Het DNA van rouw - Arteveldehogeschool Gent · 2020. 1. 29. · Kenmerken van het DNA-model...

Het DNA van rouw

Naar een nieuw rouwmodel

Johan maes

Artevelde Hogeschool 2017

johan maes artevelde 2017

Symposium rouw bij levend verlies

27 juni 2017

Welkom

Johan Maes


• https://www.youtube.com/watch?v=lLprjxFhs8s


https://www.youtube.com/watch?v=lLprjxFhs8s

Zoveel soorten verlies: zoveel soorten rouw

Verlies na overlijden

Levend verlies


Dood door overlijden

Traumatisch: zelfdoding- ongeval –ramp – moord - andere

Zelfdoding: Vader op 70 jaar / zoon van 15/ beste vriendin

Door depressie / liefdesverdriet/ pesterij

Hechtingsgeschiedenis/coping


De 6 W’s van het verliesverhaal

• WIE verliest: de persoon van de rouwende

• WAT of Wie wordt verloren (primair/secundair)

• WELK verlies: hoe, omstandigheden, aard

• WAAR : ruimte (omgeving, plaats, context)

• WANNEER : tijd (leeftijd, levensloop, VHT)

• WAAROM : betekenis, oorzaak

Elke rouw heeft unieke kleur!!


Levend verlies: “duizend en één verliezen”

• Verlies van gezondheid• Verlies van werk• Verlies van dromen, verwachtingen, doelen• Verlies van een relatie (partner/ouder/kind)• Verlies van integriteit• Verlies van land• Verlies van veiligheid, vertrouwen

En dat soms allemaal samen!!!!!!!


Levend verlies en hechting

Elk verlies van een persoon, plaats, doel of object dat zorgt voor betekenisvolle relatie:

.een veilige haven (verbinding, bescherming,

veiligheid en zorg)

.een veilige basis (exploratie, doel, uitdaging)


Verlies identiteit

Verlies relatie

Verlies gezondheid

Verlies werk

Verlies dierbare

Veelkleurig verlies

Primair Secundair

Open

Ambigu

Geïntegreerdverlies

Anticiperend verwacht

Plotseling traumatisch

letterlijk symbolisch

Afgesplitstonbewerkt

Verborgen

Meervoudig

Duidelijk

Enkelvoudig


Potentiële verliezen geassocieerd met chronische (fysieke, psychische) ziekte: ‘patiënt’

• Gezondheid netwerken keuzes• Relaties autonomie bewegingsvrijheid• Zekerheid vermogens toekomst, plannen• Macht rollen socio-econ. status• Werk inkomen seksuele vermogens• Veiligheid identiteit intimiteit• Lichaamsbeeld zelfbeeld zelfwaarde• Hobbies controle rechten• Zingeving privacy sociaal kapitaal• Mogelijkheden overtuigingen stabiliteit


Levend verlies

. Blijvend, permanent

. Verlies dat soms toeneemt of terugkeert

. Niet erkende rouw: verlies, relatie, verliezer

. Geen rituelen, sociale steun verdwijnt, te veel focus op ‘de draad weer opnemen’

. Chronische rouw (geen pathologie): verlies verweven in het leven (levenslang, geen eindpunt)

. Uit verlies wordt ook winst geboren

. De uitdaging: identiteits-reconstructie


Definitie van rouw

• Rouw is het antwoord dat iemand geeft op het verlies van iemand (iets) waarmee een betekenisvolle relatie bestààt.

• Het is een aanpassingsproces aan een intern en extern verander(en)de realiteit dat tot doel heeft het verlies te integreren of te verweven in het eigen en gedeelde levensverhaal.

• Rouw is liefde die een andere vorm zoekt


Waarom rouwmodel?

Ingrijpend verlies kan ontwrichten:

- In ons zelfbeeld (mee sterven)

- In onze beleving van tijd en ruimte

- In de ervaring van on-zin

Rouwmodel: houvast, anker, kompas, structuur, voorspelbaar traject in Terra Incognita


Eerste systematische studie

Freud: Trauer und melancholie

in 1917 (100 jaar geleden)


Klassieke rouwmodel: ver-werk-ing

• Universeel, uniform proces, normatief

• Medisch model: herstel van symptomen

• Eerst erkennen verlies en dan doorwerken van emoties

• Emoties uiten is gezond

• Rouw herleid tot de rouwpijn

• Loslaten van de band is essentieel

• Een lineair proces: gericht op eindpunt (stadia, taken)

• Focus op het intra-psychische

• Rouw uitsluitend bij overlijden


Een verlies verwerken

Van Dale:

.het geleidelijk te boven komen

.iets tot iets anders maken (cf eten, compost) ….en dus beter?

.iets (bv informatie) in zich opnemen: leven mét gemis: verweven


Het zit in ons DNA:

We zijn “bedraad” voor hechting

in een wereld

waarin niets blijft


Het DNAmodel

• DNA is universeel en uniek

• Het zit in mijn DNA dat..

• DNA is blauwdruk: interactie met omgeving (trauma!)

• DNA als woordenboek: zelf betekenis geven

• Spiraal: niet lineair, geen eindpunt

• Twee spiralen en de basenparen = drie dimensies die in elkaar verweven zijn (inter-ageren)

. De hechting

. De verlieservaring

. Het voortgaande leven


Het DNAmodel van rouw

• Drie realiteiten of dimensies die met elkaar interageren1. (her)definiëren van de relatie (hechting

verbindt twee en drie)

2. (her)definiëren van het verlies

3. (her)definiëren van het voortgaande levenmét het gemis: (her)definiëren van het leven


Kenmerken van het DNA-model

• Copingflexibiliteit: openen en sluiten

• Drie breinsystemen: lijf, voelen, denken

• Hechtingspatronen worden gereactiveerd

• De blijvende verbinding (intern, extern)

• Emotieregulering en tolerantie

• De transformatieve kracht van rouw

• Geen norm, complex, pluriform

• Alle vormen van verlies


De blijvende verbinding

• Verbinden ons met verschillende vormen

• Veilig: van extern intern

• Onveilig: meer extern (het fysieke terug)

• Uitdaging: relatie herdefiniëren naar meer intern (via transitie-objecten)

• Interne verbinding = kans tot groei, draagvlak, aangaan nieuwe verbindingen en veiligheid kunnen bieden aan anderen


Het DNA van rouw - Arteveldehogeschool Gent · 2020. 1. 29. · Kenmerken van het DNA-model...

Documents

Transcript of Het DNA van rouw - Arteveldehogeschool Gent · 2020. 1. 29. · Kenmerken van het DNA-model...