Hoofdstuk 32. QGIS - kempen-ol.be cursus/manama/32. QGIS.pdf · Meer mogelijkheden in qgis. Tot nu...

1

Ocad Manama – hoofdstuk 32 : Qgis © Jos Bylemans

Hoofdstuk 32. QGIS

Werken met de standaardversie van Ocad11 brengt enkele beperkingen met zich mee. Dan heb ik

het over shp-bestanden en wms-bestanden. Wat dat juist is wordt hierna uitgelegd.

In de nieuwste Ocad12 update is het ook mogelijk om rechtstreeks met shp-bestanden en wmf-

bestanden te werken.

Om die bestanden te kunnen gebruiken hebben we een extra programma nodig, qgis is zo een

programma, bovendien is het gratis te gebruiken. Het eerste wat we moeten doen is het

programma installeren, de bestanden hiervoor vind je op

https://www.qgis.org/nl/site/forusers/download.html

https://www.qgis.org/nl/site/forusers/download.html

2


Zoals je ziet zijn er verschillende mogelijkheden. Ik heb gekozen voor de lange termijn release,

dat is een stabiele versie. De laatste uitgave kun je natuurlijk ook gebruiken, het zou kunnen dat

deze updates niet zo stabiel zijn.

Na downloaden en installeren is het programma gebruiksklaar. Dit is het startscherm.

In feite heb ik al een knoppenbalk toegevoegd aan het startscherm.

Dat zijn knopen waarmee ik rechtstreeks naar agiv kan. Het gebruik van de knoppen leggen we

later nog wel uit.

Om die werkbalk te installeren klik je op de

menukeuze “plugins/plugins beheren en installeren

…” de puntjes achteraan duiden erop dat er nog een

keuzelijst gaat volgen

3


Als we nu terug naar het menu plugins gaan zien dan merken we geopuntQgis op, klik op het

pijltje achteraan en je ziet wat je er allemaal mee aan kan. De lijst geeft meteen ook de

mogelijkheden aan van de knoppen op de knoppenbalk.

4


GRBgis

Op dezelfde manier als we een grbcad bestand bepaald en gedownloaded hebben kunnen we ook

een grbgis-bestand downloaden. Je vind deze gegevens op

https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=1&title=GRBgis

Alles verloopt op dezelfde wijze, alleen kunnen we kiezen tussen twee opslagformaten

shapefile : veel gebruikt uitwisselingsbestand voor

geografische informatie

gml : Geography Markup Language , een xml

bestandsvorm voor de opslag van geografische

informatie, ook iso19136 genoemd

Wij kiezen voor “shapefile”, versturen onze aanvraag. Na ontvangst van het gezipte bestand

wordt het uitgepakt in een aparte map.

Als we via de verkenner gaan kijken zien we dat er voor elke laag een aantal

bestanden zijn meegeleverd. Wat wij echt nodig hebben is het shp bestand

maar de bestanden met extensie shx en dbf hebben we absoluut nodig.

Shape-bestanden kunnen ook geen krommen of tekst weergeven,dat wordt

opgelost door veel punten in bochten te plaatsen. Teksten hebben we uit het

grbcad bestand verwijderd, hier gaan we daar nu geen last van hebben.

Om de bestanden te kunnen gebruiken moeten we eerst qgis opstarten. Eénmaal opgestart gaan

we de nodige bestanden inladen door te klikken op de knop .

https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=1&title=GRBgis

5


Klik op “bladeren” en we komen in onze verkenner. We gaan naar de map waar de shp bestanden

staan. De “luxe” is hier dat we kunnen kiezen welke shp-bestanden we zullen inladen. Zo kunnen

we de lagen uitsluiten die we echt niet nodig hebben (vb gevellijnen, rioodeksels, …).

Bij encoding kunnen we kiezen uit vele formaten, ik heb gekozen voor system, en uitgetest of het

werkte.

Selecteer de bestanden in de verkenner, klik op “open”, je komt terug in het popup scherm en

klikt ook daar op “open”, de bestanden zullen nu geladen worden.

Op het eerste zicht lijkt alsof er maar hier en daar een gebouw te

zien is, maar ze zijn er wel degelijk. Het enige waar we nog

moeten op letten is dat de laag met de percelen (adp) getekend

zijn als vlakken. We zullen ze later omzetten naar lijnen.

Eerst gaan we onze gegevens opslaan als dxf-bestand.

Dat doen we door in het menu “project” op “dxf export”

te klikken. We worden gevraagd om een naam en een

map op te geven waar we de gegevens willen bewaren.

Dan werkt alles identiek hetzelfde als bij het inlezen van andere dxf-bestanden (ngi, grbcad).

Enkel moeten we de laag Adp nog omzetten naar lijnen.

Als de dxf-bestanden zijn ingelezen klikken we ergens op de tekening en in de statusbar

linksonder zien we welke laag geselecteerd is. Is dit de Adp-laag dan klikken we in onze

symbolenbox op een lijn (of we maken er eerst één aan,vb paarse dunne lijn), vervolgens klikken

we in Ocad op de knop . E krijgen weer een popup.

6


Ocad vraagt of we alle objecten in de laar Adpe86086 mogen vervangen door ons eigen gemaakt

symbool 704.001. We klikken op Ok en de vlakken worden omtrekslijnen. Ook de gebouwen zijn

wel degelijk meegekomen, zie hieronder

In ons voorbeeld hebben we steeds een nieuwe kaart gemaakt om de dxf-bestanden om te zetten.

Je kan natuurlijk ook een dxf-bestand inladen in een bestaande kaart, op voorwaarde dat die ook

in Lambert72 coördinaten is.

Lagen in het dxf-bestand

Naam Definitie In de

tekening

Omzetten naar Ocad

Adp

Een administratief perceel (Adp) is een

grafische voorstelling van de vermoedelijke

ligging van het kadastraal perceel, waarbij

de perceelsgrenzen werden geïnterpreteerd

rekening houdend met de terreinsituatie.

Een rood

gekleurd

vak

Zelf te maken

lijnsymbool

7


Ano Een anomalie (Ano) is een geverifieerde

GRB-afwijking. GRB-afwijkingen worden

door een grote groep van gebruikers aan het

AGIV gemeld, die ze controleert en beheert

als anomalieën.

Rood vlak

of rode lijn

Zelf te maken

lijnsymbool of

vlaksymbool

Gba Een gebouwaanhorigheid (Gba) is een

duurzame constructie die aanleunt bij en

behoort tot een in het GRB opgenomen

gebouw aan de grond (Gbg).

Rood vlak 526.0 (gebouw)

Gbg Een gebouw aan de grond (Gbg) is een

duurzaam bouwsel, vast met het

aardoppervlak verbonden, dat een voor

mensen toegankelijke ruimte omsluit. Een

gelijkvloerse toegang voor ondergrondse of

hangende constructies wordt eveneens als

gebouw aan de grond beschouwd. Bepaalde

duurzame bouwsels die aan bovenstaande

definitie beantwoorden, worden echter in

andere GRB-entiteiten opgenomen en niet

hier. Bijvoorbeeld koeltorens, watertorens,

e.d. worden opgenomen als kunstwerk

(entiteit Knw).

Rode

omtrekslijn

526.0

Gvl Een gevellijn (Gvl) volgt de verticale

projectie van het gevelvlak op het maaiveld

en verbindt twee verschillende gevelpunten

(Gvp). In zijn meest eenvoudige vorm wordt

een gebouw aan de grond beschreven door

vier elementaire gevelvlakken (een

voorgevel, een achtergevel en twee

zijgevels).

Deze shp-laag niet openen en niet

omzetten naar dxf

Gvp Een gevelpunt (Gvp) is elk beduidend

vormpunt van de gevellijn van een gebouw

aan de grond (Gbg)


omzetten naar dxf

Knw Een kunstwerk (Knw) is een civieltechnische

constructie, of specifiek type gebouw, niet

opgenomen als gebouw aan de grond (Gbg),

opgetrokken uit duurzame materialen en

zichtbaar aan het aardoppervlak.

Rode lijn Zelf te maken

lijnsymbool

Lbz Een GRB-lokale bijhoudingszone is een

contour van een zone waar het GRB werd


8


bijgewerkt door een in grootte beperkte,

lokale bijhoudingsopdracht.

omzetten naar dxf

Mkp Meetkundig referentiepunt van het

geodetische net


omzetten naar dxf

Mkv Meetkundig referentiepunt van het lokaal

verdichtingsnet


omzetten naar dxf

Sbn De spoorbaan (Sbn) is de corridor van het

transportnetwerk bedoeld voor het

spoorverkeer. De spoorcorridor stelt de zone

voor waar exclusief spoorverkeer (trein,

metro of tram) plaatsgrijpt.

Rood vlak 527.0 (privé terrein,

spoor niet

toegankelijk)

Trn Een terrein (Trn) is een surplusgebied dat

deel uitmaakt van het openbaar domein en

grenst aan een weg-, spoor- of watercorridor.

Rood vlak Zelf te maken

vlaksymbool

Wbn De wegbaan (Wbn) is de voorstelling van de

wegcorridor in het GRB. De wegbaan wordt

overlangs opgedeeld in verschillende

arbitrair afgebakende wegbaanelementen. Er

zijn twee types wegbaanelementen: een

kruispuntzone komt overeen met een

kruispunt; een wegsegment komt overeen

met een wegvak.

Rood vlak Zelf te maken

lijnsymbool

Wga Een wegaanhorigheid (Wga) is een

constructie die binnen de wegbaan (Wbn) of

binnen een terrein (Trn) met verkeersfunctie

opgericht werd om onderdak te bieden aan

personen, vervoersmiddelen en goederen,

maar niet als zelfstandig gebouw beschouwd

kan worden.

Rood vlak 526.0

Wgo De wegopdeling (Wgo) is de fysieke

begrenzing van goed identificeerbare

functionele stroken binnen de wegbaan

(Wbn).

Rode lijn Shp-laag niet openen

in een oriëntatie

loopkaart, wel voor

een sprintkaart.

Wgr Een gracht (Wgr) is een waterloop, een beek

of een sloot, bedoeld voor de af- of aanvoer

of het tijdelijk ophouden van

oppervlaktewater en gelegen binnen de

wegbaan (baangrachten).


lijnsymbool

9


Wkn Een wegknoop (Wkn) is een puntvormig

element dat een wegverbinding (Wvb)

begrenst.


omzetten naar dxf

Wlas Een VHA-waterloopsegment (Wlas) is de

aslijn van een segment van het VHA-

waterlopennetwerk van de Vlaamse

Hydrografische Atlas.


lijnsymbool

Wli Een longitudinaal weginrichtingselement

(Wli) is een vast inrichtingselement binnen

de wegbaan, met als doel de

verkeersstromen in gescheiden stroken te

leiden. Deze inrichtingselementen zijn

overwegend parallel aan de lengteas van de

wegbaan georiënteerd.

Rode lijn Niet openen en

omzetten voor

loopkaart, wel voor

sprintkaart

Wpi Een puntvormig weginrichtingselement

(Wpi) is een inrichtingselement behorende

bij de wegbaan (Wbn), waarvan het contact

met het grondoppervlak onvoldoende groot

is om als lijn of veelhoek gekarteerd te

worden.


omzetten naar dxf

Wri Een putdeksel (Wri) is een deksel of luik van

ondergrondse leidingen en installaties.


omzetten naar dxf

Wrl Een spoorrail (Wrl) is een metalen

spoorstaaf die spoorverkeer mogelijk maakt

binnen de wegbaan (Wbn) en de direct

aansluitende zone.


lijnsymbool

Wti Een transversaal weginrichtingselement

(Wti) is een vast inrichtingselement binnen

de zone voor snelverkeer met als doel de

normale verkeersstroom te remmen of te

compartimenteren. Deze

inrichtingselementen zijn overwegend dwars

op de lengteas van de wegbaan (Wbn)

georiënteerd.

Rode lijn Niet openen en

omzetten voor

loopkaart, wel voor

sprintkaart

Wtz De watergang (Wtz) beslaat het gebied dat

rechtstreeks gedomineerd wordt door de

fysieke aanwezigheid van oppervlaktewater

(waterlopen en stilstaande

wateroppervlakken). In de praktijk benadert

Rode

omtrekslijn

302.0 watervlak

10


de watergang (Wtz) het oppervlak tussen de

insteken van de beide oevertaluds (kruin)

Wvb Een wegverbinding (Wvb) is een lijnvormig

element dat een deel van de wegcorridor

voorstelt en begrensd wordt door twee

wegknopen (Wkn).

Rode lijn De aslijn van een

verharde weg,

symbool 502.0 of

503.0. Niet opnemen

voor sprintkaarten

Vergelijking GRBbgis-GRBcad

Vaststelling : met beide systemen kunnen we hetzelfde resultaat bereiken.

GRBgis : we hebben een extra programma nodig om de shp-bestanden om te zetten in dxf-

bestanden. Er zitten minder lagen in dit soort van bestand, zo hebben we geen last van teksten die

we toch niet nodig hebben. We kunnen hier ook opteren om slechts één laag om te zetten.

GRBCad : We krijgen direct dxf-bestanden ter beschikking, nadeel er zitten wel heel wat lagen in

die we niet nodig hebben.

Aan jullie de keuze.

Meer mogelijkheden in qgis.

Tot nu toe hebben we qgis enkel gebruikt om shp-bestanden om te zetten naar het dxf-formaat,

maar natuurlijk kan het programma veel meer. Zo is het een echt cad-programma maar al die

mogelijkheden belichten zou ons te ver voeren. We beperken ons tot hetgeen nuttig is voor ons.

Eerst even dit nog zeggen, aan qgis wordt gewerkt door een ganse ploeg van mensen. Zoals altijd

bevatten programma’s fouten, om die reden verschijnen er ook regelmatig updates. Als er een

update beschikbaar is dan wordt dat gemeld in de statusbalk.

11


Je krijgt meteen alle update-informatie als je in het help-menu klikt op de functie om op updates

te controleren. Meteen krijg je een popup met wat er beschikbaar is en wat nog in de pijplijn zit.

Automatisch updaten is er helaas nog niet bij.

De geopunt knoppen

Zoek een adres in geopunt, in een popupscherm kan je zoekcriteria invoeren

Zoek een adres op de kaart, voorwaarde is wel dat je een kaart geopend hebt in qgis

Csv-adressenbestand geocoderen, niet direct nuttig voor ons

Zoek een interessante plaats (en vind er meer info over)

Bevraag gipod, gipod is een systeem voor kabelleggers en nutsbedrijven

Teken een hoogteprofiel, ook hier moet eerst een kaart geopend zijn in qgis

Zoek naar een perceel (op basis van de kadastrale gegevens, sectie en nummer)

Ga naar de geopunt catalogus, die knop gaan we verder documenteren.

Geopunt catalogus

12


De geopunt catalogus is, zoals de naam doet vermoeden, een kataloog van alles wat je in gepunt

kunt vinden. Er is een opdeling in drie grote groepen. Elke groep is dan ook nog eens verdeeld in

twee tabbladen, één met de meest recente zaken en één met de populairste zaken.

Datasets : Wat je aan gegevens kan vinden in het metadatacenter van agiv.

Webservices : Een webservice maakt het mogelijk om op afstand (meestal over het

internet) vanaf een cliënt-computer (bijvoorbeeld de Geopunt-Kaarttoepassing) een dienst

(service) op te vragen. Elke webservice heft een detailpagina met informatie over deze

service.

Als je klikt op “bekijk op kaart” kan je de service op kaart bekijken, klik je op metadata

dan ga je naar de metadatabank van het agiv.

Applicaties : een reeks toepassingen van agiv en zijn gdi-partners.

Als je op de knop klikt dan krijg je onderstaand scherm

13


In het bovenste vak geef je de naam in van de dienst die je wil gebruiken

Als je begint in te tikken denkt de toepassing al mee, kies de toepassing die je wil en klik op

“zoek”;

In het grote vak links komen de mogelijke

bronnen, in het vak rechts komt een beschrijving

van de toepassing.

Selecteer de toepassing en klik, onderaan ongeveer in het midden, op de knop “download”. Je

komt nu in het scherm waar je de gegevens kan bestellen.

Je hebt niet direct toegang tot de gegevens, je moet je eerst aanmelden of, als je nog geen erkende

gebruiker zijt, je eerst registreren.

Als je aangemeld bent kom je in dit scherm

Verder verloopt alles zoals reeds uitgelegd in hoofdstuk 26. De aanvraag voor GRBGis bestanden

verloopt op dezelfde manier.

14


Meer doen met qgis Qgis is een krachtig tekenprogramma, je kan er veel meer mee doen dan enkel shp-bestanden

mee gebruiken. Je kan de toepassing ook gebruiken om hoogtelijnen te downloaden of om de

orthofoto’s op te halen om daarna te gebruiken in Ocad.

Hoogtelijnen

Agiv heeft, op basis van de lidar-opnamen, ook een digitaal hoogtemodel voor Vlaanderen

opgemaakt. Dit hoogtemodel is vrij beschikbaar voor iedereen.

Je begint met te surfen naar

https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=966&title=Standaardproducten_Digitaal_Hoogtem

odel_Vlaanderen_II

Dan krijg je dit scherm

Dan kies je voor DTM-raster 1m of 5m.

https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=966&title=Standaardproducten_Digitaal_Hoogtemodel_Vlaanderen_II

https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=966&title=Standaardproducten_Digitaal_Hoogtemodel_Vlaanderen_II

15


Klik op de knop “downloaden”

Bevestig je selectie en je krijgt een lijst met de planbladen van het ngi

16


Kies het juiste tabblad, de download wordt gestart. Je krijgt nu een groot (gezipt) bestand van

ongeveer 1MB. Natuurlijk heb je niet het ganse planblad nodig, om het deel eruit te halen dat wij

nodig hebben gaan we qgis gebruiken.

Eerst het gecomprimeerde bestand uitpakken en ergens opslaan. Dan laden het bestand in qgis.

We klikken op de knop of dubbelklikken op het bestand in onze mappen.

Misschien verwacht je nu om hoogtelijnen te zien, maar je ziet enkel een grijsraster. Hier geldt

hoe lichter hoe hoger.

Gelukkig kunnen we uit dit rasterbestand de hoogtelijnen halen. Meer dan waarschijnlijk hebben

we het hele ngi-blad niet nodig, dus knippen we eerst een stukje uit.

Als je wil weten op welk kaartblad van het ngi jou kaart ligt dan kan je dat nakijken op

http://www.ngi.be/NL/NL1-1-2.shtm

We klikken in het menu “raster” op “extractie” en dan op “clipper”

http://www.ngi.be/NL/NL1-1-2.shtm

17


We komen in dit dialoogscherm

We doen de nodige instellingen (we geven ook een naam op voor het uitgevoerde bestand)

18


Het gebied dat wij gaan uitsnijden is aangeduid. We klikken op “OK” en de

bewerking wordt uitgevoerd, alleen zien we het niet onmiddellijk op ons

scherm.

Sluit het huidige project en open een nieuw met de uitsnijding

We zien al iets meer detail maar nog altijd geen hoogtelijnen. We moeten nog eens via het

rastermenu passeren.

19


Maar nu kiezen we de optie “contour”

We kiezen een map waar het uit te voeren bestand zal worden opgeslagen en kiezen ook een

hoogteinterval. Je kunt hier maar één waarde invoeren voor het interval. We moeten ook nog een

naam geven aan ons bestand en kiezen voor en bestandsindeling.

Veel keuze, normaal zou je kiezen voor het dxf-formaat,

maar dat bestand kun je niet openen in Ocad. Als je het

bestand gaat bekijken dan zie je daar een aantal

bestanden, waaronder één van het type shp. We kunnen

met shp-bestanden werken in qgis, maar in dit geval

20


gaan we gewoon rechtstreeks opslaan als een shp-bestand.

Nu klikken op “OK” en de bewerking wordt uitgevoerd.

Hieronder zie je het resultaat

Daarna openen we het shp-bestand in gqis en exporteren het als een dxf-bestand.

Even vergelijken met onze lidar hoogtelijnen

21


De dunnere lijnen zijn het resultaat van onze bewerking. Er zijn verschillen met de hoogtelijnen

uit de lidarbeelden maar die zijn miniem.

We kunnen dezelfde bewerkingen uitvoeren op het dsmbestand van agiv, op die manier krijgen

we hoogtelijnen rond de gebouwen en de bomen.

Orthofoto’s

In de masterclass hebben we orthofoto’s gebruikt als achtergrondkaart, we deden dit via een

schermafdruk waarop we een aantal paspunten hadden aangeduid. Met qgis kunnen we geo

gerefereerde bestanden maken die we dan in Ocad kunnen gebruiken.

We vinden die gegevens op https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=595

Ook hier moeten we weten welk kaartblad (ngi-nummering) we moeten gebruiken. Het gezipte

bestand moeten we eerst uitpakken om het te kunnen gebruiken.

Nadat de bestanden uitgepakt zijn, zien we dat het kaartblad 30 in een aantal subbladen is

opgedeeld, die volgen dan weer de nummering van het ngi voor de kaarten op schaal 1/10.000.

We zien een iets of wat vreemd bestandsformaat,

namelijk jp2 en j2w. Wi j hebben enkel jet jp2 bestand

nodig van kaartblad 30/7/Noord.

Zoals bij het dhmv kunnen we ook deze foto clippen zodat we enkel het testgebied overhouden.

Standaard wordt het tiff-formaat gekozen voor de uitvoer van onze foto van het testgebied. We

moeten enkel nog een naam geven en op “OK” klikken.

In onze kaart laden we nu dit tif-bestand als achtergrond. Dit is het resultaat.

https://download.agiv.be/Producten/Detail?id=595

22


Hoofdstuk 32. QGIS - kempen-ol.be cursus/manama/32. QGIS.pdf · Meer mogelijkheden in qgis. Tot nu...

Documents

Transcript of Hoofdstuk 32. QGIS - kempen-ol.be cursus/manama/32. QGIS.pdf · Meer mogelijkheden in qgis. Tot nu...