Karl Marx

Marx: “… ben ik geen Marxist.”

Opzet college Inleiding thema Biografie, historische & filosofische context Historisch Materialisme Vervreemding en techniek Inleiding en vragen Close Reading

Inleiding: Marx en mijn expertise

Human Technologyrelatie tussen mens en techniek

Inleiding: Thema macht Historisch materialisme

Wie/wat bepaalt richting van de geschiedenis? Machteloosheid van de mensheid

Vervreemding door techniek Machteloosheid van de mens

Vragen Huidige relatie Macht/Vervreemding/Techniek Aandachtig denken over analyse Marx

Marx’ leven Lijstje

Marx’ tijd Historische context

Industriele revolutie Maatschappelijke revolutie Roerige tijden Europa, opkomst Amerika

Filosofische context Jong-Hegelianen Traditie van debat, reageren op elkaar

Historisch materialisme (Reactie op) Hegel:

(menselijke) “Geest” is de drijvende kracht van de geschiedenis

Ontwikkeling van “De Geest” tot steeds hoger bewustzijn is onvermijdelijk doel van de geschiedenis

Jong-Hegelianen. Tot heden is te beperkt, lijn doortrekken naar toekomst. Bauer, Feuerbach, Marx e.a.

Historisch Materialisme van Marx: Voortgang van de menselijke productiekrachten zijn

drijvende kracht geschiedenis Doel van de geschiedenis voor de mens is onafhankelijk

zijn van de natuur en het zelf modelleren van de wereld.

Opbouw van Marx Bovenlaag

Structuur

Fundament ProductiekrachtenArbeidskracht, grondstoffen, machines

BovenbouwPolitiek/juridisch systeem, religie, moraal

ProductieverhoudingenEigendomsverhoudingen, arbeidsverhoudingen

Historische lijn volgens MarxVroeger:Feodale

samenleving

Koning Leenheren Horigen

Nu (Marx):Burgerlijke

samenleving Aristocratie Bourgeosie Middenklasse Onderklasse

Toekomst: Bourgeosie

ProletariaatOverwinning proletariaat

Macht, Techniek, Vervreemding Mens-Techniek verhouding is complex

Verschillende niveau’s Vrijheid en onvrijheid

Marx lijkt ambivalent Voorspelt vernietiging van productiemiddelen Voorspelt toeeigening en verbetering ervan

Onderwerp moderne filosofen, bijv. Arendt Conceptuele verdieping begrippen arbeid,

werken, handelen Rol technisch hulpmidel werkt verwarrend bij

onderscheid arbeid/werk

Macht, Techniek, Vervreemding Vervreemding in Communistisch Manifest

Technische vervreemding: mens wordt verlengstuk van de machine ipv andersom

Economische vervreemding; arbeids-waarde en meerwaarde; Marx’ grote thema

Vragen voor Close Reading Historische materialisme: productiemidelen bepalen de

geschiedenis; legt Marx de macht bij de techniek of bij de eigenaar van de techniek?

Kan vervreemding tegengegaan worden? (macht van het individu)

Marx’ voorspellingen zijn niet uitgekomen. Zijn er delen van zijn analyse die nu toch nog waarde hebben?

Communistisch manifest Inleiding: “Er waart een spook door Europa’ Bourgeois en Proletariers, tekst in de syllabus Proletariers en Communisten

Nadere uitleg, argumenten tegen Bourgeois Socialistische en Communistische literatuur

Verhelderen positie t.o.v. delen van de beweging De plaats van de communisten ten op zichte van

de verschillende oppositiepartijen. Hoe samen te werken met andere stromingen Afsluiting: “Proletariers uit alle landen, verenigt u!”

Verder lezenwww.xtimeline.com zoek op Karl Marx voor

een uitgebreide tijdlijn van zijn leven

“Er waart een spook door Europa”. Bart Tromp

De analyses van Marx: voorbeeld Het mechanisme: “Je hebt geld nodig om

geld te verdienen” versterkt de kloof tussen arm en rijk. Dit mechanisme is bekend, er worden

oplossingen voor bedacht zoals microkredieten.