Hechting en adoptie: over systemen, posities en condities… hechting en adoptie jo voets 2012 wat...
-
Upload
dina-segers -
Category
Documents
-
view
218 -
download
1
Transcript of Hechting en adoptie: over systemen, posities en condities… hechting en adoptie jo voets 2012 wat...
Hechting en adoptie: over systemen,
posities en condities…
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
1
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
2
• www.bethanië.be• www.opvoedingswinkel.be• www.partnersinparenting.be• www.yar-vlaanderen.be• hink-stap-sprong: handleiding over ontwikkeling en
opvoeding (Voets e.a. Garant..)
Agenda
• Paradigma : hechting en adoptie• Betekenis en samenhang van gedrag• Positie en handelen
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
3
Hechtinghechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
4
Klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegenKlik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
5
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
6
Klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen
De baby, de moeder, de overgrootvader
• Gehecht?
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
7
gehechtheid
• Het voelen en zoeken van nabijheid en contact met een specifieke ouder in tijden van angst, spanning, ziekte….enz.
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
8
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
9
ONVEILIG GEHECHT ( 1 OP 3 KINDEREN)
• ANGSTIG-VERMIJDEND (ACTIEVE VERMIJDING)– IK KAN ALLES ZELF (accent op autonomie)– VERBODEN TOEGANG
• ANGSTIG-AMBIVALENT– HOU ME VAST (accent op aanklampen)– MEGA BOOS, BANG, VERDRIETIG– MACHTSSTRIJD– AANTREKKEN EN AFSTOTEN
• GEDESORGANISEERD– GEEN VASTE STRATEGIE OF STIJL(accent op aanklampen en vermijden)– CHAOS– ANGST EN VEILIG SIMULTAAN– J CHRONISCHE TRAUMA4S EN/OF VERWAARLOZING
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Intern werkmodel
• Het VERINNERLIJKEN GEHECHTHEIDSRELATIES• = blauwdruk • = intern werkmodel.• Determineert de verdere ontwikkeling en relaties• Is leerbaar en veranderbaar
10
opvoedingscyclus
• Symbiose autonomie• (symbiose1) symbiose2 autonomie
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
11
symbiose
• Complete interafhankelijkheid• Samenleven maakt leven mogelijk• Symbiose > separatie>autonomie
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
12
autonomie
• Zelf is basis = het Zijn • vroeg (on)bewust aanwezig• Ontwikkelen is vanuit het Zelf naar het Ik gaan, een
eigen vertaling en Identificatie met het Zelf.• zoektocht naar authenticiteit en harmonie• Ik-mezelf-thema-de samenleving: veréénzelvigd• Content – coherent.
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
13
Symbiose naar autonomie
• Symbiose: hechting• Autonomie (ouder-kind grens)• Vaardigheden• Identiteit• Intimiteit• generativiteit
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
14
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Hechting als systeem
• actoren• Verbinding• Thema• context
15
kuleuven 2011 jo voets [email protected]
verbinding
vader
context
moeder kind
thema)
[email protected] Jo voets (ont) hecht Antwerpen 2006
kuleuven 2011 jo voets [email protected]
verbinding
vader
context
moeder kind
)
[email protected] Jo voets (ont) hecht Antwerpen 2006
controle
autonomiezorg
?
Adoptie: systeem en betekenis
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
18
Vader? A-vader
moeder Baby/… A-moeder
hoorcollege orthopedagogiek jo voets 2012
19
Symbiose14j trauma
A-vader
A-moeder
A-zoon
moeder
hoorcollege orthopedagogiek jo voets 2012
20Dader-slachtoffer17j
hoorcollege orthopedagogiek jo voets 2012
M. A-Z16 V. zus
21
Principes: circles of courage
• Belonging• Competentie• Identiteit• Wederkerigheid (zorg)
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
22
Opvoeden zonder verwachtingen?
• Autonomie versus verwachting• Adoptie met ‘behoud’ van Zelf• Schuld/Angst als slechte raadgever
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
23
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
ALARMSIGNALEN
• AANTREKKEN EN AFSTOTEN• SOCIALE RELATIES ZONDER VEEL ONDERSCHEID TUSSEN PERSONEN
(allemans kind, niemands kind)• NEIGING TOT VERSMELTEN: symbiose• Angst voor verwerping• GEVOEL VAN LEEGTE
– OPVULLEN door spanning op te zoeken cq te verdoven– ZUCHTIGHEID NAAR ETEN OF MATERIËLE DINGEN
• Grenzen nodig met grensgevechten• Het bestaan wordt telkens ‘bevochten’• Zie me graag?• IK > mezelf > thema
24
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Hechting binnen het ecologisch model van Belsky
Sociaal netwerk
opvoedings-geschiedenis
Persoonlijkheid Opvoeden
Sturen Steunen
stimuleren
Kind-
kenmerken
Werk Ontwikkeling van het kind
partnerrelatie
25
Sensitiviteit & responsiviteit
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Belsky
• Opvoeden is multi-factorieel bepaald• Asymmetrische dependentie: de kracht van de ouders
>oudere broers >kindkenmerken.• Opvoedingsgeschiedenis en persoonlijkheid van de ouders
wordt meegevormd door partnerrelaties, sociaal netwerk, werk en =ouderlijke stijl
• Opvoeden is niet geven wat kinderen willen, maar wat kinderen nodig hebben (om te ontwikkelen)
26
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Protectieve figuren/mechanismen(Rubin,97)
Kindkenmerken :1. Marginaliteit: al op jonge leeftijd afstand nemen van het gezin of de
weigering om zich met het gezin te identificeren (vgl. escape: kansarmoede)
2. Zichzelf kunnen troosten (ritueel)3. Adopteerbaarheid: het vermogen om hulpbronnen aan te boren buiten
het gezin, het vermogen mensen aan te trekken en gebruik te maken van wat ze bieden (Mouton 2000)
Omgeving: 1. Zorgende volwassene (over tijden heen)2. Psychotherapie (methode/timing)3. Ondersteunende partnerrelatie
[email protected] Antwerpen 200627
28hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Vb.Roken, games, series,verdringen, idealiseren
Ruppert F.Symbiose en trauma
Angst, woede, verlaten zijn, zichzelf weggeven
Zelfregie, ontwikkeling, inbedding…
Dissociatie:invoelen = aanvoelen = meevoelen• splitsing
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
29
KwaliteitVervorming allergie
RegieLocus of controlDe Tijger ontwaakt. Peter Levine
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Parenting : sturen, steunen, stimuleren30
30
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
grenzen
• De ouder-kind grens• De leerkracht-leerling grens• De………….• = scheiding van subsystemen• = definiëring van posities• = beveiliging van ontwikkeling• = containment• = vraagt stevigheid en gevoeligheid voor “thema”• Het thema staat tussen ouder/kind: verbindend
31
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Negatief proces versus ped. vaardigheden
• Ouder
• Sturen/steunen/stimuleren
• kind
Negatief proces
32
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Negatief proces – coërcief proces
opstartNegatieve reactie actie-reactie agressie
.59-.61
.45-.50 .26-.39
- negatief proces : aanhoudend negatief geladen ouder-kindinteractie Tiranniek proces : tiranniek gedrag om
- voordelen te verwerven- negatieve gevolgen te vermijden
=
[email protected] Jo voets (ont) hecht Antwerpen 200633
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
34
Negatief proces
• Zelfcontrole van de ouder daalt• Zelfcontrole van het kind daalt• Het is een automatisch proces• Exclusieve neg. Interactie• Duur, intensiteit, frequentie• Absoluut en algemeen• Infecteert de gezinsstructuur/cultuur• Irritatie> negatief proces
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
(Ouderlijke) Positie versus meta-positie
Handelen(re)actiefActerenControle vanuit StressHier-en-nuThema: concreetExterne locus of controlEgocentrisch perspectief
Handelen en denken(pro)actiefRegisserenControle (beheren)vanuit rustTijdsas: vroeger-nu-laterThema:concreet - abstraherendInterne locus of control dynamisch interactief perspectief
[email protected] Jo voets (ont) hecht Antwerpen 200635
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Opvoedingszones (Angenent)
autonomie
prosociaal
Genegenheid vijandigheid
antisociaalcontrole
36
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Innerlijke regulatie
• Intact: maak contact met je zelf,neem waar,
maak ruimte
• Contact: zoek naar de juiste laag, modus van contact (middenveld)
• Contract: plaats het thema, de vraag
37
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Containment:Ik- zwakte vraagt ik-sterkte
angst
verwerping
woede
positie
krenking
herbeleving
regulatie
adem
kwaliteit
vuur
vervorming
contact
water
Meta-positie
reactie
proactie
containment
Timen/doseren
contactJe eigen leider
38
kuleuven 2011 jo voets [email protected]
verbinding
vader
(fysieke)context
moeder kind
thema)
[email protected] Jo voets (ont) hecht Antwerpen 2006
Verbindend communiceren
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
Stiekem gedrag: liegen, stelen
.59-.61
.45-.50 .26-.39
- liegen, stelen: alleen de dader is echt zeker (behalve…)- Splijtend thema: wantrouwen- Symbolische betekenis van stelen (hechting-verwerping-territorium)- Aanpak: verminderen van kans (preventie)- Reguleren van gezag: sturen>steunen>stimuleren
[email protected] Jo voets (ont) hecht Antwerpen 2006
gezagwoedebuien liegen stelen
40
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
AANPAK EN OMGANG
• CONTAINMENT– Gevoelens van het kind begrijpen, weerspiegelen, en ze gerust
stellen.– Moeilijke dingen helpen verteren; indamming bij overspoeling– Ruimte even om later de draad weer op te nemen– Meer van hetzelfde, minder van iets anders
41
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
AANPAK EN OMGANG
• Stop machtsstrijd– Bij een machtstrijd ben je altijd de verliezer– Humor is een perfect wapen
• Geen duizend regels– Te complex– (beperkte) regels en grenzen; voorspelbaarheid
• crisis– Geen discussie over grenzen, geen straffen tijdens de crisis– Als emotionaliteit stijgt bij het kind, stijgt de neutraliteit bij de
opvoeder– Na de crisis moet er herstel zijn– Innerlijke regulatie
• Rituelen: handelingen, gebaren, voorwerpen, plaatsen
42
positie
Pedagogische vaardigheden heeft grondvest van hechting (symbiose) nodigPedagogische en therapeutische attitude als adoptieouder is zeer moeilijkAdoptie is niet koloniserenAdoptie is acceptatie van autonomie ondanks verwachtingen…..
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
43
Dank voor uw aandacht
• Vragen?
hechting en adoptie jo voets 2012 wat nu
44