Van natuurwetenschappen tot filosofie, van kunstgeschiedenis tot politiek: voor

een intellectuele uitdaging kunt u terecht bij HOVO Brabant.

De avondcursussen vinden plaats op de univer-siteit en worden verzorgd door deskundige en ervaren docenten, die uitstekend worden beoor-deeld door eerdere cursisten.

Bent u naast uw werk op zoek naar een interes-sante cursus op hoog niveau samen met gelijk-gestemde 50+ers? Wij delen graag onze kennis met u in de collegezaal.

BLIJF VRAGEN BLIJFLEREN

www.hovobrabant.nl

ALLES VOOR ÉÉN MEISJEProf. Vincent Icke

Natuurwetenschappen

Prof. Vincent Icke

ALLES VOOR ÉÉN MEISJEDe fysische achtergronden van leven in het heelal

Tilburg

Maandagavond 18.30 – 21.00 uur

18-3, 25-3, 8-4 en 15-4 (22-4 reservedatum inhaalcollege)

€ 138,- (4 colleges van 3 x 40 minuten met 2 x 15 minuten pauze)

Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen/discussie

Inschrijven voor deze cursus is mogelijk tot 24 februari.

LiteratuurSamenvattingen zijn na afloop beschikbaar. Tijdens de cursus kan men ter plekke verschillende boeken en publicaties van prof. Icke aanschaffen.

Planeet Aarde, en alles wat daarop leeft, is gebouwd uit atomen die overal in het Heelal voor het oprapen liggen: waterstof, koolstof, zuurstof en de rest. Dat ‘oprapen’ ge-beurde door de zwaartekracht ten tijde van het ontstaan van het zonnestelsel. De atomen in kwestie zijn deels een erfenis van het ontstaan van het Heelal (waterstof uit de ‘oerknal’), deels ontstaan door kernfusie-processen in het binnenste van sterren (koolstof tot en met ijzer). Leven op Aarde gedijt door de gewoonste energie die er is: de straling van onze ster, de Zon. Die energie komt vrij door dezelfde kernfusie-processen waarin de atomen van levende materie zijn gevormd. Sterren zijn een soort zonnen, en de meeste hebben een planetenstelsel om zich heen. Ook daar is dus leven mogelijk. Moet of kan dat aard-achtig leven zijn? Wat is mogelijk binnen de beperkingen van de natuur- en ster-renkundige processen in het Heelal?

In vier colleges krijgt u inzicht in deze fascinerende vragen en mogelijke antwoorden. De colleges van prof. Icke staan borg voor een toegankelijke diepgang, een uitmuntende presentatie en passie voor zijn vak.

Prof. dr. Vincent Icke (1946) is hoogleraar Theoretische Sterrenkunde aan de Universiteit Leiden en bijzonder hoog-leraar Kosmologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij studeerde theoretische natuurkunde en sterrenkunde in Utrecht en promoveerde op het ontstaan van sterrenstelsels en grote-schaal structuur in het Heelal. Naast zijn wetenschappelijk werk is Vincent Icke actief betrok-ken bij de popularisatie van de wetenschap. Om wetenschap voor iedereen bereikbaar en begrijpelijk te maken, werkte hij mee aan tal van radio- en TV-programma’s. Hij wil iedereen laten meedelen in zijn verwondering en ontzag voor de natuur. Bevlogen, laagdrempelig en met een brede interesse. Vincent Icke is ook beeldend kunstenaar. Zijn werk bestrijkt een breed terrein van stijlen, media, toepassingen en concepten.

Tilburg

Dinsdagavond 19.30 – 21.15 uur

19-2, 26-2, 5-3, 12-3 en 19-3 (26-3 reservedatum inhaalcollege)

€ 132,- (5 colleges van 2 x 45 minuten met 15 minuten pauze)

Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen/discussie

Inschrijven voor deze cursus is mogelijk tot 27 januari.

LiteratuurAanbevolen: A. Ossewaarde, Beelden van hoop en verwach-ting. Een onderzoek naar de afbeeldingen en hun betekenis op Romeinse christelijke kinder- sarcofagen uit de 3e en 4e eeuw. Proefschrift, Tilburg, 2012. (Het boek is tijdens het eerste college bij de docent verkrijgbaar).

Drs. Jos Ossewaarde heeft theologie, filosofie en kunst-geschiedenis gestudeerd in Brussel, Utrecht en Nijmegen en heeft zich gespecialiseerd in de ikonografie en de ikonologie van de christelijke kunst.

De wortels van de westerse christelijke kunst liggen voor een belangrijk deel in de afbeeldingen op de christelijke sarcofa-gen die in de 3e en 4e eeuw in Rome werden gemaakt. Het is moeilijk om in onze tijd te achterhalen welke betekenis deze Bijbelse scènes hadden voor de christenen uit die tijd. Dat de afbeeldingen van dodenopwekkingen (Lazarus) veel gebruikt werden in de grafkunst is wel te verklaren, maar waarom waren de afbeeldingen van de aanbidding door de wijzen, het wonder van de broodvermenigvuldiging en de genezing van de blinde zo geliefd? En dat uit het Oude Tes-tament vooral “reddingsscènes” (het offer van Izaäk, Jona in het zeemonster, etc.) werden afgebeeld is te begrijpen, maar wat doet de afbeelding van Daniël die de Babylonische draak doodt op een kindersarcofaag?

Christelijke kindersarcofagen kunnen ons helpen een ant-woord te vinden op deze en andere vragen. Door het kleine formaat (vaak niet meer dan 1 meter lang), het beperkte aantal afgebeelde Bijbelse scènes en de specifieke doel-groep (kinderen) kunnen we een sleutel vinden om de be-tekenis van de Bijbelse scènes te achterhalen.Aan de hand van veelal uniek beeldmateriaal zullen we in deze cursus ingaan op: •Depositievankinderenuitchristelijkegezinneninhet Rome van de 4e eeuw (maatschappelijke status, kindersterfte, wijze van begraven, etc.); •deverschillentussenafbeeldingenopniet-christelijke en christelijke kindersarcofagen; •deverschillentussendeafgebeeldeBijbelsescènesop kindersarcofagen en op sarcofagen voor volwassenen; •debijzonderebetekenisvandeopdekindersarcofagen afgebeelde Bijbelse scènes voor de ouders van de over- leden kinderen; •debetekenis vande sarcofagenkunst voorde verdere ontwikkeling van de christelijke kunst (Middeleeuwen, moderne kunst).

Door in te zoemen op het ogenschijnlijk beperkt onderwerp van afbeeldingen op de christelijke kindersarcofagen, ont-sluit de docent een dieper inzicht in de ontwikkeling van de christelijke kunst tot in onze tijd.

Kunst- en cultuur(geschiedenis)

Dr. Jos Ossewaarde

BEELDEN VAN HOOP EN VERWACHTINGBijbelse afbeeldingen op christelijke kindersarcofagen (4e eeuw) in Rome.

Van oud naar nieuw laat deze cursus zien, hoe meer dan 2000 jaar geleden door Grieken en later door Romeinen werd omgegaan met spreken in het openbaar. Redevoerin-gen waren belangrijk in de democratische samenleving, die toen opkwam, maar het spreken en redeneren zat bij de mens in de oudheid in de genen. Vanaf de alleroudste tijd wordt er gesproken bij elke gelegenheid: voor het gerecht, in de politiek, maar ook op feesten! Ook de ongeletterden waren gevoelig voor een gloedvol uitgesproken speech. Al snel was er behoefte om de theorie van de retorica te boek-staven en ontstonden bij de Grieken de oudste retorica-handboeken uit de westerse geschiedenis. We beginnen met de oudheid en lezen fragmenten in ver-taling van kleine en grote redevoeringen van Grieken en Romeinen, o.a. Demosthenes en Cicero, welke laatste zoals blijkt ook retorisch kon schelden. We gaan in op ontstaan en vorming van de theorie van de retorica, begonnen op Sicilië en in Athene en voor ons opgetekend door o.a. de filosoof Aristoteles en de Romeinse (in Spanje geboren) re-toricus Marcus Fabius Quintilianus, wiens werk de ‘Institu-tione oratoria’ eeuwenlang gold als standaardwerk op het gebied van welsprekendheid en pedagogiek.

We gaan vervolgens enkele van de sporen na die de klas-sieke meesters in de literatuur en cultuur van West-Europa hebben achtergelaten: zoals in de late oudheid Augustinus en Boethius en in de 12e eeuw handboeken over de reto-rica. We kijken naar voorbeelden van rederijkers en rede-naars uit de zeventiende eeuw, de Verlichting tot en met de negentiende- en twintigste-eeuwse redenaars.

Ook in de moderne tijd zijn de theoretische principes van de Oudheid terug te vinden. Dat zien we in de steeds talrij-kere opleidingen tot spreken in het openbaar, al heet een redevoering dan “presentatie”. Maar natuurlijk ook in de huidige media, van internet tot televisie, bij verkiezings-shows (of toch debatten?), op twitter en in reclameteksten. Deze cursus is een uitbreiding van de eerdere zomercursus van één dag “De macht van het woord”. Kennis van Grieks en Latijn is niet nodig.

Tilburg

Woensdagavond 19.30 – 21.15 uur

20-2, 27-2, 6-3, 13-3, 20-3, 27-3, 3-4 en 10-4 (17-4 reservedatum inhaalcollege)

€ 186,- (8 colleges van 2 x 45 minuten met 15 minuten pauze)

Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen/discussie Inschrijven voor deze cursus is mogelijk tot 27 januari.

LiteratuurSyllabus met tekstmateriaal.

Dr. Stef Bugter is classicus en doceerde in het gymnasiaal onderwijs. Studeerde in Nijme-gen en promoveerde (1980) in Leiden. Hij geeft lezingen en (in HOVO-verband) cursussen over onderwerpen die verband houden met inhoud en voort-leven van de klassieke wereld in de meest ruime zin: van letterkunde tot en met (cultuur)historie. Daarnaast heeft hij ruime ervaring in het begeleiden van excursies naar Italië.

Taal en letteren

Dr. Stef Bugter

ETHOS, PATHOS EN LOGOS

Met veel beeld- en klankmateriaal en met de nodige histori-sche achtergrond wordt een boeiend maar soms ook ontluis-terend beeld van Korea van 1945 tot op heden geschetst. Wist u dat bij het beëindigen van de Korea oorlog in 1953 en-kel een staakt-het-vuren werd afgesloten, waardoor de Korea oorlog vandaag nog steeds woedt? En dat de Korea oorlog, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Vietnam oorlog, veelal om-schreven wordt als een “vergeten oorlog”, omdat Korea niet via de televisie in de vele huiskamers werd gebracht. En toch, meer dan vijftig landen vochten mee in Korea, zodat men in die tijd wel sprak van een derde wereldoorlog!

Tijdens zes avondcolleges wordt steeds op een verschillend tijdvak ingezoomd. Aan de orde komen:College 1: We beginnen bij “de nasleep van WO II en wat moest volgen … (1945-1949)”. Japan, China en de VS zullen in deze episode een belangrijke rol spelen. College 2: We gaan dieper in op de “Korea Oorlog (1950-1953)” zelf. Wie was de agressor, wat voor een persoon was generaal Douglas MacArthur, hoe kan het dat Zuid-Korea bijna letterlijk in zee werd gedreven? College 3: Hier staat “het Koreaanse schiereiland tijdens de Koude Oorlog (1954-1989)” centraal. De kloof tussen Noord en Zuid wordt exuberant groot en de personencultus van Kim Jong-il neemt nooit geziene proporties aan. College 4: We focussen op de actuele situatie, “Noord-Ko-rea versus de wereld? 1990-heden”. De Sunshine Policy van president Kim Dae Jung passeert de revue en uiteraard verschaffen we duiding bij de meest recente ontwikkelingen.College 5: We ondernemen een tour naar de meest gevaar-lijke plek ter aarde: “de gedemilitariseerde Zone (DMZ)”. U zult in een tourbus stappen en samen met ons een bezoek brengen aan deze indrukwekkende plek … allemaal virtueel wel te verstaan.College 6: Tot slot staan we tijdens de laatste sessie stil bij de toekomst. Wat brengt het “derde millennium voor Korea”? Blijven we in de Koude Oorlogsrethoriek of slaagt Kim Jong-un erin Noord-Korea een nieuwe weg te laten be-wandelen? We halen samen onze glazen bol boven.

Zes x Korea, Zes x anders. Zes x boeiend. Een unieke kans om Korea in al zijn aspecten te leren kennen en als gevolg daarvan ook meer te begrijpen van de positie van dit land in de internationale politiek.

Geschiedenis

Dr. mr. Jan Hendrik Valgaeren

KOREA: 1945 – 2012. TERUG VAN (N)OOIT WEGGEWEEST

Tilburg

Donderdagavond 18.45 – 20.30 uur

21-2, 28-2, 7-3, 14-3, 21-3 en 28-3 (4-4 reservedatum inhaalcollege)

€ 151,- (6 colleges van 2 x 45 minuten met 15 minuten pauze)

Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen/discussie

Inschrijven voor deze cursus is mogelijk tot 27 januari.

Literatuur Artikelen en collegepresentaties. Deze worden via www.hovobra-bant.nl digitaal ter beschikbaar gesteld.

Dr. mr. Jan Hendrik Valgaeren (1980) studeerde geschiedenis, rechten en internationale betrek-kingen te Leuven en Bilbao en promoveerde te Tilburg. Hij do-ceerde o.a. rechtsgeschiedenis, cultuurgeschiedenis en is mo-menteel docent Internationale Betrekkingen aan de universiteit van Tilburg. Hij is vaste mede-werker bij kunstgalerij De Mijlpaal te Heusden-Zolder en is sinds kort als advocaat verbonden aan het kantoor Van den Heuvel - Du Mongh te Antwerpen.

Tilburg

Donderdagavond 18:45 - 20:30 uur

31-01, 7-2, 21-2, 28-2, 7-3, 14-3, 21-3 en 28-3 (4-4 reservedatum inhaalcollege)

€ 186,- (8 colleges van 2 x 45 minuten met 15 minuten pauze)

Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen/discussie Inschrijven voor deze cursus is mogelijk tot 6 januari.

Dr. Karianne Marx (1981) studeerde Wijsbegeerte in Utrecht, promoveerde begin 2010 aan de VU op een proefschrift over de filo-sofie van Kant en is werkzaam als zelfstandig docente filosofie.Dr. Jacco Verburgt (1969) studeerde filosofie en theologie in Amsterdam, Leuven, Berlijn en Rome. Na zijn promotie in 2006 heeft hij als filosofiedocent ge-werkt aan verschillende hogescho-len en universiteiten en werkt nu bij Tilburg University.Dr. Hans Dooremalen (1967) studeerde in Tilburg taalfilosofie en promoveerde in 2003 op de evolutionaire functie van be-wustzijn in Nijmegen. Hij werkt aan Tiburg University als docent wetenschapsfilosofie en filosofie van de psychologie.

Filosofie

Dr. Karianne Marx, Dr. Jacco Verburgt, Dr. Hans Dooremalen

BESTAAT VRIJE WIL?

In de kranten is naar aanleiding van de boeken van Dick Swaab (Wij zijn ons brein) en Victor Lamme (De vrije wil bestaat niet) flink gediscussieerd over het al dan niet be-staan van de vrije wil en de mogelijke gevolgen daarvan voor recht en moraal. Hoewel de huidige discussie gevoed wordt door moderne neurowetenschappen, is de discussie op zich allerminst nieuw. Al sinds de opkomst van de na-tuurwetenschappen in de 17e eeuw onderzoeken filosofen de verhouding tussen lichaam en geest en in het verlengde daarvan die tussen wetenschap en moraal. In 8 college-bijeenkomsten plaatsen we de huidige discussie in een his-torische context. We kijken met name naar de opvattingen van Spinoza en Kant. Hierdoor krijgt u meer inzicht in de historisch-filosofische achtergronden van een discussie die op dit moment in populair-wetenschappelijke boeken en kranten wordt gevoerd.

In het eerste college wordt door elk van de docenten een algemene inleiding gegeven, waarin de terminologie van het debat verhelderd wordt en de verschillende posities die mogelijk zijn, onderscheiden en toegelicht worden. Daarna volgen twee colleges over de vrije wil bij Spinoza (dr. Kari-anne Marx) en twee over wat Kant over de vrije wil heeft ge-schreven (dr. Jacco Verburgt). Hierdoor krijgen we een beter inzicht in het filosofische en historische karakter van het de-bat. Daarna kunnen we gaan kijken naar het moderne (em-pirisch) wetenschappelijke debat (dr. Hans Dooremalen). We sluiten af met een discussiecollege waarin de drie docenten samen met de deelnemers actief de balans opmaken met betrekking tot de vraag of de vrije wil nu wel of niet bestaat.

Met deze 3 docenten biedt deze cursus een unieke en veel-zijdige benadering van het begrip “de vrije wil” en krijgt u actief de kans zich in het debat te mengen tijdens het af-sluitend discussiecollege.

LiteratuurAfhankelijk van de docent worden de powerpoints beschik-baar gesteld en/of een handout uitgereikt. Per college zal aanbevolen literatuur aangegeven worden.

HOVO Brabant biedt u de gelegenheid om onderwijs te volgen op academisch niveau. Dat kan dankzij een duurzame samenwerking met de vier grote instellingen voor hoger onderwijs in Brabant: Avans Hogeschool, Fontys Hoge-scholen, Technische Universiteit Eindhoven en Tilburg University.

INSCHRIJVEN VOOR EEN AVONDCURSUS?

Om u in te schrijven voor een van de avondcursussen, gaat u naar www.hovobrabant.nl/avondacademie

Daar vindt u een uitgebreide cursus-beschrijving, onze voorwaarden en het inschrijfformulier. Heeft u nog vragen? mail ons dan op info@hovobrabant.nl of bel 013-4668119

www.hovobrabant.nl