strekt tot aanbeveling.
cursusdata: 22, 26, 29 september; 3, 6, 10 oktober 2014 (6).tijd: Maandag en vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: A. de Wolf e.a. (2010), Aanpak van radicalisme. M. van San e.a.
(2010), Idealen op drift. M. Husken e.a. (2013) De jacht op crimineel geld. T. Decorte, red. (2008) Cannabisteelt in de lage landen. F. Bovenkerk (2011) Een gevoel van dreiging (wordt ter plekke gratis uitgedeeld).
cursusprijs: €150,-
docenten: Dhr. dr. H.J. Roelfsema is directeur Utrecht Center for Entrepreneurship; samen met dhr. dr. L. de Bell werkt beiden Utrecht University School of Economics, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 22, 29 september; 6,13, 20, 27 oktober; 3, 10 november 2014 (8).tijd: Maandag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus wordt een reader tegen kostprijs uitgereikt.cursusprijs: € 195,-
Convergentie van economisch fortuin
Deze cursus is
een herhaling
van die uit
najaar 2013.
22 23
De meesten van ons willen niet af van de par-lementaire democratie. Maar ondertussen is er – vergeleken met bijvoorbeeld 30 jaar geleden – grote ontevredenheid en ongerustheid over het functioneren ervan: de belangrijke vragen komen onvoldoende aan bod, er wordt op te korte termijn gedacht, ‘de politiek’ is machteloos tegenover het grote economische gebeuren. Is gebrek aan ver-trouwen in het politieke bedrijf langzamerhand niet catastrofaal? Is er daadwerkelijk aanleiding tot twijfel aan de goede wil en inzet van de politici?In de Tweede Kamer wordt na een zakelijk debat meestal met algemene stemmen beslist, maar niet zodra het over controversiële onderwerpen
gaat! In zo’n parlementair debat geven argumenten niet de doorslag. Iedere fractie heeft wel een verstandige opvatting, maar een meerderheid komt tot stand door touwtrekken of ‘uitruil’. En een politiek stelsel is er juist om de grote maatschappelijke controverses goed doordacht te beslechten. In veel gemeentes is het politieke proces nog erger vastgelopen en het Europees Parlement functioneert nog steeds onvolkomen...Deze cursus gaat na hoe ons politieke stelsel zo kon veranderen, en hoe een gemeenschap het heft weer beter in handen kan krijgen. In dit kader bespreken we ook ideeën zoals vormen van directe democratie, burger-initiatief en de ophe�ng van provincies.
Hoe gaat het met onze parlementaire democratie?
Claude Monet: Het Parlement in Londen 1903, ‘The mother of parliaments’
Komt er ooit een einde aan globalisering?Maken schulden, ongelijkheid en milieuproblemen een einde aan globalisering?
De in de jaren tachtig van de vorige eeuw ver doorgevoerde deregulering van het �nanciële systeem heeft grote sociale en ecologische consequenties gehad. Zo zagen tijdens de ‘neoliberale revolutie’ vooral de allerrijksten hun vermogens enorm toe nemen. Geen wonder dat het World Economic Forum onlangs stelde dat de grootste bedreiging voor de wereld economie bestaat uit het groeiende inkomens verschil tussen armen en rijken. Günter Pauli betoogt dat het kapitalisme zijn beste tijd
heeft gehad, omdat het ongebreidelde consumentisme ten principale slechts tot schulden leidt. De door hem beoogde ‘blauwe economie’ gaat over ecosystemen die hun evolutionaire weg kunnen voortzetten. In deze cursus kijken we naar de bedreigingen van het huidige model en de mogelijke aanpassingen.Dhr. prof. dr. P. Hooimeijer gaat op zoek naar het demogra�sche optimum: hoeveel mensen kan onze aarde eigenlijk voeden? Ook zal er aandacht zijn voor de mate waarin de biodiversiteit onder druk staat.Dhr. dr. P. Bijl zal de gevolgen van de CO2 stijging voor de aarde en de zee-spiegel proberen te geven, onder meer door diep in het verleden van onze aarde te duiken.Dhr. dr. J. Farla geeft aan in welke mate wereldwijde innovaties de problemen kunnen oplossen. Is techniek inderdaad in staat om uiteindelijk alles op te lossen?
3E4-306Universiteit Utrecht
3E4-305Universiteit Utrecht
docent: Dhr. mr. drs. C.J.A. Crasborn is oud-docent/onderzoeker Staats- en Bestuursrecht aan onder andere de Faculteit Rechten, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18 november 2014 (6).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Een tekstenbundel à € 6,- is op de eerste bijeenkomst verkrijgbaar.cursusprijs: € 150,-
docenten: Dhr. dr. T. van Rietbergen (cursuscoördinator) is docent/onder zoeker Economische Geografie, met als specialiteiten Economische geografie, multinationale ondernemingen, diensten en vooral globalisering. Evenals de gastdocenten (dhr. prof. dr. P. Hooimeijer, dhr. dr. P. Bijl en dhr. dr. J. Farla) is hij werkzaam op het Departement Economische Geografie, faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 14, 21, 28 november; 5, 12, 19 (niet 26) december 2014; (niet 2), 9, 16 januari 2015 (8).
tijd: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Literatuursuggesties volgen tijdens de cursus.cursusprijs € 195,-
Deze cursus is
een enigszins
gewijzigde
versie van die
uit najaar 2013.
22 23
De meesten van ons willen niet af van de par-lementaire democratie. Maar ondertussen is er – vergeleken met bijvoorbeeld 30 jaar geleden – grote ontevredenheid en ongerustheid over het functioneren ervan: de belangrijke vragen komen onvoldoende aan bod, er wordt op te korte termijn gedacht, ‘de politiek’ is machteloos tegenover het grote economische gebeuren. Is gebrek aan ver-trouwen in het politieke bedrijf langzamerhand niet catastrofaal? Is er daadwerkelijk aanleiding tot twijfel aan de goede wil en inzet van de politici?In de Tweede Kamer wordt na een zakelijk debat meestal met algemene stemmen beslist, maar niet zodra het over controversiële onderwerpen
gaat! In zo’n parlementair debat geven argumenten niet de doorslag. Iedere fractie heeft wel een verstandige opvatting, maar een meerderheid komt tot stand door touwtrekken of ‘uitruil’. En een politiek stelsel is er juist om de grote maatschappelijke controverses goed doordacht te beslechten. In veel gemeentes is het politieke proces nog erger vastgelopen en het Europees Parlement functioneert nog steeds onvolkomen...Deze cursus gaat na hoe ons politieke stelsel zo kon veranderen, en hoe een gemeenschap het heft weer beter in handen kan krijgen. In dit kader bespreken we ook ideeën zoals vormen van directe democratie, burger-initiatief en de ophe�ng van provincies.
Hoe gaat het met onze parlementaire democratie?
Claude Monet: Het Parlement in Londen 1903, ‘The mother of parliaments’
Komt er ooit een einde aan globalisering?Maken schulden, ongelijkheid en milieuproblemen een einde aan globalisering?
De in de jaren tachtig van de vorige eeuw ver doorgevoerde deregulering van het �nanciële systeem heeft grote sociale en ecologische consequenties gehad. Zo zagen tijdens de ‘neoliberale revolutie’ vooral de allerrijksten hun vermogens enorm toe nemen. Geen wonder dat het World Economic Forum onlangs stelde dat de grootste bedreiging voor de wereld economie bestaat uit het groeiende inkomens verschil tussen armen en rijken. Günter Pauli betoogt dat het kapitalisme zijn beste tijd
heeft gehad, omdat het ongebreidelde consumentisme ten principale slechts tot schulden leidt. De door hem beoogde ‘blauwe economie’ gaat over ecosystemen die hun evolutionaire weg kunnen voortzetten. In deze cursus kijken we naar de bedreigingen van het huidige model en de mogelijke aanpassingen.Dhr. prof. dr. P. Hooimeijer gaat op zoek naar het demogra�sche optimum: hoeveel mensen kan onze aarde eigenlijk voeden? Ook zal er aandacht zijn voor de mate waarin de biodiversiteit onder druk staat.Dhr. dr. P. Bijl zal de gevolgen van de CO2 stijging voor de aarde en de zee-spiegel proberen te geven, onder meer door diep in het verleden van onze aarde te duiken.Dhr. dr. J. Farla geeft aan in welke mate wereldwijde innovaties de problemen kunnen oplossen. Is techniek inderdaad in staat om uiteindelijk alles op te lossen?
3E4-306Universiteit Utrecht
3E4-305Universiteit Utrecht
docent: Dhr. mr. drs. C.J.A. Crasborn is oud-docent/onderzoeker Staats- en Bestuursrecht aan onder andere de Faculteit Rechten, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18 november 2014 (6).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Een tekstenbundel à € 6,- is op de eerste bijeenkomst verkrijgbaar.cursusprijs: € 150,-
docenten: Dhr. dr. T. van Rietbergen (cursuscoördinator) is docent/onder zoeker Economische Geografie, met als specialiteiten Economische geografie, multinationale ondernemingen, diensten en vooral globalisering. Evenals de gastdocenten (dhr. prof. dr. P. Hooimeijer, dhr. dr. P. Bijl en dhr. dr. J. Farla) is hij werkzaam op het Departement Economische Geografie, faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 14, 21, 28 november; 5, 12, 19 (niet 26) december 2014; (niet 2), 9, 16 januari 2015 (8).
tijd: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Literatuursuggesties volgen tijdens de cursus.cursusprijs € 195,-
Deze cursus is
een enigszins
gewijzigde
versie van die
uit najaar 2013.
24 2525
3F4-307Universiteit Utrecht, Filmtheater ‘t Hoogt
24
Hoe zeker is onze kennis van de wereld? Bestaat er een objectieve, voor alle mensen identieke waarheid? Is alles al voorbestemd, of kunnen mensen echt vrije keuzes maken? Hoeveel invloed hebben we eigenlijk op ons leven? Hoe moeten we leven, en waarom? En mogen we daarbij hopen op een betere wereld? Deze fundamentele vragen houden de mensheid al millennia bezig.
Je kunt ze op heel verschillende manieren beantwoorden. Zo probeert de �losoof ze op het theoretische vlak te doordenken, waarbij hij met nieuwe concepten en theorieën op de proppen komt. Schrijvers en �lmmakers trachten de grote vragen juist te verhelderen, door het vertellen van concrete verhalen over het menselijk leven. In deze cursus brengen we �loso�sche theorieën en �lmische vertellingen met elkaar in contact. Zo plukken we de vruchten van beide: de ver hel de-rende begrippen van de �losoof en de aandacht voor het echte leven van de �lm maker. Elke bijeenkomst begint met een korte �loso�sche inleiding. Vervolgens bekijken we een volledige �lm. Daarna gaan we in discussie over wat we gezien hebben en over de betekenis daarvan.De volgende thema’s en �lms komen aan bod:
Scepticisme. Hoeveel weten we van de wereld, en waarop is dit gebaseerd? Film: Dogtooth (Giorgos Lanthimos, 2009, 94 min.)
Relativisme. Is er maar één waarheid? Film: Rashōmon (Akira Kurosawa, 1950, 88 min.)
Toeval en Determinisme. Bestaat toeval? Wat als je een andere keuze maakt? Film: Mr. Nobody (Jaco Van Dormael, 2009, 141 min.)
Vrije wil en Autonomie. Hoeveel macht over en verantwoordelijkheid voor zijn lot heeft de mens? Film: Raining Stones (Ken Loach, 1993, 90 min.)
Moraliteit en Ethiek. Hoe moet je handelen om juist te leven? Bestaat daarop een eenduidig antwoord? Film: Crimes and Misdemeanors (Woody Allen, 1989, 104 min.)
Idealisme en Realiteit. Heeft het zin om te streven naar een betere wereld? Film: Together (Lukas Moodysson, 2000, 106 min.)De genoemde �lms zijn onder voorbehoud en soms Engels ondertiteld.
Filmcursus: Licht in het donkerLevensvragen verhelderd door film en filosofie
Together (Lukas Moodysson)
Raining Stones (Ken Loach)
docent: Dhr. dr. V. Gijsbers is universitair docent Filosofie aan de Universiteit Leiden, waar hij Wetenschaps-filosofie doceert. Hij promoveerde in 2011 cum laude op het proefschrift Explanation and Determination. Daarnaast werkt hij aan een onderzoek naar verklaringen in de wetenschappen over unificatie en over de relatie tussen menselijk handelen en causaliteit.
cursusdata: 4, 11, 18, 25 oktober; (niet 1), 8, 15 november 2014 (6).tijd: Zaterdag 11.00 - ca. 14.00 uur. Colleges van 11.00 - 11.45 uur, een
kwartier pauze, film vanaf 12.00 uur met nagesprek. Einde circa 14.00, afhankelijk van de filmlengte.
plaats: Filmtheater ’t Hoogt, Hoogt 4, 3512 GW Utrecht. Filmzaal 1 boven (alleen bereikbaar via trappen).
studiemateriaal: Als optioneel studiemateriaal bij de cursus is elke thematische (dus niet historische) inleiding in de filosofie handzaam. Tijdens de cursus worden links naar relevant online materiaal verstrekt.
cursusprijs: €180,-. Het filmkaartje is bij de prijs inbegrepen.
Deze filmcursus
bestaat uit geheel
andere films en
thema’s dan die
uit de cursus Film
en Filosofie uit
najaar 2007.
24 2525
3F4-307Universiteit Utrecht, Filmtheater ‘t Hoogt
24
Hoe zeker is onze kennis van de wereld? Bestaat er een objectieve, voor alle mensen identieke waarheid? Is alles al voorbestemd, of kunnen mensen echt vrije keuzes maken? Hoeveel invloed hebben we eigenlijk op ons leven? Hoe moeten we leven, en waarom? En mogen we daarbij hopen op een betere wereld? Deze fundamentele vragen houden de mensheid al millennia bezig.
Je kunt ze op heel verschillende manieren beantwoorden. Zo probeert de �losoof ze op het theoretische vlak te doordenken, waarbij hij met nieuwe concepten en theorieën op de proppen komt. Schrijvers en �lmmakers trachten de grote vragen juist te verhelderen, door het vertellen van concrete verhalen over het menselijk leven. In deze cursus brengen we �loso�sche theorieën en �lmische vertellingen met elkaar in contact. Zo plukken we de vruchten van beide: de ver hel de-rende begrippen van de �losoof en de aandacht voor het echte leven van de �lm maker. Elke bijeenkomst begint met een korte �loso�sche inleiding. Vervolgens bekijken we een volledige �lm. Daarna gaan we in discussie over wat we gezien hebben en over de betekenis daarvan.De volgende thema’s en �lms komen aan bod:
Scepticisme. Hoeveel weten we van de wereld, en waarop is dit gebaseerd? Film: Dogtooth (Giorgos Lanthimos, 2009, 94 min.)
Relativisme. Is er maar één waarheid? Film: Rashōmon (Akira Kurosawa, 1950, 88 min.)
Toeval en Determinisme. Bestaat toeval? Wat als je een andere keuze maakt? Film: Mr. Nobody (Jaco Van Dormael, 2009, 141 min.)
Vrije wil en Autonomie. Hoeveel macht over en verantwoordelijkheid voor zijn lot heeft de mens? Film: Raining Stones (Ken Loach, 1993, 90 min.)
Moraliteit en Ethiek. Hoe moet je handelen om juist te leven? Bestaat daarop een eenduidig antwoord? Film: Crimes and Misdemeanors (Woody Allen, 1989, 104 min.)
Idealisme en Realiteit. Heeft het zin om te streven naar een betere wereld? Film: Together (Lukas Moodysson, 2000, 106 min.)De genoemde �lms zijn onder voorbehoud en soms Engels ondertiteld.
Filmcursus: Licht in het donkerLevensvragen verhelderd door film en filosofie
Together (Lukas Moodysson)
Raining Stones (Ken Loach)
docent: Dhr. dr. V. Gijsbers is universitair docent Filosofie aan de Universiteit Leiden, waar hij Wetenschaps-filosofie doceert. Hij promoveerde in 2011 cum laude op het proefschrift Explanation and Determination. Daarnaast werkt hij aan een onderzoek naar verklaringen in de wetenschappen over unificatie en over de relatie tussen menselijk handelen en causaliteit.
cursusdata: 4, 11, 18, 25 oktober; (niet 1), 8, 15 november 2014 (6).tijd: Zaterdag 11.00 - ca. 14.00 uur. Colleges van 11.00 - 11.45 uur, een
kwartier pauze, film vanaf 12.00 uur met nagesprek. Einde circa 14.00, afhankelijk van de filmlengte.
plaats: Filmtheater ’t Hoogt, Hoogt 4, 3512 GW Utrecht. Filmzaal 1 boven (alleen bereikbaar via trappen).
studiemateriaal: Als optioneel studiemateriaal bij de cursus is elke thematische (dus niet historische) inleiding in de filosofie handzaam. Tijdens de cursus worden links naar relevant online materiaal verstrekt.
cursusprijs: €180,-. Het filmkaartje is bij de prijs inbegrepen.
Deze filmcursus
bestaat uit geheel
andere films en
thema’s dan die
uit de cursus Film
en Filosofie uit
najaar 2007.
26 27
1G4-309Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. drs. R. Hoff is docent aan de School voor Journalistiek van Hogeschool Utrecht. Hij is tevens publicist en commentator bij actualiteitenrubrieken op radio en tv.
cursusdata: 26 september; 3, 10, 17 (niet 24), 31 oktober; 7, 14, 21 november 2014 (8).
tijd: Vrijdag 13.30 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht. Zodra de locatie bekend is wordt dit vermeld op de site
www.hovoutrecht.nl en in de welkomstbrief voor cursisten.studiemateriaal: Bij aanvang van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt.cursusprijs: € 195,-
De al jaren sluimerende onvrede in verschil-lende Arabische landen kwam in 2011 tot uiting in massale volksopstanden. Dictators die al decennia aan de macht waren moesten het veld ruimen. De kaarten in het Midden-Oosten worden opnieuw geschud. Het con�ict tussen Iran en het Westen over het Iraanse nucleaire programma, de onzekere en instabiele situatie in Irak na het vertrek van de Amerikanen, en het vastgelopen vredesoverleg tussen Israël en de Palestijnen
dragen bij aan verder oplopende spanningen in deze toch al explosieve regio.Door in te gaan op de politieke en historische achter-gronden ontstaat meer inzicht in de complexe problematiek van dit olierijke en strategisch belangrijke gebied. Daarbij is er onder andere aandacht voor de belangrijkste politieke ideologieën in het Midden-Oosten, het gedachtegoed van de diverse etnische, religieuze en tribale minder heden, en de belangrijke rol die religie speelt in de diverse con�icten.Ook de invloed en bemoeienis van het Westen (de Verenigde Staten en Europa) in heden en verleden komen aan bod. Vanuit deze verschillende achtergronden bespreken we in deze cursus de actuele politieke situatie in het Midden-Oosten.
Het Midden-Oosten na de LenteMachtsverschuivingen in de Arabische wereld
Jonge demonstranten in Tunesië.
The third man
2F4-308Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. J. Salden is docent Filmtheorie en Geschiedenis op de Academie van Beeldende Kunsten Maastricht en al jaren actief als inleider en cursusgever.
cursusdata: 29 oktober; 5, 12, 19, 26 november 2014 (5).tijd: Woensdag 11.00 - 14.00 uur (kan uitlopen).plaats: Theater De Lieve Vrouw, Lieve Vrouwestraat 13,
3811 BP Amersfoort.studiemateriaal: Er wordt bij aanvang een reader uitgedeeld.cursusprijs: € 150,- (inclusief filmkaartjes)
In dit eerste deel van de vijfdelige �lmcursus bespreken we de belangrijkste gebeurtenissen, �lmstromingen en �lmmakers per periode. Eerst een college van ruim een uur, na de pauze een �lm. College 1) De zwijgende cinema: 1896-1915‘Stomme’ �lm, Amerikaans studiosysteem, Europees forma-lisme, oorlogsdreiging.
namen: Lumière-broers, Georges Meliès, D.W. Gri�th, Fritz Lang. �lms: �e great trainrobbery, Voyage dans la lune.
College 2) De zwijgende cinema: 1915-1930WO I, Russische revolutie, La belle époque, geluids�lm.
namen: Buster Keaton, Charles Chaplin, Sergej Eisenstein. �lms: Ben Hur, Pansterkruiser Potemkin, Metropolis, �e Kid.
College 3) De jaren 30: 1930-1939De gouden eeuw, de economische crisis, fascisme in Europa.
namen: �e Marx Brothers, Ernst Lubitsch, Fred Astaire, John Wayne, Alfred Hitchcock, Jean Renoir. �lms: Scarface, �e adventures of Robin Hood, �e 39 steps.
College 4) De jaren 40: 1940-1949Isolationisme, WO II, de wederopbouw, aanvang koude oorlog.
namen: Humphrey Bogart, Rita Hayworth, Luchino Visconti, Orson Welles. �lms: Ossessione, �e third man, Les enfants du paradis.
College 5) De jaren 50: 1950-1959Korea-oorlog, McCarthyisme, nieuwe jeugdculturen & muziekstromingen, Europees intellectualisme.
namen: Grace Kelly, Marilyn Monroe, James Dean, Ingmar Bergman. �lms: Invasion of the bodysnatchers, Singing in the rain, À bout de sou¤e.
De �lmgeschiedenis van 1896 - 1959 (deel 1)Film als kind van zijn tijd
Het vervolg van
deze cursus start
in maart 2015.
Deze cursus is een herhaling van
die uit najaar 2012 en najaar 2013.
26 27
1G4-309Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. drs. R. Hoff is docent aan de School voor Journalistiek van Hogeschool Utrecht. Hij is tevens publicist en commentator bij actualiteitenrubrieken op radio en tv.
cursusdata: 26 september; 3, 10, 17 (niet 24), 31 oktober; 7, 14, 21 november 2014 (8).
tijd: Vrijdag 13.30 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht. Zodra de locatie bekend is wordt dit vermeld op de site
www.hovoutrecht.nl en in de welkomstbrief voor cursisten.studiemateriaal: Bij aanvang van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt.cursusprijs: € 195,-
De al jaren sluimerende onvrede in verschil-lende Arabische landen kwam in 2011 tot uiting in massale volksopstanden. Dictators die al decennia aan de macht waren moesten het veld ruimen. De kaarten in het Midden-Oosten worden opnieuw geschud. Het con�ict tussen Iran en het Westen over het Iraanse nucleaire programma, de onzekere en instabiele situatie in Irak na het vertrek van de Amerikanen, en het vastgelopen vredesoverleg tussen Israël en de Palestijnen
dragen bij aan verder oplopende spanningen in deze toch al explosieve regio.Door in te gaan op de politieke en historische achter-gronden ontstaat meer inzicht in de complexe problematiek van dit olierijke en strategisch belangrijke gebied. Daarbij is er onder andere aandacht voor de belangrijkste politieke ideologieën in het Midden-Oosten, het gedachtegoed van de diverse etnische, religieuze en tribale minder heden, en de belangrijke rol die religie speelt in de diverse con�icten.Ook de invloed en bemoeienis van het Westen (de Verenigde Staten en Europa) in heden en verleden komen aan bod. Vanuit deze verschillende achtergronden bespreken we in deze cursus de actuele politieke situatie in het Midden-Oosten.
Het Midden-Oosten na de LenteMachtsverschuivingen in de Arabische wereld
Jonge demonstranten in Tunesië.
The third man
2F4-308Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. J. Salden is docent Filmtheorie en Geschiedenis op de Academie van Beeldende Kunsten Maastricht en al jaren actief als inleider en cursusgever.
cursusdata: 29 oktober; 5, 12, 19, 26 november 2014 (5).tijd: Woensdag 11.00 - 14.00 uur (kan uitlopen).plaats: Theater De Lieve Vrouw, Lieve Vrouwestraat 13,
3811 BP Amersfoort.studiemateriaal: Er wordt bij aanvang een reader uitgedeeld.cursusprijs: € 150,- (inclusief filmkaartjes)
In dit eerste deel van de vijfdelige �lmcursus bespreken we de belangrijkste gebeurtenissen, �lmstromingen en �lmmakers per periode. Eerst een college van ruim een uur, na de pauze een �lm. College 1) De zwijgende cinema: 1896-1915‘Stomme’ �lm, Amerikaans studiosysteem, Europees forma-lisme, oorlogsdreiging.
namen: Lumière-broers, Georges Meliès, D.W. Gri�th, Fritz Lang. �lms: �e great trainrobbery, Voyage dans la lune.
College 2) De zwijgende cinema: 1915-1930WO I, Russische revolutie, La belle époque, geluids�lm.
namen: Buster Keaton, Charles Chaplin, Sergej Eisenstein. �lms: Ben Hur, Pansterkruiser Potemkin, Metropolis, �e Kid.
College 3) De jaren 30: 1930-1939De gouden eeuw, de economische crisis, fascisme in Europa.
namen: �e Marx Brothers, Ernst Lubitsch, Fred Astaire, John Wayne, Alfred Hitchcock, Jean Renoir. �lms: Scarface, �e adventures of Robin Hood, �e 39 steps.
College 4) De jaren 40: 1940-1949Isolationisme, WO II, de wederopbouw, aanvang koude oorlog.
namen: Humphrey Bogart, Rita Hayworth, Luchino Visconti, Orson Welles. �lms: Ossessione, �e third man, Les enfants du paradis.
College 5) De jaren 50: 1950-1959Korea-oorlog, McCarthyisme, nieuwe jeugdculturen & muziekstromingen, Europees intellectualisme.
namen: Grace Kelly, Marilyn Monroe, James Dean, Ingmar Bergman. �lms: Invasion of the bodysnatchers, Singing in the rain, À bout de sou¤e.
De �lmgeschiedenis van 1896 - 1959 (deel 1)Film als kind van zijn tijd
Het vervolg van
deze cursus start
in maart 2015.
Deze cursus is een herhaling van
die uit najaar 2012 en najaar 2013.
28 29
docent: Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers is cultuurhistorica en directeur van Levend Verleden Utrecht (zie levendverledenutrecht.nl). Zij promo-veerde in 2008 op een cultuurhistorisch onderzoek naar de sociale samenhang in laatmiddeleeuws Utrecht. Zij combineert minutieus archiefonderzoek met kennis van de oude binnenstad en respect voor religie.
cursusdata: 9, 16, 23, 30 september 2014 (4).tijd: Dinsdag 10.30 - 12.15 uur.plaats: Diverse locaties in de binnenstad van Utrecht.cursusprijs: € 100,-
1G4-310Hogeschool Utrecht
Deze rondleidingen brengen ons in de periferie van de oude binnenstad. We verkennen de omgeving van de vier middel-eeuwse parochie kerken: de Buurkerk in het centrum, de Jacobikerk in de noordelijke binnenstad, de Nicolaaskerk in de zuidoosthoek en de Geerte-kerk in de zuidwesthoek. Deze oude woon kernen zijn verschil-lend van karakter. Dit heeft alles te maken met hun ligging aan water- en landwegen, hun economische functie en de
daarmee corresponderende welvaart van hun bewoners. We onderzoeken de ontwikkelingen die de wijken hebben door-gemaakt en krijgen een kijkje in het dagelijks leven van de mensen die hier woonden, van de middeleeuwen tot op de dag van vandaag. Omdat er behoorlijk wat gelopen wordt is deze serie alleen geschikt voor mensen die goed ter been zijn. Rolstoelers zijn welkom, mits zij er rekening mee houden dat de groep op bepaalde momenten een werftrap afgaat of beneden langs de gracht loopt.
De middeleeuwse buurten van UtrechtWandelingen door vier parochies
De docent in haar Utrecht.
Dit is een nieuwe serie rondleidingen
van Llewellyn Bogaers. Het
maximum aantal deelnemers is 20.
De cursus is een vervolg op de
in 2007, 2011 en 2014 gegeven
basiscursus Nederlands Oud Schrift.
Deze cursus is de tweede van de
Leergang Nederlands Oud Schrift.
1G4-311Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. drs. W.H. Lenselink is oud-hogeschooldocent Middeleeuwse Geschiedenis en Hulpwetenschappen.
voorkennis: Kennis van de basisprincipes van lettervormen en afkortingen.cursusdata: 30 september; 7, (niet 14, 21), 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november
2014 (7).tijd: Dinsdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt. cursusprijs: € 175,-
Heeft u al enige kennis van de basisprincipes van letter vormen en afkor tingen en wilt u uw kennis op het gebied van de paleo gra�e ver ruimen? Deze cursus is een ver-volg op de Basis-cursus Paleogra�e,
maar ook degenen die elders deze vaardigheden hebben opgedaan zijn welkom. Om u een idee te geven van het begin-niveau: transcribeer bijgaande afbeelding. Naast de vorm van de teksten komt uiteraard ook weer interessante inhoud aan de orde. We starten met de laatste paar liefdesbrieven van Carel Martens uit de zeventiende eeuw. Daarna komen we – via steeds lastiger teksten – uit bij het vijftiende-eeuwse schrift van een Dordtse klerk. In de tussentijd zijn onder andere gepasseerd: een boedel-inventaris, berichten over een criminele bende in het Groningse, het doodvonnis van de Amersfoortse rechtbank voor verraders en de onkosten van hun terechtstelling.
Nederlands Oud SchriftEen verdiepingscursus
Liefdesbrief van Carel Martens, 1634
28 29
docent: Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers is cultuurhistorica en directeur van Levend Verleden Utrecht (zie levendverledenutrecht.nl). Zij promo-veerde in 2008 op een cultuurhistorisch onderzoek naar de sociale samenhang in laatmiddeleeuws Utrecht. Zij combineert minutieus archiefonderzoek met kennis van de oude binnenstad en respect voor religie.
cursusdata: 9, 16, 23, 30 september 2014 (4).tijd: Dinsdag 10.30 - 12.15 uur.plaats: Diverse locaties in de binnenstad van Utrecht.cursusprijs: € 100,-
1G4-310Hogeschool Utrecht
Deze rondleidingen brengen ons in de periferie van de oude binnenstad. We verkennen de omgeving van de vier middel-eeuwse parochie kerken: de Buurkerk in het centrum, de Jacobikerk in de noordelijke binnenstad, de Nicolaaskerk in de zuidoosthoek en de Geerte-kerk in de zuidwesthoek. Deze oude woon kernen zijn verschil-lend van karakter. Dit heeft alles te maken met hun ligging aan water- en landwegen, hun economische functie en de
daarmee corresponderende welvaart van hun bewoners. We onderzoeken de ontwikkelingen die de wijken hebben door-gemaakt en krijgen een kijkje in het dagelijks leven van de mensen die hier woonden, van de middeleeuwen tot op de dag van vandaag. Omdat er behoorlijk wat gelopen wordt is deze serie alleen geschikt voor mensen die goed ter been zijn. Rolstoelers zijn welkom, mits zij er rekening mee houden dat de groep op bepaalde momenten een werftrap afgaat of beneden langs de gracht loopt.
De middeleeuwse buurten van UtrechtWandelingen door vier parochies
De docent in haar Utrecht.
Dit is een nieuwe serie rondleidingen
van Llewellyn Bogaers. Het
maximum aantal deelnemers is 20.
De cursus is een vervolg op de
in 2007, 2011 en 2014 gegeven
basiscursus Nederlands Oud Schrift.
Deze cursus is de tweede van de
Leergang Nederlands Oud Schrift.
1G4-311Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. drs. W.H. Lenselink is oud-hogeschooldocent Middeleeuwse Geschiedenis en Hulpwetenschappen.
voorkennis: Kennis van de basisprincipes van lettervormen en afkortingen.cursusdata: 30 september; 7, (niet 14, 21), 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november
2014 (7).tijd: Dinsdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt. cursusprijs: € 175,-
Heeft u al enige kennis van de basisprincipes van letter vormen en afkor tingen en wilt u uw kennis op het gebied van de paleo gra�e ver ruimen? Deze cursus is een ver-volg op de Basis-cursus Paleogra�e,
maar ook degenen die elders deze vaardigheden hebben opgedaan zijn welkom. Om u een idee te geven van het begin-niveau: transcribeer bijgaande afbeelding. Naast de vorm van de teksten komt uiteraard ook weer interessante inhoud aan de orde. We starten met de laatste paar liefdesbrieven van Carel Martens uit de zeventiende eeuw. Daarna komen we – via steeds lastiger teksten – uit bij het vijftiende-eeuwse schrift van een Dordtse klerk. In de tussentijd zijn onder andere gepasseerd: een boedel-inventaris, berichten over een criminele bende in het Groningse, het doodvonnis van de Amersfoortse rechtbank voor verraders en de onkosten van hun terechtstelling.
Nederlands Oud SchriftEen verdiepingscursus
Liefdesbrief van Carel Martens, 1634
30 31
docent: Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers is cultuurhistorica en directeur van Levend Verleden Utrecht (zie levendverledenutrecht.nl). Zij promo-veerde in 2008 op een cultuurhistorisch onderzoek naar de sociale samenhang in laatmiddeleeuws Utrecht. Zij combineert minutieus archiefonderzoek met kennis van de oude binnenstad en respect voor religie.
cursusdata: 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november; 2 december 2014 (8).tijd: Dinsdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof. studiemateriaal: Verplicht: Llewellyn Bogaers (2008), Aards, betrokken en zelfbewust. De verweven-
heid van cultuur en religie in katholiek Utrecht, 1300-1600. Deel 1. € 49,95. Te bestellen bij [email protected].
cursusprijs: € 195,-
1G4-312Hogeschool Utrecht
Utrecht was in de middeleeuwen een welvarende stad. De oude stadskern toont de toenmalige ondernemingszin en levenslust. Hoe is dit elan te rijmen met de levensangst die wij de middeleeuwse mens doorgaans toeschrijven? Dat beeld is wellicht bepaald door het boek ‘Herfsttij der Mid-deleeuwen’ van Johan Huizinga. Hij heeft echter weinig aandacht besteed aan het stadsleven.In deze cursus verdiepen we ons in het dagelijks leven op straat en in de buurten. Het sociale weefsel vormt het uit-gangspunt. Hoe was de sociale di�erentiatie? En hoe was het gesteld met de betrokkenheid van mensen bij elkaar, bij de samenleving, de kerk en minderbedeelden?Na een inleiding in de stadsgeschiedenis komen thema’s aan de orde als het buurtleven, kerk en religie, broederschap-pen, armenzorg en laatste eer. Per onderwerp brengen we ontwikkelingen in kaart op basis van archiefmateriaal en bewaard gebleven objecten. De cursus is rijkelijk voorzien van lichtbeelden. De levensloop van belangrijke personen vormt regelmatig de aanzet van waaruit we een thema behandelen. Inzicht in de sociale veranderingen die zich tus-sen 1300 en 1600 hebben voorgedaan kan gelden als opmaat voor een nieuw begrip van de Reformatie, de Opstand en onze eigen samenleving.
Het dagelijks leven in laatmiddeleeuws Utrecht
Deze cursus is een herhaling van
die uit 2010 t/m 2013. Het maxi-
mum aantal deelnemers is 30.
Deze cursus is
een herhaling
van die uit het
najaar 2011 en
2012 van de HU.
2G4-313Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. dr. mr. M.J.M. Hageman studeerde Geschiedenis en Nederlands Recht. Hij promoveerde op de maatschappelijke ver-houdingen in het hertogdom Gelre en de rijksstad Nijmegen aan het begin van de Nederlandse Opstand. Na uiteenlopende weten-schappelijke en bestuurlijke werkzaamheden is hij nu directeur van de Faculteit Maatschappij en Recht van Hogeschool Utrecht.
cursusdata: 19, 26 november 2014 (2).tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Aanbevolen: Maarten Hageman (2005) Het kwade exempel van Gelre. De stad
Nijmegen, de Beeldenstorm en de Raad van Beroerten, 1566-1568. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. Anton van der Lem (1995) De Opstand in de Nederlanden (1555-1609), Utrecht-Antwerpen: Kosmos. Zie ook de website: dutchrevolt.leidenuniv.nl.
cursusprijs: € 50,-
De Beeldenstorm (1566) is een van de kleur-rijkste episodes uit de Nederlandse geschiedenis. Dit is het verhaal van het Smeekschrift der Edelen, de hagenpreken en de massale vernieling en plundering van kerken, kapellen en kloosters. De Beeldenstorm is ook de geschiedenis van de vertoornde koning Filips de Tweede, die vanuit Spanje de bloeddorstige ‘ijzeren’ hertog van Alva naar het kleine maar dappere Nederland stuurde, om iedereen te stra�en die zich tegenover God en de koning had misdragen.
Deze gebeurtenissen luidden de meest roemruchtige periode van onze vaderlandse geschiedenis in: de Tachtigjarige Oorlog. De geschiedschrijving hierover kent scherpe tegenstellingen: Nederland versus Spanje en katholiek tegenover protestant. In de afgelopen decennia is het traditionele geschied-beeld ingrijpend veranderd, dankzij aandacht voor de internationale context en voor tal van regionale bijzonderheden. Daarover zal deze cursus gaan. Ook besteden we aandacht aan de Raad van Beroerten (1567-1576). De voor-zitter van deze ‘uitzonderingsrechtbank’ was de hertog van Alva. De werk-wijze daarvan was met grote geheimzinnigheid omgeven. Wat weten we van de slachto�ers? En wie waren de rechters? Hoe gingen zij te werk: aan de hand van rechtsregels of nietsontziend en willekeurig? En was het aandeel van Nederlandse gerechtsfunctionarissen niet veel omvangrijker dan de toenmalige oorlogs propaganda lief was?
De beeldenstorm (1566)Nieuwe inzichten over wat er voorafging aan de Tachtigjarige Oorlog
Dirck van Deelen, Beeldenstorm in een kerk (1630)
30 31
docent: Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers is cultuurhistorica en directeur van Levend Verleden Utrecht (zie levendverledenutrecht.nl). Zij promo-veerde in 2008 op een cultuurhistorisch onderzoek naar de sociale samenhang in laatmiddeleeuws Utrecht. Zij combineert minutieus archiefonderzoek met kennis van de oude binnenstad en respect voor religie.
cursusdata: 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november; 2 december 2014 (8).tijd: Dinsdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof. studiemateriaal: Verplicht: Llewellyn Bogaers (2008), Aards, betrokken en zelfbewust. De verweven-
heid van cultuur en religie in katholiek Utrecht, 1300-1600. Deel 1. € 49,95. Te bestellen bij [email protected].
cursusprijs: € 195,-
1G4-312Hogeschool Utrecht
Utrecht was in de middeleeuwen een welvarende stad. De oude stadskern toont de toenmalige ondernemingszin en levenslust. Hoe is dit elan te rijmen met de levensangst die wij de middeleeuwse mens doorgaans toeschrijven? Dat beeld is wellicht bepaald door het boek ‘Herfsttij der Mid-deleeuwen’ van Johan Huizinga. Hij heeft echter weinig aandacht besteed aan het stadsleven.In deze cursus verdiepen we ons in het dagelijks leven op straat en in de buurten. Het sociale weefsel vormt het uit-gangspunt. Hoe was de sociale di�erentiatie? En hoe was het gesteld met de betrokkenheid van mensen bij elkaar, bij de samenleving, de kerk en minderbedeelden?Na een inleiding in de stadsgeschiedenis komen thema’s aan de orde als het buurtleven, kerk en religie, broederschap-pen, armenzorg en laatste eer. Per onderwerp brengen we ontwikkelingen in kaart op basis van archiefmateriaal en bewaard gebleven objecten. De cursus is rijkelijk voorzien van lichtbeelden. De levensloop van belangrijke personen vormt regelmatig de aanzet van waaruit we een thema behandelen. Inzicht in de sociale veranderingen die zich tus-sen 1300 en 1600 hebben voorgedaan kan gelden als opmaat voor een nieuw begrip van de Reformatie, de Opstand en onze eigen samenleving.
Het dagelijks leven in laatmiddeleeuws Utrecht
Deze cursus is een herhaling van
die uit 2010 t/m 2013. Het maxi-
mum aantal deelnemers is 30.
Deze cursus is
een herhaling
van die uit het
najaar 2011 en
2012 van de HU.
2G4-313Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. dr. mr. M.J.M. Hageman studeerde Geschiedenis en Nederlands Recht. Hij promoveerde op de maatschappelijke ver-houdingen in het hertogdom Gelre en de rijksstad Nijmegen aan het begin van de Nederlandse Opstand. Na uiteenlopende weten-schappelijke en bestuurlijke werkzaamheden is hij nu directeur van de Faculteit Maatschappij en Recht van Hogeschool Utrecht.
cursusdata: 19, 26 november 2014 (2).tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Aanbevolen: Maarten Hageman (2005) Het kwade exempel van Gelre. De stad
Nijmegen, de Beeldenstorm en de Raad van Beroerten, 1566-1568. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. Anton van der Lem (1995) De Opstand in de Nederlanden (1555-1609), Utrecht-Antwerpen: Kosmos. Zie ook de website: dutchrevolt.leidenuniv.nl.
cursusprijs: € 50,-
De Beeldenstorm (1566) is een van de kleur-rijkste episodes uit de Nederlandse geschiedenis. Dit is het verhaal van het Smeekschrift der Edelen, de hagenpreken en de massale vernieling en plundering van kerken, kapellen en kloosters. De Beeldenstorm is ook de geschiedenis van de vertoornde koning Filips de Tweede, die vanuit Spanje de bloeddorstige ‘ijzeren’ hertog van Alva naar het kleine maar dappere Nederland stuurde, om iedereen te stra�en die zich tegenover God en de koning had misdragen.
Deze gebeurtenissen luidden de meest roemruchtige periode van onze vaderlandse geschiedenis in: de Tachtigjarige Oorlog. De geschiedschrijving hierover kent scherpe tegenstellingen: Nederland versus Spanje en katholiek tegenover protestant. In de afgelopen decennia is het traditionele geschied-beeld ingrijpend veranderd, dankzij aandacht voor de internationale context en voor tal van regionale bijzonderheden. Daarover zal deze cursus gaan. Ook besteden we aandacht aan de Raad van Beroerten (1567-1576). De voor-zitter van deze ‘uitzonderingsrechtbank’ was de hertog van Alva. De werk-wijze daarvan was met grote geheimzinnigheid omgeven. Wat weten we van de slachto�ers? En wie waren de rechters? Hoe gingen zij te werk: aan de hand van rechtsregels of nietsontziend en willekeurig? En was het aandeel van Nederlandse gerechtsfunctionarissen niet veel omvangrijker dan de toenmalige oorlogs propaganda lief was?
De beeldenstorm (1566)Nieuwe inzichten over wat er voorafging aan de Tachtigjarige Oorlog
Dirck van Deelen, Beeldenstorm in een kerk (1630)
32 33
docent: Mw. dr. Th. L. Heres is klassiek archeoloog. Zij was lang verbonden aan het Nederlands Instituut te Rome, als onderzoeker en hoofd afdeling Oudheid. Zij verzorgt collegereeksen, cursussen en reizen over haar vak.
cursusdata: 23, 30 september; 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18 november 2014 (8).
tijd: Dinsdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Een syllabus wordt voor het college digitaal toegestuurd of uitgereikt.cursusprijs: € 195,-
3G4-314Universiteit Utrecht
De Etrusken bewoonden ooit het land tussen de Tiber en de Arno. Ook al waren hun cultuur en taal aan het begin van onze jaartelling al dood, toch boeiden ze de Romeinen mateloos. Die fascinatie is tot vandaag levend. De Etrusken tonen ons een uitbundige en kleur-rijke wereld, met mannen en vrouwen opvallend vaak als gelijken.We maken eerst kennis:
waar woonden de Etrusken, en wat is er bekend van hun geschiedenis en taal? Daarna komt de handel – de bron van hun welvaart – uitgebreid aan de orde: internationale contacten over zee en land, de aanleg van wegen en havens, aarde werk en bronsindustrie. Van hun steden en woonhuizen is niet veel bewaard gebleven. Beter is dat het geval met hun tempels, hun religieuze praktijken en soms bizarre godenwereld.In de uitgebreide Etruskische dodensteden en de grafkamers komt hun hele cultuur echt tot leven, hoe vreemd dat ook klinkt. Kunstmatige heuvels, diepe kamergraven: we vinden het er allemaal. De grafschilderingen in Tarquinia zijn vaak levendig en vrolijk van karakter. In een graf in Cerveteri is de in steen uitgehouwen inrichting van een huis uniek. Op andere plaatsen zijn het weer kleine askistjes waarop de dode zich half opricht, of levensgrote sarcofagen van terracotta.
De Etruskennog steeds een raadsel?
Graf met stenen huisraad in Cerveteri
3G4-315Universiteit Utrecht
docent: Mw. prof. dr. O.S.H. Lie is emerita hoogleraar Middeleeuwse Cultuur aan de Universiteit Utrecht. Zij is voorzitter van de Werkgroep Middelnederlandse Artesliteratuur WEMAL (www.let.uu.nl/wemal)
cursusdata: 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november; 2 december 2014 (6).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst : Orlanda S.H. Lie & W. Kuiper (2011), The Secrets of Women in
Middle Dutch. Hilversum: Verloren. Orlanda Lie e.a. (2006), Het boek van Sidrac: Een honderdtal vragen uit een middeleeuwse encyclopedie. Hilversum: Verloren.
cursusprijs: € 150,-
“Toen God het eerste mensenpaar schiep, voor-zag Hij hun lichamen van eigenschappen die het voortbestaan van de mensheid tot in de eeuwig-heid zouden veilig stellen. Hij gaf de man een warme en droge natuur en de vrouw een koude en vochtige natuur. Op deze manier zorgde Hij ervoor dat de aantrekkingskracht tussen deze twee elkaar aanvullende naturen de basis legde voor het verwekken van nageslacht.” Met deze uitleg van het scheppingsverhaal begint een gezaghebbend Latijns handboek voor de vrouwengeneeskunde uit de middeleeuwen: het Liber Trotula. Bestudering van historische geschriften als het Liber Trotula kan ons inzicht geven in de manier waarop er in vroeger tijden over vrouwenzaken werd gedacht. De geschriften
bieden ons ook de mogelijkheid om na te gaan op welke manier opvattingen uit het verleden hebben bijgedragen aan het proces van beeldvorming, en of deze opvattingen nog doorwerken in onze huidige leef- en denkwereld. Deze cursus biedt een kennismaking met de belangrijk-ste historische geschriften die van invloed zijn geweest op de vrouwengeneeskunde in de middeleeuwen. Ook wordt aandacht besteed aan de manier waarop kennis over de vrouw en haar lichaam werd verbreid en doorgegeven in de Nederlanden.
Seks en gezondheid in de middeleeuwen‘De heetste vrouw is kouder dan de koudste man’
Vrijend paar in een middeleeuws gezondheidstraktaat (British Library, Ms. Sloane 2435, fol. 9v.)
32 33
docent: Mw. dr. Th. L. Heres is klassiek archeoloog. Zij was lang verbonden aan het Nederlands Instituut te Rome, als onderzoeker en hoofd afdeling Oudheid. Zij verzorgt collegereeksen, cursussen en reizen over haar vak.
cursusdata: 23, 30 september; 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18 november 2014 (8).
tijd: Dinsdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Een syllabus wordt voor het college digitaal toegestuurd of uitgereikt.cursusprijs: € 195,-
3G4-314Universiteit Utrecht
De Etrusken bewoonden ooit het land tussen de Tiber en de Arno. Ook al waren hun cultuur en taal aan het begin van onze jaartelling al dood, toch boeiden ze de Romeinen mateloos. Die fascinatie is tot vandaag levend. De Etrusken tonen ons een uitbundige en kleur-rijke wereld, met mannen en vrouwen opvallend vaak als gelijken.We maken eerst kennis:
waar woonden de Etrusken, en wat is er bekend van hun geschiedenis en taal? Daarna komt de handel – de bron van hun welvaart – uitgebreid aan de orde: internationale contacten over zee en land, de aanleg van wegen en havens, aarde werk en bronsindustrie. Van hun steden en woonhuizen is niet veel bewaard gebleven. Beter is dat het geval met hun tempels, hun religieuze praktijken en soms bizarre godenwereld.In de uitgebreide Etruskische dodensteden en de grafkamers komt hun hele cultuur echt tot leven, hoe vreemd dat ook klinkt. Kunstmatige heuvels, diepe kamergraven: we vinden het er allemaal. De grafschilderingen in Tarquinia zijn vaak levendig en vrolijk van karakter. In een graf in Cerveteri is de in steen uitgehouwen inrichting van een huis uniek. Op andere plaatsen zijn het weer kleine askistjes waarop de dode zich half opricht, of levensgrote sarcofagen van terracotta.
De Etruskennog steeds een raadsel?
Graf met stenen huisraad in Cerveteri
3G4-315Universiteit Utrecht
docent: Mw. prof. dr. O.S.H. Lie is emerita hoogleraar Middeleeuwse Cultuur aan de Universiteit Utrecht. Zij is voorzitter van de Werkgroep Middelnederlandse Artesliteratuur WEMAL (www.let.uu.nl/wemal)
cursusdata: 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november; 2 december 2014 (6).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst : Orlanda S.H. Lie & W. Kuiper (2011), The Secrets of Women in
Middle Dutch. Hilversum: Verloren. Orlanda Lie e.a. (2006), Het boek van Sidrac: Een honderdtal vragen uit een middeleeuwse encyclopedie. Hilversum: Verloren.
cursusprijs: € 150,-
“Toen God het eerste mensenpaar schiep, voor-zag Hij hun lichamen van eigenschappen die het voortbestaan van de mensheid tot in de eeuwig-heid zouden veilig stellen. Hij gaf de man een warme en droge natuur en de vrouw een koude en vochtige natuur. Op deze manier zorgde Hij ervoor dat de aantrekkingskracht tussen deze twee elkaar aanvullende naturen de basis legde voor het verwekken van nageslacht.” Met deze uitleg van het scheppingsverhaal begint een gezaghebbend Latijns handboek voor de vrouwengeneeskunde uit de middeleeuwen: het Liber Trotula. Bestudering van historische geschriften als het Liber Trotula kan ons inzicht geven in de manier waarop er in vroeger tijden over vrouwenzaken werd gedacht. De geschriften
bieden ons ook de mogelijkheid om na te gaan op welke manier opvattingen uit het verleden hebben bijgedragen aan het proces van beeldvorming, en of deze opvattingen nog doorwerken in onze huidige leef- en denkwereld. Deze cursus biedt een kennismaking met de belangrijk-ste historische geschriften die van invloed zijn geweest op de vrouwengeneeskunde in de middeleeuwen. Ook wordt aandacht besteed aan de manier waarop kennis over de vrouw en haar lichaam werd verbreid en doorgegeven in de Nederlanden.
Seks en gezondheid in de middeleeuwen‘De heetste vrouw is kouder dan de koudste man’
Vrijend paar in een middeleeuws gezondheidstraktaat (British Library, Ms. Sloane 2435, fol. 9v.)
34 35
docent: Dhr. drs. H.L. van Dolen heeft vele publicaties op zijn naam staan, zoals vertalingen van Oudgriekse auteurs en twee boeken over Byzantium. Voor de jeugd schreef hij Op naar de Olympos – door een kinderjury onderscheiden met de Hotze de Roos-prijs – en onlangs De Farao en de dief, 45 verhalen uit de oude wereld. In 2013 ontving hij de Oikos-publieksprijs.
cursusdata: 7, 14, 21, 28 november; 5, 12 december 2014 (6).tijd: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Cervantes, Domplein 3, 3512 JC Utrecht.studiemateriaal: Syllabus (circa 35 pagina’s). Aanbevolen-: Hein. L. van Dolen (2013), Een kleine
geschiedenis van het Byzantijnse rijk. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker, tweede druk.
cursusprijs: € 150,-
3G4-316Universiteit Utrecht
De geschiedenis van het Byzantijnse rijk is voor velen een onbekend terrein. Helaas is er bij het grote publiek weinig bekend over de Byzantijnse cultuur. In de cursus Byzantium zal aandacht worden besteed aan verschillende facetten. Het eerste onderwerp is de geschiedenis, vanaf de stichting van de stad door keizer Constantijn (10 mei 330) tot en met de val van Constantinopel op 29 mei 1453. In deze lange periode hebben 88 keizers en keizerinnen geregeerd, van wie er zeven ver boven het gemiddelde uitstaken en vijf zich schandelijk hebben misdragen. Eén en ander wordt toegelicht aan de hand van vertalingen die in talrijke geschriften van de Byzantijnse historiogra�e zijn te vinden. Daarna bespreken we de godsdienst: voor de Byzantijnen een wezenlijk onderdeel van hun bestaan. De concilies, de ketterijen, de con�icten en de schisma’s
worden behandeld. Vervolgens is de literatuur van de Byzantijnen aan de beurt: hun hang naar traditie én het eigene. Aansluitend wordt besproken hoe het schoolsysteem functioneerde en hoe klassieke vakken als welsprekendheid en �loso�e werden onderricht. Het laatste onderdeel betreft de Byzantijnse kunst: kenmerken, indeling in periodes en vooral de betekenis en speciale plaats van de iconen (schilderingen).
‘Heer, behoed ons keizerrijk!’De geschiedenis en de cultuur van Byzantium
The Yorck Project: Keizer Justinianus (527-565).
4H4-317Universiteit voor Humanistiek
docent: Dhr. dr. L. ten Kate is universitair docent Religiewetenschap en Cultuur- en Godsdienstfilosofie aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. www.uvh.nl/contact/medewerkers?person=shfsijDsHqwOhbPcC
cursusdata: 6, 13, 20, 27 november; 4, 11 december 2014 (onder voorbehoud) (6)
tijd: Donderdag 13.00 - 15.00 uur.plaats: Universiteit voor Humanistiek, Kromme Nieuwe Gracht 29, 3512 HD Utrecht.
De zaal wordt later bekendgemaakt.studiemateriaal: De docent levert ter ondersteuning bij alle colleges een PowerPointpresentatie.
Deze worden na afloop aan de cursisten toegestuurd. Laurens ten Kate, Marcel Poorthuis (red.) (2014), 25 Eeuwen theologie. Teksten en toelichtingen, Amsterdam: Boom.
cursusprijs: € 150,-
In deze zesdelige cursus bestuderen we de geschiedenis van een spannende en onverwachte verbinding: die tussen humanisme en christendom. Het is een oude geschiedenis, die teruggaat tot de klassieke Oudheid. Zes bekende den-kers - �losofen en theologen - passeren de revue. We zullen ontdekken hoe hun werk bewust of onbewust laveert tussen een spirituele en een aardse, een religieuze en een seculiere visie op het leven en op de wereld. Gaandeweg komen we tot een onverwachte ontdekking: het geloof in de mens en het afscheid van de goden zijn in het humanisme van Aristoteles, maar ook in het geloof van Mozes opgekomen. We vinden ze bij de verkondiger van de dood van God, Nietzsche, maar evengoed bij de theoloog en predikant Schleiermacher.De cursus bestaat uit korte colleges van de docent en studie van fragmenten uit het werk van de zes denkers. Het geheel wordt geïllustreerd met veel beeld en muziek. De zes thema’s en denkers zijn: Mozes, Aristoteles, Dionysius de Areopa-giet, Eckhart, Schleiermacher en Nietzsche.
Van Mozes tot Nietzsche Zes denkers tussen humanisme en christendom
Virgin Annunciate, van Antonello Da Messina (1476). In: Palazzo Abatellis, Palermo.
Deze cursus is een vernieuwde
versie van haar voorganger
‘Christendom, Humanisme en
Atheïsme’ en zal qua inhoud deels
overlappen. Het maximum aantal
deelnemers is 55.
34 35
docent: Dhr. drs. H.L. van Dolen heeft vele publicaties op zijn naam staan, zoals vertalingen van Oudgriekse auteurs en twee boeken over Byzantium. Voor de jeugd schreef hij Op naar de Olympos – door een kinderjury onderscheiden met de Hotze de Roos-prijs – en onlangs De Farao en de dief, 45 verhalen uit de oude wereld. In 2013 ontving hij de Oikos-publieksprijs.
cursusdata: 7, 14, 21, 28 november; 5, 12 december 2014 (6).tijd: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Cervantes, Domplein 3, 3512 JC Utrecht.studiemateriaal: Syllabus (circa 35 pagina’s). Aanbevolen-: Hein. L. van Dolen (2013), Een kleine
geschiedenis van het Byzantijnse rijk. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker, tweede druk.
cursusprijs: € 150,-
3G4-316Universiteit Utrecht
De geschiedenis van het Byzantijnse rijk is voor velen een onbekend terrein. Helaas is er bij het grote publiek weinig bekend over de Byzantijnse cultuur. In de cursus Byzantium zal aandacht worden besteed aan verschillende facetten. Het eerste onderwerp is de geschiedenis, vanaf de stichting van de stad door keizer Constantijn (10 mei 330) tot en met de val van Constantinopel op 29 mei 1453. In deze lange periode hebben 88 keizers en keizerinnen geregeerd, van wie er zeven ver boven het gemiddelde uitstaken en vijf zich schandelijk hebben misdragen. Eén en ander wordt toegelicht aan de hand van vertalingen die in talrijke geschriften van de Byzantijnse historiogra�e zijn te vinden. Daarna bespreken we de godsdienst: voor de Byzantijnen een wezenlijk onderdeel van hun bestaan. De concilies, de ketterijen, de con�icten en de schisma’s
worden behandeld. Vervolgens is de literatuur van de Byzantijnen aan de beurt: hun hang naar traditie én het eigene. Aansluitend wordt besproken hoe het schoolsysteem functioneerde en hoe klassieke vakken als welsprekendheid en �loso�e werden onderricht. Het laatste onderdeel betreft de Byzantijnse kunst: kenmerken, indeling in periodes en vooral de betekenis en speciale plaats van de iconen (schilderingen).
‘Heer, behoed ons keizerrijk!’De geschiedenis en de cultuur van Byzantium
The Yorck Project: Keizer Justinianus (527-565).
4H4-317Universiteit voor Humanistiek
docent: Dhr. dr. L. ten Kate is universitair docent Religiewetenschap en Cultuur- en Godsdienstfilosofie aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. www.uvh.nl/contact/medewerkers?person=shfsijDsHqwOhbPcC
cursusdata: 6, 13, 20, 27 november; 4, 11 december 2014 (onder voorbehoud) (6)
tijd: Donderdag 13.00 - 15.00 uur.plaats: Universiteit voor Humanistiek, Kromme Nieuwe Gracht 29, 3512 HD Utrecht.
De zaal wordt later bekendgemaakt.studiemateriaal: De docent levert ter ondersteuning bij alle colleges een PowerPointpresentatie.
Deze worden na afloop aan de cursisten toegestuurd. Laurens ten Kate, Marcel Poorthuis (red.) (2014), 25 Eeuwen theologie. Teksten en toelichtingen, Amsterdam: Boom.
cursusprijs: € 150,-
In deze zesdelige cursus bestuderen we de geschiedenis van een spannende en onverwachte verbinding: die tussen humanisme en christendom. Het is een oude geschiedenis, die teruggaat tot de klassieke Oudheid. Zes bekende den-kers - �losofen en theologen - passeren de revue. We zullen ontdekken hoe hun werk bewust of onbewust laveert tussen een spirituele en een aardse, een religieuze en een seculiere visie op het leven en op de wereld. Gaandeweg komen we tot een onverwachte ontdekking: het geloof in de mens en het afscheid van de goden zijn in het humanisme van Aristoteles, maar ook in het geloof van Mozes opgekomen. We vinden ze bij de verkondiger van de dood van God, Nietzsche, maar evengoed bij de theoloog en predikant Schleiermacher.De cursus bestaat uit korte colleges van de docent en studie van fragmenten uit het werk van de zes denkers. Het geheel wordt geïllustreerd met veel beeld en muziek. De zes thema’s en denkers zijn: Mozes, Aristoteles, Dionysius de Areopa-giet, Eckhart, Schleiermacher en Nietzsche.
Van Mozes tot Nietzsche Zes denkers tussen humanisme en christendom
Virgin Annunciate, van Antonello Da Messina (1476). In: Palazzo Abatellis, Palermo.
Deze cursus is een vernieuwde
versie van haar voorganger
‘Christendom, Humanisme en
Atheïsme’ en zal qua inhoud deels
overlappen. Het maximum aantal
deelnemers is 55.
36 37
docent: Mw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk is oud-hogeschooldocent Antieke Cultuur, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie.
cursusdata: 24 september; 1, 8, (niet 15, 22), 29 oktober; 5, 12, 19, 26 november 2014 (8). De bijeenkomst op 26 november is een excursie.
tijd: Woensdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof. studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt.cursusprijs: € 195,- De toegangsprijs voor het museum is niet inbegrepen in de cursusprijs.
1K4-318Hogeschool UtrechtLeergang ‘Griekse mythologie’
De oppergod en eeuwige rokkenjager Zeus, de jaloerse Hera, de schrandere Athene of de kuise Artemis: Griekse goden spreken nog altijd tot de verbeelding. Wel neigen we erg tot denken in clichés en lezen we de mythen niet als verhalen waar nog meer achter schuilgaat. We moeten ons realiseren dat het eeuwen heeft geduurd voordat de huidige versie haar vorm heeft gevonden.Er valt een dimensie méér te ontdekken: hoe stelden de Grieken zich bijvoorbeeld het ontstaan van de wereld voor, hoe dachten ze over een leven na de dood, hoe verhield de mens zich tot de goden? In deze cursus proberen we dichter bij de religieuze wereld van de Griekse oudheid te komen. We behandelen de belangrijkste Olympische goden en betrekken daar de gedichten van Homerus bij, die ook toen al als belangrijke bronnen van goden- en heldenverhalen werden beschouwd.Er is een overvloed aan mythologische afbeeldingen, zowel op Grieks aardewerk als in de vorm van beeldhouwwerken. Daarom bevat elke bijeenkomst een deel mythologie met veel beeldmateriaal en een kunsthistorisch gedeelte: een compact overzicht van de archaïsche kunst tot en met het Hellenisme.Tot slot bezoeken we het Allard Pierson Museum in Amsterdam en bekijken we daar de ‘mythologie in beeld’.
Griekse mythologie in beeld
1K4-319Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. dr. M.S. Zwitser is muziektheoreticus en musicoloog. Hij pro-moveerde in 2012 op een studie naar de leer van de Heilige Geest in de muziek van Bach. Hij doceert Muziekgeschiedenis aan de Schumann Academie en de University College Roosevelt en hij verzorgt in verschillende plaatsen HOVO-cursussen.
cursusdata: 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november; 2 december 2014 (8).
tijd: Dinsdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Domstad, Koningsbergerstraat 9, 3531 AJ Utrecht.studiemateriaal: Er wordt tegen kostprijs een syllabus verstrekt van ca. 50 pagina’s.cursusprijs: € 195,-
Overal waar Richard Strauss’ symfonisch gedicht Don Juan (op. 20; 1888) voor het eerst werd uit-gevoerd, wist men het meteen zeker: zelden had de wereld zo’n groot talent voor overrompelende orkestmuziek gehad als de op dat moment nog maar 24-jarige Richard Strauss (1864-1949). In de jaren dat Strauss triomfen vierde met zijn orkestwerken zette hij ook zijn eerste schreden in het muziektheater. Beluisteren we in de eerste twee opera’s vooral een Wagner-epigoon; in Salomé (1905) vond Strauss ook in het muziekdramatische zijn eigen weg. Het successchandaal van dit werk in 1905 zou enkele jaren later nog worden overtro�en door Der Rosenkavalier (1911), nog altijd de meest gespeelde opera uit het twintigste-eeuwse repertoire. Die leek echter een keerpunt in Strauss’ werk in te luiden. Gold hij tot dan toe als een van de meest uit gesproken vertegenwoordigers van de muzikale avant-garde, na de af en toe bijna atonale Elektra klonk Der Rosenkavalier als een stap terug de roman-
tiek in. Inderdaad zou Strauss, terwijl de muzikale moderniteit doorbrak, zich pro�leren als de belichaming van de muzikale laatromantiek.In het jaar van Strauss’ honderdvijftigste geboortedag geeft deze cursus een introductie tot zijn bekende en minder bekende werken, waarover de meningen om diverse redenen sterk uiteenlopen.
Richard Strauss (1864-1949)Zijn leven en werk ‘Im Dienste des Schönen’
Richard StraussDeze cursus is een herhaling van
die uit najaar 2010. Het maximum
aantal deelnemers voor deze cursus
is 25. Voor de excursie wordt de
groep gesplitst. Deze cursus is het
eerste deel van de Leergang ‘Griek-
se mythologie’, het tweede deel is
in het voorjaar 2015.
Geboorte van Athene uit het hoofd van Zeus. Attisch, 570 B.C.
36 37
docent: Mw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk is oud-hogeschooldocent Antieke Cultuur, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie.
cursusdata: 24 september; 1, 8, (niet 15, 22), 29 oktober; 5, 12, 19, 26 november 2014 (8). De bijeenkomst op 26 november is een excursie.
tijd: Woensdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof. studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt.cursusprijs: € 195,- De toegangsprijs voor het museum is niet inbegrepen in de cursusprijs.
1K4-318Hogeschool UtrechtLeergang ‘Griekse mythologie’
De oppergod en eeuwige rokkenjager Zeus, de jaloerse Hera, de schrandere Athene of de kuise Artemis: Griekse goden spreken nog altijd tot de verbeelding. Wel neigen we erg tot denken in clichés en lezen we de mythen niet als verhalen waar nog meer achter schuilgaat. We moeten ons realiseren dat het eeuwen heeft geduurd voordat de huidige versie haar vorm heeft gevonden.Er valt een dimensie méér te ontdekken: hoe stelden de Grieken zich bijvoorbeeld het ontstaan van de wereld voor, hoe dachten ze over een leven na de dood, hoe verhield de mens zich tot de goden? In deze cursus proberen we dichter bij de religieuze wereld van de Griekse oudheid te komen. We behandelen de belangrijkste Olympische goden en betrekken daar de gedichten van Homerus bij, die ook toen al als belangrijke bronnen van goden- en heldenverhalen werden beschouwd.Er is een overvloed aan mythologische afbeeldingen, zowel op Grieks aardewerk als in de vorm van beeldhouwwerken. Daarom bevat elke bijeenkomst een deel mythologie met veel beeldmateriaal en een kunsthistorisch gedeelte: een compact overzicht van de archaïsche kunst tot en met het Hellenisme.Tot slot bezoeken we het Allard Pierson Museum in Amsterdam en bekijken we daar de ‘mythologie in beeld’.
Griekse mythologie in beeld
1K4-319Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. dr. M.S. Zwitser is muziektheoreticus en musicoloog. Hij pro-moveerde in 2012 op een studie naar de leer van de Heilige Geest in de muziek van Bach. Hij doceert Muziekgeschiedenis aan de Schumann Academie en de University College Roosevelt en hij verzorgt in verschillende plaatsen HOVO-cursussen.
cursusdata: 7, 14, (niet 21), 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november; 2 december 2014 (8).
tijd: Dinsdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Domstad, Koningsbergerstraat 9, 3531 AJ Utrecht.studiemateriaal: Er wordt tegen kostprijs een syllabus verstrekt van ca. 50 pagina’s.cursusprijs: € 195,-
Overal waar Richard Strauss’ symfonisch gedicht Don Juan (op. 20; 1888) voor het eerst werd uit-gevoerd, wist men het meteen zeker: zelden had de wereld zo’n groot talent voor overrompelende orkestmuziek gehad als de op dat moment nog maar 24-jarige Richard Strauss (1864-1949). In de jaren dat Strauss triomfen vierde met zijn orkestwerken zette hij ook zijn eerste schreden in het muziektheater. Beluisteren we in de eerste twee opera’s vooral een Wagner-epigoon; in Salomé (1905) vond Strauss ook in het muziekdramatische zijn eigen weg. Het successchandaal van dit werk in 1905 zou enkele jaren later nog worden overtro�en door Der Rosenkavalier (1911), nog altijd de meest gespeelde opera uit het twintigste-eeuwse repertoire. Die leek echter een keerpunt in Strauss’ werk in te luiden. Gold hij tot dan toe als een van de meest uit gesproken vertegenwoordigers van de muzikale avant-garde, na de af en toe bijna atonale Elektra klonk Der Rosenkavalier als een stap terug de roman-
tiek in. Inderdaad zou Strauss, terwijl de muzikale moderniteit doorbrak, zich pro�leren als de belichaming van de muzikale laatromantiek.In het jaar van Strauss’ honderdvijftigste geboortedag geeft deze cursus een introductie tot zijn bekende en minder bekende werken, waarover de meningen om diverse redenen sterk uiteenlopen.
Richard Strauss (1864-1949)Zijn leven en werk ‘Im Dienste des Schönen’
Richard StraussDeze cursus is een herhaling van
die uit najaar 2010. Het maximum
aantal deelnemers voor deze cursus
is 25. Voor de excursie wordt de
groep gesplitst. Deze cursus is het
eerste deel van de Leergang ‘Griek-
se mythologie’, het tweede deel is
in het voorjaar 2015.
Geboorte van Athene uit het hoofd van Zeus. Attisch, 570 B.C.
38 39
docent: Mw. drs. A.H. Adriaans-van Schaik, MA, is kunsthistoricus, onderwijs kundige en eigenaar van Artstory. Zij behaalde de research master ‘Art History of the Low Countries’ (Universiteit Utrecht).
cursusdata: 30 oktober, 6, 13, 20 november, excursie op 27 november 2014 (5).tijd: Donderdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Aanbevolen: Jos de Meyere (2006) Utrechtse schilderkunst in de Gouden Eeuw.
Utrecht: Matrijs. Liesbeth Helmus (2011) Het Bloemaert-effect. Kleur en compositie in de Gouden eeuw. Cat. Centraal Museum Utrecht. Kunstschrift nr. 5 (2011) Abraham Bloemaert, een geliefde meester.
cursusprijs: €125,- (exclusief toegangsprijs museum)
1K4-320Hogeschool Utrecht
Utrecht groeide in de eerste decennia van de zeven-tiende eeuw uit tot een belangrijk centrum van de schilderkunst. De schilder Jan van Scorel, die al rond 1520 naar Italië reisde en zich daarna in Utrecht vestigde, kan gezien worden als voorloper. Hij speelde een belangrijke rol in de verspreiding van de renaissancekunst. De ‘Utrechtse schilder-school’ kwam tot bloei toen Abraham Bloemaert begin zeventiende eeuw zijn atelier in Utrecht vestigde en een groot aantal schilders opleidde. Bloemaert was beroemd, zowel om zijn religieuze als om zijn wereldlijke taferelen. Tot Bloemaerts kring behoorden de Utrechtse caravaggisten, kunstenaars die in Italië werden beïnvloed door het werk van Caravaggio. Bekend zijn de theatrale hal�guren van Hendrick ter Brugghen en Dirck van Baburen en de
nachttaferelen met kaarslicht van Gerard van Honthorst. De Utrechtse por-tretschilder Paulus Moreelse leidde evenals Bloemaert veel leerlingen op.Jan Both, Cornelis van Poelenburgh en Jan Baptist Weenix keerden uit Italië terug naar Utrecht en schilderden landschappen in zuidelijk licht. We besteden in deze cursus aandacht aan de vernieuwende schilder stijlen van de Utrechtse schilderschool en de invloed hiervan op het werk van Rembrandt, Vermeer en Frans Hals. Uiteraard maken we daarbij veel gebruik van beeldmateriaal. De cursus wordt afgesloten met een bezoek aan het Centraal Museum en het Catharijneconvent.
Utrechtse schilders in de Gouden EeuwDe invloedrijke schilderschool van Abraham Bloemaert en zijn leerlingen
1K4-321Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. dr. P.W.F. Brinkman was werkzaam als wetenschappelijk medewerker kunsttechnologie, erfgoedspecialist en lector monumenten zorg. Momenteel is hij onderwijsinspecteur. Hij organiseert lezingen en kunstreizen waarbij cultuurgeschiedenis, kunst en architectuur met elkaar worden verweven.
cursusdata: 12, 19, 26 november; 3, 10, 17 december 2014 (6).tijd: Woensdag 19.30 - 21.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Tijdens de bijeenkomsten wordt aanbevolen literatuur aangereikt.cursusprijs: € 150,-
Wat is Barcelona? Romeinse provinciestad, vestigingsoord van Gothen, betwist gebied ten tijde van het Moorse kalifaat, conservatief of juist progressief bolwerk, broeinest van Catalaans nationalisme, kristallisatie punt van het Modernisme, dissident ten tijde van Franco, stad van bizarre vormgeving, vermaakcentrum, Wirtschaftswunder en crisis-gebied… Dat is het allemaal, en
meer. Dit alles wordt gere�ecteerd in een cultuur geschiedenis die zó rijk en verscheiden is, dat we ons in de zes avonden moeten beperken tot een aantal hoogtepunten, die samen een �lm vormen van deze tumultueuze geschiedenis.De onderwerpen draaien om twee ‘gouden eeuwen’ in die cultuurgeschiedenis: het middeleeuwse Moors-christelijke Spanje en de positie van Catalonië en Barcelona daar binnen, en het klassiek-moderne Barcelona van onder anderen Gaudí, Picasso en Miró. Alle onderwerpen worden bezien in de context van de lokale en Spaanse geschiedenis.
In 2015 (van 14 - 20 maart) zal buiten HOVO-verband een excursie naar Barcelona worden georganiseerd.
Het Spaanse amalgaam in Barcelona
De vele gezichten van Spanje.
Het maximum
aantal deel-
nemers aan deze
cursus is 25.
Abraham Bloemaert De Fluitspeler 1621, Centraal Museum, Utrecht.
38 39
docent: Mw. drs. A.H. Adriaans-van Schaik, MA, is kunsthistoricus, onderwijs kundige en eigenaar van Artstory. Zij behaalde de research master ‘Art History of the Low Countries’ (Universiteit Utrecht).
cursusdata: 30 oktober, 6, 13, 20 november, excursie op 27 november 2014 (5).tijd: Donderdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Aanbevolen: Jos de Meyere (2006) Utrechtse schilderkunst in de Gouden Eeuw.
Utrecht: Matrijs. Liesbeth Helmus (2011) Het Bloemaert-effect. Kleur en compositie in de Gouden eeuw. Cat. Centraal Museum Utrecht. Kunstschrift nr. 5 (2011) Abraham Bloemaert, een geliefde meester.
cursusprijs: €125,- (exclusief toegangsprijs museum)
1K4-320Hogeschool Utrecht
Utrecht groeide in de eerste decennia van de zeven-tiende eeuw uit tot een belangrijk centrum van de schilderkunst. De schilder Jan van Scorel, die al rond 1520 naar Italië reisde en zich daarna in Utrecht vestigde, kan gezien worden als voorloper. Hij speelde een belangrijke rol in de verspreiding van de renaissancekunst. De ‘Utrechtse schilder-school’ kwam tot bloei toen Abraham Bloemaert begin zeventiende eeuw zijn atelier in Utrecht vestigde en een groot aantal schilders opleidde. Bloemaert was beroemd, zowel om zijn religieuze als om zijn wereldlijke taferelen. Tot Bloemaerts kring behoorden de Utrechtse caravaggisten, kunstenaars die in Italië werden beïnvloed door het werk van Caravaggio. Bekend zijn de theatrale hal�guren van Hendrick ter Brugghen en Dirck van Baburen en de
nachttaferelen met kaarslicht van Gerard van Honthorst. De Utrechtse por-tretschilder Paulus Moreelse leidde evenals Bloemaert veel leerlingen op.Jan Both, Cornelis van Poelenburgh en Jan Baptist Weenix keerden uit Italië terug naar Utrecht en schilderden landschappen in zuidelijk licht. We besteden in deze cursus aandacht aan de vernieuwende schilder stijlen van de Utrechtse schilderschool en de invloed hiervan op het werk van Rembrandt, Vermeer en Frans Hals. Uiteraard maken we daarbij veel gebruik van beeldmateriaal. De cursus wordt afgesloten met een bezoek aan het Centraal Museum en het Catharijneconvent.
Utrechtse schilders in de Gouden EeuwDe invloedrijke schilderschool van Abraham Bloemaert en zijn leerlingen
1K4-321Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. dr. P.W.F. Brinkman was werkzaam als wetenschappelijk medewerker kunsttechnologie, erfgoedspecialist en lector monumenten zorg. Momenteel is hij onderwijsinspecteur. Hij organiseert lezingen en kunstreizen waarbij cultuurgeschiedenis, kunst en architectuur met elkaar worden verweven.
cursusdata: 12, 19, 26 november; 3, 10, 17 december 2014 (6).tijd: Woensdag 19.30 - 21.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Tijdens de bijeenkomsten wordt aanbevolen literatuur aangereikt.cursusprijs: € 150,-
Wat is Barcelona? Romeinse provinciestad, vestigingsoord van Gothen, betwist gebied ten tijde van het Moorse kalifaat, conservatief of juist progressief bolwerk, broeinest van Catalaans nationalisme, kristallisatie punt van het Modernisme, dissident ten tijde van Franco, stad van bizarre vormgeving, vermaakcentrum, Wirtschaftswunder en crisis-gebied… Dat is het allemaal, en
meer. Dit alles wordt gere�ecteerd in een cultuur geschiedenis die zó rijk en verscheiden is, dat we ons in de zes avonden moeten beperken tot een aantal hoogtepunten, die samen een �lm vormen van deze tumultueuze geschiedenis.De onderwerpen draaien om twee ‘gouden eeuwen’ in die cultuurgeschiedenis: het middeleeuwse Moors-christelijke Spanje en de positie van Catalonië en Barcelona daar binnen, en het klassiek-moderne Barcelona van onder anderen Gaudí, Picasso en Miró. Alle onderwerpen worden bezien in de context van de lokale en Spaanse geschiedenis.
In 2015 (van 14 - 20 maart) zal buiten HOVO-verband een excursie naar Barcelona worden georganiseerd.
Het Spaanse amalgaam in Barcelona
De vele gezichten van Spanje.
Het maximum
aantal deel-
nemers aan deze
cursus is 25.
Abraham Bloemaert De Fluitspeler 1621, Centraal Museum, Utrecht.
40 41
docent: Dhr. G. Wolfswinkel studeerde Industriële Vormgeving in Eindhoven, Cultureel Werk in Den Haag en Mensen en Arbeid aan de Voortgezette Opleiding in Amsterdam. Van 1990 tot 2007 was hij docent aan Hogeschool De Horst (Maatschappelijk Werk) in Driebergen. Voor HOVO Utrecht-Amersfoort verzorgde hij cursus-sen over levensloop en levensfasen, wonen als je ouder wordt en verschillende cursussen over jazz.
cursusdata: 22, 29 september; 6, 13, (niet 20), 27 oktober; 3, 10, 17 november 2014 (8).tijd: Maandag 13.30 - 16.00 uur.plaats: Railzicht Amersfoort, Stationsplein 299, 3818 LE Amersfoort (5 min. lopen van het
centraal station Amersfoort).studiemateriaal: Tijdens de cursus wordt een reader uitgereikt. cursusprijs: € 200,-
2K4-322Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Deze cursus heeft als doel een brede kennis making met de jazz. Er wordt daartoe een overzicht gegeven van de ver-schillende stijlen (ragtime, swing, bebop, hardbop, free jazz) en actuele stromingen in de jazz; van het ontstaan aan het begin van de twintigste eeuw tot meer recente ontwikkelingen. De eerste bijeenkomsten worden gewijd aan een chronologische schets van de muzikale ontwikkeling van de jazz. Dit gebeurt aan de hand van muziek- en beeldfragmenten. Uiteraard komen
grote namen als Louis Armstrong, Duke Ellington, Charlie Parker en John Coltrane aan bod. Maar er is ook aandacht voor musici die wellicht niet als trendsetters beschouwd kunnen worden (al is het onderscheid arbitrair), maar die wel nieuwe richtingen hebben uitgebouwd en geconsolideerd: de uitbouwers. Niet alleen muzikaal maar ook in breder cultureel-maatschappelijk opzicht is de jazz over de hele wereld een vitale factor geweest. In deze cursus is er daarom ook aandacht voor politiek-maatschappelijke aspecten van de jazz: emancipatie, verzet, en het raciale aspect. Aan de orde komen verder niet-Amerikaanse vormen van jazz en de relatie tussen jazz en �lm, theater en literatuur.
Jazz, oorsprong en ontwikkeling
2K4-323Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. drs. J. Versteegh is kunsthistoricus en beeldend kunstenaar. Hij was werkzaam als docent Tekenen en Vormgeving aan de Hogeschool van Utrecht en als docent Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Nu werkt hij als kunsthandelaar binnen Pygmalion Beeldende Kunst te Maarssen en als publicist (o.a. Collect/Kunst & Antiek Journaal). Hij schreef diverse kunstboeken, veelal over Nederlandse kunst uit de periode 1880-1940.
cursusdata: 24 september; 1, 8, 15, (niet 22), 29 oktober; 5, 12, 19 november 2014 (8).tijd: Woensdag 13.30 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht- Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Digitaal lesmateriaal wordt opgestuurd. Desgewenst is tijdens de cursus een korte
essaybundel te koop.cursusprijs: € 195,-
Waarom is een bepaald kunstwerk gemaakt, hoe is het ontstaan, wat vertelt het kunstwerk over het leven van de kunstenaar en hoe wordt de waarde van het werk in de kunsthandel bepaald? In acht bijeenkomsten gaat kunst historicus en kunsthandelaar Jaap Versteegh samen met de cursisten op zoek naar de ver-schillende achtergrondverhalen van een aantal bijzondere kunstwerken uit de negentiende eeuw.
De ene keer betreft het een beroemd schilderij uit het Louvre, de andere keer een bekend Nederlands gebouw. Maar hij neemt ook een kunstwerk uit zijn eigen verzameling mee, dat hij samen met de cursisten aan een onderzoek onderwerpt. Alle achtergrondverhalen bij elkaar geven een verfrissend nieuwe kijk op de kunst
en de cultuur van de negentiende eeuw, waarbinnen zowel de literatuur als de muziek en de �loso�e een onmisbare rol spelen.
Negentiende-eeuwse kunstwerken met een verhaalKunst bekeken vanuit diverse invalshoeken
Atelier van Willem van Konijnenburg door Georg Rueter (1875-1966).
V.l.n.r.: Tommy Potter, Charlie Parker, Dizzy Gillespie, John Coltrane
40 41
docent: Dhr. G. Wolfswinkel studeerde Industriële Vormgeving in Eindhoven, Cultureel Werk in Den Haag en Mensen en Arbeid aan de Voortgezette Opleiding in Amsterdam. Van 1990 tot 2007 was hij docent aan Hogeschool De Horst (Maatschappelijk Werk) in Driebergen. Voor HOVO Utrecht-Amersfoort verzorgde hij cursus-sen over levensloop en levensfasen, wonen als je ouder wordt en verschillende cursussen over jazz.
cursusdata: 22, 29 september; 6, 13, (niet 20), 27 oktober; 3, 10, 17 november 2014 (8).tijd: Maandag 13.30 - 16.00 uur.plaats: Railzicht Amersfoort, Stationsplein 299, 3818 LE Amersfoort (5 min. lopen van het
centraal station Amersfoort).studiemateriaal: Tijdens de cursus wordt een reader uitgereikt. cursusprijs: € 200,-
2K4-322Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Deze cursus heeft als doel een brede kennis making met de jazz. Er wordt daartoe een overzicht gegeven van de ver-schillende stijlen (ragtime, swing, bebop, hardbop, free jazz) en actuele stromingen in de jazz; van het ontstaan aan het begin van de twintigste eeuw tot meer recente ontwikkelingen. De eerste bijeenkomsten worden gewijd aan een chronologische schets van de muzikale ontwikkeling van de jazz. Dit gebeurt aan de hand van muziek- en beeldfragmenten. Uiteraard komen
grote namen als Louis Armstrong, Duke Ellington, Charlie Parker en John Coltrane aan bod. Maar er is ook aandacht voor musici die wellicht niet als trendsetters beschouwd kunnen worden (al is het onderscheid arbitrair), maar die wel nieuwe richtingen hebben uitgebouwd en geconsolideerd: de uitbouwers. Niet alleen muzikaal maar ook in breder cultureel-maatschappelijk opzicht is de jazz over de hele wereld een vitale factor geweest. In deze cursus is er daarom ook aandacht voor politiek-maatschappelijke aspecten van de jazz: emancipatie, verzet, en het raciale aspect. Aan de orde komen verder niet-Amerikaanse vormen van jazz en de relatie tussen jazz en �lm, theater en literatuur.
Jazz, oorsprong en ontwikkeling
2K4-323Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. drs. J. Versteegh is kunsthistoricus en beeldend kunstenaar. Hij was werkzaam als docent Tekenen en Vormgeving aan de Hogeschool van Utrecht en als docent Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Nu werkt hij als kunsthandelaar binnen Pygmalion Beeldende Kunst te Maarssen en als publicist (o.a. Collect/Kunst & Antiek Journaal). Hij schreef diverse kunstboeken, veelal over Nederlandse kunst uit de periode 1880-1940.
cursusdata: 24 september; 1, 8, 15, (niet 22), 29 oktober; 5, 12, 19 november 2014 (8).tijd: Woensdag 13.30 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht- Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Digitaal lesmateriaal wordt opgestuurd. Desgewenst is tijdens de cursus een korte
essaybundel te koop.cursusprijs: € 195,-
Waarom is een bepaald kunstwerk gemaakt, hoe is het ontstaan, wat vertelt het kunstwerk over het leven van de kunstenaar en hoe wordt de waarde van het werk in de kunsthandel bepaald? In acht bijeenkomsten gaat kunst historicus en kunsthandelaar Jaap Versteegh samen met de cursisten op zoek naar de ver-schillende achtergrondverhalen van een aantal bijzondere kunstwerken uit de negentiende eeuw.
De ene keer betreft het een beroemd schilderij uit het Louvre, de andere keer een bekend Nederlands gebouw. Maar hij neemt ook een kunstwerk uit zijn eigen verzameling mee, dat hij samen met de cursisten aan een onderzoek onderwerpt. Alle achtergrondverhalen bij elkaar geven een verfrissend nieuwe kijk op de kunst
en de cultuur van de negentiende eeuw, waarbinnen zowel de literatuur als de muziek en de �loso�e een onmisbare rol spelen.
Negentiende-eeuwse kunstwerken met een verhaalKunst bekeken vanuit diverse invalshoeken
Atelier van Willem van Konijnenburg door Georg Rueter (1875-1966).
V.l.n.r.: Tommy Potter, Charlie Parker, Dizzy Gillespie, John Coltrane
42 43
docent: Dhr. drs. C. Verhamme gaf in de voorbije jaren bij HOVO cursus-sen over voornamelijk opera en kerkmuziek, in het bijzonder de vocale muziek van Bach.
voorkennis: Om deze cursus te kunnen volgen is geen speciale voorkennis nodig, alleen enige affiniteit met het genre opera.
cursusdata: 26 september; 3, 10, 17, (niet 24), 31 oktober; 7, 14, 21 november 2014 (8).
tijd: Vrijdag 13.00 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht- Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Voor deze cursus wordt een speciale reader samengesteld met daarin onder meer
een samenvatting van de te bespreken opera’s en de tekst van de fragmenten die zullen worden getoond. In de welkomstbrief zal de prijs ervan worden meegedeeld.
cursusprijs: € 195,-
2K4-324Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Ook als operacomponist is Mozart een fenomeen. Als jongen van twaalf componeerde hij zijn eerste opera. Beroemd werd hij vooral door de zeven opera’s die hij daarna componeerde en die nog keer op keer overal ter wereld wor-den uitgevoerd. Vooral die zeven staan in de cursus centraal. Van belang zijn daarbij ook de veranderingen die Mozart aanbracht in het genre van de opera zelf.Achtereenvolgens zullen worden besproken Idomeneo (1781), Die Entführung aus dem Serail (1782), Le nozze di Figaro (1786), Don Giovanni (1787), Così fan tutte (1790), Die Zauber�öte (1791), La clemenza di Tito (1791). Met behulp van luister- en kijkvoorbeelden wordt in deze cursus aangetoond hoezeer Mozart met muzikale middelen
uiteenlopende karakters een eigen gezicht kon geven. Dat deed hij in de aria’s, maar eveneens in duetten, trio’s en vooral in de ensembles waarmee vaak een bedrijf eindigt. Enkele keren zult u hetzelfde fragment zien in meerdere uitvoeringen. Daarmee wordt duidelijk hoe de interpretatie van een regisseur bijdraagt aan het beeld dat wij krijgen van de diverse personages en van de opera als geheel. Verder zal blijken hoezeer in de afgelopen decennia de rol van die regisseur in belang is toegenomen.
De opera’s van Mozart
2K4-325Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Mw. drs. L. le Blanc was van 1985 tot medio 2011 directeur van Museum Dorestad te Wijk bij Duurstede. Sinds 1986 geeft zij les aan diverse instellingen. Ook heeft zij haar eigen bedrijf (Elysium Cultuur Producten) en is ze sinds januari 2014 verbonden als conser-vator aan het Stadskasteel te Zaltbommel. www.lisetteleblanc.nl
cursusdata: 26 november; 3, 10, 17 (niet 24 en 31) december 2014; 7, 14, 21 januari 2015 (7).
tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: De docente neemt bij elke les literatuur ter inzage mee.cursusprijs: € 175,-
Na de Tweede Wereldoorlog heerste er chaos. Er waren veel verwoestingen, velen waren dakloos en ver van hun woonplaats verwijderd. Tijdens de wederopbouw werd prioriteit aan woningbouw gegeven. We beginnen deze cursus dan ook met de architectuur.1. De architectuur van onder anderen
Le Corbusier en Hundertwasser en de steden bouwkundige ontwikkelingen.
2. Cobra. De Cobraleden wilden kunst een plek geven in de samenleving. Juist
door de chaos streefden zij een idealistisch doel na en wilden met hun kunst de maatschappij veranderen.
3. Abstract Expressionisme. Na de Tweede Wereldoorlog werd New York een belangrijk centrum. Hier ontstond het Abstracte Expressionisme. We onder-scheiden de Action Painting van Jackson Pollock en de Color�eld Painting van Mark Rothko en Barnett Newman. Als reactie hierop ontstond Hard Edge van Elsworth Kelly. Daarnaast besteden we aandacht aan de grote tentoonstelling over Mark Rothko in het Gemeentemuseum te Den Haag.
4. Pop Art. Het alledaagse neemt een belangrijke plaats in.5. Nouveau Realisme, Minimal Art en Op Art als reactie op Pop Art. Daaraan
lagen elementen uit Futurisme, Constructivisme en Bauhaus ten grondslag.6. De Nieuwe Wilden, verwijzend naar Les Fauves uit het begin van de
twintigste eeuw. Expressieve penseelvoering wordt weer belangrijk. 7. Afsluiting in het Stedelijk Museum.
Kunst na de tweede wereldoorlog
Le Corbusier, Notre Dame du Haut, Ronchamps (Jura), 1955.
Mozart
Deze cursus is
een herhaling
van die uit
najaar 2006.
De cursus
bestaat uit zeven
bijeenkomsten,
inclusief een
afsluitende
rondleiding in
het Stedelijk
Museum te
Amsterdam.
42 43
docent: Dhr. drs. C. Verhamme gaf in de voorbije jaren bij HOVO cursus-sen over voornamelijk opera en kerkmuziek, in het bijzonder de vocale muziek van Bach.
voorkennis: Om deze cursus te kunnen volgen is geen speciale voorkennis nodig, alleen enige affiniteit met het genre opera.
cursusdata: 26 september; 3, 10, 17, (niet 24), 31 oktober; 7, 14, 21 november 2014 (8).
tijd: Vrijdag 13.00 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht- Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Voor deze cursus wordt een speciale reader samengesteld met daarin onder meer
een samenvatting van de te bespreken opera’s en de tekst van de fragmenten die zullen worden getoond. In de welkomstbrief zal de prijs ervan worden meegedeeld.
cursusprijs: € 195,-
2K4-324Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Ook als operacomponist is Mozart een fenomeen. Als jongen van twaalf componeerde hij zijn eerste opera. Beroemd werd hij vooral door de zeven opera’s die hij daarna componeerde en die nog keer op keer overal ter wereld wor-den uitgevoerd. Vooral die zeven staan in de cursus centraal. Van belang zijn daarbij ook de veranderingen die Mozart aanbracht in het genre van de opera zelf.Achtereenvolgens zullen worden besproken Idomeneo (1781), Die Entführung aus dem Serail (1782), Le nozze di Figaro (1786), Don Giovanni (1787), Così fan tutte (1790), Die Zauber�öte (1791), La clemenza di Tito (1791). Met behulp van luister- en kijkvoorbeelden wordt in deze cursus aangetoond hoezeer Mozart met muzikale middelen
uiteenlopende karakters een eigen gezicht kon geven. Dat deed hij in de aria’s, maar eveneens in duetten, trio’s en vooral in de ensembles waarmee vaak een bedrijf eindigt. Enkele keren zult u hetzelfde fragment zien in meerdere uitvoeringen. Daarmee wordt duidelijk hoe de interpretatie van een regisseur bijdraagt aan het beeld dat wij krijgen van de diverse personages en van de opera als geheel. Verder zal blijken hoezeer in de afgelopen decennia de rol van die regisseur in belang is toegenomen.
De opera’s van Mozart
2K4-325Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Mw. drs. L. le Blanc was van 1985 tot medio 2011 directeur van Museum Dorestad te Wijk bij Duurstede. Sinds 1986 geeft zij les aan diverse instellingen. Ook heeft zij haar eigen bedrijf (Elysium Cultuur Producten) en is ze sinds januari 2014 verbonden als conser-vator aan het Stadskasteel te Zaltbommel. www.lisetteleblanc.nl
cursusdata: 26 november; 3, 10, 17 (niet 24 en 31) december 2014; 7, 14, 21 januari 2015 (7).
tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: De docente neemt bij elke les literatuur ter inzage mee.cursusprijs: € 175,-
Na de Tweede Wereldoorlog heerste er chaos. Er waren veel verwoestingen, velen waren dakloos en ver van hun woonplaats verwijderd. Tijdens de wederopbouw werd prioriteit aan woningbouw gegeven. We beginnen deze cursus dan ook met de architectuur.1. De architectuur van onder anderen
Le Corbusier en Hundertwasser en de steden bouwkundige ontwikkelingen.
2. Cobra. De Cobraleden wilden kunst een plek geven in de samenleving. Juist
door de chaos streefden zij een idealistisch doel na en wilden met hun kunst de maatschappij veranderen.
3. Abstract Expressionisme. Na de Tweede Wereldoorlog werd New York een belangrijk centrum. Hier ontstond het Abstracte Expressionisme. We onder-scheiden de Action Painting van Jackson Pollock en de Color�eld Painting van Mark Rothko en Barnett Newman. Als reactie hierop ontstond Hard Edge van Elsworth Kelly. Daarnaast besteden we aandacht aan de grote tentoonstelling over Mark Rothko in het Gemeentemuseum te Den Haag.
4. Pop Art. Het alledaagse neemt een belangrijke plaats in.5. Nouveau Realisme, Minimal Art en Op Art als reactie op Pop Art. Daaraan
lagen elementen uit Futurisme, Constructivisme en Bauhaus ten grondslag.6. De Nieuwe Wilden, verwijzend naar Les Fauves uit het begin van de
twintigste eeuw. Expressieve penseelvoering wordt weer belangrijk. 7. Afsluiting in het Stedelijk Museum.
Kunst na de tweede wereldoorlog
Le Corbusier, Notre Dame du Haut, Ronchamps (Jura), 1955.
Mozart
Deze cursus is
een herhaling
van die uit
najaar 2006.
De cursus
bestaat uit zeven
bijeenkomsten,
inclusief een
afsluitende
rondleiding in
het Stedelijk
Museum te
Amsterdam.
44 45
docent: Dhr. drs. E. Kurpershoek is kunsthistoricus, docent, publicist en cultureel reisleider, gespecialiseerd in Italiaanse kunst en architectuur.
cursusdata: 24 en 25 september 2014 (2 x 2).tijd: Woensdag en donderdag 11.00 - 12.45 uur en 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: G. Vasari (2010), Levens van kunstenaars. Amsterdam: Olympus.
E. Kurpershoek (2011), Italiaanse fresco’s. Amsterdam: Olive Press. R. Wittkower (1996), Grondslagen van de architectuur in het tijdperk van het humanisme. Nijmegen: Sun.
cursusprijs: € 100,-
3K4-326Universiteit UtrechtTweedelige Leergang ‘Italiaanse kunst- en architectuur-
De Renaissance, honderd jaar eerder begon-nen in Florence, bereikte een climax in het Rome van paus Julius II (1503-1513), de zogenaamde Hoog-Renaissance. Onder Julius II werd begonnen aan de bouw van een nieuwe Sint-Pieterskerk. Michelangelo beschilderde het gewelf van de Sixtijnse kapel en Rafaël de vertrekken van het pauselijke paleis. In deze periode werkte Michelangelo ook aan de beroemde David en aan de pauselijke graftombe, waarvan onder andere het beeld van Mozes het resultaat is. Het is een uniek moment in de geschiedenis. Even lijken klassieke esthe-tische en �loso�sche idealen harmonisch
samen te gaan met christelijke normen en waarden. In de daarop volgende periode werken kunstenaars aspecten hiervan verder uit. Deze tijd wordt in de kunst geschiedenis aangeduid als het Maniërisme en vindt in heel Europa verspreiding. In Venetië gaat de schilderkunst onder aanvoering van Titiaan een heel eigen weg; het kleurgebruik en de licht-donker behandeling zullen een diepe indruk maken op schilders als Rubens en Rembrandt. De architect Palladio bouwt intussen voor de Venetiaanse elite prachtige kerken en villa’s; zijn Quattro Libri dell ’ Architettura zal eeuwenlang het standaardwerk over architectuur blijven.
Italiaanse Hoog-Renaissance en Maniërisme 1500-1600Versmelting van klassieke en christelijke cultuur
2L4-327Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Mw. drs. F. Dekkers studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde in Leiden en later Theologie. Zij was 15 jaar werkzaam in het middel baar onderwijs voor de vakken Nederlands, Wereldliteratuur en Levensbeschouwing. Aan de Hogeschool van Amsterdam gaf zij colleges Kunst en Levensbeschouwing. Zij richtte in 1997 haar Bureau Beeldzin op (www.beeldzin.nl). Tevens is zij redacteur bij Uitgeverij Abdij van Berne in Heeswijk.
voorkennis: Interesse in bijbel, kunst en literatuur. Bereidheid zich te verdiepen in teksten uit andere tijden en plaatsen en daarover in gesprek te gaan.
cursusdata: 8, 15 (niet 22), 29 oktober; 5, 12 november 2014 (5).tijd: Woensdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht- Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Er zullen in de loop van de cursus teksten met achtergronden, vertalingen en
hand-outs worden uitgedeeld.cursusprijs: € 125,-
Karakterdames gaat over een keur aan bijzondere vrouwen, door tijd en plaatsen heen. Vrouwen die iets uitgevochten hebben, vrouwen die hun plaats hebben ingenomen, en vooral: vrouwen die iets nagelaten hebben! Een tekst, een daad, een levenshouding of een verhaal. Want een vrouw die schrijft, die blijft. En ook een vrouw, over wie geschreven en gesproken wordt.Vijf vrouwen, vijf bijeenkomsten. Ik stel ze graag aan u voor:Tamar, Maria van Magdala, Christine de Pisan, Belle van Zuylen en Etty Hillesum. Soms neemt hun verhaal ons mee naar de bijbeltijd en lezen we in een precieze vertaling de teksten over haar. Soms komen we bij een middeleeuwse utopie terecht, bij brieven, bij dagboeknotities of bij kunst afbeeldingen. Centraal staan hun levenskeuzes, waarom zij karakter-dames zijn. Interessant is dan, hoe de beeldvorming rond deze vrouwen heeft bijgedragen tot ons mens- en vrouwbeeld. Komt u verder met ze kennismaken?De cursus telt vijf bijeenkomsten, waarbij telkens een van deze vrouwen cen-traal staat in tekst en beeldmateriaal.8 oktober: Tamar, Oude Testament15 oktober: Maria van Magdala, Nieuwe Testament29 oktober: Christine de Pisan, Middeleeuwen5 november: Belle van Zuylen en de Verlichting12 november: Etty Hillesum, een joodse vrouw in oorlogstijd
(2014 is Etty Hillesumjaar)
Karakterdames Beeldvorming van vrouwen door de eeuwen heen
Fotograaf: F. Hazelzet
Michelangelo: beeld van Mozes (ca. 1513 - 1515)
Deze cursus is de tweede van de
Leergang ‘Italiaanse kunst- en archi-
tectuur-geschiedenis’.
De eerste cursus vindt plaats in de
HOVO Zomeracademie 2014.
44 45
docent: Dhr. drs. E. Kurpershoek is kunsthistoricus, docent, publicist en cultureel reisleider, gespecialiseerd in Italiaanse kunst en architectuur.
cursusdata: 24 en 25 september 2014 (2 x 2).tijd: Woensdag en donderdag 11.00 - 12.45 uur en 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: G. Vasari (2010), Levens van kunstenaars. Amsterdam: Olympus.
E. Kurpershoek (2011), Italiaanse fresco’s. Amsterdam: Olive Press. R. Wittkower (1996), Grondslagen van de architectuur in het tijdperk van het humanisme. Nijmegen: Sun.
cursusprijs: € 100,-
3K4-326Universiteit UtrechtTweedelige Leergang ‘Italiaanse kunst- en architectuur-
De Renaissance, honderd jaar eerder begon-nen in Florence, bereikte een climax in het Rome van paus Julius II (1503-1513), de zogenaamde Hoog-Renaissance. Onder Julius II werd begonnen aan de bouw van een nieuwe Sint-Pieterskerk. Michelangelo beschilderde het gewelf van de Sixtijnse kapel en Rafaël de vertrekken van het pauselijke paleis. In deze periode werkte Michelangelo ook aan de beroemde David en aan de pauselijke graftombe, waarvan onder andere het beeld van Mozes het resultaat is. Het is een uniek moment in de geschiedenis. Even lijken klassieke esthe-tische en �loso�sche idealen harmonisch
samen te gaan met christelijke normen en waarden. In de daarop volgende periode werken kunstenaars aspecten hiervan verder uit. Deze tijd wordt in de kunst geschiedenis aangeduid als het Maniërisme en vindt in heel Europa verspreiding. In Venetië gaat de schilderkunst onder aanvoering van Titiaan een heel eigen weg; het kleurgebruik en de licht-donker behandeling zullen een diepe indruk maken op schilders als Rubens en Rembrandt. De architect Palladio bouwt intussen voor de Venetiaanse elite prachtige kerken en villa’s; zijn Quattro Libri dell ’ Architettura zal eeuwenlang het standaardwerk over architectuur blijven.
Italiaanse Hoog-Renaissance en Maniërisme 1500-1600Versmelting van klassieke en christelijke cultuur
2L4-327Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Mw. drs. F. Dekkers studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde in Leiden en later Theologie. Zij was 15 jaar werkzaam in het middel baar onderwijs voor de vakken Nederlands, Wereldliteratuur en Levensbeschouwing. Aan de Hogeschool van Amsterdam gaf zij colleges Kunst en Levensbeschouwing. Zij richtte in 1997 haar Bureau Beeldzin op (www.beeldzin.nl). Tevens is zij redacteur bij Uitgeverij Abdij van Berne in Heeswijk.
voorkennis: Interesse in bijbel, kunst en literatuur. Bereidheid zich te verdiepen in teksten uit andere tijden en plaatsen en daarover in gesprek te gaan.
cursusdata: 8, 15 (niet 22), 29 oktober; 5, 12 november 2014 (5).tijd: Woensdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht- Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Er zullen in de loop van de cursus teksten met achtergronden, vertalingen en
hand-outs worden uitgedeeld.cursusprijs: € 125,-
Karakterdames gaat over een keur aan bijzondere vrouwen, door tijd en plaatsen heen. Vrouwen die iets uitgevochten hebben, vrouwen die hun plaats hebben ingenomen, en vooral: vrouwen die iets nagelaten hebben! Een tekst, een daad, een levenshouding of een verhaal. Want een vrouw die schrijft, die blijft. En ook een vrouw, over wie geschreven en gesproken wordt.Vijf vrouwen, vijf bijeenkomsten. Ik stel ze graag aan u voor:Tamar, Maria van Magdala, Christine de Pisan, Belle van Zuylen en Etty Hillesum. Soms neemt hun verhaal ons mee naar de bijbeltijd en lezen we in een precieze vertaling de teksten over haar. Soms komen we bij een middeleeuwse utopie terecht, bij brieven, bij dagboeknotities of bij kunst afbeeldingen. Centraal staan hun levenskeuzes, waarom zij karakter-dames zijn. Interessant is dan, hoe de beeldvorming rond deze vrouwen heeft bijgedragen tot ons mens- en vrouwbeeld. Komt u verder met ze kennismaken?De cursus telt vijf bijeenkomsten, waarbij telkens een van deze vrouwen cen-traal staat in tekst en beeldmateriaal.8 oktober: Tamar, Oude Testament15 oktober: Maria van Magdala, Nieuwe Testament29 oktober: Christine de Pisan, Middeleeuwen5 november: Belle van Zuylen en de Verlichting12 november: Etty Hillesum, een joodse vrouw in oorlogstijd
(2014 is Etty Hillesumjaar)
Karakterdames Beeldvorming van vrouwen door de eeuwen heen
Fotograaf: F. Hazelzet
Michelangelo: beeld van Mozes (ca. 1513 - 1515)
Deze cursus is de tweede van de
Leergang ‘Italiaanse kunst- en archi-
tectuur-geschiedenis’.
De eerste cursus vindt plaats in de
HOVO Zomeracademie 2014.
46 47
docent: Dhr. prof. dr. B. Paasman is emeritus hoogleraar Koloniale en Postkoloniale az- en Literatuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn proefschrift behandelt het Nederlandse slavernij-discours. Hij publiceerde verder op het gebied van de Verlichting, van Oost- en West-Indië, Zuid-Afrika en de moderne migranten-literatuur. Onlangs verscheen een grote bloemlezing: Album van de Indische poëzie.
cursusdata: 10, 17, (niet 24), 31 oktober; 7, 14, 21 november 2014 (6).tijd: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: De Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Een literatuurlijst zal voor het begin van de cursus verstrekt worden en tijdens de
colleges krijgt u hand-outs.cursusprijs: € 150,-
2L4-328Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Nederlands-Indië is als een verloren continent: het bestaat niet meer maar is nog prominent aanwezig in de herinnering van een grote groep Nederlanders, en dus in ons collectief geheugen. Op nieuwkomers na is er bijna geen familie die niet een of andere band met het Aziatisch deel van ons koninkrijk had.Aan de hand van de geschiedenis, de cultuur en de literatuur wordt de opkomst en ondergang van Indië behandeld: van de VOC-tijd tot de Indonesische onafhankelijkheid, en van Jan Pieterszoon Coen tot Marion Bloem. Heikele kwesties van de kolonisatie - het geweld en de uitbuiting - zullen even goed aan bod komen als de positieve ontwikkelingen. Vervolgens zal worden ingegaan op de naar Nederland (en elders) gemigreerde Indische mens en cultuur, van de Tweede Wereldoorlog tot heden. Ook de Molukse kwestie en de zaak Nieuw-Guinea passeren de revue.Tekstfragmenten worden als hand-out verstrekt, daarnaast worden de volgende werken gelezen en behandeld: Goena-goena door P.A. Daum, Tienduizend dingen door Maria Dermoût, Bericht uit Hollandia door F. Springer en Vervlochten grenzen door Marion Bloem. Een precieze literatuur lijst zal voor het begin van de cursus verstrekt worden. Een excursie naar Bronbeek behoort tot de mogelijkheden.
Van Nederlands-Indië naar Indisch Nederland
3L4-329Universiteit Utrecht
docent: Dhr. prof. dr. P.J. de Voogd is emeritus hoogleraar Engelstalige letterkunde aan de Universiteit Utrecht.
voorkennis: De cursist heeft (een gedeelte van) Ulysses gelezen.cursusdata: 22, 29 september; 6, 13, 20, 27 oktober; 3, 10 november 2014 (8).tijd: Maandag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: James Joyce, Ulysses, the Corrected Text (Gabler editie).cursusprijs: € 195,-
James Joyce’s Ulysses is niet een roman die zich in een keer laat kennen, maar die zich alleen door herhaalde kennis-making laat ontsluiten. Alle achttien episodes van Ulysses hebben hun eigen stijl en methode, en vanaf de tiende episode gaan alle romantechnische remmen los. In deze cursus gaan wij in detail één episode bestuderen, de Sirens-episode. Die speelt zich af in drie ruimtes in het Ormond Hotel, waar hoofdpersoon Leopold Bloom iets tot zich neemt, in de bar van alles gebeurt en in het concertzaaltje veel wordt gezongen. De episode is door Joyce beschreven als een ‘fuga per canonem’. Het is een geweldig hoofdstuk van waaruit de hele Ulysses kan worden begrepen.Naast close reading zal worden ingegaan op de Nederlandse vertalingen, op muziekfragmenten die in de tekst langs-komen, en op de verteltechnische aspecten ervan. Mensen die Ulysses nog nooit gelezen hebben zullen door deze cursus in staat zijn het boek te gaan lezen, zij die er al eens door-heen zijn gegaan zullen hun kennis van Joyce’s meesterwerk uitbreiden en verdiepen.De cursusopzet:1. Inleiding2. Fuga’s en de ‘intro’ van Sirens3. Sirens, 1-2604. Sirens, 261-5205. Sirens, 521-7806. Sirens, 781-10407. Sirens, 1041-12948. Einddiscussie.
James Joyce’s Ulysses: Sirens
Richard Hamiltons illustratie bij Ulysses: Sirens ‘Bronze by Gold’
46 47
docent: Dhr. prof. dr. B. Paasman is emeritus hoogleraar Koloniale en Postkoloniale az- en Literatuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn proefschrift behandelt het Nederlandse slavernij-discours. Hij publiceerde verder op het gebied van de Verlichting, van Oost- en West-Indië, Zuid-Afrika en de moderne migranten-literatuur. Onlangs verscheen een grote bloemlezing: Album van de Indische poëzie.
cursusdata: 10, 17, (niet 24), 31 oktober; 7, 14, 21 november 2014 (6).tijd: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: De Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Een literatuurlijst zal voor het begin van de cursus verstrekt worden en tijdens de
colleges krijgt u hand-outs.cursusprijs: € 150,-
2L4-328Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Nederlands-Indië is als een verloren continent: het bestaat niet meer maar is nog prominent aanwezig in de herinnering van een grote groep Nederlanders, en dus in ons collectief geheugen. Op nieuwkomers na is er bijna geen familie die niet een of andere band met het Aziatisch deel van ons koninkrijk had.Aan de hand van de geschiedenis, de cultuur en de literatuur wordt de opkomst en ondergang van Indië behandeld: van de VOC-tijd tot de Indonesische onafhankelijkheid, en van Jan Pieterszoon Coen tot Marion Bloem. Heikele kwesties van de kolonisatie - het geweld en de uitbuiting - zullen even goed aan bod komen als de positieve ontwikkelingen. Vervolgens zal worden ingegaan op de naar Nederland (en elders) gemigreerde Indische mens en cultuur, van de Tweede Wereldoorlog tot heden. Ook de Molukse kwestie en de zaak Nieuw-Guinea passeren de revue.Tekstfragmenten worden als hand-out verstrekt, daarnaast worden de volgende werken gelezen en behandeld: Goena-goena door P.A. Daum, Tienduizend dingen door Maria Dermoût, Bericht uit Hollandia door F. Springer en Vervlochten grenzen door Marion Bloem. Een precieze literatuur lijst zal voor het begin van de cursus verstrekt worden. Een excursie naar Bronbeek behoort tot de mogelijkheden.
Van Nederlands-Indië naar Indisch Nederland
3L4-329Universiteit Utrecht
docent: Dhr. prof. dr. P.J. de Voogd is emeritus hoogleraar Engelstalige letterkunde aan de Universiteit Utrecht.
voorkennis: De cursist heeft (een gedeelte van) Ulysses gelezen.cursusdata: 22, 29 september; 6, 13, 20, 27 oktober; 3, 10 november 2014 (8).tijd: Maandag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: James Joyce, Ulysses, the Corrected Text (Gabler editie).cursusprijs: € 195,-
James Joyce’s Ulysses is niet een roman die zich in een keer laat kennen, maar die zich alleen door herhaalde kennis-making laat ontsluiten. Alle achttien episodes van Ulysses hebben hun eigen stijl en methode, en vanaf de tiende episode gaan alle romantechnische remmen los. In deze cursus gaan wij in detail één episode bestuderen, de Sirens-episode. Die speelt zich af in drie ruimtes in het Ormond Hotel, waar hoofdpersoon Leopold Bloom iets tot zich neemt, in de bar van alles gebeurt en in het concertzaaltje veel wordt gezongen. De episode is door Joyce beschreven als een ‘fuga per canonem’. Het is een geweldig hoofdstuk van waaruit de hele Ulysses kan worden begrepen.Naast close reading zal worden ingegaan op de Nederlandse vertalingen, op muziekfragmenten die in de tekst langs-komen, en op de verteltechnische aspecten ervan. Mensen die Ulysses nog nooit gelezen hebben zullen door deze cursus in staat zijn het boek te gaan lezen, zij die er al eens door-heen zijn gegaan zullen hun kennis van Joyce’s meesterwerk uitbreiden en verdiepen.De cursusopzet:1. Inleiding2. Fuga’s en de ‘intro’ van Sirens3. Sirens, 1-2604. Sirens, 261-5205. Sirens, 521-7806. Sirens, 781-10407. Sirens, 1041-12948. Einddiscussie.
James Joyce’s Ulysses: Sirens
Richard Hamiltons illustratie bij Ulysses: Sirens ‘Bronze by Gold’
48 49
docent: Mw. dr. J.A.M. van der Helm is universitair docent bij Italiaanse taal en cultuur, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 2, 9, 16, (niet 23), 30 oktober 2014 (4).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: een vertaling van de Divina Commedia van Dante,
bijvoorbeeld: Dante Alighieri (1987 of later), De goddelijke komedie. Baarn & Amsterdam: Ambo. Of: De goddelijke komedie (2000 of later). Amsterdam: Atheneum/Polak & van Gennep.
cursusprijs: € 100,-
3L4-330Universiteit UtrechtTweedelige Leergang over Dantes Divina Commedia - deel 1
In La Divina Commedia doet Dante Alighieri verslag van een tocht door het hiernamaals, die hij in het jaar 1300 gemaakt zou hebben. Dante is tegelijkertijd verteller en hoofdpersoon. Hij maakt je als lezer deelgenoot van zijn reis door de trechter van de hel, een oord van angst en ver-schrikking waar zondaars eeuwig verblijven (boek I); langs de louteringsberg, waar zielen zich ontdoen van aardse smetten (boek II); door de negen hemelsferen, vol geluk-zalige zielen, om uiteindelijk het volmaakte goddelijke te aanschouwen (boek III).In deze cursus maken we kennis met het eerste boek van de Divina Commedia. Dit rijk ‘zonder hoop’ wordt gevormd door een diepe trechter in het noordelijk halfrond van de aarde, ooit ontstaan door de val van de aartsengel Lucifer. Dante en zijn gids betreden dit rijk, waarbij ze steeds dieper de aarde ingaan en de vele zondaars aanschouwen. Aan de hand van de tekst van de Commedia zelf en later beeldmateriaal gaan wij met Dante mee en ontrafelen zo de geheimen van dit eerste rijk. Inferno, onlangs weer onder de aandacht gebracht door de bestseller van Dan Brown (2013), is de moeite van het afdalen waard!
Inferno: reis door Dantes hel
3L4-331Universiteit Utrecht
Driedelige Leergang ‘De Spaanse Passie’
docent: Coördinatie: mw. drs. I.C. Lorda, directeur Instituto Cervantes en dhr. dr. R. Fagel, Instituut Geschiedenis, Universiteit Leiden. Docenten: dhr. dr. E. Storm, Instituut Geschiedenis, Universiteit Leiden; dhr. prof. dr. H. Hermans, hoogleraar Moderne Romaanse Letter kunde en Cultuurkunde, Rijksuniversiteit Groningen; dhr. dr. H. Henrichs, universitair hoofddocent, dep. Geschiedenis, Kunst geschiedenis- en Cultuur geschiedenis, Universiteit Utrecht; mw. drs. M. Nieto Fargallo, Moderne Kunstgeschiedenis, en mw. drs. L. Reguera, Kunstgeschiedenis, beiden Universidad Complutense in Madrid; mw. dr. L. Coenen en mw. dr. Y. Rodríguez, beiden (oud)-docent Europese Studies, Universiteit van Amsterdam.
cursusdata: 10, 17, 24 november; 1, 8, 15, (niet 22, niet 29) december 2014; (niet 5), 12, 19 januari 2015 (8).
tijd: Maandag 15.15 - 17.00 uur.plaats: Instituto Cervantes, Domplein 3, 3512 JC Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: R. Fagel en E. Storm, ed. (2011), Het land van Don Quichot: De Span-
jaarden en hun geschiedenis, Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep. Ook als e-boek verkrijgbaar. Andere literatuur wordt in de cursus bekendgemaakt.
cursusprijs: € 195,-
Dit tweede deel van de Leergang over De Spaanse Passie voert ons naar de eerste helft van de 20ste eeuw, een roerige periode in de geschiedenis van Europa. Voor Spanje is deze periode bijzonder traumatisch vanwege het verlies van de laatste koloniën in een korte oorlog tegen de Verenigde Staten, en de bloedige burgeroorlog tussen 1936 en 1939. Deze periode laat diepe littekens na die ook in het huidige Spanje nog steeds gevoelig liggen. Europa is na de Eerste Wereldoorlog een geschonden continent. Maar in de kunst, literatuur en �loso�e heerst
een enorme creativiteit. Dit legt de basis voor onze moderne tijd en geeft impulsen aan de kunstzinnige avant-garde in de eerste decennia van de twintigste eeuw. We ontmoeten bijzondere schrijvers als García Lorca en Ortega y Gasset, kunstenaars als Picasso, Juan Gris en Dalí, maar ook de cineast Buñuel. De Spaanse burgeroorlog is natuurlijk eveneens bekend door het werk van mensen als Ernest Hemingway en Joris Ivens.Maar behalve een modern Spanje bestond er ook een traditio neel Spanje. Veel Europese toeristen hadden vooral een romantisch beeld van het pittoreske land. Behoorde Spanje eigenlijk wel tot het moderne Europa?
Spanjes worsteling met de moderniteitSpaanse kunst, geschiedenis en literatuur in de eerste helft van de twintigste eeuw
Picasso, fragment van de Guernica.
Dante in het duistere woud (houtdruk uit een vijftiende-eeuwse editie van de Divina Commedia).
Deze cursus is Deel I van de Twee-
delige Leergang over Dantes ‘Divina
Commedia’. Deel II heeft plaats in
voorjaar 2015. Deze cursus kan ook
goed los worden gevolgd.
Deze cursus is het twee-
de deel van de driedelige
Leergang ‘De Spaanse
Passie’ en bouwt voort op
‘Passie voor de Spaanse
Gouden Eeuw’ uit najaar
2013. De cursus is ook
goed los te volgen.
48 49
docent: Mw. dr. J.A.M. van der Helm is universitair docent bij Italiaanse taal en cultuur, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 2, 9, 16, (niet 23), 30 oktober 2014 (4).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: een vertaling van de Divina Commedia van Dante,
bijvoorbeeld: Dante Alighieri (1987 of later), De goddelijke komedie. Baarn & Amsterdam: Ambo. Of: De goddelijke komedie (2000 of later). Amsterdam: Atheneum/Polak & van Gennep.
cursusprijs: € 100,-
3L4-330Universiteit UtrechtTweedelige Leergang over Dantes Divina Commedia - deel 1
In La Divina Commedia doet Dante Alighieri verslag van een tocht door het hiernamaals, die hij in het jaar 1300 gemaakt zou hebben. Dante is tegelijkertijd verteller en hoofdpersoon. Hij maakt je als lezer deelgenoot van zijn reis door de trechter van de hel, een oord van angst en ver-schrikking waar zondaars eeuwig verblijven (boek I); langs de louteringsberg, waar zielen zich ontdoen van aardse smetten (boek II); door de negen hemelsferen, vol geluk-zalige zielen, om uiteindelijk het volmaakte goddelijke te aanschouwen (boek III).In deze cursus maken we kennis met het eerste boek van de Divina Commedia. Dit rijk ‘zonder hoop’ wordt gevormd door een diepe trechter in het noordelijk halfrond van de aarde, ooit ontstaan door de val van de aartsengel Lucifer. Dante en zijn gids betreden dit rijk, waarbij ze steeds dieper de aarde ingaan en de vele zondaars aanschouwen. Aan de hand van de tekst van de Commedia zelf en later beeldmateriaal gaan wij met Dante mee en ontrafelen zo de geheimen van dit eerste rijk. Inferno, onlangs weer onder de aandacht gebracht door de bestseller van Dan Brown (2013), is de moeite van het afdalen waard!
Inferno: reis door Dantes hel
3L4-331Universiteit Utrecht
Driedelige Leergang ‘De Spaanse Passie’
docent: Coördinatie: mw. drs. I.C. Lorda, directeur Instituto Cervantes en dhr. dr. R. Fagel, Instituut Geschiedenis, Universiteit Leiden. Docenten: dhr. dr. E. Storm, Instituut Geschiedenis, Universiteit Leiden; dhr. prof. dr. H. Hermans, hoogleraar Moderne Romaanse Letter kunde en Cultuurkunde, Rijksuniversiteit Groningen; dhr. dr. H. Henrichs, universitair hoofddocent, dep. Geschiedenis, Kunst geschiedenis- en Cultuur geschiedenis, Universiteit Utrecht; mw. drs. M. Nieto Fargallo, Moderne Kunstgeschiedenis, en mw. drs. L. Reguera, Kunstgeschiedenis, beiden Universidad Complutense in Madrid; mw. dr. L. Coenen en mw. dr. Y. Rodríguez, beiden (oud)-docent Europese Studies, Universiteit van Amsterdam.
cursusdata: 10, 17, 24 november; 1, 8, 15, (niet 22, niet 29) december 2014; (niet 5), 12, 19 januari 2015 (8).
tijd: Maandag 15.15 - 17.00 uur.plaats: Instituto Cervantes, Domplein 3, 3512 JC Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: R. Fagel en E. Storm, ed. (2011), Het land van Don Quichot: De Span-
jaarden en hun geschiedenis, Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep. Ook als e-boek verkrijgbaar. Andere literatuur wordt in de cursus bekendgemaakt.
cursusprijs: € 195,-
Dit tweede deel van de Leergang over De Spaanse Passie voert ons naar de eerste helft van de 20ste eeuw, een roerige periode in de geschiedenis van Europa. Voor Spanje is deze periode bijzonder traumatisch vanwege het verlies van de laatste koloniën in een korte oorlog tegen de Verenigde Staten, en de bloedige burgeroorlog tussen 1936 en 1939. Deze periode laat diepe littekens na die ook in het huidige Spanje nog steeds gevoelig liggen. Europa is na de Eerste Wereldoorlog een geschonden continent. Maar in de kunst, literatuur en �loso�e heerst
een enorme creativiteit. Dit legt de basis voor onze moderne tijd en geeft impulsen aan de kunstzinnige avant-garde in de eerste decennia van de twintigste eeuw. We ontmoeten bijzondere schrijvers als García Lorca en Ortega y Gasset, kunstenaars als Picasso, Juan Gris en Dalí, maar ook de cineast Buñuel. De Spaanse burgeroorlog is natuurlijk eveneens bekend door het werk van mensen als Ernest Hemingway en Joris Ivens.Maar behalve een modern Spanje bestond er ook een traditio neel Spanje. Veel Europese toeristen hadden vooral een romantisch beeld van het pittoreske land. Behoorde Spanje eigenlijk wel tot het moderne Europa?
Spanjes worsteling met de moderniteitSpaanse kunst, geschiedenis en literatuur in de eerste helft van de twintigste eeuw
Picasso, fragment van de Guernica.
Dante in het duistere woud (houtdruk uit een vijftiende-eeuwse editie van de Divina Commedia).
Deze cursus is Deel I van de Twee-
delige Leergang over Dantes ‘Divina
Commedia’. Deel II heeft plaats in
voorjaar 2015. Deze cursus kan ook
goed los worden gevolgd.
Deze cursus is het twee-
de deel van de driedelige
Leergang ‘De Spaanse
Passie’ en bouwt voort op
‘Passie voor de Spaanse
Gouden Eeuw’ uit najaar
2013. De cursus is ook
goed los te volgen.
50 51
docent: Mw. drs. N. Pronk-van den Hoven is onderwijskundig pedagoge en GZ-psycholoog. Tot voor kort was zij werkzaam bij het Seminarium voor Orthopedagogiek van Hogeschool Utrecht, als docent Peda-gogiek en Psychologie, en als psychodiagnostisch onderzoeker bij leer- en gedragsproblemen.
cursusdata: 17, 24 september; 1, 8, (niet 15, 22), 29 oktober; 5, 12, 19 november 2014 (8).
tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Zeer gewenst: M. Brysbaert (2010), Fundamenten van de psychologie. Gent:
Academia Press. Aanbevolen: P.G. Zimbardo, R.L. Johnson, V. McCann (2013), Psychologie. Een Inleiding. Amsterdam: Pearson Benelux bv.
cursusprijs: € 195,-
1M4-332Hogeschool UtrechtLeergang ‘Toegepaste Psychologie’
Wanneer woorden als ‘introvert’ en ‘intelligent’ vallen in een alledaags gesprek kijkt tegenwoordig niemand daar meer van op. Ze zijn allang niet meer voorbehouden aan psychologen of alleen te vinden in klinische beschrijvingen. Het gebruik van psychologische termen is wijdverbreid; het aantal mensen dat wel eens de hulp inroept van een psycholoog neemt toe, en onder studenten is psychologie een van de meest populaire studies. Psychologische inzichten nemen in het dagelijks leven een belangrijke plaats in.In deze cursus staat de toegepaste psychologie centraal en verdiepen we ons in hoe psychologen het menselijk gedrag proberen te begrijpen. We
besteden aandacht aan ontwikkelingen die de psychologie mogelijk hebben gemaakt, en aan de verschillende scholen uit de beginjaren. Tegenwoordig werken psychologen met een ‘biopsychosociaal’ model van de mens. Volgens dit model is alle functioneren het gevolg van drie invloeden: een biologische, een psychologische (of cognitieve) en een sociale invloed. Tijdens de bijeenkomsten komen allerlei interessante thema’s aan bod, zoals de rol van de waarneming, verschillende vormen van intelligentie, het geheugen, psychopathologie en sociale psychologie. Het gaat in deze cursus bovenal om het opdoen van kennis over en vaardigheden in de toepassing van de psychologie in het leven van alledag.
Inleiding in de toegepaste psychologie
2M4-333Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. drs. A. Ladan, psychiater, zelfstandig gevestigd te Zeist.cursusdata: 24 september; 1, 8, 15, (niet 22), 29 oktober; 5, 12, 19 november
2014 (8).tijd: Woensdag 14.30 - 16.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA
Amersfoort.studiemateriaal: Aanbevolen: Ladan, A. (2010) Het vanzelfzwijgende. Over psychoanalyse, desillusie
en dood. Amsterdam: Boom. € 25,-cursusprijs € 195,-
De psychoanalyse, bedacht door Sigmund Freud, is in het verleden vele malen dood verklaard. Is dat terecht of heeft de psychoanalyse ook in deze tijd nog iets te bieden? Recente inzichten uit de ontwikkelings-psychologie, het geheugenonderzoek en de neuro-biologie laten zien dat Freud gelijk had in een reeks door hem geformuleerde hypothesen. Dat geldt bij uit-stek voor zijn aanname dat veel van ons geestelijk leven onbewust verloopt. Dat heeft ingrijpende gevolgen voor hoe we in het leven staan en ons ten opzichte van de ander verhouden.In de cursus wordt duidelijk hoe de psychoanalyse - met haar nadruk op de onbewuste aspecten in ons functioneren - nog altijd van betekenis kan zijn als een psychologie van de desillusie, waarbij de analyticus de rol van ‘desillusionist’ vervult.In de eerste bijeenkomsten bespreken we enkele basis-begrippen rond onbewust functioneren, het geheugen en de discrepanties tussen de innerlijke en de feitelijke
wereld. Daarna wordt middels gevalsbesprekingen en voorbeelden uit de literatuur uiteengezet hoe grotere vertrouwdheid met de onbewuste wereld kan bijdragen aan de innerlijke rust, die het onder ogen zien van de onvermijdelijke desillusies rond beperking, afscheid en dood met zich mee kan brengen. De laatste bijeenkomsten zijn gewijd aan de toegepaste psychoanalyse.
“Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje” Over psychoanalyse in deze tijd
Freud in 1937
Hoe komt het dat u ziet wat u ziet?
Deze cursus is
een herhaling
van die uit
najaar 2012 en
is de eerste van
de Leergang
‘Toegepaste
Psychologie’
50 51
docent: Mw. drs. N. Pronk-van den Hoven is onderwijskundig pedagoge en GZ-psycholoog. Tot voor kort was zij werkzaam bij het Seminarium voor Orthopedagogiek van Hogeschool Utrecht, als docent Peda-gogiek en Psychologie, en als psychodiagnostisch onderzoeker bij leer- en gedragsproblemen.
cursusdata: 17, 24 september; 1, 8, (niet 15, 22), 29 oktober; 5, 12, 19 november 2014 (8).
tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Zeer gewenst: M. Brysbaert (2010), Fundamenten van de psychologie. Gent:
Academia Press. Aanbevolen: P.G. Zimbardo, R.L. Johnson, V. McCann (2013), Psychologie. Een Inleiding. Amsterdam: Pearson Benelux bv.
cursusprijs: € 195,-
1M4-332Hogeschool UtrechtLeergang ‘Toegepaste Psychologie’
Wanneer woorden als ‘introvert’ en ‘intelligent’ vallen in een alledaags gesprek kijkt tegenwoordig niemand daar meer van op. Ze zijn allang niet meer voorbehouden aan psychologen of alleen te vinden in klinische beschrijvingen. Het gebruik van psychologische termen is wijdverbreid; het aantal mensen dat wel eens de hulp inroept van een psycholoog neemt toe, en onder studenten is psychologie een van de meest populaire studies. Psychologische inzichten nemen in het dagelijks leven een belangrijke plaats in.In deze cursus staat de toegepaste psychologie centraal en verdiepen we ons in hoe psychologen het menselijk gedrag proberen te begrijpen. We
besteden aandacht aan ontwikkelingen die de psychologie mogelijk hebben gemaakt, en aan de verschillende scholen uit de beginjaren. Tegenwoordig werken psychologen met een ‘biopsychosociaal’ model van de mens. Volgens dit model is alle functioneren het gevolg van drie invloeden: een biologische, een psychologische (of cognitieve) en een sociale invloed. Tijdens de bijeenkomsten komen allerlei interessante thema’s aan bod, zoals de rol van de waarneming, verschillende vormen van intelligentie, het geheugen, psychopathologie en sociale psychologie. Het gaat in deze cursus bovenal om het opdoen van kennis over en vaardigheden in de toepassing van de psychologie in het leven van alledag.
Inleiding in de toegepaste psychologie
2M4-333Hogeschool Utrecht-Amersfoort
docent: Dhr. drs. A. Ladan, psychiater, zelfstandig gevestigd te Zeist.cursusdata: 24 september; 1, 8, 15, (niet 22), 29 oktober; 5, 12, 19 november
2014 (8).tijd: Woensdag 14.30 - 16.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA
Amersfoort.studiemateriaal: Aanbevolen: Ladan, A. (2010) Het vanzelfzwijgende. Over psychoanalyse, desillusie
en dood. Amsterdam: Boom. € 25,-cursusprijs € 195,-
De psychoanalyse, bedacht door Sigmund Freud, is in het verleden vele malen dood verklaard. Is dat terecht of heeft de psychoanalyse ook in deze tijd nog iets te bieden? Recente inzichten uit de ontwikkelings-psychologie, het geheugenonderzoek en de neuro-biologie laten zien dat Freud gelijk had in een reeks door hem geformuleerde hypothesen. Dat geldt bij uit-stek voor zijn aanname dat veel van ons geestelijk leven onbewust verloopt. Dat heeft ingrijpende gevolgen voor hoe we in het leven staan en ons ten opzichte van de ander verhouden.In de cursus wordt duidelijk hoe de psychoanalyse - met haar nadruk op de onbewuste aspecten in ons functioneren - nog altijd van betekenis kan zijn als een psychologie van de desillusie, waarbij de analyticus de rol van ‘desillusionist’ vervult.In de eerste bijeenkomsten bespreken we enkele basis-begrippen rond onbewust functioneren, het geheugen en de discrepanties tussen de innerlijke en de feitelijke
wereld. Daarna wordt middels gevalsbesprekingen en voorbeelden uit de literatuur uiteengezet hoe grotere vertrouwdheid met de onbewuste wereld kan bijdragen aan de innerlijke rust, die het onder ogen zien van de onvermijdelijke desillusies rond beperking, afscheid en dood met zich mee kan brengen. De laatste bijeenkomsten zijn gewijd aan de toegepaste psychoanalyse.
“Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje” Over psychoanalyse in deze tijd
Freud in 1937
Hoe komt het dat u ziet wat u ziet?
Deze cursus is
een herhaling
van die uit
najaar 2012 en
is de eerste van
de Leergang
‘Toegepaste
Psychologie’
52 53
docenten: Mw. dr. R. Leenders, Culturele Antropologie, Universiteit Utrecht (cursusleider en docent); mw. prof. dr. D. Siegel, specialisme Russische maffia, Willem Pompe Instituut voor Strafrechts-wetenschappen, Universiteit Utrecht; dhr. H. Smeets, journalist Groene Amsterdammer en NRC-Handelsblad en mw. L. Starink, oud-journalist NRC-Handelsblad, beiden Ruslandspecialist; mw. dr. Ch. Hille, Kaukasus specialist, Politicologie, Universiteit van Amsterdam; dhr. dr. B. Noordenbos, docent Europese Studies en dhr. drs. E. Dirksen, econoom Oost-Europa, beiden Universiteit van Amsterdam.
cursusdata: 17, 24 september; 1, 8, 15, 22, 29 oktober; 5 november 2014 (8).tijd: Woensdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: Victor Pelevin (1993), The Yellow Arrow (digitaal beschikbaar). Kysia
Hekster (2012), De Poetinshow en het Rusland van de Russen. Masha Gessen (1997), Dead Again: The Russian Intelligentsia after communism. S. A. Oushakine (2009), The Patriotism of Despair: Nation, War, and Loss in Russia.
cursusprijs: € 195,-
3M4-334Universiteit UtrechtVierdelige Leergang ‘De Russische ziel’
Overal kun je het in Rusland horen: er is weer stabiliteit en veel mensen voelen zich deel van de middenklasse. Maar politiek en maatschappelijk heeft men nog bar weinig te ver-tellen en de onzekerheid over de toekomst blijft groot. Veel Russen neigen ook daarom naar een ‘harde hand’.Voor ons blijven er vooral veel vragen. Hoe werkt de dage-lijkse machts- en propagandamachine van Poetin eigenlijk? Wat valt er te vertellen over de huidige economie? Is er sprake van verbetering in de Kaukasus? Zijn er positieve maatschap pelijke veranderingen aan de gang? Hoe ver-werken Russen hun Sovjet verleden? Waarom hebben zij
vaak heimwee naar Stalin? Is de corruptie echt zoveel erger geworden? Hoe komt het dat ook goed opgeleide mensen er zo xenofoob zijn? Hoe staat het er tegenwoordig voor met de zo beroemde Russische literatuur? In deze cursus geven wetenschappers en journalisten een gedegen inzicht in de Russen anno 2014.Cursusopzet: Smeets: Rusland na 1991 Starink: Memorial of hoe Rusland omgaat met haar ‘zwarte’ Sovjetgeschiedenis Dirksen: Post-Sovjeteconomie
Leenders: Heimwee naar het socialisme Noordenbos: Actuele Russische literatuur (o.a. Pelevin) Siegel: Waarom zijn Russen zo corrupt? Hille: Hoe staat het met de Kaukasus? Leenders: Russen en hun xenofobie.
De “Russische ziel” na 1991Onzekere Russen in een laisser-faire dictatuur
3M4-335Universiteit Utrecht
docenten: Dhr. prof. dr. R. Maier is emeritus hoogleraar en dhr. dr. W.A.W. de Graaf is oud-universitair hoofddocent bij Algemene Sociale Weten-schappen, faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 12, 19, 26 november; 3, 10, 17, (niet 24, niet 31) december; 7, 14 januari 2015 (8).
tijd: Woensdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Wordt nog nader bekend gemaakt.cursusprijs: € 195,-
De toegenomen inkomensongelijkheid in de wereld begint langzamerhand meer aandacht te krijgen, zoals op het Wereld Economisch Forum van 2014 in Davos. Tegelijkertijd wordt de verzorgingsstaat druk vertimmerd. Deze was ooit opgebouwd om burgers te vrij-waren tegen de risico’s van inkomensverlies en hen gelijke toegang tot een aantal basis-voorzieningen te geven. Het lijkt erop dat de ombouw van de verzorgingsstaat meer en meer gericht is op het aanspreken van de burgers
tot het zelf dragen van die risico’s, waardoor meer ongelijkheid in de hand wordt gewerkt.Deze cursus gaat na hoe verzorgingsstaat en gelijkheid zich tot elkaar verhouden, welke processen meespelen in het vormgeven van nieuwe (on)gelijkheden en welke actoren daarbij zijn betrokken. Centraal staat de vraag of de toegenomen ongelijkheid samenvalt met de hervorming van de verzorgings staat sinds de jaren tachtig, en in hoeverre die zelfs ten grondslag ligt aan de crisis van 2008.Daarbij komen ontwikkelingen aan bod als migratie, globalisering, privati-sering van voorzieningen, arbeidsmarkt, kenniseconomie en �nanciële en economische crisis. Op deze manier kan een preciezer beeld ontstaan van de reikwijdte van de verzorgingsstaat in het beperken van ongelijkheden, en van de nieuwe contouren van de toekomstige verzorgingsstaat.
Verzorgingsstaat en ongelijkheid
Grootschalig internationaal onderzoek naar ongelijkheid.
Poetin kust de Patriarch van Moskou ter begroeting.
Deze cursus is het
vierde deel van de geheel
herziene Leergang ‘De
Russische ziel’ en bouwt
voort op de cursus ‘De
Russische ziel’ 1917-1991
uit najaar 2013. De cursus
is ook goed los te volgen.
52 53
docenten: Mw. dr. R. Leenders, Culturele Antropologie, Universiteit Utrecht (cursusleider en docent); mw. prof. dr. D. Siegel, specialisme Russische maffia, Willem Pompe Instituut voor Strafrechts-wetenschappen, Universiteit Utrecht; dhr. H. Smeets, journalist Groene Amsterdammer en NRC-Handelsblad en mw. L. Starink, oud-journalist NRC-Handelsblad, beiden Ruslandspecialist; mw. dr. Ch. Hille, Kaukasus specialist, Politicologie, Universiteit van Amsterdam; dhr. dr. B. Noordenbos, docent Europese Studies en dhr. drs. E. Dirksen, econoom Oost-Europa, beiden Universiteit van Amsterdam.
cursusdata: 17, 24 september; 1, 8, 15, 22, 29 oktober; 5 november 2014 (8).tijd: Woensdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: Victor Pelevin (1993), The Yellow Arrow (digitaal beschikbaar). Kysia
Hekster (2012), De Poetinshow en het Rusland van de Russen. Masha Gessen (1997), Dead Again: The Russian Intelligentsia after communism. S. A. Oushakine (2009), The Patriotism of Despair: Nation, War, and Loss in Russia.
cursusprijs: € 195,-
3M4-334Universiteit UtrechtVierdelige Leergang ‘De Russische ziel’
Overal kun je het in Rusland horen: er is weer stabiliteit en veel mensen voelen zich deel van de middenklasse. Maar politiek en maatschappelijk heeft men nog bar weinig te ver-tellen en de onzekerheid over de toekomst blijft groot. Veel Russen neigen ook daarom naar een ‘harde hand’.Voor ons blijven er vooral veel vragen. Hoe werkt de dage-lijkse machts- en propagandamachine van Poetin eigenlijk? Wat valt er te vertellen over de huidige economie? Is er sprake van verbetering in de Kaukasus? Zijn er positieve maatschap pelijke veranderingen aan de gang? Hoe ver-werken Russen hun Sovjet verleden? Waarom hebben zij
vaak heimwee naar Stalin? Is de corruptie echt zoveel erger geworden? Hoe komt het dat ook goed opgeleide mensen er zo xenofoob zijn? Hoe staat het er tegenwoordig voor met de zo beroemde Russische literatuur? In deze cursus geven wetenschappers en journalisten een gedegen inzicht in de Russen anno 2014.Cursusopzet: Smeets: Rusland na 1991 Starink: Memorial of hoe Rusland omgaat met haar ‘zwarte’ Sovjetgeschiedenis Dirksen: Post-Sovjeteconomie
Leenders: Heimwee naar het socialisme Noordenbos: Actuele Russische literatuur (o.a. Pelevin) Siegel: Waarom zijn Russen zo corrupt? Hille: Hoe staat het met de Kaukasus? Leenders: Russen en hun xenofobie.
De “Russische ziel” na 1991Onzekere Russen in een laisser-faire dictatuur
3M4-335Universiteit Utrecht
docenten: Dhr. prof. dr. R. Maier is emeritus hoogleraar en dhr. dr. W.A.W. de Graaf is oud-universitair hoofddocent bij Algemene Sociale Weten-schappen, faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 12, 19, 26 november; 3, 10, 17, (niet 24, niet 31) december; 7, 14 januari 2015 (8).
tijd: Woensdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Wordt nog nader bekend gemaakt.cursusprijs: € 195,-
De toegenomen inkomensongelijkheid in de wereld begint langzamerhand meer aandacht te krijgen, zoals op het Wereld Economisch Forum van 2014 in Davos. Tegelijkertijd wordt de verzorgingsstaat druk vertimmerd. Deze was ooit opgebouwd om burgers te vrij-waren tegen de risico’s van inkomensverlies en hen gelijke toegang tot een aantal basis-voorzieningen te geven. Het lijkt erop dat de ombouw van de verzorgingsstaat meer en meer gericht is op het aanspreken van de burgers
tot het zelf dragen van die risico’s, waardoor meer ongelijkheid in de hand wordt gewerkt.Deze cursus gaat na hoe verzorgingsstaat en gelijkheid zich tot elkaar verhouden, welke processen meespelen in het vormgeven van nieuwe (on)gelijkheden en welke actoren daarbij zijn betrokken. Centraal staat de vraag of de toegenomen ongelijkheid samenvalt met de hervorming van de verzorgings staat sinds de jaren tachtig, en in hoeverre die zelfs ten grondslag ligt aan de crisis van 2008.Daarbij komen ontwikkelingen aan bod als migratie, globalisering, privati-sering van voorzieningen, arbeidsmarkt, kenniseconomie en �nanciële en economische crisis. Op deze manier kan een preciezer beeld ontstaan van de reikwijdte van de verzorgingsstaat in het beperken van ongelijkheden, en van de nieuwe contouren van de toekomstige verzorgingsstaat.
Verzorgingsstaat en ongelijkheid
Grootschalig internationaal onderzoek naar ongelijkheid.
Poetin kust de Patriarch van Moskou ter begroeting.
Deze cursus is het
vierde deel van de geheel
herziene Leergang ‘De
Russische ziel’ en bouwt
voort op de cursus ‘De
Russische ziel’ 1917-1991
uit najaar 2013. De cursus
is ook goed los te volgen.
54 55
docenten: Dhr. prof. dr. ir. J.A.M. Bleeker is emeritus hoogleraar Ruimte-onderzoek aan de Universiteit Utrecht en oud-directeur van het SRON-Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek; mw. prof. dr. I. Aben is hoogleraar atmosfeeronderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam en senior-onderzoeker bij het SRON-Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek; gastspreker van Universiteit van Amsterdam.
cursusdata: 23, 30 september; 7, 14, 21, 28 oktober; 4, 11, 18, (reserve 25) november 2014 (9).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Het lesmateriaal komt beschikbaar op een door de docent geprepareerde website.cursusprijs: € 220,-
3N4-336Universiteit Utrecht
Het speuren naar de oorsprong en de evolutie van allerlei verschijnselen in de ons omringende kosmos is zo oud als de mensheid zelf. Niettemin wordt daar in het huidige informatie-tijdperk in een razend tempo kennis aan toegevoegd. Deze kennis wordt in belangrijke mate verkregen door waarnemingen vanuit ruimte-voertuigen. Die waarnemingen zijn cruciaal voor het onderzoek naar oorsprong en evolutie van het heelal
en voor het begrijpen van de evolutie van ons aardse ecosysteem.Ook dit jaar vindt een aantal in het oog springende gebeurtenissen plaats, waaronder de ontmoeting van de ruimtesonde Rosetta met de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko. Daar wordt in het najaar een kleine lander op de met 40.000 km/uur voortrazende komeet neergezet. De mensheid maakt dan, letterlijk, contact met het oermateriaal waaruit 4,5 miljard jaar geleden ons zonnestelsel werd gevormd.In deze cursus passeert een aantal onderzoeksthema’s de revue die nu en in de komende tien jaar prominent op de wetenschappelijke agenda staan: het onderzoek naar de eigenschappen van donkere energie en materie; de stand en toekomst van het komeetonderzoek; de rol van zwarte gaten in de kosmische evolutie; het klimaatonderzoek aan de aardse dampkring op planeetschaal, en het onderzoek naar en de bewaking van het aardse ecosysteem.
Kosmische evolutieSpeuren naar de oorsprong van ons bestaan
3N4-337Universiteit Utrecht
docent: Dhr. prof. dr. C.G. Langereis is hoogleraar Geofysica (paleo-magnetisme) en hoofd van het Paleomagnetisch Laboratorium Fort Hoofddijk, departement Aardwetenschappen, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 25 september; 2, 9, 16, 23, 30 oktober 2014 (6).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus worden hand-outs van PowerPointpresentaties
en links & pdf-artikelen op onze website gegeven.cursusprijs: € 150,-
Het kompas kwam rond 1100 AD naar Europa: een magisch instrument waarvan de naald zich altijd naar hetzelfde punt richtte: de verborgen attractie. Ook al begreep men toen nog niet wat een noordpool was. Pas in 1600 ontdekte Gilbert dat de aarde zèlf een grote magneet was.Wat is nu het aardmagneetveld? Waardoor werkt een kompas, hoe
beschermt het ons leven op aarde? En kunnen we er nog meer mee doen? Het aardmagneetveld is in gesteente geregistreerd. De studie van het paleo-magnetisme vertelt ons omtrent de ‘geodynamo’ in de kern van de aarde, en dat de noordpolen van honderden miljoenen jaren geleden het bewijs voor ‘continental drift’ vormden.Opvallend is dat het aardmagneetveld op onregelmatige momenten omkeert: Noordpool wordt Zuidpool. Met deze ‘streepjescode’ (magnetostratigra�e) kunnen we gesteenteseries dateren en een uiterst nauwkeurige tijdschaal maken. Met enige moeite kunnen we ook de intensiteit van het veld bepalen tijdens de vroegste geschiedenis van de aarde, ten tijde van het begin van leven. Aan het einde van de cursus laat een gastdocent zien hoe paleo magnetisme helpt de oudste geschiedenis van de mensachtigen te achterhalen. We brengen dan ook een bezoek aan het Paleomagnetisch Laboratorium in Fort Hoofddijk, in de Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht.
De verborgen attractie van de AardeWat is aardmagnetisme en hoe werkt het precies?
Monitoring van het geomagnetische veld ging vroeger met een kompas.Animatie van de landing van
Philae, de komeetlander van Rosetta.
Deze cursus is een
actualisering van de
cursus ‘Kosmische
evolutie: het beeld van-
uit de ruimte, speuren
naar de oorsprong’ uit
najaar 2013.
54 55
docenten: Dhr. prof. dr. ir. J.A.M. Bleeker is emeritus hoogleraar Ruimte-onderzoek aan de Universiteit Utrecht en oud-directeur van het SRON-Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek; mw. prof. dr. I. Aben is hoogleraar atmosfeeronderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam en senior-onderzoeker bij het SRON-Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek; gastspreker van Universiteit van Amsterdam.
cursusdata: 23, 30 september; 7, 14, 21, 28 oktober; 4, 11, 18, (reserve 25) november 2014 (9).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Het lesmateriaal komt beschikbaar op een door de docent geprepareerde website.cursusprijs: € 220,-
3N4-336Universiteit Utrecht
Het speuren naar de oorsprong en de evolutie van allerlei verschijnselen in de ons omringende kosmos is zo oud als de mensheid zelf. Niettemin wordt daar in het huidige informatie-tijdperk in een razend tempo kennis aan toegevoegd. Deze kennis wordt in belangrijke mate verkregen door waarnemingen vanuit ruimte-voertuigen. Die waarnemingen zijn cruciaal voor het onderzoek naar oorsprong en evolutie van het heelal
en voor het begrijpen van de evolutie van ons aardse ecosysteem.Ook dit jaar vindt een aantal in het oog springende gebeurtenissen plaats, waaronder de ontmoeting van de ruimtesonde Rosetta met de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko. Daar wordt in het najaar een kleine lander op de met 40.000 km/uur voortrazende komeet neergezet. De mensheid maakt dan, letterlijk, contact met het oermateriaal waaruit 4,5 miljard jaar geleden ons zonnestelsel werd gevormd.In deze cursus passeert een aantal onderzoeksthema’s de revue die nu en in de komende tien jaar prominent op de wetenschappelijke agenda staan: het onderzoek naar de eigenschappen van donkere energie en materie; de stand en toekomst van het komeetonderzoek; de rol van zwarte gaten in de kosmische evolutie; het klimaatonderzoek aan de aardse dampkring op planeetschaal, en het onderzoek naar en de bewaking van het aardse ecosysteem.
Kosmische evolutieSpeuren naar de oorsprong van ons bestaan
3N4-337Universiteit Utrecht
docent: Dhr. prof. dr. C.G. Langereis is hoogleraar Geofysica (paleo-magnetisme) en hoofd van het Paleomagnetisch Laboratorium Fort Hoofddijk, departement Aardwetenschappen, Universiteit Utrecht.
cursusdata: 25 september; 2, 9, 16, 23, 30 oktober 2014 (6).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus worden hand-outs van PowerPointpresentaties
en links & pdf-artikelen op onze website gegeven.cursusprijs: € 150,-
Het kompas kwam rond 1100 AD naar Europa: een magisch instrument waarvan de naald zich altijd naar hetzelfde punt richtte: de verborgen attractie. Ook al begreep men toen nog niet wat een noordpool was. Pas in 1600 ontdekte Gilbert dat de aarde zèlf een grote magneet was.Wat is nu het aardmagneetveld? Waardoor werkt een kompas, hoe
beschermt het ons leven op aarde? En kunnen we er nog meer mee doen? Het aardmagneetveld is in gesteente geregistreerd. De studie van het paleo-magnetisme vertelt ons omtrent de ‘geodynamo’ in de kern van de aarde, en dat de noordpolen van honderden miljoenen jaren geleden het bewijs voor ‘continental drift’ vormden.Opvallend is dat het aardmagneetveld op onregelmatige momenten omkeert: Noordpool wordt Zuidpool. Met deze ‘streepjescode’ (magnetostratigra�e) kunnen we gesteenteseries dateren en een uiterst nauwkeurige tijdschaal maken. Met enige moeite kunnen we ook de intensiteit van het veld bepalen tijdens de vroegste geschiedenis van de aarde, ten tijde van het begin van leven. Aan het einde van de cursus laat een gastdocent zien hoe paleo magnetisme helpt de oudste geschiedenis van de mensachtigen te achterhalen. We brengen dan ook een bezoek aan het Paleomagnetisch Laboratorium in Fort Hoofddijk, in de Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht.
De verborgen attractie van de AardeWat is aardmagnetisme en hoe werkt het precies?
Monitoring van het geomagnetische veld ging vroeger met een kompas.Animatie van de landing van
Philae, de komeetlander van Rosetta.
Deze cursus is een
actualisering van de
cursus ‘Kosmische
evolutie: het beeld van-
uit de ruimte, speuren
naar de oorsprong’ uit
najaar 2013.
56 57
docent: Dhr. prof. dr. J. Heise is emeritus hoogleraar astrofysica en werkzaam bij het SRON Instituut voor Ruimtevaartonderzoek van de Universiteit Utrecht.
cursusdata: 26 september; 3, 10 oktober 2014 (3).tijd: Vrijdag 13.15 – 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus worden literatuursuggesties gegevencursusprijs: €75,-
3N4-338Universiteit UtrechtTweedelige Leergang ‘Sterrenkunde’
Het vak kosmologie ontwikkelt zich snel. In drie colleges praten we u bij over de nieuwste ontdekkingen, bijvoorbeeld over de volgende onderwerpen: Om het heelal voldoende bij elkaar te houden heeft men de extra aantrekkingskracht nodig van onzichtbare materie, “Donkere Materie” genoemd. Is dat nog steeds nodig en waarom dan wel? Is het inmiddels ontdekt? Wat zijn de nieuwste bewijzen voor donkere materie?Het ijle gas na de oerknal zou theoretisch een “Kosmisch Web” moeten vormen. De materie hierin heeft een draderige structuur, omgeven door lege holtes. Zien we dat ook? De observaties in 2014 bewijzen het. Hoe inhomogeen is het heelal dan? Dat is van cruciaal belang voor het juiste heelalmodel.Is Donkere Energie nog steeds nodig om het heelal een versnelde uitdijing te geven? Hoe zit dat precies en wat zijn de alternatieve mogelijkheden?Het heelal schudt op haar grondvesten. Het is de ruimte zelf die kan trillen waardoor de aarde meetrilt. Grote aardse observatoria met uiterst gevoelige seismometers zoeken naar minieme bevingen van de aarde, die het eerste rechtstreekse bewijs moeten leveren voor het bestaan van zogenaamde zwaarte krachtsgolven. Wat is de status daar-van? Is er eindelijk iets gevonden? Wat betekent het als we niets vinden?
Het laatste nieuws uit de kosmos
3N4-339Universiteit Utrecht
docent: Dhr. dr. G. Koekoek is gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam op sterbewegingen bij zwarte gaten en docent Natuurkunde aan HOVO-instellingen, de Universiteit van Leiden en op een middelbare school in Amsterdam Zuid.
voorkennis: Wis- en natuurkunde op VWO-eindexamenniveau.cursusdata: 6, 13, 20, 27 november; 4, (niet 11), 18 december 2014 (6).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Syllabus: G. Koekoek, Introductie in de Speciale Relativiteitstheorie. Bij aanvang van
het eerste college voor € 5,- verkrijgbaar.cursusprijs: € 150,-
Van oudsher hebben de grootste denkers uit de geschiedenis zich beziggehouden met de aard van tijd en ruimte. Over één ding zijn velen het altijd eens geweest: tijd en ruimte zijn geheel onaf hankelijke concepten en ze zijn onveranderlijk en eeuwig. Deze heersende opvatting werd in één enkele klap teniet gedaan toen de jonge kantoor-klerk Albert Einstein ten tonele verscheen en in 1905 zijn Speciale Relativiteitstheorie publiceerde. In een serie uiterst ingenieuze gedachte-experimenten toonde hij aan dat tijd en ruimte veranderlijk en dynamisch zijn, en dat zij manifestaties zijn van één enkele ruimtetijd. In Einsteins ruimtetijd blijkt absolute gelijktijdigheid
niet meer te bestaan, kan de tijd worden afgeremd en de ruimte opgerekt, en blijkt er een diep en fundamenteel verband te bestaan tussen massa en energie. In de eeuw sinds Einsteins publicatie zijn alle voorspellingen van de Speciale Relativiteits theorie experimenteel bevestigd. De theorie ligt nu aan de basis van alle moderne natuurkunde.In deze cursus geven we een introductie in de Speciale Relativiteits theorie. Onderwerpen die aan bod komen zijn: opkomst en ondergang van de ether-theorie, de invariantie van de lichtsnelheid, de gedachte-experimenten van Einstein, de Minkowski-ruimtetijd, tijdsvertraging en ruimtekrimp, de tweeling paradox en de experimentele bevestiging van de Speciale Relativiteits theorie.
De Speciale Relativiteitstheorie
Een artist impression van tijddilatatie
Twee botsende clusters van sterrenstelsels, Abell 399 en 401, als bewijs voor de Donkere Materie (gegevens van de Hubble space telescoop)
Deze cursus is Deel II van de Leer-
gang ‘Sterrenkunde’ (voor Deel l zie
p. 25 Zomer academie 2014), maar
kan ook goed los worden gevolgd
56 57
docent: Dhr. prof. dr. J. Heise is emeritus hoogleraar astrofysica en werkzaam bij het SRON Instituut voor Ruimtevaartonderzoek van de Universiteit Utrecht.
cursusdata: 26 september; 3, 10 oktober 2014 (3).tijd: Vrijdag 13.15 – 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus worden literatuursuggesties gegevencursusprijs: €75,-
3N4-338Universiteit UtrechtTweedelige Leergang ‘Sterrenkunde’
Het vak kosmologie ontwikkelt zich snel. In drie colleges praten we u bij over de nieuwste ontdekkingen, bijvoorbeeld over de volgende onderwerpen: Om het heelal voldoende bij elkaar te houden heeft men de extra aantrekkingskracht nodig van onzichtbare materie, “Donkere Materie” genoemd. Is dat nog steeds nodig en waarom dan wel? Is het inmiddels ontdekt? Wat zijn de nieuwste bewijzen voor donkere materie?Het ijle gas na de oerknal zou theoretisch een “Kosmisch Web” moeten vormen. De materie hierin heeft een draderige structuur, omgeven door lege holtes. Zien we dat ook? De observaties in 2014 bewijzen het. Hoe inhomogeen is het heelal dan? Dat is van cruciaal belang voor het juiste heelalmodel.Is Donkere Energie nog steeds nodig om het heelal een versnelde uitdijing te geven? Hoe zit dat precies en wat zijn de alternatieve mogelijkheden?Het heelal schudt op haar grondvesten. Het is de ruimte zelf die kan trillen waardoor de aarde meetrilt. Grote aardse observatoria met uiterst gevoelige seismometers zoeken naar minieme bevingen van de aarde, die het eerste rechtstreekse bewijs moeten leveren voor het bestaan van zogenaamde zwaarte krachtsgolven. Wat is de status daar-van? Is er eindelijk iets gevonden? Wat betekent het als we niets vinden?
Het laatste nieuws uit de kosmos
3N4-339Universiteit Utrecht
docent: Dhr. dr. G. Koekoek is gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam op sterbewegingen bij zwarte gaten en docent Natuurkunde aan HOVO-instellingen, de Universiteit van Leiden en op een middelbare school in Amsterdam Zuid.
voorkennis: Wis- en natuurkunde op VWO-eindexamenniveau.cursusdata: 6, 13, 20, 27 november; 4, (niet 11), 18 december 2014 (6).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Syllabus: G. Koekoek, Introductie in de Speciale Relativiteitstheorie. Bij aanvang van
het eerste college voor € 5,- verkrijgbaar.cursusprijs: € 150,-
Van oudsher hebben de grootste denkers uit de geschiedenis zich beziggehouden met de aard van tijd en ruimte. Over één ding zijn velen het altijd eens geweest: tijd en ruimte zijn geheel onaf hankelijke concepten en ze zijn onveranderlijk en eeuwig. Deze heersende opvatting werd in één enkele klap teniet gedaan toen de jonge kantoor-klerk Albert Einstein ten tonele verscheen en in 1905 zijn Speciale Relativiteitstheorie publiceerde. In een serie uiterst ingenieuze gedachte-experimenten toonde hij aan dat tijd en ruimte veranderlijk en dynamisch zijn, en dat zij manifestaties zijn van één enkele ruimtetijd. In Einsteins ruimtetijd blijkt absolute gelijktijdigheid
niet meer te bestaan, kan de tijd worden afgeremd en de ruimte opgerekt, en blijkt er een diep en fundamenteel verband te bestaan tussen massa en energie. In de eeuw sinds Einsteins publicatie zijn alle voorspellingen van de Speciale Relativiteits theorie experimenteel bevestigd. De theorie ligt nu aan de basis van alle moderne natuurkunde.In deze cursus geven we een introductie in de Speciale Relativiteits theorie. Onderwerpen die aan bod komen zijn: opkomst en ondergang van de ether-theorie, de invariantie van de lichtsnelheid, de gedachte-experimenten van Einstein, de Minkowski-ruimtetijd, tijdsvertraging en ruimtekrimp, de tweeling paradox en de experimentele bevestiging van de Speciale Relativiteits theorie.
De Speciale Relativiteitstheorie
Een artist impression van tijddilatatie
Twee botsende clusters van sterrenstelsels, Abell 399 en 401, als bewijs voor de Donkere Materie (gegevens van de Hubble space telescoop)
Deze cursus is Deel II van de Leer-
gang ‘Sterrenkunde’ (voor Deel l zie
p. 25 Zomer academie 2014), maar
kan ook goed los worden gevolgd
58 59
docent: Dhr. prof. dr. W.E.A. van Beek is hoogleraar Antropologie van de Religie, Universiteit van Tilburg en senior onderzoeker bij het Afrika Studiecentrum, Universiteit Leiden.
cursusdata: 7, 14, 21, 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november 2014 (8).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Voor deze cursus stelt de docent een reader samen die ter plaatse
tegen kostprijs verkrijgbaar is. cursusprijs: € 195,-
3R4-340Universiteit Utrecht
Religie bedrijf je in je ‘zondagse goed’, ver-kleed, gekostumeerd. Waarom eigenlijk? Religieuze functio narissen dragen vreemde kledij: oud, vorstelijk of verwijzend naar de andere sekse. In de rituele sfeer vermomt de religie zich. Nergens is dat sterker dan bij het gebruik van maskers, de ultieme vermomming: wie een masker opzet ziet er niet alleen anders uit, zoals bij kostumering, maar men wordt een ander. Die ‘ander’ is meestal niet of weinig menselijk: een dier, een geest of een vreemdeling. En met die maskers worden de specta culairste rituelen die de antropologie kent opgevoerd.
Maskers vinden we in tal van religies op alle continenten, maar ze vormen praktisch het icoon van inheemse Afrikaanse religies. Deze cursus gaat in op de maskerades in lokale religies, met voorbeelden uit Europa, Azië, Melanesië en vooral Afrika. Wat betekenen die maskers? In welke soorten rituelen worden ze gebruikt, en waarom zijn ze daarin zo belangrijk?Maskers zijn natuurlijk ook verzamelaarsitems geworden, topstukken in musea en privécollecties. Kunnen we iets zeggen van hun esthetiek? Hebben die vreemde vormen een speci�eke boodschap? Vermomming is breder dan religie, en aan het eind van de cursus proberen we te komen tot een theoretische beschouwing over de menselijke neiging zich grondig te verbergen.
Maskers en maskeradesReligie in vermomming
Een maskerritueel bij de Dogon van Mali (foto van de docent)
docent: Dhr. prof. dr. R.A. te Velde is universitair docent Wijsbegeerte aan de Faculteit Katholieke Theologie UvT en bijzonder hoogleraar Stichting Thomas More aan de Faculteit Geesteswetenschappen UvA.
cursusdata: 22, 29 september; 6, 13 (niet 20), 27 oktober; 3 november 2014 (6).tijd: Maandag 14.00 - 16.30 uur.plaats: Faculteit Katholieke Theologie, Nieuwegracht 65, 3512 LG Utrecht.studiemateriaal: Bij aanvang van de cursus wordt tegen kostprijs een reader beschikbaar gesteld.
Aanbevolen literatuur: Rudi te Velde (red.) (2010), In het spoor van Plato’s Symposium. Eros in de westerse cultuur, Nijmegen: Valkhof Pers.
cursusprijs: € 150,-
5R4-341Universiteit van Tilburg - Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)
Liefde kent vele namen en gezichten. De twee belangrijk-ste gestalten van de liefde in onze westerse traditie heten ‘eros’ en ‘agapè’. Vaak wordt tussen deze
twee een tegenstelling gezien. Eros is dan de zinnelijke en begerende liefde, een liefde die zoekt naar vervulling en bevrediging. Door Plato wordt deze in zijn Symposium bezongen als de hartstochtelijke drijfkracht van het leven en tot grote hoogten gevoerd. Daartegenover zou dan de christelijke liefde staan, de agapè, zoals beschreven in het Nieuwe Testament. Agapè is de naam van de onbaatzuchtige liefde, de naastenliefde, die gericht is op de ander en zichzelf niet zoekt. Maar zijn ze wel zo verschillend van aard, of is er op dieper niveau sprake van verwant-schap? De cursus behandelt de boeiende geschiedenis van beide begrippen. Te beginnen bij Plato volgen we het liefdesspoor bij grote denkers door de eeuwen heen tot in onze tijd. Augustinus, middeleeuwen, mystiek, Luther en paus Benedictus XVI passeren de revue. Zij allen bezingen de macht en de kracht van de liefde. De bijeenkomsten zijn een combinatie van een inleiding door de docent met aansluitend een gezamenlijke lezing van de teksten.
Eros en Agapè: een liefdesgeschiedenis
Titian: Sacred and profane love.
Deze cursus staat
ook open voor
studenten van de
Faculteit Katholieke
Theologie.
58 59
docent: Dhr. prof. dr. W.E.A. van Beek is hoogleraar Antropologie van de Religie, Universiteit van Tilburg en senior onderzoeker bij het Afrika Studiecentrum, Universiteit Leiden.
cursusdata: 7, 14, 21, 28 oktober; 4, 11, 18, 25 november 2014 (8).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Voor deze cursus stelt de docent een reader samen die ter plaatse
tegen kostprijs verkrijgbaar is. cursusprijs: € 195,-
3R4-340Universiteit Utrecht
Religie bedrijf je in je ‘zondagse goed’, ver-kleed, gekostumeerd. Waarom eigenlijk? Religieuze functio narissen dragen vreemde kledij: oud, vorstelijk of verwijzend naar de andere sekse. In de rituele sfeer vermomt de religie zich. Nergens is dat sterker dan bij het gebruik van maskers, de ultieme vermomming: wie een masker opzet ziet er niet alleen anders uit, zoals bij kostumering, maar men wordt een ander. Die ‘ander’ is meestal niet of weinig menselijk: een dier, een geest of een vreemdeling. En met die maskers worden de specta culairste rituelen die de antropologie kent opgevoerd.
Maskers vinden we in tal van religies op alle continenten, maar ze vormen praktisch het icoon van inheemse Afrikaanse religies. Deze cursus gaat in op de maskerades in lokale religies, met voorbeelden uit Europa, Azië, Melanesië en vooral Afrika. Wat betekenen die maskers? In welke soorten rituelen worden ze gebruikt, en waarom zijn ze daarin zo belangrijk?Maskers zijn natuurlijk ook verzamelaarsitems geworden, topstukken in musea en privécollecties. Kunnen we iets zeggen van hun esthetiek? Hebben die vreemde vormen een speci�eke boodschap? Vermomming is breder dan religie, en aan het eind van de cursus proberen we te komen tot een theoretische beschouwing over de menselijke neiging zich grondig te verbergen.
Maskers en maskeradesReligie in vermomming
Een maskerritueel bij de Dogon van Mali (foto van de docent)
docent: Dhr. prof. dr. R.A. te Velde is universitair docent Wijsbegeerte aan de Faculteit Katholieke Theologie UvT en bijzonder hoogleraar Stichting Thomas More aan de Faculteit Geesteswetenschappen UvA.
cursusdata: 22, 29 september; 6, 13 (niet 20), 27 oktober; 3 november 2014 (6).tijd: Maandag 14.00 - 16.30 uur.plaats: Faculteit Katholieke Theologie, Nieuwegracht 65, 3512 LG Utrecht.studiemateriaal: Bij aanvang van de cursus wordt tegen kostprijs een reader beschikbaar gesteld.
Aanbevolen literatuur: Rudi te Velde (red.) (2010), In het spoor van Plato’s Symposium. Eros in de westerse cultuur, Nijmegen: Valkhof Pers.
cursusprijs: € 150,-
5R4-341Universiteit van Tilburg - Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)
Liefde kent vele namen en gezichten. De twee belangrijk-ste gestalten van de liefde in onze westerse traditie heten ‘eros’ en ‘agapè’. Vaak wordt tussen deze
twee een tegenstelling gezien. Eros is dan de zinnelijke en begerende liefde, een liefde die zoekt naar vervulling en bevrediging. Door Plato wordt deze in zijn Symposium bezongen als de hartstochtelijke drijfkracht van het leven en tot grote hoogten gevoerd. Daartegenover zou dan de christelijke liefde staan, de agapè, zoals beschreven in het Nieuwe Testament. Agapè is de naam van de onbaatzuchtige liefde, de naastenliefde, die gericht is op de ander en zichzelf niet zoekt. Maar zijn ze wel zo verschillend van aard, of is er op dieper niveau sprake van verwant-schap? De cursus behandelt de boeiende geschiedenis van beide begrippen. Te beginnen bij Plato volgen we het liefdesspoor bij grote denkers door de eeuwen heen tot in onze tijd. Augustinus, middeleeuwen, mystiek, Luther en paus Benedictus XVI passeren de revue. Zij allen bezingen de macht en de kracht van de liefde. De bijeenkomsten zijn een combinatie van een inleiding door de docent met aansluitend een gezamenlijke lezing van de teksten.
Eros en Agapè: een liefdesgeschiedenis
Titian: Sacred and profane love.
Deze cursus staat
ook open voor
studenten van de
Faculteit Katholieke
Theologie.
60 61
5R4-342Universiteit van Tilburg - Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)
docent: Dhr. dr. T. Salemink is oud-docent Moderne Kerkgeschiedenis aan de Faculteit Katholieke Theologie. Dhr. dr. F. G. Bosman verdedigde in het voorjaar van 2014 een proefschrift over de klanktheologie van Hugo Ball aan de Universiteit van Tilburg. Samen redigeerden zij het boek Avant Garde en religie. Over het spirituele in de moderne kunst. 1905-1955 (Van Gruting, 2009).
voorkennis: Enige kennis van de Duitse taal is aanbevelenswaardig maar niet strikt noodzakelijk.cursusdata: 2, 9, 16 (niet 23), 30 oktober; 6 november 2014 (5).tijd: Donderdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Faculteit Katholieke Theologie, Nieuwegracht 65, 3512 LG Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de colleges worden tekstfragmenten en werkvertalingen uitgereikt.cursusprijs: € 125,-
Op 23 juni 1917 trad de Duitse dadaïst Hugo Ball (1886-1927) op in Zürich. Gekleed in een paarse mantel en met een papieren toeter op zijn hoofd sprak hij het klankgedicht gadji beri bimba uit. Het gedicht zou hem wereldberoemd maken: louter ritme en klank, geen betekenissen meer in de gewone zin van het woord. ‘gadji beri bimba glandridi laula lonni cadori…’ De Nederlandse dichters Paul van Ostaijen en Lucebert zagen in hem hun grote voorbeeld.Niet lang daarna nam Ball radicaal afscheid van zijn dadaïstische vrienden om zich geheel te storten op het rooms-katholicisme; het geloof van zijn kinderjaren dat hij hervonden had tijdens het uitspreken van zijn klankgedicht gadji. Voor zijn oude vrienden voelde deze stap als verraad aan de anarchistische idealen van Dada. Maar ook in de Catholica was Ball niet echt welkom: ze bleven hem een vreemde kunstenmaker vinden, hoezeer het hem ook ernst was met zijn reconversio.
Tijdens de bijeenkomsten wordt het leven en werk van deze kunstenaar, opererend op het snijvlak tussen Dada en Catholica, gepresenteerd in al z’n facetten: als dichter, toneelschrijver, romancier, pam�ettist, essayist en (auto)biograaf. Verschillende teksten van Ball verschijnen daarbij voor het eerst in Nederlandse vertaling.
Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’Het klankgedicht: louter ritme en klank
Deze cursus staat ook open
voor studenten van de Faculteit
Katholieke Theologie.
Hugo Ball in vol ornaat tijdens een soiree van Cabaret Voltaire (circa 1917).
1W4-343Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. dr. H.G. Schipper is docent Filosofie en bestuurder in het hoger beroepsonderwijs. Als redacteur en auteur is hij werkzaam voor de tijdschriften Hermeneus en Tijdschrift Filosofie.
cursusdata: 11, 18, 25 november; 2, 9, 16 december 2014 (6).tijd: Dinsdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Tegen kostprijs wordt een reader verstrekt.cursusprijs: € 150.-
Mythologische verhalen verscha�en ons een ander beeld van de wereld dan de wetenschap. Met symbolen organiseren wij onze ervaringen, aldus de joods-Duitse �losoof Ernst Cassirer (1874-1945). Zijn kijk op mythen en symbolen vormt het uitgangspunt van deze cursus, waarin �loso�e ver bonden wordt met culturele ontwik-kelingen in Wenen en München in de eerste decennia van de twintigste eeuw.In deze twee belangrijke cultuur centra werd op verschillende wijze vorm gegeven aan Europese mythen. Terwijl Wenen een thuishaven was voor de late Romantiek, was München een broedplaats voor modernistische stromingen als het Expressionisme en het Constructivisme.
Zo zullen we aandacht besteden aan de kunstenaars Franz Marc, Wassily Kandinsky en Walter Gropius.Ook de literatuur zal ter sprake komen. Griekse mythen als die van Elektra, Ariadne en Helena vonden hun weg naar het theater en de opera (o.a. van Richard Strauss). Ook andere fundamentele Europese mythen zullen wij behandelen. Zoals die van Faust, naar wie ¦omas Mann (1875-1955) zijn beroemde cultuurhistorische roman Doctor Faustus vernoemde. Tenslotte mag in dit gedenkjaar de Eerste Wereldoorlog niet onbesproken blijven. Deze had immers een immense invloed op de denkers en kunstenaars van de periode waarin wij ons verdiepen. Zo kan een rijk geschakeerd beeld ontstaan van deze veelbewogen tijd.
Mythen als vensters op de werkelijkheidWenen en München in het begin van de twintigste eeuw
Wassily Kandinsky, Improvisatie. Gorge, 1914. Lenbachhaus, München.
60 61
5R4-342Universiteit van Tilburg - Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)
docent: Dhr. dr. T. Salemink is oud-docent Moderne Kerkgeschiedenis aan de Faculteit Katholieke Theologie. Dhr. dr. F. G. Bosman verdedigde in het voorjaar van 2014 een proefschrift over de klanktheologie van Hugo Ball aan de Universiteit van Tilburg. Samen redigeerden zij het boek Avant Garde en religie. Over het spirituele in de moderne kunst. 1905-1955 (Van Gruting, 2009).
voorkennis: Enige kennis van de Duitse taal is aanbevelenswaardig maar niet strikt noodzakelijk.cursusdata: 2, 9, 16 (niet 23), 30 oktober; 6 november 2014 (5).tijd: Donderdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Faculteit Katholieke Theologie, Nieuwegracht 65, 3512 LG Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de colleges worden tekstfragmenten en werkvertalingen uitgereikt.cursusprijs: € 125,-
Op 23 juni 1917 trad de Duitse dadaïst Hugo Ball (1886-1927) op in Zürich. Gekleed in een paarse mantel en met een papieren toeter op zijn hoofd sprak hij het klankgedicht gadji beri bimba uit. Het gedicht zou hem wereldberoemd maken: louter ritme en klank, geen betekenissen meer in de gewone zin van het woord. ‘gadji beri bimba glandridi laula lonni cadori…’ De Nederlandse dichters Paul van Ostaijen en Lucebert zagen in hem hun grote voorbeeld.Niet lang daarna nam Ball radicaal afscheid van zijn dadaïstische vrienden om zich geheel te storten op het rooms-katholicisme; het geloof van zijn kinderjaren dat hij hervonden had tijdens het uitspreken van zijn klankgedicht gadji. Voor zijn oude vrienden voelde deze stap als verraad aan de anarchistische idealen van Dada. Maar ook in de Catholica was Ball niet echt welkom: ze bleven hem een vreemde kunstenmaker vinden, hoezeer het hem ook ernst was met zijn reconversio.
Tijdens de bijeenkomsten wordt het leven en werk van deze kunstenaar, opererend op het snijvlak tussen Dada en Catholica, gepresenteerd in al z’n facetten: als dichter, toneelschrijver, romancier, pam�ettist, essayist en (auto)biograaf. Verschillende teksten van Ball verschijnen daarbij voor het eerst in Nederlandse vertaling.
Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’Het klankgedicht: louter ritme en klank
Deze cursus staat ook open
voor studenten van de Faculteit
Katholieke Theologie.
Hugo Ball in vol ornaat tijdens een soiree van Cabaret Voltaire (circa 1917).
1W4-343Hogeschool Utrecht
docent: Dhr. dr. H.G. Schipper is docent Filosofie en bestuurder in het hoger beroepsonderwijs. Als redacteur en auteur is hij werkzaam voor de tijdschriften Hermeneus en Tijdschrift Filosofie.
cursusdata: 11, 18, 25 november; 2, 9, 16 december 2014 (6).tijd: Dinsdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht, De Uithof.studiemateriaal: Tegen kostprijs wordt een reader verstrekt.cursusprijs: € 150.-
Mythologische verhalen verscha�en ons een ander beeld van de wereld dan de wetenschap. Met symbolen organiseren wij onze ervaringen, aldus de joods-Duitse �losoof Ernst Cassirer (1874-1945). Zijn kijk op mythen en symbolen vormt het uitgangspunt van deze cursus, waarin �loso�e ver bonden wordt met culturele ontwik-kelingen in Wenen en München in de eerste decennia van de twintigste eeuw.In deze twee belangrijke cultuur centra werd op verschillende wijze vorm gegeven aan Europese mythen. Terwijl Wenen een thuishaven was voor de late Romantiek, was München een broedplaats voor modernistische stromingen als het Expressionisme en het Constructivisme.
Zo zullen we aandacht besteden aan de kunstenaars Franz Marc, Wassily Kandinsky en Walter Gropius.Ook de literatuur zal ter sprake komen. Griekse mythen als die van Elektra, Ariadne en Helena vonden hun weg naar het theater en de opera (o.a. van Richard Strauss). Ook andere fundamentele Europese mythen zullen wij behandelen. Zoals die van Faust, naar wie ¦omas Mann (1875-1955) zijn beroemde cultuurhistorische roman Doctor Faustus vernoemde. Tenslotte mag in dit gedenkjaar de Eerste Wereldoorlog niet onbesproken blijven. Deze had immers een immense invloed op de denkers en kunstenaars van de periode waarin wij ons verdiepen. Zo kan een rijk geschakeerd beeld ontstaan van deze veelbewogen tijd.
Mythen als vensters op de werkelijkheidWenen en München in het begin van de twintigste eeuw
Wassily Kandinsky, Improvisatie. Gorge, 1914. Lenbachhaus, München.
62 63
docent: Dhr. drs. E. Brinckmann studeerde Rechten en Filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij is als docent Arbeids- en Organisatie filosofie verbonden geweest aan Hogeschool de Horst, de Academie voor Architectuur en Stedenbouw, Tilburg en als gastdocent aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij werkt in land-schapsprojecten voor Wageningen Universiteit/PRI en is mede-beheerder van landgoed het Lankheet in Twente.
cursusdata: 26 september; 3, 10, 17 oktober 2014 (4).tijd: College: vrijdag 26 september, 10.00 - 12.00 uur op de Hogeschool Utrecht-
Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort. Wandelingen: vrijdag 3, 10 en 17 oktober, 10.00 - ca.16.00 uur. We reizen gezamenlijk: per trein naar gemakkelijk bereikbare locaties en per auto naar andere locaties, af te spreken op de start-bijeenkomst. Benodigdheden: wandelschoenen, wandel/regenkleding, dagrugzak en eigen proviand. Routes: wisselend terrein, afstanden ca. 10 km.
plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Wandelboek over landschapsfilosofie, KNNV, in voorbereiding, Eric Brinckmann.cursusprijs: € 175,-
2W4-344Hogeschool Utrecht-AmersfoortTweedelige leergang ‘Filosoferen en wandelen’
In deze vervolgcursus gaan we in alle delen van Nederland op zoek naar de verschillende manieren waarop in het ver-leden over het landschap is nagedacht. Op de stuwwal van Nijmegen zien we hoe Romeinen voor het eerst ‘high tech’ instrumenten tussen mens en landschap plaatsten en radicale ingrepen pleegden. Op weg in de trein of wandelend (en pau-zerend) praten we over epicuristen en stoïcijnen die de relatie met de natuur wilden herstellen. In Groningen bewonderen we de oudste stenen kerkjes van ons land, waar ‘binnen’ en ‘buiten’ voor het eerst systematisch werden gescheiden.
Ook volgen we de wandelroutes van de Franciscanen, die zich onderscheidden in hun relatie met de natuur. We wandelen langs de IJssel waar de Moderne Devotie tot bloei kwam. We bezoeken de tuin van Christiaan Huygens en populaire locaties van de Hollandse landschapsschilderkunst. Via de stadswal-len van Utrecht belanden we in de Romantiek: de kentering van landschapsbe-leving, een periode waarin we volgens sommigen nog steeds verkeren. Daarbij staan de beroemde Wodanseiken bij Wolfheze op het programma en toetsen we eigentijdse romantiek aan enkele bekende natuurmonumenten.Filosofen die aan bod komen: Epicurus, Marcus Aurelius, Ockham, Cusanus, Spinoza, Kant, Nietzsche, Benjamin, Heidegger, Plessner, Barthes, Foucault, Deleuze, Guattari, Sloterdijk.
Filosoferen en wandelen - deel 1
2W4-345Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Tweedelige Leergang Filosofie Levenswijsheid en levenskunst
docent: Dhr. drs. A. Ziegelaar is docent Filosofie aan de Hogeschool InHolland en HOVO Leiden en Amsterdam. Verder voert hij een filosofische praktijk die groepsgesprekken, cursussen en lezingen aanbiedt. Zijn aanpak tijdens colleges is ‘horizontaal’: naast de heldere uiteenzetting staat hij open voor interactie met de cursisten. (www.arnoldziegelaar.nl).
voorkennis: Niet nodig, al is het handig om deel 1 gevolgd te hebben.cursusdata: 26 september; 3, 10, 17 oktober 2014 (4).tijd: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een syllabus aangeboden.cursusprijs: € 100,-
Filoso�e betekent letterlijk: liefde voor wijs-heid. Filoso�e wordt gevoed door levens-ervaringen, maar omgekeerd heeft zij betekenis voor het leven. Zij opent nieuwe gezichtspunten of brengt verdieping aan in bestaande. Er is een rijke traditie die zich bezint op de vraag hoe levenswijsheid en levensgeluk naderbij gebracht kunnen worden.Het eerste deel van deze cursus behandelt de denkers van de klassieke oudheid, in het tweede deel bespreken we thema’s vanuit de moderne �loso�e. Aan de orde komen
vragen als: wat is levenswijsheid? Wat houdt het goede leven in? Hoe kunnen we levenskunst beoefenen? Uitgangspunt is dat menselijk leven streven naar ‘verwerkelijking’ is. Onze gedachten en opvattingen kunnen ons daarbij helpen of juist belemmeren. In de cursus kijken we naar manieren van denken die ons kunnen helpen bij het beoefenen van levenskunst en het vinden van levens-wijsheid. We bespreken een aantal moderne denkers, zoals Kant, Nietzsche en Heidegger. Aan de hand van opgedane inzichten zullen we onze eigen levens-wijsheid expliciteren en verdiepen.
Inhoud colleges: Authenticiteit en moraliteit: Kant en Nietzsche over een hedendaags dilemma. Authenticiteit en eindigheid: sterfelijkheid als stimulans (Heidegger). Deelnemen en buitenstaan: over gemeenschap en eenzaam heid. Voorval en ogenblik: de hoogste bestemming als ervaring.
Levenswijsheid en levenskunst - deel 2
De filosoof Diogenes van Sinope met lantaarn en ton.
Katwijk aan Zee, het westelijke uiteinde van de Romeinse limes.
Deze cursus is deel
2 van een twee-
delige leergang.
Het eerste deel
bestaat uit acht
colleges en het
tweede deel uit vier.
Deze cursus kan
ook los van deel 1
gevolgd worden.
62 63
docent: Dhr. drs. E. Brinckmann studeerde Rechten en Filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij is als docent Arbeids- en Organisatie filosofie verbonden geweest aan Hogeschool de Horst, de Academie voor Architectuur en Stedenbouw, Tilburg en als gastdocent aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij werkt in land-schapsprojecten voor Wageningen Universiteit/PRI en is mede-beheerder van landgoed het Lankheet in Twente.
cursusdata: 26 september; 3, 10, 17 oktober 2014 (4).tijd: College: vrijdag 26 september, 10.00 - 12.00 uur op de Hogeschool Utrecht-
Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort. Wandelingen: vrijdag 3, 10 en 17 oktober, 10.00 - ca.16.00 uur. We reizen gezamenlijk: per trein naar gemakkelijk bereikbare locaties en per auto naar andere locaties, af te spreken op de start-bijeenkomst. Benodigdheden: wandelschoenen, wandel/regenkleding, dagrugzak en eigen proviand. Routes: wisselend terrein, afstanden ca. 10 km.
plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Wandelboek over landschapsfilosofie, KNNV, in voorbereiding, Eric Brinckmann.cursusprijs: € 175,-
2W4-344Hogeschool Utrecht-AmersfoortTweedelige leergang ‘Filosoferen en wandelen’
In deze vervolgcursus gaan we in alle delen van Nederland op zoek naar de verschillende manieren waarop in het ver-leden over het landschap is nagedacht. Op de stuwwal van Nijmegen zien we hoe Romeinen voor het eerst ‘high tech’ instrumenten tussen mens en landschap plaatsten en radicale ingrepen pleegden. Op weg in de trein of wandelend (en pau-zerend) praten we over epicuristen en stoïcijnen die de relatie met de natuur wilden herstellen. In Groningen bewonderen we de oudste stenen kerkjes van ons land, waar ‘binnen’ en ‘buiten’ voor het eerst systematisch werden gescheiden.
Ook volgen we de wandelroutes van de Franciscanen, die zich onderscheidden in hun relatie met de natuur. We wandelen langs de IJssel waar de Moderne Devotie tot bloei kwam. We bezoeken de tuin van Christiaan Huygens en populaire locaties van de Hollandse landschapsschilderkunst. Via de stadswal-len van Utrecht belanden we in de Romantiek: de kentering van landschapsbe-leving, een periode waarin we volgens sommigen nog steeds verkeren. Daarbij staan de beroemde Wodanseiken bij Wolfheze op het programma en toetsen we eigentijdse romantiek aan enkele bekende natuurmonumenten.Filosofen die aan bod komen: Epicurus, Marcus Aurelius, Ockham, Cusanus, Spinoza, Kant, Nietzsche, Benjamin, Heidegger, Plessner, Barthes, Foucault, Deleuze, Guattari, Sloterdijk.
Filosoferen en wandelen - deel 1
2W4-345Hogeschool Utrecht-Amersfoort
Tweedelige Leergang Filosofie Levenswijsheid en levenskunst
docent: Dhr. drs. A. Ziegelaar is docent Filosofie aan de Hogeschool InHolland en HOVO Leiden en Amsterdam. Verder voert hij een filosofische praktijk die groepsgesprekken, cursussen en lezingen aanbiedt. Zijn aanpak tijdens colleges is ‘horizontaal’: naast de heldere uiteenzetting staat hij open voor interactie met de cursisten. (www.arnoldziegelaar.nl).
voorkennis: Niet nodig, al is het handig om deel 1 gevolgd te hebben.cursusdata: 26 september; 3, 10, 17 oktober 2014 (4).tijd: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een syllabus aangeboden.cursusprijs: € 100,-
Filoso�e betekent letterlijk: liefde voor wijs-heid. Filoso�e wordt gevoed door levens-ervaringen, maar omgekeerd heeft zij betekenis voor het leven. Zij opent nieuwe gezichtspunten of brengt verdieping aan in bestaande. Er is een rijke traditie die zich bezint op de vraag hoe levenswijsheid en levensgeluk naderbij gebracht kunnen worden.Het eerste deel van deze cursus behandelt de denkers van de klassieke oudheid, in het tweede deel bespreken we thema’s vanuit de moderne �loso�e. Aan de orde komen
vragen als: wat is levenswijsheid? Wat houdt het goede leven in? Hoe kunnen we levenskunst beoefenen? Uitgangspunt is dat menselijk leven streven naar ‘verwerkelijking’ is. Onze gedachten en opvattingen kunnen ons daarbij helpen of juist belemmeren. In de cursus kijken we naar manieren van denken die ons kunnen helpen bij het beoefenen van levenskunst en het vinden van levens-wijsheid. We bespreken een aantal moderne denkers, zoals Kant, Nietzsche en Heidegger. Aan de hand van opgedane inzichten zullen we onze eigen levens-wijsheid expliciteren en verdiepen.
Inhoud colleges: Authenticiteit en moraliteit: Kant en Nietzsche over een hedendaags dilemma. Authenticiteit en eindigheid: sterfelijkheid als stimulans (Heidegger). Deelnemen en buitenstaan: over gemeenschap en eenzaam heid. Voorval en ogenblik: de hoogste bestemming als ervaring.
Levenswijsheid en levenskunst - deel 2
De filosoof Diogenes van Sinope met lantaarn en ton.
Katwijk aan Zee, het westelijke uiteinde van de Romeinse limes.
Deze cursus is deel
2 van een twee-
delige leergang.
Het eerste deel
bestaat uit acht
colleges en het
tweede deel uit vier.
Deze cursus kan
ook los van deel 1
gevolgd worden.
64 65
docenten: Dhr. dr. J. Scheren is neerlandicus en filosoof; mw. dr. F. Jara Gomez is als docente en onderzoeker verbonden aan de vakgroep Culturele Antropologie, Universiteit Utrecht. Beide docenten hebben reeds diverse Spinozacursussen verzorgd.
voorkennis: Enige voorkennis van Spinoza’s werk is welkom.cursusdata: 24 september; 1, 8, 15, (niet 22), 29 oktober; 5, 12, 19, 26
november; 3 december 2014 (10).tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: University College, Dining Hall-Lounge, Maupertuusplein 1,
3584 EE Utrecht.studiemateriaal: Een editie van de Ethica van Spinoza. We reiken aan het begin
van de cursus een syllabus uit en tijdens de colleges wordt nog meer materiaal verstrekt.
cursusprijs: € 245,-
3W4-346Universiteit van UtrechtVijfdelige Leergang ‘De Ethica van Spinoza’
In deel IV van de Ethica stelt Spinoza zich de span-nende vraag wat goed en kwaad nu eigenlijk voor ons mensen betekenen. Maakt elk mens voor zichzelf uit wat goed en kwaad inhouden, of gaat het om onder-scheidingen die ook minder individualistisch benaderd kunnen worden? Het kwaad ontstaat in ieder geval wanneer de mensen door hun passies worden beheerst. En deze passies ontstaan als de omringende wereld de mensen overkómt in plaats van dat zij actief in de wereld kunnen ingrij-pen. Maar, zegt Spinoza, hoezeer mensen doorgaans ook het slachto�er zijn van hun eigen passies, het kan ook anders, en wel door toedoen van hun rationaliteit. Mensen zijn gepassioneerd én rationeel. Volgens Spinoza zullen zij nooit óf alleen gepassioneerd zijn óf
alleen rationeel. Daarin is hij realistisch. We kunnen daarom zeggen dat dit deel van de Ethica, met de titel ‘De menselijke slavernij, met andere woorden de krachten van de hartstochten’, ook aangeeft tot op welke hoogte wij in vrijheid kunnen leven.Deze cursus is het vierde deel van de Leergang De Ethica van Spinoza. Daarom vatten we in de eerste twee colleges speciaal voor de nieuwkomers de voorafgaande delen van de Ethica nog een keer samen.
Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica Deel IV Hoe kan de Ethica een verrijking van ons leven vormen?
3W4-347Universiteit Utrecht
Vierdelige Leergang ‘Geschiedenis van de filosofie’
docenten: Dhr. prof. dr. P.G. Ziche (tevens cursusleider); dhr. dr. C. Ierna en dhr. dr. E-O. Onnasch, Filosofie en Religiewetenschap; dhr. dr. J. Touber, Geschiedenis en Kunstgeschiedenis. Allen Universiteit Utrecht.
cursusdata: 10, 17, 24 november; 1, 8, 15, (niet 22 en 29) december 2014; 5, 12, 19 januari 2015 (9).
tijd: Maandag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Reader met relevante primaire teksten wordt ter beschikking gesteld. Uitgebreide
informative (géén verplichte literatuur) in Steve Nadler, ed. (2002), A Companion to Early Modern Philosophy. Oxford: Blackwell.
cursusprijs: € 220,-
De vroegmoderne periode (ruwweg: de zeventiende en acht-tiende eeuw) is een tijdperk van grote veranderingen in de �loso�e en de wetenschappen. Het is in deze tijd dat de �losoof als een autonome speler in het intellectuele veld opkomt. De ‘wetenschap-pelijke revolutie’ stelt de verhouding tussen traditionele �loso�e en moderne wetenschap ter discussie. Descartes zoekt nieuwe zekerheden voor �loso�e en wetenschap en vindt deze in het subject; er ontstaat een radicale verlichting die - denk aan Spinoza - traditionele geloofswaarheden tot onderwerp van �loso�sche argumenten maakt. De mens an sich en de mens in de samen-leving worden op verrassende manier tot onderwerp van discussie. In Engeland wordt het menselijke denken consequent vanuit de ervaring gereconstrueerd: zuivere rede, ervaring en geloof raken steeds weer in con�ict.
Deze cursus behandelt, in een thematische opzet en aan de hand van een aan-tal kopstukken uit deze periode, typische vragen en invloedrijke ideeën uit de vroegmoderne wijsbegeerte. Tegelijkertijd wordt benadrukt hoe de �loso�e in deze periode haar verhouding met religie, politiek en wetenschappen opnieuw moest doordenken. De volgende auteurs zullen aan bod komen: Bacon en de wetenschappelijke revolutie, Descartes, Spinoza, Hobbes, Leibniz en Newton. De verlichting: Rousseau, Voltaire, Locke, Berkeley en Hume. Politieke theorie: Montesquieu en anderen.
Filoso�e, wetenschap en geloofThema’s uit de vroegmoderne filosofie
Een allegorie voor wetenschap en verlichting: de titelillustratie van Voltaires Eléments de la philosophie de Newton van 1738
Baruch Spinoza door Franz Wulfhagen (1664)
Deze cursus is deel III van de vierdelige Leergang ‘Geschiedenis van de filosofie’.
De cursus kan ook goed los worden gevolgd.
Deze cursus is het
vierde deel van
de vijfdelige leer-
gang ‘De Ethica
van Spinoza. Deze
cursus kan ook los
worden gevolgd.
64 65
docenten: Dhr. dr. J. Scheren is neerlandicus en filosoof; mw. dr. F. Jara Gomez is als docente en onderzoeker verbonden aan de vakgroep Culturele Antropologie, Universiteit Utrecht. Beide docenten hebben reeds diverse Spinozacursussen verzorgd.
voorkennis: Enige voorkennis van Spinoza’s werk is welkom.cursusdata: 24 september; 1, 8, 15, (niet 22), 29 oktober; 5, 12, 19, 26
november; 3 december 2014 (10).tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: University College, Dining Hall-Lounge, Maupertuusplein 1,
3584 EE Utrecht.studiemateriaal: Een editie van de Ethica van Spinoza. We reiken aan het begin
van de cursus een syllabus uit en tijdens de colleges wordt nog meer materiaal verstrekt.
cursusprijs: € 245,-
3W4-346Universiteit van UtrechtVijfdelige Leergang ‘De Ethica van Spinoza’
In deel IV van de Ethica stelt Spinoza zich de span-nende vraag wat goed en kwaad nu eigenlijk voor ons mensen betekenen. Maakt elk mens voor zichzelf uit wat goed en kwaad inhouden, of gaat het om onder-scheidingen die ook minder individualistisch benaderd kunnen worden? Het kwaad ontstaat in ieder geval wanneer de mensen door hun passies worden beheerst. En deze passies ontstaan als de omringende wereld de mensen overkómt in plaats van dat zij actief in de wereld kunnen ingrij-pen. Maar, zegt Spinoza, hoezeer mensen doorgaans ook het slachto�er zijn van hun eigen passies, het kan ook anders, en wel door toedoen van hun rationaliteit. Mensen zijn gepassioneerd én rationeel. Volgens Spinoza zullen zij nooit óf alleen gepassioneerd zijn óf
alleen rationeel. Daarin is hij realistisch. We kunnen daarom zeggen dat dit deel van de Ethica, met de titel ‘De menselijke slavernij, met andere woorden de krachten van de hartstochten’, ook aangeeft tot op welke hoogte wij in vrijheid kunnen leven.Deze cursus is het vierde deel van de Leergang De Ethica van Spinoza. Daarom vatten we in de eerste twee colleges speciaal voor de nieuwkomers de voorafgaande delen van de Ethica nog een keer samen.
Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica Deel IV Hoe kan de Ethica een verrijking van ons leven vormen?
3W4-347Universiteit Utrecht
Vierdelige Leergang ‘Geschiedenis van de filosofie’
docenten: Dhr. prof. dr. P.G. Ziche (tevens cursusleider); dhr. dr. C. Ierna en dhr. dr. E-O. Onnasch, Filosofie en Religiewetenschap; dhr. dr. J. Touber, Geschiedenis en Kunstgeschiedenis. Allen Universiteit Utrecht.
cursusdata: 10, 17, 24 november; 1, 8, 15, (niet 22 en 29) december 2014; 5, 12, 19 januari 2015 (9).
tijd: Maandag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Reader met relevante primaire teksten wordt ter beschikking gesteld. Uitgebreide
informative (géén verplichte literatuur) in Steve Nadler, ed. (2002), A Companion to Early Modern Philosophy. Oxford: Blackwell.
cursusprijs: € 220,-
De vroegmoderne periode (ruwweg: de zeventiende en acht-tiende eeuw) is een tijdperk van grote veranderingen in de �loso�e en de wetenschappen. Het is in deze tijd dat de �losoof als een autonome speler in het intellectuele veld opkomt. De ‘wetenschap-pelijke revolutie’ stelt de verhouding tussen traditionele �loso�e en moderne wetenschap ter discussie. Descartes zoekt nieuwe zekerheden voor �loso�e en wetenschap en vindt deze in het subject; er ontstaat een radicale verlichting die - denk aan Spinoza - traditionele geloofswaarheden tot onderwerp van �loso�sche argumenten maakt. De mens an sich en de mens in de samen-leving worden op verrassende manier tot onderwerp van discussie. In Engeland wordt het menselijke denken consequent vanuit de ervaring gereconstrueerd: zuivere rede, ervaring en geloof raken steeds weer in con�ict.
Deze cursus behandelt, in een thematische opzet en aan de hand van een aan-tal kopstukken uit deze periode, typische vragen en invloedrijke ideeën uit de vroegmoderne wijsbegeerte. Tegelijkertijd wordt benadrukt hoe de �loso�e in deze periode haar verhouding met religie, politiek en wetenschappen opnieuw moest doordenken. De volgende auteurs zullen aan bod komen: Bacon en de wetenschappelijke revolutie, Descartes, Spinoza, Hobbes, Leibniz en Newton. De verlichting: Rousseau, Voltaire, Locke, Berkeley en Hume. Politieke theorie: Montesquieu en anderen.
Filoso�e, wetenschap en geloofThema’s uit de vroegmoderne filosofie
Een allegorie voor wetenschap en verlichting: de titelillustratie van Voltaires Eléments de la philosophie de Newton van 1738
Baruch Spinoza door Franz Wulfhagen (1664)
Deze cursus is deel III van de vierdelige Leergang ‘Geschiedenis van de filosofie’.
De cursus kan ook goed los worden gevolgd.
Deze cursus is het
vierde deel van
de vijfdelige leer-
gang ‘De Ethica
van Spinoza. Deze
cursus kan ook los
worden gevolgd.
66 67
In het kader van de HOVO-cursus ‘Kunst na de Tweede Wereldoorlog’ wordt er van 21 t/m 27 maart 2015 een reis georganiseerd naar New York. We bezoeken diverse musea:
Het Museum of Modern Art (MoMA), één van ’s werelds belangrijkste centra voor moderne kunst, met zijn fraaie beeldentuin en werken van Frida Kahlo, Brancusi,
Roy Liechtenstein, Jackson Pollock, Jasper Johns, Matisse en Picasso. Na het bezoek staan we stil bij de architectonische juweeltjes in Midtown Manhattan.
Het Guggenheim Museum, gebouwd door de beroemde architect Frank Lloyd Wright. �e Metropolitan Museum of Art.
Tijdens een wandeltocht door de wijk Harlem bezoeken we de kerken waar de gospelmuziek ten gehore wordt gebracht. We genieten van een cruise bij maanlicht en varen langs de highlights van New York: het Vrijheidsbeeld, Manhattan, Ellis Island en �e United Nations.We overnachten in het zeer gunstig gelegen Washington Square Hotel in Greenwich Village: vlakbij de metro, ongeveer 1,5 km van Chinatown, Little Italy en Madison Square Garden.
Heeft u belangstelling voor deelname aan deze reis? Geeft u zich dan vóór 1 november op, i.v.m. tickets en hotelreservering. Ook zonder deelname aan bovengenoemde cursus kunt u zich inschrijven, al hebben cursisten voorrang bij deze unieke kunstreis.
Kunst in New York
2S5-105Hogeschool Utrecht-Amersfoort
7-DAAGSE REIS NAAR NEW YORK
reisbegeleider: Begeleiding: mw. drs. L. le Blanc (www.lisetteleblanc.nl) in samenwerking met HOVO en Sophus Travel.
reisdata: 21 tot en met 27 maart 2015 (7 dagen)aantal deelnemers: Minimaal 15, maximaal 25.inleidende cursus: Kunst na de Tweede Wereldoorlog - najaar 2014reissom: € 1.985,-inbegrepen: Vlucht Amsterdam - New York v.v. (KLM)
Transfer luchthaven - hotel v.v. Entrees en cultureel programma Logies op basis van halfpension (ontbijt en diner tijdens ons verblijf) Toeslag éénpersoonskamer € 359,- U dient zelf zorg te dragen voor een annulerings- en reisverzekering.
informatie en aanmelding Aanmelding via de docente mw. drs. L. le Blanc [email protected], of
door het aanmeldingsformulier achter in de gids te sturen naar HOVO Utrecht, Antwoordnr. 58003, 3508 VB Utrecht. De reis is in samenwerking met Sophus Travel.
Highlights van New York
in en buiten de musea
66 67
In het kader van de HOVO-cursus ‘Kunst na de Tweede Wereldoorlog’ wordt er van 21 t/m 27 maart 2015 een reis georganiseerd naar New York. We bezoeken diverse musea:
Het Museum of Modern Art (MoMA), één van ’s werelds belangrijkste centra voor moderne kunst, met zijn fraaie beeldentuin en werken van Frida Kahlo, Brancusi,
Roy Liechtenstein, Jackson Pollock, Jasper Johns, Matisse en Picasso. Na het bezoek staan we stil bij de architectonische juweeltjes in Midtown Manhattan.
Het Guggenheim Museum, gebouwd door de beroemde architect Frank Lloyd Wright. �e Metropolitan Museum of Art.
Tijdens een wandeltocht door de wijk Harlem bezoeken we de kerken waar de gospelmuziek ten gehore wordt gebracht. We genieten van een cruise bij maanlicht en varen langs de highlights van New York: het Vrijheidsbeeld, Manhattan, Ellis Island en �e United Nations.We overnachten in het zeer gunstig gelegen Washington Square Hotel in Greenwich Village: vlakbij de metro, ongeveer 1,5 km van Chinatown, Little Italy en Madison Square Garden.
Heeft u belangstelling voor deelname aan deze reis? Geeft u zich dan vóór 1 november op, i.v.m. tickets en hotelreservering. Ook zonder deelname aan bovengenoemde cursus kunt u zich inschrijven, al hebben cursisten voorrang bij deze unieke kunstreis.
Kunst in New York
2S5-105Hogeschool Utrecht-Amersfoort
7-DAAGSE REIS NAAR NEW YORK
reisbegeleider: Begeleiding: mw. drs. L. le Blanc (www.lisetteleblanc.nl) in samenwerking met HOVO en Sophus Travel.
reisdata: 21 tot en met 27 maart 2015 (7 dagen)aantal deelnemers: Minimaal 15, maximaal 25.inleidende cursus: Kunst na de Tweede Wereldoorlog - najaar 2014reissom: € 1.985,-inbegrepen: Vlucht Amsterdam - New York v.v. (KLM)
Transfer luchthaven - hotel v.v. Entrees en cultureel programma Logies op basis van halfpension (ontbijt en diner tijdens ons verblijf) Toeslag éénpersoonskamer € 359,- U dient zelf zorg te dragen voor een annulerings- en reisverzekering.
informatie en aanmelding Aanmelding via de docente mw. drs. L. le Blanc [email protected], of
door het aanmeldingsformulier achter in de gids te sturen naar HOVO Utrecht, Antwoordnr. 58003, 3508 VB Utrecht. De reis is in samenwerking met Sophus Travel.
Highlights van New York
in en buiten de musea
praktische informatie
SEIZOEN 2014-2015
70 71
HOVO Utrecht is een onderwijsinstelling die voor mensen vanaf 50 jaar cursussen op universitair en hbo-niveau aanbiedt in Utrecht en Amersfoort. Wilt u een nieuw vakgebied ontdekken, speci�eke weten-schappelijke kennis opfrissen, of de nieuwste ontwikkelingen in uw eigen vakgebied leren kennen of bijhouden? Dan zijn onze cursussen interessant voor u. Wij stemmen ons cursusaanbod en de onderwijs-stijl af op de interesses, kennis en ervaring van ouderen, op vele wetenschappelijke en maatschappelijke gebieden en de humanistiek.De exploitatie van HOVO is mede mogelijk doordat de samenwerkende universiteiten en hogescholen faciliteiten beschikbaar stellen. Wij kunnen de cursusprijzen daardoor laag houden. Onze missie is een ont-moetingsplaats te zijn voor 50-plussers, die willen deelnemen aan maatschappelijke debatten en die op zoek zijn naar verdieping en verbreding van hun kennis onder leiding van ervaren docenten. HOVO Utrecht heeft als motto: Samen boeiende gezichtspunten ontdekken in een inspirerende hoger-onderwijsomgeving.
Van links naar rechts en van boven naar beneden: dhr. prof. dr. O.A.L.C. Atzema (Oedzge) namens de UU (voorzitter); mw. prof. dr. H.A. Alma (Hans) namens de UvH (lid); dhr. drs. M. van den Berg (Marnix) namens HU (penningmeester); dhr. drs. H.G.J. Peeters (Harry) namens de Stichting Vrienden (lid). Het ambtelijk secretariaat van het bestuur wordt gevoerd door de algemeen coördinator.
Van links naar rechts en van boven naar beneden: Mevr. C. de Maar (Corine): bureau; Dhr. drs. H. Straathof (Harry): �nanciële administratie; Dhr. J. Ross (Joop): vrijwilliger excursies; Mevr. Y.C.M. van der Valk (Yvonne): bureau.
E-mail: [email protected]. Bezoekadres: Heidelberg laan 8, kamer 237, 3584 CS Utrecht. Postadres: Postbus 80125, 3508 TC Utrecht. Tel.: 030-2533197 (maandag t/m donderdag van 9.00 tot 12.30 uur). Bij calamiteiten: 06-42565314.
WIE ZIJN WIJ?
HET BESTUUR HET BUREAU
DE PROGRAMMACOMMISSIESDe coördinatoren van HOVO Utrecht worden bijgestaan door Programmacommissies. De taken en bevoegdheden van de Programmacommissies omvatten:
het aanreiken van namen van docenten die een cursus voor HOVO Utrecht willen geven het bij de totstandkoming van het cursusaanbod beoordelen of aan de eisen van pluri-
formiteit en kwaliteit van het cursusaanbod is voldaan. Dit betekent het voorkómen dat er in een bepaalde periode cursussen met hetzelfde onderwerp worden aangeboden en/of dat er een ongewenste herhaling ontstaat in achtereenvolgende perioden het gevraagd en ongevraagd adviseren over de kwaliteit van het cursusaanbod, mede op basis van de evaluaties.
Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij de coördinator van de instelling die de cursus verzorgt.
DE COÖRDINATOREN VAN HOVO UTRECHT
Algemene leidingDhr. drs. G.W. van Dorp;
HOVO; Postbus 80125, 3508 TC Utrecht;
030-2533197 of 06-53163874 (dinsdag en donderdag);
e-mail: [email protected]
Hogeschool UtrechtMw. E. van Berne, MA; Postbus 14007, 3508 SB Utrecht; 030 253 3197 (maandag t/m donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit UtrechtMw. dr. R. Leenders;
HOVO; Postbus 80125, 3508 TC Utrecht;
030-2532975 (maandag en donderdag);
e-mail: [email protected]
Universiteit van Tilburg–Faculteit Katholieke
Theologie (locatie Utrecht)Dhr. drs. H.J. van Hout;
Postbus 80101, 3508 TC Utrecht; 030-2531882;
e-mail: [email protected]
Universiteit voor HumanistiekDhr. drs. M. Bos; Postbus 797, 3500 AT Utrecht; 030-2390100; e-mail: [email protected]
Hogeschool Utrecht- AmersfoortMw. C. de Maar; HOVO, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht; 030-2533197 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
70 71
HOVO Utrecht is een onderwijsinstelling die voor mensen vanaf 50 jaar cursussen op universitair en hbo-niveau aanbiedt in Utrecht en Amersfoort. Wilt u een nieuw vakgebied ontdekken, speci�eke weten-schappelijke kennis opfrissen, of de nieuwste ontwikkelingen in uw eigen vakgebied leren kennen of bijhouden? Dan zijn onze cursussen interessant voor u. Wij stemmen ons cursusaanbod en de onderwijs-stijl af op de interesses, kennis en ervaring van ouderen, op vele wetenschappelijke en maatschappelijke gebieden en de humanistiek.De exploitatie van HOVO is mede mogelijk doordat de samenwerkende universiteiten en hogescholen faciliteiten beschikbaar stellen. Wij kunnen de cursusprijzen daardoor laag houden. Onze missie is een ont-moetingsplaats te zijn voor 50-plussers, die willen deelnemen aan maatschappelijke debatten en die op zoek zijn naar verdieping en verbreding van hun kennis onder leiding van ervaren docenten. HOVO Utrecht heeft als motto: Samen boeiende gezichtspunten ontdekken in een inspirerende hoger-onderwijsomgeving.
Van links naar rechts en van boven naar beneden: dhr. prof. dr. O.A.L.C. Atzema (Oedzge) namens de UU (voorzitter); mw. prof. dr. H.A. Alma (Hans) namens de UvH (lid); dhr. drs. M. van den Berg (Marnix) namens HU (penningmeester); dhr. drs. H.G.J. Peeters (Harry) namens de Stichting Vrienden (lid). Het ambtelijk secretariaat van het bestuur wordt gevoerd door de algemeen coördinator.
Van links naar rechts en van boven naar beneden: Mevr. C. de Maar (Corine): bureau; Dhr. drs. H. Straathof (Harry): �nanciële administratie; Dhr. J. Ross (Joop): vrijwilliger excursies; Mevr. Y.C.M. van der Valk (Yvonne): bureau.
E-mail: [email protected]. Bezoekadres: Heidelberg laan 8, kamer 237, 3584 CS Utrecht. Postadres: Postbus 80125, 3508 TC Utrecht. Tel.: 030-2533197 (maandag t/m donderdag van 9.00 tot 12.30 uur). Bij calamiteiten: 06-42565314.
WIE ZIJN WIJ?
HET BESTUUR HET BUREAU
DE PROGRAMMACOMMISSIESDe coördinatoren van HOVO Utrecht worden bijgestaan door Programmacommissies. De taken en bevoegdheden van de Programmacommissies omvatten:
het aanreiken van namen van docenten die een cursus voor HOVO Utrecht willen geven het bij de totstandkoming van het cursusaanbod beoordelen of aan de eisen van pluri-
formiteit en kwaliteit van het cursusaanbod is voldaan. Dit betekent het voorkómen dat er in een bepaalde periode cursussen met hetzelfde onderwerp worden aangeboden en/of dat er een ongewenste herhaling ontstaat in achtereenvolgende perioden het gevraagd en ongevraagd adviseren over de kwaliteit van het cursusaanbod, mede op basis van de evaluaties.
Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij de coördinator van de instelling die de cursus verzorgt.
DE COÖRDINATOREN VAN HOVO UTRECHT
Algemene leidingDhr. drs. G.W. van Dorp;
HOVO; Postbus 80125, 3508 TC Utrecht;
030-2533197 of 06-53163874 (dinsdag en donderdag);
e-mail: [email protected]
Hogeschool UtrechtMw. E. van Berne, MA; Postbus 14007, 3508 SB Utrecht; 030 253 3197 (maandag t/m donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit UtrechtMw. dr. R. Leenders;
HOVO; Postbus 80125, 3508 TC Utrecht;
030-2532975 (maandag en donderdag);
e-mail: [email protected]
Universiteit van Tilburg–Faculteit Katholieke
Theologie (locatie Utrecht)Dhr. drs. H.J. van Hout;
Postbus 80101, 3508 TC Utrecht; 030-2531882;
e-mail: [email protected]
Universiteit voor HumanistiekDhr. drs. M. Bos; Postbus 797, 3500 AT Utrecht; 030-2390100; e-mail: [email protected]
Hogeschool Utrecht- AmersfoortMw. C. de Maar; HOVO, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht; 030-2533197 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
72 73
AANMELDEN EN BETALEN U kunt zich op twee manieren aanmelden:
online: via ‘Ons aanbod’ op onze website www.hovoutrecht.nl. Bij de desbetre�ende cursus klikt u – onderaan de pagina – op het tarief. U wordt dan doorgeleid naar ‘mijn aanmeldingsformulier’ en volgt de instructies. U betaalt via iDEAL en ontvangt direct per retourmail de bevestiging van uw aanmelding.
schriftelijk: u print zelf het aan-meldingsformulier uit vanaf de site, of u knipt een aanmeldingsformulier achterin de cursusgids uit. Dat vult u in en verstuurt u per post naar HOVO Utrecht. Het cursus-geld maakt u zelf over.
U bent aangemeld zodra het cursusgeld bij HOVO Utrecht is ontvangen. Ter bevestiging van uw inschrijving ontvangt u binnen enkele dagen uw bewijs van deel-neming per e-mail of per post, met daarop uw naam en de cursus waarvoor u bent aangemeld. Met dit bewijs en een geldig legitimatiebewijs kunt u tot een jaar na inschrijving gratis toegang krijgen tot ‘onze’ Universiteitsbibliotheken te Utrecht. Een week voor aanvang van de cursus ontvangt u (bij voorkeur per e-mail) de welkomstbrief,
waarin ook de locatie en routebeschrijving zijn vermeld.
OVER- OF ONDERINSCHRIJVINGInschrijving vindt plaats op volgorde van binnenkomst van de betalingen. Mocht er geen plaats meer zijn in de cursus van uw keuze, dan ontvangt u daarover bericht. Wanneer een cursus vol is geven wij dit aan op de website. Als een cursus vanwege onvoldoende belangstelling niet kan doorgaan, krijgt u hiervan uiterlijk twee weken voor aanvang van de cursus bericht. Het betaalde cursusgeld wordt direct teruggestort. Voor nadere inlichtingen kunt u een e-mail sturen ([email protected]), of bellen met het Bureau van HOVO Utrecht (030 - 2533197), op maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 12.30 uur.
ANNULERENU kunt uw aanmelding tot twee weken voor aanvang van de cursus zonder opgave van redenen annuleren: door retourzen-ding van uw bewijs van deelneming of door een e-mail te sturen naar [email protected]. U ontvangt het betaalde cursusgeld terug. Annuleren binnen twee weken voor
ALGEMENE VOORWAARDEN
HOVO NEDERLAND HOVO Nederland is de landelijke vereniging van HOVO-instellingen. HOVO Nederland heeft tot doel deze instellingen te ondersteunen bij het bevorderen van hoger onderwijs voor ouderen in Nederland. HOVO Nederland is lid van de Association Internationale des Univer-sités du Troisième Age (AIUTA).Zie voor de website van HOVO Nederland: www.hovonederland.nl
LINKS NAAR DE PARTNERS VAN HOVO UTRECHTwww.uu.nl; www.hu.nl; www.uvh.nl; www.uvt.nl; www.amersfoort.hu.nl; www.vriendenhovoutrecht.nl
aanvang van de cursus kan alleen door een met redenen omkleed annuleringsverzoek te richten aan het Bestuur van HOVO Utrecht. Een formulier hiervoor kunt u bij het Bureau verkrijgen. Voor HOVO-reizen gelden andere annuleringstermijnen. Zie hiervoor het aanmeldingsformulier voor studiereizen.
CURSUSPRIJSDe cursusprijs is gebaseerd op de duur van de bijeenkomsten en het aantal daarvan per cursus.
UITVAL CURSUSBIJEENKOMST(EN)Wanneer een cursusbijeenkomst door on-voorziene omstandigheden niet door kan gaan maken wij dit via e-mail bekend. We raden u daarom aan om op de ochtenden van uw cursusdagen uw e-mail te raadplegen. Als u niet beschikt over e-mail krijgt u per telefoon bericht. De betre�ende bijeenkomst wordt op een later tijdstip ingehaald, veelal in de week na beëindiging van de cursus.
CURSUSLOCATIES EN CURSUSTIJDENDe meeste cursussen geven wij overdag in de onderwijsgebouwen van de universiteiten en hogescholen. De vraag van het reguliere onderwijs naar zalen is overdag echter óók groot. De in HOVO Utrecht samen werkende instellingen stellen de collegezalen daarom pas ter beschikking nadat het reguliere onderwijs is ingeroosterd. Omdat de cursus-gidsen al in het voorjaar worden gedrukt kunnen de uiteindelijke locaties en tijd-stippen afwijken van die in de gidsen. Zodra de locatie bekend is, wordt dit op de website bij de cursus vermeld. Ongeveer een week voor aanvang van de cursus ontvangt u een welkomstbrief van of namens de docent van de cursus, met daarin ook de exacte cursus-
locatie. Achter in de gids vindt u hoe u de belangrijkste locaties kunt bereiken.
STUDIEMATERIAALWanneer docenten een reader gebruiken is de prijs daarvan in het algemeen niet bij de cursusprijs inbegrepen. U kunt de reader tijdens het eerste college kopen. Sommige docenten maken gebruik van één of meerdere boeken, die u in de regel zelf moet aanscha�en. Meer informatie over het studiemateriaal vindt u bij de cursusbeschrijvingen in de gedrukte gids, op onze website, of later in de eerder genoemde welkomstbrief.
CURSUSCONTACTPERSONENBij veel HOVO-cursussen vervullen de Vrienden van HOVO Utrecht of andere cursis-ten belangeloos de functie van contactpersoon. Deze ‘cursuscontactpersonen’ zijn cursisten, die enerzijds docenten en coördinatoren van een aantal taken ontlasten en anderzijds spreekbuis voor de cursisten zijn. Taken van de cursus-contactpersoon kunnen zijn: het bieden van hulp bij het verspreiden van readers, het laten circuleren van een deelnemerslijst voor uw paraaf, en het informeren van cursisten die niet bij een bijeenkomst aanwezig kunnen zijn over eventuele wijzigingen in het programma.
EVALUATIE CURSUSSENWij hechten zeer aan de bewaking van de kwaliteit van onze cursussen. Wij vragen u daarom mee te werken aan de evaluatie, die na de laatste cursusbijeenkomst wordt gehouden. Met ingang van het nieuwe cursusjaar krijgt u van ons per e-mail een digitaal enquêteformulier. In het formulier is ook ruimte voor het maken van bijzondere/individuele opmerkingen. De uitkomsten van de evaluatie worden door de coördinatoren met de cursuscontactpersonen en docenten besproken. De programmacommissies en
72 73
AANMELDEN EN BETALEN U kunt zich op twee manieren aanmelden:
online: via ‘Ons aanbod’ op onze website www.hovoutrecht.nl. Bij de desbetre�ende cursus klikt u – onderaan de pagina – op het tarief. U wordt dan doorgeleid naar ‘mijn aanmeldingsformulier’ en volgt de instructies. U betaalt via iDEAL en ontvangt direct per retourmail de bevestiging van uw aanmelding.
schriftelijk: u print zelf het aan-meldingsformulier uit vanaf de site, of u knipt een aanmeldingsformulier achterin de cursusgids uit. Dat vult u in en verstuurt u per post naar HOVO Utrecht. Het cursus-geld maakt u zelf over.
U bent aangemeld zodra het cursusgeld bij HOVO Utrecht is ontvangen. Ter bevestiging van uw inschrijving ontvangt u binnen enkele dagen uw bewijs van deel-neming per e-mail of per post, met daarop uw naam en de cursus waarvoor u bent aangemeld. Met dit bewijs en een geldig legitimatiebewijs kunt u tot een jaar na inschrijving gratis toegang krijgen tot ‘onze’ Universiteitsbibliotheken te Utrecht. Een week voor aanvang van de cursus ontvangt u (bij voorkeur per e-mail) de welkomstbrief,
waarin ook de locatie en routebeschrijving zijn vermeld.
OVER- OF ONDERINSCHRIJVINGInschrijving vindt plaats op volgorde van binnenkomst van de betalingen. Mocht er geen plaats meer zijn in de cursus van uw keuze, dan ontvangt u daarover bericht. Wanneer een cursus vol is geven wij dit aan op de website. Als een cursus vanwege onvoldoende belangstelling niet kan doorgaan, krijgt u hiervan uiterlijk twee weken voor aanvang van de cursus bericht. Het betaalde cursusgeld wordt direct teruggestort. Voor nadere inlichtingen kunt u een e-mail sturen ([email protected]), of bellen met het Bureau van HOVO Utrecht (030 - 2533197), op maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 12.30 uur.
ANNULERENU kunt uw aanmelding tot twee weken voor aanvang van de cursus zonder opgave van redenen annuleren: door retourzen-ding van uw bewijs van deelneming of door een e-mail te sturen naar [email protected]. U ontvangt het betaalde cursusgeld terug. Annuleren binnen twee weken voor
ALGEMENE VOORWAARDEN
HOVO NEDERLAND HOVO Nederland is de landelijke vereniging van HOVO-instellingen. HOVO Nederland heeft tot doel deze instellingen te ondersteunen bij het bevorderen van hoger onderwijs voor ouderen in Nederland. HOVO Nederland is lid van de Association Internationale des Univer-sités du Troisième Age (AIUTA).Zie voor de website van HOVO Nederland: www.hovonederland.nl
LINKS NAAR DE PARTNERS VAN HOVO UTRECHTwww.uu.nl; www.hu.nl; www.uvh.nl; www.uvt.nl; www.amersfoort.hu.nl; www.vriendenhovoutrecht.nl
aanvang van de cursus kan alleen door een met redenen omkleed annuleringsverzoek te richten aan het Bestuur van HOVO Utrecht. Een formulier hiervoor kunt u bij het Bureau verkrijgen. Voor HOVO-reizen gelden andere annuleringstermijnen. Zie hiervoor het aanmeldingsformulier voor studiereizen.
CURSUSPRIJSDe cursusprijs is gebaseerd op de duur van de bijeenkomsten en het aantal daarvan per cursus.
UITVAL CURSUSBIJEENKOMST(EN)Wanneer een cursusbijeenkomst door on-voorziene omstandigheden niet door kan gaan maken wij dit via e-mail bekend. We raden u daarom aan om op de ochtenden van uw cursusdagen uw e-mail te raadplegen. Als u niet beschikt over e-mail krijgt u per telefoon bericht. De betre�ende bijeenkomst wordt op een later tijdstip ingehaald, veelal in de week na beëindiging van de cursus.
CURSUSLOCATIES EN CURSUSTIJDENDe meeste cursussen geven wij overdag in de onderwijsgebouwen van de universiteiten en hogescholen. De vraag van het reguliere onderwijs naar zalen is overdag echter óók groot. De in HOVO Utrecht samen werkende instellingen stellen de collegezalen daarom pas ter beschikking nadat het reguliere onderwijs is ingeroosterd. Omdat de cursus-gidsen al in het voorjaar worden gedrukt kunnen de uiteindelijke locaties en tijd-stippen afwijken van die in de gidsen. Zodra de locatie bekend is, wordt dit op de website bij de cursus vermeld. Ongeveer een week voor aanvang van de cursus ontvangt u een welkomstbrief van of namens de docent van de cursus, met daarin ook de exacte cursus-
locatie. Achter in de gids vindt u hoe u de belangrijkste locaties kunt bereiken.
STUDIEMATERIAALWanneer docenten een reader gebruiken is de prijs daarvan in het algemeen niet bij de cursusprijs inbegrepen. U kunt de reader tijdens het eerste college kopen. Sommige docenten maken gebruik van één of meerdere boeken, die u in de regel zelf moet aanscha�en. Meer informatie over het studiemateriaal vindt u bij de cursusbeschrijvingen in de gedrukte gids, op onze website, of later in de eerder genoemde welkomstbrief.
CURSUSCONTACTPERSONENBij veel HOVO-cursussen vervullen de Vrienden van HOVO Utrecht of andere cursis-ten belangeloos de functie van contactpersoon. Deze ‘cursuscontactpersonen’ zijn cursisten, die enerzijds docenten en coördinatoren van een aantal taken ontlasten en anderzijds spreekbuis voor de cursisten zijn. Taken van de cursus-contactpersoon kunnen zijn: het bieden van hulp bij het verspreiden van readers, het laten circuleren van een deelnemerslijst voor uw paraaf, en het informeren van cursisten die niet bij een bijeenkomst aanwezig kunnen zijn over eventuele wijzigingen in het programma.
EVALUATIE CURSUSSENWij hechten zeer aan de bewaking van de kwaliteit van onze cursussen. Wij vragen u daarom mee te werken aan de evaluatie, die na de laatste cursusbijeenkomst wordt gehouden. Met ingang van het nieuwe cursusjaar krijgt u van ons per e-mail een digitaal enquêteformulier. In het formulier is ook ruimte voor het maken van bijzondere/individuele opmerkingen. De uitkomsten van de evaluatie worden door de coördinatoren met de cursuscontactpersonen en docenten besproken. De programmacommissies en
74 75
hethet bestuur van HOVO Utrecht ontvan-gen de halaarlijkse samenvattingen van de evaluaties. Zo kunnen wij tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.
VOORWAARDEN VAN DE EXCURSIESHOVO Utrecht besteedt de uiterste zorg aan haar programma’s. Toch kan het voorkomen dat er kort voor – of zelfs tijdens – de excursies programmawijzigingen zijn. Wij vragen om uw begrip hiervoor.Ook vraagt HOVO Utrecht de deelnemers aan excursies vooraf aan ons te melden wanneer er eventuele beperkingen in mobiliteit zijn (traplopen/afstanden).Door deel te nemen aan de genoemde activiteiten verklaart de deelnemer om noch HOVO Utrecht, noch de organisatoren, noch de begeleiders aansprakelijk te stellen voor wijzigingen in het programma of voor ongevallen tijdens de excursies.
VOORWAARDEN STUDIEREIZENVoor de praktische organisatie van de studiereizen werken wij meestal samen met door ons gese-lecteerde reisorganisaties. Een aantal docenten geeft er echter de voorkeur aan om de organisatie in eigen hand te houden. Voor het waarborgen van de kwaliteit van de studiereizen en de veilig-heid van de deelnemers heeft HOVO Utrecht een reisprotocol ontwikkeld waaraan deze reizen moeten voldoen. De organisator verstrekt dit reisprotocol aan de (potentiële) deelnemers na aan-melding voor een studiereis.Deelnemers aan buitenlandse activiteiten van HOVO Utrecht zijn verplicht een annulerings- en reisverzekering af te sluiten.
VAKANTIESHet Bureau van HOVO Utrecht is gedurende de schoolvakanties gesloten maar in de maand juli geopend. Zie www.minocw.nl voor de geplande schoolvakanties.
formulieren
NAJAAR 2014
WANNEER U ZICH AANMELDT VIA DE WEBSITE VAN HOVO UTRECHT – WWW.HOVUTRECHT.NL – MAAKT U HET ONS GEMAKKELIJKER OM UW GEGEVENS TE VERWERKEN.
74 75
hethet bestuur van HOVO Utrecht ontvan-gen de halaarlijkse samenvattingen van de evaluaties. Zo kunnen wij tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.
VOORWAARDEN VAN DE EXCURSIESHOVO Utrecht besteedt de uiterste zorg aan haar programma’s. Toch kan het voorkomen dat er kort voor – of zelfs tijdens – de excursies programmawijzigingen zijn. Wij vragen om uw begrip hiervoor.Ook vraagt HOVO Utrecht de deelnemers aan excursies vooraf aan ons te melden wanneer er eventuele beperkingen in mobiliteit zijn (traplopen/afstanden).Door deel te nemen aan de genoemde activiteiten verklaart de deelnemer om noch HOVO Utrecht, noch de organisatoren, noch de begeleiders aansprakelijk te stellen voor wijzigingen in het programma of voor ongevallen tijdens de excursies.
VOORWAARDEN STUDIEREIZENVoor de praktische organisatie van de studiereizen werken wij meestal samen met door ons gese-lecteerde reisorganisaties. Een aantal docenten geeft er echter de voorkeur aan om de organisatie in eigen hand te houden. Voor het waarborgen van de kwaliteit van de studiereizen en de veilig-heid van de deelnemers heeft HOVO Utrecht een reisprotocol ontwikkeld waaraan deze reizen moeten voldoen. De organisator verstrekt dit reisprotocol aan de (potentiële) deelnemers na aan-melding voor een studiereis.Deelnemers aan buitenlandse activiteiten van HOVO Utrecht zijn verplicht een annulerings- en reisverzekering af te sluiten.
VAKANTIESHet Bureau van HOVO Utrecht is gedurende de schoolvakanties gesloten maar in de maand juli geopend. Zie www.minocw.nl voor de geplande schoolvakanties.
formulieren
NAJAAR 2014
WANNEER U ZICH AANMELDT VIA DE WEBSITE VAN HOVO UTRECHT – WWW.HOVUTRECHT.NL – MAAKT U HET ONS GEMAKKELIJKER OM UW GEGEVENS TE VERWERKEN.
76 z.o.z.
Achternaam:* Initialen:*
Titulatuur: Voornaam:
Straat:* Huisnummer:*
Postcode:* Woonplaats:*
Telefoonnummer:* Mobiele telefoon:
E-mail: HOVO informeert u zo veel mogelijk per e-mail.
Geboorteplaats:*
Geboortedatum:* - - Man/Vrouw:* M V
Heeft u al eerder een lezing/cursus van HOVO Utrecht gevolgd, in Utrecht of in Amersfoort?
Ja, in het jaar Nee
Achtergrondinformatie (alleen bij eerste aanmelding HOVO Utrecht)
Hoogst genoten opleiding:
Ik wil eventueel als cursuscontactpersoon optreden
Kruis op de achterkant van het formulier de cursussen aan waarvoor u zich inschrijft. Daar kunt u ook het totaalbedrag uitrekenen wat u vervolgens hieronder invult.Ik schrijf mij hierbij in en verklaar bekend te zijn en akkoord te gaan met de Algemene Voorwaarden van HOVO Utrecht. Ik heb het totaalbedrag van € onder ver-melding van de cursuscode(s) tegelijk met deze aanmelding overgemaakt op rekening-nummer NL33 INGB 0000 1055 44 t.n.v. HOVO Utrecht te Utrecht.Zodra uw aanmelding en betaling bij HOVO Utrecht binnen zijn ontvangt u per e-mail of per post de onderwijskaart ter bevestiging.
Naam van de persoon van de rekening waarmee wordt betaald:
(Alleen in te vullen wanneer die afwijkt van uw eigen naam)
Naam:
Datum: Handtekening:
Dit aanmeldingsformulier stuurt u naar HOVO Utrecht, Antwoordnr. 58003, 3508 VB Utrecht (postzegel is niet nodig).
AANMELDINGSFORMULIER
NAJAAR 2014 HOVO UTRECHTVelden met een asterisk (*) zijn verplicht. Bij voorkeur digitaal aanmelden via www.hovoutrecht.nl
De Stichting Vrienden van HOVO Utrecht ondersteunt het werk van HOVO Utrecht en behartigt de belangen van de cursisten onder andere door: • vertegenwoordiging in het bestuur van HOVO Utrecht • deelname aan programmacommissies • assistentie bij de opening van het cursusjaar en de Zomeracademie.
Activiteiten: • in het voorjaar: een (dag-)excursie voor Vrienden en introducé(e)s: per touringcar naar een belangwekkende tentoonstelling of activiteit in Duitsland of België • in het najaar: de Vrienden-middag voor donateurs en vrijwilligers: een lezing over een cultureel of historisch onderwerp, gevolgd door een gezellig samenzijn.
Voor actuele informatie zie: www.vriendenhovoutrecht.nl. U kunt donateur worden voor € 10 (of meer) per kalenderjaar. Als Vriend van HOVO Utrecht kunt u deelnemen aan de activiteiten die de Stichting organiseert.
Aanmelding nieuwe donateurs en hernieuwing bestaande donateurs 2014: bij voorkeur via de website www.vriendenhovoutrecht.nl of door inzending van het onderstaande formulier. U kunt des gewenst ook een overschrijving doen naar rekening NL77 RABO 0136 1112 03 ten name van Vrienden HOVO Utrecht. Vermeld daarbij altijd doel, jaar en naam!
Engelien Verhoe�, secretarisInlichtingen: [email protected] of 030-2316330
AANMELDING / BETALING DONATIE 2014Ondergetekende machtigt hierbij de Stichting Vrienden van HOVO Utrecht om éénmalig een
bijdrage van € (minimaal € 10) voor voor het kalenderjaar 2014 af te schrijven van:
IBAN: 0LN
Dhr. Mw. Voorletters: Naam:
Adres:
Postcode: Plaats:
Telefoon: E-mail:
Datum: Handtekening:
Opsturen aan: Vrienden van HOVO Utrecht, t.a.v. dhr. J.M. Valeton, penningmeester, Van Renesselaan 36, 3703 AJ Zeist, [email protected]
STICHTING VRIENDEN VAN HOVO UTRECHT
76 z.o.z.
Achternaam:* Initialen:*
Titulatuur: Voornaam:
Straat:* Huisnummer:*
Postcode:* Woonplaats:*
Telefoonnummer:* Mobiele telefoon:
E-mail: HOVO informeert u zo veel mogelijk per e-mail.
Geboorteplaats:*
Geboortedatum:* - - Man/Vrouw:* M V
Heeft u al eerder een lezing/cursus van HOVO Utrecht gevolgd, in Utrecht of in Amersfoort?
Ja, in het jaar Nee
Achtergrondinformatie (alleen bij eerste aanmelding HOVO Utrecht)
Hoogst genoten opleiding:
Ik wil eventueel als cursuscontactpersoon optreden
Kruis op de achterkant van het formulier de cursussen aan waarvoor u zich inschrijft. Daar kunt u ook het totaalbedrag uitrekenen wat u vervolgens hieronder invult.Ik schrijf mij hierbij in en verklaar bekend te zijn en akkoord te gaan met de Algemene Voorwaarden van HOVO Utrecht. Ik heb het totaalbedrag van € onder ver-melding van de cursuscode(s) tegelijk met deze aanmelding overgemaakt op rekening-nummer NL33 INGB 0000 1055 44 t.n.v. HOVO Utrecht te Utrecht.Zodra uw aanmelding en betaling bij HOVO Utrecht binnen zijn ontvangt u per e-mail of per post de onderwijskaart ter bevestiging.
Naam van de persoon van de rekening waarmee wordt betaald:
(Alleen in te vullen wanneer die afwijkt van uw eigen naam)
Naam:
Datum: Handtekening:
Dit aanmeldingsformulier stuurt u naar HOVO Utrecht, Antwoordnr. 58003, 3508 VB Utrecht (postzegel is niet nodig).
AANMELDINGSFORMULIER
NAJAAR 2014 HOVO UTRECHTVelden met een asterisk (*) zijn verplicht. Bij voorkeur digitaal aanmelden via www.hovoutrecht.nl
De Stichting Vrienden van HOVO Utrecht ondersteunt het werk van HOVO Utrecht en behartigt de belangen van de cursisten onder andere door: • vertegenwoordiging in het bestuur van HOVO Utrecht • deelname aan programmacommissies • assistentie bij de opening van het cursusjaar en de Zomeracademie.
Activiteiten: • in het voorjaar: een (dag-)excursie voor Vrienden en introducé(e)s: per touringcar naar een belangwekkende tentoonstelling of activiteit in Duitsland of België • in het najaar: de Vrienden-middag voor donateurs en vrijwilligers: een lezing over een cultureel of historisch onderwerp, gevolgd door een gezellig samenzijn.
Voor actuele informatie zie: www.vriendenhovoutrecht.nl. U kunt donateur worden voor € 10 (of meer) per kalenderjaar. Als Vriend van HOVO Utrecht kunt u deelnemen aan de activiteiten die de Stichting organiseert.
Aanmelding nieuwe donateurs en hernieuwing bestaande donateurs 2014: bij voorkeur via de website www.vriendenhovoutrecht.nl of door inzending van het onderstaande formulier. U kunt des gewenst ook een overschrijving doen naar rekening NL77 RABO 0136 1112 03 ten name van Vrienden HOVO Utrecht. Vermeld daarbij altijd doel, jaar en naam!
Engelien Verhoe�, secretarisInlichtingen: [email protected] of 030-2316330
AANMELDING / BETALING DONATIE 2014Ondergetekende machtigt hierbij de Stichting Vrienden van HOVO Utrecht om éénmalig een
bijdrage van € (minimaal € 10) voor voor het kalenderjaar 2014 af te schrijven van:
IBAN: 0LN
Dhr. Mw. Voorletters: Naam:
Adres:
Postcode: Plaats:
Telefoon: E-mail:
Datum: Handtekening:
Opsturen aan: Vrienden van HOVO Utrecht, t.a.v. dhr. J.M. Valeton, penningmeester, Van Renesselaan 36, 3703 AJ Zeist, [email protected]
STICHTING VRIENDEN VAN HOVO UTRECHT
78 79
IK GEEF MIJ OP VOOR DE VOLGENDE CURSUS(SEN) VAN HET NAJAAR 2014: (S.V.P. HOKJE(S) AANKRUISEN EN BEDRAGEN INVULLEN)
PER OPENBAAR VERVOER VANAF CENTRAAL STATION UTRECHT NAAR:
De Universiteit voor Humanistiek en de gebouwen van de Universiteit Utrecht in de binnenstad: stadsbus 4 en 28, bushalte Stadsschouwburg. De Hogeschool Utrecht, locaties Nijenoord en Oudenoord: stadsbus 6, 9 en 16. De locaties van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht in De Uithof: stadsbus 12 en 28, bestemming UMC/de Uithof. Het Utrecht University College (ingang Prins Hendriklaan) (ca. 10 minuten lopen vanaf de halte): stadsbus 12, bushalte De Kromme Rijn.
PER OPENBAAR VERVOER VANAF STATION AMERSFOORT NAAR HOGESCHOOL UTRECHT-AMERSFOORT, DE NIEUWE POORT 21, 3812 PA AMERSFOORT:
Via de voorzijde van het station: stadsbus 2, 3, 4 of buslijn 74, 76 en 103, halte Groningerstraat/Eemplein. Via de achterzijde van het station: rechtsaf (ca. 10 minuten lopen).
AUTO PARKEREN In de binnenstad van Utrecht is de parkeerruimte beperkt en duur. Parkeergarages vindt u onder andere aan de Springweg (te bereiken via de Mariaplaats) en de Kruisstraat (bij de Stadsschouwburg). Op de parkeerterreinen op De Uithof geldt betaald parkeren. Deze terreinen zijn tijdens de onderwijsperioden vaak vol. Er is een nieuw parkeerterrein bij de afrit 28 Utrecht-De Uithof, kruising Universiteitsweg, met voldoende parkeerplaatsen (2000 plaatsen). Kosten per dag maximaal € 5,- inclusief openbaar vervoer vanaf de parkeergarage. Op de campus van het Utrecht University College is voldoende gratis parkeerruimte. Parkeren bij Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21 kan alleen op een terrein met betaald parkeren (bij het gebouw van de hogeschool rechts de Eemlaan in). De parkeergarage is uitsluitend bedoeld voor medewerkers van de hogeschool.
HOE KOMT U NAAR DE BELANGRIJKSTE CURSUSLOCATIES?
Deze cursusgids is een uitgave van HOVO Utrecht. Eindredactie: Gerard W. van Dorp, Yvonne van der Valk (HOVO Utrecht).Vormgeving: Ineke Huibregtse (Studio iH, Amsterdam).Redactie: Tineke van Voorst (Amsterdam).Drukwerk: ZuidamUithof Drukkerijen (Utrecht).© HOVO Utrecht 2014. Alle rechten voorbehouden.
COLOFON
*Vul dit totaalbedrag in op de voorkant van dit formulier
ARCHITECTUUR1A4-301 Nederlandse stedenbouw in
de twintigste eeuw €
3A4-302 Europese architectuur 1400-1800 €
ECONOMIE EN RECHT3E4-303 Misdaadbestrijding kan
effectiever €
3E4-304 Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie €
3E4-305 Hoe gaat het met onze parlementaire democratie? €
3E4-306 Komt er ooit een einde aan globalisering? €
FILMWETENSCHAP3F4-307 Filmcursus: Licht in het
donker €
2F4-308 De filmgeschiedenis van 1896 - 1959 (deel 1) €
GESCHIEDENIS1G4-309 Het Midden-Oosten na de
Lente €
1G4-310 De middeleeuwse buurten van Utrecht €
1G4-311 Nederlands Oud Schrift € 1G4-312 Het dagelijks leven in laat-
middeleeuws Utrecht €
2G4-313 De beeldenstorm (1566) € 3G4-314 De Etrusken € 3G4-315 Seks en gezondheid in de
middeleeuwen €
3G4-316 ‘Heer, behoed ons keizerrijk!’ €
HUMANISTIEK4H4-317 Van Mozes tot Nietzsche €
KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK1K4-318 Griekse mythologie in beeld € 1K4-319 Richard Strauss (1864-1949) € 1K4-320 Utrechtse schilders in de
Gouden Eeuw €
1K4-321 Het Spaanse amalgaam in Barcelona €
2K4-322 Jazz € 2K4-323 Negentiende-eeuwse kunst-
werken met een verhaal €
2K4-324 De opera’s van Mozart € 2K4-325 Kunst na de tweede wereld-
oorlog €
3K4-326 Italiaanse Hoog-Renaissance en Maniërisme 1500-1600 €
LETTEREN EN TALEN2L4-327 Karakterdames € 2L4-328 Van Nederlands-Indië naar
Indisch Nederland €
3L4-329 James Joyce’s Ulysses: Sirens €
3L4-330 Inferno: reis door Dantes hel € 3L4-331 Spanjes worsteling met de
moderniteit €
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN1M4-332 Inleiding in de toegepaste
psychologie €
2M4-333 “Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje” €
3M4-334 De “Russische ziel” na 1991 € 3M4-335 Verzorgingsstaat en ongelijk-
heid €
NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE3N4-336 Kosmische evolutie € 3N4-337 De verborgen attractie van
de Aarde €
3N4-338 Het laatste nieuws uit de kosmos €
3N4-339 De Speciale Relativiteits-theorie €
RELIGIE3R4-340 Maskers en maskerades € 5R4-341 Eros en Agapè: een liefdes-
geschiedenis €
5R4-342 Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’ €
WIJSBEGEERTE1W4-343 Mythen als vensters op de
werkelijkheid €
2W4-344 Filosoferen en wandelen € 2W4-345 Levenswijsheid en levens-
kunst - deel 2 €
3W4-346 Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica Deel IV €
3W4-347 Filosofie, wetenschap en geloof €
TOTAALBEDRAG CURSUSSEN* €
78 79
IK GEEF MIJ OP VOOR DE VOLGENDE CURSUS(SEN) VAN HET NAJAAR 2014: (S.V.P. HOKJE(S) AANKRUISEN EN BEDRAGEN INVULLEN)
PER OPENBAAR VERVOER VANAF CENTRAAL STATION UTRECHT NAAR:
De Universiteit voor Humanistiek en de gebouwen van de Universiteit Utrecht in de binnenstad: stadsbus 4 en 28, bushalte Stadsschouwburg.
De Hogeschool Utrecht, locaties Nijenoord en Oudenoord: stadsbus 6, 9 en 16. De locaties van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht in De Uithof: stadsbus 12 en 28, bestemming UMC/de Uithof.
Het Utrecht University College (ingang Prins Hendriklaan) (ca. 10 minuten lopen vanaf de halte): stadsbus 12, bushalte De Kromme Rijn.
PER OPENBAAR VERVOER VANAF STATION AMERSFOORT NAAR HOGESCHOOL UTRECHT-AMERSFOORT, DE NIEUWE POORT 21, 3812 PA AMERSFOORT:
Via de voorzijde van het station: stadsbus 2, 3, 4 of buslijn 74, 76 en 103, halte Groningerstraat/Eemplein. Via de achterzijde van het station: rechtsaf (ca. 10 minuten lopen).
AUTO PARKEREN In de binnenstad van Utrecht is de parkeerruimte beperkt en duur. Parkeergarages vindt u onder andere aan de Springweg (te bereiken via de Mariaplaats) en de Kruisstraat (bij de Stadsschouwburg).
Op de parkeerterreinen op De Uithof geldt betaald parkeren. Deze terreinen zijn tijdens de onderwijsperioden vaak vol. Er is een nieuw parkeerterrein bij de afrit 28 Utrecht-De Uithof, kruising Universiteitsweg, met voldoende parkeerplaatsen (2000 plaatsen). Kosten per dag maximaal € 5,- inclusief openbaar vervoer vanaf de parkeergarage.
Op de campus van het Utrecht University College is voldoende gratis parkeerruimte. Parkeren bij Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21 kan alleen op een terrein met betaald parkeren (bij het gebouw van de hogeschool rechts de Eemlaan in). De parkeergarage is uitsluitend bedoeld voor medewerkers van de hogeschool.
HOE KOMT U NAAR DE BELANGRIJKSTE CURSUSLOCATIES?
Deze cursusgids is een uitgave van HOVO Utrecht. Eindredactie: Gerard W. van Dorp, Yvonne van der Valk (HOVO Utrecht).Vormgeving: Ineke Huibregtse (Studio iH, Amsterdam).Redactie: Tineke van Voorst (Amsterdam).Drukwerk: ZuidamUithof Drukkerijen (Utrecht).© HOVO Utrecht 2014. Alle rechten voorbehouden.
COLOFON
*Vul dit totaalbedrag in op de voorkant van dit formulier
ARCHITECTUUR1A4-301 Nederlandse stedenbouw in
de twintigste eeuw €
3A4-302 Europese architectuur 1400-1800 €
ECONOMIE EN RECHT3E4-303 Misdaadbestrijding kan
effectiever €
3E4-304 Veranderende verhoudingen in de wereldeconomie €
3E4-305 Hoe gaat het met onze parlementaire democratie? €
3E4-306 Komt er ooit een einde aan globalisering? €
FILMWETENSCHAP3F4-307 Filmcursus: Licht in het
donker €
2F4-308 De filmgeschiedenis van 1896 - 1959 (deel 1) €
GESCHIEDENIS1G4-309 Het Midden-Oosten na de
Lente €
1G4-310 De middeleeuwse buurten van Utrecht €
1G4-311 Nederlands Oud Schrift € 1G4-312 Het dagelijks leven in laat-
middeleeuws Utrecht €
2G4-313 De beeldenstorm (1566) € 3G4-314 De Etrusken € 3G4-315 Seks en gezondheid in de
middeleeuwen €
3G4-316 ‘Heer, behoed ons keizerrijk!’ €
HUMANISTIEK4H4-317 Van Mozes tot Nietzsche €
KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK1K4-318 Griekse mythologie in beeld € 1K4-319 Richard Strauss (1864-1949) € 1K4-320 Utrechtse schilders in de
Gouden Eeuw €
1K4-321 Het Spaanse amalgaam in Barcelona €
2K4-322 Jazz € 2K4-323 Negentiende-eeuwse kunst-
werken met een verhaal €
2K4-324 De opera’s van Mozart € 2K4-325 Kunst na de tweede wereld-
oorlog €
3K4-326 Italiaanse Hoog-Renaissance en Maniërisme 1500-1600 €
LETTEREN EN TALEN2L4-327 Karakterdames € 2L4-328 Van Nederlands-Indië naar
Indisch Nederland €
3L4-329 James Joyce’s Ulysses: Sirens €
3L4-330 Inferno: reis door Dantes hel € 3L4-331 Spanjes worsteling met de
moderniteit €
MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN1M4-332 Inleiding in de toegepaste
psychologie €
2M4-333 “Freud is niet dood, hij deed alleen een dutje” €
3M4-334 De “Russische ziel” na 1991 € 3M4-335 Verzorgingsstaat en ongelijk-
heid €
NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE3N4-336 Kosmische evolutie € 3N4-337 De verborgen attractie van
de Aarde €
3N4-338 Het laatste nieuws uit de kosmos €
3N4-339 De Speciale Relativiteits-theorie €
RELIGIE3R4-340 Maskers en maskerades € 5R4-341 Eros en Agapè: een liefdes-
geschiedenis €
5R4-342 Hugo Ball: ‘gadji beri bimba’ €
WIJSBEGEERTE1W4-343 Mythen als vensters op de
werkelijkheid €
2W4-344 Filosoferen en wandelen € 2W4-345 Levenswijsheid en levens-
kunst - deel 2 €
3W4-346 Goed en Kwaad in Spinoza’s Ethica Deel IV €
3W4-347 Filosofie, wetenschap en geloof €
TOTAALBEDRAG CURSUSSEN* €
AANTEKENINGEN
FOTO COVER: Joop Ross
COÖRDINATOREN
Algemene leidingDhr. drs. G.W. (Gerard) van DorpHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 of 06-53163874 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij de coördinator van de instelling die de cursus verzorgt.
BUREAU HOVO UTRECHT
Algemeen: www.hovoutrecht.nl e-mail: [email protected]
Mw. C.C. (Corine) de Maar (dinsdag en donderdag)e-mail: [email protected] Mw. Y.C.M. (Yvonne) van der Valk (maandag t/m donderdag)e-mail: [email protected]
030-2533197 (maandag t/m donderdag van 9.00 tot 12.30 uur)Het bureau van HOVO Utrecht is gedurende de schoolvakanties gesloten (zie: www.minocw.nl).
Bij geen gehoor en dringende zaken: 06 - 4256 5314
Hogeschool Utrecht Mw. E. (Eva) van Berne, MAHogeschool Utrecht, Postbus 14007, 3508 SB Utrecht088-4817356 (maandag, woensdag en vrijdag); e-mail: [email protected]
Hogeschool Utrecht–Amersfoort Mw. C.C. (Corine) de MaarHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit UtrechtMw. dr. H.W.G. (Rieke) LeendersHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2532975 (maandag en donderdag) e-mail: [email protected]
Universiteit voor HumanistiekDhr drs. M.A. (Mark) BosUniversiteit voor Humanistiek, Postbus 797, 3500 AT Utrecht030-2390151 (maandag, woensdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit van Tilburg/Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)Dhr. drs. H.J. (Henk) van HoutUniversiteit Tilburg, Faculteit Katholieke Theologie, Postbus 80101, 3508 TC Utrecht030-2531888/9051 e-mail: [email protected]
OP DE COVER:
De bibliotheek van de Universiteit Utrecht in de Uithof telt 4,2 miljoen boeken. Het gebouw is ontworpen door de Nederlandse architect Wiel Arets. De buitenbeglazing van de bibliotheek is gezeefdrukt met een afbeelding van bamboe, gemaakt door de fotograaf Kim Zwarts.
Kazuyo Sejima van SANAA (een bekend architectenbureau uit Tokio) zei erover: ‘ Het gebouw is fascinerend op vele manieren, maar het meest van alles treft me het warme humanisme ervan. Binnen de scherpe zwarte envelop heeft Wiel Arets een arsenaal aan verschillende ruimtes gesneden: hier een enkele laag, daar hoog of breed, sommige samengeperst, andere ruim, helder of donker. Dit is een gebouw dat nooit verveelt. Het biedt een moment voor iedereen.’
FOTO COVER: Joop Ross
COÖRDINATOREN
Algemene leidingDhr. drs. G.W. (Gerard) van DorpHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 of 06-53163874 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij de coördinator van de instelling die de cursus verzorgt.
BUREAU HOVO UTRECHT
Algemeen: www.hovoutrecht.nl e-mail: [email protected]
Mw. C.C. (Corine) de Maar (dinsdag en donderdag)e-mail: [email protected] Mw. Y.C.M. (Yvonne) van der Valk (maandag t/m donderdag)e-mail: [email protected]
030-2533197 (maandag t/m donderdag van 9.00 tot 12.30 uur)Het bureau van HOVO Utrecht is gedurende de schoolvakanties gesloten (zie: www.minocw.nl).
Bij geen gehoor en dringende zaken: 06 - 4256 5314
Hogeschool Utrecht Mw. E. (Eva) van Berne, MAHogeschool Utrecht, Postbus 14007, 3508 SB Utrecht088-4817356 (maandag, woensdag en vrijdag); e-mail: [email protected]
Hogeschool Utrecht–Amersfoort Mw. C.C. (Corine) de MaarHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2533197 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit UtrechtMw. dr. H.W.G. (Rieke) LeendersHOVO Utrecht, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht030-2532975 (maandag en donderdag) e-mail: [email protected]
Universiteit voor HumanistiekDhr drs. M.A. (Mark) BosUniversiteit voor Humanistiek, Postbus 797, 3500 AT Utrecht030-2390151 (maandag, woensdag en donderdag); e-mail: [email protected]
Universiteit van Tilburg/Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)Dhr. drs. H.J. (Henk) van HoutUniversiteit Tilburg, Faculteit Katholieke Theologie, Postbus 80101, 3508 TC Utrecht030-2531888/9051 e-mail: [email protected]
OP DE COVER:
De bibliotheek van de Universiteit Utrecht in de Uithof telt 4,2 miljoen boeken. Het gebouw is ontworpen door de Nederlandse architect Wiel Arets. De buitenbeglazing van de bibliotheek is gezeefdrukt met een afbeelding van bamboe, gemaakt door de fotograaf Kim Zwarts.
Kazuyo Sejima van SANAA (een bekend architectenbureau uit Tokio) zei erover: ‘ Het gebouw is fascinerend op vele manieren, maar het meest van alles treft me het warme humanisme ervan. Binnen de scherpe zwarte envelop heeft Wiel Arets een arsenaal aan verschillende ruimtes gesneden: hier een enkele laag, daar hoog of breed, sommige samengeperst, andere ruim, helder of donker. Dit is een gebouw dat nooit verveelt. Het biedt een moment voor iedereen.’
HOVO UtrechtPostbus 801253508 TC UtrechtT 030 253 3197E [email protected] www.hovoutrecht.nl
De landelijke
belangen van
alle HOVO-
instellingen worden
behartigd door HOVO
Nederland. HOVO Utrecht is
een initiatief van de Universiteit
Utrecht, Hogeschool Utrecht,
Hogeschool Utrecht-Amersfoort,
Universiteit van Tilburg-Faculteit
Katholieke Theologie (locatie
Utrecht) en de Universiteit voor
Humanistiek Utrecht. HOVO
Utrecht maakt gebruik van de
expertise van (oud-)hoogleraren/
docenten en de faciliteiten van
de genoemde instellingen.
Colleges waar je voor terugkomt!
HOGER ONDERWIJS 50+ AANGENAME SFEER GEEN TENTAMENS
NAJAAR 2014
