Hoofdstuk 6 De Arbeidsmarkt Middellange termijn (MLT)

Hoofdstuk 6Hoofdstuk 6

De ArbeidsmarktDe ArbeidsmarktMiddellange termijn (MLT)Middellange termijn (MLT)

Hoofdstuk 6:De arbeidsmarkt Slide #2Bron : Blanchard

Aanbodzijde: Onderstellingen Aanbodzijde: Onderstellingen

VRAAGZIJDE / IS-LM - onderstellingen :

1. Geen voorraadvorming (Is = 0)

2. Geen buitenland (X = IM = 0)

3. Eén goed, één markt

4. Aanbod is exogeen en volgt “automatisch” de vraag, prijzen vast


Arbeidsmarkt: de middellange termijnArbeidsmarkt: de middellange termijn

Vraagstijging Hogere productie hogere tewerkstelling lagere werkloosheid

Lagere werkloosheid druk op de lonen hogere productiekosten hogere prijzen

Hogere prijzen vraag naar hogere lonen

=> MLT: lonen en prijzen passen aan en beïnvloeden de productie (=het aanbod)

Het antwoord op een stijging van de vraag op MLTHet antwoord op een stijging van de vraag op MLT


Inhoud hoofdstukInhoud hoofdstuk

1. Overzicht arbeidsmarkt

2. Fluctuaties in de werkloosheid

3. Bepaling loon

4. Bepaling prijs

5. Natuurlijke werkloosheidsgraad

6. En verder ...


Figuur 6.1 (2000)Figuur 6.1 (2000)


6.1 Arbeidsmarktgegevens6.1 Arbeidsmarktgegevens

Participatiegraad Participatiegraad

= beroepsbev / bev op actieve leeftijd

= 146.5 / 221.2 = 66 % (VS, 2003)

Vlaanderen / België

Participatiegraad is gestegen / blijft toch relatief laag bij ons Waarom ?



Werkloosheidsgraad = Werkloosheidsgraad =

),2003(%0.65.146

8.8VS

ForceLabor

Unemployed


Arbeidsmarktgegevens (F.6.2)Arbeidsmarktgegevens (F.6.2)

Bewegingen op de arbeidsmarkt (gemiddeld per maand)Bewegingen op de arbeidsmarkt (gemiddeld per maand)



Stromen (flows) - maandelijks gemiddeldeStromen (flows) - maandelijks gemiddelde

Vaststellingen:

1. Stromen IN en UIT tewerkstelling

IN tewerkstelling:3.3 miljoen

1.8 uit werkloosheid1.5 uit “out of the labor force”

UIT tewerkstelling: 3.2 miljoen

1.5 naar werkloosheid1.7 naar “out of the labor force”



Stromen (flows)Stromen (flows)

Vaststellingen:

•UITstroom uit werkloosheid is 3.1 miljoen(gemiddeld maandelijks)

•1.8 naar tewerkstelling•1.3 naar “out of the labor force”

•totaal aantal werklozen is 7 miljoen gemiddelde duur van de werkloosheid is ongeveer 2 a 3 maanden

2. Stromingen in en uit werkloosheid



Stromen (flows)Stromen (flows)

Vaststellingen:

•Elke maand:•400,000 nieuwelingen•250,000 gaan op pensioen

Is ongeveer slechts 1/8 van de totale beweging in/uit, want die bedragen 5.6 miljoen•Indicatie dat velen heen en weer gaan tussen participatie en niet-participatie

3. Stromingen in en uit de beroepsbevolking (the labor force)



Te veel aandacht voor werkloosheidsgraad ?Te veel aandacht voor werkloosheidsgraad ?

Misschien wel het geval in de V.S. Niet in Europa

In V.S. veel werklozen in categorie “out of labor force” want onmoedigd (“discouraged workers”) + ook veel strikter systeem dan in EU


Figuur 6.3Figuur 6.3


6.2 Schommelingen in werkloosheid6.2 Schommelingen in werkloosheid

opwaartse trend tot begin jaren 80

Vaststelling:Vaststelling:

•1950s 4.5•1960s 4.7•1970s 6.2•1980s 7.3•1990s 5.9•2000 4.5



De trend wordt gedomineerd door grote schommelingen werkloosheidsgraad

Vaststelling :Vaststelling :

•1992 7.7% (recessie 1990-91)•1982 9.7%•1969 2 %•1953 1.5 %•Vandaag opnieuw gedaald sinds 2003



Hoe beïnvloeden fluctuaties in werkloosheidsgraad de individuele arbeiders? (figuur 6.4)Hoe beïnvloeden fluctuaties in werkloosheidsgraad de individuele arbeiders? (figuur 6.4)



Hoe beïnvloeden fluctuaties in werkloosheidsgraad de individuele arbeiders? (figuur 6.5)Hoe beïnvloeden fluctuaties in werkloosheidsgraad de individuele arbeiders? (figuur 6.5)



Samenvattend:Samenvattend:

Hoge werkloosheid:

• Grotere kans op verlies aan werk • Kleinere kans op vinden nieuw werk • Langere werkloosheidsduur

•==> effect op loon via arbeidsmarkt


6.3 Loonvorming6.3 Loonvorming

Bepaling loon : twee principes Bepaling loon : twee principes

1. Loon arbeiders is hoger dan reservatieloon

2. Lonen afhankelijk van arbeidsmarktomstandigheden



Onderhandelingsmacht werknemers afhankelijk van :Onderhandelingsmacht werknemers afhankelijk van :

1. Vervangbaarheid arbeider, aard van de job

2. Mogelijkheden om een andere job te vinden, d.w.z. situatie arbeidsmarkt

werknemerszijdewerknemerszijde



Efficiëntielonen:Efficiëntielonen:

Loon boven het reservatieloon zodat de productiviteit verhoogt en het verloop van arbeiders (the turnover rate) daalt.

Voorbeeld: Ford-fabriek 1914

werkgeverszijdewerkgeverszijde



Bepaling lonen Formeel Bepaling lonen Formeel

WS (Wage Setting):WS (Wage Setting):

),(

),(

zuFPW e

W = Loon (Wage) Pe = Verwacht prijsniveau (Expected price leve)u = Werkloosheidsgraadz = Andere variabelen met invloed op WS



De verwachte prijzen , Pe & lonenDe verwachte prijzen , Pe & lonen

WS: bepalende factorenWS: bepalende factoren

),(

),(

zuFPW e

•Arbeiders baseren hun looneis op de koopkracht van hun loon of reëel loon W/P

•Werkgevers baseren hun loonaanbod op de prijs van de producten of het reële loon W/P

•Daarom, als (verwachte) prijzen (P) stijgen zal ook het loon (W) stijgen



WS: bepalende factoren WS: bepalende factoren

),(

),(

zuFPW e

• Hoge werkloosheid vermindert de onderhandelingsmacht en de lonen

• Hogere werkloosheid vermindert het efficiëntieloon

De werkloosheidsgraad , u en lonenDe werkloosheidsgraad , u en lonenu



WS: bepalende factoren WS: bepalende factoren

),(

),(

zuFPW e

• Werkloosheidsverzekering: hogere uitkeringen leiden tot hogere lonen • Minimumlonen: geven aanleiding tot loonstijgingen •Ontslagvergoedingen: meer onderhandelingsmacht voor werknemer

Andere factoren en lonenAndere factoren en lonen)(z


6.4 Prijsvorming6.4 Prijsvorming

Prijsbepaling en de ProductiefunctiePrijsbepaling en de Productiefunctie

Veronderstel arbeid als enige inputVeronderstel arbeid als enige input

Output (Y) = ANN = ArbeidA = Arbeidsproductiviteit

Stel A=1Y = N

Als Y=N: dan is de marginale kost van productie= Loon (W)


6.4 Prijsvorming 6.4 Prijsvorming

Prijsbepaling en concurrentiePrijsbepaling en concurrentie

Bij perfecte competitie in de productmarktBij perfecte competitie in de productmarkt

Prijs (P) = Marginale KostGegeven: Marginale kost = Wdan: P=W

In niet-competitieve markten P=(1+µ)W

µ= Mark-up van prijs boven kost


6.5 De natuurlijke werkloosheidsgraad6.5 De natuurlijke werkloosheidsgraad

Stel: Pe = P !!!Stel: Pe = P !!!

Neem loonbepaling WSNeem loonbepaling WS

Met Pe = P isW=PF(u,z) en deel door P

),( zuFP

W

),(

Hoe hoger de werkloosheidsgraad (u), hoe lager het reëel loon

P

W



FIGUUR De WS-relatie FIGUUR De WS-relatie

),( zuFP

W

),(

WS

Unemployment Rate, u

Rea

l W

age,

W/P

WS relatie(W/P omgekeerde relatie met u)



Prijszeting (PS):Prijszeting (PS):

Neem : WP )1(

Deel door W: 1W

P

Inverteren:

1

1

P

W



Prijszetting (PS):Prijszetting (PS):

μP

W

1

1

Dus : • Als de mark-up (µ) stijgt

• Prijs (P) stijgt, voor gegeven loon (W)

• Dus reëel loon daalt



FIGUUR De PS-relatieFIGUUR De PS-relatie

1

1

P

W

PS

PS relatie(W/P is onafhankelijk van u)


Rea

l W

age,

W/P

11



Rea

l W

age,

W/P

un – De natuurlijke werkloosheidsgraad



Reëel Loon en Werkloosheid bij evenwicht Reëel Loon en Werkloosheid bij evenwicht

Arbeidsmarktevenwicht

WS

11

PS

WS = PS

A


WS´ = F(u, Z´)



Is de natuurlijke werkloosheidsgraad “natuurlijk”?Scenario: Stijging werkloosheidsuitkering (z stijgt)Is de natuurlijke werkloosheidsgraad “natuurlijk”?Scenario: Stijging werkloosheidsuitkering (z stijgt)


Rea

l W

age,

W/P

WS = F(u, Z)

11

PS

un

a a’

un´

Stijging van Z verhoogt un



Figuur 6.8 (omgekeerde situatie !)Figuur 6.8 (omgekeerde situatie !)

Scenario: Strengere antitrust wetgeving (µ daalt)Scenario: Strengere antitrust wetgeving (µ daalt)R

eal

Wag

e, W

/P

WS = F(u, Z)11

PS

U’nun

Daling van (µ vermindert un

´1

1

PS´




Van Werkloosheid naar OutputVan Werkloosheid naar Output

U = WerkloosheidN = TewerkstellingL = Beroepsbevolkingu = Werkloosheidsgraad

L

N

L

NL

L

Uu

1

Herschik zodat N=L(1-u)




N=L(1-u)un = natuurlijke werkloosheidsgraadNn = natuurlijk tewerkstellingsniveauNn = L(1-un)

Natuurlijke werkgelegenheid




Natuurlijk Productieniveau

Y = NYn = Nn = L(1-un)Y = NYn = Nn = L(1-un)

Veronderstel de productiefunctieVeronderstel de productiefunctie



SamenvattingSamenvatting

Stel : Verwachte prijs = actuele prjis

Dan: • WS impliceert dat het reële loon negatief gerelateerd is tot werkloosheid

•Voor PS is het reële loon constant

•Arbeidsmarktevenwicht als W/P van WS = W/P van PS

•Arbeidsmarktevenwicht bepaalt de natuurlijke werkloosheidsgraad

• WS impliceert dat het reële loon negatief gerelateerd is tot werkloosheid

•Voor PS is het reële loon constant

•Arbeidsmarktevenwicht als W/P van WS = W/P van PS

•Arbeidsmarktevenwicht bepaalt de natuurlijke werkloosheidsgraad



SamenvattingSamenvatting

• Arbeidsmarktevenwicht bepaalt de natuurlijke tewerkstelling en die bepaalt de natuurlijke productie

• Arbeidsmarktevenwicht bepaalt de natuurlijke tewerkstelling en die bepaalt de natuurlijke productie

Merk op: • Monetair beleid, fiscaal beleid, consumentenvertrouwen,… heeft geen (directe) impact op de natuurlijke tewerkstelling of productie

• Monetair beleid, fiscaal beleid, consumentenvertrouwen,… heeft geen (directe) impact op de natuurlijke tewerkstelling of productie


6.6 En nu verder…6.6 En nu verder…

6.6 En nu verder …6.6 En nu verder …

KT • Prijs kan verschillen van de verwachte prijs

• Werkloosheid kan (on)gelijk zijn aan de natuurlijke werkloosheid

• Output kan (on)gelijk zij aan natuurlijke output

• Prijs kan verschillen van de verwachte prijs

• Werkloosheid kan (on)gelijk zijn aan de natuurlijke werkloosheid

• Output kan (on)gelijk zij aan natuurlijke output

MLT • Prijs tendeert naar de verwachte prijs

•Werkloosheid tendeert naar natuurlijk niveau

•Output tendeert naar natuurlijk niveau

• Prijs tendeert naar de verwachte prijs

•Werkloosheid tendeert naar natuurlijk niveau

•Output tendeert naar natuurlijk niveau

De TijdshorizonDe Tijdshorizon

Oefeningen HK 6Oefeningen HK 61 / 3 1 / 3

A. Bevolking: 260 miljoen, werkend: 120 mj, A. Bevolking: 260 miljoen, werkend: 120 mj, werkloos: 10 mj werkloos: 10 mj Participatiegraad en Participatiegraad en werkloosheidsgraad ? werkloosheidsgraad ?

B. Anti-monopoliewetgeving doet natuurlijke B. Anti-monopoliewetgeving doet natuurlijke werkloosheid dalen, leg uit met figuur. werkloosheid dalen, leg uit met figuur.

Hoofdstuk 6 De Arbeidsmarkt Middellange termijn (MLT)

Documents

Transcript of Hoofdstuk 6 De Arbeidsmarkt Middellange termijn (MLT)