HET ZENUWSTELSEL 2

5/17/2018 HET ZENUWSTELSEL 2 - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/het-zenuwstelsel-2 1/36

HET ZENUWSTELSEL

deel 2

samensteller: Matthias Steinebach7-4-2008



In deze presentatie komen de “bijbehorende”

structuren van het zenuwstelsel aan de ordezoals de vliezen, de bloedvaten en de liquor.



De hersenen en het ruggenmerg hebben eenbelangrijke functie en dienen goed beschermd teworden. De organen zelf zijn niet erg stevig enhet zijn dus de botten en de vliezen die dat werkmoeten doen.

=

http://de.wikipedia.org/wiki/Bild:Human_brain_NIH.jpg



De hersenen liggen goed beschermd binnen deschedelholte. Het schedeldak vormt een halvebol en de schedelbasis is een “vloer” met drieetages. In deze vloer zitten de nodige gatenvoor de zenuwen, het ruggenmerg en debloedvaten.



Het ruggenmerg ligt in het ruggenmergskanaal.Dit wordt gevormd door openingen in deruggenwervels.



Het gehele centrale zenuwstelsel, zowel hersenen alsruggenmerg, is omgeven door drie vliezen. Van buiten

naar binnen zijn dit:- harde hersenvlies of dura mater- spinnenwebvlies of arachnoidea- zachte hersenvlies of pia mater



Binnen de schedel vormt de dura mater (het hardehersenvlies) een aantal tussenschotten. Deze zitten

tussen de twee helften van de grote hersenen (falxcerebri (rode stip) en tussen de achterkwabben van degrote hersenen (occipitaalkwabben) en de kleinehersenen (tentorium cerebelli (blauwe stip).



Naast de dura mater ( het harde hersenvlies)zijn er ook, van buiten naar binnen, dearachnoidea (het spinnenwebvlies) en de piamater (het zachte hersenvlies)



De arachnoidea bestaat uit twee gedeelten:

- het vliezig deel dat dicht tegen de dura mater aanligt- de vezels die door de subarchnoidale ruimte lopen

en dus verbonden zijn met de pia mater.



In de subarachnoidale ruimte zit liquor (hersenvocht).De hersenen hebben eenzelfde soortelijk gewicht als deliquor. De hersenen “dobberen” als het ware in de liquor.Ze worden daardoor beschermd tegen schokken tengevolge van bewegingen.



De pia mater ( letterlijk: de zachte voedster) ligtals een handschoen om het zenuwstelsel; hetvolgt het oppervlak, ook in alle plooien engroeven.



In de pia mater lopen de bloedvaten voor dehersenschors.



Rond het ruggenmerg liggen dezelfde vliezen als rondde hersenen. Tussen dura en botten zit echter veel meer

ruimte: de epidurale ruimte. Hierin lopen veel aders enbij een “ruggenprikverdoving” wordt hier het

verdovingsmiddel meestal ingespoten.



De bloedvaten

Er lopen vier bloedvaten naar de hersenen:

- arteriae carotis interna(“inwendige” halsslagaders li + re) - arteriae vertebralis

(wervelslagaders li + re )



De vertebralis arteriën vormen de arteriabasilaris en deze vormt samen met de beidecarotis arteriën de circulus Willisii = de cirkel vanWillis.



Vanaf de cirkel van Willis gaan er drie paar arteriën naarde grote hersenen:- arteria cerebralis anterior (donkerblauw)

- arteria cerebralis media (rood)- arteria cerebralis posterior (lichtblauw)



Het voordeel van deze cirkel is dat bij afsluitingvan een van de aanvoerende arteriën er via deverbindingen toch nog bloed naar allehersendelen kan gaan. Het is dus een soortsluipweg bij “ernstige filevorming”



Elke hersenarterie heeft zijn“eigen” verzorgingsgebied,

het zijn zogenaamde“eindarteriën. Dit houdt in

dat een verstopping van éénvan de bloedvaten nietopgevangen kan wordendoor een ander, in

tegenstelling tot de groterevaten naar de schedel zoalsal eerder is uitgelegd



De hersenstam en het cerebellum krijgen hunbloed via zijtakken van de arteria basillaris.



De grote aders van de hersenen liggen tussenbladen van de dura. Ze worden dan sinussengenoemd. Belangrijk zijn de sinus sagittalis superior en inferior en de sinus sphenoidalis.

http://www.netterimages.com/image/3497.htm



Het bloed wordt uiteindelijk afgevoerd via devena jugularis interna, die in de hals loopt.



Bijzonder aan de bloedvoorziening van de hersenen isde BLOEDHERSENBARRIÈRE. De wand van de

haarvaten van de hersenen zijn minder goeddoorgankelijk dan de haarvaten in het lichaam. Hierdooris er een extra bescherming tegen schadelijke invloeden.Deze barrière wordt gevormd door “pseudopodia”(nepvoetjes) van de steuncellen van het zenuwweefsel



De liquor cerebrospinalis

De liquor cerebrospinalis wordt gevormd in devier hersenkamers. In elke kamer zit namelijkeen bloedvatrijk orgaan: de plexus choroideus.



De ventrikels zitten in de verschillendehersendelen: de eerste en tweede zijventrikel

zitten beiderzijds in de grote hersenen, de derdeventrikel in de tussenhersenen en de vierde inde hersenstam onder de kleine hersenen.

AFGIETSEL HERSENHOLTE



Het geproduceerde

hersenvocht wordt uitde hersenholtenafgevoerd via hetforamen van Magendie.

Dit zit onder de kleinehersenen. Het vochtkomt dan terecht in de(sub)arachnoïdaleruimte. Dit zit tussen hetspinnenwebvlies en hetzachte hersenvlies.



Dit vocht kan afgetapt worden door eenzogenaamde lumbaal of liquorpunctie. Dit wordt

altijd gedaan laag in de rug omdat daar (bijvolwassenen) geen ruggenmerg meer zit(zie ook presentatie Zenuwstelsel 1).



Liquor wordt continu aangemaakt en moet dus ook weerafgevoerd worden. Dit gebeurt via de “granulationes arachnoidales”. Dit zijn uitstulpingen van hetspinnenwebvlies in de grote sinussen (“venen”) in deschedel



De liquor wordt ook afgevoerd via de vliezen,met name op de plekken waar deruggenmergzenuwen door de dura heen gaan.



Liquor wordt continu aangemaakt en moetdus afgevoerd worden. Als dit niet gebeurtbij pasgeborenen ten gevolge van eenaangeboren afwijking kan er eenhydrocephalus (waterhoofd) ontstaan. Bijhen zijn de naden nog niet vergroeid.



Om dan de afvoer te bevorderen wordt er eendrain (slangetje met ventiel) ingebracht die hetvocht uit de rechter hersenkamer afvoert naarde buikholte of het hart. Dit is een Pudenz-drain.



Bij volwassenen kan de afvoer soms ookbelemmerd zijn. De schedel kan echter niet

meer uitzetten. Daarom worden in die situatie dehersenen “van binnenuit platgedrukt”: eeninterne hydrocephalus. Op de röntgenfoto zijnde ventrikels duidelijk groter.



Bijzondere situatie

Bijzonder is dat er ookliquor rond de“oogzenuw” zit. De

oogzenuw is in feite ookgeen zenuw maar een“tractus”, een zenuw-baan van het centraal

zenuwstelsel. En rondhet CZS zitten devliezen (19).

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Eye-diagram.svg



Als gevolg hiervan zal bij een verhoogde liquordruk deoogzenuw samengedrukt worden waardoor ook debloedvaten in de oogzenuw gestuwd raken. Ditveroorzaakt dan oedeem van de papil, ookwelstuwingspapil genoemd. Dit is te zien bij “oogspiegelen”.



Als er dus op basis van de anamnese hetvermoeden bestaat dat de druk in de

schedel hoger is dan moet er “in fundo”gekeken worden; met behulp van eenfundoscoop bekijkt men door de pupil naarde “fundus”, “de achterkant”/bodem, vanhet oog en beoordeelt men de papil (blinde

vlek).



Er zijn ook andere redenen op “in fundo” te kijken.

Bijvoorbeeld bij glaucoom (li) of diabetes (re). Ditgeeft dan andere afwijkingen te zien

Normaal 12 jaar later

HET ZENUWSTELSEL 2

Documents

Transcript of HET ZENUWSTELSEL 2