VRIJDAG 2 APRIL 1943 DERDE JAARGANG NUMMER 10

WEEKBLAD VAN HET NEDERLANDSCHE ARBEIDSFRONTWORDT GRATIS TOEGEZONDEN AAN ALLE LEDEN VAN HET N.A.F.

Abonnementsprijs voor niet-leden: ƒ l.25 per half jaar.Losse nummers 7£ cent. Advertentieprijzen op aanvraag.

HOOFDREDACTEUR: 6. J. ZWERTBROEK

Adres van redactie: P. C. Hooftstraat 178. Telefoon 91521.Administratie: Helcelveld 15, Amsterdam-C., Telefoon 38811, Giro 21876

EIGEN LOT IN EIGEN HAND„Nederlandsche werker,

neem eigen lot in eigenhanden".

Een van de bekendsteuitspraken van Wouden-berg.

Het is een appèl op dezelfwerkzaamheid, die denGermaanschen, dus ook denNederlandschen mensentypeert. De Nederlanderwil zijn eigen peultjes dop-pen; hulp heeft hij hierbijniet van noode. Hij kanhet zelf, als hij het wil.Hij kan alles en staat voorniets. Eeuwen vaderland-sche geschiedenis leggenhiervan getuigenis af.

De eerste pioniers vanhet socialisme in Neder-land wilden zelf hunlevenslot bepalen. Ondanksbroodroof en terreur zet-ten zij door. Dat deze idea- Mlisten, deze dragers van de |;totale socialistische jidee,later strandden in hunstreven naar sociale recht-vaardigheid was niet hunschuld. De economischeen politieke machthebbers,de dictatoren van hetinternationale groot-kapi-taal duldden geen recht-vaardigheid, omdat zulkshet einde van hun machtzou beteekenen.

De stuwende, zich steedsWeer vernieuwende kracht,de schreeuw" naar erken-ning van den arbeid enzijn drager bleef, en heeft /i P̂||F \Juist thans weer nieuwegestalte gekregen. Die le-venskracht, dat socialisti-sche instinct is lederenGermaanschen, dus ook ||den Nederlandschen wer-ker eigen. Het zit hem in |p"het bloed. Dat bloed gaatkoken als hij sociale mis-standen ontmoet. Het stijgthem naar de kaken als hetonrecht hem te gortig lWordt. En hij zal het uit- ' : : , tschreeuwen en zijn, vuistenballen^ wanneer dat • onrecht zijn allernaaste, zijn kind bedr igt.

In het gezin wordt socialisme beleefd en uitgeleefd. En overal waarïïienschen samenkomen, in gemeenschap leven en werken, zal het wor-den gedragen, omdat het den Germaanschen mensch eigen is.

En zoo zal die Nederlandsche werker zelve leven, arbeiden, bepaaldöoor zijn eigen ik, mits hij zich van zijn kracht bewust worde. Hij nemezijn eigen lot in eigen handen. De staat kan zijn lot niet bepalen en

BI nimmer zijn leven in-houd geven. Dat kan alleen| de arbeid, die door hem zelf

wordt verricht. De staat kanwetten maken. Die wettenzullen levenloos zijn, als zeniet worden gedragen doorden werkenden, scheppen-den mensch. De arbeider —schooner eeretitel is on-denkbaar — is tot alles instaat, wanneer hij weetwaarvoor hij zich inzet.Daarom kan ook de arbei-der nimmer een proleta-riër zijn, nu niet en vroe-ger evenmin. Wanneer hijzich vroeger proletariërliet noemen, dan heeft hijin zijn hart dat minder-waardigheidsstempel ver-afschuwd. De Nederland-sche arbeider is nooit eenproletariër geweest. Menheeft hem zoo bestempeldom hem neer te drukken,om hem klein te houden.Hij heeft zich als zoodanigtegen zijn wil in laten mis-bruiken. Het proletariër-zijn is de grootste hoon,dien men den Nederland-schen arbeider ooit naarhet hoofd heeft geslingerden is de infaamste leugen,die ooit is uitgesproken.Hij, wiens voorvaderen datkleine Nederland aan dezee ontworstelden en totcultuurland maakten, zouproletariërs hebben ver-wekt? Het eene sluit hetandere van nature uit.De Nederlandsche werkeris tot grootsche dingen instaat, als hij dat minder-waardigheidsstempel vanzich af weet te schuddenen fier en rechtop zijnleven weet te leven.

Er zijn vele dingen, diedat leven op dit oogenblikvoor hem bezwaren. Het isoorlog. Velen moeten vrouwen kind verlaten om elderste werken. Het lijkt of zrjworden meegesleurd in denkokenden maalstroom vanoorlogsgebeurtenissen en

de zin van het leven, van den arbeid wordt vertroebeld.Wilt ge, dat u en uw kinderen worden neergetrapt tot bloedelooze

wezens zonder wil, elke zelfwerkzaamheid wordt gedood, elke kiemcel,waaruit eigen kracht geboren kan worden, zal worden verstikt? Vooriederen rechtgeaarden Nederlandschen werker kan het antwoord nietdan ontkennend luiden.

Neemt eigen lot in eigen hand in het Nederlandsche Arbeidsfront,

WERKERS SCHRIJVEN END e groote verhalenprijsvraag van het weekblad

„Arbeid" is een succes geworden. Tientallen,honderdtallen werkers hebben aan den oproep ge-hoor gegeven en een verhaal Ingestuurd. De com-missie van beoordeeling had daaraan voor wekenen weken lectuur!

Na uitvoerig beraad kon de beslissing over deeerste schifting genomen worden. De overblijvendetwintig inzendingen werden opnieuw zorgvuldig be-keken en in Januari van dit jaar kon de definitievevolgorde van de prijzen en premies worden vast-gesteld.

Daarbij besloot de commissie den eersten prijs niettoe te kennen en evenmin den tweeden prijs, omdatgeen enkel verhaal, zooals het er lag, in alle op-zichten volmaakt was. Daartegenover besloot decommissie het aantal prijzen en het totaal bedrag,dat aan prijzen zou worden uitgekeerd, te ver-grooten. Zoo konden zes prijzen van tezamen ƒ 220.—en zes premies ter aanmoediging, van tezamenf 90.—, worden toegekend.

De winnaars van prijzen en premies werden daar-enboven, na eenig uitstel, dat te wijten was aanbijzondere omstandigheden, uitgenoodigd, op Zater-dag 27 Maart naar Amsterdam te komen. Zij wer-den daar ontvangen door de afdeeling Propagandavan Het Nederlandsch Arbeidsfront en door deCommissie van Beoordeeling en bezochten gezamen-lijk, na ook tezamen in Krasnapolsky de koffie tehebben gebruikt, den Stadsschouwburg, waar zij eenvoorstelling van het eerste gezelschap des landsbijwoonden. Op het programma stond „MadameCapet", een dramatiseering van het leven van MarieAntoinette, de laatste koningin van Frankrijk inde achttiende eeuw, die op het schavot haar levenmoest laten, nadat zij als „burgeres Capet" terechthad gestaan en ter dood was veroordeeld.

Na afloop van de voorstelling vereenigden zichde winnaars nogmaals aan een maaltijd, een korteflitsen-reportage door den Omroep volgde en daar-na kon de thuisreis aanvaard worden, behalve dandoor hen, die zoo ver van het centrum woonden,dat zij ook nog den volg enden nacht de gast van hetArbeidsfront bleven en pas Zondagmorgen naar hunhaardsteden terug konden keeren.

Het persoonlijk contact, dat op de samenkomst enin het onderling verkeer is gelegd, is voor de deel-nemers aan de prijsvraag en voor de leden van decommissie van beoordeeling, G. J. Zwertbroek,hoofdredacteur van „Arbeid", en de beide mede-werkers aan „Arbeid", den arbeider-schrijver BasBouwman en Max Wolters, chef van de redactieVolkscultuur en Kunst van de Arbeiderspers, devoornaamste winst van deze prijsvraag.

Wat ivas namelijk de bedoeling vas de prijsvraag?De voornaamste bedoeling was, sluimerende krach-ten te wekken en een kostbaar reservoir vanscheppende volkskracht aan te boren.

Daarom is het niet erg, dat er niet een bekroondeeerste prijs-winnaar, die zoo kant en klaar alsschrijver kan worden gelanceerd, uit deze prijsvraagte voorschijn is gekomen, maar dat het resultaateen heel ploegje werkers is, die allemaal getoondhebben, dat zij met de pen overweg kunnen.

Het is ook niet de bedoeling, deze schrijvendewerkers, die thans allen een prijs of premie hebbengekregen, los te laten en de zaak als afgedaan tebeschouwen. Evenmin is de zaak afgedaan voor devele tientallen, die ditmaal geen prijs of premiekregen, maar die er toch heel dicht bij waren.

Integendeel! Het is de hoop van allen, die mede-gewerkt hebben aan de prijsvraag, dat hier ietsblijvends uit zal groeien en dat uit het contact, datthans tusschen vele lezers en de redactie van„Arbeid" is gelegd, een verdere samenwerking zalvoortvloeien.

Het is immers zooals hoofdredacteur Zwertbroekhet in zijn toespraak bij de prijs-uitreiking zeide:,JSr is in het geheele volk behoefte aan het woordvan werkers die schrijven."

Geen enkel woord is zoo overtuigend als hetwoord dat uit de onmiddellijke werkelijkheid vanden arbeid geboren wordt. Dit woord — en dit woordalléén — kan de kloven, die er nog in het volkgapen, overbruggen, kan het wederzijdsch begripdoen groeien, kan tot de volkseenheid voeren.

Nadrukkelijk wees Zwertbroek op de groote. be-hoefte aan het woord van de werkers. In dé bladen.Bij den Omroep. Ook de afdeeling Radio van hetArbeidsfront was bij de prijsuitreiking vertegen-woordigd. Zeker heeft de Omroep behoefte aanschrijvers, die direct uit de volle ervaring van hetbedrijfsleven kunnen scheppen en die kunnen mede-werken aan uitzendingen, die alle hoorders eenjuisten indruk geven van den arbeid, die alom tenbate van het geheele volk verricht wordt. Van denarbeid die het geheele volk moet binden en moetvormen tot een levende gemeenschap..

Max Wolters herinnerde bij de nadere besprekingvan het ingekomen werk aan de aandacht die hetweekblad „Arbeid" vanaf het eerste begin heeftgegeven aan de besteding van den vrijen tijd. Inhet algemeen wordt die vrije tijd op tweeërlei wijzebesteed: om de dagelijksche arbeidsioerkelijkheid teontvluchten en naast het eigen arbeidsleven een

KRIJGENgeheel ander bestaan op t& bouwen of met de be-doeling sterker en flinker te staan in die dagelijk-sche arbeidswerkelijkheid, door het zoeken naar eenharmonische aanvulling van het gewone bestaan,die soms tot een diepere beleving ervan kan leiden.

Ook de schrijvers van verhalen bleken deze tioeekanten uit te kunnen. Er waren heel wat inzenders,die op het voorbeeld van de amusementslectuur vanvele week- en maandbladen aan het verzinnen vankorte verhalen waren gegaan, die grootendeelsbuiten de zelf beleefde werkelijkheid stonden Datwaren de „Amerikaansche" geschiedenisszn overauto's, millionnairs, inbrekers enz. enz. Dat warenook de dramatische verhalen met sentimenteele ge-vallen vaak. In al deze verhalen ontmoette de lezerschablone-menschen in schablone-situaties.

Maar gelukkig waren er ook andere verhalen-schrijvers! Dat waren de werkers, die zich aan deeigen werkelijkheid hielden en die deze werkelijk-heid beschreven met de eenvoudige, maar rake woor-den, die eiken dag opnieuw juist uit den arbeid enuit de arbeidsgemeenschap geboren worden. Hierontmoette de lezer ook den bevrijdenden humor vanden werker.

Hier hield de schoenmaker zich bij sijn leest, hiersprak de vakman, hier werd het verhaal in zijnkernachtigheid soms tot een „taaidaad" van be-lang! Menig beroepsschrijver, die de wereld be-schrijft en bekijkt van achter zijn bureau kanimmers niet tippen aan de rake karakteristiek, diealleen maar in den arbeid en uit den kring der wer-kers kan worden geboren. Men denke alleen maar

„Arbeid" schreef in nummer 38 (8-9-'42)onder den titel „Werkers schrijven" een prijs-vraag uit, met de bedoeling, de werkers in debedrijven aan te moedigen, hun ondervindin-gen uit het arbeidsleven in korte verhalen ofschetsen vast te leggen. Er werden drie prijzenuitgeloofd tot een gezamenlijk bedrag vanƒ 300.—.

De beoordelingscommissie verdeelde" dit be-drag opnieuw in. zes prijzen en zes premies,toen zij meende den eersten .en- den tweedenprijs niet te kunnen toekennen, maar toenflaarbleek, dat veel meer dan drie werkers voor eenprijs of premie in aanmerking kwamen.

De derde prijs (in dit geval dus de hoofd-prijs) werd toegewezen aan: CHR. HARMS teAmsterdam voor zijn inzending „Liichtver-strekkende benauwde oogenblikken".

Aan J. v. BOXTEL te Goirle („StrevendeStrijd") en H. M. SCHOENRIAKEK te Uit-geest („Zijns broeders hoeder") elk een vierdeprijs a ƒ40.—.

Aan A. DIJKSTRA te Leeuwarden („Chauf-feursherinneringen"), J. F. KR&TZ te Nijme-gen „Bouwen") en F. de Bont te Rotterdam(„De Bankier en de Inbreker") elk.een vijfdeprijs a ƒ30.—.

Als aanmoediging om in de goede richtingdoor te gaan, krijgen L. A. N. BUSARD teMaastricht („Voorlichten is verlichten"), H.ROSIER te Amsterdam („Erkenning"), G. W.GRAPER te Amsterdam („In het leven heeftalles zijn zin"), J. SCHUITEMAKEK te Zaan-dam („Promotie"), H. v. LUYTKLAAR te Rot-terdam („Kobold") en E. J. EDELAAE te Hil-versum („Een nieuw geluid") elk een premievan ƒ 15.—.

eens aan de kostelijke bijnamen, die uit het volkgeboren loorden en die in een dozijn letters somsevenveel zeggen als een schrijver, die psychologischkarakteriseert, in een dozijn bladzijden nauioelijksbijeen brengt.

Juist de kernachtigheid van de werkerswoorden-schat noemde Wolters de belangrijkste garantie ervoor, dat het schrijven van werkers niet behoeftaf te zakken tot dilettantisme. Mits de werkers zichslechts bezinnen op het wezenlijke en zich, ook metde pen,, blijven bewegen in den kring, waarin zijzich thuis voelen als een visch in het water.

Bas Bouwman, de Sliedrechtsche baggeraar, diemet zijn roman „Zwervende Houtvlotters" terechtzoo'n groot succes heeft en die sinds geruimen tijdvaste medewerker van het blad .^Arbeid" is, spraknog een enkel persoonlijk woord tot de arbeiders-schrijvers, die wellicht hopen zijn voetspoor te druk-ken. Hij stelde in het licht welke remmen de werkerondervindt bij het op papier brengen van zijn ge-dachten. Hoe de moeheid soms te groot is. Hoe devrees, overbodig werk te doen door nóg meer teschrijven als er al zooveel geschreven, en gedrukt is,sommigen weerhoudt. Hoe de gebrekkige schoolop-leiding soms doet aarzelen.

Maar duidelijk sprak Bouwman het uit, dat ersteeds een innerlijke drang is, die tot schrijvendrijft en dat het belangrijk is aan dien drang gevolgte geven.

Zwertbroek sprak een slotwoord en legde er nogeens den nadruk op, dat de beoordeeling'scommissieen de schrijvende werkers, die eUcaar in gemeen-schappelijke belangstelling gevonden hebben, elkaar

niet zullen loslaten. Met vertrouwen Runnen allendie_ aan de prijsvraag hebben deelgenomen en dieaan de volgende willen deelnemen, zich tot de com-missie wenden. Die zal hen met raad en daad ter

' zijde staan.Zoo kan uit deze prijsvraag een kring van schrij-

vende werkers groeien, die zich groepeeren rond hetweekblad „Arbeid" en die daarin kunnen getuigenvan hun liefde voor hun werk en voor de arbeids-gemeenschap, zooals die groeiende is, ook en vooralin den kring van het Arbeidsfront.

Uit heel wat verschillende bedrijven en Levens-sferen kwamen de deelnemers en winnaars vandeze prijsvraag. Zij hebben elkaar thans leeren ken-nen. Zij zullen voortgaan met het verhalen van hetwerkerslenen en zij zullen ook op die wijze strijdenvoor de eer en de erkenning van den Arbeid.

(In enkele volgende beschouwingen zal nog heteen en ander van en over de groote prijsvraag ver-teld worden en zullen nog enkele wenken wordengegeven, waarmede winnaars en niet-winnaars wel-licht hun voordeel zullen willen doen).

PAASCSfFEESTENvoor kinderen wier vaders in het

•v buitenland werkenEvenals met Kerstmis zal „Vreugde en Arbeid"

met - jschen feesten organiseeren voor kleine kin-deren, wier vaders in het buitenland werkzaam zijnen zoodoende het gemis, dat deze kinderen vooralop hoogtijdagen sterk voelen, eenigszins probeerente verzachten.

Het groote succes, dat met de Kerstfeesten ge-boekt werd, heeft er toe geleid, dat „Vreugde enArbeid" de Paaschfeesten in een grooter aantalplaatsen zal geven. De feesten worden gehoudenop 21 April in Groningen, Zwolle, Mcppel. Emmen,Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Den Bosch;op 22 April in Zeeuwarden, Arnhem, Utrecht, Heer-len, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Assen;op 24 April in Meppel, Nijmegen, Tilburg, Venlo,Rhenen, Heerlen en Enschede; op 26 April in Mid-delburg. .

Kinderen van 6 tot 12 jaar, wier vaders in hetbuitenland werken, kunnen kosteloos aan deze fees-ten deelnemen. Aanmeldingen dienen zoo spoedigmogelijk te worden ingediend aan de plaatselijkekantoren der bovenvermelde steden, waarbij hettrouwboekje, alsmede een bewijs, dat de betrokkenvader in het buitenland werkt, moeten wordenoverlegd.

Het Arbeidsfront in den aeiher2, 16 en 30 April: HILVERSUM II, 17.15—17.30 uur:

„De Van Dammekes op reis", een serie luisterflitsenvoor de jeugd doc-r Bas Bouwman. Aan deze uitzen-dingen is lederen keer een prijsvraag verbonden. DeVan Dammekes, broertje en zusje, maken een feismet Sjef, den Brabantschen chauffeur van hetexpeditiebedrijf van hun vader. Met den vrachtwagenkomen ze in allerlei steden en dorpen. De plaats-namen worden echter in de luisterflitsen niet ge^-noemd. Die moeten de jeugdige luisteraars dustrachten te raden. Aan deze prijsvraag zijn aardigeprijsjes verbonden.

11 en 25 April: HILVERSUM I, 12.30—12.45 uur:Toespraak door den heer G. J. Zwertbroek, leidervan de afdeeling Propaganda van het NederlandscheArbeidsfront.

RADIOTOESTELLEN IN BE BEDRIJVENOndernemers van bedrijven, die als een gesloten

eenheid in het Nederlandsche Arbeidsfront zijn op-genomen, of waarvan een belangrijk deel van dewerkers lid van het Nederlandsche Arbeidsfront is,kunnen, wanneer zij daarvoor in aanmerking wen-schen te komen, tegen contante betaling in hetbezit gesteld worden van een radiotoestel terplaatsing in het bedrijf. Aanvragen moeten gerichtworden aan Het Nederlandsche Arbeidsfront, Af-deeling Propaganda, Dienst Radio, P. C. Hooftstraat163, Amsterdam.

SpreekurenBureau voor Rechtsbescherming

AmsterdamHet Provinciaal Bureau Amsterdam van Het

Nederlandsche Arbeidsfront maakt bekend,dat de spreekuren voor den dienst Rechtsbe-scherming thans weer als volgt zijn vastge-steld:

Alle werkdagen van Maandag tot én metVrijdag van half twee tot half vier.

Maandag- en Donderdagavond van 19 tot20 uur. /•

Het Zaterdagmiddagspreekuur is komen tevervallen.

Het adres van het Bureau voor Rechtsbe-scherming is als voorheen Prins Hendrikkade49—51 te Amsterdam, tel. 31770.

W// zochten romantiek en vondennuchteren arbeid, kameraadschapen gemeenschapszin.

De leider van de troep; een belangrijk man achter de schennen.

Kameraadschappelijk bijeen tijdens de pauze.

Wachtend op het sein: „Op!" Even poseeren voor den teekenaar.

n

De illusionist — van den anderen kant bekeken., {Foto's Arbeid-Breyer) >,

Wie van de lezers zag nooit eender geslaagde variété-revuesten tooneele gevoerd door„Vreugde en Arbeid"? En wievoelde dan nooit de sfeer vanromantiek, welke van de „Büh-ne" uitging? Wij wel! Daaromwilden wij dat bonte artisten-leventje eens van nabij aan-schouwen en kropen daartoeachter de schermen.Daar leerden we, dat die heer-lijke romantiek van het artis-tenleven slechts schijn is. Wijzochten romantiek en vondennuchteren arbeid, kameraad-schap en gemeenschapszin. Ugelooft het niet? Lees dan en

\ 'werp met ons een blik achterschermen.

Vanavond hebben wij het eens an-ders bekeken. In plaats van breed-uitin de zaal te gaan zitten, zijn weachter de schermen van het tooaeelgekropen, waar een bonte menigtevariété-artisten zich gereed maaktvoor een groote variété-voorstelling,ten tooneele gevoerd door „Vreugdeen Arbeid".

Voorzichtig banen we ons een wegdoor oefenende jongleurs „op éénwiel", bevallige danseresjes, die gauwnog even de kreukels uit hun cos-tumes strijken, (waarmee ze tusschentwee haakjes vlug klaar zijn, wantaan de meeste „costumes" valt nietveel te strijken!), langs rondbuitelen-de parterre-acrobaten, totdat we eenrustig plekje hebben gevonden, van-waar we op ons gemak het druk-deinend gedoe der artisten kunnenbekijken.

Romantisch aangelegde zielen, dieons deze onbescheiden blikken wel-licht zullen benijden, moeten wij diepteleurstellen, want geloof ons: de ro-mantiek is achter de schermen vol-komen zoek. De schermen vormeneen scherpe scheiding tusschen de„Bühne", het romantische droom-wereld] e vol kleur en klatergoud enhet wereldje daarachter, zijnde eenwereldje van on-rornantischen enharden arbeid.

Langzamerhand komt er een eindeaan de voorbereidingen en wanneerde feestelijke openingsmuziek doorde propvolle zaal schalt, staat eenviertal danseresjes, die het program-ma zullen openen, gereed, om op hetteeken van den leider van den troepvoor het voetlicht te treden.

Vlot loopt het programma van sta-pel. Zoo te zien geven de artistenhun nummers spelenderwijs weg,maar de danseresjes, die zooeven noglachend en gracieus buigend het op-klaterende applaus in ontvangst na-men, staan achter de schermen vanvermoeidheid te hijgen.

Nu zijn er parterre-acrobaten aanden gang. De zwaarste toeren wordenmet een laconiek gezicht afgewerkt,maar achter de schermen hooren wij

het gesteun van inspanning en ziende zweetdruppels tevoorschijn ko-men. Dwaas grappen makend buite-len behendige jongleurs over hettooneel, maar wij zien de strakkespanning, die achter dat masker derdwaasheid schuil gaat.

Men denke niet, dat het optredenop het tooneel de eenige arbeid is,dien de artisten verrichten. Het num-mer, dat zij tijdens de voorstellingvertoonen, is het uiteindelijke resul-taat van moeizame voorbereidingen,die vesl tijd en arbeid in beslag ge-nomen hebben. En wanneer dezetournee af geloopen is, moet het num-mer voor een volgend optreden ver-beterd, vernieuwd of aangevuld wor-den.

Vanuit de zaal moge het artisten- 'leven dan aantrekkelijk en interes-sant schijnen, maar een blik achterde schermen leert ons, dat het padder artisten geenszins over rozengaat.

..Mijn ouders hadden een rondrei-zend circus en reeds op mijn zesdejaar werkte ik mee", zei een der ar-tisten ons, „nu ben ik 24 en gelooftu mij, ik weet, wat werken is!" Wijgelooven het graag.

Die blik achter de schermen leerdeons niet alleen, dat Ingespannen ar-beid zijn stempel op het leven dervariété-artisten gedrukt heeft, dochtevens, dat het leven beheerschtwordt door de gemeenschapsgedach-te. Op het tooneel ziet men de num-mers, de individuen. Achter de scher-men ziet men het gezelschap: dentroep.

De troep en haar leider, ziedaar debegrippen „Betriebsführer" en „Ge-folgschaft" in levende gedaante. Eenarbeidsgemeenschap, berustende ophechte onderlinge kameraadschap.Een kameraadschap, die achter deschermen treffend tot uiting komt,wanneer wij zien met welk een in-tense belangstelling de artisten el-kaars nummers volgen, hoe snel zijtoeschieten om elkaar een helpendehand te bieden.

Door den tooneelknecht worden wijruw in onze overpeinzingen gestoord.Met eenige barsche krachttermenmaakt hij ons duidelijk, dat wij hemin den weg loopen en dat het hemeen genoegen zal zijn ons te zien„ophoepelen".

Wij nemen hem deze ongastvrijheidniet kwalijk, want de tooneelknechtis een belangrijke man achter 'deschermen, die maar even behoeft tefalen, om de voorstelling „in de soepte laten draaien"

Hetzelfde geldt voor den electricien,die met artistieken zwier de schijn-werpers bedient en met zijn '"leuren-bundels het tooneel dat sprookjes-achtige effect verleent.

Wanneer het doek voor de laatstemaal gevallen is en de toeschouwersvoldaan de zaal verlaten, heerschtachter de schermen nog een druktevan belang. Kisten en koffers wor-den ijlings gepakt, want morgen gaathet weer voort, om in een anderestad Nederlandsche werkers een wel-verdiende ontspanning te laten ge-nieten, Wr.

Door Eric Linklater.

in Amerika(2)

„Tara-tara, tarara". „Breng die verdomde flesch,steward!" We hebben een lolligen tijd gehad, maartenslotte gaat er niets boven ons oude New York!"

Nadat hij een paar glazen met den professor ge-dronken had ging Juan naar boven om wat op hetsloependek heen en weer te loopen. Er waren maarweinig menschen, want er was een koude wind enJuan overdacht kalm de dreigende nadering vanAmerika. Hij werd zich bewust van een vagen afkeerbij de gedachte aan zijn uitgestrekt grondgebied enaan de nietsontziende energie van zijn honderdmillioen inwoners.

„Ik voel me als een „dikkop" die in een zalmrivierzwemt", bekende hij zichzelf. En toen hij op datoogenblik een hoek omsloeg, zag hij drie mannen inde schaduw van een afdak staan. Hij herkende zeonmiddellijk, het was de man met het roode oog enzijn twee volgelingen. Ze waren aan de loefzijde vanhet schip en toevallig viel er een straal van hetstuurboordlicht recht in hun gezichten en maaktehen griezelig, schurkachtig groen.

Verbijsterd door dien on verwachten en niet aan-genamen aanblik, bleef Juan even naar het gras-kleurige trio staan kijken. Ze waren zich oogen-blikkelijk van zijn opmerkzaamheid bewust en kekenstrak terug. De bloederige streep op het gezicht vanden grooten man leek zwart in den groenen glansen de melancholieke man, wiens bol, embryonaal

•voorhoofd groen gekleurd was, leek griezelig veel opIets op sterk water. Er heerschte diepe stilte, alleenverbroken door het schuren en deinen van de door-kliefde zee en het verwijderde hoe-hoe van denwind. Juan riep zijn gedachten tot de orde en ginger haastig vandoor.

Onder den nachtelrjken hemel stond New York.De vlugge zon was het schip een paar uur vóór ge-weest en stroopte nu de klevende duisternis van detoplooze torens, veegde de schaduw van het somberlaaggelegen plaveisel en streelde met haar lichtendevingers langs de myriaden vensters.

De passagiers vlogen naar de verschansing.Ze keken voor de zooveelste maal naar het Vrij-

heidsbeeld. Ze gaapten vol aanbidding de sterfelijkebergketen van Manhattan aan. Zijn gladde murenrezen boven hen uit, vierkant en gekarteld. Aan eender hooge spitsen hing een wolk als een wimpel aaneen vlaggestok. Torens verdrongen het uitspansel.De hemel was hun gebied en voor hen was Babelniet meer dan een hoopje zand in een kinderhanden de schare, die in Babel werkte, zou hier in éénenkele straat verloren gaan, en alle talen van Babelkonden hier om den hoek van de straat een buur-man vinden.

„Wij geven in de wereld den toon aan, dat archi-tectuur betreft," zei professor Timson. „Ik houdarchitectuur voor de natuurlijke artistieke uiting vaneen jong volk. Jeugd wil bouwen en ManhattanIsland ziet er wel naar uit alsof we gedaan hebbenwat wij wilden."'

„'t Is prachtig," zei Juan.„Een heele stad," gaf de professor toe.Jeugd wil bouwen — dacht Juan, maar welke

jeugd bouwde zóó? Een of ander Titanengebroed ofkinderen uit Brobdignac.

Had de blinde Polyphemus hier naar een vrouwgezocht en had hij gepaard met lersche reuzinnen?Hoe kwam anders dit ras ter wereld, dat veertigverdiepingen op elkaar bouwde om te toonen, dathet de kinderschoenen ontwassen was? Of er warenreuzen in dit land óf ze hadden geesten tot hun be-schikking. En geesten zouden volop werk krijgen vaneen verzameling kinderen.

„Bouw een kerk voor me die vijfhonderd voet hoogIs," zouden de kinderen zeggen. „Bismillah", zou degeest antwoorden.

Natuurlijk konden hout en zandsteen niet voordat werk gebruikt worden. Beton en staal was hetspeelgoed in die kinderkamer en daarvan zou degeest hun kerk bouwen. De kinderen zouden er naarkijken en zeggen: „Dat is mooi. En als we nu eenseen kantoorgebouw begonnen van zeshonderd voethoog?" En de geest zou zijn pruim even verschuivenen dan weer aan het werk gaan — terwijl hij be-paald dacht: „Jeugd moet bouwen". Zoo ontstondManhattan, geweldig als de Bocky Mauntains engrillig als een modeplaat.

Maar Juan dacht niet alléén aan New York, meerdan eens wendde hij zich van de geweldige facadeaf en trachtte in de menigte passagiers een laatstenglimp van het meisje in het zwart op te vangen.Zelfs in de Douaneloods — waar aan lederen kanteen rij menschen van een halve mijl stond met hunbagage, groepje bij groepje, als dorpjes op een on-vruchtbare prairie — zelfs daar keek Juan nog hoop-vol om. zich heen, hoewel hij wel een verrekijker hadmogen hebben om iemand in die volte te kunnenherkennen.

Eenigzins terneergeslagen reed hij naar HotelConnecticut.

Twee duizend negenhonderd en tachtig kamers,twee duizend negenhonderd en tachtig badkamers,

dat was zijn beroepstrots en zijn officieele capaci-teit. Heel .was hotels zouden voor een getal in rondecijfers bezweken zijn en gezegd hebben, dat er drie-duizend kamers en drie duizend badkamers waren,maar Connecticut deed dat niet, want de twee ge-liefkoosde gezegden van Mr. Ginsberg. den proprié-taire, waren: „Leugens kosten klanten" en „Eerlijk-heid geeft dividend".

En misschien had hij wel gelijk. In ieder geval washet in de hall drukker dan. in menig marktstadje inEngeland en er ging oneindig veel meer om, met zijnelegante winkeltjes en kantoren en de tallooze tele-grambestellers, die zich een weg baanden door het.gedrang.

Maar Mr. Ginsberg hield ook rekening met deschuwheid van de menschelijke ziel, die telkens naarafzondering verlangt, en het menschelijke zwak voorhuiselijk comfort. En daarom was elk der tweedui-zend negenhonderd en tachtig kamers zóó gemeu-beld,^ dat ze aan iedeïen doortrekkenden gast hetidee van „thuis,, suggereerde. Niet Mr. Ginsbergtehuis, noch dat van Juan, maar een abstract gege-neraliseerd tehuis of misschien de KleinsteGemeene Deeler van het begrip Tehuis. Op iedernachtkastje lag een Bijbel en een Bloemlezing uitAmerikaansche poëzie, getiteld Harteklop. Een kleinkastje bevatte een radio, die bij onzorgvuldige be-handeling het geluid van een jazzband voortbracht.En naast lederen radiator (dat wil zeggen vóór iederraam) stond een glanzend^ kwispedoor.

Eenigszins verbijsterd door dat meubilair verlietJuan zijn kamer zoo gauw mogelijk, en nadat hijuitstekend geluncht had met elft, ham en meloenging hij in Pifth Avenue en omliggende hoofdstratenwandelen en trachtte te wennen aan het gebruik vansuperlatieven.

In verscheidene opzichten, dacht hij, heeft defotografie ons slechte diensten bewezen. Daar wevan alles foto's hebben gezien, kunnen we ons ner-gens meer over verbazen. Ik ben een en al bewonde-ring voor wat vik zie — die handelspaleizen, diebronzen poorten, juweelen en veeren en pelzen; descherpe, rechte lijnen, de hoogte en elegance vanalles, maar ik kan niet verbaasd zijn, omdat ik hetallemaal in de bioscoop en in de geïllustreerde tijd-schriften heb gezien. En ik moest toch verbaasd zijn,want de gelijke hiervan is nog nooit op aarde ver-toond. Op dit oogenblik zag Juan, geen tien metervan hem verwijderd een lichaam door de lucht tui-melen. Het nam allerlei vormen aan in zijn snellenval en sloeg op den rand van het trottoir neer met

een vreeselijken, luiden slag. als het barsten van eenreusachtigen papieren zak. Oogenblikkelijk ontstonder een oploop, waaruit kreten van afkeer en nieuws-gierigheid opstegen.

Een politieagent, die vlak bij stond en achteloosmet den gummistok speelde, kwam vlug aanloopenen baande zich zonder omslag een weg door dedichte menschenmenigte, die om het doode meisjeheen stond.

De aangroeiende menigte sloot Juan in. Hij zagwitte gezichten vlak bij het zijne, vol afkeer, en tochverlangend om alles te zien wat er te zien was. Erviel een man flauw. Met tegenzin weken de kijkerseen beetje uiteen, zoodat hij weggebracht kon wor-den. Door het nauwe paadje, dat zoo ontstond, vielJuan's blik op een verwarde massa in een dunnegroene jurk, bedekt met bloed.

Een klein Joodje. dat op zijn teenen heen en weersprong naast Juan zei: „Ik wed, dat 't nog een knapmeisje is ook. Alleen knappe meisjes springen uitramen."

Zijn stem was dik en heesch. Tusschen den zwartomranden bril en een ongeschoren kin had zijngezicht een vriendelijke uitdrukking. Daar de oploopzich verspreidde en daar hij en Juan in den stroomwerden meegevoerd, en daar ze zich verbonden voel-den door deze gezamenlijke ondervinding, liepen zesamen op.

„Zeker zelfmoord", zei Juan.„Zelfmoord", herhaalde de kleine Jood, „ja, 't zal

geen zelfmoord zijn. Zoo doen ze 't altijd. Gaat d'rvriend op een goeien dag een wandelingetje makenen vergeet terug te komen. Vat u? En ze heeft geenmoos meer in d'r zak, heeft alles aan hem gegeven— en dan nog zestig dollar voor de kamerhuur — enze kan niet naar huis schrijven, want d'r ouweluimotten 'r niet meer. Ze kan niet meer heen of weer,vat u? Ze doet 't raam open en koekeloert es naarbuiten, loopen de menschen daar zoo druk heen enweer, alsof Rockefeller ze heeft laten halen. Weet zijveel waar ze heen moet! Ze heeft ook geen mensenwaar ze es mee kan smoezen, behalve met den lift-boy en dat is een Zweed, vat u wel? Stijgt 'r datlawaai van de straat naar d'r hoofd, en ze wordtdraaierig, zal ik maar zeggen — vat u wel? En dandenkt ze: „Ik zal het hem betaald zetten, dat ie meheeft laten zitten. Zal ie van ophooren! Zijn n»amin de krant!" Zal 'r dat niet lukken, zal hij zeker eenvalschen naam hebben opgegeven. En de hotelstrekken toch één lijn met de reporters, die zettendaar niets van in de krant. Maar zij weet van 'rgezond niet af, vat u? En dan klautert die griet op't kozijn. Ziet ze tien verdiepingen boven 'r hoofd enals zij naar beneden kijkt dertig <— en dan wordt zezoo beroerd en akelig, dat ze zich niet meer vast kanhouden en dan laat ze los. Dat is de heele geschie-denis.

(Wordt vervolgd.)

(24)

Voor men aan de groote drooglegging begon, voerhij dagelijks met zijn punter door het verdronkenland om de drijvende graszoden aan stukken vantientallen vierkante meters te snijden en ze op sleep-touw te nemen naar het groote meer waar de keuter-boertjes voor luttele centen hun grondgebied wistente vergrooten door het aangevoerde land naast hethunne te verankeren. Het aldus veroverde gebiedbracht weinig op en mocht dus niet veel kosten. Dezelfstandige „landverhuizer" rekte er het leven meetot de drooglegging begon en het moeras werd leeg-gemalen... Toen stond ook hij met ledige handen...

„Late we nou es erges anders over beginne!" steldeBart voor. „Jullie zitte eeuwig te kankere op deslechte tijd! Ik voor mijn heb d'r nog geen draadvan gemorke! Jullie verbeelde je maar dat et be-roerd gaat! Wij as sigaremakers en brilieslijperszijnde, worde omgebouwd tot solide veentrappers, ende lui die nooit anders gedaan hebbe komme nietin aanmerking omdat ze as zelfstandige onderne-mers te boek staan en van d'r vroegere graszooie-sleepdienst nou nog zitte te bulke van de cente! Kijkmaar om je heen! Zoolang d'r leve is, is ter hoop!Wat jij, Van Bure? Ga je mee? De baas hier zal weleffe wijze waar de Pil woont! Asperine voor je beene,asperine voor je...!"

„Hou -je kop es effe!" onderbrak Klaas. „Watscheelt er aan. Van Bure? Last van je voete?"

De man schudde ontkennend. Ten tweeden maletrachtte hij op te rijzen van den wrakken stoel.waarophij wezenloos en vergeten voor zich uit had zittenstaren, doch weer zakte hij kreunend terug.

Het begon tot de anderen door te dringen dathet met den schipper erger gesteld was dan mendacht, en het werd duidelijk dat dit hoopje men-

schelijke ellende iets doorleefde, waarbij vergelekenalle verschrikkingen van het inferno in het nietmoesten verzinken...

In zijn angst voor de mogelijkheid dat hij onge-schikt bevonden zou worden voor het veenland, hadhij den ernst van zijn kwaal verborgen gehouden enmanhaftig de hellesmarten verbeten als zijn dikge-zwollen enkels vastzogen in den blubber van hetmoeras. Een vollen dag had hij met deze, door ont-stekingen wanstaltig vervormde voeten, in het steen-koude zakwater van den wêrkput gestaan en hetmocht een wonder heeten dat zijn, van uur tot uurtoenemende verstandsverbijstering niet was uitge-broken in een allesvernielenden waarzin.

„Hoe is '£godsterwereld mogelijk?!" barstte Klaaslos. „Hoe kanne ze nou zoo'n wrak van 'n vent aan't slootgrave zette?! Man, je heb geen beene om testaan! Je had allang in 't ziekehuis motte legge!Bart, jij as de bliksem naar den dokter! En jij... hoeheet je... ister 'n ziekezaaltje hisr in een van diekampe of in 't dorp?"

Er was geen ziekenzaaltje. Althans, de veenwerkerhad nooit van zooiets gehoord. En 'n dokter? Ja, diewas d'r wel, maar die woonde in 't andere dorp, enzoo laat ging d'r geen bus meer, die kant uit...

„Dan staan we d'r al weer best op!" vond Bart.„Zooiets noeme ze overheidszorg, as ik et wel heb!Wat doen we Klaas, blijve we hier wone of neme we'n taxi voor 'n behouë thuisvaart?" ,

„'t Zal wel loope worde!" veronderstelde Klaas.„Hange jullie Van Bure maar voorzichtig op m'n rug,dan sleep ik 'm wel naar de barak! Eén... twee...hop! Hang je goed, ouwe? Daar gaat ie dan...!"

Het .rommelige rumoer van het overbevolkteberakkenkamp was verstorven tot nauw hoorbaargerucht toen de kleine karavaan over de wiegendeloopplanken terugkeerde. De oververmoeide werkerslagen als in onmacht neergezakt op de keihardestroozakken. Nog verpestender dan in den vooravondstond de gore walm van slaap- en etenslucht in debroeizure ruimte.

Een verstikking nabij, vierde Klaas zijn zieligen lastaf op de viesbesmeurde tafel. De walging voor desmerige omgeving deed hem kokhalzen, en het wasniet alleen door de moordende inspanning van zijnzwaren gang langs het blubberpad dat zijn geest-kracht hem begaf op een moment dat hij deze meerdan ooit van noode had,

(Wordt vervolgd J,

DE JEUGDWEEKVAN HET NEDERLANDSCHE

ARBEIDSFRONT

Openingsbijeenkomst in ket Koloniaal Instituut te Amsterdam

Woudenberg en de leider van de afd. Jeugd spreken de jongeren toe.

Een overzichtsfoto der stampvolle aula van het Koloniaal Instituut.(Foto's Arbeid-Zwaaneveldtj

De eerste Lentedag, zou Het Neder-landsche Arbeidsfront zich een bete-ren dag hebben kunnen denken voorden inzet van zijn jeugdweek? Inde groote zaal van het KoloniaalInstituut te Amsterdam is de wer-kende jeugd bijeengekomen om te ge-tuigen van den vasten wil om mee tebouwen aan een nieuwe toekomstvoor Nederland. Uit alle deelen vanhet land naar Amsterdam gekomen— daartoe in de gelegenheid gestelddoor „BetriebsfüMer", die hun tijdblijken te verstaan — is de jeugddezen dag de gast van Het Neder-landsche Arbeidsfront.

„Arbeid Eert" staat in vlammenderoode letters te lezen boven hetpodium, dat versierd is met het oudeoranje-blanje-bleu, en een rijkenovervloed van tulpen en seringen.

Arbeid eert is ook de grondge-dachte, die leeft in de toespraken, diehier gehouden worden door den Ar-beidsfrdntleider H. J. Woudenberg, enden Leider van" de Afdeeling Jeugdvan het Nederlandsche Arbeidsfront,Th. C. J. Knol.

Wat wordt op dit oogenblik van deNederlandsche werkende jeugd ver-wacht? Welke eigenschappen moetde jeugd van thans bezitten om hetvolk van straks te zijn?

Jeugdleider Knol geeft zijn jongetoehoorders daarop het juiste ant-woord. Een antwoord, dat geheel inovereenstemming is met den daden-drang en het enthousiasme, dat bijde jeugd past.

De jeugd moet zijn dapper, plichts-getrouw, open en eerlijk, en als hetmoet ook hard voor zichzelf, maarondanks alles wat het verleden heeftbedorven aan de jeugd, ondanks deuitzichtlooze toekomst, die de jeugdwerd geboden, behoeven we niet tewanhopen. Want ons volk behoorttot de beste volkeren ter wereld, enonze jeugd bezit als erfdeel de uit-nemendste eigenschappen.

De voorbeelden, die de geschiedeniskan aanwijzen van moed, doorzet-tingsvermogen en durf zijn op ditoogenblik eveneens terug te vinden.Onder anderen wat onze jongerenthans in den strijd presteeren. de-monstreert dit duidelijk.

Onze jeugd moet daarom ook jazeggen tegen het leven en zich doorniets laten weerhouden, niet doormisverstand en kleine plagerijen,maar ook als ze morgen weer in defabriek of werkplaats staan, meewer-ken aan ons aller toekomst.

De jeugd, aldus spreker, heeft zich-zelf deze vraag te stellen: ben jebang voor datgene, wat het leven jenog brengen zal? Maak je zelf jeeigen leven, of regeert het leven jou?

Ben je dapper, of ben je laf?Er is op al deze vragen voor de

Nederlandsche jeugd van heden maaréén antwoord. Dit antwoord zalmoeten blijken uit een daad: mee-werken aan de toekomst, meehelpenhet ideaal — het gezamenlijk ideaal— verwerkelijken.

Nadat muziek en declamatie dezebijeenkomst hadden opgeluisterd, washet woord aan den Arbeidsfront-leider.

Met klem wees hij er op, dat dejeugd een ideaal m o e t hebben. Juistnu de toekomst van ons volk van dejeugd en van het ideaal van de jeugdafhangt.

Woudenberg schilderde het_ver-schil tusschen zijn eigen jeugd en dievan tegenwoordig. Vroeger was er iets,dat ons bezig hield, dat ons bezieldeen het leven gloed gaf.. Thans schijntvaak, dat zulk een ideaal ontbreekt.

Toch heeft de jeugd van thansmeer dan ooit een taak. Spreker gafden jongeren, die hier zaten en methen de geheele Nederlandsche wer-kende jeugd de opdracht te zorgen,dat het prikkeldraad, dat gespannenis tusschen werkers en werkers, omde scheidslijnen, die de werkers inkampen verdeelen, weg te nemen.

Voor ons allen geldt, dat we moetenwerken voor ons brood en land. Wemoeten werken, want we bezittenniets dan onzen arbeid. Voor onsgeldt, dat we slechts zoo rijk zijnals de organisatie van dezen arbeidmogelijk maakt. En wij moeten dezenarbeid organiseeren, opdat de een-heid der volkeren van Europa kangroeien.

Zij, die thans op dezen dag — denheldengedenkdag — herdacht wor-den, hebben voor een ideaal hethoogste gegeven, wat zij bezaten: hunleven. Woudenberg besloot zijn gloed-volle toespraak met de jonge luiste-raars op het hart te binden, dat zijde pioniers zijn, die de Nederlandschejeugd hebben voor te gaan. en denweg hebben te wijzen naar een nieuwen herboren Nederland.

Het gezamenlijk gezongen zesdecouplet' van het Wilhelmus heeftdeze bijeenkomst besloten. En terwijlbuiten in de hooge boomen, die hetKoloniaal Instituut omgeven, dereigers hun nesten bouwden, ging dejeugd naar huis, met het vaste voor-nemen, om in deze nieuwe lente ookmee te bouwen met geloof en door-zettingsvermogen aan eigen toekomsten daarmee aan de toekomst van hetNederlandsche volk, dat er niet komtdoor om te zien naar het verleden,maar alleen door eensgezind werkenden grondslag kan leggen voor vredeen welvaart.

Arbeid.Pieter is een zeventienjarige Rot-

terdamsche jongen uit een groot enfatsoenlijk gezin. Een moeilijke enwispelturige knaap met slechts éénhartewensch: varen! De vaart heeftechter kerels uit-één-stuk noodig.Dat weten de ouders van Pieter ookwel en daarom geven zij hun zoongeen toestemming om te gaan varen,vóór hij bewezen heeft op eigen bee-nea te kunnen staan. Doch daarvangeeft Pieter geen blijk. Integendeel.Hij gaat dwars tegen den draad in,nu hij niet een-twee-drie zijn zinkrijgt. De eene baas na den anderenmoet hem ontslaan, omdat hij zijnwerk halfbakken doet. Bovendienkomt Pieter met verkeerde vriendenin aanraking en wordt oneerlijk. Zijnouders begrijpen hem niet; zij kun-nen hem niet aan en zien machte-loos toe, hoe hun jongen van kwaadtot erger vervalt.

Dan komt onvermijdelijk de dag,waarop Pieter tegen de lamp loopt.Hij wordt op heeterdaad betrapt,wanneer hij wat pakjes sigarettensteelt. De politie komt er aan te pasen zoo komt Pieter op zeventienjari-gen leeftijd in aanraking met dejustitie.

En toch, in den grond is Pieterheusch geen slechte jongen. Vroegerzou men zeggen: de jongen is hetslachtoffer geworden van het milieu,waarin hij verkeerde. Wij zeggen te-genwoordig: Pieter is het slachtoffergeworden van de houding der vroe-gere regeeringen, die wel uitstekende,

WERKKAlf ElEEN DER NIEUWEVAN HET DEPARTEMEAN soc

In oorlogstijd wordt de jeugd ^Wik en geedreigd. Alleen geestelijk en liet19* sterke joikunnen weerstand bieden aan de** Verleiding:dezen tijd blootstaan. Helaas j»"'00* deel ijeugd o.m. tengevolge van het P. onze voornzich aan de geestelijke en HcW Weerbaar*generatie weinig of niets gelegen'T^Ben, verslren, die in den grond niet slee'1'1 wch alleenop het verkeerde pad.

Zijn deze jeugdige delinquent^^iDijis buit<dwaalden nu gedoemd voor a^^lj/n zelfkantte blijven staan? Gelukkig niet- ^J^nisen tijdeen nieuw soort opvoeding skarnrr® leven gerlijke wilszwakke jonge mannen \ » het rechworden. De heelmeesters zijn: öJYc/l*, disciplschap. En dat .deze heelmeesters-^m, constateen bezoek, dat wij brachten «T* kamp, nEerde bij Ommen. Als voorbeeldkampen wordt ondergebracht,een Rotterdamschen jongen,kwam.

Voor Pieter kan men echter o°*£ Jan of Hehij is zoo maar een derkeeren.

soort joreen en

ei Werkka;

, aun oj n" Dezelfde

misschien wel onovertroffen reclas-seeringsinstituten hadden geschapenom jongens als Pieter weer op hetrechte pad te brengen, maar die zichaan de lichamelijke en moreele opvoe-ding van de jeugd, de draagster dertoekomst, weinig of niets gelegen lie-ten liggen en daardoor de preventievebewapening tegen de verleiding totmisdaad achterwege lieten.

Wat Pieter mankeerde was eenideaal, dat dezen toch al lastigenjongen in zijn. moeilijke jaren inner-lijk weerbaar had kunnen makentegen de hem bedreigende gevaren.Hem ontbrak één hooggestelde, allesoverkoepelende idee, welke de inner-lijke kracht, de volkskracht, welkeook in hem sluimerde, in de goederichting had kunnen stuwen.

Hoe dan ook, Pieter zit intusschenmet de brokken van zijn jonge leven.In plaats van zijn krachten te ont-plooien, is hij op een dood spoor ge-raakt. Hij heeft straf verdiend, onte-genzeggelijk, maar zal hij daarmeeover het doode punt, waarin zijn da-den drang verzandde, heenkomen?Waarschijnlijk niet. Toch bestaat ervoor hem nog een kans, dat hij nogeen kerel-uit-een-stuk zal worden endat zijn hartewensch, te gaan varen,in vervulling zal gaan. Sedert eenigentijd zijn namelijk door het Dep.van Sociale Zaken in overleg methet Departement van Justitie specialeopleidingskampen voor jongens, die inaanraking zijn gekomen met denstrafrechter of gevaar loopen metden strafrechter in aanraking te ko-

men, opgericht. Deze kampen zijn ge-sticht met het doel deze jongens overhet doode punt heen te helpen, waar-na zij in op de^eerste kampen uitslui-tende speciale^-akkampen een vak-opleiding kunnen ontvangen.

Ook onze Pieter kwam in aanmer-king, om in een dezer kampen opge-nomen te worden; hij kwam in hetWerkkamp Eerde bij Ommen, dat wijonlangs bezochten en waar wij onsop de hoogte konden stellen van deverdere gedragingen van Pieter.

Het Werkkamp Eerde is een derdrie voorbereidende opvoedingskam-pen, met de oprichting waarvaneen vurige wenschdroom van den be-kenden oud-kinderrechter mr. G. T.J. de Jongh in vervulling is gegaan.Deze kampen onderscheiden zich invele opzichten van de bestaandestichtingen en tuchtscholen. Niet elkejongen, die het verkeerde pad opging of dreigde te gaan kan in dezekampen opgenomen worden. Via devereeniging Pro Juventute en deReclasseer/ngsvereeniging kunnenaanvragen tot plaatsing in een kamptot de afdeeling Vakontwikkeling enSociale Jeugdzorg van het Rijks-arbeidsbureau worden gericht. Aande hand van uitgebrachte rapportenwordt door deze afdeeling beoordeeld,of de betreffende jongen in aanmer-king komt, om in het kamp opgeno-men te worden. In het algemeen zalalleen tot opname overgegaan wor-den, wanneer blijkt, dat de jongenniet in den grond verdorven is, dochdoor omstandigheden voor de verlei-

EERDEOPVNGSWERKKAMPEN

SOCIALE ZAKENen geestelijk ernstig be-

jongens en meisjesVerleidingen, waaraan zij in

deel der Nederlandschevoormalige regeeringen

Meerbaarmaking der jongegen, verslapt en vele jonge-

alleen wilszwak, komen

jeugdi Zitan>laashet

'. Jic

elegen

niet.

znnenijn:

iten

cht,<en,

iter

buiten hun schuld af-selfkant der gemeenschap

tijd is van Staatswegeleven geroepen, waar moei-het rechte spoor gebracht

', discipline en kameraad-constateerden wij tijdens

kamp, n.L het Werkkampsoort jongens, dat in deze

, — j een en ander van Pieter,"•et Werkkamp Eerde terecht

l Jan of Henk of Klaas, wantdezelfde moeilijkheden ver-

onttpooKte Jeuffttfding van de misdaad Is bezweken.Opmerkelijk is reeds, dat de jongensmeestal op eigen gelegenheid naarhun toegewezen kamp reizen. Hetkamp zelf wordt niet bewaakt en isniet afgezet.

De jongen, die het in zijn hoofd haalthet kamp te ontvluchten, kan rustigzijn gang gaan. Niemand zal hemtegenhouden. Maar merkwaardiger-wijze wordt van deze vrijheid vrijwelgeen misbruik gemaakt. Overigens ishet geven van deze vrijheid psycho-logisch juist gezien. Zoo vertelde onsde kampcommandant, dat een jon-gen, die reeds vele malen uit allerleiinrichtingen, stichtingen en tucht-scholen ontsnapt was, na zijn plaat-sing in het werkkamp Eerde aan dendirecteur van een tuchtschool, waarhij het laatst „gelogeerd" had, schreef,dat hem in het Werkkamp Eerdede lust ontbrak om aan den haal tegaan. „Ik slaap bij een open raamen buiten is geen bewaking. Hier ishet veel te gemakkelijk om uit tebreken!"

Wanneer de jongens in het kampaankomen, worden zij onmiddellijktusschen reeds aanwezige jongensaan het werk gezet. Onder deskundigeleiding wordt de boschstand in deomgeving verzorgd, woeste grondontgonnen of geholpen bij het biiï-nenhalen van den oogst. De eerstedag wordt doorgebracht in de zooge-naamde observatieklasse.

Alhoewel de jongens een groote ge-meenschap vormen — er wordt geza-menlijk geslapen, gegeten, enz. —worden zij naar hun algemeene ont-wikkeling in vier groepen verdeeld.Nadat een jongen den eersten dag ingroep I — de observatieklasse — ge-werkt heeft, wordt hij den tweeden

dag tijdens den cursus algemeeneontwikkeling, welke 7i uur per weekfe-ehouden wordt, getest en aan dehand hiervan in een der vier groepenondergebracht.

Dan begint een half jaar kamp-leven, dat door arbeid, tucht en disci-pline beheerscht wordt. De jongens,die over het algemeen wilszwak zijn,worden aan een regelmatig leven metregelmatigen arbeid gewend en daar-door over het doode punt, waarop zijgestrand zijn, heengeholpen. Hier-door wordt hun wil gestaald en huninnerlijke kracht tot nieuw leven ge-wekt. Zij leeren arbeid als hoogstegoed op aarde beschouwen en daarinvreugde te scheppen. De kameraad-schappelijke samenwerking kweektgemeenschapszin. De meeste jongensvoelen, dat zij niet langer aan denzelfkant van de maatschappij behoe-ven te staan, doch dat zij in staatzijn, als leden der volksgemeenschapiets te presteeren.

Ochtendgymnastiek en sport onderleiding van een sportleeraar geven denoodige lichamelijke ontspanning. Ookde geest wordt niet vergeten. Tijdenscursussen voor algemeene ontwikke-ling wordt het ontwikkelingspeil op-gevoerd, terwijl gedurende de avondengeestelijke ontspanning door film,zelf georganiseerde bonte avondene.d. geboden wordt. Belangrijk isvoorts, dat de jongens op het doorhen gewenschte beroep getest worden.

In het algemeen hebben de jongensaan het einde der zes maanden inner-lijk en uiterlijk een verbazingwekken--de verandering ondergaan. Natuurlijkschuilt er wel eens een element on-der, waarmee geen land te bezeilen is,maar de overgroote meerderheid komtals herboren terug.

Zoo was het ook. rn.cc Pieter, die,toen wij het Werkkamp Eerde bezoch-ten, zijn zes maanden er bijna „ophad zitten". Een blik in de rapportenvan Pieter zei ons voldoende. Sprakende eerste rapporten van een moeilijkaanpassen, zucht naar afwisseling ennog niet meekunnen, de volgenderapporten wijzen reeds op flinke ver-beteringen in houding, ijver, aanpas-sing en handigheid. En in het afsluit-rapport lezen wij o.m.: gunstigeontwikkeling van Pieter in het vorigerapport vermeld, heeft zich voortge-zet zijn doel, de opleiding in hetschipperskamp begint thans te nade-ren en dit verdubbelt zijn ijverin alle opzichten geslaagd voor hetvakkamp zonder twijfel een jon-gen, die zal slagen."

Pietertje gaat dus varen. Zijn har-tewensch kan in vervulling gaan. Enzooals Pieter verlaten velen het Werk-kamp Eerde. Zij gaan naar een vak-kamp — waarover wij in een volgendartikel een en ander hopen te vertel-len — of zij worden, wanneer zij vooreen vakopleiding niet geschikt zijn,als ongeschoolde arbeiders aan hetwerk gezet. Zij waren ontspoord enzijn weer in het gareel gebracht, dankzij een goed toegepaste arbeidsthera-pie.. Wr.

l De ingang van het werkkamp Ommen;breed en onbewaakt. 2. Het hijschen vande vlag, een korte •plechtigheid, die eikenmorgen plaats vindt. 3. Een der groepenmarcheert naar het werkobject. 4. en 5.Regelmatige zware arbeid moet de jongensover een dood punt heen helpen. 6. Wer-ken in de buitenlucht maakt hongerig. 8.Een der frissche ruime slaapzalen. 7. en 9.Tijdens de ochtendgymnastiek. Onder lei-ding van den sportleeraar worden eikenmorgen de spieren losgemaakt. 10. Een af-wasch, die er zijn mag! Om de beurt moe-ten de jongens corveedienst verrichten.

« -,een, het valt niet weg te praten,J^ een Amsterdammer neemt onderonze volksgenooten een heel eigen,plaats in. Bijna zou men kunnen zeg-gen, dat de Amsterdammers een volkjeapart zijn. Natuurlijk houden zij ookniet van kouwe drukte. Opsnijders enpraatjesmakers kunnen zij niet uit-staan. Zij kunnen gemoedelijk zijn,maar maak hen niet driftig, wantdan kunnen zij raar uit den hoekkomen en ongezouten zeggen waarophet staat. Maar het meest kenmer-kende van hen is hun humor. Dieechte Amsterdamsche humor, waar-door zij zich met een grapje en eengijntje door alle moeilijkheden deslevens heenslaan!

Daarom is het een aangename taak,onder deze Amsterdammers te mogenwerken. Ook voor den functionarisvan het Artaeidsfront. Wanneer hijmaar echt Amsterdammer mee is envooral den humor niet vergeet!

Dat beteekent niet direct, dat hijnu een „echte Amsterdammer" moetzijn in dien zin, dat hij van ouder totouder, tot wie weet hoe ver terug, uitAmsterdammers moet zijn gesproten.Want naast zulke echte Amsterdam-mers zijn er heel velen, die zich nietminder Amsterdammers gevoelen enook als zoodanig aanvaard worden,maar aan wier uitspraak men nogaltijd goed kan hoor en dat ze uit eengeheel andere landstreek stammen.

Want dat is een andere eigenaar-digheid van Amsterdam. Nergens ge-voelt men zich zoo gauw thuis, ner-gens is men zoo gauw ingeburgerdals juist in Amsterdam. Daar ziet geden Groninger en den Rra'oander, denZeeuw en den Drent, -Ion Limburgeren den Gelderschman, hnn dialecthebben zij zeker niet verloren, maarzij zijn niet minder Amsterdammergeworden dan wie hier van ouder opouder gewoond hebben. En zij zoudener niet weer weg willen. Ja zelfs deRotterdammer (.en kent ge iemanddie meer op zijn eigen stad gesteldis') vergeet zijn voorkeur als hij een-maal Amsterdam geroken heeft.

Het is een aangename taak onderAmsterdammers te werken. Natuur-

lijk zijn er allerlei moeilijkheden. Demoeilijkheden van den tijd en demoeilijkheden van den haat.Aan de moeilijke tijdsomstandighedenvalt weinig te doen. Die moeten wemaar nemen zooals ze zijn. Maarlaten we dan ook vooral niet net doenof ze 'er niet zijn. Of alsof ze niet zoogroot zijn. Dat kan niemand waar-deeren en zeker een Amsterdammerniet. Die houdt niet van die babbele-gugies. Probeer hem wat wijs te ma-ken! Laten we liever meedoen aan enmeelachen om de gijntjes, die hij zelfsover deze bron van misère weet teverkoopen. Wie eenmaal met eenAmsterdammer gelachen heeft kanook met hem praten.

Erger is het met die moeilijkhedenvan den haat. Op zich zelf is het eenraar geval, dat de politiek tot zulkeen haat tusschen verschillende be-volkingsgroepen kan leiden. En voor-al, dat juist degenen, die zich tot hunstad- en volksgenooten richten omhen er toe te brengen met hen en

. met alle anderen samen voor ons allerbelang te werken, dag aan dag dienhaat moeten ondervinden. Maar hetis nu eenmaal niet anders en we moe-ten er maar doorheen.

Te spreken op Amsterdamsche be-drijfsvergaderingen is voor de spre-kers van het Arbeidsfront altijd eendankbare taak. Vooral als er vragengesteld kunnen worden. Want danblijkt al dadelijk het typisch karaktervan den Amsterdamschen werker, diein klare taal en zonder er doekjes om

^te winden zijn meenirig vertelt. Endie dan van onzen spreker zondermankeeren lik op stuk krijgt. Wanteven eenvoudig als de taal van dienAmsterdammer is de taak en deinrichting en het doel van het Ar-beidsfront. Waarom zullen v.'e ('e din-gen noodeloos ingewikkeld maken alswe juist door de zaak eenvoudig te

houden de moeilijkheden gemeen-schappelijk kunnen oplossen! Desprekers van het Arbeidsfront komendan ook graag naar Amsterdam. Daarzit wat in zoo'n bedrij f sbij eenkomstdaar. En dus gaat er ook veel van uit,

Ja werkelijk, het wezen van hetArbeidsfront is de" eenvoud zelve. Datblijkt wel heel sterk als het er omgaat het wederzrjdsche misverstanduit den weg te ruimen dat er nog zoovaak bestaat, zoowel brj de arbeidersals bij de leiders van de bedrijven.

Het. Arbeidsfront streeft er naar,den werkenden mensen- geborgen tedoen zijn in en door de volksgemeen-schap. Wel, er is een categorie vanwerkers, die deze geborgenheid in endoor de gemeenschap kent. Dat zijnde menschen in overheidsdienst. Menzou zoo denken dat zij dus in de eer-ste plaats de taak van het Arbeids-front begrijpen en er aan medewer-ken. Maar het tegendeel is waar.Juist met hen doen de propagandis-ten voor het Arbeidsfront vaak deonaangenaamste ervaringen op. Alser een bedrij f sbij eenkomst plaatsvindt in een gemeentebedrijf, wel, hetis vreemd, maar dan is er vaak plot-seling zoo'n dag een verkoudheids-epidemie uitgebroken. De hoest isniet uit de lucht. En hoe belachelijkvinden deze werkers het soms niet,te worden aangesproken als kamera-den van den arbeid. Zij, referenda-rissen, commiezen of andere hoog enhoogergeplaatsten zouden kameradenvan den arbeid zijn met den eenvou-digen arbeider. Het blijkt daaruit, hoemoeilijk het voor velen is, het juistebesef te krijgen van de beteekenisvan kameraadschap in een arbeids-gemeenschap. Het juiste besef te krij-gen voor de eenvoudige waarheid, datwij hoe hoog of laag ook geplaatst,allemaal elkaar noodig hebben ensamen moeten werken en dat wij

alleen daardoor een gemeenschapvormen.

Overigens, zooals altijd geldt cx#Jiier: die tegenstand, die haat, die

hoestpartijen en wat dies meer ZÜ.het gaat uit van een klein groepjeophitsers. De grootste groep zou opzich zelf wel belangstelling hebben,zou wel willen luisteren, maar durftniet „om de anderen". Laten we onSechter nooit kwaad maken om di«ophitsers maar er ons%net een grap-je en een kwinkslag van -af makenzoodat we de lachers ojp onze handhebben. Dan is de strijd al half ge-wonnen. Want zooveel te grager zul-len de anderen dan grijpen naar hè*propagandamateriaal, dat strak*wordt uitgereikt, zij zullen thuis da*alles eens op hun gemak doorlezen e»inzien, dat het toch zoo gek niet i*wat het Arbeidsfront wil. En zij zul-len straks in elk bedrijf, ook in hetoverheidsbedrijf, de kern gaan vor-men van de menschen die de' bood-schap van het Arbeidsfront verstaan-

Voor de werkende vrouw en hetwerkende meisje gelden weer andereproblemen dan voor den man. Som-migen denken, dat voor haar da*Arbeidsfront toch heelemaal niet vanbelang is. En zij nemen dan wel eenseen wat eigenaardige houding aan.Maar zij vergissen zich. Niet minderdan voor den man is juist voor hetmeisje en de vrouw het werk van het

"Arbeidsfront een levenskwestie. Voorzoover zij zelf nu nog werken alsarbeidsters of leidinggevende werk-kracht, en straks als huisvrouw.Daarom mogen zij zeker niet ver-waarloosd worden. Vooral niet in eenstad als Amsterdam waar zooveelvrouwen en meisjes in het bedrijfs-leven zijn opgenomen.

En zoo marcheert het front vanden arbeid verder. Ook in Amster-dam. Wekelijks treden honderden inzijn rijen en nog honderden zullenvolgen. Want het kan niet anders.Als maar eenmaal wordt ingezien, datdit de eenig juiste weg is om te ko-men tot een betere samenleving waar-in wij allen in de eerste plaats zullenzijn: KAMERADEN VAN DEN AR-BEID!

BABBELTJE VAN OOM NIEKM'n beste neven en nichten.

Wat ben ik blij, dat ik geen beroemdevoetballer ben. Ja, ik weet wel: julliejongens zouden allemaal, stuk voor stuk,wél graag een beroemde voetballer zijn•— misschien zouden m'n nichten dat ookwel willen!

De kans is zelfs groot, dat jullie zeg-gen: die Oom Niek valt me leelijk tegen- ik had gedacht, dat hij wel van sport

hield, maar nu... nee hoor, het is niksmet hem.

Houd je maar bedaard: toen ik zo jongwas als jullie heb ik ook veel gevoetbald— ik heb zelfs in een grote club gespeeld— in de lagere elftallen, altijd als linies-builen, en ik heb reuze prettige herinne-ringen aan m'n voetbaltijd. Sjongen, daarzou ik nog hele verhalen van kunnenvertellen. Wil je welxgeloven, dat ik nunog m'n benen niet bij me kan houden.als er plotseling een bal van een stel opstraat spelende jongens voor m'n voetenrolt? Zelfs als ik deftig naast Tante Corloop te wandelen, heb je de kans, datm'n voet uitschiet en dat ik die bal „eenpeer" geef, zodat de jongens een heeleind moeten open om hem terug tehalen.

Ach ja, dat voetballen... In die oudetijd had ik óók wel graag in ons eersteelftal gespeeld, maar daar zaten altijd

zulke geweldige kanonnen in, dat OomNiek er niet aan tippen kon. En als iktegenwoordig een wedstrijd zou voetbal-len, kwam ik vast en zeker als gekreu-kelde krant thuis.

Dat is die beroemde voetballer, waarik nu van. wil vertellen, misschien ook.

Het was zo: bij ons in de buurt waseen voetbalwedstrijd gespeeld. Na diewedstrijd stonden er- drommen jongensvoor de hekken waar, — lang na de toe-schouwers — de spelers uit zoudenkomen.

Elke jongen had een boek of eenschrift bij zich en toen ik er een vanhen, figuurlijk gesproken, in de nek namen vroeg, wat er aan de hand was, ver-telde die knaap, dat ze wachten OD despelers... „om de handtekeningen, me-neer!"

Ik heb natuurlijk gewacht, tot die spe-lers te voorschijn kwamen en ik heb heer-lijk staan te grinniken, toen ik zag, hoelastig de jongens het dien beroemdenspelers maakten. Telkens weer werd huneen mooi gebonden boek of een smerigbeduimeld oud blocje toegeduwd om daarhun handtekening in te zetten.

Die spelers stonden als het grote mid-delpunt van een kluwen dringende enboekjes opstekende jongens. En ze krab-belden hun handtekening maar — deene na de andere.

„Lieve deugd — nóg meer? Er komt

geen eind aan," zuchtte er een, die betereen bal kon stoppen dan pen of potloodvasthouden. Je krijgt er gewoon schrijf-kramp van"...

„Hier meneer... hier. meneer!"De arme voetballer had het bij de wed-

strijd lang niet zo benauwd gehad . 's nu,tussen de handtekeningenjagers, die nietvan ophouden schenen te weten.

„Dit is de laatste," zei eindelijk eender spelers. Hij stopte z'n handen in z'nzak en wilde zich naar de tram begeven.Maar zó gemakkelijk ging dat niet. Erzijn nu eenmaal jongens, die van volhou-den weten en ik zag ook, dat eendrachtmacht maakt. Want de voetballer, dieschrijfdienst weigerde, kon_ geen beenverzetten, zonder dat hij tegen een derkleine „bedelaars" opliep en als eengrote, levende khrwen zigzagde het ge-val over de weg. Tot de beroemde voet-baller eindelijk de tram kon bereiken,waar hij nog niet helemaal veilig was,doordat er jongens waren, die... óók opde tram stapten.

Ik vond het een reuze plezierige verto-ning, ofschoon de geplaagde voetballerme heel lelijk aankeek, dat ik eromlachte, hoe hij in het nauw werd ge-dreven.

Die verzamelwoede ook.In mijn tijd...Maar nee — dat vertel ik een volgende

keer. Nu gaan we aan

DE NIEUWE PRIJSRAADSELSHet eerste raadsel is alleen voor m'a

neven. Dit luidt: Mijn vader heeft eenzoon, die niet mijn broer is. Hoe kandat?

Het tweede raadsel mag alleen doorm'n nichten worden opgelost. Dit luidt:Mijn moeder heeft een dochter, die nietmijn zuster is, Hoe kan dat?

Omdat je vader en moeder óók bij dezeprijsraadsels zijn betrokken, mag je voordeze keer hun hulp inroepen, als je deoplossing zélf niet weet. In dat gevalmoet je dit eerlijk bij je inzending ver-melden. Oplossingen vóór 16 April aanOom Niek, Postbus 5000, Amsterdam-Zuid.

Jullie h-ebben nog

DE PRIJSWINNAARStegoed van het invulraadsel. Hier komenzij. De hoofdprijs werd gewonnen door:

Rina Oldtnhof. m., 13 j., Woelwijk-straat 71 A, Rotterdam.

T r o o s t p r i j z e n krijgen: Gerard J-de Hundt, j., 13 j., Linnaeusstraat 38III,Amsterdam-O; Carel Riechelman, j., 13 j-.Ploraweg 25, Amsterdam-N.; Beppie Bons,m., 12 j., Kwartelstraat 45, Utrecht;Gretha v. d. Zwan, m., 13 j., Finken-straat. 327, Den Haag; Toot j e van Ber-kel, m., 13 j., Siriusstraat 31, Hilversum.

Aan allen: de groeten vanOOM NIEK.

Beeld: Jan Lutz TIT1

JU/ Tl»"!? TK~ A nTTTPJUJtif JIV/\ UU/Regie en tekst: N. J. P. Smit**

In die vaas zullen katjes mooistaan,

8

Kareltje, haal .jij voor tantewat katjes.

Hebt u er drie? Tante zal er blij mee sijn. Hier zijn de katjes, tante.

ELK BEDRIJF EENGOED VERBLIJF

Juist nu de dagen weer zoo lang worden, dat zon-der kunstlicht gewerkt kan worden, willen wij opdeze plaats een nieuw verduisteringssysteem bespre-ken, daar wij nu gelegenheid hebben de bestaandeverduisteringsinrichting te veranderen.

Slechte oplossingen zijn het inderdaad, wanneerde ramen zwart geschilderd zijn of wanneer van deramen 2/3 altijd verduisterd is.

Vooral sheddaken laten zich bij de verschillendesystemen van kleppen of schuiven moeilijk zoodanigverduisteren, dat overdag het geheele raam vrijblijft

Blauw geschilderde ramen zijn eveneens te ver-oordeelen, aangezien het licht in de bedrijfsruimteeveneens blauwachtig gekleurd wordt, wat nietonbelangrijk vermoeidheidsverschijnselen met zichbrengt.

Hetzelfde geldt voor kunstlicht; ook dit vermoeitde oogen meer dan goed daglicht en heeft dus ver-mindering van arbeidsprestatie en hooger stroom-verbruik tengevolge, hetgeen veelal niet mag, zoodatmen er dan maar van die „een-bril-in-drie-weken-lampjes" van 25 Watt indraait.

Ook is het verduisteren een tamelijk langdurigWerkje. Bij het volgende systeem daarentegen zijnde ramen overdag geheel vrij en in een oogenblikverduisterd.

Het systeem komt op het principe van het z.g.„jalouzie-gordijn" van papier of stof neer. Wij stel-len ons nu voor een sheddak met zijn lange rij aan-eengeschakelde ramen. Bij de scheiding van eenaantal ruiten, b.v. bij drie of vier, brengen wij opeenigen afstand van het glas de lat A aan of makengebruik van reeds aanwezig constructiehout. Hier-

Glas

JD. DOOES/Y.

aan bevestigen wij de vrijloopende Ijzerdraadjes B.Het papier of de stof is vast bevestigd op A enoverigens zig-zag geplooid. De plooien C, het dichtstbij het raam, krijgen ringetjes, waardoor het ijzer-draad B loopt (bij papier te bevestigen met opge-plakt sterk papier). Het andere einde van het papieris vast bevestigd aan de lat E, die tegen A stuit. Aandeze latten E is een lange tengel D bevestigd, diegeleid wordt door het oog F, bevestigd aan A. Doornu dezen tengel heen en weer te schuiven opent ensluit men een geheele rij ramen met één beweging.Aan de boven- en onderzijde kan nog een kluis aan-gebracht worden. Oogenschijnlijk is deze constructievoor een bedrijf tamelijk onsterk. De practijk be-wijst echter, dat het systeem zeer goed houdbaar is,zelfs in metaalwaren- en aardewerkfabrieken

Dit systeem brengen wij juist nu, omdat nu degelegenheid bestaat de' bestaande verduistering teverbeteren, aangezien men haar niet lederen dagnoodig heeft.

Wanneer men hierover wenscht te correspondeerenof vragen te stellen over dit of andere systemen ofvraagstukken op Schoonheid van den Arbeid betrek-king heöbende, wende men zich tot deze afdeelingvan „Vreugde en Arbeid", opdat uw meening opdeze plaats behandeld kan worden.

RECTIFICATIEIn onze reportage over den tocht van den Arbeids-

frontleider door het Noorden des lands stond, datkameraad Woudenberg op Zaterdagmorgen uitNoord-Holiand vertrok om tijdig in Groningen tekunnen zijn. De Groningers weten wel beter. ReedsVrijdagmorgen vroeg werd deze autotocht gemaakten reeds op .dien dag bevond Woudenberg zich inhun midden. Hij voerde velerlei besprekingen ensprak o.a. op een bedrij f sappèl.

De werkers, die zich in Groningen verzameldhadden, mochten niet wachten.

•

Vreugde en Arbeid-RevueMet medewerking van Guus Brox, Rat-nay—Sann en Sylvia Katinka Kuster,Fred Fagel, Bern. Barends, Ge Smit,Heiiny Verra, Andréa Ballet. Gebr. May;orkest o.l.v. Bram v. Brakel.

Toegangskaarten a 5O et. voor N.A.F.-leden en huisgenooten en 80 et. voorniet-leden. Aan-vang 7.3O uur.Leeuwarden Vrijdag 9 April

De Harmonie. Kaartverkoop Nieuwe-kade 84.

MATTHEUS PASSIONLeden van het N.A.F, worden

In de gelegenheid gesteld tegengereduceerden prijs op Zaterdag17 April a.s. het Paasch-oratorium„Mattheus-Passion" bij te wonen.De voorverkoop vangt aan op 13April van 10 tot 4 uur aan hetConcertgebouw. Prijs der plaat-sen: ƒ1.36. Wij twijfelen er nietaan of velen zullen van dezeunieke gelegenheid gebruik wil-len maken om dezen avond vanhoog muzikaal en vocaal gehaltete beleven.

FILMVOORSTELLINGENToegang alle leeftijden met de Ufa-

film ,,Nanette" met Jenny Jugo, eenfilm, die ver boven het gewone peil uit-gaat. Voor de kinderen de jeugdgeluids-film „Doornroosje".

Toegangskaarten 3O et. voor N.A.F.-leden en huisgenooten en 45 et. voorniet-leden. Kinderen 15 et. en begelei-ders 30 et. (kindervoorst.) verkrijgbaarbij de bekende adressen,/de N.A.F.-bo-den en soc. voormannen. Aanvang 4.30en 7.30 uur.

Provincie. UtrechtDiinnik Vrijdag 2 April

De Grondslag. Kaartverk. Maatschaps-laan 12. •Leersum Zaterdag 3 April

Zaal Van Soest. Kaartverkoop Rijks-straatweg A122.Munt foort Zondag 4 April

Hotel De Zwaan. Kaartverk. Keizer-rijk 235a.Vreeswijk Maandag 5 April

Café Brughuis. Kaartverk. PI. N.A.P.-kantoor.Eist Dinsdag 6 April

Sportlust. Kaartverk. Parallelweg 6.Soesterberg Woensdag 7 April

Huis ten Halve. Kaartverk. Boekhan-del Mulders, Rademakersstraat.

Provincie Noord-HollandHoogwoud Donderdag 8 April

Liefhebber. Kaartverk. H. v. d. Ploegte Spanbroek.Schoort Vrijdag 9 April

De Rustende Jager. -Kaartverk. Hee-renweg A 110, Groet.

Zondagochtend voorstel lingenAmsterdam Zondag 4 April

City-Theater. Aanvang 10.15 u. v.m.Vertoond wordt de Ufafilm ..Schoonpa-pa knapt het op" (Der Herr Schwieger-papa) met Hans Moser. Toegang 18 J.Tevens een goed verzorgd bijprogramma.

Kaartverkoop zie A'dam 28 April.

Amsterdam Zondag 4 AprilTivoli-Theater. Aanvang 10.15 u. v.m.

Vertoond wordt de Ufafilm „Maria Ilo-na" met Paula Wessely en Willy BirgaL

Toegang alle leeftijden. Tevens eengoed verzorgd bijprogramma.

Kaartverkoop zie boven.

Den Haag Zondag 4 AprilOdeon-Theater. Aanvang 10.15 u. v.m.

Vertoond wordt de Ufafilm „Nanette"met Jenny Jugo. Toeg. alle leeftijden.Tevens een goed verzorgd bijprogramma.

Kaarten a 35 et. zijn verkrijgbaar bijnet V. en A. Inl. Bur. a. d. Hofweg.Schiedam Zondag 4 AprilPassage-Theater. Aanvang 10.15 u. v.m.Vertoond wordt de Ufafilm ,,Mijn zoon,de Minister" (Mein Sohn, der Herr Mi-nister) met Hans Moser en Heli Fin-kenzeller. Toegang 14 jaar. In het bij-programma samenzang o.l.v. Cor Steyn.

Toegangskaarten a 35 et. zijn verkrijg-baar W. de Zwijgerlaan 24.

SCHOUWORKESTWill Hildering m.m.v. Roland Wagter,

Marjórie en John, danspaar, Elly Bou-wers, zangen HeinzHinse, marimba-soli.

Toegangskaarten a 50 et. voor N.A.F.-leden en huisgenooten en 80 et. voormet-leden, zijn verkrijgbaar bij üebekende adressen, de N.A.F.-boden ensoc. voormannen. Aanvang 7.30 uur.Alkmaar Vrijdag 9 April

Het Gulden Vlies. Kaartverkoop Ko-ningsweg 2.

Lichamelijke opvoedingGroote bokswedstrijd

Amsterdam.Op Zaterdag 1O April wordt In het

Concertgebouw een grootebokswedKtrijdgeorganiseerd. Aanvang 7 uur. Om hetKampioenschap van Nederland welter-gewicht:

Rubert Disch, kampioen van Neder-land, R'dam tegen Nel Klein, uitdager,A'dam, 12 ronden van 3 minuten.

Verder revanche-partijen: Jan deBruin, R'dam tegen K. Bisschop, A'dam,8 ronden van 3 minuen.

Twee amateurspartijen. Beide 3 ron-den van 3 minuten.

Kaarten a ƒ 1.5O voor N.AJF.-leden enhuisgenooten en /2.6O voor niet-ledenzijn verkrijgbaar bij het Prov. BureauPrins Hendrikkade 49 en V. «n A. Inl.Bureau Leidseheplein. Toegang bovende 16 jaar.

Tennissen

Uitsluitend voor N.A.F.-ledenIn Rotterdam en Amsterdam zullen

dezen zomer eenige Tennlscursussenworden georganiseerd voor beginners engeoef enden.

De cursus zal loopen van l April totl Oct. Beginners kunnen gebruik makenvan de door „Vreugde en Arbeid" be-schikbaar gestelde rackets, terwijl zoo-wel geoefenden als beginners lederenoefentijd les zullen krijgen van een ge-diplomeerd leeraar.Rotterdam.

Beginners Woensdagavond van 6 uurtot donker ƒ 15. Geoefenden Woensdag-avond van 6 uur tot donker ƒ 13.50.Amsterdam.

Zaterdagmiddag van l tcrt 5.30 uurbeginners ƒ20. Weekavonden ran 6 u.tot donker ƒ 16. Geoefenden Zaterdag-middag van l tot 5.30 u. ƒ 17.50. Week-avonden van 6 u. tot donker ƒ 13.50.Inschrijvingen bij de N.A.F.-kantorenAmsterdam: Prins Hendrlkkade 49; Rot-terdam: Westzeedijk 78.

VolksontwikkelingHuisvlijtactie

Onder verwijzing naar het artikel, Inéén der vorige nummers van „Arbeid",getiteld „Nijvere handen in vrijen tijd",volgen hier enkele nadere gegevens overdeze actie, die door de Afd. Volksont-wikkeling wordt georganiseerd.

De eerste tentoonstelling zal wordengefaouden in de provincie Groningen.

Het ingezonden werk wordt verdeeldIn de volgende af deelingen en leeftijds-groepen:1. fröbelweri voor kinderen tot en met

6 jaar;2. huisvlijt voor kinderen van 7 tot en

met 9 jaar;3. huisvlijt voor kinderen van 1O tot

en met 13 Jaar;4. huisvlijt voor kinderen van 14 tot

en met 17 Jaar;6. huisvlijt voor volwassenen.

Ingezonden kan worden In één ofmeer der volgende rubrieken:a. papier en cartonbewerking;b. houtbewerking (timmerwerk, zaag-

werk, snijwerk, etc.);e. boetseeren en modelleeren (kiel,

gips, etc.);d. metaalbewerking;». nuttige en fraaie handwerken

(naaien, breien, haken);f. teekenen en schilderen (pen, pot-

lood, krijt, olieverf, waterverf);K. modellenbouw (schepen, vliegtuigen,

spoorwagens, enz.);h. ledere vorm van handenarbeid, die

niet In de boveng'hoemde rubiekenIs vermeld (etsen, vlechten, raffia,enz.).

Ieder kan zooveel werkstukkeu Inzen-den als hij/zij zelf wil! Kosten zijnaan de deelneming niet verbonden. Nabeëindiging der tentoonstelling wordteen prijsuitdeeling gehouden. De werk-stukken worden door een deskundigecommissie beoordeeld, waarbij terdegerekening gehouden zal worden met leef-tijd, beroep, opleiding, keuze van onder-werp, enz.

Na sluiting der tentoonstelling wor-den de werkstukken weer aan de des-betreffende eigenaars teruggegeven.

Men dient zicih voor deelneming aante melden op de Plaatselijke Kantorenvan Het Nederlandsche 'Arbeidsfront en.eventueel nader bekend te maken adres-sen.

EN THANS AAN HET WERK!!!

Reizen en vacantieIn de komende maanden Juni, Juli

en Augustus zal het Troelstra-Oord teBeekbergen wederom opengesteld wor-den voor diegenen, die er hun vacantiewillen doorbrengen. Het Troelstra-OordIs geheel modern ingericht met l- en 2-persoonska-mers en ligt in één dermooiste en boschrijkste gedeelten vanons land. De pensionprijs bedraagt:kinderen tot 2 jaar ƒ0.50 per dag; kin-deren tot 7 Jaar ƒ 1.25 per dag; kinderentot 13 jaar ƒ 1.75 per dag; volwassenen ,en kinderen boven 13 jaar ƒ2.50 p. dag.Minimum moet voor twee dagen bespro-ken worden. Men wordt echter ver-zocht zooveel mogelijk per week te re-Berveeren van Zaterdag tot Zaterdag,ter vereenvoudiging der interne organi-satie. Tenslotte vermelden wij nog, dathuisdieren niet kunnen worden meege-nomen. Gezien het beperkte aantalplaatsen is spoedige bespreking ge-wenscht. Aanmeldingen alleen en uit-sluitend aan de Prov. Bureaux en Plaat-selijke Kantoren, alsmede bij het Cen-traal Bureau van „Vreugde en Arbeid",Amstel 224, Amsterdam.

Provincie Zuid-Holland

Provincie LimburgOp Zaterdaag 3 April aanstaande be-

staat er gelegenheid voor inwoners vande provincies Zuid-Holland en Limburgo.l.v. „Vreugde en Arbeid" een bontenZaterdagmiddag van den Ned. Omroepmede te maken. Aanmeldingen voorLimburg bij het Prov. Bureau, Stations-straat 58, Heerlen; voor Zuid-Hollandbij het Prov. Bureau Dr. Kuyperstr. 10,Den Haag en bij de Plaatsel. Kantoren.

Prov. Noord-Holland en

prov. GelderlandOp Zaterdag 10 April a.s. bestaat er

gelegenheid voor Inwoners van boven-genoemde provincies o.l.v. Vreugde enArbeid een bonte Zaterdagmiddag vanden Neet. Omroep mede te maken.

Aanmeldingen voor N.-Holland bij netprov. bur. Prins HenürikKade 49—51.A'dam, voor Gelderland Jansbuiten-singel 17 te Arnhem en evt. bij de pi.kantoren.

TOU RNOOI Ein den polder

Wanneer Maart weer in het landis, maken de kemphanen aanstalten,naar deze lage polders bij de zeeterug te keeren uit de warme gebie-den, waar zij den winter doorge-bracht hebben. Een dag of wat nadatde kieviten aangekomen zijn, keerenook de kemphanen in ons land terug.En deze vogels, die wel iedereen vannaam kent doch die maar weinigmenschen wel eens in levenden lijvewaargenomen hebben, nemen in deNederlandsche avifauna een heel bij-zondere plaats in. Niet alleen wordende mannetjes in Maart en April aan-gegrepen door een woesten vechtlust,

die onberedeneerd en vrijwel onver-klaarbaar is, maar ook het lentekleedder haantjes is zeer bijzonder. Dat isnamelijk in deze weken versierd meteen breeden, wapperenden veeren-kraag om den Hals en het allermerk-waardigste is, dat die veerenkraagbij geen twee haantjes eender is. Zulkkleurverschil komt in de vogelwereldmaar heel weinig voor. In de Neder-landsche avifauna is er geen soort,dfe dit het kemphaantje nadoet. Erzijn lichtbruine en bijna zwartekragen, roestroode en helderwitte,oranje en gele, maar ook mengsels

van al die kleuren. Er zijn gestippeldeen effen, gestreepte en geblokte, ge-wolkte en gemarmerde kragen. Maarde wijfjes zijn allemaal even eenvou-dig geteekend, zedig bruin, zonderkraag, even eenvoudig als in herfsten winter. Een keer in de geschiede-nis der vogelstudie in ons land is erslechts een "hemphennetje aangetrof-fen dat mannenallures had. Dat wasop 28 April 1867. Toen ving men bijMolkwerum, in Friesland, een kemp-hennetje met een kleinen halskraag,die lichtbruin met metaalblauw vankleur was.

Wanneer onze kemphaantjes hierarriveeren na de lange reis uit hetZuiden, dragen zij den kraag reeds,en zij houden hem nog een paarmaanden, tot den eersten rui, die inbegin Juni, einde Mei valt. Allekemphanen uit een bepaald gebiedverzamelen zich op een terreintje, datjaar in, jaar uit wordt gebruikt voorde steekspelen dezer merkwaardigeridders. Die kampplaatsen wordenvaak al sinds menschenheugenis ge-bruikt en liggen soms op de vreemd-ste plaatsen. Zoo is er op het eilandTexel een midden op een rijweg!Maar gewoonlijk liggen de tournooi-velden toch op eenzame, van allewegen verwijderde plaatsen in hetpolderland, zooals de bekende kamp-plaats bij Den Haag, achter het Be-zuidenhout. Daar strijken iederenmorgen, voor dag en dauw, allekemphaantjes uit dat gebied neer endaar worden dan dagenlang steek-spelen gehouden. Met vreemde hup-pelpasjes dansen de vogels om elkaarheen, soms twee, maar soms ook zesof zeven tegelijk. Dramatische char-ges op den snavel komen voor, ener-giek pootgetrappel en wijd uit-spreiden der sierlijke halskraagveerenhooren al evenzeer bij de vertooning.Maan echt gestoken wordt er maarhoogst zelden: vele ornithologen zijndan ook van oordeel, dat er mindervan vechten dan wel van spelensprake is. Toch zijn er aan dat tour-nooi der kemphaantjes nog heel watvragen verbonden.

De gedachte ligt voor de hand, datde mannetjes elkaar bekampen omde lüijfjes te behagen. Nietwaar, datzou een aardige theorie zijn: de held-kemphaan, die na alle vijanden op

H O L L A N D E R S !VROUWEN en MEISJES krijger; NU kans voor kantoorl

Onxe lesten gaan o re ra I, ook naar DuttscMandt

DUITSCH of ENGELSCH i. 2.» p. m.MiDDENSTANDSDIPLOMA (cursus A!g.Ontwikk.: Boekk., taai., handelskennis) f. 2.85 p. m.STENO, NEDERL. TAAL en CORRESP., BOEKHOUDEN.

NEDERLANDSCH TALEN INSTITUUT - R'DAM(als brief zenden). - Gratis les van

___ ?'!cram:(Ho: Arh ^ Adrest~.,.......«.u. ................te.

den snavel overwonnen te hebben, hetschoonste kemphennetje van al deweiden in de buurt de zijne magnoemen. Maar het merkwaardige is,dat kemphennetjes, als zij al toeval-lig op de kampplaatsen aanwezig zijn,in niets verraden dat het spel dermannetjes hun ook maar een sikke-pitje' interesseert. En als er geenvrouwtjes in de buurt zijn, vechtende haantjes evengoed.' Men heeft ookgedacht, dat het hier ging om hetveroveren van een bepaald broed-terrein. Maar dan zou het een terri-toriumkwestie moeten zijn en daar-tegen pleit de volgende proef: menheeft wel eens vechtende kemphanengevangen, urenlang in een zak gezeten toen op een heel andere plaatsin een kippenhok tegenover elkaargezet. Het resultaat? Direct begonnenzij weer te vechten. Toen kon er tochmaar weinig sprake van het verove-

ren van grondgebied meer zijn. Dejuiste beweegredenen van de vecht-partijen der hanen kent men dusniet. Maar het is wel aan te nemen,dat het met de paringsdrift eenigs-zins samenhangt.

Er liggen in ons land heel wat vandie kampplaatsen der kemphanen. Enals de vogels eenmaal een week inons land zijn, is daar het gras weerplatgetreden. En plat blijft het, min-stens tot half April. Wie in dekomende weken eens des morgensvroeg naar zoo'n kampplaats trekt,kan aardige staaltjes van dien vecht-lust der kemphanen te zien krijgen.Gewoonlijk zijn de vechtersbazen zooin hun tournooien verdiept, dat menze tot op luttele meters kan naderen.En dan is er wat te zien, aan wappe-rende, helkleurige kragen en stout-moedige charges op den snavel!

Ruim twee millioen gulden bedraagt de extra

reserve die De Centrale Arbeiders Levens-

verzekering Mij. in den loop der jaren gevormd

neeft. Extra-reserve dat beteekent extra zeker-

heid, boven de steeds uiterst veilig berekende

„gewone" premie-reserve, voor alle polisbou-ders van De Centrale.

Laat onze vertegenwoordiger U eens rustiguiteenzetten waarom net bezit van een levens-verzekering bij De Centrale zoo een extragevoel van veiligheid geeft. Ge zoudt nietde eerste zijn die later met voldoening aandat gesprek terugdacht.

»DE| « ENTRALE«VERZEKERT WERKEND NEDERLANDDE CENTRALE ARBEIDERS-LEVENSVERZEKERING. RUNSTRAAT 28, DEN HAAG

J

TROPONWERKE • KOLN-MOLHEIM

helpen U bij

rhenmatiek, ischias, pijnen enscheuten in ledematen en gewrich-ten, bij spit, griep, verkoudheiden zenuw- of hoofdpijnen.

Let op de naam „Ovaaltjes" en prijsop de verpakking •

2O tabletten slechts 60 ets.

In alle apotheken en drogisterijen verkrijg-baar. Laat ons ook Uw ervaringen weten!

?Sanifa-Agentschap - NassaukarJe '373,--Arnité'rdanu'

4 PSACHTBOiKIN/OOR TOTAAL

1. EGHOLMdoor Joh. Buchholz, denonlangs overleden schrijvervan het beroemde boe"„De komedie komt" en„De komedie komt terug".In prachtband ƒ 4.10.

2. „Holland, ze zeggenje bent maar zo kleindoor den bekenden schrij'ver Piet Bakker. Rijk geïll-Een boek voor alle Neder-landers! Geb. ƒ3.25.

S pnrnrnn door Ph. Exel. De levensgeschiedenis If. DlftUtnU boeiende romanvorm van den grooten

Bredero. Teeelij k de geschiedenis van Amsterdamsprille bloei. Geb. ƒ4.25.

4. DE KAPITEINSBOCHTER ^manl^lMet veel houtsneden. Geb. 2.9O. Al deze boeken vankloek formaat. Desgew. betaalbaar met ƒ 3. — of ruéerp. mnd. Men zende postw. of giro voor ƒ 14. 5O of voorIe termijn aan lïoekli. H. Neliasen, I'rinsengr. 627, A'dani'giro 60092, tel. 31791 met vermelding „Adv. 42" waarn»de boeken franco worden verstuurd. Verzending kan ooKonder rcmbours geschieden voor ƒ 14.50 of Ie termijï1

+ • 10 et. voor rembourskosten.

YHOil ONZE VROUWENTEGENSTELLINGEN

Het socialisme is een levensbe-schouwing, die op de eerste plaats,gemeenschapszin inhoudt. Daarombestrijdt het de tegenstellingen inonze maatschappij en stelt zich totlevenstaak de — wij kunnen ze ge-rust zoo noemen — misdadige tegen-stellingen fel te belichten, aan dekaak te stellen en de maatschappe-lijke verhoudingen tot evenwichtigeren vooral rechtvaardiger toestandenterug te voeren.

Wij vrouwen b.v.b. met onze socia-listische idealen, kunnen ons niet bijhet liberale en kapitalistische sy-steem neerleggen, waarbij een kleinegroep ten koste van de arbeidendeklasse de winst opstrijkt, het goedeen schoone der aarde volop geniet,onberispelijk gekleed gaat, goed ge-voed is en beschikt over mooie, ruimehuizen met veel kamers, en voor ditalles, zeker niet bovenmatig, ja somsin het geheel niet werkt.

Steeds komt ons hart in opstand,wanneer wij hierover nadenken enhet in onze wereld aanschouwelijkzien voorgesteld. Het versterkt telkensweer in ons den wil mee te werken enmee te strijden deze tegenstellingenvan weelde en gebrek van te veel ente kort, op te heffen of althans tothun kleinste proporties terug te voe-ren.

Wij vinden het evenmin vanzelf-sprekend, dat zoovele duizenden vrou-wen door haar werk van 's morgensvroeg tot 's avonds laat in haar huisof daar buiten, zich geheel aan denarbeid geven en een onafgebroken rijvan plichten hebben te vervullen,bijna zonder rust en bovendien nogmet den strijd om het bestaan terdege rekening moeten honden, ter-wijl weer andere duizenden met haartijd geen raad weten en deze bestedenaan beazelingen, bridge, tea's en mo-desbows, waarvoor men het geld

blijkbaar altijd ter beschikking heeft.Niet dat deze laatsten gelukkiger

zijn, hrte zou het kunnen" bij zulk eennutteloos leven zonder inhoud, o,neen! — de voldoening van een leven,gevuld met arbeid en plichten weegthier ruimschoots tegenop, maar dezeop de spits gedreven tegenstellingen,moeten ons steeds weer aanwakkerenze zooveel mogelijk te bestrijden enop te heffen, een wereld te scheppen,waarin gemeenschapszin d.i. socialis-me, een levende werkelijkheid is ge-worden, waarin ieder z'n taak heeften die met toewijding vervult, waar-in niet de een parasiteert op denarbeid van -den ander.

Het zou te ver voeren en de be-schikbare plaatsruimte zou het ookniet toelaten, de verschillende tegen-stellingen, die wij in het leven ont-moeten en die ons tot nadenkenstemmen, te schetsen. Slechts éénenkel beeld wil ik u hiervan geven,omdat juist in dezen tijd de handaan den ploeg wordt geslagen de ver-nederende tegenstellingen in de we-reld van den arbeid tegenover die vande bezitters en de nietsdoeners op teheffen.

In het boek van Jo van AmmersKuiler „De Appelen Eva" wordt hetgrootste en voornaamste modehuisvan Parijs beschreven. In dit indruk-wekkende gebouw zijn twee ingangenn.l. een aan de voorzijde en een aande achterzijde. De voorzijde, de hoofd-ingang is bestemd voor de rijke, def-tige clientèle, voor de mondaine endemi-mondaine wereld, die onder eenuitgezocht „Thé Complet" naar hetgeparadeer der mannequins komtkijken, waarna de kostbare toilettenworden uitgekozen en gekocht voorbedragen, waarvan een arbeidersgezineenige jaren kan leven. Achter deimposante hoofddeur komt men ineen trappenhuis, met langs de muren

kostbare gobelins en marmeren beel-den, Ue mst rood fluweelen loopersbelegde statletrap voert naar de expo-sitiezalen, evenredig aan de luxe vanden hoofdingang. De anöere ingangaan de achterzijde van het beroemdeModehuis is bestemd voor het perso-neel, de naaisters en speldenraap-stertjes enz. Hier geen marmerenvestibule, noch rood pluchen-loopers,noch gobelins of gebeeldhouwde deu-ren, een kale steenen wenteltrap voerthier naar boven naar de werkkamers,groote holle vertrekken met kale hou-ten banken, een paar tafels en eentoilettafel in den hoek.

Puck, de heldin uit het boek, die deplaats van secretaresse in het Mode-huis vervult, leidde haar moeder hierrond en deze reageerde op dit bezoekaldus:

„En dan te denken dat duizendenvrouwen ploeteren en zwoegen, hunoogen bederven voor een hongerloon,om die uitzinnig luxueuse dingen temaken, en duizenden andere zichzelf verkoopen om ze te bezitten!"Ziehier in enkele woorden de misda-dige tegenstellingen onder den schijn-werper! Naast de verontwaardiging,die ons vervuil bij het vernemen vandergelijke onsociale toestanden, door-tintelt ons iets van vreugde, omdatwij thans iederen dag werken enstrijden, deze tot het booze verledente doen behooren.

Ook de werkplaatsen der arbeidersen arbeidsters ondergaan zoo lang-zamerhand een verandering ten goe-de, en worden waardige, menschelijkeverblijfplaatsen, ook voor hen breekthet schoonheidsgevoel baan, en deoverdaSige luxe zal hopen we ook uitde wereld verdwijnen. Zie vrouwen,hieraan in onzen tijd te raoskunnen meewerken, het is de ̂ste opgave voor onze levensvervulling,het brengt onzen arbeid op hoogerplan en geeft er wijding aan.

B. Buising—v. Besouw.

GEBRUIK RAUWE GROENTENZoo langzamerhand raakt het ge-

daan met de wintergroente en ook debodem van onze inmaakpotten Is be-reikt. Voor de huisvrouw wordt devraag: wat zullen we vandaag eten,steeds moeilijker te beantwoorden enzeer zeker is het niet eenvoudig, vol-doende versche groenten op tafel tebrengen.

Daarom ook is het juist in dezeovergangsperiode van winter- naarvoor j aarsgroenteii hoogst gewenscht,de groenten rauw te verwerken en tegebruiken. Van rauwe groenten heeftmen namelijk veel minder nodig danvan groenten, die worden gekookt.Dit geldt vooral voor de slinkgroen-ten. Als de spinazie wordt gekookthebben we bijvoorbeeld 500 gram perpersoon noodig. Wordt de spinazierauw gegeten, dat is 125 gram perpersoon voldoende.

Stamppot met rauwe groenten isvoor dezen tijd bijzonder geschikt.Vlak voor het gebruik dient de rauwegroente te worden fijngemaakt endoor de gaargekookte, fijngestampteaardappelen gemengd.

Hoewel door het stampen het vita-mine C-gehalte van de aardappelensterk achteruit gaat, Wordt dit ge-deeltelijk opgeheven door de rauwe

'groenten, die rijker dan anders aandit vitamine zijn, nadat zij bijna nietWorden verhit.

Stamppotten met rauwe groentenkan men niet lang bewaren. Zij wor-den dan minder goed van smaak.Blijft er een restje over, dan doetmen verstandig, dit even, voordat hetWordt weggezet, door te koken, totook de groenten gaar zijn. Dit opwar-men komt de voedingswaarde welis-waar niet ten goede, maar in dit ge-val is deze handelwijze te verkiezen.Men voorkomt ermede, dat het restjetooet worden weggegooid.

Hief volgt nu een recept voorSTAMPPOT MET RAUWE SPINAZIE.Wij hebben noodig: l i—2 kilogram

aardappelen, J kg. spinazie, boter ofvet. Zoo mogelijk 4dl. taptemelk, zout.

De aardappelen schoon boenen, instukken snijden en met een bo-dempje kokend water en zout gaarkoken in een goed gesloten pan.Kooktijd 25 minuten.

De spinazie uitzoeken, wasschen,goed drogen en fijn snijden.

De aardappelen kort fijn stampenen de gekookte taptemelk, de boterof het vet en de fijngesneden spinaziedooreen mengen.

De stamppot nog even door endoor warm, maar de groenten nietgaar laten worden.

Een stamppot met rauwe raap-steeltjes kan men op overeenkom-stige wijze klaar maken.

H. Z. te A. — Als u, bij gebrek aanolie de baarsen niet kunt bakken, kuntu ze Tiet makkelijkst bereiden door ze testoven. Een stoofschotel van snoekbaarswordt als volgt klaar ge-maakt: In eenstoofpan brengen we een bodempje wateraan de kook. Hierin doen we de schoon-gemaakte visch, die we eerst in mootenhebben gesneden en ran de graten heb-ben ontdaan. Op de visch leggen wewortelen en aardappelen. Op 3 kg. baarsi kg. wortelen en l kg. aardappelen. Metwat zout erop, stoven we liet geheel inongeveer een half uur gaar. Het overtol-lige vocht gieten we in de sauskom. Demooten doen we in een dekschaal of ineen vuurvasten schotel. Daarna met watfijngehakte peterselie bestrooien.

V/, v. L. te Z. — Het is banketbakkerstoegestaan, suiker en boter te vragen. Deprijzen der koekjes moeten echter gelijk

•zijn aan die van 9 Mei '40 en de kostprijs lvan de door den cliënt geleverde grond-stoffen dient te worden afgetrokken. Kortgeleden zijn hierover richtlijnen uitge- jkomen en binnenkort zal met de controle jop een en ander wel worden begonnen.

Mevr. v. Sw. te A. — Ook regenmantelszijn nog zonder speciale vergunning tekoop. Wel moet men er punten voorofferen. Wij zagen er, kortgeleden, nogelegante en vlotte modellen van. Ook zijner nog vloerkleedjes in den handel, diemen zonder speciale vergunning kan ver-krijgen.

Mej. Van E. te H. •— Een emaillekachel kunt u het-beste onderhouden doorhaar zoo nu en dan met een weinig zeep*sop af te nemen en daarna met wat was(surrogaat) op te wrijven.

Deze behandeling moet u de kachelnatuurlijk geven, als zij niet brandt.

Aukje van G. te D. — Het is wel jam-mer, dat je dezen keer geen prijs voor deoplossing van „De onhandige huisvrouw"kreeg. Wij vinden het zelfs jammer, datwe niet alle inzenders en inzendsters eenprijs Konden zenden.

Houdt er den moed maar in — wieweet, behoor je den volgenden keer totde gelukkigen. Het oplossen van dezeprijsvragen is een goede oefening voor je.Als je later bent getrouwd, zal je zekergeen onhandige huisvrouw worden.

Mem. J. M. te Sch. — De koffiesurro-gaat van tegenwoordig kan op dezelfdemanier als voorheen de koffie, wordengebrand. Zij wordt er zelfs zeer smakelijkdoor. Alleen zal een kop koffie u danmeer melk kosten, dan wanneer u gewonebocrenkojfie zet.

Mej. D: te W. — Dat theesurrogaat eenkostbaar drankje is, als men steeds toeeertabletjes moet koopen, is bekend. Een

-lekkere „thee" verkrijgt men door eenhalf theelepeltje koffiestroop en eenschijfje citroen, met schil en al in dentheepot te doen. Daarop giet men kokendloater. De aldus zelf-gefabriceerde „thee"ïs een heel goed vervangingsmiddel en...niet duur.

Mej. B. te Z. — Ale uw haar uitvant, be-hoeft dit geen gevolg van een haarziektete zijn. Dat is het eenige wat we eroverkunnen zoggen. Wend u tot uio dokter.

Mevr. O. te N. — Extra-voeding wordtpractïsch niet meer verstrekt. Een jongenvan 5 jaar heeft als regel• een l?n"te van105 c.m. bij een gewicht van 19,3 k.g.

Hebt U

noodiq?•werk is die (everschalen.

Het mag wel overbodig geacüt wordennog veel te zeggen van de beroemdemethoden van „DALME1JEB' die doorDALMEUKB'S CURSUSSEN worden ver-spreid en die reeds zoo vele duizenden.gevormd hebben tot WllskracbtlgeMenseden wier arbeid steeds ale mees-terstuk Kan worden aangemerKt. ale inden omgang gezocht zijn. die Innerltjïrust en bevrediging hebben gevonden,die als succesrijk sprefcer Kunnen op-treden en als practlsche menschen ge-lukfclg zijn in nun leven en werken.Waar het op aankomt, zijn de resulta-ten. en die resultaten ztln alom be-wezen,

„Dalmeijeren"is noodzakelijk;

thans meer dan ooit!Sluit O aan bl] net steeds wassendeleger van mannen en vrouwen, die bundenKen en doen nebben Ingesteld opDalmei.ler's Psychologische Methoden,waardoor zij worden aangewezen alsSUPERIEURE KRACHTEN De ouder-wetsehe weg Is: DE SCHOOL DESLEVENS En wie door deze in belang-rijke mate vooruit komt doet dit zel-den vóór net einde zijns levens Haarmislukkingen zijn vele De moderneweg loopt vla net zéér speciale onder-richt van Dalmeijer's Cursussen die Inde 3U laren van bun bestaan talloozennebben gebracht tot het bewust wordenen omwikkelen hunner trachten endaardoor tot zoodanig peil zijn opge-voerd, dat zij hun levensdoel kondenbereiken, met een vermeerdering vanlevensgeluk en voldoening als onmid-dellijk gevolg

Deze BON oe-zorgt ü GUA-TIS achtereen-volgens de leer-zame brochu-res, die eenKeerpunt Inveler leven zijngeweest en ditook voor Uzullen zijnBijvoeging fan16 et m postzvoor de portowordt op prijsgesteld NIETlanvragen doorminderjarigen

of nieuwsgieri-gen; de bro-chures zijn al-leen bestemdvoor werkelijkebelangstellen-

den.

Langs de lijnen ultfcnlppen. Arb 343Na invulling, liefst met 15 et. post-zegels, zenden aan DALMEIJEB'S CUR-SUSSEN. Koninginneweg 182. Af d Arlj.

343 Amsterdam-Z,,

om Kosteloosachtereenvol-gens te ont-vangen de

leerzameBONDrocn ure& r.er versterking uwer

PERSOONLIJKHEIDNaam en volledig adres m UruKietters.

f Aanvragen hunnen ook ver briefgeschieden, tndien U dit tilaa nietwilt beschadigen.)

11

SPREEKWOORDEN

EN GEZEGDEN

„ZE IS EEN BLAUWKOUS".In den regel wordt het alles behalve

als een eerenaam beschouwd, wanneervan een vrouw gezegd wordt, dat „ze eenblauwkous Is". Men bedoelt er mede tekennen te geven, dat degene, over wiegesproken wordt, veel gestudeerd heeft,maar zich daarop dan ook graag iets laatvoorstaan. De zegswijze is al heel oud,want in een klucht van Kees Louwen uithet jaar 1667, wordt tot twee maal toegesproken van „juffrouw Blaeukous". Inde bedoelde klucht wordt er de eerstemaal iemand mee aangeduid, die dekunst verstond, van wonden te genezenen de tweede maal had de aanduidingbetrekking op een vrouw, die met alle inomloop zijnde praatjes op de hoogte wasen... ze ook graag verder vertelde. Menziet hieruit dus wel, dat in de 17e eeuwde benaming „blauwkous" ook reeds inminder gunstigen zin gebezigd werd,maar dat toch daarnaast ook het woordwerd gebruikt, als sprake was van eenvrouw, die over een zekere vaardigheidbeschikte.

Om na te gaan, wanneer de beteekenis

van „geleerde dame" aan het woord„blauwkous" gegeven werd, moeten weeven het Kanaal oversteken. In Engelandwerd het woord „blue stocking"') voorhet eerst gebruikt in 1653 en wel met be-trekking tot het Parlement, dat uit een-voudig gekleede mannen bestond. Maareen eeuw later werd de beteekenis ge-wijzigd en duidde men er een zeker soortdames mede aan, die liefst met geleerdenomgang hielden. Zoo leefden ongeveer inhet midden der 18e eeuw eenige dames,bij wie bijeenkomsten werden gehoudenmet uitsluitend geleerde mannen. Eénder laatstgenoemden, een zekere Benj,Stillingfleet, had behalve andere eigen-aardigheden, ook de gewoonte, om zien

. op zeer vreemde en in het oog loopendewijze te kleeden. Bij voorkeur droeg hijkousen van een opvallend blauwe kleur.In de Londensche kringen, waar wel eensde spot gedreven werd met de vorenbe-doelde .geleerde bijeenkomsten", werd alspoedig gesproken van „Blue Stocking-Societies" (Blau w-Kousen-gezelschap).Later woei het woord „blue stocking"naar Holland over en men paste hetsindsdien uitsluitend .toe op dames, diezich aan een bepaalde wetenschappelijkestudie hadden gewijd en liever nietsweten wilden van de plichten der huis-vrouw.

Ook in Frankrijk en Duitschland kent

O N Z E V R O E G S T E B R O E D V O G E L SHet lijkt een sprookje, dat er nu al,

hartje winter, vogels zijn, die de lentezoozeer in het hoofd hebben, dat zijernstige toebereidselen maken niet alleenvoor het huwelijk, want daar zijn ookde eenden al aan bezig, maar zelfs tothet bouwen van een nest En toch is datwaar, toch zijn er vogels in Nederland,

die al zoo ongeveer aan het leggen vaneieren toe zijn!

Wanneer men langs de rivier woont,weet men. al, welke vogels dat zijn. Hetzijn de aalscholvers, die zwarte visschers,die in verschillende streken van ons landhun groote broedkolonies hebben. BijWanneperveen ligt een heel groote ko-lonie, bij Lekkerkerk onder den rook vanRotterdam ligt de tweede groote en danzijn er nog, verspreid over ons heeleland, een aantal kleinere kolonies. In diekolonies is het thans een drukte vanjewelste! Op de boomen, die in den loopder jaren door de scherpe uitwerpselen

der vogels geheel wit, en door het takkenplukken voor de aalscholversnesten doodzijn, zitten thans de aalscholvermanne-tjes, op,het oude nest van vorig jaar tewippen; met staart en kop. Dat is omde aandacht van de voorbijvliegendewijfjes te trekken. Mooi goudglanzend isde rug van den aalscholver in pracnt-kleed, helder wit zij n de vlekken langs denkop en op de dijen van dezen vogel, diedes winters heelemaal zwart is, maar nuzijn bruiloftskleed heeft aangetrokken.Aalscholvers sluiten een seizoenhuwelijk,en de eerste huwelijken zijn thans algesloten. Als nl. het wijfje, dat wij nietvan het mannetje kunnen onderscheiden,besloten heeft op de uitnoodiging in tegaan, is na een gezamenlijke rondvluchtover de kolonie het zaakje beklonken.Dan wordt er aan het nest gebouwd. Metgrote, dikke takken, die zoo hier en daar,onverschillig weg, van de boomen in hetkoloniebosch worden gerukt, wordt hetnest van vorig jaar weer in behoorlijkentoestand gebracht, of wordt er een nieuwnest gebouwd. Omstreeks 24 Februariworden daarin al de eerste eieren gelegd!Dus als het nog volop kan vriezen, als

•het nog kan sneeuwen of hagelen, zit hetaalscholverwijfje al trouw op de drie totvijf geelgroene eieren en net is het Offi-cieel lente geworden in Nederland alsde jonge aalscholvers, leelijk en kaal, uitde eieren rollen.

Wie in de buurt van Botte,rdam woont,heeft vast wel eens een bezoek aan deaalscholverkoionie van Lekkerkerk, dievanaf den Lekdijk heel gemakkelijk tezien is, gebracht Zoo niet, dan is dat eenverzuim, dat ten spoedigste hersteld moetworden, want er is daar machtig veel tezien uit het intieme leven van dezevogels, die we zoo goed kennen uit hetlandschap rond de rivieren. Het zijneersteklas visschers, die zwarte vogels,die, zwemmend onder water, hun prooieen heel eind vervolgen kunnen met grootesnelheid, en die per dag niet minder dan400 gram visch noodig hebben! Daar inde laatste jaren onze aalscholverstandregelmatig met 10 % vooruit gaat, waar-door deze aalscholvers wel wat al te scha-delijk worden voor de visscherij, wordtthans tot inperking der grootste koloniesovergegaan, door het wegvangen van •jonge aalscholvers, die voor de consumptiegebruikt kunnen worden.

Geef dit blad na lezing

aan uw ongeorganiseer-den buurman!

men het woord blauwkous, n.l. respectie-velijk als „bas-bleu" en „Blau-strumpf".Volledigheidshalve zij hieraan nog toe-gevoegd, dat in de 18e eeuw de hier be-handelde benaming ook wel gebruiktwerd, als er sprake was van een kwaad-spreekster. Bij een schrijver uit de voren-genoemde eeuw wordt deze passage aan-getroffen :

„Laet dat vrouwmensch toch gaen; zeis niet te vertrouwen, want spreeckt van-daeg van Trien kwaet, en morgen vanNeel. Ze is een echte blauwkous". Dezebeteekenis is in de latere jaren geheelweggevallen en thans wordt met eenblauwkous uitsluitend aangeduid iemandvan het vrouwelijk geslacht, die graagvoor bijzonder geleerd wil doorgaan.

*) Woordelijk vertaald: blauwkous.

De temperatuur van onzendampkring

Men meende altijd, dat hoe hoogermen in de atmosfeer opstijgt, hoe kouderhet wordt, tot men tenslotte de ontzeb-tende koude der wereldruimte bereiktevan meer dan 200 graden onder nul. Dejongste onderzoekingen der hoogere lucht-lagen hebben echter tot onverwachte con-clusies geleid. Die temperatuursdalingheeft alleen plaats in het alleronderstedeel der atmosfeer tot op 10 a 12 km.hoogte, waar de temperatuur is gedaaldtot 50 graden Celsius onder nul. Maardan houdt de daling op, het blijft. -50°,tot op 40 km. hoogte. Dan treedt zelfseen rijzing van temperatuur op tot wel40 a 50° boven nul, die na een korte,scherpe daling (tusschen 50 en 80 km.)steeds verder gaat en vermoedelijk toteen paar honderd graden oploopt. Diestijging staat in verband met electrischeen andere uitstralingen der zon, die in debovenste luchtlagen allerlei processen ver-oorzaken. De onderzoekingen op dit ge-bied zijn echter moeilijk en nog lang nietvoltooid.

De Lente komt!De lucht is laag en somber ook daar-

[nevenOmdat ze is van regen zwaar bel&an.Een koude wind gaat over veld en

[dreven,De regennevel waait in slierten aan.

De aard' is dor en triestig zijn de[landen,

Slechts steeklig gras staat star in 't[vale licht.

En toch — de boer rekt 't lijf en balt[de handen,

De werkdrift spant zijn bruin-ver-keerd gezicht.

Want zie!, het groote wonder gaat[weer komen —

'De zon breekt stralend zich een[gouden baan.

Een teer-groen waas ligt over struik[en boomen,

Het jonge leven vangt te groeien aan.

Des winters stem raakt meer en meer[verstomd;

De vroege vogels gaan hun nest reeds[bouwen.

Hun liefderoep schalt over de lan-[douwen:

De lente nadert, ja, de lente komt!

Mijn hoopvol hart kan nauw zijn[vreugd' bedwingen

En 't bloed dat in mijn aad'ren bruist[en gromt.

Het bruisen is mij als een juichend[zingen:

De lente nadert, ja, de lente komt!JAN PIN.

VAN SPEYK'SH E L D E N D O O D

D.d. 12 Februari 1831 verscheeneen dagorder waarin aan het legeren de vloot de dood pan Van Speykwerd bekend gemaakt.

Deze dagorder luidde als volgt:„ Wapenbroeders tEen held is onder ons den dood

der helden gestorven. Hij verkoosdie boven schande en mishande-ling van het wreed en laag gemeenvan het trouwelooze Antwerpen. Dekanonneerboot No. Z voor de stadliggende, geraakte den oen dezerdoor een stormvlaag op lager wal,aan de zijde der stad. Terstondtrachtte een bende van het Ant-werpsche grauw zich van de bootmeester te maken. Het scheepvolkmoest voor de overmacht zwichten.Zij haalden de Nederlandsche vlag,die sedert eeuwen onbevlekte vlag,terneder en vertrapten die onder devoeten. Dit lijdt de brave bevelheb-ber van het schip niet: hij vloektde ontrouio der Antwerpenaren, dieden wapenstilstand breken -en —met onverschrokken hand, steekthij het buskruit in brand en schip,en vriend, en vijand, alles springtin de lucht.

Ik behoef niet, krijgslieden, u hetedele van zulk een daad te schet-sen.

Gij allen gevoelt dit genoegzaam.Den naam, van dezen held wil ik uallen nog zeggen, teneinde hem on- ,uitwischbaar in uw geheugen teprenten: het was de brave VanSpeyk, luitenant ter zee, een jeugdigkrijgsman nog maar 29 jaar oud eneerst onlangs door Z.M. met heteerekruis begiftigd.

Laat ons ter eere van zijn leeu-wenmoed en bij blijke onzer deel-neming m zijn verlies en hoogach-ting zijner daad — den rouw overhem aannemen. Van den 14den afzal het geheele leger gedurende driedagen over den braven luitenantVan Speyk den rouw dragen en zalieder dezer dagen, één op het appèl,deze dagorder worden voorgelezen.

Hoofdkwartier Vught.De luitenant-generaal opper-bevelhebber van het mobiele

Leger:(W.g.) VAN GEEN.

HET WONDER.Vader, die veertien dagen op reis is ge-

weest, .vraagt zijn dochter of er nognieuws is.

„Ja pa, we hebben nog altijd hetzelfdedienstmeisje."

MOE KENDE HAAR ZOON.Zij: „Ik wou, dat ik grootere oogen had.

Daar dweept Hans zoo mee."De moeder van Hans: „Leer hem maar

eerst goed kennen. Dan zal je wel grooteoogen opzetten."

HIJ WIST HET WEL.Reiziger: „Ober, heb je ook verstand

van het weer?"-De ober: „Jawel meneer (uit het venr

ster kijkend) het regent!"

DE VERSTROOIDE FILMSTER.De filmster, die zijn handteekerüng voor

een bewonderaarster had gezet en merkt,dat het juf f ie om hem heen blijf t draaien:„Wel, jonge dame, wenscht u nog ietsanders van me."

„Ja meneer... ik... ik had graag mijnvulpenhouder weer terug!"

WO

P.V. 1595/1 Verantwoordelijk voor het redactioneele gedeelte van den inhoud G. J. Zwertbroek te Bussum (telef. 4283). Verantio. voor de advertenties A. H-ners te Adam. Uitgever: Nederlandsch Arbeidsfront, P C. Hooftstr. 180 te A'dam. Drukker: N.V. De Arbeiderspers, Hekelveld 15 te A'dam. Verschijnt

naai per 14 dagen. Abonnementsprijs voor met-leden f125 per half jaar Losse nummers 7% cent. Kengetal K. 113.

12