ALGEMEEN KATHOLIEK WEEKBLADUITGAVE VAN HET R. K. W E R K L I E D E N V E R B O N D IN N E D E R L A N D

REDACTIE-ADRES: OUDENOORD, UTRECHT ABONNEMENT FRANCO PER POST ƒ 5,00 PER JAAR ADMINISTRATIE: ONDIEP- 6 - UTRECHT

HET NIEUWE GETIJ: DE LENTE

„De aard' is ie mooi, om 'n hel steeds te zijn../' (Zi« bU.

H E R S T E L * A L G E M E E N K A T H O L I E K W E - E K B L A D

K R O N I E KJ. Nederlandse arbeiders in

DuitslandNu op het ogenblik zoveel Nederlanders

in Duitsland werken en daar premie voor«te Duitse Krankenkasse betalen, lijkt hetons van belang; het volgende onder de aan-dacht te brengen.

Een onzer leden uit Roermond, die vieimaanden geleden in Duitsland werd te.verk-gesteld en gedurende dié tijd steeds trouw-de vastgestelde bijdrage voor de Kranken-kasse heeft betaald, had voor twee zijnerkinderen de hulp van een keelspecialist no-<lig. Hij vroeg daarom aan zijn werkgevereen verklaring van de Krankenkasse, datde keelbehandeling voor rekening van dieKasse zou kunnen .geschieden. Hem werd«chter meegedeeld, dat. het verstrekken vandergelijke hulp nog niet was geregeld en dathij op eigen kosten of voor rekening vanMaatschappelijk Hulpbetoon zich van de no-dige specialistenhulp moest voor:

Daar ons lid steeds aan zijn verpl icht ingentegenover de Duitse Krankenkasse had vol-daan, werd de bemiddeling van het R. K.Werkliedenverbond ingeroepen, dat zich omnadere inlichtingen tot het departement vanSociale Zaken in Den Haag wendde.

Van het departement ontving het Verbondten antwoord, dat belanghebbende zichslechts bij het Gemeentebestuur van Roer-mond behoefde te vervoegen, om daar eenziektebriefje aan te vragen. — De Neder-landse gemeentesecreta.rieën zijn nameli jkverplicht, op aanvrage ziekte briefjes (Kran-kenscheine) voor de gezinsleden van de inDuitsland werkzame Nederlanders te ver-etrekken. — Dit briefje moet dan aan denbehandelenden huisarts worden afgegeven.die het voor zijn afrekening nodig heef tWordt eventueel de. hulp van een specialistingeroepen, dan moet het z iek tebr ie f je aa.n<ien specialist worden overhandigd.

Geneeskundige behandeling —. ook behan-deling door een specialist — is dus, volgensde tussen de Duitse en Nederlandse aiverenigingen overeengekomen rechtsbepalin-gen, voor Nederlandse arbeiders, die vooreen Duitse Krankenkasse betalen en. voorhun gezinsleden kosteloos.

2. Extra hulp Voor gesteunden in '41De waarnemend secretaris-generaai

Sociale Zaken zond aan de gemeentebestu-ren een circulanre, waarin gezegd wordt;

Evenals voor het afgelopen dienstjaar, zalook voor 1941 extra hulp in de vorm vankleding, dekking en schoeisel kunnen wor-den verstrekt aan ondersteunde en te wei kgestelde werklozen en aan de z.g. ondergroep B. vallende kleine grondgebruikers entuinbouwers.

De Rijksbijdragen zullen hiervoor als volgt•worden berekend:

Voor de ondersteunde en te werk gesie ldcarbeiders. Hiervoor mag over het dienst-jaar 1941 per gemeente ten hoogste wordenbesteed een bedrag, gelijk aan het gemid-delde aantal werkloze arbeiders, dat over.deeerste tien maanden van 1940 als werkzoe-kende bij de plaatselijke organen der ar-beidsbemiddeling stond ingeschreven, ver-meerderd met het gemiddeld aantal tewerk-gestelden over dezelfde maanden, vermenig-vuldigd met ƒ 6,50. Van dit bedrag komt ƒ 2ten laste van de gemeente en ƒ 4,50 vooirekening van het dep. van Sociale Zaken.

Voor de B-boeren en B-tuinbouwers. Voordezen mag over 1941 per gemeente tenhoogste worden besteed een bedrag gelijkaan de gemiddelde, aantallen B-boeren en B-tuinders over de eerste maanden van 1940.vermenigvuldigd met ƒ 3,25. Van dit bedragkomt ƒ 2,25 ten laste van het departementvan Sociale Zaken, zodat vanwege de ge-meente ƒ l per B-boer en B-tuinbouwer moet•worde,n bijgedragen.

S. Sociale verzekering van wacht-gelders

BÜ besluit van den secretaris-gene'raa.l vanBociale Zaken is het volgende bepaald.

Wachtgeld wordt geacht te zijn loon in dezin van de Ziektewet, de -Kinderbijslagwet,de Ongevallenwet 1921, de Land- en Tuin-bouwongevallenwet 1922, alsmede in de zinvan de Invaliditeitswet.

Tijdens de duur van het genot van wacht-geld duurt de verzekering van den arbeidericgevolge de Ziektewet", de Kinderbijslagweten de Ongevallenwet 1921, onderscheidenlijkde Land- en Tuinbouwongevallenwet 1922Voort.

Dit besluit treeds in werking met terug-werkende kracht tot l Januari 1941.

i. Tijdelijke toelage lager bezoldigdpersoneel

Blijkens een circulaire van den secretari.f-generaal van Binnenlandse Zaken aan zijr.ambtgenoten, zal de tijdelijke toelage voorhet lager bezoldigd gehuwd rijkspersoneelook van toepassing zijn op ongehuwde in ge-zinsverband levende enige kostwinners enop wachtgelders, terwijl laatstgenoemde ca-tegorie eveneens in aanmerking komt voorde verhoogde kindertoelage.

5. De bouwondernemingen op vlieg-velden werkzaam

Het college van rijksbemiddela.ars heeftj»en regeling vastgesteld van de lonen en

NV MATTHEEUSSENSOSSENDRECHT

PEEKOFFIE MOSTERDTAFELZUREN

STEUNT HOLLAND'S INDUSTRIE

verdere arbeidsvoorwaarden voor op devliegvelden van het Duitse Hichtwapen werk-zame bouwondernemingen.

Deze regeling treedt in werking bij deaanvang van de loonweek, waarin Maandag24 Maart valt.

In de eerste plaats zijn er vier loonge-bieden ingesteld en wel: 1. de provinciesNoord-Holland en Zuid--Holland; 2. de. pro-vincie Utrecht ; 3. de provincies Limburg.Noord-Brabant, Groningen, Friesland, Gel-derland en Overijsel; 4. de provincies Drenteen Zeeland.

Voorts \voidt bepaald, dat de regelingvoor alle werknemers ge ld t , die werkzaamzijn in dienst s'an bouwondernemingen, wel-ke arbeid verrichten op de v l iegve lden vanhet Duitse luchtwapen in Nederland.

Verder zijn drie toongroepen ingesteld- On-der de eerste loongroep, waarvoor in de bo-vengenoemde loongebieden respect ievel i jkwordt betaald 66, 63, 60 en 56 cent per uur,vallen de volgende werknemers: t immer-man, metselaar, schilder, pannenlegg;gelzetter, voeger, betonwerker , afwerker .vlechter-vakkundig werk, funderingwei keistraatmaker, stukadoor, en daarmee in vak-bekwaamheid gelijk te stellen werknemers

In de tweede loongroep bedragen de uur-lonen voor de genoemde loongebieden res-pectievelijk 60. 58. 53 en 49 cent. Tot dezeloongroep behoren: opperman-metselaar, ta-ludwerker, afmaker, spoorlegger. stuka-doors-opperman,, spijkerman, stortbaas, rit-ser en vlechter bij asfalt-, beton- en teer-steenslagwegen. voerder, menger en harkerbij oppervlakiebehandeling van wegen, gie-ter, spuiter, ui lstr i jker, straatmaker-helper,en da.a.rmee in va.kbekwaamheid gelijk testellen werknemers.

In de derde loongroep zijn ondergebrachtgrondwerker, veger en alle overige werkne-mers. Deze ontvangen1-naai- gelang van deloongebieden een uurloon van respectievelijk56. 53, 48 en 44 cent.

In alle bovengenoemde lonen zijn d'uurte-toeslagen begrepen.

Geldt echter volgens de landelijke collec-tieve arbeidsovereenkomst voor de bouwbe-drijven (water-, spoor- en wegenbouw) vooreen werk een hoger'loon, inclusief duurte-bijslag. of wordt ingevolge een wijziging vandeze c.a.o. een hoger loon vastgesteld, danmoet dit loon beta.ald worde"n.

Wat de tar iefarbeid betref t , i? bepaald,dat de vaststelling van tarieven zodanigmoet geschieden, dat voor werknemers, diein verband met de aard van het Werk eengemiddelde prestatie leveren, de mogelijk,heid is gewaarborgd een loon te verdienen.da,t 10 percent boven het vastgestelde uur-loon ligt. ^*»

De bovengenoemde uurlonen mogen nietworden overschreden. De toekenning vanprestatietoeslagen kan alleen worden toege-staan, wanneer te voren schriftelijk ver-gunning van het college van rijksbemidde-laars is verleend. De werkgever kan even-wel zonder vergunning per liur aan'30 per-cent der werkende geschoolde arbeiders(loongroep 1) een prestatietoeslag tot maxi-ttiaal 10 percent en aan 30 percent der wer-kende geoefende en ongeschoolde arbeiders(loongroepen 2 en 3) een prestatietoeslag totmaximaal 5 percent van het uurloon beta-len.

Wordt langer gewerkt dan de gewone ar-beidsduur, dan worden de volgende toesla-gen op het uurloon betaald: voor het eersteuur 10 percent, voor het tweede uur 25 per-cent en voor de* volgende uren 50 percent.

Voor, Zondagsarbeid en arbeid op feest-dagen wordt een toeslag van 50 percent be-taald.

Voor arbeid tussen 10 uur 's avonds en 6uur en voor arbeid op Zaterdag na -één uurwordt een toeslag van 10 percent betaaldvoor zover het niet betreft overwerk a.lshierboven bedoeld. Deze toeslag wordt nietgegeven voor zover het regelmatige ploegen-arbeid betreft .

Bij het samenvallen van meer dan één toe-slag wordt alleen de hoogste toeslag betaaldWerknemers, die na het einde van de da-gelijkse -arbeidstijd naar hun woonplaatsterugkeren en wier woonplaats meer dan10 ki lometer van -het midden van het werkis gelegen, ontvangen een vergoeding van25 cent voor iedere arbeidsdag, waarop zijom arbeid te verrichten op het werk zijnverschenen.

Wordt om het werk te bereiken gebruikgemaakt van openba.re middelen van ver-voer, dan worden de vervoerkosten door denwerkgever betaald. In dit geval word de ver-goeding ad 25 cent als hierboven bedoeldniet betaald. Ditzelfd* geldt wanneer hetvervoer heen en terug kosteloos geschiedt

Gehuwde werknemers of kostwinners, wierwoonplaats meer dan 15 kilometer van hetmidden van het werk gelegen is, en die naafloop van de dagelijkse arbeid niet naaihuis kunnen terugkeren, ontvangen vrij on-derkomen en ƒ 1,50 per kalenderdag' kost-geld.

Kan geen vrij onderkomen worden ver-schaft, dan wordt het kostgeld met 50 een'per kalenderdag verhoogd.

De werknemers hebben recht op betalingvan de heenreis van'hun woonplaats naaihet werk en, na beëindiging van het werk.op betaling van de terugreis van-het wer^naar hun woonplaats.

Er bestaan geen recht op betaling van de-terugreis, wanneer de werknemers op eigenverzoek zonder dringende reden voordat vijfdagen sedert de aanvang van zijn a,rbeidverlopen 'zijn, vertrekt of op staande voetontslagen wordt, of warrneer de arbeidersandere in redelijkheid aanvaardbare arbeidin de omgeving aangewezen wordt.

Ten aanzien van alle overige arbeidsvoor-waarden zijn van toepa.ssing de bepalingenvan de landelijke collectieve arbeidsovereen-komsten voor de bouwbedrijven, voor zoverzij met de inhoud van de onderhavige rege-ling niet in strijd zijn.

D w

Isaïas, de dichter onder de geïnspireer-de profeten, schrijft in zijn vijftiendehoofdstuk:

„Het woord van Jahweh werd tot mijgericht:

Mensenkind, iaat heeft het hout van dewijnstok voor

op ander rankendragend gewasonder de bomen van het woud?

Kan men zijn hout soms gebruikenom het tot iets te verwerken.Kan men er een pin van maken ".om er iets aamop te hangen?

En als het als brandstof in het vuur isgeworpen,

de vlam de beide einden heeft verteerd,h& middenstuk is verkoold:zal het dan nog ergens voor deugen?

Neen, toen het nog ffaaf was,was het al voor niets te gebruiken..."

Zo leert ons reeds Isaïas, dat de waardevan de wijnstok niet in zijn hout is gele-gen. Hoe goed begrijpen wij dit. Wanneerwij een dorre ^ingerdstam zien, draderigen droog, onopvallend en onaanzienlijkvan kleur en vorm: dan bekoort de plantons niet. Kronkelende, warrige ranken enrankjes groeien er aan, zich vasthechtendaan staak of muur, die tot steun moetendienen. Een wingerd kan nooit alleenstaan. In de echte wijnstreken kruipen deranken op langs dunne stokken, die inrotten zijn gezet, of van boven door dwars-staken zijn verbonden. Tot zover is allesnog onaantrekkelijk. Veel tijd heeft deplant gekost aan den wijnboer: de grondmoest omgegraven worden en vrij ge-maakt van stenen; een lemen muurtjemoest om de wijnberg worden gemaakt,en een wachttoren er in gebouwd om vandaaruit kleine vossen en jakhalzen tekunnen verdrijven. Genot en. vreugde, zo-als de olijfboom geeft en de vijg, brengtde wijnstok voorlopig niet. Want nog isaan het werk geen einde. In de wijngaardmoet een perskelder worden uitgegraven,en een complex van afvoerbuizen moet

s» i o

leiden naar een reservoir. Zal er dan wijnvloeien in die bekkens en zal er zegenstromen uit die dorre wingerd? lederewinter lijkt het ongelooflijk. En iederezomer gebeurt het.

Want zie. Er komen bladeren. Ptintige,glanzend-groene, soms rood-aangetipteblaren. Grote vlakke blaren worden het,die als platte schalen de dauw bewareneri zo beletten, dat de wingerd spoedig uitzou drogen. Zelfs in felle hitte staat eenwijnberg nog fris en glad-groen te prijkenboven een uitgebrande aarde.

Dan komen er bloempjes; kleine, wittedingetjes, zonde}1 veel vertoon van geurof kleur.

Maar dan komen er groene, kleinebesjes. Ze zijn eerst nog zuur.en wrang.De kamelen happen er soms wat weg tus-sen de ranken, met hun g^ote, weke lippenhalen ze ze naar binnen. Maar ze spuwenze gauw weer uit: de druiven zijn zuur,en het verhemelte blieft ze niet.

. De wijnboer moet nu de druiven kren-ten: vele kleine besjes knipt hij weg, op-dat de andere beter zullen kunnengroeien.

En dan, zo langzamerhand, gaan debessen zwellen. Het is, alsof ze water, zonen licht verzamelen. Ze worden zwaar enrond, ze worden rijp en zoet. De dunneranken buigen zich om de trossen te kun-nen dragen..

Nu herinnert de boer zich, hoe Jahwehde wijn als hoogste zegen beloofd heeft:zo goed zal het hem gaan, dat de eerstede beste boom, waaraan hij zijn lastdierenbindt, een wijnstok is — de drager vantrossen vol druivensap!

„Aan de wijnstok bindt hij zijn ezelen aan de edele wingerd zijn ezelin.Hij was} zijn gewaad in wijnen in drnivenbloed zijn kleed.Zijn ogen fonkelen van wijn."

Zal dit weer gebeuren, zullen de kuipenweer volstromen, zal er weer oogstfeestzijn en drufvenkoek en most en zoetewijn?

Het zal weer gebeuren.Als de zon lang genoeg geschenen heeft

en het fluwelen vel der druiven het vruch-

Een schipmet zure appelen.Als er zulke buien in de' luchtzitten, zorg dan vooral,in huis te hebben.

tensap haast niet meer bevatten kan -als de vi'uchten barstensvol zijn gezwol-len en zoetgestoofd door de lange zonne-dagen: dan worden de druiven geplukt.De blijde oogst begint. In rieten korven enmanden, in tenen vlechtwerk en op plattebakken worden de trossen neergelegd. Blijen dartel eten de plukkers intussen vande rijpe vruchten; het druivensap loopthun langs mond en kin en de meisjes dra-gen trosjes achter de oren en in de hoofd-doeken. De kinderen buiten de stenenmuurtjes knijpen ïn de gespannen drui-venbessen, die moeder hun geeft. Nu isde zegen van Jahweh weer over het landgekomen. Nu is Gods milde goedheidweer nabij.

In de wijde kuipen worden de vruchtengeplet en getreden. Joëls profetie gaat invervulling: „De bakken zullen overstro-men van wijn en olie" (Joel 2 : 24) . Hotvruchtensap klokt en kolkt in de kuipen;stroelend loopt het tussen de vingers doorals de mannen zich bukken om met hunhanden te voelen en te ervaren, dat erwijn is gekomen uit de door God gezegen-de vruchten.

De grote zoons helpen vader mee bijhet treden: nu moet ieder meedoen, Vantde. blijde oogst brengt veel werk.

Alleen Christus moest van zichzelf zeg-gen: 'i,Ik, alléén heb Ik de wijnpers ge-treden! Ik stond verbaasd: er was nie-mand die Mij bijstond."'(Is. 16 : 10).

Zo werd, in Zijn lijden, Zijn gewaadrood van bloed, zoals bij iemand, die dewijnpers treedt en zijn kleed werd roodoverspat "

En iedere eërste-Vrijdag-Mis zingen wijnog: '„Smaad verwachtte Mijn Hart en el-lende, en Ik wachtte op iemand, die metMij bedroefd zou zijn en er was er geen;ik zocht een trooster en vond er geen. Enop Goede Vrijdag zingt de priester, dieChristus' plaats bekleedt, nog steeds dewoorden: „Wat had Ik nog meer voor Ukunnen doen, dat Ik niet gedaan heb? Eenkostbare wijnstok zijt gij, door Mij ge-plant — maar al te bitter zijt ge Mij ge-worden. Want met azijn hebt ge Mijndorst gelest en met een lans Uw Verlosserde zijde doorstoken."

Zo is het. Als wij, mensen, tegenoveriemand ons onbehoorlijk hebben gedragen,dan is het tegenover Hern,.die alleen altijdgoed voor ons was.

En ieder jaar herhaalt zich het wondervan de wijnstok.

Ieder jaar gebeurt weer het wónder-volle, altijd nieuwe: dat van dorre twijgendunne rankjes uitlopen; dat aan die ran-ken witte bloempjes en dan zure, groenebesjes komen; en dat die besjes uitzwellentot druivenvruchten zó saprijk, zó rijp enzó zoet, dat elke mens verwonderd staat.En elk jaar weer wordt uit die zonnedrui-ven'de most geperst, die in kruiken enkannen en dan in bekers en bokalen denmens verblijdt. En elk jaar krijgt Davidgelijk: ,,De wijn verheugt het hart vanden mens." Als het pas gewonnen, V'nogongegiste druivensap den blijden mensverkwikt en versterkt: dan is ieder, dieeen gave, gezonde ziel bewaard heeft, denSchepper dankbaar.

Zo zijn de jaren aan elkander gelijk enelk nieuw, jaar opnieuw zal God, die Vaderis, zich verheugen over het geschenk vandit gewas: „Hij zag, dat .het goed was enzeer goed."

Maar alwie Christen is en Kind derKerk, zal zich om dieper reden verheugenóver het geschenk van de wingerd.

Want onverbreekbaar is hij verbondenmet Jesus' eigen woorden r

„Ik ben de ware Wrijnstok."p. P. P.

HERSTEL; : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A Q ,

L/e oooaen in «e ^orporattieve orde

(Dr. A. H.). De vraag is meermalengesteld of er na de instelling van decorporatieve orde, na de invoeringdus van beroepsstanden, die werk-gevers en werknemers omvatten, nogplaats overblijft voor de afzonderlijkebonden van deze groepen. Naar mijnmening moet deze vraag bevestigendbeantwoord worden. Hiermee is nietgezegd, dat bij de organisatie dermaatschappij op corporatieve grond-slag, de bonden ook feitelijk zullenblijven voortbestaan. Het gaat eralleen om of er plaats voor is en dezeis er zeer zeker. Er blijft zelfs eenruim werkterrein voor de werkgevers-en vooral voor de werknemersorgani-saties over.

* **Het is een dwaling te menen, dat

na de invoering i'an een corporatievemaatschappij-organisatie ook hetklassenverschil zal verdwijnen. Aande klassenstrijd zal een eind gemaaktmoeten worden, maar daarmee houdthet klassenverschil niet op te bestaan.De mechanisatie van het productie-proces, de onmisbaarheid en de be-tekenis van het kapitaal bepalen hetklassenverschil. In de Middeleeuwenkon iedereen, die voldoende in zijnmars had, de rang van meester ber

halen. De eis, dat men de nodigeinstrumenten en werktuigen moestbezitten was*geen bezwaar. Maar metde vooruitgang van de techniek zijnde productiemiddelen steeds sterkergaan overheersen. De ondernemingwerd de organisatievorm van de pro-ductie en de ondernemer werd er deleider van. De productiemiddelen zijnzo omvangrijk, dat het bezitten nogmeer de leiding ervan slechts in

-handen van eer betrekkelijk kleinaantal personen kan berusten. Degrote massa beschikt slechts overhaar arbeidskracht en is, wat werk-gelegenheid ' betreft, afhankelijk vanindienstneming door de betrekkelijkkleine groep van 'capitaalbezitters enkapitaalbeheerders: de werkgevers.En al zou men nu de productiemidde-len socialiseren, dan zou nog iedereenniet zijn eigen baas worden of kunnenworden, zoals dat vroeger mogelijkwas. En ook wanneer het ideaal vanPaus Leo XIII werkelijkheid werd,dat iedere arbeider over enig bezit,een hoekje grond, een eigen huis zou,beschikken, dan zou de arbeHer wel-iswaar: niet meer in dié mate van denpatroon -afhangen als vroeger, danzou hij niet meer wegens het vol-komen genlis aan bestaansmiddelengedwongen worden on* op alle aan-biedingen van de kant van den pa-troon in te gaan, maar da was tochvoor de industriële en grotendeels ookvoor de commerciële productie de toe-stand niet opgeheven, dat kapitaal énondernemers in eeri- heersende enleidende positie verkeerden en dearbeiders in een afhankelijke. Hunsamenwerking mag nodig zijn, omdatanders het product niet • tot standkomt, maar de aard van hup arbeid,hun positie is toch een verschillende.In velband'"daarniee verschilt ookhun ifeltoïnen, hun IfevensstandaSrd,de mgt.e van deelneming aan hetculturele leven. Al deze verschillenworde.n'door de corporatieve, organi^satie van het maatschappelijk levenniet opgeheven en daarom :zal ook hétonderscheid der klassen blijven voort-bestaan.; In de beroepsstand zijn beide groe?

pen verenigd, omdat op beide geza-menlijk de taak rust zo goed mogelijkin de betreffende maatschappeliJKebehoefte te voorzien, om het beroepzo goed mogelijk ten bate van de ge-meenschap te beoefenen. Beide heb-ben ook gelijkelijk een recht om inruil van hun bijdrage in de totstand-brenging van het maatschappelijkeproduct een daarmee overeenkomstigaandeel in de welvaart, in de stof-felijke rijkdom en de cultuur te ont-vangen. Deze gelijke plicht en dit ge-lijke recht vormen een baTïd, waar-door ze tot één enkele geleding vanhet maatschappelijk organisme ver-bonden worden, waardoor ze vere-nigd wonden met het oog op de na-streving van een gezamenlijk doel.Maar naast dit gezamenlijke doel,deze gelijkheid van rechten en plich-ten, welke in de beroepsstand hunuitdrukking vinden, verschijnen tochweer groepsbelangen, rechtmatigegroepsbelangen, waardoor vormingvan groepen binnen het kader vande beroepsstand en in ondergeschikt-heid aan het daardoor na testreven doel*gemotiveerd wordt. Hetaandeel van werkgevers en werkne-mers in de uitoefening van het be-roep, in de voorziening van de daar-mee corresponderende maatschap-pelijke behoefte is verschillend. Depatroons verrichten 't leidende werk;de arbeiders de ondergeschikte ar-beid. Het is moeilijker laatstgenoem-de arbeid zodanig te regelen, zulkevoorwaarden te scheppen, dat dezearbeid altijd en onder alle opzichtenmenselijk is, dat de arbeider daarinzijn persoonlijkheid kan ontplooien,als mens tot zijn recht komt. Alseigenaars of beheerders der onder-neming hebben de patroons een over-heersende positie. Dit komt ook bijde verdeling van het product totuiting. Het aandeel van de onderne-mers, van het kapitaal en van de ar-beid bij de totstandbrenging van hetproduct is verschillend, hoewel hunsamenwerking nodig is. Naarmateiemands aandeel groter is, heeft hijaanspraak op hoger beloning. Maartengevolge van de overheersende po-sitie van de patroons hebben zij opde verdeling grote invloed; zij kunrnen zichzelf onrechtmatig voortrek-ken en zijn uit de aard der zaak ge-

uiieigd Sit te doen. Zo ontstaan zeke-'re belangen, die de arbeiders alsgroep aangaan. En waar een aantalmensen gelijkelijk bij eenzelfde doelgeïnteresseerd is, bestaat alle reden,dat deze mensen zich met het oog opde nastreving van dit doel' vereni-gen. Het verenigingsrecht is eep uit-vloeisel van 's mensen- sociale na-tuur. Bepaalde doeleinden, die buitenhet bereik van het individu liggen.kunnen door samenvoeging vankrachten worden ^nagestreefd. Er isgeen enkele reden, waarom in eencorporatieve orde het natuurlijkerecht van vereniging zou zijn opge-heven.

Nochtans is er' wel een belangrijk-verschil öiet de individua'listisch-kapitalistische orde aan te wijzen. Inde individualistische 'orde ontbrakende maatschappelijke geledingen omhet streven ,.yan indivicjiieri-erj.'groe-pen OEbhet algemene wëjijjii; te. rich-ten. Itt hun oorsprong .streefdenwerkgevers- en werknemersbondennaar vestiging en handhaving van 'nmachtspositie, naar. het doordrijven

van hun groepsbelangen. Dit kan welniet va^i alle bonden gezegd wordenmet name niet van de katholieke,maar in die sector de$ maatschap-pij, waar de klassenstrijd gepropa-geerd en gevoerd werd, was dit welhet geval. Het is bij stakingen en uit-sluitingen niet altijd om recht enrechtmatige belangen gegaan, maarook wel over vreesaanjaging,machtsvertoon, ophouden van pres-Lige. het verkrijgen van invloed enontzag. Weliswaar had de staat kun-nen verzekeren, dat het nastrevenvan de groepsbelangen niet ten kostevan het recht en het algemeen be-lang zouden geschieden, maar 7owelvan werkgevers als werknemerszijdehebben zich tendenzen doen geldenom zich van de staatsautoriteit tebedienen juist om'voordelen te beha-len voor de eigen groep. Het gaatniet aan andere tendenzen te over-drijven; in ons land waren ze minder;;terk dan in buurlanden en geleide-lijk aan kwam er kentering in. Werk-gevers en werknemers schaardenzich in de laatste jaren veel gemak-keiijker om de groene tafei dan voor-heen; het instituut van de collec-tieve arbeidsovereenkomst bloeidi^en-de sociale wetgeving regelde eensteeds groter gedeelte van de maat-schappelijke verhoudingen. Maar alwas dan de geest van de mensen, vanarbeiders en werkgevers en met na-me van hun leiders een stuk verbe-terd, de maatschappij bleef indivi-dualistisch ingesteld: individu engroepen bleven in de eerste plaatsstreven naar de behartiging van huneigen belangen en hadden hiervoorin beginsel vrije baan. lir de corpora-tieve maatschappij zijn er buiten destaat maatschappelijke geledingen,welke het streven van individu engroepen binnen de grenzen houden enin de richting streven, die door hetalgemene belang worden voorge-schreven. Deze in beginsel onbeperktvrije baan van de organisaties omhaar groepsbelangen te behartigen,eventueel ten koste van de belangenvan anderen en door strijdmiddelen,die verbittering wekken en de maat-schappij schade berokkenen, bestaatdaar niet. De werkgevers- en werk-nemersbonden zijn in een corpora-tieve orde overhuifd door de corpo-raties. In de corporaties, die uitdruk-king zijn van hun maatschappelijkesolidariteit, zijn ze verbonden dooreen gelijke plicht om door de uitoefe-ning van hun beroep de gemeenschapte dienen daardoor ook hun eigenbestaansmogelijkheid te verzekeren,hun deel in het maatschappelijkeproduct tg verkrijgen. Door de cor-noratie als publiekrechtelijk, beidegroepen als eenheid omsluitend or-gaan, worden de maatregelen getrof-fen, die niet deze taak, met dezeDuchten en rechten samenhangen.Het streven en de werkzaamheid«-derafzonderlijke werkgevers- en werk-nemersbonden blijft aan deze doel-stelling en taak der beroepsstandenondergeschikt. Zij kunnen eventueelde organen vormen, waaruit de be-roepsstand als het lichaam dat hetsrehele beroep (zowel in zijn leiden-den als ondergeschikte arbeid) ver-tegenwoordigt, opgebouwd is; zijkunnen ook los van de beroepsstan-den blijven voortbestaan; in elk ge-val is hun positie 'n ondergeschikte.In en door de beroepstand blijft hetstreven van werkgevers en werkne-mers individueel en groepsgewijs in-gedeeld door de belangen der maat-schappij als geheel; hier ligt het cri-t-erium. voor de oplossing der tegen-gestelde belangen van deze groepen.De organisatie der maatschappij isvan. die aard. dat het streven van in-dividu en groepen niet meer onbe-perkt op eigen belangen gerichlrkanblijven. Al blijft dan ook in de corpo-ratieve maatschappij het klassenver- •schil bestaan, de organisaties van-'werkgevers, en werknemers zijn riiei?meer ingesteld op de klassenstrijd endit geeft haar bestaan en streven eengeheel andere zin. Welke meer inconcreto haar taak kan zijn, zullenwe in een volgend artikel beschou-wen.

ZOO JUIST VERSCHENEN^

Zwart-witteekening van Wladimir Bielkineuit 't boek „Kain"' door Rogier van Aerde

K A Ï NRogier van Aerde's aangrijpend boekover'de levenstragiek van het eerste

kind der eerste menschen

Prijs f 3,50 ing.; f4,50 geb.

Verkrijgbaar in den boekhandel en bij

URBI ET ORBIO n d i e p 6 - U t r e c h t

giro 315927

Hei IV.ÏV. Vrer L lieden ver bond

en pensioenen van orerneitis-

en se mi-overheidspersoneel

Naar ons wordt medegedeeld zond hetR. K.'Werkliedenverbond op 14 Maart j.l.het onderstaand verzoek aan het collegevan secretarissen-generaal:

„Als een tegemoetkoming in de zeer ge-stegen kosten van levensonderhoud werddoor vyy college aan het rijkspersoneel toteen bepaalde salarishoogte een toelageverleend van 6 pet. zijner bezoldiging, ter-wijl de gelegenheid werd geopend, datlagere overheidsorganen hetzelfde voorhun personeel zouden doen.

Het behoeft geen betoog, dat deze tege-moetkoming door degenen, die er door ge-baat werden, als een welkome versterkinghunner positie in de huidige omstandig-heden werd begroet en dat andere groe-pen personeel, die van de getroffenmaatregel niet profiteren, omdat hun sa-laris boven de aangegeven grens ligt, als-nog hopen, dat ook te hunnen opzichte eentegemoetkomende maatregel zal wordengenomen.

Daarnaast is er nog een groep oud-overheidsdienaren en semi-overheidsdiena-ren (bijvoorbeeld spoorwegpersoneel) diein het algemeen tengevolge van de hui-dige omstandigheden in nood verkeert enwaarop : wij de bijzondere aandacht vanuw college zouden.-willen vestigen.

Wij bedoelen de gepensionneqrden, dievan een voor de'huidige omstandighedenzeer laag pensioen moeten leven.

Wij'begrijpen, dat het op bezwaren stuiteen eventuele versterking van hun finan-ciële positie voor rekening van de pen-sioenfondsen te nemen, njaar wjj herinne-r<en ons, dat voorheeij.^n soortgelijke om-sXandigheden voor ide /gepensionneerdeaandere bronnen werden gevonden.- W i j hebben de eer* uw college beleefdte verzoeken ^oor het, . nijpend gebrekdezer ouden van dagen een overeenkom-stige oplossing te willen bevorderen."

rH E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

ROND DE BE WEGING

D -e G i d s , orgaan van het ChristelijkNationaal Vakverbond in Nederland, her-innert er aan, dat het onlangs 40 jaar ge-leden was, dat de Verbondssecretaris H.Amelink als lid tot een christelijke vak-vereniging toetrad.

VTot Juni 1942 is benoemd tot plaatsver-

vangend lid van de Spoorwegraad dr. H.van Beeck Vollenhoven te Heemstede.

v„De Sociale Verzekeringsgids" herinnert

eraan, dat de Ongevallenwet op 2 Januarij.l. 40 jaar bestond. Zij werd afgekondigdjn het Staatsblad van 2 Januari 1901.Zij trad echter eerst op l Februari 1903in werking.

* * *De R. K. Fabrieksarbeidersbond heeft

in^ Heusden een nieuwe afdeling opgerichtmet 17 leden. Dit aantal kan nog een groteuitbreiding ondergaan, want er zijn inHeusden nog veel fabrieksarbeiders, werk-zaam in diverse industrieën, die ongeor-ganiseerd zijn. Dus daar is juist 'n mooiarbeidsterrein voor de nieuwe leden, on-der wie ongetwijfeld goede propagandis-ten zullen zijn. Het adres van den secre-taris is: A. van iZon, Hoeve B 73 te Haar-steeg, gem. Vlijmen.

* **In de jaarvergadering van de afdeling

Oosterhout (N. B. J van de R. K. Fabrieks-arbeidersbond heeft voorzitter Jansen debestuursleden Adr. Dirven en L. Dirven,die 12} » jaar achtereen deel van het be-stuur hadden uitgemaakt,' gehuldigd enhun namens de afdeling een theemeubelaangeboden. Nog enige andere woordvoer-ders sloten zich bij de woorden van huldeaan.

vDe voorzitter van de afdeling Utrecht

van de R. K. Grafische Bond, de heer H.C. Maalstee, heeft zijn functie neergelegden is als voorzitter opgevolgd door denheer Terwolbeek.

In „Het Orgaan", 't weekblad, van debond, schrijft Domkijker in zijn afscheids-woord o. m.:

„Vriend Maalstee heeft gedurende de25 jaar dat hij in de Domstad werkzaamis, steeds op een of andere wijze actief'deelgenomen aan- het organisatieleven.Hoewel met. een korte onderbreking, heefthij steeds zitting gehad in het bestuur,waarvan het merendeel als voorzitter enook een periode als 2e secretaris. Hij wasnooit iemand die op de voorgrond trad.maar niettemin nam hij actief deel aanhet afdelingswerk. Doch niet alleen hetafdelingswerk had zijn belangstelling. Ookop het -terrein van de standsorganisatieheeft hij steeds zijn krachten gegeven.

. Wij zijn overtuigd, dat wij uit naam vanal onze leden spreken, als wij hem vandeze plaats een hartelijk woord van dankbrengen voor al hetgeen hij gedurendedeze tijd voor onze afdeling in het bijzon-der en voor de katholieke zaak in het al-gemeen heeft gedaan en wij hopen dathij nog vele jaren getuige moge zijn vanhet werk onzer afdeling."

De afdeling utrecht is aan ha'ar afge-treden voorzitter ongetwijfeld veel ver-plicht. ' v

De R. K. Bond van Handels-, Kantoor-en Winkelbedienden hoeft over het tijd-vak van 8 Februari tot en met 8 Maart1941 in totaal 96 nieuwe leden ingeschre-ven. Leden van de H.K.W., gij kent uwactie en 't motto, waaronder deze begon-nen is! Met fjisse moed en grote energie

• voorwaarts, uw eigen hond en belangen• vragen dit. Veel succes!

* **Op ini t ia t ief van enkele jongere leden

is in Roermond opgericht de jeugdpropa-gandaclub van de H.K.W.-bond welkezich ten doel stelt : propaganda vooral on-der do jvtigdige beroepsgenoten. Mochtende leden in het bezit zijn van adressenvan ongeorganiseerde jeugdig-e bedienden,bericht dit dan aan het afdelingsbestuuróf aan het adres der jeugdpropaganda-club, De Klerk jr, Roumen, Godsweerder-singel 58 bv.

Denk aan .de propaganda-actie en werk' er aan mee!

• Op naar de 10.000! •

Zeventien nieuwe leden was 't resultaatvan een actie der afdeling Geleen CL.)van de R. K. Bond van Overheidsperso-

neel. Een behoorlijk getal! De bond mochtin de afgelopen maand reeds 88 nieuweleden noteren. Begint misschien van Ge-leen de victorie? Want 'n volgende maalwil „St. Paulus" zijn ledenwinst toch ze k-e rmet drie cijfers schrijven. Komaan, St.Paulus-mannen, niet afzijdig blijven, trekter op uit!

Op 26 Februari j.l. was het 30 jaar ge-leden, dat de afdeling Zevenaai van deR. K. Bond van Spoor- en Tramwegper-soneer werd opgericht. Dit doet denkenaan de wei-kers der* eerste uren én aanhun opvolgers, die veel en mooi werk heb-ben verricht. Proficiat afdeling Zevenaar!En dat geldt in 't bijzondei- voor den heerVreman. Ingewijden weten wat dit be-tekent. Bravo! en hoog „St. Raphaël!"

Bondsvoorzitter Scharff van de R. K.Siagersgezellenbond. die 't feit heeft her-dacht dat hij 20 jaar als gesalarieerd be-st%irder in dienst van „St. Joris" was,is te Utrecht in verband met dit jubileumop hartelijke wijze gehuldigd. De bonds-adviseur, rector Bokeleh uit Scheveningen, heeft in de kapel van het St. Gregoriushuis aldaèr een gezongen H. Mis vandankbaarheid opgedragen, waarna eengemeenschappelijk ontbijt heeft plaats ge-vonden. In de bestuursbijeenkomst is debondsvoorzitter toegesproken door denbondssecretaris. die hem namens hethoofdbestuur een blijk van waarderingaanbood, benevens het diploma van het25-jarig lidmaatschap. Ook van vele an-dere zijden mocht de voorzitter geluk-wensen in ontvangst nemen, waarvoordeze hartelijke woorden van dank heeftgesproken.

* * *. Bovengenoemde bond heeft een nieuweafdeling opgericht in Alkmaar, waar 19leden werden .ingeschreven. Dit ledentalzal de komende weken ongetwijfeld uitge-breid worden-! Naar betere bedrtjfsverhou-dingen.' Juist nu, in deze tijden!

HET NIEUWE GETIJ

Komt vrienden, waakt op! Want hei nieuwe geiij,De dag gaat weer open1. De zonne klimi blij.Ai- ligt nog de aard in de greep van 'i geweldÉéns slaat toch de ure die vrede voorspelt.

Wel l Staart niet teveel op de dag van vandaag.En dringt van ie lippen de brandende vraag:Hoe kom ik in Godsnaam er morgen nog door?Zingt liever je lied in een levensblij koor.

•

Na jaren van rouw, van verdriet en ellend,Spreidt toch weer de hemel zijn zonnige tent.Na tijden van kommer, van angsten en pijnRijst immer de ure van lach en festijn.

Nog grijpt ons de winter met stormende kracht.Toch is hét de lente, die lief tijk ons wacht.De aard is te mooi, om 'n hel steeds te zijn,Komti Zingi w eei uw lied, maakt de wereld weer rein]

M. POPEL.

In „De Werkmeester", het orgaan vande R. K. Bond van Werkmeesters en an-der toezichthoudend personeel „St. Joan-nes de Doper" lezen wij het volgende:

„Wij vestigen hierbij de aandacht ophet hoofdartikel van den Verbondsvoor-zitter, den heer De Bruijn, overgenomenuit het Weekblad H e r s t e l . Voornoemdweekblad bevat steeds artikejen, diewaard zijn overgenomen te worden. Daarzulks niet altijd mogelijk^is. raden wijhen, dre het weekblad niet hebben, aan,daarop een abonnement te nemen. De prijsbedraagt enkele centen per week en hetis te bekomen bij de besturen der plaat-selijke standsorganisaties.

lef !opcpe

DE KINDERBIJSLAGLIJSTEN VOOR DE KINDERBIJSLAGWET

Hoe moeten die wordeningevuld ?

k (H. J. K.) Een der uitvoerings-organen voor de Kinderbijslagwetdeelt ons mee, 'lat bij haar reedseen aantal zogenaamde kinderbij-slaglijsten is ingezonden die geen vanallen goed en jiust waren ingevuld.

Deze Bedrijfsvereniging koestertde vrees da.t. vele van onze arbeidersnu nog niet goed weter. hoe die lijs-ten moeten worden in^ vuld. Mochtdit inderdaad zo zijn dan zal daar-uit -een grote stagnatit ontstaan bijhet uitbetalen der kinderbijslagen,zodat de betreffende gezinnen na hetoverschrijden van het eerste kwar-taal 1941 nog een tijd lang op hethun rechtens toekomende geld zullenmoeten wachten. Geld wat zij zodringend nodig hebben en zo goedkunnen gebruiken.

Het is daarom van het grootstebelang dat iedereen wien dit aangaatzijn best doet zijn kinderbijslag-lijs-ten juist en goed in te vullen, opdatde uitbetaling der kinderbijslaggel-den een vlot en soepel verloop zalkunnen hebben.

Wij zullen daarom in het onder-staande met een paar voorbeeldentrachten aan te geven hoe het nietmoet en hoe het wel moet. Wij ver-zoeken onze vrienden op deze voor-beelden goed te letten.

1. Men moet in de geldkolom niet hetverdiende loon invullen maar het loondat men in de betreffende week(maand l heeft ontvangen.

Eindigt een maand bijvoorbeeld opWoensdag, dan moet men op de lijstvan die maand de Maandag, Dinsdagen Woensdag .aankruisen 7x>iwler op-g-ave van het loon, terwijl men op devolgende maandli.jst de Donderdag,Vrijdag en Zaterdag (van diezelfdeweek) invult het loon dat men overdie zes dagen heeft verdiend.

2. Men moet het bruto-loon opgeven.Dus het loon zonder aftrek van loon-belasting, ziektepremie e.d.

3. Provisie geeft men pas op als mendie werkelijk heeft ontvangen.

4. In het, eerpte kwartaal van 1941 mo-gen ook geen ziektedagen wordenaangekruist, terwijl het bedrag vanontvangen ziekengeld geheel buitenbeschouwing- wordt gelaten.In het tweede en volgende kwartalenis de kinderbijslaglijst anders inge-richt en moeten de ziektedagen enhet bedrag aan ontvangen ziekengeldonderaan de lijst apart worden opge-geven.

5. Men moet de Zondagen niet aankrui-sen, 'tenzij men op Zondag heeft ge-werkt.Men lette "goed op de Zondagdatum,die tussen iets zwaardere lijntjes opde lijst staat aangegeven. ,-

6. Bij weeklonen moet voor iedere weekeen andere regel worden ingevuld,du? niet alle werkdagen ener maandop één regel aankruisen.Wel natuurlijk bij maandlonen!Zo, nodig vrage men advies aan deorganisatie of aan den werkgever enmen raadplege aandachtig de bijge-voegde toelichting.

Het weekblad is mede in verband metdiverse verordeningen en voorschriften,welke daarin wekelijks .worden opgeno-men, onmisbaar."

Dat is een te waarderen staaltje vanpropaganda vóór OBS weekblad, waarvoorwe ten zeerste erkentelijk zijn. „Onmis-baar" wil véél zeggen! Wie blijft nu nogafzijdig staan? En leest u dan ook „deVolkskrant"? Dat is het e i g e n dagbladder R. K. Arbeidersbeweging. Vraagtproefnummers aan de Administratie, On-diep .6, Utrecht.

* * *De afdeling Rotterdam van de R. K.

Volksbond houdt Zondag 30 Maart a.s.om 11 uur v.m. een „Verdiepingsochtend"in de kapel aan de Eendra chtsstraat al-daar. De bondsadviseur, dr. A. A. Olie-rook .uit Amsterdam, zal voor de ledeneen toespraak houden. Een opwekkingtot bijwoning lijkt ons overbodig. Man-nen, present! En daarmee basta!

*"* #

*De R. K. Volksbond, afdeling Den Haagvermeldt, dat vriend Linders op Woens-dag 5 Maart op 81-jarige leeftijd is over-leden.

Met vriend Linders is heengegaan eender oudste leden van de Haagse Volks-bond en een der weinige nog in leven

'zijnde pioniers van de Haagse KatholiekeArbeidersbeweging.

Het arbeidsveld van Linders bepaaldezich wel voornamelijk tot het terrein dervakorganisatie, en als zodanig had. hijeen prachtige staat van dienst. Hij waso.a. oprichter van de vakavondschoo! voorR. K, Timmerlieden, voorzitter van "hetarbeidersgilde Geloof en Arbeid, van deafdeling Houtbewerkers St. Jozef, toen-maals een onderafdeling van. de Katho-lieke Volksbond.

Ook was hij voorzitter, van de Kamervan Arbeid voor de bouwbedrijven, eeneertijds bestaan hebbend wettelijk orgaanvoor het bijleggen van arbeidsgeschillen.

Hij ruste na een welbesteed leven invrede!

* *

Tot nu toe zijn in 't diocees Roermondopgaven ingekomen van 192 nieuwe leden,die in de maand Februari bij de R.Novarum-Actie werden aangeworven.

Naar we hopen worden het 250 nieuweleden in de tweede actie-maand!

Na de laatste publicatie zijn in 't dio-cees Roermond Pius-clubs opgericht. Hettotale aantal is nu: 122, met rond 2000deelnemers. De hoogste verwachting was:125 clubs. Drie moeten er dus nog bij-komen. Welke afdelingen zullen die ont-brekenden nog brengen?

:[: :{:

*We lezen dat een kleine afdeling 110thermometers heeft geplaatst voor hetKanunnik Van Schaikforids. Dat is vooreen kleine afdeling" een bijzondere presta-tie. Zijn er misschien nog grote afdelin-gen,, welke dit cijfer niet wisten te halen?Was hun actie wel goed voorbereid? Be-schamende voorbeelden zijn des te pijn-lijker!

H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

K A Ï NE E N V E R R A S S E N D K U N S T W E R K

D'e verschijning van het boek „Kaïn" isvoor den mens van heden een ongewonegebeurtenis. Het is wellicht de grootsteverrassing van dit jaar in de letterkun-dige wereld. Men kan waarlijk niet vol-houden, dat de Muzen gezwegen hebbenvoor het wapengedreun wanneer men deoogst van dit jaar, die veel opvallenderoman-debuten bracht, overziet. Doch naSchreurs' „de Bruid", na „Erik" van Bo-mans en „Menschen en God" van Pietervan der Meer komt nog een roman, meerdan een roman wellicht nog: een wijs engroots kunstwerk: „Kaïn". Onverwachtsen onaangediend. De naam van den schrij-ver is in de letterkunde van heden zelfsnog niet of althans weinig genoemd. Intijdschriften weet ik hem" niet ooit geziente hebben. En nu zullen in het vervolg deletterkundige geschiedenis-boeken hemmoeten opnemen.

Men heeft me ingefluisterd, dat achterdeze naam zich nog een-, zeer jeugdigauteur verbergt. Maar dan is dit debuuthaast verbijsterend, pe wijsheid van ditboek, de kennis van 's mensen leed engrootheid, van het geluk der moeder methet kind, van den man met de vrouw is tegroot dan dat we het geloven kunnen. Hetis of de schrijver nergens voor staat, en ofhij alle levensproblemen van den mensmaar ineens heeft aangegrepen en ver-werk in een verbluffend kunstenaar-schap. Plastisch is dit werk, waar hetplastisch moet zijn en poëtisch, waar mendenkt: nu moet het lyrisch worden, ensteeds is het zo wijs dat men meent methet werk van een groten treurspel-dichterte doen te hebban. Het eeuwige, dat is delevenstragiek van alle tijden, is door ditboek opnieuw tot ons in de tijd gebracht,en het tijdelijke, de grote tragedie van onsheden, is er door in een machtig eeuwiglicht gezet. Zo is „Kaïn" een verrassendkunstwerk, doch het zou dit misschien ingeen andere tijd 'zo geworden zijn, alsthans, nu de menselijke tragiek tot degrootste schijnt te stijgen van ooit in degeschiedenis.

De schrijver Rogier van Aerde heeftzijn werk geschreven in korte dynamischezinnen. Kreten zijn het soms, maar wat ismeer geladen van tragiek dan de kreet!Doch ook kan hij weer breedvoerig be-schrijvend zijn verhaal doen en dan is detragiek of de wijsheid, de kracht van hetdichterlijk proza niet geringer. Rogiervan Aerde heeft de beschikking over eentaal-meesterschap zoals men dit bij nietveel jonge schrijvers aantreft. Hij ziet erniet tegen op nieuwe woorden te vormenals hij die nodig acht, maar doorgaansschrijft hij een rijk zuiver Nederlands.Nergens wordt zijn verhaal, dat uit de£ard der stof niet voor veel detailtekenin-gen aanleiding geeft, langdradig, hoog-stens zijn er zwakkere momenten. De gro-te Franse dramaturg en dichter PaulClaudel heeft gezegd dat de kunstenaarsweer terug moeten keren tot het primi-tieve. „De moderne kunst moet zich, vol-gens Claudel, losmaken van de starre, uit-geleefde vormen van het klassicistischehumanisme en wederom een primitieveverhouding aannemen tot de natuur. Haarkennen moet wezen een mee-geboren-wor-den. Om te begrijpen moet men scheppen."Indien de dichter nog geen bewijs voorzijn stelling zou hebben, vindt hij er eenin „Kaïn" van Rogier van Aerde. VanAerde is tot het kennen gekomen door zijnscheppen. En zijn ongecompliceerde zins-bouw, de primitieve bouw van heel zijnverhaal heeft hem behoed voor foutenwaarin bijbelverbeelders zo gemakkelijkvallen: zich te verliezen in poëtische fran-jes en onmogelijke lyrische details. Hijheeft zijn boek slechts die poëtische tovergegeven, die men vraagt van het paradij-selijke. We herinneren ons vroeger eensbegonnen te zijn aan de lezing van Tho-mas Mann's Joseph in Egypte. Maar in»dat gevaarlijke, de bijbel-vervalsendeboek, dat in een erg geciseleerde stijl enmet veel geraffineerde poëtische franjegeschreven was, .zijn we al bij de eerstehelft blijven steken. Daar was de huma-

„Men heeft me ingefluisterd, datachter deze naam zich nog'een zeerjeugdig1 auteur verbergt. Maar danis dit debuut haast verbijsterend.pe wijsheid van dit boek, de kennisvan 's mensen leed en grootheid,van het geluk der moeder met hetkind, van den man met de vrouw iste groot dan dat we het gelovenkunnen."

nist aan 't werk, maar een gezonde Euro-pese mens voelde dat als vals aan, hoemooi 't soms ook .schijnen kon.

Rogier van Aerde's boek leest men in-eens uit, men wordt er voortdurend weerdoor aangegrepen en hoopt het nog vele,vele malen te kunnen herlezen. Het is metandere woorden een boek om te bezitten,om troost en vreugde uit te putten, wan-neer men die behoeft.'

*.**.>

T an Aerde begint zijn boek met de be-schrijving van het paradijs op het ogen-blik, dat de eerste mensen om hun zondedoor Jahve ter . verantwoording wordengeroepen. We zouden aanstonds willen ci-teren om aan te tonen met hoe weinigewoorden de schrijver het klaar speelt desfeer van het paradijs te verwekken. „Erwas een rivier in Eden om de tuin te ver-kwikken. Zij splitste zich in vier takken,die de landen bevloeiden, doch haar hartwas in de tuin. Daar huifden zich de bo-men tot een groene grot. Daar was hetimmer aangenaam om te verblijven.

Zo was de ganse tuin.De oorsprong der rivier was haar hart.

Een spitsgeboogde gang waren de bomennaar haar hart. Allerlei bonïen en veel-kleurig gebladerte vormden het gewelfvan deze gang. Het zonlicht, dat er op viel,werd gebroken, en weer gebroken en nogeens en nog eens en weer. Het eindeloosgebroken licht, dat door dit gewei" kwamgesijpeld, wtis zwak en diffuus, doch sterkgenoeg nog om het schoon dezer rivierhalte doen zien."

De beschrijving van dit paradijs is bijnaepisch-sober maar toch zeker voldoendepoëtisch om de sfeer op te roepen, die wygeneigd zijn van een paradijs te verwach-ten. Een paradijs moet immers noodzake-lijk poëtisch zijn. Maar moet. het ookzacht en lief, knus, aanminnig en vaag-verdroomd zijn zoals men dat in poëtische

zingzangen van eerste-jaars-auteurs zovaak verneemt? Hoe licht zou een anderschrijver niet in zijn lyrische vocabulairezijn blijven graaien om het paradijs tochmaar een zoete idylle te doen zijn. Het isreeds aanstonds een teken van zijn talent,dat de jeugdige schrijver zich hier be-heerst. Maar de tragiek wordt ook groterjuist door die eerste sobere bladzijde para-dijs-beschrijving: men voelt het, hier ge-beurt iets. Dit paradijs is welhaast geenparadijs meer. „Adam en Eva echter trok-ken weg." „Zij trokken Oostwaarts. Nietom een reden. Het had geen reden. Hetwas slechts weg." Adam werkt en Evawordt moeder van het eerste kind: Kaïn.Het eerste gezin in de wereld. Als het kindgroter wordt begint zijn moeder aan hemte vertellen: „Ergens, ver van hier — datmoet wel achter de grote heuvels zijn -daar ligt een tuin. Dat is het paradijs! Zozal zijn vader hem nimmer vertellen.Dech zijn moeder wel. Zijn moeder is deeerste die vertelt. Zijn moeder is de eer-ste, die de drang in zich voelt tot uiten enmeedelen. Wat is die drang en waar vindthij zijn oorsprong? Niemand weet het. Hijwordt gehoorzaamd. Zie Eva en het kind.Is het dit geluk van nu, dat haar tot spre-ken dwingt? Dat verloren geluk van toen?Niemand weet het. Het moet de liefde zijnvoor dit kind. Maar niet die liefde alleen.Het moet de passie zijn zich te vermeienin het schone en het voor zich uit te zeg-gen. Als een schrijnend verlangen en tocheen troost. Een gestilde en nimmer te stil-len honger." De moeder vertelt Kaïn vanhet paradijs. De jongen dwaalt weg omdit te zoeken. Hij wordt na veel verdrietdoor zijn ouders gevonden. Abel wordtge'boren.en het verhaal ontwikkelt zichzo als dat algemeen bekend is. Kaïn be-mint Issa en na een feest om het huwelijkkrijgt' hij haar tot vrouw. „Zij kust hem enzacht zegt Kaïn: •„Zusterke". Wat is eenparadijs, een tuin bij Issa. Wij maken onszelf een paradijs. Een tuin zal ik je plan-ten met waters en bomen en bloemen,prielen. En een stad bouwen, een woonsteevoor ons geslacht." En Issa's ogen glanzendonker en zacht." Abaddon, de engel vanhet verderf treedt op. Abel wordt doorKaïn gedood. „Eva roept: Nu heb ik geenzoon meer. Want naar Kaïn roept haarhart niet meer en zij voelt hoe zij op dezedag bei haar zonen verloren heeft. Doch eris een hart, dat wel naar Kaïn roept enhartstochtelijk en woest naar hem roept.Er is een hart édat niet aan Abel denkt,maar aan Kaïn*. Want Issa behoort aanKaïn."

Zo hebben we enkele grepen uit de eer-ste helft van dit boek van 285 bladzijden,dat bij Uitgeverij Urbi et Orbi te Utrechtis verschenen, gedaan. Deze fragmentenzouden we gaarne nog niet veel meer aan-vullen vooral uit hei boeiende laatste ge-deelte, waarin verhaald wordt van deKaïnieten die tegen Jahve willen strijden.Maar men leze het boek daarom zelf.Ieder die een volwassen mens met mense-lijke gevoelens is, zal erdoor worden aan-gegrepen. Het boek werd met negen tref-fende tekeningen van Wladimir Bielkineverlucht. PAUL HAIMON.

VOOR DE JEUGD:

Za hetreug .1,1,1oemen

I.

Heb je nooit van het mooie Zweed-se sprookje „Vreugdebloemen" ge-hoord?

In het kort komt het hierop neer:Maria was een weesje, dat alleen

nog maar een grootvader bezat, eeneenvoudig mens, maar met een edelhart. Enkele jaren leefden ze 'samenheel gelukkig in een vriendelijk huisje,dat midden in de natuur lag. Toenstierf de grootvader.

Zodra men hem begraven had,sloot het kleine ding het woninkje entrok de wijde wereld in op zoek naarwerk en onderdak. Volgens een vroe-ger bevel van den grootvader had zeeerst uit het tuintje wat van de won-derlijke, goudgele plantjes uitgespit,die de naam van „Vreugdebloemen"droegen. Deze bezaten de eigenschap

DOOR

l o o s r o s t

bedroefde mensen op te beuren en deblijde nog blijder te stemmen. Boze enharde woorden konden ze niet verdra-gen. Dan schrompelden ze plotselingineen. En het was moeilijk hen weertot fris leven op te wekken. Wie hetzeldzame plantje kreeg, werd er opeen of andere wijze gelukkiger mede.

_ Maria moest, - - zo was haar des-tijds gezegd, — er van uitdelen aaniedereen, die het nodig had.

De eersteri, bij wie ze aanklopte,waren een boer en een humeurige,slordige boerin. Op de beleefde vraagvan het kind om werk beweerde devrouw wat stug, dat ze geen hulp kongebruiken.

Bij die weigering wilde Maria naeen vriendelijke buiging zich terstondterugtrekken. Opeens begonnen toen

de gele bloempjes zo schoon en helderte stralen, dat de boerin er door ge-<troffen werd. Nieuwsgierig geworden,riep ze het kind terug en nodigde hetbinnen te komen. Ze hoopte het ge-heim over die plantjes te vernemen.

Dadelijk zette het meisje een bosVreugdebloemen in een kan op tafel.In het licht, dat er van uitstraalde,zag de vrouw voor het eerst van haarleven hoe vuil haar woning was. Zeschrok van die ontdekking en schaam-de zich voor haar man, en dat blijde,heldere kind.

Hoewel Maria de verlegenheid omde slordige omgeving best begreep,was ze zo beleefd er niets van te latenmerken. Blijmoedig bood ze haar,diensten aan. Bedrijvig van aard, toogze dadelijk aan de arbeid.

Toen de boerin het kind zo opge-wekt bezig zag, kreeg ze zelf schik inhet werk, en hielp dapper mede. Desavonds verzocht ze haar kleine gastvoorlopig bij hen te blijven.

In de omgang leerde ze de goed-heid, de liefde, en de beschaafde op-voeding waarderen, welke Maria ge-noten had. En ze erkende stil in haarhart, hoe stug, ongemanierd, en slor-dig ze altijd was geweest. Ernstig be-gon ze te proberen haar karakter teverbeteren tot haar eigen plezier, endat van haar man.

Zó had het weesje met haar lich-tende bloemen .vreugde in die woninggebracht.

Na korte tijd trok Maria verdermet haar plantjes. Nu kwam ze te-recht bij een rijke familie, waar zewerd aangenomen tot kamenierstervan het oudste dochtertje, Gabriëlle,dat ziek was van verveling. De gansedag bleef deze te bed, en was onuit-istaanbaar veeleisend jegens iedereen.Heel het gezin leed onder de kuren engrillen van de lastige Gabriëlle.

Maria wist door liefde en geduldhet hart van haar jonge meesteres tewinnen. Eens, terwijl ze aan haar bedzat, vertelde ze zó boeiend over dewonderlijke „Vreugdebloemen", dat deandere er een hevig verlangen naarkreeg.

„Je moet dadelijk zo'n plantje voorme gaan halen, dat licht afstraalt alsde zon, gebood Gabriëlle.

„Neen, dat kan ik niet," zei hetslimme kamenierstertje doodbedaard,,,Er is kans, dat ze pas zullen gaanstralen, wanneer ge ze zelf plukt. Hierin de omtrek moet ook ergens zo'nplantje groeien. Als ge nu uit bed wiltopstaan, om het te zoeken, dan kan ikje wellicht helpen het te vinden. Eerstmoet ge echter ook je ouders noggaan groeten. En je zusje bij haarhuishoudelijke werk een poosje hel-pen. Anders zal het zeker niet luk-<ken."

De verwende Gabriëlle mocht zichdagen lang pruttelend tegen die eisenverzetten, het baatte haar niet. Daar-om gaf ze tenslotte maar toe.

Wat waren de ouders en de zusjesblij, toen ze de ingebeelde zieke bijhen binnen zagen komen. En toen Ga-briëlle het werk aanvatte, stonden zeverbaasd, en waren ze dankbaar, dathet vreemde meisje zó iets bereikthad.

Ook op Gabriëlle misten de vreug-debloemen hun wonderlijke uitwer-king niet.. Ze verstonden het haarweer vrolijk en arbeidzaam te maken.En Maria, die ook hier liaar taak hadvolbracht, nam afscheid om met haar„Vreugdebloemen" weer anderen ge-<luk te gaan brengen.

Dit sprookje heeft een diepe bete-kenis, zoals je misschien reeds hebtbegrepen. Maria met haar vreugde-bloemen verbeeldt de innerlijk-be-schaafde mens met z'n liefdevolle *hart, en z'n fijne manieren.

Het moet ons duidelijk maken, datwe door liefde, en keurige omgangs-manieren overal licht en vreugde kun-nen brengen. En hoe we daardoor zelfwaardering en vriendschap vinden.

Ook jij, meisjelief, moet zo'n uit-<deelster van Vreugdebloemen blijven,of worden. Ge zult ondervinden, datge daardoor meteen uw eigen levenvermooit en zelf gelukkiger wordt.

*"üv'."-.

an de vruc t men om

-

y ...*+

Een huisvader met een gezin van laten we zeg-gen zes kinderen van twee tot veertien jaar,moest eigenlijk op geregelde tijden eens 'n toe-spraak tot zich-zelf houdenvan bijvoorbeeld vijf minuten.Hij zou dan op 'n Zaterdag- " •avond, als de kinderen naajfbed zijn en moeder oei wouw J|riog even 'n paar booiïschaÏJ,--'pen doet, m de huiskamerop 'n stoel moeten gaan zit-ten en die \rirjf minuten j*e- ?bruiken om zichzelf 'n riemonder 't hart te steken enzich aan zijn verantwoorde-lijke taak te herinneren.[Vader (zo zou hij kunhenzeggen), jij hebt als hoofd f.van 't gezin een verantwoor-delijke taak. Je moet door je ;;

:

arbeid voorzien m het levens-onderhoud van degenen, dieaan je zórgen zijn toever-trouwd. Dat je in deze tijdnog'\verk hebt, is 'n groot 'goed. Je moet met je vrouw

• er -voor zórgen, dat je loon.'i<y doehnatig mogelijk ; wordt ? aange 'ëïjid..: Je

' nfoet daarbij deze stelregel jtóep ssenl.'éêr t het. hoódzakiehjkë, dan hef nuttige, iensïof^e het> aangename.En'.dan vervolgens: je moet niet alleeii aan;hetheden détikèriv maar ook aan-de toekomst". .Een

verantwoordelijk, hui&v^der i'mag de grondslag met overleg en beleiVan het materiele, wëe^rètandsvermó^ïi; van '4ijn . . karaktervastheid. en

_ i* ~ .':.*>. "'-1*.'' ."• . ' . <•- •>. . ' ", ^' ' ^ . -,

beleid té werk te, gaan. Heri _„ versterkt h ë t ~ v ~ " '"''

gezin niet «it ^jn.yingtefeyJh,t*ïï!i sÜRfrlièn. .Die heidsgevoel!Ouders'~ zo'hebben we ooit eens ergens. „

geeft uw kinderen niet alleen 'n kerkboek, geeftniet alleen een spoortreintjë, geeft ze ookspaarbankboekje!

Dat gezond !A?S«V»s4»

;opk nu moetenkomst van «&s ,ge

.- . '. -.•<•-•'- *^w. ("ï-y ."~~~'-~X

mogelijk helpenIJ |ie-bt in uw leven5'welnieer moeilijke,makr'" u feeiit er toch;' sdpori%eengekpiï^cii."~moedgeveiide gedachte^

mag, -&è iselitooi. ÏBlijfj «' steeds^ ?üw

iï*;^.-^ t-''!'->'-'^ -^ -';'v -'•' v'-- t ' , -!heid;tegenpyer \TOUW en Kinaer(E!n,|bewustge :ïo't dusverre dé.';$p^r.zSbeaéiiki dan, jdat -ïëdère dag u

lf-':i$,'<W-':F'é -*'•"':::•.•'<'•--^-':' '-'• • '•! vgelëjgjg^jjfeid wordt gëbodëii^m nte iföafeeti.

•'•-'[ :

,

JCen vëïstandigë huisvader, d^ê zo,.d§ .zaften.be/,En er. dan vanzelf sprekend, óók' naar handelt!.. 't Is misschien «een droog onderwerp/ dat, we _dézë

Week aansnijden'-r-r over spaden én spaarbanken —'.ffn we belopen zelfs de kansi/daijV sommige'lezers vanHerstel bij zichzelf de op'merkihg maken: sparen, in.deze tijd, kom .nou:

En toch, als het gaat over de veelzijdige arbeid vanonze'beweging, dan mogen we haar prestaties op ditgetoied geenszins 'yeronacht/ameh. • Z^j" mogeii. gezienworden! . •

Bovendien: ook nu, juist nu, blijft' sparen,'geboden.;Het ïeven/toéh blijft.: zoals .het ;gei(vëest;is'leri altijd

zijn-zakt"voor- en tegenspoed, wisselen, elkander aJVtegen onverwachte gebeurlijkheden .moeien/we ook nu

•ti'achtén za grcï,m£^lük'P5;.té/i^iie^..Het':^iel^eHde:appeitjè vqor'de .dorst blijft da^ï'orri.;bp de'dag Van\andaag een' niet '.genoeg -te waarderen voqrzörgs-méAtreêel. . •"

rote

Ergens in het beginselprogram van' het R.K.;. Werk-hederiveEbond staat te lezen, dat.deïkathplieke Ar;fcei-dersbeweging-"alle belangen.van'haarleóen' behartigt,vpor zover'! zulks-niet beter door andere; instanties kan'

'wpi-den' gedaan,. ' ,Ook hief'stonden belangen van'duizenden afbë^ideVs-

•

gezinnen op hë't "Spel, welke de beweging!: onder, haarhoede 'moest' nemen.'--' Allereerst het bevorderen eh .verbreiden van de.«p'aarziri! • - .

Spaarzaamheid toch voert" totheid, versterkt het stoffelijk 'gezinnen, verhoogt'het . ' • . ë^vo^}'yoorkomt het 'afzakkërt naar ^Léafhankelijk van "Mbetaiirigsmagazi^eHf. .spnên'én''instellingen, die op ,,iem|^.föijke ideni' crediet verstrekken;ken de" gezipnen,mëestai".vari.jEn daardoor Kel^leveiverstoren!....

Verstandige pudèFsi:spsireS,?'ën' lerehnoeg te prijzen deugd pok.?v/ah jongsaf'groeiende kieren. Pat s§Sl n feër^ d'e

' < C ' . •'•:,'• ' ' ' . ' . ' & .

-.-.;Gped gëzeg'd!En dakfórn'.deed en doet de katholieke Arbe.iders-

beweging. zp'n,: uitstekejnd werk, pm "—'ter Verhoging •.van de zedelijke en'materiele weerstand — de 'spaar-.'zin. onder dé, aifrbeidersgezihrien' en de/.arbeidersjetigdte verbreiden én aan te moedigen,y Maai1 dit niet alleeii.

Door 'het'iri. 't leven roepen van eigen spaarba/i'wëM'.t©géli|kërtyd'dé zekerheid geschapen,, dat. het .dikwijls , ondel- möeilijlce orïistandigheden" bije<:vsjpaarde, oölc óp "een 'veilige, solide wijze kon'wprflenbelegd/ pe .droeve .ervaringen in het verleden 'ppge-daah'mej instëllirigèn, dié het met de belangèh van despaardérsT niet' zo"naüw''n£imeri, hebben ei'.toe geleid? / .dat pok hier' eigen • instellingen piiïsipnd aan^ •}de spaargeidetf. tönderi* wpr'den toeyertijDuwd, geleid

uitsluite.als deze' spaarbawken.w-erden door-.het. . • • ' . • - ' , ' , - . ' : . . - T

bfxlang van dé spa'ardërè zelï. ;Eigen 'spaarbankenligê bëleggiAgsinstitiitëh ëiï tëvète iristéllirigeri'"mei

.. ^••^f,.£< ^rtWJ

een üiitgeëpi'okeh opvoedend,' Volks,yepnef f end doi

En dank zij de Yerdienstelijkeï: pogingen '-^ ook hier'door en voor eigen n^erisen'.pniiêrnonien :— mogen, wenu zeggen.; er i s door de Kathofieke arbeidersgezinnengespaard, veel -gespaard: Zetëry de materiële mogêiyu-'-••ï::-'-'-' W.i^VvS

fêSWv -heden daartoe zijh 7-7, yergeleken bij één. dertig, Veertigjaar geleden,' ongetwijfeld groter 'geworden, maar dater van die mogelijkheden pok in feite geprofiteerd is,dat „het sparen" ook'. |fiderdaad in pra'ctijk is ge-bracht, kan Voor eeri belangrijk deel — voor wat onzegezinnen betreft, toegeschreven wordeiiï aan- onze ka-tholieke arbeidersbeweging, die niet enkel door depropaganda van het sparen, maar vóór alles door haarvoortreffelijk geleide instellingen;'op vdit gebieddenkrachtige stimulans in de goede .richting? geweest ;'is.

j'

.

De familie • Spaarduit .g&at op stap!• '' • . ' • • " .- • r

. ••"'"' ''t Is maar een symbolische1 ••voorstelling bij déze

beschouwing! " ' .•';'„ , , " " • • < • •Een voorstelling, die hetgeen we hierboven schre-

ven, op 'n ietwat originele manier ': in beeld brengt! - •.. Vader en moeder Spaarduit, zij stellen beiden voorhet bedrag', dat door het hoofd van het gezin en doormoeder de vrouw van het verdiende loon, respectie-•

• van het huishoudgeld, is overgespaard.: Kloinë Jantje ai e er 'achteraan komt en op wie h<ètgoede voorbeeld van de ouders is 'gaan' inwerken: hij

ft van zijn 'zakcèntjés' ook wat overgespaard!.Het gehele gezin gaat op stap en de lezer begrijpt

nu wel de bedoeling hiervan: dat gezin . brengt hetgespaard? naar de '.spaarbank!-

sr is door onze gezinnen ;.yeel. gespaard. De, ka-pitale som -van circa.ttiw hisMiaep gulden is bij de drieeigen •.spaarbanken belegd !• Daarbij .moet men niet vergeten, dat de ' meestespaarsaldi op de boekjes ontstaan uit kleine bedragen,

Dat ook onder onze arbeidersjeugd de zin . vanspaarzaamheid door ónze katholieke arbeidersbewe-ging is verbreid, staat 'als een paal boven water. Öpreen enkel cijfer te noemen: het laatst verschenen'jaar,-verslag van De Centrale Volksbank vermeldde nog eentotaal aan 'Verkochte spaarzegels van ruim -'ƒ 3^000— zegjge vier en dertig duizend gulden! : .

Het zegelsparen > behoort "• bij : onze .spaarban-ken tot een der krachtigste en -meest doeltreffendemiddelen om de jeug'd het sparen vroegtijdig .aan teleren'. Op zeer veel plaatsen wordt hier niet de Hoofdenvan die scholen, waar een 'der drie instellingen het '

" ' f ' &&± ' Rzegelspareri kon invoeren, op vruchtbare wijze samen- fmf , |gewerkt. '

Vanzelfsprekend hebben de" internationale spannin*gên'erï de ;a]gemëne onrust onder de bevolking er -toegeleid, daï bij .alle .-spaarbanken de belangstelling vande spaarders zich vooral manifesteerde .aan de zijde

•van de opyra-gingen. Zowel de Rijkspostgpaarbahk; .als'

.de talrijke particuliere spaarbanken en als vanzelfook onze, eigen' spaarbanken hebbén :m.et 'dat •' ver-schijnsel,''te maken gehad.

Maar liet stemt des te meer bernóëdigënd en ver-heugend'" óiii te kuiïiicü cöitsta terend: dat.önzè" drie in-stelling-en zien:; schitt«hend dóór; dtfeze" möêltijke tijdihebben inëetig-ewefkt enulat zjj alle -aan• üiui' verplich-tingen ten' opzichte van alle, spaarders heJbben kunr

nen "voldoen. '" De.volgende week.- - bij.-het bespreken van ont-staan, groei en omvang, van onze spaarbanken,

«weslr? ' 'l>:

^ in zeaKJ:

,is van belang, ma-ar de pnjszèttnj'g ;oederen,'benodigd voor levensonderhoud, isJ.yan betekenis. En'bij dié prijszetting zal in de toekomst het goud zeker

ondergeschikte' rol,spelen. \Je kunt-be'ter je geld \éi goederen omzetten, 'meent

r"* '•. ;eert ander...ZëJKer, een rèfl.eh'jke--voorzorg voor de dag

• ' J, '^ y .

'.van morgen) (-is; ts-.'Xj.erdedi'gèn-maar aan de anderekant moet'er toch .•g'.e^vaarscnïiwd worden tegen lietonoordeelkuBéli£.'è.n. ,ons'ystemó,tisch kopen van aller-lei aan bedert fürftWi-'he'Tkge ''.artikelen. Laten onze va-ders en mpédèi-'&!to*ch'"ï$örai -bedenken: totale uitgave

• '*ï J-rf'r Xvan soms metr aovfe^l iérg, Vespaarde gelden is' enblijft bok-riiii ónveijd-nhvooréT, •

'Wat de' rfolidireit van ,cfnzè^spaarbanken betreft;gelov olst'.aiari4 met e'r'jlog eens op te'wijden, dat. zij. allo iSofc'indé maanden van degrootste Jspanningen -— aafi al' .hup. ' veisplichtingen

• piiofnfet .fiebtoë'n 'vbldaan! .'Da^f zegt m'fet betrekking tot.hun' gevocn'dè'bele^'.gin.espóljf.-ro^^tBÓfi;;^! meer danvoldoende. "*••• •

TEn wij .willen dan vooi.-. a<.;z«l;:\vijt;^;'ÊHiaigën niet een

wel eeneend advies aan-'al' onze lezers-e»-lezeressen: • v - • ' •/.--"-'">•. ' ;•.'.-•'••>• V-,-'••;van,-Herstel, leden van .de .kaih^ekfe/A-rteidér^bewe-girtg-'m-èf. 'riun huisgenoten-' Pfobeqr-ook".'in'.dèzfe-'-da.g:ennog- regtèrmitlg uw^spaarcenèie ii)\''^C'|fe^hcftj(lëntjal^kostdat' dan 'wat meer^krachtsinsp'an^iiagi. 'Laat -fitïoor'-cieöiristahdigheden'; ^ök !6p' dit t^ï^in^riiet-fallé/ènik'gieó'ritnëmen, geeft-' niët^allcs uit-'Ava-ï ge';an^va^'i.bli:jft 'uw yerant woordelijkheid'' .tegenover .'u-zelf .en'. - • •••' • - ../eventu.ee! uw gezin.indacp.tig. I^i^f ü* niatériëjejweer-.

'-: sla:hdisve:rn)qgen eri dat,Van uW 'gezin/i-iiet uit de'vin-,•'ge^'s' 'giippen;!'. maar '.'iet? «r alles op. om'Ook dat tebehouden, zo-mogelijk.te versterken^. Wacht niet zolang; op. voldoende., euvariiigv totdat ge .

• te..oud 'geworden bent om er nog va.ri te pröt'itei'en.stond eens ergensTin..'.n-boek^je.met raadgevingen voorh«t dagelijkse leven.' Toegepast op het sparerf •—; en dit tot beslui t, voor.

.

deze "week — mag onderstaand plaatje deze levens- ;• reëel nog eens extra oridei'sl'i'f.wn1

>t. .'.

B.

.

ogelyW

5, 10'Of ?5 'cent .door,middel van het.2;e'gelsparen, ofdoor de minimijni inleg van 25 cent of daarboven,mét halve' én hele' guldens!

In de propsigaiida voor' het sparen is er bovendienook steeds;op"gelezen: Breng niet teveel in eens weg!

. Niét züïkë Se.dragën', die'.de financiële draagkracht te

'zulle,n^we nog\gelègenhêid: hebben om hier iets meervan.'.tê zeggen.

Breng; niet tev0el iri "eens weg

boven gaan en dié dtiiS na.korte tijd,toch. .-yréer gehee),cf' gedeeltelijk moeten'Worden teruggevraagd] Sparer>

. moe t geleidelijk •geschlöden:. dat .geidt;'rffet name ookToor' onze arbeidersgezinnen! . • ' .

• : ' • - • . • . ; . ' • . • " • ' . - ' - - : -* ; . ' : . i : \ : ,

'• Kunt-; ge ..niet 'zövg^l:jnëer'. sparen..'....- spaar 'dan• mindet,'..r$a_ar..;'... spa.ar^V.at de draad weer op, nipak

.weer een begin, zó ..ad^iöefe^t de laatste propagand«-folder van de Centrale';Spaarbank. •"'

^Zeker,'het valt in de«.ë-tijd niet mee. En we kunnenhet,verstaan,? d.at .b.ejsa'alde spaafsaldi geheel of ge--deeltelijk worden opgevraagd. .Maar hïet altijd' is" dat

•'• opvragen een ^biederide hopdziakeJijkhêid!, Soms wor-den er'--'argumenten igebezigd, die .aantonen,, dat 'de

/spaarders, bevangen 2iijh (Joor onjuiste.opvattingen ofdoor een ongegronde. ivrees. _ ..

Wat • zal er van de toekomstige waarde v^n pnjse'.gulden, in goud- uitgedrukt, 'terecht .komen,-^vragensommigen.' Opgemerkt kart wórden, dat de feiten' .vande goüdwaardë :-tót het verleden zal gaan •behoren ende arbeid', niet-de daaruit voör-tvloeièjid^yresultaten enwaarden de plaats van het goud als WSffdémeter van

- het geld zal i-nnenien. . . " . -Overigfèns^ niét to zeer de .waarde:.van- de-gulden

• ' •: i"-.

' -

niet üot^t^ö oud gewordenbent om më;t ^sp^eji een begin temaken l

.-.' • - ' . ''1 ' V . •

•V-rC

H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

'S MJWOUDENHe rrel«ers en peterselie

Sterkers, ook waterkers of tuinkers ge-noemd, is een gewas dat we een paarmaanden in de groentewinkel en vanafMei uit de eigen tuin krijgen.

Elk plantje is maar een steeltje van eenp^ar centimeter lengte, met een paarlichtgroene blaadjes erop. Ze wordt nietbereid en bij het middagmaal gebruikt,maar, na alleen gewassen te zijn, rauw ophet brood gegeten, alleen met wat zouter op of met suiker en een paar druppelsCitroensap.

Door de geringe voorkeur ervoor, vooralvoor rauwe groenten en bij de te lagevoedingswaarde die men helaas doorgaansnog aan groenten toekent, is het gebruikvan sterkers ver van algemeen. Jammer,maar het wordt snel beter, nu ontdekt is,dat sterkers bijzonder ruk aan vitaminenis. Dit maakt sterkers nog van hogerbelang voor de gezondheid, omdat ze inde tijd komt. dat de aardappelen en win-tergroenten een groot deel van hun vita-minen verloren hebben en dikwijls danook zich vitaminengebrek voordoet, vooralbij kinderen.

Hét is daarom gewenst om een flinkgebruik van sterkers te maken en liefstzo vroeg mogelijk in het voorjaar daarmeete beginnen. Het is een gelukkige omstan-digheid, dat men daarvoor geen grote tuinnodig heeft; ook een bovenhuisbewonerkan ze telen. Een klein kistje (een sigaren-kistje kan al) wordt met aarde gevuld;hierin maakt men voortjes van Vz cmdiep.len paar vingerbreedten van elkaar,en strooit daarin het zaad^ De aarde wordtnu goed vochtig gehouden en na weinigdagen ziet men de groene sprietjes al. Bijzonnige uren of zacht weer is het goedhet bakje tijdelijk buiten te zetten. Zijnde plantjes een paar vingers dik boven degrond, dan knipt men ze met een schaaraf en eet ze op bovenaangegeven wijze.Het is een frisse, aangename smaak enpure gezondheid. De sterkers groeit meest-al nog wel een keer aan, maar geeft nietweer een even rijke oogst als de eerstemaal. Vrij dik zaaien is aan te bevelen;zaaien met tussenruimten van een paardagen voorkomt, dat men plotseling teveel moet oogsten en daarna weer zonderzit.

Van peterselie kan ongeveer hetzelfdegezegd worden. Men kan ze in een bloem-pot zaaien vóór het raam. Ze zijn zeer rijkaan vitaminen. Aan soepen, de meestegroenten, vleesgerechten eiy vefe anderespijzen kunnen ze toegevoegd worden enveraangenamen dan de smaak. Peterseliemag echter nooit meekoken, daar'ze dande smaak verliest en vele vitaminen.Daarom alleen wassen, rauw hakken enover de spijzen strooien.

KAASKOEK.JES

Kaasgerechtjes.% ons gerapte jonge kaas, 4 volle eet-

lepels havermout, 4 eetlepels melk, Va ge-klopt ei.

Week de havermout enige minuten inde melk, voeg Vz geklopt ei toe en degeraspte kaas. Bak van deze massa in dekoekepan kleine, ronde koekjes.

Wanneer men volvette kaas neemt, heeftmen voor het bakken heel' weinig vet ofboter nodig.

Geef deze koekjes met aardappelpureeen gestoofde groenten of bij een stamppotof eet ze op een snee brood.

KAASKAGOTJTVz liter melk of karnemelk, 2 volle eet-

lepels bloem, l ons kaas. ^Roer de bloem voorzichtig glad met een

beetje water of karnemelk. Zorg dat ergeen kluitjes in komen. Voeg ze bij demelk^pt" de karnemelk en breng deze,onder roeren, aan de kook. Kook ze intot een dikke saus. Snij de kaas in kleinedobbelsteentjes, roer deze vlug door desaus en neem ze van het vuur. Dien zedadelijk op, want de kaasblokjes mogenniet smelten.

Geef bij kaasragout een stamppot vanaardappelen en rauwe groenten of, geel'ze bij brood. WILMA MÜNCH.

WIST U DIT?Blank als sneeuw! Volkomen droog!Hygiënisch verpakt! Jozo en Nezozout uit eigen bodem!

t raagt U»win* «K*

G O U D S I R O O P

FR :K A l Ê B Öè SËfi

•

Fe„ PMOOIE ACTIE VAN DE GRAAL,W A A R A A N WIJ M E E D O E N

Op verschillende wqze is het reeds totons katholieke publiek doorgedrongen,dat er dit jaar aan het Paasfeest eenbijzondere^Bandacht zal geschonken wor-den.

Als kerkelijk feest is Pasen steeds hethoogtepunt van het jaar geweest: detriomf van onzen Verlosser, het funda-mentele feit, waarop ons geloof rust.„Was Christus niet verrezen, dan zou onsgeloof ijdel zijn," zegt Paulus. Maar of-schoon de Kerk, na een intense voorberei"ding in de Vastentijd, met Pasen al deluister van haar ceremoniën ontplooit, hetis als huiselijk feest niet zo diep doorge-drongen als bijvoorbeeld Kerstmis, dat alweken vaif te voren de hoofden en deharten der kinderen vervult en waarnaarook de ouderen met verlangen uitzien.

Om nu ook het Paasfeest, dat aan blij-heid en hemelse verrassingen niet minderrijk is, dieper^ in onze gezinnen te doenbeleven, heeft de Vrouwelijke Jeugdbewe-ging in het bisdom Haarlem de Paasmap„Lumen Christi" uitgegeven1, waarover indit blad reeds enkele artikelen verschenenzijn.

Nu zal er bovendien in de steden DenHaag, Rotterdam en Amsterdam een ten-toonstelling worden gehouden, waar eenvolledig beeld van de campagne gegevenwordt. Er zijn bekroonde Paasgroependoor de leden van de Vrouwelijke Jeugd-beweging zelf vervaardigd. Campagne-mappen, liederen, het Paasnummer van deZilveren Trompet en een maquette ont-worpen door den kunstenaar van de Hei-lige Lajidstichting Piet Gerrits, die trouwin kleur, vorm en sfeer de omgeving vanJerusalem nabootst, waar het Paasgebeu-ren heeft plaats gehad. Maar er wordtaan deze tentoonstelling toch wel een bij-zonder cachet gegeven doordat een acht-tal katholieke kunstenaars: P. Biesiot,Wim Harzing, mejuffrouw B. Heine, Al-bert Meertens, Dom van der Mey, LydiaMulders, Steph. Uiterwaal, Charles Vos,door de idee geïnspireerd een Paasgroep

hebben gemaakt. Dit feit drukt op degehele actie een cultureel cachet; wat nualleen nog maar op een tentoonstelling zalte zien zijn, kan in de komende jaren z^jnweg vinden naar de huisgezinnen.

Een actuele tentoonstelling van belangvoor het eigen gezinsleven. Wie kan, gahaar zien. Zij zal achtereenvolgens gehou-den worden in Den Haag, Rotterdam enAmsterdam. In Den Haag is de tentoon-stellingszaal op de Sophiazaal 9 boven deR. K. Leeszaal.

Voor school- en jeugdgroepen en voorgezinsgroepen van vijf personen wordengereduceerde prijzen gerekend, mits aan-tal en gewenst uur vooraf is aangevraagdbij het districtsbestuur, Oude Schevening-seweg 90, Scheveningen.

De data .van de tentoonstelling in DenHaag zijn: Vrijdag 21 Maart van-7—9 uur,Zaterdag van 10—9 uur, Zondag van 12—9 uur, Maandag van 10—9 uur.

Onze Paasgroep

Tenslotte volgen hierbij de laatste werk-tekeningen voor onze Paasgroep, waarvanwij vorige weken de figuren gaven.

Die figuren waren op ware grootte ge-geven, maar deze laatste tekeningen zynhier verkleind afgedrukt. (Voor de waregrootte was de pagina te klein). Deze te-kening kan je dus niet aanstonds op tri-plex overtrekken, maar ze moet vergrootworden nagetekend. Moeilijk is het niet.We geven hier de juiste afmetingen.

Het H. Graf is aan de onderzijde veertigcentimeter breed, de berg is op het hoog-ste punt negentien centimeter. De kruisenzijn: staande balk 15 cm, dwarsbalk 8 cm.De opening van het graf is 12 cm. Deboom, die het gehele tafereel een landelijkaanzien moet geven, is 25 cm.

De graf berg wordt gevormd door twéélosse plankjes; het grootste geeft de to-tale berg weer. Het middelste, kleine, be-schilder je aan de ene zijde zoals de teke-ning aangeeft; de achterzijde krijgt rots-kleur.

Als dan op Goede Vrijdag de kruisbergwordt opgesteld (zonder de figuren) staathet losse plankje met.de rotskleurige kantnaar voren. Op Paasdag keren we hetplankje en we hebben het geopende graf,waar we dan de figuren bijplaatsen.

En dan nog een verzoek. We zoudengraag in Herstel ook iets laten zien vanhet resultaat van deze Paasactie. Wiemaakt er van zijn voltooide groep eenfoto? Stuur die dan aan ons op en zekrijgt'een plaatsje.

O

Verklaring der letters

W = (melk)wït; R = roo'd (ver-miljoen) ; G .= geel, goud of citroen;Gr = groen geelachtig; R.P. = paars(roodachtig); BI. = blauw (ultra-marijn) ; Li = licht. Voor het gelaaten de Handen nemen men geelachtigekleur, voor de haren bruin. De won-detekenen van Chcistus worden roodgekleurd.

j

plankjeaan één kant rot»

*"\ V'de andfire kaSlt, het graf.

grijs roticlauyer Scan ooit «Bi-atgekreukeld papieropgeplakt worto'a.

denk o»

H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K R T . * n

SCHAAKRUBRIEKCorrespondentieadres: Drs. Th. C. L. Kok.

Assendelftstraat 17, Den Haag

» Ter oplossing- probleem ne. 307

Ingezonden door een onzer lezers. Op-lossingen vóór 27 Maart.

fNo., 307

W. J. Boon, Zaandam

Eerste plaatsing

a b c d e f g h

a b c d e t g hMat in 2 zetten.

Oplossing: probleem no. 302 (Pauly)

Wit: Ke3, Tel, pionnen c6, d6, do, f6,f5 en g6.

Zwart: Ke8, Te5, pion e4.1. Tel—hl dreigt 2. Th8. l Ke8—d8

(om na Th8 de toren van e4 naar e8 tekunnen spelen). 2. Th l—al en 3. Tal—a8mat. De aardigheid van dit „symme-trische" probleem is gelegen in het feit,dat 1. Tbl of Tal) niet goed is: 1. Tbl,Kf8. 2. Thl, Kg8. Wit moet eerst Thl endan Tal spelen, omdat er aan de linker-zijde van het bord meer plaats is.

Oplossing probleem no. 304 (Weeiiink)

Wit: Kg2, Dd6, Tc2, Lbl en d8, Pd3 ene2, pionnen d7 en f3.

Zwart: Kf5, Ta5 en c7, -Lal en a2, Ph3,pionnen e6, g6, g7 en h4.

1. Pd3—f4 dreigt 2. Tc2—c5 met dubbel-schaak en mat. Zwart beweegt zijn torensover het punt c5 heen; hierdoor wordt,als de c-toren naar c3 of c4 gaat, de zetTc2—c5 verhinderd, terwijl, wanneer detoren van a5 naar d5 of e5 gaat, Tc5 geendubbelschaak meer is en zwart dus een-voudig Lbl: kan spelen. Evenwel sluitende zwarte torens de diagonalen voor delopers op al e_n a2 af, waar wit natuurlijkeen dankbaar gebruik van maakt: lTc7—c4. 2» Dd6Xe6 (idem na l Ta5.—d5); l Tc7—c3. 2. Pe2—d4; lTa5—e5. 2. Dd6—f8 (veld. e5 is geblok-keerd, dus kan de dame veld d6 verlaten).Verder: l Tc7xc2. 2. LblXc2; 1.

e6—e5. 2. Dd6Xg6; 1. Lal—e5.2. Dd6—d3. Op l Ld5 volgt toch 2.Tc5 met penning van de loper. Een fraaivariantenrijk probleem, dat de moeite vanhet bestuderen wel waard is.

.• Oplossing eimispel 306

Wit: Ka6, pionnen a4, b6, c6, g2 en h3."Zwart: Kc8, Ld2, pionnen a5 en h4.1. b6—b7t, Keg—b8. 2. c6—c7t, Kb8X

c7. 3. Ka6—a7, Ld2—e3t. 4. Ka7—a8 en5. b7—b8Dt.

Goede oplossing-en

Beide problemen: R. Bosma, Sneek; J.P. Kleynenbreugel, Goirle; J. Rassin,Maastricht; A, G. van Rijt, 'Delft en H.Strijbos, Lutterade.

Alleen no. 302: J. Kuypers, Den Haag.Alleen no. 303: G. B. ter Borg, Deur-

ningen.Probleem no. 308

Om dit probleem op te lossen is hetnodig eerst de stelling eens rustig te be-kijken. Zwart kan slechts enkele zettendoen en dit wekt het vermoeden, dat wijhier een zogenaamde tejnpo-zet hebben.Wij gaan nu na, of wit, wanneer zwartaan zet zou zijn, op iedere zwarte zet eenniatzet gereed heeft. Inderdaad is dit hetgeval na l TaS^-b8 (2. Pd7Xb8) enna zetten van Lb6: l Lb6Xc5t. 2.Pd7Xc5; l Lb6.- 'c7. 2. Pe8Xc7 enl Lb6—a5. 2. Tc5

Géén matzetten zijn er nog na lc-4—c3, na l Le8—b" en l Lc8Xd 7. De sleutelzet moet nu zó worden ge-kozen, dat er óók na deze zetten een voort-zetting is. 't Ligt voor de hand, dat dedame die sleutelzet doet, doch het is devraag, waarhoen zij moet gaan. Daartoevragen wij ons af, welke verzwakkingenin de zwarte stelling worden teweegge-

WE MAKEN:

EEN E I E R S T E LWe naderen weer zoetjesaan de Paas-

tijd. En bij de Paastijd behoren, naast veleandere, en wellicht voornamere dingen, ookde paaseieren. En al zullen die eieren dandit jaar misschien niet zo overvloedig aan-wezig zijn, toch, wed ik dat iedere huis-moeder als ze even de kans schoon zietvoor een paasei zal zorgen. En op diegoede verwachting maken wij een eierstel.

Dit eierstel bestaat uit een eierschaalen 6 of 8 eierdopjes.

Om bij het gemakkelijkste te beginnennemen we eerst de dopjes. Hiervoor heb-ben we nodig een stukje mooi gaaf beu-ken- of essenhout, voor elk dopje terlengte van 45 mm en met een diametervan 64 mm. Dit zijn natuurlijk de afge-werkte maten, zodat het vanzelf spreektdat het ruwe houtblokje wat royaler vanafmeting moet zijn. Deze dopjes wordennu op één punt gedraaid, dat wil zeggenzodanig dat ook de uitholling voor het ei,en dat in het aanzicht gestippeld is, uit-gedraaid kan worden, zodat het geheeleen stukje draai werk blijft. Vooral op hetmooie verloop van het. profiel moot goedgelet worden.

Daarna komt de schaal aan de beurt.Hiervoor hebben we van dezelfde hout-soort een stuk nodig van 24 cm middellijnen ter dikte van 20 mm. Dit zijn ook weerde afgewerkte maten. Deze schaal wordteveneens op één punt gedraaid, terwijl deuitholling, in het midden ter diepte van10 mm, heel flauw naar de rand oploopt.Ook hier geldt weer: „let goed op het zui-vere profiel".

Onder de schaal worden met koperenschroeven bevestigd vier gedraaide poot-jes hoog 10 mm met een middellijn van1,8 mm.' In de schaal komen 4 pootjeswaarop we'straks de eierplank bevestigen.Deze pootjes zijn 36 mm hoog en zijn vanonder voorzien van een pennetje, waar-mee ze in de bodem van de schaal wordenvastgelijmd, terwijl ook aan de bovenzijdeeen pen wordt gedraaid waarop het eier-plankje komt te rusten en dan tevens

64_

vast ligt. De grootste diameter van dezepootjes is 24 mm.

Nu rest ons nog de eierplank. Hiervoornemen we een mooi stukje triplex (als het

bracht door l c3, l Lb7 en 1.Ld7:. De eerstgenoemde zet opent

diagonaal f l—a6, de 2e en 3e zet gevenbeide de dekking van veld b7 prijs. Nukan de dame nooit in 2 zetten naar b7gespeeld worden, maar wél kaji zij deloper op dit veld -ondersteunen: 1. Dh8—hl! Lc8 X c!7. 2. Lg2—b7 mat, terwijl opl c4—c3 nu 2. Lg2—f l kan volgen.

No. 308J. Keeble

Leeds Mercury 1888

kan van dezelfde houtsoort als het ove-rige) dik 4 mm. Dit plankje wordt zuiverrond afgedraaid met een middellijn van22 cm en voorzien van de regelmatig ver-deelde eiergaten. De trekpunten voor dezegaten zijn aangegeven, terwijl de diameteris 39 mm. We krijgen zodoende 12 gatenen kunnen dus 12 eieren bergen.

De schaal en de dopjes kunnen na ge-heel stofvrij gemaakt te zijn eerst eenmaalmet lijnolie worden bestreken, en daarnaeen of tweemaal met blanke vernis over-strijken.

Ik wil de draaiers er op wijzen dat een

SrArfi

afwerken met olie en vernis op de draai-bank zeer goed mogelijk is, en dan nogmooier op het hout gebracht kan Worden.

ARCHITEKT.

a b c d e f g h\

Mat in 2 zetten.

van

B/EIK DU IZELEIÏ^

Onder bepaalde omstandigheden, zagenwe de vorige keer, is het mogelijk uit deafstand van twee plaatsen en de hoek (derichting) waaronder men vanuit die plaat-sen een bepaald punt in de lucht ziet, dehoogte, de afstand van dat punt • tot deaarde uit te rekenen.

Jammer genoeg deugt deze methodeniet om de afstand van de aarde tot eenster te bepalen. En waarom niet? De oor-zaak er van is hierin gelegen dat naar-mate het punt waarvan men de afstandwil bepalen verder af is gelegen, de af-stand van de plaatsen van waaruit menhet punt bekijkt ook groter moet worden,wil men een meetbare hoek krijgen. Ennu is de afstand van een ster tot de aardezó groot, dat of men die ster nu b.v. van-uit Amsterdam of vanuit Utrecht bekijkt,de r i c h t i n g waarin men dienster zietpractisch evenwijdig is. En dan laten allemethodes der trigonometrie ons in 'desteek. Nu kan men de afstand van detwee plaatsen, van waaruit men de sterbekijkt natuurlijk veel groter nemen. In-plaats van Amsterdam en Utrecht nemenwe b.v. Amsterdam en Batavia. Maar ookdat helpt niemendal. In vergelijking metde afstand van de aarde tot een ster, zelfs

'tot de meest dichtbijzijnde ster, is' dezeafstand van Amsterdam tot Batavia vanabsoluut geen betekenis. En toch is dieafstand toch bijna de grootste die we inrechte lijn op onze aardbol kunnentrekken.

We'stuiten dus op de moeilijkheid datde basis van de driehoek, die de te metenster als top heeft, te klein is en wel- veelte klein.

Nu heeft men een andere basis gecon-strueerd door gebruik te maken van hetfeit dat de aarde in één jaar zich om dezon wentelt en wel in een héél grote boog.De afstand van de aarde tot de zon isons bekend, namelijk 150.000.000 km.

Op l Januari bevindt.de aarde zich ten

opzichte van de zon op een bepaald puntin het wereldruim. Duidelijk is dat die»zelfde aarde zich een half uur later, dusop l Juli, zal bevinden op 'n punt dat zichprecies aan de andere kant bevindt vande baan die de aarde om de zon aflegt.Die afstand van het eerste tot het tweedepunt (laten we de punten A en B noemen,A dus op l Januari en B op l Juli) be-draagt dus tweemaal de afstand aarde—zon dus 2 X 150.000.000 km = 300.000.000kilometer.

Die basis is dus bekend. Nu bekij-ken we op l Januari een bepaalde stertegen de achtergrond van sterren die erzich omheen bevinden, juister, die veelverder verwijderd zijn dan de te metenster "en ten opzichte waarvan de te metenster een bepaalde plaats inneemt. Deplaats van d$ te meten ster ten opzichtevan die achtergrond wordt gefotogra- •feerd. Ditzelfde geschiedt ook -op l Juli,dus helemaal vanuit het tegenovergesteldepunt van de aardbaan. En dan hebben weeen meetbasis gevonden met de ster alstoppunt van een reuzendriehoek, die voorberekening in aanmerking komt. Tochmoe'; men zich niet voorstellen dat dezebasis, die toch de respectabele lengte vanS'00.000.000 km heeft, nu zo ruim vol-doende is om de afstand van sterren tenieten. .Die basis is in vergelijking metde afstand tot de dichtst bijzijnde sternog zó gering, dat de richting waarin wedie ster vanuit ' die twee veraf gelegenpunten bekijken, practisch nog hetzelfdeis. Men zoy dat richtingsverschil hier-mee kunnen vergelijken, dat het verschilongeveer hetzelfde is, als dat men eenhaardil?te verschil ziet op een afstandvan tien meter. En dat verschil is bijnanii't te zien. Toch weet de wetenschap te-genwoordig dergelijke kleine verschillente nieten.

JOHN BOYLE, r

10 H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

EEN DER GROOTSTE SCHILDERS VAN ZIJN TIJD

cas van Leyden: De kaartspelers

Bij onze beschouwing van de Neder-landse schilderkunst moeten wij, de histo-rie getrouw, beginnen bij Vlaanderen,waar met de kunst van den hoofsen Janvan Eyck een- beroemde school van werk-zaamheid begon. Het kenmerk van dierichting was de Nederlandse zin voor dewerkelijkheid, de natuur, die zelfs in demeest vergeestelijkte schilderijen uit diedagen nog merkbaar is.

Toen begonnen de grote figuren, waarinItalië aan het einde der vijftiende eeuwhaar in de kunst bereikte hoogte ten toonspreidde, de aandacht van het NoordelijkeNederland te trekken en, in het algemeentot schade van hun kunst, de noorder-lingen tot nabootsing te lokken. Wij ziendan de beweging/ we zouden kunnen .zeg-gen de'„mode", van het Romanisme ont-staan, en Orley, Coeck van Aelst, Mabuseen andere Vlaamse schilders uit die dagenstaan bekend als Romanis±en of manieris-ten. Prof. Huib Luns typeerde hen scherp,toen hij schreef, dat deze Romanisten nietzelf „zien", maar tekenen „denkend" naarde mode. En niet alleen week de hoogstzwierige vorm af van het meer bescheidenNederlandse levensuiterlijk, ook de inhoudging zich wijzigen en inplaats van zich teinspireren op de cultuur van hun omge-ving, gingen de Romanisten zich vaakwerpen op uitheemse mythologische on-derwerpen.

Wij zagen echter, dat Pieter Rrueghelde Oude deze modezucht weerstond endat hij, zelfs in een enkele maal dat hijeen mythologisch onderwerp schilderde,de Val van Icarus, daar nog een Vlaamskarakter aan gaf, omdat hif op de voor-

' * LUC&S van Leyden, zelfportret ;« * •*

stetl.ing' een rustig voortploegenden boerliet'domineren.

Wij 'komen dan eindelijk met de schil-derkunst riteer in Noordelijk Nederland,onze eigen-contreien en we zagen .vorigeweek reeds, iferk van den vroeg gestorvenHaarlemsen-kunstenaar Geertgen t,;0t SintJans. ;. -,' Vandaag gaa|:-Jpnze aandacht .;.;dan.;.'ujbnaar een ander-en"! grote uit de v^ftieTKÏeen eerste'dertig'jèrên der zestie.pd'é eeuw;namelijk Lucas. van 'Leyden. ,..:.'„,-Eén der grootste'.kunstenaiife van zijn.

tijd- Was.dë, schildeiVVgraveuF:...ë"n tekenaar,Lüoas ,va'iT.;:Leyd,en, .die..,leet'de van 1494 tot1533: Een "Hitzondérlijkheid van dezen be-roomden Leidenaar is, dat zijn,, kunste-

naarschap reeds zo vroeg gerijpt was;men kent werk van hem, dat hij als veer-tienjarige jongen heeft gemaakt. Boven-dien schijnt Lucas van Leyden zich gro-tendeels zelf gevormd te hebben; slechtsin zijn tekeningen bespeurt men invloedvan Albrecht Dürer, dien hij zeer bewon-

X

„VAN DEN VOS REINAERDE"

Als we in onze vaderlandse gouwen aan-landen, is een van de merkwaardigsteletterkundige monumenten die we daarvinden, het heldendicht van de vos Rei-naert. Dit is wel hét meesterwerk vanonze middeleeuwse letterkunde en in zijnsoort ook verreweg het beste van de toen-malige Europese. Algemeen is de lof diehet werk oogst en de waardering is vanvelerlei aard.

Vanuit verschillende gezichtspunten is'het heldendicht, dat we wel kunnen .be-schouwen als het wezenlijk grote beginvan onze Dietse letterkunde, te beschou-wen en de vele facetten. die het biedt,zullen telkens nieuwe' schoonheid uitschit-teren.

Geheel oorspronkelijk is het niet, maardat zijn naar hun gegeven per slot vanrekening slechts zeer weinig grote mees-terwerken. Trouwens, alleen het begin iseen navolging van een Franse roman endan nog maar ten dele. Is de schrijvereenmaal op gang, dan verlaat hij zichvolledig op zichzelf en vooral in hettweede deel boeit en bloeit de volleschoonheid yan zijn eenvoudige, sobere,doch krachtige taal.

Dit ter inleiding. Het gedicht is vermoe-delijk in de tweede helft der dertiendeeeu\y uit de. pen gevloeid van een zekerenWillem uit. West-Vlaanderen, die naar menwil ook in1 de provincie Holland heeft ge-W.öond eri waarschijnlijk het eerste deelbewerkte.; .-het tweede deel,» tevens hetoudste, ,dat het eigenlijke pleidooi voorkoning Nobel de leeuw oevat, schrijft mentoe aan 'Aernout van W.ëst-Vlaanderen..Wat er van vermoedens en waarschijnlijk-heden zij, in elk geval is het één prachtig,geheel geworden en een stuk;poëzie datsterk in het -volk verankerd lag.

, Omtrent de bedoelingen die in ,;Van denvos Reïnaerde" verscholen liggen, zijn alWat gissingen gemaakt,-, tot de vreemdsteen. meest buitenissige toe. Het best doetitië-n .natuurlijk zieh in. zover m«n -dat kante verplaatsen in de omgeving en .d.e^ tijdwaarin het geschreven w'erd. Geestelijk-

j behoeft geheel -niet/De1 bur-ger4ta;p<}'-w&s -.sterk' in opkomst "en zichv^tr.-'zrjjr' k-taclit bewust. Daarom -zal men-SiVdii o do sneren op andere sUin-

». 'S";-

derde. Lucas was een der eerste Renais-sance-meesters der Noordelijke Nederlan-ders en zijn werk steekt zeer hoog uitboven dat van zijn tijdgenoten, onder an-deren zijn leermeester Cornelis Engel-brechtsen.

Ofschoon Lucas van Leyden de traditiewel enigszins volgde in de zin, dat hij reli-gieuze onderwerpen niet veronachtzaam-de, fs zijn kunst toch voor het merendeelaan wereldse onderwerpen gewijd endaaraan spreidde hij een werkelijkheids-zin ten toon, die tot dan toe nog niet wasgezien.

De tekening beheerste hij als geen land-genoot vóór hem en daarbij was hij eencolorist van ongemene kwaliteit. Dit alles,gevoegd bij zijn geniale vindingrijkheid,maakte hem tot een der allergrootste fi-guren der Hollandse kunstgeschiedenis,mede ook door zijn prachtige gravures enhoutsneden.

Het hierbij geplaatste zelfportret vanden schilder geeft reeds enig idee van zijngevorderde werkwijze. Het is niet langermeer de miniatuur-scherpe aflijning van-het detail, zoals we dat bij Jan van Eyckzagen, het is veel spontaner, malser ge-schilderd.

En dan het tafereeltje van de kaart-spelers! Hoe los en lieber, lenig en levendis dat gezelschap niet op het doek ge-veegd. Het is een van de eerste, rake po-gingen van onze schilders om het levendeleven te vangen in hun kleuren. Het is,in alle vroegte, een voorloper van de zwie-rige, in de natuur en het dagelijks levengewortelde kunst van Frans Hals.

Over den uitzonderlijken en veelzijdigenkunstenaar Lucas van Leyden verschee.nin de Paletserie (uitgave H. J. W. Becht,

.Amsterdam) een deeltje geschreven doormr. N. Beets. In dit hoogst interessante,met veel goede platen verluchte boekje,geeft de schrijver een zo uitvoerig moge-lijk levensbericht, waarna hij afdaalt inbijzonderheden over het werk van denkunstenaar.

AD BEVER.S.

„Zóó hoorthet"

door

TOOS POSTIn keurig bandje f 1,'iö

3e druk '

Een boekje over deetiquette, maar dan éénwaarvan P. Hier. Kon-gen O. C. R. schrijft:,|Neemt en leest. Hetzal een verfrissing, eenverfijning worden voorhéél Uw doen en laten."

In den boekhandel en bij

URBI ET ORBIOndiep 6 - Ucreclu

Giro 315927

•S- Pijn - Pijn - PijnDoor hun uitdrijvende^ en pijnstillendewerking helpt hierbij altijd veilig en

vlug als geen ander een poeder of cachetvan Mijnhardt. Mijnhardt's Poeders per stuk8 et. Doos 45 et. Cachets, genaamd „Mijn-hardtjes" Doos 10 en 50 et.

den best hebben kunnen verteren en ermeest wel van .genoten hebben. Maar omde vos Reinaert als typisch vertegenwoor-diger van de burgerstand te laten gelden,daar zouden zelfs de brave poorters uitdie tijd van opgekeken hebben naar menmag veronderstellen. Immers Reinaert iseen gewetenloze schurk, met geheel zijnmooie facie en zijn grootpraterij; en mo-gen zijn schurkerijen vol humor zijn, hij istoch een harteloos genie, die met meester-schap bij een ander het zwakke punt*weette vinden en daarvan profiteert. Om hemtot de roofzuchtigë lagere adel te rekenen,zou men zijn diefachtigheid kunnen aan-voeren en het feit dat hij in een kasteel,„Malperthuus", woont; maar daartegenpleit weer, dat hij van alle markten thuisis en goed van de tongriem gesneden,beide eigenschappen die de toenmaligelagere adel over het algemeen ontbraken.

De beste .verklaring is' vermoedelijk ~schurken komen immers in alle standenvoor — dat Reinaert de onmisbare figuur-was, een soort „deus ex machina", zoalswe in een vorig artikel zagen een god dieten tonele verschijnt om een verhaal datte zeer in de knoop zit, daaruit te ver-lossen. Hij is immers de brutale die dehalve wereld heeft, hij staat nergens voor,spot met alles, houdt zich aan God nochgebod. En om naar alle kanten op foutenen misstanden te kunnen wijzen, is zo'nfiguur, die zo'n beetje buiten het gewoneleven staat, meer dan geschikt.

De vegen uit de pan zijn in het werkmeestal geducht raak. Zo zou ReinaertCuwaert den haas (cuw'aert is hetzelfdeals het huidige Engelse woord coward enbetekent „lafaard") tot kapelaan -.maken.-'en begon hem daarom het Credo, te Ieren/

•Later gaf hij Belijn den ram, die hofkapc^,laan was, een brief voor den-koning' mee;-''Belijn moest maar zeggen dat hij hem zelf-geschreven Had, waar hij niet'weinig', trdjbsop was; dus was-hij vermoedelijk niet .alte a*ilr in. staat een goede, brief te schrij-ven. Beide- zaken duiden'pp onvoldoendeopleiding en gebrekkige kennis bij de la-gere geestelijkheid. Erf zo. zijn er meerrake aanduidingen,.-;-.zoals' 'wij bij de ver-dere bespreking wèj/jztüleni-zien.•-

Een lange inleiding;h:#eft'het. werk niet.;'-Typisch middeleeuws ig'ile korte,, treffen-:»de natuurschild^'-rïng;Mri .die da'geh 'was-'men te zeer niét de natü-ür-verbonden, dan""dat. men pr een 'uitvoerige ' beschrijving--van ging geven. Zoals de ~moderne :-lëtte£-.kunde ov,eü de natuur e.n haar schoonheid

monumentenuitweidt, zal men in de middeleeuwse meteen lampje moeten zoeken. En als men deeerste regels gelezen heeft, kloek, kort enkrachtig, weet men meteen waarover hetgaat, voelt de sfeer en is terstond ge-boeid. Men leze slechts de eerste tienregels, waarvan we spelling en sommigewoorden zoveel mogelijk aan de huidige

.hebben aangepast:

't Was omtrent de PinksterdaiiOver bossen, over hagenHing het. groene lenteloof..Koning Nobel riep ten hoov'Al wie hij 'om hof te houdenRoepen kon uit veld en woudenAlle dieren, groot en klein,Kwamen daar, behalve Rein,Want hij had teveel misdaanOm er heen te durven gaan.

Ziezo, men weet-meteen hoe de zaakerbij staat en de hoofdfiguur Rein staatiaar geplant in zijn volle misdadigheid,Rein „den feilen metten roden baerde".

Van zijn afwezigheid maakte men ruim-schoots, gebruik; er zijn er maar weinigdie geen klachten hebben. De wolf, die detoepasselijke naam Isengrim heeft, treedtvoor koning Nobel, die vol statie op zijntroon zit en uit zware beschuldigingen: devos heeft jegens zijn vrouw Hermelinemisdaan en twee van zijn kinderen op min-derwaardige wijze blind gemaakt; boven-dien bedroog hij hemzelf, onder voorwend-sel van verzoening. En Courtois, een hond-je met een deftige Franse naam (courtois—,hoffeli jk) , keft ook al beschuldigingenuit, dat Reinaert hem hartjp winter alleswat hij bezat, een worst, ontstal.. Enfin,•nog meer heeft hu op zijn geweten, luistermaar:" •' Ware al 't laken perkament.

. > • Dat men weeft ter stad van Gent,'k Zou er niet op kunnen schrijven

. Zijn geplezyde wanbedrijven

Aldus de wolf. Maar er zijn nog verde-digers ook; Louter uit nijdasserij tegenhet hondje, dat hij nooit mocht noch maglijden, komt kater^Ti-bert in 't geweer, temeer daar de vos zijn oom is. Ezelstrap-pen geven is geen kunst, zegt hij; nuReintje in ongena'de is gevallen. Dapper ish^t.allerminst''Eh Courtois kletst maar

fwat;. want .de zaak is,-aldus Tibert, dat ik'iwofsi:-van ^een. slapenden molenaar ge-;-.

Stolen, had, en . nademaal -gestolen goedniet:,gëdijt, komt het,niet te pas over datgeval te klagen; tröitw-ens alleen ik, Ti-b.ert, had hot recht' daartoe, maar- ik liet.he f . . *• -

(Wordt .vervolgd).

REDACTIE-ADRES:

ERKENSTRAAT 57, HAARLEM (NOORD)

BondsbestuursvergaderingHet bondsbestuur kwam Vrijdag 14 Maart in vergadering bijeen

te Amsterdam.Aanwezig: Van den Akker, Angenent, Clijnk, Dekker, v. Bockx-

meer, Mouwens, Van Rooijen, Werkhoven, Spit, Steinrnetz, Keesenen Van Slingerland.

Afwezig met kennisgeving de eerwaarde adviseur dr. A. A.Olierook en Schets.

De notulen van 20 December 1940 werden vastgesteld.De voorzitter deed enige belangrijke mededelingen.De balans, verlies^- en winstrekening werden door het bestuur

goedgekeurd.Voor de a.s. bondsvergadering waren voorstellen ingekomen uit

de afdelingen: Dordrecht, Vlïssingen, Naaldwijk, Nes a.d. Amstel,Uitgeest, Voorhout en Woerden, welke van een prae-advies werdenvoorzien.

De aftredende bestuursleden Mouwens, Van Rooijen en Dekkerstelden zich niet meer herkiesbaar, zodat drie nieuwe bestuurs-leden moeten worden gekozen.

Het ligt verder in de bedoeling de bondsvergadering in hetteken te zetten van een Rerum Novarum -herdenking.

Na gehouden rondvraag volgde sluiting.

CREDO PUGNOHet bondsbestuur zond aan de leden der officieel geïnstalleerde

Credo Pugnoclubs de volgende uitnodiging.Het za betekenisvolle werk onzer kernen heeft, zoals u dat be-

kend is, zijn bekroning gevonden in het op verschillende plaatsenoprichten van een Credo Pugnoclub.

Wij zijn van oordeel, dat het nu het moment is, de leden (tfsrCredo Pugno-clubs met hun eerwaarden geestelijk (leider) advi-seur bijeen te roepen ter kennismaking en het leggen van eendiocesaan verband.

In deze vergadering zullen de bondsadviseur dr. A. A. Olierooken de directeur van.het kernwerk pater Alexander O.F.M. Cap. hetwoord voeren.

Zij zal gehouden worden op Zondag 23 Maart 1941, 's namiddagsdrie uur in het bondsgebouw, Steenschuur 15, Leiden.

Wij nodigen u dringend uit wel aanwezig te willen zijn.. Aan hen die aan onze uitnodiging gevolg geven zuilen wij degemaakte reiskosten en bovendien 75 cent voor verblijfkosten ver-goeden.

Wij vertrouwen dat alle eerwaarde geestelijke adviseuis enleden aan deze oproep gevolg geven.

al ons uit «e afdelingen Ier ore KALKMAAR

Meer en meer komen wij tot deovertuiging dat de leden een be-tere belangstelling koesteren•voor Herstel door het reg^niatiglezen. Dit is voor ons bestuurzeer troostvol en tevens ook aan-moedigend om op de ingeslagenweg voort te gaan. Echter nogniet allen zijn van deze belang-stelling bezield, wat natuurlijkjammer is, omdat zij daardoorzoveel missen en tevens onkundigblijven van het vele werk datonze katholieke arbeidersbewe-ging in het belang van ons allenverricht.

En juist nu in deze tijd, nuhet zo moeilijk is om geregeldcontact met de leden te krijgen,is het toch wel van het grootstebelang Herstel geregeld te lezen.

Wij van onze kant zullen onsbest doen u zoveel mogelijk opgeregelde tijden met de zakenen gebeurtenissen op de hoogtete houden, geeft nu van uw kantde verzekering aan ons, dat u ditwaardeert door regelmatig „Her-stel" te lezen. Men moet vooralin deze tijd niet het werk en deliefde voor onze katholieke ar-beidersbeweging gaan verzwak-ken, maar met nog meer energieen ijver aan de uitbouw blijvenvoortwerken. Steeds optimistischblijven moet het parool zijn. Hetvertrouwen, dat men de katho-lieke arbeidersbeweging voor-heen heeft gegeven, moet mennu zeker niet ontnemen, haar in-tegendeel, met nog meer aanhan-kelijkheid en vertrouwen moetenwij ons achter de leiding scha-ren, hetgeen niets anders kan be-tekenen dan het welzijn dienen,van het algemeenl

wam

Dus vrienden, van nu af aantrouwe lezers van Herstel en zo-veel ^mogelijk goede medewerkersen standvastige leden van de Ka-tholieke Volksbond.

CASTRICUMDezer dagen hield onze coöpe-

ratie Samen Sterk haar jaarver-gadering in het Corso-theater, Inzijn openingswoord deelde de.voorzitter Berlee mee, dat 3 ledenvan het bestuur ziek zijn, dat decoöperatie 'n zeer moeilijken tijddoormaakt, maar hoopt, dat deleden hun coöperatie zullen blijven steunen, zolang dat mogelijkis. Ondanks de moeilijke tijd isde omzet groter geworden. Nade opening werd eerst een klucht-film vertoond. Daarna gaf de se-cretaris een goed verzorgd jaar-verslag.

Hieruit vermelden wij, dat deomzet ƒ 18.999 was; ƒ 694 winstis er gemaakt, welke als volgtzal .worden verdeeld: voor 't re-servefonds, sociale doeleinden,moederschapsfonds en aan deleden, naast de 3 percent vastekorting, l percent dividend. Te-vens dat het ledental zeventigbedraagt.

Door ziekte van den penning-meester, gaf de voorzitter hetverslag. Uit dit verslag bleek, datdoor het moederschapsfondshet dubbele van het vorige jaarwas uitgekeerd. De heer J.Groentjes gaf» namens de raadvan commissarissen een verslag,waaruit bleek, dat de samenwer-king tussen deze raad en het be-stuur subliem was geweest:

Bij de bestuursverkiezing wer-den de heren Berlee, voorzitter enC. Tol, secretaris bij acclamatie

herkozen. Eveneens de heer J.Engering als lid van de raad vancommissarissen.

Vaststelling dividend- en winst-en verliesrekening en de balansgingen onder de hamer door.

Alvorens de vergadering tesluiten, spoorde de voorzitter dpleden aan goede coöperatoren teblijven en te worden, om zo deomzet steeds groter te doenworden en toonde aan, dat wijhier in Castricum nog een jongeen kleine coöperatie, hebben entoch werkt zij nog met winst,wat bij vele en grote coöperatiesvaak niet mogelijk is in deze tijd.Hierna werd de f i lm „De privé-secretaris" vertoond.

MAASSLUISEen ernstig woord tot de leden

Het is ongeveer een jaar ge-leden, dat wij u met een uitge-breid program konden uitnodi-gen om gezamenlijk op passendewijze ons 25-jarig jubileum teherdenken. Dit is inmiddels motgroot succes geschied en wij al-len waren zeer voldaan.

Hoe konden wij echter vermoe-'den, dat ons volk zo spoedig zougetroffen worden door de rampvan de oorlog.

Het leek aanvankelijk, dat door-de geweldige beurtenissen onsverenigingsleven tegelijkertijdook uit elkaar was gerukt.

Er dreigden zoveel gevaren,dat men nauwelijks aan vergade-ren dacht. Toen wij echter deeerste schokken enigermate teboven waren en ons langzamerhand in de nieuwe situatie moes-ten gaan schikken, deed het onsgoed en waren wij zeer verheugdte vernemen, dat ons R. K.Werkliedenverbond, voor eengroot gedeelte dank zij onzeneminenten leider, den heer DeBruijn, zich mocht blijven hand-haven.

Ons Verbond dwong door zijnarbeid niets dan bewonderingaf. Vandaar dat wij u thans eencirculaire kunnen sturen enlaten wij deze allereerst benut-ten om een dringend beroep tedoen op alle leden, kort maardringend! Kameraden blijft bijons!

Helpt ons door uw lidmaat-schap groot en sterk zijn. Steuntelkander in moeilijke omstandig-heden. Ons afdelingsbestuur isvol goede moed. Ook wij moetenons aanpassen bij de nieuwe me-thodes en verordeningen, maarwees er van overtuigd, dat wiju bijstaan, daar waar het maarenigszins kan. Toont u eenecht katholiek! Steunt ' overalwaar gij kunt onze goede zaanen bezoekt zoveel mogelijk devergaderingen, opdat we allenéén zijn.

De H. Vastentijd is er. Eenprachtgelegenheid om ons allente scharen onder het H. Kruisvan Christus. Onze voorzitterheeft een mooi plan. Alle ledenkunnen daaraan meedoen en ervan profiteren. Laten wij hetlijden van Christus eens overwe-gen door op de Zondagen in deVastentijd de H. Kruisweg tebidden.

Het zal ons allereerst onzemoeilijkheden ^gemakkelijkerdoen dragen wanneer wij dezevergelijken met het H. Lijdenvan Christus.

Ook als wijze van tegemoet-koming in het Lijden van Chris-tus, Die toen reeds beladen wasmet de schuldenlast der zonden,die in onze tijd worden bedreven.Ook door ons!

Zeker, het kost u een of-fertje. Maar juist wanneerhet extra moeite kost, brengthet extra zegen, en dat „extra"dat hebben we nu juist nodig!

Wij vertrouwen (ook omdat demeesten in de week nooit of zel-den kunnen), dat wij met man-nen en jongeren te doen hebbendie iets willen. Maak je vrij engrijpt de gelegenheid aan' Omten volle de aflaat te verdienendie er aan de oefening van deH. Kruisweg is verbonden, ishe t noodzakelijk, dat wij ons per-soonlijk begeven, van statie totstatie, het H. Lijden van Chris-tus overwegend.

Laten wij dat nu Zondagsmid-dags e.ens doen, tussen drie uuren half vijf. Wij rekenen op u'

VELSEN (Kriirg Santpoort)Het is u bekend: vergaderen

voorlopig verboden. Daarom lijkthet ons dienstig u, door middelvan deze circulaire, op de hoogtete houden met de gang van za-ken in onze kring. Vooreerst ziju medegedeeld dat alles zijn ge-wone gang gaat; de inning vancontributie, bijdragen aan het St.Nicolaascconité. de bezorging vanhet weekblad Herstel, de uitzen-ding naar een retraite en hetverlenen van steun uit het twee:centsfonds. Alléén het bijeenzijnin vergadering kan voorlopigniet doorgaan. Hierbij een over-zicht yan het jaar 1940. Ledentalstationnair. Klein financieel voor-delig saldo. Uitgekeerd uit twee-centsfonds inclusief kerstactieƒ 185,—. Het Sint Nicolaaskinder-feest schitterend geslaagd. Ne-gen leden zijn op retraite ge-weest. Voor het Kanunnik-Van-Schaikfonds werden vele thermo-meters geplaatst. Het comitéHerwonnen Levenskracht zondhaar hoofdbestuur een extra si ftgroot ƒ 25,—. Voor een aanstaan-de Pinksterretraite op l, 2 en 3Juni zijn vier plaatsen beschik-baar. Opgave tot deelneminghieraan vóór 18 Mei bij den se-certaris H. Blom Hagelingerw. 11

Thans nog een woordje tot op-wekking, de onderlinge band te>versterken en in alles met het be-stuur mede te werken tot heilvan de kring en onszelf.

Bijzonder vragen wij uw bijdra-ge aan het Sint Nicolaascomitédat jaarlijks aan ongeveer 150kinderen een ongekend genotschenkt! Dit feest willen wij nietmissen.

Meer dan ooit achten wij hetvan belang dat er een voortdu-,rend contact is tussen de Volks-bonders onderling en tussenVolksbondleden en Volksbondbe-stuur. Daar momenteel op bijnageen enkel ander terrein contactmeer mogelijk is, zijn we als van-zelf aan elkaar verplicht samenons steeds sterker en bewustergodsdienstig aaneen te sluiten.

Een contactpunt hopen we tevinden onmiddellijk na Pasen alser in onze parochie voor alle inR. Kj Vak- en standsbewegingaangesloten mannen een socialeZondag zal worden gehouden,waarop een grote vergaderingzal worden geleid deor den mode-rator van het sociale werk in Am-sterdam, dr. Olierook.

Een blijvend contact, op deWoensdagavond om de veertiendagen, is het voortdurend bezoe-ken van De Heilige Familie.Daarin hebben we een middel onssteeds hechter aaneen te sluiten,een prachtig middel tot verbrei-ding en verdieping van geloofs-kennis, meer dan vroeger nodig:in deze tijd.

VLISSINGENDe herdenking van het 50-jarig

bestaan onzer onderafdeling Ondersteuningsfonds is een warofeestdag geworden.

Veel leden waren aanwezig inde O. L. Vrouwekerk, alsmedeaan het ontbijt in het bondsge-

bouw. De zaal was stemmig ver-sierd en de aanwezige bloem-stukken verhoogden de aanblik.

Jammer was, dat de heer Le-naerts, reeds 35 jaar voorzitter,door ziekte verhinderd was.

Na het ontbijt sprak de heerE. Andriessen namens de R. K.Volksbond een hartelijk woordvan dank en waardering voor hetvele in . de afgelopen 50 jarenverricht.

Nu sprak vriend P. Wanst na-mens . de metaalbewerkers enbood namens St. Eloy bloemenaan en een enveloppe met inhoudten bate der kas.

Het bestuurslid de heer F.Schets herdacht het werk vanhet fonds, om vervolgens eenvergelijk te trekken tussen 1891en 1941 en wees op de grote voor-uitgang op het gebied der socialeverzekering. Spreker had tottaak namens het fonds de dage-lijkse bestuursleden te huldigen.Hopende dat de voorzitter spoe-dig zal zijn hersteld, richtte spre-ker zich tot den secretaris enpenningmeester met een toepas-selijk woord onder aanbieding-van geschenken.

Na de morgenbijeenkomstvolgde de receptie, die ook drukwerd bezocht.

Naast veel schriftelijke felici-taties waren veel bloemen. Gedu-rende de receptie sprak vriendAndriessen nog een woord alsvoorzitter van de Volksbond enbood een enveloppe met inhoudaan. Verschillende andere organi-saties deden van hun belangstel-ling blijken, eveneens onder aan-bieding van een enveloppe metinhoud of bloemen, namelijk deR. K. transportarbeiders, de R.K.kantoor- en winkelbedienden,R. K. bouwvakken, R. K. taak-kersgezellen, toneelverenigingVriendenkring, R. K. Arm- enWeesbestuur, kerkbestuur, R. K.Vrouwenbond, familie Edelmanenz. Het was een welgeslaagdedag.

aar men

wordt

DUIVENDRECHT. Zondag 23Maart zal de zegening der werk-tuigen plaats hebben. Dan wor-den de leden om 3 uur in dekerk verwacht. Laat ieder eenstuk gereedschap waarmede hijdagelijks zjjjn arbeid verricht,meebrengen om daarover Godszegen af te smeken. Ook de land-bouwers en middenstandersworden verzocht er aan deel tenemen. In de kerk zullen de ge-bedsformulieren worden uitge-reikt.

Maandag 24 Maart zal om 8uur 's avonds de jaarvergade-ring worden gehouden. De ledenzullen een convocatie thuis ge-stuurd krijgen. Ieder kenne zijnplicht en steunt het bestuur indeze moeilijke tijden. Dus allenpresent.

HAARLEM. Zegening; van dearbeid. De commissie voor degeestelijke belangen van deKath. Volksbond zal op Zondag30 Maart a.s. des namiddags 5uur in de St. Josephkerk aande Jansstraat, haar jaarlijksezegening van de arbeid weerhouden. Mogen wij de leden van'de Volksbond en de katholiekenvan Haarlem aansporen om aandeze mooie traditie deel te ne-men.

l E E S T

HET D A G B l A D

D E V O L K S K R A N T

12 H E R S T E L : A L G È M E E N KT A.-* H O L IE K W E E K B L A D

Een volmaakfêgelaafsfinl

Een jeugdig-frjssche huid ver-krijgt men niet door het gelaatte bedekken met crèmes en poe-der. Zorgt vóór alles dat dehuid zelf gezond is. D.D.D. doetde onregelmatigheden van Uwhuid als bij tooverslag verdwij-nen. Enkele druppels xijn reedsvoldoende om de huid te zuive-ren en te, beschermen tegenstof, vuil en ziektekiemen.D.D.D. is veel meer dan eenschoohheidsmiddel - het ia eenreeds tal van jaren bekend ge-neesmiddel tegen huidaandoe-ningen, dat de huidweefsêls ver-frischt en de natuurlijke schoon-heid van het gelaat- verhoogt.Flacons a 15 et., f 1.50 en f 2.50bij Apothekers en Drogisten,

. B2

GENEESMIDDEL TEGENHUIDAANDOENINGEN

ZANGKANARIESGoudgele Saksmannen ƒ3,00.

bekr. Seyfert mannen diep inknor holrol, klockrollen, knor enfluiten ƒ3,25. Uit kampioenHarzermannen bante ƒ 2,75. Alledag- en avondzangers en schrif-telijke garantie. Kanariepopjesƒ0,50. Teelbare Parkietenƒ1,20. Manvinken ƒ0,40. Man-sijsjes ƒ 0,50. Gemengde vogel-zaden ƒ.1,80 per 10 pond. Fijn-kwekerij Nico Borrieman, Me-relstr. 35, Utrecht. Tel. 13617.

VOOR UW TUINColl. 50 Gladiolen, 50 Mont-

bretia's, 50 Anemonen, 50 Ra-nonkels, 50 Oxalis, 15 vaste,planten, 10 pracht Lelies, 3dubb. Dahlia's plus l pot Bego-nia gratis voor slechts f 1,50.P. WALHAVEN Junior v.h.Kerkstr. Hillegom, Giro 311306.

Gebruikt bij Uw ontbijt steeds

A.H.O.G L O R I A K O E KNeemt proef met onze andere

A.H.O.-ARTIKELEN

Fa. A. HUYBREGTS-OOMSEMMASTKAAT 35 - TILBURG

A GR AT IS250 Ghronograpti-Sporthorloges!

Fijne ankergang'- Onbreekbaar glas - Groote secondewijzer -Stopinrichting - Stopwatch -* Zwitsersch fabrikaat - Ver-chroomde kastDit zakhorloge werkt als een „stopwatch". Als U op de opwindknopdrukt staat 't ineens stil. Het i's. daarom te gebruiken bij wedstrijden.«(zwem'men, voetbal eriz..) Verder geeft het als een gewoon horloge de

>til tijd aan. Dit is echter een BUITENGEWOON HORLOGE. Let vooral•;jOp den grooten seconde-wijzer en de wijzerplaat, die een speciale•schaalverdeeling heeft om" in .seconden den tijd af te meten t *\ £ J"';«•*"•" TIJDELIJK ad l O. D D

Deze aanbieding geldt zoplaiig.de voorraad strekt. Haast U dus en zendt ons deze adv. uit-geknipt toe. Dan zenden wij het hprlóge onder rembours (plus vracht.)GRAND COMPTOIRUNIVERSELD'HORLOGERIE - Homeruslaan 83 - Postbus 44 - UTRECHT

Kijk eens wat hij heft en sjouwt l Ook hij draagt ee*Brooks Luchtkussen-Verband l Ook hij paste mijnmethode toe... . . HIJ WIERP ZIJN BREUKBANOWEG... l Waarom U dan niet «Waarom laat Uzicfcdagelijks noodeloos kwellen door een ouderwet-schen breukband en systemen, die Uw breuk al-leen maar kunnen verergeren! Ook U kunt weetwerken als voorheen, wacht geen dag langer.Hier i» uitkomst voor U l Trek voordeel van d»

r 10 dagen gratis proef_____ GRATIS INFORMATiE-COUPOH

B R O O K S B R E U K - A P P A R A T E N B E D R I J F'Singel 25 (, IQ/C ).. Amsterdom

Zendt mijTn onbedrukte enveloppe zonder kostenof verplichting Uw geïllustreerd boek en volledigeinlichtingen over iJw Breukveroand-Apparaten.

N»«m 5 , i- -'• - - — T

Adres- - — -

-é(Duidelijk scniijven i.v.pj)

. . . . . , . ' . . - s

Probeer het geheelvoor mijn rekeningVOLLE TIEN DAGENIk kan U dit aan-bod .doen, omdalik weet U te kun-nen helpen.Vraag nog nede»mijn rijk ge ï l lus -t r e e r d e brochureaan en stuur d>grat is coupon in.

APRIL. AANVANGder goedk. sötiriitel. lessen in. Fransch,, Duitsch, Engelsch, Boekh.,Taal m. Rekcjièn, enz. a 65 et. per'maand. Ook Steno en Alg.ontw. Vraag gratis proefles Cursus Zeïfpntw., Bosb. Toussaintstr..46 C., AmstepdanT-West.

NU,maar ook voor de toekomstis Coöperatie onmisbaar!

itiémoet en zal een be-langrijke taak hebbenbij de wederopbouw

Houdt dus ook nu vast aanuw coöperatieve gedachte!

BLIJFT OOK NU TROUWLJD EN VERBRUIKER VAN

K. K. CoöperatieveVerbruiksvereniging

HET ANKER u,a,Kruisstr. 54, Lu Vrouwëplein l

T I L R U R G

Leidraad voor Mandoline-spelers en orkesten

door JOH. B. KOK.Volslagen leeken op mando-

lihegebied geeft deze leidraad,een duidelijk beeld van al watmet de mandoline, het spel .enhet ensemble verband houdt.Ingewijden zullen in dit werkje,naast hetgeen hun reeds bekendis, vele aanwijzingen en raadge-vingen aantreffen die zij metvoordeel zullen kunnen benutten

Prijs slechts 50 centfranco per post

Toezending geschiedt uitslui-tend na ontvangst van het be-drag op giro 16139 van

J. J. LISPETÜITGFVEK - HILVERSUM

UW Tutti VQL BLOEMEN! Recl. Cöll.: 5 Struikrozen, 50 Gr.BI. Gladiolen, 50'Vr. Bfc'Gladiolen, 50 Montbretia's, 50 Oxalis voorranden, 100 Anemonen, • 50 Dubb. rozenbl. Ranonkels, 25 Snij-bloempl.-in 5 srt., 5 Orange en 5 Zilver Lelies en 3 reuzenbl. Dah-lia's voor si. f 2,—. Elke best. 2., pakjes 'bloemzaden en l kamer-plant gratis..Niét'tevreden geld terug. Postrek. 313672. Walraven-Den Dekker, Bloemisten — HILLEGOM —' Telefoon 5683

BIJ TONEELFONDS „VARIA" HEEKENWEG 66 - UTEECHTzjjn verschenen de volgende yroüjke éénactertjes:De Soldatendochfipr l D. en 3 H,De Haarkuur ** 4 H. of l D. en 3 H.Bidders zpfider vrees of blaamDe PantólffeUieldTeJevisieEen huis vo\ inbrekersPrijs 75 cent per exemplaar -

7 d.l D. en 2 H,

8 H., 3 D. en 5 H.

Vraagt zichtzending

JX-..VN; Nv.N...^

LEDERWARENFABRIEK \C O B R A

GROESBEEKSEDWARSWEG 1*86 - NIJMEGEN\Levert uitsluitend aan winkeliers prima STUUR-

TASSEN, JASBESCHERMERSen BAGAGETASSEN

Het voorspellen van de toekomst met behulp van GEWONE speel-kaarten door CASSIEU J. SMIT. PRIJS 30 CENT. — Overal waarmenschen btj elkaar zijn, is iemand die de toekomst kan voor-spellen welkom.

„ G O O C H E L E N D O O R I E D E R E E N "Eenvoudige trucs voor amateur-goochelaars, door CASSIEUJ. SMIT. PRLTS 30 CENT. — Met dit boekje zult u in staat zijn,een gezelschap eenigen tijd aangenaam bezig te houden! Francotoezending van beide boekjes volgt direct na ontvangst van 60cents en 5 cents verzendkosten, totaal 65 cents per postwissel ofop postrekening 21664 van: P. J. W. Jongeneel, speciale vocr-drachtenhandel, MARKT 41, GOUDA.

R. K. DAMES- ENMEISJES TEHUIS

HUIZE MARIA, Nieuwe Havenstraat 76: Pension ƒ40 a ƒ45per maand. — HUIZE MARTHA, Nieuwe Havenstraat 75: Pensionper dag ƒ1.25; pension per week ƒ8.50. Telefoon 112407

VGRAVENHAGE

•pLaat de vlag van uw bedrijfook in deze tijd wapperen:

LADVERTEER!