Thuis in thuiszorg · 11.5 Fiscale voordelen 32 11.5.1 Vermindering personenbelasting 32 11.5.2...

Een antwoord op jouw vragen

Thuis in thuiszorg

www.cm.be/thuiszorg

CM-thuiszorgcentrum:

03 221 95 [email protected]

Notities

3

Voorwoord 8

1 Tien vuistregels voor het organiseren van thuiszorg 9

2 Waar kan ik terecht voor informatie over thuiszorg? 112.1 CM - Infopunt chronisch zieken 11

2.2 De dienst Maatschappelijk Werk 11

2.2.1 Informatie en advies 11

2.2.2 Organisatie 11

2.2.3 Begeleiding en emotionele ondersteuning 11

2.3 CM-Thuiszorgcentrum (Regionaal Dienstencentrum) 12

2.3.1 Informatie en advies 12

2.3.2 Ontmoeting en vorming 12

2.3.3 Multidisciplinair overleg 12

2.4 OCMW/Sociaal Huis 12

2.5 Lokaal dienstencentrum (LDC) 12

2.6 Sociale dienst ziekenhuis 13

3 Bij wie kan ik terecht voor medische zorgen aan huis? 143.1 Huisarts 14

3.2 Thuisverpleging 14

3.3 Andere paramedische zorgverstrekkingen 14

3.3.1 Kinesitherapie 14

3.3.2 Ergotherapie 14

3.3.3 Chiropraxie 14

3.3.4 Osteopathie 14

3.3.5 Logopedie 15

3.3.6 Voedings- en dieetadvies 15

3.3.7 Medische pedicure – voetverzorging - podoloog 15

4 Waar kan ik terecht voor hulp bij huishoudelijke taken? 164.1 Gezinszorg (Diensten voor gezinszorg en

aanvullende thuiszorg) 16

4.2 Poetshulp en/ of klusjesdienst (Diensten voor logistieke hulp) 16

4.3 Dienstencheques 16

4.4 Warme maaltijden 16

4.5 Boodschappendienst 17

5 Hoe kan ik de thuiszorg vlot laten verlopen? 185.1 Begeleiding 18

5.2 Zorgplan & Zorgcoördinatie 18

5.3 Psychiatrische thuiszorg 19

6 Welke oplossingen bieden meer veiligheid? 196.1 Persoonlijk alarm via vaste telefoon 19

6.2 Persoonlijk alarm met de simkaart 19

6.3 Persoonlijk alarm met slimme detectoren 19

6.4 Mobiel persoonlijk alarm 19

7 Welke hulpmiddelen kan ik ontlenen of kopen? 207.1 Hulpmiddelen ontlenen 20

7.2 Hulpmiddelen aankopen 20

8 Zijn er tijdelijke oplossingen mogelijk om de situatie thuis te verlichten? 218.1 Oplossingen in de thuissituatie 21

8.1.1 CM-Oppas aan huis 21

8.1.2 Andere projecten & plaatselijke initiatieven 21

8.2 Oplossingen buitenshuis 21

8.2.1 Dagopvang 21

8.2.2 Gastopvang 22

8.2.3 Kortverblijf 22

8.2.4 Herstelverblijf 22

8.2.5 CM-Zorgverblijven 22

8.2.6 Vakanties voor zieken 22

9 Mijn woning is niet meer aangepast. Wat zijn de mogelijkheden? 239.1 Thuis Blijven Wonen 23

9.2 Tegemoetkomingen voor woningaanpassingen 23

9.3 Zorgwonen/Kangoeroewonen 23

10 Ik heb geen vervoermogelijkheden, hoe geraak ik waar ik moet zijn? 2410.1 Dringend ziekenvervoer dienst 112 24

10.2 Niet dringend ziekenvervoer 24

10.3 Vervoerskosten voor bepaalde medische behandelingen. 24

10.4 Minder Mobielen Centrale (MMC) 24

10.5 Minder Mobielen Vervoer 24

10.6 Diensten Aangepast Vervoer 25

10.7 Dienstencheques voor vervoer van personen met een beperkte mobiliteit 25

4

Inhoudstafel

11 Op welke financiële tegemoetkomingen heb ik recht? 2611.1 Bij verlies van inkomen 26

11.1.1 Bij arbeidsongeschiktheid RIZIV 26

11.1.2 Hulp van derden RIZIV (voor loontrekkenden en zelfstandigen) 26

11.1.3 Jaarlijkse inhaalpremie invaliden 26

11.1.4 Voor personen met een handicap 26

11.1.5 Voor kinderen met een handicap 27

11.1.6 Beroepsziekte: Fonds voor de beroepsziekten 27

11.1.7 Bij zorgbehoevendheid: Vlaamse sociale Bescherming 27

11.2 Overzicht tussenkomst medische kosten in de ziekteverzekering 28

11.2.1 Verhoogde tegemoetkoming 28

11.2.2 Maximumfactuur 28

11.2.3 Maximumfactuur chronische ziektekosten 28

11.2.4 Globaal medisch dossier (GMD) 28

11.2.5 Statuut chronische aandoening 28

11.2.6 Bijzonder solidariteitsfonds (BSF) 29

11.2.7 Het medisch huis (wijkgezondheidscentrum) 29

11.2.8 Forfait chronisch zieken 29

11.2.9 Incontinentieforfaits 29

11.2.10 Palliatief forfait 30

11.2.11 Andere forfaits 30

11.2.12 Maatregelen voor diabetespatiënten 30

11.2.13 Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie 30

11.3 Tussenkomst voor hulpmiddelen & nood aan zorg 31

11.3.1 Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) 31

11.3.2 Rijksinstituut voor Ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) 31

11.3.3 Tegemoetkoming voor rolstoelen 31

11.4 Huisvestingspremies bij aangepast wonen 32

11.4.1 Vlaamse aanpassingspremie voor ouderen 32

11.4.2 Vlaamse verbeteringspremie of Vlaamse renovatiepremie 32

11.5 Fiscale voordelen 32

11.5.1 Vermindering personenbelasting 32

11.5.2 Vermindering onroerende voorheffing 32

11.5.3 Vermindering erfbelasting 32

11.5.4 Vermindering voor inwonende ouder, broer of zus die minstens 65 jaar is 33

11.6 Sociaal telefoon- of internettarief 33

11.7 Tegemoetkomingen bij mobiliteitsbeperkingen 33

11.7.1 Kaart kosteloze begeleider (NMBS/De Lijn) 34

11.7.2 Nationale verminderingskaart 34

11.7.3 Gratis abonnement De Lijn 34

11.7.4 Vrijstelling verkeersbelasting en inverkeerstelling 34

11.7.5 Vrijstelling BTW-tarief bij aankoop wagen 34

11.7.6 Parkeerkaart 35

11.7.7 Vrijstelling dragen veiligheidsgordel 35

11.7.8 Aangepast rijbewijs voor personen met verminderde rijvaardigheid 34

11.8 Tegemoetkomingen bij nutsvoorzieningen 36

11.8.1 Sociale korting op de waterfactuur 36

11.8.2 Sociale maximumtarieven gas en elektriciteit 36

11.8.3 Sociaal verwarmingsfonds 37

11.8.4 Vermindering Kabeldistributie 37

11.9 Toiletpassen 37

11.10 Sociale toeslag bij de kinderbijslag 38

11.11 Financiële hulpfondsen 38

12 Welke juridische maatregelen bestaan er als ik als patiënt altijd minder en minder in staat ben om mijn financiën zelf te regelen of mijn rechten als patiënt uit te oefenen? 3912.1 Preventieve maatregel: Vertrouwenspersoon

medische aangelegenheden 39

12.2 Beschermingsstatuut voor handelings- en wilsonbekwame personen: Buitengerechtelijke bescherming (vroegere lastgeving of volmacht) 39

12.3 Beschermingsstatuut voor handelings- en wilsonbekwame personen: Gerechtelijke bescherming (bewindvoerder) 39

13 Zijn er mogelijkheden om tijdelijk te stoppen met werken zodat ik mijn familielid kan verzorgen? 4013.1 Tijdskrediet 40

13.2 Thematische verloven 40

13.2.1 Het verlof voor palliatieve zorgen 40

13.2.2 Het verlof voor medische bijstand (verzorging van een ernstig ziek familielid) 40

13.3 Uitkering voor Mantelzorg (zelfstandigen) 40

5

16.2.2 Centrum Geestelijke Gezondheidszorg 44

16.2.3 Similes 44

16.3 Personen met een Niet-Aangeboren-Hersenletsel (NAH) 44

17 Welke andere CM-diensten kunnen mij ondersteunen in de thuiszorgsituatie? 4517.1 Samana CM 45

17.2 OKRA Trefpunt 55+ 45

17.3 Ledenverdediging CM 45

18 Palliatieve zorg: als het einde nabij komt … 4618.1 Nadenken over zorg bij het levenseinde 46

18.2 Palliatieve thuiszorg 46

18.3 Netwerken palliatieve zorg 46

18.4 Dagcentra voor palliatieve zorg 46

18.5 Palliatieve eenheid 47

19 Overzicht financiële & sociale maatregelen 60

14 Als thuiszorg niet meer kan: residentiële opvang 4014.1 Cohousing 40

14.2 Assistentiewoningen 40

14.3 Oriënterende zorg 40

14.4 Het woonzorgcentrum 40

14.5 Woonzorglijn 41

15 Waar vind ik lotgenoten? 4215.1 Mantelzorgverenigingen 42

15.2 Mantelzorg ONLINE 42

15.3 Zelfhulpgroepen(lotgenotencontact) en patiëntenverenigingen 42

16 Wat als thuiszorg extra aandacht vraagt? 4316.1 Personen met dementie 43

16.1.1 Refertentiepersonen dementie 43

16.1.2 Praatcafé dementie 43

16.1.3 Expertisecentra Dementie 43

16.2 Personen met een psychische aandoening 43

16.2.1 Psycholoog 43

6

7

Zo lang mogelijk ‘thuis’ verzorgd worden, ook wanneer het moeilijk wordt. Het is de wens van vele zieke mensen, ouderen en personen met een handicap. Liefst nog worden we bij ziekte en beperkingen verzorgd door onze eigen gezinsleden, familie, buren of vrienden. Het is fijn om vast te stellen dat dit ‘zorgen voor elkaar’ een belangrijke betekenis heeft in het leven van vele jonge en oudere mensen. De kracht van de mantelzorg en vrijwilligerszorg blijkt op menselijk vlak immers onvervangbaar.

Maar soms gaat het niet meer alleen en is thuis verzorgd worden enkel nog mogelijk met de steun van professionelen: de huisarts, verpleegkundige, maatschappelijk werker, poetshulp, kinesitherapeut, ergotherapeut … ze zijn met velen. Elke dag opnieuw zijn ze een belangrijke steun en toeverlaat voor de thuisverzorgde en zijn familie.

CM wil een betrouwbare partner zijn voor de zieke, oudere of persoon met een handicap bij al zijn vragen. Met correcte informatie, een luisterend oor, een deskundig advies, een wegwijs in de veelheid van zorgverleners en voorzieningen, het inschakelen van hulpmiddelen en diensten … gaat CM mee op weg in jouw persoonlijk traject. Ook wanneer de zorg thuis echt niet meer mogelijk is, begeleidt CM jou verder in je zoektocht naar een aangepaste woonvorm.

We helpen je niet enkel om de zorg voor jou en je omgeving te organiseren. CM draagt ook een belangrijk steentje bij in het betaalbaar houden van je zorgkosten. CM kiest voluit voor zorgondersteuning op maat van jouw mogelijkheden en beperkingen. We gaan daarbij ook innovatie in de zorg niet uit de weg. Integendeel, indien het voor jou zinvol is, maken we ook gebruik van moderne communicatiemiddelen of ondersteunende technologie in de thuiszorg.

Deze brochure laat jou en je familie verder kennismaken met de ondersteuning die CM biedt in de zorg voor mensen thuis. Heb je nog vragen, aarzel dan niet om ons te contacteren.

Katrien Van Kets Departementsdirecteur zorg Landsbond Christelijke Mutualiteiten

Voorwoord

Neem contact op met de dienst Maatschappelijk Werk of het CM-Thuiszorgcentrum. Wanneer je hulpbehoevend wordt door ziekte, ongeval of ouderdom wordt hulp aan huis mis-schien noodzakelijk. De dienst Maatschappelijk Werk en het CM-Thuiszorgcentrum hebben heel wat kennis en ervaring om die hulp zo goed mogelijk te laten verlopen. Je kunt er met al je vragen rond thuiszorg terecht.

1. Kies bewust Thuiszorg vraagt een bewuste en weloverwogen keuze van de zieke persoon en van hen die bereid zijn zorg op zich te nemen. Een open gesprek met alle betrokken personen kan heel ver-rijkend zijn en veel duidelijkheid brengen. Vaak is zo’n gesprek geen gemakkelijke opdracht. Toch kan het belangrijk zijn om voor het opstarten van thuiszorg even stil te staan bij de vol-gende vragen.

• Is het de wens van de hulpbehoevende persoon om thuis ver-zorgd te worden?

• Zijn er alternatieven en zo ja, welke?

• Is het verantwoord om de zieke of hulpbehoevende thuis te verzorgen?

• Wat is de motivatie van de verzorgende personen om te kie-zen voor thuiszorg?

• Wie is bereid mee te werken aan de thuiszorg?

• Welke diensten kunnen de thuiszorg ondersteunen?

• Als alle mogelijkheden zijn bekeken en overlopen, is thuiszorg dan haalbaar voor alle betrokkenen?

Ook in bestaande thuiszorgsituaties is het belangrijk om regel-matig te herbekijken of de zorg nog steeds een bewuste keuze is. De situatie kan namelijk wijzigen door allerlei omstandighe-den.

2. Zorg voor aangepaste hulpmiddelen Thuiszorg kan gemakkelijker worden door een goede inrichting van de ziekenkamer en door gebruik te maken van aangepaste hulpmiddelen. Een aangename en goed ingerichte kamer is niet alleen belangrijk voor de hulpbehoevende persoon, maar zeker ook voor de verzorgers. Zo is een hospitaalbed rugsparend. Een toiletstoel, een rolwagen, een loophulp … kunnen het risico op vallen verkleinen en meer ondersteuning bieden. Aangepast materiaal om doorligwonden te vermijden en incontinentiema-teriaal zijn zeker geen overbodige luxe.

1 Tien vuistregels voor het organiseren van thuiszorg

3. Verdeel de taken Probeer te voorkomen dat alle zorg bij één persoon terecht-komt. Maak een beurtrol op met een beschrijving van wie wat doet. Zorg dat de familieleden die je helpen, niet te veel hooi op hun vork nemen zodat ze de zorg zo lang mogelijk kunnen dra-gen. Zo voorkom je dat helpende handen te zwaar belast wor-den. Doe tijdig een beroep op professionele thuiszorgdiensten: ze kunnen een deel van het werk overnemen en zo ook zorgen voor een betere verdeling van de taken.

4. Stimuleer zelfredzaamheid Het kan verleidelijk zijn om bepaalde taken zelf op te knappen in plaats van ze met veel geduld over te laten aan de zorgbehoe-vende persoon. Toch is het belangrijk om hem zoveel mogelijk te betrekken bij de dagelijkse huishoudelijke activiteiten. Zo voelt hij zich nuttig en minder afhankelijk. Het is belangrijk om daar samen duidelijke afspraken over te maken.

Het is niet altijd even gemakkelijk om hulp te vragen. Het kan de hulpbehoevende persoon de indruk geven een last te zijn voor anderen. Het is soms gemakkelijker om een beroep te doen op professionele hulp omdat je voor die diensten betaalt.

5. Maak duidelijke afspraken Thuiszorg gaat om concrete taken: eten, wassen, een oogje in het zeil houden …

Het gezin kan verschillende taken op zich nemen. Er kunnen echter ook anderen bij betrokken worden, zoals familieleden, professionele hulpverleners, buren of vrijwilligers. Duidelijke afspraken zijn noodzakelijk om pijnlijke discussies achteraf te vermijden.

Afspraken vastleggen op papier is een belangrijk hulpmiddel. Ze kunnen na overleg met alle betrokkenen worden opgenomen in een zorgplan. Daarin noteer je wie wat wanneer doet. Een taakverdeling is echter nooit definitief, ze evolueert mee met de zorgsituatie. Een zorgplan is dus na overleg altijd aanpasbaar.

Thuiszorg vergt ook financiële inspanningen. Afspraken rond financiën worden best duidelijk omschreven in een overeen-komst tussen de betrokken partijen. De vergoeding voor ge-maakte onkosten en voor geboden zorg kan vastgelegd worden in een financiële overeenkomst. Bij het opstellen van dergelijke overeenkomst kun je advies vragen aan de maatschappelijk werker van je ziekenfonds of bij je notaris.

9

veel deugd. Doe je een beroep op externen? Zij ontvangen een vergoeding. Misschien is het een goed idee om ook een ver-goeding te voorzien voor familie of vrienden die heel wat taken van je overnemen. De andere familieleden voelen zich dan mis-schien minder schuldig wanneer ze minder tijd ter beschikking hebben om je te helpen.

9. Ga na hoe je alle kosten kunt betalen Professionele hulp, medicatie, verzorgingsmateriaal, hulpmid-delen en dieetvoeding. Al die middelen en diensten aan huis zijn niet gratis en de kosten kunnen soms oplopen. Er bestaan echter heel wat tegemoetkomingen, verminderingen en vrijstel-lingen die je kunt aanvragen om een thuiszorgsituatie financieel draaglijk te houden.

10. Denk aan de toekomst en praat erover Bij een beginnende thuiszorgsituatie sta je er misschien niet bij stil, maar denk ook al aan wat komen gaat. Praat tijdig over je zorgen voor de toekomst. Wie gaat je financiële verrichtin-gen doen? Wie gaat je geld beheren? Misschien kun je zelfs al afspraken maken over taken die op termijn gedaan moeten worden. Hoeveel zorg kan iemand opnemen en wat zijn de al-ternatieven als thuiszorg echt niet meer gaat? Praat erover met familie en zorgverleners en praat over de haalbaarheid van je wensen.

6. Doe een beroep op het zorgoverleg Als het nodig is dat familie en hulpverleners samen rond de tafel zitten om afspraken te maken, kun je een beroep doen op een zorgcoördinator. Hij nodigt iedereen (familie, huisarts, verple-ging, gezinszorg …) uit voor het overleg, zit de vergadering voor en zorgt ervoor dat de afspraken terechtkomen in het zorgplan dat bij je thuis bewaard wordt.

7. Zorg voor een gezond evenwicht tussen draagkracht en draaglast

Zorgen voor een hulpbehoevende vraagt heel wat fysieke en emotionele inspanningen. Vaak wordt de verzorging met ple-zier gedaan maar ook enthousiaste mantelzorgers hebben hun grenzen en hebben soms nood aan rust of een adempauze. Een thuiszorgsituatie kan namelijk lang duren en zwaar gaan we-gen. Bijkomende hulpmiddelen of het inschakelen van diensten of opvangmogelijkheden kunnen de ademruimte creëren die nodig is om nieuwe energie te vinden. Samen praten en zoeken naar oplossingen is dus zeker aangewezen.

8. Bedank wie voor je zorgt Het is fijn om geholpen te worden door de mensen rondom jou. Een oprecht bedankje doet je familielid of vrijwilliger allicht

10

Mijn man is na een zwaar auto-ongeluk verlamd aan zijn onder-ste ledematen. Hij is altijd de kostwinner geweest als metselaar, maar dat is nu niet meer mogelijk. Hij voelt zich nutteloos, staart maar wat voor zich uit en wil er met niemand over praten. Ons sociaal leven is ook serieus verminderd. Ondertussen gaat het leven gewoon door en kost alles handenvol geld. Hoe moet dat nu verder?

Erna, 46 jaar

Wanneer je terecht komt in een thuiszorgsituatie heb je nood aan informatie, aan een luisterend oor, aan iemand die samen met jou bekijkt wat er kan en niet kan en je even op weg helpt. Je kunt hiervoor altijd terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk, het CM-Thuiszorgcentrum, de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW) of de lokale dienstencentra. Die organisaties staan je bij en proberen mogelijke vragen en problemen samen met jou op te lossen.

2.1 CM - Infopunt chronisch zieken Het CM-Infopunt Chronisch Zieken is de toegangspoort waar je als zieke of zorgbehoevende persoon of mantelzorger terecht kunt met al je vragen.

Het CM-Infopunt informeert over sociale rechten, patiënten-rechten, thuiszorg, tegemoetkomingen, ziektebeelden, lotgeno-tencontact … Het verwijst indien nodig naar andere voorzie-ningen.

Zowel CM-leden als niet-leden kunnen bij het CM-Infopunt Chronisch Zieken terecht.

Meer info

• ww.cm.be/infopuntchronischzieken.

• De contactgegevens vind je ook in bijlage.

2.2 De dienst Maatschappelijk Werk Je maatschappelijk werker is voor jou en je omgeving hét vaste aanspreekpunt voor informatie en advies over jouw thuiszorg. Samen met jou gaan ze op weg naar zorg op maat, zodat je zo lang mogelijk op een comfortabele manier kunt thuis blijven wo-nen. Je kunt op hen rekenen voor:

• het geven van info rond de mogelijkheden en ondersteuning in de thuiszorg, financiële tegemoetkomingen en sociale voordelen en voorzieningen. Indien nodig, helpen zij jou ook op administratief vlak op weg;

• het versterken van de eigen mogelijkheden van jouw netwerk door bemiddeling en inschakeling van thuiszorgdiensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen, ontlasting van de man-telzorg door bv. oppas, personenalarm, kortverblijf ...;

• het afstemmen en coördineren van het hulpaanbod in de thuiszorg;

• een luisterend oor om je verhaal, ervaringen te beluisteren en stil te staan bij hoe jij omgaat met je situatie;

• een bespreking van noden op langere termijn en toeleiding naar mogelijke ondersteuning;

• een correcte doorverwijzing indien specifieke hulpverlening nodig is;

• ondersteuning van je mantelzorger;

• dementiekundige ondersteuning;

• het onderzoeken van je hulpbehoevendheid in het kader van de zorgverzekering en het Vlaams Agentschap voor Perso-nen met een Handicap (VAPH).

De dienst Maatschappelijk Werk van CM zoekt, samen met jou, naar passende oplossingen. Prioritair gaat de aandacht naar ondersteuning en organisatie van thuiszorg, waarbij ook vragen en problemen van de mantelzorger aan bod komen.

Informatie en advies

De maatschappelijk werker informeert en geeft advies op maat over sociale voorzieningen. Hij bekijkt welke vrijstellingen en financiële tegemoetkomingen aangevraagd kunnen worden om de financiële last van thuiszorg draaglijk te houden.

Organisatie

De maatschappelijk werker helpt de thuisverzorgde persoon en zijn gezin om een vlot lopende thuiszorg uit te bouwen door het inschakelen van thuiszorgdiensten en ondersteunende voorzie-ningen zoals kortverblijf, oppasdienst en hulpmiddelen om de thuiszorg te verlichten. Indien nodig neemt hij initiatief tot over-leg met hulpverleners, betrokkene en zijn familie.

Begeleiding en emotionele ondersteuning

De maatschappelijk werker kan de keuze voor thuiszorg be-spreekbaar maken tussen de zorgbehoevende en zijn omge-ving. Naast de praktische taakverdeling en het regelen van noodzakelijke zorg wordt ook gezocht naar een goed evenwicht tussen wat wenselijk en haalbaar is. Iemand die thuiszorg nodig heeft, geeft een stuk zelfstandigheid op. Dat is een moeilijk mo-ment en erover praten kan helpen om de nieuwe situatie beter te accepteren.

De maatschappelijk werkers hebben veel ervaring in het om-gaan met zieken, personen met een beperking en zorgbehoe-

2 Waar kan ik terecht voor informatie over thuiszorg?

11

vende ouderen. Ze zijn vertrouwd met de gevolgen van ziekte en zorgbehoevendheid voor de persoon en zijn omgeving. De dienst Maatschappelijk Werk garandeert je een grondige eerste behandeling van je hulpvraag en zoekt samen met jou en je omgeving naar de meest aangewezen hulp.

Voor personen met dementie en hun mantelzorger is de maat-schappelijk werker de contactpersoon bij wie ze terecht kun-nen met hun vragen en die creatief helpt denken om te voorko-men dat de mantelzorger overbelast geraakt.

De hulpverlening door de dienst Maatschappelijk Werk van CM is gratis.

De dienst Maatschappelijk Werk heeft ook de opdracht vanuit het Woonzorgdecreet, leden te benaderen die beantwoorden aan een zwaar zorgprofiel (o.a. een verpleegkundig forfait B of C, attest FOD Sociale Zekerheid 12 punten …).

De dienst Maatschappelijk Werk zorgt er voor dat mensen aan en tot hun recht komen, met de focus op de meest kwetsbaren.

Meer info

• www.cm.be/maatschappelijkwerk


2.3 CM-Thuiszorgcentrum (Regionaal Dienstencentrum)

Bij het CM-Thuiszorgcentrum kun je aankloppen met al je vra-gen rond thuiszorg. Het centrum is door de overheid erkend als regionaal dienstencentrum. Je kunt er terecht voor:

Informatie en advies

Het CM-Thuiszorgcentrum zoekt samen met jou naar de ge-paste zorg en verwijst je, waar nodig, door naar specifieke diensten. Je kunt o.a. terecht voor informatie en advies over mobiliteit, over hulpmiddelen en technologie in de thuiszorg, over persoonlijk alarm, over ergotherapeutisch advies en mo-gelijkheden tot aanpassing van de woning aan de noden van de thuisverzorgde …

Daarnaast geeft het CM-Thuiszorgcentrum informatie over de diensten en voordelen die CM haar leden biedt in het kader van thuiszorg.

De dienstverlening is gratis en staat open voor iedereen.

Ontmoeting en vorming

Het CM-Thuiszorgcentrum heeft een ruime waaier van info-sessies en cursussen voor thuiszorgpatiënten, mantelzorgers, vrijwilligers en/of beroepskrachten: cursus ‘Psycho-educatie dementie en u’, infosessie hulpmiddelen in de thuiszorg … Daarnaast kun je er ook contacten leggen met lotgenoten, erva-ring uitwisselen en steun vinden.

Multidisciplinair overleg

Als de organisatie in de thuiszorg moeilijk wordt, kan het CM-Thuiszorgcentrum, op vraag van de zorgbehoevende, de man-telzorger of de professionele diensten (o.a. de dienst maat-schappelijk werk van CM), instaan voor een gecoördineerd overleg tussen de zorgbehoevende, de familie en de hulpver-leners. Een multidisciplinair overleg biedt meer garantie voor een vlotte thuiszorg. Dit aanbod is gratis en staat voor iedereen open.

Meer info

• www.cm.be/thuiszorgcentrum


2.4 OCMW/Sociaal Huis

De sociale dienst van de Openbare Centra voor Maatschappe-lijk Welzijn (OCMW’s) in je gemeente geeft ook informatie over thuiszorg, maar het aanbod is verschillend per regio.

Meer info

• Bij het OCMW of Sociaal Huis in je gemeente.


12

2.5 Lokaal dienstencentrum (LDC) In een aantal gemeenten of wijken bestaat er een lokaal dien-stencentrum (LDC). Dit werkt meestal met vrijwilligers onder begeleiding van een maatschappelijk werker.

De opdracht van het LDC bestaat uit informatieverstrekking, vorming en dienstverlening. Je kunt er onder meer terecht voor doorverwijzing naar thuiszorgdiensten, voetverzorging, ont-spanning, informatie over vormingsactiviteiten, ontmoetings- of informatienamiddagen. Je kunt er ook een warme maaltijd krijgen.

Meer info

• Bij de lokale dienstencentra, het OCMW of Sociaal Huis in je gemeente.


2.6 Sociale dienst ziekenhuis Wanneer je na een ziekte, ongeval of medische ingreep uit het ziekenhuis ontslagen wordt, heb je thuis misschien hulp nodig om alles vlot te laten verlopen. Elk ziekenhuis beschikt over een sociale dienst met maatschappelijk werkers waar je met je vragen en zorgen terecht kunt. Ze helpen je terugkeer naar huis voorbereiden en regelen de nodige hulp en ondersteuning op het vlak van verzorging, huishoudelijke hulp en medische opvolging.

Meer info

• De contactgegevens van de ziekenhuizen vind je in bijlage.

13

14

Mijn man mag begin volgende week het ziekenhuis verlaten. Ik vind het belangrijk dat hij thuis rustig kan herstellen. Onze huis-arts kent het dossier van mijn man van in het begin en gaat nu verder zijn situatie opvolgen. Zij heeft ook geregeld dat er dage-lijks een verpleegster langskomt om te helpen met wassen en aankleden. Ik merk dat ik er niet alleen voor sta en dat geeft toch een veilig gevoel.

Mia, 62 jaar

3.1 Huisarts De huisarts heeft een belangrijke taak bij het opstarten of op-volgen van een thuiszorgsituatie. Hij kent het gezin vaak al lang en kent ook de ziektegeschiedenis van zijn patiënt. Vanuit zijn positie heeft hij zowel oog voor de fysieke, de psychische als de sociale situatie van alle gezinsleden. De huisarts heeft naast een medische taak ook een belangrijke opdracht als doorver-wijzer naar andere professionele diensten.

3.2 Thuisverpleging Als er nood is aan verpleegkundige verzorging kun je een be-roep doen op een dienst thuisverpleging of een zelfstandige thuisverpleegkundige. De thuisverpleegkundige kan een hele waaier van opdrachten opnemen, zoals algemene verzorging (hulp bij wassen, aankleden …), wondverzorging, het geven van inspuitingen, het plaatsen van lavementen, het toedienen van infusen of sondevoeding, de zorg bij blaassondes en stoma. De thuisverpleging gebeurt op basis van een voorschrift van de behandelend arts. De betaling van de verzorging gebeurt in de meeste situaties rechtstreeks door het ziekenfonds.

Zorgbehoevenden die het ziekenhuis verlaten, alleenstaande zieken, zorgbehoevende ouderen, patiënten herstellend van een ziekte of medische ingreep die voor korte of langere tijd thuisverpleging nodig hebben, kunnen een beroep doen op het Wit-Gele Kruis of een zelfstandige verpleegkundige, al dan niet georganiseerd in dienstverband.

Meer info

• De contactgegevens van de thuisverpleging vind je in bijlage.

3 Bij wie kan ik terecht voor medische zorgen aan huis?

3.3 Andere paramedische zorgverstrekkingen Niet alleen de huisarts en thuisverpleging komen bij jou aan huis. Sommige paramedische verzorgers kunnen ook thuis in-geschakeld worden.

Kinesitherapie

Kinesitherapie betekent letterlijk ‘genezen door bewegen’. Een kinesist probeert letsels of afwijkingen van diverse lichaams-functies te verminderen of weg te werken door aangepaste li-chaamsoefeningen.

Meer info

• Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘kinesitherapeuten’.

Ergotherapie

Ergotherapie is bedoeld voor iedereen die door ziekte, trauma, handicap, ouderdom … zijn dagelijkse activitei-ten of handelingen niet meer naar behoren kan uitvoeren. Een ergotherapiebehandeling optimaliseert de dagelijks hande-lingen op het gebied van zelfzorg, productiviteit, leren en ont-spanning (zie ook 9.1. Thuis blijven wonen).

Chiropraxie

De chiropractor behandelt vooral klachten van het skelet, spier-stelsel en zenuwstelsel. Volgens de chiropractors kunnen ge-blokkeerde gewrichten in de ruggengraat pijnklachten veroor-zaken in de nek, armen, schouders, rug en benen.

Meer info

• Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘chiropractors’.

Osteopathie

De osteopaat voelt met zijn handen waar de bewegingsstoornis zich voordoet. Hij zal door een manipulatie met de handen de normale beweging herstellen. Hierdoor zijn de natuurlijke af-weermechanismen weer in staat om zelf de ziekte te bestrijden.

Meer info

• Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘osteopaten’.

15

Logopedie

De logopedist behandelt stoornissen in verband met taal (ge-sproken en geschreven), stem en gehoor. Dat kan bijvoorbeeld aangewezen zijn bij iemand die moeilijk spreekt na een beroer-te.

Meer info

• Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘logopedisten’.

Voedings- en dieetadvies

Een diëtist begeleidt mensen die omwille van ziekte of aandoe-ning hun voedingsgewoonten moeten aanpassen. De diëtist helpt patiënten bij het samenstellen van een evenwichtig voe-dingsplan.

Meer info

• Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘diëtisten’.

Medische pedicure – voetverzorging – podoloog

Steeds meer mensen hebben voetklachten. Voor bepaalde patiënten zoals diabetes- of reumapatiënten is bijzondere aandacht nodig voor die problemen. Een podoloog is daarvoor speciaal opgeleid.

Meer info

• Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘podoloog’ of ‘pedicure’.

• Over een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor (contactgegevens in bijlage) of www.cm.be/voordelen

• www.cm.be/ziekte-en-behandeling voor een overzicht van de zorgverleners.

Door een ongelukkige val heeft tante Maria haar heup en haar pols gebroken. Volgende week wordt ze ontslagen uit het zieken-huis. Na een revalidatie van enkele weken kan ze terug naar huis, waar ze alleen woont.Omdat tante Maria stilaan een dagje ouder wordt, is het huishou-den voor haar te zwaar. Daarom komt om de twee weken poets-hulp Sabine haar woning een grondige beurt geven. Ook Lucia, een gezinshelpster, komt twee keer per week een halve dag. Zij neemt een groot deel van het huishouden op zich en kookt samen met tante Maria. De dagen dat Lucia niet komt, kan tante Maria een warme maaltijd van het OCMW aan huis laten leveren. Voor brood, beleg en andere kleine boodschappen kan ze een beroep doen op een boodschappendienst. Vroeger deed mijn man de klei-ne herstellingen aan haar woning. Door omstandigheden is dat nu niet meer mogelijk, maar gelukkig kan tante Maria daarvoor reke-nen op een klusjesdienst. Omdat tante Maria het spijtig vond dat ze weinig contact had met lotgenoten, hebben we haar informatie gegeven over een nabijgelegen dienstencentrum.

Annie, 48 jaar

4.1 Gezinszorg (Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg)

Een dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg helpt je thuis met persoonsverzorging (hulp bij activiteiten van het da-gelijks leven), huishoudelijke hulp (afhankelijk van de gezins-situatie kan de verzorgende deze taken geheel of gedeeltelijk overnemen: bv. koken, wassen, strijken, boodschappen), hulp bij het schoonmaken (poetsen, afstoffen …), oppashulp, hulp bij karweitjes (kleine reparaties, schilderen …) …. Daarnaast kunnen ze ook psychosociale ondersteuning bieden.

Je kunt gezinszorg en aanvullende thuiszorg vragen bij Fami-liehulp, Landelijke Thuiszorg, Familiezorg en het OCMW van je gemeente. De kostprijs is afhankelijk van het inkomen van jezelf of je gezin en van de gezinssamenstelling.

Meer info



4 Waar kan ik terecht voor hulp bij huishoudelijke taken?

4.2 Poetshulp en/ of klusjesdienst (Diensten voor logistieke hulp)

De dienst voor logistieke hulp organiseert poetsdienst en mo-gelijk ook karweihulp of klusjesdienst voor personen met ver-minderde zelfredzaamheid die niet meer kunnen instaan voor het regelmatig onderhoud van de woning. De diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg (zie 4.1) bieden logistieke hulp aan onder de benaming poetsdienst en karweihulp of klus-jesdienst. Niet elke dienst voor gezinszorg en aanvullende hulp biedt karweihulp of een klusjesdienst aan.

De klusjesdienst of karweihulp staat in voor allerhande karwei-tjes in en rond het huis, tuinonderhoud, kleine herstellingen en aanpassingen aan de woning.

De kostprijs is afhankelijk van je inkomen van jezelf of je gezin en van de gezinssamenstelling. Wie door zijn inkomen een ‘nor-male’ prijs per uur betaalt, komt meestal niet in aanmerkingen omdat de beschikbare poetsvrouwen voor de poetsdiensten be-perkt zijn. Je kunt dan een beroep doen op een poestdienst via het systeem van dienstencheques (zie 4.3)

4.3 Dienstencheques Je kunt hulp in het huishouden (schoonmaken van de woning, wassen en strijken, verstelwerk van strijkgoed en bereiden van een maaltijd) en hulp bij het dagelijks leven buitenshuis (bood-schappen, strijken buitenshuis en vervoer van personen met beperkte mobiliteit) betalen met dienstencheques. De diensten-cheques kun je (elektronisch) aankopen bij Sodexo. Het bedrag dat je voor Dienstencheques betaalt, geeft je recht op een be-lastingvermindering.

Meer info

• www.dienstencheques-vlaanderen.be

• www.dienstencheque.brussels

• De contactgegevens vind je in de bijlage.

16

4.4 Warme maaltijden Bij ziekte of als je zelf niet meer in staat bent om eten klaar te maken, kun je een warme maaltijd aan huis laten bezorgen. De meeste OCMW ‘s of lokale dienstencentra brengen warme maaltijden aan huis tegen een aanvaardbare prijs die afhanke-lijk kan zijn van het inkomen van jezelf of je gezin en van de ge-zinssamenstelling. Je kunt ook altijd terecht bij een plaatselijke traiteur.

Meer info

• Je vindt de contactgegevens in de bijlage.

4.5 Boodschappendienst In bepaalde gemeenten kun je een beroep doen op een bood-schappendienst. Vrijwilligers halen het boodschappenlijstje op en leveren alles netjes bij je thuis af. De vergoeding verschilt per organisatie. Ook sommige warenhuisketens leveren tegen vergoeding aan huis.

Meer info

• Je vindt de contactgegevens in de bijlage.

• Vraag naar de infofiche(s)over dit thema.

17

In het begin stonden we er allemaal voor 100% achter: thuiszorg voor onze pa en niks anders. In het begin lukte alles nog met een minimum aan hulp. Maar mijn vader had meer en meer hulp nodig en voor de kinderen werd het ook steeds zwaarder. Daarom heb-ben we beslist om een zorgplan op te starten. Af en toe duiken er nog moeilijkheden op, maar alle betrokken organisaties zijn nu veel beter op elkaar afgestemd, zodat het toch wat makkelijker geworden is.

Alex, 56 jaar

5.1 Begeleiding

Thuiszorg vraagt een bewuste en weloverwogen keuze van de zieke persoon en van hen die bereid zijn zorg op zich te nemen. Goede afspraken maken rond wie welke taken opneemt, wie bereid is om mee te werken … is niet makkelijk. Het regelma-tig (her)bekijken van de huidige thuiszorgsituatie is belangrijk. Vaak wordt er vertrokken vanuit de zorgbehoevende, maar ook de draagkracht van de omgeving speelt hier een cruciale rol. Begeleiding is dan ook een belangrijke opdracht voor de dienst Maatschappelijk Werk van CM en richt zich hierbij tot de meest kwetsbare zorgsituaties.

Begeleiding is hulpverlening op maat met als vertrekpunt de specifieke situatie van de zorgbehoevende en zijn omgeving. Het is de bedoeling om het welzijn van alle betrokkenen te ver-beteren of zo goed mogelijk te houden. De begeleider is het aanspreekpunt voor alle betrokkenen.

Je begeleider:

• begeleidt en ondersteunt jou en je mantelzorgers;

• informeert en adviseert;

• helpt om te krijgen waar je recht op hebt;

• werkt samen met mantelzorgers en familieleden om thuiszorg haalbaar te houden;

• organiseert de zorg: hij contacteert de nodige diensten omhulp aan huis te bieden en kan aan zorgbemiddeling (zie 5.2.)doen tussen alle hulpverleners wanneer de situatie moeilijkof onduidelijk wordt.

5.2 Zorgplan & Zorgcoördinatie

Wanneer een thuiszorgsituatie zo complex wordt dat er ver-schillende hulpverleners betrokken zijn, kan ze onoverzichtelijk en onduidelijk worden. Wie neemt welke taken op? Wie komt wanneer? Wordt alle noodzakelijke hulp geboden? Coördinatie wordt dan noodzakelijk en in zo’n situatie kan een zorgplan aan-gevraagd worden. Die vraag kan komen van de thuisverzorgde persoon, van de familie of van de thuisverzorgers.

Alle betrokkenen komen samen tijdens een vergadering en bespreken de thuiszorgsituatie. Er worden concrete taakaf-

5 Hoe kan ik thuiszorg vlot laten verlopen?

spraken gemaakt en genoteerd in het zorgplan. Zo weten alle betrokkenen wie er aan huis komt en welke zorg er geboden wordt. Alle hulpverleners kunnen hun taken beter op elkaar en op de noden van de zorgbehoevende afstemmen.

Tijdens dit overleg wordt er ook een zorgbemiddelaar aan-geduid. Hij is de centrale aanspreekfiguur voor zowel de cliënt, de mantelzorger als de professionele diensten. Telkens de situatie wijzigt, kan er een nieuw overleg samenge-roepen worden om de situatie te herbekijken.

Voor meer informatie over het zorgplan kun je altijd terecht bij de maatschappelijk werker van CM of bij een van de thuiszorg-diensten die bij jou aan huis komen.

5.3 Psychiatrische thuiszorg

Psychiatrische thuiszorg biedt een intensief hulpaan-bod aan psychiatrische patiënten en hun mantelzorgers. Psychiatrische thuiszorg is een samenwerkingsverband tussen verschillende partners (thuiszorgdiensten, artsen, ziekenfond-sen, centra geestelijke gezondheidszorg, initiatieven beschut wonen, psychiatrisch centrum ...).

Het begeleidingsteam is multidisciplinair samengesteld en kan volgende zorgfuncties opnemen:

• hulp en training in de woonsituaties;

• toezicht op medicatiegebruik;

• sociale belangenbehartiging;

• structurerende en ondersteunende gesprekken;

• draagkracht van de mantelzorg verhogen;

• aanvraag zorgoverleg

Meer info

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM of het CM Thuiszorgcentrum (contactgegevens in bijlage).

18

6 Welke oplossingen bieden meer veiligheid?

Louis en Jenny zijn een wat ouder echtpaar. Jenny zorgt voor Lou-is. Hij heeft beginnende dementie. Een half jaar geleden is Jenny gevallen en lag ze een paar uur hulpeloos op de grond omdat haar man de telefoon niet meer kan bedienen. Jenny besprak haar situ-atie met de maatschappelijk werker van CM. Hij gaf de raad om een persoonlijk alarm te laten plaatsen.

6.1 Persoonlijk alarm via vaste telefoon Het persoonlijk alarm is ideaal voor wie alleen woont en het ri-sico loopt om te vallen of onwel te worden. Als je in nood bent, kun je alarm slaan met één druk op de knop van het zendertje dat je om je hals of pols draagt. Het alarmtoestel in je woning vangt het noodsignaal op en stuurt het door naar de zorgcen-trale via je telefoonlijn. Dag en nacht beantwoordt de zorgcen-trale je oproep.

6.2 Persoonlijk alarm met de simkaart Het persoonlijk alarm met simkaart beschikt niet over een vaste aansluiting (zoals het klassieke persoonlijk alarm), maar werkt net zoals een gsm met een simkaart.

6.3 Persoonlijk alarm met slimme detectoren Je kunt je veiligheid verder verhogen door je persoonlijk alarm uit te breiden met een of meerdere slimme detectoren. Deze de-tectoren worden eenvoudig aan je persoonlijk alarm gekoppeld zonder extra bekabeling.

De detectoren geven extra veiligheid bij bepaalde risico’s bij bijvoorbeeld:

• valrisco buiten de woonkamer;

• brand of CO-intoxicatie;

• dwaalgedrag;

• en nog veel meer.

In deze gevallen geeft je persoonlijk alarm een melding aan de zorgcentrale zonder dat je op de knop moet drukken.

Mogelijke detectoren: Trekschakelaar, bewegingsmelder, rookmelder, CO-melder, valdetector, deurcontact, paniekknop en medicatieverdeler.

De slimme detectoren van het persoonlijk alarm worden altijd samen met een persoonlijk alarm gehuurd. Je betaalt dan de huurprijs voor het persoonlijk alarm (zie hierboven) en per de-tector.

6.4 Mobiel persoonlijk alarm Met het mobiel persoonlijk alarm kun je de alarmcentrale be-reiken ook als je niet thuis bent. Dit gebeurt via een voorgepro-grammeerd nummer op je gsm of senioren-gsm. Het mobiel per-soonlijk alarm kan op elke gsm worden geïnstalleerd.

Meer info

• Voor een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor of op www.cm.be/voordelen.

• Met vragen bij het CM-Thuiszorgcentrum of de Thuiszorgwinkel (contactgegevens in bijlage).

19

De gezondheidstoestand van mijn vrouw ging meer en meer ach-teruit waardoor de verzorging steeds moeilijker werd. Via de maat-schappelijk werker van CM kwam ik terecht in de Thuiszorgwinkel. Nu huren we er een elektrisch hoog-laagbed, wat zowel voor me-zelf als voor de verpleegster een grote hulp betekent. We hebben nu ook een aangepaste rolwagen om eens in het park te wande-len. Zonder die hulpmiddelen zou het niet meer mogelijk zijn om nog samen in ons huis te blijven. En voor de prijs moeten we het niet laten.

Roger, 67 jaar

7.1 Hulpmiddelen ontlenen Een aangename en goed ingerichte ziekenkamer is niet alleen belangrijk voor de zorgbehoevende maar ook voor de verzor-gers. Hulpmiddelen vergemakkelijken de verzorging en bevor-deren in hoge mate het comfort en de zelfredzaamheid van zie-ken, ouderen of personen met een handicap.

Bij de CM-Thuiszorgwinkel ontleen je verschillende soorten hulpmiddelen zoals krukken, rolstoelen, loophulpmiddelen, hoog-laagbedden, hulpmiddelen voor heffen en tillen, alarm-toestellen …. De uitleendienst garandeert de kwaliteit van elke ontlening. Je kunt het meeste materiaal zelf afhalen en terug-brengen. Grote toestellen worden tegen een vergoeding thuis geleverd.

Meer info

• In je CM- Thuiszorgwinkel (contactgegevens in bijlage)


7 Welke hulpmiddelen kan ik ontlenen of kopen?

7.2 Hulpmiddelen aankopen Ook als je hulpmiddelen of verzorgingsmateriaal wilt kopen, kun je terecht in de CM Thuiszorgwinkels.

In sommige situaties komt de overheid tegemoet in de aankoop van hulpmiddelen. Het VAPH (Vlaams Agentschap voor Perso-nen met een Handicap) komt tegemoet in de kosten van een aantal hulpmiddelen en aanpassingen aan de woning. Hiervoor werd je handicap en aanvraag erkend voor de leeftijd van 65 jaar. (Zie ook vraag 11: Financiële tussenkomsten). De Vlaamse Overheid voorziet een tegemoetkoming bij woningaanpassing. Het RIZIV geeft een terugbetaling op een aantal mobiliteitshulp-middelen zoals rolstoelen, loophulpen en bandagisterie.

Meer info

• Bij CM-Thuiszorgwinkel, de dienst Maatschappelijk Werk van CM of CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).


20

8 Zijn er tijdelijke oplossingen mogelijk om de situatie thuis te verlichten?

Ik zorg al jaren voor mijn vrouw die een zware vorm heeft van dementie. Het werd mij soms wat te veel. Daarom wou ik graag één dagje per week vrij. Een dag waarop ik naast mijn huishoudelijk werk ook eens kon ontspannen. Het CM-Thuis-zorgcentrum raadde me de thuisoppas en een dagverzorgings-centrum aan. Ik kreeg ook informatie over andere opvangmo-gelijkheden, zoals kortverblijf, nachthotel en herstelkuren.

Roger, 76 jaar

8.1 Oplossingen in de thuissituatie

CM-Oppas aan huis

Sommige mantelzorgers dragen zorg voor een kind met een be-perking of chronische aandoening, voor een ouder die zorgbe-hoevend is … Ze staan vaak dag en nacht ter beschikking of in de buurt. Dit is niet vanzelfsprekend. Soms heb je een dringende boodschap, een hobby of wil je er gewoon even tussenuit. Op die momenten kun je terecht bij de dienst CM-Oppas aan huis.

Een opgeleide CM-vrijwilliger neemt de zorg even van je over. De vrijwilliger is vertrouwd met thuiszorgsituaties.

De thuisoppasser:

• is gemotiveerd;

• biedt gezelschap en toezicht. In noodgevallen contacteert hij de familie, de huisarts op de hulpdiensten;

• helpt bij beperkte verplaatsingen in en rond het huis;

• voert een klein aantal taken uit zoals een maaltijd opwarmen, hulp bij het eten of bij een toiletbezoek …

De vrijwilligers doen geen huishoudelijke taken of medisch-verpleegkundige taken.

Je kunt oppas aanvragen voor overdag, ’s avonds of ’s nachts zowel tijdens de week als tijdens het weekend (ook op zon- of feestdagen). Het aantal oppasuren dat aangeboden kan wor-den, is afhankelijk van de beschikbaarheid van de vrijwilligers.

Je hebt zowel een dienst CM-Oppas aan huis voor kinderen jon-ger dan 18 jaar (oppas bij kinderen met een beperking of chroni-sche aandoening) als voor volwassenen vanaf 18 jaar (oppas bij chronisch zieken, personen met een beperking of zorgbehoe-vende ouderen).

Naast de dienst CM-Oppas aan huis zijn er nog andere erkende oppasdiensten.

Ook in sommige woonzorgcentra kan een zorgbehoevende persoon de nacht doorbrengen. Hij krijgt er de nodige zorgen (verzorging, ochtendtoilet, ontbijt …). Overdag is de zorgbehoe-vende persoon gewoon thuis en kan de mantelzorger er weer uitgerust tegenaan.

Meer info

• Bij het CM-Thuiszorgcentrum of bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM (contactgegevens in bijlage).

• Voor een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor of op www.cm.be/voordelen.

8.2 Andere projecten & plaatselijke initiatieven Er bestaan op dit moment ook verschillende projecten/initiatie-ven rond thuisopvang (o.a. nachtzorg,…) Het aanbod is regio-naal gebonden. Personen met dementie en hun mantelzorgers kunnen ook beroep doen op Baluchon (www.baluchon-alzhei-mer.be).

Meer info

• Bij het CM-Thuiszorgcentrum of bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM (contactgegevens in bijlage).


8.3 Oplossingen buitenshuis

Dagopvang

Zorgbehoevende personen (+65 jaar) die thuis verzorgd wor-den, kunnen overdag terecht in een dagverzorgingscentrum. Dit is meestal verbonden aan een woonzorgcentrum De mees-te centra voorzien opvang van maandag tot en met vrijdag. Ze staan in voor medische verzorging, aangepaste maaltijden en animatie. Sommige centra voorzien eveneens het vervoer. Je betaalt een bijdrage per dagdeel.

Doe je een beroep op een erkende dienst gezinszorg dan kun je ook terecht in een dagverzorgingscentra dat door de erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg worden uit-gebaat.

Mensen met een chronische aandoening (o.a. NAH …) kunnen dan weer terecht in een dagverzorgingscentrum uitsluitend ge-richt naar mensen met een chronische aandoening.

21

CM-Zorgverblijven

De CM-Zorgverblijven zijn drie volledig aangepaste cen-tra waar je verblijf met de grootste zorg wordt opgevan-gen. Naast herstel (zie hierboven) kun je er genieten van een vakantie in een aangepaste omgeving. Wanneer je als mantelzorger toe bent aan een pauze, kun je samen of al-leen genieten van een kortverblijf. Dit is een tijdelijke opvang in een aangepaste zorgomgeving alsof je op vakantie bent. Alle info op: www.cm-zorgverblijven.be

Vakanties voor zieken

Samana (samen met CM) organiseert jaarlijks vakanties voor personen met een chronische ziekte of met een handicap in aangepaste hotels met ondersteuning zowel in binnen- als buitenland. De mantelzorger of een begeleider kan de persoon vergezellen. Deskundige vrijwilligers, waaronder verpleegkun-digen, staan in voor de verzorging en animatie van de persoon met een ziekte of handicap.

In de vakantiebrochure vind je een uitgebreid overzicht van de vakantiewerking staat. Heb je interesse? Vraag dan zeker de brochure aan.

Meer info

• Over een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor (contactgegevens in bijlage) of www.cm.be/voordelen.

• Voor tijdelijke oplossingen bij de dienst Maatschap-pelijk Werk van CM of bij het CM-Thuiszorgcentrum.

• Vraag naar de infofiche(s) over dit thema.

• Voor de vakanties: www.samana.be of de contactgegevens in bijlage.

• Alle andere contactgegevens vind je ook in de bijlage.

Gastopvang

Gastopvang biedt dagopvang in een huishoudelijke omgeving aan hulpbehoevende volwassenen of oudere personen. Een gastvrouw zorgt voor een warm onthaal, opvang en aangepaste verzorging. In het gastgezin is er plaats voor sociaal contact, ondersteuning en deelname aan de activiteiten van het gastge-zin. Gastopvang kan af en toe, eenmaal per week of vaker. Het aanbod is vrij regiogebonden.

Kortverblijf

Een aantal woonzorgcentra en instellingen voor personen met een handicap bieden de mogelijkheid om een zorgbehoeven-de oudere of een persoon met een handicap enkele dagen of weken op te nemen. Op die manier heeft de mantelzorger tijd om bijvoorbeeld ook eens op reis te gaan, om een medische ingreep te ondergaan …

Kortverblijf is ook mogelijk in de CM-zorgverblijven Ter Duinen (Nieuwpoort), Hooidonk (Zandhoven) en Nivezé (Spa).

Herstelverblijf

Na een zware ziekteperiode, na ontslag uit het ziekenhuis, bij ernstige ziekte, ongeval, bestaat de mogelijkheid om enkele weken in een hersteloord te verblijven. Die oplossing dient me-disch verantwoord te zijn en overbrugt de terugkeer naar een normale thuissituatie. Het herstelverblijf beschikt over alle no-dige voorzieningen zoals medische zorg, verpleegkundige hulp, kinesitherapie en dieetvoeding.

CM-leden betalen alleen een persoonlijk aandeel in de verblijfs-kost van een CM-hersteloord (Hooidonk in Zandhoven - Ter Dui-nen in Nieuwpoort - Domaine de Nivezé in Spa)

De gemotiveerde aanvraag gebeurt door de huisarts of be-handelend arts en wordt doorgestuurd naar het centrum naar keuze.

Tips

• De partner of een begeleider kan de zieke persoon vergezellen.

• Ook een verblijf in een ander centrum dan een CM-zorgverblijf is mogelijk. Hiervoor heb je wel voorafgaand een goedkeuring nodig van de adviserend geneesheer van CM.

• Ook woonzorgcentra bieden herstelverblijf aan. Hiervoor kun je een tegemoetkoming aanvragen via het CM-voordeel kortverblijf.

• Je vindt alle adressen in bijlage.

22

Nu mijn vrouw rolstoelgebonden is, hebben we allerlei proble-men. De badkamer gebruiken is voor mijn vrouw bijvoorbeeld een hele opdracht. Gisteren is er een ergotherapeut langsgekomen. Samen met hem hebben we overlopen hoe we ons huis kunnen aanpassen aan de noden van mijn vrouw.

Antoine, 68 jaar

9.1 Thuis Blijven Wonen Zorgen een ziekte, handicap, ongeval of je leeftijd ervoor dat je dagelijkse activiteiten in huis moeilijk worden? Enkele prak-tische aanpassingen en een beetje hulp zijn vaak al voldoende om langer in je vertrouwde omgeving te kunnen blijven. De gratis dienst Thuis blijven wonen van CM geeft woonadvies en biedt ergobegeleidingen aan:

Woonadvies

Is je woning niet aangepast aan je huidige situatie? De CM-woonadviseur gaat samen met jou op zoek naar de beste op-lossing. Dit kan zowel gaan over hulpmiddelen, aanpassingen aan je woning, technologie, valpreventie en/of methodeveran-dering.

Ergobegeleiding

Bij een ergobegeleiding komt de CM- ergotherapeut langs om je te helpen bij de training van je dagelijkse activiteiten, bij ver-plaatsingstechnieken of bij het gebruik van hulpmiddelen. Je krijgt maximaal drie sessies, waarvan minstens één aan huis.

Is er opvolging mogelijk?

Daarnaast krijg je ook advies als je iemand zoekt voor de uit-voering van de werken of bij de aankoop van hulpmiddelen. De CM- woonadviseur informeert je over het bestaan van premies.

Meer info

• Je vindt alle contactgegevens in bijlage.

9 Mijn woning is niet meer aangepast. Wat zijn de mogelijkheden?

9.2 Tegemoetkomingen voor woningaanpassingen De kosten voor een woningaanpassing kunnen snel oplopen. Mogelijk heb je recht op een aantal tegemoetkomingen die de kosten kunnen drukken. ( Zie ook 11.4)

9.3 Zorgwonen/Kangoeroewonen Zorgwonen of kangoeroewonen is het creëren van een klei-nere woongelegenheid binnen een bestaande woning zodat maximaal twee oudere of hulpbehoevende personen kunnen inwonen. Er is sprake van een zorgwoning als er aan bepaalde voorwaarden is voldaan.

Voor meer informatie kun je terecht bij je gemeente (steden-bouw) of bij Ruimte Vlaanderen. Je vindt de adressen in bijlage.

Meer info

• Over een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor (contactgegevens in bijlage) of www.cm.be/voordelen.

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM of bij het CM-Thuiszorgcentrum. Je vindt de adressen in bijlage.

• Vraag naar de infofiche(s) over dit thema.

23

10 Ik heb geen vervoermogelijkheden, hoe geraak ik waar ik moet zijn?

Ik moet voor een zestal weken dagelijks naar het ziekenhuis voor radiotherapie, om mijn borstkanker verder te behandelen. Dat wil zeggen dat er elke dag iemand klaar moet staan om mij naar het ziekenhuis te brengen, die ook nog wil wachten om me daarna terug naar huis te brengen.

Mijn kinderen hebben een beurtrol opgesteld, maar er bleven toch nog een aantal gaten. Daarom hebben we de ‘Minder Mobielen Centrale’ ingeschakeld. Op de dagen die we niet ingevuld kregen, komt er een vrijwilliger die mij naar het ziekenhuis brengt en te-rug naar huis.

Elsa, 53 jaar

Het is vaak een hele klus om snel en makkelijk informatie over het bestaande aanbod aangepast vervoer terug te vinden. Hier vind je een overzicht van alle aanbieders. Afhankelijk van de regio kan het aanbod verschillend zijn.

10.1 Dringend ziekenvervoer dienst 112 Dringend ziekenvervoer is het vervoer dat je aanvraagt via de dienst 112. Dit vervoer is niet gratis. De kosten die aangerekend mogen worden, zijn wettelijk bepaald. Als ook de MUG (medi-sche urgentiegroep) moet uitrukken, mogen daarvoor geen kilo-meters aangerekend worden. De prestaties van de urgentiearts vind je op de ziekenhuisfactuur.

De ziekteverzekering betaalt 50 % van de wettelijke tarieven voor dringend vervoer terug.

10.2 Niet dringend ziekenvervoer Voor niet-dringend ziekenvervoer per ambulance zijn geen wet-telijke tarieven vastgelegd. Elke vervoerder kan vrij zijn tarieven bepalen (met uitzondering van 112-vervoer). CM heeft in som-mige regio’s met een aantal ambulancediensten contracten afgesloten zodat zij CM-leden vervoeren aan afgesproken ta-rieven. Zo weet je vooraf exact hoeveel een rit je zal kosten. De vaste tarieven gelden enkel voor gepland ziekenvervoer dat tijdig werd aangevraagd.

Meer info

• Over een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor (con-tactgegevens in bijlage) of op www.cm.be/voordelen

10.3 Vervoerskosten voor bepaalde medische behandelingen.

In bepaalde gevallen geeft de ziekteverzekering een tegemoet-koming als je je voor een behandeling moet verplaatsen naar het ziekenhuis, het revalidatiecentrum of het dagverzorgingscentrum.

• bij ambulante kankerbehandeling met chemo- en/of radio-therapie;

• bij ambulante nierdialyse;

• voor ouders van minderjarige kankerpatiënten die verblijven in het ziekenhuis;

• bij opvolging in revalidatiecentra voor rolstoelgebonden patiënten;

• bij opvolging in bepaalde revalidatiecentra voor kinderen;

• bij opvang in een dagverzorgingscentrum.

Meer info

• In je CM-kantoor (contactgegevens in bijlage)

• Vraag ook naar de infofiche(s)over dit thema.

10.4 Minder Mobielen Centrale (MMC) De MMC werken via Taxistop en helpen mensen met verplaat-singsproblemen. Vrijwillige chauffeurs verzorgen het vervoer met hun eigen wagen. De dienstverlening wordt aangebo-den door de gemeente, het OCMW of een andere organisatie (o.a. ziekenfondsen).

Meer info

• www.mindermobielencentrale.be

• In je CM-kantoor of bij het CM-Thuiszorgcentrum (contactgegevens in bijlage).

10.5 Minder Mobielen Vervoer CM organiseert ook zelf vrijwilligersvervoer voor mensen die mindermobiel zijn. Het aanbod en de voorwaarden van dit ver-voer zijn afhankelijk van de regio waar je woont.

Meer info

• www.cm.be/thuiszorg

• In je CM-kantoor of bij het CM-Thuiszorgcentrum (contactgegevens in bijlage).

24

10.6 Diensten Aangepast Vervoer Het openbaar vervoer is vaak ontoegankelijk als je door een handicap, ouderdom of tijdelijke beperking geen auto kunt be-sturen. Om volwaardig te kunnen deelnemen aan de samenle-ving is mobiel zijn een voorwaarde.

De diensten aangepast vervoer richt zich naar alle personen met een handicap of een ernstig beperkte mobiliteit die zich niet van halte tot halte met bus of tram kunnen verplaatsen met het openbaar vervoer van De Lijn. Deze mensen worden thuis opgehaald en worden begeleid tot de plaats van bestemming.

Meer info

• www.mav.info (mobiliteitscentrale aangepast vervoer)

• In je CM-kantoor , de dienst Maatschappelijk Werk van CM of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).

• Vraag ook naar de infofiche over dit thema.

10.7 Dienstencheques voor vervoer van personen met een beperkte mobiliteit

Je kunt gebruik maken van dienstencheques voor vervoer van personen met een beperkte mobiliteit in één van volgende si-tuaties:

• je bent erkend door het VAPH;

• je beschikt over een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, een inkomensvervangende of een integratietegemoetkoming;

• je bent 60 jaar of ouder en je geniet van een erkende dienst voor gezinszorg;

• je kind geniet een kinderbijslagtoeslag voor kinderen met een handicap of kinderen die aan een zware ziekte lijden.

• Je bent ouder van een kind, jonger dan 21 jaar en erkend door het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een handi-cap)

Meer info

• www.dienstencheques-vlaanderen.be

• www.dienstencheque.brussels


25

“Ik heb diagnose X. Welke voordelen kan ik nu aanvragen?” is een veel gestelde vraag. In België worden sociale voordelen toegekend op basis van de gevolgen van een handicap of een aandoening. Alleen de terugbetaling van behandelingen kan gelinkt zijn aan een diagnose.

De zorgbehoevende heeft naargelang de ernst van de aandoe-ning, de verminderde zelfredzaamheid en de inkomenssituatie recht op tegemoetkomingen en sociale voordelen. Het is een kluwen van maatregelen met per voordeel eigen specifieke voorwaarden.

Om de ernst van de gevolgen aan te tonen kun je een onder-zoek aanvragen dat een attest oplevert waarmee je de eventu-ele arbeidsongeschiktheid en/of verminderde zelfredzaamheid bewijst.

In dit deel geven we een kort overzicht van de specifieke maat-regelen voor zorgbehoevenden. Er bestaan ook maatregelen voor personen met financieel beperkte inkomens. Vraag ernaar bij je ziekenfonds.

Meer info

• www.cm.be/handicap

• In je CM-kantoor , de dienst Maatschappelijk Werk van CM of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contact-gegevens in bijlage).

• Vraag ook naar de infofiches over dit thema.

11.1 Bij verlies van inkomen

Bij arbeidsongeschiktheid RIZIV

Werknemers, werklozen en zelfstandigen die door ziekte of on-geval niet in staat zijn om te werken kunnen van het ziekenfonds een uitkering ontvangen.

In het eerste jaar is dat een uitkering voor primaire arbeids-ongeschiktheid.Vanaf het tweede jaar wordt dat een invalidi-teitsuitkering.

Meer info

• www.cm.be/ziekte-en-invaliditeitsuitkering

• In je CM-kantoor of het CM Infopunt Chronisch Zieken(contactgegevens in bijlage).


11 Op welke financiële tegemoetkomingen heb ik recht?

Hulp van derden RIZIV (voor loontrekkenden en zelfstandigen)

Wie door ernstige beperkingen in zelfredzaamheid een beroep moet doen op hulp van anderen kan in aanmerking komen voor de uitkering ‘Hulp van derden’. Deze uitkering komt bovenop de basisuitkering voor arbeidsongeschiktheid.

Meer info

• www.cm.be/ziekte-en-invaliditeitsuitkering

• In je CM-kantoor , de dienst Maatschappelijk Werk van CM of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contact-gegevens in bijlage).

Jaarlijkse inhaalpremie invaliden

Invalide werknemers, werklozen en zelfstandigen die aan de voorwaarden voldoen, krijgen een jaarlijkse inhaalpremie.

Voor personen met een handicap

Er zijn verschillende soorten tegemoetkomingen voor personen met een handicap. De inkomensvervangende- en integratiete-gemoetkoming kun je ontvangen vanaf 21 jaar, de tegemoetko-ming hulp aan bejaarden vanaf 65 jaar. (zie verder 11.1.7) Deze tegemoetkomingen zijn bedoeld om je levensonderhoud en de kosten door je handicap te dragen. Ze worden toegekend na een inkomensonderzoek. De berekening van je recht is complex en gebaseerd op je inkomens- en gezinssituatie.

De inkomensvervangende tegemoetkoming wordt toegekend wanneer je door je handicap niet in staat bent om meer dan één derde te verdienen van wat een gezonde persoon, door uitoefe-ning van een beroep, op de algemene arbeidsmarkt kan verdienen.

De integratietegemoetkoming wordt toegekend wanneer je ernstige gevolgen van je handicap ervaart op je dagelijkse ac-tiviteiten. Er wordt door de artsen van FOD Sociale Zekerheid, Directie-generaal Personen met een handicap nagegaan welke moeilijkheden je ondervindt bij het uitvoeren van de volgende activiteiten: verplaatsingen, eten (bereiden en nuttigen), per-soonlijke verzorging, woningonderhoud (en andere huishoude-lijke activiteiten), gevaar inschatten en sociale contacten.

Meer info

• www.handicap.belgium.be


• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).


26

Meer info

• www.fmp-fbz.fgov.be

• www.cm.be (Fonds voor de beroepsziekten)

• In je CM-kantoor of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).


Bij zorgbehoevendheid: Vlaamse Sociale Bescherming

De Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) is een door de Vlaam-se overheid verplichte verzekering. Wie op Vlaams grondge-bied woont is vanaf 26 jaar verplicht om aan te sluiten bij een zorgkas, inwoners van Brussel kunnen vrijwillig aansluiten. Je betaalt daarvoor een jaarlijkse bijdrage.

De VSB is volop in ontwikkeling na de zesde staatshervorming. Naast de Zorgverzekering hebben we het Basisondersteunings-budget voor personen met een handicap en vanaf 1 januari 2017 de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Later zal de per-soonsvolgende financiering, de revalidatie en de niet leeftijds-gebonden hulpmiddelen in de VSB geïntegreerd worden.

Zorgverzekering

De Vlaamse Zorgverzekering helpt de niet-medische kosten van zwaar zorgbehoevende personen te vergoeden. De Zorgverze-kering betaalt aan iedere erkende zorgbehoevende inwoner van Vlaanderen maandelijks 130 euro, zowel voor mantelzorg als voor residentiële zorg in woonzorgcentra en psychiatrische verzorgingstehuizen.

Het basisondersteuningsbudget

Het basisondersteuningsbudget is bedoeld voor personen met een erkende handicap die een beperkte ondersteunings-nood hebben. Ze kunnen het gebruiken voor bijvoorbeeld hulp aan huis, begeleiding, dagopvang of dienstencheques. Zodra je in aanmerking komt voor het basisondersteuningsbud-get zal je CM-zorgkas contact met je opnemen.

Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden

De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden wordt toegekend als je hulpbehoevend bent en ouder dan 65 jaar. De vaststel-ling van de zelfredzaamheidsgraad is dezelfde als deze van de integratietegemoetkoming, maar voor de berekening hanteert men andere regels en houdt men ook rekening met je persoon-lijk vermogen.

Voor kinderen met een handicap

Kinderen met een handicap hebben recht op een kinderbijslag-toeslag. De gevolgen van de handicap worden gemeten aan de hand van een medico-sociale schaal. De overeenstemmende graad in deze schaal vertegenwoordigt een maandelijks forfai-taire toeslag, die gecumuleerd wordt met de gewone kinderbij-slag, eventueel vermeerderd met de leeftijdsbijslag.

Meer info

• www.famifed.be

• www.cm.be/kinderbijslag



Beroepsziekte: Fonds voor de beroepsziekten

Het Fonds voor Beroepsziekten verleent schadeloosstelling aan werknemers uit de privésector voor ziekten waarbij de oorzaak in de werkomgeving ligt.

Eens je ziekte erkend is, zijn er verschillende vergoedingen mo-gelijk, o.a.:

• voor arbeidsongeschiktheid;

• voor preventieve en volledige werkverwijdering;

• voor geneeskundige verzorging;

• voor hulp van een ander persoon;

• bij overlijden.

Als je een erkenning voor een beroepsziekte wil aanvragen, be-spreek je dit best eerst met de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Hij/zij kan je helpen bij de aanvraag.

Het Fonds voor de Beroepsziekten beheert ook het Asbestfonds. Het keert onder bepaalde voorwaarden een schadevergoeding uit aan personen die ziek geworden zijn door blootstelling aan asbest in België.

Het Asbestfonds vergoedt slechts twee ziekten: mesothelioom en asbestose. Naast een maandelijkse uitkering voorziet het asbestfonds terugbetaling voor gezondheidszorgen en een ver-goeding voor hulp van derden.

27

Meer info

• www.cm.be/zorgkas - 078 15 40 40

• www.vlaamsesocialebescherming.be

• In je CM-kantoor, bij de dienst maatschappelijk werk van CM of bij de CM-zorgkas (contactgegevens in bijlage).


11.2 Overzicht tussenkomst medische kosten in de ziekteverzekering

Verhoogde tegemoetkoming

Personen met een laag inkomen hebben recht op de verhoogde tegemoetkoming. Zij betalen minder voor gezondheidszorg en hebben nog andere financiële voordelen. In sommige gevallen kent CM de verhoogde tegemoetkoming automatisch toe. In an-dere gevallen moet er eerst en inkomensonderzoek gebeuren en kun je een aanvraag doen in je lokaal CM-kantoor.

Meer info

• www.cm.be/verhoogde-tegemoetkoming



Maximumfactuur

Inkomensmaximumfactuur

De maximumfactuur is een financiële beschermingsmaatregel die de jaarlijkse medische kosten voor gezinnen tot een pla-fondbedrag beperkt. Het plafondbedrag wordt bepaald op basis van het gezinsinkomen. Zodra de uitgaven voor geneeskundige zorg in de loop van het kalenderjaar dit plafondbedrag berei-ken, krijgt een gezin voor de daaropvolgende verstrekkingen het remgeld volledig terugbetaald.

Sociale maximumfactuur

Personen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming (behalve als dit toegekend werd op basis van een integratiete-gemoetkoming en de partner een inkomen heeft) hebben recht op de sociale maximumfactuur. Zodra de uitgaven voor genees-kundige zorg in de loop van het kalenderjaar 450 euro bereiken,

krijgt een gezin voor de daaropvolgende verstrekkingen het remgeld volledig terugbetaald.

Voor je maximumfactuur beschikt het ziekenfonds over alle in-formatie. Ze wordt automatisch toegekend.

Maximumfactuur chronische ziektekosten

De maximumfactuur voor chronische ziektekosten biedt een vermindering van het remgeldplafond met 100 euro op de maxi-mumfactuur (MAF). Je hebt er automatisch recht op bij chro-nisch hoge ziektekosten (twee opeenvolgende jaren minimum 450 euro remgeld op gezinsniveau) of bij recht op statuut chro-nische aandoening. Er wordt slechts één vermindering per jaar toegekend per gezin.

Meer info

• www.cm.be/maximumfactuur

• In je CM-kantoor of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage)


Globaal medisch dossier (GMD)

Je kunt aan een erkende huisarts vragen een globaal medisch dossier (GMD) bij te houden. Hij mag hiervoor per kalenderjaar een honorarium aanrekenen dat volledig door het ziekenfonds wordt terugbetaald.

De huisarts beheert je medisch dossier met het oog op preven-tie en een betere zorgverlening en samenwerking met genees-heer-specialisten die jou behandelen. Het GMD kost je niets en je betaalt 30% minder remgeld voor een consultatie bij de huis-arts die je GMD beheert. Wie ouder is dan 75 jaar of chronisch ziek is, krijgt de remgeldvermindering ook bij een huisbezoek.

Meer info

• www.cm.be/globaal-medisch-dossier


Statuut chronische aandoening

Als je aan de voorwaarden voldoet (chronisch hoge ziektekos-ten of recht op het zorgforfait), kent je ziekenfonds dit statuut automatisch voor twee jaar toe. Wie een zeldzame aandoening heeft, kan met een attest de geldigheidsduur tot vijf jaar laten doorlopen. Vervolgens wordt jaarlijks nagekeken of de behan-delingskosten blijven doorlopen.

28

Met het statuut bereik je het remgeldplafond voor de maxi-mumfactuur 100 euro eerder (450 euro wordt 350 euro, 650 euro wordt 550 euro…) en je kunt aan de huisarts, specialist en tand-arts vragen om de regeling derde betaler toe te passen.

Voor de toekenning van het statuut beschikt het ziekenfonds over alle informatie. Het wordt automatisch toegekend en ver-lengd.

Meer info

• www.cm.be/statuut-chronische-aandoening



Bijzonder solidariteitsfonds (BSF)

Het BSF kan in uitzonderlijke situaties een tegemoetkoming geven voor prestaties die niet door de ziekteverzekering wor-den terugbetaald, voor prestaties die wel worden terugbetaald maar waarbij de betrokkene niet aan de voorwaarden voldoet om de terugbetaling te verkrijgen en voor geneeskundige ver-strekkingen verleend in het buitenland en de reis- en verblijfs-kosten aldaar.

Meer info

• www.cm.be (bijzonder solidariteitsfonds)


Het medisch huis (wijkgezondheidscentrum)

Het medisch huis is een multidisciplinair team dat eerstelijns-geneeskunde aanbiedt. Voor 2,5 euro/jaar krijg je alle eerste-lijnsgezondheidszorg (huisarts, verpleegkundige en minstens één andere discipline, bv. een kinesitherapeut, een diëtist, een logopedist). Met een contract bij een medisch huis ben je tot einde contract verbonden aan het centrum (er is geen tege-moetkoming als je een andere huisarts contacteert, tenzij bij wet toegestaan voor uitzonderlijke zorgtrajecten).

Meer info

• www.vwgc.be

• In je CM-kantoor (contactgegevens in bijlage).

Forfait chronisch zieken

Het forfait voor chronisch zieken is een jaarlijkse tegemoetko-ming voor chronisch zieken die omwille van hun ziekte sterk afhankelijk zijn van anderen en hierdoor hoge uitgaven heb-ben voor gezondheidszorg. Er zijn drie forfaitaire jaarbedragen naargelang de mate van verlies aan zelfredzaamheid.

Het ziekenfonds beschikt over alle informatie en kent het zorg-forfait automatisch toe.

Meer info

• www.cm.be/voordelen




Incontinentieforfaits

Het ‘groot incontinentieforfait’ is een jaarlijkse tegemoetkoming in de kosten voor incontinentiemateriaal van zwaar zorgbehoe-venden. Wie gebruik maakt van thuisverpleging met het ver-pleegforfait B of C en een score 3 voor het item incontinentie krijgt het forfait automatisch omdat het ziekenfonds over deze informatie beschikt. Wie zwaar zorgafhankelijk is maar geen gebruik maakt van thuisverpleging kan zelf het forfait aanvra-gen.

Het ‘kleine’ incontinentieforfait voor onbehandelbare urine-incontinentie is een jaarlijkse tegemoetkoming voor wie niet zorgafhankelijk is en lijdt aan een onbehandelbare vorm van urine-incontinentie. Je huisarts vult een aanvraagformulier in dat je bezorgt aan je ziekenfonds.

29

Meer info

• www.cm.be/voordelen




Palliatief forfait

Het forfait wordt betaald aan palliatieve patiënten die thuis ver-zorgd worden. Ze krijgen dit forfait maximaal twee keer betaald. Van zodra de huisarts de aanvraag voor het palliatief forfait heeft doorgestuurd, betaalt de patiënt geen remgeld meer voor de huisbezoeken van de huisarts, de kinesitherapeut of de ver-pleegkundige.

Palliatieve patiënten die geen recht hebben op het palliatief forfait (bv. omdat ze wonen in een woonzorgcentrum ) krijgen het palliatief statuut. Deze patiënten betalen ook geen remgeld voor de huisbezoeken van de huisarts (behalve bij opname in het ziekenhuis).

Meer info




Andere forfaits

Voor welbepaalde specifieke aandoeningen (bv. syndroom van Sjögren, galactosemie, chronische wonden, coeliakie, gluten-gliadineallergie, tabaksverslaving, forfait voor personen in persisterende vegetatieve status) bestaan er ook forfaitaire (meestal maandelijkse) tegemoetkomingen.

Maatregelen voor diabetespatiënten

Zorgmodel ‘Opvolging van een patiënt met diabetes type 2’

Medische omkadering voor patiënten die zich (nog) niet kun-nen laten opvolgen via een zorgtraject of in een gespecialiseerd centrum. De opvolging gebeurt door de huisarts die het protocol en de aanbevolen goede praktijken voor de follow-up van dia-betes volgt en de nodige gegevens in het globaal medisch dos-

sier van de patiënt noteert. In een latere fase zal het zorgmodel toegang verlenen tot educatie en bewegingsadvies.

Programma educatie en zelfzorg (diabetes type 2)

Medische opvolging en diabeteseducatie door de huisarts en terugbetaling van materiaal.

Zorgtraject diabetes (diabetes type 2)

Overeenkomst met de huisarts en de geneesheer-spe-cialist die bij de behandeling betrokken is. Dit resulteert in een optimale coördinatie en opvolging van de zorg. Bovendien is er volledige terugbetaling van consultaties bij huisarts en behandelend specialist, terugbetaling materiaal, di-eetadvies, snellere toegang tot specifieke medicatie ….

Revalidatiecentrum: Diabetesconventie (diabetes type 1 of 2)

Aangepast programma om zelfzorg aan te leren bij de meest ernstige vormen van diabetes, in samenwerking met de huisarts. Dieetadvies, materiaal voor intensieve opvolging van de diabe-tes ….

Revalidatiecentrum: Diabetische voetkliniek (diabetes type 1 of 2)

Behandeling van ernstig diabetische voetwonden om ernstige problemen te voorkomen.

Revalidatiecentrum: Draagbare insulinepomp (diabetes type 1 of 2)

Materiaal en begeleiding voor diabetici die behandeld moeten worden met een draagbare insulinepomp.

Meer info



Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie

Personen met chronische nierinsufficiëntie kunnen een overeenkomst aangaan met hun huisarts en de geneesheer-specialist die bij de behandeling betrokken is. Dit resul-teert in een optimale coördinatie en opvolging van de zorg. Bovendien is er een volledige terugbetaling van consultaties bij huisarts en behandelend specialist, bloeddrukmeter, dieetad-vies, snellere toegang tot specifieke medicatie ….

Je huisarts stelt, in overleg met jou en de behandelend genees-heer-specialist, een zorgtrajectcontract op.

30

Meer info



11.3 Tussenkomst voor hulpmiddelen & nood aan zorg

Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)

Het VAPH is een Vlaamse overheidsinstelling die ondersteuning biedt aan personen met een handicap. Die handicap kan licha-melijk, zintuiglijk, mentaal of psychisch zijn. De beperkingen die eruit voortvloeien moeten langdurig en ernstig zijn én moeten invloed hebben op de sociale integratie van de betrokkene in de maatschappij. Belangrijk is dat je bij de eerste inschrijving jonger bent dan 65 jaar.

Het VAPH verleent een tegemoetkoming en ondersteuning voor (meer)kosten van hulpmiddelen en aanpassingen om de beper-kingen van een persoon met een handicap te verminderen of op te heffen. Voorbeelden: traplift, auto-aanpassingen, aange-paste keukenkasten, incontinentiemateriaal, rolstoelen ….

Het VAPH verleent ook een persoonsvolgend budget (PVB) Het PVB is een gepersonaliseerd bedrag per jaar dat dient om zorg en ondersteuning aan te kopen. Het is bedoeld voor mensen die door hun handicap intensieve of frequente handicap specifieke ondersteuning nodig hebben.

Met een PVB kun je o.a.:

• dagondersteuning, woonondersteuning of individuele bege-leiding inkopen bij een zorgaanbod erkend door het VAPH;

• begeleiding bij een thuisbegeleiding betalen;

• Iemand in dienst nemen die je ondersteuning biedt;

• thuiszorgdienst inschakelen (o.a. poetsdienst, gezinshulp …) Zo kan de persoon met een handicap flexibel en op maat de hulp en ondersteuning inschakelen die hij zelf wenst.

Meer info


• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM of het CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).


Rijksinstituut voor Ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)

Het ziekenfonds geeft tegemoetkomingen in de aankoop van medische hulpmiddelen om functieverlies te compenseren. Het aanbod is omvangrijk, maar altijd omschreven in een lijst van erkende hulpmiddelen en aan voorwaarden gebonden. Enkele voorbeelden: rolstoel, armprothese, hoorapparaat, pruik, steunkousen, aerosol …

Meer info

• www.cm.be/medische hulpmiddelen



Tegemoetkoming voor rolstoelen

Heb je ernstige en blijvende problemen om je zelfstandig te verplaatsen? Dan kun je een tegemoetkoming krijgen voor de aankoop van een rolstoel of een ander mobiliteitshulpmiddel (bv. scooter, orthopedische driewieler…). De ziekteverzekering vergoedt de eerste rolstoel.

Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) kan soms een extra vergoeding geven voor oplegkos-ten, een tweede (noodzakelijke) rolstoel en kosten voor herstel-ling en onderhoud. Voor een (bijkomende) tegemoetkoming van het VAPH moet je wel voor je 65ste verjaardag zijn ingeschre-ven bij het VAPH.

Je moet geen aparte aanvraag doen voor het RIZIV en voor het VAPH. Je dient slechts één keer een aanvraag in bij het zieken-fonds.

Je behandelend arts vult het medisch voorschrift in. Daarmee kun je naar de verstrekker van rolstoelen gaan (een erkende bandagist, bv. de Thuiszorgwinkel van CM). De verstrekker helpt je bij het maken van de juiste keuze en maakt het aan-vraagdossier over aan het ziekenfonds.

Goed om weten:

• Als je verblijft in een woonzorgcentrum, kun je een rolstoel krijgen via een huursysteem.

• VAB biedt rolstoelpechverhelping aan

31

Meer info

• www.cm.be (tegemoetkoming rolstoelen)

• www.vab.be



11.4 Huisvestingspremies bij aangepast wonen

Vlaamse aanpassingspremie voor ouderen

De Vlaamse aanpassingspremie biedt een tegemoetkoming in de kosten voor woningaanpassing van ouderen (+ 65 jaar). De aanvrager heeft een beperkt inkomen en is eigenaar of huurder. Wie via een sociaal verhuurkantoor huurt komt ook in aanmer-king.

Meer info

• www.wonenvlaanderen.be

• In je CM-kantoor of het CM Infopunt Chronisch Zieken(contactgegevens in bijlage)


Vlaamse verbeteringspremie of Vlaamse renovatiepremie

De Vlaamse verbeteringspremie en de Vlaamse renovatiepre-mie bieden een premie bij verbeterings- of renovatiewerken van een eigen woning. Ze kunnen vaak een bijkomende tegemoet-koming bieden voor stabiliteitswerken naar aanleiding van een woningaanpassing. De Vlaamse verbeteringspremie is bruik-baar voor kleinere werken en voor beperktere inkomens dan deze bij de Vlaamse renovatiepremie.

Meer info

• www.wonenvlaanderen.be

• Vraag naar ook de infofiche over dit thema.

11.5 Fiscale voordelen

Vermindering personenbelasting

Personen met een erkenning voor arbeidsongeschiktheid, die is vastgesteld voor 65 jaar, krijgen een bijkomende vrijstelling op het belastbaar inkomen.

Goed om weten:

Je kunt fiscale voorafbetalingen doen als je een hoge be-lastingaanslag verwacht omdat van de invaliditeitsuitke-ring geen bedrijfsvoorheffing wordt ingehouden. Je krijgt er nog een klein financieel voordeel bij.

Meer info

• www.financienbelgium.be/voorafbetaling



Vermindering onroerende voorheffing

Voor gezinsleden (eigenaar of gezinslid) met een erkenning voor arbeidsongeschiktheid, die is vastgesteld voor 65 jaar, krijg je een vermindering van de onroerende voorheffing. Ook als huurder kan je deze vermindering aanvragen. De huiseigenaar moet dan het voordeel in mindering brengen van de huurprijs.

Meer info

• www.belastingen.vlaanderen.be (onroerende-voor-heffing)



32

Vermindering erfbelasting

Personen met een erkenning voor arbeidsongeschiktheid, die is vastgesteld voor 65 jaar, krijgen een basisvrijstelling bij de berekening van hun erfbelasting. Vraag de notaris om de ver-mindering te verrekenen.

Meer info

• www.belastingen.vlaanderen.be/erfbelasting

• Bij je notaris.


Vermindering voor inwonende ouder, broer of zus die minstens 65 jaar is

Een inwonende ouder, broer of zus van minstens 65 jaar is per-soon ten laste als zijn inkomen voldoet aan de voorwaarden.

Meer info

• www.financienbelgium.be

• Bij je belastingdienst


• Vraag ook naar de infofiche over dit thema

11.6 Sociaal telefoon- of internettarief Je krijgt een tariefvermindering op het tarief voor een vaste te-lefoon, je gsm of een internetabonnement als je voldoet aan alle voorwaarden. Er is slechts één korting per gezin mogelijk.

Meer info

• www.bipt.be



11.7 Tegemoetkomingen bij mobiliteitsbeperkingen We beperken ons hier tot de specifieke maatregelen voor per-sonen met verminderde mobiliteit. Uiteraard zijn er in het open-baar vervoer ook nog de kortingen voor +65-jarigen en gezinnen met beperkt inkomen.

Meer info



33

Kaart kosteloze begeleider (NMBS/De Lijn)

De persoon met een handicap laat zijn begeleider gratis mee-reizen, ongeacht zijn eventueel eigen voordeel op zijn vervoer-bewijs. De ernst van de handicap wordt aangetoond met een at-test dat minstens 12 punten vermeldt, 80% ongeschiktheid, 50% ongeschiktheid ten gevolge van de onderste ledematen of een amputatie/verlamming van beide bovenste ledematen.

Meer info

• www.nmbs.be



Nationale verminderingskaart

De Nationale verminderingskaart laat de persoon met een visu-ele handicap (minstens 90% blindheid) gratis reizen in tweede klasse van NMBS/De Lijn/MIVB/TEC. Het voordeel kan even-tueel gecombineerd worden met de kaart kosteloze begeleider.

De kaart geeft ook vermindering bij sommige vluchten van Brussels Airlines.

Meer info

• www.nmbs.be



Gratis abonnement De Lijn

Je reist met een gratis abonnement bij De Lijn als je in Vlaan-deren woont en een tegemoetkoming aan personen met een handicap geniet, ingeschreven bent bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) of een Bijzondere te-werkstellingsondersteunendemaatregel (BTOM) bij het VAPH hebt. Het voordeel wordt automatisch toegekend.

Meer info

• www.delijn.be



Vrijstelling verkeersbelasting en inverkeerstelling

Met een attest 50% onderste ledematen, volledige blindheid of amputatie/verlamming beide bovenste ledematen heb je recht op de vrijstelling voor verkeersbelasting en op de inverkeerstel-lingstaks. De auto moet op de naam van de persoon met een handicap ingeschreven zijn. Je moet verklaren dat de auto al-leen in functie van de persoon met een handicap gebruikt wordt.

Meer info

• www.belastingen.vlaanderen.be



34

Vrijstelling BTW-tarief bij aankoop wagen

Met een attest 50% onderste ledematen, volledige blindheid of amputatie/verlamming beide bovenste ledematen heb je recht op de vrijstelling van het BTW-tarief bij de aankoop van de auto. Je krijgt ook een verlaagd BTW-tarief van 6% op herstellingen van de auto. Je moet eveneens de vrijstelling voor verkeersbe-lasting hebben aangevraagd.

Meer info

• www.minfin.fgov.be



Parkeerkaart

Met de parkeerkaart kun je op de voor personen met een handicap gereserveerde plaatsen parkeren. Je kunt ook voor onbeperkte duur parkeren waar de parkeertijd beperkt is (op verkeersveilige plaatsen) en je kunt op sommige parkings gratis parkeren.

Je hebt recht op de parkeerkaart met een attest van minstens twee punten verminderde zelfredzaamheid voor verplaatsings-problemen, minstens twaalf punten op het totaal voor vermin-derde zelfredzaamheid, 50% ongeschiktheid ten gevolge van de onderste ledematen, een amputatie of verlamming van beide bovenste ledematen of een ongeschiktheid van 80%. Wie een rolstoel toegekend krijgt, die vermeld staat op een lijst, kan ook een parkeerkaart aanvragen (verkorte aanvraagprocedure).

Meer info

• www.handicap.belgium.be



Vrijstelling dragen veiligheidsgordel

Als je medisch advies krijgt om geen veiligheidsgordel in de auto te dragen, kun je daar een vrijstelling voor vragen. Het Belgisch instituut voor de verkeersveiligheid (BIVV) vraagt om veiligheidsargumenten goed af te wegen tegen het eventuele nadeel van het dragen van een gordel.

Meer info

• www.mobiliteit.belgium.be



Aangepast rijbewijs voor personen met verminderde rijvaardigheid

Met het aangepast rijbewijs moet je niet meer voldoen aan de normale medische normen om een auto te besturen. Dit rijbe-wijs wordt uitgereikt na een rijgeschiktheidsonderzoek en het legt noodzakelijke auto-aanpassingen op om te mogen rijden.

Meer info

• www.bivv.be /adviesbureau/particulieren/cara



35

11.8 Tegemoetkomingen bij nutsvoorzieningen

Sociale korting op de waterfactuur

Wie een leefloon, een tegemoetkoming aan personen met een handicap of een inkomensgarantie voor ouderen (ook gewaar-borgd inkomen voor bejaarden) heeft, krijgt 80% korting op de waterfactuur. Het voordeel wordt automatisch toegekend.

Meer info

• www.vmm.be (water/waterfactuur/sociaal-tarief)



Sociale maximumtarieven gas en elektriciteit

Wie een leefloon, een tegemoetkoming aan personen met een handicap, een inkomensgarantie voor ouderen (ook gewaar-borgd inkomen voor bejaarden) of een kinderbijslagtoeslag voor een kind met een handicap geniet, krijgt, in principe, het laag-ste tarief voor gas en elektriciteit. Het sociale maximumtarief is eenzelfde tarief bij elke energieleverancier. Het voordeel wordt automatisch toegekend.

Meer info

• www.economie.fgov.be



36

Sociaal verwarmingsfonds

De verwarmingstoelage is een tegemoetkoming in de aankoop van huisbrandolie. Ze wordt aan personen met een laag inko-men toegekend als compensatie voor opeenvolgende prijsver-hogingen van de brandstof. De inkomensgrens is dezelfde grens dan deze van de verhoogde tegemoetkoming. Ook personen in collectieve schuldenregeling of schuldbemiddeling krijgen dit voordeel.

Meer info

• www.verwarmingsfonds.be



Vermindering Kabeldistributie

De korting op het abonnementstarief van de kabel heeft geen wettelijke basis en wordt niet door alle leveranciers aangebo-den. Je krijgt het voordeel met een attest van minstens twaalf punten verminderde zelfredzaamheid. Vraag je leverancier of hij dit voordeel toekent of niet.

11.9 Toiletpassen

Stomapatiënten en personen die lijden aan de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa kunnen een toiletpas aanvragen via hun patiëntenverenigingen. De horeca- en winkelsector heeft zich bereid verklaard om hen vrij toegang te geven tot hun sanitaire voorzieningen.

Meer info

• www.stomavlaanderen.be

• www.ccv-vzw.be



37

11.10 Sociale toeslag bij de kinderbijslagWanneer je een handicap hebt of wanneer je gepensioneerd, langdurig arbeidsongeschikt of langdurig werkloos bent en je in-komen ligt onder een bepaalde grens, dan heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een sociale toeslag bij de kinderbijslag. De aanvraag gebeurt met een specifiek formulier S (te verkrij-gen bij je kinderbijslagfonds of FAMIFED).

Meer info



11.11 Financiële hulpfondsen

Kankerfondsen

Kom op tegen kanker en de Stichting tegen kanker zijn twee organisaties die de belangen voor kankerpatiënten opnemen. Ze sensibiliseren, ondersteunen kankeronderzoek (verzamelen financiële middelen) en bieden hulp aan kankerpatiënten. In hun aanbod zit ook financiële hulp voor verzorging van kanker-

patiënten met een laag inkomen, die door de kostprijs van hun behandeling in financiële moeilijkheden komen.

Meer info

• www.komoptegenkanker.be

• www.kanker.be

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM (contactgegevens in bijlage).


Fonds Hulp aan Zieken van CM

Het Fonds Hulp aan Zieken van CM biedt een tegemoetkoming bij hoge medische, paramedische of medico-sociale uitgaven aan zieken en hun gezin die in een financieel kwetsbare situatie zijn terecht gekomen door hun behandeling of zorgsituatie.

Meer info


38

echtgenoot of de wettelijk of feitelijk samenwonende partner beschouwd als de vertegenwoordiger. Bij afwezigheid ervan of als deze persoon dit niet wil doen, wordt de patiënt in vervan-gende volgorde vertegenwoordigd door een meerderjarig kind, een ouder of een meerderjarige broer of zus.

Bij afwezigheid van eender welke vertegenwoordiger, indien er niemand dit wil doen of indien er een conflict is tussen meer-dere mogelijke vertegenwoordigers (bv. tussen meerderjarige kinderen), behartigt de zorgverlener de belangen van de pati-ent, na overleg met collega’s.

Sinds 1 september 2014 is er een nieuw statuut voor beschermde personen van kracht. Deze wet vertrekt vanuit de bekwaamheid van de te beschermen persoon. Hierdoor kan de vrederechter een bescherming op maat uitwerken. Er zijn twee systemen voor de bescherming van een persoon en/of zijn goederen: de buitengerechterlijke bescherming en rechterlijke bescherming.

12.2 Beschermingsstatuut voor handelings- en wilsonbekwame personen: Buitengerechtelijke bescherming (vroegere lastgeving of volmacht)

De buitengerechtelijke bescherming:

• officialiseert de huidige volmacht (lastgeving), om de lastheb-ber een betere bescherming te bieden. Iedere wilsbekwame persoon (lastgever) kan via een volmacht zelf iemand aandui-den (lasthebber) om zijn vermogen te beheren.

• laat personen die nog wilsbekwaam zijn toe om maatregelen te treffen voor wanneer zij niet meer in staat zijn hun goede-ren te beheren.

In de lastgeving kan vrij bepaald worden welke daden de last-hebber mag stellen, o.a. beheer van een rekening, verkoop, schenking .... De lastgeving kan enkel gegeven worden voor zakelijke handelingen. Als lastgever behoud je de mogelijk-heid om zelf handelingen te stellen (handelingsbekwaam). Het mandaat biedt dus geen bescherming tegen jezelf of oneerlijke derden die misbruik kunnen maken van je kwetsbaarheid. Er is ook geen enkele controle in de wet voorzien op de lasthebber. Zodra er bescherming nodig is op vlak van de persoon van de lastgever, zijn rechterlijke beschermingsmaatregelen noodza-kelijk.

De lastgeving moet ondertekend worden door de lastgever en de lasthebber. De overeenkomst wordt officieel geregistreerd in een centraal register. De registratie gebeurt via het neerleggen van een eensluidend verklaard afschrift bij de griffie van het vredegerecht (verblijfplaats van de lastgever) of via opstelling door notaris. Het centraal register van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat registreert alle lastgevingen. De re-gistratie kost 10 euro.

12 Welke juridische maatregelen bestaan er als ik als patiënt altijd minder en minder in staat ben om mijn financiën zelf te regelen of mijn rechten als patiënt uit te oefenen?

Mijn moeder lijdt aan dementie en is hoe langer hoe minder in staat om voor zichzelf te zorgen. Ze woont nu bij mij in en ik zorg voor haar. Ook haar financiën worden door mij geregeld. Ze heeft me een volmacht gegeven op haar rekeningen toen de dementie nog minder ver gevorderd was. Zo ben ik toch juridisch in orde?

Veerle, 58 jaar

Als je zorgbehoevend bent, wil je zolang mogelijk je eigen leven leiden en je eigen beslissingen nemen. Wat moet je doen wan-neer dit niet meer lukt? Vaak wordt er gedacht dat het geven van een volmacht voldoende is. Het nieuwe beschermingssta-tuut biedt een ruimere bescherming op maat.

12.1 Preventieve maatregel: Vertrouwenspersoon medische aangelegenheden

Sinds de wet op de patiëntenrechten kun je een vertrouwens-persoon aanstellen. De vertrouwenspersoon helpt de patiënt bij de uitoefening van zijn rechten, maar de patiënt blijft altijd zelfstandig beslissen. Elke patiënt kan een of meerdere vertrou-wenspersonen aanduiden.

De aanduiding van een vertrouwenspersoon gebeurt op infor-mele basis. Er hoeven geen schriftelijke documenten te worden ondertekend, hoewel dit uiteraard mogelijk en soms nuttig kan zijn. Een modelformulier terug op de website van de FOD Volks-gezondheid of in hun brochure die je kunt aanvragen.

Meer info

• Download de brochure ‘Wet Rechten van de patiënt- In een goede relatie weet je wat je aan mekaar hebt’ op www.health.belgium.be.

Vertegenwoordiger medische aangelegenheden

De rechten als patiënt van meerderjarige wilsonbekwa-me patiënten die niet meer in staat zijn om hun wil te ui-ten, worden uitgeoefend door een vertegenwoordiger. De patiënt wordt zoveel mogelijk en in verhouding tot zijn be-gripsvermogen betrokken bij de uitoefening van zijn rechten. Op het moment dat de patiënt wel nog zelf zijn rechten kan uitoefenen, kan hij een vertegenwoordiger aanstellen met het formulier ‘Aanwijzing van een vertegenwoordiger’. Deze aan-stelling kan steeds worden ingetrokken met het formulier ‘Her-roeping van een vertegenwoordiger’.

Heeft de patiënt geen vertegenwoordiger aangeduid, zal de be-windvoerder, aangeduid door de vrederechter, tussenkomen. Is er geen bewindvoerder (zie 12.3), dan wordt de samenwonende

39

Voor het opmaken van een zorgvolmacht (lastgeving) kan de notaris helpen. Hij luistert naar de specifieke wensen en ver-wachtingen van de lastgever. Een zorgvolmacht is maatwerk, hierdoor dien je rekening te houden met een gemiddelde kost-prijs van 400 tot 500 euro.

Maak alvast tijdig je lastgeving op. Je bepaalt zelf in de lastge-ving wanneer je als wilsonbekwaam mag worden beschouwd.

Goed om weten:

Je kunt op voorhand een verklaring van voorkeur neer-leggen met de naam van je vertrouwenspersoon en/of bewindvoerder van je voorkeur, ingeval een gerechtelijke maatregel in de toekomst nodig zou zijn. Aanvraag dient te gebeuren bij de griffie van het vredegerecht van je woon – of verblijfplaats. De verklaring wordt ingeschre-ven in het Centraal Register van verklaringen betreffende de aanwijzing van een bewindvoerder of vertrouwens-persoon.

Meer info

• Download de brochure ‘Hoe jezelf en je vermogen beschermen’ op www.justitie.belgium.be.


12.3 Beschermingsstatuut voor handelings- en wilsonbekwame personen: Gerechtelijke bescherming (bewindvoerder)

De gerechtelijke bescherming vervangt de vroegere maatrege-len voorlopig bewind, verlengde minderjarigheid, onbekwaam-verklaring en gerechtelijk raadsman.

De vrederechter kan een bewindvoerder aanstellen:

• als er geen buitengerechtelijke bescherming is of deze niet(meer) voldoet om de belangen te behartigen van een meer-derjarige die dit, omwille van zijn gezondheidstoestand, zelfniet (meer) kan of die zich bevindt in een staat van verkwis-ting.

• voor het beheer van goederen en/of voor handelingen die ra-ken aan de persoon.

De bewindvoerder kan de opdracht krijgen de te beschermen persoon bij te staan of hem te vertegenwoordigen. Dit maakt het mogelijk een bewind te regelen op maat en in functie van de behoeften van de te beschermen persoon.

Iedereen kan op voorhand een verklaring van voorkeur neerleg-gen met naam van een vertrouwenspersoon en/of bewindvoer-der van zijn voorkeur, ingeval een gerechtelijke maatregel in de toekomst nodig zou zijn.

Elke persoon, maar ook elke belanghebbende (ouder, vriend, familie … ), kan een verzoekschrift neerleggen bij de griffie van het vredegerecht. Het verzoekschrift moet samen met een at-test van verblijfplaats en een medisch attest ingediend worden.

Let op: Oudere beschermingsstatuten zoals voorlopige bewind-voering en verlengde minderjarigheid zijn momenteel een uit-dovend recht.

Meer info

• Download de brochure ‘Hoe jezelf en je vermogen beschermen’ op www.justitie.belgium.be

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM en het CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).


40

Mijn vader gaat de laatste tijd erg achteruit, zeker nu hij onlangs zijn heup gebroken heeft. Hij kan de deur niet meer uit om voor zijn dui-ven te zorgen en zit moederziel alleen. Ik zou zo graag wat meer tijd voor hem willen vrijmaken, op zijn minst tot zijn heup weer beter is. Ik werk fulltime, maar ik wil later niet het gevoel krijgen dat ik geen tijd gemaakt heb voor mijn vader. Zou ik hiervoor een loop-baanonderbreking kunnen krijgen?

Irene, 46 jaar

Tijdskrediet en thematisch verlof laten je toe om je privéleven en je professionele loopbaan beter op elkaar af te stemmen en tijd vrij te maken voor je kinderen of familie, voor een ziek fa-milielid … Ben je zelfstandige? Dan kun je een uitkering voor mantelzorg aanvragen.

13.1 Tijdskrediet Je kunt tijdskrediet nemen in de vorm van een onderbreking of arbeidsvermindering en met of zonder motief. Dit kan zowel vol-tijds als deeltijds (halftijds, 4/5 …) Je hebt recht op een vergoe-ding van de RVA wanneer je tijdskrediet opneemt met motief. Als je werkt in de openbare sector of in een autonoom over-heidsbedrijf, contacteer je best je personeelsdienst.

13.2 Thematische verloven Zorgverlof bestaat in verschillende vormen:

Het verlof voor palliatieve zorgen

De meeste werknemers kunnen een beroep doen op palliatief verlof. Met deze volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbre-king kun je je arbeidsprestaties tijdelijk schorsen om palliatieve verzorging te verstrekken. Palliatieve verzorging is elke vorm van bijstand (medisch, sociaal, administratief en psycholo-gisch) en verzorging van ongeneeslijk zieke personen die zich in een terminale fase bevinden.

13 Zijn er mogelijkheden om tijdelijk te stoppen met werken zodat ik mijn familielid kan verzorgen?

Het verlof voor medische bijstand (verzorging van een ernstig ziek familielid)

Mensen die de thuiszorg voor hun zwaar ziek familielid opne-men, kunnen hun loopbaan tijdelijk onderbreken met een maan-delijkse onderbrekingsvergoeding van de Rijksdienst voor Ar-beidsvoorziening (RVA). Onder zware ziekte valt elke ziekte of medische ingreep die de behandelend geneesheer als zodanig beoordeelt en waarvoor hij meent dat elke vorm van sociale, familiale of mentale bijstand noodzakelijk is voor het herstel.

Goed om weten:

Je kunt ook verlof opnemen als je kind wordt gehospita-liseerd. In alle vormen voorziet de RVA-een vergoeding.

13.3 Uitkering voor Mantelzorg (zelfstandigen) Zelfstandigen, die hun activiteit maximaal twaalf maanden on-derbreken om voor een partner, gezins- of familielid te zorgen, hebben recht op een uitkering.

Meer info


• Bij je sociaal verzekeringsfonds of Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening www.rva.be/burgers/loopbaanonderbreking


41

Thuiszorg kan erg complex en zwaar worden. Soms wordt het on-houdbaar voor de zorgbehoevende of familie. Wanneer thuiszorg niet langer een optie is, bestaan er een aantal opvangmogelijk-heden.

14.1 Cohousing Een cohousingwijk probeert het buurtgevoel van een traditio-nele dorpskern te restaureren. In een Cohousingproject kennen de buren elkaar en leeft er een sociale bewogenheid. Naast een volledig uitgeruste privéwoning en -tuin hebben cohousers ook een gemeenschappelijke tuin en een centraal gebouw waarin functies gedeeld worden. Cohousing is dus niet hetzelfde als samen in één huis wonen.

Meer info

• www.samenhuizen.be

14.2 Assistentiewoningen Een assistentiewoning vormt de combinatie van zelfstandig wo-nen met ondersteuning en zorg op maat.

Assistentiewoningen zijn gericht op ouderen (+65 jaar). In een assistentieflat of een groep van assistentiewoningen huur je een individuele flat/woning waar je zelfstandig woont. Deze flat of woning voldoet aan een aantal minimumvereisten inzake leefruimte, maar is ook aangepast en veilig (24 uur oproepsys-teem, toegankelijke badkamer ....).

Als bewoner kun je een beroep doen op de gemeenschappelijke diensten, zoals poetshulp, warme maaltijden ... Er zijn ook gemeen-schappelijke ruimtes waar je andere bewoners kunt ontmoeten. De woonassistent staat in voor het dagelijks beheer van de assis-tentiewoningen. Hij verzorgt o.a. de contacten met de bewoners, thuiszorgdiensten ... of organiseert activiteiten en uitstappen.

De Vlaamse overheid voorziet in specifieke regelgeving en sub-sidiëring van erkende initiatieven voor assistentiewoning. Een assistentiewoning wordt gelijkgesteld met een thuissituatie.

Meer info

• www.zorg-en-gezondheid.be/ouderenzorg

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM, CM-Thuiszorgcentrum en CM Infopunt Chronisch Zieken (contactgegevens in bijlage).


14 Als thuiszorg niet meer kan: residentiële opvang

14.3 Oriënterende zorg Oriënterende zorg is een zorgproject van het Zorgverblijf ‘Ter Dui-nen’. Het biedt een tijdelijke oplossing voor personen die actief op zoek zijn naar een residentiële- of semi-residentiële opvang.

Zorgverblijf ‘Ter Duinen’ combineert de beste medische en ver-pleegkundige zorgen met een prachtige ligging, een aangepaste infrastructuur, een uitstekende gastronomie en een echt vakantie-gevoel. Het verplegend en verzorgend personeel is dag en nacht aanwezig. Samen met de vast-aangestelde artsen en psycholoog zorgen zij voor de nodige medische opvolging. Er is ook een team van professionele kinesisten en diëtisten. Tot slot geeft de sociale dienst advies over allerhande praktische en sociale zaken.

De verblijfsduur bedraagt 120 dagen en is in multidisciplinaire samenspraak tweemaal verlengbaar met een periode van maxi-maal 60 dagen. De verlenging is mogelijk in functie van de op-nameperspectieven in de residentiële opvang en het actief op zoek gaan naar een definitieve oplossing.

Meer info

• Zorgverblijf Ter Duinen – 058 22 33 11 - [email protected]


14.4 Het woonzorgcentrum Een woonzorgcentrum is beter gekend als rusthuis. Het biedt huisvesting, veiligheid, permanentie, medische en paramedi-sche zorg en assistentie bij dagelijkse activiteiten zoals was-sen, aankleden, eten.

Een woonzorgcentrum kan uitgebaat worden door openbare besturen (gemeenten, OCMW ’s), vzw’s of private personen of ondernemingen. De overheid subsidieert een deel van de kos-ten. De bewoners betalen zelf een persoonlijk aandeel, de zo-genaamde ‘hotelkost’.

Meer info




42

14.5 Woonzorglijn De Woonzorglijn is een meldpunt voor:

• informatie en advies over woonzorgcentra, dagverzorgings-centra, centra voor kortverblijf en serviceflats;

• rechten en plichten in verband met het verblijf in een oude-renvoorziening;

• klachten over ouderenzorgvoorzieningen.

Je kunt er ook terecht met vragen over het reglement van orde en de verblijfsovereenkomst, de kostprijs, de gevolgen voor een partner en, onderhoudsplicht.

De Woonzorglijn is elke dag bereikbaar op 078 15 25 15, van 9.00 tot 12.00 uur. Je kunt ook schrijven naar Woonzorglijn, Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel of mailen naar [email protected].

Meer info



43

“Toen mijn man ziek werd, heb ik de verzorging op mij genomen. Ondertussen weet ik maar al te goed dat het soms zwaar is, enorm zwaar. Ik word zelf een dagje ouder en toch moet ik er zijn voor hem, dag en nacht. Soms werd het me allemaal wat te veel. Daar voelde ik mij slecht door. Ik voelde me een slechte vrouw als ik mijn man niet kon verzorgen …

Ondertussen heb ik me aangesloten bij een mantelzorgvereniging en heb ik geleerd dat het een normaal gevoel is. Wij mantelzor-gers zijn nu ook geen supermensen. Het deed deugd om te horen dat ook anderen met dat gevoel worstelden.”

Maria, 67 jaar

15.1 Mantelzorgverenigingen In Vlaanderen zijn er ongeveer 580 000 mantelzorgers actief: men-sen die de zorg opnemen voor iemand die het zelf niet meer kan. Er zijn erkende verenigingen van gebruikers en mantelzorgers.

De verenigingen bieden steun door het organiseren van ont-spanningsactiviteiten, ontmoetingsmomenten en informatieve samenkomsten voor mantelzorgers. Daarnaast geven ze ook een tijdschrift uit ter ondersteuning van mantelzorgers en chro-nisch zieken. Tot slot inventariseren zij noden op het vlak van thuiszorg en verdedigen ze de belangen van mantelzorgers en gebruikers.

SAMANA (samen met CM) (zie ook 17.1) is een van de erken-de mantelzorgverenigingen en organiseert verschillende ge-spreksgroepen waaraan mantelzorgers van een persoon met een chronische ziekte of met dementiekunnen deelnemen.

De mantelzorgers kunnen zich ook abonneren op het tijdschrift SAMANA

Als mantelzorger kunt je elke weekdag van 14 tot 20 uur terecht bij de mantelzorglijn, een initiatief van Samana CM. De mantel-zorglijn biedt een luisterend oor voor grote en kleine problemen die je als mantelzorger tegenkomt.

Ook OKRA is erkend als mantelzorgvereniging onder de naam van OKRA-Zorgrecht. (zie ook 17.2)

Meer info

• Mantelzorglijn 078 15 50 20

• www.samana.be

• www.okrazorgrecht.be

• www.zorg-en-gezondheid.be/thuiszorg

• Bij het CM-Thuiszorgcentrum (contactgegevens in bijlage) – aanbod cursussen en gespreksgroepen voor mantelzorgers

15 Waar vind ik lotgenoten?

15.2 Mantelzorg ONLINE Deze website biedt mantelzorgers sociale, emotionele en inter-actieve ondersteuning en helpt hen om een weg te vinden naar de mantelzorgverenigingen en –activiteiten. Je kunt er ook te-recht voor praktische hulp en informatie op maat.

Meer info

• www.mazo.be

15.3 Zelfhulpgroepen(lotgenotencontact) en patiëntenverenigingen

Zelfhulpgroepen zijn groepen opgericht door en voor vrijwilli-gers vanuit een gemeenschappelijke ervaring of ziektebeeld. Ze bieden (psychologische) ondersteuning aan lotgenoten. Leden met éénzelfde ziekte of handicap vinden er een klankbord. Ze herkennen identieke angsten en twijfels bij anderen, wat het voor hen makkelijker maakt om de ziekte te dragen. Ze vinden er ook oplossingen voor een aantal praktische problemen. Lot-genotencontact kan een enorme steun zijn.

Een aantal van deze patiëntenverenigingen, die meestal re-gionaal georganiseerd zijn, hebben zich verenigd of laten zich ondersteunen door een koepel (of liga). De grootsten onder hen hebben een professionele omkadering met een dienstverlening. Enkele voorbeelden zijn ‘Kom op tegen Kanker (voorheen VLK)’, de ‘Stichting tegen Kanker’, ‘OpGang (Open Patientenkoepel Geestelijke Gezondheidszorg)’, de ‘Diabetesliga’ en ‘MS Liga Vlaanderen’, ‘De Vlaamse Pijnliga’, ‘Alzheimerliga’ …

Meer info

• Trefpunt Zelfhulp

• www.zelfhulp.be - 016 23 65 07

• [email protected]

44

16 Wat als thuiszorg extra aandacht vraagt?

“Mijn man en ik hebben een heel moeilijke tijd gehad, tot ik wist dat hij dementie heeft. Hij legde alles verloren, gaf mij de schuld. Ik maakte me boos omdat hij al onze afspraken vergat. Nu begin ik stilaan te zoeken hoe we het kunnen aanpakken.”

Mia, 56 jaar

Sommige personen met een chronische ziekte hebben meer aandacht nodig dan andere chronisch zieken. Denken we maar aan personen met dementie, mensen met een niet aangebo-ren hersenletsel (NAH) Om de zorg vol te houden, schakel je het best tijdig hulp in. Het CM-thuiszorgcentrum en de dienst Maatschappelijk Werk van CM helpen je op weg naar de juiste diensten

16.1 Personen met dementie

Refertentiepersonen dementie

De referentiepersoon dementie is een expert die de overige medewerkers van de eigen dienst kan adviseren. Zij geven ook vorming aan mantelzorgers.

Meer info

• Bij het CM Thuiszorgcentrum (Contactgegevens in bijlage).

Praatcafé dementie

Het praatcafé dementie:

• wil personen met dementie, hun familieleden en vrienden sa-menbrengen om te spreken over het leven met dementie;

• is informatief maar voorziet ook ruimte voor ontmoeting met lotgenoten.

Meer info

• Bij Expertisecentrum Dementie Vlaanderen – www.dementie.be /regionaal expertisecentrum

Expertisecentra Dementie

De Expertisecentra Dementie bieden informatie, ondersteuning en advies aan iedereen die met dementie wordt geconfronteerd.

Het zijn laagdrempelige, provinciaal georganiseerde aan-spreekpunten met het doel de kwaliteit van de zorg verbete-ren en de omgeving van de persoon met dementie versterken. Ze verzorgen publicaties, sensibiliserende activiteiten en een website rond dementie (www.dementie.be). Ze willen daar-

naast de krachten bundelen door bestaande voorzieningen en hulpverleners te sensibiliseren, te versterken, te ondersteunen en te informeren over de diverse aspecten van dementie.

Goed om weten:

Geheugenklinieken leren de persoon met beginnende dementie en de naasten die hem bijstaan basisvaardig-heden aan waardoor de persoon zo lang mogelijk kan thuisblijven in zo goed mogelijke omstandigheden. De be-handeling gebeurt op voorschrift (met bevestiging van de diagnose van beginnende dementie) van een neuroloog, geriater of psychiater.

Meer info

• Expertisecentrum voor dementie : alle contactgege-vens vind je in bijlage.

• Meer informatie en de lijst van de geconventioneerde RIZIV centra vind je terug op www.riziv.be of via de regionale ziekenhuizen.

16.2 Personen met een psychische aandoening Kun je gedurende een langere periode niet meer psychisch functioneren? Heb je geen fut meer? Heb je geen controle meer over je gevoelens? Dan is het belangrijk professionele hulp te zoeken.

De eerste stap is contact opnemen met je huisarts, die je kan doorverwijzen naar een psychiater of andere diensten die hulp kunnen bieden.

Psycholoog

Bij een psycholoog kun je terecht voor begeleiding of therapie bij psychische of persoonlijke problemen. Zij werken vaak in het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) of CGG (Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg). De therapiegesprekken worden nog niet terugbetaald door het RIZIV (ziekenfonds)

Meer info

• Vraag naar een extra tegemoetkoming in je CM-kantoor of kijk op www.cm.be/voordelen.

• Belgische Federatie van Psychologen: www.bfp-fbp.be

45

Centrum Geestelijke Gezondheidszorg

In een CGG kun je terecht voor consult op afspraak bij ernstige psychische of psychiatrische problemen. Het team bestaat uit psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers die samen met jou op zoek gaan naar de beste aanpak van je problemen.

Meer info

• Centrum Geestelijke Gezondheidszorg: www.geestelijkgezondvlaanderen.be

Similes

Similes is een vereniging voor iedereen die betrokkenen is bij ie-mand met psychiatrische problemen. Dit staat los van het feit of die persoon thuis woont, opgenomen is in een ziekenhuis of be-schut of zelfstandig woont.

Similes:

• brengt lotgenoten samen om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Zo vinden mensen steun en begrip.

• luistert naar hun verhaal, helpt hen op weg en behartigt hun no-den bij zorgverleners, de overheid en de brede samenleving.

• informeert ook via folders en brochures, infobijeenkomsten en studiedagen.

• biedt telefonisch onthaal, opvang, doorverwijzing en juridisch advies.

Meer info

• De luisterlijn van Similes: 016 24 42 00 (elke weekdag van 10-12u)

16.3 Personen met een Niet-Aangeboren- Hersenletsel (NAH)

Wanneer je getroffen wordt door een NAH, kan het ziektebeeld heel divers zijn. (geheugenverlies, emotioneel /lichamelijk func-tioneren …) al dan niet met blijvende afhankelijkheid tot gevolg.

Je leven verandert plots. Na een ziekenhuisopname en inten-sieve revalidatieperiode is terug naar huis komen niet altijd een evidente opdracht. De dienst Maatschappelijk werk van CM helpt je op weg maar ook volgende organisatie kan je wegwijs maken:

NAH liga

Deze liga wil alle personen en organisaties die zich inzetten voor een betere kwaliteit van leven van mensen met een NAH met elkaar verbinden en versterken. Ze geeft zowel de persoon met een NAH als de mantelzorger een overzicht van de moge-lijke (professionele) ondersteuning.

Meer info

• www.nahliga.be

46

Mijn vrouw is al jaren zorgbehoevend en sindsdien zijn we niet meer op vakantie geweest. Ik zag er eerlijk gezegd tegenop. Haar thuis verzorgen was ondertussen routine geworden, maar haar meenemen op vakantie leek mij niet haalbaar. Tot ik hoorde van de Ziekenzorgvakanties. Samen met mijn vrouw ben ik met hen op reis gegaan, omringd door mensen die mijn vrouw konden bij-staan. We hebben er ontzettend van genoten.

Arthur, 53 jaar

17.1 Samana CM Samana CM verenigt chronisch zieke mensen, mantelzorgers en vrijwilligers en komt op voor de belangen van langdurig zieken en hun mantelzorgers. In vrijwel elke gemeente is een Samana CM-afdeling actief. Vrijwilligers bezoeken regelmatig langdurig zieken, waarbij de vraag en verwachting van de zieke bepalend is. Daarnaast richt de plaatselijke Samana CM-afde-ling talrijke samenkomsten in waarbij ontspanning, ontmoeting, informatie en creativiteit centraal staan. Het aanbod is volledig aangepast aan langdurig zieken.

Samana CM organiseert daarnaast:

• vakanties waarbij langdurig zieken met hun partner een week op vakantie gaan in aangepaste accommodatie met onder-steuning van deskundige vrijwilligers en verpleging;

• cursussen, crea-namiddagen en lotgenotencontact zijn er voor jongere (Ariadne, -65 jaar) en oudere zieken en mantel-zorgers.

Tot slot maken ze ook werk van de belangenbehartiging en is er een aangepast aanbod voor personen met een chronische psychische beperking.

Meer info

• www.samana.be

17.2 OKRA Trefpunt 55+ OKRA trefpunt 55+ is de grootste ouderenbeweging van Vlaan-deren voor 55-plussers die nauw samenwerkt met CM.

OKRA wil zoveel mogelijk gepensioneerden kansen geven en motiveren om deel te nemen aan sociale en culturele activi-teiten die bijdragen tot hun persoonlijke ontplooiing en/of hun deelname aan het maatschappelijk leven door het zelf aanbie-den van activiteiten of het toegankelijker maken ervan.

De trefpunten van OKRA hebben een uitgebreid aanbod in ont-moeting, cultuur, sport en ontspanning dat aangeboden wordt via ledenbijeenkomsten, daguitstappen en allerlei activiteiten.

17 Welke andere CM-diensten kunnen mij ondersteunen in de thuiszorgsituatie?

OKRA wil ook de belangen van gepensioneerden behartigen. Daartoe neemt ze deel aan of organiseert ze zelf initiatieven die leiden tot betere levensomstandigheden voor gepensioneerden en/of een betere samenleving voor iedereen.

Meer info

• www.okra.be

17.3 Ledenverdediging CM De dienst Ledenverdediging informeert, adviseert, bemiddelt en verdedigt indien nodig je belangen voor de rechtbank als je met onderstaande problemen geconfronteerd wordt.

• Problemen met instellingen of zorgverleners:

- honoraria van zorgverleners

- ziekenhuisfacturen

- organisatie van de zorgverlening

- kwaliteit van de gezondheidszorg

- administratieve problemen

• Problemen met de toepassing van de sociale wetgeving

- verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering

- rust- en overlevingspensioen

- Inkomens Garantie voor Ouderen

- bijkomende kinderbijslag voor kinderen met een beperking

- financiële tegemoetkoming voor personen met een handicap

• Problemen ten gevolge van letsels opgelopen door een me-disch ongeval veroorzaakt door zorgverleners

Meer info

• In het CM-kantoor (contactgegevens in bijlage)

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM (contactgegevens in bijlage)

47

Toen de diagnose kwam dat mijn vrouw niet meer kon genezen, was dat een zware klap. Het besluit van mijn vrouw stond vast: ze wilde thuis sterven. Ik was het volledig met haar eens, maar wou me goed voorbereiden zodat haar laatste maanden nog kwaliteits-vol konden verlopen.

Karel, 78 jaar

18.1 Nadenken over zorg bij het levenseinde Kwaliteit geven aan je levenseinde is belangrijk. Sterven maakt immers deel uit van het leven. De keuzes die je maakt over je levenseinde zullen mee bepaald worden door jouw waardenpa-troon, levensgeschiedenis of verwachtingen. Het is belangrijk dat je die keuzes tijdig hebt besproken met je familie, je huisarts, andere hulpverleners en je omgeving. Op die manier krijgen zij de kans om er voor jou te zijn als je ooit in een situatie terecht komt waarin je wilsonbekwaam bent geworden of waarin com-municatie niet meer mogelijk is.

Meer info

• Vraag bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM naar de brochure ‘Samen kiezen voor een waardig levenseinde’ (contactgegevens in bijlage).


18.2 Palliatieve thuiszorg Palliatieve zorg is de totaalzorg voor de patiënt op het ogen-blik dat een geneeskundige behandeling geen genezing meer kan bieden. Die totaalzorg omvat begeleiding op medisch, verpleegkundig, sociaal, emotioneel en geestelijk vlak, zowel voor de zieke als voor de familie en naasten.

De zorg staat vooral in het teken van het comfort van de zieke. De begeleiding wil je helpen bij het aanvaarden van en het leren leven met het ongeneeslijk ziek zijn en probeert de pijn zoveel mogelijk te verlichten en andere klachten zo goed mo-gelijk op te vangen. Palliatieve zorg kan enkele weken, maan-den tot zelfs een jaar duren. Samengevat is palliatieve zorg ‘alles wat nog gedaan moet worden als we denken dat we niets meer kunnen doen’.

De dienstverlening en de medische mogelijkheden zijn zo uit-gebreid dat palliatieve zorg aan huis mogelijk is wanneer er voldoende mantelzorgers (familie, vrienden, kennissen, bu-ren) zijn die zich willen toeleggen op de zorg voor de zieke.

In de laatste levensfase verblijf je graag in je eigen ver-trouwde omgeving, om verzorgd te worden door de je familie, je zorgverstrekkers en hulpverleners. Zij kunnen een beroep

18 Palliatieve zorg: als het einde nabij komt …

doen op de palliatieve thuiszorgdeskundigen van het palliatief netwerk.

Meer info



18.3 Netwerken palliatieve zorg Vlaanderen kent 15 netwerken Palliatieve Zorg. Deze netwer-ken hebben als taak het coördineren van de palliatieve zorgen, ook in de thuiszorg. Ieder netwerk is nauw verbonden met een ondersteuningsequipe van palliatieve thuiszorg. Die equipes staan in voor de ondersteuning van palliatieve zorgverleners op vraag van de patiënt, zorgverstrekkers of hulpverleners.

Meer info

• Palliatieve netwerken (contactgegevens in bijlage).



18.4 Dagcentra voor palliatieve zorg Op bepaalde ogenblikken kan de zorg voor de zieke te zwaar zijn voor de omgeving. Dit kan bijvoorbeeld als de partner nog uit werken gaat, als er voor kinderen gezorgd moet worden, als de partner er alleen voor staat, op leeftijd is of zelf ziek is.

In deze gevallen kan een dagcentrum voor palliatieve zorg een uitkomst bieden. Eens in een andere omgeving vertoeven, een luisterend oor vinden, ontmoetingen met lotgenoten .... Het doet het ziek zijn anders beleven of even vergeten. De gasten verblij-ven er in een rustige, huiselijke sfeer waar veel kan maar niets moet. Dit wordt vaak mogelijk gemaakt door vrijwilligers in het dagcentrum.

Meer info



48

18.5 Palliatieve eenheid Wanneer de palliatieve situatie thuis onhoudbaar wordt, be-staat de mogelijkheid om naar de palliatieve eenheid van het ziekenhuis te gaan. Die eenheid wordt ondersteund door een Palliatief Support Team: verpleegkundigen en artsen die speci-aal opgeleid zijn voor palliatieve zorgen.

De palliatieve afdeling heeft uitgebouwde voorzieningen en creëert een sfeer waarin de patiënt en zijn familie centraal staan. De zorg wordt afgestemd op het ritme en de persoonlijke voorkeur van de patiënt. Familie en vrienden zijn altijd welkom op die afdeling, dag en nacht.

Meer info



49

Tegemoetkomingen aan personen met een handicap (11.1.4)

❍ Inkomensvervangende tegemoetkoming

❍ Integratietegemoetkoming

Inkomensgarantie voor ouderen

Vlaamse Sociale Bescherming (11.1.7)

❍ Basisondersteuningsbudget

❍ Zorgverzekering

❍ Tegemoetkoming voor Hulp aan bejaarden

Belastingen (11.5.1)

❍ Belastingvermindering bij inwonende ouder

❍ Erfbelasting: vrijstelling

❍ Onroerende voorheffing: vermindering

❍ Personenbelasting: vermindering

❍ Verkeersbelasting & inverkeerstelling: vrijstelling

Communicatie (11.6)

❍ Noodoproepen voor doven & slechthorenden

❍ Ondersteuning met derden voor doven en slechthorenden

❍ Sociaal telefoontarief, GSM tarief of internettarief

Huisvesting (11.4)

❍ Verzekering Gewaarborgd Inkomen

❍ Vlaamse Aanpassingspremie voor ouderen

❍ Vlaamse huurpremie voor wie op een wachtlijst staat voor een sociale huurwoning

❍ Vlaamse huursubsidie voor wie verhuist naar een geschikte huurwoning

❍ Vlaamse Renovatiepremie

❍ Vlaamse Verbeteringspremie

Mobiliteit (11.7)

❍ Assistentie op maat voor reizigers met beperkte mobiliteit

❍ Auto - en rolstoelpechverhelping voor personen met een handicap

❍ Autoaanpassingen

❍ Autogordel: vrijstelling

❍ BTW Tarief: vermindering

❍ DINA Abonnement

❍ Gratis vervoer voor personen met een handicap - De Lijn

19 Overzicht financiële & sociale maatregelen

❍ Kaart kosteloze begeleider

❍ Luchthavenassistentie voor personen met een handicap

❍ Nationale verminderingskaart - goedkoper vliegen

❍ Nationale verminderingskaart openbaar vervoer voor personen met een visuele handicap

❍ Parkeerkaart

❍ Rijbewijs voor personen met een handicap

❍ Seniorenbiljet NMBS

❍ Verkeersbelasting & inverkeerstelling: vrijstelling

❍ Verminderingskaart voor rechthebbende op de verhoogde tegemoetkoming in de ZIV

❍ Vervoer +65

❍ Voorrangskaart voor een zitplaats in de trein

Nutsvoorzieningen (11.8)

❍ Maatregelen beschermde klanten (energiesector)

❍ Maximumprijzen voor aardgas & elektriciteit (Sociaal tarief)

❍ Minimumlevering elektriciteit, aardgas, water en telefoon

❍ Sociaal Verwarmingsfonds

❍ Tv distributie: vermindering

❍ Waterlevering

VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een handicap) (11.3.1.)

❍ Hulpmiddelen

❍ Persoonsvolgend budget

Buitenwettelijke maatregelen

❍ Kankerfondsen

❍ Fonds Hulp aan zieken

Meer info

• Bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM en het CM Infopunt Chronisch zieken (contactgegevens in bijlage).

• Vraag ook naar de infofiches en de handige overzichtsschema’s ‘Wegwijs in sociale voordelen & vermindering’ en ‘Wegwijs in bescherming tegen hoge medische kosten’.

50

CM en het online zorgplatform, Cubigo, helpen Lea bij de organisatie van het dagelijks leven. Zo heeft Lea alles in handen om in contact te blijven met haar familie en vrienden. Ze kan er haar afspraken mee bijhouden, ontdekken wat er in de buurt gebeurt, videobellen, kortom: comfortabeler leven. Wil je die app ook? Surf naar www.cm.be/zorgapp.

LEA IS NOG TE JONG OM OUT TE ZIJN

Met de CM-Zorgapp komt de wereld iets dichterbij

Ben je al CM-lid, dan weet je dat je op CM kunt rekenen. Ben je nog geen lid? Dan nodigen we je uit om onze troeven te leren kennen.Neem contact op met het CM-kantoor in je buurt of surf naar www.cm.be.

Heb je een klacht?

Contacteer je contactpersoon bij CM of laat het ons weten via www.cm.be/klachten. Met jouw reactie verbeteren we immers onze service. Wij garanderen een eerste reactie binnen de zeven dagen en de volledige behandeling van je klacht binnen de 30 dagen.

Deze publicatie heeft een informatieve waarde. Voor een gedetailleerde omschrijving van de rechten en plichten van de leden en van het ziekenfonds zijn enkel de statuten rechtsgeldig.

Inhoud onder voorbehoud van goedkeuring door de Controledienst voor de ziekenfondsen.

Verantwoordelijke uitgever Martine Vandewalle– Haachtsesteenweg 574 PB 40 - 1030 Brussel - Februari 2017

Een antwoord op jouw vragen

Thuis in thuiszorg

www.cm.be/thuiszorg

CM-thuiszorgcentrum:

03 221 95 [email protected]

Thuis in thuiszorg · 11.5 Fiscale voordelen 32 11.5.1 Vermindering personenbelasting 32 11.5.2...

Documents

Transcript of Thuis in thuiszorg · 11.5 Fiscale voordelen 32 11.5.1 Vermindering personenbelasting 32 11.5.2...