Korte termijn onderzoek

18 mei 2011

Korte termijn onderzoek

2 18 mei 2011Rijkswaterstaat

(midden)Lange termijn vs korte termijn

Indirecte (cumulatieve) effecten vs directe effecten

Minder zichtbaar vs direct zichtbaar

Toekomstige suppletie uitvoering vs huidige uitvoering

……

Het een sluit het ander niet uit! Wisselwerking


Drieteenstrandloper


Aanleiding (1)

• NB-wet:Instandhoudingsdoel drieteenstrandloper n350 seizoensgem.

• 2007-2008 Opstellen beheerplan Voordelta inclusief kader voor suppleties

• MWTL tellingen beperkt in tijd en ruimte

• Kennisleemtes over foerageergedrag

• Effecten op drieteenstrandlopers door suppleties niet uit te sluiten


Aanleiding (2)

• Voorzorgsprincipe: Bij de planning van de uitvoering van de hieronder vermelde suppleties wordt er van uit gegaan dat er elk jaar op één eilandkop wordt gesuppleerd (dus óf op Goeree, óf Schouwen, óf Noord-Beveland, óf Walcheren). De reden is dat er zodoende goede mogelijkheden blijven voor herstel van de voedselbeschikbaarheid van de drieteenstrandloper.


Doelstelling

• Vergroten kennis over aanwezigheid van de drieteenstrandlopers in de Voordelta

• Verkrijgen van meer inzicht in de voedselecologie van de drieteenstrandloper (in de Voordelta)

• Door verkleinen kennisleemtes kan er een betere inschatting gemaakt worden van de potentiële effecten van strandsuppleties in de voordelta

• Opstellen van passende mitigerende maatregelen


Onderzoeksvragen

• Wat zijn de piekaantallen buiten midwintertellingen en hoe verdelen ze zich over de voordelta

• Hoe en op wat foerageren drieteenstrandlopers verspreid over de verschillende gebieden in de Voordelta.

• (pilot) wat is de verspreiding van potentieel voedsel voor de drieteenstrandlopers


Methode

• Maandelijkse tellingen uitgevoerd de delen die niet gedekt worden door MWTL-tellingen

• Vaststellen van foerageer gedrag waarbij onderscheid is gemaakt in:– ‘proben’ (diep in ‘t zand)– Pikken (uit ‘t water/op het zand)– Scavenging (dood voedsel)

• Verzamelen van poepmonsters om voedselkeuze te bepalen


Methode


• Vaststellen van foerageer gedrag waarbij onderscheid is gemaakt in:– ‘proben’ (diep in ‘t zand)– Pikken (van het substraat)– Scavenging (aangespoelde dood voedsel)



Methode


• Vaststellen van foerageer gedrag waarbij onderscheid is gemaakt in:– ‘proben’ (diep in ‘t zand)– Pikken (van het substraat)– Scavenging (aangespoelde dood voedsel)


• Bemonsteren van suppletielocaties Walcheren 2008/2009 (pilot)


Resultaten aantallen, verspreiding & habitatkeuze


Resultaten Foerageergedrag en voedselkeuze

• Op de stranden van de Voordelta


Resultaten Foerageergedrag en voedselkeuze

• Op de slikken


Conclusies

• Op stranden langs de waterlijn wordt vooral kleine prooien gegeten die in de waterkolom voorkomen

• Grootste aantallen Voordelta gevonden op slikgebieden (landelijke trend)

• Ten aanzien van drieteenstrandlopers weinig effect te verwachten van strandsuppleties op de kust van Walcheren en Schouwen– Max enkele tientallen– Foerageer techniek = pikken

• Pilot bemonsteringen levert ‘onderbouwing’, maar staat niet op zichzelf

• Voorzorgsprincipe niet noodzakelijk


Discussie

• Oorzaak vs Gevolg– Verschuiving van strand naar slik (drieteenslikvogel)– (Verschuiving) foerageer techniek


Vervolg

• Herstel van bodemfauna na strandsuppletie Ameland

• Onderzoek RUG naar de overlevingskansen (mbv individueel geringde dieren), habitatgebruik in relatie tot voedseldichtheden en menselijke verstoring op Vlieland……


Zeehonden


Aanleiding

• NB-wet & F&f-wet: afstandhouden van rustende zeehonden 1200-1500m


Aanleiding

• NB-wet & F&f-wet: afstandhouden van rustende zeehonden 1200-1500m

• Suppletie 2009: Texel ZW• Transport < 1200m


Onderzoeksvragen

• In hoeverre reageren zeehonden op de razende bol op langsvarende baggerschepen

• Hoe reageren zeehonden op de razende bol op andere menselijke activiteiten


Methoden

• Veldwaarnemingen op de Razende Bol• 12 waarnemingsdagen (incl. 2 avonden) (ca 45 uur)


Methoden (2)

• Protocolleren van gedrag (referentie & verstoring)– Stil liggen– Kop op– Verplaatsen op de plaat– Verplaatsen van plaat inwater– Verplaatsen van water naar plaat

• Vastleggen van aantallen zeehonden

• Registreren van vaarbewegingen & andere menselijke activiteiten

• Registreren overige omstandigheden


Resultaten: Aanwezigheid zeehonden op Razende Bol


Resultaten: referentiegedrag


Resultaten i.r.t. langsvarende baggerschepen


Resultaten i.r.t. overige menselijke activiteiten

• Helikopter voor transport naar offshore installaties (99x)• Ander helikopter verkeer (bv Marine) (3x)• (zweef)vliegtuig (5x)• Kitesurfer (3x)• Windsurfer (3x)• Zeilboot (5x)• Garnalekotter (3x)• RIB (6x)• Motorboot (3x)• Kayakker (2x)


Resultaten i.r.t. overige menselijke activiteiten


Conclusie

• Tijdens geen van de 41 passages van baggerschepen (waarbij 26 tussen 689m<1200m afstand) zijn in het veld gedragsveranderingen van zeehonden waargenomen die toegeschreven konden worden aan langsvarende baggerschepen

• Zeehonden vertonen over het algemeen geen reactie op de dagelijks overvliegende helikopters ingezet voor offshore installaties

• Zeehonden reageren duidelijk op RIB’s die over het algemeen met hoge snelheid richting de zeehonden voeren

• Zeehonden reageren duidelijk op (kite)surfers, die over het algemeen in de buurt van de zeehonden komen en aanlanden op de plaat


Discussie

• Observatie in periode 16 sept t/m 27 okt (geen pups)• Uitspraken gelden voor specifieke locatie

• Razende Bol is een dynamische plaat waardoor in de toekomst mogelijk verstoringsafstanden kunnen veranderen


Conclusie voor suppletiewerkzaamheden

• NB-wet & F&F-wet– Transport naar suppletielocatie Texel Zuid kan binnen de

vastgelegde betonning plaats vinden zonder negatieve effecten


Vervolg

• Herhaling onderzoek bij Schouwen • Stap 1: vastleggen van referentiegedrag (voorjaar 2011)

– O.a. op verklikkerstrand, middelplaat & Westerschelde


Vervolg

• Herhaling onderzoek bij Schouwen • Stap 1: vastleggen van referentiegedrag (voorjaar 2011)

– O.a. op verklikkerstrand, middelplaat & Westerschelde

• Stap 2: onderzoeken hoe zeehonden op schouwen reageren op langsvarende baggerschepen (planning onbekend)

• Stap 3: ……. Verstoringsdossier opbouwen

Korte termijn onderzoek

Documents

Transcript of Korte termijn onderzoek