Hoera voor de representatieve democratie?

Er is een beter alternatief.

Piet De Pauw

Februari 2012

Bijna alle landen in de wereld zijn nu zogenaamd representatieve democratieen.

Bovendien zijn representatieve democratieen welvarender dan de landen met een

eenpartijsysteem of die geregeerd worden door een militair bestuur. Hoera voor de

representatieve democratie?

Figuur 1: Overzicht van de representatieve democratieen in de wereld.

Blauw: Representatieve democratieën in de wereld in 2008 volgens de Amerikaanse

NGO Freedom House.

Representatieve Democratie in crisis

Ondanks het feit dat representatieve democratie de staatsvorm is van de meer welvarende

staten in de wereld, bevindt het systeem van representatieve democratie zich meer en

meer ineen zware crisis situatie:

- politici worden van alle beroepen het meest gewantrouwd door de mensen. Slechts 7%

van de mensen heeft nog vertrowen in politici.

- landen met een representatieve democratie hebben ook een grote overheidsschuld.

De bevolking begint zich te roeren.

Wat is representatieve democratie?

Representatieve democratie betekent volgens Wikipedia: “Een representatieve of

indirecte democratie is een regeringsvorm waarbij de bevolking een aantal

vertegenwoordigers kiest die het bestuur uitvoeren. De representatieve democratie is

hierdoor onderscheiden van de directe, waarin leden van de bevolking zelf politieke

besluiten nemen.

Doel van de indirecte democratie is compromissen tot stand te brengen tussen

verschillende maatschappelijke groepen met soms tegenstrijdige belangen, waarbij

weliswaar de machtigste (dus grootste) groepering het overwicht zal hebben, maar

waarbij toch rekening gehouden wordt met minderheden. Vanwege de periodieke

machtsverschuivingen via verkiezingen, en door het feit dat mensen deel kunnen uitmaken

van meerdere groeperingen, zal een zeker evenwicht ontstaan, en wordt voorkomen dat

één groepering overheerst. ”

Dat een land georganiseerd wordt als een representatieve democratie betekent in de

realiteit dat zij bestuurd worden door een kartel van politieke partijen meerderheid tegen

minderheid. De machtsverhoudingen tussen de politieke partijen worden eens een periode

van verschillende jaren geregeld door verkiezingen. Deze samenlevingen zijn bovendien

geordend als een maatschappij van boven naar beneden, en georganiseerd volgens het

principe van delegatie door de top.

Andere systemen dan representatieve democratie

Er blijken twee systemen te zijn:

1) 1 partijstaten

Landen die geregeerd worden door 1 politieke partij (in plaats van een kartel van

politieke partijen) en waar andere politieke partijen verboden zijn . Voorbeelden zijn

China, Noord – Korea, Cuba,...

en Militaire dictaturen.

Deze kunnen de facto worden gelijk geschakeld met landen warin slechts 1 politieke

partij is toegelaten (in feite combineert de militaire organizatie ook deze van een politieke

partij).

Uit de cijfers van BNP per capita weten we dat representatieve democratieen een hoger

BNP per capita generareren dan landen geregeerd door 1 politieke partij of een militaire

dictatuur, bovendien zijn er meestal problemen met funamentele vrijheden zoals het recht

van vrije meningsuiting. Dus 1 partijstaten bieden geen beter alternatief voor

representatieve democratie.

2) “geen partij staat”

Een dergelijk land noemt zich ook democratie noemt, maar is opgebouwd van de basis

uit, waarin de bevolking de beslissingen neemt, en die hiervoor uitvoerders verkiezen.

Een dergelijke samenleving is geordend van beneden naar boven, volgens de principes

van delegatie door de basis Een dergelijk systeem wordt ook directe democratie

genoemd. Er is op dit ogenblik slechts 1 land dat georganizeerd is volgens dit model:

Zwitzerland.

Performantie van het systeem van Zwitserland in vergelijking tot de andere staten

(representatieve democratieen en 1 partijstaten)

Het land Zwitserland heeft een beduidend afwijkend systeem van de representatieve

democratieen. Hoe doet Zwitserland het in vergelijking met de reperesentatieve

systemen?

Er zijn volgende 8 observaties:

1) Zwitserland heeft een van de hoogste BNP per capita van alle landen in de

wereld.

2) Zwitserland heeft een zeer lage staatsschuld tov BNP

De Europese schuldenkrisis gaat aan Zwitserland voorbij.

Zie Tabel 1.

3) Zwitserland heeft een van de laagste belastingen in de wereld.

4) Zwitserland behoort tot die landen met het hoogste subjectief welzijn ter wereld.

5) Zwitserland is de meest competitieve natie ter wereld.

In 2010 heeft het World Economic Forum Zwitzerland als de meest competitieve

natie voorgesteld. http://www.finfacts.ie/irishfinancenews/article_1020536.shtml

Nochtans heeft Zwitserland een hele reeks competitieve handicaps:

Zeer weinig grondstoffen, hoge loonkost, sterke munt, chronisch tekort aan

arbeidskrachten.

6) Zwitserland werd door de Europese Unie uitgeroepen als veruit de meest

innovatieve natie.

http://ec.europa.eu/research/innovation-union/pdf/iu-scoreboard-2010_en.pdf

7) Zwitserland heeft een van de laagste moord ratios per hoofd van de bevolking

terwijl de bevolking oorlogswapens in huis heeft.

8) Zwitserland heeft een van de laagste cijfers verkrachtingen per hoofd van de

bevolking.

Tabel 1 geeft de grootte aan van de staatsschulden van 128 landen in de wereld.

Hoe komt het dat representatieve democratieen zo’n hoge schuldgraad hebben?

Vergelijking Belgie Zwitserland

In de de top 20 van de landen met de hoogste staatsschuld tov het bruto nationaal product

zijn veelal representatieve democratien en er zitten 10 Europese landen in deze top 20.

Hoe komt het dat representatieve democratieen zo’n hoge schuldgraad hebben?

In een zogenaamd representatieve democratie kunnen burgers niet rechtsreeks beslissen,

worden alle beslissingen genomen door een kartel van politieke partijen, dat zich “de

meerderheid” noemt. Dit kartel maakt de belangrijkste beslissingen, namelijk de

budgetten van de overheid en het aangaan van schulden.

Een belangrijke bekommernis van dit kartel van partijen van de “meederheid” is : hoe de

macht behouden na de volgende verkiezingen?

Hiertoe ontwikkelen zij een aantal strategieen:

1) invoeren hoge kiesdrempel, zodat nieuwe politieke partijen zo goed als geen kans

maken tot slagen

2) Het aan banden leggen van reklame: verbod tot voeren van reklame op alle openbare

plaatsen, en verbod tot publiciteit via grote affiches, monopolizering van de toegang tot

media (zendtijd op zenders afhankelijk van de sterkte van een partij bij de vorige

verkieizingen).

Hierdoor wordt voornamelijk reklame gemaakt door lokale horigen van politieke partijen.

Politieke partijen van “de meerderheid”, beschikken doordat zij het overgrote deel van

het BNP van een land op rechtsreekse wijze controleren, en onrechtstreeks nof veel meer,

over een groot aantal mensen die volledig afhangen van die politieke partij. Door dit

grote aantal horigen beschikken zijn doorgaans over de beste locaties tot het voeren van

propaganda langs alle wegen in het land.

Nieuwe politiek partijen hebben doorgaans weinig of geen horigen, zodat het praktisch

gezien bijna onmogelijk is een brede campagne op te zetten.

3) het omkopen van belangengroepen. Hiertoe worden belastingen geheven en hoge

overheidsschulden aangegaan.

Door het systematisch uitvoeren van deze strategie worden zoveel mogelijk

bevolkingsgroepen in de samenleving omgekocht. Vandaar het gezegde:

“(representatieve) Democratie is de illusie dat iedereen opkosten van iedereen kan leven”

Strategie 1) en 2) maken dat de dominante politieke partijen erin slagen hun dominatie te

bestendigen in de tijd, en dit ondanks de regelmatige schandalen. Strategie 3) leidt

automatisch tot hogere bealstingen en grotere overheidsschulden.

Vermits in een directe democratie het omkopen van belangroepen niet nodig is, en

diegenen die het gelag betalen ook beslissingrecht hebben, zijn belastingen en

overheidsschulden in directe democratieen automatisch lager.

Efficientie door financiele referenda

Bijkomende evidentie waarom de efficientie van een overheid hoger is bij directe

democratie wordt gegeven uit studies van de hoogte van de handtekeningdrempel voor

het houden van financiele referenda, en de efficientie van een overheidsdienst.

Zie onderstaande figuur.

Figuur 1: Besparing op uitgaven overheid door financiele referenda.

Alle kantons = 26 Zwitserse kantons

Kantons met verplichte referenda= 17 van de Zwitserse kantons met verplichte financiele

referenda

Bron:

L.P. Feld / J.G. Matsusaka (2003), “Budget Referendums and Government Spending:

Evidence from Swiss Cantons“,

Journal of Public Economics 87, p. 2703-2724

Hieruit blijkt duidlijk dat naarmate de financiele drempel lager is tot het houden van een

financieel referendum, ook de efficientie van de overheid groter wordt.

Uit andere studies blijkt dat er nog veel meer te winnen valt bij overname van het

Zwitserse systeem:

“The gains are everywhere, but a few things jump up:

The ECB study working paper number 242, July 2003 "Public Sector Efficiency_An

International Comparison"by Afonso, Schuknecht and Tanzi, on Public sectors

Performance Indictors (Table II, in attachment) shows for overall governmental

Besparing op Uitgaven Overheid door Financiele Referenda

-25,0%

-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

0,0%

0 5 10 15 20

Drempel Financieel Referendum (M CHF)

Be

sp

ari

ng

(%

)

Alleen kantons metverplichte referenda

Alle kantons

efficiency for all tasks executed by the Belgian government a rating of 0.83, while for

Switzerland 1.32.

This means that when the Swiss model of Gemeindefreiheit for all governmental

administered matters should be introduced in Belgium, a gain of 1.33/0.83 = 1.60

i.e. 60% the cost of governmental administration can be saved.

Since in Belgium the government takes about 50% of the GNP, this makes that about

30% in the average GNP per capita can be gained by introducing the Swiss model.

This is significant.”

Noot:

Een verdere nuancering is nodig:

Er zijn volgens de ECB studie 4 landen, waarvan de overheid het veel beter doet dan het

gemiddelde:

1) Japan ECB efficiency: 1.38

2) USA ECB efficiency 1.26

3) Australie ECB efficiency 1.28

4) Zwitserland ECB efficiency 1.33

Als je de grootte van de overheidsschuld ook in beschouwing neemt:

1) Japan 225% grootte overheidsschuld/BNP

2) USA 92.7% grootte overheidsschuld/BNP

3) Australie 22% grootte overheidsschuld/BNP

4) Zwitserland 40% grootte overheidsschuld/BNP

Dit betekent dat Japan en USA niet in aanmerking komen omwille van een te grote

overheidsschuld.

Waarom Zwitserland beter is wijd ik aan het systeem van "Gemeindefreiheit".

Waarom Australie beter is weet ik niet.

Er is ook een paper van prof. Bruno frey, die geluk onderzocht, en vond dat de directe

democratie in het Zwitserse systeem meer geluk bracht.

Mogelijkerwijze zijn er verschillende manieren om voor de overheid tot een betere

performantie te komen.

Efficientie door decentralisatie. Het systeem van gemeentevrijheid.

Een ander element waarom Zwtserland zo’n uitstekende performantie heeft vinden we in

de opbouw van de samenleving van onder naar boven.

De basis is het individu, die aansluit bij een gemeente.

De gemeenten zijn onafhankelijk.

Dit systeem wordt “gemeentevrijheid” genoemd.

Verschillende gemeenten sluiten aan bij grotere gehelen: kantons.

De verschillende kantons vormen een federatie, in het geval van Zwitserland de

“Confœderatio Helvetica”, of kortweg CH.

Directe democratie in Glarus (Zwitserland).

Dit systeem heeft voor gevolg dat het overgrote deel van de belastingen beslist wordt op

gemeentelijk niveau. Dit in tegenstelling tot staten met representatieve democratie waar

het overgrote deel van de beslastingen wordt beslist op federaal niveau.

Zwitserland is dan ook het land in de wereld dat als het meest gedecentralizeerde land

kan worden beschouwd.

Zetten we de mate van decentralizatie uit versus BNP per capita voor de verschillende

landen van de wereld, dan blijkt dat de mate van decentralizatie vrij behoorlijk te

correleren met BNP per capita.

Ref:

Resultaten AER Studie (Association of European Regions)

Representatieve democratie komt in de realiteit neer op het omkopen van

bevolkingsgroepen met belastingsgeld of met leningen

Dat representatieve democratieen verworden zijn tot apparaten ter bestendigfing van de

macht van politieke partijen door omkopen van belangengroepen blijkt uit volgende

citaten:

“A government with the policy to rob Peter to pay Paul can be assured of the

support of Paul”

George Bernard Shaw

“The state is the great fictitious entity by which everyone seeks to live at the

expense of everyone else.”

Fredric Bastiat,

“Het is even moeilijk voor een democratisch verkozen politicus om een

degelijk begrotingsbeleid te voeren als voor een hond om een worstenvoorraad

te beheren”

Frits Bolkestein

Representatieve democratie komt in de realiteit neer op het stelen van

beslissingsmacht van de burger.

“Knielbereide burgers stemmen immers voor diegene waarvan ze hopen, dat die veel

kruimels zal laten vallen voor de knielers.

En de kruimels vallen inderdaad. En de burgers knielen. De machthebber produceert

geen brood, doch steelt en consumeert het, en laat daarbij ostentatief de kruimels vallen,

alsof hij die zelf heeft voortgebracht. En rond hem knielen diegenen, die eigenlijk het

brood hebben gebakken. De machthebbende kaste rooft via belastingen de helft van de

voortgebrachte welvaart, om dan onder de vorm van subsidies, steun, zekerheden en

overheidsfilantropie de kruimels rond te strooien. “

Jos Verhulst

“De politicus die het woord ‘democratie’ uitspreekt, bedoelt daarmee iets helemaal

anders dan een bestuur uitgeoefend door de gemeenschap van soevereine burgers, en

beperkt tot de aangelegenheden die door hun aard überhaupt voor zo’n bestuur in

aanmerking komen.”

“Wat de politicus met het woord ‘democratie’ bedoelt is: machtsuitoefening door de

politieke kaste op alle mogelijke domeinen, met inbegrip van de meest intieme zaken,

zoals bijvoorbeeld beheersing van het denken en van de opvattingen van de burgers

zelf.”

Jos Verhulst

De IJzeren wet van de oligarchie als de Eerste Hoofdwet van de Politicologie

De inefficientie van representatieve democratie in vergelijking tot directe democratie is

eigenlijk een gevolg van een belangrijke sociologische wetmatigheid die voor het eerst

door Rober Michels werd geformuleerd in de zogenaamde “Ijzeren wet van de

oligarchie” (*).

(*) Robert Michels, Zur Soziologie des Parteiwesens in der modernen Demokratie :

Untersuchungen über die oligarchischen Tendenzen des Guppenlebens, Klinkhardt,

Leipzig, 1911, 401 blz. en R. Michels & J. A. A. Van Doorn, Democratie en organisatie.

Een klassieke theorie, Universitaire Pers, Rotterdam, 1969, 196 blz.

De IJzeren wet van de oligarchie is een sociologische wet, geformuleerd in 1911 door de

Duits-Italiaanse socioloog Robert Michels. De wet stelt dat alle organisatievormen,

onafhankelijk van het democratische of autocratische gehalte in het begin, onvermijdelijk

oligarchisch worden.

De oorzaak is de trend bij de leiders om zich te organiseren en de eigen belangen te

behartigen, de dankbaarheid van de geleide groep en de passiviteit van de massa.

Michels, die aanvankelijk met socialisme en anarcho-syndicalisme sympatiseerde, kwam

door zijn ervaringen uit de praktijk tot de conclusie dat elke groep heersers de neiging

heeft tot een oligarchie te evolueren. Democratisch gekozen machthebbers zullen door de

dwang der omstandigheden hoofdzakelijk verkeren in een klein kringetje van mede-

regeerders en het contact met de massa verliezen. Door het bestuderen van politieke

partijen kwam Michels er achter dat het probleem in de natuur van organisaties zit. In een

moderne democratie ontstaan organisaties als politieke partij die, naarmate ze complexer

worden, paradoxaal genoeg minder democratisch worden. De IJzeren wet van de

oligarchie luidt: "Wie organisatie zegt, zegt oligarchie". Elke grote organisatie wordt

geconfronteerd met problemen rondom coördinatie die alleen kunnen worden opgelost

met bureaucratie. Om een bureaucratie efficiënt te maken is een hiërarchie nodig -

dagelijkse besluiten kunnen niet door grote groepen mensen worden genomen. Dat leidt

ertoe dat de macht in de organisatie in handen komt van een kleine groep. Deze kleine

groep machthebbers zal vervolgens alles in het werk stellen om hun macht in stand te

houden en groter te maken.

Omgekeerd heeft ook de meest autocratische heerser adviseurs en zetbazen ter plaatse

nodig, waaraan hij onherroepelijk een groot deel van zijn feitelijke macht delegeert. Het

uiteindelijke resultaat is dat - met het verstrijken van de tijd - iedere regeringsvorm zich

in oligarchische richting ontwikkelt.

Veel gematigde conservatieven zijn geneigd de IJzeren wet van de oligarchie als de

Eerste Hoofdwet van de Politicologie te beschouwen.

Het mandaat van politici in een representatieve democratie is geen vrij mandaat.

Representatieve democratie steunt per definitie op een mandaat dat de burgers geven aan

bepaalde personen.

Een echt mandaat is een mandaat dat steunt op vertrouwen, anders wordt het mandaat

nooit gegegeven.

In de meeste landen met een representatieve democratie, en die alle gedegenereert zijn tot

een particratie, is dit mandaat geen vrij mandaat. M.a.w. de burgers zijn niet vrij al dan

niet te mandateren.

Uit navraag bij de kiezers blijkt dat zde meeste mensen helemaal geen vertrouwen meer

hebben in politici.

M.a.w het mandaat dat politici beweren te hebben is geen echt mandaat.

Reanimatie van de Representatieve democratie?

Reanimatiepogingen van de representatieve democratie zoals de G1000 lijken weinig of

geen succes te hebben.

Representatieve democratie is het systeem dat opgang gemaakt heeft de voorbije eeuwen,

toen de meeste mensen niet konden lezen of schrijven, en aan informatie raken zeer

moeilijk en duur was.

De tijden zijn verandert. De meeste mensen kunnen lezen en schrijven. Aan informatie

raken kost weinig of niets: gsm, E-mail, internet, i-phone.

Stemmen kan electronisch, telefonisch, via internet, via de afstandbediening van de

televisie (televoting).

Mensen zijn geinformeerd, kunnen zelf beslissen, en willen zelf beslissen.

Reanimatie van de representatieve democratie is daarom overbodig.

Representatieve

Democratie

G1000

Mensen vragen om op directe wijze te mogen stemmen.

Bij navraag blijken de meeste burgers in alle Europese landen meer directe democratie.

Piet De Pauw en Guido De Bruycker beide van Vivant en democratie.nu confronteren

Bart De Wever met de vraag naar meer directe democratie. Deze vraag werd door Bart

De Wever weggelachen.

Besluit:

De feiten bewijzen dat directe democratie in een samenleving die opgebouwd wordt

van beneden naar boven aanleding geeft tot

- een hoger BNP per capita,

- een zeer lage staatsschuld tov BNP

- de laagste belastingen

- het hoogste subjectief welzijn

- de meest competitieve natie ter wereld.

-de meest innovatieve natie.

Het systeem van delegatie in representatieve democratie staat meer en meer onder

druk.

Waarom wachten met het invoeren van directe democratie?

Het probleem

Het probleem is dat politieke partijen de invoering van directe democratie

bekampen met alle mogelijke middelen. Immers: Invoering van directe democtratie

neemt hun bestaansbasis weg: namelijk het kapen van zelfbeschikkingsrecht van

individuen, en de macht over het geld van het individu.

Maar om het systeem te veranderen dien je binnen het huidige systeem zelf een

politieke partij op te richten, en dus om macht te kampen tegen de andere politieke

partijen in.

Er is de hoge kiesdrempel, het verbod de publieke ruimte te gebruiken voor

politieke propaganda, ....

Door zelf een politiek partij te worden, riskeer je een partij te worden zoals alle

andere politieke partijen: het gevecht om de macht primeert.

Bovendien is een partij maken die als bedoeling heeft politiek epartijen overbodig te

maken een interne contradictie.

Invoeren van directe democratie in een representatief systeem is bijgevolg verre

van evident.

Tabel 1: Lijst van de staatsschulden per land Dit is een lijst van landen gesorteerd naar hun staatsschuld ten opzichte van hun Bruto

Nationaal Product.

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

1 Japan 225,80 2010 225,8 2010 Azië

2 Saint Kitts en

Nevis 185,00 2009 196,3 2010

Noord-

Amerika

3 Libanon 150,70 2010 138,9 2010 Azië

4 Zimbabwe 149,00 2010 75,9 2010 Afrika

5 Griekenland 142,80 2010 130,2 2010 Europa

6 IJsland 123,80 2010 115,6 2010 Europa

7 Jamaica 123,20 2010 135,7 2010 Noord-

Amerika

8 Italië 119,00 2010 118,4 2010 Europa

9 Singapore 102,40 2010 98,9 2010 Azië

10 België 96,80 2010 100,2 2010 Europa

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

11 Ierland 96,20 2010 93,6 2010 Europa

12 Soedan 94,20 2010 71,4 2010 Afrika

13 Sri Lanka 86,70 2010 Azië

14 Portugal 93,00 2010 83,1 2010 Europa

15 Duitsland 83,20 2010 74,3 2010 Europa

16 Frankrijk 81,70 2010 84,2 2010 Europa

17 Egypte 80,50 2010 74,2 2010 Afrika

18 Belize 80,00 2010 78,1 2010 Noord-

Amerika

19 Hongarije 79,60 2010 78,4 2010 Europa

20 Dominica 78,00 2009 83,0 2010 Noord-

Amerika

21 Nicaragua 78,00 2010 67,2 2010 Noord-

Amerika

22 Israël 77,30 2010 76,1 2010 Azië

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

23 Verenigd

Koninkrijk 76,50 2010 76,7 2010 Europa

24 Malta 72,60 2010 70,0 2010 Europa

25 Oostenrijk 72,30 2010 70,0 2010 Europa

26 Ivoorkust 63,30 2010 64,9 2010 Afrika

27 Nederland 62,70 2010 66,0 2010 Europa

28 Jordanië 61,40 2010 62,7 2010 Azië

29 Cyprus 60,80 2010 60,8 2010 Europa

30 Brazilië 60,80 2010 66,8 2010 Zuid-Amerika

31 Mauritius 60,50 2010 52,3 2010 Afrika

32 Spanje 60,10 2010 64,5 2010 Europa

33 Ghana 59,90 2010 69,0 2010 Afrika

— Wereld 59,30 2010

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

34 Albanië 59,30 2010 60,6 2010 Europa

35 Bahrein 59,20 2010 32,8 2010 Azië

36 Verenigde Staten

58,90* 2010 92,7 2010 Noord-

Amerika

37 Seychellen 58,80 2010 82,6 2010 Afrika

38 Marokko 58,20 2010 49,9 2010 Afrika

39 Bhutan 57,80 2009 Azië

40 Guyana 57,00 2010 63,9 2010 Zuid-Amerika

41 Vietnam 56,70 2010 52,7 2010 Azië

42 Filipijnen 56,50 2010 46,3 2010 Azië

43 Uruguay 56,00 2010 55,9 2010 Zuid-Amerika

44 India 55,90 2010 71,8 2010 Azië

45 Kroatië 55,00 2010 40,0 2010 Europa

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

46 El Salvador 55,00 2010 50,0 2010 Noord-

Amerika

47 Polen 55,00 2010 55,2 2010 Europa

48 Maleisië 53,10 2010 55,1 2010 Azië

49 Kenia 50,90 2010 52,0 2010 Afrika

50 Argentinië 50,30 2010 52,2 2010 Zuid-Amerika

51 Pakistan 49,90 2010 56,8 2010 Azië

52 Tunesië 49,50 2010 43,0 2010 Afrika

53 Finland 48,40 2010 50,0 2010 Europa

54 Turkije 48,10 2010 43,4 2010 Azië/Europa

55 Noorwegen 47,70 2010 54,3 2010 Europa

56 Aruba 46,30 2005 Noord-

Amerika

57 Letland 46,20 2010 42,2 2010 Europa

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

58 Colombia 44,80 2010 35,7 2010 Zuid-Amerika

59 Verenigde

Arabische Emiraten 44,60 2010 24,7 2010 Azië

60 Denemarken 43,60 2010 44,2 2010 Europa

61 Costa Rica 42,40 2010 29,5 2010 Noord-

Amerika

62 Thailand 42,30 2010 45,5 2010 Azië

63 Dominicaanse

Republiek 41,70 2010 29,0 2010

Noord-

Amerika

64 Mexico 41,50 2010 45,2 2010 Noord-

Amerika

65 Servië 41,50 2010 40,5 2010 Europa

66 Slowakije 41,00 2010 41,8 2010 Europa

67 Mozambique 40,80 2010 35,1 2010 Afrika

68 Malawi 40,40 2010 40,5 2010 Afrika

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

69 Zweden 39,80 2010 41,7 2010 Europa

70 Panama 40,00 2010 40,0 2010 Noord-

Amerika

71 Bolivia 39,70 2010 37,8 2010 Zuid-Amerika

72 Bangladesh 39,00 2010 Azië

73 Ethiopië 39,30 2010 35,3 2010 Afrika

74 Jemen 39,10 2010 45,8 2010 Azië

75 Bosnië en

Herzegovina 39,00 2010 39,0 2010 Europa

76 Tsjechië 38,50 2010 40,1 2010 Europa

77 Oekraïne 38,40 2010 39,5 2010 Europa

78 Zwitserland 38,20 2010 39,5 2010 Europa

80 Litouwen 38,20 2010 39,5 2010 Europa

81 Montenegro 38,00 2006 43,5 2010 Europa

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

82 Slovenië 38,00 2010 34,5 2010 Europa

83 Cuba 34,40 2010 Noord-

Amerika

84 Macedonië 34,20 2010 24,9 2010 Europa

85 Canada 34,00 2010 81,7 2010 Noord-

Amerika

86 Taiwan 33,90 2010 39,0 2010 Azië

87 Zuid-Afrika 33,20 2010 34,1 2010 Afrika

88 Senegal 32,10 2010 38,0 2010 Afrika

89 Roemenië 30,80 2010 35,5 2010 Europa

90 Syrië 29,80 2010 26,9 2010 Azië

91 Guatemala 29,60 2010 24,5 2010 Noord-

Amerika

92 Papoea-Nieuw-

Guinea 27,80 2010 Oceanië

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

92 Indonesië 26,40 2010 26,7 2010 Azië

93 Trinidad en

Tobago 26,40 2010 39,2 2010

Noord-

Amerika

94 Honduras 26,10 2010 26,1 2010 Noord-

Amerika

95 Gabon 25,80 2010 20,0 2010 Afrika

96 Algerije 25,70 2010 Afrika

97 Nieuw-Zeeland 25,50 2010 31,0 2010 Oceanië

98 Venezuela 25,50 2010 34,8 2010 Zuid-Amerika

99 Moldavië 25,00 2010 32,6 2010 Europa

100 Zambia 24,10 2010 25,4 2010 Afrika

101 Zuid-Korea 23,70 2010 32,1 2010 Azië

102 Peru 23,60 2010 25,4 2010 Zuid-Amerika

103 Tanzania 23,30 2010 45,0 2010 Afrika

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

104 Ecuador 23,10 2010 13,7 2010 Zuid-Amerika

105 Paraguay 22,80 2010 17,1 2010 Zuid-Amerika

106 Botswana 22,60 2010 17,2 2010 Afrika

107 Australië 22,40 2010 21,9 2010 Oceanië

108 Oeganda 20,40 2010 22,6 2010 Afrika

109 Angola 20,30 2010 34,4 2010 Afrika

110 Namibië 20,00 2010 18,0 2010 Afrika

— Hongkong 18,20 2010 0,7 2010 Azië

111 China 17,50 2010 19,1 2010 Azië

112 Saoedi-Arabië 16,70 2010 12,9 2010 Azië

113 Bulgarije 16,20 2010 18,2 2010 Europa

114 Iran 16,20 2010 21,7 2010 Azië

115 Luxemburg 16,20 2010 20,1 2010 Europa

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

116 Kazachstan 15,90 2010 16,0 2010 Azië

117 Nigeria 13,40 2010 16,3 2010 Afrika

118 Koeweit 12,60 2010 11,8 2010 Azië

119 Qatar 10,30 2010 25,6 2010 Azië

120 Kameroen 9,60 2010 51,0 2010 Afrika

121 Rusland 9,50 2010 11,1 2010 Azië/Europa

122 Oezbekistan 9,00 2010 10,4 2010 Azië

— Gibraltar 7,50 2008 Europa

123 Estland 6,60 2010 8,1 2010 Europa

124 Chili 6,20 2010 7,6 2010 Zuid-Amerika

— Wallis en

Futuna 5,60 2004 Oceanië

125 Azerbeidzjan 4,60 2010 12,9 2010 Azië

Nr Land

% van BNP

(CIA en

Eurostat)[1][2]

Datum % van

BNP (IMF) [3] Datum Werelddeel

126 Oman 4,40 2010 5,7 2010 Azië

127 Equatoriaal-

Guinea 4,10 2010 7,5 2010 Afrika

128 Libië 3,30 2010 0,0 2010 Afrika

* Zonder de schuld van de individuele staten van de Verenigde Staten en van de lokale overheden en zonder interne

overheidsschulden[4]

Bronnen, noten en/of referenties:

1. ↑ Staatsschuld,CIA World Factbook, Verenigde Staten Central Intelligence Agency, geraadpleegd op 26

januari, 2011.

2. ↑ [1], Eurostat, geraadpleegd op 26 april, 2011

3. ↑ Staatsschuld, IMF, geraadpleegd op 29 April, 2011.

4. ↑ Opmerkingen over de staatschuld op de CIA website (Engels)

Bijlage 1: Switzerland named most competitive country in the world

http://www.telegraph.co.uk/finance/economics/8747936/

Switzerland-named-most-competitive-country-in-the-

world.html Switzerland proved it pays to be competitive a day after its dramatic move to devaluate its currency, by once again topping the world competitiveness tables.

The Limmat River and old town of Zurich, Switzerland Photo: Alamy

By Angela Monaghan

5:55PM BST 07 Sep 2011

The country maintained its top spot in the World Economic Forum's (WEF) rankings after

revealing its ruthless ambition by pegging the franc to the euro to boost its economy.

It was bad news for another competitive country, the US, which fell one place in the WEF's

rankings to fifth.

It was the third fall in as many years for the world's largest economy, and put it behind

Singapore, Sweden and Finland. Britain rose two places to 10th.

"In addition to the macroeconomic vulnerabilities that continue to build, some aspects of the

US's institutional environment continue to raise concern among business leaders, particularly

related to low public trust in politicians and concerns about government inefficiency," the

Global Competitiveness Report 2011-2012 said.

"On a more positive note, banks and financial institutions are rebounding for the first time

since the financial crisis and are assessed as somewhat sounder and more efficient."

Bijlage 2: De sterke munt van Zwitserland Geen lid van de Europese Unie

• De Standaard, zaterdag 10 september 2011, 03u00

De Zwitserse economie presteert al decennia uiterst sterk. De werkloosheid bedraagt

er een derde van het gemiddelde van de eurozone, de rente is nergens zo laag als in

Zwitserland en toch bedraagt de inflatie er minder dan de helft van die in de eurozone.

Dat Zwitserland niet tot de eurozone zou toetreden, stond in de sterren geschreven. Het

land koestert zijn onafhankelijkheid al eeuwen.

Zwitserland had de voorbije twaalf jaar de eurozone duidelijk niet nodig. Zelfs in het

crisisjaar 2009, toen de economie van de eurozone een krimp van 4,3 procent kende,

bleef de invloed op de Zwitserse economie beperkt tot een afslanking met 1,9 procent.

Het jaar nadien, toen de eurozone al heel blij was met een groei van 1,8 procent, liet

Zwitserland de crisis al helemaal achter zich met een groei van 2,7 procent.

Maar dan kregen ook de Zwitser af te rekenen met de Europese schuldencrisis, zei het

op een heel onrechtstreekse manier. Door de paniek op de valutamarkten en op de

beurzen gingen beleggers op zoek naar veilige havens. Goud was daar één van, net als

de dollar. Toen de VS hun topkredietwaardigheid verloren, focusten de beleggers steeds

meer op de Zwitserse frank.

In een jaar tijd verloor de euro 30 procent terrein tegenover de frank. En dat is niet

prettig voor een land dat 60 procent van zijn goederen en diensten exporteert.

Bijlage 3:

Je mehr und je direkter das Volk über Staatsausgaben abstimmen kann um so solider sind die

Staatsfinanzen http://www.wienerzeitung.at/meinungen/kommentare/424752_Per-Volksabstimmung-aus-der-Schuldenkrise.html Christian Ortner am Samstag

Per Volksabstimmung aus der Schuldenkrise?

Von Christian Ortner • In der Schweiz zeigt sich deutlich: Je mehr und je direkter das Volk über Staatsausgaben abstimmen

kann, um so solider sind die Staatsfinanzen.

© www.godany.com

Man muss kein besonders begabter Zukunftsforscher sein, um das wahrscheinlich gewichtigste politische

Megathema der nächsten Jahre in Europa, den USA oder Japan zu identifizieren: die Verschuldung der

(meisten) Staaten und wie man sie wieder auf ein leidlich erträgliches Maß zurückführt. Der Lösung dieses

Problems werden die meisten Regierungen in näherer Zukunft einen erheblichen Teil ihrer Management-

Kapazitäten widmen müssen.

Als modisches Mittel der Wahl gilt dabei in ganz Europa eine (am besten verfassungs)gesetzlich verankerte

Schuldenbremse - de facto nichts anderes als eine freiwillige Teilentmündigung der Parlamente, die sich

damit allerdings ja irgendwie selbst ein Armutszeugnis ausstellen. Dass die parlamentarische Demokratie

offenbar bei sich selbst um ihre eigene Besachwaltung ansuchen muss, weil sie sonst regelmäßig zur

fahrlässigen Krida neigt, ist kein wirklich klar erkennbarer Vorzug dieser Staatsform.

Das systemimmanente Problem der Schuldenbremse: Wenn Politiker sie wirklich mit Leben erfüllen wollen,

wird sie nicht gebraucht; will eine Regierung sie umgehen, findet sie dazu Mittel und Wege. Sie ist besser

als nichts, aber weit davon entfernt, gegen staatliche Schuldenexzesse wirklich zu schützen. (Wir erinnern

uns noch gut an heilige Versprechen der Euro-Staaten, ihre Defizite und Schulden zu begrenzen - eine

Schuldenbremse von überschaubarer Wirkung, wie wir heute wissen.)

Ein wesentlich verlässlicherer Weg zu einem halbwegs soliden Budget könnte möglicherweise darin liegen,

nicht das schuldengebremste Parlament, sondern gleich die Wähler selbst über Staatsausgaben ab einer

bestimmten Höhe entscheiden zu lassen. Das legt jedenfalls eine interessante neue Studie der Schweizer

Ökonominnen Patricia Funk und Christina Gathmann nahe, die zu klar zum Befund kommt: Je mehr die

Bürger über die staatlichen Ausgaben mitbestimmen können, desto solider wird der öffentliche Haushalt.

Akribisch haben die beiden Autorinnen jene Schweizer Kantone, in denen sehr oft über öffentlicher

Ausgaben abgestimmt wird, mit jenen verglichen, in denen das nur selten der Fall ist - und zwar über die

vergangenen 115 Jahre. Direkte Demokratie in Sachen Geld führt regelmäßig zu ordentlicheren und

solideren öffentlichen Haushalten als parlamentarische Demokratie (die weiß also offenbar schon, warum ihr

die teilweise Selbstentmündigung per Schulenbremse ganz gut tut). Die Wähler sind wohl nicht ganz so

einfältig, wie die Politiker manchmal meinen.

Dass die politische Klasse nicht nur hierzulande - gleich welcher Couleur - davon eher mäßig begeistert ist,

liegt auf der Hand. Wer als Politiker nicht mehr über große Ausgaben entscheiden kann, weil dies der

Souverän selbst erledigt, verliert enorm an Macht und Einfluss. Es wird deutlich schwieriger, sich den

Wählern gegenüber spendabel zu präsentieren, um sich so die Wiederwahl zu erkaufen.

Die Schweizer haben übrigens beides: Schuldenbremse und Volksentscheide über Ausgaben der

öffentlichen Hände - und eine Staatsverschuldung, die etwa die Hälfte der österreichischen beträgt.