Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

34
Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 2003 9- 9-1

Transcript of Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Page 1: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Hoofdstuk 9

Hulpmiddelenen

technieken voorplanning

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-11

Page 2: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

LeerdoelenJe moet het volgende kunnen:

– drie technieken beschrijven waarmee je omgeving kunt beoordelen;

– vier technieken beschrijven voor het toewijzen van middelen;– uitleggen waarom budgetten populaire planningshulpmiddelen

zijn;– onderscheid maken tussen Gannt- en bezettingsdiagrammen;– de stappen in de ontwikkeling van een PERT-netwerk

beschrijven;

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-22

Page 3: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Leerdoelen (verv.)Je moet het volgende kunnen:

– de factoren beschrijven die de rentabiliteitsdrempel bepalen;

– de vereisten voor het gebruiken van lineaire programmering beschrijven;

– het concept van projectmanagement uitleggen;– vertellen hoe managers scenario’s in planning

kunnen gebruiken.

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-33

Page 4: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het beoordelen van de omgevingDe omgevingsanalyse

– De analyse van grote hoeveelheden informatie om veranderingen in de omgeving te kunnen voorspellen en hierop te kunnen anticiperen

– Concurrentieanalyse – Het verzamelen van informatie over concurrenten

• Veel verschillende bronnen zijn makkelijk te raadplegen

– Reverse engineering – Het analyseren van het concurrerende product

• Wordt illegaal (bedrijfsspionage) als men gepatenteerd materiaal namaakt of bedrijfsgeheimen ontvreemdt

– Dunne scheidslijn tussen legaal en ethisch en legaal maar onethisch

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-44

Page 5: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het beoordelen van de omgeving (verv.)

De omgevingsanalyse (verv.)

– Mondiale analyse – Analyse van informatie over ontwikkelingen die een internationaal actieve organisatie kunnen beïnvloeden

• Vereist uitgebreidere procedures dan de analyse van de directe omgeving

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-55

Page 6: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het beoordelen van de omgeving (verv.)Voorspellen

– Voor het inschatten van toekomstige ontwikkelingen, ter ondersteuning van het beslissingsproces

– Technieken

• Kwantitatief – Het toepassen van aan aantal wiskundige regels op een reeks gegevens om bepaalde ontwikkelingen te voorspellen

• Kwalitatief – Gebruikt de beoordeling en mening van mensen met relevante kennis om bepaalde ontwikkelingen te voorspellen

• Collaborative Forecasting and Replenishment (CFAR)– Gestandaardiseerde manier voor bedrijven om via internet

gegevens uit te wisselen– De informatie wordt gebruikt om de vraag naar een bepaald

product te voorspellen

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-66

Page 7: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.1: Voorspellingstechnieken

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-77

Page 8: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het beoordelen van de omgeving (verv.)Voorspellen (verv.)

– Effectiviteit – Managers hebben meer of minder succes met voorspellen

• De voorspellingen zijn het meest accuraat in relatief stabiele omgevingen

• De voorspellingen zijn relatief ineffectief bij het inschatten van niet-seizoensgebonden gebeurtenissen, ongewone omstandigheden en activiteiten van concurrenten

• Voor het verbeteren van de voorspellingen moet men het proces eenvoudig houden:

– Vergelijk elke voorspelling met een situatie van ‘geen verandering’

– Gebruik verscheidene voorspellingstechnieken– Maak alleen voorspellingen voor de korte termijn– Oefen

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-88

Page 9: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het beoordelen van de omgeving (verv.)

Benchmarking– Kijken naar best practices van andere organisaties; zaken die tot

superieure prestaties leiden– Is een standaardhulpmiddel van veel organisaties om de eigen

prestaties te verbeteren– Analyseer en kopieer de methoden die door toonaangevende

organisaties worden toegepast– Het is belangrijk om de meest geschikte onderzoeksdoelen vast te

stellen– Organisaties kunnen hun uit benchmarking verkregen informatie

uitwisselen

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-99

Page 10: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Stappen in benchmarking

Formeer een bench-markingteam

Bereid een actieplanvoor en implementeer

het

Verzamel interne enexterne gegevens

Analyseer de gegevensom eigen tekort-

komingen vast te stellen

Bestpractices

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1010

Page 11: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.3: Tips voor het verbeteren van het benchmarkingproces

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1111

Page 12: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelenMiddelen

– De bezittingen en hulpbronnen van een organisatie– Kan van alles zijn, onder andere financieel, fysiek,

menselijk, ontastbaar of structureelBudgettering

– Budget – Een numeriek plan voor het toewijzen van middelen aan specifieke activiteiten• Worden opgesteld voor inkomsten, uitgaven en grote

kapitale investeringen• Zijn toepasbaar in veel verschillende typen

organisaties en voor verschillende activiteiten• Dwingt een strak financieel beleid af

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1212

Page 13: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.5: Suggesties voor het verbeteren van budgettering

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1313

Page 14: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.)Inroostering

– Bepalen welke activiteiten moeten worden uitgevoerd, in welke volgorde en door wie, en wanneer ze moeten worden voltooid

– Gantt-diagrammen – Tonen wanneer taken moeten worden uitgevoerd

• Voor het vergelijken van de daadwerkelijke voortgang van taken

– Dienen als controlemiddel

• Een staafdiagram met tijd op de horizontale as en de in te roosteren activiteiten op de verticale as

• Arcering geeft de voortgang aan

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1414

Page 15: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Een Gannt-diagram

MaandActiviteit

Redactiefase

Ontwerp pagina’s

Illustraties

Strokenproef

Drukproef

Kaftontwerp

1 432

RapportagedatumDoelVoortgang

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1515

Page 16: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.)Inroostering (verv.)

– Bezettingsdiagram – Een aangepast Gantt-diagram• Inroostering van capaciteit per werkgebied

–Op de verticale as staan afdelingen of specifieke middelen

• Stellen managers in staan het gebruik capaciteitgebruik te plannen en controleren

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1616

Page 17: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

5

Een bezettingsdiagram

MaandRedacteuren

Annie

Anton

Kim

Maurice

David

Penny

1

Ingeroosterd werk

2 3 4 6

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1717

Page 18: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.)Inroostering (verv.)

– Program Evaluation and Review Technique (PERT)-netwerken• Worden gebruikt voor het inroosteren van complexe

projecten• Een soort van stroomdiagram met een opeenvolging van de

voor het voltooien van het project benodigde activiteiten• Geeft de duur of kosten van elke activiteit aan• Voor het vergelijken van verschillende activiteiten en hun

effect op het project (tijd en kosten) als geheel

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1818

Page 19: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.)Inroostering (verv.)

– PERT (verv.) – Termen en begrippen

• Gebeurtenissen – Eindpunten die de voltooiing van primaire activiteiten in het PERT-netwerk vertegenwoordigen

• Activiteiten – De tijd of de middelen die nodig zijn om van de ene gebeurtenis naar de andere te gaan

• Vertragingsmarge – De hoeveelheid tijd waarmee een activiteit kan worden vertraagd zonder dat dit invloed op het hele project heeft

• Kritieke pad – De langste opeenvolging van gebeurtenissen en activiteiten in een PERT-netwerk

– Vertraging op het kritieke pad zal de voltooiing van het hele project vertragen (geen vertragingsmarge)

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-1919

Page 20: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.8: Stappen voor de ontwikkeling van een PERT-netwerk

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2020

Page 21: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.9: Een PERT-netwerk voor de bouw van een kantoorgebouw

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2121

Page 22: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Een PERT-netwerk voor de bouw van een kantoorgebouw

A EB

D

F

C H

I

G

J K

Start10 6 14

6

3

3 5

5 53

4

315

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2222

Page 23: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.) Inroostering (verv.)

– Rentabiliteitsanalyse – Een techniek waarbij vastgesteld wordt op welk punt de totale inkomsten net de totale kosten dekken

• Wordt gebruikt om voorspellingen over de winst te maken

• Toont de relatie tussen inkomsten, kosten en winstmarge

– Rentabiliteitspunt (RP) – De totale inkomsten zijn net voldoende om de totale kosten te dekken

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2323

Page 24: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Inroostering (verv.)– Rentabiliteitsanalyse (verv.) – Termen en begrippen

• P – Unitprijs van product• VK – Variabele kosten per productunit• TVK – Totale vaste kosten• Vaste kosten – Kosten die bij volumevergroting niet

veranderen• Variabele kosten – Kosten die proportioneel

veranderen met het volume

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.)

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2424

VKP

TVKRP

Page 25: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Een rentabiliteitsanalyse 90.000

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

Inko

mst

en/k

oste

n (E

UR

)

100 200 300 400 500 600Output (duizenden)

Rentabiliteitspunt

Totale inkomsten

Totale kosten

Verlies

Winst

Variabelekosten

Vastekosten

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2525

Page 26: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van middelen (verv.)Inroostering (verv.)

– Lineair programmeren• Vereisten:

–Middelen zijn beperkt–Het doel is optimalisatie–Middelen kunnen op verschillende manieren

worden gecombineerd, voor verschillende outputniveaus

–Er bestaat een lineair verband tussen de variabelen

• Techniek kent verschillende toepassingen© Pearson Education

Benelux, 20039-9-2626

Page 27: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Technieken voor het toewijzen van bronnen (verv.)

Inroostering (verv.)– Lineair programmeren (verv.) – Termen en begrippen

• Doelfunctie – Een wiskundige vergelijking waarmee de uitkomsten van alle alternatieven kunnen worden voorspeld

• Productiecapaciteit van de afdelingen die te maken hebben met het produceren van de output

– Fungeert als beperking voor de totale capaciteit– De beperkingen bepalen het haalbaarheidsgebied

• Haalbaarheidsgebied – Vertegenwoordigt de optimale toewijzing van middelen

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2727

Page 28: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.12: Productiegegevens voor kaneelgegeurde producten

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2828

Page 29: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

De grafiek voor de lineaire programmering

100 200 300 400 500 600Hoeveelheid potpourrizakjes

100

200

300

400

500

600

700

Hoe

veel

heid

geu

rkaa

rsen

D

F

B

EA

CHaalbaarheids-gebied

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-2929

Page 30: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Moderne planningstechniekenProjectmanagement

– Het op tijd, binnen het budget en volgens de specificaties voltooien van de activiteiten van een project

– Project – Een eenmalig uitgevoerd aantal activiteiten met specifieke begin- en eindtijden

– Gestandaardiseerde planningsprocedures zijn vaak niet geschikt voor projecten

– Het proces van projectmanagement

• Teams samengesteld uit relevante business units

• Teams doen verslag bij een projectleider

• De projectleider coördineert de taken

• De teams worden na voltooiing van het project ontbonden

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-3030

Page 31: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Het proces achter projectmanagementDoelen

opstellen

Volgorde activiteiten

Activiteiten enbronnen bepalen

Vergelijken metdoelen

Tijdsduur vanactiviteiten

Bepaaleinddatum

project

Bepaal of erextra

middelennodig zijn

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-3131

Page 32: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Moderne planningstechnieken (verv.)Projectmanagement (verv.)

– De rol van de projectmanager• De rol wordt beïnvloed door het feit dat het project maar

eenmaal kan worden uitgevoerd• De rol is een lastige, omdat teamleden nog steeds loyaal

zijn aan de afdeling waarin ze gewoonlijk werken– Leden kunnen tegelijkertijd aan meerdere projecten

werken• De manager moet zijn communicatieve vaardigheden en

overredingskracht gebruiken

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-3232

Page 33: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Moderne planningstechnieken (verv.)Scenarioplanning

– Scenario – Een gefundeerd beeld van hoe de toekomst eruit zal zien

– Contingentieplanning – Scenario’s ontwikkelen• Als dit de situatie is, wat moeten we dan doen?

– Het doel is om onzekerheid te minimaliseren door mogelijke situaties onder verschillende omstandigheden te doorlopen

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-3333

Page 34: Hoofdstuk 9 Hulpmiddelen en technieken voor planning © Pearson Education Benelux, 20039-1.

Figuur 9.15: Voorbereiden op onverwachte gebeurtenissen

© Pearson Education Benelux, 2003

9-9-3434